BaÜ mimarlık Y. Doç. Dr. Gaye BİROL

MİMARLIKTA GÖRSEL ANALİZ TEKNİKLERİ

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

dersin amacı

Bu dersin amacı, mimarlık öğrencisinin baktığını görebilmesi, hissederek algılayabilmesi ve gördüğü hakkında düşünebilmesi ve değerlendirme yapabilmesi için geliştirilmiş olan çeşitli analiz yöntemlerinin aktarılmasıdır.

Öğrencinin algılama kapasitesinin geliştirilmesi ve duyarlılık kazandırılması için bazı temel becerilerin öğretilmesi hedeflenmektedir.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

İÇERİKGörsel bilginin kaydedilmesiGrafik düşünme ve yaratıcılıkMimarlıkta görsel eğitim

Görsel iletişimGörsel iletişim kurmada temel beceriler (gözlem yapma, algılama,

ayrıntıyı farketme, hayal gücünü geliştirme)Görsel not tutmada soyutlama

Mimarlıkta görsel analizMekansal etki analizi

Çevre ölçeğinde görsel etki analiziYapı ölçeğinde geometrik kurgu analizi (plan, kesit, cephe analizleri, sirkülasyon analizi)

Mimarlıkta ölçek ve oran analiziMimarlıkta ritm analiziMimarlıkta görsel denge ve simetri analizi

Örneklerin incelenmesi ve görsel algılama, iletişim kurma ve analiz etme becerilerini geliştirici uygulamalar.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

KAYNAKLAR

Aydınlı, S.; Mimarlıkta Görsel Analiz, İTÜ Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, İstanbul, 1992.

Aydınlı, S.; Mimarlıkta Estetik Değerler, İTÜ Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, İstanbul, 1993.

Baker, G. H.; Design Strategies in Architecture, Van Nostrand Reinhold, London, 1989.

Rasmussen, S. E.; Yaşanan Mimari, Remzi Kitabevi, İstanbul,1994.

Zevi, B.; Mimariyi Görmeyi Öğrenmek, Birsen Yayınevi, İstanbul, 1994.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

GİRİŞ

HER MİMARIN MESLEKİ KİŞİLİĞİNE KOŞUT OLARAK GELİŞTİRDİĞİ FARKLI DAVRANIŞ BİÇİMLERİ VE YAKLAŞIMLARI BULUNUR.

MİMARLIK EĞİTİMİNDE, BU AŞAMAYA FARKLI DÜZEYLER VE BİRİKİMLERDE GELEN ÖĞRENCİLERİN ALGILAMA KAPASİTELERİNİN GELİŞTİRİLMESİ VE ÇEVRESEL DUYARLILIĞIN KAZANDIRILMASI İÇİN BAZI TEMEL BECERİLERİN ÖĞRETİLMESİ GEREKİR.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

MİMARLIK EĞİTİMİ, DÜŞÜNSEL VE DUYGUSAL BAKIŞ AÇILARINI İÇİNE ALAN GENİŞ BİR YELPAZEYE YAYILMIŞ BİR DİZİ TASARIM PROBLEMİNE YÖNELİK TEORİK VE UYGULAMALI DERSLERİ İÇERİR.

MİMARLIK EĞİTİMİNDE, ÖĞRENCİNİN İKİ FARKLI ALANDA GELİŞTİRİLMESİ HEDEFLENİR:

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

MİMARLIK EĞİTİMİ, DÜŞÜNSEL VE DUYGUSAL BAKIŞ AÇILARINI İÇİNE ALAN GENİŞ BİR YELPAZEYE YAYILMIŞ BİR DİZİ TASARIM PROBLEMİNE YÖNELİK TEORİK VE UYGULAMALI DERSLERİ İÇERİR.

