สมครสมาชกตดตอ: สถาบนวจยการเพาะเลยงสตวนำชายฝง 1/19 ม.3 ถ.เกาแสน ต.เขารปชาง อ.เมอง จ.สงขลา (90000) โทร : 074-311895, 312036

ปท 10 ฉบบท 1/57 เดอนพฤศจกายน 2556

.www.sklonline.com.www.nicaonline.com

บรรณาธการ : , สายนต เอยมรอด, ผชวยบรรณาธการ : นคม ละอองศรวงศ, ภรณย ถมพลการง , ยงยทธ ปรดาลมพะบตร อรญญา อศวอารยกองบรรณาธการ : , ขวญเรอน สวรรณรตณ, , , , อนสรา แกนทอง, นรนทร ใหมวด จำนง ถราวฒ มยร พฒโนทย ฉววรรณ หนนน พลสนธ ววฒนออกแบบ&งานศลป : ภรณย ถมพลกรง, อรรถศาสน วาจ

ฟนฟทรพยากรประมง...ฟนฟเศรษฐกจ...ฟนฟสงคม

โครงการฟนฟทรพยากรประมงในทะเลสาบสงขลา

บรรณาธการ

สวสดครบ ทานผอานจดหมายขาวโครงการฟนฟทรพยากรประมง

ในทะเลสาบสงขลา ฉบบนเปนฉบบแรกประจำปงบประมาณ 2557 ในปนไดม

การปรบเปลยนทมงานบางสวนในสวนเนอหากไดเพม คอลมนใหม 2 คอลมน

ดวยกน เพอใหชาวประมงหรอภาคสวนอนๆ รอบทะเลสาบสงขลาไดแสดง

ความคดเหนตางๆ เกยวกบทะเลสาบสงขลากนไดอยางเตมทนนคอ คอลมน

กบ จงขอเชญชวนทกทานรวม

แสดงความคดเหน โดยตดตอไดทกองบรรณาธการ คอ

086-2904799

เมอวนท 24 ตลาคมทผานมา สมเดจพระญาณสงวรสมเดจพระสงฆ

ราชสกลมหาสงฆปรนายกซงเปนพระประมขแหงคณะสงฆไทยไดสนพระชนม

ลง ชวงนจงเปนชวงเวลาทประชาชนชาวไทยทกหมเหลาอยในความโศกเศรา

ทมงานจดหมายขาวฯ ขอรวมถวายความอาลยในครงนดวยและขอนอมนำคำ

สอนของพระองคทานไปปฏบต เพอความเปนสรมงคลแกชวต

“วาทะดๆมททะเลสาบ” “เปดใจ...ใสจดหมาย”

