ballina | masht - veqet dhe puna e tyre · web viewd) përshkruesit e moduleve të praktikave...

1

Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë

Programi mësimor ARSIMI PROFESIONAL

Programi 2013

VektariNiveli I dhe II

Kosovë, 2013

2

PËRMBAJTJAI. ParathënieII. Korniza e programit mësimor profesional për profilin “Vektari”, Niveli I dhe II.III. Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale

për Nivelin I

a) Programet e lëndëve profesionale, kl. 10.1. Fibrat e tekstilit2. Teknologji e vekimit 3. Vizatim teknik

b) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 10.1. Proceset teknologjike të vekimit2. Mbështjellja e tjerrit në mbështjellsa (kalema)3. Përfitimi i tjerrit të shumëfishuar dhe efektiv4. Procesi i endjes5. Nishestimi

c) Programet e lëndëve profesionale, kl. 11.1. Fibrat e tekstilit2. Teknologji e vekimit 3. Thurja e pëlhurave4. Teknologjia e tekstilit5. Bazat e makinerisë dhe automatikës

d) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 11.1. Veqet dhe puna e tyre 2. Formimi i gojës (plasaritja)3. Makinat nituese dhe zhakard4. Tërheqja dhe mbështjellja e pëlhurës5. Lëvizja e bazës (tymit)

IV. Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale për Nivelin II.

a) Programet e lëndëve profesionale, kl. 12.1. Teknologji e vekimit 2. Teknologjia e tekstilit3. Dekomponimi dhe komponimi i pëlhurave4. Disenjimi me ndihmën e kompjuterit (CAD)5. Hulumtimet e tekstilit6. Thurja e pëlhurave

b) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 12.1. Veqet gjysmë automatike 2. Veqet automatik 3. Veqet pa drugëza

3

Korniza e programit mësimor profesional

ARSIMI PROFESIONAL

Programi 2013

VektariNiveli I dhe II

4

Korniza e programit mësimor profesionalLëmi: TekstilProfili: VektariNiveli: I dhe II

I. Njoftime të përgjithshme për shkollimin

1. Struktura e shkollimitArsimimi në profilin mësimor “Vektari” për nivelet I dhe II trajtohet në kuadrin e shkollimit të mesëm të lartë në Kosovë.

- Niveli i parë i arsimimit profesional, me kohëzgjatje dy vite mësimore pas përfundimit të arsimit të detyruar (kl. 10 dhe 11), i përgatit nxënësit për kompetencat fillestare (hyrëse) të punësimit në profesionin e vektarit. Jep një certifikatë të përgatitjes profesionale të nivelit të punonjësit të gjysmëkualifikuar (ndihmës) dhe mundëson kalimin në nivelin e dytë të arsimimit profesional.

- Niveli i dytë i arsimimit profesional, me kohëzgjatje një vit mësimor (kl. 12) pas përfundimit me sukses të nivelit të parë, i përgatit nxënësit për të fituar një kualifikim profesional që u mundëson atyre integrimin në tregun e punës për vektari, si dhe vazhdimin e arsimimit në nivele më të larta. Jep një certifikatë të përgatitjes profesionale të nivelit të punonjësit të kualifikuar dhe mundëson kalimin edhe në studimet universitare.

Ky dokument përmban dokumentet kurrikulare të profilit mësimor “vektari” për nivelet I dhe II, të strukturuara në lëndë mësimore (teorike) dhe module mësimore (praktike), në tri grupe kryesore:(i) grupi i lëndëve të përgjithshme, që synojnë formimin shkencor/humanitar të nxënësve për

të lehtësuar integrimin e tyre në shoqëri, si dhe vazhdimin e shkollimit të mëtejshëm.(ii) grupi i lëndëve teorike-profesionale, që synojnë konsolidimin te nxënësit, të koncepteve

shkencore, si dhe bëjnë njohjen e tyre me proceset teknike-teknologjike që lidhen me profesionin e vektarit.

(iii) grupi i moduleve të praktikës profesionale, që synojnë përgatitjen e nxënësve me kompetencat praktike të nevojshme për t’u integruar me sukses në tregun e punës në sektorin e vektarit.

2. Qëllimet e përgjithshme të shkollimit

Qëllimi kryesor i shkollimit (dynivelësh) për Vektari është zhvillimi i personalitetit të nxënësve për t’u inkuadruar në një shoqëri demokratike si qytetarë aktivë e kompetentë, si dhe për t’u angazhuar me sukses në tregun e punës gjithnjë në ndryshim. Sfida të rëndësishme për arritjen e këtij qëllimi janë dhe zhvillimi te nxënësit i ndjenjës së vetëbesimit, kultivimi i vullnetit të lirë në marrjen e vendimeve, nxitja e ndjenjës së sipërmarrjes dhe e gatishmërisë për të nxënë gjatë gjithë jetës. Për të mundësuar zhvillimin individual të nxënësve nga pikëpamja emocionale, intelektuale dhe profesionale, është e nevojshme që shkolla profesionale t’u krijojë atyre:- Mundësi të përshtatshme për të nxënë, pavarësisht nga gjinia, raca, etniteti dhe aftësitë fizike

e mendore;

5

- Lehtësi për të kuptuar mjedisin shoqëror dhe ekonomik, lokal, kombëtar dhe rajonal, si dhe për të qenë të vetëdijshëm për rolin që mund të luajnë në shoqëri;

- Mbështetje për të zhvilluar ndjenjën e sipërmarrjes dhe të disiplinës, kureshtjen intelektuale dhe vlerat morale;

- Kushte për t’u zhvilluar psikologjikisht dhe fizikisht, për të përballuar vështirësitë që do të ndeshin gjatë veprimtarive të ardhshme jetësore dhe profesionale;

- Mundësi për të zhvilluar kompetencat profesionale, të bazuara në njohuritë, shprehitë dhe qëndrimet/vlerat, të mjaftueshme për të lehtësuar punësimin dhe përparimin drejt arsimit dhe aftësimit profesional të mëtejshëm;

- Mbështetje për të çmuar me realizëm vlerat dhe potencialin e tyre, për tu orientuar drejt në drejtimet e karrierës profesionale të ardhshme dhe për të marrë përgjegjësi në procesin e zhvillimit të tyre të vazhdueshëm personal dhe profesional;

- Mbështetje për të zhvilluar format e bashkëpunimit dhe të besimit të ndërsjellë nëpërmjet përvojës së punës praktike;

- Mundësi për t’u njohur me zhvillimet perspektive të profesionit të tyre, të para këto në kontekstet e integrimit rajonal dhe evropian;

- Kushte për t’u njohur me teknologjitë dhe proceset teknologjike aktuale e të perspektivës, në sektorin e vektarisë;

- Kushte për të njohur dhe për të zbatuar rregullat e mbrojtjes në punë e të ruajtjes së mjedisit, në përputhje me standardet ndërkombëtare.

3. Grupi të cilit i drejtohet shkollimi

Shkollimin për “Vektari”, niveli I dhe II, mund ta ndjekin të gjithë të rinjtë dhe të rejat të cilët kanë përfunduar me sukses arsimin e detyruar nëntëvjeçar, janë në moshë deri 24 vjeç dhe zotërojnë aftësi shëndetësore (fizike e mendore) të mjaftueshme për të kryer këto nivele shkollimi.Në raste të veçanta, kur kërkesat e nxënësve për të ndjekur këtë shkollim janë më të larta se sa mundësitë reale të shkollave profesionale të veçanta, Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT) përgatit udhëzime me kritere të posaçme pranimi në këto shkolla.

4. Mundësitë e shkollimit të mëtejshëm

Përfundimi me sukses i shkollimit për profilin mësimor “Vektari” në nivelin I, u lejon nxënësve vazhdimin e shkollimit në nivelin II të këtij profili.Përfundimi me sukses i shkollimit për profilin mësimor “Vektar”, niveli II, iu mundëson nxënësve të hyjnë në provimin e maturës, dhe pas përfundimit me sukses të tij, iu mundëson nxënësve të konkurojnë në shkollimin e lartë universitar.

6

5. Mundësitë e punësimit

Shkollimi për “Vektari”, niveli I dhe II, u referohet prodhimit të produkteve të vektarisë të të gjitha llojeve dhe shihen me përparësi për të ardhmen në tregun e Kosovës. Nisur nga kjo nxënësi për Vektari i nivelit I dhe II mund të punësohet në ndërmarrje të prodhimit të tekstilit (firma, kompani), në repartet e vektarisë. Me kualifikime të mëtejshme dhe pas një përvoje pune të konsiderueshme, ai mund të krijojë një biznes të vetin në këtë sektor dhe të punësojë të tjerë.

II. Kompetencat e fituara nga nxënësit në përfundim të shkollimit

Kompetencat e përgjithshme

Ndjekja e shkollimit në profilin mësimor “Vektari”, niveli I, do të zhvillojë te nxënësit një tërësi kompetencash të përgjithshme, të cilat do t’i shërbejnë atij për përvetësimin me efektivitet të programit mësimor, zhvillimin në nivelin e kërkuar të kompetencave profesionale dhe integrimin e mëtejshëm në shoqëri dhe në tregun e punës gjithnjë në ndryshim. Këto kompetenca të përgjithshme do të zhvillohen në një nivel më të lartë gjatë kryerjes së shkollimit për “Vektari”, niveli II. Kështu, nxënësi do të jetë i aftë:- Të komunikojë në mënyrë korrekte, me shkrim dhe me gojë, për të shprehur mendimet e

ndjenjat e tij dhe për të argumentuar opinionet për çështje të ndryshme.- Të përdorë burime dhe teknika të ndryshme (përfshirë dhe ato të kompjuterizuara) të

mbledhjes dhe të shfrytëzimit të informacioneve të nevojshme për zhvillimin e tij personal dhe profesional.

- Të angazhohet fizikisht, mendërisht dhe emocionalisht në zgjidhjen e situatave të ndryshme problemore që do të ndeshë në kontekstin profesional, personal dhe shoqëror.

- Të manifestojë qasje të një kritike konstruktive ndaj zhvillimeve profesionale, personale dhe shoqërore.

- Të nxitë potencialin e tij të brendshëm për kërkim të vazhdueshëm në drejtim të zgjidhjeve të reja, më efektive dhe më efiçiente.

- Të respektojë rregullat dhe parimet e një bashkëjetese demokratike në kontekstin e integrimeve lokale, rajonale dhe globale.

- Të manifestojë guxim dhe iniciativë në marrjen e përgjegjësisë për të ardhmen e tij.- Të tregojë vetëkontroll në ushtrimin e veprimtarive të tij në kontekstin e pavarësisë në

vendimmarrje. - Të organizojë drejt procesin e të nxënit të tij dhe të shfaqë gatishmërinë e vullnetin për një të

nxënë që zgjat gjithë jetën.- Të respektojë parimet e punës në grup dhe të bashkëpunojë aktivisht në arritjen e objektivave

të pranuara.- Të bëjë vlerësime dhe vetëvlerësime nisur nga kritere të drejta, si bazë për të përmirësuar

dhe çuar më tej arritjet.- Të hulumtojë vetveten dhe rrugët e mundshme të karrierës profesionale për të bërë zgjedhje

të përshtatshme të veprimtarive profesionale të ardhshme.

7

Kompetencat profesionale

Me përfundimin e suksesshëm të shkollimit dyvjeçar në profilin “Vektari”, niveli I, nxënësi do të jetë i aftë të ushtrojë kompetencat profesionale si më poshtë:- Përcakton hapat e punës;- Përzgjedh materialet e punës;- Përzgjedh veglat dhe pajisjet;- Përgatitë tjerrin për vekim;- Mbështjellë tjerrin në kalema;- Përzgjedhë mekanizmat për mbështjelljen e tjerrit;- Përgatitë automatin për mbështjelljen e tjerrit;- Furnizon automatin për mbështjellje me material;- Përgatitë makinën për tjerr të shumëfishuar dhe efektiv- Furnizon makinën më material;- Vënë makinën për tjerr të shumëfishuar dhe efektiv në prodhim;- Bënë endjen e bazës;- Bënë kollarisjen e bazës;- Përgatitë makinën për nishestim;- Përdorë makinën për nishestim;- Llogaritë numrin e dhëmbëve të shpatës;- Përgatitë vekun për punë;- Furnizon vekun më material;- Vënë vekun në prodhim dhe e shfrytëzon atë;- Llogaritë produktivitetin e vekut;- Përgatitë makinat nituese njëngritëse, dyngritëse dhe rotacionale për punë;- Furnizon makinat nituese me material;- Vënë makinat nituese në prodhim dhe shfrytëzon ato;- Përgatitë makinën zhakard të vekimit për punë;- Furnizon makinat zhakard të vekimit më material;- Përdorë makinën zhakard;- Pastron makinat në procesin e vektarisë- Respekton legjislacionin për profesionin e vektarit;- Përdorë në mënyrë të pavarur literaturën me qëllim të ngritjes profesionale.

Me përfundimin e suksesshëm të shkollimit të mëtejshëm njëvjeçar në profilin mësimor “Vektari”, niveli II, nxënësi do të rrisë në një shkallë më të lartë nivelin e kompetencave profesionale të fituara në nivelin I, si dhe do të aftësohet të ushtrojë kompetenca të tjera profesionale si më poshtë:- Lexon dokumentacionin teknik;- Kryen ndërrimin e dhëmbëzoreve sipas dendësisë së pëlhurës;- Mirëmban makinat e vektarisë (pastron, lyen, etj.); - Llogaritë produktivitetin e makinave të vekimit; - Organizon punën në veqet gjysmë automatike;- Mbikëqyrë kushtet klimatike në mjedisin punues; - Organizon punën në veqet automatike;- Organizon punën në veqet pa drugëza;- Përdorë veqet gjysmë automatik, automatik dhe veqet pa drugëza;- Kryen llogaritjen e kohës (inçizimin) gjatë një ndërrimi në procesin e vekimit- Respekton legjislacionin për profesionin e vektarit;- Përdorë në mënyrë të pavarur literaturën me qëllim të ngritjes profesionale.

8

III. Plani mësimor për profilin mësimor “Vektari”, Niveli I e II

Nr Lëndët dhe modulet mësimore Orët javore/vjetore dhe kreditetNiveli I Niveli II

Klasa 10 Klasa 11 Klasa 12A Lëndë të përgjithshme (Gjithsej 1399) 16 (560) 13(455) 12(384)1 Gjuhë shqipe dhe letërsi 3 (105) 3 (105) 3(96)2 Gjuhë angleze 2 (70) 2 (70) 2(64)3 Matematikë aplikative 2 (70) 2 (70) 2(64)4 Teknologji informimit 1 (35) 1 (35) 1(32)5 Ekonomia dhe ndërmarrësi 1 (35) 1 (35) 1(32)6 Edukatë qytetare 1 (35)7 Edukatë fizike 2 (70) 2 (70) 2(64)

8 Kimi 1(35) 9 Fizikë 1 (35)10 Gjuhe gjermane 1(35)11 Psikologji 1(35)12 Menagjim projekti 1(32)13 Art figurativ 2 (70)B Lëndët profesionale (Gjithsej 851 orë) 8(280) 9(315) 8(256)1 Fibrat e tekstilit 2(70) 2(70)2 Teknologji e vekimit 4(140) 2(70) 2(64)3 Vizatim Teknik 2(70)4 Bazat e makinerisë dhe automatikës 2(70)5 Teknologji e tekstilit 2(70) 1(32)6 Thurja e pëlhurave 1(35) 1(32)7 Hulumtimet e tekstilit 2(64)8 Dekomponimi dhe komponimi i pëlhurave 1(32)

91 Disenjimi me ndihmën e kompjuterit (CAD) 1(32)C Modulet e praktikës profesionale (Gjithsej 909ore) 6(210) 9(315) 12(384)

1 Proceset teknologjike të vekimit (60orë) 2 Mbështjellja e tjerrit në mbështjellsa ( Kalema ) (35orë) 3 Përfitimi i tjerrit të shumëfishuar dhe efektiv (35orë) 4 Procesi i endjes (50orë) 5 Niseshtzimi (30orë) 6 Veqet dhe puna e tyre (75orë) 7 Formimi i gojës (plasaritja) (55orë)8 Makinat nituese dhe zhakard (65orë)9 Tërheqja dhe mbështjellja e pëlhurës (55orë)

10 Lëvizja e bazës (tymit) (65orë)11 Përdorimi i veqeve gjysmë automatik ( 115orë)12 Përdorimi i veqeve automatik (114 orë)13 Përdorimi veqeve pa drugëz (155 orë)D. Gjithsej A+B+C= (3159 orë në vit) 30 31 32

Raportet kohore: Lëndët e përgjithshme – 44.73 %; Teoria profesionale – 26.19 % dhe Praktika profesionale – 29 %

9

IV. Udhëzime për zbatimin e Kornizës së programit mësimor profesional:

Programet e hollësishme të lëndëve të përgjithshme parashtrohen në një dokument të veçantë të MASHT.Javët mësimore sipas klasave:– Klasa 10 – 35 javë; Klasa 11 – 35 javë (niveli I);– Klasa 12 – 32 javë (niveli II). Java mësimore (5 ditë mësimore) përmban 30 – 32 orë mësimore.Një orë mësimore ka 45 minuta.Një orë praktike zgjatë 60 minuta.Puna praktike në laborator duhet ti ketë 24 orë.Puna praktike në ekonomi të shkollës, ndërmarrje, industri, firma ushtrimore etj., duhet ti ketë 20 orë pune me nga 60 minuta.Si njësi e ngarkesës mësimore për praktikat mësimore profesionale do të përdoret krediti (K), i cili do të jetë i barasvlershëm me 10 orë mësimore (1 ditë praktikë mësimore). Rekomandohet që praktikat profesionale të realizohen ditore (6 orë në ditë), si më poshtë:

Klasa 10: Praktikë – 1 ditë në javë dhe Teori – 4 ditë në javëKlasa 11: Praktikë – 1.5 ditë në javë dhe Teori – 3.5 ditë në javë

Klasa 12: Praktikë – 2 ditë në javë dhe Teori – 3 ditë në javëRekomandohet që modulet praktike për çdo vit mësimor, të realizohen në përputhje me radhën e paraqitur në planin mësimor. Shkollat profesionale, në varësi nga kushtet dhe situatat e veçanta në të cilat ndodhen, mund të bëjnë ndryshime të radhës së trajtimit të moduleve mësimore praktike, gjithnjë duke synuar të mos e dëmtojnë procesin e përvetësimit të tyre.

Mbështetur në programet e detajuara të lëndëve profesionale, mësimdhënësit e lëndëve teorike profesionale bëjnë planifikimin e njësive mësimore përkatëse.Mbështetur në përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, mësimdhënësit e praktikave profesionale përgatisin plane më të detajuara, ku parashtrohen veprimtaritë praktike konkrete. Njëkohësisht, ata përgatisin instrumentet e vlerësimit për çdo rezultat mësimor të paraqitur në përshkruesit e moduleve.Vlerësimi përfundimtar i nxënësve, në mbarim të secilit prej të dy niveleve të përgatitjes në profilin “Vektari”, do të organizohet në formë provimesh:Në Nivelin I: Provimi i integruar i përgatitjes praktike që organizohet nga shkolla profesionale.Në Nivelin II: (a) Provimi i integruar për lëndët e teorisë profesionale, që organizohet nga shkolla profesionale, dhe (b) Provimi i integruar për praktikën profesionale që organizohet nga shkolla profesionale.Rezultatet e provimeve do të pasqyrohen në certifikatat përkatëse të përfundimit të shkollimeve profesionale në të dy nivelet e përgatitjes.Modalitetet e procedurave të provimeve përfundimtare, kriteret e vlerësimit të nxënësve me nota dhe të përmbajtjes së certifikatave, përcaktohen me udhëzime të veçanta të MASHT.

