bai a cam - viet-studies · tich hd. doc m6r cudn s6ch hay d6 ih m6t ni.m nhan hoc sac sao dem rai...

3
TAP cHlvHDG s6 qtzotz 77 :, DIEM SACH Erik Harms (2016), Luxury and Rubble: ^civility and Dispossession in the New Saigon (Hoinh trdngvh dd nfu: idnminh vi mdt m6t & sai Gdn thli m6i), university of california press. rucuyEn rnl rucuvEr MINH ii nrm trudc, t6i cloc m6t cu6n s6ch duoc chia ra hai phin, phin rri, Hodnh trdng xong cri an tuong m6i. Ddy Ii cu6n (Luxury)vapninnmangt6n Diindt(Rubbre). l:,::::f::":,,?,1 ,!2",,r:.,r,"' d.u? pnan r noi ,a rich Jph6midn, quan hQ xd hQi chi Minh Cirv (Tamdich: "s-di Gdn ngo4i vi: vi kh6ng il;;;il;;;::#:J,Ti[: cu6c sc5ng b6n 16 rhinh prrii Ho chi Minh,,; ma, crla il;;";;;;;;i),,nn, phri My cfia Erik Harms. An ,o*g nn6t f a ch6t tho thdm ,*rl;; pr.,an rf phdn tich ti6n trinh giii t6a d6m trong nhring trang vi6t v6 cuQc s6ng ad ;;'*i, uu thi m6i Thri Thi.m. T6i doc thucrng nhdt v) nhfrng giao ti6p h)ng nghy cfra lidn m6t mach, xong trong hai ngiy cu6i tuin, nguoi dan 'ing ngoai vi m6t thinh ph6 dang giong nhu dugc u6ng m6t Iy tri d6 gifra rrua Adi ttray nhanh ch6ng. cdng v6i nhung phdn hd. Doc m6r cudn s6ch hay d6 Ih m6t ni.m tich nhan hoc sac sao dem rai m6t *u: ,11 , r,, ,i*r.dn thri ho.n nhiou khi doc m6t cutin m6i vd quan hxa hoi 'a kh6ng -sian cfia Sii ,u.n nrl "a viet Nam vh c6 thdtot ntii nhirng Gdn' T6i nghi t6c gii hin phii li m6t nguor trii nghic,n crla rninh ri m6t nguoi vi6t v6i rdt hidu vir yu m6n Shi Gdn' ngudi Siicdn - nhrmg gi cluoc 'iet trong s1ch. N6u nhu srii h)nh inh nhring con nguli ven thinh pn6 nien Gdr;;,q,;,,i rnd. rrq. ,rr"arr-, .ong nntmg mt5i lon da chi6u, nhiiru ting nghTa, chfmg t6 su *r" n?1:, ruong t6c xd h6i cria ngud Sii Gbn hidu biOt sdu sdc vb ho vi m6i trucrng l'*en n6a, r'en d6 rrong qu6 trinh do thi h6a sau Ddi m6i xd h6i quanh ho' T6i Ih nguoi gtic Bfc. dqc th\ Hodnh irri,.,p ,ri dti ndr ri m6t phdn tich s6ch cim thdy hieiu th6m nhibu v6 rhlnl phucmg nu, oiy nsng ruclng xua nay,u,'.::: ffi i?;; :T#il11TJ:x.1:.ll,:::: hit minh, vi thuc ldng th6y n6 tr6 n6n c ru hon m6t chf t. 'Lt6 Lttd! 'u Lr(-, nen quyen ra rong n6 rrrc ram mu, 'shi Gdn ttcuoinh*ng n5m 90 tr6lai dd1,. Lai m6t Iin nfra, t6c gii thd Tho ndn ndm ngo6i thdy cutin thir hai cria hidn kha nrn-e phan tich sdc s6o dqa tr6n tu t6c gii xuat hien, tdi doc lu6n -lin niy kh6ng lieu diin cia r'i sir lieu duoc nghi6n c*u k! phii tim ki6m ddu xa vi t6c gii d6.tr.o, *udi ludng, su nhav cirn cfia m6r nha nh6n hoc bin sdch ctia minh du6i dang md, tfic Ii c5 xudt sic ra moi tdm rdng r;,;il; **;;; thi tii mi6n phi ngay ti trang web .,la nrri sdng trong ,iann pr,o rdm ldng niy th6 hiQn xudt bin' Cut,n nd1' rt'.lb, Luxun'antt Rubble; 6 su cam thong vh n6 luc od i.,ld], duoc nhrmg civilin' and Dispossessiort in the ,Nev' saigorz trdn trd r a ci nhrmg m6u thu6n trong cac cau (Tam dich: 'Hoanh rrins r i do nat: vdn rninh chur'en 'i suy tu mi ho kd, dt hp la ai B6n vi mdt mat d s;i Gt;r rhli moi . Cu6n sach .*nn i., ,'nr, "u, hic di d6m, hii huoc. iric

