batuhan baypars Çağdaş siyasi akımlar

52
Sunan: BATUHAN BAYPARS Konu: MODERN DÜNYADA SİYASET: ÇAĞDAŞ SİYASAL AKIMLAR VE YÖNETİM SORUNSALI

Upload: saban-yildiz

Post on 08-Jul-2015

1.719 views

Category:

Documents


10 download

TRANSCRIPT

Page 1: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Sunan: BATUHAN BAYPARS

Konu: MODERN DÜNYADA SİYASET:

ÇAĞDAŞ SİYASAL AKIMLAR VE YÖNETİM SORUNSALI

Page 2: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Halis Çetin

• Profesör

• Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas

• Kamu Yönetimi Bölüm Başkanı• En son kitabı: Korku Siyaseti

ve Siyaset Korkusu

• Liberal bakış tarzına sahip

• ÇSA, ders kitabı formatında

Page 3: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Kitabın Bölümleri

1. İdeoloji

2. Liberalizm

3. Sosyalizm

4. Faşizm

5. Anarşizm

6. Muhafazakarlık

Page 4: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

İDEOLOJİ

• Net bir tanımı yoktur; bununla birlikte:

1. Dünyayı anlama ve kavrama yöntemi

2. Dünyayı çözümleme ve düzenleme söylemi ve

3. Dünyayı değiştirme misyonu

Page 5: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

SİYASET NEDİR?

• Siyaset Bilimi (Politoloji): Devlet işlerini düzenleme ve yürütme faaliyetlerini konu edinen bilim dalıdır.

• Siyaset/Politika, belli bir toplumda çatışma halinde olan çıkarların uzlaştırılması faaliyetidir.

• Aristoteles: Politika, toplumun halka dair yaptığı tüm etkinliklerdir; ‘toplum için en iyisi nedir?’ sorusunu sormaktır.

Page 6: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Siyasi Analiz Yöntemleri • Düşünsel Gelenek

• Bireysel özgürlüğün sınırları ne olmalıdır? Devlete neden itaat etmeliyim? sorusu

2. Deneyci Gelenek

• Var olanı anlamaya çalışır.

3. Bilimsel Gelenek

• 1870'lerden beri kimilerine tartışmalı olsa da uygulanan yöntem

SİYASET BİLİMİ: Diğer toplumların ve tarihteki deneyimlerin toplamına bakarak analizler yapar.

Page 7: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Siyasetin temel işlevi:

Yönetim• Tarih boyunca, yöneten –

yönetilen – yönetsel güç önem arz etmiştir.

• Antik Çağ'dan beri toplum yönetimi üzerine çalışma yapan düşünürler hep kendi çağlarının bir ütopyasının (mükemmel veya daha iyi bir toplum yaratma ideali) mücadelesini vermişlerdir.

• İlkçağ: ilkel; günümüz: post-modern metotlar

Page 8: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Ortaçağ’da yönetim: Feodalizm

• Feodal düzenin siyasi yapısı bir piramit gibidir:KRAL (veya imparator), kendisine bağlı SOYLULAR bulunur. Bu soyluların altında daha alt soylular olur. Bu hiyerarşik düzenin en alt ve en geniş tabakasını SERFLER oluşturur.

• Siyaset sosyolojisi: Tarım toplumu

Page 9: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Yönetim Mekanizması:Devlet

• Tarım ve din toplumlarında modern anlamda devlet yoktu.

Egemenlik; kralın, hükümdarın, dini liderindi.

• Modern toplumlarda: Hukukilik ve halkın iradesi esastır.

GEÇİŞ: Kutsaldan bireye, vesayetçilikten özerkliğe, merkeziyetçilikten ademimerkeziyetçiliğe, devletçilikten piyasacılığa, ırkçılıktan çoğulculuğa, gizlilikten şeffaflığa doğru gelişti.

