bati edebİyati (sanatçilar, eserler)

BATI EDEBYATI (SANATILAR, ESERLER)www.edebiyatogretmeni.net

YUNAN EDEBYATI1) HOMEROSlyada ve Odessa Destanlarnn derleyicisidir.

2) ASOPOS(EZOP)Masal yazardr. La Fontaine bu masallardan geni biimde yararlanmtr.

3) ASKHYLOSTarihte bilinen ilk tiyatro yazardr. Yunan Edebiyatnn byk trajedi yazarndan biridir.ESERLER: Agamemnon, Persler

4) SOPHOKLESEski Yunan Edebiyatnn byk trajedi yazarndan biridir. Trajik kahraman kavramn ilk kullanan odur.ESERLER: Elektra, Kral Oidipus

5) EURPDESEski Yunan Edebiyatnn byk trajedi yazarndan biridir.ESERLER: Elektra, Fenikeli Kadnlar

YUNAN EDEBYATI6) SOKRATESAhlak felsefesinin kurucusu olarak tannr. lk anlambilimcidir.

7) ARSTOPHANESAntik Yunan komedyasnn en byk yazardr.ESERLER: Eekarlar, Kular

8) PLATON(EFLATUN)ok nemli bir Antik Yunan filozofudur.Bat felsefesinin balang noktasdr.ESERLER: Devlet

9) ARSTOTALES(ARSTO)Platon ile birlikte Bat felsefesinin nemli ikinci temsilcisidir. Ayn zamanda Avrupann ilk byk biyologudur.ESERLER: Politika

LATN EDEBYATI1) CCEROLatin Edebiyatnn nl hatip ve yazardr.

2) VRGLUSLatin Edebiyatnn en byk airlerinden olup pastoral iirin en byk temsilcisidir.ESERLER: Aineid(Ene)

3) SENECALatin Edebiyatnn en byk filozofudur. Ayrca Eski Yunan Edebiyatnn tesiriyle trajediler de yazmtr.ESERLER: Troyallar, fkeli Herkl

TALYAN EDEBYATI1) DANTEtalyan hmanistlerinin ilki olarak kabul edilen Dante byk bir airdir.ESERLER: lahi Komedya, Monari

2) FRANCESCO PATRARCAHmanizmin temellerini atan sanatlardandr.Daha ok lirik iirler yazmtr.

3) BOCCACOKk hikaye trnn kurucusu olarak bilinir. ESERLER: Decameron

4) MAKHAVELL(MAKYAVEL)Rnesans dneminin nl dnrlerindendir. ESERLER: Hkmdar, Sava Sanat

FRANSIZ EDEBYATIMONTAGNEDnyaca nl Fransz deneme yazardr. Rnesans dneminin nemli sanatlarndandr. En nl eseri Denemeler adl kitabdr.

CORNELLEKlasisizm akmnn temsilcisi olan sanat, Fransz tragedyasnn nc yazarlarndandr.ESERLER : Le Cid/trajedi), Yalanc(komedi)

LA FONTANEDnyaca nl fabl yazardr.Eski Yunan sanats Ezoptan etkilenmitir.Klasisizm temsilcisidir. ESERLER: Austosbcei ile Karnca, Karga ile Tilki, Kurt ile Kuzu, Aslan ile Fare

MOLEREFransz Edebiyatnn en byk komedi yazardr.Klasisizm temsilcisidir. ESERLER: Cimri, Tartuffe, Hastalk Hastas, Gln Kibarlar, Kibarlk Budalas, Kocalar Mektebi, Karlar Mektebi, Zoraki Tabip, Don Juan

RACNEFransz Edebiyatnn en nemli klasik trajedi yazarlarndandr. ESERLER: Andromaque, phigenie

FRANSIZ EDEBYATIMONTESQUEUnl Fransz filozoflarndandr.Kanunlarn Ruhu zerine adl eseri nemli olup Trkeye de evrilmitir.

VOLTAREnemli bir trajedi yazardr. Romantizm akmndan etkilenen sanatlarndandr. iirleri ve hicivleriyle ile nlenmitir.ESERLER: Candide, Hikayeler

JEAN JACK ROUSSEAUnl bir filozoftur.Ahlaki deerlere nem verir. Eserleri Fransz htilalinin kmasnda etkili olmutur.ESERLER: Toplum Szlemesi, Emile, Nutuklar, tiraflar

DDEROTFransz htilaline yol aan Ansiklopediye eitli konularda pek ok madde yazmtr. Romantizm akmn benimseyen sanat ayn zamanda hmanisttir.

