Rok powstania 2005

Zanieczyszczenia substancjami ropopochodnymi obszaru

Morza Bałtyckiego

„Bałtyk w oleju”

PSSA

Morski obszar chroniony o szczególnej wrażliwości

Particularly Sensitive Sea Area

Termin PSSA funkcjonuje w ramach Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO).

Kryteria dla wyznaczenia PSSA

1. Ryzyko związane z żeglugą międzynarodową

2. Walory danego obszaru: - ekologiczne - kulturowe - socjologiczne - ekonomiczne - naukowe - edukacyjne

Ze względu na zanieczyszczenia olejowe wyróżniamy następujące obszary specjalne:

- Morze Bałtyckie- Morze Czarne- Morze Śródziemne- Obszar Antarktydy- Morze Czerwone- Zatoka Perska- Zatoka Adeńska- północno – zachodnie wody europejskie- obszar Omanu na Morzu Arabskim

Etapy klasyfikacji Morza Bałtyckiego jako obszaru superspecjalnego

1. Lutym 2003 r. : dwie grupy w ramach Helcom proponują nadanie niektórym obszarom Bałtyku statusu Szczególnie Wrażliwego Obszaru Morskiego (PSSA).

2. Grudzień 2003r. : Szwecja przy aprobacie Danii, Finlandii, Niemiec i Polski składa wniosek o nadanie statusu PSSA dla całego Bałtyku w siedzibie IMO

3. Kwiecień 2004 r. : IMO wyraża wstępną akceptację nadania Bałtykowi statusu PSSA. O tę decyzję przez lata czynił starania także Światowy Fundusz na rzecz Przyrody (WWF) .

Powody ustanowienia PSSA na Bałtyku:

- akwen zamknięty

- małe zasolenie

- mała głębokość

- akwen trudny w nawigacji

- długi okres wymiany wód

- unikalna fauna i flora

Skutki przynależności Bałtyku do PSSA

- kraje nadbałtyckie prowadzą monitoring swoich wód terytorialnych,

- wprowadzono obowiązkowy pilotaż statków w rejonie cieśnin duńskich,

- całkowity zakaz używania spalarek odpadów na Bałtyku,

- zintensyfikowanie systemu zarządzania ruchem statków na Bałtyku,

- zakaz ruchu statków, których konstrukcja jest niezgodna z konwencją MARPOL.

Jednym z większych problemów dla PSSA na Bałtyku, są statki rosyjskie, które nie spełniają podstawowych norm bezpieczeństwa. Ponadto republiki nadbałtyckie: Litwa, Łotwa i Estonia, nadmiernie zanieczyszczają ściekami wody Bałtyku. Międzynarodowa Organizacja Morska IMO czyni starania, aby strona Rosyjska włączyła swoje wody do PSSA.

Bezpieczeństwo na morzu jest pojęciem ogólnym, na które składają się:

bezpieczeństwo żeglugi, mienia, życia, rozbitków oraz bezpieczeństwo statku i ładunku

Międzynarodowa Organizacja Morska (International Maritime Organization –IMO),

jako wyspecjalizowana agenda Organizacji Narodów Zjednoczonych, zajmuje się wszystkimi aspektami prawidłowego funkcjonowania systemu bezpieczeństwa

na morzu

Obecnie funkcjonuje międzynarodowy system bezpieczeństwa, wprowadzony w formie uporządkowanego zbioru norm i wymagań:

• Prawnych• Technicznych• Osobowych• Organizacyjno - proceduralnych

Przepisy regulujące transport morski towarów niebezpiecznych mają na celu:

1. Ochronę środowiska morskiego przed zanieczyszczeniami powstałymi na skutek przedostawania się substancji niebezpiecznych do mórz i oceanów.

2. Zapobieganie zagrożeniu zdrowia i życia ludzi mających kontakt z towarami niebezpiecznymi na każdym etapie ich transportu.