Upload: lemien

Post on 26-Feb-2019

216 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Bai a Cam - VIET-STUDIES · tich hd. Doc m6r cudn s6ch hay d6 Ih m6t ni.m nhan hoc sac sao dem rai m6t *u: ,11 , r,, ... doi di ncyi kh6c Od tdy ch6 xiy dlmg nhimg tda nhi, khu thuong

TAP cHlvHDG s6 qtzotz77

:,DIEM SACHErik Harms (2016), Luxury and Rubble: ^civility and Dispossessionin the New Saigon (Hoinh trdngvh dd nfu: idnminh vi mdt m6t

& sai Gdn thli m6i), university of california press.

rucuyEn rnl rucuvEr MINH

ii nrm trudc, t6i cloc m6t cu6n s6ch duoc chia ra hai phin, phin rri, Hodnh trdngxong cri an tuong m6i. Ddy Ii cu6n (Luxury)vapninnmangt6n Diindt(Rubbre).l:,::::f::":,,?,1 ,!2",,r:.,r,"' d.u? pnan r noi ,a rich Jph6midn, quan hQ xd hQichi Minh Cirv (Tamdich: "s-di Gdn ngo4i vi: vi kh6ng il;;;il;;;::#:J,Ti[:cu6c sc5ng b6n 16 rhinh prrii Ho chi Minh,,; ma, crla il;;";;;;;;i),,nn, phri Mycfia Erik Harms. An ,o*g nn6t f a ch6t tho thdm ,*rl;; pr.,an rf phdn tich ti6n trinh giii t6ad6m trong nhring trang vi6t v6 cuQc s6ng ad ;;'*i, uu thi m6i Thri Thi.m. T6i docthucrng nhdt v) nhfrng giao ti6p h)ng nghy cfra lidn m6t mach, xong trong hai ngiy cu6i tuin,nguoi dan 'ing ngoai vi m6t thinh ph6 dang giong nhu dugc u6ng m6t Iy tri d6 gifra rruaAdi ttray nhanh ch6ng. cdng v6i nhung phdn hd. Doc m6r cudn s6ch hay d6 Ih m6t ni.mtich nhan hoc sac sao dem rai m6t *u: ,11 , r,, ,i*r.dn thri ho.n nhiou khi doc m6t cutinm6i vd quan h€ xa hoi 'a kh6ng -sian cfia Sii ,u.n nrl