คณจำนง ถราวฒ

ชวงปลายปของทกๆ ปเปนฤดฝนของภาคใตฝงตะวนออกและ

ฝนม แนวโนมตกหนกในชวงปลายเดอนพฤศจกายนถงตนธนวาคม ซงอาจ

ทำใหเกดนำทวมได ดงนนจงตองเตรยมความพรอมในดานตางๆ ไวไมวาจะ

เปน ขาวปลาอาหารยารกษาโรคและสงจำเปนอนๆ ยงดขาวพายไตฝนไห

เยยน ซงเปนซปเปอรไตฝนถลมฟลปปนส ทำใหมผเสยชวตหลายพนคน

แลวกไมควรประมาท

ในชวงนชาวประมงในทะเลสาบสงขลาเรมจบปลาทองเทยวซง

ปลาชนดนจบไดมากในชวงตนฤดฝนเทานน กงหวมนกบปมากเปนสตวนำ

อกชนดหนงทชาวประมงจบไดเปนจำนวนมากในชวงน แตปมาทจบไดจะม

ขนาดคอนขางเลก นอกจากนในชวงฤดฝนสตวนำชนดตางๆ เปนชวงทสตว

นำผสมพนธวางไข จงพบสตวนำวยออนชนดตางๆ ตามปากทะเลสาบ

สงขลาหรอชายฝงทะเล เชน ปลาดกทะเล ปลาตะกรบ ซงสตวนำทงสอง

ชนดนเปนสตวนำเศรษฐกจของทะเลสาบสงขลา ดงนนทกๆ คนจงควรชวย

กนอนรกษสตวนำเหลานและสตวนำชนดอนๆ ใหคงอยถงลกหลานตอไป ซง

สามารถทำไดหลายแนวทาง เชน อาจเพมขนาดตาอวนใหใหญขน หรอหาก

พบวาสตวนำทจบไดมไขกปลอยไป ซงไมจำเปนตองมากมายเพยงครงละ 1-

2 ตว หากทกคนชวยกนกจะชวยรกษาสตวนำใหคงอยถงลกหลานได

สวสดครบจดหมายขาวฉบบนพบกบคอลมนใหมแกะกลอง

ทเปดโอกาสใหพนองชาวทะเลสาบไดมสวนรวมในการแสดงความคด

เหนดวยวาทะด ๆ ทตองการใหทะเลสาบสงขลาของเราพฒนากาว

ไปขางหนาอยางยงยนและตลอดไป

จดหมายขาวฉบบนพบกบทานแรกเลยครบ

ม.4 ต.เกาะหมาก อ.ปากพะยน จ.พทลง วาทะด ๆ ของคณสมนกคอ

“สงคมรอบทะเลสาบตองไมมคนเหนแกตว เชน ไมทงสงของทเปน

มลพษลงสทะเลสาบหรอไมใชขนาดตาอวนตำกวาทกรมประมงกำหนด ถาทกคนทำไดทะเลสาบสงขลา

ของเรากาวไปขางหนาอยางยงยน” และตลอดไป คณสมนก กลาว...

ขอขอบคณ คณสมนก โชตมณ มากเลยครบทไดแสดงวาทะด ๆ ใหกบพวกเราชาวทะเลสาบ

ไดเปนขอคดเลก ๆ นอย ๆ เพอไดชวยกนปฏบตตงแตวนนเปนตนไปสวนทานใดมวาทะด ๆ เดด ๆ

เตรยมไวเลยครบ ทมงานจดหมายขาวจะไปหาทานถงบานอยางแนนอน

คณสมนก โชตมณ

วาทะด ๆ มททะเลสาบ

จำนง ถราวฒ

นคม ละอองศรวงศ

www.nicaonline.com,www.sklonline.com

.www.sklonline.com.www.nicaonline.com

หนา 2:: จดหมายขาวโครงการฟนฟทรพยากรประมงในทะเลสาบสงขลา ฉบบท 1 ::/57 เดอนพฤศจกายน 2556

