bài gi_ng Ð_o d_c kd & van hóa dn - tài li_u Ôn thi chuong 4

Chng 4 Vn ha doanh nghip --------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1

CHNG 4 XY DNG VN HO DOANH NGHIP

1. iu kin xy dng Vn ho DN

Nhng iu kin doanh nghip xy dng vn ho ca t chc mnh bao gm: - Khi doanh nghip buc phi thay i thch ng vi mi trng bn ngoi: Mi trng kinh t, chnh tr, x hi, cng ngh thay i dn n s xut hin nhng t

tng, th ch tin b, ph hp vi yu cu i mi. S thay i mi trng l iu kin u tin cho xy dng vn ha DN nhm thch ng vi mi trng kinh doanh mi, tng cng nng lc cnh tranh. .

- Lnh o ca doanh nghip nhn thc ra s cn thit phi thay thch ng vi mi trng bn ngoi.

iu kin tip theo l s nhn thc ca lnh o doanh nghip. Vi vai tr nh hng v gy nh hng n ton b thnh vin t chc, lnh o doanh nghip cn phi nhn thc c s cn thit phi thay i thch ng vi mi trng bn ngoi. Lnh o ca doanh nghip cn a ra a c nhng tuyn b r rng v s mnh, v mc tiu v nhim v ca doanh nghip, gy c n tng v quan im, gi tr mi m doanh nghip hng ti. Nhng nh hng ny nu khng ph hp vi yu cu i mi, hoc khng r rng s khin cc thnh vin trong doanh nghip mt phng hng, lng tng.

- Xy dng Vn ha doanh nghip khng ch l bi pht biu hay khu hiu c trng by. Cng vic ny c bit cn ti s cam kt, gng mu i u ca cp lnh o trong doanh nghip.

Chng ta bit vn ha ca ngi ng u hoc ca nhm ngi qun l cao nht trong doanh nghip l ngun u vo c nh hng mnh m i vi vn ha doanh nghip, ch sau nh hng ca vn ha dn tc. H chnh l biu tng nhn vin noi theo. Cc thnh vin thng chu nh hng t tc phong, c ch, cch ni... ca ngi ng u vi mong mun c thnh cng nh sp ca mnh.

Cc cng ty mun t c hiu qu kinh t - x hi trong kinh doanh th lnh o cng ty chng nhng a ra c nhng tuyn b cng khai v nhng gi tr m cng ty phi hng ti m cc gi tr ny cn c nhm lnh o cao nht cam kt thc hin bng vic gng mu v chuyn ti chng thng xuyn, lin tc vo cc hot ng ca cng ty. Thc t ny s to dng nim tin v hnh vi noi theo cho nhn vin.

Trong thc t, khng t t chc kh thnh cng trong vic pht trin vn ha t chc. Lnh o nhng doanh nghip ny thng trong tnh trng khng a ra c nhng tuyn b r rng v s mnh, v mc tiu, v gi tr cn phi xy dng hoc c s khng ph hp gia nhng tuyn b ny vi nhng cch thc thc thi chng (cc t chc cng trc khi din ra cc thay i thng trong tnh trng ny). Nu nh y cn s cnh bo, phi chng l do c khong cch ng k gia nhng iu tt p c ni ra trong cc tuyn b vi hnh vi qun l trong thc t. Hu qu ca tnh trng ny l s ph hy tnh thng nht v nim tin ca cc thnh vin trong doanh nghip. S mp m ny khin cp di v nhn vin hoc ri vo lng tng, th ng hoc t pht hnh ng, bi h l nhng ngi chu nh hng nhiu ca vn ha t chc trong khi t chc li chu nh hng vn ha ca cp lnh o.


2

- Doanh nghip cn phi c cc can thip hng vo lung cng vic v c cu ca t chc c s ph hp gia gi tr v nhim v mi ca t chc.

Trong thc t khng him trng hp ngi ta a ra nhng tuyn b v nhim v mi ca t chc nhng li khng u t thch ng cho vic r sot li dng chy cng vic, vo qun l nhn s v c cu t chc. Thiu st ny khin gi tr ca t chc khng hin hu c trong cc hot ng ca doanh nghip, dn n xung t gia vn ha c xng vi vn ha trong thc t.

V d, trong tuyn dng, vic ng qung co tuyn ngi ca doanh nghip cn th hin r rng quan im, gi tr m doanh nghip i hi. Nu bng hi c thit k nh gi trong thi tuyn ch nhm vo kin thc, k nng l cha . Trong quy trnh qun l nhn s nu chuyn ti c gi tr, mong i ca doanh nghip vo khu tuyn dng th cc khu sau phi x l.

Ngi ng chm vo b my, xem n l ci nht thnh bt bin cng l tm l c s ng ngi Vit Nam. Tnh trng tch nhp cc t chc nc ta trong thi gian trc y v hin nay thng t em li kt qu cho ngi xng ln ngi trong cuc, c nhiu nguyn nhn trong c nguyn nhn ngi ng chm vo nhng thay i v c cu, nhn s.

Khi c s nh hng li cc gi tr c bn th doanh nghip cng cn r sot li cc vn bn quy nh. Cc vn bn ny phi thc t, r rng, kh thi. Hn na phi li ko c s tham gia ca cc thnh vin vo vic xy dng vn bn ny, khc phc tnh th ng trng ch vo cp trn - tn d ca thi bao cp. iu ny c ngha: gii hn thi quen t iu chnh ca c nhn vo khun kh chung ca doanh nghip.

- Cui cng, mt iu kin khng th thiu c l cn mt thi gian thch hp cho s thay i vn ha ca doanh nghip: t 5 n 10 nm.

V nhng yu t mi a vo doanh nghip phi tr thnh ci c cc thnh vin chp nhn, chia s v p dng. Do , cn c thi gian cho s kim nghim ca cng ng doanh nghip. Thc t cho thy trong cc doanh nghip thnh t thng khng tch ri vic xc nh c thi c hay iu kin xy dng vn ha cho mnh v xem vn ha khng ch l phng tin m cn l mc tiu trong pht trin doanh nghip.

2. Yu t nh hng ti Vn ho DN

Qu trnh hnh thnh v pht trin ca vn ho doanh nghip l mt qu trnh lu di v chu s tc ng ca nhiu nhn t:

Ngi ng u/ch doanh nghip: y l yu t quan trng nht nh hng n vn ho doanh nghip.

Ngi ng u/ch DN chnh l ngi quyt nh nhng yu t cu thnh nn vn ha DN v d nh la chn c cu t chc, biu tng, nghi l, logo, nguyn tc, mc tiu, chin lc,

H cng chnh l ngi em n nhng h thng t tng, trit l, gi tr c p dng trong doanh nghip. Trong qu trnh xy dng v qun l doanh nghip, ngi ng u doanh nghip s phn chiu h t tng, tnh cch trong cc hot ng kinh doanh v ti cc thnh vin khc trong doanh nghip.


3

Nhn cch v phong thi ca ngi ch hay ngi ng u doanh nghip s quyt nh cht lng ca vn ho doanh nghip. Nhng ngi ng u/ngi ch doanh nghip khc nhau th mc th hin nhn cch ch o s khc nhau v l ngun gc ca tnh c th bn sc vn ho doanh nghip

Lch s, truyn thng ca DN:

Qua mi thi k tn ti, mi doanh nghip u c nhng c im mang tnh c th c v c cu t chc, c ch hot ng v c trng vn ho. Lch s pht trin v truyn thng vn ho ca doanh nghip cho chng ta hiu v qu trnh vn ng, thay i ca doanh nghip, cng nh thy c nhng nguyn nhn v s tc ng ca nhng nguyn nhn i vi s thay i ca doanh nghip.

Doanh nghip c lch s pht trin lu i v b dy truyn thng thng kh thay i v t chc hn nhng doanh nghip non tr cha nh hnh r phong cch hay c trng vn ho. Cc doanh nghip mi thnh lp thng c cc phong cch kinh doanh hin i v hng ti th trng nhiu hn.

