Thoát vị bẹn

BS NGUYỄN ĐỨC LONG

I Đại cương

Thoát vị bẹn là tình trạng một tạng trong ổ bụng rời khỏi vị trí chui qua ống bẹn xuống bìu, là loại hay gặp trong các loại thoát vị thành bụng.

I Đại cương

1.1. Giải phẫu ống bẹn.Ống bẹn là một đường hầm tạo nên bởi cân cơ thành

bụng trước, ống bẹn dài khoảng 6cm tương ứng với ½ trong của đường nối từ gai mu đến điểm cách gai chậu trước trên 1cm về phía trong.

I Đại cương1.2 Có 2 lỗ bẹn:

- Lỗ bẹn nông- lỗ bẹn trong- Lỗ bẹn sâu – lỗ bạn ngoài Mặt trong của vùng bẹn co động mạch thượng vị, thường động mạch rốn và dây treo bàng quang đội lá phúc mạc thành nhô lên và tạo thành ba hố bẹn- Hố bẹn ngoài: Nơi sảy ra thoát vị chéo ngoài, mà tuyệt đại bộ phận là thoát vị bẩm sinh.- Hố bẹn giữa: Nơi sảy ra thoát vị trực tiếp.- Hố bẹn trong: Nơi sảy ra thoát vị chéo trong ( hiếm gặp )

II. Phân loại thoát vị

2.1. Theo giải phẫu.a) Thoát vị chéo ngoài:- Tạng chui ra ở hố bẹn ngoài vào ống phúc tinh mạc để xuống bìu.- Tuyệt đại đa số là thoát vị bẩm sinh.- Túi thoát vị nằm trong bao thớ của thường tinh.

II. Phân loại thoát vị

2.1. Theo giải phẫu.b) Thoát vị trực tiếp.- Tạng chui ra ở hố bạn giữa,- Là thoát vi mắc phải ( không bao giờ có thoát vị bẩm sinh ở vị trí này.- Túi thoát vị nằm ngoài bao thớ của thừng tinh.c) Thoát vị chéo trong.- Tạng chui ra ở hố bẹn trong.- Hiếm gặp

II. Phân loại thoát vị

2.2. Theo nguyên nhân.a) Thoát vị bẩm sinh:- Do còn tồn tại ống phúc tinh mạc.- Luôn là thoát vị chéo ngoài- Thường gặp trong lâm sàng.- Hay ở trẻ nhỏ và vị thành niên.

II. Phân loại thoát vị

2.2. Theo nguyên nhân.

b) Thoát vị mắc phải.- Do cân cơ thành bụng quá nhẽo, yếu, cộng thêm tác động tăng áp lực đột ngột - ổ bụng- Ít gặp, thường gặp ở tuổi già.- Tạng thoát vị chui ra ở hố bạn giữa, là thoát vị trực tiếp.- Ít bị nghét vì túi thoát vị hình chỏm, mổ hay tái phát.

III. Triệu chứng.

3.1. Cơ năng.Xuất hiện khối phồng vùng bẹn – bìu, to ra khi đi lại, lao đông. Nghỉ ngơi mất có thể tự đẩy lên được. Toàn trạng bình thường.

III. Triệu chứng.

3.2. Thực thể.a. Khối phồng vùng bẹn khám có những đặc điểm:- Trên nếp nằn bẹn, chạy theo hướng của ống bẹn.Khối phồng xuống thấp làm bìu to lên nhưng điểm xuất phát vẫn nằm trên nếp lằn bẹn.- Khối phồng mềm, không dau, căng to hơn khi rặn, ho.

III. Triệu chứng.

3.2. Thực thể.a. Khối phồng vùng bẹn khám có những đặc điểm:- Dùng tay đẩy nhẹ nhàng từ từ lên khối phồng mất, khi BN rặn hoặc ho khối phồng xuất hiện theo hướng từ trên xuống dưới từ ngoài vào trong.- Gõ thấy vang khi khối thoát vị là ruột, gõ đặc tạng thoát vị là mạc nối.b. Lỗ bẹn nông rộngc. Có cảm giác khối ruột chạm vào đầu ngón tay khi luôn tay vào lỗ bạn nông và bao bệnh nhân ho.

IV. Chẩn đoán.

Trường hợp khó cần phân biệt với một số bệnh sau:- Tràn dịch màng tinh hoàn- Giãn tĩnh mạch thừng tinh- Tinh hoàn lạc chỗ

IV. Tiến triển và biến chứng.

Thoát vị bẹn khi không được khắc phục bằng các biện pháp thì ngày càng to ra, ảnh hưởng ít nhiều đến đi lại sinh hoạt của người bệnh và có thể gặp các biến chứng nguy hiểm là:- Bị nghẹt thành thoát vị nghẹt- Viêm dính tạng thoát vị với bao thoát vị- Chấn thương khối thoát vị làm tốn thương các tạng trong khối thoát vị.

V. Điều trị.

5.1. Đeo băng.Phương pháp tạm thời không cho tạng sa xuống thêm

và chờ phẫu thuật.

Đối với trẻ nhỏ đôi khi đeo băng làm khối thoát vị không sa xuống tạo điều kiện cho ống phúc tinh mạc bị bịt lại, cân cơ phát triển có thể khỏi.

Đối với những trường hợp có chống chỉ định phẫu thuật (quá già yếu, suy tim mạch..) thì đeo băng liên tục để tránh thoát vị không lớn hơn và tránh nghẹt.

V. Điều trị.

5.2. Phẫu thuật.Là phương phát triệt để, nhằm hai mục đích:

Tìm khâu cổ túi và cắt túi thoát vị & Tái tạo thành bụng

5.2.1. Tìm khâu cổ túi và cắt túi thoát vị

+ Khâu túi thoát vị ở lỗ bẹn càng cao càng tốt nhưng không được khâu buộc vào ống dẫn tinh.+ Cắt túi thoát vị nếu bóc tách dễ. Nếu dích nhiều không bóc được thì lộn mặt trong ra và khâu ôm lấy thừng tinh (lộn bao thoát vị)

V. Điều trị.

5.2. Phẫu thuật.5.2.2 Tái tạo thành bụng: Là thì quan trọng tránh tái phát về sau.

Có nhiều phương pháp tái tạo thành bụng, thành bụng được tái tạo theo hai bình diện nông và bình diện sâu. Tùy vị trí thừng tinh so với hai bình diện ta có các nhóm phương pháp sau:+ Thừng tinh nằm trước hai bình diện: Phương pháp Halsteck+ Thừng tinh nằm giữa hai bình diện: Phương pháp Bassini+ Thừng tinh nằm sau hai bình diện: Phương pháp Forgue, Kimba-rov-ski …

Xin cảm ơn