นกเปนอกหนงคอลมนใหมแกะกลองเชนกนครบทเปด

โอกาสใหพนองชาวประมงรอบ ๆ ทะเลสาบสงขลาไดแสดง

ความรสกทอดอนใจมานานแสนนานผานจดหมายขาวของ

เรา ซงทมงานจดหมายขาวพรอมทจะตอบปญหาพดคยและ

เปนกระบอกเสยงใหกบทาน เพราะปญหาของทาน ความไม

สบายใจของทานกคอ ความทกขของเราเชนกนครบ

นำเสยในทะเลสาบสงขลาไมร จะแกปญหาอยางไร

เปดใจ...ใสจดหมายขาวโดยพนองแถวปากบางภมนเองครบ

ยอมรบนะครบวาเปนปญหาทยากทจะแกไขจรงๆ เพราะนำเสยทวานมาจากทวทกสารทศไมวาจะ

เปนนำทงจากครวเรอนหรอชมชน จากการเกษตร โรงงานอตสาหกรรม และอน ๆ อกมากมาย ซงสงผล

กระทบโดยตรงตอทะเลสาบอยางหลกเลยงไมได อนดบแรกแหละครบทตองทำกอนและทำไดเลยตองเรม

จากตวเราและคนใกลเคยงชวยกนบอกชวยกนกลาวคนละไมคนละมอ สงไหนททำแลวเปนการยำย เปน

การซำเตมปญหาใหกบทะเลสาบกอยาไปทำ ชวยกนคดชวยกนทำ ความสรางสรรคในทะเลสาบสงขลา

กยอมเกดขนเองครบ

ทานทอยากจะบอกกลาวความรสกเปดอกเปดใจ อยาลมนะครบจดหมายขาวของเราพรอมทจะให

ทานไดเปดใจ...ใสจดหมายขาวแจงผานทางเวบไซตของ หรอโทรศพทแลวเราพรอมทรบทก

ความรสกครบ.

NICAONLINE

เปดใจ...ใสจดหมายนำเสยในทะเลสาบสงขลาไมรจะแกอยางไร

จำนง ถราวฒ

สารพนสตวนำ : ปลาในลมนำทะเลสาบสงขลา

ปลาในลมนำทะเลสาบตอนชอสามญภาษาไทยชอสามญภาษาองกฤษชอวทยาศาสตรนเวศวทยา

ลกษณะทวไป

อาหารขนาดการแพรกระจาย

: ปลา : ปลาตะลมพก

: TOLI SHAD : Tenualo sa toil

: ปลาตะลมพกหากนตามชายฝงทะเลและบรเวณปากแมนำในอาวไทยเปนปลาสองนำทเจรญเตบโตอยในทะเลเมอถงฤดผสมพนธจงจะอพยพเขามาผสมพนธวางไขในนำจดหรอบรเวณปากแมนำ

: ลกษณะของตะลมพก มรปรางคลายกระสวย แบนขาง สวนทองดานขางแบน ใตทองเปนสนคมเกดจาก การเปลยนแปลงของเกลดเพอใชเปนประโยชนในการปองกนตว จะงอยปากสนท ปากมขนาดปานกลางและเฉยงขนเลก นอย ฐานของครบหลงและครบกนมความยาวเกอบเทากน ครบห เลกเรยวยาว เกลดเลกบางและหลดงาย ลำตวดานหลงส เขยวปนนำเงน ทองสขาวเงน

: ตะลมพกกนสตวนำขนาดเลก : ความยาวประมาณ 30-40 ซม. ขนาดใหญทสดมความยาวถง 60 ซม.

: ทะเลสาบตอนบน ทะเลสาบตอนกลาง ทะเลสาบตอนลาง ปากทะเลสาบและชายฝงทะเลอาวไทย

ตะลมพก

ปลา

ขวญเรอน สวรรณรตน

http://songkhlatoday.com/paper/71504

หนา 3

.www.sklonline.com.www.nicaonline.com

:: จดหมายขาวโครงการฟนฟทรพยากรประมงในทะเลสาบสงขลา ฉบบท 1/57 เดอนพฤศจกายน 2556 ::

