bdw - editie 1503

N 1503 VAN 17 TOT 24 DECEMBER 2015 WEEK 51: WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW, FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE, REDACTIE: 02-650.10.96, ABONNEMENTEN: 02-650.10.80, E-MAIL: [email protected], WWW.BDW.BE

FEESTEN OP OUDEJAAR: DE TIEN BESTE ADRESSENEn ook: Jan De Wilde, Jia Zhangke en Amlie Nothomb.

AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X P303153

17 1215

STEVEN VANACKERE

SAMIRALAAKEL

HUGO VAN SCHUYLEN-BERGH

HILDE SABBE

ILKE FROYEN

JAN GOOSSENS

EEN KRANT VOL

INTERVIEWSKERST-

LEES P. 6 TOT 17

ALLE FO

TOS:

SASK

IA VA

ND

ERSTIC

HELE

BDW 1503 PAGINA 2 - DONDERDAG 17 DECEMBER 2015

VAN DE REDACTIE

BanaalDe regering heeft de contou-ren bekendgemaakt voor de nieuwe wijk op de voorma-lige spoorwegsite Josaphat. Het is een van de tien vlag-genschipprojecten van de Brusselse regering.De plannen dragen alles in zich om uit te draaien op een mislukking: een banale verkaveling met apparte-mentsblokken tussen de drie

en de acht verdiepen hoog, geen visie op de openbare ruimte, geen park en een trein die dwars door de site dendert.De eerste levensjaren van de wijk zullen misschien nog vrolijk door te komen zijn, maar daarna wordt het geheid kommer en kwel: te veel mensen op een kluit, onder het lawaai van trein en vliegtuigen. Van een on-derbouwde toekomstvisie over het wonen in de stad in 2020 is in dit project niet veel te merken. Het studiebureau dat de milieu-impactstudie heeft gemaakt, wierp zeer veel vragen op maar gaf zelden een bevredigend antwoord. De uitdagingen zijn groot: op vlak van sociale cohesie, energiebehoefte, water-huishouding, afvalbeheer en mobiliteit. Er zullen op termijn een kleine tweeduizend woningen gebouwd worden. Dat is goed voor zon vierduizend bijkomen-de inwoners in een buurt die al dicht bebouwd is. En de Lambermontlaan waar de nieuwe wijk vlak langs

ligt, kan nu al nauwelijks al het autoverkeer slikken.De Brusselse regering zit in een moeilijke spreidstand. Ze staat onder grote druk om woningen te bouwen. Demografen voorspellen een woningtekort door de spectaculaire bevolkingsstijging. Dat leidt tot steeds hogere prijzen en kleinere woningen. Woningen bij-bouwen is de remedie.Tegelijk wil ze de Josaphatsite, die ze ooit kocht van Infrabel, te gelde maken. De Brusselse regering zit, ondanks de recente herfinanciering, krap bij kas. Dus komt ze met een minimumprogramma zonder veel ambitie.De combinatie van die twee factoren geeft het resul-taat dat de buurtbewoners vorige week donderdag te zien kregen: vooral kwantiteit en weinig of geen kwa-liteit.Wetenschappelijke studies tonen aan dat het welzijn van de stadsbewoners er in reuzenstappen op vooruit gaat als ze groen in de onmiddellijke buurt hebben: een park, een bos of desnoods een groot grasperk. Het groen wordt hier beperkt tot de bermen die gebouwd worden om de wijk te beschermen tegen de lawaai-overlast van treinen autoverkeer. En het enige park in de buurt is nu al overbevraagd.De Brusselse regering leert niet uit het verleden. In de jaren 1960 stond alles in het teken van de kantoor-bouw. Het leverde zielloze wijken op. Vandaag staat alles in teken van de massale woningbouw. De impact op de stad en haar inwoners lijkt daarbij nauwelijks van tel.

WAUTERMANNAERT

S

AS

KIA

VAN

DE

RS

TICH

EL

E

IN MEMORIAM > ALBERT BONTRIDDER (1921-2015)

Dichter en architect zonder schootsvelS-GRAVENBRAKEL Zondag, op zijn laatste volle middag, is architect en dichter Albert Bontridder op 94-jarige leeftijd overleden, na lange palliatieve thuiszorg in het rusthuis Le Mnil in s-Gravenbrakel.

Afkomstig van Pajotse ouders uit Herfelingen (Herne) werd hij ge-boren in de Anderlechtse wijk Het Rad. Daar maakte hij vrienden voor het leven als schrijver Jan Walravens en beeldhouwer Flo-rent Welles. Later liep hij school bij de Broeders Maristen (Schaar-beek) en Sint-Lucas (Molenbeek en Sint-Gillis). Als vijftienjarige al werd zijn dichtkunst gesmaakt. Tussen zijn bundel Hoog water (1951) en Wonen in de vloed (2012) gaf hij honderden gedichten en vele bundels uit. Hij werd redactielid van Tijd en Mens, behoorde de groep Kente-ring toe, en werd voorzitter van PEN Vlaanderen en de Europese Vereniging ter Bevordering van de Pozie. Het Poziecentrum be-loofde hem een vervolgbundeling op Gedichten 1942-1972.Als architect werkte hij na de Tweede Wereldoorlog voor mo-dernisten als Paul-Amaury Michel en vooral Jacques Dupuis, met wie hij paviljoenen uitwerkte op Expo 58. Architectuur is niet vrijblij-vend, maar moet zich engageren tegenover het individu en het col-lectief. Architectuur moet de spie-gel zijn van het goed gevoel van de mensen, stelde hij vurig. Vrien-den vroegen hem ook voor hen te bouwen. Zo was er het huisje van Louis-Paul Boon en wou Hugo Claus zijn hoeve door Bontridder

door Steven Van Garsse

laten moderniseren maar enkel de schrijverskamer interesseerde Claus. Al die ontwerpdocumen-ten en briefwisseling werden be-waard. Zijn modelhuis in Rode, dat Bontridder voor zichzelf en zijn Tsjechische vrouw Olga bouwde, moest hij enige tijd na haar dood ruilen voor Le Mnil. Hij vervloek-te er zijn kamer vol scheve hoeken, waar hij zich niet thuis voelde. Bontridder was ook logebroeder bij het irreguliere Grootoosten van Belgi. Daniel Van Ryssel had hem gentroduceerd: We moeten je het niet vragen, jij bent het van na-ture, een broeder zonder schoots-vel. Bontridder bleef ook daarin bescheiden: Het is verwaand om achterom te kijken en te zeggen: dit of dat heb ik gepresteerd. Zo-iets is overdreven en heeft geen impact op het zijn. Jean-MarieBinst

Albert Bontridder bij zijn expo in het Civa in 2005.

Sint-Pieters-Woluwe sluit Nederlandstalige kleuterschoolDe gemeente Sint-Pieters-Wo-luwe sluit de Nederlandstalige afdeling van de Centrumschool in de Charles Thielemanslaan. De 44 kleuters die er les volgen, moeten verhuizen naar de Mooi-bosschool, 3 kilometer verderop.

De Franstalige crche op dezelfde locatie wordt uitgebreid, besliste het gemeentebestuur. Gemeen-teraadslid Carla Dejonghe (Open VLD) vindt de verhuis een spijtige zaak. Niet alleen moeten de ou-ders zich nu verder verplaatsen, het vermindert ook de kans van ouders in het centrum om hun kinderen in te schrijven in een Ne-derlandstalige school. Bovendien komen de kleuters in containers terecht en is Mooi-Bos niet be-

rekend op de toename, met een kleine refter en een beperkt aan-tal toiletten. Onbegrijpelijk op een moment waarop er plaatsen te kort zijn.In een reactie zegt schepen van Nederlandstalige Aangelegenhe-den Helmut De Vos (CD&V) dat een verhuis noodzakelijk was om-dat de enige Franstalige crche in het centrum van de gemeente met lange wachtlijsten kampt. De zoektocht van de gemeente naar alternatieven liep op niets uit. De Vos wijst er verder ook op dat er in de Mooi-Bosschool stevig gen-vesteerd wordt. De gemeente sluit niet uit dat er in de toekomst op-nieuw een vestiging van de school in de Thielemanslaan komt. JelleCouder


WETENSCHAPSBELEID > VAN TIEN FEDERALE INSTELLINGEN NAAR TWEE NVS

D e tien instellingen hebben een aantal zaken gemeen. Ze doen aan wetenschappe-lijk onderzoek en de meeste hebben een waardevolle collectie, die moei-lijk op te delen is. Bovendien hebben ze een lange geschiedenis en liggen ze bijna allemaal in Brussel. Nog een gemeenschappelijk punt: hun gebouwen zijn over het algemeen prestigieus, maar ook verouderd. Ten slotte moeten ze allemaal flink besparen. Al een heel aantal jaren woedt de discussie welke plek en toekomst deze tien instellingen moeten krijgen in het gefederali-seerde Belgi. Momenteel hebben ze nog altijd het statuut van fede-rale openbare dienst en worden ze aangestuurd door Belspo oftewel de

administratie Wetenschapsbeleid.

Nieuwe koersOnder de regering-Di Rupo lan-ceerde de ambitieuze Belspo-baas Philippe Mettens (PS) een plan om de FWI performanter te maken. Hij deelde ze op in vier polen: kunst, natuur, documentatie en ruimte. Heel wat instellingen verzetten zich tegen het plan. Alleen Michel Dra-guet, directeur van de musea van Schone Kunsten en ondertussen ook interimdirecteur van het Jubelpark, was ronduit enthousiast. Hij zag een uitgelezen kans om de collecties van beide musea te hergroeperen.Binnen de politiek trok oppositie-partij N-VA fel van leer tegen de aanpak van Belspo en Draguet. Een

BRUSSEL Staatssecretaris Elke Sleurs (N-VA) wil de tien federale wetenschappe-lijke instellingen (FWI) groeperen in twee verzelfstandigde nvs. De ene met de drie Ukkelse instellingen zoals het KMI, de andere met maar liefst zeven instellingen waaronder het Jubelpark, Schone Kunsten, het Afrikamuseum en de Albertina. Te groot en te divers, vinden enkele betrokkenen.

machtsgreep van de PS op nationaal bezit, zo klonk het.Vlak voor de verkiezingen van 2014 werd het plan afgevoerd. De rege-ring vond het plan onrijp.Met de N-VA in de nieuwe federale regering werd meteen een nieuwe koers uitgezet. Beslist werd om Belspo grotendeels te ontmantelen wegens te log en de te grote impact op de FWI. Topman Mettens werd de laan uitgestuurd. Elke Sleurs, de nieuwe N-VA-staatssecretaris van Wetenschapsbeleid, kondigde aan dat de FWI meer autonomie zouden krijgen.

Grote mastodontInmiddels wordt duidelijk hoe die verzelfstandiging er zal uitzien.

Onze redactie kon zopas de hand leggen op de visienota van de staats-secretaris. De instellingen worden opgedeeld in twee clusters, met elk een aantal ondersteunende dien-sten. Beide worden een naamloze vennootschap van publiek recht met sociaal doel, net zoals Bozar. Een raad van bestuur, met daarin ook vertegenwoordigers van de deelsta-ten, zal het algemeen beleid uitzet-ten, binnen de krijtlijnen weliswaar van de beheersovereenkomst die afgesloten wordt met de federale re-gering.De eerste cluster wordt gevormd door de drie Ukkelse meteo-in-stellingen, KMI, Sterrenwacht en Ruimte-Aronomie. De andere clus-ter omvat de zogenaamde patrimo-nium-instellingen: de Musea voor Kunst en Geschiedenis, de Musea voor Schone Kunsten, het Instituut voor het Kunstpatrimonium, het In-stituut voor Natuurwetenschappen, het Midden-Afrikamuseum, de Ko-ninklijke Bibliotheek en het Rijks-archief. We hebben gekozen voor twee clusters en niet voor tien zelf-standige instellingen. Anders zou je tien raden van bestuur hebben, veel postjes dus en veel overhead, zo stelt het kabinet-Sleurs.Dat de Ukkelse instellingen samen-gaan, is voor iedereen een evidentie. Ze werken nu immers al nauw sa-men. Dat Sleurs de zeven andere in-stellingen bundelt, wekt daarente-gen veel verbazing. Zal dit werken? Het wordt een grote mastodont, zegt historica Els Witte, die afgelo-pen vrijdag een studie presenteerde over het debat van de afgelopen ja-ren rond de federale wetenschappe-lijke instellingen.

Behoud dotatieKarel Velle, directeur van het Rijks-archief en op zich voorstander van de verzelfstandiging, verwacht dat het een hele klus zal zijn om de neu-zen in dezelfde richting te krijgen en om ook het werkveld en de vakbon-den te overtuigen. Zeven instel-lingen, dat kan alleen maar werken als de CEO als een goede huisvader optreedt en zijn zeven kinderen ge-lijkwaardig behandelt, zegt hij nog.Ook Guido Gryseels van het Midden-Afrikamuseum heeft twijfels over het grote cluster waarin zijn mu-seum zou terechtkomen. Ik juich de uitgangspunten van de beslissing toe, ik zie ook bepaalde voordelen van clustering, met name de geza-menlijke aanpak van het collectie-beheer en van tentoonstellingen. Maar een cluster van zeven instel-lingen met zulke uiteenlopende ac-tiviteiten is te groot. De problemen van een bibliotheek en archief zijn bijvoorbeeld anders dan die van mu-sea. Hij vindt het ook vreemd dat de staatssecretaris enerzijds de auto-nomie van de FWI wil vergroten en anderzijds de instellingen toch weer onderbrengt in een overkoepelende nv met een raad van bestuur die eigen prioriteiten kan leggen. In principe zou elke instelling zijn do-tatie behouden, maar zon raad van bestuur kan natuurlijk al snel gaan schuiven met de middelen. BettinaHubo

BDWVOORGROND DIT WORDT EEN

MASTODONT

Staatssecretaris Elke Sleurs (N-VA) wil de tien federale wetenschappelijke instellingen onderbrengen in twee verzelfstandigde nvs. De ene groepeert de meteo-instellingen in Ukkel, de andere, veel groter, bundelt de instellingen met een collectie en een museale werking zoals

de Musea voor Schone Kunsten.