Ngnh ngh kinh doanh ca DN

Ngnh kinh doanh cng l mt yu t tc ng n vn ho doanh nghip. Cc cng ty hot ng trong nhng ngnh khc nhau s c nhng nt vn ho c th ca ngnh mnh ph thuc vo c im ca ngnh.

Mt khc, vn ho ngnh ngh cng th hin r trong vic xc nh mi quan h gia cc phng ban v b phn khc nhau trong cng mt cng ty. Ngi lm hnh chnh s c cch ng x v nhng gi tr vn ho khc vi nhng ngi lm k ton, kinh doanh, marketing hay cng nhn. iu l gii vic ti sao gia cc n v, b phn trong cng ty i khi li kh phi hp hot ng.

Trong cc cng ty lin doanh, cc bn i tc s mang n cho cng ty nhng vn ho khc nhau ca doanh nghip mnh. iu c th gy ra kh khn trong cng tc qun l, trong vic xc lp mt phong cch qun l chung dung ho gia cc bn i tc trong cc cng ty lin doanh bi mi bn i tc nhn nhn s vic theo con mt ring. Cc nh qun l trong nhng cng ty ny cn hiu rt su sc v chnh xc v vn ho v cc gi tr ca pha i tc t mi c cc hnh vi ph hp nhm gim thiu mu thun v bt ng.

Hnh thc s hu ca DN

Loi hnh s hu hay cc loi hnh cng ty khc nhau cng to s khc bit trong vn ho ca doanh nghip. Cc cng ty c phn s c nhng gi tr vn ho khc vi cc cng ty TNHH, cng ty nc ngoi hay nh nc. S d nh vy l do bn cht hot ng, iu hnh cng nh ra quyt nh ca cc cng ty ny l khc nhau.

Trong cc cng ty nh nc, khi gim c iu hnh hot ng sn xut kinh doanh da trn ngun vn 100% ca nh nc, li hot ng ch yu trong cc mi trng c quyn v iu hnh hot ng theo cc ch tiu k hoch m nh nc thng qua th tnh ch ng v t gic s thp hn cc cng ty t nhn. Cc cng ty ny thng c gi tr vn ho thch s tun th, t ch n hot ng chn sc khch hng trong khi cc cng ty t nhn li c gi tr vn ho hng ti khch hng v a thch s linh hot.


4

Mi quan h gia cc thnh vin ca DN

Mi quan h gia cc thnh vin trong DN l yu t nh hng rt mnh m n vn ho doanh nghip cng nh s tn ti v pht trin ca doanh nghip. Mt doanh nghip c cc gi tr ph hp mi thnh vin cng chia s, quan tm, c mt h thng nh ch bao gm nhng vn lin quan n tnh chuyn nghip nh s hon ho ca cng vic, s hi ho gia quyn hn v trch nhim, quyn li v ngha v ca ngi lao ng, c quy trnh kim soat, nh gi chnh xc hiu qu lm vic ca ngi lao ng th s to thnh c mt th thng nht. to c s gn b, on kt gia cc thnh vin.

Vn ha vng min

Cc gi tr vn ho vng min c th hin r nt trong doanh nghip bi cc nhn vin n t cc a phng, cc vng min khc nhau. Cc hnh vi m nhn vin mang n ni lm vic khng d g b thay i bi cc quy nh ca doanh nghip. Hay ni cch khc, vn ho cng ty khng d g lm gim i hoc loi tr vn ho vng min trong mi nhn vin cng ty.

Nhng gi tr vn ha c hc hi

- Nhng kinh nghim tp th ca doanh nghip: thng qua x l cc cng vic chung, tuyn truyn v ph bin ton doanh nghip v c nhn mi

- Nhng gi tr hc hi t doanh nghip khc kt qu nghin cu th trng, i th cnh tranh, giao lu, hi ch, kho o to ca ngnh.

- Nhng gi tr vn ho c tip nhn trong qu trnh giao lu vi nn vn ho khc: cc cng ty a quc gia v xuyn quc gia, cc cng ty gi nhn vin i lm vic v o to nc ngoi, cc doanh nghip u t nc ngoi hoc c i tc nc ngoi

- Nhng gi tr do thnh vin mi mang n. Vic tip nhn nhng gi tr ny thng phi tri qua thi gian di, tip nhn mt cch v thc hoc c thc.

- Nhng xu hng, tro lu x hi: v d s pht trin ca cng ngh thng tin v mng x hi.

3. Cc dng vn ha DN

Khi thnh lp doanh nghip, lnh o thng vay mn tng cc m hnh c sn. Thc t, mi doanh nghip c c cu t chc ring ph hp vi lnh vc hot ng v c im vn ha.

V th mun to ra c cu doanh nghip th nhng ngi ch phi c kin thc v cc m hnh v hiu c c im vn ha ca dn tc cng nh vn ha ca doanh nghip. M hnh vn ha doanh nghip s cung cp cho cc doanh nhn nhng kin thc c th v cc m hnh doanh nghip t doanh nghip bit cch vn dng hp l.

3.1. Theo s phn cp quyn lc Vn ho nguyn tc

Qun l da vo cng vic hn l phm cht c nhn Cu trc khng linh hot


5

Quyt nh a ra trn c s quy trnh v h thng Thng tin nu tun th nguyn tc Cu trc mang tnh khch quan v chc chn

Vn ho quyn hn Qun l trn c s quyn lc c nhn lnh o Cu trc da vo s tip cn lao ng Quyt nh da trn nhng g lnh o s lm trong tnh hung tng t Thng tin bng t r lng trung thnh Cu lc b ca nhng ngi cng ch hng

Vn ho ng i Qun l c coi l vic hnh chnh. Cu trc da trn c s tinh thng nghip v Quyt nh ban hnh trn c s hp tc Thng tin nh c nhiu ng gp Coi trng con ngi hn l li nhun

Vn ho sng to Qun l l vic tip tc gii quyt vn Cu trc linh hoat Quyt nh trn c s ti nng chuyn mn ca cc c nhn Thng tin thng qua s thc thi cng vic Ti nng l c s quyn lc. Tp trung vo kt qu

im mnh im yu

Vn ho nguyn tc

- n nh, trt t v chc chn - Cht lng c m bo v s

lng u ra c duy tr - Dng thng tin v quyn lc r

rng - Xung t c hn ch thp

nht do p dng cc nguyn tc

- Phn ng chm vi nhng thay i trn th trng

- Nhn vin ph thuc v tun th nguyn tc hn l a ra nhng quyt nh hp l.

- Coi trng hp hnh - Km hm s sng to

Vn ho quyn hn

- Hiu qu v phn ng nhanh trong tnh hung khng hong

- Lnh o em li s n nh v r rng

- Ban hnh quyt nh da trn c s nhng g lnh o mun

- C th kim sot c xung t

- Khng c hiu qu v tc nghn xy ra thng xuyn

- Lnh o nm gi thng tin quan trng (tin xu)

- Ph thuc vo ti nng v kinh nghim ca lnh o

- Nhn vin c gng lm hi lng lnh o hn l thc hin nhng quyt nh ng n


6

Vn ho ng i

- Hp tc v h tr mc cao - em li hiu qu cho cng vic - Cung cp cho khch hng dch

v tiu chun cao - Tng cng thng tin tt

- Cn b mun a ra u tin theo nhu cu nhim v ca mnh

- Ban hnh quyt nh chm - Tnh sng to v kt qu c nhn

b hn ch - Xung t lm gim nng sut lao ng

Vn ho sng to

- To ng lc v khng khi lm vic

- S dng ti a ti nng v k nng ca cn b

- Gim st v theo di cn b - Nhn vin c c hi pht

trin hng lot cc k nng v kin thc

- Khng kh ganh ua v nhn tm - Kh kim sot v trc tip i

vi cc thnh vin - Thng kiu ngo v t cao - Cnh tranh thiu xy dng gia

cc nhm.

