bài giảng tâm lý học sư phạm và lứa tuổi tác giả: nguyễn xuân long nguồn...

204
8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011 http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 1/204 Chương I.Nh p môn TLHLT và TLHSP 1 Nguy n Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN TRƯỜNG ĐI H C QU C GIA HÀ N I ĐI H C NGO I NG BMÔN TÂM LÝ GIÁO D C Gi ng viên: Nguy n Xuân Long Th i gian : 45 ti ế t

Upload: day-kem-quy-nhon-official

Post on 04-Jun-2018

229 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 1/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 1 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI ĐẠI HỌC NGOẠI NGỮ

BỘMÔN TÂM LÝ GIÁO DỤC

Giảng viên: Nguyễn Xuân LongThời gian : 45 tiết

Page 2: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 2/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 2 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm. Lê VănHồng- Lê Ngọc Lan- Nguyễn Văn Thàng. NXB ĐHQG Hà Nội, 2001.

2. Bộ câu hỏi ôn tập và đánh giá kết quảhọc tập mônTLH lứa tuổi và TLH sư phạm. Phan Tr ọng Ngọ(chủ biên). NXB ĐHSPHN, 2005.

3. Tâm lý học II của..4. TLH lứa tuổi và TLH sư phạm (tập I, II). A.V.Petro

Vski (chủ biên), Đặng Xuân Hoài dịch. NXB Giáodục 1982

Page 3: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 3/204

Page 4: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 4/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 4 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

SƠ ĐỒ LƯU GIỮTHÔNG TIN (%)

NgheNhìn

Nghevànhìn

Tự

trìnhbày

Tựhoạtđộng

Page 5: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 5/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 5 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

CHƯƠNG I

NHẬP MÔN TÂM LÝ HỌC LỨ A TUỔIVÀ TÂM LÝ HỌC SƯ PHẠM

I. Khái quát về tâm lý học lứa tuổi và tâm lý họcsư phạm

II. Lý luận về sự phát triển tâm lý tr ẻem

III.Sự phân chia giai đoạn phát triển tâm lý

Page 6: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 6/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 6 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

1. Đối tượng nghiên cứu của TLHLT và TLHSP

Nghiên cứu động lực pháttriển tâm lý theo lứa tuổi,sự phát triển cá thể củacác quá trình tâm lý trongnhân cách con ngườiđang được phát triển

TÂM LÝ HỌC LỨA TUỔI

Khái quát vềTLHLT và TLHSPI

Cùng nghiên cứu tâm lý ngườiở các giai đoạn phát triển

Nghiên cứu những quyluật tâm lý của việc dạyhọc và giáo dục

TÂM LÝ HỌC SƯ PHẠM

Page 7: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 7/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 7 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

• Rút ra những quy luật chung củasự phát triển nhân cách theo lứatuổi

• Rút ra những quy luật l ĩ nh hội trithức, k ĩ năng, k ĩ xảo trong dạyhọc và giáo dục

• Rút ra những biến đổi tâm lý củahọc sinh do ảnh hưởng của giáodục và dạy học

2. Nhiệm vụcủa TLHLT và TLHSP

Page 8: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 8/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 8 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

3. Quan hệgiữa TLHLT và TLHSP

Tâm lý họclứa tuổi

Tâm lý họcsư phạm

Chung khách thểnghiên cứu

Chặt chẽ, thống nhất,biện chứng

Con người

Page 9: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 9/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 9 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

1. Khái niệm về sự phát triển tâm lýtr ẻ em

1.1. Quan niệm về tr ẻ em• Tr ẻ em là “người lớn thu nhỏ”,

chỉ khác nhau vềkích thước.• TLH duy vật biện chứng: Giữa

tr ẻ em và người lớn có sự khácnhau về chất, tr ẻ em vận động,phát triển theo quy luật của tr ẻem.

II. Lý luận về sự phát triển tâm lý tr ẻ emII. Lý luận về sự phát triển tâm lý tr ẻ em

Page 10: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 10/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 10 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

1.2.1. Quan niệm duy tâm

Quan niệm sai lầm về sự phát triển tâm lý tr ẻem1.2

Sự phát triển tâm lý tr ẻem chỉ là sự tăng lênhoặc giảm đivề số

lượng các hiện tượngđang phát triển mà

không có sự chuyểnbiến về chất lượng

Sự phát triển tâm lý tr ẻ

em chỉ là sự tăng lênhoặc giảm đivề số lượng các hiện tượng

đang phát triển màkhông có sự chuyểnbiến về chất lượng

Page 11: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 11/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 11 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

Phát triển tâm lý là do các tiềm năng sinh vật gây ra. Mọiđặc điểm tâm lý chung và cá thể đều là tiền định vàđược quyết định bằng con đường di truyền.

1.2.2. Thuyết tiền định

Nhà TLH Mỹ E.Toocđai

Page 12: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 12/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 12 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

Phát triển tâm lý tr ẻlà do sự tác độngcủa môi trường.Môi trường là yếu tốquyết định hoàntoàn.

1.2.3. Thuyết duy cảm

Nhà TLH Anh John Locke

Page 13: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 13/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 13 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

Sự phát triển của tr ẻ chịu sự tác động của 2 yếu tố môitrường và di truyền, trong đó di truyền giữ vai trò quyếtđịnh và môi trường là điều kiện biến những đặc điểmtâm lý đã được định sẵn thành hiện thực.

1.2.4. Thuyết hội tụ2 yếu tố

Page 14: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 14/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 14 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

HẠN CHẾ

• Cho r ằng đặc điểm con ngườ i là bất biến, tiềnđịnh, hoặc do tiềm năng sinh vậ t di truyền, hay doảnh hưởng của môi trường là bất biến

• Phát triển tâm lý tr ẻ tách r ời những điều kiện cụthểmà quá trình tâm lý tạo ra

• Đánh giá không đ úng vai trò của giáo dục, phủ

nhận tính tích cực cá nhân

Page 15: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 15/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 15 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

Sự phát triển tâm lý tr ẻ em là quá trình tr ẻ em l ĩ nh hộinền văn hoá xã hội loài người thông qua tính tích cựccủa tr ẻ trong hoạt động và giao tiếp (trong đó dạy học vàgiáo dục giữ vai trò chủ đạo)

Quan điểm duy vật biện chứngvề sự phát triển tâm lý tr ẻem

1.3

Page 16: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 16/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 16 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

• Sự phát triển tâm lý của tr ẻ em không tuân theo quyluật sinh học mà tuân theo quy luật xã hội

2. Quy lu2. Quy luậật chung ct chung củủa sa s ựự phpháát trit triểển tâm lý tr n tâm lý tr ẻẻ emem

Page 17: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 17/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 17 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

Tính không đồng đều

Tính toàn vẹnTính mềm dẻo vàkhả năng bù tr ừ

Page 18: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 18/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 18 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

Những chức năng tâm lý khác nhau thì không phát triểnở mức độ như nhau. Có những thời kì tối ưu cho sựphát triển 1 hành động tâm lý nào đó.

2.1. Quy lu2.1. Quy luậật vt vềề ttíính không đnh không đồồng đng đềềuuccủủa sa sựự phpháát trit triểển tâm lýn tâm lý

1- 5 tuổi

Học nóiphát triển ngôn ngữ 6- 11 tuổiKỹxảo vận động

15- 20 tuổi

Tư duy toán học

Page 19: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 19/204

Page 20: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 20/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 20 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

Hệ thần kinh của tr ẻ có tính mềm dẻo và có tính bùtr ừ. Khi một chức năng tâm lý hoặc sinh lý nào đóyếu hoặc thiếu thì những chức năng tâm lý khác

được tăng cường, phát triển mạnh hơn đểbù đắpnhững chức năng yếu hoặc bị hỏng.

2.3. T2.3. Tíính mnh mềềm dm dẻẻo vo vàà khkhảả năng bnăng bùù tr tr ừừ

Page 21: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 21/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 21 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

Các yếu tố ảnh hưởng tới sự phát triển tâm lý tr ẻ3

Phát triển tâm lý tr ẻ

D i

t r u y ề n

D i

t r u y ề n T i ề n đ ề v ậ t c h ấ t

Tậpthể

Tậpthể

Vai tròto lớn

M ô i t r ư ờ n g

M ô i t r ư ờ n g

V a i t r ò

q u a n t r ọ n g

T ự g i á o d ụ c

T ự g i á o d ụ c

Ý n g h ĩ a đ ặ c b i ệ t

G i á o d ụ c

G i á o d ụ c

Chủ đạo

H o ạ t

đ ộ n g H o

ạ t

đ ộ n g

Q u y ế

t đ ị n h

t r ự c t

i ế p G i a o

t i ế p G i a

o

t i ế p

V a i t r ò

c ơ b ả n

Page 22: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 22/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 22 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

Những gì ngườ i lớn làm hôm nay, tr ẻ con sẽ lặp lại vào ngày mai.Vì vậy, hãy c ẩn tr ọng v ớ i mỗi hành vi c ủ a mình.

