batı sanatı tarihi

7/25/2019 Bat Sanat Tarihi

1/60

T.C.

MLL ETM BAKANLII

MEGEP(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES

PROJES)

GRAFK VE FOTORAF

BATI SANATI TARH

ANKARA 2007


2/60

Milli Eitim Bakanltarafndan gelitirilen modller; Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 saylKararile

onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarakyaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarndaamalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retimmateryalleridir(Ders Notlardr).

Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeyerehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek vegelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda

uygulanmaya balanmtr.

Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterliikazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplmasnerilen deiikliklerBakanlkta ilgili birime bildirilir.

rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlikkazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulaabilirler.

Baslmmodller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr.

Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlndasatlamaz.


3/60

i

AIKLAMALAR ........................................................................................................iiGR ...........................................................................................................................1RENME FAALYET1 ........................................................................................ 31. BATI SANATI......................................................................................................... 3

1.1. Erken Orta aAvrupa Sanat..........................................................................31.2. Orta aAvrupa sanat .....................................................................................5

1.2.1. Roman Sanat(900-1200) ..........................................................................5UYGULAMA...........................................................................................................9

LME VE DEERLENDRME.........................................................................11RENME FAALYET-2....................................................................................... 142. RNESANS DNEMSANATI..........................................................................14

2.1.talyada Rnesans Sanat ...............................................................................142.2.talya Dnda Rnesans Sanat .......................................................................18UYGULAMA.........................................................................................................21LME VE DEERLENDRME.........................................................................23

RENME FAALYET- 1 ......................................................................................263. MANYERZM VE BAROK SANATI................................................................. 26

3.1. Maniyerizm ..................................................................................................... 26

3.2. Barok Sanat .................................................................................................... 29UYGULAMA.........................................................................................................33LME VE DEERLENDRME.........................................................................35

RENME FAALYET-4....................................................................................... 384. 18. VE 19. YZYIL BATI SANATI.....................................................................38

4.1. Rokoko ............................................................................................................384.2. Neo-Klasisizm................................................................................................. 394.3. Romantizm ...................................................................................................... 414.4. Realizm............................................................................................................43UYGULAMA.........................................................................................................45

LME VE DEERLENDRME.........................................................................47MODL DEERLENDRME ..................................................................................50CEVAP ANAHTARLARI.........................................................................................53KAYNAKA.............................................................................................................56

NDEKLER


4/60

ii

AIKLAMALARKOD 211GS0114ALAN ORTAK DAL/MESLEK ORTAK MODLN ADI BATI SANATI TARH

MODLN TANIMI

Bat sanat tarihi dnemlerinin zelliklerini kavrayarakakm temsilcilerinin eserlerini ikonografik ve plastikzmleme becerisinin kazandrld renmemeteryalidir.

SRE 40/16

N KOUL

Tarih alar ve Trk SanatTarihi Modllerini baarm

olmakYETERLK Batsanattarihini incelemek

MODLN AMACI

Genel AmaUygun ortam salandnda, batsanattarihi dnemlerininzelliklerini kavrayarak akm temsilcilerinin eserleriniikonografik ve plastik zmlemesini yapabilecektir.Amalar1. Erken Orta a ve Orta a Avrupa dnemi sanat

zelliklerini ve sanatlarn inceleyerek dneme aitsanat eserlerini ikonografik ve plastik adanzmlemesini doru olarak yapabilecektir.

2. Rnesans dnemi sanat zelliklerini ve sanatlarninceleyerek dneme ait sanat eserlerini ikonografik ve

plastik adan zmlemesini doru olarakyapabilecektir

3. Manierizm ve Barok sanatzelliklerini ve sanatlarninceleyerek dneme ait sanat eserlerini ikonografik ve

plastik adan zmlemesini doru olarakyapabilecektir.

4. 18.yzyl ve 19. yzyl Bat sanat zelliklerini vesanatlarn inceleyerek dneme ait sanat eserleriniikonografik ve plastik adan zmlemesini doruolarak yapabilecektir.

ETM RETMORTAMLARI VEDONANIMLARI

Bilgisayar, projeksiyon, internet, sanat galerileri,mzeler, slyt makineleri, atlye ortam, dnemlere aitsanat eserleri

LME VEDEERLENDRME

Her faaliyet sonrasnda o faaliyetle ilgilideerlendirme sorular ile kendi kendinizideerlendireceksiniz.

retmen, modl sonunda size lme arac(uygulama, soru-cevap) uygulayarak modluygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri

lerek deerlendirecektir.

AIKLAMALAR


5/60

1

GR

Sevgili renci,

Bat Sanat Tarihi, sanatn insan kefininin yksn anlatr. Sanat tarihinin nemlibir ksmn oluturan Rnesans bnyesinde barndrr. Rnesans sanat iin olduu kadarbtn insanlk tarihi asndan ok nemlidir.

Sanatn yksn rendike sanat eserlerini daha keyifli izlemeye ve yorumlamayabalayacaksnz. Sanat hayatn bir paras yaptnz takdirde yaamnz daha keyifli halegelecektir.

Bat Sanat Tarihi Modl, size sanat tarihi ile ilgili aratrmalarnzda rehberlikedecektir. Bu modl ile yetinmeyip daha ok aratrmac olmalsnz, kaplar bu modl ilearalayp bat sanat tarihinin geni, gizemli ve gzel dnyasnda heyecan dolu gezintileryapmalsnz. Ben bu modl yazarken ok keyif aldm. Sizde okurken ve aratrrkenumarm aynkeyfi alrsnz.

GR


6/60

2


7/60

3

RENME FAALYET1

Uygun ortam salandnda; erken Orta ave Orta aAvrupa dnemi sanatzelliklerini ve sanatlarn inceleyerek dneme ait sanat eserlerini ikonografik ve plastikadan zmlemesini doru olarak yapabilecektir.

Erken Orta ave Orta aDnemi Avrupashakknda bilgi toplaynz.

Aratrma ilemleri iin internet ortam, ktphane, niversitelerin Sanat Tarihive Arkeoloji blmleri vb. gibi ortamlardan yararlanabilirsiniz.

1. BATI SANATI

1.1. Erken Orta aAvrupa Sanat

Erken orta a; gler, igaller, savalar, alkantlarla dolu ve insanlarn karanlklaragml olduu, te yandan bugnk durumlaryla Avrupa uluslarnn douunu belirleyen

bir aolmutur.

Resim1.1: Osla Gemi Mzesinde bulunan Viking Gemisi

( Resim 1.1) Vikinglerin baarltahta oymaclnyanstan gzel bir rnektir.

RENME FAALYET1

AMA

ARATIRMA


8/60

4

Erken Orta asanatnn oluumuna Helen-Latin kltr kadar kuzey kavimlerinin de

katks olmutur. Bu dnemin sanat, putperestlik inanlarndan izler tamakla birlikteaslnda tmyle Hristiyanln hizmetindedir.(Resim 1.1.)

Resim1.2: Aziz Matta. Olaslkla Aachende 800 yldolaylarnda resimlenen bir incilden

Msrllar ounlukla varolduunu bildikleri eyi; Yunanllar ise grdkleri eyiizmilerdi. Orta al sanat duyduu eyi yaptna anlatmasn renmitir. Sanatlardoaya benzeyen veya gzel eyler yapma niyetinde deillerdi. Dindalarna kutsal tarihinierik ve bildirgesini iletmek istiyorlard. (Resim1.2.)

Bu dnemde btn sanatn, dine hizmet ettii sanlmasn. Orta ada sadece kiliseleryaplmad, atolarda yapld. lk Orta a sanatndan sz ederken dinsel ynnn arlklolmasnn nedeni kiliselerin korunmu; fakatatolarn yerle bir edilmiolmasdr.

Resim1.3: 70 Metre boyunda Bayeux duvar hals

(Resim 1. 3.) 1080 dolaylarnda yaplmtr. Normanlarn ngiltereyi igalinianlatmaktadr.