"a viet Nam vh c6 thdtot ntii nhirngGdn' T6i nghi t6c gii hin phii li m6t nguor trii nghic,n crla rninh ri m6t nguoi vi6t v6irdt hidu vir y€u m6n Shi Gdn' ngudi Siicdn - nhrmg gi cluoc 'iet trong s1ch. N6u nhu sriih)nh inh nhring con nguli ven thinh pn6 nien Gdr;;,q,;,,i rnd. rrq. ,rr"arr-, .ong nntmg mt5ilon da chi6u, nhiiru ting nghTa, chfmg t6 su *r" n?1:, ruong t6c xd h6i cria ngud Sii Gbnhidu biOt sdu sdc vb ho vi m6i trucrng l'*en n6a, r'en d6 rrong qu6 trinh do thi h6a sau Ddi m6ixd h6i quanh ho' T6i Ih nguoi gtic Bfc. dqc th\ Hodnh irri,.,p ,ri dti ndr ri m6t phdn tichs6ch cim thdy hieiu th6m nhibu v6 rhlnlphucmg nu, oiy nsng ruclng xua nay,u,'.::: ffi i?;; :T#il11TJ:x.1:.ll,::::hit minh, vi thuc ldng th6y n6 tr6 n6n cru hon m6t chf t. 'Lt6 Lttd! 'u Lr(-, nen quyen ra rong n6 rrrc ram mu, 'shi Gdn ttcuoinh*ng

n5m 90 tr6lai dd1,. Lai m6t Iin nfra, t6c gii thdTho ndn ndm ngo6i thdy cutin thir hai cria hidn kha nrn-e phan tich sdc s6o dqa tr6n tut6c gii xuat hien, tdi doc lu6n -lin niy kh6ng lieu diin cia r'i sir lieu duoc nghi6n c*u k!phii tim ki6m ddu xa vi t6c gii d6.tr.o, *udi ludng, su nhav cirn cfia m6r nha nh6n hocbin sdch ctia minh du6i dang md, tfic Ii c5 xudt sic ra moi tdm rdng r;,;il; **;;;th€i tii mi6n phi ngay ti trang web .,la nrri sdng trong ,iann pr,o rdm ldng niy th6 hiQnxudt bin' Cut,n nd1' r€t'.lb, Luxun'antt Rubble; 6 su cam thong vh n6 luc od i.,ld], duoc nhrmgcivilin' and Dispossessiort in the ,Nev' saigorz trdn trd r a ci nhrmg m6u thu6n trong cac cau(Tam dich: 'Hoanh rrins r i do nat: vdn rninh chur'en 'i suy tu mi ho kd, dt hp la ai B6nvi mdt mat d s;i Gt;r rhli moi . Cu6n sach .*nn i., ,'nr, "u, hic di d6m, hii huoc. iric

Page 2: Bai a Cam - VIET-STUDIES · tich hd. Doc m6r cudn s6ch hay d6 Ih m6t ni.m nhan hoc sac sao dem rai m6t *u: ,11 , r,, ... doi di ncyi kh6c Od tdy ch6 xiy dlmg nhimg tda nhi, khu thuong

78 ru LrFu vAn x6a TAP CHI 1

-thim trim suy ngim kfritin cho viQc dqc mOtL.\.-cu6n s6ch vO nhftng vin d0 xd hQi phO ph6n

vh nghiOm tric tr6 nOn d6 ding hcrn. Trong s6chc6 nhfrng chi ti6t khi6n nguli dqc kh6ng kh6imim culi, vi dg doSn clac b'ac htru tri & PhfM] Htmg gllithich f'nghia bhi tho "Qui. mit"cira H6 Xudn Huong cho t6c gil, vI c6 nhfrngchi tiiSt llm ta cim th6ng v6i nhfrng m6t metcira nhtng ngudi dAn Thri ThiOm khi bu6c phiirdi b6 noi minh tld sting bao nlm.