V. Udhëzime të përgjithshme didaktike

10

Mësimdhënësit e lëndëve teorike profesionale dhe të praktikave profesionale duhet të përzgjedhin dhe përdorin forma dhe metoda mësimdhënieje të tilla që të nxisin sa më shumë të nxënit aktiv të nxënësve dhe të çojnë në krijimin tek ata, të kompetencave sociale e profesionale, të plota dhe të qëndrueshme.E rëndësishme është që planifikimi i mësimdhënies të bazohet në një proces analize fillestare, i cili të marrë parasysh faktorë të tillë të rëndësishëm si, niveli i hyrjes së nxënësve, përmbajtja e hollësishme e lëndëve të teorisë profesionale dhe e moduleve të praktikave profesionale, shkalla e integrimit të tyre, objektivat konkretë që do të arrihen, mundësitë reale që ka shkolla për realizimin e veprimtarive mësimore etj. Për këtë planifikim duhet një bashkëpunim i ngushtë i të gjithë personelit drejtues dhe mësimdhënës të shkollës.Elementi kyç për arritjen e suksesit në një proces të nxëni, është motivimi i nxënësve. Njohja e vazhdueshme e nxënësve me shkallën e përmbushjes së objektivave nga ana e tyre, përbën një mekanizëm të fuqishëm motivimi, i cili duhet të shihet me përparësi nga mësimdhënësit e lëndëve teorike dhe moduleve praktike.Një element tjetër që ndihmon suksesin është integrimi i teorisë me praktikën e profesionit. Parimi i “të nxënit duke bërë” duhet të gjejë vendin e duhur në procesin e të mësuarit në shkollën profesionale që përgatit nxënësit në profesionin Vektar.Mësimdhënësit duhet të përdorin metoda të tilla të të mësuarit që zhvillojnë jo vetëm njohuritë teorike, shkathtësitë dhe shprehitë praktike të nxënësve, por edhe qëndrimet e tyre ndaj jetës, punës dhe shoqërisë në përgjithësi. Puna në grup dhe Puna me projekte janë dy nga format bazë të organizimit të mësimit (teorik apo praktik) për të zhvilluar kompetencat kyçe, të nevojshme për zgjidhjen e problemeve që kanë të bëjnë me veprimtarinë profesionale, në veçanti, dhe veprimtarinë sociale të qytetarit të ardhshëm, në përgjithësi.Një parim tjetër që duhet respektuar nga mësimdhënësit dhe instruktorët është fakti që të nxënët nuk ndodh vetëm në mjediset e shkollës, por edhe jashtë tyre. Dhënia e detyrave dhe puna kërkimore e pavarur e nxënësve ka një ndikim të dukshëm në formimin e tyre si profesionistë të ardhshëm.Format dhe metodat e të mësuarit janë të shumta e të shumëllojshme dhe mësimdhënësit, në konsultim të ngushtë me njëri-tjetrin, duhet të përzgjedhin ato që janë më të përshtatshme për kontekstin e tyre konkret. Të tilla janë: ligjërata tradicionale, demonstrimi, zgjidhja e problemit teorik, ushtrimi praktik, projektet praktike, veprimtaritë në grupe të vogla etj. Rekomandohet që në përmbajtjet teorike të përdoren kryesisht ligjërata, zgjidhja e problemit teorik dhe demonstrimi, kurse në zbatimin e moduleve praktike të përdoren kryesisht demonstrimi nga mësimdhënësi, praktika e mbikëqyrur dhe praktika e pavarur e nxënësve. Projektet praktike, sidomos ato që integrojnë kompetenca të lidhura me shumë aspekte të profesionit, janë një metodë që rekomandohet sidomos në fazat përmbyllëse të shkollimit. Në kushtet e mungesës së mjediseve reale të punës, duhet të synohet krijimi i mjediseve të simuluara të punës.Për sa i përket vlerësimit të nxënësve, rekomandohet të përdoren metoda dhe instrumente vlerësimi që të nxisin përparimin e nxënësve, shmangin subjektivizmin në vlerësim dhe pasqyrojnë arritjet reale të tyre. Me rëndësi është vlerësimi i vazhdueshëm dhe ai përfundimtar, ku format dhe instrumentet e vlerësimit përzgjidhen apo hartohen nga vetë mësimdhënësit. Duhet të synohet vlerësimi i arritjeve i bazuar në kriteret, ku arritjet e nxënësit krahasohen me standardet e paracaktuara dhe të shmanget sa më shumë të jetë e mundur vlerësimi i bazuar në renditjen, ku nxënësit krahasohen me njëri-tjetrin. Format dhe instrumentet e vlerësimit që rekomandohen janë: pyetjet me gojë, pyetjet me shkrim, detyrat me shkrim,vëzhgimi i veprimtarisë së nxënësve, listat e kontrollit, projekte për vlerësim etj. Në veprimtaritë praktike,

11

listat e kontrollit duhet të jenë instrumenti vlerësues që duhet të mbizotërojë. Mësimdhënësi përzgjedh ato që janë më të përshtatshme, duke marrë parasysh kushtet konkrete. Edhe gjatë provimeve përfundimtare në teori profesionale dhe praktikë profesionale, në përputhje me udhëzimet përkatëse të MASHT, duhet të mbizotërojë vlerësimi i kompetencave të punës së nxënësve, që testohen në situata pune reale ose të simuluara.Në përgjithësi, si për mësimdhënien, ashtu edhe për vlerësimin duhet të synohen forma e metoda që e vendosin nxënësin në qendër të veprimtarive mësimore dhe e shndërrojnë rolin e mësimdhënësit nga ligjërues (lektor) i thjeshtë, në një moderator, mbikëqyrës dhe vlerësues i veprimtarisë së nxënësve.

12

Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve profesionale

ARSIMI PROFESIONAL

Niveli I dhe II

13

Klasa 10

Programet e lëndëve profesionale

Programi i lëndës

“Fibrat e tekstilit”

Lëmi: TekstilProfili: VektarNiveli: IKlasa: 10

I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të, nxënësi duhet të:- shpjegojë veçoritë kryesore të fibrave të tekstilit;- dallojë mënyrën e ndarjes së fibrave; - shpjegojë veçoritë e ndarjes së fibave sipas origjinës;- specifikojë përdorimin e fibrave sipas origjinës;- shpjegojë veçoritë e strukturës së fibrave;- dallojë klasifikimin e fibrave sipas vetive;- dallojë ndikimin e vetive gjeometrike të fibrave në prodhimin e pëlhurave;- dallojë ndikimin e vetive fiziko-kimike të fibrave në prodhimin e pëlhurave;- dallojë fibrat e përfituara nga farat;- shpjegojë vetitë e fibrave të përfituara nga farat;- shpjegojë për strukturën e fibrave nga trungu;- shpjegojë vetitë e fibrave nga trungu;- dallojë fibrat e përfituara nga trungu;- shpjegojë për fibrat e përfituara nga gjethi;- shpjegojë vetitë e fibrave të përfituara nga gjethi;- dallojë fibrat e përfituara nga gjethi;- shpjegojë për fibrat e përfituara nga fryti;- dallojë fibrat e përfituara nga fryti;- shpjegojë vetitë e fibrave të përfituara nga fryti;- shpjegojë për përfitimin e fibrave me prejardhje shtazore;- dallojë fibrat e përfituara nga lëkura e shtazëve;- shpjegojë llojet e fibrave me prejardhje shtazore;- shpjegojë për strukturën e fibrave shtazore;- shpjegojë vetitë e fibrave shtazore;- shpjegojë për përfitimin e fibrave të mëndafshit;- shpjegojë për strukturën e fibrave të mendafshit;- shpjegojë vetitë e fibrave të mendafshit;- dallojë fibrat e përfituara nga krimbi I mëndafshit;- shpjegojë për përdorimin e mëndafshit;

14

II. Fondi i orëve të lëndës35 javë x 2 orë/javë = 70 orë

III. Programi i hollësishëm i lëndës

Kapitulli 1: Struktura dhe vetitë e fibrave 15 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- shpjegojë veçoritë kryesore të fibrave të tekstilit;- dallojë mënyrën e ndarjes së fibrave; - shpjegojë veçoritë e ndarjes së fibrave sipas origjinës;- specifikojë përdorimin e fibrave sipas origjinës;- shpjegojë veçoritë e strukturës së fibrave;- dallojë klasifikimin e fibrave sipas vetive;- dallojë ndikimin e vetive gjeometrike të fibrave në prodhimin e pëlhurave;- dallojë ndikimin e vetive fiziko-kimike të fibrave në prodhimin e pëlhurave;- dallojë fibrat e përfituara nga farat;- shpjegojë vetitë e fibrave të përfituara nga farat;- shpjegojë për strukturën e fibrave nga trungu;- shpjegojë vetitë e fibrave nga trungu;- dallojë fibrat e përfituara nga trungu;- shpjegojë për fibrat e përfituara nga gjethi;- shpjegojë vetitë e fibrave të përfituara nga gjethi;- dallojë fibrat e përfituara nga gjethi;- shpjegojë për fibrat e përfituara nga fryti;- dallojë fibrat e përfituara nga fryti;- shpjegojë vetitë e fibrave të përfituara nga fryti;- shpjegojë për përfitimin e fibrave me prejardhje shtazore;- dallojë fibrat e përfituara nga lëkura e shtazëve;- shpjegojë llojet e fibrave me prejardhje shtazore;- shpjegojë për strukturën e fibrave shtazore;- shpjegojë vetitë e fibrave shtazore;- shpjegojë për përfitimin e fibrave të mëndafshit;- shpjegojë për strukturën e fibrave të mëndafshit;- shpjegojë vetitë e fibrave të mëndafshit;- dallojë fibrat e përfituara nga krimbi i mëndafshit;- shpjegojë për përdorimin e mëndafshit.

b) Temat e kapitullit- Shqyrtimet e përgjithshme mbi fibrat- Kuptimi, ndarja sipas origjinës dhe përdorimi i fibrave- Struktura dhe vetitë e fibrave- Vetitë gjeometrike të fibrave- Vetitë fiziko kimike të fibrave

15

- Vetitë tjera të fibrave (drita e agjensave kimik dhe mikroorganizmave)c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë temën; - demonstrojë për mostra të ndryshme të fibrave; - përdorë mikroskopin për strukturën e fibrave;- kryejë ushtrime në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti dhe markera shumëngjyrësh;- mikroskopi.

Kapitulli 2: Fibrat me origjinë bimore 25 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- dallojë veçoritë, vetitë, strukturën edhe përdorimin e fibrave të përfituara nga farat;- dallojë veçoritë, vetitë, strukturën edhe përdorimin e fibrave të përfituara nga trungu;- dallojë veçoritë, vetitë, strukturën edhe përdorimin e fibrave të përfituara nga gjethi;- dallojë veçoritë, vetitë, strukturën edhe përdorimin e fibrave të përfituara nga fryti.

b) Temat e kapitullit - Fibrat e përfituara nga farat (kultivimi, llojet, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi- Fibrat e përfituara nga kërcelli(kultivimi,llojet,struktura,vetitë,përdorimi dhe - identifikimi- Fibrat e përfituara nga gjethi (kultivimi, llojet, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi- Fibrat e përfituara nga fryti (kultivimi, llojet, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë fibrat me origjinë bimore;- zhvillojë ushtrime për fibrat me origjinë bimore;- japë detyra të pavarura për strukturën e fibrave me origjinë bimore;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyra e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti;- mikroskopi;- mostra të fibrave me origjinë bimore.

16

Kapitulli 3: Fibrat me origjinë shtazore 30 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - dallojë veçoritë e fibrave të përfituara nga lëkura e shtazëve;- shpjegojë llojet e fibrave shtazore;- listojë vetitë e fibrave me origjinë shtazore;- shpjegojë strukturën e fibrave shtazore;- listojë përdorimet e fibrave me origjinë shtazore;- shpjegojë mënyrat e identifikimit të fibrave shtazore;- listojë vetitë e fibrave të përfituara nga krimbi i mëndafshit;- shpjegojë strukturën e fibrave të përfituara nga krimbi i mëndafshit;- listojë përdorimet e fibrave të përfituara nga krimbi i mëndafshit;- shpjegojë mënyrat e identifikimit të fibrave të përfituara nga krimbi i mëndafshit.

b) Temat e kapitullit- Fibrat e përfituara nga lëkura e shtazëve (llojet, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)- Fibrat e përfituara nga krimbi i mëndafshit ( struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë fibrat me origjinë shtazore;- zhvillojë ushtrime për fibrat me origjinë shtazore;- japë detyra të pavarura për strukturën e fibrave me origjinë shtazore;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyra e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- tabela;- mësimi zhvillohet në klasë;- mikroskopi;- mostra të fibrave me origjinë shtazore.

17

Programi i lëndës

“Teknologjia e vekimit”


I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të, nxënësi duhet të:- shpjegojë rëndësinë e teknologjisë së vekimit dhe makinave për vekim;- shpjegojë si bëhet përgatitja e tjerrit për vekim;- shpjegojë si bëhet mbështjellja e tjerrit në kalema;- shpjegojë vetitë e tjerrit;- shpjegojë rëndësinë e shtrënguesit dhe pastruesit të tjerrit;- shpjegojë mekanizmat për mbështjelljen e tjerrit në kalema;- shpjegojë funksionin e makinave për mbështjelljen e tjerrit në kalema;- llogarisë produktivitetin e makinës për mbështjellje;- shpjegojë llojet dhe karakteristikat e tjerrit të shumëfishuar;- shpjegojë pjesët dhe mekanizmat e makinave për tjerr të shumëfishuar dhe efektiv;- shpjegojë si përfitohet tjerri efektiv;- shpjegojë si behet endja e bazës;- shpjegojë si bëhet kollarisja e bazës; - shpjegojë rëndësinë e niseshtimit;- shpjegojë llojet e niseshtimit;- shpjegojë pjesët dhe mekanizmat e makinës për niseshtim; - shpjegojë si bëhet vendosja e bazës;- shpjegojë konstruksionin dhe llojet e fijeve, fanellave dhe lamelave të bazës endëse;- shpjegojë numrin e dhëmbëve të shpatave.



Kapitulli 1: Rëndësia dhe qëllimi i teknologjisë së vekimit 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë rëndësinë e teknologjisë së vekimit dhe makinave për vekim;- shpjegojë si bëhet përgatitja e tjerrit për vekim;- shpjegojë si bëhet mbështjellja e tjerrit në kalema;- shpjegojë vetitë e tjerrit;- shpjegojë rëndësinë e shtrënguesit dhe pastruesit të tjerrit.

18

b) Temat e kapitullit- Hyrje në teknologjinë e vekimit- Përgatitja e tjerrit për vekim- Kuptim, ndarja dhe format e mbështjelljes së tjerrit- Vetitë e tjerrit- Mbështjellja e tjerrit në kalema- Shtrënguesit dhe pastruesit e tjerrit

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë temën;- nxisë pyetje-përgjigje;- demonstrojë përmes mostrave të ndryshme të mbështjelljes së tjerrit në kalema. d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë;- pankarta për ilustrimin e temës;- mostra të ndryshme të mbështjelljes së tjerrit në kalema.

Kapitulli 2: Makinat dhe mekanizmat për mbështjelljen e tjerrit në kalema 40 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë mekanizmat për mbështjelljen e tjerrit në kalema;- shpjegojë funksionin e makinave për mbështjelljen e tjerrit në kalema;- llogarisë produktivitetin e makinës për mbështjellje.

b) Temat e kapitullit- Makinat për mbështjelljen e tjerrit në kalema- Mekanizmat për mbështjellje e tjerrit në kalema- Produktiviteti i makinës për mbështjellje

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për mekanizmat dhe automatet për mbështjelljen e tjerrit në kalema;- zhvillojë ushtrime nga mekanizmat dhe automatet për mbështjelljen e tjerrit në kalema;- japë detyra të pavarura për njëjësimin e produktiviteti të makinës për mbështjellje;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- materiale pamore të makinave për mbështjellje.

19

Kapitulli 3: Përfitimi i tjerrit të shumëfishuar, efektiv dhe endja e bazës 25 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë llojet dhe karakteristikat e tjerrit të shumëfishuar;- shpjegojë pjesët dhe mekanizmat e makinave për tjerr të shumëfishuar dhe efektiv;- shpjegojë si përfitohet tjerri efektiv;- shpjegojë si behet endja e bazës;- shpjegojë si bëhet kollarisja e bazës.

b) Temat e kapitullit- Llojet dhe karakteristikat e tjerrit të shumëfishuar- Pjesët dhe mekanizmat e makinave për tjerr të shumëfishuar- Përfitimi i tjerrit efektiv- Endja e bazës- Kollarisja e bazës

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për llojet dhe karakteristikat e tjerrit të shumëfishuar;- shpjegojë për tjerrin efektiv, endjen dhe kollarisjen e bazës;- japë detyra të pavarura për njehsimin e makinave për tjerr të shumëfishuar dhe efektiv;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- materiale pamore të tjerrit të shumëfishuar dhe efektiv.

Kapitulli 4: Nishestimi 15 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë rëndësinë e nishestimit;- shpjegojë llojet e nishestimit;- shpjegojë pjesët dhe mekanizmat e makinës për niseshtim. b) Temat e kapitullit- Detyrat e nishestimit- Llojet e nishestimit- Pjesët dhe mekanizmat e makinës për nishestimit

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për funksionin dhe llojet e nishestimit;- zhvillojë ushtrime nga mekanizmat e makinës për nishestim;

20

- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

21

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit.

Kapitulli 5: Vendosja dhe lidhja e bazës 15 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë si bëhet vendosja e bazës;- shpjegojë konstruksionin dhe llojet e fijeve, fanellave dhe lamelave të bazës endëse;- shpjegojë numrin e dhëmbëve të shpatave.

b) Temat e kapitullit- Vendosja e bazës- Konstruksioni dhe cipet fijeve, fanellave dhe lamelave të bazës endëse- Numri i dhëmbëve të shpatave

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi:- shpjegojë si bëhet vendosja e bazës, konstruksioni dhe llojet e fijeve, fanellave dhe lamela;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e - pavarura;- programojë rregullatorin për tërheqjen e pëlhurës;- zbatojë rregullat e sigurimit teknik të mbrojtjes së mjedisit.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit.

Kapitulli 1:Veqet (Tezgjahët) dhe puna e tyre 20 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë për rendësin e vekimit;- shpjegojë llojet veqeve;- shpjegojë pjesët funksionale dhe punën e vekut;- shpjegojë funksionin e liqeve, frenjave dhe shpatës së vekut;- shpjegojë ciklin e pushimit të pëlhurës në vek;- shpjegojë ciklin e mbylljes të pëlhurës në vek.

b) Temat e kapitullit- Rëndësia e vekimit- Llojet e veqeve (tezgjahëve)- Liqet, frenjt, shpatat, rregullatori i dendësisë, rregullatori i shtrëngimit të bazës

(tymit)- Cikli i formimit të pëlhurës

22

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për rendësin e vekimit;- shpjegojë punën dhe pjesët funksionale të vekut;- pyetje përgjigje;- japë detyra të pavarura për produktivitetin e makinës vekuse;- vlerësojë nxënësit për detyrat e pavarura në klasë, pjesëmarrjen në mësim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë;- tabela;- pankarta për ilustrimin e temës;- mostra të ndryshme të pëlhurave të vekuara.