9/60

5

1.2. Orta aAvrupa sanat

1.2.1. Roman Sanat(900-1200)

an insanlarsavalar ve saldrlardan korunmak iin pencereleri kk, sslemeleriyok denecek kadar az olan geni ve souk duvarlar bulunan yeryz kiliseleri ve atolarina ettiler.

Normanlarnngiltere ye beraberlerinde yeni mimari slubu getirmesi ve bu slubunyeniden biimlenmesiyle Avrupa da yeni canlanma dnemi balayacaktr. Bu dnemin ismiRoman SanatDnemi olarak adlandrlacaktr. Bu dnemde sanata dinin egemen olduunuve sanatn koruyuculuunu kiliselerin yaptnsyleyebiliriz.

Resim1.4: Speyer Katedrali. 11. Yzyl

Roman kiliseleri heykellerle sslenmesine Fransa da baland. Roman heykelleriklasik yaptlar gibi doal ve zarif deildir, ama zellikle ktlesel grkemlilikleriyle yapnn

byklklerine ok gzel uyarlar.

Resim1.5. Gney Fransada Aarlesda Saint-Trophime

Klisesinin nyz. 1180 dolaylar


10/60

6

say, drtncil yazarnn kutsal kitaptan alnm simgelerle evrili olarakn iinde

grrz. Aziz Markos iin aslan, Aziz Matta iin melek, Aziz Lucas iin kz, Aziz Yahyaiin kartal. Eski Ahitte Hezekielin grntsnde tanrnn taht, srasyla; insan, aslan, kzve kartal balarile evrili betimlenmektedir.(Resim1.5.)

Arles heykellerinin kat ve trensel yerletirimini 12. yy. minyatrl el yazmalarndagrrz.

Resim1.6. Meryeme mjde.1150 dolaylarnda resimlenen bir isve incilinden

Meryeme Mjde yksn kat ve devinimsiz bir biimde, Msr kabartmas gibibetimlemektedir. Meryemi, kardan aknlk iindeymi gibi ellerini kaldrrkengryoruz. Kutsal ruhu simgeleyen gvercin ise yukardan Meryem in stne iniyor. Melek,nerdeyse yandan gsterilmi; saeli Orta asanatnda konuma davran anlamna gelen

bir biimde uzanm. Bu sayfaya bakarak gerek bir sahnenin canl grsel anlatmnbeklersek, d krklna urayabiliriz. Ama sanatnn doal konulara yknmekten ok,Meryeme mjde gizinin tm geleneksel simgelerini bir araya getirme endiesinde olduunu

bir kez daha anmsayarak ite o zaman, onun bize hi de vermek niyetinde olmad eyinyokluunu duymayz.(Resim1.6.)

1.2.2 Gotik Sanat(12. yy)

Gotik denildiinde ilk akla gelen, sivri at ve kuleleriyle ge doru ykselen, devboyutlu katedral yaplardr. Bu zellikleriyle katedraller, insanlar tarafndan yaplmdeilde tanrtarafndan gkyznden indirilmigibi durur. Yeryzne ait deillerdir.


11/60

7

Resim1.7: Gotik Katedral:Notre Dame,Paris. 1163-1250

Bir Roman kilisesinden kp, bir Gotik katedraline girildiinde aradaki byk farkhemen anlalr. Gotik katedraller de daha geni nefler, daha kl bir ortam ve kendiniyukarlara eken daha hafif bir mekan ile karlalr. Gotik mimarisinin bu baarsiki yeni

bulua dayanr. Birincisi sivri kemerlere dayanan kaburgal tonoz sistemidir. kincisi iseyapydtan destekleyen payanda kemerlerinin kullanlmolmasdr.

Gotik sanatlar kalplam rnekleri kopya etmek ve kendi amalarna uydurmaklayetinmeyip kutsal anlatmlara saygda kusur etmeksizin, biimleri daha coturucu ve dahacanlklmlardr.

Heykel sanat, Gotik dneminde de mimariyle balantsn srdrmtr. Bu balantzellikle cephe dekorasyonunda dikkati eker. Katedralin bir paras durumundaki buheykellerin, yapnn yksekliine uygun olarak normalden daha uzun yapldklar grlr.Bunlar donmu gibi dimdik duran figrlerdir. Heykel sanatndaki bu donmuluk, 13. yzylortalarnda yumuamaya, aziz figrleri bol giysileri iinde kmldamaya, donuk yzlmelekler glmsemeye balarlar.


12/60

8

Resim1.8: Melkizedek,brahim, Musa Chartes katedralinin kuzey kart sahnn girikapsndan. Byk olaslkla 1194de yapmna balanmtr.

(Resim 1. 8.) alan her usta her figre yaam soluu flemitir. Sanki hareketediyorlar, ululukla birbirlerine bakyorlar, kvrmlarn altnda bir vcut bulunduunusylemek ister gibi sanki.

Gotik in son dneminin resim sanatnda da kat kalplarn gevediini, ematik

anlatmlarn yerini doalcbetimlere brakmaya baladngrrz. Ama hem heykelde hemde resim sanatnda doal grnm n plana alan rnekler ancak Rnesans dnemindeortaya kar.

Resim1.11. lsaya At. Padovada Capella delArenada duvar resmi. Bykolaslkla 1306da tamamlanmtr.Giotto


13/60

9

UYGULAMA

Erken Orta a ve Orta a Avrupa dnemine ait sanat eserinin ikonografik veplastik adan zmlemesini yapmak.

Resim1.12:nan

Bizim semiolduumuz sanat eseri Giottonun yapmolduu Gotik sanatna ait birduvar resmi.

Kullanlacak Ara ve Gereler

ncelenecek dneme ait eserler Dnemle ilgili yazl, grsel bilgiler DVD, VCD nternet, galeri, mze kaynaklar, niversiteler Kalem, kat.

1. Aratrma(Sanat Dnemi, Sanat, Sanat Eseri Hakknda)

Gotik sanatkutsal kitaptan kmgrsel anlatmolan bir sanattr. Sanat sadece dininemrindedir. Dnemin sanatlar evrelerindeki olup bitenlerden ok, kutsal sylenceleri

betimlemek zere sanatlarnyapyorlard.

Bu resimle Giotto tm resim sanat deitirme olana bulmutur. Minyatrressamlarnn yntemlerini kullanacak yerde kutsal yknn, deim yerindeyse gzmzn

UYGULAMA FAALYET


14/60

10

nnde gerekletii yanlsamasn bize veriyordu. Giotto dz bir yzey zerine derinlik

yanlsamasn yaratma sanatn bulmutur. Resimde betimlenen kutsal yk kararllk ve zgvenle gzmzn nnde gereklemektedir.

2. Eserin Genel Tanm

Sanatnn ad : GIOTTOEserin ad :nanYapm yl : 1306

3. Madde ve Teknik(Eserin ebatlarve kullanlan malzeme, teknii)

Paldova Capelladell Arenada duvar resmi

4. Konu( Portre, figr, natrmort, peyzaj, enteriyr, kompozisyon gibi)

Figr

5. Figrlerin Durumu( Resim iinde bulunan manzara motifleri, insan ve hayvanfigrlerinin durumu gibi )

Dinsel temalhareketsel figr,

6. Form vena(Resmin kuruluunda bulunan kompozisyon elemanlarnn durumu: denge,hareket, ritim,k-glge, ak-koyu)

Ritim duygusu ak, orta ton deerleri dengelenerek kullanlmtr.

7. z(erik) (Resmin dnce ynnden deeri, esas uygulanmak istenen ierik)

Din, toplumlarda var olduundan beri doudan batya, kuzeyden gneye kltrel etkifaktrleri oluturmakta ve yanstmaktadr.


