begeleidingstraject voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften

An Noteboom - RADI Zorgproject West-Vlaanderen

1

Begeleidingstraject voor leerlingen met

specifieke onderwijsbehoeften


2

Historiek

In 2001 stelt een studie (HIVA en KUL) de verwijzingspraktijk van de PMS-centra in vraag en legt een aantal pijnpunten bloot:

Vooral kindkenmerken primeren. Het % allochtonen en kansarmen in Bu.O is te hoog. Geen zicht op het afgelegde leertraject. De typologie is niet eenduidig en beantwoordt niet aan

de onderwijsbehoeften. Het is weinig gerelateerd aan handelingsplanning. De school probeert vaak de verwijzing te sturen. Er wordt te weinig naar alternatieven gezocht. De ouders zijn te weinig betrokken partij.


3

Historiek

De studie doet ook een aantal aanbevelingen:

Men moet streven naar een contextgerelateerde verwijzing.• context van de leerling met zijn behoeften• context van het gezin • context van de school

De nood aan B.O. moet het gevolg zijn van een afweging onderwijsbehoeften – onderwijsaanbod (draagkracht).

De verwijzing moet niet gebeuren op basis van “classificerende” diagnostiek maar op basis van “handelingsgerichte” diagnostiek.


4

Historiek

En verder nog …

De typologie moet opnieuw worden bekeken. De scholen dienen zich te profileren, met focus op

een zorgaanbod, geformuleerd in pedagogische en didactische termen.

Doorverwijzing kan alleen maar wanneer duidelijk blijkt welke inspanning de school heeft geleverd en welk leertraject werd afgelegd.

De verantwoordingsprotocollen moeten een aanzet geven tot een individueel handelingsplan.


5

Ad hoc werkgroep Als antwoord op aanbevelingen studie In kader van ‘Maatwerk in samenspraak’ Vanaf 2001 tot heden Op initiatief van de minister van onderwijs Samengesteld uit:

CLB CLB-inspectie inspectie BuO administratie onderwijs kabinet van de minister

Opmaak van een basistekst


6

Basistekst

Met betrekking tot het begeleidingstraject voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften

Schetst theoretisch kader en richtlijnen Eerste versie 30/01/2004 Sedert eind 1ste trimester 2005 herwerking

door stuurgroep Ontwerp van eindtekst 16/06/2006 Doelstelling: finalisering tekst eind 2006


7

Pilootproject ‘begeleidingstraject’

Is een kleinschalig, netoverschrijdend experiment (6 regios)

Loopt van schooljaar 2003-2004 tot 2005-2006

Beperkt zich in een eerste fase tot: het basisonderwijs de begeleiding en overstap van leerlingen naar

scholen Type 1, Type 3 en Type 8 Wordt uitgevoerd en opgevolgd door:

de geselecteerde CLB-teams de ingestapte basisscholen (pilootscholen) de stuurgroep


8

Pilootproject ‘begeleidingstraject’

Heeft als doelstellingen: Komen tot een andere invulling van het

verwijzingsproces door: Opstellen kwaliteitseisen voor begeleidingstraject Toekennen andere functie aan inschrijvingsprotocol

Plus regelgeving terzake

Optimaliseren van de samenwerking tussen de verschillende actoren:

School, Ouders, Leerling, CLB, Externen, … Vergroten betrokkenheid Nadruk op ‘samenwerken’


9

Begeleidingstraject

Omvat 5 fasen met een cyclisch verloop Met specifieke verantwoordelijkheden per

fase voor: Schoolteam CLB

Betere organisatie en afstemming vanhet pedagogisch-didactisch aanbodbinnen de school op de noden van de leerling metspecifieke onderwijsbehoeften


10

Begeleidingstraject

Bij falen van deze organisatie en afstemming: Overstap naar andere school binnen het gewoon

onderwijs Overstap naar een school voor buitengewoon

onderwijs In de toekomst in het kader van ‘leerzorg’: overstap

naar een hoger zorgniveau binnen dezelfde school

Bij overstap Overstapdocument Verantwoordingsdocument + attest


11

Inhoud overstapdocument Analyse van de problematische

onderwijsleersituatie Met aandacht voor kind- en contextkenmerken Waarom nu bij dit kind uit dit gezin op deze school in deze klas