MİMARLIK EĞİTİMİNDE, ÖĞRENCİNİN İKİ FARKLI ALANDA GELİŞTİRİLMESİ HEDEFLENİR:

BİLİŞSEL ALAN (düşünce sistemini ve bilgi birikimini sağlar)

DUYUŞSAL ALAN (sezgi ve hayal gücünün gelişimini sağlar)

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

MİMARLIK EĞİTİMİ, DÜŞÜNSEL VE DUYGUSAL BAKIŞ AÇILARINI İÇİNE ALAN GENİŞ BİR YELPAZEYE YAYILMIŞ BİR DİZİ TASARIM PROBLEMİNE YÖNELİK TEORİK VE UYGULAMALI DERSLERİ İÇERİR.

MİMARLIK EĞİTİMİNDE, ÖĞRENCİNİN İKİ FARKLI ALANDA GELİŞTİRİLMESİ HEDEFLENİR:

BİLİŞSEL ALAN (düşünce sistemini ve bilgi birikimini sağlar)

DUYUŞSAL ALAN (sezgi ve hayal gücünün gelişimini sağlar)

BU NEDENLE, ÖĞRENCİNİN SADECE OKUYARAK DEĞİL, AYNI ZAMANDA ÇEVRESİNİ ALGILAYARAK VE HİSSEDEREK BİLGİ SAHİBİ OLMAYI ÖĞRENMESİ GEREKLİDİR.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

TASARIMDA ZİHİNSEL SÜREÇLERİ BESLEYEN EN ÖNEMLİ FAKTÖR GÖRSEL ALGI DÜZEYİNDEKİ BECERİDİR.

TASARIM BİLGİSİ, GEREK ZİHİNSEL SÜREÇLERE GEREKSE DE DENEYİMLERE DAYANIR.

DUYULAR, DENEYİMLER VE ZİHİN ARASINDA KURULAN BAĞLANTI, OLGULAR VE NESNELER ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN DOĞRU TANIMLANMASINI SAĞLAR. TASARIM SÜRECİNDE TASARIMCININ ALGI DÜZEYİ ÖNEMLİDİR.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

ALGI: NESNEL DÜNYAYI DUYULAR YOLUYLA ÖZNEL BİLİNCE AKTARMA. ÇEVREDEN ÇEŞİTLİ BİLGİLER ALMA SÜRECİ.

ALGILAMA, KİŞİDEN KİŞİYE DEĞİŞİR. KİŞİNİN ÖZNEL NİTELİKLERİ, KÜLTÜRÜ, ÇEVRESİ VE İÇİNDE YAŞADIĞI SOSYAL GRUP ALGILAMASINI ETKİLER.

ALGILAMA SÜRECİNDE KİŞİ ÇEVRESİNDEN AMAÇLARINA UYGUN BİLGİLER ALIR. BU SÜREÇTE NESNELER SALT GERÇEKLİKLER OLARAK KAVRANMAZ.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

TASARIM SÜRECİNDE ALGILAMA, DOĞRU İPUÇLARI OLUŞTURMANIN İLK ADIMIDIR. DOĞRU İPUÇLARI EDİNEBİLMEK İÇİN ÖNCELİKLE ÇEVRENİN BİLİNCİNE VARMAK GEREKİR.

İNSANIN ÇEVREDEN ALDIĞI UYARICILAR BÜYÜK ÖLÇÜDE GÖRSELDİR. BU NEDENLE ÇEVRENİN BİLİNCİNE VARMAK İÇİN GÖRME DUYULARININ VE GÖRDÜĞÜNÜ KAVRAYABİLME YETİSİNİN GELİŞİMİ ÇOK ÖNEMLİDİR.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

ÇEVRE HER ZAMAN ALGILAYABİLECEĞİMİZDEN ÇOK FAZLA BİLGİ YAYAR. BUNLARIN SEÇİMİ, GÖZLEMİN NİTELİĞİ VE AMAÇLARIYLA İLGİLİDİR. ÇEVREDEN ALINAN BİLGİLER ASLINDA NESNELDİR. ANCAK BUNU ALMA VE DEĞERLENDİRME BİÇİMİ ALGILAYAN KİŞİYE GÖRE FARKLILIKLAR GÖSTERİR.