15/60

11

LME VE DEERLENDRME

Bu faaliyet ile ilgili hangi bilgileri kazandnz aadaki sorular cevaplayarakbelirleyiniz.

A- OBJEKTF TESTLER (LME SORULARI)

Aadaki sorularn cevaplarndoru ve yanlolarak deerlendiriniz.

1. Erken Orta a bugnk durumlaryla Avrupa uluslarn douunu belirleyen bir aolmutur.

2. Erken Orta a sanatnn oluumuna Helen-Latin kltr kadar kuzey kavimlerinin dekatksolmutur.

3. Erken Orta a sanatlar doaya benzeyen veya gzel eyler yapma niyetindedeillerdi.

4. Roman kiliseleri, heykellerle sslenmeye Almanyada baland.

5. Arles heykellerinin kat ve trensel yerletirimini 20. yy. minyatrl el yazmalarndagrrz.

6. Gotik denildiinde ilk akla gelen ise, sivri at ve kuleleriyle ge doru ykselen, devboyutlu katedral yaplardr.

7. Gotik katedrallerinde daha geninefler, dahaklbir ortam ve kendini yukarlara ekendaha hafif bir mekn ile karlalr.

8. Heykel sanatndaki bu donmuluk 13. yzyl ortalarnda yumuamaya, aziz figrleri bolgiysileri iinde kmldamaya, donuk yzl melekler glmsemeye balar.

Cevaplarnzcevap anahtarile karlatrnz.

DEERLENDRME

Cevaplarnz, cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerekkendinizi deerlendiriniz. Yanlcevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnzsorularla ilgili konularfaaliyete geri dnerek tekrar inceleyiniz.

LME VE DEERLENDRME


16/60

12

B- UYGULAMALI TEST

Erken Orta a veya Orta a dnemlerine ait bir eser seerek nerilen ilembasamaklarna gre eseri inceleyiniz.

Aadaki ilemleri tamamladnzda setiiniz sanat eserini incelemiolacaksnz.

Kullanlacak ara ve gereler ncelenecek dneme ait eserler Dnemle ilgili yazl, grsel bilgiler DVD, VCD nternet, galeri, mze kaynaklar, niversiteler

Kalem, kat

1. Aratrma (Sanat Dnemi, Sanat, Sanat Eseri Hakknda)

2. Eserin GenelTanmSanatnn ad :Eserin ad :Yapm yl :



5. Figrlerin durumu( Resim iinde bulunan manzara motifleri, insan ve hayvanfigrlerinin durumu gibi )

6. Form vena(Resmin kuruluunda bulunan kompozisyon elemanlarnn durumu:denge, hareket, ritim,k-glge, ak-koyu)



17/60

13

DEERLENDRME LE

Aadaki kriterlere gre yukardaki almanzdeerlendiriniz.

AIKLAMA: Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnzbecerileri EVET ve HAYIRkutucuklarna (X) iareti koyarak kontrolediniz.

Gzlenecek Davranlar Evet Hayir

Aratrma yaparak veri topladnz m?

Bilgilerinizi gzden geirdiniz mi?

Sanat eseri aratrmasyaptnz m?

Sanatnn adn, eserin adn, yapm ylnaratrdnz m?

Madde ve teknik ynnden incelendiniz mi?

Konu ynnden incelediniz mi?

Figrleri, durumu ynnden incelediniz mi ?

Form ve ina ynnden incelediniz mi?

z ynnden incelediniz mi?(ierik-yorum-yarg)

DEERLENDRME

Uygulama faaliyetinde kazandnz davranlarda iaretlediiniz EVET lerkazandz becerileri ortaya koyuyor. HAYIR larnz iin ilgili faaliyetleri tekrarlaynz.TamamEVETise dier renme faaliyetine geiniz.


18/60

14

RENME FAALYET-2

Uygun ortam salandnda; Rnesans dnemi sanat zelliklerini vesanatlarn inceleyerek dneme ait sanat eserlerini ikonografik ve plastik adanzmlemesini doru olarak yapabilecektir.

Rnesans dnemi Avrupa shakknda bilgi toplaynz.

Rnesanshazrlayan etmenler nelerdir?

Rnesans dnemi balca sanatlarnaratrnz.

Aratrma ilemleri iin internet ortam, ktphane, niversitelerin Sanat Tarihive Arkeoloji blmleri vb. gibi ortamlardan yaralanabilirsiniz.

2. RNESANS DNEMSANATI

2.1.talyada Rnesans SanatRnesans genelde, 14.16. yzyllarda talyada klasik modellerin etkisi ile sanat ve

yazn alanndaki canlan olarak tanmlanr. Rnesans, talyada yalnz sanat alanndagrlmez; sosyal yaantnn btn dallarndaki hareketlilii, canlanda ierir. Rnesansgnmzde klasik Avrupa sanatnbalatan dnemdir.

15. yzyldan itibaren ise dnce alannda,lk ada anlaynn etkileri grlmeyebalanr. Byk dnrlerin yaptlar talyancaya evrilir, lka mitolojisindeki yklerHristiyanla uyarlanr. Bu arada resim, heykel ve mimari, yaplan kuramsal almalarn daetkisiyle sanat nitelii kazanmaya balar. lk a felsefesinin de etkisiyle, insan Kk

evren (micro cosmos) olarak gren hmanist anlay geliir. Bu deiim, ekonomik birtemele de dayanmaktadr. Zenginleen kent dkalklarnda klasik sanat eitimi grmpatronlarn egemenlii, Rnesansn olumasnda hayli etkili olmutur.

RENME FAALYET-2

AMA

ARATIRMA


19/60

15

Resim 2. 1: Pazziapeli

Rnesansla birlikte nemli bir gelimeye daha tank oluruz. Orta ada zanaatolarak grlen ressam, heykeltra ve mimarlar bu dnemde sanatlaryla ilgili kuramsalalmalar da yapmaya balarlar. Hemen hemen btn byk Rnesans ustalar aynzamanda byk birer kuramcdrlar. Bunlardan biri de mimaride oran ve perspektifkonusunda aratrmalar yapan Fhilippo Brunelleschidir (13771446). SanatnnFloransada yapt Pazzi apeli (1420), Rnesansn mimari anlayn aka ortaya

koymaktadr. Brunelleschi bu kk yapda yatay-dikey kartln belirgin bir biimdegzler nne sermitir. Gotik dnemde batac edilmi olan sivri kemer yerine, yuvarlakkemerin kullanlmolmasda bir yeniliktir. Yaln kare plan, altstunlu bir giriblm velk atapnaklarnnkini andran kubbesiyle Pazziapeli, erken Rnesans mimarisinin tipik

bir rneidir.(Resim2.1.)

Resim 2. 2. San Pietro Pietas


20/60

16

Kusursuz Form, Denge, Uyumlu Oranlar, Zerafet resim ve mimarinin

yannda 15. yzyln heykel anlaynda da geerlidir. Rnesans heykeli en kusursuzanlatmn kukusuz Michelangelonun (14751564) yaptlarnda bulmutur. Sanatnngenlik dnemi heykeli San Pietro Pietas (16. yzyl ba), Rnesansn en baarlyaptlarndan biridir. Tmyle cilalanp parlatlm olan heykelde her bir form, en inceayrntsna kadar titizlikle ilenmitir.sann yatay, Meryemin dikey gvdesi, Rnesansnkartlklara dayal sanat anlayna tipik bir rnektir. Ayrca, bu iki figrn kompozisyoniindeki nemi de eit bir biimde belirtilmitir. Birinin arl tekini ezmez. San PietroPietas, Rnesans ilkeleri ve dzeninin sergilenii asndan st dzeyde bir rnektir.(Resim2. 2.)