FRANSIZ EDEBYATICHATEAUBRANDRomantik akmn nc yazarlarndandr.ESERLER: Atala ve Rene, Paristen Filistine Yolculuk

STENDHALFransz Edebiyatnn nemli realist yazarlarndandr. Romanlarnda psikolojiyi n plana kararak gl psikolojik tahliller yapmtr.ESERLER: Krmz ve Siyah, Parma Manastr

LAMARTNEKlasik dnemden romantik dneme geiin ilk nemli airlerindendir. iirin yan sra romantik hikayeler, tarihi ve siyasi yazlar da yazmtr.ESERLER: Graziella, Sokratn lm, Bir Melein D

HONORE DE BALZACRealizm akmnn en nemli isimlerinden biridir. Gereki romann ncs saylr.ESERLER: Goriot Baba, Eugenie Grandet, Vadideki Zambak, ki Yeni Gelinin Hatralar

FRANSIZ EDEBYATIVCTOR HUGORomantizm akmnn en nemli temsilcilerindendir.Hatta bu akmn kurucusu saylr. Cromwell adl oyununun nsznde bu akmn ilkelerini ortaya koymutur. Daha sonra da Klasizmin sonunu getiren eser olarak kabul edilen Hernani adl tiyatro da ona aittir.ESERLERRoman: Sefiller, Notre Damen KamburuTiyatro: Hernani, Cromwelliir: Sonbahar Yapraklar

ALEXANDRE DUMAS-PERE yze yakn macera roman yazm bir sanatdr. Victor Hugo ile birlikte romantik dramn kurucusu olarak kabul edilir.ESERLERRoman: Silahrler, Monte Cristo Kontu, Demir Maskeli Adam

ALFRED DE MUSSETFransz Edebiyatnn romantik yazar ve airlerindendir.ESERLER: Bir Zamane ocuunun tiraflar, amdanc

FRANSIZ EDEBYATI

GUSTAVE FLAUBERTDnyaca nl realist roman yazarlarndandr. Kaleme ald Madam Bovary ile Realizmin Romantizme stn geldii kabul edilir. Bu eser ilk byk realist roman saylr. ESERLER: Madam Bovary, Salambo, Duygusal Eitim

J.P. SARTREEgzistansiyalizmin en nemli temsilcisidir.Her eyin temeline insan yerletirdii iin ateizmin ilerlemesine neden olmutur. ESERLER: Bulant, Akl a, Duvar, Diyalektik Akln Eletirisi

ANDRE GDEFransz Edebiyatnn nl deneme yazarlarndandr.Eserlerinde bireyi n plana karr.Sembolizmin tesiriyle iirler de yazmtr. ESERLER: Dar Kap, Ayr Yol, Pastoral Senfoni, sabella

ALBERT CAMUSFransz yazar ve filozoflarndan olan sanat Egzistansiyalizm akmnn nclerindendir.ESERLER: Yabanc, Veba, D, Tersi ve Yz, Bakaldran nsan

LA BRUYEREFransz klasik airlerindendir.ESERLER: Karakter

FRANSIZ EDEBYATIGONCOURT KARDELERNaturalizmin Emile Zoladan sonraki en nemli temsilcileridir.ESERLER: Germinie Lacarteux

EMLE ZOLANaturalizm akmnn kurucusudur.ESERLER: Nana, Germinal, Meyhane

ALPHONSE DAUDETEserlerini Naturalizm akmnn tesiriyle yazmtr.ESERLER: Deirmenimden Mektuplar, Pariste Otuz Yl

GUY DE MAUPASSANTNaturalizmin temsilcilerindendir. Yazd olay arlkl hikayelerle bu trn kurucusu saylmtr. Fransz Edebiyatnn en gzel hikayeleri ona aittir.ESERLER: Ay I, Kartopu, Tombalak, Bir Dost, Bir Hayat

FRANSIZ EDEBYATIMALLARMESembolizm temsilcilerindendir.

VERLANElk dnemlerinde romantizme tepki olarak balayan ve biime nem veren, znellikten uzak, sade bir dile ynelen parnas iir akmndan etkilenmi; ancak daha sonra bundan uzaklaarak sembolist iirler yazmtr. Sembolizm temsilcilerindendir. ESERLER: Mutluluk Trkleri, Tatl ark

BOUDELARESembolizm akmnn temsilcilerindendir.ESERLER: Elem iekleri

RMBAUDSembolizmin temsilcilerindendir. Birok iiriyle srrealistler zengin bir kaynak olmutur.ESERLER: Cehennemde Bir Mevsim, lhamlar

LOUS ARAGONnce Dadaizm ardndan da Gerekstclk akmnn tesiriyle eserler yazmtr. Orhan Velinin sanatnn Elsann Gzleri adl eserini Trkeye evirmesiyle Trkiyede tannmtr.