Page 23: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 23/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 23 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

Page 24: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 24/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 24 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

4.1. Quan niệm về giai đoạn phát triển tâm lý• Quan niệm sinh học: khẳng định tính bất biến, tính

tuyệt đối của giai đoạn lứa tuổi• Quan niệm khác: phủ nhận khái niệm lứa tuổi, sự

phát triển tâm lý chỉ là tích luỹ tri thức, k ĩ năng , k ĩ xảo

• Quan niệm duy vật biện chứng (Vưgôtxki):Lứa tuổi là một thời kì phát triển nhất định đóngkín một cách tương đố i và ý ngh ĩ a của mỗi thời kì

được quy đị nh bởi vị trí của nó trong cả quá trìnhphát triển

Sự phân chia giai đoạ n phát triển tâm lý4

Page 25: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 25/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 25 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

4.2.1. Giai đoạn trước tuổi học

Phức cảmhớn hở người lớn

đặc biệtngười mẹ

0- 2 thángTuTuổổi sơ sinhi sơ sinh

Phân chia giai đoạn phát triển tâm lý4.2

2- 12tháng

Cảm xúctr ực tiếpngười lớn

TuTuổổiihhàài nhii nhi

Page 26: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 26/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 26 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

4.2.1. Giai đoạn trước tuổi học

Hoạt động đồvật

1- 3 nămTuTuổổi vưi vườờnntr tr ẻẻ

Hoạt độngvui chơi(sắmvai)

3- 5 nămTuTuổổi mi mẫẫuugigiááoo

Phân chia giai đoạn phát triển tâm lý4.2

Page 27: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 27/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 27 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

Giai đoạn lứa tuổi đi học (tuổi học sinh)4.2.2

Nhi đồng(HS tiểu học)

6- 11, 12 tuổi

Hoạt động

học tập

Thiếu niên(HS THCS)

11,12-14,15 tuổi

Giao tiếpvới bạn

Page 28: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 28/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 28 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

Giai đoạn lứa tuổi đi học (tuổi học sinh)4.2.2

Thanh niên(HS PTTH)

14, 15 tuổi-18 tuổi

Hoạt độnghọc tập

hướng nghiệp

Sinh viên

18- 24 tuổi

Hoạt động học tậptheo ngành nghề

đã lựa chọn

Page 29: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 29/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 29 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

• Từ 24 tuổi tr ở đi• Hoạt động lao động và hoạt động xã hội

Giai đoạn trưởng thành4.2.3

Page 30: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 30/204

Chương I.Nhập môn TLHLT và TLHSP 30 Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN

• Nghỉ hưu• 50- 60 tuổi tr ở đi

Giai đoạn người già4.2.4

Page 31: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 31/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN1Chương II. Tâm lý h ọc lứa tu ổi tiểu học

Page 32: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 32/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN2Chương II. Tâm lý h ọc lứa tu ổi tiểu học

I. Những y ếu t ố ảnh hưởng đến s ự hình thành vàphát tri ển tâm lý c ủa h ọc sinh ti ểu h ọc1. Đặc điểm v ề thể ch ấ t

Cơ thể:• Cao: 2,5cm• Tr ọng lượng: 400- 500g

Hệ cơ phát triển m ạnh Hệ tim

Não: tr ọng lượng= 90 tr ọng lượngnão ng ười lớn

Page 33: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 33/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN3Chương II. Tâm lý h ọc lứa tu ổi tiểu học

2. Đặc điểm v ề môi trường s ống và ho ạt động2.1. Đặc điểm c ủa môi trườ ng s ống

Môi trường s ống có nhi ều thay đổi, từ 1 đứa tr ẻ 1 h ọc sinh – Thay đổi căn bản v ị trí của tr ẻ trong gia đình và ngoài xãhội

– Thay đổi cả nội dung và tính ch ất của ho ạt động c ộngđồng (v ui chơi học tập)

– Các yêu c ầu đặt ra cho tr ẻ cao hơn, nhi ều hơn, bu ộc tr ẻkhắc ph ục khó khăn

Page 34: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 34/204

Page 35: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 35/204

Page 36: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 36/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN6Chương II. Tâm lý h ọc lứa tu ổi tiểu học

II. Nh ững đặc điểm tâm lý đặc trưng ở học sinh ti ểu h ọc1. Đặc điểm phát tri ển t rí tu ệ

1.1. Tri giác• Phát tri ển hơn ởmẫu giáo, đặc biệt là tri giác có ch ủ

định: Tri giác không gian và tri giác th ời gian• Tri giác phát tri ển d ần trong ho ạt động (th ực tế có

nhiều em r ất tinh t ế như có năng khiếu h ội hoạ...)

Thần đồng văn học Mỹ: Adora Svitak

Page 37: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 37/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN7Chương II. Tâm lý h ọc lứa tu ổi tiểu học

1.2. Chú ý• Do yêu c ầu ho ạt động h ọc tập là ph ải tập trung

chú ý có ch ủ định phát tri ển (chú ý không ch ủ địnhvẫn chi ếm ưu thế)

• Phân ph ối chú ý còn h ạn ch ế (tập viết, quên tư thếngồi)

• Di chuy ển chú ý tr ẻ nhanh hơnngười lớn do có kh ả năng hưngphấn và ức ch ế r ất linh ho ạt

(Dễ dàng chuy ển đổi tuỳ hấp d ẫnmà quên nhi ệm vụhọc tập)

Page 38: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 38/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN8Chương II. Tâm lý h ọc lứa tu ổi tiểu học

1.3. Trí nh ớ • Trí nh ớ tr ực quan hì nh tượng phát tri ển hơn tr í nhớ

lôgic tr ừu tượng Những tài li ệu gây được ấntượng, gi ầu hình ảnh s ẽ khiến tr ẻ dễ tiếp thu hơn

• Trí nh ớ học sinh tăng theo độ tuổi

Học tiếng Anh b ằng

hình ảnh - 1 trongnhững phương phápgiúp tăng cường trí nh ớcho h ọc sinh ti ểu h ọc

Page 39: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 39/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN9Chương II. Tâm lý h ọc lứa tu ổi tiểu học

1.4. Tư duy • Tính ch ất tr ực quan, c ụ thể

chuy ển d ần sang tính ch ấttr ừu tượng

• Hoạt động tr ừu tượng hoá vàkhái quát hoá

• Hoạt động phá n đoán, suyluận phát tri ển

Page 40: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 40/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN10Chương II. Tâm lý h ọc lứa tu ổi tiểu học

1.5. Ngôn ng ữ

• Ngữ âm: n ắm được ngôn ng ữ nói m ột cách thànhthạo, tuy nhiên v ẫn còn m ột số từ phá t âm chưa đúng• Ngữ pháp: đã hoàn ch ỉnh hơn mẫu giá o nhưng vẫn

còn vi ết câu d ại, câu c ụt, chưa biết đặt câu

• Từ ngữ: trong sáng, giàu hình ảnh, tuy nhiên cáchdùng t ừ chưa hợp lýVí dụ: Chúng ta ph ải cố gắng h ọc đểcô giáo kh ỏi cămhờn

Page 41: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 41/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN11Chương II. Tâm lý h ọc lứa tu ổi tiểu học

2. Một s ố nét nhân cách n ổi bật2.1. Tính cách

• Tính cách b ắt đầu hình thành, đang còn nhiều biếnđổi• Biểu hiện rõ nh ất là tí nh xung động (hà nh động ngay).

Sự điều ch ỉ nh ý chí v ới hành vi còn y ếu (do tính hi ếu

động)• Đã có thá i độ đối với mọi người xung quanh và đối

với bản thân, bi ết đánh giá b ản thân nhưng còn ph ảidựa vào ý ki ến người khác

Page 42: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 42/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN12Chương II. Tâm lý h ọc lứa tu ổi tiểu học

2.2. H ứ ng thú• Hứng thú nh ận th ức• Hứng thú h ọc tập2.3. Lý t ưở ng• Tồn tại dưới dạng ước mơ nhưng chưa bền vững

Mơ ước tr ởthành ho ạ s ĩ

Mơ ước tr ởthành bác s ĩ

Page 43: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 43/204

Page 44: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 44/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN1Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

Page 45: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 45/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN2Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

CHƯƠNG III

I. Vị trí, ý ngh ĩ a của lứa tuổi thiếu niên trong quá trìnhphát triển tâm lý tr ẻ

II. Điều kiện phát triển tâm lý ở lứa tuổi học sinh THCS

III. Hoạt động học tập và sự phát triển trí tuệ

IV. Hoạt động giao tiếp của lứa tuổi học sinh THCS

V. Sự phát triển nhân cách ở lứa tuổi học sinh THCS

Page 46: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 46/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN3Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

1. Vị trí, ý ngh ĩ a• Vị trí: Đặc biệt quan tr ọng trong thời kì phát triển của

tr ẻ• Ý ngh ĩ a: là giai đoạn đầu tiên cho tr ẻphát triển tâm lý

Vị trí, ý ngh ĩ a của giai đoạn phát triểntâm lýở lứa tuổi học sinh THCSI

Page 47: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 47/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN4Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

2. Những yếu tố của hoàn cảnh kìm hãm sự pháttriển tính ngườ i lớn

• Cha mẹ chăm sóc con cái một cách chu đáo quámức

• Tr ẻ chỉ hướng vào việc học tập mà không tham giavào các hoạt động khác

Page 48: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 48/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN5Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

3. Những yếu tố hoàn cảnh thúc đẩy sự phát triểntính ngườ i lớn

• Đối với một số em, tri thức sách vở làm cho các emhiểu biết nhiều tri thức cuộc sống ít ỏi, bỡ ngỡtrong cuộc sống

• Có những em ít quan tâm đến việc học tập ở nhà

trường, mà định hướng vào những biểu hiện bênngoài của người lớn• Ởmột số em khác không biểu hiện tính người lớn ra

bên ngoài, nhưng thực tế đang cố gắng rèn luyện

mình có đức tính ở người lớn như dũng cảm, tựchủ, độc lập

Page 49: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 49/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN6Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

1. Sự biến đổi về mặt giảiphẫu sinh lý ở lứa tuổihọc sinh THCS

1.1. S ự phát tri ển m ạnh

mẽ không đồng đều• Lứa tuổi học sinh THCS:11- 12 tuổi đến 14- 15 tuổi

Những điều kiện phát triển tâm lýở lứa tuổi học sinh THCSII

• Người lớn phải thận tr ọng

trong khi giao tiếp và khiđánh giá các em

Hệ tim mạch

Hệ thần kinh

Hệ xương cơTuyến nội tiết

Page 50: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 50/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN7Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

1.2. Dậy thì• Là một hiện tượng bình thường, diễn ra theo quy

luật sinh học và chịu ảnh hưởng của môi trường tựnhiên và xã hội• Gồm 2 giai đoạn

– Tiền dậy thì (nữ 11- 13 tuổi) – Dậy thì chính thức (nữ 13- 15 tuổi)

• Nam thường dậy thì chậm hơn nữ 1- 2 nămXH phát triển, có hiện tượng gia tốc phát triển của

tuổi dậy thì. Tr ẻ em dậy thì sớm hơn nhưng trưởngthành vềmặt xã hội muộn hơn nguy cơ (cần thiếtphải giáo dục giới tính)

Page 51: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 51/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN8Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

2. Sự thay đổ i về điều kiện sống• Gia đình: Địa vị của các em trong gia đình có sự

thay đổi (các em được tham gia vào công việc giađình, được giao nhiệm vụ)

• Nhà trường: Bắt đầu thay đổi nội dung, phươngpháp, hình thức tổchức học tập

• Xã hội: Các em được công nhận như một thànhviên tích cực và được giao phó một số công việcnhất định

Page 52: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 52/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN9Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

1. Đặc điểm của hoạt động học tập• Hoạt động học tập ở lứa tuổi này đạt mức độ cao

nhất

• Động cơ học tập r ất đa dạng, phong phú nhưngchưa bền vững• Thái độhọc tập của học sinh THCS r ất khác nhau