Kapitulli 2: Formimi i gojës (plasaritja) 15 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë rolin e gojës në procesin e endjes;- shpjegojë llojet e gojëve (plasaritjet);- shpjegojë cilat janë mjetet për formimin e gojëve (plasaritjet).

b) Temat e kapitullit- Roli i gojës në procesin e endjes- Llojet e gojëve (plasaritjet)- Mjetet për formimin e gojëve (plasaritjet)

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë rolin e gojës (plasaritjes) në procesin e endjes;- shpjegojë cilat janë mjetet për formimin e gojëve;- pyetje përgjigje;- vlerësojë nxënësit për detyrat e pavarura në klasë, pjesëmarrjen në mësim.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- fletët milimetrik

23

Programi i lëndës

“Vizatimi teknik”

Lëmi: TekstilProfili: VektariNiveli: IKlasa: 10

I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të nxënësi duhet:- shpjegojë rëndësinë, parimet dhe rregullat kryesore të vizatimit teknik;- shpjegojë rëndësinë e zbatimit te standardeve në vizatim teknik;- zbatojë standardet bazë në vizatim teknik;- shpjegojë parimet e skicimit të lakoreve gjeometrike dhe rakorderive;- përshkruajë elementet e kuotimit;- kryejë kuotime në vizatimet e detaleve dhe tërësive të thjeshta;- interpretojë përmasat kuotuese të vizatimet e punëtorisë;- përshkruajë konceptin e projektimit ortogonal të metodave evropiane dhe amerikane;- paraqesë trupat gjeometrikë në projeksion ortogonal;- kryejë skicime te projeksioneve ortogonale te detaleve te thjeshta;- kryejë paraqitje të trupit në izometri, dimetri dhe projeksion të pjerrtë;- interpretojë parimet e vizatimit në hapësirë të detajeve të thjeshta;- interpretojë dhe skicojë pamjet e detajeve në prerje;- interpretojë dhe skicojë pamjet e posaçme dhe të pjesshme të detajeve në prerje;- lexojë dhe interpretojë tolerancat e paraqitura në vizatime teknike;- zbatojë tolerancat në dokumentacion teknik;- skicojë vizatime të detajeve të thjeshta për punim në ofiçine.



Kapitulli 1: Njohuri të përgjithshme të vizatimit teknik 2 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë qëllimin dhe objektivat e vizatimit teknik;- shpjegojë se çfarë e ndihmon mekanikun e makinave të vizatimi teknik;- rendisë llojet e vizatimeve teknike;- dallojë materialet dhe pajisjet për vizatim teknik.

24

b) Temat e kapitullit- Qëllimi dhe objektivat e vizatimit teknik- Rëndësia e vizatimit teknik- Llojet e vizatimeve teknike- Materialet dhe pajisjet për vizatim teknik

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të: - ilustrojë vizatimet teknike dhe materialet e vizatimit teknik me objekte konkrete;- kryejë vlerësime gjatë vëzhgimit të punëve të pavarura apo detyrave të shtëpisë;- zhvillojë ushtrime në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- tabela;- projektori me transparent;- formate dhe materiale të vizatimit teknik;- flip-charti dhe markera shumëngjyrësh;- vegla dhe materiale të nevojshme.

Kapitulli 2: Standardet në vizatim teknik 8 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë rëndësinë e zbatimit të standardeve në vizatim teknik;- tregojë llojet e formateve standarde;- dijë vijat standarde dhe përpjesëve standarde;- dijë zbatimin e tyre në vizatim teknik;- shpjegojë veçoritë e shkrimit teknik;- japë shembuj për përpjesën në vizatim teknik;- interpretojë shkurtesën për standardin ISO, DIN, EN në vizatim teknik;- zbatojë standardet për shkrim teknik.

b) Temat e kapitullit - Standardet në vizatim teknik për vija, formate, përpjesë, tabela dhe shkrim teknik- Llojet e vizatimit teknik- Formatet dhe palosja e tyre- Përpjesa- Llojet e vijave dhe zbatimi i tyre- Tabelat (legjenda) dhe numri i vizatimeve- Shkrimi teknik- Detyrë grafike

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - ilustrojë çështjet që trajton me dokumentacion teknik-teknologjik konkret;- kryejë vlerësime gjatë vëzhgimit të punëve të pavarura apo detyrave të shtëpisë;

25

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- tabela;- klasë për vizatim teknik (kabinetike);- vizatime të ndryshme teknike (dokumentacion tekniko-teknologjik);- projektori me transparent;- flip-charti;- veglat dhe materialet e nevojshme.

Kapitulli 3: Vizatimi i lakoreve 6 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë konceptin e kurbave gjeometrike dhe veçoritë e tyre;- kryejë vizatime (skicime) të kurbave gjeometrike të thjeshta;- kryejë vizatime (skicime) të zbatimit të rakordimeve.

b) Temat e kapitullit- Vizatimi i lakoreve- Kurbat gjeometrike (vijat e lakuara)- Rakordimet- Detyrë grafike

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - trajtojë shembuj konkret të zbatimit të lakoreve;- angazhojë nxënësit në ushtrime vizatimi të lakoreve; - kryejë vlerësime gjatë vëzhgimit të punëve të pavarura apo detyrave të shtëpisë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- tabela;- klasë për vizatim teknik;- trupa të ndryshëm gjeometrikë (detaje makinerike me kontura të lakuara);- projektori me transparent;- flip-charti.

Kapitulli 4: Kuotimi 6 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- përshkruajë elementet e kuotimit;- shpjegojë konvencionet dhe mbishkrimet;- tregojë veçoritë e kuotimit me koordinata dhe tabelor;- bëjë shënimin e konicitetit dhe pjerrësisë në vizatim;- kryejë kuotime në vizatimet e detaleve dhe tërësive të thjeshta; - interpretoje përmasat kuotuese te vizatimet e punëtorisë;- tregojë cilët janë elementet e kuotimit;

26

- shpjegojë konvencionet dhe mbishkrimet;- tregojë si bëhet bartja e përmasave;- tregojë veçoritë e kuotimit me koordinata dhe tabelor;- tregojë si vendosen përmasat e smusove dhe në elementet që përsëriten;- shpjegojë kur bëhen ndryshimet dhe përmirësimet;- bëjë shënimin e konicitetit dhe pjerrësisë në vizatim;- bëjë kuotimin e nivelit.

b) Temat e kapitullit- Elementet e kuotimit- Konvencionet dhe mbishkrimet- Bartja e përmasave në vartësi prej kërkesave konstruktive- Kuotimi me koordinata tabelor- Përmasat e smusove- Përmasat në elementet që përsëriten- Ndryshimet dhe përmirësimet- Shënimi i konicitetit dhe i pjerrësisë në vizatim- Kuotimi i nivelit

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - ilustrojë çështjet që trajton me vizatime dhe shembuj konkretë të kuotimeve;- japë ushtrime konkrete për nxënësit;- japë detyra shtëpie dhe ushtrime nga kuotimi.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- tabela;- klasë për vizatim teknik;- vizatime të ndryshme teknike me kuotime;- projektori me transparent;- flip-charti;- veglat dhe materialet e nevojshme;

Kapitulli 5: Projektimi ortogonal dhe aksonometria 7 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë konceptin e projektimeve dhe veçoritë e projektimeve ortogonale;- përshkruajë konceptin e projektimit ortogonal të metodave evropiane dhe amerikane;- paraqesë trupat gjeometrikë në projeksion ortogonal;- kryejë skicime te projeksioneve ortogonale te detaleve te thjeshta;- shpjegojë konceptet themelore të aksonometrisë (izometria, dimetria dhe projeksioni i

pjerrët).

27

b) Temat e kapitullit - Rrafshet projektuese - Metodat e projektimit - Skicimi - Koncepti i paraqitjes aksonometrike- Detyrë grafike

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - ilustrojë çështjet që trajton me dokumentacion teknik-teknologjik konkret;- kryejë vlerësime gjatë vëzhgimit të punëve të pavarura apo detyrave të shtëpisë;- zhvillojë ushtrime në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- tabela;- klasë për vizatim teknik (kabinetike);- vizatime të ndryshme teknike (dokumentacion tekniko-teknologjik);- projektori me transparent;- flip-charti;- veglat dhe materialet e nevojshme.

Kapitulli 6: Prerjet 6 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë ç’janë prerjet dhe llojet e tyre;- shpjegojë ç’janë pamjet e posaçme dhe të pjesshme;- shpjegojë ç’janë ndërprerjet, shkurtimet dhe depërtimet;- interpretojë dhe skicojë pamjet e detaleve në prerje;- interpretojë dhe skicojë pamjet e posaçme dhe të pjesshme të detaleve në prerje.

b) Temat e kapitullit - Prerjet- Llojet e prerjeve- Pamjet e posaçme dhe të pjesshme- Ndërprerjet dhe shkurtimet- Detyrë grafike

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - ilustrojë çështjet që trajton me vizatime të objekteve të prera, ndërprera dhe depërtua;- kryejë vlerësime gjatë vëzhgimit të punëve të pavarura apo detyrave të shtëpisë;- zhvillojë ushtrime në klasë.

28

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- tabela;- klasë për vizatim teknik;- vizatime të ndryshme teknike me prerje, ndërprerje dhe depërtime;- projektori me transparent;- flip-charti.

29

Klasa 10

PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE

“Proceset teknologjike të vekimit”


Numri i modulit 1Qëllimi i modulit

Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për proceset teknologjike të vekimit (ruajtësit e tjerrit, dokumentacionin teknik, elementet e vendeve të punës dhe faktorët e fatkeqësive në punë

Kohëzgjatja e modulit

(60 orë)

Rezultatet e të mësuarit (RM)dhe përmbajtja

RM 1 Nxënësi përcakton parametrat kryesor për ruajtjen e tjerritPërmbajtja:- Përzgjedhja e formave të mbështjelljes së tjerrit;- Pranimi dhe ruajtja e tjerrit;- Kontrollimi i vetive të tjerrit;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2 Nxënësi mbikëqyrë kualitetin dhe kuantitetin e efektit të punësPërmbajtja:- Përcaktimi i parametrave të ruajtjes së tjerrit;- Mbrojtja e tjerrit nga faktorët dëmtues;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 3 Nxënësi përgatitë vendin e punësPërmbajtja:- Rregullimi i vendit të punës;- Elementet e vendit të punës;- Pengimi i fatkeqësive në punë;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

30

Procedurat e vlerësimit

Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimitKR Kriteret e realizimit

RM 1 IV Vëzhgim me listë kontrolli

KR Nxënësi duhet të:- përzgjedhë e format e mbështjelljes së tjerrit në

kalema;- pranojë dhe ta ruaj tjerrin;- kontrollojë vetitë e tjerrit;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- përcjellë kushtet klimatike në repartet e vekimit dhe të

përcaktojë parametrat e ruajtjes së tjerrit;- kujdeset për mbrojtjen e tjerrit nga faktorët dëmtues;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- analizon vendin e punës;- kujdesët për pengimin e fatkeqësive të mundshme të

cilat ndodhin në punë;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.

31

Metodat e të mësuarit të rekomanduara

- Ky modul duhet të trajtohet në ndërmarrjet e industrisë së tekstilit.

- Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrimet konkrete për proceset teknologjike të vekimit.

- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete për kryerjen e proceseve teknologjike të vekimit.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, të zbatohet demonstrimi praktik iaftësive të fituara.

Baza materialee domosdoshme

Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, makinat dhe materiali për procesin teknologjik të vekimit.

32


“Mbështjellja e tjerrit në mbështjellka (kalema)”



Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për gabimet e tjerrit që ndodhin gjatë mbështjelljes, për pjesët dhe mekanizmat e makinës për mbështjelljen e tjerrit.


(35 orë)


RM 1 Nxënësi përgatitë vendin dhe mjetet e punës për mbështjelljen e tjerrit në kalemaPërmbajtja:- Pastrimi i makinës për mbështjelljen e tjerrit në kalema;- Furnizimi i makinës me material;- Mbikëqyrja e kontrollit të gatishmërisë së makinës;- për mbështjelljen e tjerrit në kalema;- Eliminimi i gabimeve të cilat ndodhin gjatë mbështjelljes

së tjerrit në kalema;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2 Nxënësi mbikëqyrë punën e makinës për mbështjelljen e tjerrit në kalemaPërmbajtja:- Mbikëqyrja e funksionimit të makinës për mbështjelljen e- tjerrit në kalema;- Llogaritja e produktivitetit të makinës për mbështjelljen e

tjerrit në kalema;Ndërrimi kalemave të mbushur me material me të zbrazët;Pastrimi i mekanizmave për mbështjelljen e tjerrit në kalema;Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.


Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.

Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimitKR Kriteret e realizimit

33


KR Nxënësi duhet të:- pastrojë makinën për mbështjelljen e tjerrit në kalema;- furnizojë makinën me material;- mbikëqyrë kontrollin e gatishmërisë së makinës për

mbështjelljen e tjerrit në kalema;- eliminojë gabimet të cilat ndodhin gjatë mbështjelljes

së tjerrit në kalema;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- mbikëqyrë funksionimin e makinës për mbështjelljen e

tjerrit në kalema;- llogaritë produktivitetin e makinës për mbështjelljen e

tjerrit në kalema;- ndërrojë kalemat e mbushur me material me të zbrazët;- përdorë makinën për mbështjelljen e tjerrit në kalema;

zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së mjedisit.

Metodat e te mësuarit te rekomanduara


- Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrimet konkrete për procesin e mbështjelljes së tjerrit në kalema.

- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete në procesin e mbështjelljes së tjerrit në kalema.

- Vizita njohëse në fabrikat e tekstilit.- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të zbatohet vlerësimi mbi

bazën e demonstrimit praktik të aftësive dhe njohurive të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe makinat për mbështjelljen e tjerrit.

34


“Përfitimi i tjerrit të shumëfishuar dhe efektiv”



Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për pjesët dhe mekanizmat e makinës për shumëfishim, furnizimin e makinës me material, pastrimin e pjesëve të makinës si dhe përdorimin e makinës.


(35 orë)


RM 1 Nxënësi përcjellë procesin e makinës për shumëfishimPërmbajtja:- Pastrimi i mekanizmave të makinës për shumëfishim;- Kontrolli i shtrëngimit të tjerrit dhe të dendësisë;- Furnizimi i makinës për shumëfishim me material;- Llogaritja e produktivitetit të makinës për shumëfishim;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2 Nxënësi përcjellë karakteristikat e tjerrit shumëfishuarPërmbajtja:- Përcjellja e karakteristikave të tjerrit të shumëfishuar;- Përcaktimi i numrit të dredhjeve për tjerrin e

shumëfishuar;- Klasifikimi i tjerrit të shumëfishuar;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.




35


KR Nxënësi duhet të:- pastrojë mekanizmat e makinës për shumëfishim;- kontrollojë shtrëngimin e tjerrit dhe dendësisë;- furnizojë makinën për shumëfishim me material;- llogaritë produktivitetin e makinës për shumëfishim;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit;RM 2 IV Vëzhgim me listë kontrolli

KR Nxënësi duhet të:- përcjellë karakteristikat të tjerrit të shumëfishuar;- përcaktojë numrin e dredhjeve për tjerrin e

shumëfishuar;- klasifikojë tjerrin e shumëfishuar sipas llojit të tij;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit. Metodat e të mësuarit të rekomanduara


- Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrimet konkrete për tjerrin e shumëfishuar dhe efektiv.

- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete në procesin e tjerrit të shumëfishuar dhe efektiv.

- Vizita njohëse në fabrikat e tekstilit.- Gjatë vlerësimit të nxënësve, të zbatohet demonstrimi praktik i

aftësive të fituara. Baza materialee domosdoshme

Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe makinat për përfitimin e tjerrit të shumëfishuar dhe efektiv.

36


“Procesi i endjes”



Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për pjesët dhe mekanizmat e makinave të endjes, proceset e endjes, furnizimin e makinës më material, pastrimin e pjesëve dhe përdorimin e makinës.


(50 orë)


RM 1 Nxënësi përgatitë vendin dhe mjetet e punës për endjePërmbajtja:- Pastrimi i mekanizmave të makinës për endje;- Furnizimi i makinës për endje me material;- Llogaritja e produktivitetit të makinës për endje;- Leximi i dokumentacionit teknik;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2 Nxënësi përcjellë procesin teknologjik të endjesPërmbajtja:- Mbikëqyrja e funksionimit të makinës për endje;- Përdorimi i makinës për endje- Eliminimi i gabimeve që ndodhin gjatë endjes;- Përcaktimi i numrit të dredhjeve;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.




37


KR Nxënësi duhet të:- pastrojë mekanizmat e makinës për endje;- furnizojë makinën për endje me material;- llogaritë produktivitetin e makinës për endje;- lexojë dokumentacionin teknik;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.RM 2 IV Vëzhgim me listë kontrolli

KR Nxënësi duhet të:- mbikëqyrë funksionimin e makinës për endje;- përdorë makinën për endje;- eliminojë gabimet që ndodhin gjatë endjes;- përcaktojë numrin dredhjeve;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së



- Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrimet konkrete për procesin e endjes.

- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete në procesin e endjes.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, të zbatohet demonstrimi praktik i aftësive të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, materiali dhe makinat për endje.

38


“Nishestimi”



Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për pjesët dhe mekanizmat e makinave për nishestim, pastrimin e pjesëve të makinës, furnizimin e makinës me material si dhe përcjelljen e procesit të nishestimit.


(30 orë)


RM 1 Nxënësi përcjellë procesin e punës të makinës për nishestimPërmbajtja:- Pastrimi i mekanizmave të makinës për nishestim;- Furnizimi i makinës për nishestim me material;- Mbikëqyrja e funksionimit të makinës për nishestim;- Llogaritja e produktivitetit të makinës për nishestim;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2 Nxënësi kontrollon masën e nishestimit dhe kontrollon dezeninPërmbajtja:- Programimi kompjuterik i masës së nishestimit;- Kontrolli i masës së nishestimit;- Kontrolli i dezenit;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.




39


KR Nxënësi duhet të:- pastrojë mekanizmat e makinës për nishestim;- furnizojë makinën për nishestim me material;- mbikëqyrë funksionimin e makinës për nishestim;- llogaritë produktivitetin e makinës për nishestim;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit;RM 2 IV Vëzhgim me listë kontrolli

KR Nxënësi duhet të:- programojë në mënyrë kompjuterike masën e

nishestimit;- kontrollojë masën e nishestimit;- kontrollojë dezenin e cilindrit të mbështjelljes;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së



- Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrimet konkrete për procesin e nishestimit.

- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete në procesin e nishestimit.



Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, materiali si dhe makinat për nishestim.

40

Klasa 11Programet e lëndëve profesionale

Programi i lëndës

“Fibrat e tekstilit”Lëmi: TekstilProfili: VektarNiveli: IKlasa: 11

I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të, nxënësi duhet të:- shpjegojë veçoritë kryesore të fibrave gjysmë sintetike;- dallojë fibrat e viskozës;- shpjegojë për vetitë e viskozës dhe për çka përdoret viskoza;- dallojë fibrat e polinozës;- shpjegojë për vetitë e plinozës dhe për ç’ka përdoret polinoza;- dallojë fibrat acetate;- shpjegojë për vetitë e fibrave acetate dhe për çka përdoren;- shpjegojë për përfitimin e fibrave sintetike;- dallojë fibrat poliamide;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave poliamide;- dallojë fibrat poliester;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave;- dallojë fibrat poliakrilonitrile;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave;- dallojë fibrat polipropilene;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave;- dallojë fibrat aromatike;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave- dallojë fibrat polivinilokloride;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave;- dallojë fibratpoliviniloalkoholike; - shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave; - shpjegojë për përfitimin e fibrave inorganike;- dallojë fibrat e qelqit;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave të qelqit;- dallojë fibrat metalike;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave metalike;- shpjegojë për përfitimin e fibrave me dedikim special (fibrave të reja);- dallojë fibrat teknike;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave teknike;- dallojë fibrat termostabile;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave termostabile.