Page 10: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Siyasetin Hatları

• İktidar

• Meşruiyet

• Egemenlik

Montesquieu: Kuvvetler ayrımı ilkesi (yasama, yürütme ve yargının birbirlerinden ayrılması) ile yönetim olgusuna önemli katkıda bulunmuştur.

Page 11: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Modern Yönetimin / Siyasi Tarihin Motorları

• Coğrafi Keşifler: Kentlilerin Yükselişi

• Rönesans

• Reform: Kilise-Devlet Çatışması

Page 12: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

• Sanayi Devrimi(1750-1830)

• Amerikan Devrimi ve İnsan Hakları Bildirisi (1776)

• Fransız Devrimi ve İnsan ve Yurttaşlık Hakları Bildirisi (1789)

Page 13: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Fransız Devrimi: Modern Yönetim Motorunun BujisiNedenleri• Siyasal Nedenler: Fransa, 16. yüzyıldan beri, katı bir mutlakiyet ile

yönetiliyordu. Adaletsiz ve güç kullanılarak toplanan vergiler, kralın zevk ve eğlencesine ayrılıyordu.

• Sosyal Nedenler: Fransa'da halk; soylular, rahipler, burjuvalar ve köylüler olmak üzere sınıflara ayrılmıştı. Toplumda eşitliğin olmaması, soyluların ve rahiplerin geniş imtiyazlara sahip olması, zenginleşerek devlete vergi ödeyen burjuvaların siyasal haklar istemesi, hiçbir hakkı olmayan ve en ağır işlerde çalışan köylülerin burjuva sınıfını desteklemeleri, Fransız İhtilâli'nin çıkmasında etkili olmuştur.

• Fransız Aydınlarının Etkisi: 18. yüzyılda Fransa'da yetişen birçok aydın (örneğin Montesquieu, Diderot, Voltaire ve Rousseau) Fransa'nın rejimini eleştirdi, yeni çözüm yolları ileri sürdüler.

Dış Nedenler• 1215'ten beri İngiltere'de halkın istekleri, kral tarafından dikkate alınıyordu. 17.

yüzyıldan itibaren de İngiltere'de Meşruti Krallık kesin olarak yerleşmişti. Böylece kral, anayasada belirlenen yetkilerin dışına çıkamıyor ve halkın temsilcilerinden oluşan bir meclis, ülke yönetimine katılıyordu. Ayrıca Amerika'da yayınlanan İnsan Hakları Bildirisi, Fransızları derinden etkilemiştir.

Ekonomik Nedenler• Fransız İhtilâli'nin en önemli nedeni, ekonomik durumun bozulmasıdır. Burada

Fransa'nın özellikle 18. yüzyılda katıldığı savaşlar ve devletin gereksiz harcamaları rol oynadı. Buna karşılık Kuzey Avrupa’nın ekonomik ilerlemesi halkta ‘neden biz yapamıyoruz?’ kızgınlığına yol açtı.

Page 14: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Fransız Devrimi’nin Sonuçları

2. Yıkılmaz diye düşünülen, egemenlik hakkını Tanrı'dan aldığı iddia edilen mutlak krallıkların yıkılabileceği ortaya çıktı.

2. İlkel şekli Yunan şehir devletlerinde, gelişmiş şekli İngiltere ve ABD'de görülen demokrasi, Kıta Avrupası'nda gelişmeye başladı ve Batı medeniyetinin vazgeçilmez unsurlarından biri haline geldi.

3. Egemenliğin halka ait olduğu kabul edildi.

4. Milliyetçilik ilkesi, siyasi bir karakter kazanarak, çok uluslu devletlerin parçalanmasında etkili oldu.

5. Eşitlik, özgürlük ve adalet ilkeleri yaygınlaşmaya başladı.

6. Şahsi güçlere, zekâya ve girişim yeteneğine ortam hazırladı.