– Có em r ất tích cực, có em r ất lười biếng – Có em hứng thú rõ r ệt, chủ động học tập nhưng

có em học tập hoàn toàn do ép buộc

Hoạt động học tập vàsự phát triển trí tuệIII

Page 53: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 53/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN10Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

2. Sự phát triển trí tuệcủa học sinh THCS• Tính chất

• Hình thức hoạt động

• Khối lượng tri giác tăng lên tri giác tr ở nêncó kếhoạch, có tư duy và có trình tự hơn

• Trí nhớ cũng được thay đổi vềchất• Sự phát triển chú ý của học sinh THCS diễn ra

r ất phức tạp• Hoạt động tư duy cũng có những biến đổi cơ

bản

Thay đổi hoạt động

trí tuệphát triển cao

Page 54: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 54/204

Page 55: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 55/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN12Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

2. Hoạt động giao tiếp của học

sinh THCS với bạn bè• Sự giao tiếp của học sinhTHCS với bạn bè cùng lứatuổi r ất đa dạng và phức tạp

• Tình bạn trong đời sống họcsinh THCS thông qua hìnhthức chuyện tròSự giao tiếp ở lứa tuổi họcsinh THCS là một hoạt độngđặc biệt

Page 56: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 56/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN13Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

Sự phát triển nhân cách c ủalứa tuổi học sinh THCSV

1. S Ự HÌNH THÀNHTỰ Ý THỨ C

2. S Ự HÌNH THÀNH

TÌNH C ẢM

Page 57: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 57/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN14Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

1.1. Tự ý thức là gì?Là sự tự đánh giá và so sánh ph ẩm chấtnhân cách bản thân mình với người khác

Hình thành nên mẫu nhân cá ch tương lai

1. Sự hình thành tự ý thức

Page 58: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 58/204

Page 59: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 59/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN16Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

1.3. Quá trình hình thành ý thức1.3.1. V ề nội dung• Không nhận thức toàn bộ những phẩm chất nhân

cách cùng một lúc – Nhận thức hành vi của mình nói chung – Nhận thức phẩm chất đạo đức, hành vi của mình

trong phạm vi cụ thể• PC liên quan đến học tập• PC thểhiện thái độ đối với người khác• PC thểhiện thái độ đối với bản thân mình• PC thể hiện mối quan hệ nhiều mặt của nhân

cách

Page 60: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 60/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN17Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

1.3.2. V ề cách th ứ c

• Ban đầu đánh giá bị ảnh hưởng bởinhững người gần gũi có uy tín

• Sau là ý kiến độc lập của các em

Page 61: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 61/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN18Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

• Ở em trai, khát khao uy tín cùng với tínhthích phiêu lưu mạo hiểm ngày càng tăng

• Ở nhiều em, sự tự giáo dục còn chưa hệthống, chưa có kếhoạch

• Người làm công tác giáo dục cần tổ chứchoạt động và tổ chức mối quan hệ qua lạicủa mọi người với thiếu niên cho tốt

LƯUÝ

Page 62: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 62/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN19Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

• Đặc điểm – Sâu sắc và phức tạp hơn so với lứa tuổi tiểu học – Tình cảm bắt đầu biết phục tùng lý trí – Tình cảm đạo đức phát triển mạnh, tình bạn bè,

tình đồng chí, tình yêu tổquốc...• Tuy nhiên tình cảm vẫn còn bồng bột và sôi nỗi, dễ

bị kích động

2. Sự hình thành tình cảm

Page 63: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 63/204

Page 64: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 64/204

Page 65: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 65/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN2Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

1. Khái niệm tuổi thanh niênLà giai đoạn phát triển bắt đầu từ lúc dậy thì và kết

thúc khi bước vào tuổi người lớn

IINhững yếu tố ảnh hưởng đến sự pháttriển tâm lýở lứa tuổi học sinh THPT

Tuổi dậy thì Tuổi người lớn Tính phứctạp và nhiều

mặt của lứatuổi nàySinh học Xã hội

Page 66: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 66/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN3Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

• TLH Mác-xít cho r ằng cần phảinghiên cứu tuổi thanh niên mộtcách phức tạp, phải kết hợp quanđiểm tâm lý học xã hội với việctính đến những quy luật bên trongcủa sự phát triển.

• Tuổi thanh niên kéo dài từ 14, 15-25 tuổi, được chia thành 2 thời kì: – 14,15 17,18 tuổi: thanh niên

mới lớn (HS THPT)

– 17,18 25 tuổi: tuổi thanhniên (giai đoạn 2 của tuổi thanhniên)

Page 67: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 67/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN4Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

2. Đặc điểm cơ thể

Sinh lý- Tuổi đầu thanh

niên là thời kìđầu đạt được sự tăng trưởng vềmặt thể lực

- Nhịp độ tăngtrưởng về chiềucao và tr ọnglượng đã chậmlại

- Đa số các em đãvượt qua thời kìphát dục

Tâm lý- Sự phát triển của

hệ thần kinh cónhững thay đổiquan tr ọng docấu trúc bêntrong của nãophức tạp và cácchức năng củanão phát triển

Page 68: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 68/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN5Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

3. Những điều kiện xã hội của sự phát triển

XÃ HỘI

GIA ĐÌNH

NHÀTRƯỜNG

(Vị trí ngày càng được khẳngđịnh)• Được tham gia bàn bạc việcgia đình

• Yêu cầu cao hơn trong côngviệc, trong cách suy ngh ĩ

(Thay đổi đáng kể)

• 15 tuổi được làm CMT

• 18 tuổi được đi bầu cử

• Nữ đủtuổi kết hôn

(Nòng cốt các phong trào)

• Tham gia tổ chức ĐoànTNCS

• Hệ thống tri thức ngàycàng phong phú

Page 69: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 69/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN6Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

1. Đặc điểm của hoạt động học tập• HĐHT đòi hỏi tính tích cực, năng động cao, đòi hỏisự phát triển mạnh của tư duy lý luận

• Hình thành hứng thú học tập liên quan đến xuhướng nghềnghiệp

• Hứng thú học tập được thúc đẩy, bồi dưỡng bởiđộng cơ mang ý ngh ĩ a thực tiễn, sau đó mới đến ýngh ĩ a xã hội của môn học – Tích cự c: thúc đẩy các em học tập và đạt kết quả

cao cá c môn đã lựa chọn – Tiêu cự c: chỉ quan tâm đến môn học liên quanđến việc thi mà sao nhãng các môn học khác

IIII Đặc điểm của hoạt động học tập và sự pháttriển trí tuệ ở lứa tuổi học sinh THPT

Page 70: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 70/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN7Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

2. Đặc điểm của sự phát triển trí tuệ

• Tri giác có mục đích đã đạt tới mức r ất cao• Ghi nhớ có chủ định giữ vai trò chủ đạo trong hoạt

động trí tuệ, đồng thời vai trò của ghi nhớ logic tr ừutượng, ghi nhớ ý ngh ĩ a ngày một tăng r õ r ệt

• Các em đã tạo được tâm thếphân hoá trong ghi nhớ• Có sự thay đổi về tư duy: các em có khả năng tư duylý luận, tư duy trừu tượng một cách độc lập, chặt chẽcó căn cứ và mang tính nhất quán

Page 71: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 71/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN8Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

• Do cấu trúc của não phức tạp và chức năng củanão phát triển

• Do sự phát triển của quá trình nhận thức• Doảnh hưởng của hoạt động học tậpKLSP: Các nhà giáo dục cần giúp các em có thể phát

huy hết năng lực độc lập suy ngh ĩ của mình, nhìnnhận và đánh giá các vấn đềmột cách khách quan

NGUYÊN NHÂNNGUYÊN NHÂN

Page 72: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 72/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN9Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

3. Những đặc điểm nhân cách chủ yếu3.1. S ự phát tri ển c ủ a t ự ý th ứ c

• Đặc điểm cơ bản- Chú ý đến hình dáng bên ngoài

- Quá trình tự ý thứcdiễn ra mạnh mẽ, sôinổi, có tính đặc thù riêng- Sự tự ý thức của cácem xuất phát từ yêu cầucủa cuộc sống và hoạt

động địa vị mới mẻtrong tập thể, nhữngquan hệmới với thế giớixung quanh buộc thanhniên phải ý thức được

Nội d

Page 73: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 73/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN10Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

• Nội dung- Các em không chỉ nhận thức về cái tôi của mình

trong hiện tại mà còn nhận thức vềvị trí của mìnhtrong xã hội, tương lai

- Có thể hiểu rõ những phẩm chất nhân cách bộclộ rõ và những phẩm chất phức tạp, biểu hiệnnhững quan hệnhiều mặt của nhân cách

- Có khả năng đánh giánhững cử chỉ , hành viriêng lẻ, từng thuộc tínhriêng biệt, biết đánh giá

nhân cách của mình nóichung trong toàn bộnhững thuộc tính nhâncách

Page 74: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 74/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN11Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

• Ý nghĩ a – Việc tự phân tích có mục đích là một dấu hiệu

cần thiết của một nhân cách đang trưởng thànhvà là tiền đềcủa sự tự giáo dục có mục đích

• KLSP – Các nhà giáo dục cần phải tôn tr ọng ý kiến của

học sinh, biết lắng nghe ý kiến của các em, đồng

thời có biện pháp khéo léo để các em hình thànhđược một biểu tượng khách quan về nhân cáchcủa mình

Page 75: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 75/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN12Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

3.2. S ự hình thành th ế giớ i quan• Chỉ số đầu tiên của sự hình thành thế giới quan là

sự phát triển của hứng thú nhận thức đối với nhữngvấn đề thuộc nguyên tắc chung nhất của vũ tr ụ,những quy luật phổbiến của tự nhiên, của xã hội...

• Việc hình thành thế giới quan không chỉ giới hạn ở

tính tích cực nhận thức, mà còn thể hiện ở phạm vinội dung KLSP: Trong quá trình giáo dục, nhà giáo dục cần

phải xây dựng thế giới quan lành mạnh, đúng đắn

cho các em

Page 76: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 76/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN13Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

3.3. Giao ti ế p và đờ i sống tình c ảm• Giao tiếp trong nhóm bạn

• Tuổi thanh niên mới lớn là lứa tuổi mang tính chấttập thểnhất

• Ở lứa tuổi này, các em có khuynh hướng làm bạnvới bạn bè cùng tuổi

• Các em tham gia vào nhiều nhóm bạn khác nhauKLSP: Nhà giáo dục cần chú ý đến ảnh hưởng củanhóm, tổ chức cho các nhóm tham gia vào các hoạtđộng tập thể của Đoàn...