3. Przeciwdziałanie uszkodzeniom statku i innych ładunków przewożonych wspólnie z towarami niebezpiecznymi.

Świadomość konieczności ochrony środowiska morskiego przed rozmyślnym lub przypadkowym zanieczyszczeniem

doprowadziła do podpisania

Międzynarodowej Konwencji o Zapobieganiu Zanieczyszczeniu Mórz przez Statki, 1973 i Protokołu

1978

(International Convention for the Prevention of Pollution from Chips MARPOL 73/78)

M A R P O L=

MARitime + POLlution

Konwencja składa się z siedmiu rozdziałów. Każdy dzieli się na poszczególne prawidła. Stanowią przepisy dotyczące konstrukcji statków oraz urządzeń do zapobiegania przypadkowemu zanieczyszczeniu morza a także praw dotyczących uprawnionych zrzutów odpadów do akwenów morskich. Łącznie wyróżniamy trzydzieści dziewięć prawideł. Ilość obowiązujących prawideł zależy od rodzaju statku oraz faktu, czy dany obszar morski należy do PSSA.

Prawidła nie obowiązują jedynie wówczas, gdy zrzut ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa statku lub ratowanie życia na morzu lub gdy nastąpił na skutek uszkodzenia urządzeń.

Nieodłączną część Konwencji MARPOL stanowi sześć załączników:

Załącznik I (2.X.1983) Przepisy o zapobieganiu zanieczyszczeniu olejami

Załącznik II (2.X.1983) Przepisy o zapobieganiu zanieczyszczeniu szkodliwymi substancjami ciekłymi

przewożonymi luzem

Załącznik III (1.VII.1992) Przepisy o zapobieganiu szkodliwymi substancjami przewożonymi morzem w

opakowaniach, kontenerach, zbiornikach przenośnych lub cysternach drogowych i kolejowych

Załącznik IV (27.IX.2003) Przepisy o zapobieganiu zanieczyszczeniu ściekami ze statków

Załącznik V (31.XII.1988) Przepisy o zapobieganiu zanieczyszczeniu śmieciami przez statki

Załącznik VI (19.V.2005) Przepisy o zapobieganiu zanieczyszczeniu atmosfery przez statki

Prawidło 1 – definicje

Olej - ropa naftową w każdej postaci, włączając paliwo olejowe, szlam, odpadki olejowe oraz produkty rafineryjne.

Ropa naftowa - każda mieszaninę ciekłych węglowodorów występującą w stanie naturalnym w ziemi. Poddana przeróbce bądź nie w celu przystosowania do transportu,

zawiera: ropę naftową, z możliwością oddestylowania na frakcje oraz ropę naftową, do której pewne oddestylowane frakcje mogły zostać dodane.

Mieszanina oleista - mieszanina o zawartości oleju przynajmniej stu cząstek na milion cząstek wody.

Zbiornikowiec olejowy/ tankowiec - statek przystosowany do transportu oleju luzem.

Wyróżniamy: • jednostka kombinowana/ typ OBO (ropo-rudo-masowiec) - oddzielny przewóz ropy

i suchych ładunków masowych• ropowiec – transport ropy naftowej• produktowiec – transport oleju nie będącego ropą naftową • chemikaliowiec – chemikalia• gazowiec – skroplony gaz

Wykaz olejów

1. Roztwory asfaltowe

• Półprodukty do sporządzenia mieszanek• Masy do pokrywania dachów• Pozostałości po pierwszej destylacji

2. Oleje

• Klarowane• Ropa naftowa• Mieszaniny zawierające ropę naftową• Paliwo do silników wysokoprężnych• Paliwo olejowe nr 4, 5, 6• Paliwo olejowe z pozostałości podestylacyjnych• Olej drogowy• Olej transformatorowy• Olej aromatyczny (z wyłączeniem oleju roślinnego)• Oleje smarne oraz surowce do sporządzenia mieszanek• Olej mineralny• Olej silnikowy• Olej penetrujący• Olej wrzecionowy• Olej turbinowy