41



Kapitulli 1: Fibrat gjysmë sintetike 15 orë a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë veçorit kryesore të fibrave gjysmë sintetike;- dallojë fibrat e viskozës;- shpjegojë për vetitë e viskozës dhe për çka përdoret viskoza;- dallojë fibrat e polinozës;- shpjegojë për vetitë e plinozës dhe për çka përdoret polinoza;- dallojë fibrat acetate;- shpjegojë për vetitë e fibrave acetate dhe për çka përdoren.

b) Temat e kapitullit- Fibrat e viskozës (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)- Fibrat e polinozës (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)- Fibrat acetate (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë për përfitimin, vetitë dhe përdorimin e fibrave gjysmë sintetike; - demonstrojë për mostra të ndryshme të fibrave gjysmë sintetike; - përdorë mikroskopin për strukturën e fibrave gjysmë sintetike;- kryejë ushtrime në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- flip-charti dhe markera shumëngjyrësh;- material të fibrave gjysmë sintetike për ilustrimin e temës;- mikroskopi.

Kapitulli 2: Fibrat Sintetike 35 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë për përfitimin e fibrave sintetike;- dallojë fibrat poliamide;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave poliamide;- dallojë fibrat poliester;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave;- dallojë fibrat poliakrilonitrile;

42

- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave;- dallojë fibrat polipropilene;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave;- dallojë fibrat aromatike;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave- dallojë fibrat polivinilokloride;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave;- dallojë fibrat poliviniloalkoholike; - shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave.

b) Temat e kapitullit- Fibrat poliamide (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)- Fibrat poliestere (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)- Fibrat poliakrilonitrile (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)- Fibrat polipropilene (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)- Fibrat aromatike (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)- Fibrat polivinilokloride (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)- Fibrat poliviniloalkoholike (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për përfitimin, strukturën dhe përdorimin e fibrave sintetike;- zhvillojë ushtrime për fibrat sintetike;- japë detyra të pavarura për strukturën e fibrave sintetike;- vlerësojë nxënësin për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyra të pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti;- mikroskopi;- mostra të fibrave sintetike.

Kapitulli 3: Fibrat inorganike 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për përfitimin e fibrave inorganike;- dallojë fibrat e qelqit;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave të qelqit;- dallojë fibrat metalike;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave metalike.

43

b) Temat e kapitullit- Fibrat e qelqit (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)- Fibrat metalike (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi) c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për përfitimin e fibrave inorganike; - zhvillojë ushtrime për fibrat e qelqit dhe fibrat metalike.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- mikroskopi;- mostra të fibrave me të qelqit dhe fibrave metalike.

Kapitulli 4: Fibrat me dedikim special (fibrat e reja) 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për përfitimin e fibrave me dedikim special (fibrave të reja);- dallojë fibrat teknike;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave teknike;- dallojë fibrat termostabile;- shpjegojë për vetitë, strukturën dhe përdorimin e fibrave termostabile.

b) Temat e kapitullit- Fibrat teknike (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi)- Fibrat termostabile (përfitimi, struktura, vetitë, përdorimi dhe identifikimi) c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë përfitimin e fibrave me dedikim special (fibrat e reja);- zhvillojë ushtrime për fibrat teknike dhe termostabile;- japë detyra të pavarura për strukturën e fibrave teknike dhe termostabile;- vlerësojë nxënësin për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- mikroskopi;- mostra të fibrave teknike dhe me dedikim special (fibrave të reja).

44

Programi i lëndës



I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të, nxënësi duhet të:- shpjegojë për rëndësinë e vekimit;- shpjegojë llojet veqeve;- shpjegojë pjesët funksionale dhe punën e vekut;- shpjegojë funksionin e liqeve, frenjave dhe shpatës së vekut;- shpjegojë ciklin e pushimit të pëlhurës në vek;- shpjegojë ciklin e mbylljes të pëlhurës në vek;- shpjegojë funksionin e makinave nituese njëngritëse dhe dyngritëse;- shpjegojë pjesët funksionale të makinave nituese njëngritëse dhe dyngritëse;- shpjegojë funksionin e makinës nituese racionale;- shpjegojë pjesët funksionale të makinave nituese;- shpjegojë funksionin e makinave zhakard njëngritëse dhe dy ngritëse;- shpjegojë pjesët funksionale të makinave zhakard njëngritëse dhe dy ngritëse;- shpjegojë funksionin e makinave zhakard elektronike;- shpjegojë pjesët funksionale të makinave zhakard elektronike;- shpjegojë si bëhet tërheqja dhe mbështjellja e pëlhurës;- shpjegojë cilët janë mjetet për tërheqjen dhe mbështjelljen e pëlhurës;- shpjegojë funksionin e rregullatorit pozitiv;- shpjegojë funksionin e rregullatorit negativ;- shpjegojë si bëhet vendosja (plamnisja) e tymit në gojë;- shpjegojë mekanizmat e rrahjes në vekun me drugëza;- shpjegojë mekanizmat e rrahjes në vekun me grajfer;- shpjegojë mekanizmat e rrahjes në vekun me projektil;- shpjegojë mekanizmat e rrahjes në vekun me ajër;- shpjegojë si bëhet frenimi i drugëzës në vek.

45



Kapitulli 1: Makinat nituese dhe zhakard 35 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë funksionin e makinave nituese njëngritëse dhe dyngritëse;- shpjegojë pjesët funksionale të makinave nituese njëngritëse dhe dyngritëse;- shpjegojë funksionin e makinës nituese racionale;- shpjegojë pjesët funksionale të makinave nituese;- shpjegojë funksionin e makinave zhakard njëngritëse dhe dy ngritëse;- shpjegojë pjesët funksionale të makinave zhakard njëngritëse dhe dy ngritëse;- shpjegojë funksionin e makinave zhakard elektronike;- shpjegojë pjesët funksionale të makinave zhakard elektronike.

b) Temat e kapitullit- Makina nituese njëngritëse dhe dyngritëse- Pjesët funksionale të makinave nituese njëngritëse dhe dyngritëse- Makinat nituese racionale- Pjesët funksionale të makinave nituese racionale- Makinat zhakard njëngritëse dhe dy ngritëse- Pjesët funksionale të makinave zhakard njëngritëse dhe dy ngritëse- Makinat zhakard elektronike- Pjesët funksionale të makinave zhakard elektronike

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë funksionin e makinave nituese dhe zhakard;- japë detyra të pavarura për makinat nituese dhe zhakard;- vlerësojë nxënësin se si programohet një makinë kompjuterike zhakard;- bëjë pyetje-përgjigje;- vlerësojë nxënësin për detyrat në klasë. d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- materiale pamore të makinave nituese dhe zhakard.

46

Kapitulli 2: Tërheqja dhe mbështjellja e pëlhurës 15 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë si bëhet tërheqja dhe mbështjellja e pëlhurës;- shpjegojë cilët janë mjetet për tërheqjen dhe mbështjelljen e pëlhurës;- shpjegojë funksionin e rregullatorit pozitiv;- shpjegojë funksionin e rregullatorit negativ.

b) Temat e kapitullit- Mjetet për mbështjelljen e pëlhurës- Rregullatorët pozitiv - Rregullatorët negativ

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë si bëhet tërheqja dhe mbështjellja e pëlhurës;- shpjegojë funksionin e rregullatorëve pozitiv dhe negativ;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- tabela; pankarta për konkretizimin e mësimit.

Kapitulli 5: Lëvizja e bazës (tymit) 20 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë si bëhet vendosja (plamnisja) e tymit në gojë;- shpjegojë mekanizmat e rrahjes në vekun me drugëza;- shpjegojë mekanizmat e rrahjes në vekun me grajfer;- shpjegojë mekanizmat e rrahjes në vekun me projektil;- shpjegojë mekanizmat e rrahjes në vekun me ajër;- shpjegojë si bëhet frenimi i drugëzës në vek.

b) Temat e kapitullit- Vendosja e tymit në gojë (plasaritja)- Mekanizmat e tërheqjes – rrahjes në vekun me drugëza, grajfer, projektil, me ajër- Mekanizmat e tërheqjes – rrahjes në vekun me grajfer- Mekanizmat e tërheqjes – rrahjes në vekun me projektil- Mekanizmat e tërheqjes – rrahjes në vekun me ajër- Frenimi i drugëzës

47

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë si bëhet vendosja e tymit në gojë (plasaritje);- shpjegojë cilat janë mekanizmat e rrahjes në vekun me drugëza, grajfer, projektil, me ajër; - vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- tabela;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- materiale pamore për udhëheqjen e bazës në vek.

48

Programi i lëndës

“Teknologjia e tekstilit”


I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të, nxënësi duhet të:- shpjegojë rëndësinë e tjerrjes;- shpjegojë fazat themelore të tjerrjes; - shpjegojë cilat janë vetitë fizike të tjerrit;- shpjegojë si bëhet hapja e ballave të pambukut;- shpjegojë funksionin e shkrifësit të pambukut;- shpjegojë pjesët funksionale të shkrifësit të pambukut;- shpjegojë funksionin pastruesit shkallëzor, horizontal dhe vertikal të pambukut;- shpjegojë pjesët funksionale të pastruesit shkallëzor, horizontal dhe vertikal të - pambukut;- shpjegojë detyrën e makinës lënurëse;- shpjegojë pjesët funksionale të makinës lënurëse;- shpjegojë detyrën e makinës shumëfishuese dhe zgjatëse;- shpjegojë pjesët funksionale të makinës shumëfishuese dhe zgjatëse;- shpjegojë funksionin e makinës të shpjegojë pjesët funksionale të makinës;- shpjegojë pjesët funksionale të makinës të shpjegojë pjesët funksionale të makinës;- shpjegojë rëndësinë e krehjes së shiritave të pambukut- shpjegojë përgatitjen e shiritave për krehje;- shpjegojë funksionin e makinës krehëse;- shpjegojë pjesët funksionale të makinës krehëse;- shpjegojë dallimet në mes tjerrit të lënurur dhe të krehur; - shpjegojë për procesin e tjerrjes së linit;- shpjegojë funksionin e makinave për tjerrjen e linit dhe pjesët funksionale të saj;- shpjegojë për procesin e tjerrjes së krpit dhe ramisë;- shpjegojë funksionin e makinave për tjerrjen e kërpit dhe pjesët funksionale të saj;- shpjegojë për procesin e tjerrjes së jutës dhe sisalit;- shpjegojë funksionin e makinave për tjerrjen e jutës dhe sisalit; - shpjegojë për punët përgatitore për tjerrjen e leshit;- shpjegojë si bëhet sortirimi i leshit;- shpjegojë si bëhet larja e leshit;- shpjegojë cilat mjete përdoren për larjen e leshit;- shpjegojë funksionin e makinës për larjen e leshit-Leviatanit;- shpjegojë për procesin e shtrydhjes dhe terjes së leshit;- shpjegojë funksionin e makinës për shtrydhjen dhe terjen e leshit;- shpjegojë procesin e yndyrëzimit- shpjegojë si bëhet punimi i thurjeve të trikotazhit;

49

- shpjegojë për llojet e trikove të trikotazhit;- shpjegojë funksionin e makinave për thurjen e trikove;- shpjegojë llojet e makinave për thurjet e trikove;- shpjegojë funksionin e makinave rithurëse.



Kapitulli 1: Mënyra e punimit të tjerrit 6 orë a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë rëndësinë e tjerrjes;- shpjegojë fazat themelore tjerrjes; - shpjegojë cilat janë vetitë fizike të tjerrit.

b) Temat e kapitullit - Rëndësia e tjerrjes- Fazat themelore të punës- Vetitë fizike të tjerrit

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për rëndësinë e tjerrjes;- shpjegojë fazat themelore të tjerrjes;- shpjegojë për vetitë fizike të tjerrit;- bëjë pyetje përgjigje;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- pankarta për ilustrimin e temës; projektori me transparent.

Kapitulli 2: Tjerrja e pambukut dhe fibrave kimike-sistemi lënurëse 20 orë a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë si bëhet hapja e ballave të pambukut;- shpjegojë funksionin e shkrifësit të pambukut;- shpjegojë pjesët funksionale të shkrifësit të pambukut;- shpjegojë funksionin pastruesit shkallëzor, horizontal dhe vertikal të pambukut;- shpjegojë pjesët funksionale të pastruesit shkallëzor, horizontal dhe vertikal të pambukut;- shpjegojë detyrën e makinës lënurëse;- shpjegojë pjesët funksionale të makinës lënurëse;

50

- shpjegojë detyrën e makinës shumëfishuese dhe zgjatëse;- shpjegojë pjesët funksionale të makinës shumëfishuese dhe zgjatëse;- shpjegojë funksionin e makinës të shpjegojë pjesët funksionale të makinës;- shpjegojë pjesët funksionale të makinës të shpjegojë pjesët funksionale të makinës.

b) Temat e kapitullit- Hapja, pastrimi dhe përzierja e pambukut- Shkrifësi i ballave- Pjesët funksionale të shkrifësit të ballave- Pastruesi shkallëzor, horizontal dhe vertikal i pambukut- Pjesët funksionale të pastruesit shkallëzor, horizontal dhe vertikal i pambukut- Lënurja e pambukut- Pjesët funksionale të makinës lënurëse- Paratjerrja dhe tjerrja- Pjesët funksionale të makinës të paratjerrse dhe tjerrëse të pambukut

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për hapjen e ballave;- përshkruajë punën e makinave të pastrimit;- shpjegojë për funksionin e makinave lënurëse, paratjerrse dhe tjerrëse;- japë detyra të pavarura për njëjësimin e makinave lënurëse, paratjerrse dhe tjerrëse;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- tabela;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- materiale pamore të makinave të sistemit të lënurjes së pambukut;- projektori me transparent;- flip-charti.

Kapitulli 3. Krehja e pambukut 15 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë rëndësinë e krehjes së shiritave të pambukut;- shpjegojë përgatitjen e shiritave për krehje;- shpjegojë funksionin e makinës krehëse;- shpjegojë pjesët funksionale të makinës krehëse;- shpjegojë dallimet në mes tjerrit të lënurur dhe të krehur.

51

b) Temat e kapitullit - Përgatitja e shiritit për krehje- Makinat për krehjen pambukut- Pjesët funksionale të makinës krehëse të pambukut- Krehja e shtresave të formuara prej fjongos- Dallimet në mes tjerrit lënurur dhe të krehur c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për përgatitjen e shiritave për krehje;- shpjegojë si bëhet krehja e shiritave;- shpjegojë funksionin e makinës krehëse dhe pjesët funksionale të saj;- bëjë pyetje-përgjigje;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- tabela; projektori me transparent;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- materiale pamore të makinave krehëse.

Kapitulli 4: Punët përgatitore për tjerrjen e leshit 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për punët përgatitore për tjerrjen e leshit;- shpjegojë si bëhet sortirimi i leshit;- shpjegojë si bëhet larja e leshit;- shpjegojë cilat mjete përdoren për larjen e leshit;- shpjegojë funksionin e makinës për larjen e leshit-Leviatanit;- shpjegojë për procesin e shtrydhjes dhe terjes së leshit;- shpjegojë funksionin e makinës për shtrydhjen dhe terjen e leshit;- shpjegojë procesin e yndyrëzimit.

b) Temat e kapitullit- Punët përgatitore për tjerrjen e leshit- Sortirimi i leshit- Makina për larjen e leshit - Mjetet për larjen e leshit- Shtrydhja dhe terja e leshit- Makinat për shtrydhjen dhe terjen e leshit- Yndyrëzimi i leshit

52

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për punët parapërgatitore të tjerrjes leshit;- tregojë si bëhet sortirimi i leshit; - shpjegojë se si bëhet larja e leshit, shtrydhja dhe terja;- shpjegojë për funksionin e makinës për larjen e leshit-Leviatanit;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- tabela; flip-charti;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- materiale pamore të makinës për larjen e leshit;- projektori me transparent.

Kapitulli 5: Mënyra e punimit të thurjeve të trikotazhit 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë si bëhet punimi i thurjeve të trikotazhit;- shpjegojë për llojet e trikove të trikotazhit;- shpjegojë funksionin e makinave për thurjen e trikove;- shpjegojë llojet e makinave për thurjet e trikove;- shpjegojë cilit janë mekanizmat për formimin e vegzave;- shpjegojë funksionin e makinave thurëse; - shpjegojë funksionin e makinave rithurëse.

b) Temat e kapitullit - Krijimi dhe llojet trikove- Llojet e makinave për thurjet e trikove- Mekanizmat për formimin e trikove- Makinat e rrafshëta thurëse- Pjesët funksionale dhe funksioni i makinave të rrafshëta thurëse- Makinat rrethore thurëse- Pjesët funksionale dhe funksioni i makinave rrethore thurëse- Makinat radiale thurëse- Pjesët funksionale dhe funksioni i makinave radiale thurëse- Makinat rithurëse- Pjesët funksionale dhe funksioni i makinave rithurëse

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për llojet e trikove; - shpjegojë makinat e rrafshëta, rrethore thurëse dhe radiale;- shpjegojë për funksionin e makinave rithurëse;- bëjë pyetje përgjigje;

53

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- materiale pamore të llojeve të ndryshme të trikove të thurura;- projektori me transparent;- flip-charti.

54

Programi lëndës

“Thurja e pëlhurave”Lëmi: TekstilProfili: VektariNiveli: IKlasa: 11

I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të, nxënësi duhet të:- shpjegojë për thurjet e pëlhurave;- shpjegojë se si bëhet thurja platno;- shpjegojë se si bëhet thurja e keperit;- shpjegojë se si bëhen thurjet atlas; - shpjegojë se si bëhet thurja e keperit të përforcuar;- shpjegojë se si bëhet thurja e keperit të kombinuar, kryqëzuar, lëkundshëm, valor; - shpjegojë se si bëhet thurja e keperave të përzier;- shpjegojë se si bëhet thurja e atllasit të parregullt dhe të përforcuar;- shpjegojë se si bëhen thurjet e ripsit për së gjati, për së gjëri, pjerrët, lëkundshëm;- shpjegojë se si bëhet thurja e panames;- shpjegojë se si bëhen thurjet krep.



Kapitulli 1: Thurjet e pëlhurave 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë se si bëhen thurjet platno;- shpjegojë se si bëhen thurjet keper;- shpjegojë se si bëhen thurjet atllas.

b) Temat e kapitullit- Thurje platno- Thurje keper- Thurje atlas

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për thurjet e pëlhurave (platno, keper dhe atllas);- nxisë pyetje-përgjigje;- japë detyra të pavarura për thurjen e pëlhurave;- vlerësojë nxënësit për detyrat e pavarura në klasë, pjesëmarrjen në mësim.

55

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë;- pankarta për ilustrimin e temës;- mostra të ndryshme të pëlhurave të thurura;- fleta milimetrike për thurjen e pëlhurave.

Kapitulli 2: Thurjet keper 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë se si bëhen thurjet e keperit të përforcuar;- shpjegojë se si bëhen thurjet e keperit të shumëfishtë;- shpjegojë se si bëhen thurjet e keperit të thuer;- shpjegojë për thurjet e kombinuara;- shpjegojë se si bëhen thurjet e kryqëzuara;- shpjegojë se si bëhen thurjet e lëkundshme;- shpjegojë se si bëhen thurjet valore; - shpjegojë për formimin e keperave të përzier.

b) Temat e kapitullit- Keperi i përforcuar, i shumëfishtë, i thyer- Keperi i kombinuar- Keperi i kryqëzuar - Keperi i lëkundshëm- Keperi valor- Formimi i keperave të përzier c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për thurjet keper;- japë detyra të pavarura për thurjen e pëlhurave (platno dhe keper);- nxisë pyetje-përgjigje;- vlerësojë nxënësit për detyrat e pavarura në klasë, pjesëmarrjen në mësim.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- mostra të ndryshme të pëlhurave të thurura;- fleta milimetrike për thurjen e pëlhurave.