3.2. Theo c cu v nh hng v con ngi v nhim v

Khi nghin cu cc kha cnh v vn ho t chc, cc nh nghin cu xut vic s dng hai tiu ch phn chia cc dng vn ho DN. u tin l c cu t chc t ngang bng n c th bc. Th hai l nh hng con ngi so vi nhim v. T , ta xc nh c 4 loi vn ho doanh nghip khc nhau:

L p trng

Tn la c nh hng

Gia nh

Thp Eiffel

M hnh vn ha gia nh: l m hnh nhn vn, mi quan h trc tip gn gi nhng c th bc trn di nh trong gia nh. Ngi cha l ngi giu kinh nghim v c quyn hnh ln i vi con ci, c bit l khi chng cn nh. Kt qu l s hnh thnh vn ha hng quyn lc, trong ngi nh o ng vai tr nh ngi cha bit nn lm g v bit iu g tt cho con ci. M hnh vn ha gia nh c nhim v mang n mt mi trng lm

Nhim v

Th bc

Con ngi

Ngang bng


7

vic ging nh trong mt gia nh. in hnh ca m hnh gia nh l cc doanh nghip Nht Bn.

M hnh vn ha thp Eiffel: Thp Eiffel ca Paris c chn lm biu tng cho m hnh vn ha ny bi v thp c dc ng, cn i, thu hp nh v ni rng y, chc chn, vng chi. Ging nh mt b my chnh thng, y thc s l biu tng cho thi i c kh. Ngay c cu trc ca n cng quan trng hn chc nng. phng Ty, phn chia lao ng theo vai tr chc nng phi c nhc n u tin. Mi vai tr c phn b trong b phn, nhim v s c hon thnh theo k hoch. Ngi gim st c th theo di qu trnh thc hin nhim v, ngi qun l theo di cng vic ca nhiu gim st vin, v c th phn chia theo th t.

M hnh vn ha tn la dn ng: m hnh ny c ngha l mi th c thc hin gi vng nh chin lc v t c mc tiu. M hnh tn la iu khin hng nhim v do mt i hay nhm d n m trch. Trong mi thnh vin nhn nhim v khng c sp xp trc. H phi lm bt c iu g hon thnh nhim v, v vic cn lm thng khng r rng v c th phi tin hnh tm kim. Cc d n thng ng dng m hnh ny.

M hnh vn ha l p trng: m hnh ny da trn quan im rng c cu t chc khng quan trng bng s hon thin c nhn.. Nu cc t chc t ra khoan dung, chng nn l nhng ci ni cho s th hin v t hon thin. Mc tiu ca m hnh ny l gii phng con ngi khi nhng l li quen thuc, tr nn sng to hn v gim thiu thi gian t duy tr cuc sng.

Tt nhin, trong thc t khng mt loi vn ho t chc no hon ton nm trong s 4 phn loi ny, song vic phn loi gip nghin cu c c s v mc khc nhau gia cc c nhn trong mi quan h hc hi, suy ngh, ng c v gii quyt mu thun.


1

c trng Vn ha gia nh Vn ha thp Effel Vn ha tn la Vn ha l p trng Quan h gia nhn vin

Quan h m rng trong c t chc Vai tr c th trong h thng ca mi quan h c yu cu

Nhng nhim v c bit trong mt h thng v mc tiu chung

Cc mi quan h pht tn, t pht v mt quy trnh sng to

Quan im v quyn lc & a v

a v trao cho mt bc ph huynh gn gi v c quyn nng

Ngi lnh o ging nh ngi cha, giu kinh nghim v c quyn hnh ln i vi nhn vin ngi con. Kt qu l s hnh thnh doanh nghip hng quyn lc, trong ngi lnh o gi vai tr nh ngi cha bit vic g cn lm v bit iu g tt cho con ci. y l loi quyn lc ht sc thn thin, n ha khng h c tnh e da, p lc.

Quyn lc trong m hnh gia nh khng th tranh ginh c v n khng ph thuc vo nhim v m vo v tr c quy cho. Ngi nhiu tui hn s c nhiu quyn hnh hn, h phi c hng dn mt cch ton din v trung thnh tuyt i xng ng vi a v ca mnh.

a v trao cho nhng vai tr cp cao, c khong cch v quyn lc.

H thng cp bc trong m hnh thp rt khch quan, da trn php l trong tt c mi ngi u tun th cc quy nh ca cng ty v cc quy nh ny p dng cho mi cp bc lm tng tnh hiu qu cng nh tnh p ch.

Mi vai tr tng cp trong h thng th bc c m t, xp loi theo mc kh, phc tp v trch nhim cng vi mc lng tng ng. Tip theo l s tm kim ngi thch hp vi v tr . Trong qu trnh tuyn dng, phng nhn s s la chn mt cch cng bng, khch quan, da trn tiu ch k nng lm vic, nng lc ph hp vi yu cu cng vic

a v do nhng thnh vin trong nhm d n c ng gp trong vic t c mc tiu.

M hnh tn la hng nhim v do mt i ng hay nhm d n m trch. iu ny khc vi m hnh vn ha thp Eiffel hng vai tr ch cc thnh vin nhn nhim v khng c b tr trc. H phi lm bt c iu g hon thnh nhim v, v ci cn lm thng khng r rng v c th phi tin hnh tm kim.

Nhm lm vic nh th s cn ngi lnh o hoc iu phi, ngi chu trch nhim khu lp rp ph v khu cui cng.

a v do cch c nhn c s sng to v to c tng trng

V m hnh l p trng c cu trc ti gin nn h thng th t cp bc cng c tinh gin. Ngi nm quyn ra lnh l nhng c nhn nghim tc, c nhng tng gy hng th mt cch t nhin v ngun cm hng khi dy t tm nhn xa cun ht ngi khc lm vic vi h.


2

v t phn vic hp l. Qu trnh nh gi nng lc, thng tin cng tng t nh vy.

Tuy nhin, ngi iu hnh chung c th bit t hn nhng chuyn gia mi ngnh v cn phi tn trng h

Cch t duy v hc hi

Da vo trc gic, chnh lun v sa cha khuyt im.

Doanh nghip theo m hnh vn ha gia nh thin v trc gic hn l v trnh kin thc, quan tm nhiu n s pht trin con ngi hn l khai thc nng lc con ngi

o to, c vn, hun luyn v hc ngh ng vai tr quan trng trong qu trnh gio dc mt con ngi

Logic, phn tch, tnh ton t c hiu qu.

Hc hi trong m hnh thp l tch ly nhng k nng cn thit, ph hp vi vai tr v v tr cao hn.

Tp trung vo vn , chuyn nghip, thc t v gim st ln nhau.

Tp trung vo quy trnh sng to, khng theo d nh, c to cm hng trong cng vic

Quan im v cn ngi

Cc thnh vin trong gia nh Ngun nhn lc Cc chuyn gia Nhng ngi cng sng to

Cch thc thay i

Thay i ngi cha trong gia nh Thay i quy nh v quy trnh.

Cng vi s thay i v mc ch, cng ty phi i t s thay i v nhng yu cu t ra cho nhn cng. V th vn ha doanh nghip theo m hnh thp Eiffel kh thch nghi trc s thay i ca mi trng. Bi s thay i din ra cc k phc tp v tn nhiu thi gian. Phi vit

Thay i mc tiu khi t c

Thay i mt cch t pht ngu nhin.


3

li cm nang hng dn cng vic, thay i cc th tc

Cch to ng lc v tr cng

Cm thy hi lng khi c yu qu v tn trng. Qun l da trn quan im c nhn.

V cc thnh vin trong gia nh rt trn trng cc mi quan h, h c th c khch l bng nhng li tn dng hay nh gi cao hn l bng tin.

Thng tin ln mt v tr cao hn, vai tr ln hn.

Qun l bng m t cng vic

Tr cng theo hiu qu cng vic hay gii php cho cc vn .

Qun l theo quan im khch quan.

Tham gia vo qu trnh to ra mt iu mi m.

Qun l bng lng say m, nhit tnh.

Ph bnh v gii quyt mu thun

C gng khng bnh lun khi ngi khc b ph bnh, gi th din cho ngi khc, khng mt quyn lc.

Gii quyt mu thun da vo s khn kho ca ngi lnh o. t khi h ph phn cng khai v nu h lm nh vy gia nh s ri vo cnh ln xn. Nhng phn hi tiu cc thng di hnh thc gin tip v thnh thong mt s trng hp c s cho php c bit.