3. Destylaty

4. Olej gazowy

5. Półprodukty służące do sporządzania mieszaninek benzynowych

6. Gazoliny

7. Ciężka benzyna surowa

8. Paliwa dla silników odrzutowych

• Na każdym zbiornikowcu o GT 150 i większej powinna znajdować się Książka Zapisów Olejowych. Dokument zawiera wpisy o każdym zrzucie lub jakimkolwiek defekcie systemu kontroli i sterowania zdawania odpadów. Stanowi część oficjalnego dziennika okrętowego zawierając informacje o następujących czynnościach:- załadunku ładunku olejowego- wewnętrznym przemieszczeniu ładunku olejowego podczas podróży- wyładunku ładunku olejowego- balastowaniu zbiorników ładunkowych oraz wyznaczonych zbiorników czystego balastu- myciu zbiorników ładunkowych, włączając w to mycie surową ropą naftową

• Każdy statek musi posiadać MŚZZO – Międzynarodowe Świadectwo o Zapobieganiu Zanieczyszczeniu Olejami, świadczące o zgodności konstrukcji i wyposażeniu statku z przepisami Konwencji MARPOL.

• Zbiorniki ładunkowe na całej ich długości oraz wysokości bocznej powinny być zabezpieczone za pomocą zbiorników balastowych lub pomieszczeń innych niż zbiorniki. Dopuszczalny jest transport substancji innych niż w zbiorniku głównym w wyżej wymienionych komorach.

Według monitoringu AIS (sys. auto. identyfikacji ) w 2009r. zachodnią granicę Bałtyku przekroczyły aż 62 743 statki (nie licząc większości okrętów wojennych oraz jednostek nieobowiązujących AIS). 13 042 jednostki stanowiły zbiornikowce. Do grona przedstawicieli tej grupy należą między innymi:

• Zbiornikowiec naftowy i produktowiec Mitera Marigo zwodowany w 2007r.; DWT 105 495 [t], wyporność 121 473 [t], LOA 237.71 [m], B 42 [m] i T 14,878 [m]

• Chemikaliowiec-produktowiec Pantos zbudowany w 2006r.; DWT 16 714[t], wyporność 22 578 [t], LOA 144.05 [m], B 23 [m] i T 8,90 [m]

• Delta Capitan – zbiornikowiec typu aframax zbudowany w 2005r. kosztem 35 mln USD; DWT 111 009 [t], GT 62 320, LOA 249 [m], B [44]

• Copernicus – mały chemikalowiec (przerobiony w Stoczni Remontowej Nauta S.A. W 2001r.); DWT 2181 [t], GT 1525, LOA 73,85[m]

Delta Captain

Mitera Margio

Copernicus

Niestety, ogromna ilość kursujących statków wpływa również na ryzyko niebezpieczeństwa na morzu. W latach 1989-1999 miało miejsce 251 wypadków statków. W samym 2002 r. doszło do kolizji

62 jednostek pływających. Każdego dnia na Morzu Bałtyckim znajduje się około 200 dużych tankowców, a co najmniej połowa z nich to jednostki o pojedynczym poszyciu kadłuba. Do najgroźniejszych katastrof tankowców na Bałtyku zaliczamy:

• 1977r.: Tanker URSS 1, pożar/ wybuch, wyciek 22 000[t] ropy • 1979r.: Globe Asimi, wejście na mieliznę, wyciek 16 000[t] paliwa• 1981r.: Antonio Gramsci, wejście na mieliznę, wyciek 5 500[t] ropy• 2001r.: Baltic Carrier i The Tern, kolizja, wyciek 2 700[t] ropy

Baltic Carrier & The Tern 2001r.

W nocy z 27 na 28 marca 2001 doszło do kolizji statku towarowego „The Tern” z zbiornikowcem „ Baltic Carrier”

na granicy wód terytorialnych Niemiec i Danii, ok. 16 Mm od duńskich wysp Falster oraz Mon. Za główną przyczynę

wypadku uznano niesprzyjającą pogodę (sztorm, 9 stopni w skali Beauforta). Masowiec transportował 5 000 [t] granulowanego cukru. Natomiast zbiornikowiec na swoim pokładzie przewoził

30 000 [t] mazutu, ciężkiego oleju opałowego. W rezultacie do morza wyciekło 2 700 [t] oleju.