56

Kapitulli 3: Thurjet atllas dhe thurjet tjera 15 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për thurjet e atllasit të pa rregullt;- shpjegojë për thurjet e atllasit të përforcuar;- shpjegojë për thurjet e ripsit për së gjati;- shpjegojë për thurjet e ripsit për së gjëri;- shpjegojë për thurjet e ripsit të përzier;- shpjegojë për thurjet e ripsit të pjerrët;- shpjegojë për thurjet e ripsit të lëkundshëm;- shpjegojë për thurjet e panames;- shpjegojë për thurjet krep.

b) Temat e kapitullit- Atllasi i pa rregullt- Atllasi i përforcuar- Ripsi për së gjati- Ripsi për së gjëri- Ripsi i përzier- Ripsi i pjerrët- Ripsi i lëkundshëm- Panama- Thurjet krep

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë dhe ilustrojë thurjet e atllasit, ripsit panames dhe thurjet krep;- japë detyra të pavarura për thurjet;- nxisë pyetje-përgjigje;- vlerësojë nxënësin për detyrat në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- materiale pamore të thurjeve;- fleta milimetrike për thurjen e pëlhurave.

57

Programi i lëndës

“Bazat e makinerisë dhe automatikës”Lëmi: TekstilProfili: VekimNiveli: IKlasa: 11

I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të, nxënësi duhet të:- shpjegojë për standardet;- shpjegojë për materialet dhe tolerancën;- shpjegojë për klasifikimin dhe ndërtimin e detaleve dhe tërësive të makinave;- shpjegojë lidhjet elementare të detaleve;- shpjegojë për elementet për bartjen e fuqisë;- shpjegojë për transmisionet direkte dhe indirekte;- shpjegojë për përdorimin e transmetueseve të fuqisë;- shpjegojë për mekanizmat kryesor që përdoren në makina;- shpjegojë për ndërtimin e makinave me piston;- shpjegojë funksionimin e makinave me piston;- shpjegojë mekanizmat kryesorë që përdoren të makinat me piston.- shpjegojë kuptimet themelore të automatikës;- shpjegojë zhvillimin e automatizimit, matja, kontrolli, komandimi-drejtimi dhe rregullimi;- shpjegojë nevojën dhe rëndësinë e drejtimit të objekteve dhe proceseve të

prodhimit;- shpjegojë sistemet e rregullimi;- shpjegojë servomehanizmat;- shpjegojë organet ekzekutive;- shpjegojë komponentët e sistemit automatik;- shpjegojë përforcuesit-detyrat, llojet dhe karakteristikat mekanike, hidraulike dhe

pneumatike;- shpjegojë organet ekzekutive, motorët, hidromotorët, pneomotorët;- shpjegojë elementet ndërprerësve servomotorët, ventilet, reletë elektromagnetike;- shpjegojë elementet e programimit bartësit e programit, shiritat e shpuar, kartelet

si dhe programe kompjuterike;- shpjegojë rregullatorët proporcional;- shpjegojë për njohurit themelore të sistemit teknologjik;- shpjegojë për automatizimi e procesit teknologjik;- shpjegojë për aparatet dhe pajimet për ngjyrosjen e materialeve të tekstilit;- shpjegojë për sistemet fleksibile prodhuese;- shpjegojë për drejtimin e proceseve teknologjike;- shpjegojë për robotët industrial të teknologjisë së tekstileve.

58

II. Fondi i orëve të lëndës35 javë x 2orë/javë = 70 orë


Kapitulli 1: Detalet e makinave 15 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë për standardet;- shpjegojë për materialet dhe tolerancën;- shpjegojë për klasifikimin dhe ndërtimin e detaleve dhe tërësive të makinave;- shpjegojë lidhjet elementare të detaleve.

b) Temat e kapitullit - Standardet- Materialet dhe toleranca- Ndarja dhe klasifikimi i detaleve të makinave- Lidhjet dhe llojet e tyre

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për standardet, për materialet dhe për ndërtimin e detaleve dhe tërësive të

makinave;- bëjë pyetje-përgjigje;- japë detyra të pavarura për njësimin e makinave; - vlerësojë nxënësin për detyrat e pavarura në klasë, pjesëmarrjen në mësim;

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela; - pankarta për ilustrimin e temës;- mostra të ndryshme të makinave;- projektori me transparent;

Kapitulli 2: Bartja e fuqisë 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për elementet për bartjen e fuqisë;- shpjegojë për transmisionet direkte;- shpjegojë transmisionet indirekte;- shpjegojë për përdorimin e transmetueseve të fuqisë;- shpjegojë për mekanizmat kryesor që përdoren në makina.

59

b) Temat e kapitullit- Elementet për bartjen e fuqisë- Transmisionet direkte- Transmisionet indirekte c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për elementet për bartjen e fuqisë;- shpjegojë për transmisionet direkte dhe indirekte;- shpjegojë për mekanizmat kryesor që përdoren në makina;- pyetje përgjigje;- japë detyra të pavarura për njësimin e makinave; - vlerësojë nxënësin për detyrat e pavarura në klasë, pjesëmarrjen në mësim.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- materiale pamore të mekanizmave kryesor që përdoren në makina;- projektori me transparent;- flip-charti.

Kapitulli 3: Mekanizmat me piston 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për ndërtimin e makinave me piston;- shpjegojë funksionimin e makinave me piston;- shpjegojë mekanizmat kryesorë që përdoren të makinat me piston;- shpjegojë për mirëmbajtjen e makinave me piston.

b) Temat e kapitullit- Pjesët dhe mekanizmat e makinave me piston- Funksionimi i makinave me piston- Mirëmbajtja e makinave me piston

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë ndërtimin e makinave me piston;- shpjegojë funksionin e makinave me piston;- japë detyra të pavarura për njehsimin e makinave me piston;- vlerësojë nxënësin për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat të pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- materiale pamore të mekanizmave kryesor të makinave me piston;- projektori me transparent.

60

Kapitulli 4: Kuptimet themelore të automatikës 3 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë kuptimet themelore të automatikës;- shpjegojë nevojën dhe rëndësinë e aplikimit të automatikës;- shpjegojë zhvillimin e automatizimit, matja, kontrolli, komandimi-drejtimi dhe rregullimi.

b) Temat e kapitullit- Kuptimet themelore të automatikës- Nevoja dhe rëndësia dhe aplikimit të automatikës- Zhvillimi i automatizimit, matja, kontrollimi, komandimi, drejtimi, rregullimi

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për kuptimet themelore të automatikës;- bëjë pyetje përgjigje;- ilustrojë vizatime dhe shembuj të proceseve të automatizimit;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- projektori me transparent;- flip-charti.

Kapitulli 5: Sistemet e drejtimit dhe rregullimit automatik 8 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë kuptimin e drejtimit;- shpjegojë nevojën dhe rëndësinë e drejtimit të objekteve dhe proceseve të

prodhimit;- shpjegojë sistemet e rregullimi;- shpjegojë servomehanizmat;- shpjegojë organet ekzekutive.

b) Temat e kapitullit- Kuptimet e drejtimit- Nevoja dhe rëndësia e drejtimit të objekteve dhe proceseve të prodhimit- Sistemet e rregullimit- Servomehanizmat- Organet ekzekutive

61

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë sistemet e drejtimit dhe rregullimit automatik;- bëjë pyetje-përgjigje;- ilustrojë organet ekzekutive motorë elektrikë si dhe mjete tjera ekzekutive.- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- vizatime teknike;- flip-charti.

Kapitulli 6: Komponentët e sistemeve automatike të drejtimit 12 orë a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë përforcuesit-detyrat, llojet dhe karakteristikat mekanike, hidraulike dhe

pneumatike;- shpjegojë përforcuesit magnetik, elektronik (diodat transistorët);- shpjegojë organet ekzekutive, motorët, hidromotorët, pneomotorët;- shpjegojë elementet ndërprerësve servomotorët, ventilet, reletë elektromagnetike;- shpjegojë elementet e programimit bartësit e programit, shiritat e shpuar, kartelet si dhe

programe kompjuterike;- shpjegojë rregullatorët proporcional;- shpjegojë detyrat dhe klasifikimin e tyre;- shpjegojë rregullatorët proporcional-integral (PI).

b) Temat e kapitullit - Përforcuesit-detyrat llojet dhe karakteristikat mekanike,hidraulike dhe pneumatike- Përforcuesit magnetikë, elektronik (diodat, transitorët)- Organet ekzekutive motorët elektrik, hidromotorët dhe pneumotorët- Elementet ndërprerësve servomotorët ventilet, reletë elektromagnetike- Elementet e programit shiritat e shpuar kartelet dhe programet kompjuterike- Rregullatorët proporcional- Detyrat dhe klasifikimi i rregullatorëve- Rregullatorët proporcional-integral (PI)

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë komponentët e sistemit automatik; - ilustrojë organet ekzekutive; - bëjë pyetje-përgjigje; - vlerësojë nxënësin për detyrat e pavarura në klasë, pjesëmarrjen në mësim.

62

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- pankarta për ilustrimin e temës;- projektori me transparent.

Kapitulli 7: Sistemet teknologjike 9 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për njohurit themelore të sistemit teknologjik;- shpjegojë për automatizimi e procesit teknologjik;- shpjegojë për ndarjen e sistemeve përpunuese;- shpjegojë për qëllimin e automatizimit;- shpjegojë për aparatet dhe pajimet për ngjyrosjen e materialeve të tekstilit;- shpjegojë për sistemet fleksibile prodhuese

b) Temat e kapitullit- Njohurit themelore- Automatizimi i procesit teknologjik- Ndarja e sistemeve përpunuese- Qëllimi i automatizimit- Sistemet fleksibile prodhuese

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për sistemet teknologjike të automatizimit;- bëjë pyetje përgjigje; - vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.


63

Kapitulli 8: Drejtimi i proceseve teknologjike me llogaritësit elektronik 3 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për drejtimin e proceseve teknologjike;- shpjegojë për robotët industrial të teknologjisë së tekstileve.

b) Temat e kapitullit - Drejtimi i proceseve teknologjike- Robotët industrial teknologjisë të tekstileve c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për drejtimin e proceseve teknologjike;- bëjë pyetje-përgjigje;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.


64

Klasa 11PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE

“Veqet dhe puna e tyre”



Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për përdorimin e vekut, për pjesët kryesore dhe mekanizmat e vekut, për rregullatorët e dendësisë dhe shtrëngimit të bazës, elementet e vendeve të punës dhe faktorët e fatkeqësive në punë.


(75 orë)


RM 1 Nxënësi përgatitë vendin dhe mjetet e punës për vekim e pëlhuravePërmbajtja:- Pastrimi i vekut;- Furnizimi i vekut me material;- Mbikëqyrja e kontrollit e gatishmërisë së vekut për punë;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2 Nxënësi mbikëqyrë procesin e vekimit të pëlhurave

Përmbajtja:- Mbikëqyrja e vënies në punë të makinës;- Mbikëqyrja e funksionimit të vekut gjatë vekimit të

pëlhurave;- Llogaritja e produktivitetit të vekut;- Eliminimi i gabimet të cilat ndodhin gjatë prodhimit të

pëlhurave;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 3 Nxënësi kontrollon punën e liqeve, frenjave dhe shpatës së vekutPërmbajtja:- Kontrolla e liqeve të vekut;- Kontrolla e frenjave të vekut;- Kontrolla e shpatës së vekut;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

65


Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të mësuarit.



KR Nxënësi duhet të:- pastrojë dhe ta përgatitë vekun për punë;- furnizojë vekun me material;- mbikëqyrë kontrollin e gatishmërisë së vekut për punë;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- mbikëqyrë vënien në punë të makinës (vekut);- mbikëqyrë funksionimin e vekut gjatë vekimit të

pëlhurave;- llogaritë produktivitetin e vekut;- eliminojë gabimet të cilat ndodhin gjatë prodhimit të

pëlhurave;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- kontrollojë punën e liqeve të vekut;- kontrollojë punën e frenjave të vekut;- kontrollojë punën e shpatës së vekut;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.

RM 4 Nxënësi kontrollon punën e rregullatorit të dendësisë dhe shtrëngimit të bazësPërmbajtja:- Kontrolla e rregullatorit të dendësisë;- Kontrolla e rregullatorit të shtrëngimit të bazës;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

66


KR Nxënësi duhet të:- kontrollojë punën e rregullatorit të dendësisë;- kontrollojë punën e rregullatorit të shtrëngimit të

bazës;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit;



- Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrimet konkrete për proceset teknologjike të vekimit.

- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete për kryerjen e proceseve teknologjike të vekimit.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, të zbatohet demonstrimi praktik i- aftësive të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, makinat dhe materiali për procesin teknologjik të vekimit.

67


“Formimi i gojës”



Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për pjesët dhe mekanizmat e makinave të endjes, proceset e endjes, furnizimin e makinës më material, pastrimin e pjesëve të makinës si dhe përdorimin e saj.


(55 orë)


RM 1 Nxënësi përgatitë vendin dhe mjetet për endjesPërmbajtja:- Pastrimi i makinës për endje;- Furnizimi i makinës me material;- Roli i gojës në procesin e endjes;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2 Nxënësi mbikëqyrë procesin e formimit e gojësPërmbajtja:- Mbikëqyrja e formimit të gojës;- Përdorimi i mjeteve të cilat përdoren për formimin e

gojës;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 3 Nxënësi mbikëqyrë procesin e ekscentrit në formimin e gojësPërmbajtja:- Mbikëqyrja e procesit të ekscentrit në formimin e gojës;- Përzgjedhja e ekscentreve për formimin e gojës;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit




68


KR Nxënësi duhet të:- pastrojë makinën për endje;- furnizojë makinën me material;- përcjellë formimin e gojës në procesin e endjes;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- mbikëqyrë procesin e formimit të gojës;- përdorë mjetet të cilat përdoren për formimin e gojës;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së- mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- mbikëqyrë procesin e ekscentrit në formimin e gojës;- përzgjedhë ekscentrat për formimin e gojës;

- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së mjedisit;



- Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrimet konkrete për procesin e endjes.

- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete në procesin e endjes.



Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, materiali dhe makinat për endje.

69


“ Makinat Nituese”



Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për përdorimin e makinave nituese, për pjesët dhe mekanizmat e makinave nituese, pastrimin e pjesëve të makinës, furnizimin e makinës me material.


(65 orë)


RM 1 Nxënësi përgatitë vendin dhe mjetet e punës.Përmbajtja:- Pastrimi i makinës nituese një ngritëse;- Furnizimi i makinës nituese një ngritëse me material;- Mbikëqyrja e kontrollit të gatishmërisë së makinës

nituese një ngritëse;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2 Nxënësi mbikëqyrë punën e makinave nituese një ngritësePërmbajtja:- Mbikëqyrja e vënies në punë të makinës nituese

njëngritëse;- Mbikëqyrja e funksionimit të makinës nituese një ngritëse;- Llogaritja e produktivitetit të makinës nituese një ngritëse;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 3 Nxënësi përgatitë vendin dhe mjetet e punësPërmbajtja:- Pastrimi i makinës nituese dy ngritëse;- Furnizimi i makinës nituese dy ngritëse me material;- Mbikëqyrja e kontrollit të gatishmërisë së makinës

nituese dy ngritëse;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 4 Nxënësi mbikëqyrë punën e makinave nituese një ngritësePërmbajtja:- Mbikëqyrja e vënies në punë të makinës nituese dy

ngritëse;- Mbikëqyrja e funksionimit të makinës nituese dy ngritëse;- Llogaritja e produktivitetit të makinës nituese dy ngritëse;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

70

RM 5 Nxënësi mbikëqyrë procesin e punës të makinës nituese racionalePërmbajtja- Pastrimi i makinës nituese racionale;- Furnizimi i makinës nituese racionale me material;- Mbikëqyrja e kontrollit të gatishmërisë së makinës

nituese racionale;- Llogaritja e produktivitetit të makinës nituese racionale;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.





KR Nxënësi duhet të:- pastrojë makinën nituese një ngritëse;- furnizojë makinën nituese një ngritëse me material;- mbikëqyrë kontrollin e gatishmërisë së makinës

nituese një ngritëse;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- mbikëqyrë vënien në punë të makinës nituese

njëngritëse;- mbikëqyrë funksionimin e makinës nituese një

ngritëse;- llogaritë produktivitetin e makinës nituese një ngritëse;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.

71


KR Nxënësi duhet të:- pastrojë makinën nituese dy ngritëse;- furnizojë makinën nituese dy ngritëse me material;- mbikëqyrë kontrollin e gatishmërisë së makinës- nituese dy ngritëse;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- mbikëqyrë vënien në punë të makinës nituese dy

ngritëse;- mbikëqyrë funksionimin e makinës nituese dy ngritëse;- llogaritë produktivitetin e makinës nituese dy ngritëse;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- pastrojë makinën nituese racionale;- furnizojë makinën nituese racionale me material;- mbikëqyrë kontrollin e gatishmërisë së makinës nituese

racionale;- llogaritë produktivitetin e makinës nituese racionale;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.



- Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrimet konkrete për makinat nituese.

- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete në makinat nituese.



Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, materiali si dhe makinat nituese.

72


“Tërheqja dhe mbështjellja e pëlhurës”



Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për përdorimin e makinave për tërheqje dhe mbështjelljen e pëlhurave, pjesët dhe mekanizmat e makinave për mbështjellje, pastrimin e pjesëve të makinës, furnizimin e makinës me material.


(55 orë)


RM 1 Nxënësi përgatitë vendin dhe mjetet e punës për tërheqjen dhe mbështjelljen e pëlhurësPërmbajtja:- Pastrimi i makinës për tërheqjen dhe mbështjelljen e

pëlhurës;- Furnizimi i makinës për tërheqjen dhe mbështjelljen e

pëlhurës me material;- Mbikëqyrja e kontrollit të gatishmërisë së makinës për

tërheqjen dhe mbështjelljen e pëlhurës;- Përzgjedhja e mjeteve për tërheqjen e pëlhurës;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2 Nxënësi përzgjedhë pajimet për tërheqjen e pëlhurës në vekun me drugëza, grajfer, me projektil dhe me ajërPërmbajtja:- Përzgjedhja e pajimeve për tërheqje-rrahje në vekun me

drugëza;- Përzgjedhja e pajimeve për tërheqje-rrahje në vekun me

grajfer;- Përzgjedhja e pajimeve për tërheqje-rrahje në vekun me

projektil;- Përzgjedhja e pajimeve për tërheqje-rrahje në vekun me

ajër;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

73





KR Nxënësi duhet të:- pastrojë makinën për tërheqjen dhe mbështjelljen e

pëlhurës;- furnizojë makinën për tërheqjen dhe mbështjelljen e

pëlhurës me material;- mbikëqyrë kontrollin e gatishmërisë së makinës për

tërheqjen dhe mbështjelljen e pëlhurës;- përzgjedhë e mjetet për tërheqjen e pëlhurës;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- përzgjedhë pajimet për tërheqje-rrahje në vekun me

drugëza;- përzgjedhë pajimet për tërheqje-rrahje në vekun me

grajfer;- përzgjedhë pajimet për tërheqje-rrahje në vekun me

projektil;- përzgjedhë pajimet për tërheqje-rrahje në vekun me

ajër;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.

74



- Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrimet konkrete për procesin e tërheqjes dhe mbështjelljes së pëlhurës.

- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete në procesin e tërheqjes dhe mbështjelljes së pëlhurës.



Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, materiali si dhe makinat për tërheqjen dhe mbështjelljen e pëlhurës.

75


“Lëvizja e bazës (tymit)”



Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për vendosjen e bazës (tymit) me ndihmën e drugëzës dhe funksionin e mekanizmave të tërheqjes-rrahjes.