Ph bnh tc l buc ti v khng ph hp nu khng c nhng th tc phn x nhng mu thun.

Ch lin quan n vic hon thnh nhim v, sau nhn li v sa sai tht nhanh

Hon thin nhng tng sng to, khng ph nh chng.


1

3, 3. Theo mi quan tm ti nhn t con ngi v thnh tch

Da vo hai kha cnh phn loi vn ho t chc l: mi quan tm n nhn t con ngi (nhng n lc ca t chc chm sc phc li cho cc nhn vin) v mi quan tm n thnh tch (nhng n lc ca t chc tp trung vo sn lng v nng sut ca nhn vin).

Vn ho kiu lnh m - Rt t quan tm n ngi lao ng v thnh tch. - Cc c th ch ch trng n li ch ca mnh - Xu hng lnh m c th xut hin bt k t chc no trong nhng thi im khc

nhau - V d: Cng ty IBM, Scott, thi bo Hoa K c chnh sch ct gim cc chng trnh

thng. Cc c ch t lng bit n nh tng qu, t chc tic hay gi thip chc mng b lng qun.

Vn ho kiu chm sc - Quan tm n con ngi nhng t quan tm n thnh tch - S trung thnh ca nhn vin rt cao - Xt trn kha cnh o c th y l nn vn ho l tng. - V d: Hng hng khng South West ni ting l quan tm n nhn vin v h tin

rng nu cc nhn vin c chm sc tt th khch hng cng c chm sc tt v tnh cnh tranh ca hng s vt tri hn

Vn ho kiu i hi nhiu - t quan tm n con ngi m quan tm n thnh tch - Yu cu lm vic ct lc v mc tiu ca t chc - V d: cng nhn cc khu cng nghip Vn ho hp nht - Kt hp gia quan tm con ngi v cng vic - cao cht lng ca nhn vin - Nh qun l nhn ra rng nhn vin ng vai tr quan trng. Nhn vin c cht lng

s gip tng thnh tch ca cng ty. - V d: Johnson & Johnson

3.4. Theo vai tr ca ngi lnh o Vn ho quyn lc - c trng chnh ca m hnh ny l lnh o t chc c quyn lc hu nh tuyt i. - Thng c thi tn cng i vi cc t chc khc vi mong mun mua bn v st

nhp thu tm quyn lc. - Thnh vin trong t chc c biu hin tham vng quyn lc


2

Vn ho gng mu - Vai tr ca lnh o trong m hnh ny l lm gng cho cp di noi theo. V th,

lnh o thng phi l nhng nhn vt c uy tn, ti nng, c c mi ngi sng bi v knh phc.

- Cc nhn vin ch trng n quy tc, chun mc, n np Vn ho nhim v - Vai tr ngi lnh o khng qu quan trng nh hai m hnh trn. Chc v trong t

chc da trn nhim v c giao hn l h thng phn b quyn lc. - Cc nhn vin c phn cng lm vic trong cc nhm xuyn chc nng tu theo d

n nn thc quyn lc khng cao. Vn ho chp nhn ri ro - Vai tr ca ngi lnh o l khuyn khch cc nhn vin lm vic trong tinh thn

sng to, dm lnh trch nhim, dm mnh dn x l mt vn theo nh hng ph hp vi quyn li chung ca t chc khi cha nhn c ch th trc tip t cp trn

Vn ho cao vai tr c nhn - Trong cc t chc nghin cu, hc thut vai tr ca tng c nhn tng i c lp v

c tnh t tr cao. - Vai tr ca lnh o l kho lo hng dn nhng c nhn c u c sng to cao vo

cc mc tiu chung ca t chc v khng c thi ph trng quyn uy vi h Vn ho cao vai tr tp th - Vai tr ca lnh o c ho tan v chia s cho mt nhm ngi theo kiu b tc, hi

ng, bng nhm. - Khi bit cch s dng sc mnh tp th hon thnh cc mc tiu ca ring mnh,

ngi lnh o c th tr thnh nh c ti trong m hnh vn ho quyn lc.

4. Cc bc xy dng vn ha: 4.1. M hnh 4 bc xy dng vn ho doanh nghip

Mt doanh nghip xy dng thnh cng vn ho ca mnh tc l s hu mt ti sn c trng, iu lm nn s khc bit vi i th v gip cho n trng tn. Khi vn ho doanh nghip l mt ti sn, mt ngun lc th n cng rt cn kh nng s dng to ra gi tr cho doanh nghip, cng nh cho mi thnh vin trong . Nhn chung, vn ho doanh nghip c th hnh thnh qua 4 bc sau:

Bc 1: Ph bin kin thc chung: y l bc chun b tinh thn quan trng cho qu trnh xy dng vn ho doanh

nghip. Nu ch mi cp lnh o hiu v vn ho doanh nghip l cha . Mt khi tt c nhn vin u hiu v thy r li ch ca vn ho doanh nghip, cng cuc xy dng mi thnh cng.

Giai on ny tp trung vo vic ph bin kin thc chung v vn ho doanh nghip, cc yu t cu thnh, ngha ca vn ho doanh nghip cho mi thnh vin.


3

Tu theo quy m, doanh nghip c th t chc cc bui ni chun v kho hc v vn ho, hoc pht ng cc cuc thi tm hiu, xy dng c s d liu v vn ho nhn vin t tm hiu. Nn chun b trc ni dung cn ph bin xuyn sut giai on ny, t c bn n nng cao. Mc ch ca nhng vic lm ny l gip cho cc thnh vin v vn ho doanh nghip v thc c li ch ca n i vi s pht trin ca bn thn v doanh nghip. Doanh nghip c th thu cc i tc o to, hoc t o to v ni dung ny.

Bc 2: nh hnh vn ho doanh nghip: Vn ho doanh nghip khng hnh thnh cng lc vi doanh nghip. Thng thng, n

ch c th c nhn dng sau 3 nm hot ng tr ln. Giai on ny phi c s ch tr ca ngi sng lp v ban lnh o cp cao ca doanh nghip.

Kt qu ca giai on ny s xc nh c nhng yu t ca vn ho doanh nghip, bao gm: H t tng (hoi bo v s mnh ca doanh nghip), h gi tr (trit l kinh doanh v gi tr ct li); cc chun mc hnh vi v cc biu trng nhn dng ca doanh nghip.

Vn ho doanh nghip l "linh hn" ca doanh nghip, trong giai on ny, "linh hn" y mi dn hin r. Chnh n s gip doanh nghip d dng c nhn bit bng nhng khc bit ca mnh. Vic thu mt i tc vo t vn ch l phng tin nhng yu t ca vn ho doanh nghip hnh thnh, ch khng th quyt nh cc yu t s nh th no.

Bc 3: Trin khai xy dng: Giai on ny, vn ho doanh nghp cn c tin hnh tng bc nhng ng b v

kin tr, t tuyn truyn nhng quan im, h gi tr cho n vic thc hin cc chun mc hnh vi phi c t chc mt cch kho lo. Doanh nghip c th t chc cc phong tro, phng thc tn vinh hnh vi vn ho, gp phn xy dng vn ho theo ng nh hng bc 2.

Giai on ny, doanh nghip phi i mt vi mt s thay i, bc u c th ban hnh quy ch bt buc thc hin. Sau mt thi gian, t v th bt buc, nhn vin s thc hin mt cch t ngun. y chnh l du hiu ca thnh cng.

Song song vi vic iu chnh nhng yu t v hnh, doanh nghip cn tin hnh thay i nhng yu t hu hnh nh kin trc, mu sc, ni tht vn phng, nghi thc... sao cho ph hp vi vn ho ca mnh.

Kt qu ca giai on ny s dn hnh thnh nhng c trng vn ho ca doanh nghip, gip cc thnh vin nhn bit cc gi tr vn ha ca doanh nghip mnh.