BİREYİN YETENEKLERİ ONUN ÇEVREYİ ALGILAMASINI, TANIMASINI, ÇEVRE HAKKINDA DÜŞÜNMESİNİ VE ÇEVREYİ KULLANMASINI ETKİLEMEKTE, KİŞİNİN ÖZELLİKLERİ ALGILAMA SÜRECİNE ÖZNELLİK KATMAKTA VE ALGILAMA SÜRECİNDE AİT OLUNAN SOSYAL GRUPLAR ETKİN ROL OYNAMAKTADIR.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

MİMARLIKTA GÖRSEL ANALİZ

MİMARLIKTA GÖRSEL ANALİZ, KİŞİNİN ÇEVREYE NASIL BAKMASI, NEYİ GÖRMESİ GEREKTİĞİNİ ANLAMA VE ONUN HAKKINDA DÜŞÜNME ÇABASIDIR.

ÖĞRENCİNİN ANALİZ ETTİĞİ KONULARIN SENTEZİNİ YAPARAK OLUŞTURDUĞU DEĞER YARGILARINI YENİ ÇEVRELERİN TASARIMINDA KULLANABİLECEĞİ BİR BİLGİ BİRİKİMİNE DÖNÜŞTÜRME ETKİNLİĞİDİR.

GÖRSEL ANALİZ İLE OLUŞAN DEĞER YARGILARI, KİŞİNİN ÇEVRESİNE KARŞI İLGİ DUYMASINA, ONU DAHA DUYARLI BİÇİMDE GÖZLEMLEMESİNE VE SORGULAMASINA OLANAK SAĞLAR.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

MİMARLIKTA GÖRSEL EĞİTİM, SERBEST EL ÇİZİM BECERİLERİNİN YANI SIRA, ALGILAMA VE GRAFİK DÜŞÜNME BECERİLERİNİN DE GELİŞMESİNE YOL AÇAN ANALİTİK ÇİZİMLERLE BAŞLAR VE MESLEK YAŞAMI BOYUNCA DEVAM EDER.

ÖĞRENCİNİN ANALİZ YAPARKEN DÜŞÜNMESİ VE DÜŞÜNCELERİNİ ÇİZİMLE SOMUTLAŞTIRABİLMESİ İÇİN SAHİP OLMASI GEREKEN TEMEL BECERİLER;

“GÖZLEM YAPMAALGILAMAAYRINTIYI FARK ETMEHAYAL GÜCÜNÜ GELİŞTİRME” DİR.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

GÖZLEM YAPMAALGILAMAAYRINTIYI FARK ETMEHAYAL GÜCÜNÜ GELİŞTİRME

BECERİLERİNİN KAZANILMASI İÇİN İKİ ÖNEMLİ KOŞUL VARDIR:

BECERİ TEKRARLA OLUŞUR VE GELİŞİR.

HERHANGİ BİR BECERİYİ GELİŞTİRMENİN EN GÜVENİLİR VE PRATİK YOLU, YAPILAN İŞTEN ZEVK ALMAKTIR.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

ÖĞRENME ÇABASINI VE DOĞRU GRAFİK DÜŞÜNMEYİ SAĞLAMAK İÇİN ÇİZMEKTEN VE DÜŞÜNMEKTEN ZEVK ALMAK GEREKLİDİR.

SIK SIK GÖRSEL ANALİZ YAPMAK, GÖRSEL BİLGİYİ KAYDETMEK VE GÖRSEL NOT TUTMAYI ALIŞKANLIK HALİNE GETİRMEK, GEREKLİ BECERİLERİ KAZANMAYA YARDIMCI OLACAKTIR.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

GÖRSEL BİLGİNİN KAYDEDİLMESİ

MİMARLIK EĞİTİMİNE BAŞLAYAN BİR ÖĞRENCİNİN ÖNCELİKLE SAHİP OLMASI GEREKEN ARAÇ-GEREÇLERDEN BİRİ ESKİZ DEFTERİDİR. BU ARAÇ, DİKKAT ÇEKEN BİLGİLERİ ANINDA GÖRSELLEŞTİRMEK İÇİN KULLANILMALIDIR VE DOĞRU KULLANILDIĞINDA ÖNEMLİ BİR BİLGİ KAYNAĞIDIR.

