bec pelc+2010+-+epp

49
E:\CDD Files\BEC-PELC Finalized June 2010\COVER PELC - EPP.docx Printed: 8/11/2010 10:26 AM [Anafel Bergado] 1 (Philippine Elementary Learning Competencies) BASIC EDUCATION CURRICULUM MAKABAYAN BUREAU OF ELEMENTARY EDUCATION Department of Education Republic of the Philippines JUNE 2010 EDUKASYONG PANTAHANAN AT PANGKABUHAYAN

Upload: titserchriz-gaid

Post on 16-Aug-2015

366 views

Category:

Education


12 download

TRANSCRIPT

E:\CDD Files\BEC-PELC Finalized June 2010\COVER PELC - EPP.docx Printed: 8/11/2010 10:26 AM [Anafel Bergado] 1

(Philippine Elementary Learning Competencies) BASIC EDUCATION CURRICULUM

MAKABAYAN BUREAU OF ELEMENTARY EDUCATION Department of Education

Republic of the Philippines

JUNE 2010

EDUKASYONG PANTAHANAN AT PANGKABUHAYAN

Introduction:

Ang paghahanda at paghubog sa mga mag-aaral sa mundo ng paggawa at sa buhay ay bahagi ng Elementary Education Curriculum. Ito ay nakapaloob sa RA 232 “Education Act of 1982”na nagsasabi na “To promote work experiences which develop the chil d’s orientation to the world of work and creativity, an d prepare himself to engage in honest and gainful work”. Dito linilinang sa mga mag-aaral ang wastong saloobin sa paggawa, ang pagiging malikhain at pagiging entreprenyur.

EPP Description:

Ang Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan (EPP) ay isa sa mga aralin sa asignaturang Makabayan. Ito ay binubuo ng apat na lawak: Sining Pantahanan, Sining Pang-agrikultura, Sining pang-industriya, Tingiang Pangangalakal at Kooperatiba. Itinuturo ang EPP sa lahat ng mag-aaral mula baitang IV hanggang baitang VI.

Nililinang sa asignaturang ito ang pangangalaga sa sarili at pamilya, ang kahalagahan ng pagtutulungan ng bawat kasapi upang maging kaaya-aya ang pamumuhay ng pamilya gamit ang makabagong teknolohiya na makapag-aambag sa kaunlaran ng pamayanan. Sa lawak ding ito tinuturuan ang mga bata magluto, mag-imbak ng pagkain gamit ang maka-agham na paraan at pananahi. Ang mga kakayahang ito ay makatutulong sa bawat mag-aaral maging handa sa buhay. Dito nagsisimulang hubugin ang pagiging entreprenyur ng isang mag-aaral.

Tinatalakay din ang mga gawaing pang-agrikultura mula sa baiting IV hanggang baiting VI. Pagtatanim gamit ang iba’t-ibang paraang siyentipiko para sa sariling kapakinabangan at sa pamayanan. Ang lawak sa Sining pang-industriya ay nakatuon sa simpleng pagkukumpuni ng mga gamit at kasangkapan sa paaralan at sa tahanan. Hinuhubog din ang mga mag-aaral upang makagawa ng mga kapakipakinabang na proyekto na matatagpuan sa pamayanan gamit ang makabagong paraang teknolohiya. Ang mga proyektong ito ang maaaring maging daan upang ang mga mag-aaral ay kumita at maging enterpreyur. Hinuhubog din ang mga mag-aaral na gumawa ng maramihang proyekto para sa tingiang pangangalakal sa paaralan man o sa pamayanan. Sa pamagitan nito matutugunan ng pamayanan ang panganga-ilangan ng mga manggagawa sa Industriyating

Ang Tingiang Tandahan ay tinatalakay sa Baitang IV at Baitang V samantalang ang Kooperatiba ay tinatalakay sa Baitang VI. Dito lalong pinaiigting ang paghubog sa bawat mag-aaral ang pagiging entreprenyur. Ang lawak na ito ay nakapaloob na rin sa mga naunang lawak tulad ng Sining pang-agrikultura at pang-industriya upang lalong mabigyang diin at malinang nang husto sa mga mag-aaral.

Sa kabuoan linilinang sa mga mag-aaral ang wastong saloobin sa paggawa upang maging bahagi ng kanilang buhay sa hinaharap.

Takdang Oras ng Pagtuturo:

Baitang IV V VI Bilang ng Oras 40 min. 40 min. 40 min.

Patnubay sa mga Guro at Punongguro

1. Ang pagtuturo sa asignaturang EPP ay maaring maging flexible ayon pangangailangan. Hindi kinakailangang araw araw itong ituro basta’t ang kabuoang 200 minuto sa isang linggo ay matugunan. Maaaring dalawang araw na tig-iisang daang minuto o tatlong araw na dalawang araw na tigpipitumpong minuto at isang araw na animnapung minuto.

2. Iminumungkahing ang pageskedyul ng mga lawak ng MAKABAYAN at dapat magkakasunod sunod upang lalong maging maaayos pagtuturo nito.

3. Maaring kumuha ng isang eksperto sa pamayanan upang talakayin/ituro sa mga mag-aaral ang isang kasanayang di masyadong alam ng guro.

4. Ang mga sumusunod na Gawain ay iminumungkahi. Ilan dito ang maaaring gawin depende sa mga kagamitang makikita sa pamayanan.

EDUKASYONG PANTAHANAN AT PANGKABUHAYAN

Mithiin: Pagkatapos ng ikaanim na baitang inaasaha ng makakamit ng bawat batang magaaral sa Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan (EPP) ang mga kaalaman, kasanayan, at wastong saloobin sa kamalayan ng indibiduwal na kakayanan, pagpahalaga ng sariling kultura, positibong pananaw sa likas na yaman, maka agham at makabagong teknolohiya , at praktikal na pag-gamit ng sining para sa pagtugon sa pangangailangang pansarili, pa ng-pamilya at pam-pamayanan bilang isang produktibong entrepreneur na mamamayan tungo sa maunlad at kasiyasiyang pamumuhay.

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG Pamantayan Pamantayan Pamantayan

• Natutunan ang mga panimulang kaalaman kasanayan at wastong saloobin sa kamalayan ng indibiduwal na kakayanan, pagpahalaga ng sariling kultura, positibong pananaw sa likas na yaman, maka agham at makabagong teknolohiya , at praktikal na pag-gamit ng sining para sa pangangalaga sa sarili at sa tahanan at naisasagawa ito upang mapaunlad ang sarili at makatulong sa maayos na pamumuhay ng pamilya

• Nakakamit ang panimulang kaalaman, kasanayan, wastong paggamit at saloobin sa kamalayan ng indibiduwal na kakayanan, pagpahalaga ng sariling kultura, positibong pananaw sa likas na yaman, maka agham at makabagong teknolohiya , at praktikal na pag-gamit ng sining sa mga gawaing pang-agrikultura tulad ng pagtatanim ng halamang ornamental at pag-aalaga ng hayop

• Natutunan ang mga karagdagang kaalaman, kasanayan at wastong saloobin sa kamalayan ng indibiduwal na kakayanan, pagpahalaga ng sariling kultura, positibong pananaw sa likas na yaman, maka agham at makabagong teknolohiya , at praktikal na pag-gamit ng sining para sa pangangalaga sa sarili at sa tahanan at nagagamit ito upang matugunan ang mga pansarili at pampamilyang pangangailangan tungo sa maunlad at kasiya-siyang pamumuhay

• Nagagamit ang mga karagdagang kaalaman, kasanayan, wastong paggamit at saloobin sa kamalayan ng indibiduwal na kakayanan, pagpahalaga ng sariling kultura, positibong pananaw sa likas na yaman, maka agham at makabagong teknolohiya , at praktikal na pag-gamit ng sining para sa sa mga gawaing pang-agrikultura tulad ng pagtatanim ng gulay at pag-aalaga ng hayop na

• Naisasagawa ng may sapat at natatanging kaalaman, kasanayan at wastong saloobin sa kamalayan ng indibiduwal na kakayanan, pagpahalaga ng sariling kultura, positibong pananaw sa likas na yaman, maka agham at makabagong teknolohiya , at praktikal na pag-gamit ng sining para sa pangangalaga sa sarili at sa tahanan at naisasagawa ito upang makatutulong sa ibayong pag-unlad ng sariling pangkabuhayan at panlipunang pamumuhay.

• Naisasagawa ng may sapat at natatanging kaalama, kasanayan at wastong saloobin sa kamalayan ng indibiduwal na kakayanan, pagpahalaga ng sariling kultura, positibong pananaw sa likas na yaman, maka agham at makabagong teknolohiya , at praktikal na pag-gamit ng sining para sa mga gawaing pang-agrikultura tulad ng pag-aalaga ng

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG Pamantayan Pamantayan Pamantayan

na nakatutulong sa pagpapaunlad ng pamumuhay ng pamilya sa kasalukuyan at ng susunod na henerasyon.

• Nakakamit ang panimulang kaalaman at batayang kasanayan sa paggamit ng mga kasangkapan at materyales sa pagkukumpuni at pagbuo ng isang kapaki-pakinabang at di-kalidad na proyekto at mga gawaing pang-industriya na matatagpuan sa pamayanan, kamalayan ng indibiduwal na kakayanan, pagpahalaga ng sariling kultura, positibong pananaw sa likas na yaman, maka agham at makabagong teknolohiya , at praktikal na pag-gamit ng sining na makakatugon sa mga pangangaiangang pansarili at pang mag-anak.

• Nauunawaan at nalilinang ang mga panimulang kaalaman, kasanayan at wastong saloobin sa pagtatatag ng tingiang tindahan, natutukoy ang mga pinagkukunan ng pangkabuhayang magpapaunlad sa pamumuhay ng pamilya sa kasalukuyan at ng susunod na henerasyon hangad sa kamalayan ng indibiduwal na kakayanan, pagpahalaga ng sariling kultura, positibong pananaw sa likas na

nakatutulong at nakapagpapaunlad sa kabuhayan ng pamilya at pamayanan sa .kasalukuyan at ng susunod na henerasyon.

• Nagagamit ang mga kaalaman at kasanayan sa pagkukumpuni, mga gawaing pangkabuhayan at sa mga gawaing pang-industriya na matatagpuan sa pamayanan, kamalayan ng indibiduwal na kakayanan, pagpahalaga ng sariling kultura, positibong pananaw sa likas na yaman, maka agham at makabagong teknolohiya , at praktikal na pag-gamit ng sining na makatutugon sa mga pangangailangang pansarili, at dagdag na kita na maaring maging pangkabuhayan ng mag-anak

• Nagagamit ang mga kaalaman, kasanayan at wastong saloobin at katangian ng isang entrepreneur upang magamit sa pamamahala ng tingiang tindahan sa tulong ng makabagong teknolohiya para sa pagpapaunlad ng pamumuhay ng pamilya sa kasalukuyan at ng susunod na henerasyon

bunga at punongkahoy, pag-aalaga ng hayop at isda na makatutulong sa pagpapaunlad ng pamumuhay ng pamilya at pamayanan sa kasalukuyan at ng susunod na henerasyon.

• Naisasagawa ng may sapat at natatanging kaalaman, kasanayan, wastong saloobin at kawilihan ang mga gawaing industriya na matatagpuan sa pamayanan tulad ng pagbuo ng mga di-kalidad na proyektong maaring maging pangkabuhayan tungo sa pagunlad ng pamilya, pamayanan at bansa

• Naisasagawa ng may sapat at natatanging kaalaman, kasanayan, wastong saloobin at katangian sa

pagtatatag at pamamahala ng tindahang kooperatiba,nauunawaan ang kahalagahan ng pagbabangko

sa tulong ng makabagong teknolohiya para sa pagpapaunlad ng pamilya sa kasalukuyan at ng

susunod na henerasyon.