Cdu tr(rc cu6n sach lh dqng y cia t6c giit:tldy lh mQt ciu chuyOn vi: "hai thinh ph5 trongmQt thlurh ph5", mqt noi li tiOn phong cia clai

goi li "vln minh d6 thf " vi mQt noi dang trongqu6 trinh tr& thhnh mQt trung tdm d6 thi hiQnd4i theo quy ho4ch ph6t tridn tdng thd cfia SiiGdn thdi m6i. Lich sirhinh thhnh cfia Phf MyHtmg dd duo. c xic dfnh, chu chuyOn vO ptliM! Htmg li mQt huydn thoai duoc dlmg lOn

mQt c6ch kh6o 16o vd srl hoinh tr6ng vrrcrn l6nfir dim liy, d6t hoang. Nhfrng ngudi ddn PhriM! Htmg ngiy nay tg hio ducr. c s5ng trongmQt kh6ng gian sang treng, vin minh, hiQn

d4i vh trat fiI, mqt 6c dio cria k!'cucrng xi hQivi f' thric c6ng ddn trong mQt thinh ph6 h9th6y c6n nhibu lQn l<On vh b6t cpp. Trong khid6, ti6n ffinh xdy dung Thri ThiOm m6i vdndang di6n ra, chi v&a m6i hai ba ndm trur6c,ngudi ddn Thfi ThiOm cfr v6n cdn bric xric vitranh d6u cho quydn duo. c hudng diin bir thich<ling khi bi di ddi, mQt vli nguli cbn ti'n ngingiira diSng dd n6t tru6c diy lh nhh minh trongbao n[m. SU hinh thinh hai khu d6 thi niytuong chtmg chi lh nhfrng di6n bii5n ngdu nhiOncria qu6 trinh d6 th! h6a, song phin tich cfiatic gihcho th6y mOt mtii quan hQ hfru co giftachring trOn nhidu binh diQn.

Tnr6c h6t, t6c giiL chi ra ring slrhokrh tr6ng& nhfrng kh6ng gian nhu Phf My Htmg hayThri Thi0m m6i (trong quy ho4ch) dtro. c tpo ra

tt chinh nhtng d6ng dd nit dd, tung lI nhi, lhquO huong cfia hing chgc ng)n ngudi phii didoi di ncyi kh6c Od tdy ch6 xiy dlmg nhimg tdanhi, khu thuong mli sang treng. Hoinh tr6ngvh dd n6t lh hai mflt cfia m6t ti6n trinh d6 th1

h6a trong d6 quyEn lgi cria clac tirc nh0n thitrulng vh nhfrng nh6m lfl ich (thucrng c6 quanhe v6i nhftrg nguli trong vi tri quydn hyc) dugccoi trgng hcyn so v6i nhfrng mdi quan t0m cfianh&ng nguli phli tri b6 nhl cira vuryn ruoc criaminh.

6 Ciip dO truu nrgng hon, tic gih phin tichmOi tiOn quan gitra khli niQm v[n minh (civility)thd hien qua cich di6n gili ctia ngudi S}.i Gdn,dac biQt lh nhfrng nguoi thuQc ting l6p trung-thugng h:u s5ng 6 Pht M! Hmg, vi khii niOmtu6c do4t (dispossession) qaa trii nghiOm crianhtng ngudi ddn Thri ThiOm cfl trong qu6 trinhgiii t6a d6t dai. Su hinh thl,nh c6c ktru t16 thim6ri nhu Phf My Hmg gin li6n v6i kh6t vgngvd v[n minh, m6t kh6t vgng phd biiSn tt tliunhfrng th6 ki tru6c 6 Vi0t Nam. Vin minh,theo t6c gii, kh6ng chi li mQt tir s6o r5ng haykhdu hiQu nhi nu6c, mh li mQt j'nigm vb mQtcu6c sSng sung tfc, ffat q, lich ldm, c6luQt lQ

vh vC hhnh vi cria nhfrng con ngudi c6 j'thircvuon l6n Cti Cat duro. c cu6c sdng nhu th6. Nt tngngudi din du-o.c tirc glh. ph6ng vdn & Phri MyHtmg d{c bigt nh6n manh tim quan trgng criaj'thrlc. VIn minh dem lai cho hg mQt di6n ttquan trong Ad tnd hiOn quan tlidm si5ng vi b6nsfc c6 nhin cfra hg, d6i khi ci sr; chting Ci5i vaphO ph6n a6i vOi hhnh vi cria nhfrng kE c6quydn. Nguoi ddn Phri M! Htmg cho rhng h9lI nhtng ngudi tiOn phong trong viOc t4o dlmg