KONINKLIJKE MUSEA VO

OR SCHONE

KUNSTEN VAN BELGI

(KMSKB)

KONINKLIJKE MUSEA VO

OR KUNST

EN GESCHIEDENIS (KMK

G)

KONINKLIJK INSTITUUT

VOOR HET

KUNSTPATRIMONIUM (K

IK)

KONINKLIJK BELGISCH

INSTITUUT

VOOR NATUURWETENS

CHAPPEN

(KBIN)

KONINKLIJK MUSEUM V

OOR MIDDEN-

AFRIKA (KMMA)

KONINKLIJKE BIBLIOTH

EEK VAN

BELGI (KBB)

ALGEMEEN RIJKSARCH

IEF EN

RIJKSARCHIEF IN DE P

ROVINCIN

(ARA)

KONINKLIJK METEOROL

OGISCH

INSTITUUT VAN BELGI

(KMI)

KONINKLIJKE STERREN

WACHT VAN

BELGI (KSB)

BELGISCH INSTITUUT V

OOR

RUIMTE-AERONOMIE

METEO-NV

PATRIMONIUM-NV

1

2

3

4

5

6

7

1

2

3

PLAN-SLEURS

Zeven instellingen, dat werkt alleen als de CEO zijn zeven kinderen gelijkwaardig behandelt

KAREL VELLE (DIRECTEUR RIJKSARCHIEF):

De derde editie van de grote Kerstparade, een feerieke optocht van praalwagens bevolkt met elfjes, ijsberen, sneeuw-koninginnen, teddyberen en Kerstmannen die aan Winterpret gelinkt is, trok afgelopen zondag zon 70.000 bezoekers. Onze foto-graaf aanschouwde het spekta-kel vanop een veilige plek in het legendarische caf Le Coq in de Ortsstraat.

DE WEEK IN BEELD DOOR BART DEWAELE

SEKSWERKERS BALLEN EEN VUIST

UITGELICHT > EISEN: EEN SOCIAAL STATUUT, RESPECT EN VEILIGHEID

De zeldzame kranten die in de jaren 1990 fotos van prosti-tuees afdrukten Het Laat-ste Nieuws en La Dernire Heure plakten plichtsgetrouw een bandje voor de ogen van de sekswerkers, meestal in hun vitrines. De dames wilden niet herkend worden door man en kinderen, familie en buren. Maandag presenteerden Sonja, Max, Yumi, Jef en Julie zich voor cameras en fotografen. Andere tijden, andere zeden. Of toch niet? Was het maar waar, zegt Sonja, het gaat van kwaad naar erger, de werkomstandigheden worden steeds moeilijker. Sonja zit 36 jaar in het vak en is een voorvechtster voor de rechten van de sekswerkers in Franstalig Belgi. De vrouwen en mannen treden nu in de openbaar-heid omdat het water hen aan de

lippen staat en ze vrezen voor een Zweeds model klanten zijn straf-baar waar de sekswerkers moeten

onderduiken met alle gevolgen van-dien voor de hygine, veiligheid en inkomsten van klant en sekswerker. Yumi: De prostitu(e)s moeten ook vechten tegen een machtige lobby van pseudo-feministen die met een moraliserend discours ook hier het

Zweeds model willen invoeren, ge-hekeld door respectabele organisa-ties als Dokters van de Wereld, Am-

nesty International en de VN. Nu al komt het beleid dat in Brussel, Char-leroi en Luik gevoerd wordt neer op een hoerenjacht, zegt Utsopi. De strenge reglementen komen in de feiten neer op een verbod op straat- en raamprostitutie.

Sekswerkers willen een sociaal statuut om niet langer aan de grillen van de burgemeesters onderhevig te zijn.


Sint-Joost-ten-Node heeft altijd iets met sekswerkers gehad. Wijlen Guy Cudell (PS), de extravagante burge-meester, zei altijd dat er in het kleine Sint-Joost plaats was voor iedereen. Marie herinnert het zich nog: En ook met zijn opvolger Jean Deman-nez (PS) viel te praten. Hij maakte fouten, maar zette ze recht als je

SINT-JOOST-TEN-NODE De sekswerkers van Utsopi gaan een meervoudige strijd aan: voor een volwaardig sociaal statuut, voor respect en voor garanties om hun werk veilig en in alle sereniteit te kunnen uitoefenen in Sint-Joost-ten-Node. Emir Kir is een socialist, mogen we van de socialisten niet langer verwachten dat ze de werkers verdedigen, ook de sekswerkers?

Dat er ook drie mannelijke seks-werkers waren op de voorstelling van Utsopi, is niet toevallig. In heel Belgi is n sekswerker op vijf van het mannelijk geslacht, in het Brus-sels Hoofdstedelijk Gewest is dat n op drie. Mannelijke sekswerkers krijgen met nog meer vooroordelen te kampen dan vrouwelijke, getuigt Nico: De maatschappij weigert sekswerkers als werkers te zien, maar het taboe op seks tussen man-nen is veel hardnekkiger dan velen tegenwoordig geloven. Ik heb het al zo vaak meegemaakt: ik zeg dat ik sekswerker ben en ze geloven me niet, en al zeker niet als ik zeg dat er mannelijke sekswerkers zijn die vrouwen bedienen.

Mannelijke sekswerkersSonja vult aan: Prostituees zijn slachtoffers en slachtoffers zijn vrouwen, dat is de redenering. Dat is ook de redenering van de Frans-talige minister voor Vrouwenzaken Isabelle Simonis (PS), die zegt dat alle prostitutie neerkomt op geweld tegen vrouwen. Dat is net hetzelfde als zeggen dat alle mannen hun vrouw slaan.Simonis maakt volgens Utsopi een amalgaam van prostitutie en men-senhandel: Natuurlijk moet men-senhandel aangepakt worden, maar daar is een arsenaal aan wetten voor. Natuurlijk zijn wij tegen mensen-handel, maar we zijn evenzeer te-gen de koloniale houding tegenover zwarte prostituees. Alsof een Afri-kaanse vrouw er niet voor zou kun-nen kiezen om sekswerker te wor-den. Hetzelfde geldt voor studenten die zich prostitueren om hun stu-dies te betalen. Yumi: Je moet niet de prostitutie aanpakken, maar de armoede. Je moet ervoor zorgen dat studenten zich niet hoeven te pros-titueren om hun studies te betalen.

WEEKOVERZICHTWOENSDAG 9 DECEMBERZENITH-TOREN VOOR 90 PROCENT GEVULD. De Zenith-toren aan de Koning Albert-II-laan is voor 90 procent volzet. Het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap heeft 4.000 vierkante meter in het gebouw ingenomen. Eigenaar Jones Lang LaSalle zegt dat er nog volop onderhandeld wordt met potentile huurders voor de resterende tien procent. De toren werd in 2009 opgeleverd en stond nadien jarenlang leeg.

FUSIE GEEN OPLOSSING. Volgens korpschef Johan De Becker van de Brusselse politiezone West is de fusie van de zes Brusselse zones geen goed idee. Dat zegt De Becker in de marge van de com-missie Brussel in het Vlaams parlement. De Becker is daar met andere sprekers uitgenodigd om toelichting te geven bij de terreur-dreiging in de hoofdstad.

VRIJDAG 11 DECEMBER JAMBON WIL DOORLICHTING GROTE MOSKEE. Federaal minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) wil de Grote Moskee in Brussel doorlichten. Dit na aanhoudende kritiek over de sterke invloed van Saoedi-Arabi in de werking van de moskee. Saoedi-Arabi heeft een strikte interpretatie van de islam.

ZONDAG 13 DECEMBER 94 PROCENT VOOR DAMIEN THIERY. De lijst LinkeBeek (LB) van Damien Thiery haalt 94 procent van de stemmen in de speciale gemeenteraadsverkiezingen in faciliteitengemeente Linkebeek. Zes procent van de stemmen ging naar een andere Franstalige lijst die meedong. Alleen deze twee Franstalige lijsten deden mee aan de verkiezingen. Vijftien procent van de kiesgerechtigde Linkebekena-ren kwam niet opdagen, en 13 procent van de uitgebrachte stemmen was blanco of ongeldig. Voorheen had de Vlaamse oppositie onder leiding van Eric De Bruycker opgeroepen om blanco te stemmen. De Bruycker werd door Vlaams minister van Binnenlandse Aangelegen-heden Liesbeth Homans (N-VA) aangeduid nadat Homans Damien Thiery weigerde te benoemen. Thiery heeft de taalwetgeving niet gerespecteerd tijdens de verkiezingen van 2012.

MAANDAG 14 DECEMBER HOTEL GES VERTRAAGD. Twee stadsverenigingen dienen een bezwaar in tegen de renovatieplannen van de bouwpromotor die van het Gesklooster een hotel wil maken. Volgens Arau en IEB is er geen garantie dat negen woningen die door de promotor op de site zullen worden gebouwd ook aan de overheid zullen worden gegeven na oplevering. De promotor zou ook overheidsgeld bedoeld voor mobiliteitsaanpassingen aan het gebouw gebruiken om sociale woningen te bouwen. In het klooster moeten 75 hotelkamers en 71 woningen komen. Hoelang de werkzaamheden uitgesteld worden, is onduidelijk.

JET AIRWAYS NAAR SCHIPHOL. De Indiase luchtvaartmaat-schappij Jet Airways verlaat Brussels Airport en zal vanaf de lente vluchten naar Indi en Noord-Amerika aanbieden vanop het Neder-landse Schiphol. Volgens Jet Airways is de verbinding vanuit Brussel onrendabel geworden. Mogelijk zijn honderden directe en niet-direct jobs bedreigd.

CDH BEVESTIGT UITSLUITING OZDEMIR. Het Franstalige CDH heeft de uitsluiting uit de partij van Mahinur zdemir defi-nitief aanvaard. zdemir kwam vorige lente in opspraak nadat ze twee keer geweigerd had om aan journalisten te verklaren dat ze de Armeense genocide erkende. De Turks-Belgische zdemir, tevens parlementslid, werd daarop uit haar mandaten en uit haar partij gezet. Die sancties worden nu dus bevestigd.

DINSDAG 15 DECEMBERUNION ZOEKT INVESTEERDER. Voetbalclub Union Sint-Gillis heeft een nieuwe investeerder nodig. Door de hervorming van de voetbalcompetitie moet de club enkele broodnodige investeringen doen. Zo moet het budget omhoog en moet er een nieuwe tribune ge-bouwd worden in het stadion in het Dudenpark om conform te zijn. Waarschijnlijk zal de ploeg tijdens de verbouwingen in het Koning Boudewijnstadion spelen.

UTSOPI ZIET HET LICHT. De Brusselse prosti-tus (vrouwelijke en mannelijke) kondigen officieel aan dat ze zich verenigd hebben in Utsopi. Die ver-eniging vecht voor erkenning, respect en een sociaal

statuut. Zij klagen dat burgemeester Emir Kir (PS) de sekswerkers van Sint-Joost wil wegjagen. Samengesteld door Christophe Degreef

Vrouwelijke en mannelijke sekswerkers werken in steeds benardere omstandigheden. Zwijgen kan niet langer, ze schuwen niet langer de cameras.

hem kon overtuigen. Met Emir Kir (PS) ging het in het begin ook goed, hij vertelt wel nog mooie verhaaltjes op de radio, maar in de wijk steekt hij niet onder stoelen of banken dat hij ons weg wil. Zopas vernemen we dat de gemeente nog een bijko-mende taks voor de eigenaars heeft gestemd van 2.500 euro. Natuurlijk

gaan de eigenaars die taks op ons verhalen.

Grillen van burgemeestersIn Sint-Joost werken de vrouwen zelfstandig in zogenaamde carrs waar maar n sekswerker aan de slag is. Vanaf maart wil Kir de car-rs s nachts en op zondag dicht.

Utsopi gaat alle wettelijke middelen aanwenden om dat te verhinderen.Voor de sekswerkers is het uiterst belangrijk dat er een goede wetge-ving komt, ook al om niet langer onderworpen te zijn aan de grillen van burgemeesters.

Danny Vileyn

Brussel is het nieuwe BerlijnEimear Lynch is laaiend enthousiast over de creativiteit in de hoofdstad van Belgi (in The New York Times).

Stad Brussel organiseert een hommage voor Leopold II. #Ongepast. Beter eerbetoon voorzien aan zijn Congolese slachtoffers!Groen-parlementslid Bruno De Lille (op Twitter).