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG Pamantayan Pamantayan Pamantayan

yaman, maka agham at makabagong teknolohiya , at praktikal na pag-gamit ng sining

Gawaing Pantahanan

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG A. Natutunan ang mga panimulang

kaalaman, kasanayan at wastong saloobin sa kamalayan ng indibiduwal na kakayanan, pagpahalaga ng sariling kultura, positibong pananaw sa likas na yaman, maka agham at makabagong teknolohiya , at praktikal na pag-gamit ng sining tungo sa pangangalaga sa sarili at sa tahanan at naisasagawa ito upang mapaunlad ang sarili at makatulong sa maayos na pamumuhay ng pamilya

1. Napangangalagaan nang lubusan

ang sarili ayon sa likas na yaman ng katawan

1.1 Natatalakay at Naisasagawa

nang may kasanayan ang wastong pangangalaga sa sarili tungo sa maayos at matikas na paggayak 1.1.1 Natutukoy ang mga

kailangan sa kamalayan, paghinga at galaw upang maging maayos at matikas ang tindig sa pamamagitan ng “salundiwa” (thought-catcher, concept web) sa

A. Natutunan ang mga karagdagang kaalaman, kasanayan at wastong saloobin sa kamalayan ng indibiduwal na kakayanan, pagpahalaga ng sariling kultura, positibong pananaw sa likas na yaman, maka agham at makabagong teknolohiya , at praktikal na pag-gamit ng sining para sa pangangalaga sa sarili at sa tahanan at nagagamit ito upang matugunan ang mga pansarili at pampamilyang pangangailangan tungo sa maunlad at kasiya-siyang pamumuhay

1. Nagagampanan ang mga tungkulin

sa sarili ayon sa likas na pangangailangan ng katawan

1.1 Nakasusunod nang kusang-loob

sa mga pamamaraang pangkalinisan at pangkalusugan sa panahon ng pagdadalaga at pagbibinata 1.1.1 Natatalakay ang mga

pagbabagong nagaganap sa isang nagdadalaga at nagbibinata sa pamamagitan ng pagsuri ng sariling pisikal, emosyonal, “social”, “intelektuwal”, at

A. Naisasagawa ng may sapat at natatanging kaalaman, kasanayan at wastong saloobin sa kamalayan ng indibiduwal na kakayanan, pagpahalaga ng sariling kultura, positibong pananaw sa likas na yaman, maka agham at makabagong teknolohiya , at praktikal na pag-gamit ng sining para sa pangangalaga sa sarili at sa tahanan at naisasagawa ito upang makatutulong sa ibayong pag-unlad ng sariling pangkabuhayan at panlipunang pamumuhay. 1. Naisasagawa ang wastong

pangangalaga at pagganap ng tungkulin sa sarili ayon sa pangkasalukuyang pangangailangan at balak sa kinabukasan

1.1 Natatalakay ang iba’t ibang

paraan ng pangangalaga ng sarili at kabutihang dulot ng ipinagpalibang pag-aasawa batay sa ekonomikal at emosyonal na kakayahan sa “Kampana ng Kamalayan Planner” 1.1.1 Naiisa-isa ang mga

dahilan ng maagang pag-aasawang hindi pa angkop ang ekonomikal

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG “Yaman Ako ng Tahanan Journal”

1.1.2 Natatalakay ang kahalagahan ng pagpapanatiling maayos at matikas na paggayak sa pisikal at “social” na ikabubuti ng sariling kapakanana sa pamamagitan ng “salundiwa”

1.1.3 Naipakikita ang maayos at

matikas na paggayak- sa paglakad, pag-upo at pagtayo araw araw.

1.2 Nagagamit ang kaalaman sa wasto at maayos na pangangalaga ng sariling kasuotan

1.2.1 Naiguguhit ang mga uri ng kasuotang pag-aari ayon sa gamit sa “Simpleng Yaman - Imbentariyo ng Kasuotan”

1.2.2 Naitututukoy at naisasaayos nang wasto ang mga sirang bahagi ng kasuotang nakalista sa “Simpleng Yaman-

spirituwal na kalagayan sa “Diwang Katawan Planner”

1.1.2 Natatalakay ang kahalagahan ng wastong pangangalaga ng katawan sa panahon ng pagreregla at kapag bagong tuli sa pamamagitan ng pagplano, paglikha at paghanda ng “Diwang-Katawan Health & Hygiene Kit”

1.1.3 Naisasagawa ang wastong

pangangalaga ng katawan sa panahon ng pagbibinata at pagdadalaga ng may pagpapahalaga sa pamamaraan ng paggamit ng nilikha at hinandang “Diwang Katawan Health & Hygiene Kit”

1.2 Napangangalagaan nang wasto at maayos ang mga kasuotang pansarili at pangmag-anak 1.2.1 Naiguguhit ang mga

kasuotan ng mag-anak ayon sa angkop na paggamit sa iba’t ibang panahon at pagkakataon sa “Simpleng Yaman – Imbentaryo ng Kasuotan”

at emosyonal na kakayahan batay sa pagsusuri (interviews) sa karanasan ng mga magulang, kapitbahay, at kakilala na naitakda sa “Kampana ng Kamalayan Planner”

1.1.2 Natatalakay ang mga

kabutihang dulot ng ipinagpalibang pag-aasawa hanggang sa pagkamit ng ekonomkial at emosyonal na kakayanan batay sa pagsusuri (interviews) sa karanasan ng mga magulang, kapitbahay, at kakilala na naitakda sa “Kampana ng Kamalayan Planner”

2. Naisasalaysay sa pamamgitan

ng Salundiwa, Tula o Sanaysay sa “Yaman Ako ng Tahanan Journal” ang pag-ganap nang kusang-loob sa tungkulin at pananagutan sa ibang kasapi ng mag-anak ayon sa sariling kakayahan tungo sa kasiya-siyang pamumuhay ng mag-anak

2.1 Naisasalaysay sa

pamamagitan ng Salundiwa, Tula o Sanaysay sa “Yaman Ako ng Tahanan Journal” ang

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG Imbentariyo ng Kasuotan” sa pamamagitan ng pananahi sa kamay tulad ng: • tastas na laylayan • tanggal na butones • tuwid na punit

1.2.3 Naipakikita ang wastong

paraan ng paglalaba ng narumihan na kasuotan

2. Nakatutulong sa pagkakaroon ng maayos at kasiya-siyang pamumuhay ng mag-anak

2.1 Nailalarawan ang mga gawi at

gawain tungo sa maayos na pagsasamahan ng mga kasapi ng mag-anak

2.1.1 Naisasalaysay sa

pamamagitan ng Salundiwa, Tula o Sanaysay sa “Yaman Ako ng Tahanan Journal” at naibabahagi sa klase ang naisasagawang mga payak na gawain tungo sa maayos na pagsasamahan ng mag-anak tulad ng pag-aalaga sa nakababatang kapatid, pagpapaligo, pagpapakain, pagbibihis, pakikipaglaro

1.2.2 Nakapagkukumpuni ng

sira/punit ng kasuotang nakalista sa “Simpleng Yaman-Imbentariyo ng Kasuotan” sa pamamagitan ng pananahi sa kamay tulad ng: • pahilis/tatlong sulok na

punit • pagtatagpi

1.2.3 Naipakikita ang wastong pamamaraan ng pamamalantsa

2. Nakatutulong sa pagtugon sa mga

pangangailangan ng mag-anak tungo sa maayos at kasiya-siyang pamumuhay

2.1 Naipakikita ang kasiya-siyang

pakikitungo sa mga kasapi ng mag-anak sa pamamgitan ng “role-playing”

2.1.1 Maitanong sa mga magulang at nakatatandang miyembro ng tahanan ang nakasanayang pamamaraan ng pag-aalaga ng maysakit, matanda at iba pang kasapi

naisagawa nang maluwag sa kalooban ang tiyak na tungkulin sa ibang kasapi ng mag-anak upang magkaroon ng kasiya-siyang pamumuhay

2.1.1 Natutukoy ang pagkakaiba-iba ng mga pisikal na katangian ng mga sanggol

2.1.1.1 Naipakikita ang

wastong pamamaraan/ panuntunang pangkalusugan/pangkaligtasan sa pag-aalaga ng sanggol at wastong pangangalagang kailangan nila

2.1.1.2 Naisasagawa ang

wastong pag-aalaga sa sanggol a. pagpapaligo at

pagbibihis b. pagpapatulog c. paglalaro at

paglilibang d. pagpapadighay e. pagpapainom ng

gamot g. pagpapakain etc.

2.1.2 Naisasalaysay sa

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG

2.1.2 Naisasalaysay sa pamamagitan ng Salundiwa, Tula o Sanaysay sa “Yaman Ako ng Tahanan Journal” ang pag lahok sa mga gawaing nauukol sa paglilinis ng tahanan at bakuran

2.1.2.1Natutukoy ang mga

gawaing nauukol sa paglilinis ng tahanan at bakuran at naiguguhit ang mga kagamitan sa paglilinis nito sa “Simpleng Yaman – Imbenatryo ng Gamit sa Bahay”

2.1.2.2 Naiguguhit ang

mga bahagi ng tahanan at bakuran; nailiista ang mga paraan sa paglilinis ng tahanan at bakuran, at naisasalaysay ang mga araw at oras ng pagsunod ng mga panuntunang pangkalusugan sa paglilinis ng mga ito sa “Yaman Ako ng Tahanan Journal”

ng mag-anak at maisalaysay ito sa pamamagitan ng Salundiwa, Tula o Sanaysay sa “Yaman Ako ng Tahanan Journal”

2.1.1.1 Natatalakay ang

mga paraan ng pag-aalaga ng maysakit, matanda at iba pang kasapi ng mag-anak na isinasagawa sa tahanan

2.1.1.2 Naipakikita ang wastong pamamaraan/panuntunang pangkalusugan/pangkaligtasan sa pag-aalaga ng maysakit, matanda at iba pa sa pamamagitan ng “role-playing”

2.1.2 Naisasalaysay sa

pamamagitan ng Salundiwa, Tula o Sanaysay sa “Yaman Ako ng Tahanan Journal” ang pagawa nang kusang-loob ang mga pinagtutulungang gawain sa tahanan

2.1.2.1 Natutukoy at

pamamagitan ng Salundiwa, Tula o Sanaysay sa “Yaman Ako ng Tahanan Journal” ang naisasagawang pangangasiwa sa mga gawaing pantahanan sa maayos at matipid na pamamaraan

2.1.2.1 Natatalakay

ang mga salik na dapat isaalang-alang sa mabisang pangangasiwa sa mga gawaing pantahanan

2.1.2.2 Natatalakay ang

mga paraan sa paggawa sa tahanan at pangangasiwa ng mga pinagkukunan ng kailangan

2.1.3 Naipapakita sa pamamgitan ng pagsalaysay at pagpakita ng mga larawang aktuwal ang naisagawang wastong paraan ng paghahanda at pagdudulot ng pagkaing angkop sa iba’t ibang okasyon

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG 2.1.2.3Naipakikita ang

wastong paraan sa paglilinis ng tahanan at bakuran sa pamamagitan ng paglinis ng silid-aralan at bakuran nito :

• nagagamit sa

maayos at matipid na pamamaraan ang mga kasangkapan at kagamitan sa paglilinis

2.1.2.4 Naisasalaysay sa pamamagitan ng Salundiwa, Tula o Sanaysay sa “Yaman Ako ng Tahanan Journal” ang mga araw araw na gawain upang pagpapananatili ng malinis na tahanan at bakuran ayon sa kakayahan ng bawat mag-anak