Prace zapobiegawcze trwały do 9 kwietnia. Szybka mobilizacja była uzasadniona przede wszystkim naturalnymi walorami duńskich fiordów zagrożonych wyciekiem oraz faktem, że stanowi on naturalny habitat dla chronionych ptaków. W dodatku dalsze rozprzestrzenienia mazutu w głąb wybrzeża utrudniałoby dalsze akcje ze względu na występującą w tamtym regionie trzcinę.

Wnioski:

• Pogoda wywiera ogromny wpływ na przeprowadzane akcje ratownicze

• Niesprzyjające warunki pogodowe oraz struktura nabrzeża (porastająca trzcina, płycizna) znacznie utrudniają usuwaniu wycieku

• Brak wystarczającej ilości jednostek przystosowanych do gromadzenia wycieków olejowych i ropopochodnych w duńskiej flocie

Statystyki:

• 2 700[t] oleju wyciekło do morza • 1 100[t] wybrano z wody• 2 850[t] oleju i pozostałości

zebrano na lądzie• 0,25[t] wybrano z „Terna”• 0,03[t] wybrano z „Baltic Carrier”• Katastrofa uśmierciła 2000

ptaków a zagroziła życiu około 4500

Charakterystyczne gatunki fauny i flory Bałtyku, których populacja

może ulec zachwianiu przez zanieczyszczenia oraz katastrofy

olejowe.

Foka szara

Dzięki wprowadzeniu PSSA możliwe jest odbudowanie populacji foki szarej, foki obrączkowanej i morświna.

Morświn – unikalny ssak na Bałtyku, zagrożony całkowitym wyginięciem

Brunatnice

Morszczyn

Ze względu na duże zmętnienie wód Bałtyku, roślinom dennym grozi wyginięcie. Są one podstawowym składnikiem łańcucha pokarmowego organizmów żyjących w Bałtyku.

Alka

Czapla siwa

Kormoran czarny

Mewa siodłata

Foka pospolita

Foka obrączkowana

Dorsz

Łosoś

Krab wełnistoręki

Wpływ katastrof morskich na ekosystemy:

- zmiany w ekosystemie,- skażenie środowiska,- śmierć wielu organizmów (np. ptaków, ssaków, ryb),- długi okres czasu potrzebny do odbudowy ekosystemu,- zaburzenia w środowisku naturalnym

Środowiska morskie po katastrofie olejowej.

Zanieczyszczenia olejowe są największym zagrożeniem dla środowiska morskiego:

Lekkie frakcje ropy naftowej wyparowują i nie pozostają długo w środowisku wodnym, jednakże

są bardzo toksyczne dla flory i fauny morskiej. Ponadto pojawia się ryzyko ich gwałtownego zapalenia

i eksplozji. Frakcje ciężkie ropy mają z kolei lepką konsystencję, powodują odcięcie dopływu tlenu oraz pokrycie roślin i zwierząt tłustą warstwą,

co prowadzi do ich śmierci.

MAZUT

1 litr oleju niszczy 40.000 litrów wody

ROPA NAFTOWA

Zanieczyszczenia przedostające się do morza można podzielić na cztery

podstawowe rodzaje:

- zanieczyszczenia olejowe- substancje nieorganiczne

- substancje organiczne- metale ciężkie

Główne źródła zanieczyszczeń środowiska morskiego:

- rzeki niosące olbrzymi ładunek zanieczyszczeń komunalnych i przemysłowych- zrzut z kolektorów ścieków komunalnych i przemysłowych - zrzuty ze statków- działalność eksploatacyjna dna morskiego - katastrofy morskie - porty morskie - rolnictwo - turystyka