met deze leerkracht

Chronologisch overzicht en omschrijving van de concrete begeleidingsinterventies

Wanneer is wat gedaan met welk resultaat

Omschrijving van de noden en specifieke onderwijsbehoeften van de leerling

In functie van het pedagogisch –didactisch aanbod

Omschrijving van de samenwerking tussen de actoren


12

Fase 0 begeleidingstraject

Fase van de goede preventieve basiszorg

Onderwijskundige en preventieve zorg door de school Gericht op het algemene welbevinden van alle

leerlingen Aanbieden van maximale ontplooiingskansen voor

elke leerling


13

Fase 0 Concreet op school

Visie uitgeschreven in SWP m.b.t.: Schoolcultuur Zorgbeleid …

Vertrekken vanuit ‘eigenheid’ van elke leerling.

Via overleg en/of nascholing ‘gegronde problemen’ leren onderkennen en signaleren


14


Fase van de verhoogde staat van zorg

Extra zorg vanwege het schoolteam voor ll met specifieke onderwijsbehoeften.

De draagkracht van de school wordt voldoende geacht.

De ouders en het CLB worden geïnformeerd. Geen individuele leerlingbegeleiding door CLB.


15


Analyse van zorgvraag van de leerling De leerkracht:

Omschrijft de onderwijsbehoeften Signaleert aan zorgteam

Opzetten van hulpstrategieën Wie doet wat wanneer en hoe

Informeren van de ouders Opvolgen en evalueren van handelen

Stopzetten, verderzetten of aanpassen van handelen

Via zorgoverleg: Informeren van CLB Aanbieding schoolondersteuning door CLB


16


Fase van de uitbreiding van de zorg

Draagkracht van school wordt overschreden. CLB start een multidisciplinair dossier. Leerlinggerichte acties door CLB. Het CLB ondersteunt de school in versterken van

hun draagkracht. In samenspraak en samenwerking met het

schoolteam, ouders en leerling.


17


Melding aan CLB Meldingsfiche, zorgoverleg, MDO

Samen zoeken naar en vastleggen van mogelijke oplossingen en begeleiding

In samenspraak met ouders: School informeert ouders over melding Gezamenlijk gesprek ouders/school/CLB m.b.t.

probleemverheldering en oplossingsstrategieën

School voert geplande acties uit


18


Mits toestemming van ouders: Leerlinggerichte acties door CLB Schoolondersteuning door CLB Contacten met externen …

Gezamenlijk overleg met ouders over: Resultaten acties CLB, school,… Afspraken m.b.t. oplossingsstrategieën Opvolging en resultaten van oplossingsstrategieën


19


Fase van de overstap naar een school op maat

Draagkracht van school blijft ONVOLDOENDE. Draagkracht van leerling en gezin blijven

overschreden. Overstap dringt zich op:

Naar andere school met voldoende draagkracht Naar Bu.O.


20


Analyse van overschrijding draagkracht School – Leerling – Gezin Waarom dit kind, in deze groep, bij deze

leerkracht en van deze ouders

Samen zoeken naar de beste oplossing voor deze leerling op basis van:

Sterkte/zwakte analyse van de leerling en context

Het afgelegde begeleidingstraject Gewenste zorgaanbod voor de leerling

Specifieke onderwijsbehoeften


21


De overstap is resultante van een gezamenlijk proces

Ouders maken uiteindelijke keuze Bij overstap opmaak van:

Overstapdocument Verantwoordingsdocument +attest

door CLB


22


Fase van de opvolging van de overgestapte leerling


23


Contact met ouders Contact met nieuwe school Contact met nieuw CLB


24

Ervaringen en aandachtspunten

Fasering van begeleidingstraject is een leidraad/houvast

Positief effect op samenwerking tussen school, ouders en CLB

Meer gerichte communicatie met ouders door de school

Werkt drempelverlagend voor ouders t.o.v. CLB Praten mét i.p.v. over betrokken partijen Betere afstemming van acties …

Schoolondersteunende functie van CLB wordt groter


25

Ervaringen en aandachtspunten

Wordt nu vooral gedragen en gestuurd door zorgteam, moet nog meer een automatisme worden binnen het schoolteam

Nog te weinig aandacht voor protectieve factoren

Nog te veel focus op het schools functioneren Nog te weinig communicatie met de leerling …


26

Ik hoop dat u van deze uiteenzetting het één en ander

hebt opgestoken !!

An

begeleidingstraject voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften

Documents