Page 15: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Fransız Devrimi’nin Ürünleri:Siyaset Akımları

1. Liberalizm

2. Sosyalizm

3. Faşizm

4. Anarşizm

5. Muhafazakârlık

Page 16: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

1. Liberalizm• Gerek ekonomi, gerekse siyaset felsefesinde devlet, toplum ve

birey arasındaki tüm ilişkilerde bireyin hak ve özgürlüklerini öne çıkaran öğretiye liberalizm denir.

• Siyasal liberalizm: “En iyi hükümet en az hükümet edendir.”

• İktisadi liberalizm: “Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler.”

• TEMEL İLKELERİ:• Bireysellik• Ussallık (Rasyonellik, Akılcılık) varsayımı• Özgürlük• Doğal Düzen• Piyasa Ekonomisi• Sınırlı Sorumlu Devlet

• Düşüncenin serbest bir şekilde dolaştığı, din, devlet ve kimi zaman kurumların gücünün sınırlandırıldığı, hukuk üstünlüğünü geçerli kılan şeffaf bir toplumsal hayat düzeni hedefler.

Page 17: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

• Siyasette Devlet: Bir gece bekçisi: Devlet sadece bireylerin güvenliğini korumakla ve onların refahını sağlamakla yükümlüdür.

• Ekonomide Devlet: Görünmez bir el: Devlet müdahalesindeki temel amaç rekabet edilebilir ortamı sağlamaktır.

• Ekonomi ve maliye politikalarına gerek yoktur. Zaten serbest piyasa ekonomisi kendiliğinden ekonomi dengesini sağlar.

• Liberallerin en büyük korkusu devletin birey karşısında güçlü konuma gelmesidir.

Page 18: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

• Liberalizm, hem “solcular” hem de “sağcılar” tarafından eleştirilmektedir:

“Sağ” der ki: Liberalizm, bireysel özgürlüğün artırılmasında toplumsal yapı, kurum ve geleneklere gereksinim olduğunu göz ardı etmektedir.

“Sol” der ki: İktidarın birkaç kişinin elinde toplanmasına karşı hiçbir savunma mekanizması üretmemekte; sömürgen “özgür pazar ideolojisi”ni baş tacı etmektedir.

• Günümüzde liberalizm oldukça popülerdir ve çok da tartışılır (liberal Sol – liberal İslamcı)

Page 19: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

2. Sosyalizm

Sosyalizm; Fransız Devrimi'nin liberal ve eşitlikçi ideallerinin ve endüstrileşme sürecinin, sömüren bir yapı oluşturduğunu iddia ederek, sömürüyü reddeder.

İşbirliği ve yardımlaşma Metafiziği reddeder: “Din afyondur.”

Genellikle Karl Marx'ın ve Friedrich Engels’in kaleme aldığı Komünist Manifesto ile birlikte anılır.

Page 20: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

• Sosyalizm, sermaye sahipleri ile işçiler arasındaki eşitsizliği, diğer bir anlatımla servet ve refah farklarını ortadan kaldırma iddiasındadır.

• Sosyalist düzen, tıpkı Kapitalist düzende olduğu gibi ihtilâl sonucu kurulacaktır.

• Sosyalist düzende şu üç unsur bulunmaktadır:a) Üretim araçlarının toplumun malı olması;.b) Üretimin insan ihtiyacına göre yapılması;c) Bunların tamamının demokratik bir yol ile gerçekleştirilmesi.

• Sosyalizm türleri vardır: Ütopik, Bilimsel, Devrimci, Reformcu, Hıristiyan, Demokratik Sosyalizm gibi.

Page 21: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

• Sosyalistler bazı ana fikirlerde birleşseler de, bu hedeflere nasıl ve hangi yollarla ulaşacakları konusunda ayrılığa düşmüşlerdir. Meselâ: - Üretim araçları topluma nasıl mal edilecek? - Kapitalist düzen hangi yolla değiştirilecek? İhtilâl ve şiddet yoluyla yani devrimle mi; yoksa demokratik usullerle (evrimle) mi?