Bc 3: n nh v pht trin vn ho: Bt c mt yu t vn ho no hnh thnh xong, doanh nghip phi bt tay ngay vo

vic duy tr, cp nht n khng b lc hu v mai mt. Lnh o l ngi quyt nh vn ho doanh nghip, nhng n "sng" c hay khng l nh sc mnh ca mi thnh vin. Cc hot ng vn ho lc ny s pht huy tc dng tich cc nh l cng c trong vic qun l iu hnh cng ty. Doanh nghip cn thng xuyn t chc cc hot ng tuyn truyn ni b, qung b ra bn ngoi, tn vinh nhng c nhn, tp th, nhng hnh vi ph hp vi vn ho doanh nghip. Hy lm cho cc thnh vin thy rng s mt i ngha nu khng c nhng yu t ca vn ho doanh nghip.

Ngy nay, nh gi mt doanh nghip, ngoi th trng, c cu t chc..., ngi ta cn quan tm n gi tr ct li ca n. chnh l vn ho doanh nghip.


4

4.2. Truyn b vn ho doanh nghip n nhn vin mi

Vn ho t chc c xu hng c truyn b mt cch thnh cng ti cc nhn vin mi c tuyn dng sau qu trnh lm quen c nh hng. Qu trnh truyn b gm ba giai on: tuyn dng, x hi ho v hi nhp, o thi.

a. Tuyn m v tuyn chn

Trc khi np n ng tuyn vo bt k t chc no, cc ng vin thng tm hiu nhng thng tin v t chc cng nh vn ho lm vic ca t chc thng qua cc knh thng tin nh website chnh thc ca t chc, bn b, ngi quen, bo ch, bo co hng nm Cc ng vin tim nng, ngi thc s mun tr thnh thnh vin ca t chc s khng ngng n lc tm hiu v lch s hnh thnh, vn ho ca t chc v thm ch bt u tp thch nghi vi cc gi tr vn ho . Mt s t chc gip cc ng vin tm hiu chnh xc hn bng cch cung cp cho cc ng vin bn m t chi tit cng vic, phng ban cn tuyn v c v t chc . Theo mt s nghin cu th ng vin c tuyn dng t ra rt sn lng tip thu vn ho t chc. Nh vy, ngay bc tuyn m v tuyn chn, cc t chc truyn b mt cch gin tip v t ng vn ha ca mnh ln cc ng vin.

b. X hi ho

X hi ho l qu trnh ng vin lm quen, hc hi v tip nhn cc gi tr vn ha t chc tr thnh mt mt xch ph hp trong gung my hot ng ca t chc . Cc ng vin c th bt u qu trnh x hi ho theo hai hng: theo nghi thc v khng theo nghi thc.

Hu ht cc t chc bt u qu trnh x hi ho khng theo nghi thc bng cch cho nhn vin ca mnh hng dn trc tip cc nhn vin mi. Ln u lm quen vi mi trng lm vic ca mt t chc, nhn vin mi thng gp phi nhng tnh hung m h cho l phc tp v kh hiu. Mt mt l do h hon ton l lm trc nhng kinh nghim c chia s bi ng nghip, mt khc, h thiu s hiu bit v nhn thc v cc chun mc, gi tr, tp tc m nhng nhn vin k cu cho l hin nhin ng trong t chc. Nhn vin mi c xu hng tm hiu v thch nghi vi mi trng lm vic bng cch quan st v t cu hi. Cc ng nghip gip nhanh chng ho nhp thng qua hot ng giao tip, ni chuyn hng ngy lm cho nhn bit u l hnh vi ng x c chp nhn v mong i. Qu trnh x hi ho khng theo nghi thc ny t ra rt hiu qu bi cc quy c, gi tr c truyn t mt cch t nhin, thn mt v ngi "b truyn t" cng thy d tip thu. Mc tip thu nhanh hay chm c th cn ph thuc vo kh nng nhn thc v k nng x hi ca nhn vin mi, vo tnh hiu qu ca qu trnh x hi ho v vo mc phc tp hay kh hiu ca vn ha t chc.

Qu trnh x hi ho theo nghi thc c chia thnh ba giai on. Giai on th nht l giai on tch ri, c tc dng lm cho nhn vin mi dn t b thi quen hay hnh vi ng x trong mi trng trc y. Giai on th hai l giai on chuyn ho. Giai on ny gp phn cng c thm cho giai on mt. Ti thi im vn cn l ma mi ny, mt nhn vin c th b t chi cho vo mt s khu vc nht nh trong Cng ty, khng c ch xe t trc, khng c th k hay vi thit b vn phng no . Nhn vin bc vo giai on ba - giai on ho nhp - khi h thc s thy mnh c chp nhn bi cc ng nghip, c phn cng cng vic lu di trong mt phng ban c th sau hng tun, thm ch hng thng lm


5

cng vic tm thi v c gii thiu mt cch trang trng, chnh thc trong bui l ra mt no .

c. o thi

Mt nhn vin c th nhanh chng ho nhp hoc cm thy khng ph hp t no vi mi trng lm vic sau khong thi gian x hi ho. S ho nhp hon ton ca nhn vin c th hin qua mt s thay i trong chc danh cng vic cng nh mi quan h ca h vi cc thnh vin trong cng ty v s tham gia, ng gp ca h vo cc hot ng (chnh thc, khng chnh thc ca cng ty).

Tuy nhin, mt s nhn vin li thy xa l, khng thoi mi trc nhng hnh vi ng x theo khun mu ca mi trng lm vic. H lm vic khng hiu qu, c hnh ng i ngc li nhng gi tr vn ho c chp nhn trong t chc v phn ng s ny u b t chc o thi hoc t o thi. Li c trng hp nhn vin b "ng ho" hon ton bi vn ho t chc dn ti s tun th mt cch m qung mi quy nh trong Cng ty. Trong ting Anh ngi ta dng mt t ghp rt hay ch nhng ngi ny, l t "company man". Vo nhng nm 80, hng Xeroc phi sa thi hng lot "company man v h b x hi ho mt cch qu mc, do khng cn kh nng suy ngh v hnh ng sng to, t ch.

Mi t chc u to dng v duy tr mt loi hnh vn ho lm vic ring ca mnh v mi nhn vin lm vic trong t chc u c trch nhim hc hi, thch nghi vi cc gi tr vn ho . Tuy nhin h cng cn tip thu c chn lc trnh b ng ho hon ton.

Tham kho thm ti liu TA:

Once a culture exists, practices within the organization serve to maintain it by giving employees a similar set of experiences. These practices include the selection process, performance evaluation criteria, training and development activities, and promotional procedures: those who support the culture are rewarded and those who do not are penalized. Specifically, there are three key factors:

(1) Selection. The selection process needs to ensure that potential hires have values that are consistent with those of the organization.

(2) Top Management. The verbal messages and actions of top management establish norms of behavior throughout the organization. These norms include the desirability of risk taking, level of employee empowerment, appropriate attire, and outlining successful career paths.

(3) Socialization. New employees must adapt to the organizational culture in a process called socialization. While socialization continues throughout an employee's career, the initial socialization is the most critical.

There are three phases in the initial socialization process: (1) Prearrival: this encompasses all the learning that occurs before a new member joins the organization. Each individual arrives with his or her own unique set of values, attitudes, and expectations both surrounding the work and the organization. That knowledge, plus how proactive their personality is, are the two critical predictors of how well the new employees will adjust to the new culture.


6

(2) Encounter. This is when the new employee sees what the organization is really like and confronts the possibility that expectations and reality may diverge. If the employee's expectations prove to be reasonably accurate, the encounter stage merely provides a reaffirmation of the perceptions gained earlier. But when expectations and reality differ, new employees must undergo socialization that will detach them from their previous assumptions and replace those assumptions with another set the organization deems desirable. At the extreme, a new member may become disillusioned with the actualities of the job and resign: an indication of the failure of the selection process. The greater the number of friendship ties a newcomer has in the organization, the more likely he or she is to be committed. (3) Metamorphosis. In this final stage, relatively long-lasting changes take place as the employee has adjusted to the work itself and internalized the workgroups values and norms. The more management relies on socialization programs that are formal, collective, fixed, serial, emphasize divestiture, the greater the likelihood that the newcomers differences and perspectives will be stripped away and replaced by standardized and predictable behaviors. Successful metamorphosis should have a positive effect on new employee productivity, organizational commitment, and turnover


7

In addition to the initial socialization process mentioned, culture is transmitted to employees in a number of forms: stories, rituals, material symbols, and language. (1) Stories typically revolve around key events such as rule breaking, unlikely successes, workforce reductions, reactions to past mistakes, and methods of organizational coping that involve the organization's founders or other key personnel. (2) Rituals are repetitive sequences of activities that express and reinforce the key values of the organization. (3) Material symbols such as the size of offices, the elegance of furnishings, perquisites, awards and trophies, and the attire worn, convey to employees who is important, the degree of egalitarianism desired by top management, and the kinds of appropriate behavior. (4) Specialized languages, acronyms or jargon serve as a means to identify and segregate members of a culture or subculture. Examples will vary.