NGLZ EDEBYATIWLLAM SHAKESPEAREnl ngiliz oyun yazardr. ESERLERKomedi: Yanllar Komedyas, Venedik Taciri, Bir Yaz Gecesi RyasTrajedi: Romeo ve Juliet, Othello, Kral Lear, Macbeht, Jul Sezar, Hamlet

SONEVazgetim bu dnyadan tek lm paklar beni,Demez bu yangn yeri, avu amaya demez.Deil mi ki inenmi inanlarn en sekini,Deil mi ki yoksullar mutluluktan habersiz,Deil mi ki ayaklar altnda insan onuru,O kz olan kz erdem dalara kaldrlm,Ezilmi, hor grlm el emei, gz nuru,dlekler gemi baa, derken bozulmu mertlik,Deil mi ki korkudan dili bal sanatn,Deil mi ki lgnlk sahip km dzene,Doruya doru derken eriye km adn,Deil mi ki ktler kad olmu Yemene,Vazgetim bu dnyadan, dnyamdan getim ama,Seni yalnz koymak var, o koyuyor adama.

NGLZ EDEBYATIBACONMontaigneden sonra deneme trnde nemli eserler vermi bir yazardr.ESERLER:Denemeler

DANEL DEFOEngiliz romannn balatcsdr. Daha ok serven arlkl romanlar yaamtr.ESERLER: Robinson Crusoe

LORD BYRONngiliz Edebiyatnn nemli romantik airlerindendir.ESERLER: Don Juan

CHARLES DCKENSRealist akmn nclerindendir.ESERLERRoman: Oliver Twist, David Copperfield, ki ehrin Hikayesi, Antikac Dkkan, Bir Noel arks

NGLZ EDEBYATIJONETHAN SWFTngiliz Edebiyatnn byk hiciv ustasdr.ESERLERRoman: Gulliverin Gezileri

OSCAR WLDEESERLERRoman: Dorian Grayi PortresiTiyatro: nmesiz Bir Kdn, deal Bir Koca

BERNARD SHAWrlanda Edebiyat temsilcisi olarak da tannan byk bir oyun yazardr. Yazd oyunlarn tamam komedi trndedir.ESERLER: Bekar Evleri, Silahlar ve Kahraman, Jan Dark, Binba Barbara

ALMAN EDEBYATI

GOETHERomantizm akmnn temsilcilerinden olan nemli bir yazar ve airdir.ESERLERRoman: Gen Wertherin Aclar, William Meisterin raklk YllarTiyatro: Faust, Tasso

SHLLERAlman Edebiyatnn en byk air ve yazarlarndandr. Goetheden sonra Alman Edebiyatnn en lirik ve romantik airi saylr.ESERLER: William Tell, Haydutlar, Don Karlos

BERTOLT BRECHAlman airi ve oyun yazardr.Baz eserlerini Marksizmin tesiriyle yazmtr.ESERLER:Kafkas Tebeir Dairesi

SPANYOL EDEBYATI

CERVANTESModern romann balangc saylan Don Kiot adl eserin yazardr.

RUS EDEBYATIPUKNFransz iirinin tesirinde kalan yazar ngiliz air Byronun tesiriyle iirler de yazmtr.Romantik sanatlardandr.ESERLER: Yzbann Kz, ingeneler, Acemi Bir Kyl Kz, Kar Frtnas

GOGOLRus romanc ve oyun yazardr.Realizmin tesirinde kalmtr.ESERLERRoman: l CanlarTiyatro: Mfetti, Kumarclar, Mays Gecesi

TURGANYEVRealist Rus romannn nclerinden biri olarak grlr.ESERLER: Babalar ve Oullar, lk Ak, Bahar Seli

RUS EDEBYATIDOSTOYEVSKRealizm akmnn tesiriyle yazd eserleri hala dnyaca sevilerek okunmaktadr.Eserlerinde ruh tahlilleri nemli bir yer tutar.ESERLERRoman: Su ve Ceza, Kumarbaz, Karamazov Kardeler, Budala, Delikanl, nsancklar, Yeraltndan Notlar, ller Evinden Anlar, Beyaz Geceler

TOLSTOYSanat kiilii ve fikirleriyle yaad dneme damgasn vuran realist bir Rus yazardr.ESERLERRoman: Sava ve Bar, Dirili, Anna Karanina, van lyiin lm, Kazaklar, Hac Murat

EHOVDurum hikayesinin temsilcisi olarak bilinir. ESERLERHikaye: Kyller, Alt Numaral Kou, HikayelerTiyatro: Mart, Kz Karde, Vanya Day, Vine Bahesi

AMERKAN EDEBYATIEDGAR ALLAN POESembolizm akmnn nemli temsilcilerindendir.iirin yannda polisiye trde eserler de yazmtr.ESERLERiir: Anabel Lee, KuzgunRoma