2.1.3 Naililista sa “Sining-

Kusina ng Pamilya” ang mga pagkaing inihahanda sa bahay at

naisasalarawan ang mga paraan ng pag-aayos at pagpapaganda ng tahanan at mga panuntunang pangkalusugan at pangkaligtasan sa “Yaman Ako ng Tahanan” Journal at ang mga kagamitang gamit dito sa “Simpleng Yaman – Imbenatryo ng Gamit sa Bahay”

2.1.2.2 Naisasalaysay sa pamamagitan ng Salundiwa, Tula o Sanaysay sa “Yaman Ako ng Tahanan Journal” ang pag gawa ng talatakdaan ng mga gawain ng mag-anak para sa isang araw at naisasagawa ito sa pagsunod sa mga panuntunang pangkalusugan at pangkaligtasan

2.1.2.3 Naipakikita sa pamamagitan ng pag-guhit o pag kuha ng letrato ang pag-aayos ng tahanan upang higit na

2.1.3.1 Natatalakay ang mga salik na dapat isaalang-alang sa pagbabalak ng pagkaing angkop sa iba’t ibang okasyon

2.1.3.2Natutukoy ang mga halamang maaaring gawing sangkap sa pagluluto tulad ng kinchay, sibuyas, oregano, basil, sili, rosemary, paminta, bawang

2.1.3.1 Nakapagbabal

ak ng masustansiya, mura at sapat na pagkaing angkop sa okasyon

2.1.3.2 Nailalapat ang kaalaman sa matalinong pamimili

2.1.3.3 Natatalakay ang mga pamamaraan ng pagpapanatili ng sustansya, anyo at lasa ng pagkaing inihahanda

2.1.3.4 Naipapakita

ang ibat-ibang gawaing kamay sa paghahanda ng pagkain

2.1.3.5 Naipakikita ang

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG ang tulong na gawaing idinulot sa paghahanda nito. Naisasalaysay ang sustainsiyang naidudulot ng bawat isa, at ang presyo ng mga sangkap na gamit dito. Nagbibigay ng mga mungkahi upang maging mas mura at sapat ang pagkain ng mag-anak

2.1.3.1Natutukoy ang

tatlong pangunahing pangkat ng pagkain at ang kabutihang dulot ng bawat pangkat sa pamamagitan ng “Salanduwa”.

2.1.3.2 Naisasagawa ang

mga payak na gawaing-kamay tulad ng pagbabalat, pagtatalop, paghihiwa, at iba pa sa paghanda ng mura at masustansiyang lutuin sa pamamagitan ng “group work”

2.1.3.3 Naipapakita ang

pagsunod sa mga panuntunang pangkalusugan at

magampanan ang pangangailangan ng pamilya

2.1.3 Naisasagawa ang paraan ng pagplano, paghahanda at pagdudulot ng pagkaing tugon sa pangangailangan ng mag anak ayon sa yamang likas ng mag-anak at kapaligiran.

2.1.3.1 Natatalakay ang mga salik – tulad ng “dietary needs”, budget”, at “household produce” mula sa backyard gardening at poultry and livestock na dapat isaalang- alang sa pagbabalak ng pagkain 2.1.3.2 “I-document” ang

araw araw na handang almusal, pananghalian at panghapunan ng isang lingo sa “Sining Kusina ng Pamilya”

2.1.3.2.1 - Suriin ang sustansiyang dulot ng mga pagkaing ito ayon sa

pagkamaparaan sa paghahanda ng pagkaing angkop sa okasyon

2.1.3.8 Nakapagdudulot

ng pagkaing angkop sa okasyon sa wastong paraan

2.1.3.9 Naipakikita ang wastong paraan ng pagliligpit ng mga tirang pagkain upang mapakinabangan

3. Natatamo ang kaalaman,

kasanayan, wastong saloobin at kawilihan sa pag-iimbak ng pagkain upang mapabuti at mapaunlad ang uri ng pamumuhay

3.1 Naipaliliwanag ang

kahalagahan ng kasanayan sa pag-iimbak ng pagkain para sa sarili, sa mag-anak at sa pamayanan

3.2 Naipaliliwanag ang

pamamaraan ng pag-iimbak ng pagkain tulad ng paggamit ng yelo, paglalagay ng preserbatiba tulad ng suka, asin, asukal, kalamansi

3.3 Nakapipili ng mga pagkaing

maaaring imbakin

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG kaligtasan sa pagluluto at pagdudulot ng pagkain sa pamamagitan ng “group work”

2.1.3.4 Naisasalysay

pamamagitan ng Salundiwa o Sanaysay ang pag tulong sa pagluluto ng pagkain sa matipid na pamamaraan sa “”

2.1.3.5 Naipakikita ang

wastong pagdudulot ng pagkain para sa sarili at kasapi ng mag-anak sa pamamgitan ng pag-guhit o pag kuha ng letrato sa hapag kainan ng tahanan sa “Sining Kusina ng Pamilya”

2.1.3.6 Naiguguhit

ang lagayan ng mga kagamitan na pinagkainan at pinaglutuan sa tahanan at naisasalaysay sa pamamagitan ng

3 health groups 2.1.3.3 Nakapagbabalak ng

planong almusal, panaghalian at hapunan na mas masustansiya, mura at sapat para sa mag-anak batay sa angkop na “budget” ng tahanan

2.1.3.4 Naimumumngkahi o nagagawa ang wastong paraan ng pamimili, pagtanim at pag-alaga ng pagkaing kailangan ng pamilya

2.1.3.5 Nakasusunod sa wasto at matipid na pamamaraan ng paghahanda/pagluluto ng pagkain nang may kasiyahan

2.1.3.6 Nakapagdudul

ot ng pagkain sa buong mag-anak sa wastong paraan at may kasiyahan

2.1.3.7 Naipakikita ang

kasiyahan sa paglilinis ng hapag-kainan at ng

3.4 Nakasusunod sa mga

panuntunang pangkalusugan at pangkaligtasan sa pag-iimbak

3.5 Naisasagawa ang pag-iimbak

sa pamamagitan ng paggamit ng preserbatiba at iba pang paraan

3.6 Nakapagtutuos ng gastos at

kikitain mula sa ipinagbiling inimbak na pagkain

4. Natatamo ang kaalaman,

kasanayan, wastong saloobin at kawilihan sa pananahi upang mapabuti at mapaunlad ang uri ng pamumuhay

4.1 Naipaliliwanag ang

kahalagahan ng kasanayan sa pananahi sa makina para sa sarili, sa mag-anak at sa pamayanan

4.1.1 Natutukoy ang mga

gawaing pangkabuhayan sa pamayanan na may kinalaman sa pananahi

4.1.2 Natatalakay ang

kabutihang naidudulot ng pagkakaroon ng

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG Salundiwa o Sanaysay ang oras ng pagligpit nito sa “Yaman Ako ng Tahanan Journal”

3. Naisasagawa ang simpleng

pamamaraan ng pag-imbak ng pagkain para sa mag-anak

3.1 Natutukoy ang mga pagkaing likas sa paligid na maaring ma-imbak at iba’t ibang batayan sa pag-iimbak ng pagkain tulad ng pag-iimbak ng pagkaing napapanahon, pagkaing sariwa at iba pa sa pamamagitan ng Salundiwa

3.2 Natatalakay ang katutubong

paraan at iba’t ibang pamamaraan ng pag-iimbak tulad ng pagtutuyo, pag-aasin, pagmamatamis, at iba pa

3.3 Nakapag-iimbak ng mga pagkaing mura at likas sa paligid sa pagmamatamis, pagtutuyo o pag-aasin

3.3.1 Nakapagpaplano ng

pagkaing maaring imbakin batay sa konsepto ng ekonomiya (supply, cost)

pinaglutuan sa “Yaman Ako ng Tahanan Journal”

3. Nakapag-iimbak ng iba’t ibang uri

ng pagkain

3.1 Natatalakay ang iba’t ibang pamamaraan ng pag-iimbak ng pagkain tulad ng karne, isda at gulay (hal. pagtatapa, pasasardinas, pagbuburo)

3.1.1 Natatalakay ang mga

salik na dapat isaalang-alang sa pagpili ng pagkaing iimbakin batay sa saganang-ani at kultura ng komunidad, kasangkapan at “budget” ng tahanan

3.1.2 Naitatala ang dami,

ispisipikasyon at halaga ng mga sangkap na kakailanganin sa pag-iimbak ng karne,isda at gulay batay sa pangangaliangan at kakayahan ng pamilya

3.2 Nagagamit ang batayang kaalaman sa matalinong pamimili ng pagkaing iimbakin

3.3 Naipakikita ang wastong

pamamaraan sa pag-iimbak ng

kasanayan sa pananahi

4.2 Nakapagpaplano ng tatahiing kasuotan o kagamitang pantahanan

4.2.1 Nakagagawa ng

malikhaing disenyo ng tatahiing kasuotan o kagamitan

4.3 Nakasusunod sa plano ng tatahiing kasuotan o kagamitang pantahanan 4.3.1 Nakapipili ng tela at iba

pang kagamitan sa pananahi

4.3.2 Naisasaalang-alang ang

mga salik sa matalinong pamimili

4.3.3 Nakasusunod sa mga

panuntunang pangkalusugan at pangkaligtasan

4.3.4 Nakagagawa ng padron

ayon sa tamang sukat

4.4 Naisasagawa ang pagbuo ng kagamitan o kasuotang tahi sa makina

4.5 Napahahalagahan ang

natapos na tahiin ayon sa

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG 3.3.2 Nakasusunod sa mga

hakbang sa pag-iimbak ng pagkain batay sa katutubong kaalaman, makabagaong agham at teknolohiya, at environmental sustainability

3.4 Naipakikitang maayos sa

pagpapakete ng inimbak na pagkain batay sa katutubong kaalaman, makabagaong agham at teknolohiya, at environmental sustainability

3.5 Napahahalagahan ang

pagkaing inimbak ayon sa kabutihang maidudulot nito sa kalusugan at kasiyahan ng pamilya

4. Nakabubuo ng isang kagamitang

tahi sa kamay ayon sa pangangailangan batay sa “imbentaryo ng yamang kasuotan”

4.1 Natatalakay ang kahalagahan ng pagkakaroon ng kaalaman at kasanayan sa pananahi batay sa pag kumpara ng presyo ng damit sa tindahan at ang presyo ng mga materiyales sa paggawa nito.