กนไป ตงแตเปนตวออนเดนทางตามนำทมความเคมเขามายงแหลงเลยงตวใน

ทะเลสาบตอนนอกและตอนลางของทะเลสาบตอนในเมอเปนวยรนและโตเตมวย

จะเดนทางเขาหาบรเวณทมนำจดเพอการเจรญเตบโตและมการผสมพนธกนใน

ทะเลสาบแลวจงออกไปวางไขบรเวณชายฝงทนำมความเคมตำ และจะเดนทาง

จากแหลงเลยงตวเขากลมรวมฝงเขาสแหลงนำทมนำจดกวา เมอฝนตกนำจดจะ

ไหลหลากออกสทะเลจงมกพบกงหวมนขนาดเลกไหลตามกระแสนำจดออกมา

อยบรเวณปากทะเลสาบเสมอ แตเมอกงมขนาดโตขนการไหลหลากตามกระแส

นำจะพบนอยลงดงนน จากสภาพแวดลอมของทะเลสาบสงขลาทมการเ ปลยน

แปลงอยเสมอขนอยกบฤดกาลและปจจยสงแวดลอมในแตละปทำใหมปรมาณ

ผลผลตทพบเหนไมสมำเสมอ

จากการทผเขยนไดไปสำรวจชนดและปรมาณสตวนำบรเวณรอบทะเล

สาบสงขลา ในชวงเดอนกนยายน - ตลาคม พบวากงหวมนเปนสตวนำธรรมชาต

ทสรางรายไดใหกบชาวประมงนอกเหนอจากกงกามกรามทกรมประมงไดปลอย

เปนประจำในทกๆ ป บรเวณทชาวประมงจบกงหวมนไดมาก คอทบานทาเสา

อ.สงหนคร จ.สงขลา และ บานชองฟน อ.ปากพะยน จ. พทลง โดยใชเครองมอ

ประมงประเภทไซนงเปนสวนใหญเฉลยวนละ 10,000 กก. สวนราคากจะปรบขน-

ลงตามปรมาณของกงหวมนทจบได คอชวงไหนทจบไดมากราคากจะอยท

กโลกรมละ 80 -100 บาท แตถาชวงไหนจบไดในปรมาณนอยราคากจะปรบตว

สงขนมาหนอย ประมาณกโลกรมละ 120-150 บาท เลยทเดยว

สาเหตทชาวประมงจบกงไดมากในชวงดงกลาว เนองจากเปนชวงททะเล

สาบสงขลาไดรบอทธพลของนำหลากในฤดมรสม ซงความเคมทลดลงในชวงน

ทำใหชาวประมงสามารถจบกงหวมนไดมากกวาเดอนอนๆ

กงหวมนมคณคาและสำคญมากสำหรบชาวประมงและคนทอยโดยรอบ

ทะเลสาบ สามารถสรางรายไดเลยงปากทองของพนองชาวประมงไดอยางเ ปน

กอบเปนกำ แตสงสำคญทสดทเราควรตระหนกมากกวารายไดจากการขายกงก

เหนจะเปนเรองของเครองมอทจะนำมาจบกง ถาทกคนไมเหนแกประโยชนสวน

ตว ไมใชเครองมอประมงทผดกฎหมาย เชอเหลอเกนวากงหวมนคงไมเหลอแค

ชอ แตจะยงคงอยคทะเลสาบของเราตอไป

กงกลาดำ กงขาว กงกามกราม เชอกนวากง

ทไดกลาวมาทงหมดหลาย ๆ ทานรจกและคนเคยเปน

อยางด โดยเฉพาะเมนเดด ๆ หลายเมน แตมกงอย

บางชนดทแมชอชนอาจจะเปรยบไมไดกบกงทกลาวมา

แลวขางตน แตกจดไดวาเปนกงทมความสำคญโดย

เฉพาะทางดานเศรษฐกจกงชนดนคอกงหวมนนนเอง

กงหวมนหนาตาเปนอยางไร มมากทไหน รสชาต อรอยมย บทความฉบบน

มคำตอบคะ