Germoir/Mouterij heet de nieuwe halteplaats van het Gewestelijke Expressnet (GEN). Nu ja, nieuw... De stop-plaats op de lijn tussen Brussel-Luxemburg en Etter-beek bestaat al enkele jaren, maar er stopten tot nog toe geen treinen. Daar is sinds vorige week zondag verandering in geko-

MouterijHETGETAL

IVA

N P

UT

men. De NMBS heeft namelijk een S-treinnet in dienst genomen, dat de voorsteden verbindt met Brussel. En op dat net is plaats voor het station Mouterij. Voorlopig blijft het aanbod wel beperkt. Dat komt om-dat tot april 2016 de Schuman-Josaphattunnel gesloten blijft. Die tunnel moet het treinverkeer vanuit enkele Belgische steden naar Brussel en de luchthaven verbe-teren. De opening was voorzien voor deze maand, maar door het terreuralarm kon een veiligheidsoefening niet doorgaan. CD


BDW GAAT ER EVEN TUSSENUIT EN VERSCHIJNT OPNIEUW OP 7 JANUARI. PRETTIGE FEESTEN!

POLITIEK > STEVEN VANACKERE (CD&V) WIL KU LEUVEN IN BRUSSEL OP DE KAART ZETTEN

HET BESTE MOET NOG KOMEN

BRUSSEL In juni van dit jaar heeft Steven Vanackere (51) zijn diploma van master in de Filosofie aan de KU Leuven behaald. In oktober is hij aan de KU Leuven Campus Brussel aangesteld als academisch beheerder. Hiermee voegt de CD&V-politicus nog twee mooie titels toe aan zijn cv. Mensen zijn nieuwsgierige primaten, zegt Vanackere.

Adjunct-kabinetschef, kabi-netschef,directeur-generaalvan de Haven van Brussel,adjunct-directeur-generaal vande vervoersmaatschappij MIVB,Vlaams minister van Welzijn, fe-deraalvice-premierenministervanonderandereInstitutioneleHervor-mingen,Ambtenarenzaken,Buiten-landseZakenenFinancin.Eenin-drukwekkendcv.NuverdeelthijzijntijdtussendeSenaat,deKULeuvenCampusBrusselenzitjesinderadenvanbestuurvannon-profitorganisa-ties zoals Fairtrade Belgium. Hetbegeerde doctoraat in de Filosofiezalnogevenmoetenwachten.Vanackere: Je moet, zeker in depolitiek, goed opletten dat je nietsamenvaltmet demandaten die jevervult. Je mag je nooit helemaalinbeslaglatennemendoorjeman-daat,ookalbenjeervaak20uurop24meebezigenookalschenkthetmandaatjeenormevoldoening.Zegdaaromniet:Ikbenminister,maarwel: Ik vervul het mandaat vanminister. Je moet bij tijd en wijleafstand nemen van je eigen stand-punten en luisteren naar anderen,zonietisiederekritiekeenaanvalopje persoon endat isniet goed voorhetministerschap. Jemoet ook nahetministerschapnogeengoedle-venalsmenskunnenleiden.Ikbennoglangnietaanhetuitbol-len,naeenenvijftigjaarinhetleven

dat ze het verkeerd voor hebben.

Deleuze en MarxDaaromheb ik voormijnmaster-proef filosofen gekozen die ver vanmij afstaan:GillesDeleuze enKarlMarx. Ik ben een christendemo-craat, transcendentie maakt deeluit van mijn wezen. De hang naarhettranscendenteisnietaangeleerdmaar natuurlijk. In tegenstellingtot Deleuze geloof ik dat we meerzijn dan een biologisch accident.Deleuze, een van de koningen vande Franse filosofie in de twintigsteeeuw, zei het onomwonden: Maaku geen begoochelingen, alles watboven het materile uitstijgt, zijnverzinsels van mensen. En alhoe-welde immanentievanDeleuzeenMarx heel ver vanmij afstaat, hebikde teksten vanDeleuzemet veeleerbiedgelezen.Ikhebdepolemieknietgezocht,maarhijheeftmijooknietbekeerd.IkhebDeleuzegecombineerdmetMarx. In een van zijn laatste in-terviews voor hij zich in 1995 su-cideerde, heeft Deleuze laten op-tekenen dat zijn volgende boek La grandeur de Marxzouheten.Ikhebgepoogdteachterhalenwaterindatboekzouhebbengestaan.Marx leunt evenmin aan bij mijndiepste economischeovertuigingenMarxwas trouwens een veel be-ter filosoof dan econoom, hij heeftzichalseconoomzwaarvergist.Hijis een veel beter filosoof dan velenvandaag beseffen. Marx zegt rele-vante dingen voor de mensen vanvandaag.Eenvoorbeeld:hetbelangdat mensen hechten aan dat ab-stracte ding dat geld is en hoe dattotstandisgekomen.De deeleconomie, waar heel veelmensenvandaaghoogmeeoplopen,is hier een treffend voorbeeld van.Die deeleconomie wordt heel sneleen onderdeel van het carcan vanhet kapitalistisch systeem. Als ikeenplaatsvrijhebinmijnautowan-neeriknaarZuid-Frankrijkrijdenikbied die aan iemand aan, danheetdat edelmoedigheid. Maar hoop iklater in ruil voor die lift een halvedag over een gratis klusjesman tebeschikken,danisdatruil.Devol-gende stap is de omzetting naarcenten.Volgens Marx is het misgelopentoende grenzen vandenatuurlijke

zakken. Deweddes van de senato-renkostenruwweg1,2miljoeneuroperjaar,degemeenschapssenatorenworden betaald door de gemeen-schappenendegecopteerdesena-toren,waartoeikbehoor,krijgendehelft van de wedde van een volks-vertegenwoordiger.Die1,2miljoeneuroisalsikmenietvergisprecieshet bedrag dat de helfie-campagnevandeN-VAheeftgekost.Er is nog een toekomst voor deSenaat,diededeelstatenkamerge-wordenis.Hetlaatsterapportwaarik als voorzitter van de commis-sie Internationale en GewestelijkeMateries aanhebmeegewerkt, for-muleert 61 aanbevelingen die heelconcreetzeggenhoewehetalslandbeterkunnendoen.AnnickDeRid-der,de fractieleidster vandeN-VA,zegt: niemand leest de rapportenvandeSenaat.Wel,zezoudenbetergelezenworden.Vanalle28landenvandeEUheeftBelgidemeestein-breukprocedures aan zijn beenwatbetreft de niet-implementatie vandeEuropeseregelgeving.Hetdeficitin de achterstand mag nooit meerdan 1 procent zijn, Belgi stond innovemberop1,4.Datchoqueertmij,maarikwanhoopniet.Sommigen denken datwe nog re-soluties moeten stemmen over debescherming van de Noordpool ofde erkenning van Palestina. Datzijn zeer eerbare doelstellingen,maardat isniet langerde taakvande Senaat. De Senaat moet eenontmoetingsplaats zijn voor de ge-meenschappen. Het moeizame in-tra-Belgische klimaatakkoord overde verdeling van de lasten en delusten is nog een voorbeeld dat denoodzaak van de Senaat aantoont.Deplenairevergaderingheeftop11decemberingestemdmetmijnvoor-stelomdaarovereenvolgendverslagoptestellen.

KU Leuven in BrusselKU Leuven-rector Rik Torfs heeftme gevraagd om academisch be-heerder te worden van de campusBrussel en de campus Sint-Lucas.De KU Leuven moet een partnerwordenvoordeoverheden inBrus-selenmoetmeeaantafelzittenalsdeBrusselseuniversiteitenenhoge-scholenoverleggenenovereenkom-sten sluiten. De KU Leuven is eengrote universiteit, die intimiderendkan overkomen, maar in Brusselzijn we een speler samen met deanderen.Webiedennietalleoplei-dingen aan. We bieden wel goedekwaliteitaan ineenviertal richtin-gen:Economie,LetterenmetJour-nalistiek,Architectuur enRechten.In Rechten verzorgenwe trouwensookeentweetaligeopleidingsamenmetSaint-Louis,eenuniekeformulevoortweetaligenendezovelemen-sendielaterineentweetaligeomge-vingmoetenwerken.Brusselheeftookexcellentonder-wijsnodigvoordemensenvanhier.De participatie van heel veel jongetalentvolle mensen, die geen Belge de souche zijn, is veel te laag.Dezestad,waariniksterkgeloof,kanookvanuitdeKULeuventocheenuni-versiteitmeteentoprankingverderversterktworden.

DannyVileyn

gemeenschappen overschredenwerden. Binnen de natuurlijke ge-meenschappen was er amper ruil,warenergeenvasteposities.Hetispas toen we met vreemdelingen mensendieniettotonzenatuurlijkegemeenschap behoren omgin-gen,daterruilkwam.Endieheeftvolgens Marx een vernietigendeinvloedgehadopdemenselijke re-laties: het omzetten van edelmoe-digheid en camaraderie in centen.Marxheeftechternietgeziendatdieperverse ruil en de globaliseringdie ermeegepaardgaat tot enormewelvaartheeftgeleid.Binnendeka-pitalistischeeconomiezorgtderuilmetvreemdelingenvooreentoena-mevanwelvaart.

Populistische drukIkbensenator,datiseenjobwaar-van het beeld vandaag moeilijkweerstand biedt aan populistischedruk van zij die zeggen dat de Se-naat meer kost dan de staatsvei-ligheid. Dat is feitelijke onzin. DegrootsteuitgavenvandeSenaatzijndepensioenenvanvoormaligesena-toren, kosten die de Kamer andersin zijn ntje zou moeten dragen,metpersoneelsledenmeteen langestaatvandienstdieookineeneen-kamerstelselverderzoudenmoetenbetaaldworden.Ikganietdeverge-lijkingmakenmetFordGenk,maarjekandiemensennietzomaarweg-toveren.De Senaat kostte 70miljoen europerjaar.Datisinmiddelsgezakttot50 miljoen en dat gaat nog verder


heb ikhetgevoeldathetbestenogmoet komen. Ik ben bevoorrechtmetdekansendieikgekregenheb.In tegenstelling tot veel fijne col-legas heb ik niet moeten knokkenvoor de politieke mandaten die ikvervuldheb.YvesLetermeismein2004 komen vragen of ik lijsttrek-ker wou worden voor Brussel. Ikhadvoordiennieteensmoetendeel-nemen aan verkiezingen. In 2007vroegLetermeomVlaamsministervanWelzijn te worden en in 2011isHerman vanRompuymekomenvragen om vice-premier teworden.Het was het laatste waaraan ikdacht. Ik voel me dus wel degelijkbevoorrecht.Iedermensinmijnsi-tuatiemoethetlotdankbaarzijn.

Filosofische reflectieJe moet geen filosofie gestudeerdhebbenomdecondition humainetedefinirenals:mensenzijnvragendewezens.Hetkinddatnetkanpratenvraagtalaanzijnmoeder:Waaromisdemaanrond?Waaromgroeiternu geen gras en in de zomerwel?We zijn nieuwsgierige primaten,het is onze nieuwsgierigheid dieonsvooruitgangheeft latenboekenin de evolutionaire geschiedenis.Maarhetisdecapaciteitomvragentestellenoverdevragen,dieonsdekansbiedtomevenwichttebrengeninhetleven.Wie bij de eerstegraadsvragenblijft, loopthet risicoombij tegen-slag verbitterd of agressief te wor-den.Danwordtereenschuldigege-zocht. In dat opzicht helpt filosofieombeter te leven.Maar de profes-sorenvandeKULeuvenhebbenmeook geleerd dat filosofie zich nietlaat onderschikken aan het nut-tige.Filosofieisnietnuttig. Ikvindin de filosofie enorm veel voldoe-ning,maardatzitindeaardvanhetbeestje.Ikdurfmijneigenuitgangs-punteninvraagtestellen,daarbenjenooitteoudvoor.Datiswatfilo-sofisch in het leven staanbetekentvoormij:nitanderendietsmaken

FOTO: SASKIA VANDERSTICHELE

De senatoren kosten jaarlijks 1,2 miljoen euro, dat is precies het bedrag dat de helfie-campagne van de N-VA heeft gekost

Steven Vanackere voor de Mort Subite, vlakbij de KU Leuven Campus Brussel. Ik durf mijn eigen uitgangspunten in vraag te stellen. Daar ben je nooit te oud voor.

RADICALISERING > SAMIRA LAAKEL SCHREEF EEN BOEK OVER HAAR DOCHTER DIE NAAR SYRI VERTROK

IK SPREEK OM TE VERHINDEREN DAT ER NOG NORAS VERTREKKENSCHAARBEEK 2015 is het jaar waarin haar dochter veroordeeld werd in het grootste terrorismeproces ooit in ons land. Hoewel Samira Laakels wereld stil is blijven staan sinds 20 mei 2013, de dag waarop Nora Verhoeven vertrok naar Syri, heeft ze het afgelopen jaar de kracht gehad om een boek te schrijven.

Eenexemplaar tepakkenkrij-gen van Le bonheur est parti avec toi isgeensinecure.HetboekwaarinSamiraLaakelhetper-soonlijkeenintiemerelaasdoetoverhaar leed alsmoeder van eenSyri-estrijder,verschijnteindoktober.DeaanslageninParijsop13november,gepleegddoorteruggekeerdeSyris-trijders, zullen een stormloop ver-oorzakenopdebeperkteoplage.Dereactieszijnpositief.Wehebbenal-lemaaldeneigingomtevergetendatachterelkeSyristrijdereenfamilieschuilt, en die lijdt elke dag, zegtSamirabijeenkoffieineenbarrondhetgemeentehuisvanSchaarbeek.Laakelsboekisbeklemmend.Laak-el vertelt over doodsangsten, overlijdzaam toezienhoezelfs eendeelvande familieNoraveroordeelt tottaboeonderwerp,alswaszeeenbe-smettelijk kwaad. Over hoe Norasgrootmoederhetnietmeerkanop-brengen om langs te komen in degezinswoning.Erziteennoodkreetinvervat:hebbegripvoordejonge-ren, en luister naar hen. Het boekmaakt Nora weer tot een doodge-woonmeisje, en niet het monsterdatdemediavanhaarheeftwillenmaken.NoraVerhoevenvertrektopzondag20 mei 2013 naar Syri. Ze volgthaar vriend Tarik Taketloune, metwie ze daarvoor in het geheim eenislamitisch huwelijk afsluit en dietweewekennaNorasaankomstzalsneuvelen.NorasjongerebroerIliaskomt later die dag, huilend, thuismet het nieuws. Mama, er doen

Weet u of ze meestrijdt?Laakel: Ik ben er rotsvast vanovertuigddatNorageenwapensop-neemt.