• Çeşitli adaletsizlik karşısında kendisine çok büyük umutlar bağlanan Sosyalizm, ancak daha tam olarak şahsiyetini teşekkül ettiremeden tarihe mal olmuştur.

• Fakat: Dünya sistemlerinde etkisi yadsınamaz: Hümanist Küreselleşme

• Sosyalizm: Doğu Bloğu’nun sistemi olmuştur: Orta ve Doğu Avrupa, doğu ve uzak doğuda Çin Halk Cumhuriyeti, Kuzey Kore, Kuzey Vietnam, Moğolistan, Küba. vb. gibi ülkelerde yaygınlaşmıştır. Bu gün bu ülkelerin hemen hemen tümünde sosyalist sistemler bir ütopya olarak kalmışlardır.

Page 22: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

ELEŞTİRİLER1. Özel mülkiyet fikrini kaldırması

2. Devletçi ekonomik modeller geliştirmesi

3. Bütün sosyal olaylar gibi ekonomi olaylarında da determinizmin payını tamamen inkâr etmesi:

Sosyal hayatı sadece ekonomik ve maddi şartlar meydana getirmemektedir. Bunların yanında ruhî ve ahlâkî daha birçok sebepler bulunmaktadır.

4. Sosyal sınıfları kaldırmak istemesi – ki Sosyalizmin ileri sürdüğü ilkeler bunu tek başına temin edecek güçte değildir.

İşçi, emeğinden ayırıp biriktirme yoluyla Kapitalist sınıfa geçebilir. Halbuki bunu önleyecek tek yol ruhî ve ahlâkî terbiyedir.

Page 23: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

3. FaşizmNazi Almanyası; Mussolini İtalyası

Pek çok açıdan, Fransız Devrimi sonrasında serpilip büyüyen akılcılık, ilerleme, özgürlük ve eşitlik gibi kavramlara karşı bir tepki olarak görülebilir.

Faşimde bu kavramların yerini birlik, mücadele, liderlik ve güç gibi olgular almıştır.

Örneğin İtalyan faşistler bu bağlamda "1789 öldü" sloganını kullanırlar.

Faşizmin genel olarak temelleri:- seçilmiş bir ulus olma bilinci- demokrasinin reddi ve - yayılmacı dış politika.

Page 24: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Faşizmin 14 özelliği1. Güçlü ve sürekli milliyetçilik: Vatansever

şiarlar, sloganlar, semboller, marşlar vb. 2. İnsan haklarının aşağılanması ve hor

görülmesi: işkence, yargısız infaz, siyasal suikast, uzun süreli gözaltılar

3. Düşmanların/belli odakların birleştirici bir neden olarak tanımlanması: Düşman ırksal, etnik ya da dinsel azınlıklar, liberaller, komünistler, sosyalistler, teröristler, vs.

4. Ordunun ve militarizmin yüceltilmesi: Tanımlanmış hedefler ve ordu

5. Cinsel ayrımcılığın şahlanışı: Erkek-egemenliği; Kürtaj karşıtlığı ve homofobi

Page 25: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

6. Kitle iletişim araçlarının kontrol altına alınması: Hükümet – medya: doğrudan kontrol; dolaylı kontrol: genelgeler, mevzuatlar, medya temsilcileri ya da yöneticileri

7. Ulusal güvenlik takıntısı: “Korku” araç; histerik kalabalıklar sokaklarda

8. Din ve yönetimin iç içe geçmesi: Dinin, hükümet politikalarına uygun olmadığı durumlarda bile kullanılması

9. Özel sermayenin gücünün korunması: Karşılıklı çıkar ve belli bir iktidar eliti oluşturmak

10. Emek gücünün baskı altına alınması: Sendikalar ya tamamen saf dışı edilmeli ya da şiddetle baskı altına alınmalı

Page 26: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

11. Aydınların ve sanatın küçümsenmesi: Akademiye ve sanatta ifade özgürlüğü karşı açık bir düşmanlık

12. Suç ve cezalandırma ile baskı altına alma: Polislere kanunları; polis suiistimallerine göz yumulması

13. Adam kayırma ve yozlaşmada sınır tanımama: Yönetim kadrolarına ahbap ile müttefiklerin atanması

14. Hileli seçimler: Seçimler bazen tamamen göz boyama amaçlı

Seçimlerde: - Çamur atma kampanyaları, - muhalefet adaylarının öldürülmesi, - seçim kontrolünü perdeleme ve - medya manipülasyonu yaygındır.

