BARBARA TOLIĆ DENT. MED. 3GOD.

SMETNJE GLASA

Mehanizam nastanka glasa

FONACIJA- izdisaj modificiran laringealnim

vibracijama (vokal u grkljanu)

1. Prefonacijski voljno započeti udisaj

2. Prefonacijski izdisaj

3. Paramedijalni položaj glasnica

FONACIJA

Osnovni laringealni ton- titranje glasnica u horizontalnoj

ravnini:

1.samoglasnici

2.zvučni suglasnici B,G,D, Đ,Ž,Z,DŽ

pojačavaju ili prigušuju- rezonantne šupljine

artikulacijski organi

Čujemo akustični val niza f i modulacija, a ne laringealni ton!

FONACIJA

U početku voljno započeta sadržana u mislima

Kasnije- kinestatski, refleksni mehanizam : -masa -dužina -napetost glasnica

n.laryngeus sup. et inf. (n X.)

FONACIJA

Normalno OBJE glasnice = f, A, faza

udaljavanje i približavanje Horizontalna vibracija i valovito gibanje glasnica M :100-150 Hz Ž: 180-220 Hz

DISFONIJA (promuklost)

poremećaj glasa koji označava svako odstupanje od njegovih normalnih obilježja:

-visine -intenziteta -kvalitete

1. a) nejednolika vibracija glasnica

b) promjena mase, dužine, napetosti

(Ca, edem)

2. nepotpuna adukcija glotisa šum u grkljanu

DISFONIJA

Poremećaj omjera

turbuletno strujanje : vibratorni segment

Eufonija- normalmna morfologija i funkcija

Afonija ili bezglasije- dominacija turb. strujanja

- izostaje vibratorni segment Pseudofonija- ezofagealni glas dominantan turb.

nastao u ezofagealnom ušću

DISFONIJA

Primarne organske promjene Primarne funkcionalne Sekundarne organske promjene Razvojne i hormoske disfonije Psihogene disfonije i afonije

Primarna organska disfonija

Pri kroničnom laringitisu Kao posljedica - upaljene i fibrozne sluznice

- hiperkinetičke aktivnosti mišića

- kroničnog difuznog edema

- Ca glasnica:

*izostanak vibracije jednostr. glasnička

glotičnog vala + hiperemija

Ca glasnica

Kronični difuzni edem

Primarne funkcionalne disfonija Uzrok i patofiz. mehanizam teško utvrditi

1) Konstituciske

2) Habitualne

3) Profesionalne

4) Psihogene

* Glavno obilježije svih : DISKINEZIJA

Diskinezija

Neodgovarajuća aktivnost grkljaskih i vratnih mišića pri fonaciji

Hiperkinetičke Hipokinetičke

Hiperkinetičke klinička slika Pretjerano aktivni mišići pri fonaciji

Osjećaj stranog tijela, suhoće, boli

Brz zamor glasnica, povišena f, neusklađeno disanje

Glasnice hiperemične Ventrikularni nabori približeni

Hipokinetičke klinička slika

Glas pneumofoničan (mikrofonija) mlohave glasnice sa kratkom zatvorenom

fazom

Nepravilna A i faza vibracije

Subjektivne smetnje slične hiperkinetičkoj

Terapija Respiracijske vježbe Supresija upotrebe glasa Sniženje intenziteta glasa

Sekundarna organska disfonija

Vokalni noduli Kontakni ulkus Hipertrofija ventrikularnih nabora

Vokalni noduli Pjevački čvorić ( Ž, profesija) Edematozni ili fibrozni Posljedica učestale tkivne traume Hiperkinetička fonacija s visokom:

- frekvencijom

- osnovnim lareng. tonom Th: konzervativna

mikrokiruška

Vokalni noduli

Kontaktni ulkus Erozija epitela u sluznicu stražnjeg dijela 1 glasnice

Uzroci: kronične upale,vokalne traume,

alkohol, duhan, hiperaciditet želudca

TH: Glasovna (režim šutnje,šaptanja)

Protuupalna

Antacidna

Hipertrofija ventrikularnih nabora Hipertrofija zbog duže aktivnosti vent. nabora pri

fonaciji

Kl. sl : dubok glas

promuklost

sužen raspon gotovo ne vibrirajućih glasnica TH: konzervativno

glasovne vježbe

kiruški (laserska evaporacija)

*utvrditi razlog hipertrofije- suspektno na Ca

Hipertrofija ventrikularnih nabora

Razvojna i hormonalna disfonija

Pubertet- M (mutatio tarda) izostanak androgene stimulacije grkljana Povećana aktivnost

krikotireoidnog mišiča Psihički poremećaj

Displastične disfonije

Prirođene ili stečene anomalije grkljana (hipoplazija,asimetrija)

glas : visoko zvučan

smanjenog opsega

pneumofoničan

Dijafragma grkljana Prirođena ili stečena vezivna membrana između glasnica Kod kiruškog odstranjenja

papiloma grkljana

Izostanak vibracije glasnica i proizvodnje glasa

TH: kiruški, implatacija masnog tkiva u atrofičnu glasnicu

Spastička disfonija

U fonaciji spazam : laringealnih mišića

respiracijskih mišića

glotisa Uzrok: neurogeni poremećaj,

-cerebralna paraliza

-suprabulbarna paraliza

TH: botox u glasnice popuštanje spazma

Psihogena disfonija Psihički poremećaj govora i glasa Tih ili preglasan sa gubitkom melodijskih

obilježaja

Psihogena afonija Akutni ili kronični psihički stres gubitak glasa Glasnice normalne U ekspiriju ne dosežu medijalnu liniju

TH: psihijatriski postupak

Pretrage fonacijske funkcije

Laringostroboskopija

Aerodinamički testovi fonacije

Akustična analiza glasa

Ultrabrza kinematografija grkljana

Elektromiografija grkljana

LARINGOSTROBOSKOPIJA

Vizualni dojam mirovanja (laringoskopija) Načelo isprekidanog svjetla

prividno zaustavljanje glasnica u jednom vibracijskom položaju (slow motion)

f isprekidanog svjetla podudara s učestalosti titranja glasnica

AERODINAMIČKI TEST FONACIJE

Ekspiracijski volumen za vrijeme fonacije

(prosječan protok zraka kroz glotis /sek fonacije)

Max udisaj i određivanje trajanja fonacije samoglasnika (normalno oko 15 s)

Veliki protok: nepotpuno zatvaranje glotide Mali protok: hiperkinezija

AKUSTIČNA ANALIZA GLASA

Kompleksni akustični val rastavljamo u djelove 3D akustična spektralna analiza Samoglasnik okomita crte na zapisu = otvaranje

glotide

glasnice ne vibriraju -nepravilan, aperiodičan zapis:

-Suglasnik S nema okomitih linija

-Patološki (promuklost) pri izgovoru samoglasnika

Ultrabrza kinematografija grkljana

Ultrabrzom kamerom 5 000-10 000 x 1sek Znanstvene svrhe

Elektromiografija grkljana Registracija AP laringealnih mišiča

HVALA NA PAŽNJI!!