Ze is wel veroordeeld op het terrorismeproces rond Sharia-4Belgium. Ze kreeg vijf jaar cel. U zegt in uw boek: Geloof ze niet wanneer ze zeggen dat Nora een jihadiste is. Ook al strijdt ze ginder niet actief mee, maakt haar vertrek naar Syri haar niet op zijn minst medeplichtig?Laakel: Ikkanhaarvertrek,nochhet feit dat ze een terroriste ge-noemdwordt,nietaanvaarden.Om-datiktotopvandaagnietshebont-dektdateropwijstdatNorauitvrijewil is vertrokken. Zemaakte plan-nen,hadzichingeschrevenvooreenopleiding bij Actiris. Medeplichtig-heid zou inhoudendat ze vrijwillighandelt.Ikhebinhaarkamerbrief-jesgevondenmetbevelenop.Hetenigedatikweet,isdatikhaarachttien jaar heb opgevoed, en datde plannen om naar Syri te gaanopheelkorte tijd zijngesmeed.Opeengegevenmomentzeizemedatzeaansportwildedoen,enzevondeenzaalinVilvoorde.Wattrokhaardaaraan?Zeheefterdejongenont-moetopwiezeverliefdwerd,enla-teriszehemgevolgdnaarSyri.

Wellicht een tot vervelens toe gestelde vraag: heeft u hele-maal niets opgemerkt?Laakel: Dat is heel vreemd, enweinigen geloven het. Maar Noragedroegzichinonsbijzijnvolkomennormaal. Het is pas nadien dat jesignaleninterpreteert.Zeatminder,alsofzezichvoorbereiddeopeenle-veninschaarste.Zeliethaarmake-up onaangeroerd. Vaak staarde zemijaan.Ikdachtdatzehetdeedommeteplagen,maarzewildewellichtonze gelaatstrekken op haar net-vliesbranden.

Hebt u een verklaring waarom Nora vatbaar was voor radicaal gedachtengoed?Laakel: Het was een kokettedame die hield van mode. Maarsinds haar dertiende liet ze somsvallendat zezichnutteloosvoelde.Ik begreep er weinig van en steldehaar gerust dat haar leven pas be-gon, en dat ze zich op zovele ma-nieren zou kunnen nuttig maken,dat ze haar weg wel zou vinden.

eenander.Alsmijnoudstedochteromgeheeleigenredeneneensluierdraagt, wordt ze geviseerd. Alstu-blieft,houddezakenuiteen!

Hebt u schrik dat Nora ooit terugkomt uit Syri om zich op te blazen?Laakel: Neen. Er wordt veel overhaargezegd:datzemeestrijdt,datzeeenbeenheeftverloren.Hoeweetmendatzeker?Menwilereenver-haalrondbreien,maarikmisbewij-zen.

Een antiterreurmaatregel van premier Charles Michel (MR) is de vrijheidsberoving van Syristrijders. Iedereen die terugkeert, vliegt in de cel. Hoe komt dat aan bij ouders?Laakel: Ikbenhetermeeeensdatereenstrafvolgtvoorwieietsheeftmisdaan.Maargeefde jongerendekansomterugtekeren.Hetisaarts-moeilijkomeruit te stappen,zekervoormeisjesdie zichniet vrij kun-nen bewegen. Als je de boodschapgeeftdatzenietkunnenterugkeren,zeg je eigenlijk: Sterfmaar ginder.Wemoetenunietmeer.Toen Nora vertrokken is, ben ikhulp gaan vragen bij de politie, bijBuitenlandse Zaken. Ik kreeg tel-kens de boodschap: We kunnennietsvoorudoen.Ze ismeerderja-rig. Ik vond het shockerend om tewetentekomendatmijndochteraleen tijd gevolgdwerddoor de poli-tiediensten.Zehaddenhaarvertrekkunnen vermijden, want ze wistendatzenaarSyrizouvertrekken.

U bent, net zoals Dimitri Bon-tinck, de vader van de terugge-keerde Syristrijder Jejoen, tot in Syri geweest.Laakel: Ikbentotaandegrensge-raakt.Dedrangomdieoverteste-ken, was onbeschrijfelijk. Ik wildedeluchtinademendiemijndochterademde, het landschap zien dat zijzag,debeknottevrijheidals vrouwaandelijveervaren.IkhebslechtsvierstappeninSyrigezet. Soldaten schreeuwden metoedatikerwegmoestkomen,dathetveeltegevaarlijkwas.Ikhebeenbriefje in de wind gegooid, vanuithet ideedatNoraermisschienwellangs zou komen en de boodschapzou lezen. Jedoetgekkedingenuitwanhoop. Kim Verth

Opeengegevenmomentrichttezezich tot het geloof, maar omdat ikzelfmoslimaben,zag ikdaargeengraten in.Toenzezichwildesluie-ren, vond ik datwel een probleem.Maarikaccepteerdehaarkeuze.La-ter zei ze dat ze zich niet geaccep-teerdvoeldeopschoolomwillevande sluier. Maar wie heeft haar datingeprent? Ik geloof dat rekruteer-ders speuren naar zwakke plekkenbijjongeren.

Nora heeft zich gewend tot een radicale interpretatie van de is-lam. Raakt het u in de beleving van de islam? Bent u kwaad op uw geloof?Laakel: Ik definieerde me nooitvolgensmijnreligie.Ikbeleefdemijngeloofinmijnprivsfeer.Ik kan niet zeggen dat ik kwaadben, noch dat ikmemeer totmijngeloof heb gewend. Ik zoek eerdermijn taal op. Mijn ouders warenarbeidsmigranten uit Marokko, enik spreekweinigArabisch,maar ikrichtmemeeropmijnwortelsdanvroeger. Het doet me denken aanwaarNorais.

Hebt u schrik dat uw andere kinderen ook zullen radicali-seren?Laakel: Ik heb uiteraard schrik,maarmijnogenzijngeopend.Mijnkinderenwordengeviseerddoordepolitie.Depolitiezegtdatwealtijdgelinkt zullen zijn aan terrorisme,door mijn dochter. Als mijn jong-ste zoon een stommiteit uithaalt,wordthijveelzwaardergestraftdan

BDW 1503 PAGINA 9 -DONDERDAG 17 DECEMBER 2015

inVilvoordegeruchtenderondedatNoravertrokkenis.Ikgreeponmid-dellijkmijngsm,maarikhoordeaandebeltoondatzezichnietmeeropBelgischebodembevond.IkwistdatdeSamiravangisterennietmeerde-zelfdezouzijnalsdievanvandaag.

Het lijkt alsof u met Nora wil communiceren via het boek. Weet zij dat u een boek heeft geschreven?Samira Laakel:Neen.Ikhebhethaarwel latenweten. Ik stuurelkedagberichten,maarikkanziendatdie voorlopig ongelezen blijven. Zemoetwetendatwehaarmissentotzeteruginonsmiddenis,endatweklaarstaanomtehelpen.

Nora is tweenhalf jaar gele-den vertrokken. In al die tijd is er wel contact geweest. Wat zeg je tegen je dochter als je, zoals u beschrijft in uw boek, zon vertrek nooit kunt aan-vaarden?Laakel: Aande telefoonof in be-richten kan je veel niet kwijt. Eencontactduurtvaakslechtsvijftienminuten.Deverbindingisslecht.Toenwevoorheteerstkondensky-pen, zag ik dat ze zich gedroeg alseenrobot.Zenamhardewoordenindemond.Weenniet,zeize.Zever-toonde geen emotie. Het had nietsvandoenmetdedochterdieikken.Zekannietvrijspreken.Er zijn vragen waar ze geen ant-woord op geeft, zoalswaar precieszezichbevindt.Ikhoorvanandereouders van Syristrijders dat onzekinderen dezelfde woorden in demondnemen.Datisvoormijhetbe-wijsdatNoraeenslachtofferisvaneensekte,gemanipuleerdis,eerderdaneenterroriste.

Krijgt u via het weinige contact hoogte van wat Nora er dage-lijks doet?Laakel: Zehebbenmijgezegddatzekinderenenmenseninnoodhelpt.Zeheeftmijookuitgelegddatdathaardoelwasineenafscheids-brief.Hetwasaltijdhaardroomomweeskinderentehelpen.


Samira Laakel stuurt elke dag berichten naar haar dochter, ook al blijven ze al maanden ongelezen. Ze moet weten dat we klaarstaan om te helpen.

Mijn kinderen worden geviseerd. De politie zegt dat we door mijn dochter altijd gelieerd zullen zijn aan terrorisme

SAMENLEVING > EX-DAKLOZE HUGO VAN SCHUYLENBERGH LEEFT NIET LANGER OP STRAAT

JE IDENTITEIT TERUGKRIJGEN, DAT IS SCHRIKKENBRUSSEL In de lente van dit jaar was hij nog dakloos, en woonde hij op de Anderlechtsepoort. Op een dag in april begon hij na te denken. Nu werkt Hugo Van Schuylenbergh als vrijwilliger en zweert hij de drank af. Ik was op weg naar het kerkhof.

Ikhebgeen tijdverloren,allesmaaktdeeluitvaneenproces.Daarom wil ik niet te over-haasttewerkgaan.Maartochstaikal sinds 18mei droog.Geen drup-pelalcoholhebiksindsdienaange-raakt.Hugo Van Schuylenbergh, 53 jaar.In maart van dit jaar woonde hijnog in het paviljoentje aan de An-derlechtsepoort. Volle baard, vuilemuts. Roltabak en halveliter bij dehand.Tochaltijddiewaardigheid,hetlaat-ste restant vandeburgerdieHugoooit geweest was. Dat hij Brusselsburgemeester Yvan Mayeur (PS)wou spreken, want de politie namzijndekensaltijdaf.Endievanzijnkompaan Henri, die in slechte ge-zondheid verkeerde. Niet dat Hugogezond was; zijn zenuwen in zijnbeen stierven af door het overma-tige alcoholgebruik. Maar hij wasde woordvoerder, de man met eenovertuiging. En hij kan niet tegenonrecht.Toenniet,ennunogaltijdniet.

GrootvaderOoithadhijalles,ofzoleekhettoch.HijwasjuwelierindeBoterstraat,inde winkel van zijn ouders. Hij haddeliefdevanzijnleven,eneensterkkarakter.Maar toen ging die liefde dood, enkwamzijn grootste vijand in zicht:de drank. Had hij in zijn jeugd al

voorbeeld,waarHugobedelde.Toende cordinator zijn etalage aanhetinrichtenwasmoeideHugozich.Hijwas tenslotte juwelier geweest, enwisthoejeeenetalagemoestopleu-ken.EndatdedenzebijOxfamnietgoed,duszeiHugohetvlakaf.Ok,hijwaswat dronken. Tochwerd ernaarhemgeluisterd.Als jedefleslaat staan,mag jemij contacteren,dan zien we of we je hier kunnenhelpen,zeidecordinator.Hij had al proberen ontwennen,maarhetwasnietgelukt.Indestadgaatdatniet.AlsbijwondermochtHugotoch inde ontwenningskliniek van Grim-bergenopgesprek.Alindeaanloopnaar dat gesprek dronk hij plotsminder.Op18meiwashetdanzo-ver,enmochthijeenkuurvolgen.Hugoleerdezichzelfkennen,leerdeherkennen wanneer hij de drangkreegomtevluchten,enwaaropdatgebaseerdwas.Zijnzoektochtnaarwarmte in het leven. Zijn naden-kende karakter. Zijn rechtvaardig-heidsgevoel dat steeds geconfron-teerd wordt met de realiteit, geenontkomen aan. En hij leerde hoejedanvandefleskanblijven.Datis goesting, dat gaat in golven, endat gaat over. Gewoon doorbijten.Hugo kreeg ook zijn identiteit te-rug,en,alsgevolgdaarvan,ookzijnschulden. Verantwoordelijkhedenwerden echternietmeerontvlucht.Alsernueenfactuuropmijnnaamtoekomt,stuurikeenbeleefdebriefterug waarin ik mijn situatie uit-leg en vraag of ik gaandewegmijnschuldenmagterugbetalen.Ikkrijg

gehaald.Wel,ikwildatveranderen.Eerlijk juwelenmakenmoetmoge-lijkzijn.Ofhijsnelvastwerkzalhebben,ziethijwel.Stapperstap,wantikkomvanver.Maarhetzalwellukken.Iktimmeraanmijnweg.Alleenkonhijhetniet,datweethijook.DaaromwilHugograagieder-een bedanken die hem geholpenheeft, vooral de straathoekwerkersvan de vzws Diogenes en Bravvo.Schrijfermaarbijdatdiemensenheldenzijn,heldendienietdoorhunoverstengesteundworden.Enalze-ker niet door de burgemeester vanBrussel,nochtanseensocialist.DoeYvanMayeurvelegroetenvanmij. Misschien zal hij me ooit weleens ontvangen, sneert Hugo ooknog.