Resim2.3: Son Akam Yemei, 1498, 460 x 880 cm

Sanat alanndaki bu byk gelimenin bir baka nedeni de sanat atlyelerinin nkazanmas idi. Yzlerce rak, byk ustalarn yannda eitim gryor, onlarn ciddi venemli almalarna katlyor, kimi zaman da yaptlarn izin verilen blmn tek balarnagerekletiriyorlard. Bu atlyelerden biri de ressam ve heykeltraVerrocchionun atlyesiidi. Atlyesindeki raklardan biri, sann Vaftizi (Uffizi, Floransa) adl resimde grevalm, olaslkla da soldaki melei ve manzarann bir blmn boyamtr. Bu kii, dahasonra Rnesansa damgasn vuracak olan sanatlardan biridir: Leonardo da Vinci(Resim2.3.)

Leonardo Da Vinci (1452-1519) resimden, anatomiye kadar birok alanda kuramsalalmalar yapm dehadr. Mhendislikten ve tppa kadar birok alana nemli katksalamtr.


21/60

17

Resim 2.4. Mona Lisa c.15035, YalBoya, 77 x 53 cm Leonardo Da Vinci

Mona Lisa nn dipdiri canllyla; sanki bize bakyor, gerekten dnyor gibi.Yaayan bir varlkmasna gzlerimizin nnde deiiyor, sanki her bakta daha deiikoluyor gibi. Yaptn LouvreDaki zgn karsnda doast bir ey halini alan bu garipizlenimi, tablonun fotoraflarkarsnda bile grebilirsiniz. Bizimle alay ediyor gibidir kimizaman Lisa. Ama ite glmsemesinde bir hznn glgesini yakalar gibi oluyoruz. Leonardo

bu etkiyi hangi aralarla elde edeceini ok iyi biliyordu. Bu byk doa gzlemcisi, insangznn mekanizmasn kendinden ncekilerden ok daha iyi biliyordu. Doaya egemen

oluun, sanatlara yarattbir sorunu aka saptamt.(Resim 2. 4.)


22/60

18

2.2.talya Dnda Rnesans Sanat

15. yzyldan balayarak talya dnda da Rnesans slubunun ana zelliklerindenbiri olan Natralizm gelimeye balamtr. Sanat, kuzeyde Gotik slup yoluylaematik vesembolik bir anlatma ynelmiti. Oysa nesneleri geree uygun bir biimde resimlemeanlay domu, sanatlar resimlerine doaya uygun yani Natralist anlay

benimsemilerdir. Natralist anlayla herey doada olduu gibi, insan gznn grdgibi betimlenir. Doal olmak, doaya benzemek temel ilkedir.

Duru, sakin anlatml portreler; i meknn tanmlan ve buna bal olarak izgiselperspektif denemeleri, arka planda manzarann titiz bir gzlem sonucu ayrntl biimdeverilii, kuzey resminin temel zellikleridir.

Resim2.5: Gl Bahesinde Meryem

Yeni resim anlay Schongauer ve Lochnerin resimlerinde ortaya kmtr. StilGalante denen ince, yumuak ve zarif bir resim slubu gelimitir. ColmarlsanatMartinSchongauer (lm 1491) hakknda ilk kaytlar 1465 ylna aittir. En nl resmi GlBahesinde Meryem (St. Martin Kilisesi, Colmar) ile bu slubun tipik rneklerinden biriniveren sanatnn anlatm, arbir sslemeciliin yannda figrlerin veriliindeki yumuaklkve canlrenklerle de dikkati eker.(Resim2.5.)


23/60

19

Resim 2. 6: Drer Portre

Drer, yalboya resimlerinde de tipik bir Rnesans sanats olduunu kantlar.Salam, oranl ve ayrntl bir biimde verilmi olan figrler; ayn zamanda Rnesansresminin temel zelliklerinden olan glge-k olgusunu da sunarlar. Rnesans dncesikiiyi bir Micro Cosmos (kk evren) olarak tan mlamaktayd. Drer de 1506da yaptPortresinde (Alte Pinakothek, Munich) sa benzeri bir grnmdedir. Ressam, belki herikisi de yaratc olan Tanr ve Sanat arasnda bir paralellik dnmt. te yandansa llelerinin ilenii modelin ruhsal yapsnn da veriliiyle resim, tm portre sanatiinde

nemli bir yer edinmitir.(Resim 2. 6.)


24/60

20

Resim 2. 7: Aziz George

Bu dnemin bir baka nemli sanats ise Albrecht Altdorferdir (yak. 14801538).Altdorfer Avusturya Alplerinde dolam, genellikle dalarn ve vadilerin resmini yapm,dinsel ve mitolojik konulu resimlerinde bile manzaraya byk nem vermitir. Altdorfer,modern anlamda ilk manzara ressam saylr. Konulu resimlerde manzaray sahnenin arka

plan olarak deil, kendi bana estetik gzellii olan bir tr haline getirmitir. Manzaralariinde konular ve figrler ikinci derecede yer alrlar. Aziz Georgeun Canavarla Sava(AltePinakothek, Munich) adlyaptnda ayrntl ve genibir doa grnmyle karlarz. Bugrntnn iinde figrleri seebilmek bile ok zordur. Sanat te yandan byk manzara

kompozisyonlarnda kuzeyin temel zelliklerinden biri olan detay natralizmini de ihmaletmemitir. En kk bir dal kvrm, her bir yaprak en ince ayrntsna kadar titiz birbiimde verilmitir.(Resim 2. 7.)


25/60

21

AMA FAALYET

UYGULAMARnesans dnemine ait sanat eserinin ikonografik ve plastik adan zmlemesini

yapmak.

Resim 2. 8: Vensn Douu

Bizim semi olduumuz sanat eseri Sandro Botticellinin yapm olduu Rnesansdnemine ait yumuatlmadr bezi zerine yalboya ile izilmiresim.

Kullanlacak Ara ve Gereler1. ncelenecek dneme ait eserler2. Dnemle ilgili yazl, grsel bilgiler3. DVD, VCD4. nternet, galeri, mze kaynaklar, niversiteler5. Kalem, kt.


Kusursuz form, denge, uyumlu oranlar, zarafet, zarif ve uyumlu izgilerRnesans dneminin balca sanatsal zelliklerindendir. Sanatlar kutsal kitaplardakiykleri betimlemek yerine insana, doaya ynelmilerdir. Antik a sanatnnkusursuzluu, mkemmellii yeniden canlanm; bu canlansadece sanatsal alanda olmayptm sosyal alanda grlmtr.

Botticelli, Hristiyan sylencesini deil klasik bir sylenceyi betimler. Vensndenizden doumu imgesini sanat kompozisyonuna mkemmel ekilde aktarr. Bir kavkzerinden denizden kan Vens, uan rzgr tanrlar tarafndan bir gl yamuru altndakaraya itiliyor. Vens karaya ayak basarken perilerden birisi, kzlms bir rtyle onu

karlyor. Botticellinin zarif ve uyumlu izgileri Gotik geleneini anmsatr. Botticellinin

UYGULAMA FAALYET


26/60

22

izgi zarifliini elde etmek iin doaya kar zgrce davran, izginin uyumu ve

gzelliini oaltyor, nk bu zgrlk Vens sanki gkyznn armaanym gibikylarmza iletivermi sonsuzca yumuak ve zarif bir yaratk olduu izleniminiglendiriyor. Botticelli sanatnn ulat g, bu sanat yalnzca kutsal yknn anlamniletilmekte ie yarayan ara gibi grmesine engel oluyordu. O, bu gcn, ,zenginlik ve lksdolu cvl cvl biratafata dntrmek iin kullanyordu.

