B QUYT HA RNGLCH S SINGAPORE 19652000

L QUANG DIU

http://daotieuvu.blogspot.com

Thng tin sch:

Tn sch: B Q UYT H A R NG Lch s Singapore 19652000

Tc gi: L Q uang Diu

SA IGO NBO O K dch v gii thiu

S trang: 688

Xut bn: thng 6/2001NXB T r

Kh 16x24cm

Gi tin: 120.000

Biquyethoarong1.00

S ha bi A BBYY FineReader 11

hiu nh v ng sch bi Bn

Betareader bi lemontree123 (Li m u, chng 1-42) vducphuongvn (C hng 21-30)Th vin ebook (ethuvien.com)

Ebook: daotieuvu.blogspot.com

http://daotieuvu.blogspot.com

Danh sch cc tn chuyn m:

Lee Kuan Yew L Q uang Diu

Kwa Geok C hoo Kha Ngc C hi

Lee Hs ien Loong L H in Long

Lee Hs ien Yang L H in Dng

Lee Wei Ling L V Linh

Toh C hin C hye T in Ti

Goh Keng Swee Ng Khnh Thy

Goh C hok Tong Ng Tc ng

O ng Teng C heong V ng nh Xng

Wee Kim Wee Hong Kim Huy

Lim C hin Siong Lm Thanh Tng

Fong Swee Suan P hng Thy Song

http://daotieuvu.blogspot.com

Lim Yew Hock Lm Hu Phc

Lee Siew C hoh L Thiu T

C hiang Kaishek (Tng Gii Thch)

LI GII THIU CA SAIGONBOOK

Chng ti nhn c quyn sch "From

third world to first The Singapore Story: 19652000

t Nh xut bn Tr vi

ngh l nhanh chng dch ra ting Vit. Chng ti khng ng quyn

sch qu hay v thit thc. V

vy, chng ti tin rng bn s

khng bao gi hi tic sau khi b tin v thi gian mua v

c quyn sch ny. Nu bn

l ngi yu nc ang gi

trng trch trong b my cng quyn th trong nhiu trng hp,bn

s hc c cch phc v

nhn dn nh L Quang Diu v

kp ca ng tng

thc hin thng li t

nc Singapore nh b. Nu bn l ngi dn bnh thng th

bn s hiu v sao phi ng h

chnh quyn trong vic thit lp trt t, chnh trang qu hng xs

m trong mt s trng hp c

th ng chm n thi quen

hoc li ch ca chnh bn,

hoc gia nh bn. Hn na, bn

s bit c cc s kin

lch s din ra xung quanh ta nh

th no trong nhng nm qua. Khng ch

c th, bn cn bit c

cch phn tch, nh gi v

i nhn x th thnh cng

ca L Quang Diu. Hiu bit lch s, bn s trnh c nhiu

sai lm; c bit l sai lm v

chnh tr, t chc v qun l

x hi.

Vn

cng khng dng . T

trc n nay, ng cha ta v c

chng ta ch chm ch hc tp

cc nc ln. Ht hc Tu,

ta li hc Nga, Anh, Php, M, Nht m t rng giu khngging ngho, ngi ln khng ging tr em nn ngho thkhng th lm ging giu; tr

em th khng th lm c

nh ngi ln.

V vy, tm kim v hc tp

nhng trng hp tng t, c

hon cnh tng t mnh l

rt thit thc i vi mi

c nhn, cng ng v c

trn bnh din quc gia. Cch y hn 30 nm, Singapore c kinht v trt t x hi ging chng ta

ngy nay v c hon cnh kh

khn hn chng ta. Vi hn 2 triu dn, tn ti trn hn o

bao gm mt thnh ph v vng

ven vi din tch ch rng 640 km2, khng c th trng ni a,

thm ch nc ngt cng phi

mua mi dng v phi ng

u vi cc th lc ln cc

oan y tham vng, nhng Singapore tn ti v pht trin n

mc lm c th gii ngc nhin.