Zanieczyszczenia

Z analizy źródeł zanieczyszczeń środowiska morskiego wynika, że około 80 % wszystkich zanieczyszczeń trafiających do wód morskich pochodzi ze źródeł lądowych, zaś tylko około 20 % pochodzi ze źródeł znajdujących się na morzu. Pod względem zanieczyszczeń olejami około 58 % pochodzi ze źródeł morskich, przy czym około 50% przypada na statki, a pozostałe 8% na urządzenia związane z poszukiwaniami i wydobyciem ropy naftowej. Biorąc pod uwagę zanieczyszczenia olejowe, które spowodowały statki, tylko w około 20% przyczyną zanieczyszczenia były rozlewy awaryjne. Aż 80% było spowodowane podczas normalnej eksploatacji.

Zanieczyszczenia olejowe:- Rocznie do Bałtyku dostaje się od kilku do kilkunastu tysięcy ton zanieczyszczeń olejowych.

- Intensywna żegluga na Morzu Bałtyckim stanowi ok. 15% żeglugi morskiej świata.

- Po wodach Bałtyku pływa dziennie około 2 tys. statków (w tym 200 tankowców z ropą naftową i innymi substancjami płynnymi)

- Jeśli obecnie przewożona przez Bałtyk ropa zostałaby załadowana do ciężarówek, pojazdy te ustawione na drodze zajęłyby odległość 8 razy większą do obwodu Ziemi.

- Na Bałtyku działa około 40 terminali paliwowych i ich liczba ciągle rośnie.

Źródła zanieczyszczeń olejowych

- rozlewy olejowe ze statków (kolizje statków, wejścia na mieliznę, uszkodzenia kadłuba, pożary i eksplozje)- rozlewy olejowe z wież wiertniczych (awarie podczas operacji załadunku i rozładunku, awarie integralności systemów, pożary i eksplozje, przeładunki oleju lub innych ładunków)- rozpuszczone frakcje olejowe pochodzące z lądu; przemysł i sektor komunalny- lotne węglowodory z paliw kopalnych i transportu (erupcje złóż naturalnych i w odwiertach na pełnym morzu)- węglowodory pochodzące z terminali olejowych, portów oraz zbiornikówmagazynujących (awarie integralności systemów, awarie podczas operacji załadunku i rozładunku, pożary i eksplozje, przeładunki oleju lub innych ładunków)

Rozlewy olejowe ze statków i wież wydobywczych powodują znaczne zagrożenie dla środowiska. Jednakże mają niewielkie znaczenie w skali całego morza ze względu na niewielką częstość zachodzenia. Największy ładunek zanieczyszczeń olejowych pochodzi z lądu. Z sektora przemysłowego i komunalnego zanieczyszczenia te wnoszone są przez rzeki, natomiast z transportu i emisji przemysłowej przedostają się przez atmosferę.

Wpływ zanieczyszczeń olejowych na degradację środowiska naturalnego Morza Bałtyckiego.

- Olej na powierzchni stanowi zagrożenie dla ptaków i ssaków które są oblepione olejem. Ich szanse na przeżycie zmniejszają się z powodu trudności z poruszaniem i utratą izolujących właściwości upierzenia lub skóry. Jeżeli zanieczyszczenie to dostanie się do przewodu pokarmowego, ptaki giną w wyniku zatrucia.

Olej rozproszony w toni wodnej, przenika razem z pożywieniem do organizmów zwierzęcych

i roślinnych. Wysoka koncentracja toksyn powoduje, że małże, ryby

i wodorosty są skazane na wyginięcie.Zanieczyszczenia olejem niszczą środowisko życia wielu roślin i zwierząt, a także obszary tarła ryb.

Resztki zwietrzałego oleju są wyrzucane na plaże, powodując ich zanieczyszczenie,

albo toną. Zatonięcie oleju jest najgroźniejsze dla środowiska, gdyż do jego rozłożenia potrzebna jest duża ilość tlenu, którego brakuje na dnie. Powoduje to szybkie

pogłębienie deficytu tlenowego w warstwie przydennej, co w skrajnych

przypadkach może doprowadzić do powstania siarkowodoru.