TaboeHet allerbelangrijkste is echter datHugo opnieuw contact heeft metzijn moeder, en met zijn jongstebroer.Dekerstperiodebrengikmetmijnmoederdoor.Wehebben veelte vertellen. Dat zal ook goed zijnommevandeflestehouden,wantdeeindejaarsperiodeismoeilijk.Zijn verhaal moet ook dienen omietsterugtedoen.Omdaklozenop-nieuw in zichzelf te doen geloven,zegtHugo.Daaromwilhijlezingengeven. Hij is tenslotte een erva-ringsdeskundige.Naar eenhulpverlener luisteren isn zaak, het verhaal van een ex-daklozeaanhoreneenandere.Men-senopstraatmoetenbeseffendatdestapmogelijk is.Want zegnu zelf:hoeikvroegerwas,datistochgeenleven. Ik was in sneltreinvaart opwegnaarhetkerkhof.Zijn been is echter als bij wondergenezen.Hijkanopnieuwstappen.Soms ziet hij zijn vrienden van opstraat nog, als hij op demiddag ofna zijnwerk inBrussel rondkuiert.Hijgaatnogaltijdmethenietsdrin-ken.Muntthee. En zij drinkendatdanook.Zerespecterenmeinmijnkeuze.Weet je, als ex-dakloze heb ik deluxe om het taboe rond alcohol tedoorbreken. Een zakenman zegtniet dat hij drinkt, dat heeftmaat-schappelijkegevolgen.Ikbeneigen-lijkvrijergeweest. ChristopheDegreefHugo Van Schuylenbergh, in onze krant van 13 maart 2015.

daar doorgaans positieve antwoor-denop.

Groeten aan YvanHugo heeft opnieuw zicht op eeneigenstek.Binnenkortmaghijnaareen doorgangshuis op het platte-land,waar hij een jaar begeleid al-leen gaat wonen. Ook wil hij werkzoeken. Dat is niet makkelijk opmijn leeftijd, maar ik wil me ver-dienstelijkmaken.Hij heeft Oxfam gecontacteerd,waarzehunbeloftezijnnagekomen.Hugo werkt als vrijwilliger in dewinkelopdeAnspachlaan.Hijmagzich met de etalage bezighouden.Enmetdejuwelensectie.Ideenge-noeg. Als juwelierweet ikhoeveelwinstwehiermakenopstenendiedoor slavenarbeiduit de grond zijn

S

AS

KIA

VAN

DE

RS

TICH

EL

E



Hugo Van Schuylenbergh, in de lente nog dakloos, werkt nu als vrijwilliger in de winkel van Oxfam op de Anspachlaan. Als ex-dakloze heb ik de luxe om het taboe rond alcohol te doorbreken.

De kerstperiode breng ik voor het eerst sinds lang opnieuw door met mijn moeder

problemen mee gehad. En toenstierf ook zijn grootvader, waar hijeen erg goede bandmee had. Om-zwervingen via een ontwennings-kliniek leerden hem een andereliefdekennen.Zoeenopderandvandeafgrond.HugovertroknaarCasa-blanca.Jarenenveelverdrietverderkeerdehij terugnaarBrussel.Bijnageruneerd. En altijd weer die fles,diehemtochwatwarmtebezorgde.Eventoch.Gaandweg bleef erweinig over vanHugo. Hij moest op straat zien teoverleven.Zijn lijf protesteerde, ta-keldeaf.HugoleerdeHenrikennen,zijn beste vriend nu. Henri, die opdit moment in de gevangenis zit.Voor eenmisdrijf uit het verleden.Zogaatdat,zegtHugo.Alsdak-lozebenjevogelvrij,enhebjegeenidentiteit meer. Je identiteitskaartraak je letterlijkkwijt ineenofeenofanderebraspartij.Alsjedieiden-titeitterugkrijgt,danwetenzejeop-nieuw te vinden. Dat is schrikken.Want schulden heb je sowieso. Ofjehebt,zoalsHenri,ooiteenjeugd-zondebegaanwaarvoorjenooitge-straftbent.Verantwoordelijkheid nemen, datdeed Hugo ook niet meer. Dranken vlucht, en foeteren op alles eniedereen. Soms terecht: de Brus-selse instellingen zorgen niet voordaklozen, zegtHugo. Het interes-seerthenniet,endemensenophetterreinleverengoedwerkmaarzijnmetteweinigenwordenookdoordepolitieketopnietgesteund.UitdiewoedekochtHugotocheenpartijkaart van de PVDA, want dietrekken zich het lot van daklozenweloprechtaan,zegthij.Altijdweertrots,bijHugo.Activist,ookalhebjeniets.

EtalageMaarergens,tijdenseenvoorjaars-nacht, begon Hugo na te denken.Genoegmensenmeendenhet goedmethem,enhaddenhemalkordaatgezegd dat hij moest stoppen metzuipen. De cordinator van de Ox-fam-winkelopdeAnspachlaan,bij-

MEDIA > VOLGENS HILDE SABBE MOET EEN GOEDE JOURNALIST EEN BAKEN ZIJN

JE KOMT MEER BESLAGENUIT EEN ONTSLAGUKKEL Een leven lang als redacteur van een krant. En plots, boem patat, de deur gewezen. Het trof Hilde Sabbe, die het van zich af schreef in Lessen uit een ont-slag. Herkenbaar voor zovelen en ongegeneerde werkelijkheid in de afslankende mediasector. En wat als Sabbe volgend jaar hoofdredacteur zou worden? Voor n uur lieten we de Dolly Parton van de Vlaamse columnisten in een glazen bol kijken.

Ikkanhetnietlatenomsoch-tends eerst de krant te lezen,The Bulletinenhetbuitenland-nieuws indeVlaamsepers.Ophetweb ga ik amper. Ik ben geschoeidopoudeleestenhoudvastaanprint.Herkenbaarvoor53-jarigen,zeker?Hilde Sabbe aan haar keukentafel,volkrantenvanvoorbijedagen.On-derdeopen trap,eenvlagmetCheGuevara. Van mijn zoon Mats,lachtze.Ikhadervroegerookeen.Zijnhartkloptopdegoedeplaats,albeniknoglinkserdanhij.Wat doet een lange carrire in de media met een vrouw?Hilde Sabbe: Dertig jaar terugstondikalleenalsvrouwindeman-nenwereld van de pers. Ik stondvijf jaar als germaniste (UGent) indeklas,maar kapte ermee.Zonderjournalistieke ervaring opleidin-genbestondennognietstartte ikbij de gewestelijke editie Kortrijk-Waregem-Menen van Het Nieuws-blad.Mijneerstebaasheefthetdriemaanden vertikt om mij een op-drachttegeven.Alzatikelkeweekinderedactievergadering.Tothijopeenhistorische vergadering zei: Ikhebietsvooru.Ophetstationspleinzitten trekvogeltjes, die hier nognooit gesignaleerd zijn. Misschienkanjijdatuitzoeken?Kortnadienishijoverleden.Bijzijnopvolgermochtikwelmee-draaien. Toen startteThe long and Winding Road richting Brussel,waar ik in1995voorde cultuurre-dactie begon in Groot-Bijgaarden.Toen al vroegHet Nieuwsblad zich

red.) in slechteaardewasgevallen.Het Laatste Nieuwswasallanggeentypisch liberalekrantmeer.Erwasruimtevoorafwijkendeideen.Eenstandpuntinmijncolumn,zoalshetverdedigen van de vakbond, werdgerustgedoogd.Ookal laghetnietinderedactionelelijn.Plotswoueennieuwehoofdredac-tiealleneuzenindezelfderichting.Afwijkendestandpunteninnme-diumwerdenplotsverwarrendvoorde lezer. Indie zinwaren eenpaarcolumnsaleizonanietverschenen.Mijnvrijheidalscolumnistwerdin-geperkt,maarnaefalsikwas,dachtiknietaanontslag.Mijnoud-collegavan De Morgen Gert Van Langen-donckzeime:Inhetbuitenlandzouhetgrootnieuwszijndateenkriti-sche en onafhankelijke columnistbuitenvliegt omdat ze nietmeer indepasloopt.

Wat doet een onverdiend ontslag emotioneel met de meest gelezen columniste?Sabbe: Het mocht niet baten datmijncolumn inNinapopulairwas,in de krantencolumn werden dieuitspraken liever niet geduld. Ikben heel actief op Facebook (5.000volgers, red.) en neem er sterkestandpunten in. Iemand bij Het Laatste Nieuws hield er zich meebezig om dagelijks een update vanmijn Facebook-status te printen enophetbureauvanmijnbaasteleg-gen. En dat schrijft dan voor Het Laatste Nieuwsklonkhetdan. Ikdenknietdathetomzelfoverschat-tingging,maaralsdelezermetjouwcolumnbegintineenblad,danbenjetochgeenstoorzender.Erzijnmensendiebijhunontslagdenken: Eindelijk tijd om te doenwatikaltijdalwou,eenB&Bofzo.Maar ik deed gewoonwat ik graagdeed. Het is vreemd dat de emoti-onele impact veel groter is dan deeconomische wetmatigheid waar-aanvelendittoeschrijven.Hetishetraregevoeldat jenietmeer van telbent.Envooraldatjedekeuzeoverwerkenennietwerkennietzelfhebtgemaakt. Het overkomt je als een

naarnamen,zoalsYvesDesmetvanDe Morgen.Mensenwillen ietsvanmensenlezendiezealjarenkennenen vertrouwen. Er wordt zoveel ophetinternetgegooid,datjevoeltdatdecontrolezoekis.Ikleeslieverietsvaniemanddievanuiteenjarenlan-ge bagage schrijft. Enig perspectiefgeeftmeerhouvastindezetijden.

Kan je als journalist nog veel bijdragen aan de maatschappij? De lezer lijkt zijn geloof in media te verliezen.Sabbe: Een goed journalist moeteen baken zijn.Hijmoet geen opi-niemaker zijn, maar wel iemanddie vertrouwen geeft. In de zin datje erop kan rekenen dat alle feitengecheckt werden en er geen on-nauwkeurighedeninhetstukstaan.Journalistiek gaat om vertrouwendat gedeeld wordt. En als colum-nistmaardatisietsanders,endatgeldt voormij is herkenningmetanderenbelangrijk.Ikhebhetnooitverzwegen dat ik me veel zorgenmaakte over mijn zoon, over mijnechtscheiding,overeennieuwelief-de.Alsikdaaroverschreefkreegikheelveelreactiesvanlezers:Ikvindhetmooidat jeditschreef,want ikhebookzoeengevoelendurfermetniemand over te spreken. Ik denkdatmensen zich door dit soort co-lumns minder alleen voelen. Men-sen denken te vaak: Ik zal wel deenigezijnmetAls ik schreef datMats een slechtrapport had, reageerden velenmet:Ikbenzoblijdatjijdatdurftschrij-venenikvoelmedaardoornietmeerzo alleen. Facebook botst met derealiteit. Het is alsmaar delen vanvrolijkheid en fotos waarop iets tevierenentelachenvalt.Endatter-wijl er zoveelmomenten in het le-venzijnwaarophetnietgoedgaat.DaardoorbeginnenmensenzelfstedenkendatzedeenigezijnmetwiehetnietlooptzoalsopFacebook.Depers kan een hand reiken door tezeggen:weetdaternogmensenzijndieeenzootjemakenvanhunlevenof die zich zorgen maken om hunkind.Vandaar dat het belangrijk isdatmediamensenenBVsgetuigenover borstkanker, coming-out, de-pressieofwatdanook.Vandaarookmijnboek. Ikkwammeerbeslagenuitdieervaring. Jean-Marie Binst

soortnatuurramp.Hethaaltjezelf-zekerheidonderuit.Namijnontslaghebikmijntandengezet in het verhaal van BenjaminFeys,dieinBolivivrijgekomenwasvoor cokesmokkel en mij daaroveraansprak(Meer dan coke,UitgeverijVanHalewyck,red.).Nadienvolgdemijn getuigenisboek van mensendieontslagenwaren,endiedaarmetenige reflectie op konden terugkij-ken(Lessen uit een ontslag,VanHa-lewyck,red.). Ikkwamoptipsvoorwieontslagenwordt.Ofhoejebestreageert omontslagenmensen eenhart onder de riem te steken. Eensmsje,mail,koffietjeAlleshelpt.

Ook Brussel Deze Week ligt op uw salontafel. Wat zou u met onze krant aanvangen?Sabbe:InmijnlaatstejarenbijHet Laatste Nieuws hoorde ik voortdu-rend dat print voorbijgestreefd isendat alles ronddigitaaldraait. Ikkijk uiteraard ook naar de websitevanDe Standaard enThe Guardianen ben actief op Twitter. Maar hetliefstleesikeenpapierenkrant.Watoppapiergedruktstaat,isvoervoorreflectieenanalyse.Alsikhoofdre-dacteur van een krant was, zou ikdietroevenveelharderuitspelen.De focus op nieuws voor een ge-schreven krant is een verloren ge-vecht. Alles staat meteen online.Dus moet papier het hebben vananalyse, duiding en columns. Jemoet als krant ankerpunten heb-benmetde lezer. Jezoektals lezer



deeneweekaf moetenweeenpo-pulaire krant zijn? en de andereweekoflieverhighbrow?