4.2 Natutukoy at naiguguhit ang

mga kagamitan at kasangkapan

pagkain tulad ng karne isda at gulay sa pamamagitan ng pagsunod sa resipe at pag-angkop nito sa kasangkapan at budget ng tahanan

3.4 Naisasagawa ang wastong

paraan ng pagpapakete at pagtatago ng inimbak na pagkain ayon sa katutubong kaalaman at makabagong paraan

3.5 Natutuos ang nagastos at

maaaring kita sa inimbak na pagkain

3.6. Napahahalagahan ang pagkaing inimbak sa pamamagitan ng pag-hain nito sa tahanan at pagsuri sa “evaluation” mga miyembro ng pamilya

4. Nakagagawa ng isang kagamitang

pantahanang tahi sa makina na magagamit ng pamilya sa araw araw – mantel ng hapag-kainan

4.1 Natatalakay ang kahalagahan

ng pagkakaroon ng kaalaman at kasanayan sa pananahi sa makina batay sa pag kompara ng presyo

pamantayan/rubrics

5. Nakagagawa ng proyekto sa pamamagitan ng pagbuburda/”cross stitch”/paggagantsilyo 5.1 Nakapagpaplano ng gawain 5.2 Nakalilikha o nakapipili ng

disenyo at materyales na kailangan

5.3 Naisasagawa ang mga

hakbang sa pagbuo ng proyekto 5.4 Napahahalagahan ang

natapos na proyekto

5.5 Nakapagtutuos ng gastos at kikitain kapag naipagbili ang proyekto

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG sa pananahi sa kamay

4.3 Natatalakay ang wastong paggamit at pangangalaga ng mga kagamitan at kasangkapan sa pananahi

4.4 Nakikilala ang iba’t ibang uri ng

materyales o tela 4.5 Nakapagpaplano ng tatahiing

kagamitan ayon sa kagustuhan, pangangailangan, “budget” ng materyales at kakayahan sa pagtahi

4.5.1Natatalakay ang mga salik na

dapat isaalang-alang sa pagpili ng tatahiin/proyekto tulad ng kagustuhan, pangangailangan, “budget” ng materyales at kakayahan sa pagtahi

4.5.2 Napipili at

nakapagbabalak ng pansariling kagamitan na tatahiin sa kamay

4.5.3 Napipili ang materyales o

telang gagamitin na matatagpuan sa tahanan

4.5.4 Natutukoy ang mga

panimulang hakbang sa

4.2 Nagagamit ang makina sa

maayos at wastong paraan

4.2.1 Natutukoy ang mga bahagi ng makina at gamit ng bawat isa

4.2.2 Natatalakay ang wastong

pangangalaga ng makina 4.2.3 Nasusunod ang mga

panuntunang pangkalusugan at pangkaligtasan sa pananahi sa makina

4.2.4 Naipakikita ang wastong

paraan ng pagpapatakbo ng makina

4.3 Nakabubuo ng isang

kagamitang tahi sa makina

4.3.1 Naihahanda ang plano ng kagamitang tatahiin • Nakalilikha ng disenyo

ng gagawing kagamitan – mantel sa hapag kainan

4.3.2 Napipili ang telang angkop sa tatahiin at budget na maaring ibigay ng magulang

4.3.3 Nasusunod ang wastong

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG paggawa ng napiling kagamitan na tatahiin

4.6 Naisasagawa ang mga hakbang

at wastong pamamaraan sa paggawa ng proyekto

4.7 Naipakikita ang panuntunang

pangkalusugan at pangkaligtasan sa pananahi

4.8 Napahahalagahan ang natapos na proyekto ayon sa pamantayan/rubrics

pamamaraan ng pagbuo ng kagamitang pantahanan - mantel sa hapag-kainan

4.4 Naipamamalas ang kasiyahan sa pananahi sa makina

4.5 Nakapagtutuos ng gastos o kikitain kung ipagbibili ang natapos na proyekto

Sining Pang-Agrikultura

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG

B. Nakakamit ang panimulang kaalaman, kasanayan, wastong paggamit at saloobin sa mga maka-agham at ng makabagong teknolohiya sa mga gawaing pang-agrikultura tulad ng pagtatanim ng halamang ornamental at pag-aalaga ng hayop na nakatutulong sa pagpapaunlad ng pamumuhay ng pamilya sa kasalukuyan at ng susunod na henerasyon.

1. Natatamo ang kaalaman, kasanayan at wastong saloobin sa pagtatanim ng halamang ornamental 1.1 Natatalakay ang kahalagahan

ng pagtatanim ng halamang ornamental

1.2 Natutukoy ang mga halamang

ornamental sa sarili at ibang pamayanan na maaaring itanim

1.3 Naipakikita ang wastong

paggamit ng kasangkapan at ang paraan ng pangangalaga nito

B. Nagagamit ang mga karagdagang kaalaman, kasanayan, wastong paggamit at saloobin sa mga maka-agham at makabagong teknolohiya sa mga gawaing pang-agrikultura tulad ng pagtatanim ng gulay at pag-aalaga ng hayop na nakatutulong at nakapagpapaunlad sa kabuhayan ng pamilya at pamayanan sa kasalukuyan at ng susunod na henerasyon. 1. Napapalawak ang mga kaalaman,

kasanayan at wastong saloobin sa pagtatanim ng gulay na mapagkakakitaan 1.1 Natutukoy ang mga gulay sa

pamayanan na maaaring itanim at ang kabutihang nakukuha dito

1.2 Nakapipili ng mga gulay na

maaring itanim ayon sa uri ng lupa, planting calendar, sustansiyang taglay ng halaman at pangangailangan ng mag-anak

1.3 Nagagamit ang angkop na

kasangkapan sa pagtatanim 1.4 Nasusunod ang mga

B. Naisasagawa ng may sapat at natatanging kaalama, kasanayan at wastong saloobin sa iba’t ibang maka-agham at paggamit ng makabagong teknolohiya sa mga gawaing pang-agrikultura tulad ng pag-aalaga ng bunga at punongkahoy, pag-aalaga ng hayop at isda na makatutulong sa pagpapaunlad ng pamumuhay ng pamilya at pamayanan sa kasalukuyan at ng susunod na henerasyon.

1. Nagagamit ang kaalaman,

kasanayan at wastong saloobin sa paghahalaman upang mapabuti at mapaunlad ang uri ng pamumuhay at kapaligiran 1.1 Naipaliliwanag ang kahalagahan

ng kasanayan sa pagtatanim ng puno/ bungang kahoy at kabutihang naidudulot nito sa pamumuhay ng pamilya at kapaligiran

1.2 Nagagamit nang wasto ang mga kasangkapan at kagamitan sa paghahalaman

1.3 Mailapat ang mga panuntunang pangkalusugan at pangkaligtasan

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG

1.4 Naisasagawa ang mga panuntunang pangkalusugan at pangkaligtasan sa paghahalaman

1.5 Nakagagawa ng simpleng

plano/”layout” ng taniman 1.6 Naisasagawa ang wastong

pangangalaga ng lupa at mga pananim

1.7 Naisasagawa ang wastong

paraan ng pag-sasapamilihan ng mga halamang ornamental

1.7.1 Natutukoy ang mga

palatandaan ng mga halaman na maaari ng ipagbili

1.7.2 Nakasusunod sa mga

alituntunin sa pagbibili ng produkto

1.9 Nakapag-iingat ng talaan ng

gastos at kinita

panuntunang pangkalusugan at pangkaligtasan sa pangangalaga ng halamang-gulay

1.6 Naisasagawa ang

paghahanda ng lupang pagtataniman (punlaan/taniman)

1.6.1 Naiisa-isa ang mga

hakbang sa paghahanda ng lupa

1.6.2 Naisasagawa ang

wastong paraan ng paghahanda ng lupang pagtataniman

1.6.3 Nasusunod ang wastong

paraan ng pagtatanim (di-tuwiran, tuwiran)

1.7 Natatalakay ang mga wastong

paraan ng pag-aalaga ng mga halamang-gulay

1.8 Naisasagawa ang mga

wastong pangangalaga ng mga halamang gulay

1.9 Naipakikita ang wastong

sa paghahalaman 1.4 Matalakay at maisagawa ang

wastong paraan ng pagtatanim ng mga puno/ bungang kahoy at ibang halaman sa tuwiran at di-tuwirang paraan

1.5 Nailalapat ang iba’t ibang

paraan ng pangangalaga ng lupa at ng halaman

1.5.1 Naipakikita ang paraan ng

pagsugpo ng peste at sakit ng halaman na hindi gumagamit ng nakalalasong kemikal

1.5.2 Naipakikita ang wastong

paraan ng paglalagay ng abono (organiko/di-organiko)

1.6 Naisasagawa ang angkop at

maayos na paraan ng pag-aani ng tanim o produkto

1.7 Nakasusunod sa wastong

pamamahala ng inani

1.7.1 Naisasagawa ang angkop

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG

hakbang ng paggawa ng “compost/basket composting” at wastong paggamit nito

1.10 Natatalakay at naisasagawa

ang plano ng isang makaagham na gawaing pang-agrikultura tulad ng “bio-intensive gardening” at iba pa

1.11 Naisasagawa ang isang

maka-agham na gawaing pang-agrikultura tulad ng “Bio-intensive gardening”, urban gardening

1.12 Naipakikita ang

pagkamaparaan kung walang lugar na

maaaring pagtaniman 1.13 Nakasusunod sa wastong

paraan ng pag-aani ng mga produkto

1.13.1 Natutukoy ang mga

salik na dapat isaalang-alang sa pag-aani

1.13.2 Natatalakay ang mga

palatandaan ng bunga/tanim na maaaring anihin

1.13.3.Naipakikita ang

na paraan ng pag-aayos ng inani sa lalagyan

1.7.2 Nakasusunod sa umiiral na alituntunin sa pagpepresyo at pagbibili ng produkto

1.7.3 Nakasusunod sa wastong

paraan ng pagsasapamilihan ng inani

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG

wastong paraan ng pag-aani ng tanim/bunga

1.14 Naisasagawa ang wastong

pag-aayos ng inaning produkto at ang pagbibili nito

1.15 Nakapag-iingat ng talaan ng

gastos at kinita

2. Natatamo ang mga kaalaman, kasanayan at wastong saloobin sa pagpaparami ng halamang gulay

2.1 Nasasabi ang kahalagahan ng

gawaing pagnanarseri 2.2 Maipaliwanag ang

mahahalagang bagay na dapat isaalang-alang sa pagpaplano at pagtatayo ng mahusay na nursery

2.3 Naiisa-isa ang mga

kasangkapan at kagamitan sa pagnanarseri

2.4 Naisasagawa ang mga

pangunahing pamamaraan sa pagnanarseri at pagpaparami ng halaman tulad ng pagpupunla at pagpapaugat

2. Nagagamit ang kaalaman at

kasanayan sa maka-agham na pagpaparami ng puno/bungang-kahoy

2.1 Naipaliliwanag ang kahalagahan

ng pagsunod sa maka-agham na pamamaraan ng pagnanarseri

2.2 Natatalakay ang mga gawain sa

pagpaparami ng mga punongkahoy/bungang kahoy (aseksuwal at artipisyal)

2.3 Nakagagamit ng angkop na

kasangkapan at kagamitan 2.4 Naisasaalang-alang ang mga

salik sa pagpaparami ng halaman sa pamamaraang asekswal o artipisyal tulad ng grafting, budding, marcotting at inarching

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG

2. Napalalawak ang kaalaman at

kasanayan sa pagpaparami ng halamang ornamental

2.1 Natatalakay ang mga salik na

dapat isaalang-alang sa pagnanarseri

2.2 Natatalakay ang mga gawaing

kaugnay ng pagnanarseri at pagpaparami ng halamang ornamental

2.3 Natutukoy ang mga

kasangkapan/kagamitan sa pagnanarseri

2.4 Nakapagpaplano ng isang

narseri 2.5 Nasusunod ang mga simpleng

2.5 Naipakikita ang

kaalaman/kasanayan sa pangangasiwa ng mga tanim sa narseri

3. Naisasagawa ang wastong

pamamaraan ng pag-aalaga ng mga manok at kauri nito

3.2 Natutukoy ang mahusay na

uri/lahi ng manok/kauri na aalagaan

3.2 Napipili ang mahusay na uri/lahi ng manok/kauri na aalagaan

3.3 Nasusunod ang wastong pamamaraan sa pag-aalaga ng manok/kauri

3.4 Nakasusunod sa mga

panuntunang pangkalusugan at pangkaligtasan sa pag-aalaga ng hayop

3.5 Nakatutulong sa pamamahala

ng mga produktong galing sa inaalagaang hayop

3.5.1 Naiisa-isa ang

2.5 Naisasagawa ang wastong paraan ng pangangalaga sa mga halamang pinararami tulad ng:

- pagdidilig, paglagay ng pataba, pagdadamo, pagsugpo ng sakit at peste, atbp.