Page 27: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

4. Anarşizm

Anarşizm kavramı Yunanca anarchaia (hükümetin olmaması durumu) gelir.

Anarşizm; insan özgürlüğünü kısıtlayan tüm otoritelerin ortadan kaldırılmasını ve barış, uyum ve işbirliği ilkelerini talep eder.

Anarşistlere göre: devlet ve devletin kurumları (yani parlamento ve partiler), toplumu sömürmek için güç odakları tarafından dizayn edilmiş bir araçtır.

Parlamento, halkın iktidarı olmadığından, oy vermemek gerekir.

Page 28: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

• Anarşizm değil anarşizmler vardır. Ortak özellikleri:- bütünsellikten yoksunluk - antidogmatizm - şiddetsizlik- devrimcilik - çelişki ve tutarsızlığı tutarlı kabullenme - birey özgürlüğü

• Anarşistler bolşevik devrimine karşıdır. Devletin yok olmasını kabul eder, düzenin sağlanmasını doğal hale bırakır.

Page 29: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

• Bir anarşist kol ise şiddeti savunur. Eylem ile propagandayı itici güç olarak görür. Buna savunmacı şiddet diyen ve suikastlar ile düzeni sarsmayı öngören devrimci Malatesta, Bakunin temsilciler gibi ortaya çıkmıştır.

• Kropotkin evrimci, Tolstoy pasifist, Gandhi boykotçu, Proudhon kooperatifçidir.

“Anarşizm, insanın insan tarafından sömürüsünün ve tahakküm altına alınmasının ortadan kaldırılması, yani özel mülkiyet ve hükümetin ortadan kaldırılmasıdır; Anarşizm, sefaletin, hurafelerin ve nefretin yok edilmesidir.” Errico Malatesta

Page 30: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

5. Muhafazakârlık

• Bir “Muhafazakâr Model” yoktur ve muhafazakârlık bizzat ideoloji kavramını reddetmektedir.

• Muhafazakârlık; değişime karşı direniş anlamında eleştirilmektedir.

• Muhafazakârlığın var olan kazanımları ve değerleri korumak şeklinde bir yanı da vardır. Bu açıdan bakıldığında, herkes, istedikleri toplumsal düzen gerçekleştiğinde muhafazakârlaşabilirler.

Page 31: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Muhafazakarlığın 10 Prensibi1. Süreklilik arz eden bir ahlaki düzen:

Muhafazakârlara göre: İnsan tabiatı değişmez; ahlakî doğrular da değişmez.

2. Gelenekler ve teâmüller (âdetler): “Geleneği tahrip eden radikallerin Yeryüzü Cenneti yaratma hayaliyle alaşağı ettiği eski düzene göre çok daha geri bir düzen olabilir. Yapılması gerekli değişim aşamalı ve iyiyi kötüden ayırıcı olmalı; eski taşları bir çırpıda yerinden oynatmamalıdır.”

3. İtiyat (alışkanlıkları devam ettirme) Prensibi: “Modern insanlar, devlerin omuzlarındaki cücelere benzemektedir; kendilerinden önce yaşamış kişilerin kazanımlarından dolayı atalarından daha uzağı görebilmektedirler.”

4. İhtiyat prensibi: Muhafazakârlara göre: Liberaller ve radikaller, hedeflerine bir an evvel ulaşma telaşındadırlar; lakin muhtemel sonuçları tartmadan, üzerinde yeterince düşünmeden harekete geçmemek gerekir.