Ngy nay Singapore l nc duy nht thuc Th gii th Ba nhngc

mc sng ca cc nc G7, v

trong mt s trng hp vt

cc nc G7. C th, thu nhp

bnh qun u ngi hin nay

ca Singapore l 22.000USD/ngi/nm, ng th t th gii.Singapore

sch v xanh hn M. Singapore l nc khng c tham nhng,khng c x hi en; v vy khng c chuyn

chung chi lon x nh phn ln cc nc chu . Singapore l t

nc an ninh, l t lnh ca

hn 3 triu ngi dn v nhng

ai n Singapore lm n, sinh sng.

Nhiu iu thit thc, nng bng c

l gii v chng minh trong quyn sch ny. Nhn quyn v dn

ch s tn ti v pht trin

trong iu kin no? Lm th no thc hin on kt dn

tc trong mt t nc a sc

tc, s dng nhiu ngn ng nh

Singapore? Lm th no gii quyt tnh trng n tc giao thng?Lm th no c mt thnh

ph sch v xanh? Lm th no

khng c tham nhng v x

hi en? Gii quyt cc bt ng vi cc th lc ln nh th

no khng sinh chuyn lm nh hng n an lnh v hnh

phc ca nhn dn? Lm th no

bi dng v thu ht

nhn ti? Lm th no

xa i nhng t tng c h,

thch v v nng du t hc

hn mnh d sai khin, ca

nhng thanh nin v nhng b m

chng mang nng l gio phng

ng? Ti sao phi hc ph thng bng ting m nhng phi

hc i hc bng ting Anh? v.v

Tt c u c L

Quang Diu lm sng t bng l

lun, tm huyt v chng minh bng thc tin cc s kin

tng xy ra vi s tn ti ca

mt Singapore gn lin vi cc s

kin . C nhiu ch cn

phi bn lun sau khi c quyn

sch ny nhng chng ti ch

quan tm bn lun vic L Quang Diu v Chnh ph Singaporegii quyt vn gio dc, y t v giao thng

th nhng vn

nng bng nht nh ca chng ta

hin nay. V d mt chi tit nh

hnh dung ht s tr gi

ca chng ta i vi vn

gio dc. L Quang Diu cm nhn c thit thi ca bn thn

ng v vic khng thng tho

ting m , v vy ng bt

buc cc con ca ng phi hc

ph thng bng ting Hoa l ting m ca chng. Nhng hc

i hc th phi hc bng

ting Anh, v l ngn ng

kim vic lm, tip

thu khoa hc k thut ca nhn loi v hi nhp vi th gii. Khi

gii phng min Nam, chng ta tip qun i hc Ph Th, nay l

i hc K Thut TP.HCM, vi

nguyn vn trong c mt s

mn hc m thy gio ch ging

bi bng ting Anh. Chng ta

Vit ha chng trnh i

hc v coi nh mt s

th hin ca tinh thn c lp,

t ch. Khi gia nhp ASEAN v hi nhp vi nn kinh t th gii,th

chng ta mi cm nhn ht kh

khn ca vic thiu ngi thng

tho ting Anh. Nhiu ngi hc

xong i hc li phi mt thm

t 3 n 5 nm na cho vic hc

ting Anh th mi hy vng kim c vic lm. Thi gian hc tp

ko

di mt cch v l trong iu

kin kinh t kh khn m vn

khng hiu qu lm cho nhiu

ngi khng sao theo kp s tin b nh v bo ca khoa hc thi

i. Chng ta rt ngn khong

cch tt hu bng con ng

no nu nh khng thng tho

ting Anh tip cn khoa hc k

thut? Lm th no Vit

Nam c trng i hc dy

bng ting Anh hay t nht cng phi c mt s mn dy bng ting

Anh vi hc ph phi chng hu

bo m ngi thu nhp trung bnh c th theo hc? Tm u ra

nhng thy gio c kh nng

ging bi bng ting Anh ngay lc ny? Mt vn thit thc

ng quan tm na l L Quang

Diu ch ng tuyn chn

nhn ti ri chuyn giao quyn lc v t chc lc ang cn m

ng c nhim v, vi

mc ch khng lm cy cao bng

c, dn ng cho th h tr

vn ra nh sng mt tri, chu

nng chu gi thch nghi vi

s t tn ti. S nghip ca

L Quang Diu v ang tip

tc m khng cn L Quang Diu.