2. Eserin Genel TanmSanatnn ad : Sandro BotticelliEserin ad : Vensn DouuYapm yl : 1485


172.5 x 278.5 cm, yumuatlmadr bezi zerine yalboya teknii


Figrsel, peyzaj ve yalboya almas

5. Figrlerin Durumu( Resim iinde bulunan manzara motifleri, insan ve hayvanfigrlerinin durumu gibi)

Birbiriyle iletiimde hareketli figrler


Renk, renk girileri ve renk ahengi uyumu


Antik aa yneli, canlan,


27/60

23

LME VE DEERLENDRME


A. OBJEKTF TESTLER (LME SORULARI)


1. Rnesanstalyada yalnz sanat alannda grlr; sosyal yaantnn btn dallarndakihareketlilii, canlaniermez.

2. Resim, heykel ve mimari; yaplan kuramsal almalarn da etkisiyle sanat niteliikazanmaya balar.

3. Hemen hemen btn byk Rnesans ustalar, aynzamanda byk birer kuramcdrlar.

4. Leonardo Da Vinci (14521519) resim alannda kuramsal almalar yapmdehadr.

5. Kusursuz form, denge, uyumlu oranlar, Zarafet resim ve mimarinin yannda 15.yzyln heykel anlaynda da geerlidir.

6. 15. yzyldan balayaraktalya dnda da Rnesans slubunun ana zelliklerinden biriolan Natralizm gelimeye balamtr.

7. Salam, oranlve ayrntlbir biimde verilmiolan figrler, aynzamanda Rnesansresminin temel zelliklerinden olan glge-k olgusunu da sunarlar.

8. Altdorfer, modern anlamda ilk manzara ressamsaylr.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerekkendinizi deerlendiriniz. Yanlcevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnzsorularla ilgili konularfaaliyete geri dnerek tekrar inceleyiniz.

LME VE DEERLENDRME


28/60

24

B. UYGULAMALI TEST

Rnesans dnemine ait bir eser seerek nerilen ilem basamaklarna gre eseriinceleyiniz.


Kullanlacak AraveGereler

1). ncelenecek dneme ait eserler2). Dnemle ilgili yazl, grsel bilgiler

3). DVD, VCD4). nternet, galeri, mze kaynaklar, niversiteler5). Kalem, kt.



Sanatnn ad :Eserin ad :Yapm yl :



5. Figrlerin Durumu ( Resim iinde bulunan manzara motifleri, insan ve hayvanfigrlerinin durumu gibi)


7. z(erik) (Resmin dnce ynnden deeri, esas uygulanmak istenen ierik


29/60

25

DEERLENDRME LE

Aadaki kriterlere gre yukardaki almanzdeerlendiriniz


Gzlenecek Davranlar Evet Hayr







Figrlerin durumu ynnden incelediniz mi ? Form ve ina ynnden incelediniz mi?


DEERLENDRME

Uygulama faaliyetinde kazandnz davranlarda iaretlediiniz Evet lerkazandz becerileri ortaya koyuyor. Hayr larnz iin ilgili faaliyetleri tekrarlaynz.TamamEvet ise dier renme faaliyetine geiniz.


30/60

26

RENME FAALYET- 1

Uygun ortam salandnda; Manierizm ve Barok dnemleri sanatzelliklerinive sanatlarn inceleyerek dneme ait sanat eserlerini ikonografik ve plastik adanzmlemesini doru olarak yapabilecektir.

Maniyerizm kelime anlamnve o dnem Avrupasnaratrnz.

Barok slubun Rnesans dnemi sanatndan farkllarnaratrnz.

Aratrma ilemleri iin internet ortam, ktphane, niversitelerin Sanat Tarihive Arkeoloji blmleri vb. gibi ortamlardan yararlanabilirsiniz.

3. MANYERZM VE BAROK SANATI

3.1. Maniyerizm

Toplumsal gerilimler ve sorunlar, sanatlarbyk lde etkilemeye balar. Bu etki,sanatlarn Klasik an ve Rnesansn zelliklerinden giderek uzaklamalarna neden olur.1520, sanatsal adan bir deiimin balang noktasdr. Michelangelo, 16. yzyln

bandan itibaren daha deiik bir anlatma ynelmi, biim asndan Rnesanstan farklbirslup oluturmutur. Bu gei dneminin ismi, sonradan Maniyerizm olarakadlandrlacaktr.

RENME FAALYET3

AMA

RATIRMA


31/60

27

Resim 3. 1: Roma Senatrler Meydan

Michelangelonun dalda da (resim, heykel, mimari) verdii yaptlar, Maniyeristslubun tipik rnekleridir. Michelangelo tek tek yaplarn yannda, Maniyerist slup iinde

bir kentsel mekn tasarmda yapmtr. Roma Senatrler Meydan, onun bu alandaki ilginbir almasdr. Bu tasarmda ortada Marcus Aureliusun atl ant, yanda cephe

dzenlerini yine Michelangelonun yapt saraylar, bir yanda ise antsal merdivenler yeralmaktadr. kizkenar drtgen olarak dnlm meydanda, Rnesansn matematikseldzeninin bireysel bir yaklamla krlmassz konusudur.(Resim 3.1.)


32/60

28

Resim 3. 2: Uzun Boyunlu Meryem

Formlarn uzamas, Rnesansta kusursuz bir biimde tanmlanm olan insananatomisinin -bilerek- bozulmaya balanmas, Maniyerist resmin bir zelliidir. FrancescoParmigianino (15031540) Uzun Boyunlu Meryem (Pitti Galerisi, Floransa) adl resminde

bu tr deformasyonlarn en bilinen rneklerinden birini vermitir. Artk sanat bireysel birespriyle Rnesans ressamnn hi dnmeyecei dzenlemelere gidebilmektedir.(Resim 3.2.)

Resim 3. 3. Mediciapeli


33/60

29

Toplumsal gerilimler ve sorunlar sanatlarbyk lde etkilemeye balar. Bu etki,

sanatlarn klasik an ve rnesansn zelliklerinden giderek uzaklamalarna neden olur.Bunun nedeni de Michelangelonun daha 16. yzyln banda deimeye balayan bireyselslubudur. Michelangelo Floransada nl Medici ailesinin mezar apelini yapmtr. SanLorenzo Kilisesinde yer alan bu yapdaki en nemli almalar ise Giuliano ve Lorenzo deMedicinin Mezar Antlardr. Gen yata lm olan Giuliano de Medicinin mezarantnda, figrn dar ni iine yerletiriliiyle snrlar zorlayan, dar taacakm izlenimiveren bir grnt yaratlmtr. Antn alt blmnde ise uzanmiki figr vardr. Bunlardan;soldaki kadn figr geceyi, sadaki ise gndz simgeler. Heykeller biim asndan,Michelangelonun yeniliki almalardr. Kimi yerleri yarm braklm, kimi organlarisearderecede belirtilmitir. Artk heykelde de Rnesansn klasik beenisinden ayr, yeni birestetik anlay gndeme gelmitir. Ancak bu tarihten sonra (152034) Michelangelonun

heykelleri, Maniyerizm iinde tipik rnekler olmaktan kar. Sanatnn son yaptlar, hibirslup iinde yer almaz; onlar, bireysel bir dramn etkileyici anlatmlardr. Bu noktadasoyutlamadan bile sz edebiliriz.(Resim 3. 3.)

3.2. Barok Sanat

17. yzyln banda Avrupada yepyeni bir sanat slubunun doduuna tank olunur.Bu yeni slup, Rnesans slubundan ayr; hatta ona tmyle kart bir sanat slubudur. Sanattarihileri, yalnz resim, heykel ve mimarldeil; teki sanat dallarnda kapsayan, temeldeRnesanstan farkl, yeni bir dnya grne dayanan bu sluba Barok Sanat adnvermilerdir. Barok szc, Portekizce Barucca sznden gelir. Portekizcede garip

biimli, eri br incilere verilen bu kltc ad; aradan yzyl getii halde Rnesansilkelerine ballkta direnen tutucu kiilerce konulmutu. Bat sanatnda her byk akm,

balangta sert tepkilerle karlam, adlarn da ok kez byle aalatc tanmlardanalmtr. Toplumsal gerilimler ve sorunlar sanatlar byk lde etkilemeye balar. Buetki, sanatlarn klasik an ve Rnesansn zelliklerinden giderek uzaklamalarna nedenolmutur.