Page 77: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 77/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN14Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

4. Hoạt động lao động và sự lựachọn nghề

• Hoạt động lao động tập thể có vai tròlớn trong sự hình thành và phát triểnnhân cách thanh niên mới lớn

• Việc lựa chọn nghề nghiệp đã tr ởthành công việc khẩn thiết của họcsinh lớnKLSP: Nhà giáo dục cần giúp các

em lựa chọn ngành nghề phù hợpvới khả năng, năng lực của các em

Page 78: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 78/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN15Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

5. Một số vấn đềgiáo dụcNhững vấn đềcần chú ý• Trước hết cần xây dựng mối quan hệ tốt giữa

thanh niên và người lớn trên tinh thần bình đẳngvà tôn tr ọng lẫn nhau

• Người lớn cần phải giúp đỡ tổ chức Đoàn mộtcách khéo léo, tế nhị đểhoạt động của Đoàn đượcphong phú, hấp dẫn và độc lập

• Người lớn không được quyết định thay, làm thaytr ẻ

• Cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhàtrường và xã hội

Page 79: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 79/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN1Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

Page 80: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 80/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN2Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

Giới thiệu m ột s ố thuy ết về tâm lý h ọc d ạy h ọcI

Khái ni ệm ho ạt động d ạyII

Sự hình thành khái ni ệm, k ỹ năng , kỹ xảoIII

Dạy h ọc và s ự phát tri ển tr í tu ệIV

Page 81: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 81/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN3Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

Thuy ếtho ạt động

Giới thiệu vềmột s ố thuy ết vềTLH d ạy h ọcI

Thuy ếtliên tưởng

Thuy ết

hành vi

Page 82: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 82/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN4Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

1. Khái ni ệm

Hoạt động d ạyII

HOẠT ĐỘNG

DẠY

Là ho ạt động chuyên bi ệt của ngườ i lớn

Giúp tr ẻ l ĩ nh h ội nền VHXH

Phát tr i ển tâm lý tr ẻ

Hình thành nhân cách tr ẻ

ặ ể

Page 83: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 83/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN5Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

2. Đặc điểm

Tổ chức, điều khiển, điều ch ỉ nhChức năng

Nhân cách HSSản ph ẩm

Di s ản XH- Th ế hệ trước truy ền lại cho th ế hệ saunhững tri th ức, kinh nghi ệm l ịch s ử XH

Cơ chế

Dạng công c ụ đểthực hiện quá trình d ạyPhương tiện

Giúp tr ẻ l ĩ nh h ội nền VHXH, phát tri ển tâm lý, hìnhthành nhân cách HS

Mục đích

Sự phát tri ển trí tu ệ và nhân cách c ủa HS Đối tượng

HS ( đồng th ời- chủ thể hoạt động h ọc) chủ động,tích c ực sáng t ạo

Khách th ể

GV (giữ vai trò t ổ chức, điều khiển HS)Chủ thể

Nội dung Đặc điểm

Page 84: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 84/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN6Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

Hoạt động h ọcIII

Hoạt động đặc thù c ủa con ngườ i

Được điều khi ển b ởi m ục đích t ự giác(l ĩ nh h ội nh ững tri th ức, KN, KX)

Những hình th ức hành vi

Những d ạng ho ạt động nh ất định

HOẠT ĐỘNGHỌC

HOHOẠẠTT Đ ĐỘỘNGNGHHỌỌCC

1. Khái ni ệm

Page 85: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 85/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN7Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

Page 86: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 86/204

Page 87: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 87/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN9Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

Page 88: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 88/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN10Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

2. Đặc điểm

L ĩ nh h ộiCơ chế

Tích c ực, ch ủ động l ĩ nh h ội tri thức, k ĩ năng, k ĩ xảoChức năng

Làm thay đổi chính ch ủ thể của ho ạt độngSản ph ẩm

Nhằm l ĩ nh h ội hệ thống tri th ức, k ĩ năng, k ĩ xảoMục đích

Hệ thống tri th ức khoa h ọc, k ĩ năng, k ĩ xảo Đối tượng

Nội dung Đặc điểm

3 Hình thành ho ạt động h ọc

Page 89: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 89/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN11Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

3. Hình thành ho ạt động h ọc

3.1. Hình thà nh động cơ học tập

Thưởng và ph ạt, đe doạ và yêu c ầu,thi đua và áp l ực, khêu g ợi lòng hi ếuhọc, mong đợi hạnh phúc và l ợi íchtương lai, hài lòng cha m ẹ, khâmphục b ạn bè... ( đối tượng đích th ựcHĐH chỉ là phương tiện mục đích)

căng thẳng tâm lý, đấu tranh b ảnthân

Nỗ lực kh ắc ph ục khókhăn, nh ững tr ở ngạibên ngoà i để đạtnguy ện vọng n ảy sinh,chứ không ph ải hướngvà o đấu tranh v ới chínhbản thân không căngthẳng tâm lý

Hoạt động h ọc tập có ph ần mangtính b ắt bu ộc

Hoạt động h ọc tậpkhông ch ứa đựng xungđột bên trong

Tácđộngho ạtđộnghọctập

Động cơ quan hệxã h ội Động cơ hoàn thi ện trithức

Kháiniệm

Động cơ bên ngo ài Động cơ bên trong

Page 90: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 90/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN12Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

Page 91: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 91/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN13Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

Page 92: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 92/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN14Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

3.2. Hình thành m ục đích h ọc tập• Mục đích HT là nh ững tri th ức, k ĩ năng, k ĩ xảo tồn

tại trong t ừng ti ết học, từng bài, t ừng ph ần, từngmôn h ọc

• Hình thành m ục đích HT – Mục đích HT không có s ẵn, được hình thành d ần

trong quá trình HT – Mục đích HT th ực s ự ch ỉ có được khi con người

bắt đầu ho ạt động. M ỗi hoạt động tương ứng 1mục đích

– Để đạt mục đích t ổng th ể, trước h ết ph ải đặt ratừng m ục đích b ộ phận riêng l ẻ

3 3 Hì h thà h á hà nh độ h ọ tậ

Page 93: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 93/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN15Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

Hình th ứchà nh độnghọc tập

Hà nh độnghọc tập

3.3.3.3.Hình th ứctồn tạikhái ni ệm

3.3. Hình thành các hà nh động h ọc tập

Page 94: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 94/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN16Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

Hình th ức tồn tại

khái ni ệm

Hình th ức hành

động h ọc tập

HT vật ch ất

HT mã hoá

HT tinh th ần

HTHĐ vật ch ất trên v ật

thật ho ặc vật thay th ế

HTHĐ tinh thần

HTHĐ với lời nói và cácHT mã hoá khác

Page 95: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 95/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN17Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

Page 96: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 96/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN18Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

Page 97: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 97/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN19Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

Page 98: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 98/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN20Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

HO ẠT ĐỘNG HỌC T ẬP

Hoạt độngcụ thể hoá

Hoạt độngmã hoá

Hoạt độngphân tích

Mô hình mã hoá hoàntoàn có tí nh quy ước

Mô hìnhtương ứng

Mô hình g ầngiống v ật thật

Sự hì h hà h khái i ệ k ĩ năng k ĩ ảIV

Page 99: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 99/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN21Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

1. S ự hình thành khái ni ệm1.1. Khái ni ệm về khái ni ệmKhái ni ệm là b ản ch ất của s ự vật, hiện tượng. B ảnchất đó nằm trong chính s ự vật, hiện tượng, conngười phát hi ện, n ắm b ắt được b ản ch ất đó và góigọn lại thành 1 t ừ, 1 c ụm từ

Sự hình thành khái ni ệm, k ĩ năng , k ĩ xảoIV

Page 100: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 100/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN22Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

Page 101: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 101/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN23Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

Page 102: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 102/204

1 3 B ản ch ất tâm lý c ủa s ự hình thành khái ni ệm

Page 103: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 103/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN25Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

• Thông qua hà nh động, ho ạt động ch ủ thểchuy ển ch ỗ ở của khái ni ệm từ ngoài vàotrong, bi ến cái v ật ch ất thành cái tinh th ần

• Chuy ển logic khái ni ệm và o trong đầu c ủachủ thể hoạt động qua ho ạt động ch ủ thểl ĩ nh h ội kinh nghi ệm xã h ội lịch s ử

Biến chúng thành tri th ức, kinh nghi ệm c ủa cá nhân

1.3. B ản ch ất tâm lý c ủa s ự hình thành khái ni ệm

1 4 Cá c giai đoạn cá c bước hình thành khái ni ệm

Page 104: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 104/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN26Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

1.4. Cá c giai đoạn, cá c bước hình thành khái ni ệm

Click to add TitleLàm n ảy sinh nhu c ầu nh ận th ức ở HS(tạo tình hu ống có v ấn đề)

Click to add TitleTổ chức cho HS hà nh động(đặc bi ệt ho ạt động v ật ch ất)

Click to add TitleDẫn d ắt HS v ạch ra nh ững nét b ản ch ất củakhái ni ệm

Click to add TitleGiú p HS đưa nhữ ng d ấu hi ệu b ản ch ất vàlogic c ủa khái ni ệm và o định ngh ĩ a

Click to add TitleHệ thống hoá khái ni ệm

Click to add TitleLuyện tập và v ận d ụng khái ni ệm đó

Page 105: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 105/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN27Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

2. S ự hình thành k ĩ năng2.1. Khái ni ệm k ĩ năng: K ĩ năng là kh ả năng

vận d ụng ki ến th ức (khái ni ệm, cách th ức,phương pháp...) để giải quy ết một nhiệm vụ

mới

2 2 Cá ế ố ảnh hưởng đế ự hì h hà h k ĩ năng

Page 106: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 106/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN28Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

2.2. Các y ếu t ố ảnh hưởng đến s ự hình thành k ĩ năng

1

Nội dungcủa bài t ập

2

Tâm th ếthói quen

3

Khả năngkhái quát

nhì n đốitượng m ộtcách toàn

thể

Page 107: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 107/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN29Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

2.3. S ự hình thành k ĩ năng

• Biết cách tìm tòi để tìm ra y ếu tố đã cho, yếu tố phảitìm và m ối quan h ệ giữa chúng

• Hình thành m ột mô hình khái quá t để giải quy ết cácđối tượng cùng lo ại

• Xác l ập được m ối liên h ệ giữa bài t ập mô hình vàkhái quát và các ki ến th ức tương ứng

Page 108: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 108/204

Page 109: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 109/204

Page 110: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 110/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN32Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