L Quang Diu v ang lm

tt c, trong c vic vit

quyn sch ny, chun b

cho vic Singapore khng cn ng. Chng ti hy vng nhiu vn tng

t s c t ra sau khi bn

c quyn sch ny.

L Quang Diu l ngi tng tt nghip

i hc Anh v thng cng

du nc ngoi, gp g tip xc

vi nhiu chnh khch v nh

khoa hc ni ting th gii; ng thi chu kh tm hiu lch s,

i sng dn c khp mi

ni. Mi khi thy u c

iu hay l phi, L Quang Diu

lin tip thu mang v tm cch p dng ti Singapore. V ngthng t nh: H lm c

th Singapore lm c. Nn

chng, chng ta thay t nh ca L Quang Diu bng t nh cangi Vit Nam: Singapore lm c th Vit Nam lm c.

So snh, Singapore l hin tng thn k ca

xy dng kinh t v n nh

trt t x hi th ta cng l

hin tng thn k ca chin

tranh gii phng. Do ut hn v phi chu 117 nm n l mu chyu

ri di gm ao ca thc

dn quc m ta dn sc

lm v lm c

chuyn thn k l "nh

thng hai quc to. Chng ta

cha bao gi c iu kin

c hc qun l v xy

dng x hi. Hn na, c lc

chng ta mang nng tm l nh

kin vi k th nn t tm

hiu v hc tp x hi t

bn. V xa hn na nh Lnin

ni l "thi kiu ngo

cng sn km hm s

pht trin ca chng ta. By gi, do qu trnh hi nhp, chng ta

v ang i mi, thy cn

phi suy ngh khc v lm khc.

Hy vng quyn sch ny gp phn

tm hiu th gii trng

ngi m ngm n ta.

Cng cn ni thm rng, y l quyn sch

gy xn xao d lun vi nhiu

kin tri ngc nhau. Mt s vn quan h quc t c

L Quang Diu cp l di

nhn quan chnh tr ca L Quang Diu v kp ca ng; c

nhng vn kh kim chng

ng hay sai, c hoc khng. Tuy nhin, d th no th chng

ta cng cn phi lng nghe bit h ni v lm nh th no;

c bit l cn lng nghe h

ni v ta nh th no. Vi tinh

thn ham hc hi v cnh gic

cch mng, chng ta lng nghe

c s hiu bit y

nhm t tin hng n tng

lai.

Vi nhng g gii thiu trn, chng ti

t thy c trch nhim chuyn

n cho bn c mt bn dch

trung thc, d hiu. Nhng v ng

ngha gia ting Anh v ting Vit c khong cch nn nhiu ch

khng d Vit ha tng ng.

Hn na, L Quang Diu cp

n nhiu vn su rng

vi ngn ng cht ch, khc

chit, i khi bng by v n

d, do vy vic chuyn ng gp

rt nhiu kh khn. Saigonbook tp trung ti a nhn s vlm

vic ct lc trong nhiu thng

hon chnh bn dch ny. Tuy nhin, kh nng ca chng ti c hn

nn kh trnh khi thiu st.

Mong bn c lng th v

gp cho chng ti theo a

ch:

Nh sch Qunh Mai: 484 Nguyn Th Minh Khai, Qun 3,TP.HCM.

Email: saigonbook@hcm.fpt.vn.TRUNG TM BIN

SON V DCH THUT SAIGONBOOK

Gim cLut s LNG VNH KIM

mailto:saigonbook@hcm.fpt.vn

LI TC GI

LI TATi vit quyn sch ny cho th h tr

Singapore, nhng ngi cho rng mt

Singapore n nh, pht trin v

thnh vng l hin nhin. Ti

mun h thu hiu c nhng

kh khn m mt nc nh

ch rng 640km2, khng c ti nguyn thin nhin,

phi vn ln tn ti

gia nhng quc gia rng ln hn

va mi c lp v tt c

u theo ui ng li

dn tc ch ngha.

Nhng ai tng tri qua chin tranh nm 1942 v

s chim ng ca Nht Bn,

tng tham gia vo cng cuc

xy dng nn kinh t mi cho Singapore

th khng lc quan nh th. Chng

ti khng th qun c rng

vic c c trt t x

hi, an ton c nhn, pht trin

kinh t x hi v phn vinh thnh

vng khng phi l quy lut hin

nhin ca s vt, m l nh

vo nhng n lc khng ngng ca

ton x hi di s dn

dt ca mt chnh ph trung thc

v hiu qu do dn bu ra.