8

5, Ro cn i vi qu trnh pht trin vn ho doanh nghip Xy dng vn ho DN, trc ht khng phi l ngy mt ngy hai, nhiu ch DN v c

cc nh t vn u chung quan im: rt kh xy dng vn ho DN, v c mt s yu t cn tr qu trnh ny:

Ro cn v thi gian v chi ph Vn ho DN phc v nhiu i tng khc nhau, xong khch hng ca cng ty l mt

trong nhng im quan trng nht khi xc nh cc yu t vn ho DN. ng l c nhiu vn cn xc nh xy dng vn ho DN, xong hai yu t chi ph v thi gian l hai yu t quan trng nht quyt nh hiu quca chng trnh thc hin. Vn gy au u nht vi cc ch DN l khng c tin thc hin hot ng kinh doanh, ly u ra tin thc hin chng trnh?

Vic thc hin VHDN khng phi ngy mt ngy hai, m l mt qu trnh lu di gm cc bc thc hin khc nhau, thc hin ci no trc, ci no sau. Hn na, thi gian ca DN cn thc hin kinh doanh, ly u thi gian thc hin vn ho? Chnh v vy p lc v chi ph v thi gian rt ln, l ro cn chnh cho vic thc hin vn ho hay khng.

Gii php cho vn ny l phi phn chi ph thc hin thnh nhiu gi khc nhau, xc nh cc loi chi ph hp l nht. Ngoi ra, phi tin hnh t chc, kim tra qu trnh thc hin y v chuyn nghip

Ro cn v nhn thc v tm l Vic xy dng v pht trin vn ho doanh nghip i hi s nhn thc v cam kt ca

c i ng lnh o v nhn vin, trong vai tr ca i ng lnh o l rt quan trng. Nu bn thn ngi lnh o khng hiu v vn ho doanh nghip v ngha ca vic xy dng vn ho doanh nghip th vic u t thi gian, cng sc v kinh ph xy dng nn vn ho ring cho doanh nghip c th b coi l lng ph v khng cn thit. Hoc vic xy dng vn ho doanh nghip c th s na vi, khng trit . Mt trng hp khc l doanh nghip mi ch xy dng c b ni ca vn ho doanh nghip (nhng yu t hu hnh nh ng phc, logo) m cha xy dng c ci ct li to nn bn sc ca vn ho doanh nghip (nhng yu t v hnh nh h gi tr, t tng, quan im ch o).

Nu ngi lnh o khng nhn thc c s cp thit, mc quan trng ca vic thay i vn ho doanh nghip th vic thay i ny cng khng th thc hin c. Hn na, cc nh nghin cu v hnh vi t chc cho thy lun c nhng ro cn n t bn thn cc thnh vin v t chc i vi vic thay i ca chnh t chc. Nhng ro cn c th l:

- Sc ca t chc: Cc t chc, c bit l cc t chc quy m ln, c lch s v truyn thng lu di thng xy dng cho mnh cc c ch nhm duy tr s n nh. Do vy, c cu t chc chnh thc, chuyn mn ho lao ng, cc quy nh, cc th tc, cc phng php lm vic u c th cn tr s thay i. T chc cng quan liu, cng phn cp th s cng khng sn sng cho s thay i.

- e do v mi quan h quyn lc c xc lp: Vi d vic thit lp cc nhm lm vic t qun c th e do quyn lc ca cc nh qun l cp trung.

- e do v s phn b li ngun lc c thit lp


9

- Cn tr t pha c nhn trong t chc: thi quen ca con ngi, nhu cu m bo s an ton, e do v kinh t, x l thng tin chn lc (ch ch tip nhn nhng thng tin mnh mun nghe m b qua nhng thng tin v s cn thit phi thay i), lo s v iu cha quen bit, s bt tin hoc mt t do.

6. Khi no cn thay i vn ho doanh nghip Bn cnh vic duy tr nhng nt c trng vn ho ca cng ty, vic thay i vn ho

cng ty cng rt cn thit trong mt s iu kin nht nh. S bin i khng ngng ca mi trng bn ngoi cng nh nhng yu cu t bn trong c th dn ti s cn thit phi thay i vn ho t chc. Cu hi t ra l khi no t chc nn thay i vn ho ca mnh: a) Khi hai hay nhiu hn hai cng ty c nn tng khc nhau tin hnh st nhp vi nhau

v trong cc hot ng ca h c s du hiu ca mi bt ha trin min gia nhng nhm nhn vin.

Mua bn v sp nhp l ngha ca cm t thng dng M&A tc Merger and Acquisitions. Merger v Acquisition (M&A) c th c nh ngha nh sau: Acquisition - Mua li c hiu nh mt hnh ng tip qun bng cch mua li mt cng ty (gi l cng ty mc tiu) bi mt cng ty khc. Merger - hp nht l s kt hp ca hai cng ty tr thnh mt cng ty ln hn

Ti Vit Nam, khi nim mua bn v sp nhp doanh nghip c quy nh ti Lut Doanh Nghip 2005 nh sau:

- Sp nhp doanh nghip: Mt hoc mt s cng ty cng loi (gi l cng ty b sp nhp) c th sp nhp vo mt cng ty khc (gi l cng ty nhn sp nhp) bng cch chuyn ton b ti sn, quyn, ngha v, quyn li v li ch hp php sang cng ty nhn sp nhp, ng thi chm dt s tn ti ca cng ty b sp nhp

- Hp nht doanh nghip: Hai hoc mt s cng ty cng loi (gi l cng ty b hp nht) c th hp nht thnh mt cng ty mi (gi l cng ty hp nht) bng cch chuyn ton b ti sn, quyn v li ch hp php sang cng ty hp nht, ng thi chm dt s tn ti ca cc cng ty b hp nht.

Khi nim cng ty cng loi trong iu Lut trn c hiu theo ngha l cc cng ty cng loi hnh doanh nghip theo qui nh ca php lut. Nh vy, iu kin tin quyt c mt v sp nhp hay hp nht l hai doanh nghip phi cng loi hnh v c s chm dt hot ng ca mt hoc c hai bn tham gia. Nh vy, lut doanh nghip 2005 khng cp n khi nim mua bn doanh nghip. Trong khi , Lut cnh tranh 2004 cp n khi nim ny nh sau:Mua li doanh nghip l vic doanh nghip mua ton b hoc mt phn ti sn ca doanh nghip khc kim sot, chi phi ton b hoc mt ngnh ngh ca doanh nghip b mua li.

Li ch:

i vi bn mua i vi bn bn

- Gim chi ph kinh doanh: hot ng M&A gip cho bn mua gim bt cc chi ph trong qu trnh kinh doanh nh: chi ph tm kim khch hng mi, chi ph m rng th trng, chi ph cho vic xy

Bn bn cng cmt sng c ging nh bn mua.


10

dng v pht trin thng hiu, - M rng kinh doanh theo chiu dc (vertical): l vic cng ty c

th nm c ton b hoc mt phn chui cung ng t nm c nhng li ch cho u ra hoc u vo ca sn phm.

- Ngun lc tng h (complementary resource): hot ng M&A sgp phn tn dng v chia s nhng ngun lc sn c. V d: chia s kinh nghim trong qu trnh kinh doanh, kin thc chuyn mn, tn dng nhng kt qu nghin cu, thm ch c th tn dng h thng phn phi bn hng. Ngoi ra tn dng ngun vn ln hay khai thc kh nng qun l.v.v

- a dng ha khu vc a l v lnh vc kinh doanh (Geographical or other diversification): ng c ny nhm mc ch em li cho cng ty mt kt qu thu nhp n nh, t to s t tin cho nh u t khi u t vo cng ty. Ngoi ra, vic a dng ha s m ra nhng c hi kinh doanh mi, gip cng ty c th chuyn hng u t d dng.