Resim 3. 4: Ruccelai Saray(Floransa)


34/60

30

Rnesans mimarl ile Barok mimarl arasndaki farklar daha iyi kavrayabilmek

iin bir karlatrma yapmak yerinde olur. Rnesans dneminin nl yaplarndan RuccelaiSaray(Floransa) ile Barok saray mimarisinin tannmrneklerinden biri olan ViyanadakiSchnbrun Saray, iki slubun farklarn belirgin bir biimde gz nne seren rneklerdir. katl bir yap olan Ruccelai Saraynn cephesinde ilk bakta kavranabilen bir yatay-dikey dzeni sz konusudur. Saan ve katlar ayran silmelerin yatay dzenlenii ile

pencerelerin arasnda yer alan ve yerden atya kadar uzanan yalancstunlarn dikey oluu,yapnn cephesinde bir yatay-dikey kartlmeydana getirmitir. Alt katta kare, st katlardadikdrtgen biimli pencereler ve yuvarlak kemerli alnlklar birbirinin tekrardr. Avusturyalmimar Fischer von Erlachn 17. yzyln ikinci yarsnda yapt Viyanadaki SchnbrunSaraynn cephesi simetrik bir dzen gstermekle birlikte yan kanatlarn kademeli olarakne aln ile cepheye Rnesans saraylarnda grlmeyen bir hareket ve derinlik

kazandrlmtr.(Resim 3. 4.)ve(Resim 3. 5.)

Resim 3. 5: Schnbrun SarayViyana


35/60

31

Resim 3. 6: Daphne ve Apollon Heykeli

Barok an en nl heykelcisi Berninidir. Berrini 1616 tarihli Daphne ve ApollonHeykelinde (Galleria Borghese, Roma) Yunan mitolojisindeki ilgin bir konuyu ele almtr.Bu grup kompozisyonu Barok heykel sanatnn en baarlrnlerinden biridir. Figrler aras

balantlar, hareketlerdeki incelik ve uyum, heyecanlara elik eden soldan saa ykseli,heykelin baarsn salayan zelliklerdir. Bernini; krlgan ta, st beyaz mermeri inanlmaz

bir beceriyle dantel gibi ilemitir. Ama bu sadece el hnerine dayanan cansz bir tasvirdeildir; mermer figrler sanki soluk alp vermekte, olayn en heyecanl ann seyirciyle

paylaarak yaamaktadrlar. Bu yaptta Barok heykelin bir baka zellii grlr: Artkheykel tek noktadan baklarak deil, evresinde dnp dolalarak kavranan birok ynllkde kazanmtr.(Resim 3. 6.)


36/60

32

Resim 3. 7: Daphne ve Apollon Heykeli

Sanat tarihileri 16. yzyln sonunda n kazanan Caravaggioyu Barok resmin babassayarlar. Ksa yaamna sdrd birbirinden baarl yaptlarla bu tanm hak etmitir.

sann Mezara Konuluu (Vatikan) adl yaptnda; sada ellerini acyla kaldrm azizedenbalayarak sola doru kademeli olarak sralanp eilen figrlerin hareketi, sann sarkankoluyla mezar tana ulamaktadr. Hareket hem acyhem mezara konuluu ifade etmekte,gerek ortadaki krmz al gerek ustalkl glge-k kullanm dramatik bir etkioluturmaktadr.(Resim 3. 7.)


37/60

33

UYGULAMA

Maniyerizm ve Barok sanatna ait sanat eserinin ikonografik ve plastik adanzmlemesini yapmak.

Resim 3. 8:afak

Bizim semi olduumuz sanat eseri afak; Romada, Rospiglios Konann birtavanna 1614de RENI tarafndan yaplmFresko.

Kullanlacak Ara ve Gereler:1). ncelenecek dneme ait eserler2). Dnemle ilgili yazl, grsel bilgiler3). DVD, VCD4). nternet, galeri, mze kaynaklar,niversiteler5). Kalem, kat.


Sanat, afa ve arabas stnde delikanl gne Tanrs Apollonu betimlemitir.

Arabann evresinde gzel Horalar hep beraber nee iinde dans ediyorlar. nlerinde sabahyldznsimgeleyen ocuk uuyor. Gnnll douu imgesi zarif ve gzel.

Reni kompozisyon olarak birbiriyle uyumlu salt gzellii vurgulamak istercesinesadece resim yapmak eilimindedir.

Barok sluptaki tavan resimlerinde de mimari izimler sz konusudur. Ancak bunlarderinlik etkisi uyandracak biimde erilip bklerek ka noktasna doru ykselmekte,ortadaki hareketli figrler ise sanki gk boluunda uumaktadr. Seyirci artk tavanyzeyini farketmemekte, kapalbir mekan iinde bulunduunu unutmaktadr.

UYGULAMA FAALYET


38/60

34

Yenia sanat olan Barok sanatn da temel amac grneni gerekte olduu gibi

inandrc bir biimde vermekti. Natralizm denilen bu tutumda ama aynyd, ama Baroksanatbu amacna Rnesans sanatsndan ok ayryollardan varmaybaarmtr.


Sanatnn ad : RENIEserin ad :afakYapm yl : 1614


Yalboya teknii


Naturalizm

5. Figrlerin Durumu ( Resim iinde bulunan manzara motifleri, insan ve hayvanfigrlerinin durumu gibi )

leri derece hareketli figrlerin tasarm


Boluk iersinde hareketli figrlerin kullanm

7. z (erik) (Resmin dnce ynnden deeri, esas uygulanmak istenen ierik) Kanoktasnda ykselmekte olan figrlerin kompozisyonu, salt gzellik


39/60

35

LME VE DEERLENDRME




1. Toplumsal gerilimler ve sorunlar sanatlar byk lde etkilemeye balar. Bu etki,

sanatlarn Klasik an ve Rnesansn zelliklerine yaknlamalarna neden olur.2. Michelangelonun dalda da (resim, heykel, mimari) verdii yaptlar, Maniyerist

slubun tipik rnekleridir.

3. Formlarn uzamas, Rnesansta kusursuz bir biimde tanmlanm olan insananatomisinin -bilerek- bozulmaya balanmas, Maniyerist resmin bir zelliidir.

4. Barok slup, Rnesans slubundan ayr, hatta ona tmyle kart bir sanat slubudur.

5. Barok an en nl heykelcisi Michelangelo dur.


DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerekkendinizi deerlendiriniz. Yanlcevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnzsorularla ilgili konular, faaliyete geri dnerek tekrar inceleyiniz.

LME VE DEERLENDRME


40/60

36

B-UYGULAMALI TEST

Maniyerizm ve Barok sanatna ait bir eser seerek nerilen ilem basamaklarna greeseri inceleyiniz.


Kullanlacak Ara ve Gereler:

ncelenecek dneme ait eserler Dnemle ilgili yazl, grsel bilgiler

DVD, VCD nternet, galeri, mze kaynaklar, niversiteler Kalem, kt.










41/60

37

DEERLENDRME LE

AIKLAMA:Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnzbecerileriEVETveHAYIRkutucuklarna (X) iareti koyarak kontrolediniz.

GZLENECEK DAVRANILAR EVET HAYIR


Bilgilerinizi gzden geirdiniz mi? Sanat eseri aratrmasyaptnz m?




Figrlerin durumu ynnden incelediniz mi?

Form ve ina ynnden incelediniz mi? z ynnden incelediniz mi?(ierik-yorum-yarg)

DEERLENDRME

Uygulama faaliyetinde kazandnz davranlarda iaretlediiniz EVET lerkazandz becerileri ortaya koyuyor. HAYIR larnz iin ilgili faaliyetleri tekrarlaynz.TamamEVET ise dier renme faaliyetine geiniz.