3.2. Đặc điểm• Không bao gi ờ thực hi ện đơn độc, tách r ời khỏi hành

động có ý th ức ph ức tạp

• Mức độ tham gia c ủa ý th ức ít• Không theo dõi b ằng m ắt, kiểm tra b ằng c ảm giác

vận động• Động tác th ừa, ph ụ bị loại tr ừ, nh ững ho ạt động c ần

thiết ngày càng chính xác, nhanh, ti ết kiệm• Thống nh ất tính linh ho ạt và tính ổn định

Dạy học và s ự phát tri ển trí tu ệV

Page 111: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 111/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN33Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

1. Khái ni ệm v ề sự phát tri ển trí tu ệ• Sự phát tri ển trí tu ệ là s ự biến đổi về chất trong ho ạt

động nh ận th ức• Sự biến đổi đó được đặc trưng bởi sự thay đổi cấu

trúc cá i được ph ản ánh và phương thức ph ản ánhchúng – Đối tượng ph ản ánh: h ệ thống tri th ức – Phương thức ph ản ánh: p hương pháp h ọc tập,

l ĩ nh h ội

Dạy học và s ự phát tri ển trí tu ệV

Page 112: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 112/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN34Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

• Nội dung s ự phát tri ển trí tu ệ

– Là s ự biến đổi về chất – Giới hạn trong ho ạt động nh ận th ức: ph ản ánh

hiện th ực khách quan – Vừa thay đổi cấu trúc cá i được ph ản ánh, v ừa

thay đổi phương thức ph ản ánh chúng

2. Các ch ỉ số của s ự phát tri ển

Page 113: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 113/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN35Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

ự p

Tốc độcủa s ự định hướng trí tu ệ

Tốc độkhái quát

Tính ti ết kiệm c ủa tư duy

Tính m ềm d ẻo của trí tu ệ

Tính phê phán c ủa trí tu ệ

Sự thấm sâu vào tài li ệu,sự vật, hiện tượng nghiên c ứu

h ệ dạ h ọ à ự há ể í ệ

Page 114: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 114/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN36Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

3. Quan h ệ dạy h ọc và s ự phát tri ển trí tu ệDạy học và s ự phát tri ển trí tu ệ có m ối quan h ệ chặtchẽ, thống nh ất biện ch ứng v ới nhau.

Dạy học Sự phát tri ểntrí tuệ

Con đường cơ bản

Sản ph ẩm

Page 115: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 115/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN37Chương II. Tâm lý h ọc d ạy học

4. Tăng việc d ạy h ọc và phát tri ển trí tu ệ• Tăng cường m ột cách h ợp lý ho ạt động d ạy học

• Hướng thay đổi một cá ch cơ bản n ội dung vàphương pháp c ủa ho ạt động d ạy học

Page 116: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 116/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN1Chương VI. Tâm lý học giáo dục

Đạo đức và hành vi đạo đứcI

Cấu trúc tâm lý của hành vi đạo đứcII

Nhân cách là chủ thểcủa hành vi đạo đứcIII

Vấn đềgiáo dục đạo đức cho học sinh THPTIV

Page 117: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 117/204

2. Hành vi đạo đức

Page 118: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 118/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN3Chương VI. Tâm lý học giáo dục

Là một hành động tự giác được thúc đẩy bởi mộtđộng cơ có ý ngh ĩ a vềmặt đạo đức

3. Tiêu chuẩn đánh giá hành vi đạo đức

Tính không vụ lợi của hành viTTíính không vnh không vụụ llợợi ci củủa ha h àành vinh vi

Tính tự giác của hành viTTíính tnh tựự gigiáác cc củủa ha h àành vinh vi

Tính có ích của hành viTTíính cnh cóó íích cch củủa ha h àành vinh vi

Cấu trúc của hành vi đạo đứcII

Page 119: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 119/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN4Chương VI. Tâm lý học giáo dục

Tri thức

Động cơ

Ý chí nghị lực

Niềm tin

Tình cảm

Thói quen

Cấu trúc của hành vi đạo đứcII

11hứ đ đứ

Page 120: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 120/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN5Chương VI. Tâm lý học giáo dục

Là sự hiểu biết của con ngườivề những chuẩn mực đạo đứcquy định hành vi của họ trongmối quan hệ với người khác và

với xã hội

Tri thức đạo đức

22ề

Page 121: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 121/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN6Chương VI. Tâm lý học giáo dục

Là sự tin tưởngvững chắc, sâusắc của con ngườivào tính chínhngh ĩ a và tính chânlý của các chuẩnmực đạo đức vàthừa nhận tính tất

yếu phải tôn tr ọngtriệt để các chuẩnmực đó

Niềm tin đạo đức

33

Độ ơ đạ đứ

Page 122: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 122/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN7Chương VI. Tâm lý học giáo dục

Là yếu tố tâm lý bên trong đãđược con người ý thức nó tr ởthành động lực chính, thúc đẩycon người hành động trong mối

quan hệ giữa người này vàngười khác và mối quan hệ xãhội

Động cơ đạo đức

44

Tình cảm đạo đức

Page 123: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 123/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN8Chương VI. Tâm lý học giáo dục

Là thái độ rung cảm đối vớihành vi của người khác và củachính mình trong các mối quanhệxã hội

Tình cảm đạo đức

55Ý hí à hị lự

Page 124: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 124/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN9Chương VI. Tâm lý học giáo dục

• Ý chí đạo đức là ý chí củacon người hướng vào việctạo ra giá tr ị đạo đức

• Nghị lực đạo đức là nănglực phục tùng ý thức đạođức của con người tạo nênsức mạnh ý chí đạo đức

Ý chí và nghị lực

66

Thói quen đạo đứ c

Page 125: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 125/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN10Chương VI. Tâm lý học giáo dục

Là những hành vi đạo đức ổnđịnh của con người, nó tr ởthành nhu cầu đạo đức củacá nhân con người đó v à nếu

nhu cầu đó được thoả mãnthì con người cảm thấy dễchịu và ngược lại

Thói quen đạo đứ c

Nhân cách là chủ thểcủa hành vi đạo đứcIII

Page 126: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 126/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN11Chương VI. Tâm lý học giáo dục

Tính sẵn sàng hànhđộng có đạo đức Ý chí bản ngã

Xu hướng đạo đức

Phẩm chất ý chíPhương thức hànhvi

Lương tâm

Nhu cầu tựkhẳng định

Page 127: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 127/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN12Chương VI. Tâm lý học giáo dục

1. Tổ chức GD của nhà trường có ý ngh ĩ a quan tr ọngtrong việc giáo dục đạo đức cho HS

2. Không khí đạo đức của tập thể là môi trường phátsinh, điều kiện tồn tại và củng cố những hành viđạo đức

3. Nề nếp sinh hoạt và sự tổ chức GD gia đình có ýngh ĩa đặc biệt trong việc GD đạo đức cho HS

4. Sự tu dưỡng là yếu tố quyết định tr ực tiếp trình độ đạo đức của mỗi HS

Vấn đềgiáo dục đạo đức cho HS THPTIV

Page 128: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 128/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN1Chương VII. Tâm lý h ọc nhân cá ch người thầy giáo

“ Trong việc giáo dục, tất cảphải dựavào nhân cá ch ngườ i giáo dục”

K.D. Wsinxki

Page 129: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 129/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN2Chương VII. Tâm lý h ọc nhân cá ch người thầy giáo

Sự cần thiết trau d ồi nhân cá ch người thầy giáoI

Đặc điểm lao động c ủa người thầy giáoII

Cấu trúc nhân cá ch người thầy giáoIII

Ph ẩm ch ất của người thầy giáoIV

Năng lực của người thầy giáoV

Sự hình thành uy tín c ủa người thầy giáoVI

Page 130: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 130/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN3Chương VII. Tâm lý h ọc nhân cá ch người thầy giáo

• Sản ph ẩm lao động c ủa người thầy giáo là nhâncách h ọc sinh do nh ững yêu c ầu khách quan c ủaXH quy định

• Thầy giáo, người quy ết định tr ực tiếp ch ất lượng

đào t ạo• Thầy giáo là cái “d ấu n ối” giữa n ền VH nhân lo ại và

dân t ộc

ISự cần thiết trau dồi nhân cách

đối với ngườ i thầy giáo

II Đặc điểm lao động củangườ i thầy giáo

Page 131: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 131/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN4Chương VII. Tâm lý h ọc nhân cá ch người thầy giáo

• Ngh ềmà đối tượng quan h ệ tr ực tiếp là con người• Ngh ề mà công c ụ chủ yếu là nhân cách c ủa chính

mình• Ngh ề tái s ản xu ất mở r ộng s ức lao động XH

• Ngh ề đòi hỏi tính khoa h ọc, tính ngh ệ thuật và tínhsáng t ạo cao

• Ngh ề lao động trí óc chuyên nghi ệp

ngườ i thầy giáo

III Cấu trúc nhân cách ngườ i

Page 132: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 132/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN5Chương VII. Tâm lý h ọc nhân cá ch người thầy giáo

III gthầy giáo

PHẦM CHẤT

( ĐỨC)

PHẦM CHẤT

( ĐỨC)

NĂNG LỰC(TÀI)

NĂNG LỰC(TÀI)

CẤU TRÚCNHÂN CÁCHCẤU TRÚC

NHÂN CÁCH

Page 133: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 133/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN6Chương VII. Tâm lý h ọc nhân cá ch người thầy giáo

1. Khái niệmPh ẩm ch ất là thá i độ của người đóđối với hiện th ực, là h ệ thống nh ững

thuộc tính tâm lý bi ểu hiện các m ốiquan h ệ xã h ội cụ thể của người đó.