(65 orë)


RM 1 Nxënësi kryen procesin e vendosjes së bazës me ndihmën e drugëzësPërmbajtja:- Lëvizja e bazës (tymit);- Vendosja e bazës (tymit) me ndihmën e drugëzës;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2 Nxënësi mbikëqyrë funksionin e mekanizmave të rrahjes ne vekun me drugëza dhe me grajferPërmbajtja:- Përzgjedhja e mekanizmave të tërheqjes – rrahjes në vekun

me drugëza;- Përzgjedhja e mekanizmave të tërheqjes – rrahjes në vekun

me grajfer;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 3 Nxënësi mbikëqyrë funksionin e mekanizmave të rrahjes ne vekun me projektil dhe me ajërPërmbajtja:- Përzgjedhja e mekanizmave të tërheqjes – rrahjes në vekun

me projektil;- Përzgjedhja e mekanizmave të tërheqjes – rrahjes në vekun

me ajër;- Frenimi i drugëzës në vek;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

76





KR Nxënësi duhet të:- lëvizë bazën (tymit) me anë të drugëzës;- vendosë bazën (tymin) me ndihmën e drugëzës;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së- mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- përzgjedhë mekanizmat e tërheqjes – rrahjes në vekun

me drugëza;- përzgjedhë mekanizmat e tërheqjes – rrahjes në vekun

me grajfer;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- përzgjedhë mekanizmat e tërheqjes – rrahjes në vekun

me projektil;- përzgjedhë mekanizmat e tërheqjes – rrahjes në vekun

me ajër;- frenojë drugëzën në vek;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.

77

Metodat e te mësuarit te rekomanduara


- Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrime konkrete për mekanizmat e tërheqjes- rrahjes në veknat me drugëza, grajfer, projektil, me ajër.

- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete në procesin e vendosjes së bazës (tymit) me ndihmën e drugëzës.

- Vizita njohëse në fabrikat e tekstilit.- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të zbatohet vlerësimi mbi

bazën e demonstrimit praktik të aftësive dhe njohurive të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe makinat për mbështjelljen e tjerrit.

78

Klasa 12

Programet e lëndëve profesionale

Programi i lëndës


Lëmi: TekstilProfili: VektarNiveli: IIKlasa: 12

I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 12-të, nxënësi duhet të:- shpjegojë për kuptimin dhe ndarjen e veqeve automatike;- shpjegojë veqet automatik me drugëz;- shpjegojë për mekanizmat për ndërrimin dhe aktivizimin e indit;- shpjegojë funksionin e kontrollorit të indit;- shpjegojë për mekanizmin për ndërrimin e drugëzës;- shpjegojë për mekanizmin për prerjen dhe heqjen e skajeve të indit;- shpjegojë për mekanizmin për punë me inde të llojllojshme;- shpjegojë për automatet për mbështjelljen e indit në vek- shpjegojë për përsosjen e veqeve të gjera të leshit;- shpjegojë pjesët funksionale të veqeve gjysmë automatik;- shpjegojë për mekanizmin për kthimin e rrugës së vekut për kërkimin e indit;- shpjegojë funksionin e veqeve pa drugëza;- shpjegojë për pjesët funksionale të veqeve pa drugëza;- shpjegojë për llojet e veqeve pa drugëza;- shpjegojë funksionin e vekut më drugëz të rrejshme;- shpjegojë si bëhet futja e njëanshme e indit me grajfer;- shpjegojë si bëhet futja e dyanshme e indit me grajfer;- shpjegojë për veqet me rapir;- shpjegojë për si bëhet vekimi një fazor me një rapir;- shpjegojë si bëhet vekimi një fazor me dy rapira;- shpjegojë si bëhet vekimi dy fazor me rapira;- shpjegojë për veqet me ajër;- shpjegojë parimin e punës se vekut me ajër;- shpjegojë si bëhet futja e indit me anë të ajrit;- shpjegojë për veqet special;- shpjegojë për ndarjen e veqeve special;- shpjegojë si bëhet punimi i pëlhurave frotir;- shpjegojë për veqet për pëlhurat frotir;- shpjegojë si bëhet punimi i plishit.

79

II. Fondi i orëve të lëndës

35 javë x 2=70 orë/javIII. Programi i hollësishëm i lëndës

Kapitulli 1: Veqet automatike 30 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë për kuptimin dhe ndarjen e veqeve automatike;- shpjegojë veqet automatik me drugëz;- shpjegojë për mekanizmat për ndërrimin dhe aktivizimin e indit;- shpjegojë funksionin e kontrollorit të indit;- shpjegojë për mekanizmat për ndërrimin e indit;- shpjegojë për mekanizmat për ndërrimin e kalemave; - shpjegojë për mekanizmin për ndërrimin e drugëzës;- shpjegojë për mekanizmin për prerjen dhe heqjen e skajeve të indit;- shpjegojë për automatet për mbështjelljen e indit në vek.

b) Temat e kapitullit- Kuptimi dhe ndarja e veqeve automatike- Ndarja e veqeve automatik- Veqet automatike më drugëz- Mekanizmat për ndërrimin dhe aktivizimin e indit- Kontrolloret e indit- Mekanizmi për ndërrimin e indit- Mekanizmi për ndërrimin e kalemave- Mekanizmi për ndërrimin e drugëzës- Mekanizmi për prerjen dhe heqjen e skajeve të indit- Mekanizmi për punë me inde të llojllojshme- Automatet për mbështjelljen e indit në vek c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për rendësin e veqeve automatike;- shpjegojë punën dhe pjesët funksionale të veqeve automatike;- nxisë pyetje-përgjigje;- vlerësojë nxënësit për detyrat e pavarura në klasë, pjesëmarrjen në mësim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- pankarta për ilustrimin e temës;- mostra të ndryshme të pëlhurave të vekuara;- materiale pamore të veqeve automatike.

80

Kapitulli 2: Veqet gjysmë automatike 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për përsosjen e veqeve të gjera të leshit;- shpjegojë pjesët funksionale të veqeve gjysmë automatik;- shpjegojë për mekanizmin për kthimin e rrugës së vekut për kërkimin e indit.

b) Temat e kapitullit- Përsosja e veqeve të gjera të leshit- Pjesët funksionale të veqeve gjysmë automatik- Mekanizmi për kthimin e rrugës së vekut për kërkimin e indit

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë funksionin e veqeve gjysmë automatike dhe pjesët funksionale të tyre;- shpjegojë për përsosjen e veqeve të gjera të leshit;- nxisë pyetje-përgjigje;- vlerësojë nxënësin për detyrat e pavarura në klasë, pjesëmarrjen në mësim.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- pankarta për ilustrimin e temës;- mostra të ndryshme të pëlhurave të vekuara;- materiale pamore të veqeve gjysmë automatike.

Kapitulli 3: Veqet pa drugëza 30 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë funksionin e veqeve pa drugëza;- shpjegojë për pjesët funksionale të veqeve pa drugëza;- shpjegojë për llojet e veqeve pa drugëza;- shpjegojë funksionin e vekut më drugëz të rrejshme;- shpjegojë si bëhet futja e njëanshme e indit me grajfer;- shpjegojë si bëhet futja e dyanshme e indit me grajfer;- shpjegojë për veqet me rapir;- shpjegojë për si bëhet vekimi një fazor me një rapir;- shpjegojë si bëhet vekimi një fazor me dy rapira;- shpjegojë si bëhet vekimi dy fazor me rapira;- shpjegojë për veqet me ajër;- shpjegojë parimin e punës se vekut me ajër;- shpjegojë si bëhet futja e indit me anë të ajrit;- shpjegojë për veqet special;- shpjegojë për ndarjen e veqeve special;

81

- shpjegojë si bëhet punimi i pëlhurave frotir;- shpjegojë për veqet për pëlhurat frotir;- shpjegojë si bëhet punimi i plishit.

b) Temat e kapitullit- Zhvillimi i vekut pa drugëz- Kuptimi dhe ndarja e veqeve pa drugëza- Pjesët funksionale të veqeve pa drugëza- Veku me drugëz të rrejshëm- Karakteristikat e veqeve me drugëz të rrejshme- Pjesët funksionale të veqeve me drugëz të rrejshme- Veqet me grajfer- Pjesët funksionale të veqeve me grajfer- Veqet me rapir- Vekimi dy fazor me rapira- Veqet me ajër- Parimi i punës se vekut me ajër- Futja e indit me anë të ajrit- Veqet special- Kuptimi dhe ndarja e veqeve special- Punimi i pëlhurave frotir- Veqet për pëlhura frotir- Punimi i plishit

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për funksionin e veqeve pa drugëza;- shpjegojë për pjesët funksionale të veqeve pa drugëza;- nxisë pyetje-përgjigje;- vlerësojë nxënësin për detyrat në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- pankarta për ilustrimin e temës;- mostra të ndryshme të pëlhurave të vekuara;- materiale pamore të veqeve pa drugëza;- projektori me transparent;- flip-charti.

82

Programi i lëndës

“Teknologjia e tekstilit”Lëmi: TekstilProfili: VektarNiveli: IIKlasa: 12

I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 12-të, nxënësi duhet të:- shpjegojë rëndësinë e procesit të fisnikërimit në materialet e tekstilit;- shpjegojë cilat janë fazat e fisnikërimit në materialet e tekstilit;- shpjegojë si bëhet përgatitja e materialeve të pambukut për ngjyrosje;- shpjegojë për ndarjen e ngjyrave;- shpjegojë për ngjyrosjen e materialeve të celulozës dhe materialeve të leshta;- shpjegojë për ngjyrosjen e materialeve të tekstilit me ngjyra reduktive dhe - disperzive;- shpjegojë për aparatet dhe pajimet për ngjyrosjen e materialeve të tekstilit;- shpjegojë si bëhet shtypja e materialeve të tekstilit;- shpjegojë për qëllimin dhe llojet e përmbarimit të materialeve të tekstilit;- shpjegojë për prodhimin i rrobave dhe nevojat shoqërore;- shpjegojë për përgatitjen teknike për prodhimin e rrobave; - shpjegojë për prerjen e materialeve për qepje;- shpjegojë rëndësinë e procesit të qepjes;- shpjegojë për punimet përfundimtare të rrobave;



Kapitulli 1: Procesi i fisnikërimit të tekstilit 6 orë a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë rëndësinë e procesit të fisnikërimit në materialet e tekstilit;- shpjegojë cilat janë fazat e fisnikërimit në materialet e tekstilit;- shpjegojë si bëhet përgatitja e materialeve të pambukut për ngjyrosje;

b) Temat e kapitullit - Roli dhe rëndësia e fisnikërimit të materialet e tekstilit;- Fazat në procesin e fisnikërimit të materialeve të tekstilit;- Përgatitja e materialeve të pambukut për ngjyrosje;

83

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për rëndësinë e procesit të fisnikërimit në materialet e tekstilit;- pyetje përgjigje; procesin e fisnikërimit të materialeve të tekstilit;- vlerësojë nxënësit për detyrat e pavarura në klasë, pjesëmarrjen në mësim;

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- pankarta për ilustrimin e temës;- projektori me transparent;- flip-charti.

Kapitulli 2: Kuptimet themelore të ngjyrave 12 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për ndarjen e ngjyrave;- shpjegojë për përgatitjen e tretjeve për ngjyrosje dhe rolin e shtesave;- shpjegojë për ngjyrosjen e materialeve të celulozës dhe materialeve të leshta;- shpjegojë për ngjyrosjen e materialeve të tekstilit me ngjyra reduktive dhe

disperzive;- shpjegojë për aparatet dhe pajimet për ngjyrosjen e materialeve të tekstilit;- shpjegojë si bëhet shtypja e materialeve të tekstilit.

b) Temat e kapitullit- Ndarja e ngjyrave- Përgatitja e tretjeve për ngjyrosje dhe roli i shtesave- Ngjyrosja e materialeve të celulozës- Ngjyrosja me ngjyra reduktive- Ngjyrosja e materialeve të leshta- Ngjyrosja me ngjyra disperzive- Aparatet dhe pajimet për ngjyrosjen e materialeve të tekstilit- Shtypja e materialeve të tekstilit- Veprimet e shtypjes dhe pajimet për shtypje

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për ndarjen e ngjyrave;- shpjegojë për ngjyrosjen e materialeve të celulozës dhe materialeve të leshta;- shpjegojë për aparatet dhe pajimet për ngjyrosjen e materialeve të tekstilit;- shpjegojë si bëhet shtypja e materialeve të tekstilit;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.;

84

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- materiale pamore të ngjyrave për ngjyrosjen e materialeve të tekstilit;- projektori me transparent.

b) Temat e kapitullit - Qëllimi dhe llojet e përmbarimit të materialeve të tekstilit- Përpunimi kimik- Shkelja e pëlhurës- Larja, kullimi dhe terja e materialeve të tekstilit- Stabilizimi i materialeve të tekstilit- Karbonizimi materialeve të tekstilit- Veprimet speciale të përpunimit c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për qëllimin dhe llojet e përmbarimit të materialeve të tekstilit;- shpjegojë përpunimi kimik të materialeve të tekstilit;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- projektori me transparent.

Kapitulli 3: Mënyra e përpunimit të rrobave 4 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për prodhimin i rrobave dhe nevojat shoqërore;- shpjegojë për ndarjen e rrobave;- shpjegojë për karakteristikat e prodhimit industrial të rrobave;- shpjegojë për ndarjen e procesit të prodhimit në fazat e punës.

b) Temat e kapitullit - Prodhimi i rrobave dhe nevojat shoqërore- Ndarja e rrobave- Karakteristikat e prodhimit industrial të rrobave- Ndarja e procesit të prodhimit në fazat e punës

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për prodhimin i rrobave dhe nevojat shoqërore;- shpjegojë për ndarjen e procesit të prodhimit në fazat e punës;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

85

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- materiale pamore të veshjeve të ndryshme;- projektori me transparent.

Kapitulli 4: Përgatitja teknike për prodhimin e rrobave 3 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për përgatitjen projektuese të prodhimit të rrobave;- shpjegojë për përgatitjen teknologjike të prodhimit të rrobave;- shpjegojë për përgatitjen operative të prodhimit të rrobave.

b) Temat e kapitullit - Përgatitja projektuese- Përgatitja teknologjike- Përgatitja operative

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për përgatitjen teknike për prodhimin e rrobave;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- projektori me transparent.

Kapitulli 5: Prerja e rrobave 3 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë si bëhet përgatitja e materialit për prerje;- shpjegojë si bëhet shtrirja e materialit;- shpjegojë si bëhet bartja e modelit mbi material;- tregojë si bëhet prerja e materialit;- shpjegojë për makinat për shtrirjen dhe prerjen e pëlhurës;- shpjegojë si bëhet termofiksimi.

86

b) Temat e kapitullit - Përgatitja e materialit për prerje- Shtrirja e materialit- Bartja e modelit mbi material- Prerja (globale dhe e detaleve)- Shënimi, numërimi, kompletimi dhe paketimi i pjesëve të prera për qepje- Makinat dhe pajimet për shtrirjen dhe prerjen e materialit- Prerja kompjuterike- Termofiksimi

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për procesin prerjes së rrobave;- shpjegojë për funksionin e makinës për prerjen e pëlhurave;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- materiale pamore të makinës për prerjen e pëlhurave;- projektori me transparent.

Kapitulli 6: Qepja e rrobave 4 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë rëndësinë e procesit të qepjes;- shpjegojë për therjet me dorë dhe me makinë;- shpjegojë për tegelat e makinës qepëse-llojet dhe aplikimin e tyre;- shpjegojë për penjtë për qepje-llojet dhe aplikimin e tyre;- shpjegojë për makinat e thjeshta qepëse;- shpjegojë për makinat speciale dhe automatike qepëse.

b) Temat e kapitullit - Procesi i qepjes- Therjet me dorë dhe me makinë- Tegelat e makinës qepëse-llojet dhe aplikimi i tyre- Penjtë për qepje-llojet dhe aplikimi i tyre- Makinat e thjeshta qepëse- Makinat speciale dhe automatike qepëse

87

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë rëndësinë e procesit të qepjes;- shpjegojë për funksionin e makinave të thjeshta dhe speciale;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- materiale pamore të makinave të thjeshta dhe speciale;- projektori me transparent.

Kapitulli 8: Punimet përfundimtare të rrobave 3 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për makinat dhe pajimet për hekurosje;- shpjegojë për parametrat e hekurosjes;- shpjegojë për hekurosjen ndërfazore dhe përfundimtare;- shpjegojë për paketimin dhe ambalazhimin e rrobave.

b) Temat e kapitullit - Makinat dhe pajimet për hekurosje- Parametrat e hekurosjes- Hekurosja ndërfazore dhe përfundimtare- Paketimi dhe ambalazhimi i rrobave

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për makinat dhe pajimet për hekurosje;- shpjegojë për parametrat e hekurosjes;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- mësimi zhvillohet në klasë;- pankarta për konkretizimin e mësimit;- materiale pamore të mjeteve për hekurosje;- projektori me transparent.

88

Programi i lëndës

“Dekomponimi dhe komponimi i pëlhurave”


I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 12-të, nxënësi duhet të:- shpjegojë dhe llogaritë gjatësinë e bazës;- shpjegojë për përmabilitetin e bazës dhe shkurtimin e pëlhurës gjatë fisnikërimit;- shpjegojë dhe të llogaritë gjerësinë e bazës;- shpjegojë për përmabilitetin e init dhe shkurtimin e pëlhurës gjatë fisnikërimit- shpjegojë për dendësinë e bazës në shpatë dhe numeracioni i shpatës;- shpjegojë për numrin e fibrave të bazës për bazën me lara;- shpjegojë për endjen e bazës një ngjyrëshe;- shpjegojë për endjen e bazës me lara e cila formohet në makinën për kollarisje;- shpjegojë për endjen e bazës me lara, ku lara formohet gjatë endjes;- shpjegojë si bëhet endja njëngjyrëshe e bazës në pasme;- shpjegojë si bëhet endja e bazës me lara në pasme;- shpjegojë dhe të njehsojë masën e tjerrit për bazë njëngjyrëshe;- shpjegojë dhe të njehsojë masën e tjerrit për bazë me lara- bëjë llogaritje për masën e tjerrit për bazë njëngjyrëshe dhe me lara;- shpjegojë dhe të njehsojë masën e tjerrit të init njëngjyrësh;- shpjegojë dhe të njehsojë masën e tjerrit të init me lara;- shpjegojë dhe të njehsojë masën e një metër gjatësie të pëlhurës;- shpjegojë dhe të njehsojë masën e një metër katror të pëlhurës.



Kapitulli 1: Parametrat kryesor të projektimit të pëlhurave 8 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë për gjatësinë e bazës;- llogaritë gjatësinë e bazës;- shpjegojë për përmabilitetin e bazës dhe shkurtimin e pëlhurës gjatë fisnikërimit;- shpjegojë për gjerësinë e bazës;- llogaritë gjerësinë e bazës;- shpjegojë për përmabilitetin e init dhe shkurtimin e pëlhurës gjatë fisnikërimit- shpjegojë për dendësinë e bazës në shpatë dhe numeracioni i shpatës;

89

- llogaritë numeracionin e shpatës;- shpjegojë për skajet pëlhurës dhe numrin e fibrave për skaje;- shpjegojë për numrin e fibrave të bazës për bazën me lara.

b) Temat e kapitullit- Gjatësia e bazës;- Përmabiliteti i bazës dhe shkurtimi i pëlhurës gjatë fisnikërimit- Gjerësia e bazës- Përmabiliteti i init dhe mbledhja e pëlhurës së përpunimit gjatë fisnikërimit- Dendësia e bazës në shpatë dhe numeracioni i shpatës- Skajet pëlhurës dhe numri i fibrave për skaje- Numri i fibrave të bazës për bazën me lara

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për parametrat kryesor të projektimit të pëlhurave;- nxisë pyetje-përgjigje;- japë detyra të pavarura për parametrat kryesor të projektimit të pëlhurave;- vlerësojë nxënësit për detyrat e pavarura në klasë, pjesëmarrjen në mësim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- projektori me transparent.

