basiscursus ecologisch tuinieren...• januari en februari voorkiemen vanaf maart planten • maart...
TRANSCRIPT
Basiscursus Ecologisch tuinierendeel 2
In samenwerking met:
• OVAT
• VELT
• Vincent de Wolff
Wat komt vanavond aanbod:
• Terugblik op voorgaande bijeenkomst
• Deze maand staat in het teken van: • Grond klaar maken
• Opkweek
• Teelten in het voorjaar
• Aandacht voor:• Ziekte preventie
• Onderwerpen als:• Jouw rol in de tuin
• Kijk op ziekten en plagen
• Diverse teelten.
• Teelt technische tips
• Voorbeelden van teeltplannen
• Enz.
• Maar vooral: Wat is jullie ervaring!
Onderwerpen vorige bijeenkomst
• Voedsel of eten?
• De bodem
• Vruchtwisseling
• Het teeltplan
• Grondbewerking
• Bemesting
NOG VRAGEN??
Wat is jullie stand van zakenin de tuin ?
Moestuinder is:Manager van (succes)factoren1. Geen enkel jaar zijn de omstandigheden het zelfde.
2. Het zijn de omstandigheden die het succes van de teelt bepalen.
3. Een deel van die omstandigheden bepaal je zelf!!
(niet) Beïnvloedbare factoren
• Aarde: bemesting, grondbewerking en structuur vd bodem
• Water: veel/weinig, % RLV
• Lucht en licht: Zaai- plant-, rijafstanden
• Warmte
Zie hier jou uitdaging!
Algemene zaken rond een geslaagde teelt
- Bodemzorg
- Vruchtwisseling
- Combinatieteelt
- Opkweek, ras, welke gewassen wel/niet enz….
- Teeltwijze aanpassen op de geschiktheid van de locatie
- Natuurlijke vijanden koesteren
- Geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen
- Plantenversterkende middelen
- Gesteentemeel
- Veldhygiëne
Ziekten en plagen
• Virussen
• Schimmels
• Bacteriën
• Aaltjes
• Insecten
• Slakken
• Vogels
• Knaag- en zoogdieren
Een visie op plantenziekten
• Waarom worden planten ziek?
• Hoe erg is het dat er ziekte of plagen voorkomen?
• Stelling : evenwichtig groeiende planten worden niet ziek• Relatie tussen te veel vrije aminozuren en ziektegevoeligheid
• Te veel aminozuren in de plant• De plant neemt te veel N op Oorzaak: Te hoge bemestingsniveau ’s
• Eiwit opbouw stagneert• Droogte, koude, te weinig licht en zuurstof, gebrek aan sporenelementen,
bestrijdingsmiddelen
• Conclusie:
Investeer in alle verzorgende maatregelen die bijdragen aan een regelmatige aanmaak en verwerking van aminozuren
Vruchtwisselingschema
Vrucht
Blad
Kool
Peul
Aardappel
Wortel
Gebruik van compost in de moestuin
Kg compost per m²
Nieuwe Moestuin Oude moestuin
Kool 4,5 1,75
Blad 3,5 0,75
Vrucht 4 1,5
Wortel 0 0
Aardappel 0,75 0
Peul 0 0
•
PeulgewassenErwten • O.a. Doperwten. Kapucijners, peultjes enz
• Zaaien vanaf eind januari tot eind april
Tuinbonen: • Januari en februari voorkiemen vanaf maart planten
• Maart – april terplekke zaaien
Stam- of stok bonen• Sperzieboon stok en stam
• Boterboon, Pronkboon, Snijboon, enz…
Droogbonen:• Bruine Boon
De teelt van Sperziebonen
De plant:
• Behoefte aan droge en warme omstandigheden
Rassen:
• Zorg voor resistente rassen (Vlekkenziekte)
• Hoog dragende peulen (Botrytus)
• Smaakverschillen
Water: vooral van belang bij de kieming en eerste week van de bloei
Teeltrisico’s:
• Koud en nat weer slechte opkomst Botrytus en Sclerotinia
Opbrengst: 1-1,5 kg / m²
Voorbeeld teeltplan bonenmaart
april mei juni juli aug
sept okt
Week 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 2728 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43
Gewas
Bonen
Kapucijners P O
Kapucijners VZ P O
Stokbonen VZ P O
erwten P O
erwten VZ P O
Stokbonen VZ P O
Peulen P O
Peulen VZ P O
stamslabonen VZ VZ VZ VZ VZ VZ VZ O
Tuinbonen O
Tuinbonen VZ P O
Tuinbonen VZ P O
koolBloem: Bloemkool, Broccoli
Sluitkolen: Rode Kool, Savoie Kool, Witte kool, Groene kool
Verder nog: Boerenkool, Palmkool, Spitskool, Spruiten
“Wortel” kolen: Koolraap, Meiraap, Meiknol, Radijs, Rammenas
Blad/snelle kolen: Mizuna, Paksoi, Chinese kool, Raapstelen, Rucola
Kolen in het algemeen:
• Kwaliteit en gezondheid plantmateriaal van groot belang bij de start.