2.6 Naipakikita ang wastong paraan

ng pagbibili ng mga tanim 2.7 Nakapagtutuos ng ginastos at

kinita sa pagtatanim ayon sa iniingatang talaan

3. Natatamo ang kaalaman,

kasanayan, wastong saloobin at kawilihan sa pag-aalaga ng hayop tulad ng kambing at kauri nito 3.1 Naipaliliwanag ang kahalagahan

ng kasanayan sa pag-aalaga ng hayop

3.2 Natatalakay ang mga salik na dapat isaalang-alang sa pagpili ng aalagaang hayop upang mapagkakitaan

3.3 Nagagamit ang kaalaman sa

paggawa ng plano ng pag-aalaga ng hayop

3.4 Naisasagawa nang may

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG

pamamaraan sa pagnanarseri (Hal.: pagpili ng buto/halamang pananim)

2.6 Naipakikita ang wastong

paraan ng pangangalaga ng mga tanim sa narseri upang mapagkakitaan

3. Naipakikita ang kawilihan sa pag-aalaga ng hayop sa tahanan tulad ng aso, kalapati at iba pa 3.1 Nasasabi ang kahalagahan ng

pag-aalaga ng hayop sa tahanan

3.2 Natutukoy ang iba’t ibang hayop na maaaring alagaan mapagkakakitaan

3.3 Natatalakay ang mga

panuntunang pangkalusugan at pangkaligtasan sa pag-aalaga ng mga hayop

3.4 Nakasusunod sa mga

panuntunang pangkalusugan

pamamaraan sa pagsasapamilihan ng produkto

3.5.2 Nakasusunod sa mga

umiiral na alintuntunin sa pook ukol sa pagbibili ng mga produkto

4. Naipakikita ang pagka sibikong

saloobin sa pamamagitan ng pag aambag ng inaning gulay sa “feeding program” ng paaralan. 4.1. Kusang loob na naglalagak ng

parte ng ani para idagdag sa libreng pagpapakain sa mga batang may malnutrisyon

4.2. Natatamo ang kawilihan sa pagtatanim ng gulay sa bungang idinudulot nito sa sarili, sa pamilya at sa iba

5. Napapalawak ang kahalaman at kasanayan sa pagbebenta ng ani sa tingiang kalakalan sa paaralan at sa communidad.

kawilihan ang maka-agham na pamamaraan ng pag-aalaga ng hayop

3.4.1 Natatalakay ang mga

maka-agham na pamamaraan ng pag-aalaga ng hayop

3.4.2 Nakasusunod sa mga

panuntunang pangkalusugan at pangkaligtasan sa pag-aalaga ng hayop

3.4.3 Naisasaalang-alang ang

mga batas sa pangangalaga ng kapaligiran sa pag-aalaga ng hayop

3.5 Nakapagbabalak ng mga aksyon

sa pagpapatuloy ng gawain o pagbibili ng mga produkto

3.6 Naisasagawa ang nabuong plano

3.6.1 Napalalawak ang natamong kaalaman at kasanayan sa pag-aalaga ng hayop

3.6.2 Naisasagawa nang maingat

ang pagtutuos/pagkukuwenta ng pinagbilhan

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG

at pangkaligtasan sa pag-aalaga ng hayop

4. Natatamo ang kaalaman,

kasanayan, wastong saloobin at kawilihan sa pag-aalaga ng isda

4.1 Naipaliliwanag ang kahalagahan

ng kasanayan sa pag-aalaga ng isda

4.2 Natatalakay ang mga salik na

dapat isaalang-alang sa pagpili ng aalagaang isda

4.3 Nagagamit ang kaalaman at

kasanayan sa paghahanda ng plano ng pag-aalaga ng isda

4.4 Natatalakay ang maka-agham na

mga pamamaraan sa pag-aalaga ng isda

4.5 Nakasusunod sa mga

panuntunang pangkalusugan at pangkaligtasan sa pag-aalaga ng isda

4.6 Nakapag-aani ng mga

inalagaang isda sa tamang panahon at wastong pamamaraan

4.7 Naisasagawa ang wastong

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG

pagbibili ng mga isdang inani

4.8 Naisasagawa ang pagtutuos/pagkukuwenta ng pinagbilhan

5. Napapalawak ang kahalaman at kasanayan sa pagbebenta ng ani sa tingiang kalakalan sa paaralan at sa communidad.

5.1 Nasusunod ang angkop na

alituntunin sa Tingiang Pangangalakal 5.1.1 Nakagagawa ng simpleng

kasunduan sa sarili at ng namamahala ng tingiang pangangalakal o sentrong bilihan sa pamayanan

5.1.2 Nakapaglalapat ng atraktibong

pangalan at presyo (Product Name Tag) ng productong ibinebenta

5.1.3 Nakagagawa ng listahan o inbentaryo ng proyektong nailagak sa

tinigiang pangangalakal sa paaralan o sa pamayanan.

SINING PANG-INDUSTRIYA

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG

C. Nakakamit ang panimulang kaalaman at batayang kasanayan sa paggamit ng mga kasangkapan at materyales sa pagkukumpuni at pagbuo ng isang kapaki-pakinabang at di-kalidad na proyekto gamit ang makabagong teknolohiya at mga gawaing pang-industriya na matatagpuan sa pamayanan na makakatugon sa mga pangangailangang pansarili at pang mag-anak upang maging daan para mapalawak ang kaalaman sa tingiang pangangalakal sa paaralan at pamayanan.

1. Natatalakay ang kahalagahan ng pagkakaroon ng kasanayan sa gawaing-kamay na matatagpuan sa pamayanan

2. Naiisa-isa ang mga kasanayan sa

napiling gawaing-kamay 3. Natatalakay ang mga kagamitan at

gamit ng mga materyales na mayroon sa pamayanan

4. Naiisa-isa ang mga paraan sa

matipid na paggamit ng mga materyales, oras, lakas, salapi at

C. Nagagamit ang mga kaalaman at kasanayan sa pagkukumpuni, mga gawaing pangkabuhayan at gawaing pang-industriya na gamit ang makabagong teknolohiya na matatagpuan sa pamayanan para makatutugon sa mga pangangailangang pansarili, at dagdag na kita na maaring maging pangkabuhayan ng mag-anak upang maging entrepreyur sa paaralan o pamayanan. 1. Nakikilala ang iba’t-ibang uri ng

gawaing industriya sa pamayanan at sa bansa

2. Naipaliliwanag ang kaugnayan ng

gawaing industriya sa pang-ekonomiyang kaunlaran ng mag-aaral

3. Nakasusunod sa pagsasanay sa

mga batayan sa gawaing kamay

3.1 Nakapagsasanay sa pagbasa ng sukat gamit ang metro at yarda

3.2 Nakapagsasanay sa pagguhit

ng iba’t ibang

C. Naisasagawa ng may sapat at natatanging kaalaman, kasanayan, wastong saloobin at kawilihan ang mga gawaing industriya na gamit ang makabgong teknolohiya na matatagpuan sa pamayanan tulad ng pagbuo ng mga di-kalidad na proyektong maaring maging pangkabuhayan tungo sa pagiging matagumpay na entreprenyur upang lalong mapagunlad ang pamilya, pamayanan at bansa

1. Naipaliliwanag ang kahalagahan ng iba’t ibang gawaing industriya sa pamayanan at bansa para sa ikauunlad ng mag-anak, pamayanan at bansa

1.1 Natutukoy ang iba’t ibang

gawain industriya sa pamayanan na makatutulong sa pangkalahatang pag-unlad ng mag-anak, pamayanan at bansa

1.2 Natatalakay ang pinagkukunang

yaman at kabutihang natatamo mula sa iba’t ibang industriya tulad ng:

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG

iba pa 5. Naipakikita ang wastong

pamamaraan ng paggamit ng mga kasangkapan at iba pang kagamitan at ang pangangalaga sa mga ito

6. Nakapipili ng proyektong

kapakipakinabang sa Gawaing Kamay ayon sa materyales at kagamitang matatagpuan sa kapaligiran o pamayanan • Paper Mache • Paper folding • Twirled newspaper Tray • One-over-one straw finished

items • Sea shells/seeds/buttons-

Collage picture frame, etc.

7. Nakagagawa ng isang simpleng plano ng proyekto

8. Naisasagawa ang pangunahing

kasanayan sa pagguhit at simpleng krokis ng proyekto

9. Nakabubuo ng isang kapaki-

pakinabang na proyekto

tanawin/perspektibo

4. Nakapipili ng gawain pangkabuhayan ayon sa pangangailangan, kakayahan at pinagkukunan gamit ang makabagong teknolohiya

Handicrafts • Bamboo Craft • Rattan Craft • Shell Craft • Coconut Shell Craft • Leather Craft • Toy Craft

5. Nakabubuo ng isang kapaki-

pakinabang na proyekto

5.1 Naihahanda nang may kahusayan ang plano ng isang gawain

5.2 Naihahanda ang disenyo ng

proyektong napili 5.3Naisasagawa ang mga

pangunahing kaalaman at kasanayan sa pag guhit teknikal

5.4 Naitatala ang dami,

ispesipikasyon at halaga ng

a. Sining panggrapika b. Gawaing kahoy c. Malikhaing Paggawa –

Handicrafts • Bamboo Craft • Rattan Craft • Shell Craft • Coconut Shell Craft • Leather Craft • Toy Craft

d. Gawaing Metal e. Elektrisidad f. Seramika

2. Nakakamit at naisasgawa ang

kasanayan ayon sa ibat-ibang gawaing pang-industriya

3. Nakapipili ng isang

mapagkakakitaang proyekto sa pangkalahatang gawain na maaaring natitiklop/gumagalaw/ umiilaw/tumutunog at iba pa

4. Nakapagpaplano nang may angkop

na ispesipikasyon

4.1 Nakalilikha ng disenyo ng napiling gawain sa pamamagitan ng pag guhit teknikal

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG

9.1 Naiisa-isa ang mga hakbang sa pagbuo ng proyekto

9.2 Nagagamit ang mga angkop na

kasangkapan sa pagbuo ng proyekto

9.3 Nagagamit ang mga patapon o

pinaggamitang materyales sa pagbuo ng proyekto

9.3Nasusunod ang mga

panuntunang pangkalusugan at pangkaligtasan sa paggawa

9.4 Naisasagawa ang pagbuo ng

proyekto ng may kawilihan 9.5 Nagagamit ang wastong

paraan ng paglalagay ng pintura o barnis

10. Naipakikita ang interes sa gawain

sa pamamagitan ng tuluy-tuloy na paggawa sa loob ng takdang oras

11. Nakapagtutuos ng ginasta at

kikitain kung ipagbibili ang natapos na proyekto

12. Nagagamit ang panimulang

mga materyales at kagamitang kailangan sa paggawa

5.5Naitatala ang wasto at maingat

na paggamit ng mga materyales

5.6 Natutukoy ang mga paraan sa

paggawa ng desenyong gagamitin upang maging matibay at kaakit-akit ang proyekto

6. Naipakikita ang wasto at maingat

na paggamit ng mga kasangkapan at kagamitan

6.1 Nakapipili ng kasangkapan at

kagamitan na gagamitin 6.2 Naipakikita ang wastong

paggamit at pangangalaga ng mga kasangkapan at kagamitan

6.3 Nakasusunod sa panuntunang

pangkalusugan at pangkaligtasan at pangkalinisan sa paggawa ng proyekto

6.4 Nakapagtutuos ng gastos/kikitain kung ipagbibili

4.2 Nakapagkukuwenta ng mga materyales na gagamitin

4.3 Natutukoy ang mga angkop na

kasangkapang gagamitin 4.4 Naitatala ang wastong hakbang

sa paggawa ng proyekto

5. Nagagamit nang may kawilihan ang kakayahan at kasanayan sa pagbuo ng proyekto

5.1 Nakasusunod sa wastong

hakbang ng pagbuo ng gawain 5.2 Nagagamit ang angkop na

teknolohiya upang makamit ang mataas na kalidad ng proyekto

5.3 Nakapagsusuri ng gawaing

natapos upang lalo itong mapabuti

5.4Nakasusunod sa panuntunang

pangkalusugan at pangkaligtasan nakaugnay ng mga gawain

5.5 Naisasagawa ang wastong

pangangalaga at pagliligpit ng

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG

kaalaman at batayang kasanayan sa pagkukumpuni ng mga sirang kagamitan sa tahanan

12.1 Natutukoy ang mga sira sa

mga kagamitan tulad ng maluwag na turnilyo, tanggal na pako at iba pa

12.2 Natutukoy ang angkop na

mga kasangkapan at kagamitang kakailanganin

12.3 Naiisa-isa ang mga hakbang

sa pagkukumpuni ng sirang kagamitan

12.4 Naisasagawa ang

pagkukumpuni ng kagamitan sa matipid at ligtas na pamamaraan

13. Napahahalagahan ang natapos na

proyekto sa pamamagitan ng pagpapakita sa kaibigan, magulang at iba pa.