Trong quyn sch trc y, ti miu

t nhng nm nh hnh tnh

cch ca ti trong thi tin chin

Singapore, s chim ng ca

Nht Bn v nhng bin ng

ca ch ngha cng sn v tip

theo l cc vn

chng tc trong hai nm trong Lin

bang Malaysia.

Vic chim ng ca Nht Bn (19421945) lm

ti cm phn v s tn bo,

d man m h dnh cho nhng

ngi bn cng chu vi

h, lm khi dy trong ti tinh thn

dn tc v lng t trng, cng

nh s cm hn v b i

x trch thng. Bn nm hc

i hc Anh sau chin tranh

cng c thm quyt tm thot

khi ch cai tr thuc a ca

thc dn Anh trong ti.

Nm 1950 ti tr v Singapore, tin tng vo mc

tiu ca mnh nhng li khng

lng ht c nhng kh

khn him nguy pha trc. Ln

sng chng thc dn li

cun ti v nhiu ngi cng

th h. Ti tham gia hot ng

cng on v chnh tr, lp

ra mt ng chnh tr v vo

nm 1959, tui 35, ti m nhim

chc v th tng chnh ph

u tin, c bu ca

Singapore t tr. Ti cng bn b

thnh lp mt trn thng nht

vi nhng ngi cng sn. Ngay t

u, chng ti bit rng s

phi c lc ng ai ny i

v khi c c hi l thanh ton

ln nhau. Khi iu y xy ra, cuc

u tranh tht l c lit v

may thay chng ti khng b

nh bi.

Chng ti ngh rng tng lai lu di cho

Singapore l quay li vi Malaya, v vy chng ti hp nht viMalaya to

thnh Lin bang Malaysia vo thng 9/1963.

Cha y mt nm, vo thng

7/1964, chng ti phi chu ng

nhng cuc bo ng phn bit

chng tc gia ngi Malaya v

ngi Hoa Singapore. Chng ti b

mc kt trong cuc u tranh nan gii

vi nhng ngi Malay cc oan

trong ng cm quyn UMNO (T chc

Dn tc on kt Malaya) nhng

ngi kin quyt mun c mt

Malaysia do ngi Malay thng tr.

phn cng li vic h dng nhng

cuc bo ng cng ng

e da chng ti, chng ti tp

hp nhng ngi, khng phn bit

Malay hay khng Malay, trong ton Malaysia vo T

chc on kt Malaysia nhm u

tranh v mt Malaysia ca ngi

Malaysia1.

Cho n thng 8/1965, khi khng cn

chn la no khc, chng ti

nh phi tch ra.

S c hip v e da da trn sc tc

lm cho ngi dn ca

chng ti sn sng chu ng

gian kh xy dng mt mnh.

Bn cnh , kinh nghim au

thng v cc cuc bo ng

chng tc cng thi thc ti v

cc ng ch ca ti quyt

tm xy dng mt x hi a

chng tc m bo i x

cng bng vi mi cng dn, khng

phn bit chng tc, ngn ng,

tn gio. l tn ch

hng dn cc chnh sch ca

chng ti.

Quyn sch ny cp n qu trnh

lm vic gian kh, lu di

tm ra cch gi gn c lp

v k sinh nhai m khng c Malaysia

lm ni a. Chng ti phi

chng li nhng bt li tng

chng nh khng th vt qua

a t nc thot khi

ngho nn lc hu tin n

phn vinh thnh vng trong vng ba

chc nm.

Nhng nm sau 1965 l thi k b bn v y

u lo bi v chng ti phi

chin u ng vng.

Chng ti nh nhm khi thy vo

nm 1971, chng ti to

cng n vic lm thot

khi nn tht nghip trm trng,

mc d ngi Anh rt

qun i ra khi Singapore. Nhng ch

sau khi chng ti vt qua c

cn khng hong du la quc t

nm 1973, vi gi du tng gp 4

ln, th chng ti mi tin chc

l chng ti c th t ng

vng trn i chn ca mnh.

