BELEVİ

KUŞADASI

Kadınlar Plajı-Kuşadası

AYDIN DAĞLARI

AYDIN DAĞLARI

Küçük ve Büyük Menderes olukları arasına Aydın dağları girmektedir. IV. Zaman başlarına

kadar Bozdağlar ile Aydın Dağları'nın birleşik halde olduğu ve bu zamana kadar kuzeydeki Gediz

depresyonu ile güneydeki Büyük Menderes depresyonu arasında bir antiklinal özelliği gösterdiği ileri

sürülmektedir. IV. zamanda Egeit karasının parçalanarak çöktüğü epirojenik hareketler sırasında bu

büyük antiklinalin orta kesimi de kırılarak çökmüş ve Küçük Menderes oluğuna yer vermiştir. Böylece

Bozdağlarla ile Aydın Dağları birer kırıklı antiklinale (horsta) dönüşmüşlerdir. Menderes masifinin bir

parçası olan Bozdağlar ile Aydın Dağları bir at nalı gibi Küçük Menderes depresyonunu

kuşatmaktadır. Küçük Menderes depresyonu güneyinde batı doğu doğrultusunda uzanan Aydın

Dağları, batıda Selçuk civarından başlayarak doğuda Buldan doğusunda son bulmaktadır. Batıda,

güneybatı-kuzeydoğu doğrultusunda uzanan ve en yüksek yeri 1237 m. olan Dilek Dağı ( Samsun

Dağı ) da Aydın Dağlarının bir parçası durumundadır. Selçuk civarında 200-300 m. yükseklikte olan

Aydın Dağları, orta kısımda 1831 metreye kadar yükselmektedir. Doğuda Buharkent kasabası

kuzeybatısında 1724 m. yükseklikte olan bu dağ sırası, Buldan-Sarıgöl çizgisinin doğusunda

alçalarak Asıl Ege-İç Ege Bölgesi sınırında platoya dönüşmektedir.

A Y D I N D A Ğ L A R I

B O Z D A Ğ L A R

AYDIN DAĞLARI

AYDIN DAĞLARINDA KESTANE AĞAÇLARI

Küçük Menderes ile Büyük Menderes oluklarını kuzey-güney doğrultusunda birleştiren

karayolları, doğudan batıya doğru Beydağı-Nazilli, Bademli(Ödemiş)-Köşk, Tire-Germencik

hatlarıyla Aydın Dağlarını üç yerde kesmektedir. Bu özelliği ile Aydın Dağları'nın ulaşıma fazlaca bir

engel oluşturmadığı açıkça görülmektedir. En batıda Küçük Menderes oluğunu Büyük Menderes

oluğuna bağlayan karayolu Selçuktan sonra güneyde Aydın Dağları üzerindeki Çamlık Beli'ni aşarak

B.Menderes oluğuna erişmektedir. Kıyıdaki Kuşadası'nı B.Menderes oluğundaki Söke'ye bağlayan

karayolu da Dilek Dağı ile Aydın Dağları arasındaki neojen dolgularla kaplı bir koridoru izlemektedir.

Eski adı Samsun Dağı olan Dilek Dağı'ndaki Davutlar Milli Parkı turizm değeri yüksek olan bir

alandır.

Aydın dağlarının üzerinde de Bozdağlar da olduğu gibi yayla alanları alanları bulunmaktadır.

Nazilli kuzeyinde yer alan Ömür Yaylası, yaz sıcaklarında serinlenmek amacıyla çıkılan bir sayfiye

alanıdır. Bu gibi yaylalarda aynı zamanda sebze yetiştirilmekte ve arıcılık yapılmaktadır.

B O Z D A Ğ L A R

A Y D I N D A Ğ L A R I

BÜYÜK MENDERES DEPRESYONU

BÜYÜK MENDERES DEPRESYONU

Kuzeyden Aydın Dağları ile güneyden Menteşe yöresi arasaında Kıyı Ege Bölgesinün en uzun

(220 km.) ve en geniş (15-30 km.) tektonik depresyonu olan Büyük Menderes Oluğu yer alımaktadır.