- Gim cnh tranh v to v th trn th trng (economic of scale): iu ny xy ra khi cng ty M&A vi mt i th trn th trng, khi chng nhng loi b mt i th, m cn to ra mt v th cnh tranh ln hn, c th p gi i vi nh cung cp hoc c quyn t gi cho nhng sn phm ca mnh.

- Bn cho (cross selling): cc cng ty c th tn dng khai thc cc dch v ca nhau tng thm tin ch cho khch hng t tng thu nhp, hoc bo v mi quan h vi khch hng.

- ng c v thu (Taxes):mt cng ty ang kinh doanh c li c th mua li mt cng ty thua l, t s hng c khon thu khu tr.

Ngoi ra, hcn mt s ng c khi tham gia vo th trng M&A nh: i mt vi sc p cnh tranh trn th trng, ngh hp dn t pha bn mua, tm i tc chin lc v mt s ng c khc.

Trong nhng ng c trn th ng c tm i tc chin lc th hin s ch ng ca bn bn, y cng l ng c chnh ca cc doanh nghip ti Vit Nam trong giai on hin nay nhm bo v mnh trc ln sng hi nhp v t do ha thng mi

Ro cn vn ho cng ty i vi M&A Tuy nhin, khng phi thng v M&A no cng thnh cng v em li li ch cho c

hai bn. C rt nhiu l do v ro cn cho s thnh cng ca nhng thng v M&A v mt trong nhng l do chnh l vn ho doanh nghip. Etienne Perrault (ed.), Mergers and Acquisitions: Practices, Performance and Perspectives, NOVA Science Publishers, May 2013

Rt nhiu kt qu nghin cu trong nhng nm gn y cho thy tc ng ca vn ho doanh nghip ti kt qu ca M&A. Nghin cu ca Aon Hewitt(2011) vi 123 cng ty trn khp th gii nhiu ngnh khc nhau ch ra 50% s cng ty c hi cho rng cuc mua bn sp nhp ca h khng nh k vng. Khi c hi v nhng l do dn ti s tht bi, 33% ngi c hi nhc n nhng vn v hi nhp vn ho. Vn ho l mt trong nhng vn trc tip dn n s tht bi trong M&A.

V d v HP Compaq: Nm 2001, HP v Compaq k tho thun sp nhp nhm to ra


11

mt t chc dn u v cng ngh ton cu vi gi tr thng v l 87 t la. V sp nhp c k vng s em n li ch chin lc r rng bng cch kt hp gia 2 t chc v dng sn phm b tr v ph hp vi nhau nhm e n gi tr bn vng cho cc c ng thng qua vic gim chi ph v tip cn nhng c hi pht trin mi. Tuy nhin, c rt nhiu cuc tranh ci lin quan n vic y c phi l thng v tt cho HP khng. V c rt nhiu nh phn tch cp ti cuc chin vn ho v 2 nn vn ho ca 2 cng ty ny rt khc nhau. HP ch trng vo s i mi v nhng sn phm em li li nhun cao trn mi n v sn phm cao trong khi Compaq li ch trng th trng ng nht, li nhun trn mi n v sn phm thp nhng sn lng li cao. Trong khi vn ho HP da vo s ng thun th vn ho Compaq da vo vic ra quyt nh nhanh chng.

Nghin cu ca Deloitte (2009) Vn ho c xem nh mt trong nhng ro cn ch yu ca vic hp nht mt cch

hiu qu gia cc cng ty. Trong mt nghin cu, vn ho cng ty c coi l nguyn nhn ca 30% cc thng v M&A tht bi. Cc cng ty vi nhng nn vn ho khc nhau lun thy kh khn, nu khng mun ni l khng th a ra quyt nh nhanh chng, chnh xc cng nh hot ng hiu qu.

Nu con ngi hnh ng ch trn c s tnh ton hp l, kinh t th vic sp nhp hiu qu hay khng ph thuc vo li ch v nn tng kinh t ca h. Tuy nhin, nhng ngi tham gia mua bn sp nhp l con ngi v h b chi phi bi c nn vn ho doanh nghip v c tnh cch c nhn. nh hng ca vn ho c tim nng tr nn rng ln v c sc nh hng mnh m. Nhng nh hng c miu t trong bng di y:


12

Doanh nghip ng thng da quyt nh quan trng vo trc gic, s din v cm quan c nhn nhiu hn l cc ng nghip bn u M, cc x ny, chin lc nh v ca cng ty, sn phm c o, ch s ti chnh ROI (return on invesment), gi th trng, thng hiu hay cng ngh c th l nhng thnh t chnh. Nhng VN, ngoi cc yu t trn, doanh nhn VN cn lu n quan h gia 2 bn, vn s din "b" mua, hay i khi, li ch c nhn cn quan trng hn mc tiu ca cng ty.

Vn ha ng t nng lin h gia nh nn phn ln nhng doanh nghip va v nh vn l mt thc th do "gia nh tr". Mi ngi VN l mt ng tri con (di mt h) nn s st nhp bnh ng v lu di gia 2 doanh nghip VN l iu kh xy ra. Thng thng th "c ln nut c b" (mua li ch khng st nhp), nhng nhng con c b li c nhiu th thut c th lm cho c ln b mc nghn hay au d dy lin tc.

Vi cc i tc nc ngoi th doanh nghip VN rt sn lng st nhp ton phn hay bn phn (mt hnh thc ca u t FDI) v h ngh l ngi nc ngoi cha quen bit vi mi trng kinh doanh ni a, nn thng tr gi cao hn v d b li dng trong vic iu hnh hng ngy.


13

b) Khi mt cng ty c nhiu nm hot ng kinh nghim v cch thc hot ng ca n n su c r n mc n cn tr s thch ng vi nhng thay i v s cnh tranh trn th trng ca chnh cng ty y.

c) Khi mt cng ty chuyn sang hot ng mt ngnh ngh hay mt lnh vc hon ton mi khc v phng thc hot ng c lc ny li e da s sng cn ca cng ty .

d) Khi mt cng ty m i ng nhn vin qu quen vi vic lm vic trong nhng iu kin thun li ca thi k kinh t pht trin nhng li khng th thch ng c vi nhng kh khn thch thc do suy gim kinh t gy ra.

e) Khi xut hin nhng biu hin ca vn ho cng ty khng lnh mnh Nhn vin khng bit c tin ca doanh nghip D lm vic bt c v tr no, nu khng bit c doanh nghip s i v u th cc

nhn vin kh c th lm vic vi s hng th, tch cc v sng tao. Thay vo , h ch bit chp nhn vi hin ti nn doanh nghip c b gim chn ti ch. khc phc tnh trng ny, cc nh lnh o doanh nghip can phi thng xuyn cp nht cho cc nhn vin nhng thng tin sau: Doanh nghip s hng n nhng mc tiu no? Lm th no i n nhng mc tiu ? Tng nhn vin s ng vai tr nh th no trong vic thc hin cc mc tiu? Lm th no bit c doanh nghip t c cc mc tiu?

Cc nhn vin c cch tip cn vn v gii quyt cc cng vic khng ging nhau l trng hp mi nhn vin suy ngh v din gii cc nguyn tc, quy nh ca t

chc theo cch ca ring h. Khi c hi ti sao li lm nh vy, h ch n gin tr li rng v c lm iu . Vn y l cc nhn vin thiu s hng dn v kim sot t cc nh qun l cp cao.

Thiu s tin tng ln nhau gia nh qun l v cc nhn vin Nguyn nhn thng l do h thng qun l theo chiu dc vi nhiu cp bc gy ra.