Sau , chng ti phi lm vic

ct lc, hoch nh v ng

bin nhm cng c a v l

mt quc gia c lp c kh

nng lin kt mu dch v u

t vi cc nc cng nghip

hng u v l mt trung tm

phn phi hng ha, dch v v

thng tin thnh cng trong khu vc.

Chng ti a thu nhp quc dn (GDP) bnh

qun u ngi t 400USD vo

nm 1959 (khi ti nhm chc th tng)

ln hn 12.200USD vo nm 1990 (khi ti

t chc) v 22.000USD vo nm 1999,

ti thi im c nhiu bin

ng to ln v kinh t v chnh

tr trn th gii.

V iu kin vt cht, chng ti

b li sau lng nhng vn

ngho nn ca Th gii th Ba.

Tuy nhin, phi mt mt th h

na, nhng tiu chun x hi,

vn ha v ngh thut ca chng

ti mi snh c vi c

s h tng ca Th gii Th

nht m chng ti thit

lp c. Sut thi k Chin

tranh Lnh ca thp nin 60 v 70, khi

vn cn cha r phe no s

chin thng, chng ti lin

kt vi phng Ty. S phn

chia trong Chin tranh Lnh lm cho

mi trng quc t n gin

hn. V nhng nc lng ging

ca chng ti u chng li

nhng ngi cng sn nn chng

ti nhn c tnh on

kt khu vc ln s ng h quc

t ca M, phng Ty v

Nht Bn. Vo cui thp nin 80,

r rng chng ti ng

v phe ca nhng ngi chin

thng.

y khng phi l quyn sch ch dn cch

xy dng mt nn kinh t, mt

qun i hoc quc gia, m l

s tng thut li nhng vn

m ti v ng s

ca ti phi i mt

v cch gii quyt chng. Ti

vit cun sch trc y

di dng t thut theo th t

thi gian. Vi nh

cun sch ny khng qu di,

ti vit n di dng

ch , c ng 30 nm ch

trong 700 trang.

LI CM NAndrew Tan Kok Kiong bt u nghin cu nhng hi k

ny vo nm 1995. ng l vin

chc ngnh hnh chnh Singapore, sau c thuyn chuyn n Cquan Thng tn

Singapore (Singapore Press Holdings SPH) tr

gip ti. Th tng Goh Chok Tong cho

ti quyn s dng tt c h

s v ti liu cc B

trong chnh ph v nhng ni

lu tr vn th. Florence Ler Chay Keng, nhn vin lu tr vnth trong ph th

tng v cc ph t ca

b l Wendy Teo Kwee Geok v Vaijayanthimala kin tr v chuo trong vic

tm kim h s v t liu.

Vi s gip ca Pang Gek Choo,

lm vic cho t bo Straits Times, v Alan Chong, nghin cu s inhtr tui

khoa chnh tr hc, Andrew nghin

cu nhng h s ca chnh ph,

nhng bin bn v cc cuc hp

quan trng, quan h th t v nhng

vn kin lin quan khc. Hu dng

nht l nhng ghi chp m ti

c li ngay sau cc cuc

hp v hi m.

Andrew Tan c nng lc v tho vt. ng iu

phi cng vic ca nhng nh

nghin cu, t chc t liu v

lm cho cng vic ca ti d

dng hn. Pang Gek Choo nhanh nhn v c nng lc trong victm kim nhng

bn tin v cc s kin v nhng

bi din vn cn lu tr trong

th vin ca bo Straits Times v nhng ni lu tr vn

th, cng hm. Vo nm 1997, khi cng

vic ny pht trin, Walter Fernadez v

Yvonne ca SPH v tin s Goh Ai Ting ca i hc Quc giaSingapore (National

University of Singapore NUS) gia nhp i ng nhng nhnghin cu gip

ti.

Panneer Selvan B

Ngoi giao gip tm li h s,

t liu ghi chp v nhng quan h

ca ti vi cc nh lnh o

nc ngoi. Lily Tan, gim c

Vin Lu tr Quc gia cung cp nhiu

vn kin hu ch v nhng bn

chp tay trc kia m ti

c cho vit. i ng nhn

vin th vin ca i hc

Quc gia Singapore, Th vin Quc gia v Th vin lu tr boStraits Times lun tn tnh gip

ti.