IV Phẩm chất của ngườ i thầy giáo

Page 134: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 134/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN7Chương VII. Tâm lý h ọc nhân cá ch người thầy giáo

2. Phẩm

chất

2. Ph2. Phẩẩmm

chchấấtt

Thếgiới quan khoa học

Lý tưởng đ ào tạo thếhệ tr ẻ

Lòng yêu tr ẻ

Lòng yêu nghề

Những phẩm chất đạo đức khác phù hợpvới hoạt động của ngườ i thầy giáo

V Năng lực của ngườ i thầy giáo

Page 135: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 135/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN8Chương VII. Tâm lý h ọc nhân cá ch người thầy giáo

1. Năng lực- Dạy học

- Giáo d ục- Tổ chức các ho ạt động sư phạm

V Năng lực của ngườ i thầy giáo

Page 136: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 136/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN9Chương VII. Tâm lý h ọc nhân cá ch người thầy giáo

1.1. Nhóm năng lự c dạy học

• Hiểu HS trong quá trình d ạy họcvà GD• Tri thức và t ầm hiểu biết của

người thầy giáo

• Chế biến tài li ệu h ọc tập• Nắm vững k ỹ thuật dạy học• Năng lực ngôn ng ữ

Page 137: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 137/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN10Chương VII. Tâm lý h ọc nhân cá ch người thầy giáo

1.2. Nhóm năng lự c giáo dục• Vạch d ự án phát tri ển nhân cách h ọc sinh• Giao ti ếp sư phạm• Năng lực c ảm hoá h ọc sinh

• Khéo léo ứng x ử sư phạm

Page 138: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 138/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN11Chương VII. Tâm lý h ọc nhân cá ch người thầy giáo

1.3. Nhóm năng lự c tổ chức các hoạt động sư phạm

• Năng lực tổ chức và c ổ vũ học sinh• Năng lực đoàn k ết học sinh• Năng lực tổ chức và v ận động nhân dânh, cha m ẹ

học sinh

VI Sự hình thành uy tín củangườ i thầy giáo

Page 139: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 139/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN12Chương VII. Tâm lý h ọc nhân cá ch người thầy giáo

1. Khái niệm uy tín• Uy tín c ủa người GV là t ấm lòng và tà i năng của

người GV• Cần phân bi ệt uy tín th ật (uy tín chân chính) và uy

tín gi ả (uy tín quy ền uy)

ngườ i thầy giáo

Page 140: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 140/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN13Chương VII. Tâm lý h ọc nhân cá ch người thầy giáo

2. Vai trò uy tín của ngườ i thầy giáo• Sức m ạnh tinh th ần và năng lực c ảm hoá c ủa người

GV có uy tí n được nhân lên g ấp b ội• Uy tín c ủa người GV có ảnh hưởng m ạnh m ẽ đến

tư tưởng, tình c ảm HS

3. Điều kiện để hình thành uy

Page 141: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 141/204

Nguy ễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN14Chương VII. Tâm lý h ọc nhân cá ch người thầy giáo

ệ ytín của ngườ i thầy giáo

– Thương yêu HS và tận tu ỵvới ngh ề – Công b ằng trong đối xử – Ph ải có chí ti ến th ủ

– Có phương pháp và k ĩ năng tá c động trong d ạyhọc và GD h ợp lý, hi ệuquả và sáng t ạo

– Mô ph ạm, gương mẫu vềmọi mặt, ở mọi lúc, m ọinơi

Page 142: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 142/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvàế ớ

Page 143: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 143/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

2 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

tiếng nước ngoài

I

KHÁI NIỆMCHUNG VỀHOẠT ĐỘNG LỜI NÓITIẾNG MẸ ĐẺVÀ

TIẾNG NƯỚCNGOÀI

HÀNH ĐỘNG VÀTHAO TÁC LỜINÓI TIẾNG MẸ ĐẺVÀ TIẾNGNƯỚC NGOÀI

II

LOẠI HÌNH, HÌNHTHÁI VÀ MỨC ĐỘHOẠT ĐỘNG LỜI

NÓI TIẾNG MẸ ĐẺVÀ TIẾNGNƯỚC NGOÀI

III

I. KHÁI NIỆM CHUNG VỀHO ẠT ĐỘNG LỜI NÓI TIẾNG MẸ ĐẺVÀ TIẾNG NƯỚC NGOÀI

Page 144: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 144/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

3 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

ĐẺVÀ TIẾNG NƯỚC NGOÀI

- Về lãnh thổ tồn tại

1. Khái niệm tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

1.1. Các điều kiện ( chỉ số) phân biệt tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

- Về thứ tự nắm vững

Page 145: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 145/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

4 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

Hello!Howare

you?

Nắm vững trước(thứ tiếng thứ nhất)

Nắm vững sau(thứ tiếng thứ hai)

- Vềvai trò của thứ tiếng nắm vững đối với sự hìnhhà h à há iể hâ á h

Page 146: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 146/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

5 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

thành và phát triển nhân cách

Vai trò to lớntrong việc hoànthiện nhân cách

Góp phần mở

r ộng tầm hiểu biếtcủa con người

1.2. Định ngh ĩ a tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

Page 147: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 147/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

6 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

Tiếng m ẹ đẻlà thứ tiếng c ủa

dân t ộc mình, đất nướ c mìnhđượ c n ắm vững trướ c tiên và

góp ph ần quy ết đị nh trong vi ệchình thành và phát tri ển TL,

YT, N C con ngườ i.

Tiếng nướ c ngoài là th ứ tiếngcủa các dân t ộc ở nướ c

ngoài, đượ c n ắm vữ ng sau,chủyếu đểlàm công c ụ giaolưu giữ a các qu ốc gia và đểmở r ộng ph ạm vi nh ận th ứ c

của con ngườ i.

Một số thuật ngữ:

Page 148: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 148/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

7 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

• Bất cứ ngôn ngữ nào cũng vừa là tiếng mẹ đẻ, vừa làtiếng nước ngoài.

Một số thuật ngữ:

- Ngoại ngữ ( hay gọi tiếng nước ngoài)- Tiếng mẹ đẻ- Tiếng quốc gia- Tiếng chính thức

- Tiếng quốc tế

2. Quan niệm hoạt động vềngôn ngữ và lời nói2.1. Ngôn ngữ và lời nói không đố i lập nhau tuyệt đối

Page 149: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 149/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

8 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

g g g ập yệ

Ngôn ngữ Lời nói

Cái chungTính xã hộiKhách quan

Cái riêngTính cá nhân

Chủquan

Quan điểm hoạt động không phủnhận sự khác nhau giữa ngônngữ và lời nói, mà nhấn mạnhsự khác nhau đ ó chỉ là tương

đối. Ngôn ngữ không thể tồn tạingoài lời nói, còn lời nói chỉ cóthểcó được nhờ sử dụng ngôn

ngữ.

2.2. Ngôn ngữ là một phương tiện xã hội đặc biệt

Page 150: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 150/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

9 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

g g ộ p g ệ ộ ặ ệ

• Ngôn ngữ phản ánh sự thống nhất biện chứng củahai qúa trình diễn ra đồng thời trong HĐ lao động:Quá trình khái quát hiện thực (HĐ nhận thức) vàquá trình thông báo (HĐ giao tiếp).

• Ngôn ngữ là công cụ tâm lý đểthực hiện các hoạtđộng bên trong của con người (tư duy, ý thức…)

Lao động Thông báo Khái quát hoá

2.3. Lời nói là một phạm trù ngang bằng với ngôn ngữ, là mộtdạng hoạt động đặc biệt của con người

Page 151: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 151/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

10 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

ạ g ạ ộ g ặ ệ g

• Phải hiểu lời nói là hoạt độngvới tất cả những nhân tố kháchquan và chủ quan quy định

hành vi của người mang ngônngữ, tất cả những mối liên hệcủa chủ thể với thế giới bênngoài.

• Phải hiểu cấu trúc bên trongcủa hành động lời nói.

Hoạt độnglời nói

Động cơlời nói

Hành độnglời nói

Mục đíchlời nói

Thao tác

lời nói

Phương tiện

lời nói

2.4. Ngôn ngữ và lời nói là hai mặt của hoạt động lời nói

Page 152: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 152/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

11 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

g g g

Ngôn ngữ và lời nói có quan hệmật thiết với nhau,chúng là hai mặt của một thực thểduy nhất - hoạtđộng lời nói. Chỉ có trong HĐ lời nói thì phạm trùngôn ngữ và lời nói mới có được sự tồn tại thực.

2.5.Ý ngh ĩ a của quan niệm hoạt động vềngôn ngữ và lời nói

Page 153: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 153/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

12 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

g q ệ ạ ộ g g g

Vạch ra bản chất của ngôn ngữ là hoạt động, mangtính xã hội, có cấu trúc, cơ chế cụ thể, làm cơ sở đểxây dựng một lí luận khoa học về dạy và học tiếngmẹ đẻvà tiếng nước ngoài.

Hãy đợi đấy!?!

3. Thuật ngữ hoạt động lời nói

Page 154: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 154/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

13 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

Can u tell me the wayto the post office,

please?

H – G(lớp học NN)

An – Mr. A(Tại Anh)HĐLN với đầy đủ tính

thu ật ng ữ c ủa nó ch ỉ có đượ ckhi có động cơ ph át ngôn l ờ inói, t ứ c là có c ấ u trú c nhưc ấ u trúc c ủa m ột HĐ bấ t kì.Quá trình này ch ỉ có trongd ạy và h ọc ngo ại ng ữ .

HĐLN như một HĐ độ c l ậ ptr ọn v ẹn thì không t ồn t ại. Nókhông ph ải là HĐ tự nó, do nóvà cho nó, mà luôn nh ậ p vàothành ph ần c ủa m ột HĐ kh ác( HĐ tr í tu ệ , HĐ lao độ ng, HĐvui chơi ...), tr ở thành m ột b ộ

ph ận c ủa HĐ đ ó, và có vai tròlà phương tiệ n, công c ụ chonh ững HĐ đ ó.

Sơ đồ cấu trúc hoạt động lời nói

Page 155: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 155/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

14 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

ạ ộ g

HĐLNHĐLN

Bằng ti ế ng m ẹ đẻ( Đã n ắm v ữ ng)

Bằng ti ế ng m ẹ đẻ( Đã n ắm v ữ ng)

Bằng ti ếng nướ c ngoài Bằng ti ếng nướ c ngoài

Đang nắ m v ữ ngĐang nắ m v ữ ngĐã n ắm v ữ ngĐã n ắm v ữ ng

ĐCLN ĐCLN

H/ đLN H/ đLN MĐLN MĐLN

PTLN PTLN

HĐLN HĐLN

TTLN TTLN

H/ đ LN H/ đ LN

TTLN TTLN PTLN PTLN

MĐLN MĐLN

II. Hành động và thao tác lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếngnước ngoài

Page 156: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 156/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

15 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

nước ngoài

1. Hành động lời nói1.1. Khái niệm

Là m ột quá trì nh độc lập tương đối phụthuộc vào m ục đ ích (trung gian, c ụ thể) đượ c ýthứ c và qu ện ch ặt vớ i hà nh động khác c ủa HĐchung, ch ị u s ự chi ph ối của MĐ(động cơ ) củaHĐ chung đ ó.

1.2. Đặc điểm

Page 157: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 157/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

16 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

• Có mục đích và nhiệm vụ riêng

VD: Hãy đưa cho tôi cốc nướ c.Hay: Please give me a cup of tea.