• Snel en goed aanslaan van de kool bij uitplanten cruciaal!
• Bemesting• Deels oude kracht aangevuld met compost.
• Gewasverzorging gericht op het voorkomen
van ziekten en plagen• Rupsen, Koolvlieg,
• Koolvliegengaas !!
• Knolvoet
Blad /snelle kolen: Mizuna, Paksoi, Chinese kool, Raapstelen, Rucola.
• Worden gekenmerkt:• Kiemen makkelijk
• Snelle groei
• Grote behoefte aan N
• Snelle kans op schieten (door koude/droogte stress)
• Worden belaagd door • koolvlieg, rupsen, slakken. aardvlooien
• Smet, natrot enz..
feb maart april mei juni juli aug
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33
Spruiten VZ P
Boerenkool VZ P
Boerenkool VZ P
Spitskool P O
Spitskool VZ P O
Spitskool VZ P
Spitskool VZ P
Koolrabi paars/wit P O
Koolrabi paars/wit VZ P buiten, voor boerenkool O
Koolrabi paars/wit VZ P O
Koolrabi paars/wit VZ P
Koolrabi paars/wit VZ P
Chinese kool VZ P O
Chinese kool herfst VZ P
Paksoi P O
Paksoi VZ P
Rammenas Z
Raapstelen Z Z Z Z O O O O O
Mizuna VZ P O O O
Rucola Z Z Z Z
Radijs Z Z Z Z Z Z
Mengsel Z Z Z Z
Palmkool VZ P
BladSamengesteldbloemigen:
• Andijvie, bind-, snij-, ijsberg-, stengel-, krul-, eikenblad-, mol-, pluk-en de kropsla , groen- en roodlof enz..
Schermbloemen familie:
• snijselderij, bleekselderij, peterselie, knolselderij, kervel
En verder nog: • snijbiet, Nieuw-Zeelandse spinazie, prei, snijbiet, spinazie, veldsla,
zomer- en winterpostelein
Teelt van sla• Wil goede structuur ivm doorwortelbaarheid
• Vocht!
• Matige bemesting • liefst compost ivm snelle reactie op beschikbare N
• Rassenkeuze aanpassen aan het seizoen
• Lichtkiemer en koude bij het kiemen
• Ziekten en plagen: • Rand• BladLuizen• Slakken• Valse meeldauw of wit
Teelt van prei
• Kenmerk: • zeer lange teeltduur!• Rassen met stevig opgerichte,
donkere blauw grijze kleur-> Hoogste weerstand
• Voorkomen van problemen: prei goed aan de groei houden!!
• Bemesting: zorg voor voldoende N aanbod
• Diepe grondbewerking, geen storende lagen. Na planten goed aanwateren.