Ege Denizi kıyısından Germencik-Koçerlı çizgisi yakınlarına kadar GB-KD doğrultusunda, buradan

sonra B-D doğrultusunda uzanan bu oluk, Sarayköy'den sonra Çürüksu vadisi ile devam eder ve 300

m. yükseklikteki bir eşiğin ötesinde Asıl Ege-İç Ege Bölgesi sınırına dayanır. Kuzey ve güney kenarda

ard arda sıralanan kaplıcalar ( Söke-Germencik-Pamukkale kaplıcaları ) B.Menderes oluğunun da bir

kırılp, çökme sonucunda meydana geldiğini açıkça ortaya koyar. Depresyon buyunca uzanan kırıkların

sık sık yerinden oynamasıyla meydana gelen depremler yöre halkına korkulu anlar yaşatmaktadır.

BÜYÜK MENDERES-MENTEŞE YÖRELERİ

Depresyona adını veren Büyük Menderes Irmağı, depresyona doğuda Sarayköy Ovası

kuzeyinden katılmaktadır. B.Menderes depresyonu bütünüyle B.Menderes Irmağını içine alan bir saha

olmayıp, güneydoğuda Sarayköy Ovasındaki Çürüksu Çayı vadisi ile devam etmektedir. B. Menderes

Depresyonu bu haliyle Gediz depresyonuna benzemektedir. Büyük Menderes Irmağı Ege bölgesinin

en büyük akarsuyudaur. Uzunluğu 529 km, yağış alanı 25000 km2'dir. Büyük Menderes, kaynaklarını

İç Ege Bölgesindeki dağlık arazinin türlü yerlerinden almaktadır. Murat Dağından inen Banaz Çayı,

Çivril dolaylarından uzanan Çivril (Küfi) Çayı ve Eşme civarından gelen Hamam Çayı B.Menderes'in

ana kolunu oluşturan akarsulardır. Bu üç akarsu Güney kasabasının kuzeydoğusunda Adıgüzel Baraj

Gölüne dökülmektedirler. Baraj çıkışında tek kol halinde akan Büyük Menderes Irmağı Sarayköy

Ovasında Çürüksu Çayını alarak depresyon içerisinde doğudan batıya doğru akmaktadır. Bu akış

sırasında güney taraftan gelen Karacasu Deresini, Akçay'ı ve Çine Çayını da alarak daha da

güçlenmektedir. Depresyon tabanı çok yerde düz olduğu için, eğimin son derece az olması nedeniyle

ırmak biriktirdiği alüvyonlar içerisinde düzgün biçimli büklümler oluşturarak akmaktadır. Dünyaca

ünlü olan bu büklümlere "Menderes" (= Meander ) adı verilmiştir. B. Menders'in Sarayköy'den yukarı

kalan kesimlerinde sular Ocak ayında kabarmaya başlar ve Mayıs ayında üst düzeye ulaşır. Haziran

ayında sular çekilmeye başlar ve Ağustos ayında minimum seviyeye iner. Büyük Menderes'in yaz

mevsiminde suları tamamen çekilmez. Bunun başlıca sebebini, Dinar'ın doğusundaki Karakuyu

(Dombaylı) kaynağı ile Çivril'in güneydoğusundaki Işıklı Gölü'nden beslenmesi oluşturur.

BÜYÜK MENDERES’İN KAYNAĞI – KARAKUYU (DOMBAYLI)

Büyük Menderes depresyonu doğal şartlar ve beşeri hayat

bakımından birbirlerine benzemeyen üç üniteye

ayrılmaktadır.