42/60

38

RENME FAALYET-4

Uygun ortam salandnda; 18. ve 19. Yzyl Bat sanat zelliklerini vesanatlarn inceleyerek dneme ait sanat eserlerini ikonografik ve plastik adanzmlemesini doru olarak yapabilecektir.

Sevgili renci, bu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrmaudur:

Rokoko, neo-klasizm, romantizm, realizm sanatlarnn temel zellikleriniaratrnz.

Aratrma ilemleri iin internet ortam, ktphane, niversitelerin Sanat Tarihive Arkeoloji blmleri vb. ortamlardan yararlanabilirsiniz.

4. 18. VE 19. YZYIL BATI SANATI4.1. Rokoko

17. yzylda doan Barok slup, hayli deimi olarak 18. yzylda da varlnsrdrmtr. Barok sanatn glge-k kartlna dayanan arpc, ie ileyici dramatiketkisi giderek kaybolmu ve yerini yumuak hatta biraz gevek bir sluba brakmtr. Bu,seyirciyi etkilemekten ok oyalayan, gz alcama o lde yzeysel bir sluptur. Resimselnitelikler zayflam; dekoratif, sslemeci bir ilev n plana gemitir. Bu dnemin saray vekklerin i dekorasyonu ve mobilyalarda bu yeni slubu yanstmaktadr. Sanat tarihileri,

bitkisel bezemelerin ve duvarlar kaplayan resimlerin gz oyalayan, tasasz ve yaldzlslubunu Rokoko diye adlandrmlardr. Bu szck, Franszca rocaille szndengelmektedir. Rocaille, rk yapl talarn harla kartrlmasyla oluturulan yapaykayalklara verilen addr. Bunun bir rnei, stanbulda Emirgan Korusundaki bykhavuzun kenarnda grlebilir. Fransz Rokoko ressam Fragonardn Saint-ClouddaElence (Banque de France, Paris) adl resmi, o dnemde saray evrelerinin okholandklarbu tr bir parkve park yaantsnbaaryla yanstmaktadr.(Resim 4. 1.)

RENME FAALYET4

AMA

ARATIRMA


43/60

39

Resim 4. 1: Saint-Cloudda Elence

Siyasal ve ekonomik durum bozulduka saray bu tr ak hava elencelerine daha okynelmi, tpk bizim Lale Devrinde olduu gibi, sorunlar halkn gznden uzaklatrmakiin dedikodulu mesire elenceleri alp yrmtr. Bu dnemde gz alc giysili hafifmerep hanmlarn; peruklu, fraklapkn erkeklerin gnl ilikileri gnlk yaamn olduu

gibi sanat yaptlarnn da balca konusu haline gelmitir.

4.2. Neo-Klasisizm

Avrupa, 18. yzyln son eyreinde siyasal ve ekonomik alkantlara sahne olmutur.lk byk patlama Fransada ortaya km, 1789 Fransz Devrimiyle krallk rejimiyklarak, kral ve yandalar srgne ya da giyotine gnderilmiti. Bu yllarda alkantlParisin sanat evrelerinde yeni bir sanatya ve onun nclk ettii yeni bir sanat slubunundouuna tank olunur. Bu gen sanat Jacques Louis Daviddir. nclk ettii akma daNeo-Klasisizm ad verilmitir. Klasik sanat lksnn yeniden canlandrl olan bu

akmn douu iki nemli etkene balanabilir. Bunlardan ilki, arkeoloji biliminin temelleriniatan Alman arkeologu ve sanat tarihisi Winckelmannn eski Yunan ve Roma sanatncanlandrma abalardr. Winckelmannn giderek zlm, safln ve soyluluunuyitirmi Avrupa sanatn, kendi z kaynaantikiteye balama konusundaki grleri sanatevrelerinde geniyanklar uyandrmt.


44/60

40

Resim 4. 2: Horace Kardelerin Yemini

Jacques Louis David de devrimden hemen nce yapt Horace Kardelerin Yemini(Louvre, Paris) adl nl tablosunda Roma tarihinden alnm bir konuyu ilemitir. Horaceailesinin olu lkelerini dman saldrsna kar savunmak iin lnceye kadararpacaklar zerine babalarna and iiyorlar. Vatansever baba da gen oullarn yitirme

korkusundan uzak onlara silahlarn vermektedir. Bu resimde Rokokonun yumuak, cicilibicili slubuna kar, sert ve yaln bir slup grlmektedir. Bu slubu douran ikinci etken,bu tabloda da tank olunduu gibi, o yllarda esen devrim rzgrlar, vatanseverlik vezgrlk duygulardr. David yaptn dramatik etkisini arttrmak iin bir kartlktan dayararlanmtr. Tablonun solunda erkeklik ve gzpeklik duygusunu vurgularken, sadakiayrntda kadnszayflk veefkat duygularndile getirmitir.(Resim 4. 2.)

Kuramsal temelleri Almanyada atlan Neo-Klasik akm, ortamn elverililiinedeniyle daha ok Fransada uygulanma olanabulmutur. Bu yzden bir bakma Franszulusal slubu saylabilir.


45/60

41

4.3. Romantizm

Resim 4. 3. Prodo, Madrid

Ayn dnemde yine ayn toplumsal alkant ve deiimler, bu sefer Avrupann drtyanna hzla yaylan bir baka akmn domasna yol amtr. Bu akm Romantizmdir.

Napoleoneun baarlar komu lkelerde kart duygulara neden olmutur. Franszordusunun spanyay igali, igalcilerin Madridde birok masum kiiyi kuruna dizmesi,spanyol ressam Goyayderinden etkilemitir. Goya, bu toplu krmnkonu olan 3 Mays1808 (Prodo, Madrid) adlyaptnda zafer sarhou Franszlarn aksine, savan neden olduufelaket ve hakszlklara parmak basmtr.(Resim 4. 3.)


46/60

42

Resim 4. 4: Napoleone Ordusundan Bir Svari

Romantizm; 18. yzyl Avrupasnn heyecan ve cokusunu, zgrlk tutkularndilegetiren bir akmdr. Akldan ok duyguya seslenen bir sanattr. Ama Romantizmin dekarsndaki tehlike sanatnn dizginlenmemi bir cokuya, gz yal bir duygusallakaplmas idi. Sanat hem heyecanlarn btn itenlii ile ortaya koyacak hem de onusanatsal bir dzeyde dizginlemeyi bilecekti. Romantik resmin nclerinden Gericaultnun

Napoleone Ordusundan Bir Svariyi gsteren yapt (Louvre, Paris) ile DavidinNapoleoneu karlatrldnda aradaki slup fark aka grlr. Davidin resmindekigrkemli antsalla kar, Gericaultun resminde atla binicisini kaynatran ve fondakirenklerin katlmyla btnleen bir heyecan boalmsz konusudur.(Resim 4. 4.)


47/60

43

Resim 4. 5: Esir Gemi

zgrlk dncesiyle birlikte Romantik sanat akmda ksa srede Fransadan tmAvrupaya yaylarak resimden mzie, edebiyattan felsefeye kadar btn alanlarda etkin

olmutur. Dneminngiliz ressamTurner, deniz manzaralaryla tannmbir sanatdr. EsirGemi (Museum of Fine Arts, Boston) adlyaptnda bir deniz savasonunda tutuklanmbirgemiyi konu almtr. Sanat; olaysakin bir havada deil, frtnalbir denizde gstermitir.Savatan arta kalan insanlar, bu kez dalgalarla boumaktadrlar. ahlanan atlar kadar,frtnal denizler de Romantik sanatlarn dkn olduklar konulardr. nk bu konularlakendi i alkantlarnda da vurabiliyorlard.( Resim 4. 5.)