Wat dreef u om de journalistiek trouw te blijven?Sabbe: De vijf jaar bijDe Morgen(1997-2002)zijnnogaltijddebestevan mijn leven. We haalden toeneen oplage tot 70.000 exemplaren.Nooitmeerhebikzoeenconcentra-tie van talent en enthousiasme ge-zien.Allemaalmensenmeteenon-gelooflijkemetier.KoppenalsRuudGoossens en Filip Rogiers (nu bijDe Standaard, red.)totWalterPauli(nubijKnack, red.)maaktenerdeeluit van de gezamenlijke gedreven-heidomiederedag debestekranttemaken.Deteamspiritmaaktedatniemand er naar een uur keek. NahetafsluituurvandekrantgingdatnogevendooropcafbijdeTurk.De grote tragedie in de Belgischepers was de ontmanteling van De Morgen, toen ik er al weg was. Dezielvandiekrantwerderuitgesne-den. Erger dan ontslagen worden,is dat mensen zelf opstappen, endat gebeurde toen veel. Het heleDNAvaneenkrant istoenvertrok-ken. Mensen liepen tegen de karvan Christian Van Thillo (CEO vanDe Persgroep, red.). Alles moestgestroomlijnd worden en de vleu-geltjesafgeknipt.Het resultaat ligtdaar. De Morgen is een gladderekrant geworden, veel minder kri-tisch. Gelukkig is ze digitaal welpresent.

U werd van de ene dag op de andere op straat gezet. De BMW-leasing kwijt en al de rest wat HLN u gunde.Sabbe:DriemaandenbenikenormboosgeweestopHet Laatste Nieuwswaarikzolanggewerktheb(2002-2014,ookvoorFlair,LibelleenNina,red.). Ikzagnietsaankomenenalsenige reden van het ontslag kreegik herschikkingvanderedactie tehoren. Pas achteraf hoorde ik datmijnbetrokkenheidbijMovementX(burgerrechtenbeweging tegen uit-sluiting, discriminatie en racisme,

Wat op papier gedrukt staat, is voer voor reflectie en analyse. Als hoofdredacteur van een krant zou ik die troeven veel harder uitspelen

Hilde Sabbe, nabij haar woonplaats in Ukkel: De pers kan een hand reiken door te stellen: weet dat er nog mensen zijn die een zootje maken van hun leven of die zich zorgen maken om hun kind.

LITERATUUR > ILKE FROYEN IS SINDS MEI DE NIEUWE ALGEMEEN DIRECTEUR VAN PASSA PORTA

WIJ BIEDEN EEN CONTINU PODIUM AAN NUANCEBRUSSEL In mei werd Ilke Froyen aangesteld als nieuwe algemeen directeur van het internationale literatuurhuis Passa Porta. Ondertussen heeft ze zich voldoende warmgelopen om haar licht te laten schijnen op de toekomst van haar organisatie en de literatuur tout court. Ik geloof niet in het elitaire van literatuur, wel in de kwaliteit ervan.

Geenkamervanhetliteratuur-huis indeDansaertstraat isIlke Froyen (44) onbekend.Meerdantienjaargeledenstondzemee aan de wieg van Passa Porta,daarvoorwerktezebijvoorloperHetbeschrijf.Ikhebaltijddeprogram-matieverzorgd,somsincombinatiemet de communicatie, residentie-werking en het project Brussels inShorts.NahetvertrekvanSigridBoussetinseptember2014werdFroyendirec-teuradinterim.Omalgemeendirec-teurteworden,moestzeweldeelne-menaandeopenselectieprocedure.Daarnawerdzehetookdefinitief.Het voltallige personeel van PassaPortasprakzichookuit voorFroy-ens kandidatuur. De steun vande collegas was een hart onder deriem.

Wat was uw literaire hoogtepunt van 2015?Ilke Froyen: Alles wat we doenbijPassaPortakomtsamen inonstweejaarlijkse festival, dat eindmaart plaatsvond. Dat is het mo-mentwaaropschrijversvanoverdehele wereld hun boeken en ideenmeenemennaarBrussel.Hetresul-taat is een enorme rijkdom in nculminatiepunt: een lang, literairweekend.

Van welke schrijvers die over de vloer kwamen was u het meest onder de indruk?

schrijvers kunnen hier rustig aaneenschrijfprojectwerken.We willen tot slot literatuur ookzelfpromoten.Metonsvertalers-endichterscollectiefzettenwedaarominopcreatie.

Welke nieuwe accenten wil u als directeur leggen?Froyen: We willen onze werkingversterken, verbeteren en diver-ser maken. Literatuur geeft eenstemaanmensenenpersonagesenbrengtverhaleninaldannietuitda-gende vorm. Dat onmetelijke aan-bod willen we nog meer benutten,zodatdehelewereldeenplekvindtoponspodium.We willen sterk inzetten op defreedom of speech:dediversiteitaanmeningenendekansendiemensenhebben om hun mening te uiten.Hoe zit dat bij ons? Latenwe onzemeningnietsturenineenbepaalderichting? Dat maakt deel uit vaneendieperereflectie.Ookvervolgdeschrijvers moeten een nog promi-nentere plaats krijgen op ons po-dium.

Dan kunt u vast iets doen met de vluchtelingencrisis?Froyen: Volgens cijfers van deVUB zijn 23 procent van de vluch-telingenacademischgeschoold.Diemensen moeten terechtkunnen inPassaPorta.We bekijken momenteel samenmet het burgerplatform of we eenbibliotheekvoorvluchtelingenkun-nenopzetten.Jehebtgeenpaspoortnodigomhetoverliteratuurteheb-ben. Maar ik besef dat ons litera-tuurhuis een te hoge drempel kanzijn voor een vluchteling. Daarombekijkenweofwehen iets kunnenaanbiedenopverplaatsing.

Hoe belangrijk is Brussel voor Passa Porta?Froyen:HetDNAvanPassaPortais het DNA van Brussel. De van-zelfsprekendheid waarmee wij metmeertaligheidomgaan,iseenenor-metroef.Auteursdiebijonsvoorle-zenuiteigenwerk,vindenhetaltijdbijzonderdatde vertalingensimul-taanwordengeprojecteerdendatzeachteraf vragen krijgen in verschil-lendetalen.ZoietskanenkelineenBrusselsecontext.

Vormt die meertaligheid geen extra drempel?

gaatovernuance.Schrijvershebbeneen onafhankelijke plek in de sa-menleving.Dieeisenzeookopomlangaanietstewerken,omechteengenuanceerdbeeldvanietsteschet-sen: een historische situatie, eentoekomstbeeldofietsheelanders.

U woont zelf in Sint-Jans-Molenbeek, in Oud-Molenbeek nog wel. Daar werden weinig genuanceerde meningen over verkondigd de laatste tijd.Froyen: Het voordeel van er televen isdat jeheelsterkdenuanceziet. Voormij is ditmeer een pro-bleemvanarmoedeenkansendanvan extremisme. Hans Vandecan-delaereheeftdaarmetIn Molenbeekeen fantastisch boek over geschre-ven.DeVierWindenschool,waarmijnzoonschoolloopt,iseenmooiesleu-tel tot de wijk. Je komt er de helewereldtegen.Metdeandereoudersdeeljedebezorgdheidomjekinde-ren. We willen allemaal dat onzekinderenopgroeien totgoedemen-sen,losvanhunafkomst.Toendeschoolopnieuwopenging,hebbendekinderenallemaalsamennaar Karrewiet (het jeugdjournaalopKetnet,red.)gekeken.Watbleek?Mijnzoonwasmeerbezorgdomhetoverlijden van een zeldzame witteneushoorn dan om de terreurdrei-ging.

Een eindejaarsinterview over literatuur is niet geslaagd zonder enkele boekentips.Froyen:InEr zijn geen paarden in Brusselwerdendeverhalenvanjon-ge vluchtelingen opgetekend doordiverse auteurs. Het is een kleinboekje,maarikvindhetontzettendrelevant.De Angelsaksische literatuur ismijneerste liefde. IkhebnetNum-ber 11 van Jonathan Coe uit, eenheel interessante auteur die ookal bij ons te gast was. In het boekkijkthijmeteenscherpeblikmaarvanuiteenliterairebenaderingnaarveelonderdelenvandehedendaagseBritsemaatschappij.De Russische Ludmilla Petru-shevskaya schrijft dan weer litera-tuur vanuit een heel andere tra-ditie. Haar verhalenbundel There once lived a woman who tried to kill her neighbours baby is gruwelijksprookjesachtig. Ken Lambeets

Wat literatuur doet is veel minder een mening poneren dan een perspectief bieden. Dat vind ik een belangrijk verschil

Froyen:Literatuurkamptsowiesometeenmoeilijkimago.Daarmoe-ten we in onze communicatie nogbeteropinspelen.Maarikdenknietdaterietsmisismetonzeprogram-matie.Ik geloof niet in het elitaire vanliteratuur, wel in het kwalitatieveervan.Voorons festivalhebbenwesamenmetDeDageneen leesclub-formule opgezet voor mensen diegeen overtuigde lezers zijn.We la-zenonderanderetekstenvanPeterVerhelst, die toch niet bekendstaatom zijn toegankelijkheid. Door detekstensamentelezenenersamenbijstiltestaan,sprakenzetochveelmensenaan.Literatuur gaat voor een deel ookover inzicht verwerven, zingevingen zicht krijgen op de wereld. Derelevantie van literatuur zal altijdgrootblijven,maarerligteenuitda-gingbijschrijvers,organisatorenenuitgeversomeenvormtevindendieaansluiting vindt bij jongeren, dievandaag aan veel impulsen bloot-staan.

Moeten jullie inspelen op de actualiteit? Als Brussel wordt stilgelegd door de terreurdreiging, moet Passa Porta daar dan een avond over organiseren?Froyen:Wijspringennietopiederonderwerpdatindemediaaanbodkomt.Wijwerkenmeeraandedie-pere laag dan aan de oppervlakte-laag.Wewilleneencontinupodiumgevenaannuance.Wat literatuurdoet isveelmindereen mening poneren dan een per-spectiefbieden.Datvindikeenbe-langrijkverschil.Scherpemeningenwerkenindemedia,maarliteratuur



Froyen: Wat heel sterk bijblijft,zijndemomentenwaarop jeals le-zer op intellectueel en persoonlijkvlakgeraaktwordt.DatwasvoormijhetgevalbijMichelFaber.ZijnTheBook of Strange New Things is eensciencefictionverhaal waarbij eenman vanop andere planeet via eengesofisticeerd mailsysteem com-municeertmetzijnvrouwopaarde.Faber droeg het boek op aan zijnvrouwdieopdatmomentzwaarziekwaseneven lateraankankerover-leed.Datleverdeeenheelfragielenkrachtiggesprekop.Daarnaast vond ik onze avondenoverhetessayerggeslaagd.Diega-ven veel voeding aan onze lezers.En onlangs ging de Turkse schrij-verEceTemelkuranhieringesprekmetjournalisteAnneliesBeck,overschrijverschap en journalistiek enalleswat er aandehand is inTur-kije.Heelverrijkend.

Jullie toekomstplan voor het Vlaams Fonds der Letteren moet in april worden ingediend. Hoever staan jullie daarmee?Froyen:Devoorbijemaandenheb-benweveelnagedachtengediscus-sieerdmetdecollegas,devolgendemaanden wordt het plan geschre-ven.Hetplanbouwtuiteraardverderopwatwedoen.Hettweejaarlijksefes-tival blijft een van onze speerpun-ten.We doen daarnaast veel podi-umactiviteiteninPassaPortazelfofopenkeleandereplekkeninBrusselenBelgi.Wehebbeneenboeienderesidentiewerking waarbij we bui-tenlandseauteursuitnodigenominBrusseltekomenwerkenofwaarbijweBelgischeauteursuitsturennaareen plek in het buitenland. Belgi-sche schrijvers kunnen ook n oftweewekenbijons terechtomaaneenboektewerken.Met het project Brussel Vlucht-stadzettenwesamenmetdeStadBrusselenvieruniversiteitenBrus-selopdekaartalseenvandevijftigvluchtsteden ter wereld. Vervolgde

Ilke Froyen, op het balkon van internationaal literatuurhuis Passa Porta in de Dansaertstraat: Het DNA van Passa Porta is het DNA van Brussel. De vanzelfsprekendheid waarmee wij met meertaligheid omgaan, is een enorme troef.

THEATER > JAN GOOSSENS WENST ZICHZELF VROUWELIJK 2016 TOE

KVS IS TE VEEL EEN MANNENPROJECT GEWEESTBRUSSEL Jan Goossens ruilt in juni de KVS in Brussel in voor het Festival de Marseille. Als we hem spreken bevindt hij zich letterlijk halverwege, in het geplaagde Parijs. Maar ook figuurlijk zit hij nu halfweg in een druk en turbulent overgangsseizoen.

Het zijn spannende tijdenvoor Goossens. De af-scheidnemende artistiekdirecteurvanKVS ismomenteel inParijsmetdeploegvanCoup FataldeBelgisch-CongoleseKVS-produc-tie waarvoor de werkingsmiddelenjaren geleden bij elkaar geschraaptmoesten worden, maar die KVSnu als internationaal succes extrafinancile ademruimte verschaft.Wel moest een van de Congolesemuzikanten zopas halsoverkop te-rugnaarKinshasa,waarzijnvrouwenkindoverledentijdenseenzwarestorm die hun huis vernielde. Ookmoest tijdens de recente BrusselsehernemingvanCoup Fataleenvoor-stellingwordenafgelastdoordeter-reurdreiging. Kort na de aanslageninParijswaserdanooknogdeaan-slaginBamako,destadwaarGoos-sens Malinese echtgenote op datmomentverbleefmethunnunegenmaandenoudedochter.Maarbijdepakken blijven zitten is geen optievoorGoossens,diehalverwege2016definitiefdeTGVneemtomhetFes-tivaldeMarseilletegaanleiden.