Doğudan batıya doğru bu üniteler şöyle

isimlendirilmektedir:

a) Sarayköy Ovası

b) Orta Büyük Menderes Düzlüğü

c) Delta Ovası (=Balat veya Milet Ovası)

a) Sarayköy Ovası: B.Menderes depresyonınun doğu kesimindeki küçük bir ovadır. Batıdan Burhaniye (Buharkent)

Boğazı, doğudan Çökelez Dağı, güneyden Honaz ve Baba Dağı'nın çevrelediği Sarayköy

ovasının tabanı doğudan batıya doğru alçalır. Çökelez Dağı'nın güneybatı eteklerinde Dünya'nın

ve ülkemizin doğa şaheseri olan "Pamukkale Travertenleri" yer almaktadır. Travertenler

Sarayköy ovasına basamaklar halinde inmektedir. Güneydeki Denizli Ovası ise, Sarayköy

Ovası'na 200 metrelik neojen bir basamakla inmektedir.

Ege kıyısından başlayıp, Burhaniye Boğazı'na kadar eksik olmayan incir ve zeytin bahçeleri

Sarayköy'de gözden kaybolmaktadır. Çünkü Akdeniz ikliminin karakteristik özellikleri bu ovada

kaybolmaya başlar.

Gerçekten Sarayköy ve Denizli ovalarının kışı, ne İçbatı Anadolu'daki kadar soğuk, ne de Orta

Büyük Menderes Düzlüğündeki kadar ılıktır. Yalnız yazları Nazillli'deki kadar bunaltıcı geçer.

Burası Akdeniz iklimi ile İçbatı Anadolu iklimi arasında bir geçiş özelliği gösterir

SARAYKÖY OVASI

ÇÖKELEZ DAĞI

S A R A Y K Ö Y

O V A S I

D E N İ Z L İ O V A S I

Akköy

Sarayköy ovası araya mısır tarlalarının karıştığı pamuk

ekim alanıdır. Pamuk tarlaları köy ve kasabalar civarındaki

meyve (şeftali) bahçeleri ve bağlarla kesintiye

uğramaktadır. İlkbaharın daha yağışlı geçtiği Denizli

Ovası'nda mısır alanlarının genişlediği, bağların sıklaştığı

görülür. Ovanın sulanan bölümleri pamuğa ve az miktarda

şekerpancarına ayrılmıştır. Bu ovanın sulanmasında İç Ege

Bölgesinde yer alan Adıgüzel barajının büyük fonksiyonu

olmaktadır.

Sarayköy ovasının köyleri arasında yer yer İlk Çağ şehirlerinin harabelerine

rastlanmaktadır. MÖ. II. yüzyılda Bergama kırallarından II. Eumenes'in inşa ettirdiği

Hierapolis (Pamukkale) bunlardan biridir. O çağda sularının bolluğundan dolayı

boyacılığın; hayvancılığın yaygınlığı sebebiyle de yünlü kumaş ve halı dokumacılığının

geliştiği Hieropolis'in nüfusu Roma döneminde 100.000'e yaklaşmıştır. Zamanla

depremlerden büyük zarar gören bu büyük şehir yerle bir olmuştur. Bugün ayakta kalan

kısmı ise harabe şeklinde olup kültür turizmine hizmet etmektedir. Bu harabelerin

hemen yanı başında yer alan beyaz renkli travertenlerden dolayı Hieropolis'in

bulunduğu yerde sonradan kurulan yeni yerleşmeye Pamukkale adı verilmiştir. Bir doğa

harikası olan travertenler basamaklar halinde bir kale görünümü içerisinde

bulunmaktadır. Pamukkale travertenleri, Çökelez Dağı'nın faylı yamaçlarından fışkıran

sıcak suların beyaz renkli kalker külteleri eritmesi ve yamaçlardan aşağıya dökülürken

beyaz renkli kalsiyum çökellerini biriktirmesiyle oluşmuştur. Çok yerde bu traverten

basamakları havuz biçimli basamaklar halinde Sarayköy ovasına inmektedir. Yerli ve

yabancı turistlerin yoğun bir şekilde ziyaret ederek dinledikleri bir yer olması

nedeniyle, Pamukkale kasabalaşmaya başlamıştır. Bugün 2300 nüfuslu belde statüsünde

bir kasaba olan Pamukkale, Akköy ilçesinin sınırları içerisinde yer almaktadır.