• Có quan hệ chặt chẽvới các hành động của hoạtđộng chung, đặc biệt là các hành động xảy ratrước và sau đó

Hành động lời nói có cấu trúc riêng

Page 158: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 158/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

17 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

Cùng có mục đích lời nói là giớithiệu tên, nhưng:

Tôi làLong

My name’sLong

PTLN = TV

PTLN = TA

H/đLN

TTLNTTLN PTLNPTLN

MĐLNMĐLNH/đLNH/đLN

1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hành động lời nói

Page 159: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 159/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

18 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

Động cơHình ảnh của những cái đã và đang được nhậnthức trong hoàn cảnh và tình huống nảy sinh độngcơ phát ngôn.Hình ảnh kết quả (hay mô hình của cá i tương lai,mô hình của hành động tiếp sau), ngh ĩ a là ý ngh ĩ a,tác dụng, hiệu quả của hành động lời nói nếu đượcphát ra.

1.4. Các giai đoạn hình thành hành động lời nói

Page 160: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 160/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

19 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

Kiểm tra4

Hình thành động cơ ph át ngôn1

Lập chương tr ình,kếhoạch phát ngôn2

Thực hiện chương tr ình(kếhoạch) phát ngôn3

2. Thao tác lời nói2 1 Khái niệm

Page 161: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 161/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

20 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

2.1. Khái niệm

Là đơn vị nhỏ nhất, thể hiện s ự khác nhau nh ấttrong c ấu trú c HĐLN của m ột thứ tiếng c ụ thể, làmnhiệm vụ thự c hiện chương tr ình lờ i nói, t ứ c là đưacác c ấu thà nh trong chương tr ình lờ i nói vào b ộ mã

ngôn ng ữ cụ thể.

2.2. Đặc điểm

Page 162: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 162/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

21 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

• Không có tính độc lập, không có tính mục đích tựthân, mà bị quy định bởi các đặc điểm của hànhđộng lời nói (MĐ, chương tr ình...) đã hình thànhtrước đó, bởi phương tiện (ngôn ngữ) cụ thể thựchiện hành động lời nói và bởi tình huống hay ngữcảnh lời nói.

• Không được chủ thể của HĐLN ý thức ngay từ đầu,vì nó bị chi phối bởi hàng loạt các yếu tố cụ thể củatình huống lời nói.

• Rất dễ bị tự động hoá (r ất “cứng”), do đó khó thayđổi và khi sai sẽ r ất khó sửa.

2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến thao tác lời nói

Page 163: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 163/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

22 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

• Sự khác nhau giữa các ngôn ngữ (quy tắc cấu âm, cấu tạo vàsử dụng từ...)

VD: Tôi không có tiền = I have no money.(Don’t say: I don’t have money)• Tình huống cụ thể còn chưa kịp nhập vào hành động (nơi

chốn cụ thể, người đang giao tiếp là người thân hay lạ...)• Văn cảnh chung.• Những khác biệt cá nhân trong kinh nghiệm lời nói, đặc biệt là

những khác biệt khi thực hiện chương tr ình vận động phátâm.

• Phong cách lời nói.• Các đặc điểm biểu cảm của người giao tiếp.

VD: Phân tích phong cách lời nói của hai tác giảqua hai bài thơ sau:

Page 164: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 164/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

23 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

•“Mẹcủa anh” - Xuân Quỳnh

Phái đâu mẹcủa riêng anhMẹ là mẹcủa chúng mình đó thôi

Mẹ tuy không đẻ, không nuôiNhưng em ơn mẹsuốt đời

chưa xong.Ngày xưa má mẹcũng hồng

Bên anh, mẹ thức, lo từng cơn đauBây giờ tóc mẹ tr ắng phau

Đểcho mái tóc trên đầu anh đen Đâu con dốc nắng đường quen

Chợ xa gánh nặng mẹ lên mấy lần

Thương anh thương cả bước chânGiống bàn chân mẹ tảo tần năm nao

Lời ru mẹhát thuở nàoChuyện xưa mẹkể lẫn vào thơ anh.

Nào là hoa bưởi, hoa chanhNào câu quan họmái đình cây đa

Xin đừng bắt chước câu ca Đi vềdối mẹ đểmà yêu nhau

Mẹkhông ghét bỏ em đâuYêu anh, em đã là dâu trong nhà

Em xin hát tiếp lời caRu anh sau nỗi âu lo nhọc nhằn

Hát tình yêu của chúng mìnhNhỏnhoi giữa một tr ời xanh

khôn cùng

Giữa ngàn hoa có núi sôngGiữa lòng thương mẹmênh mông

không bờChắt chiu từ những ngày xưa

Mẹ sinh anh đểbây giờ cho em...

Page 165: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 165/204

2.4. Con đường hình thành thao tác lời nói

Page 166: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 166/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

25 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

• Tự động hoá (từ có ý thức => tự do)• Bắt chước (Tự do => có ý thức)

III. Loại hình, hình thái và mức độhoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếngnước ngoài

Page 167: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 167/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

26 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

1. Các loại hoạt động lời nóiTiêu chí phân loại Các loại HĐLN Thứ tự phát

sinhHình thái giao tiếp Khẩu ngữ Lời nói đối

thoạiTrước

Lời nói độcthoạiBút ngữ Sau

Nhu cầu kích thích Tiếp nhận lờinói

Nghe Trước

Đọc SauSản sinh lời

nóiNói Trước

Viết Sau

* Lịch sử ra đời của chữ viết gắn liền với lịch sử pháttriển của trí nhớ

Page 168: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 168/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

27 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

triển của trí nhớ

• Đểnhớ được các sự kiện, người ta sử dụng các vậtthay thế (nút thắt, lông chim...)

• Hệ thống biểu tượng tiền ký tự.

VD: Các biểu tượng Tartaria, tìm thấy ở Romania 2.700 năm TCN

Page 169: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 169/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

28 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

VD:Những mai rùa tìm thấyở Trung Quốc có các biểu hình vẽ được cho là chữ viết, 6.600 năm TCN

Page 170: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 170/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

29 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

Hệ thống chữ viết đầu tiên của loài người ra đờ i cuối thiên niên kỷ3 TCN tạivùng Sumer (Lưỡng Hà) ở dạng chữ hình nêm

Page 171: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 171/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

30 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

Lá thư t ìm th ấy ở Telloh c ủa th ầy tếLu'enna g ử i nhà vua (có l ẽ tên là)Urukagina c ủa thành Lagash, Lưỡ ng Hà , thông báo con ngà i đ ãchết tr ận, kho ảng năm 2.400 TCN.

Page 172: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 172/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

31 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

• Chữ viết thời kỳ đồ đồng (Chữ viết hình nêm, chữ tượnghình cổ ai cập, chữ viết Trung Hoa, chữ tượng hình tiểu Á, chữ viết Ấn Độ...)

• Thời kỳ đồ sắt (chữ viết Hy Lạp bắt đầu đưa vào các kí tựnguyên âm, chữ Hy Lạp và Latin vào các thếkỷ đầu Côngnguyên là phát tích của một số hệ thống ký tự Châu Âu)

• Sự ra đờ i hệ thống chữ viết Alphabet

Page 173: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 173/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

32 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

2. Các hình thái hoạt động lời nói

Tham sốá h

Lời nói bên ngoài Lời nói bên trong

Page 174: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 174/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

33 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

so sánh

1. Nơi tồntại

Diễn ra bên ngoài trí óc conngườ i, trong HĐ và GT

Diễn ra bên trong đầu óc c ủa conngườ i, trong t/huống phải giảiquyết nhiệm vụ

2. Tínhvật chất

Có tính vật chất hay vậtchất hoá (tồn tại dưới dạng

âm thanh và chữ viết)

Không có tính vật chất (chỉ làhình ảnh âm thanh hay biểu

tượng vềcon chữ)3. Đặcđiểm

+ Có tính vật chất+ Có tính triển khai, đầy đủ,kết cấu chặt chẽ và đảmbảo những chuẩn mựcngôn ngữ nên có tính kháchquan, ổn định+ Có tính dư thừa thông tin

+ Có tính rút gọn tối đa của cáccấu thành lời nói+ Có tính vị thể (chỉ toàn vị ngữ)+ Mang nội dung ý chứ khôngphải là ngh ĩ a và phụ thuộc nhiềuvào tình huống, ngữ cảnh

4 Nguồn Có trước Có sau (do lời nói bên ngoài

Page 175: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 175/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

34 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

4. Nguồngốc phát

sinh

Có trước Có sau (do lời nói bên ngoàiđược chuyển vào và rút gọnlại)

5. Chứcnăng

Làm phương tiện cho HĐvà GT

Làm công cụ cho HĐ tr í tuệ

6. Dạng

thức

Lời nói thuần tuý bên ngoài

và lời nói thầm. (Tồn tạinhờ âm thanh nhưng khácnhau về cường độ)

7. Sựchuyển

hoá

LNBN LN thầm LNBT LNBT LN thầm LNBN

3. Các mức độhoạt động lời nói

Page 176: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 176/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

35 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

Các mức độhoạt động lời nóiTham sốso sánh

Sinh lý (thấp nhất) Tâm lý Xã hội (cao nhất)

Nguồngốc phát

sinh

Sinh ra đã có (bẩmsinh), còn gọi là

mức phản xạ, mức

bản năng, mứccảm giác.

1 tuổi mới có, còngọi mà mức chủthể, mức tự tạo,

mức cảm tính,mức tri giác.

3 tuổi mới có, là mứccó ý thức xã hội, mứckhái quát, mức nhân

cách.

Đặctrưng

Điển hình ở độngvật

Chung cho cảvậtvà người

Chỉ có ở con người

Tính ýthức

Không có YT,không có biểutượng vềhìnhthức ngôn ngữ

Có biểu tượng vềâm thanh kích

thích nhưng chưaYT được nội dungkích thích đó

Có YT rõ về sự hìnhthành phát ngôn lời nói,có khái niệm đầy đủvềquy trình đó, lời nóiđược hình thành theo

đúng chuẩn mực xã hội

VD: Bài ca dao sau thểhiện mức độhoạt động lời nói nào?

Page 177: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 177/204

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻvà tiếng nước ngoài

36 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN

Vợ đang tập b ắn máy bay,Chồng khen: “v ợ tớ cũng tay súng già”.

Mải tập vợ chẳng nghe ra,Trưa vềvợ r ỗi vợ la om sòm.

Rằng “tôi là gá i năm con,Tr ẻ già chi n ữ a, anh còn chê tôi!”