กงหวมนเปนชอเรยกในทะเลสาบตอนนอกชาวประมงในทะเลสาบตอน

ในเรยกกงแตะ โดยมากอาศยอยในบรเวณนำกรอย แหลงทพบจะไมแนนอน

ขนอยกบสภาวะอากาศ ปรมาณนำฝน กระแสลม และความเคมของนำในแตละ

ของปนนๆ ดวย

กงหวมน มชอวทยาศาสตรวา และดวย

ลกษณะทแตกตางจากกงชนดอน ๆ คอ ผวออกสเหลองและเหลองจดมากใน

ฤดกาลผสมพนธ จงมชอภาษาองกฤษวา เปนกงในกลม

กงเลกทมคาทางเศรษฐกจโดยเฉพาะในทะเลสาบสงขลาเนองจากเปนกงทมรส

ชาตดเปลอกบางเนอนมเหมาะ สำหรบการประกอบอาหารหลายชนดทำใหราคา

ดเปนทตองการของตลาดทองถนและประเทศใกลเคยง เชน มาเลเซย และ

สงคโปร

สำหรบกงหวมนทพบในบรเวณทะเลสาบสงขลา ชวงของการพบเหน

แตกตางกนไป เนองจากแตละชวงชวตทตองการสภาพแวดลอมไมเหมอนกน ถง

แมวาจะอยในกลมทมวงจรชวตในนำกรอยตามแบบสตวนำประเภทกงทอาศย

ในนำกรอยกตามการอพยพเปลยนถนทอยอาศยจากทหนงไปยงอกทหนงใน

แตละชวงชวตทำใหพบขนาดและผลผลตของกงหวมนแตละบรเวณแตกตาง

Metapenaeus brevicornis

Yellow Shrimp

จะออกเลไปจนสดขอบฟาถาไดปลากลบมาคง

โชคด นคอความหวงสงสดของชาวประมง แตใน

ความหวงยอมมอปสรรคอยตลอดเวลาอปสรรคท

วากไมมอะไรมากหรอกกแคสภาพอากาศทเปลยน

แปลง เพราะชวงนมฝนตกอยบางเลกนอยแต

ถาฝนตกมากเกนกไมดเพราะนำฝนจะชะลางสงสกปรกลงสทะเลสาบทำ

ใหเกดนำเนาเสยและทำใหปรมาณสตวนำลดลงในบางพนทโดยเฉพาะ

ทะเลนอย สวนสตวนำทจบไดเดอนนกมกงหวมน 20-25 ตน กงหวแขง

เลก 1,000-1,200 กก. ปลาหวแขงหนวดออน 100-200 กก. ปลาทอง

เทยว 200-300 กก. ปลากดขลง 100-200 กก.เทานน

...นำเรมเสยมกลนแลว เพราะชวงนฝนตกมามากทำ

ใหนำฝนชะลางสงสกปรกลงสทะเลทำใหชาวประมงจะไดออกไปทำการ

ประมงไกลกวาเดมทำใหตนทนเพมสงขนสตวนำกลดลงอยางเหนไดชด

บางรายตองหยดทำการประมงชวคราวเพราะไมคมตอการลงทนจะทำ

งานอนสำรองไปกอนกไมคอยมเพราะฝนตกเรอยๆ ดงนนจงตองพก

ผอนไปกอนสกระยะหนง สวนสตวนำทจบไดบางกมปลาหมอชางเหยยบ

50-60 กก. ปลาโสด 20-30 กก. ปลาชอน 30-40 กก. ปลาดกเนอออน 9

กก. เทานน

...ปญหากพบกนถวนหนา ใครมากใครนอยกแลวแต

สภาวะแลวกน อยางแถบนกมปญหาเหมอนกนตรงทวามปรมาณ

ของเหานำมาก เมอชาวประมงออกไปวางกดแลวสตวนำมาตดกดพวก

เหานำกนสตวนำของชาวประมงจนเหลอแตซาก ทำใหสตวนำทจบได

นอยลงไป สตวนำทจบได กงหวมน 80-90 กก. กงกามกราม 40-50 กก.