• Teeltrisico’s:• Preimot, preivlieg, mineervlieg afdekken met koolvliegengaas• Trips• Diverse schimmels algemene maatregelen
Schermbloemen Familie:snij-, groene-,bleek- en knolselderij
• Bemesting: oplopende mest behoefte
• Kieming : Trage starter, lichtkiemer, hoge temperatuur
• Water in de opkweekfase van groot belang
• Ontwikkeld eerst groot wortelgestel daarna pas het blad
• Ruime plantafstanden 50 x 50
• Teeltrisico’s:• Bladvlekkenziekte (rassenkeuze, ruime plantafstand)
• Wantsen (zuigschade in het hart -> bacterierot)
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33
Blad vakkropsla P O P O
Frisee P O P ijssla O
kropsla P O P
Frisee P O P bindsla
kropsla P O P
Frisee P O P Bindsla
Snijbiet Z O dunnend oogsten daarna voor de bladsteel
Snijbiet Z O
Peterselie krul P O O Bijmesten
Spinazie P O O P
Bleekselderij P O
Andijvie P O P
Bleekselderij P
knolselderij P
Groenlof VZ P
Groenlof VZ P
NZ Spinazie p O
Zomerprei P O
Herfstprei P
Winterprei P
VruchtBuitenteelten:
Courgette, Pompoen, Suikermaïs, Artisjok, Augurk
Kasteelten:
Tomaat, Komkommer, Aubergine, Paprika, Pepers, Meloen
Teelt van Pompoen
• De plant: Warmte minnend
• Opkweek: niet te nat en te droog
• Bemesting: van belang voor kg opbrengst
• Ziekten: • weinig tot geen last
• Meeldauw in het blad
• Onkruid geen probleem!
• Oogst: net voor de vorst
Voorbeeld van een zaaischema bij Vruchtgewassenweek 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42
Gewas Plantafstand
Mais/Courgette
Mais 60 x 20 VZ P O
Mais VZ P O
Mais VZ P O
Mais VZ P O
Mais VZ P O
Courgette 125 x 100 VZ P O
Courgette VZ P O
Courgette noodzaai/late teelt VZ?
Butternut Pompoen 100 x 200 VZ P O
Komgette 125 x 100 VZ P O
WortelGanzevoet:
• biet
Lookfamilie:
• sjalot, stengelui. ui, knoflook
Samengesteldbloemigen:
• witlof, schorseneer
Schermbloemigen:
• wortelpeterselie, pastinaak en winterwortel,
bospeen, zomerwortel, knolvenkel
Wortelen
• Wordt geoogst op het hoogte punt van de groei!
• Bodem: los, geen storende lagen
• Water: voldoende water
• Bemesting: Kali! Geen verse stalmest liefst oude kracht.• Begin graag wat N ivm loofontwikkeling
• Teelt risico’s: • Wortelvlieg
• Onkruid!
Kroten
• Lukt (bijna) altijd
• Hoe meer lucht en licht hoe beter de sortering
• Bodem en bemesting (misschien wat extra kali?)
• Onkruid ! Aandachtspunt
• Rassen en zaaitijdstip
• Alleen koude gevoelig in het voorjaar
maart april mei juni juli aug sept
8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38
Wortelen vak
Stengelui VZ VZ P P O O
Plantui/lente ui enz… P O O O
knoflook stengel P O O O
Zomerbiet vroeg VZ P O
Zomerbiet midden Z O
Zomerbiet laat Z O
Winterbiet Z
Zomerwortel Z O
Zomerwortel Z O
Zomerwortel Z
Zomerwortel Z
Knolvenkel P O P O
Knolvenkel P O
Knolvenkel p
Pastinaak Z O
Pastinaak Z O
Winterwortel Z
Aardappel Nachtschadefam.
1. Poten van eind feb – begin mei (pootafstanden 50 x 40 – 70 x 40)
2. Rassenkeuze:1. Vroeg – midden – laat
2. Kooktype Vast – kruimig
3. AM en phytophthora resistentie
3. Potermaten
4. Teelt maatregelen :1. Voorkiemen
2. Ruggen teelt Voor deel: aanaarden of
3. Geen watertekort bij begin knolvorming!
5. Ziekten: 1. Phytophthora
2. Coloradokever
3. Aardappelmoeheid
4. Doorwas en glazigheid
Terug en vooruitblik!
Vraag :
• Wat heb ik vanavond geleerd?
• Wat zou ik nog willen weten?
•Volgende bijeenkomst•Woensdag 13 april 19.30 uur