Page 32: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

5. Çeşitlilik Prensibi: “Bir medeniyetin içinde sağlıklı bir çeşitliliğin korunabilmesi için, düzenlerin ve sınıfların, maddi farklılıkların ve muhtelif eşitsizliklerin varlığını devam ettirmesi gerekir. Tek doğru eşitlik, Mahşer Günü’ndeki ve adil bir mahkeme huzurundaki eşitliktir. Eğer doğal ve kurumsal farklılıklar ortadan kaldırılırsa, bugün olduğu gibi, kimi despotlar ya da oligarşik gruplar, yeni eşitsizlik türlerini ortaya çıkarırlar.”

6. Mükemmel Olunamazlık Prensibi: Bu düşüncelerinden dolayı sertçe eleştirilirler. Ütopya arayışları felaketle sonuçlandığı için muhafazakârlar şöyle der: “Bizler mükemmel şeyler için yaratılmadık. Bizlerin, makul bir şekilde ümit edebileceği şey aslında şundan ibarettir: İçinde kimi kötülüklerin ve acıların pusuya yatmaya devam edeceği, tahammül edilebilir ölçüde sıkıntıların bulunacağı, adil ve özgür bir toplumun mevcut bulunacağı bir düzen. İhtiyatlı reformlara gerekli önemi göstererek, bu tahammül edilebilir düzeni koruyabilir ve geliştirebiliriz. Ancak, bir milletin eski kurumsal ve ahlakî muhafaza araçları göz ardı edildiği taktirde, ‘masumiyetin büyüsü bozulmuş olur’. İnsanın ve toplumun mükemmelliğini vaat eden ideologlar, yirminci yüzyıl dünyasını, cehenneme çevirmişlerdir.”

7. Özgürlük ve Özel Mülkiyet İlişkisi: Mülkiyet, özel ellerden çıktığında, Leviathan denilen canavar devlet her şeye hakim olur. Diğer taraftan: Mülkiyete sahip olmanın, mülk sahibine ahlakî ve hukukî yükümlülükler getirdiğini kabul etmektedirler.

Page 33: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

8. Gönüllülük Prensibi: Gönüllülüğe dayanmayan kolektivizme karşıdırlar. Aksi takdirde: “Soyut bir demokrasi adına, somut devlet, yönettiği kişilerin rızasıyla, özgürlük ve insan saygınlığına düşman olan, standartlaştırıcı bir sürece yol açmış olur.”

9. İktidarın ve insanın ihtiraslarının ihtiyatlı bir şekilde

sınırlandırılması: “Anayasal kısıtlamalar, siyasal kontroller ve dengelemeler, kanunların uygulanması, irade ve arzulara getirilen kadim girift sınırlandırmalar ağı…bütün bunların hepsi, özgürlük ve düzeni temin edecek araçlardır. Adil bir devlet, otoritenin ve özgürlüğün talepleri arasındaki sağlıklı gerilimi muhafaza eder.”

10. Süreklilik ve değişim: “Bir toplum, bazı açılardan ilerleme kat ettiğinde, genellikle başka açılardan da gerileme içindedir. Sağlıklı bir toplum iki dinamiğe -Süreklilik ve İlerleme- ihtiyaç duyar.”

Page 34: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Bir Karşılaştırma ve Eleştiri

LİBERALİZM MUHAFAZAKÂRLIKBirey UlusSeçme Hürriyeti Toplumsal OtoriteSerbest Piyasa Disiplinli Toplum‘Bırakalım Yapsınlar’ Hiyerarşi ve İtaatEn Az Hükümet Güçlü Hükümet

Bir Muhafazakârlık Eleştirisi: -Belirsizlikten kaçınma, koruma kültürü -Değişime direnme -Eşitsizliğe hoşgörü ile bakmak -Dogmatizm’e karşı hoşgörüsüzlük -Emin olma ihtiyacı -Korku yönetimi

Page 35: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Siyasal Sistemler:Yönetim Modelleri

Temel Bilgiler: Platon (Eflatun) O’na göre:

• PATRİARŞİ• MONARŞİ• ARİSTOKRASİ

• TİMOKRASİ: Sistemin bilgelikten çok şan ve şöhrete önem vermesinden dolayı bozulması

• OLİGARŞİ• DEMOKRASİ

• TİRANLIK: Halkın tamamının siyasete karışması toplumu bozacaktır; çünkü bu durumda toplum köleleşecektir.