John Dickie, cu phng vin i ngoi ca t

Daily Mail cho nhiu li khuyn gi tr;

c bit v nhng g s lm

cho c gi ngi Anh quan tm.

Ngi bn tm giao ca ti Gerald

Hensley, cu Cao y New Zealand Singapore v sau ny l Btrng Quc phng

cng c nhng gp

tuyt vi.

Cc cy bt ca bo Straits Times, Cheong Yip Seng (Tng bintp), Han Fook Kwang, Warren Fernandez, Zuraidah Ibrahim, IreneNg v Chua Mui Hoong sa i lm cho

quyn sch d c hn, c

bit i vi nhng ngi

khng bit nhiu v nhng s kin

m ti m t.

Lim Jin Koon, bin tp vin bo Zaobao, c ton b bn tho

trc khi dch sang ting Hoa. Seng Han Thong, bin tp vintrc y ca

bo Zaobao, hin ang cng tc Hi Cng

on Quc gia (National Trade Union Congress NTUC) xemxt k lng nhiu

phin bn ca cc bn tho trc

khi quyt nh dch ra ting Hoa.

Bin tp vin bo Berita Harian, Guntor Sadali; B trng Phttrin

cng ng Abdullah Tarmug; Ph Ch tch

Ngh vin Zainul Abidin Rasheed v cc Th

k Ngh vin Mohamad Maidin v Yaacob

Ibrahim ng gp kin

cho tt c cc chng c lin

quan n ngi Malay. Ti mun

trnh vic v tnh lm tn

thng nhng tnh cm ca ngi

Malay v c gng ht sc

khng xy ra vn ny.

Nhng ngi bn c v cc ng ch ca

ti, Goh Keng Swee, Lim Kim San, Ong Pang Boon, Othman Wok,Lee Khoon Choy, Rahim Ishak, Maurice Baker, Sim Kee Boon, S.RNathan (hin ang lm Tng thng), v

Ngiam Tong Dow c nhiu phn

khc nhau ca bn tho v hiu

chnh hoc xc nhn vic thu thp

li cc s kin ca ti.

Nhng bn tho ca ti cng c Kishore

Mahbubani (i din thng trc ca

Singapore ti Lin Hip Quc), Chan Heng Chee (i sSingapore Washington), Bilahari Kausikan (Th trng BNgoi giao),

Tommy Koh (i s lu ng), v

Lee Tsao Yuan (Gim c Vin Nghin cu

chnh sch) thm nh. Li

khuyn qu bu ca h trn

cng v l nhng nh ngoi

giao, ngi cm bt, gio s i

hc gip cho ti lm cho

cun sch ny trng tm hn.

Shova Loh, bin tp vin ca ta son Times chnh sa t mbn tho sau

cng.

Ba ph t ring ca ti, Wong Lin Hoe, Loh Hock Teck v KohKiang Chay lm vic khng bit mt

mi, h thng li lm

vic cho n chiu ti, ghi tng

hiu chnh v kim li cho chnh

xc. Ti by t lng bit n

su sc n tt c nhng

ngi ni trn v k c

nhng ngi m v qu nhiu

nn khng th nu tn y.

Trch nhim i vi mi sai st

cn li u thuc v ti.

Ging nh

quyn sch th nht, v ti

Choo, c li tng trang nhiu

ln cho n khi c y hi lng

rng tt c nhng g ti vit

l r rng v d c.

Bin tp vin Harper Collins , New York, M ha

mt cch t m ting Anh ca

ti. C y cng sa cc li

t chnh tr. Bt c ch no

ti vit man, c y u

sa thnh person hoc people.

Ti cm n c y v c y

lm cho ti hnh nh t

trng nam khinh n hn di con mt

ngi M.

PHN I:HIU NG NHNG VN THITYU

1LM MT MNH

C nhiu sch dy bn cch xy dng mt ngi

nh, cch sa cha my, cch

vit mt quyn sch. Nhng ti

cha thy mt quyn sch no

hng dn cch xy dng mt

t nc vi tp hp a

chng tc di c t Trung Quc, n

thuc a Anh, v ng

n thuc a H Lan, hay ch dn

cch to k sinh nhai cho dn chng

trong mt quc gia khi m vai tr kinh t

trc y ca n l mt

trm trung chuyn hng ha trong khu vc ang ngy cng li tn.