4.4. Realizm

Gustave Courbet, Romantizmi izleyen Realizm akmnn ncs ve kurucusudur.Gerek d, dsel konularn resimde yeri olmadn savunan sanat, Talar

(Gemaldegalerie, Dresden) adl yaptnda kzgn gnealtnda gn boyu eki sallayan, tatayan kiileri betimlemitir. Courbet, bir yorum yapmadan gerei olduu gibi vermekamacndadr. Ona gre, plak gerek kendi bana yeterince etkileyicidir, yoruma gerekyoktur. (Resim 4. 6.)


48/60

44

Resim 4.6: Talar

Realizmin en nemli zellii, gerek olan, gzle grlp elle tutulan tpk bir ayna

gibi ifade etmesidir. Realist sanat Courbert Ben hi melek resmi yapmadm, nk himelek grmedim demektedir. Realist akmn izleyicileri, bir sanatnn zengin ve grkemlidnyasn tasvir etmek yerine dnya gereklerini gzler nne sermilerdir. Bu akmnncleri Courbert, Corot, Millet ve Honore Daumierdir.


49/60

45

UYGULAMA

18.ve19 yzyl dnemlerine ait sanat eserinin ikonografik ve plastik adanzmlemesini yapmak.

Resim 4. 7: Baak Toplayan Kadnlar

Bizim semi olduumuz sanat eseri, Baak Toplayan Kadnlar, 1857de FranoisMillet tarafndan tuval zerine yalboya teknii ile yaplmresim.

Kullanlacak Ara ve Gereler ncelenecek dneme ait eserler Dnemle ilgili yazl, grsel bilgiler DVD, VCD nternet, galeri, mze kaynaklar, niversiteler Kalem, kt.

UYGULAMA FAALYET


50/60

46


Dramatik veya yksel hibir ey yok. Gzel ve zarif olmayan kii, hasatzamannda bir tarlada baak topluyorlar.

Sanat, kadnlarn gneli ovadaki basit izgilerini kararllkla oylumlayarak onlarnkaln ve salam yapl vcutlaryla kararl davranlarn vurgulamak istemitir. Figrlergereki, salam ve doaldr. Figrlerin datmnda hesapl bir ritim vardr. lk baktarastlantsal gelen dzenleme, sakin denge izlenimini pekitirmektedir.

Realizmin en nemli zellii; gerek olan, gzle grlp elle tutulan tpk bir aynagibi ifade etmesidir.


Sanatnn ad : Franois MilletEserin ad : Baak Toplayan Kadnlar,Yapm yl : 1857


30*24 in, tual zerine yalboya teknii


Hareket halindeki bedensel ileyiin izimi

5. Figrlerin Durumu( Resim iinde bulunan manzara motifleri, insan ve hayvanfigrlerinin durumu gibi )

Olduka hareketli figr halleri


Gzel ve zarif olmayan doal ortamda alan insan figrleri


Grlebilen, dokunulabilen, hissedebilinen canl ve cansz objelerin izimi ya datasarm.


51/60

47

LME VE DEERLENDRME




1. Barok sanatn glge-k kartlna dayanan arpc, ie ileyici dramatik etkisigiderek kaybolmuve yerini yumuak hatta biraz gevek bir sluba brakmtr.

2. Jacques Louis David devrimden hemen nce yapt Horace Kardelerin Yemini(Louvre, Paris) adlnl tablosunda Yunan tarihinden alnmbir konuyu ilemitir.

3. Neo-Klasik akm, ortamn elverilii nedeniyle daha ok Fransada uygulanma olanabulmutur. Bu yzden bir bakma Fransz ulusal slubu saylabilir.

4. Romantizm, 20. yzyl Avrupasnn heyecan ve cokusunu, zgrlk tutkularndilegetiren bir akmdr.

5. zgrlk dncesiyle birlikte Romantik sanat akmda ksa srede Fransadan tmAvrupaya yaylarak resimden mzie, edebiyattan felsefeye kadar btn alanlardaetkin olmutur.

6. Gustave Courbet, Romantisizmi izleyen Neo-klasisizm akmnn ncs vekurucusudur.

7. Realizmin en nemli zellii; gerek olan, gzle grlp elle tutulan tpk bir aynagibi ifade etmesidir.


DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerekkendinizi deerlendiriniz. Yanlcevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnzsorularla ilgili konularfaaliyete geri dnerek tekrar inceleyiniz.

LME VE DEERLENDRME


52/60

48

B-UYGULAMALI TEST

18. ve 19. yzyl Batsanatna ait bir eser seerek nerilen ilem basamaklarna greeseri inceleyiniz.


Kullanlacak Ara ve Gereler ncelenecek dneme ait eserler Dnemle ilgili yazl, grsel bilgiler DVD, VCD nternet, galeri, mze kaynaklar, niversiteler

Kalem, kt.


2. Eserin GenelTanm








53/60

49

DEERLENDRME LE


GZLENECEK DAVRANILAR EVET HAYIR










DEERLENDRME

Uygulama faaliyetinde kazandnz davranlarda iaretlediiniz EVET lerkazandz becerileri ortaya koyuyor. HAYIR larnz iin ilgili faaliyetleri tekrarlaynz.TamamEVET ise modl deerlendirmeye geiniz.


54/60

50

MODL DEERLENDRMEnerilen ilem basamaklarna gre aadaki eseri inceleyiniz.

MODL DEERLENDRME


55/60

51

Kullanlacak Ara ve Gereler

ncelenecek dneme ait eserler Dnemle ilgili yazl, grsel bilgiler DVD, VCD nternet, galeri, mze kaynaklar, niversiteler Kalem, kt.






5. Figrlerin durumu( Resim iinde bulunan manzara motifleri, insan ve hayvanfigrlerinin durumu gibi )



56/60

52

PERFORMANS TEST(YETERLK LME)

Deerlendirme Kriterleri Evet Hayr

BatSanatna ait sanat eserini ikonografik ve plastikadan incelemek




Sanatnn adn, eserin adn, yapm ylnaratrdnzm?







DEERLENDRME

HAYIR cevaplarnz iin ilgili faaliyetleri tekrarlaynz. Cevaplarnzn tamamEVETise retmeninizle iletiim kurarak bir sonraki modle geebilirsiniz.


57/60

53

CEVAP ANAHTARLARI

RENME FAALYET1N CEVAP ANAHTARI

Sorular Cevaplar

1 D2 D3 D4 Y

5 Y6 D7 D8 D


Sorular Cevaplar

1 Y

2 D3 D4 Y5 D6 D7 D8 D


Sorular Cevaplar

1 Y2 D3 D4 D5 Y

CEVAP ANAHTARLARI


58/60

54


Sorular Cevaplar

1 D2 Y3 D4 D5 D6 Y7 D

Cevaplarnzcevap anahtarlarile karlatrarak kendinizi deerlendiriniz.


59/60

55

NERLEN KAYNAKLAR

Resimler iin Google grafik arama motoru

www.wga.hu

www.archnet.org

www.allposters.com

www.stanbul.edu.tr

NERLEN KAYNAKLAR
http://www.wga.hu/http://www.allposters.com/http://www.allposters.com/http://www.wga.hu/


60/60

KAYNAKA AKYZ A.Kerim,Sanat Tarihi Ders Notlar, Ankara, 1995

ATASOY Nurhan, UUN Tkel, talyada Rnesans talya DndaRnesans Sanat

Maniyerizmstanbul niversitesi Gzel Sanatlar Ders Notlar, stanbul1999.s.129-150. www.istanbul.edu.tr.

ENGN Aya,Sanat Tarihi Ders Notlar,stanbul, 1992

GOMBRICH E. H.,Sanatn yks, Remzi Kitabevi,stanbul, 1992

EN Okan,Sanat Tarihi Ders Notlar,stanbul, 1995 YCEL nsal, Barok Sanat, 18. ve 19. Yzyl Bat Sanat, stanbul

niversitesi Gzel Sanatlar Ders Notlar,stanbul 1999.s.151-164

www.istanbul.edu.tr.

KAYNAKA

batı sanatı tarihi

Documents