14. Napalalawak ang kaalaman at

kasanayan sa pamamagitan ng pagbubuo ng maraming proyekto tungo sa tinigiang pangangalakal sa

ang natapos na proyekto 6.5 Naipakikita ang pagpapahalaga sa natapos na proyekto

7. Napalalawak ang mga kaalaman at kasanayan sa pagkukumpuni ng mga sirang kagamitan sa tahanan at paaralan

7.1 Natutukoy ang mga sirang

bahagi ng kasangkapan tulad ng paa ng silya, mesa, sirang gripo at iba pa

7.2 Nakapaghahanda ng mga

kasangkapan at kagamitang kakailanganin

7.3 Nakasusunod sa wastong

paraan ng pagkukumpuni

7.4 Napapahalagahan ang pagkukumpuni ng mga sirang kagamitan sa tahanan at paaralan

8. Nakakapili ng proyekto para sa

pagpapalawak ng kaalaman at kasanayan gamit ang makabagong teknolohiya tungo sa maramihang

mga kasangkapan, materyales at kagamitang ginamit

5.6 Nakapagtutuos ng ginasta at

kikitain kung ipagbibili ang natapos na proyekto

6. Nagagamit ang kaalaman,

kasanayan, wastong saloobin at kawilihan sa pagkukumpuni ng mga sirang bahagi ng bahay at paaralan

6.1 Natutukoy ang bahagi ng bahay

o paaralan na dapat ayusin tulad ng bintana, pintuan, cabinet, pintura at iba pa.

6.2 Nasusuri ang mga

kagamitan/materyales na maaaring pansamantalang magamit

6.3 Nakasusunod sa mga tuntunin

sa paggamit ng kasangkapan sa pagkukumpuni

6.4 Nakasusunod sa wastong

paraan ng pag-aayos ng sirang bahagi ng bahay o paaralan

6.5 Napahahalagahan ang natapos

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG

paaralan at pamayanan. 14.1. Nakapagbebenta ng natapos na

proyekto sa mga kamag-aral, guro, at magulang

14.2. Nakabibili ng pansariling

pangaingailang gamit sa eskuwelaan galing sa pinagbentaang proyekto

pagbubuo ng proyekto para sa kapakipakinabang na pamumuhay gamit ang tingiang pangangalakal.

8.1 Nakabubuo ng maliit na grupo ng

mga kamag-aral upang gumawa ng simpleng kasunduan para sa tingiang pangangalakal sa paaralan

8.2 Nakapaglalapat ng atraktibong

pangalan at presyo (Product Name Tag) ng proyektong nabuo

8.3 Nakagagawa ng listahan o

inbentaryo ng proyektong nailagak sa tinigiang pangangalakal sa paaralan o pamayanan

na pag-aayos ng sirang bahagi ng bahay o paaralan

7. Nagagamit at napapalawak ang

kasanayan tungo sa maramihang pagbubuo ng proyekto gamit ang makabagong teknolohiya para sa maunlad na tingiang pangangalakal.

7.1 Nasusunod ang angkop na

alituntunin sa Tingiang Pangangalakal

7.1.1 Nakagagawa ng simpleng

kasunduan sa sarili at ng namamahala ng tingiang pangangalakal o sentrong bilihan sa pamayanan

7.1.2 Nakapaglalapat ng atraktibong

pangalan at presyo (Product Name Tag) ng proyektong nabuo

7.1.3 Nakagagawa ng listahan o

inbentaryo ng proyektong nailagak sa tinigiang pangangalakal sa paaralan o kpamayanan.

TINGIANG PANGANGALAKAL AT KOOPERATIBA

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG

D. Nauunawaan at nalilinang ang mga panimulang kaalaman, kasanayan at wastong saloobin sa pagtatatag ng tingiang tindahan, natutukoy ang mga pinagkukunan ng pangkabuhayang magpapaunlad sa pamumuhay ng pamilya sa kasalukuyan at ng susunod na henerasyon

1. Naipapaliwanag ang iba’t ibang

pinagkukunang-yaman

1.1 Lupain

1.2 Paggawa

1.3 Kapital

1.4 Pagkaenterpreneur

1.5 Perang kabayaran sa mga

pinagkukunan

2. Natatalakay ang kahalagahan ng

D. Nagagamit ang mga kaalaman, kasanayan at wastong saloobin at katangian ng isang entrepreneur upang magamit sa pamamahala ng tingiang tindahan sa tulong ng makabagong teknolohiya para sa pagpapaunlad ng pamumuhay ng pamilya sa kasalukuyan at ng susunod na henerasyon

1. Natatalakay ang mga katangian ng isang namamahala ng tingiang tindahan bilang entrepeneur at isang ekonomista

2. Naipapaliwanag ang kahulugan ng kakontian, tamang pagpili at halaga ng pagkakataon

3. Naipaliliwanag ang kahalagahan ng

matalinong pamamahala ng tingiang tindahan

3.1 Natatalakay ang kahalagahan

ng matalinong pamamahala ng tingiang tindahan

3.2 Natutukoy ang mga gawaing

kaugnay ng pamamahala ng

D. Naisasagawa ng may sapat at natatanging kaalaman, kasanayan, wastong saloobin at katangian sa pagtatatag at pamamahala ng tindahang kooperatiba,nauunawaan ang kahalagahan ng pagbabangko sa tulong ng makabagong teknolohiya para sa pagpapaunlad ng pamilya sa kasalukuyan at ng susunod na henerasyon. 1. Nakatutulong sa pagtatatag ng

tindahang kooperatiba

1.1 Natatalakay ang mga salik na dapat isaalang-aalang sa pagtatatag ng tindahang kooperatiba

1.2 Natatalakay ang mga tungkulin,

karapatan at pananagutan ng bawat kasapi ng tindahang kooperatiba

1.3 Napaghahambing ang tingiang

tindahan at tindahang kooperatiba

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG

tingiang tindahan

2.1 Nasasabi ang kahulugan ng

tingiang tindahan

2.2 Natutukoy ang mga naitutulong ng tingiang tindahan sa pamumuhay ng mag-anak

3. Natatalakay ang

pakikipagsapalarang kaugnay sa pagtitinda

3.1 Nasasabi ang kahulugan ng

pakikipagsapalarang kaugnay ng pagtitinda.

3.2 Naiisa-isa ang mga kinalabasan ng pakikipagsapalaran kaugnay ng pagtitinda

4. Natatalakay ang mga salik na dapat isaalang-alang sa pagbubukas ng tingiang tindahan

5. Naisasagawa ang wastong paraan

ng pagtitinda at naipamamalas ang kawilihan sa pagtitinda

5.1 Natatalakay ang kahalagahan

tingiang tindahan

4. Nakatutulong sa pamamahala ng isang tingiang tindahan

4.1 Naiisa-isa ang mga alituntuning

dapat sundin sa pagtitinda ng tingian

4.2 Nakapamimili ng mga paninda

sa matalinong pamamaraan 4.3 Nakasusunod sa mga tuntunin

sa pag-aayos ng mga paninda

3. Nakapagtitinda nang may kahusayan sa mga proyektong gawa sa paaralan ng mga kamag-aral 3.1, Nakagagawa ng simpleng kasunduan na sumasakop sa pagtitinda ng mga proyekto ng mga kamag-aral 3.2. Nakagagawa ng inbentaryo ng mga panindang proyekto kagaya ng mga gawa sa HE/IA/AA, gulay at bungang kahoy na ani sa pag-aalaman, mga punla ng halamang ornamental at punong kahoy na producto sa narseri ng eskuelaan.

2. Naisasagawa ang matalinong

pamimili ng mga paninda

2.1 Natatalakay ang mga salik sa matalinong pamimili

2.2 Naisasagawa ang pag-iimbentaryo ng mga paninda at nasasabi ang kahalagahan nito

2.3 Nakapamimili ng mga paninda

sa tamang paraan at tamang pook

3. Naisasaayos ang mga paninda

nang may kahusayan

4. Nakapagtitinda nang may kahusayan sa mga proyektong gawa sa paaralan ng mga kamag-aral

4.1 Nakagagawa ng simpleng kasunduan na sumasakop sa pagtitinda ng mga proyekto ng mga kamag-aral 4.2 Nakagagawa ng inbentaryo ng mga panindang proyekto kagaya ng mga gawa sa HE/IA/AA, gulay at bungang kahoy na ani sa pag-

IKAAPAT NA BAITANG IKALIMANG BAITANG IKAANIM NA BAITANG

ng pagtitinda sa wastong paraan 5.2 Naipakikita ang wastong paraan

ng pagtitinda 5.3 Naititinda ang sariling gawang proyekto sa mga kamag-aral, guro at mga magulang ng mga batang mag-aaral.

5. Nakapagkukuwenta ng pinagbilhan sa tama at maayos na pamamaraan upang malaman ang tubo

6. Naipakikita ang pagpapahalaga sa

mga gawain sa tingiang tindahan

7. Nasusuri ang takbo ng kalakalan

aalaman, mga punla ng halamang ornamental at punong kahoy na producto sa narseri ng eskuelaan.