Kapitulli 2: Parametrat kryesor për endje 9 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për endjen në paracilindra;- llogarisë endjen në paracilindra;- shpjegojë për endjen e bazës një ngjyrëshe;- shpjegojë për endjen e bazës me lara e cila formohet në makinën për kollarisje;- shpjegojë për endjen e bazës me lara, ku lara formohet gjatë endjes;- shpjegojë si bëhet endja në pasme;- shpjegojë si bëhet endja njëngjyrëshe e bazës në pasme;- shpjegojë si bëhet endja e bazës me lara në pasme.

b) Temat e kapitullit- Endja në paracilindra- Endja e bazës një ngjyrëshe- Endja e bazës me lara e cila formohet në makinën për kollarisje- Endja e bazës me lara, ku lara formohet gjatë endjes- Endja në pasme- Endja njëngjyrëshe e bazës në pasme- Endja e bazës me lara në pasme

90

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për parametrat kryesor të endjes; - japë detyra të pavarura për llogaritjen e endjes në paracilindra;- nxisë pyetje-përgjigje;- vlerësojë nxënësit për detyrat e pavarura në klasë, pjesëmarrjen në mësim.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti.

Kapitulli 3: Njehsimi i masës tjerrit për bazë (tymnit) 5 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për masën e tjerrit për bazë njëngjyrëshe;- njehsojë masën e tjerrit për bazë njëngjyrëshe;- shpjegojë për masën e tjerrit për bazë me lara;- njehsojë masën e tjerrit për bazë me lara;- bëjë llogaritje për masën e tjerrit për bazë njëngjyrëshe;- bëjë llogaritje për masën e tjerrit për bazë me lara.

b) Temat e kapitullit- Masa e tjerrit për bazë për numër të plotë të raportit me lara për gjerësi dhe gjatësi të fibrave- Masa e tjerrit për bazë më lara, ku lajmërohet mbetje e fibrave ose për ka gjatësia

është e ndryshme- Zgjidhje detyrash

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë dhe të njehsojë masën e tjerrit për bazë njëngjyrëshe dhe me lara;- japë detyra të pavarura për llogaritjen e masës së tjerrit për bazë njëngjyrëshe e me lara;- nxisë pyetje-përgjigje;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë. d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa; tabela;- projektori me transparent;- flip-charti.

91

Kapitulli 4: Njehsimi i masës së init 8 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për masën e tjerrit të init;- llogaritë masën e tjerrit të init;- shpjegojë për masën e tjerrit të init njëngjyrësh;- llogaritë masën e tjerrit të init njëngjyrësh;- shpjegojë dhe të njehsojë masën e tjerrit të init me lara;- llogaritë masën e tjerrit të init me lara;- shpjegojë për masën e tjerrit për in me gjatësi me lara për gjatësi të ndryshme të masës;- bëjë llogaritje për njësimin e masës së init.

b) Temat e kapitullit- Masa e tjerrit për in- Masa e tjerrit për in njëngjyrësh- Masa e tjerrit për in me lara për gjatësi të njëjtë të masës- Masa e tjerrit për in me gjatësi me lara për gjatësi të ndryshme të masës- Zgjidhje detyrash

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë dhe të njehsojë masën e tjerrit të init njëngjyrësh dhe me lara;- japë detyra të pavarura për njehsimin e masën e tjerrit të init njëngjyrësh dhe me lara;- nxisë pyetje-përgjigje;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë. d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti.

Kapitulli 5: Njehsimi i masës së harxhuar të tymnit dhe init për një metër pëlhurë 5orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për gjatësinë harxhuar të tymnit dhe init për një metër pëlhurë;- llogaritë masën e një metër gjatësie të pëlhurës; - shpjegojë dhe të njehsojë masën e një metër katror të pëlhurës; - llogaritë masën e një metër katror të gjatësisë së pëlhurës.

b) Temat e kapitullit- Masa për një metër gjatësi të pëlhurës- Masa për një metër katror të pëlhurës- Zgjidhje detyrash

92

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë dhe të bëjë llogaritje për njësimin e masës së harxhuar të tymnit dhe init për një

metër pëlhurë;- japë detyra të pavarura për llogaritjen dhe njësimin e masës së harxhuar të tymnit dhe init për

një metër pëlhurë;- nxisë pyetje-përgjigje;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa; tabela;- projektori me transparent;- flip-charti.

93

Programi i lëndës

“Thurja e pëlhurave”


I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të, nxënësi duhet të:- shpjegojë për thurjet e ndërlikuara;- shpjegojë dhe të vizatojë procesin e thurjes për dubëlin e tymnit;- shpjegojë dhe të vizatojë procesin e thurjes për dubëlin e figuruar të tymnit;- shpjegojë dhe të vizatojë procesin e thurjes për dubëlin e init të figuruar; - shpjegojë dhe të vizatojë procesin e pëlhurave të zbrazëta të thjeshta;- shpjegojë dhe të vizatojë procesin e pëlhurave të zbrazëta me thurje të pa ndërprera;- shpjegojë dhe të vizatojë në mënyrë grafike (letër milimetrike) pëlhurat e dyfishta të lidhura

me bazën lart;- shpjegojë dhe të vizatojë në mënyrë grafike (letër milimetrike) pëlhurat e dyfishta të lidhura

me bazën e poshtme;- shpjegojë dhe të vizatojë në mënyrë grafike (letër milimetrike) pëlhurat e dyfishta të lidhura

me lidhje të veçanta;- shpjegojë plishin e lëmuar të tymnit;- vizatojë për plishin e lëmuar të tymnit;- shpjegojë plishin e tymnit me vija përse gjati;- vizatojë në letër milimetrike plishin e tymnit me vija përse gjati;- shpjegojë për plishin e init;- vizatojë në letër milimetrike plishin e init;- shpjegojë për plishin njështresor;- vizatojë në letër milimetrike plishin njështresor;- shpjegojë për plishin e init të figuruar;- vizatojë në letër milimetrike plishin e init të figuruar;- shpjegojë për plishin e dyfishtë të endur;- vizatojë në letër milimetrike plishin e dyfishtë të endur.

94



Kapitulli 1: Thurjet e ndërlikuara 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë për thurjet e ndërlikuara;- shpjegojë procesin e thurjes për dubëlin e tymnit;- vizatojë procesin e thurjes për dubëlin e tymnit;- shpjegojë procesin e thurjes për dubëlin e figuruar të tymnit;- vizatojë procesin e thurjes për dubëlin e figuruar të tymnit;- shpjegojë procesin e thurjes për dubëlin e init të figuruar; - vizatojë procesin e thurjes për dubëlin e init të figuruar.

b) Temat e kapitullit- Dubëli i tumnit- Dubëli i figuruar u tymnit- Dubëli i init të figuruar c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për thurjet e ndërlikuara;- nxisë pyetje-përgjigje;- japë detyra të pavarura për thurjet e ndërlikuara;- vlerësojë nxënësit për detyrat e pavarura në klasë, pjesëmarrjen në mësim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- pankarta për ilustrimin e temës;- letër milimetrike;- mostra të ndryshme të thurjeve të ndërlikuara.

Kapitulli 2: Pëlhurat e zbrazëta 6 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë procesin e pëlhurave të zbrazëta të thjeshta;- vizatojë procesin e pëlhurave të zbrazëta të thjeshta;- shpjegojë procesin e pëlhurave të zbrazëta me thurje të pa ndërprera;- vizatojë procesin e pëlhurave të zbrazëta me thurje të pa ndërprera.

95

b) Temat e kapitullit- Pëlhurat e zbrazëta të thjeshta- Pëlhurat e zbrazëta me thurje të pandërprera

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë dhe të vizatojë procesin e pëlhurave të zbrazëta të thjeshta dhe të pa ndërprera;- japë detyra të pavarura për pëlhurat e zbrazëta;- nxisë pyetje-përgjigje;- vlerësojë nxënësit për detyrat e pavarura në klasë, pjesëmarrjen në mësim.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- mostra të ndryshme të pëlhurave të zbrazëta;- letër milimetrike;- projektori me transparent; flip-charti.

Kapitulli 3: Pëlhurat e dyfishta 8 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për pëlhurat e dyfishta të lidhura me bazën lartë;- vizatojë në mënyrë grafike (letër milimetrike) pëlhurat e dyfishta të lidhura me

bazën lartë;- shpjegojë për pëlhurat e dyfishta të lidhura me bazën e poshtme;- vizatojë në mënyrë grafike (letër milimetrike) pëlhurat e dyfishta të lidhura me

bazën e poshtme;- shpjegojë për pëlhurat e dyfishta të lidhura me lidhje të veçanta;- vizatojë në mënyrë grafike (letër milimetrike) pëlhurat e dyfishta të lidhura me lidhje të

veçanta. b) Temat e kapitullit

- Pëlhurat e dyfishta të lidhura me bazën lartë- Pëlhurat e dyfishta të lidhura me bazën e poshtme- Pëlhurat e dyfishta të lidhura me lidhje të veçanta të bazës

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë dhe të vizatojë në mënyrë grafike (letër milimetrike) pëlhurat e dyfishta;- japë detyra të pavarura për pëlhurat dyfishta;- nxisë pyetje-përgjigje;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë.

96

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- letër milimetrike;- mostra të ndryshme të pëlhurave të zbrazëta;- projektori me transparent;- flip-charti.

Kapitulli 4: Plishi i tymnit 11 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë plishin e lëmuar të tymnit;- vizatojë për plishin e lëmuar të tymnit;- shpjegojë plishin e tymnit me vija përse gjati;- vizatojë në letër milimetrike plishin e tymnit me vija përse gjati;- shpjegojë për plishin e init;- vizatojë në letër milimetrike plishin e init;- shpjegojë për plishin njështresor;- vizatojë në letër milimetrike plishin njështresor;- shpjegojë për plishin e init të figuruar;- vizatojë në letër milimetrike plishin e init të figuruar;- shpjegojë për plishin e dyfishtë të endur;- vizatojë në letër milimetrike plishin e dyfishtë të endur.

b) Temat e kapitullit- Plishi i lëmuar i tymnit- Plishi tymnit me vija përse gjati- Plishi i init- Plishi njështresor- Plishi i init të figuruar- Plishi i dyfishtë i endur

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë dhe të vizatojë në letër milimetrike plishin e tymnit;- japë detyra të pavarura për plishin e tymnit;- nxisë pyetje-përgjigje;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë. d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- pankarta për ilustrimin e temës;- mostra të ndryshme të pëlhurave të plishit;- projektori me transparent.

97

“Hulumtimet e tekstilit”Lëmi: TekstilProfili: VektarNiveli: IIKlasa: 12

I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 12-të, nxënësi duhet të:- shpjegojë për hulumtimin e fibrave të tekstilit;- shpjegojë cilësitë e hulumtimit të fibrave më metodën organoleptike;- shpjegojë e cilësitë e hulumtimit të fibrave më metodën fizike;- shpjegojë cilësitë e hulumtimit të fibrave më metodën kimike;- shpjegojë cilësitë hulumtimit të fibrave më metodën biologjike;- shpjegojë rëndësinë evidentojë gabimet absolute të cilat ndodhin në pëlhurë;- evidentojë gabimet relative të cilat ndodhin gjatë thurjes së pëlhurës;- evidentojë gabimet sistematike të cilat ndodhin në pëlhurë;- si ndodhin gabimet e rastit në pëlhurë;- shpjegojë llojet e aparateve për matjen e lagështisë relative të ajrit;- tregojë sa duhet të jetë shkalla e lejuar e lagështisë në materialet e tekstilit;- shpjegojë mënyrën e funksionimit të mikroskopit dhe mënyrën e hulumtimeve me mikroskop;- shpjegojë për mikroskopët special për përcaktimin e strukturës së fibrave;- shpjegojë për hulumtimin e masës shtëllungës, shirit, paratjerrit dhe tjerrit;- shpjegojë për hulumtimet kimike të fibrave të tekstilit;- shpjegojë hulumtimin fibrave më anë të kësaj metode;- dallojë fibrat më anë të erës të cilën e liron fibra dhe hiri i cili mbetet pas djegies- shpjegojë metodën e distilimit të thatë;- tregojë specifikat e kësaj metode;



Kapitulli 1: Metodat e hulumtimeve të tekstilit 15 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë për hulumtimin e fibrave të tekstilit;- shpjegojë cilësitë e hulumtimit të fibrave më metodën organoleptike;- shpjegojë e cilësitë e hulumtimit të fibrave më metodën fizike;- shpjegojë cilësitë e hulumtimit të fibrave më metodën kimike;- shpjegojë cilësitë hulumtimit të fibrave më metodën biologjike;- shpjegojë rëndësinë e kushteve klimatike në industrinë e tekstilit;

98

b) Temat e kapitullit- Metodat e hulumtimeve të tekstilit;- Metodat organoleptike,fizike, kimike dhe biologjike;- Standardet në industrinë e tekstilit;- Kushtet klimatike;

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë temën; - demonstrojë për cilësitë hulumtimit të fibrave më metodën organoleptike; - përdorë mikroskopin për strukturën e fibrave;- përdorë aparatet për përcaktimin e vetive fizike të fibrave;- kryejë ushtrime në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- tabela;- dinamometri ;- mikroskopi.

Kapitulli 2: Gabimet gjatë matjeve 8orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- evidentojë gabimet absolute të cilat ndodhin në pëlhurë;- evidentojë gabimet relative të cilat ndodhin gjatë thurjes së pëlhurës;- evidentojë gabimet sistematike të cilat ndodhin në pëlhurë;- si ndodhin gabimet e rastit në pëlhurë;

b) Temat e kapitullit - Gabimet absolute;- Gabimet relative;- Gabimet sistematike dhe te rastit;

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë për gabimet absolute;- zhvillojë ushtrime për gabimet që ndodhin gjatë matjes;- vlerësojë nxënësin për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyra të pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti;

99

Kapitulli 3: Caktimi i lagështisë relative të ajrit 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë llojet e aparateve për matjen e lagështisë relative të ajrit;- shpjegojë llojet e higrometrave për caktimin e lagështisë relative të ajrit;- shpjegojë llojet e psihometrave për caktimin e lagështisë relative të ajrit;- shpjegojë për higrografin dhe termohigrografin;- tregojë sa duhet të jetë shkalla e lejuar e lagështisë në materialet e tekstilit;

b) Temat e kapitullit- Aparatet për matjen e lagështisë relative të ajrit;- Higrometri kondenzues,fotoelektrik,- Psihometri asman dhe august, - Higrografi dhe termohigrografi;- Ndikimi lagështisë në vetitë e fibrave të tekstilit;

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë llojet e aparateve për matjen e lagështisë relative të ajrit;- zhvillojë ushtrime për caktimin e lagështisë relative të ajrit;- japë detyra të pavarura për përcaktimin e lagështisë relative të ajrit;- vlerësojë nxënësin për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyra të pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- tabela;- mësimi zhvillohet në klasë;- aparate për përcaktimin e lagështisë relative të ajrit;- projektori me transparent

Kapitulli 4: Përdorimi i mikroskopit në hulumtimin e tekstilit 12orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë mënyrën e funksionimit të mikroskopit dhe mënyrën e hulumtimeve me mikroskop;- shpjegojë pjesët optike të mikroskopit;- shpjegojë pjesët mekanike të mikroskopit;- shpjegojë për mikroskopët special për përcaktimin e strukturës së fibrave;

b) Temat e kapitullit- Mikroskopi;- Pjesët optike të mikroskopit;- Sistemi për ndriçim;- Pjesët mekanike të mikroskopit;- Mikroskopët special;c) Udhëzime didaktike për kapitullin

100

Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë temën; - përdorë mikroskopin për strukturën e fibrave;- demonstrojë se si bëhet përcaktimi i strukturës së fibrave;- kryejë ushtrime në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- tabela;- mikroskopi.- projektori me transparent;

Kapitulli 5. Hulumtimet e produkteve në tjerrtore 15orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë si bëhet hulumtimi i masës shtëllungës (lëmshit);- shpjegojë si bëhet hulumtimi i masës shiritit;- shpjegojë si bëhet hulumtimi i masës paratjerrit;- shpjegojë si bëhet hulumtimi i masës tjerrit;

b) Temat e kapitullit - Hulumtimi shtëllungës;- Hulumtimi shiritit;- Hulumtimi i paratjerrit;- Hulumtimi i tjerrit;

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë temën; - demonstrojë si bëhet përcaktimi i masës së shtëllungës, shiritit, paratjerrit dhe tjerrit; - përdorë aparate për përcaktimin e masës së fibrave;- kryejë ushtrime në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- tabela;- aparate për përcaktimin e masës së fibrave;- projektori me transparent;

101

Kapitulli 6: Përdorimi i metodave kimike në hulumtimin e tekstilit 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë për hulumtimet kimike të fibrave të tekstilit;- shpjegojë hulumtimin fibrave më anë të kësaj metode;- dallojë fibrat më anë të erës të cilën e liron fibra dhe hiri i cili mbetet pas djegies- shpjegojë metodën e distilimit të thatë;- tregojë specifikat e kësaj metode;

b) Temat e kapitullit- Hulumtimi i kualitetit të analizave;- Metoda e ndezjes;- Metoda e distilimit të thatë;- Metoda e zbërthimit të fibrës në 5 % (NaOH)

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë temën; - demonstrojë si bëhet hulumtimi i fibrave të tekstilit me metoda kimike; - kryejë ushtrime në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- tabela;- mjete kimike si dhe aparaturë për identifikimin e fibrave;- projektori me transparent;

102

Programi i lëndës

“Disenjimi me ndihmën e kompjuterit (Cad)”Lëmi: TekstilProfili: VektarNiveli: IIKlasa: 12

I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 12-të, nxënësi duhet të:- shpjegojë si bëhet vizatimi me ndihmën e kompjuterit me dy dimensione;- tregojë si bëhet hapja e programit;- shpjegojë si bëhet hapja e dritares;- tregojë si bëhet hapja e vizatimeve të gatshme;- shpjegojë për komandën e rritjes;- shpjegojë për komandën e zvogëlimit;- shpjegojë për komandën e lëvizjes;- shpjegojë për vizatimet dydimensionale (2D);- shpjegojë për koordinatat relative karteziane;- shpjegojë për koordinatat relative polare SNAP dhe GRID OTRACK;- shpjegojë për vizatimin e vijave; - shpjegojë për komandat për fshirje; - shpjegojë për tipet e vijave dhe për menaxhimin e vetive të objekteve;- shpjegojë për teknikat e komunikimit;- shpjegojë si përkufizohen tekstet dhe stilet e vizatimit;- shpjegojë si përkufizohen tekstet dhe stilet e vizatimit;- shpjegojë si bëhet rregullimi i parametrave të faqes së vizatimit.



Kapitulli 1: Vizatimi me ndihmën e kompjuterit me dy dimensione 7 orë a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë si bëhet hapja e programit;- shpjegojë si bëhet hapja e dritares;- tregojë si bëhet hapja e vizatimeve të gatshme;- tregojë si bëhet ruajtja e vizatimeve;- tregojë si bëhet mbyllja e programit;- tregojë si bëhet rregullimi i njësive të vizatimit;- tregojë si bëhet përdorimi i sistemit koordinativ;- shpjegojë për sistemin kartezian dhe ai polar i koordinatave.

103

b) Temat e kapitullit - Hapja e programit (startimi)- Dritarja e programit cad- Hapja e vizatimeve të gatshme- Hapja e vizatimeve të reja- Ruajtja e vizatimeve- Mbyllja e programit- Rregullimi i njësive të vizatimit- Përdorimi i sistemit koordinativ- Sistemi kartezian dhe ai polar i koordinatave

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë si bëhet vizatimi me ndihmën e kompjuterit me dy dimensione;- pyetje përgjigje si bëhet vizatimi me ndihmën e kompjuterit me dy dimensione; - vlerësojë nxënësit për detyrat e pavarura në klasë, pjesëmarrjen në mësim.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- kompjuteri;- projektori me transparent;- flip-charti.