In welke zin was 2015 voor u een jaar van verandering?Jan Goossens:Hetwaseenover-gangsjaar.Enerzijdsbeniknogveelin Brussel omdat ik eraan houd derithelemaaluittedoen.Wehebbenhard gewerkt aan het programma

terreurdreiging. Zou u de KVS naar daar verplaatsen mocht dat kunnen, om cultuur in Brussel ook eens wat te decen-traliseren?Goossens: Moet cultuur inBrus-sel decentraliseren? Zeker en vast.KandeKVSdaareengrotererol inspelen?Waarschijnlijkwel.Weheb-benhetookafentoegedaan,maardat vraagt natuurlijk een grote in-spanning. Nu er over Molenbeekweer de meest onwaarschijnlijkeclichsderondedoenzouikerbestwel weer een satelliet willen vesti-genmochtikhiernoglangerblijven.Maar ik zou er de centrale positievandeschouwburgnietvoorwilleninruilen. Om te kunnen decentra-liserenmoet jeook ineencentrumzitten.

Hoe zal het Festival de Marseille er wat dat betreft uitzien?Goossens: Het heeft geen eigeninfrastructuur en geen grote vasteploeg.Daarwildeikookgraagevenvanwegomwatmobielertekunnenzijn. Maar ook in Marseille speelteengelijkaardigediscussie.Eriseengrote fysieke en mentale afstandtussendegrotecultureleinfrastruc-tureninhetcentrum,dienodigzijnvoor de grote voorstellingen die ikwilmaken,endeQuartierNordendeanderebuitenwijkenwaarikooknaartoewiltrekken.HetFestivaldeMarseillemoeteenspelerzijninhetcircuitvanEuropesefestivalsdatdefascinerende internationalemakersvan deze tijd toont, maar dat magnietlosstaanvandelokalerealiteit.Ikhoopdathetfestivalopkorteter-mijn de mensen ook bouwstenenkanbiedenomdestadbetertelerenkennen.Cultureleprojectenkunnendekomendejarenergbelangrijkzijnindestrijd tegensegregatie inste-den. Er heerst bij veelmensen eengroot analfabetisme als het eromgaat de eigen stad op een fatsoen-lijkemaniertekunnenlezen.

Wat zijn de opvallende gelij-kenissen en verschillen tussen Brussel en Marseille?Goossens: Marseille is ook eenheel gemengde stad, maar de m-tissageiserechttotinhetcentrum

shasa.Alleen isKinshasa een gro-terestaddanTunis,metveelgrotereproblemen.Deuitdagingdaarisomonzewerkingookeenleventegevenna,enlosvandeKVS.

Toen de Congolese muzikant Tout Puissant Kimvuka zijn bezoek aan Belgi deze zo-mer aangreep om te vluchten, toonde u begrip voor zijn ingrijpende keuze, maar wees u ook op het gevaar van de brain drain uit Afrika, die overi-gens ook in het debat over de huidige vluchtelingenstroom onderbelicht blijft.Goossens: Dat is iets waar ikheelveelovernadenk.Decultureleinvesteringendie je inAfrika doet,mogennietalleeninvesteringenzijninindividuen,maarmoetenookbij-dragenaaneenenergieenzelfseeneconomiedie de individuele trajec-tenoverstijgt,enartiesteneenredengeefteninstaatsteltomterplekkete blijven en lokaal dingen te ont-wikkelen. In een zwakke staat alsCongomerkjedatdatheelmoeilijkis.Ikveroordeeldeartiestennietdieuiteindelijktochvoormigratieofdediaspora kiezen, want ik weet hoehardhetleveninKinshasakanzijn.Maaralseroptijdenstondnietvol-doende mensen terugkeren, wordtheteenmoeilijkverhaal.

Welke ontmoetingen of artis-tieke projecten hebben u dit jaar persoonlijk benvloed?Goossens: De belangrijkste ont-moetingwasnatuurlijkdiemetmijndochter die nu al een zeer intrige-rendepersoonlijkheidaanhetwor-denis.Zonnieuwsgierigeenvitalevertegenwoordiger van de nieuwegeneratie in je leven hebben doetongelooflijkveeldeugd.Opcultureelvlakwarenveelvoor-stellingendie ikdeafgelopen jarendemoeitewaardvondhetwerkvanvrouwen: Bouchra Ouizguen, Mar-lene Monteiro Freitas, Meg Stuart,EszterSalamonInMarseillehoopikdaarmeergevolg aan tekunnengeven,wantdatwasinBrusseltocheendeficit:KVSisteveeleenman-nenprojectgeweest.Nogeenfantas-tischecultureleontmoetingmeteenvrouw was trouwens die met (No-belprijs Literatuur, red.) Toni Mor-risonbij een voorstelling vanPeterSellars in New York in maart. Debende twintigjarige streetdancersuit Brooklyn met wie Sellars hadgewerkt,omringdehaarinhaarrol-stoel als een intellectuele rockstervantachtig.

En gelooft de vader van de kleine dochter dat de goede krachten op aarde het zullen winnen van de kwade?Goossens: Rationele argumentenheb ik daar niet voor, maar het iseenact of faitheneenmoreleplicht.Ik vind het leven nog altijd fantas-tischom te levenendewereld eenongelooflijk fascinerende en hoop-volleplek.Ikstanogiederemorgenopmet veel goesting omdingen inbewegingtezetten.Eenanderehou-dingisvoormijgeenoptie. Michal Bellon

Culturele projectenzijn belangrijk in de strijd tegen segregatie in steden

Jan Goossens: Veel voorstellingen die ik de afgelopen jaren de moeite waard vond waren het werk van vrouwen. In Marseille hoop ik daar meer gevolg aan te kunnen geven, want dat was in Brussel toch een deficit: KVS is te veel een mannenproject geweest.

doorgedrongen.Het iseenstaddieverbonden is met heel veel regiosindewereldwaarvandaagheelveeloverwordtgepraat.Zoweldoormid-delvandebevolkingalsdoormiddelvandebotendiejeelkedagrichtingAlgiersofTuniszietvertrekken.DebandmetNoord-AfrikaenhetMid-den-Oosten dringt zich in alle hef-tigheidaanjeop.Ik denk dat de stad ook armer isdanBrussel, en ze ligt duidelijk opeenandereplekinEuropa.Alsjeal-leen aan Europa denkt, voel je datjemeerindemargezit.MaaralsjedehorizonverruimtnaarAfrikaenhet Midden-Oosten dan zit je op-nieuw in een centrumdatmij van-daagmeerinteresseertdanhetpuremachtscentrumdatBrusselis.

Uw banden met Afrika waren wellicht een troef bij uw kandi-daatstelling in Marseille. Hoe staat het met uw geloof in de emancipatorische kracht van kunst en cultuur op het zwarte continent?Goossens: Ik zie hoopvollemaarook ontmoedigende ontwikkelin-gen. Ikgeloof rotsvast inderoldieartiesten en culturele projectenkunnen spelen in de ontwikkelingvaneenstadenbijhetbouwenvanbruggen. Daar zijn ook vandaagstraffevoorbeeldenvantegeven.Ikwas begin novembermede-curatorvan het festival Dream City in deoudemedina van Tunis - een staddierecenthardgetroffenisdoorter-roristische aanslagen en ander on-heil.Watzonfestivaldaaropgangkanbrengenbijdemensenisuniekengeeftmijenergie.Op een gelijkaardigemanier heeftKVSmetConnexion Kinookstappengezet in een bepaald deel vanKin-



van dit seizoen waarin veel jongemakers zitten. Tegelijk zijn de te-kenenvanveranderingalzichtbaar,wantookMichalDeCock looptalgeregeldbinnenomzijnkomstvoorte bereiden, terwijl ik ook al bezigbenmetmijneerstefestivalinMar-seille,dateentientaldagennamijnofficile afscheid van KVS plaats-heeft. Die timing heb je niet in dehand,maarlieverdatdannietsomhandentehebben.

U heeft in KVS een aantal tra-jecten uitgezet die niet per se afgelopen zijn. De toenadering tot die jonge makers is er daar n van. Toch is uw opvolger niet uit de huidige werking van KVS gekomen.Goossens: Ik ben daar nietmeeropdiemaniermeebezig.Ikbennietbetrokken geweest bij mijn opvol-ging.Dekeuze is gemaaktdoordeRaad vanBestuur enhet isook le-gitiemdatdiezondossiernaarzichtoehaaltenbeslistdaarnietovertedialogerenmeteenafscheidnemen-de directie. Ik heb ook geen enkelslechtgevoelbijMichalDeCock.Ikben heel nieuwsgierig naar wat hijgaatdoenenikgadaarzekernietalseenoudeknorpotofschoonmoedercommentaaropzittengeven.IkdenkweldatdeBrusselsecultu-rele wereld zijn voordeel kan doenmetdezetalentvollegeneratie.OnsKVS-trajectzouerzelfsandersheb-ben uitgezien mocht die uitzon-derlijke generatie tien jaar geledenal zijn opgestaan. Maar Brussel ismeerdandeKVSalleen,enikgeloofvoldoendeindekoppigheidenener-gie van jonge gasten als ThomasBellinck, JozefWouters of GkhanGirginolomergerust in tezijndatzijhunplaatszullenvinden.

Uw periode bij KVS begon in de Bottelarij in de Delaunoystraat die een paar weken geleden nog het decor was van huis-zoekingen in het kader van de

ADVERTENTIE

ONTDEK DE LEUKSTE BESTEMMINGEN OP

FEESTEN.MIVB.BE

kleurrijke feestenkleurrijke feestenDe MIVB wenst jeDe MIVB wenst je

ADVERTENTIE

ADVERTENTIE

PLAZA, HET BESTE VAN ERASMUS GARDENS:

Klaar voor een nieuwe kijk op werken en leven? Dan zijn de topappartementen van Plaza in het hart van de nieuwe woonwijk Erasmus Gardens iets voor jou:

topappartementen met centrale ligging in de woonwijk zicht op het levendige binnenplein of de gezellige binnentuin warme, sfeervolle architectuur waarin je graag thuiskomt 1-slaapkamerapp. vanaf 139.500 en 2-slaapkamerapp. vanaf 199.500

MEER INFO: BEL 02 / 661 18 50 OF KIJK OP WWW.ERASMUSGARDENS.BE

vanaf 139.500APPARTEMENTEN TE KOOPPERFECTE WERK-PRIVBALANS INBEGREPEN

Vastgoedprojecten op toplocaties02/201 00 01

www.thechambon.be

CHAMBON. EEN LUXERESIDENTIE OP EEN HISTORISCHE SITE IN HARTJE BRUSSEL

RESIDENTIA

L

SERVICES

INCLUDED

Aanbod v

an praktis

che

en persoo

nlijke dien

sten

NU 2 JAAR

GRATIS

WOON IN EEN ICONISCH PROJECT EN WORD BEDIEND OP UW WENKEN

EEN VASTE WAARDE OP EEN UNIEKE LOCATIE

Uniek historisch erfgoed: een duurzame investering

Prime location in het hart van de Europese hoofdstad

Met exclusief dienstenpakket

Een once in a lifetime opportunity

De majestueuze hoofdzetel van de voormalige ASLK, gelegen tussen het Muntplein en het Martelarenplein, wordt in al zijn glorie hersteld dankzij een prestigieuze reconversie tot luxe -residentie. Dit unieke project, de Chambon, combineert historische grandeur met hypermodern comfort. Met als absolute primeur een exclusief pakket aan diensten: de Residential Services.

Vlaanderen richtte al in 2004 het Brussels Onthaalbureau (BON) op, dat het Vlaams inburgeringstraject aanbood in Brussel.

SAMENLEVING > LIESBET DHAENE (N-VA) OVER DE NOOD AAN INBURGERING

INBURGERING IN BRUSSEL, HET BROKKENPARCOURS

Nood aan inburgering?Diezoude radicaliseringniet hebben tegengehou-den! Die uitspraak van Brusselsminister-president Rudi VervoortwerddoorTinePeeters, journalistevanDe Morgen,bestempeldalseenmeningdie,zekerinVlaamseoren,bepaaldafwijkendklonk.

Laisser faire Terecht! Inhet lichtvandehuidigeasielcrisis lijkt het minimaliserenvanhetbelangvaninburgeringnietalleenafwijkend,maarzelfswereld-vreemd.HetBrusselsinburgerings-beleid heeft echter nog een langewegafteleggenVlaanderen en Franstalig Belgihebben een volledig tegengesteldevisieopinburgering.InVlaanderenzijn nieuwkomers al tien jaar ver-plicht om een inburgeringstrajecttevolgen.Naasttaalkenniswordterook ingezetophet respecteren vande westerse waarden en normen,zoals de gelijkheid tussen man envrouw,descheidingtussenkerkenstaat en de vrijheid van menings-uiting. Walloni daarentegen in-vesteerde weinig in inburgering enkoos voor een laisser faire-beleid.Pas in 2013, tien jaar naVlaande-ren,werden er stappen gezet in derichting van een verplicht onthaal-traject.Nieuwkomerswerdenenkeldoorverwezen naar taalopleidingenofhetvolgenvaneenopleidingoverburgerschap indien uit dit onthaalbleekdathetnodigwas.