Siły i środki do zwalczania zanieczyszczeń olejowych

Kapitan PoincW służbie dla SAR’u - Gdynia.

Dawniej Flagowa jednostka Polskiego Ratownictwa Okrętowego

Według ekspertów jest to najlepsza jednostka tego typu na Bałtyku.

Budowa: 1993- kadłub Stocznia Północna1996 wykończony

• Zwalczanie zanieczyszczeń olejowych

• Ratownictwo morskie życia i mienia

• Gaszenie pożarów na statkach

• Rozpoznawanie skażeń • Lodołamanie • Prace podwodne

KAPITAN POINC

Usuwanie zanieczyszczeń olejowych z powierzchni wody:

• System szczotkowy LAMOR - maksymalnie 2 x 140 m3/h

•Szerokość ramion do zbierania - 45 m

• Pojemność składowania zebranego oleju 512 m3

• Zapory EXPANDI 4300 - 800 m

Siły i środki do zwalczania zanieczyszczeń olejowych

Siły i środki do zwalczania zanieczyszczeń olejowych

Morski statek ratowniczy do zwalczania zanieczyszczeń olejowych m/s Czesław II

Podstawowe daneDługość:21,9 mSzerokość:6,0 m

Zanurzenie:2,36 mMoc:2 x 120 kW

Prędkość max:9 knZałoga:5 osób

Rejon działania: wody portowe i przybrzeżne

(do 20 Mm)

Wyposażenie Do zwalczania zanieczyszczeń olejowych:

Aktywny system szczotkowy LAMOR do usuwania zanieczyszczeń olejowych z powierzchni wody: - szerokość zbierania: 18 m - maks. wydajność: 2 x 20 m3/h - pojemność składowania zebranego oleju: 20 m3

Zapory przeciwolejowe: EXPANDI 4300: 340 m Zbieracze olejowe: KOMARA 12k (filtr olejowy), wydajność maks. ok. 12 m3/h System dyspergujący: VICOSPRAY 1000, wydajność 4,2 m3/h Zbiornik przenośny o pojemności 5 m3

Pozostały sprzęt:

Zestaw do ratownictwa medycznego PSP R-1

Zapora typu Flexi Boom

Pływające zapory przeciwolejowe:EXPANDI 4300

Rękawy sorbentowe

Odpowiednio połączone za pomocą linek umieszczonych na końcach każdego rękawa, pełnią funkcję zapory sorbentowej.

Skutecznie ograniczają rozlewające się plamy oleju na wodzie i lądzie.

Plamę oleju należy otoczyć zaporą, a następnie zawężać pole rozlewu.

Zapora zapobiega rozprzestrzenianiu się plamy i jednocześnie pochłania olej

Sorbenty - środki do likwidacji rozlewów olejowych

• sorbent - materiał pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, organiczny bądź nieorganiczny, zdolny do zatrzymywania olejów wewnątrz porów (absorpcja) lub na powierzchni (adsorpcja) albo obie jednocześnie.

• zatrzymywanie olejów przez sorbenty przebiega dwoma sposobami:

• olej przylega do powierzchni materiałów bądź jest adsorbowany do ich wnętrza.

• olej zostaje wchłonięty do wnętrza wąskich rurek znajdujących się we włókienkach lub do wnętrza porów sorbentu

• Skuteczność absorbowania oleju przez daną substancję ściśle jest związana z właściwościami oleju, a szczególnie z jego lepkością.