5. Nakagagawa ng kasunduan MOA sa ibang ahensiya na may kagayang pagtitinda tungo sa pagpapalawak ng Tingiang pagtitinda/pagnenegosyo

6. Nakapagtutuos ng katayuang

pananalapi ng tindahan 7. Naipakikita ang kawilihan at

kasiyahan sa mga gawain sa tindahan

8. Naipapaliwanag ang pinagmulan ng pera at kung paano nagkaroon ng pera

9. Naipapaliwanag ang kahalagahan

ng pagbabangko ng kita

Sining Pantahanan:

Suggested Activities GRADE IV GRADE V GRADE VI

2.1.2 Nakalalahok sa mga gawaing

nauukol sa paglilinis ng tahanan at bakuran

Mga Mungkaing Gawain: Pagpangkat-pangkatin ang mga bata

1. Paglilinis ng silid aralin - pagwawalis at paglalampaso ng

sahig - pagpapalit ng kuwartina - paglilinis ng palikuran - pagwawalis ng kapaligiran - pagdidilig ng mga halaman 2. Paglalagak ng mga kasangkapan/kagamitan sa tamang lugar

3. Naisasagawa ang simpleng pamamaraan ng pag-imbak ng pagkain para sa mag-anak

Mga Mungkahing Gawain: (2-linggo )

2.1.2. Naisasagawa nang kusang -loob ang mga pinagtutulungang gawain sa tahanan

Mga Mungkahing Gawain: Pagpangkat-pangkatin ang mga bata Paglilinis at pagaayos ng kabahayan

- pagwawalis ng kapaligiran - pagpapalit ng kuwartina - pagpapalit ng “bed sheet” at punda

ng unan - paglilinis ng palikuran

Pagaayos ng mesang kahinan - skirting - wastong pagaayos ng mga kagamitan sa pagkain - Paglalagak ng mga kasangkapan/kagamitan sa tamang Lugar

3. Nakapag-iimbak ng iba’t ibang uri ng pagkain

Mga Mungkahing Gawain: ( 2- Linggo)

2.1.3 Naisasagawa ang wastong paraan ng paghahanda at pagdudulot ng pagkaing angkop sa iba’t ibang okasyon

Mga Mungkahing Gawain: Table setting Preparation of meals:

- birthday - baptismal - wedding - fiesta and other occasion

3. Natatamo ang kaalaman, kasanayan, wastong saloobin at kawilihan sa pag-iimbak ng pagkain upang mapabuti at mapaunlad ang uri ng pamumuhay

Mga Mungkahing Gawain: ( 2- Linggo)

Paggawa ng itlog na maalat Pagdadaing ng bangos, tilapia, atbp. 4. Nakabubuo ng isang kagamitang tahi sa kamay Mga Mungkahing Gawain: ( 4- na Linggo) Pundamental/panimulang kasanayan sa pananahi kagaya ng:

- pagsusulsi - pagtutuos

Proyekto kagaya ng mga sumusunod , atpb.: (ito’y sa kapirasong tela na ididkit ss folder)

- Burdang tutos - Plate No.1 - Burdang blanket - Plate No. 2 - Floral design - Plate No. 3

Pagiimbak kagaya ng: - pagtatapa, - pagsasardinas, - pagbuburo Paggawa ng : - tsara ng papaya - Atsara ng gulay Katsup (ng kamatis) 4. Nakagagawa ng isang kagamitang pantahanang tahi sa makina Mga Mungkahing Gawain: ( 1- Linggo ) Kasanayan sa mga sumusunod: - plain seam - flat felled seam - French seam Proyekto kagaya ng sumusunod, atpb: (3-Linggo)

- Pot holder - Table runner - Apron - Patchwork/applique

Paggawa ng mga sumusunod: - taba ng talangka - patis at bagoong - tosino

4. Natatamo ang kaalaman, kasanayan, wastong saloobin at kawilihan sa pananahi upang mapabuti at mapaunlad ang uri ng pamumuhay

Mga Mungkahing Gawain: ( 3- Linggo ) Proyekto kagaya ng mga sumusunod , atpb:

- Pillow case - Place mats - Curtain - Table runner - Applique

4.2.1 Nakagagawa ng malikhaing disenyo ng tatahiing kasuotan o kagamitan

14. Napalalawak ang kaalaman at

kasanayan sa pamamagitan ng pagbubuo ng maraming proyekto tungo sa tingiang pangangalakal sa paaralan at pamayanan.

14.1. Nakapagbebenta ng natapos

na proyekto sa mga kamag-aral, guro, at magulang

14.2. Nakabibili ng pansariling pangaingailang gamit sa eskuwelaan galing sa pinagbentaang proyekto

8. Nakakapili ng proyekto para sa pagpapalawak ng kaalaman at kasanayan gamit ang makabagong teknolohiya tungo sa maramihang pagbubuo ng proyekto para sa kapakipakinabang na pamumuhay gamit ang tingiang pangangalakal. Mga Mungkahing Gawain: 1. Maaring gawing pansarili ang pagbebenta ng proyekto, o kaya; 2. Magbuo ng grupo para sa pagbebenta ng mga proyekto sa paaralan o malapit na palengke, ayon sa payo ng guro. 3. Makipag usap sa mga kamagaral na naatasan sa Tingian Pangangalakal ng eskuwelaan 4. Sundan ang mga tuntunin sa Tingian Pangangalakal

Mga Mungkahing Gawain: ( 4- Linggo)

- Paggawa ng Plano ng Proyekto - Paggawa ng pardon

4.4 Naisasagawa ang pagbuo ng kagamitan o kasuotang tahi sa makina Mga Mungkahing Gawain: Proyekto kagayang mga sumusunod, atpb:

- Pagtahi ng blouse / polo shirt - Pagtahi ng paklda/ short o

pantaloon 7. Nagagamit at napapalawak ang kasanayan tungo sa maramihang pagbubuo ng proyekto gamit ang makabagong teknolohiya para sa maunlad na tingiang pangangalakal. Mga Mungkahing Gawain: 1. Maaring gawing pansarili ang pagbebenta ng proyekto, o kaya; 2. Magbuo ng grupo para sa pagbebenta

ng mga proyekto sa paaralan , malapit na palengke, o kaya sa mga estable semento sa pangangalakal ng kagayang produkto, ayon narin sa payo ng guro. 3. Makipag usap sa mga kamagaral na naatasan sa Tingian Pangangalakal ng eskuwelaan o kaya sa mga otoridad kung ito ay sa labas na ng paaralan 4. Sundan ang mga tuntunin sa Tingian Pangangalakal

Sining Pang – AGRIKULTURA

Suggested Activities GRADE IV GRADE V GRADE VI

1.9. Naipakikita ang wastong hakbang ng paggawa ng “compost/basket composting” at wastong paggamit nito Mga Mungkahing Gawain: Makabagong teknolohiya sa pagpapabulok (Composting)

1. Nagagamit ang kaalaman, kasanayan at wastong saloobin sa paghahalaman upang mapabuti at mapaunlad ang uri ng pamumuhay at kapaligiran Mga Mungkahing Gawain: - Mag-integrasyon sa mga panukala ng Tree- Planting, Tree-Growing and Tree-Caring

1. ORGANIC FERTILIZER: Beneficial Indigenous Micro Organism (BIM) • Composition:

1kl -banana peeling (preferably saba) 1 ltr -water ( pinagugasan ng bigas) 1 kl -brown sugar/molasses • Compost composition:

1 ltr -BIM mixture 98 ltrs -water 1 kl -brown sugar/molasses

• Composting processing period: Ready to use for a period of two

months 1.11 Naisasagawa ang isang maka-agham na gawaing pang-agrikultura tulad ng “Bio-intensive gardening”, urban gardening Mga Mungkahing Gawain: Mga local na pamamaraan ng Bio-intensive gardening: a. Dextrose/dripping Method (local counterpart of hydroponics) - empty plastic container, e.g., softdrink

Program para sa pagaalaga ng kalikasan sa pamamagitan ng malawakang pagtatanin ng mga puno at nagbubungang prutas 1.5. Nailalapat ang iba’t ibang paraan ng pangangalaga ng lupa at ng halaman

1.5.1. Naipakikita ang paraan ng pagsugpo ng peste at sakit ng halaman na hindi gumagamit ng nakalalasong kemikal 1.5.2 Naipakikita ang wastong paraan ng paglalagay ng abono (organiko/di-organiko) Mga Mungkahing Gawain: Makabagong teknolohiya sa pagpapabulok (Composting) ORGANIC FERTILIZER: • Beneficial Indigenous Micro

Organism (BIM) (Ang mga materiales at pamamaraan ay tinalakay sa Grade V)

• Small Scale Composting Facility -Vermi-culture Composting Method - Coordinate with the Department of Agriculture(DA) for the supply of:

a. Shredder with Operation and

bottle 1 ltr and bigger, cover of which fierced with small hole - invertedly hanged directly over the plant for continuous dripping b. Containerized Gardening for urban setting: - collect as many empty containers, e.g., tires, drums, refrigerator boxes, pale, basins, etc. to serve as planting containers. - on concrete places, terraces, rooftop, in school or community - plant High Value Crop (HVC), vegetable plants; leafy and root crops - provide trellises for vines and stick-guide for tomatoes, pepper, etc. c. Organic implements: - Organic Fertilizer (compost) and; - pest management (indigenous materials)

Maintenance Manual b. Vermi production-culturing

technology c. Construction of Vermi-beds

• Organic Pest Management a. Make use of the pamphlet on Advanced Technology in Agriculture re: Organic Pest Control - use of indigenous materials

2. Nagagamit ang kaalaman at kasanayan sa maka-agham na pagpaparami ng puno/ bungang-kahoy

2.1 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pagsunod sa maka-agham na pamamaraan ng pagnanarseri

Mga Mungkahing Gawain: - Makipag-ugnayan sa Department of Envoronment and Natural Resources (DENR)

4. Naipakikita ang pagka sibikong saloobin sa pamamagitan ng pag aambag ng inaning gulay sa “feeding program” ng paaralan. Mga Mungkahing Gawain:

a. sumali sa programang Gulayan sa Paaralan

b. gumawa ng inventaryo ng naibigay ng bawat bata

c. magbigay ng naaangkop na certipiko ng pagkilala sa mga bata at magulang

d. sa ilalim ng programa, makipag-

ugnayan sa Department of Agriculture (DA) para sa libreng pagbibigay nila ng HVC seeds at kagamitang pag-aalaman

5. Napapalawak ang kahalaman at kasanayan sa pagbebenta ng ani sa tingiang kalakalan sa paaralan at sa communidad. a. Maaring gawing pansarili ang pagbebenta ng proyekto, o kaya; b. Magbuo ng grupo para sa pagbebenta ng mga proyekto sa paaralan o malapit na palengke,

- para sa dagdag na teknikong kaalaman - supply ng mga punla - Magtayo ng Narseri para sa mga punongkahoy/ bungang kahoy

- sa luob ng paaralan - sa komunidad/pamayanan sa pakikipag-

ugnayan sa mga local na opisyal para sa: a. lugar na pagtatayuan sa ilalim ng isang kasunduan - MOA b. pag-aalaga kasinupan ng narseri c. patuloy na supply at pagmintini ng

“stock” d. ibang lugar na pagtatannam ng mga

puno, hal., plaza, “watershed area”, etc.