Waals dictaatVlaanderen richtte al in 2004 hetBrussels Onthaalbureau (BON) op,dat het Vlaams inburgeringstra-ject aanbood in Brussel,weliswaaropvrijwilligebasis.BONwasmeerdantienjaarlangdeenigespelerinBrussel. Inburgering in Brussel iseen immers een complex verhaal.Enkel de Brusselse Gemeenschap-pelijke Gemeenschapscommissiekan inburgering verplicht maken.Vlaanderen en de Franstalige Ge-meenschapscommissie (Cocof )richten de onthaalbureaus op omde inburgeringstrajecten aan te

ten.Maarhetgingbijzondertraag:toen ik in juni2015naardestandvan zaken informeerde, antwoord-de Pascal Smet dat de Cocof nogwat knopen moest doorhakken.

uit Vlaanderen worden genegeerd.Waarom zijn Brussel en de Cocofnog altijd zo terughoudend?De re-den ligt vooral in het financile.Onthaalbureausoprichtenenfinan-ciereniseendurezaakendefinan-cilesituatievandeCocofisronduitbelabberd.DeCocofheeftzicherin-middelsweltoeverbondenomtweeonthaalbureaus in Brussel op terichten.Maarofdatvoldoendeisomdetoestroomvolledigoptekunnenvangen,isnogmaardevraag.Brus-sel schiet te hulp door een bedragvanongeveernegenmiljoeneurotoete kennen aan de Cocof. Hierdoorheeft de Vlaamse Gemeenschaps-commissie(VGC)rechtopietsmeerdan tweemiljoen euro vanBrussel(80/20-regel). Op die manier kanVervoortookaandepubliekeopiniebewijzendathijweldegelijk inves-teertininburgeringinBrussel.

Politiek zelfbehoudMaarofditeenvoldoendeantwoordopdehuidigeasieltoestroomis,valtzeertebetwijfelen.DeCocofinves-teertditbedragimmersnietvolledigin onthaalbureaus, maar gebruikthetleeuwendeelomhaarbelabberdefinancile situatie recht te trekken.Vlaanderen, dat inBrussel almeerdan tien jaar inburgeringstrajectenfinanciert, krijgt geen cent. Het isimmers niet Vlaanderen, maar deVGCdiede tweemiljoenkrijgt.Enook de VGC verdeelt die middelenglobaal over alle beleidsdomeinen,zonder extra inspanningen in hetbeleidsdomein Etnisch-cultureleminderheden.Watisdeconclusievanditverhaal?Nieuwkomers in Brussel zijn nogaltijd niet verplicht om een inbur-geringstraject te volgen. Het Brus-sels inburgeringsbeleid moet noghelemaal in wetteksten gegotenworden en voorgelegd worden aanhet parlement. Bovendien wordende fondsendievrijgemaaktwordenzogezegdvoorinburgeringmaarvooreenkleindeelvoorinburgeringgebruikt. Dat minister-presidentVervoorthetbelangvaninburgeringminimaliseert, is dan ook niet tewijtenaanwereldvreemdheid,maarpuuraanpolitiekzelfbehoud.

Liesbet Dhaene,Brussels Parlementslid (N-VA)

Het Brussels inburgeringsbeleid moet nog in wetteksten gegoten worden en voorgelegd worden aan het parlement

B

AR

T DE

WA

EL

E

BRUSSEL Brussels parlementslid Liesbet Dhaene (N-VA) betreurt dat het Brussels inburgeringsbeleid nog een lange weg af te leggen heeft. Dat minister-president Vervoort het belang van inburgering minimaliseert, is niet te wijten aan wereldvreemdheid, maar puur aan politiek zelfbehoud, schrijft Dhaene.


BDWOPINIE

bieden. En noch Brussel, noch deCocof waren gehaast. Pas in 2014,n jaar naWalloni, nam Brusselzichvooromeentraject,gebaseerdop het Waalse traject, te verplich-

DeCocofwasnogsteedsknopenaanhet doorhakken toen heel Europawerdgeconfronteerdmeteenplotseen historisch ongeziene explosievan het aantal asielaanvragen. Bo-vendien toonde de terreurdreiginghet belang van de beschermingvan de waarden van onze samen-leving aan. Inburgering is natuur-lijk geen mirakelmiddel, maar hetiswelduidelijkdat vermedenmoetworden dat nieuwkomers aan hunlot worden overgelaten, gesoleerdworden in eigen kringen en nietaangespoordwordenomzichactiefopdeBelgischesamenlevingterich-ten.Wallonireageerdedoorenkelemaanden geleden naar voorbeeldvanVlaandereneenvolwaardigtra-ject bestaande uit vier luiken ver-plichttestellen.VanuitWallonigafOnkelinx(PS)groenlichtomookinBrussel inburgering te verplichten,weliswaar beperkt tot twee luiken,met name taal en burgerzin. En-kelemaandenlatercommuniceerdeBrusseldattaalenburgerschapver-plichte onderdelen zouden wordenvan het Brussels inburgeringstra-ject. Overleg met Vlaanderen waser op dit moment nog altijd nietgeweest.EenstemeervolgtBrusselslaafshetWaalsdictaat.Debeschik-bare expertise en knowhow van-

BR

IEVE

N V

AN

LEZ

ERS

lezersbrieven@bd

w.be

Eindejaarsviering Neder-Over-Heembeek

OveralinBrusselzienwemooieeindejaarsverlichting.Inhetcentrum,inLaken,indeMutsaardwijk,enzovoort.InNeder-Over-Heembeekniets.Jemerktaannietsinhetstraatbeelddatwedichttegendeeindejaarsfeestenzitten.Delaatstejarenwashetalverouderdeverlichting,eenkerstboomergensineenhoekvanhetPeterBenoitplein,zonderenigeverlichting.Ditjaar:niets!IkhebmelatenvertellendatdeUnievanHandelaarseensubsidiekrijgenomdeverlichtingaantebrengen,isdatnogsteedshetgeval?Hetisalleszinsbedroevend.SindswegeenschepenmeerhebbendieinHeembeekwoont,kennenzeonsblijkbaarnietmeer.

Paul Huysegoms,Neder-over-Heembeek

Bozar in Molenbeek?

Hetisbekenddatkunsteninhetbijzondermuziekdezedenkanverzachten,maarinbepaaldeomstandighedenzijnerandereprioriteiten,enishetalshetwareeenburgerplichtomveiligheidsmaatregelentegenuitzonderlijketerreurdreigingdooriedereentelatenrespecterenzodanigdatiedergevaarondercontroleis.DatorganisatorenencultuurhuisdirectieszoalsBozardezemaatregelenbetreureniseenfoutieveinschatting.Dachtmenindiegeestaandegebruikelijkeformulesthe show must go onenbusiness as usual?Hoezouoverigenseendeelvanhunpubliekzichpraktischgezienhebbenverplaatsttijdensdiedagentoenerimminentdreigingsgevaarvanniveau4was?Wapensen(blauw-)helmenmetaforischaanwendenalseenzachteartistiekeremedietegenterreurgeweldisdanoverdreven.Overhetvraagstellenhoedekunst-encultuursectorzichzoukunnenintegrerenbijdebenadeeldeproblematiekvandebetrokkenwijkenmoetnietwordengeaarzeld.Hoezoudekunst-encultuursectoreenaanslependetoestandvanverpauperingensocialeverwaarlozingkunnensussen?Hetisverbijsterendvasttestellenwaaromerdandoordezesectorennietveeleerderopmerkingenwerdengeplaatsteninitiatievengenomenomteremediren.Aljarenhetisnooitandersgeweestisereentotaalgebrekaanvisie.Prioritair,zoalsinalleanderegevallenenanderestadsdelen,isvoorranggevenaaneenvernieuwdenaangepastonderwijsvooralleniveausvanhetleerplichtonderwijs.Complementairkandekunst-endecultuursectorinitiatievennemenomdeschoolwerkingteintensifirenmetartistiek-educatieveprojectendoorzichaldaarfysiektevestigenmeteenbijkomendevestiging.EnwaaromgeenspecifiekopmaatgesnedenBozar-filiaalinMolenbeekbedenken?Indieomgevingzijneralmeerderetoonaangevendeartistiekegeburengevestigd,waaronderWimVandekeybusmetzijnUltimaVez-studios,deCampusBottelarijvanhetRitswaarvoordiendeKVSeentijdelijkonderkomenhad.HetlegendarischePlanKwasdaargevestigdenwerdvervangendoorLaRaffinerie,enerisalhetHuisvanCulturenenSocialeSamenhang.InhetnaburigeKuregemhuizenonderanderedegereputeerdekunstenaarsHansOpdeBeeckenJanDeCockmetzijnTheBrusselsArtInstituteenmomenteeldeSint-LukasKunsthumanioraalstijdelijkevervangendelocatie,maarookBeeldenstorm.Debeweringdatkunstdewereldkan(helpen)reddenblijftalleszinsactueel,opvoorwaardedathetnietbijwoordenblijft.

Jonas Wille, Oudergem

Correctie

InhetartikeloverdeBrusselsepoortwachters(BDW 1501, p.12-13) staantweefeitelijkeonjuistheden.TeneersteteltdeSint-Jorisbasisschoolgeen90procentGOK-kinderen,maar57,51procent.TentweedeblijfthetverhaaloverhetkindmetsyndroomvanDown(hoeweldenaamwerdveranderd)eenspecifiekverhaal.Hetisnamelijknietdatermeerderekinderenmethetsyndroomindeschoolrondlopen.Onzeexcuses.

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar [email protected]. Schrijven kan naar BDW-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via [email protected]. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.


ADVERTENTIE

GEESTHARTTOEKOMST

MARIA-BOODSCHAPLYCEUMMOUTSTRAAT 22, 1000 BRUSSEL02 506 89 20 [email protected] www.mabobrussel.bevolg ons op Maria-Boodschaplyceum

INSCHRIJVINGENinfo op de opendeurdag en daarna op onze website

MARIA-BOODSCHAPLYCEUM

OPENDEURDAGZATERDAG 9 JANUARI 2016, van 14 tot 18 uur

ADVERTENTIE

V.U. Marij De Nys, Varkensmarkt 15-17, 1000 Brussel.

In 2016 bent u

meer dan ooit welkom bij BRONKS

Brussel

P

ATHE

VADROUILLEDE CULTUUR- EN VRIJETIJDSBIJLAGE VAN BRUSSEL DEZE WEEK

FATIM

A


ADVERTENTIE

SAINT-GUIDONSINT-GUIDO

A

LVES

A

LVES

BRUSSEL - Thuislozen die hun leefwereld, de (semi-)publieke ruimte en de metrostations foto-graferen. Het lijkt meer dan het toppunt van be-trokken kunstfotografie.

Het resultaat was een tentoonstelling met instal-laties, videos en fotos, te zien naar aanleiding van twintig jaar vzw Diogenes, die straatbewoners de hand reikt. En nu zit alles gevat in het kunstboek Home Street Home, van de hand van een tiental participanten aan het fotografieproject, stuk voor stuk mensen die op straat leven. Hun kijk op de hoofdstedelijke habitat is op zijn minst intimis-tisch en puur te noemen, een nieuwsoortige foto-grafiestijl. Met wegwerp- en numerieke toestellen maakten sommigen heel plastisch interessant werk, met zin voor vormgeving, kleur of details. Anderen legden een ongewone zin voor humor in het beeld, soms wat cynisch zelfs. Op die manier gingen ze

de maatschappelijke clichs over herkenbaar-heid en stigmatisering niet uit de weg. Een laatste deel zag fotowerk als louter documentair gegeven: zo ziet onze thuis eruit: de Kunstberg of het Zuidstation. Of de koele, propere zaal waar je verwacht wordt om te gaan eten, en de zitbank in het warme metrostation waar je niet verwacht wordt om te gaan rusten. Sarah, Andr, Cop, Al-ves, Ongong, Path, Jesus, Dennis,... Ze hebben hun en onze relatie met de stad en de straat goed in beeld gebracht. Enige reflectie in de verstillende eindejaarstijd lijkt gepast. Of vervangt het fotoboek dit jaar de kerststal? Jean-Marie Binst

Home Street Home, kost 25 euro en is verkrijgbaar bij vzw Diogenes, Ninoofseplein 10, Brussel, 02-502.19.35 en [email protected]


ADVERTENTIE

moslims en christenen nodigen uit

zondag 27 december 14u tot 17u

Kerstliederen en soefizangen, Bijbel- en Koranrecitatie, getuigenissen en teksten, collecte hulp oorlogsslachtoffers

Aisa Belgique - Centre El Kalima - Coexister Interreligieuze Dialoog van de kerk in Brussel

Kawthar - Les amis de lislam - Moskee Jaffaria Ensemble pour la Paix et la Fraternit - Groupe Taiz Flagey

Zaal Amaryllis Event Masuiplein 27, 1000 Brussel

bus 47, 57; tram 3, 62, 93

info : [email protected] 0470 033 266

HOME STREET HOME20 JAAR DIOGENES

C

OLO

MB

O

O

NG

ON

G

O

NG

ON

G

ON

GO

NG

VOORMALIGE PLASTICARIUM ADAM WORDT VERLENGSTUK VAN HET ATOMIUM

PERPLEX VAN PLASTIC

P lastics , dat is de raad die Dustin Hoffman in 1967 in

bdw - editie 1503

Documents