Cc nh qun l th xem vic lnh o l thc thi quyn lc, trong khi cc nhn vin xem cc nh qun l nh nhng k th ch. Mt nguyn nhn khc l khng c s cng bng trong vic khen thng, t hn l s phn chia li ch ca doanh nghip b nghing v quyn li ca cc nh qun l. Ngoi ra, s bt tn ca cc nhn vin cn xut pht t l do doanh nghip thng i x vi h nh l nhng cng dn hng hai. Cn lu rng khch hng th c th tm li nhng nhn vin ti gii v trung thnh vi t chc.

Nhn vin phi lm theo nhng k hoch bt ng v thiu tnh nht qun H t nhin c thng bo phi lm theo nhng k hoch no m khng h c

gii thch, thm ch c k hoch cn hon ton tri ngc vi nhng g m h c thng bo cch khng lu. Khi b i x nh vy, cc nhn vin s khng th lm vic ch ng, sng to, m c ph mc cho mi chuyn mun ra sao th ra.

Xut hin nhiu tin n khng chnh xc Mt khi cc thng tin ni cp cho ton th nhn vin khng c cung cp cho ton th

nhn vin mt cch cng khai, y v kp thi, s c nhiu tin n xut hin, gy ra nhiu thit hi, xo trn khng lng trc c cho t chc.

Nhn vin cm thy hnh nh ca cng ty cha c qung b y v chnh xc


14

Khi lm vic cho mt t chc, nhn vin s cm thy hnh nh c nhn ca mnh cng gn lin vi hnh nh ca t chc. V vy, nu hnh nh ca doanh nghip khng c m t chnh xc trc cng chng, nhn vin s cm thy bt mn. Khi cc nhn vin phn nh rng hot ng, chng trnh qung co khng ni ln c doanh nghip l ai th iu c th do nhiu nguyn nhn khc nhau, chng hn Cng ty qung co cha hiu c doanh nghip v yu cu ca doanh nghip, thi im qung co cha thch hp, cc nhn vin cha hiu ht ca cc chng trnh qung co...

Nhn vin chng c n tng g v cc Gim c cao cp l khi cc nh lnh o cp cao ca doanh nghip, do v tnh hay c , to ra mt

khong cch vi cc nhn vin. Doanh nghip ch c mi trng vn ha mnh, to c s gn kt gia cc nhn vin vi nhau khi cc Gim c cp cao hiu c rng nhim v ca h khng ch l em v nhng li ch mang tnh vt cht cho doanh nghip, m cn phi to ra c mt s thu ht v thuyt phc cc nhn vin.

Nhn vin t ra bt mn vi cc nh qun l cp trung H cm thy rng cc nh qun l cp trung cng ging nh nhng ngi "cai qun

thuc a". Nguyn nhn chnh thng l cc nh qun l cp trung khng nhn c s ch o thch hp t cc nh qun l cp cao hoc trong trng hp t hn, h cng lm theo cch m cc nh qun l cp cao i x vi h

Thi v tinh thn lm vic ca nhn vin xung dc: t mn v hiu qu lm vic ca mnh hoc chp nhn cch lm vic km hiu qu v mc cho n dn n s sa st ca cng ty.

Mi quan h gia khch hng khng c coi trng: Nhn vin khng thy c s cn thit phi gii quyt nhng yu cu ca khch hng.

t c s i mi trong dch v/SP ca cng ty cng nh cung cch phc v khch hng.

Cc cng ty nn sm tin hnh nh gi v s cn thit phi thay i vn ha cng ty bi s mt nhiu thi gian qu trnh thay i ny t r tnh hiu qu ca n. Nu mt cng ty cng chn ch bao nhiu th khi thc hin s cng tr nn kh khn by nhiu. Chc chn hu qu ca vic tr hon ny s l rt ln.

Trong s nhng hu qu xu do vic chm tr thay i vn ha cng ty gy ra l nhn vin c tinh thn lm vic thp, t l thay vic nhn vin cao, phn nn ca khch hng ngy cng nhiu, nhiu c hi v cng vic kinh doanh b b l, nng sut lm vic thp, chm thch ng vi nhng thay i mi, hiu qu lm vic b nh hng xu, vn ha ng x ti ni lm vic thiu lnh mnh.

Vn then cht y l cc cng ty cn phi thay i vn ha cng ty ca mnh trc khi nhng tnh trng khng mong mun nh trn tr nn khng th kim sot c. ng nhin l mi cng ty trong nhng hon cnh khng phi thc hin qu nhanh qu trnh thay i vn ha cng ty hoc thay i qu khim tn bi lm nh vy s e da s tn ti ca chnh cng ty y. Con ng tin ti vic thay i vn ha cng ty.


15

7. Cch thc/ m hnh thay i vn ha doanh nghip Vn ho doanh nghip thng c thay i theo m hnh chung gm 3 giai on:

Giai on 1: Xut hin ng lc thay i giai on ny, doanh nghip tn ti nhng mu thun, bt cng ln to s u

tranh v thay i, m theo H.Shein gi l nhng thng tin tiu cc. Nhng thng tin ny c th nhng thng tin v doanh s bn hng, li nhu gim st, khiu ni ca khch hng tng ln, hng ho km cht lng tr v nhiu, nhn vin xin ngh vic, chuyn cng tc . mu thun gia cc nhn vin vi nhau v vi nh qun l v.v.v. Nhng thng tin ny phn n nhng triu chng i xung ca doanh nghip v lm cho cc thnh vin thc s lo lng v hoi nghi v tng lai v vic hon thnh nhng mc tiu trng yu ca doanh nghip.

ng lc cho s thay i thc s xut hin khi cc thnh vin trong t chc t c s an ton v tm l. iu ny c ngha l nhn vin khng thy li ch ca mnh s b nh hng qu nghim trng hoc au n v phi t b nhng gi tr vn ho c, vn l thi quen v n su bm r vo tng thnh vin ca doanh nghip Giai on 2: Thc hin ti c cu mt cch thn trng

Khi xut hin ng lc thay i th qu trnh thay i s din ra. Thc cht y l qu trnh tri nghim ca mi doanh nghip nn khng th trnh khi nhng sai lm nht nh. S thay i ton din nht chnh l thay i lp vn ho th 3 (nhng quan nim chung, h t tng v gi tr ca doanh nghip). V d nh qu trnh ci t c cu ca cc doanh nghip nh nc nhng nm 90. Trc y, cc cng chc thng quan nim rng h c thu theo bin ch tuyn dng v c th lm vic sut i cho n khi ngh hu v s c hng lng hu. Khi chuyn sang c ch th trng, cc doanh nghip buc phi ct gim bin ch gim chi ph nhn cng. Gn y nht, d tho tinh gin bin ch ca B Ni v a ra k hoch cho ngh vic hoc v hu sm vi khong 100.000 cng chc trong vng 6 nm t 2014 n 2020. V vy, cho n nay, k c trong cc n v doanh nghip nh nc khng cn quan nim nng n v bin ch hay tuyn dng sut i na, mt quan im mi c hnh thnh v ang dn ph bin l: nu c nng lc th mi gia c v tr cng vic v c tr lng hu hnh.

Mt iu quan trng cn lu giai on ny l trong hu ht cc qu trnh thay i cc doanh nghip thng thay i cc yu t thuc lp vn ho th 1 v th 2 (giai on tc ng tm l) to nn tng cho vic thay i lp vn ho th 3, cho s thay i su rng hn. Giai on 3: Cng c s thay i

Khi to ra s thay i v vn ho doanh nghip, doanh nghip cn cng c li h thng hnh vi, cc quan nim chung mi c thit lp v nhn mnh nhng thng tin tch cc. Khi c nhng thng tin tch cc t mi trng bn trong v mi trng bn ngoi (khch hng, c ng, i tc v.v.v) th nhng quan nim chung s ngy cng pht trin v

Xut hin ng lc thay i

Thc hin ti c cu mt cch thn trng

Cng c s thay i


16

dn n su vo nhn thc ca cc thnh vin cho n khi li xut hin nhng thng tin tiu cc thay i.

Trong m hnh ny, cn quan tm n yu t tm l, tinh thn, yu t rt quan trng to ng lc cho s thay i.

bài gi_ng Ð_o d_c kd & van hóa dn - tài li_u Ôn thi chuong 4

Documents