BSCKI TRẦN VĂN LUÂN

Mục tiêu

- Nắm được tiêu chuẩn chẩn đoán phù thai

- Nêu được những nguyên nhân thường gặp

- Nhận biết được hình ảnh siêu âm

Định nghĩaPhù thai không do miễn dịch là sự tích tụ

dịch bất thường trong các khoang cơ thể như màng phổi, màng tim, màng bụng hoặc mô dưới da không phải do nguyên nhân bất đồng yếu tố Rhesus hay kháng thể anti-D ở hồng cầu.

Phù nhau thai không do miễn dịch chiếm tỷ lệ 1/3000 thai kỳ

Phù nhau và đa ối thường hay xảy ra (30-70% )

Điều kiện để chẩn đoán phù thai

Phải có một trong hai tiêu chuẩn sau:

- Phù dưới da và tụ dịch một khoang trong cơ thể

- Hoặc có tràn dịch ≥ 2 khoang trong cơ thể

Nguyên nhân- Bệnh lý tim mạch (25%): tổn thương cấu trúc tim,

loạn nhịp…

- Bất thường NST (10%): hội chứng Turner, trisomy 21

- Tổn thương ngực (9%)

- Truyền máu trong song thai (8%)

- Thiếu máu thai không do miễn dịch (6%)

- Nhiễm trùng thai (4%)

Nguyên nhân

- Những nguyên nhân khác (24%): bướu mạch máu, dây rốn thắt nút, thuyên tắc tĩnh mạch rốn, mẹ tiểu đường, tiền sản giật…

- Không rõ nguyên nhân: 22%

Sinh lý bệnh

Weiner đưa ra 3 cơ chế:

- Giảm cung lượng tim → suy tim → phù thai

- Tắc hệ thống bạch huyết

- Giảm protein máu

Siêu âm

Phù thai không do miễn dịch có thể gặp ở bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ, tùy thuộc vào nguyên nhân phù thai.

Bất thường NST: phù thai thường xảy ra sớm ở TCN1. Trong trường hợp này thường phối hợp với Cystic Hygroma và phù da lan tỏa.

Phù thai do nhiễm trùng hoặc tổn thương tim cóthể xảy ra ở cuối TCN2 va TCN3

DẤU HiỆU SIÊU ÂM

1. Tràn dịch khoang cơ thể

Tràn dịch màng bụng:

- hình ảnh echo trống

- thường thấy giữa gan vàthành bụng

TrTrààn dn dịịch mch mààng phng phổổii

TrTrààn dn dịịch mch mààng phng phổổii

Tràn dịch màng tim

- thường kèm bất thường ở tim

- < 3mm là dịch sinh lý

2. Phù dưới da

- bề dày lớp da >5 mm

- thường thấy ở vùng da đầu và ngực, nhưng thỉnh thoảng gặp ởchi.

2. Phù dưới da

3. Nhau dày và phù nềbề dày bánh nhau > 40 mm

4. Đa ối

- Bề sâu một khoang ối > 8 cm

- AFI > 20 cm

- Diện tích khoang ối > 50 cm2

5. Thường có những bất thường cấu trúc cơ thể học khác đi kèm

CHẨN ĐOÁN PHÂN BiỆT

1. Chylothorax:

- Tụ dịch bạch huyết do vỡ ống ngực, thường ởmột bên màng phổi trái

- Có thể tiến triển thành phù thai

2. Tràn dịch màng tim đơn lẻ:

- Thường kèm bất thường ở tim thai

- Thường là dấu hiệu sớm của phù thai

CHẨN ĐOÁN PHÂN BiỆT

3. Báng bụng đơn lẻ:

- Do hệ niệu: vỡ bàng quang hoặc hệ thống thu nước tiểu, tồn tại ổ nhớp

- Do thủng dạ dày - ruột: viêm phúc mạc phân xu

4. Dư mỡ dưới da ở thai nhi to

5. Nang thanh dịch vùng cổ gáy

DỰ HẬU

- Thai nhi bị phù toàn thân thường có dự hậu xấu

- Phù thai thường kèm bất thường khác ở thai

- Phù thai + nhịp tim nhanh: tiên lượng tốt hơn

- Phù thai do thiếu máu thai: 75% - 95% còn sống nếu được điều trị

KẾT LUẬN

Phù thai là một chẩn đoán dựa trên siêu âm

Tìm những nguyên nhân có thể điều trị được: thiếu máu thai, nhịp tim nhanh → tiên lượng tốt hơn

Tìm những nguyên nhân phù thai không do miễn dịch: những bất thường ở thai, bất thường NST

TÀI LiỆU THAM KHẢO

1. Đỗ Danh Toàn. Phù thai không do miễn dịch. Siêu âm sản khoa thực hành (2008)

2. Kenneth J. Moise, Jr., MD, Ultrasound evaluation of hydrops fetalis. Callen - Ultrasonography in obstetrics and gynecology

3. Roya Sohaey, MD, Diagnostic Imaging – Obstetrics. Hydrops. 2005

4. Dario Paladini, Paolo Volpe. Cystic hygroma and non-immune hydrops fetalis. Ultrasound of congenital fetal anomalies. 2007

THANK YOU