Chồng r ằng: “Cô th ật lôi thôi,Bảo r ằng tay súng, b ảo người cô đâu”.

Chương 9:ĐẶC TRƯNG VÀ QUY LUẬT

Page 178: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 178/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

ĐẶC TRƯNG VÀ QUY LU ẬTCỦA HO ẠT ĐỘNG GI ẢNG D ẠY

NGO ẠI NGỮ

I. Khái niệm chung vềhoạt động giảng dạy ngoại ngữ

II. Đặc trưng của hoạt động giảng dạy ngoại ngữ

III. Một sốquy luật của quá trình nắm vững ngoại ngữ

I.Khái niệm chung vềhoạt động giảng dạy ngoại ngữ1. Hoạt động giảng dạy ngoại ngữ

Page 179: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 179/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

Hoạt động d ạy học ngo ại ngữ đượ c dù ng đểch ỉ một phương thứ c xã h ội đặc thù c ủa ho ạtđộng tái t ạo m ột ngo ại ngữ cụ thể. Nó baogồm HĐDNN của GV và HĐHNN của HS.

1.1. Khái niệm

Page 180: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 180/204

Page 181: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 181/204

Page 182: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 182/204

Chức năng

Page 183: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 183/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

GV HS

Tích cực,chủ động,sáng tạo

Tổ chức. Điều khiển, điều chỉ nh

Hình thành năng lực NN

II. Đặc trưng của hoạt động giảng dạy ngoại ngữ1. Đặc trưng vềđối tượng của HĐGDNN

Page 184: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 184/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

ặ g ợ g

• Đối tượng của HĐGDNN là thứ ngôn ngữ cần học,cụ thể là HĐ lời nói bằng tiếng nước ngoài.

• Đối tượng của HĐH ngoại ngữ là hình thức võ đoáncủa SVHT, chứ không phải bản thân SVHT đó.

VD: H2O = H2 + O2

Nước (Tiếng Việt)Water (Tiếng Anh)

Page 185: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 185/204

Page 186: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 186/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

• Động cơ học ngoại ngữ khác với động cơ họctiếng mẹ đẻlà do:

(1). Nhu cầu nắm vững tiếng mẹ đẻtr ở thành bứcthiết đểtr ẻGT, còn việc học tiếng nước ngoài(nhất là ngoài môi trường tiếng) ko có nhu cầubức thiết này.

(2). Học tiếng mẹ đẻcó môi trường tiếng, còn họctiếng nước ngoài không có môi trường tiếng.

3. Đặc trưng vềmục đích của hoạt động giảng dạyngoại ngữ

Page 187: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 187/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

• MĐ của GV: giúp HS l ĩ nh hội được ngoại ngữ cầnhọc.

• MĐ của HS: nắm vững ngoại ngữ như là mộtphương tiện đểnhận thức và giao tiếp. Tức là nắmvững cảvề lí thuyết tiếng (tri thức ngôn ngữ) vàthực hành tiếng (KX, KN lời nói tương ứng).

• Giống như động cơ, MĐ không có sẵn mà đượchình thành và phát triển trong quá trình học sinh

thiết lập được mối quan hệvới đối tượng (khi HStiến hành hoạt động học).

4. Đặc trưng về phương tiện của hoạt động giảngdạy ngoại ngữ

Page 188: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 188/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

PT của người GV (PT bên trong và PT bên ngoài).

PT của HS: PT bên ngoài (đã có sẵn) PT bên trong (chưa có)

PT của HĐGDNN khác so với PT của việc dạy học cácmôn học khác.

Trong DHNN theo quan điểm mới thì việc sử dụng tiếngmẹ đẻbị khống chế đến mức tối đa. ( PT phi ngôn ngữ).

Page 189: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 189/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

Page 190: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 190/204

5. Đặc trưng vềđiều kiện của hoạt động giảng dạyngoại ngữ

Page 191: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 191/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

• Những đặc điểm của GV (Nhân cách).• Những đặc điểm của HS (những khả năng đã có,thái độ, PP học tập...)

• Các tài liệu học tập (giáo trình, các PT k ĩ thuật...)

• Môi trường tiếng (có hay không có môi trườngtiếng)

Tất cả cá c điều kiện nà y đều quan tr ọngnhưng trự c tiếp gây ảnh hưở ng cho k ết qu ả của

HĐDHNN l à cá c điều kiện về phí a ngườ i học(đặc biệt là trí nh ớ ).

Theo, A.A. Leônchiep, khi hình thành lời nói, HSphải huy động đến các loại và các quá trình trí nhớ

sau:

Page 192: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 192/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

sau:• Trí nhớ tình huống• Trí nhớ văn tự• Trí nhớ chương tr ình• Trí nhớ nội dung• Trí nhớ hình thức• Trí nhớ ngữ pháp• Trí nhớ từ• Trí nhớ khuôn mẫu lời nói• Trí nhớ âm thanh

III.Một sốquy luật của quá trình nắm vững ngoại ngữ

Page 193: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 193/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

1. QL thống nhất giữa l ĩ nh hội tri thức ngôn ngữ với việchình thành k ĩ xảo, k ĩ năng lời nói ngoại ngữ

• Thực chất đây là mối quan hệgiữa:

Ngôn ngữ và lời nóiNgh ĩ a và ý

Lí thuyết và thực hànhLí luận và thực tiễn

Tiếp thu và vận dụng

ộ đ hâ 3 hỉ iê đi h ở Ấ ộ hi hải điề

Page 194: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 194/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

Một cơ quan được phân 3 chỉ tiêu đi học ở Ấn Độ. Khi phải điềnvào FORM, mục Sex, 3 quí ông viết như sau:- Three Times a week- Sometimes- Not married

Còn cô thư kí nọ thì thật thà hơn vớI câu tr ả lờI: Never Một giáo viên tiếng Anh tỏ ra thông hiểu tiếng Anh hơn cả, ông taviết vào:When I feel well, I make three times per night

Ngôn ngữ (tri thức ngôn ngữ) Lời nói (K ĩ xảo, k ĩ năng lờinói)

Page 195: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 195/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

)

Ngôn ngữ là những quy địnhchung, thống nhất của cộng

đồng, được thểhiện ở phương thức ngữ pháp củamột ngôn ngữ cụ thể (ngữ

âm, từ vựng, ngữ pháp). Nómang tính khách quan , là

ngh ĩ a . Những tri thức ngôn

ngữ này được thểhiện ởmôn lí thuyết tiếng.

Là những cái có tính sángtạo, sinh động, cụ thể, độc

đáo của từng cá nhân trongHĐ và GT - mang tính ch ủquan , là ý của chủ thể. Sự

sáng tạo độc đáo này chínhlà các hành động lời nói (KX,KNLN)tương ứng với các tri

thức ngôn ngữ và được hìnhthành ởmôn thự c hành ti ếng .

Page 196: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 196/204

Một anh chàng người Huếvào một tiệm hớt tóc đểhớt tóc.

Page 197: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 197/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

ộ g g ộ ệ

Cô gái hớt tóc cũng là người Huế, hỏI anh chàng. Cô gái:“Anh kặc ngắn hay kặc dài” (Anh cát ngắn hay cắt dài)

– Anh chàng: “Tôi kặc ngắn”.

Cô gái nói: “Ôi chu choa,anh đẹp trai ra ri mà lại kặc ngắn

à?”.Chàng trai: “ngắn dài thi liên quan chi đến cô. Thế thì cho tôikặc dài đi”.

Cô gái: “Anh này ăn nói vô duyên, ba hồi kặc ngắn, ba hồicặc dài. Thế thì anh có kặc không?”.Chàng trai: “Tôi không kặc”.

Page 198: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 198/204

3. QL chuyển dần ý thức từ hình thức ngôn ngữsang nội dung lời nói và quan hệhoạt động

Page 199: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 199/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

• Việc nắm vững tiếng nước ngoài diễn ra theocon đường có chủý, có ý thức.

• YT tham gia vào qúa trình nắm vững tiếng nướcngoài theo quy luật: lúc đầu YT được tập trungcao độ ở hình thức ngôn ngữ, r ồi giảm dần đểchuyển YT vào nội dung lời nói và quan hệhoạtđộng. Cuối cùng giải phóng YT hoàn toàn khỏihình thức ngôn ngữ để tập trung vào nội dung lời

nói và quan hệhoạt động.

• YT tham gia vào qúa trình nắm vững tiếng nướcngoài theo 4 cấp độ:

Page 200: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 200/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

– Cấp độtích cực YT (lúc bắt đầu học) – Cấp độkiểm tra có ý thức (lúc đang học)

– Cấp độkiểm tra thiếu YT (lúc chưa nắmvững)

– Cấp độkiểm tra không có YT (lúc đã nắmvững)

Page 201: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 201/204

• Khi học đểnắm vững tiếng nước ngoài, ở HS đãhình thành nên 3 loại KX, KNLN:

Page 202: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 202/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

– Các KX, KNLN được chuyển thẳng từ tiếngmẹ đẻsang tiếng nước ngoài.

– Các KX, KNLN từ tiếng mẹ đẻ chuyển sangtiếng nước ngoài phải qua điều chỉ nh (là loạichiếm chủyếu)

– Các KX, KNLN không có trong tiếng mẹ đẻ,phải được hình thành mới trong TNN.

5. QL tiến bộkhông ổn định trong kết quảnắmvững ngoại ngữ

Page 203: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 203/204

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHNChương 9. Đặc trưng và quy luật củahoạt động giảng dạy ngoại ngữ

• Qúa trình nắm vững tiếng nước ngoài diễn ra ởnhiều cấp độkhác nhau: – Cấp độ đơn giản

– Cấp độphức tạp

– Cấp độhoàn chỉ nh

Nếu người học nắm vững tiếng nước ngoài ởcấp độ càng thấp thì qúa trình quên càng dễ

Page 204: Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

8/13/2019 Bài giảng Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi Tác giả: Nguyễn Xuân Long Nguồn gốc: Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-tam-ly-hoc-su-pham-va-lua-tuoi-tac-gia-nguyen 204/204

dàng, nhanh chóng và việc tiếp thu càng khókhăn hơn. Ngược lại, nếu người học nắm vữngNN ở cấp độ cao hơn thì kết quả nắm vữngcàng ổn định hơn, quá trình tiếp thu càng thuận

lợi hơn. Khi chưa nắm vững TNN ở cấp độhoàn chỉ nh thì vẫn còn nguy cơ NN đã nắmđược bị “tuột khỏi đầu”.