Page 36: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

GENEL KABUL: Aristo sınıflandırması

• MONARŞİ: Ortak iyiliği amaçlayan tek’in yönetimi• ARİSTOKRASİ: Ortak iyiliği amaçlayan azınlığın

yönetimi• POLİTEİA: Ortak iyiliği amaçlayan çoğunluğun

yönetimi• TİRANLIK: Tek’in çıkarını amaçlayan tek’in

yönetimi• OLİGARŞİ: Zenginlerin çıkarını amaçlayan azınlık

yönetimi• DEMOKRASİ: Yoksulların çıkarlarını amaçlayan

çoğunluğun yönetimi

Page 37: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Modern Dünya Sistemleri

• Kapitalist "birinci" dünya

• Komünist "ikinci" dünya

• Gelişmekte olan "üçüncü" dünya

Page 38: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

DEMOKRASİ DALGALARI

1. Dalga: Westfalia Antlaşması; ABD Bildirgesi, Fransız Devrimi

2. Dalga: 2. Dünya Savaşı Sonrası

3. Dalga: Soğuk Savaş Sonrası

4. Dalga: Arap Baharı ?

Page 39: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Dünya demokrasi indeksi ülkelere göre Demokrasi sıralaması

• KRİTERLER: özgür ve adil seçim; vatandaş özgürlükleri; devlet fonksiyonları; politik katılım ve politik kültür

KATEGORİLER: "Tam Demokrasiler", "Yarı Demokrasiler" ve "Karma Rejimler"; "Otoriter Rejimler": diktatörlük

• №- Ülke- İndeks – Kategori (Economist)• 1. İsveç: 9,88 İşleyen demokrasi 113. Pakistan : 3,92 Otoriter r.

2. İzlanda : 9,71 İşleyen demokrasi 3. Hollanda : 9,66 İşleyen demokrasi 128. Beyaz Rusya : 3,34 Otoriter

4. Norveç : 9,55 İşleyen demokrasi 5. Danimarka : 9,52 İşleyen demokrasi 138. Çin : 2,97 Otoriter rejim6. Finlandiya : 9,25 İşleyen demokrasi 7. Lüksemburg : 9,10 İşleyen demokrasi 139. İran : 2,93 Otoriter rejim8. Avusturalya : 9,09 İşleyen demokrasi 9. Kanada : 9,07 İşleyen demokrasi 123. Bahreyn : 3,53 Otoriter r. 10. İsviçre : 9,02 İşleyen demokrasi

• 17. ABD: 8,22 İşleyen demokrasi 153. Suriye: 2,36 Otoriter rejim

20. Japonya : 8,15 İşleyen demokrasi 167. Kuzey Kore: 1,03 Otoriter r. 23. Birleşik Krallık: 8,08 İşleyen demokrasi 24. Fransa: 8,07 İşleyen demokrasi

Page 40: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Türkiye: Economist: Karma rejim

Freedomhouse: Kusurlu demokrasi

34. İtalya : 7,73 Kusurlu demokrasi 87. B. Hersek: 5,78 Karma35. Hindistan : 7,68 Kusurlu demokrasi 88. Türkiye : 5,70 Karma r.36. G.Kıbrıs : 7,60 Kusurlu demokrasi 90. Tayland : 5,67

Karma r.42. Brezilya : 7,38 Kusurlu demokrasi 102. Rusya : 5,02 Karma r. 47. İsrail : 7,28 Kusurlu demokrasi 111. Kırgızistan: 4,08 K. r.