Ti cha bao gi

mong i vo nm 1965, lc 42 tui,

ti li ng u mt nc

Singapore c lp, chu trch nhim

v cuc sng ca 2 triu ngi

dn. T nm 1959, tui 35, ti

gi cng v th tng ca

nh nc Singapore t tr. Chng

ti gia nhp Lin bang Malaysia vo thng 9/1963. C nhiu btng

c bn v chnh sch gia

Singapore v chnh quyn lin bang. Mt cch bt ng, vo ngy9/8/1965,

chng ti tch ra thnh mt quc

gia c lp. Chng ti

b buc tch khi Malaysia v i

trn con ng ca ring mnh

m khng c kim ch nam dn ti

ch k tip.

C hng ti i mt vi nhng xung t

gh gm m c hi tn ti

l v vng. Singapore khng phi l

mt t nc t nhin, m

l mt t nc do con ngi

to nn, mt trm mu dch m

ngi Anh pht trin thnh

mt im nt trong mt

quc hng hi rng khp th

gii. Chng ti tha hng hn

o m khng c phn ni

a, mt tri tim khng th xc.

Bo ch nc ngoi bnh lun ngay sau khi c lp, tt c

nhng tin on v

s phn cng lm tng thm ni

lo u trong ti. Mt tc gi so snh s rt lui ca Lin hip Anh rakhi thuc a vi s suy tn ca

ch La M, lut php v

trt t ca x hi sp

khi on qun La M rt

lui v l ngi man di n tip

qun. Denis Warner vit trong t Sydney Morning Herald (xutbn ngy 10/8/1965): Cch y ba nm, nc Singapore c

lp c nh gi l

khng c kh nng tn ti. Khng

c g trong tnh th hin ti

cho thy ngy nay n c th ng

vng hn trc c.

Trong t Sunday Times London (ngy 22/8/1965), RichardHughes vit, Nn kinh t Singapore s sp nu

cc cn c ca Anh tr gi

hn 100 triu bng Anh ng

ca.

Ti cng lo s nhng khng biu l:

Nhim v ca ti l mang n

cho nhn dn nim hy vng, ch khng phi l lm nn lng h.

Tht ra, trong u ti lun c mt bn khon hn

ht l ngi Anh s v c

th duy tr cc cn c ca h

Singapore trong bao lu. Liu h c rt ngn thi gian nn likhng,

bi v xy ra chia r? Harold

Wilson ang i u vi s

chng i t pha cc ngh

s th yu.2 C hnh sch M in ng Suez

rt hao tn v khng gip Chnh

ph ng Lao ng ginh c

thm phiu bu. H cn tin cho

phc li x hi v nhiu

chng trnh tranh c khc. Hoa K,

nc duy nht bo m cho an ninh

v n nh ng ,

b ln su vo chin

tranh du kch Vit Nam, mt cuc

chin tranh t c cc ng

minh chu u v cc chnh ph

chu v chu Phi ng tnh.

Tuyn truyn chng M ca Lin

bang X Vit v Cng ha Nhn

dn Trung Hoa c nh hng nht

trong Th gii th Ba. Ti cm thy

s b phng hi v chnh

tr, nu nh M m nhn thay

vai tr ca ngi Anh ti Singapore. c v New Zealand t hkhng th l

nhng ngi bo lnh ng

tin cy.