!'th(rc vii mQt xd hQi m6i khi si5ng trong m6itnrlng v[n minh do mQt nh]r tubin nu6c ngoiit4o d1mg, mQt hinh m6u hq th6y cin phii tr&thinh mO hinh phit tridn cria xd hOi ViQt Nam.Tirc gihthria nhan nhfrng khlt vgng vi !'niQm

\ ':Th;3: -_,.ho tu .:, ,

hiin i, :viec :" : -- _:

Oo kl -: 'th6a i.-. iqUa lr.: - -i.nhrin. : - inhrln: -

_: -- -ho ti ---:qure: s.--IuAn r,. ---h[iu r,.i;S0 hU': __. .giar c.."=. :::d6ng.-.:-::gii nh.: - :. .:nnteU :.._ ' -

ddt clar . :.cingn,-i--5-nguoi ;:: :.quyen sr, .- :-_ :

ra manh n; : _, .:nnreu qut:: _.

ddt clai rh: : -htru ril .- :kh6c r. .'_ --_.

khir:.._-_ __

Pho - --hfru l:-- -:luck;:- , - --

Page 3: Bai a Cam - VIET-STUDIES · tich hd. Doc m6r cudn s6ch hay d6 Ih m6t ni.m nhan hoc sac sao dem rai m6t *u: ,11 , r,, ... doi di ncyi kh6c Od tdy ch6 xiy dlmg nhimg tda nhi, khu thuong

TAP CHI VHDG SO 412017 7g

vd vdn minh cta cu din Phri \11' Hulg, nhLmg-).dong thcri cung chr ra ring ddng sau su ra ddicria nhfrng khong gian giong nhu Phrl MyHrmg th mdt su thuc vd b6t b)nh ding. hy

!,sinh, mat m6t, noi tom lai 1)r m6t su tu6c doatgi6 tri vi sin nghiQp A<jl vOi nhring ngudihiOm khi c6 ccv h6i dugc sling trong mOi tnrdngnhu th6.

VAn dO con th o chd nhirng ngucri dAn ThriThiOm cfr khdng phin ddi y tucrng vO vin mrnh.ho tu hio khi thay thinh ph<1 crla minh tro' nOn

hiQn dai hor. Song ho buc xirc phan no viviOc nhring hy sinh crja ho cho su vin rnrnhd6 khong duo'c c6ng nhin thong qua din bu,' -: , ,:tnoa Oang OOr VOl Gat Jar nO DI la\ fl&t trr'r]!qu6 tilnh xAl'drm-e khu dd thi mor, Ho huonsnhring phO phdn vi bfc nic cria minh '.:-.nhring ngucri trong he thong quvin luc ma th::ho la nhrms ke tu lcn tr:n nhims rhiei t}:r. :quyen so'hiru cua ho Y na," sii irin ",-r. .r.:--

:1luan rat ha\ au,l [e.- g]: ','a r.;r.'r J: :-.'.::. !,'huu (righrs,. O nh;l- *' .-,.- .:= _- r - - i-

-:so htru dat dar ron i-r:; ;:,:, l; :.1 i.', .:,:gi6iquyOt cac vin ,ii ru:s J:': r":.,ri.,::.:, ::dong co phir trien tri crrrmg lanh n:::. Ti:gia nhAn x6t ring r ao thor diim ncav C;ni i,i