Kapitulli 2: Përpjesa e vizatimit dhe rritja e vizatimit 5 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për komandën e rritjes;- shpjegojë për komandën e zvogëlimit;- shpjegojë për komandën e lëvizjes

b) Temat e kapitullit- Komandat e rritjes- Komandat e zvogëlimit- Komandat e lëvizjes

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për komandat rritjes, zvogëlimit dhe lëvizjes së vizatimit;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

104

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- kompjuteri;- projektori me transparent.

Kapitulli 3: Koordinatat absolute 5 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për vizatimet dydimensionale (2D);- shpjegojë për koordinatat relative karteziane;- shpjegojë për koordinatat relative polare SNAP dhe GRID OTRACK.

b) Temat e kapitullit - Vizatimet dydimensionale (2D)- Koordinatat relative karteziane- Koordinatat relative polare SNAP dhe GRID OTRACK c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për koordinatat absolute;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa;- tabela;- kompjuteri- projektori me transparent.

Kapitulli 4: Vizatimi i vijave 8 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - tregojë si bëhet vizatimi i rrathëve;- tregojë si bëhet vizatimi i harqeve;- tregojë si bëhet vizatimi i vijave të shumëfishta;- tregojë si bëhet vizatimi i elipsave;- tregojë si bëhet vizatimi i vijave të lakuara.

b) Temat e kapitullit - Vizatimi i rrathëve- Vizatimi i harqeve- Vizatimi i vijave të shumëfishta- Vizatimi i elipsave- Vizatimi i vijave të lakuara

105

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë si bëhet vizatimi i vijave;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa; tabela;- kompjuteri;- projektori me transparent.

Kapitulli 5: Komandat për fshirje 8 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - tregojë si bëhet komanda për fshirjes;- tregojë si bëhet komanda për zhbërjen e fshirjes;- tregojë si bëhet komanda për zhvendosje dhe kopjim të objekteve;- tregojë si bëhet komanda për shkallëzim. b) Temat e kapitullit - Komanda për fshirje- Komandat për zhbërjen e fshirjes- Komanda për zhvendosje dhe kopjim të objekteve- Komanda për shkallëzim

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për komandat për fshirje;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.


Kapitulli 6: Managing Object Properties - Shtresat (LAYER) 8 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - tregojë për tipet e vijave dhe shkallën e vizatimit;- tregojë për trashësinë e vijave;- tregojë për menaxhimin e vetive të objekteve.

106

b) Temat e kapitullit - Tipet e vijave dhe shkalla e vizatimit- Trashësia e vijave- Menaxhimi i vetive të objekteve

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për tipet e vijave dhe menaxhimin e vetive të objekteve;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.


Kapitulli 7: Teknikat e komunikimit 8 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë për teknikat e komunikimit.

b) Temat e kapitullit - OFFSET- TRIM- EXTEND- FILLET- CHAMFER- MIRROR- STRETCH- ARRAY

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për teknikën e komunikimit;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.


107

Kapitulli 8: Creating Text and Defining Styles 8 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë si përkufizohen tekstet dhe stilet e vizatimit;- realizojë tekste në kompjuter;- realizojë stile të ndryshme vizatimi ne kompjuter.

b) Temat e kapitullit - TEXT- DTEXT- STYLE- MTEXT

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë si bëhet përkufizimi i teksteve dhe stilet e vizatimeve;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa; tabela;- kompjuteri;- projektori me transparent.Kapitulli 9: Dimensionimet 8 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë dimensionimin linear;- shpjegojë dimensionimin këndor;- shpjegojë dimensionimin e rrezes dhe diametrit;- shpjegojë për stilet e dimensionimit; - shpjegojë për redaktimin e dimensioneve;- shpjegojë për vijëzimin e objekteve.

b) Temat e kapitullit - Dimensionimi linear- Dimensionimi këndor- Dimensionimi rrezes dhe diametrit- Stilet e dimensionimit- Redaktimi i dimensioneve- Vijëzimi i objekteve

108

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për dimensionimet dhe vijëzimet e objekteve;- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.


Kapitulli 10: Page setup & plotting 5 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë si bëhet rregullimi i parametrave të faqes së vizatimit;- shpjegojë rregullimi parametrave të plotimit (shtypjes).

b) Temat e kapitullit - Rregullimi i parametrave të faqes së vizatimit- Rregullimi i parametrave të plotimit (shtypjes)

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë për rregullimi i parametrave të faqes së vizatimit dhe parametrave të

plotimit (shtypjes);- vlerësojë nxënësit për detyrat në klasë, pjesëmarrjen në mësim, detyrat e pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa; tabela;- kompjuteri;- projektori me transparent.

109

Klasa 12


“ Përdorimi i veqeve gjysmë automatik ”



Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për përdorimin e veqeve automatike, për pjesët kryesore dhe mekanizmat e veqeve automatik elementet e vendeve të punës dhe faktorët e fatkeqësive në punë.


(115 orë)


RM 1 Nxënësi përgatitë vendin dhe mjetet e punës për vekimin e pëlhurave në veqet automatikePërmbajtja:- Pastrimi i veqeve automatik;- Furnizimi i veqeve me material;- Mbikëqyrja e kontrollit e gatishmërisë së veqeve për punë;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2 Nxënësi mbikëqyrë procesin e vekimit të pëlhurave në

veqet automatikPërmbajtja:- Mbikëqyrja e vënies në punë të veqeve automatik;- Mbikëqyrja e funksionimit të veqeve automatik gjatë

vekimit të pëlhurave;- Eliminimi i gabimeve të cilat ndodhin gjatë prodhimit të

pëlhurave në veqet automatik;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 3 Nxënësi llogaritë produktivitetin e veqeve automatike dhe koeficientin e shfrytëzimitPërmbajtja:- Llogaritja e produktivitetit të veqeve automatik;- Llogaritja e koeficientit të shfrytëzimit;- Mirëmbajtja e veqeve automatik;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

110





KR Nxënësi duhet të:- pastrojë dhe të përgatitë veqet automatike për punë;- furnizojë veqet automatike me material;- mbikëqyr kontrollin e gatishmërisë së veqeve

automatike për punë;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- mbikëqyrë vënien në punë të veqeve automatik;- mbikëqyrë funksionimin e veqeve automatik gjatë

vekimit të pëlhurave;- eliminojë gabimet të cilat ndodhin gjatë prodhimit të

pëlhurave;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- llogaritë produktivitetin veqeve automatik;- llogaritë koeficientin e shfrytëzimit;- mirëmbajë veqet automatik;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.

Metodat e të - Ky modul duhet të trajtohet në ndërmarrjet e industrisë së

111

mësuarit të rekomanduara

tekstilit.- Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e

mundur demonstrimet konkrete për proceset teknologjike të vekimit në veqet automatik.

- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete për kryerjen e proceseve teknologjike të vekimit në veqet automatik.



- Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, makinat dhe materiali për procesin teknologjik të vekimit.


112

“Përdorimi i veqeve automatikë”



Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për përdorimin e veqeve gjysmë automatik, për pjesët kryesore dhe mekanizmat e veqeve gjysmë automatik elementet e vendeve të punës dhe faktorët e fatkeqësive në punë.


(114 orë)


RM 1 Nxënësi përgatitë vendin dhe mjetet e punës për vekimin e pëlhurave në veqet gjysmë automatikPërmbajtja:- Pastrimi i veqeve gjysmë automatik;- Furnizimi i veqeve gjysmë automatik me material;- Mbikëqyrja e kontrollit e gatishmërisë së veqeve gjysmë

automatik për punë;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2 Nxënësi mbikëqyrë procesin e vekimit të pëlhurave në veqet gjysmë automatikPërmbajtja:- Mbikëqyrja e vënies në punë të veqeve gjysmë automatik;- Mbikëqyrja e funksionimit të veqeve gjysmë automatik

gjatë vekimit të pëlhurave;- Eliminimi i gabimeve të cilat ndodhin gjatë prodhimit të

pëlhurave në veqet gjysmë automatik;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 3 Nxënësi llogaritë produktivitetin e veqeve gjysmë automatik dhe koeficientin e shfrytëzimitPërmbajtja:- Llogaritja e produktivitetit të veqeve gjysmë automatik;- Llogaritja e koeficientit të shfrytëzimit të veqeve gjysmë

automatik;- Mirëmbajtja e veqeve gjysmë automatik;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

Procedurat e Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e

113

vlerësimit kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të mësuarit.



KR Nxënësi duhet të:- pastrojë dhe të përgatit veqet gjysmë automatik për

punë;- furnizojë veqet gjysmë automatike me material;- mbikëqyrë kontrollin e gatishmërisë së veqeve gjysmë

automatik për punë;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- mbikëqyrë vënien në punë të veqeve gjysmë

automatik;- mbikëqyrë funksionimin e veqeve gjysmë automatik

gjatë vekimit të pëlhurave;- eliminojë gabimet të cilat ndodhin gjatë prodhimit të

pëlhurave në veqet gjysmë automatik- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- llogaritë produktivitetin veqeve gjysmë automatik;- llogaritë koeficientin e shfrytëzimit veqeve gjysmë

automatik;- mirëmbajë veqet gjysmë automatik;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.

Metodat e të - Ky modul duhet të trajtohet në ndërmarrjet e industrisë së

114

mësuarit të rekomanduara

tekstilit.- Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e

mundur demonstrimet konkrete për procesin e vekimit të pëlhurave në veqet gjysmë automatik.

- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete në procesin e vekimit të pëlhurave në veqet gjysmë automatik.



Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, materiali dhe makinat për vekim.

115


“ Përdorimi i veqeve pa drugëz”



Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për përdorimin e veqeve pa drugëz më një dhe dy rapira dhe veqeve pneumatik, për pjesët kryesore dhe mekanizmat e veqeve pa drugëza elementet e vendeve të punës dhe faktorët e fatkeqësive në punë.


(155 orë)


RM 1 Nxënësi përgatitë vendin dhe mjetet e punës për vekimin e pëlhurave në veqet pa drugëzPërmbajtja:- Përgatitja e veqeve pa drugëz për punë;- Pastrimi i veqeve më një rapir (mikrodrugëz);- Furnizimi i veqeve më një rapir (mikrodrugëz) me

material;- Mbikëqyrja e kontrollit e gatishmërisë së veqeve më një

rapir (mikrodrugëz) për punë;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 2 Nxënësi mbikëqyrë procesin e vekimit të pëlhurave në veqet më një rapir (mikrodrugëz)Përmbajtja:- Mbikëqyrja e vënies në punë të veqeve më një rapir

(mikrodrugëz);- Mbikëqyrja e funksionimit të veqeve me një rapir

(mikrodrugëz) gjatë vekimit të pëlhurave;- Eliminimi i gabimeve të cilat ndodhin gjatë prodhimit të

pëlhurave në veqet me një rapir (mikrodrugëz) gjatëvekimit të pëlhurave;

- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

116

RM 3 Nxënësi llogaritë produktivitetin e veqeve me një rapir dhe koeficientin e shfrytëzimitPërmbajtja:- Llogaritja e produktivitetit të veqeve me një rapir

(mikrodrugëz);- Llogaritja e koeficientit të shfrytëzimit me një rapir

(mikrodrugëz);- Mirëmbajtja e veqeve me një rapir (mikrodrugëz);- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 4 Nxënësi mbikëqyrë procesin e vekimit të pëlhurave në veqet më dy rapira (mikrodrugëz)Përmbajtja:- Përgatitja e veqeve pa drugëz për punë;- Pastrimi i veqeve më dy rapira (mikrodrugëz);- Furnizimi i veqeve më dy rapira (mikrodrugëz) me

material;- Mbikëqyrja e kontrollit e gatishmërisë së veqeve më dy

rapira (mikrodrugëz) për punë;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 5 Nxënësi mbikëqyrë procesin e vekimit të pëlhurave në veqet më dy rapira (mikrodrugëz)Përmbajtja:- Mbikëqyrja e vënies në punë të veqeve më dy rapira

(mikrodrugëz);- Mbikëqyrja e funksionimit të veqeve me dy

Rapira (mikrodrugëz) gjatë vekimit të pëlhurave;- Eliminimi i gabimeve të cilat ndodhin gjatë prodhimit të

pëlhurave në veqet me dy rapira (mikrodrugëz) gjatëvekimit të pëlhurave;

- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 6 Nxënësi llogaritë produktivitetin e veqeve me dy rapira dhe koeficientin e shfrytëzimitPërmbajtja:- Llogaritja e produktivitetit të veqeve me dy rapira

(mikrodrugëz);- Llogaritja e koeficientit të shfrytëzimit të veqeve me dy

rapira (mikrodrugëz);- Mirëmbajtja e veqeve me dy rapira (mikrodrugëz);- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

117

RM 7 Nxënësi mbikëqyrë procesin e vekimit të pëlhurave në veqet pneumatikPërmbajtja:

- Përgatitja e veqeve pa drugëz për punë;- Pastrimi i veqeve pneumatik;- Furnizimi i veqeve pneumatik me material;- Mbikëqyrja e kontrollit e gatishmërisë së veqeve- pneumatik për punë;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 8 Nxënësi mbikëqyrë procesin e vekimit të pëlhurave në veqet pneumatikPërmbajtja:- Mbikëqyrja e vënies në punë të veqeve pneumatik;- Mbikëqyrja e funksionimit të veqeve- pneumatik gjatë vekimit të pëlhurave;- Eliminimi i gabimeve të cilat ndodhin gjatë prodhimit të- pëlhurave në veqet pneumatik;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.

RM 9 Nxënësi llogaritë produktivitetin e veqeve pneumatikPërmbajtja:- Llogaritja e produktivitetit të veqeve pneumatik;- Llogaritja e koeficientit të shfrytëzimit të veqeve

pneumatik;- Mirëmbajtja e veqeve pneumatik;- Mbrojtja në punë dhe ruajtja e mjedisit.




118


KR Nxënësi duhet të:- përgatitë veqe pa drugëz për punë;- pastrojë veqet më një rapir (mikrodrugëz);- furnizojë veqet më një rapir (mikrodrugëz) me

material;- mbikëqyrë kontrollin e gatishmërisë së veqeve

më një rapir (mikrodrugëz) për punë;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- mbikëqyrë vënien në punë të veqeve më një rapir;- mbikëqyrë funksionimin e veqeve me një rapir

(mikrodrugëz) gjatë vekimit të pëlhurave;- eliminojë gabimet të cilat ndodhin gjatë prodhimit të

pëlhurave në veqet me një rapir (mikrodrugëz) gjatëvekimit të pëlhurave;

- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes sëmjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- llogaritë produktivitetin e veqeve me një rapir

(mikrodrugëz);- llogarit koeficientin e shfrytëzimit me një rapir

(mikrodrugëz);- mirëmbajë veqet me një rapir (mikrodrugëz);- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- përgatitë veqet pa drugëz për punë;- pastrojë veqet më dy rapira (mikrodrugëz);- furnizojë veqet më dy rapira me material;- mbikëqyr kontrollin e gatishmërisë së veqeve më dy

rapira (mikrodrugëz)për punë;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.

119


KR Nxënësi duhet të:- mbikëqyrë vënien në punë të veqeve më dy rapira;- mbikëqyrë funksionimin e veqeve me dy rapira

(mikrodrugëz) gjatë vekimit të pëlhurave;- eliminojë gabimet të cilat ndodhin gjatë prodhimit të

pëlhurave në veqet me dy rapira (mikrodrugëz) gjatë vekimit të pëlhurave;

- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes sëmjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- llogaritë produktivitetin e veqeve me dy rapira

(mikrodrugëz);- llogarit koeficientin e shfrytëzimit me dy rapira

(mikrodrugëz);- mirëmbajë veqet me dy rapira (mikrodrugëz);- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- përgatitë veqe pa drugëz për punë;- pastrojë veqet më dy rapira (mikrodrugëz);- furnizojë veqet më dy rapira (mikrodrugëz) me

material;- mbikëqyrë kontrollin e gatishmërisë së veqeve më dy

rapira (mikrodrugëz) për punë;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- mbikëqyrë vënien në punë të veqeve pneumatik;- mbikëqyrë funksionimin e veqeve pneumatik;- eliminojë gabimet të cilat ndodhin gjatë prodhimit të- pëlhurave në veqet në pneumatik;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.

120


KR Nxënësi duhet të:- llogaritë produktivitetin e veqeve pneumatik;- llogaritë koeficientin e shfrytëzimit të veqeve

pneumatik;- mirëmbajtja e veqeve pneumatik;- zbatojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së

mjedisit.


- Ky modul duhet të trajtohet në ndërmarrjet e industrisë së tekstilit.Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë që është e mundur demonstrimet konkrete për veqet me një, dy rapira (mikrodrugëz) dhe veqet pneumatik.Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete në veqet me një, dy rapira(mikrodrugëz)dhe veqet pneumatik.Gjatë vlerësimit të nxënësve, të zbatohet demonstrimi praktiki aftësive të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, materiali si dhe veqet me një, dy rapira (mikrodrugëz) dhe veqet pneumatik.

121

Normativi i tekstilitProfili: Vektari

1. Fibrat e tekstilit - Mr.sc. i tekstilit - Msc. Ing .i tex.

- Inxh. i diplomuar i tekstilit- Bachellor i tekstilit- Inxh. i tekstilit

5. Teknologjia e tekstilit - Mr.sc. i tekstilit - Msc. Ing .i tex.


2. Vizatimi teknik - Mr,sc,i makineris - Msc. Ing .i makineris

- Inxh. i diplomuar i makinerisë- Inxh. i makinerisë- Inxh. i diplomuar i tekstilit- Inxh. i tekstilit

6. Praktike profesionale - Mr.sc. i makineris - Msc. Ing .i tex.


3. Teknologjia e vekimit - Mr.sc. i tekstilit - Msc. Ing .i tex.


4. Thurja e pëlhurave - Mr.sc. i tekstilit - Msc. Ing .i tex.


7. Dekomponimi dhe komponimi i pëlhurave - Mr.sc. i tekstilit - Msc. Ing .i tex. - Inxh. i diplomuar i tekstilit - Bachellor i tekstilit - Inxh. i tekstilit

122

N.R LËNDA LITERATURA1 Fibrat e tekstilit

Tekstilna vlaknaTekstilne sirovine

Radmilla Jovanoviç, Petar Shkundriç, Beograd, 2002Dr. Vesna Dragoviç-Bozhoviç, Beograd1992

2 Teknologji e tekstilitEnciklopedija tekstilaMakinat e trikotazhit

Milovan Çoguroviç, Beograd, 1988S. Profiri, N, Gjanaçi, Tiranë

3 Hulumtimet e tekstilitIspitivivanje tekstila za IV razred

Vlladimir Miletiq, Beograd 1996

4 Teknologji e vekimit dhe makinat për vekimTehnologija tkanaj I-deoOsnovi tehnologija tkanajOsnovi tehnologija tkanaj III-deo

Dr. Ratko Roshçiç, 1995Dr. Ratko RoshçiçDr. Dradomir Stankoviq, Beograd 1989

5 Thurja e pëlhuraveTehnologija PletenjaThurja e pëlhurave

Dr. Dradomir Stankoviq, Beograd 1989Ing. Marije Qunaj Prishtinë

6 Dekomponimi dhe komponimi i pelhuraveOsnovi tehnologije tkanja III-deo

Dr. Dradomir Stankoviq, Beograd 1989

ballina | masht - veqet dhe puna e tyre · web viewd) përshkruesit e moduleve të praktikave...

Documents