2.2 Natatalakay ang mga gawain sa pagpaparami ng mga punongkahoy/ bungang kahoy (aseksuwal at artipisyal)

Mga Mungkahing Gawain: Ipaliwanag at ipakitang turo ang mga sumusuniod na pamamaraan :

- Grafting - Marcotting

ayon sa payo ng guro. c. Makipag usap sa mga kamagaral na naatasan sa Tingian Pangangalakal ng eskuwelaan

e. Sundan ang mga tuntunin sa Tingian

Pangangalakal

- Budding - Layering - Inarching

3. Natatamo ang kaalaman,

kasanayan, wastong saloobin at kawilihan sa pag-aalaga ng isda Mga Mungkahing Gawain: Makipag-ugnayan sa DA at sa Bureau of Fisheries para sa:

- teknikong dagdag kaalaman - supply ng semilya - maintenance of pond - marketing procedure

5. Nagagamit at napapalawak ang kasanayan tungo sa maramihang pagbubuo ng proyekto gamit ang makabagong teknolohiya para sa maunlad na tingiang pangangalakal. Mga Mungkahing Gawain: 1. Maaring gawing pansarili ang pagbebenta ng proyekto, o kaya; 2. Magbuo ng grupo para sa pagbebenta ng

mga proyekto sa paaralan , malapit na palengke, o kaya sa mga estable semento sa pangangalakal ng kagayang produkto, ayon narin sa payo ng guro. 3. Makipag usap sa mga kamagaral na naatasan sa Tingian Pangangalakal ng eskuwelaan o kaya sa mga otoridad kung ito ay sa labas na ng paaralan 4. Sundan ang mga tuntunin sa Tingian Pangangalakal

SINING PANG-INDUSTRIYA

Suggested Activities GRADE IV GRADE V GRADE VI

8. Naisasagawa ang pangunahing kasanayan sa pag guhit at simpleng krokis ng proyekto Mga Mungkahing Gawain: 1. Paguhit ng mga sumusunod gamit ay graphing paper:: - Tuwid na Patayo (Vertical Lines) - Plate No. 1 - Twid na Pahalang (Horizontal Lines)- Plate No. 2 - Tuwid na Pahiga (Inclined Lines) - Plate No. 3 2. Pagguhit ng mga letra ng alpabeto ng may teknikal na ksanayan: - Upper Case Letters - Plate No. 4 - Lower Case Letters - Plate No. 5 - Sketch /working Drawing - Plate No. 6

5.2 Naihahanda ang disenyo ng proyektong napili

5.3Naisasagawa ang mga pangunahing kaalaman at kasanayan sa pag guhit teknikal

Mga Mungkahing Gawain:

1. Pagguhit ng mga sumusunod: - Orthographic Projection - Plate No. 1 .. Top View .. Front View .. Side View - Oblique Drawing - Plate No. 2 - Isometric Drawing - Plate No. 3 - Perspective Drawing - Plate No.4

4. Nakapagpaplano nang may angkop na ispesipikasyon 4.1 Nakalilikha ng disenyo ng napiling gawain sa pamamagitan ng pag guhit teknikal

Mga Mungkahing Gawain:

Pagguhit ng mga sumusunod: - Oblique Drawing - Plate No. 1 - Isometric Drawing - Plate No. 2 - Perspective Drawing - Plate No. 3 - One Vanishing Point - Plate No. 4 - Two Point Vanishing Point. - Plate No. 5

6. Nakapipili ng proyektong kapakipakinabang sa Gawaing Kamay ayon sa materyales at kagamitang matatagpuan sa kapaligiran o pamayanan

9. Nakabubuo ng isang kapaki-pakinabang na proyekto

9.3 Nagagamit ang mga patapon o pinaggamitang materyales sa pagbuo ng proyekto

Mga Mungkahing Gawain: 1. Paper Folding - Lantern of various shapes 2. Paper Mache - Flower base 3. Fundamental Weaves (using straw) - One-under-one - Picture frame 4. Twirled newspaper Tray - Table place mat 5. Sea shells/seeds/buttons-Collage picture frame, etc - Wall décor. 8. Naisasagawa ang pangunahing kasanayan sa pagguhit at simpleng krokis ng proyekto

4. Nakapipili ng gawain pangkabuhayan ayon sa pangangailangan, kakayahan at pinagkukunan gamit ang makabagong teknolohiya 5. Nakabubuo ng isang kapaki-pakinabang na proyekto Mga Mungkahing Gawain: ( 2- Linggo para sa bawat sangay) 1. Fundamental Weaves- using rattan, buri, sabutan, bamboo splints, etc. - Lady’s fan, Hair clip - Farmer’s hat, Waste basket, Cloth hamper - Wall décor - Fruit tray (with plywood base) 2. Metal Craft - Dust pan - Garden trowel - Tool box 3. Wood craft - Wood Joints (fundamental joints) - Kiddie Stool, Mobile toys - Medicine Cabinet 4. Shell craft - Novelty accessories - Picture frames

2. Nakapipili ng isang mapagkakakitaang proyekto sa pangkalahatang gawain na maaaring natitiklop/gumagalaw/ umiilaw/tumutunog at iba pa 5. Nagagamit nang may kawilihan ang kakayahan at kasanayan sa pagbuo ng proyekto

Mga Mungkahing Gawain: ( 2- Linggo para sa bawat sangay) 1. Rattan Craft: (Applying Fundamental Weaves)

- Vegetable Basket, Waste basket - Farmer’s Hat - Fruit tray

2. Metal Craft - Metal Tool/jewelry Box - Shovel/garden tools - Seed-storage Box

3. Wood craft - Coffee Table set - Entertainment cabinet - Mechanical/mobile toys

4. Shell Craft - Coconut Shell craft

- Table decor - Wall decor

- Novelty accessories - Sea Shell craft

Mga Mungkahing Gawain: Ang mga sumusunod ay pangunahin at lubhang napakahalaga na makamit at maisagawa sa ilalim ng Sining Pang-Grapiko ng may kawilihan: - Teknikal na Pag-guhit ng:

Tuwid na Patayo - Plate No. 1

Tuwid na Pahalang - Plate No. 2

Tuwid na Pahiga - Plate No. 3

- Teknikal na Pagsulat ng:

Upper Case Letters - Plate No. 4

Lower Case Letters - Plate No. 5

Sketch/Working Drawing - Plate No. 6

14. Napalalawak ang kaalaman at

- Jewelry box (with sea shells adornment) 5. Ceramics/Stone curving - Clay pot/vases, bricks flower pot - Table décor - Vases for dish garden 6. Graphic Arts - Table Sign ( lanete wood or any softwood) - Silk Screen Printing - Book binding 7. Elem. Electricity - Splices and Joints - Simple Circuit - Male/female plug connection 8. Leather craft (Gawaing Katad) - Name/sign plates - Purse/Wallet - Cellphone box 8. Nakakapili ng proyekto para sa pagpapalawak ng kaalaman at kasanayan gamit ang makabagong teknolohiya tungo sa maramihang pagbubuo ng proyekto para sa kapakipakinabang na pamumuhay gamit ang tingiang pangangalakal. Mga Mungkahing Gawain:

- Novelty Accessories - Picture frames

5. Bamboo Craft - Bamboo stool - Bamboo/sawali Frames - Novelty items – pyrogenic 6. Ceramics

- Figurines - Table signs - Novelty items

7. Graphic Arts - Silk screen /Photo stencil printing,

- Ditto stenciling - Charcoal painting

8. Elem. Electricity

- Wiring Connection (on a board of ply wood) - Simple circuit - Three-way switch

- Construction of a Buzzer - Construction of Water Heater - Construction Simple motor

9. Leather Craft

- Sandals/ slippers - Book case - Filing Folders case

kasanayan sa pamamagitan ng pagbubuo ng maraming proyekto tungo sa tinigiang pangangalakal sa paaralan at pamayanan.

Mga Mungkahing Gawain: 1. Maaring gawing pansarili ang pagbebenta ng proyekto, o kaya; 2. Magbuo ng grupo para sa pagbebenta ng mga proyekto sa paaralan o malapit na palengke, ayon sa payo ng guro. 3. Makipag usap sa mga kamagaral na naatasan sa Tingian Pangangalakal ng eskuwelaan 4. Sundan ang mga tuntunin sa Tingian

Pangangalakal

1. Maaring gawing pansarili ang pagbebenta ng proyekto, o kaya; 2. Magbuo ng grupo para sa pagbebenta ng mga proyekto sa paaralan o malapit na palengke, ayon sa payo ng guro. 3. Makipag usap sa mga kamagaral na naatasan sa Tingian Pangangalakal ng eskuwelaan 4. Sundan ang mga tuntunin sa Tingian Pangangalakal

7. Nagagamit at napapalawak ang kasanayan tungo sa maramihang pagbubuo ng proyekto gamit ang makabagong teknolohiya para sa maunlad na tingiang pangangalakal. Mga Mungkahing Gawain: 1. Maaring gawing pansarili ang pagbebenta ng proyekto, o kaya; 2. Magbuo ng grupo para sa pagbebenta ng mga proyekto sa paaralan , malapit na palengke, o kaya sa mga estable semento sa pangangalakal ng kagayang produkto, ayon narin sa payo ng guro. 3. Makipag usap sa mga kamagaral na naatasan sa Tingian Pangangalakal ng eskuwelaan o kaya sa mga otoridad kung ito ay sa labas na ng

paaralan 4. Sundan ang mga tuntunin sa Tingian Pangangalakal

TINGIANG PANGANGALAKAL AT KOOPERATIBA

Suggested Activities GRADE IV GRADE V GRADE VI

5. Naisasagawa ang wastong paraan ng pagtitinda at naipamamalas ang kawilihan sa pagtitinda

Mga Mungkahing Gawain: - Kagtalaga ng tanging lugar sa silid aralan para maidisplay ang mga nabuong proyekto

1. Natatalakay ang mga katangian

ng isang namamahala ng tingiang tindahan bilang entrepeneur at isang ekonomista

Mga Mungkahing Gawain: - Magbuo ng mga grupo ng mga mag-aaral upang mamahala sa Tingiang Tindahan ng Paaralan – School Canteen and School Supply Cooperative

1. Natatalakay ang mga katangian

ng isang namamahala ng tingiang tindahan bilang entrepeneur at isang ekonomista

Mga Mungkahing Gawain: - Magbuo ng mga grupo ng mga mag-aaral upang mamahala sa Tingiang Tindahan ng Paaralan – School Canteen and School Supply Cooperative

ng mga bata - Lagyan ng angkop na pangalang

ang proyekto at ang gumawa nito - Lapatan ng naayon na presyo - Mag buo ng komite sa isang

bazaar ng proyekto - Gumawa ng inbentaryo ng mga

proyekto - Magdahos ng Piging para sa mga Magulang – Get Together Party - hayaang magpili ng magustuhang proyekto ang mga magulang

- Gumawa ng inbentaryo ng napagbilhan

- Magplano ng mas malakihang Tngiang Pangangalakal kasama ang mga magulang

• Mga panindang pinuunan: - mga pagkain kagaya ng tinapay, biscuit, etc.

- mga gamit pangeskuela • Mga panindang galling sa mga

proyekto ng mga mag-aaral: - Proyekto galling sa Sining Pantahanan - Proyekto galling sa Sining Pang-Industriya - Proyekto mula sa Sining Pang-Agrikultura - Proyekto mula sa Narseri/Ornamental

• Isagawa ang mga nauukol na dokumento - kasunduan - imbentaryo - tutuos ng pinagbilhan - listahan ng kinita

• Tamang pagsuri ng takbo ng Tingiang Pangangalakal

• Mga panindang pinuunan: - mga pagkain kagaya ng tinapay, biscuit, etc.

- mga gamit pangeskuela • Mga panindang galling sa mga

proyekto ng mga mag-aaral: - Proyekto galling sa Sining Pantahanan - Proyekto galling sa Sining Pang-Industriya - Proyekto mula sa Sining Pang-Agrikultura - Proyekto mula sa Narseri/Ornamental

• Isagawa ang mga nauukol na dokumento - kasunduan - imbentaryo - tutuos ng pinagbilhan - listahan ng kinita

• Mga panindang kailangan maibenta sa labas ng eskuelaan: - gawin ang mga angkop na pamamaraan - gumawa ng kasunduan – MOA - gawin ang kinakailangan mga dokumento: - Business Permit - Mator’s Permit - Barangay Permit/clearance

- DTI permit • Tamang pagsuri ng takbo ng

Tingiang Pangangalakal • Wastong paraan ng paghawak ng

pera – kaalagahan ng Pagbabangko Paalala: Ang Mga Mungkaing Gawain ay naglalayong makatulong sa mga guro sa ikakagahan ng pagsunod sa Bagong EPP Curriculum. Ang mga ito ay nagsisilbing mungkahi na hindi naglalayong saklawin ang malayang pagtuturo lalu na ng mga eksperiensadong guro. Sa mga guro na sa pansarili nilang kaalaman ay nangangailangan ng gabay, ang mga mungkaing gawain ay magsisilbing sehustiyon tungo sa epektibo at makabuluhang pagtuturo.