. ':nhieu biOu trnh r a phan doi vi€c tnms dun:ddt dai cho cic du 6n phit triOn thi nguor ra

cang noi nhiiu r,'E quyi,n scy hrm. Vdn Ab ta titringudi ddn mdt d6t cing st} dung ngon ngri). , , - ,. .:quyen scv huu thi tiOn trinh tu6c doat cing die n

ra m4nh m6 hcrn. Don giin vi m6t sd nguor co..1 I c -nhieu quyOn so htru hon nhrmg ngucri khac:

ddt dai thi c6 han. khi mot r-rgucr co qu.in srhiru vcri r-not rninh dit :un= .: l:- :t-'i ::i,t'1kh6c bi 1,r:i rr: Tr5,:,.-,i..: -. :::.,'..: -'khi n'1...:.:-- --:-:.:--- -, --":-PhO qr-'-. .. : -:. : - .:.1 :-- :; '; - : - .-huu ir.:'-.'-- :',::.:"-r:i::'---' :- :- --

theo t6c _sia. la mot co chO quan trong cira thitrudng. chinh nii ;: mot t6c nhdn gdy ra sg tu6ccloat mi nhr-mg n_suoi dan mdt Odt phin doi.Diiu tro tr:u li du ho co phin OOi nang ACn

muc nao. rh. cu,ii cuns ho v6n mdt ddt dai,nha cua va l-r,rn_s _sian s6n-s cria minh -ng6nn-tu qur:n s,-. hm dem lai cho ho mdt di6nngon ch5:r l:r nhrms r,6 hiOu trong vi0c ldtnguoc la. riin tinh ru6c doat dang ddy h9 ra

'. .:IiSOll re.

N,ii rr:r lai. iar la m6t cu6n s6ch r6t hay vbnhur: br:r d.'. '. " phan h6a xi h6i dang di0n rao Th"irh pi:-, l{,r Chi N1inh n6i riOng vir ViQt\;rn n,-1r Ji.in,i Tac gii c6 v6n hidu bi6t phong:1-..r ',: n:,:,: nSu va vd.n h6a ViQt Nam, d6ng::.:. .;3: :.r:r :r:t cach diOu luyOn c6c Iy thuyOt:i..:. : r,: '.. :<a hoi duong dai vi cd didn trong;.: :::: .-::. :ua minh. DAy lh m6t cu5n s6ch.;:::t ::: ::.:5: cho nhfrng ngucri nghiOn criu'.3 : :- i:. ',,1 ror o ViOt Nam vh ti6n trinh dd.: : - . .:::, ::.: _ttlii. song cA nhirng ngu&i doc,.: .: :.-.^":: non cfing s6 th6y dhy l] mQt- -:: ,.::. ::- '. . iuoc r,iOt vfi tOi tr}nn v[n d6: ;* ' :- r:. :.j: Sau niy, khi/nOu Thri Thidm:--:: r j ::l -:."r-:t mot trung tdm dd thi holnh::::.:. --'. : :.:: i-.1., -<e nhaC nhCyring SUhOInh::r:: j j, :..:.:. ::..nh ru mOt d5ng dd n6t ChUaj;:._: ::--: :-^ : jr. nnlmg ky niOm, lich sir:-..-j; r.r. -- .:: -: ' : ;; m6t c6ng d6ng dd baOr.":. -r.:: . :.-: .' i:'. \-a khi bu6c chdn viot'.:u:_: ,: '' : ":. :.:r-I Phu \{i H*9, nguoi docs-: .;-, :*;: *:': :-.,:'t dieu, ring c6Li m) Chrlng53 ...:-,' -*;: *l': :-.,:'l dleu, rang Car ma Chungtr il-,,:':: :: ,, ,,ln ntinh thuong lI kOt qul:j, :-. . . -. ::::t lrJC doat, trOng d6 Su mdt::.': : .. ::j JL-J nhimg nh6m y6u thO bi-.-.,- -- - : ---: ::.urg rny tir vi y tu&ng cao

: ',.. :.,1f a

TS. NGUYEN THI NGUYET MINHVipn Max Planck (Dtrc)lgc kr:- . - , -- -" -..:- , --- --