MİMAR ADAYININ SÜREKLİ ÇEVRESİNİ GÖZLEMLEREK NOT TUTMAYI ALIŞKANLIK HALİNE GETİRMESİ GEREKLİDİR.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

GÖRSEL NOT TUTMA ALIŞKANLIĞI, DUYUŞSAL ALANDAKİ AMAÇLARA PARALEL OLARAK GELİŞİR. İLGİ ALANLARI, YAKLAŞIMLAR, BEĞENİ DÜZEYİ KİŞİYİ ESKİZ YAPMAYA YÖNLENDİRİR.

KİŞİ HAZ DUYDUĞU ORTAMDA İYİ, GÜZEL YA DA ÇEKİCİ OLAN ÖZELLİKLERİ YAKALAYARAK NOT DEFTERİNE ÇİZER VE KAYDEDER; BÖYLECE ZAMANLA GÖRSEL NOT TUTMA ALIŞKANLIĞINI HIZLANDIRIR.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

BİR FİZİKSEL ÇEVREDEKİ HAZ VEREN, ÇEKİCİ OLAN ÖZELLİKLER;

GÖRSEL DENGE,ORAN/ÖLÇEK,GÖRSEL RİTM,BİRLİK İÇİNDE ÇEŞİTLİLİK,MEKANSAL DÜZEN

KAVRAMLARI İLE ALGILANARAK GÖRSELLEŞTİRİLDİĞİNDE, NOT ALINAN BİLGİLER BELİRLİ BİR AMACA YÖNELİK OLARAK KAYDEDİLMİŞ OLMAKTADIR.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

GRAFİK DÜŞÜNME VE YARATICILIK

GÖRSEL ANALİZ YAPARKEN GÖRSEL BİLGİ, KAĞIT ÜZERİNE AKTARILDIĞI GİBİ YENİ BİLGİLERE DÖNÜŞMEK ÜZERE BEYİNDE DEPOLANIR.

GÖRSEL DÜŞÜNME, GÖRSEL ANALİZ İÇİN ZORUNLU BİR DAVRANIŞ BİÇİMİDİR.

GÖRSEL DÜŞÜNMEYİ SAĞLAYAN, “KAVRAMA VE ALGILAMA” NIN BÜTÜNLÜĞÜDÜR.

KAVRAMA: BİLGİNİN ALINMASINA, DEPOLANMASINA VE İŞLENMESİNE İLİŞKİN TÜM ZİHİNSEL İŞLEMLER.

DUYUSAL ALGILAMA: HATIRLAMA, DÜŞÜNME VE ÖĞRENME ETKİNLİĞİ.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

GÖRSEL DÜŞÜNME GRAFİK DÜŞÜNMEYE DÖNÜŞÜR.

GRAFİK DÜŞÜNME SÜRECİ, ESKİZ YAPARAK DÜŞÜNME, BİREYİN KENDİ KENDİSİ İLE KONUŞMASI, İLETİŞİM KURMASI OLARAK GÖRÜLMEKTEDİR.

İLETİŞİM SÜRECİ, KAĞIT ÜZERİNE ÇİZİLMİŞ İMAJLARI, GÖZÜ BEYNİ ELİ

İÇERMEKTEDİR.

bir çizim imajı olarak anlatım kazandığında

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

BUNLARIN TÜMÜ DAİRESEL BİR SÜREÇLE ART ARDA YAPILIR, KİMİ YERDE GERİ DÖNÜŞ (feed-back) UYGULANIR.

ANCAK HER DÜŞÜNCE KAĞIT ÜZERİNDE SOYUT ŞEKİLLERLE İFADE EDİLMESİNE KARŞIN, GÖRÜLDÜĞÜ ZAMAN BİR BAŞKA DÜŞÜNCEYE YOL AÇABİLMEKTEDİR.