• Türkiye’nin tek demokratik Müslüman ülke olduğuna itiraz var: Örneğin Bosna-Hersek’te demokrasi Türkiye’den daha ileri.

•Freedomhouse’ın yıllık yaptığı değerlendirmede Türkiye yarı-demokrat ülkeler arasında.

Page 41: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

Sunum özeti1. Siyaset ve biliminin Tanımı2. Siyasî Analiz Yöntemleri

Düşünsel GelenekDeneyci GelenekBilimsel Gelenek

3. Yönetim Feodalizm Devlet

4. Siyasetin Hatları: İktidar, Meşruiyet ve Egemenlik5. Modern Siyasi Tarihin Motorları 6. Siyaset Kuramları

Liberalizm Sosyalizm Faşizm Anarşizm Muhafazakarlık

7. Siyasal Sistemler Platon ve Aristo Sınıflandırmaları Modern Dünya sistemleri

8. Günümüzde Ülkeler: Demokrasi; Türkiye

Page 42: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

SONUÇ:ESER HAKKINDA

DERS KİTABI ÇALIŞMASI

BİRİKİM VE KENDİNE HAS USLÜP İLE YAZILMIŞ,

SİYASİ AKIMLARIN KATEGORİLENDİRİLEREK ANLATILDIĞI BİR ESER

ALANINDA İYİ BİR KAYNAK

Page 43: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

SON SÖZ NİYETİNE:

TÜRKİYE’DE YÖNETİM NASIL OLMALI?

Aristoteles’in "Toplum için en iyisi nedir?" sorusunun Türkiye için cevabı:

Evrensellik ilkeleri ve kazanımları, hukuki düzlemde olduğu kadar toplum kodlarına da sirayet edebilmeli

Page 44: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

KATKI 1: GÖRÜRPost modern sosyolog Daniel Bell

iddia etmektedir ki:

• “İdeolojiler modern çağa aitti, post modern çağda artık ideolojiler geçerliliğini yitirdi." Yani: Post-modernist çağda artık ideolojilerin (faşizm, liberalizm, sosyalizm) son bulmuş, geçerliliğini ve mümkünlüğünü yitirmiştir; bu, özellikle 2. Dünya Savaşı sonrası bunun gerçekleşmiştir.

• Dahası: Toplumlar ideoloji üretmek ve onları savunmaktan çok tüketimin peşinden gitmektedir ve post modern çağ bir tüketim toplumudur.

Page 45: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

KATKI 2: BELDER

• “Dinsel acı, aynı zamanda gerçek acının da, gerçek acıya karşı protestonun da ifadesidir. Din, ezilen yaratığın iç çekişi, kalpsiz bir dünyanın kalbidir; tıpkı ruhsuz bir durumun ruhu gibi. O, halkın afyonudur.” (Marx)

Page 46: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

TARTIŞMA SORULARI1

ABD seçimleri nasıldır? Ne kadar demokratik buluyorsunuz?

Page 47: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

SORU 2

Rusya demokrasi mi oligarşi mi?

Halkın tercihi otoriter gelişmeci/anti-demokratik ya da anti-liberal olamaz mı?

Page 48: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

SORU 3

Çin’in sistemi hakkında ne düşünüyorsunuz? Ne kadar halkçı ne kadar devletçi?

Page 49: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

SORU 4

• Demokrasi Baharı, Arap toplumlarına neden geç geldi?

Page 50: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

SORU 5

İslam Dünyasında Medine Vesikası ya da istişare usulü neden demokratik sistemlere vesile ol(a)madı?

Page 51: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

SORU 6

Sizce, devlet mi birey/toplum mu öncelik taşımalı?

Page 52: Batuhan Baypars   Çağdaş Siyasi Akımlar

SORU 7

Kendinizi siyasi akımlardan hangisine yakın görüyorsunuz?

Gelecekte (ne tür) alternatif olabilir mi?