ปลาหวออนหนวดแขง 100-150 กก. ปลากดคนหลาว 80-90 กก. กงนา

ทะเลนอย

ทะเลหลวง

200-300 กก. เทานน

...ประสบปญหาเกยวกบเหานำมจำนวนมากทำรายสตว

นำทจบได แตทนาดใจอกอยางบรเวณนสามารถจบปลากดคนหลาวได

จำนวนมากประมาณวนละ 50 กก. เลยทเดยว

...ชวงนตองปลอยใหเขาเลยครบเรยกวามาแรง

แซงทางโคงเลยจรงๆ สำหรบกงหวมนชวงนชาวประมงจบกงหวมนไดเปน

จำนวนมากพอจะทำใหชวตชาวบานแถบนรอดไปไดหลายวนเลยทเดยว ไม

ใชแคเพยงกงหวมนเทานนสตวนำอนๆ กยงจบกนไดสบายเลยเอาเปน

แถบนยงคงไมมอะไรทนาเปนหวงเลย สวนสตวนำทจบไดกม กงหวมน 8

ตน กงกามกราม 180 กก. ปลากดคนหลาว 100 กก. ปลาหวแขงหนวด

ออน 30-40 กก. ปลาดกทะเล 120-130 กก. เทานน

...แพชมชนชวงนไดกงหวมนไดเปนจำนวนมากไดวนละ

4-5 ตน ชาวประมงทนำมาขายเรยกวารวยไปตามกนเลย แตกมปญหาเลก

นอยเพราะชวงนมความเคม 10 ppt ทำใหสาหรายเนา นำเรมเสยแลวครบ

...ไมตางอะไรกบทะเลสาบตอนในเพราะชวงน

ไดกงหวมนจำนวนมากเหมอนกน ทำใหชาวประมงรวยกนถวนหนา กงหว

มนสวนใหญมแมคารบซอจะนำไปขายใหกบแพและประเทศมาเลเซยแต

ตองคดขนาดกอนสงไปประเทศมาเลเซย สวนสตวนำทจบไดกงหวมน 10-

11 ตน กงหวแขงเลก 1-2 ตน กงแชบวย 90-100 ตน ปลาดกทะเล 120-

140 กก. เทานน

...กงหวมนชวงนจบไดกนทวเลยอยาวาแตแถวชองพนเลย

แถวนกไมยอยวนละ 7-8 ตน เลยทเดยวทำใหชาวประมงทออกหาสตวนำ

รวยถวนหนาเลยครบ (10 ppt)

จองถนน

ทะเลสาบตอนใน

ชองพน

ทะเลสาบตอนนอก

ทาเสา

สภาวะการประมงรอบทะเลสาบสงขลา ประจำเดอนพฤศจกายน 2556

พลสนธ ววฒน

กงหวมน...ผลผลตจากทะเลสาบสงขลา

ทเลยงคนสงขลา พทลง

มยร พฒโนทย

หนา 4

.www.nicaonline.com .www.sklonline.com

:: จดหมายขาวโครงการฟนฟทรพยากรประมงในทะเลสาบสงขลา ฉบบท 1 ::/57 เดอนพฤศจกายน 2556

จำนง ถราวฒ

รวมหนวยงาน รวมพลงฟนฟทรพยากรประมง

นายอาวธ วเชยรฉาย นายอำเภอกระแสสนธ เปนประธานในการปลอยพนธกงกามกราม จำนวน 3 ลานตว ดวยความรวมมอจากหลายหนวยงาน อาท เชน สำนกงานประมงจงหวดสงขลาทไดรบการสนบ สนนงบประมาณในการจดซอพนธกงกามกรามจาก บรษทเชฟรอนประเทศไทยสำรวจ และผลตจำกด สถาบนวจยการเพาะเลยงสตวนำชายฝง นายกองค การบรหารสวนตำบลเกาะใหญ นายมงคล เครอแกว และศนยศ กษาธรรมชาตและสตวป าทะเลสาบสงขลา นายสมปอง อนรสพงษ ลงในพนทหม 2 บานแหลมคลา ต.เกาะใหญ อ.กระแส สนธ จ.สงขลา เมอวนท 14 พฤศจกายน 2556 เปนการผนวกรวม ตวกนในการดำเนนโครงการเสรมสรางความอดม

สมบรณของทรพยากรประมงชายฝงจงหวดสงขลาและโครงการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลาควบคกน เพอรณรงคใหประชาชนตระหนกถงคณคาของ ทรพยากรสตวนำตลอดจนการมสวนรวมในการอนรกษและฟนฟทรพยากรสตวนำใหมความอดมสมบรณตลอดจนสงเสรมใหชมชนมจตสำนกในการบรหารจดการทรพยากรประมงไปสความยงยนตอไป

เฮฮา...ประสาชาวเล

อรญญา อศวอารย

www.nicaonline.com,www.sklonline.com www.nicaonline.com,www.sklonline.com

www.nicaonline.com,www.sklonline.com