Sorbenty nieorganiczne pływającewełna szklana – włóknista izolacja z masy szklanej cięższej od wody; nasiąknięta olejem podlega wyciśnięciu

włóknina sorbentowa – do likwidacji oleju z uprzednio oczyszczonej wody; do użytku na lądzie oraz wodzie; najlepsza w postaci poduszek, rękawów lub mat

wata sorbentowa – do użytku na lądzie oraz wodzie; umożliwia odpłynięcie wody; najlepsza w postaci poduszek, rękawów lub mat

pumeks – spieniona masa szklana, pokrywa ograniczoną zaporą plamę oleju pod postacią granulatu

wermikulit – sorbent mineralny; wchłania i gromadzi odpady; idealny w strefie brzegowej

Sorbenty nieorganiczne tonącełupana mika (łyszczyk) – składnik skał magmowych

piasek

popiół – produkt spalania sub. organicznej

diatomit – usuwanie plam olejowych; zatapianie płąnącego wycieku oleju

popiół wulkaniczny talk – krzemian mgnezu; idealny do oleju rozlanego na pow. stałej

węglan wapnia – postać mineralna; inicjuje zeskorupienie oleju

tlenek wapnia/ wapno palone – do pow. Stałych; inicjuje zeskorupienie

glina zeolit – duża zdolność sorpcyjna; idealny w strefie brzegowej

Sorbenty pochodzenia organicznegocement – spoiwo hydrauliczne; idealny w strefie brzegowej

otręby zbożowe – w postaci luźnej; możliwość spalenia

słoma zbożowa – w postaci snopków, mat, zapór, poduszek; możliwość późniejszego spalenia

sieczka zbożowa

siano – ceniony sorbent naturalny; w postaci snopów lub poduszek; możliwość spalenia

zmielone łupiny orzechów

trzcina – w postaci luźnej, mat, zapór, rozdrobnionej; możliwość spalenia

trawa morska – wysuszona w postaci luźnej, mat, poduszek, zapór;ponowny użytekspalenie

Sorbenty pochodzenia organicznego c.d.trociny – w postaci luźnej lub poduszek; możliwość spalenia

wytłoczyny trzciny cukrowej

sproszkowana kora drzewna – rozprzestrzeniany za pomocą dmuchaw

wysuszone liście drzew liściastych i igliwie – strefa brzegowa oraz śródlądowa

janowiec torf surowy, wysuszony, zmielony – w postaci balotów, poduszek, luźnej; duża hydrofobowość

wysuszone liście palmowe

Dyspergenty, jako środki do likwidacji rozlewów olejowych

Stanowią środki powierzchniowo czynne, zdolne do rozpraszania plam olejowych. Używane do ochrony środowiska morskiego od 1950 roku, stosowane na trudno dostępnych wybrzeżach brytyjskich. Pływająca na morzu plama olejowa potraktowana dyspergentem ulega procesowi mieszania przy pomocy śrub okrętowych lub specjalnych tarłów. Tworzą się drobinki oleju, a następnie emulsja oleju w wodzie. Proces usuwania zwartych plam olejowych jest określany mianem dyspergowania.

Rodzaje1. Anionowe

– sole wielko łańcuchowych kwasów tłuszczowych

– siarczany alkoholi– siarczany węglowodorów

– sulfoniany węglowodorów

2. Kationowe– aminy oraz czwartorzędowe sole amonowe

3. Niejonowe– etoksylowane alkilo-fenole

– etoksylowane alkohole łańcuchowe– estry otrzymywane w wyniku łączenia

kwasów tłuszczowych z alkoholami wielowodorotlenowymi

Główne przyczyny zanieczyszczenia środowiska przez zbiornikowce

3% 2% 2% 1,5% 1,5%

72%

18%0%

20%

40%

60%

80%

1 2 3 4 5 6 7

1 - błąd oficera pokładowego 2 - wady strukturalne statku

3 - wady wyposażeniowe 4 - błąd oficera maszynowego

5 - błąd techniczny 6 - błąd pilota

7 - błąd załogi

Dziękujemy za uwagę

Przygotowali:

• Paweł Markuszewski, ESOiOO• Paweł Nowak, ESOiOO• Dawid Lachowicz, IEI• Leszek Pospieszny, ESOiOO

Nadzór merytoryczny:

• Mgr Inż. Włodzimierz Kończewicz• Mgr Inż. Jakub Kończewicz• Inż. Jakub Jarmołowski, ESO 2