http://www.panoramio.com/user/1983406

Çıkış

Photos by Mehmed_Değiştir

Play

Pause

Rewind

Reverse order

Repeat mode

2 s

5 s

10 s

1 min

5 min

HIEROPOLİS

KARAHAYIT

İlk Çağın diğer bir şehri, Denizli'nin 7 km. kuzeyinde

şimdiki Eskihisar köyünün bulunduğu yerdeki

LAODIKEIA' dır. Suriye kıralı II. Antikus'un yaptırdığı

bu şehir, Roma döneminde pamuklu dokumalarıyla ün

salmıştır. 13.yüzyıl başlarında Selçuklular döneminde

depremler ve savaşlar nedeniyle harabeye dönmüştür. Bu

nedenle Laodikeia şehrinin esas halkı buradan göç

ederek şimdiki Denizli şehrinin bulunduğu yerdeki

Tonozlu köyüne yerleşmişlerdir. Bir Türk boyu adını

taşıyan Tonozlu köyü, zamanla Denizli adını almış ve

bugünkü Denizli şehrinin nüvesini oluşturmuştur.

BABADAĞ

LAODEKEİA

D E N İ Z L İ

Çıkış

Photos by GedizDeğiştir

Play

Pause

Rewind

Reverse order

Repeat mode

2 s

5 s

10 s

1 min

5 min

Gediz - LAODIKEIA - Denizli/TURKİYE

LAODEKEİA-DENİZLİ

Çıkış

Photos by GedizDeğiştir

Play

Pause

Rewind

Reverse order

Repeat mode

2 s

5 s

10 s

1 min

5 min

Gediz - LAODIKEIA - Denizli/TURKİYE

LAODEKEİA HARABELERİ

Sarayköy ovasının en büyük yerleşmesi Denizli şehridir. Baba Dağın

(yeni haritada AKDAĞ’ın) kuzeydoğu eteğinde Sarayköy ovası

tabanından 200 m. yüksekteki bir neojen düzlük üzerinde yer alan

Denizli şehri, Afyon-İzmir demiryoluna tali bir hatla bağlanmaktadır.

Orta Anadolu’yu Kıyı Ege Bölgesine ve Akdeniz Bölgesine bağlayan

işlek karayolları da Denizli'den geçmektedir. Denizli'de önceleri

bakırcılık hâkim iken, Cumhuriyet döneminde kurulan sanayi

tesisleriyle (çırçır, pamuklu dokuma, deri, yem, deterjan vb.) gelişerek

1990 yılında 205.000 nüfuslu büyük bir şehir haline gelmiştir.

Günümüzde büyük ve kapsamlı bir organize sanayi bölgesine sahip

olan Denizli şehrinin nüfusu, 2012 yılında 525497'e yükselmiştir.

Gerçek anlamda büyük şehir olma yolunda aşama kaydetmiş olan

Denizli’de büyükşehir belediyesi kurulacaktır.

DENİZLİ

Babadağ

Bu üniteye adını veren Sarayköy, Denizli'nin 20 km.

kuzeybatısında 18570 nüfuslu büyük bir kasabadır.

Demiryolunun içerisinden geçtiği Sarayköy idari bakımdan

Denizli iline bağlı bir ilçe merkezi olup, şeftali, üzüm,

elma ve mısır tarımı sebebiyle gelişen tarım fonksiyonu

ağır basan bir yerleşmedir.

Çökelez Dağı'nın batı eteğindeki Akköy, yakın zamana

kadar bir köy yerleşmesi iken, Denizli'ye bağlı bir ilçe

merkezi olduktan sonra, Devletin hizmet yönündeki

yatırımları sayesinde 2707 nüfuslu küçük bir kasaba haline

gelmiştir.

A Y D I N D A Ğ L A R I

SARAYKÖY

AKKÖY