BÖYLECE BİREY, BEYNİN İLAVE EDEBİLECEĞİ, DEPOLAYACAĞI BİLGİLERİ ALMIŞ OLMAKTA VE BU YENİ BİLGİ YENİDEN ÇİZİM HALİNE GETİRİLMEKTEDİR.

BEYİN

GÖZ EL

DÜŞÜNME

GÖRME ÇİZME

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

GRAFİK DÜŞÜNME POTANSİYELİ, KAĞITTAN GÖZE, GÖZDEN BEYNE, BEYİNDEN ELE, ELDEN TEKRAR KAĞIDA İLETİLEN BİLGİNİN KESİNTİSİZ BİR DAİRESEL SÜREÇLE GELİŞTİRİLMESİNE DAYANIR.

Grafik düşünme, görsel imajları gözle görülür ve anlaşılabilir hale getirir. Görsel imajlar kağıt üzerinde çizilerek ve gösterilerek onlara nesnellik ve kalıcılık kazandırılmaktadır.

GRAFİK DÜŞÜNME DIŞA DÖNÜK DÜŞÜNCE BİÇİMİDİR.

BEYİN

GÖZ EL

DÜŞÜNME

GÖRME ÇİZME

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

GRAFİK DÜŞÜNME, ELEŞTİRİYE AÇIK VE DİĞER KİŞİLERLE TARTIŞILABİLEN VE PAYLAŞILABİLEN BİR YAKLAŞIMDIR.

BU PAYLAŞIM VE TARTIŞMA, YENİ ÇÖZÜMLER ARAYAN VE YARATICI DÜŞÜNMESİ GEREKEN BİR İNSAN İÇİN ÇOK ÖNEMLİDİR.

GRAFİK DÜŞÜNCEYİ YANSITAN BİÇİMLER AYNI ZAMANDA BİRÇOK BİLGİNİN AYNI ZAMANDA GÖRÜLMESİNE OLANAK SAĞLAR.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

GRAFİK DÜŞÜNME İLE GELİŞEN YARATICILIK, MİMARLIKTA TASARIM SÜRECİNİ YÖNLENDİREN BİR DÜŞÜNCE SİSTEMİ İÇİN ESASTIR.

YARATICILIK: BİR SORUNA KISA SÜREDE ÇOK SAYIDA ÖZGÜN ÇÖZÜM ÜRETEBİLME BECERİSİDİR VE EĞİTİLEBİLİR, ÖĞRETİLEBİLİR BİR ÖZELLİKTİR.

GÖRSEL ANALİZ ÇALIŞMALARI KİŞİYİ GRAFİK DÜŞÜNMEYE YÖNELTTİĞİ İÇİN ASLINDA HER İNSANDA VAR OLAN YARATICILIĞIN ORTAYA ÇIKMASINA KATKIDA BULUNUR.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

GÖRSEL DÜŞÜNME BECERİSİNİN OLUŞTURULMASINDA VE GELİŞTİRİLMESİNDE SERBEST EL ESKİZ ÇİZME ALIŞKANLIĞI ÖNEMLİDİR.

FOTOĞRAF, HER ŞEYİ EŞİT ÖNEM DERECESİYLE GÖSTERİR; GÖRÜNEN ŞEYLERİN KAYDIDIR. BELLİ BİR NOKTADAN GÖRÜLEBİLECEK TÜM DETAYLARI, TAM VE DOĞRU OLARAK YANSITIR.

SERBEST EL ESKİZLER İSE KİŞİYE ÇİZERKEN İLGİNÇ GELEN, DİKKAT ÇEKEN BİR ÖZELLİĞİN VURGULANMASINI AMAÇLAR. ÖZELLİKLE ALGILANAN NOKTALARI AÇIĞA ÇIKARTMA VE VURGULAMA POTANSİYELİNE SAHİPTİR.

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II

BaÜ mimarlık

bina bilgisi II