Ti e ngi rng s nh hng ca ngi A nh s

suy yu v nh hng ca M

s lan rng, tuy chm nhng l

iu khng th o ngc.

i vi th h ca ti, c

sinh ra v ln ln trong thi i

ch, tht khng phi l

mt s thay i d dng. Ti

phi chp nhn kiu quyn

lc M khng c s t nh

kiu Anh. Ngi Anh cng c quyn

lc ca h vi mt cht t

lch s. Ngi M li khc,

nh ti c th thy t cch

h i x vi cc nh lnh

o min Nam Vit Nam, v ngay c

vi cc nh lnh o Thi

v Philippines, nhng ngi khng

trong mt tnh th kh khn nh

cc nh lnh o ti Si

Gn. M l mt cng quc

s mt, vi sc mnh to ln v

c thi quen ph trng iu

.

c mt gnh nng v an ninh cht ch hn

cho c nhn ti. l iu

gy cm gic kh chu. Ngay sau khi

chia tch, nhn vin cnh st chu

trch nhim an ninh ca ti

cnh bo ti rng ti l i

tng b th ght s mt

trn bo ch v cc chng

trnh pht thanh v truyn hnh

bng ngn ng Malay ca Malaysia, khi ang lu truyn Singapore. Anh ta khuyn ti di chuyn ra khi ngi nh

ng Oxley cho n khi c quan an

ninh thc hin mt vi thay i

i vi ngi nh ca ti.

Ti c mt lp nhn

vin an ninh dy c thay v ch

cn mt s quan. Anh ta cng m rng mng li an ninh ngm bo

v cho v ti Choo, v cc

con ca chng ti. Li e da t

nhng k cung tn chng tc l

khng th on trc c,

khng ging nh nhng li e da

t cng sn nhng ngi c

chng mc v n o s thy

khng li lc g khi lm hi

Choo v cc con ti. Trong khong ba n bn thng, Choo v ti ti

Changi Cottage, mt bit th ca chnh ph cnh b bin, gn snbay

Changi ca Khng qun Hong gia v

trong mt khu vc c bo v.

Trong thi gian ny, ti t chc cc cuc hp ni cc bt thng,

bi v vic ti n vn

phng Ta Th chnh

gy ra tc nghn giao thng do mt xe hi an ninh v on xe mth

tng bt thng. Ti ra nhng

quyt nh khn bng in m

vi cc b trng lin quan, iu

ny gip ti bt c nhng

bui hp chnh ph di l th.

Nhng tr l ring ca ti v

Wong Chooi Sen mt th k ni cc

ng tin cy ca ti, mi ngy

u n cn nh ring ni

ti va va lm vic. Trong

khu vc tn b l mt sn gn

9 l ca Khng qun Hong gia

th gin sau c ngy mit mi

trn giy t v bin bn. Ti

thch chi gn 9 l, i khi vi

bn, c lc mt mnh, vi Choo

i cng cho c bn.

Ba a con ti phi i hc , v vy chng

li nh v chu ng nhng

bt tin ca vic cc cng nhn

ang xy mt bc tng gch

theo kiu t ong nhm che khut cng trc nhn t ngoi ng.

Tm thi, cho n khi h c c

knh chng n, h che chn cc

ca s bng nhng tm thp. iu

ny khin cc cn phng trng

nh mt nh t, v c gia nh

cm thy tht s nh nhm khi

cui cng cc ca s knh cng

c lp t xong sau

vi thng. Khi ti tr li ng

Oxley, i cnh st Gurkha (c

ngi Anh tuyn m t Nepal) c

t v tr gc ca.

Chuyn cnh st ngi Hoa bn vo

ngi Malay hay cnh st ngi

Malay bn vo ngi Hoa u s

gy ra nhng hu qu ln. Tri

li, Gurkha l nhng ngi trung lp, ngoi ra li c ting v k

lut v lng trung thnh. Tt c

nhng iu ny khin ti cng

cm thy bt an v n cng nhn

mnh tm khn cp trong vic xy

dng mt qun i bo

v nn c lp cn non yu

ca chng ti.

Ti c nhiu mi quan tm cp bch: u tin,

phi t c s cng

nhn ca quc t i vi nn

c lp ca Singapore, k c t

cch thnh vin Lin Hip Quc.

Ti chn Sinnathamby Rajaratnam (c chng ti gi mt cchtru

mn l Raja) lm B trng Ngoi

giao. Vi phm cht ca mt ngi

theo ch ngha dn tc chng thc

dn t nhng ngy cn l sinh

vin London trc v trong chin

tranh nhng khng cc oan, r rng

ng l ngi thch hp. Thn

thin, lch s, thnh tht, ng

c s cn nhc ng mc

gia nhng khi ng ln bo v

cc nguyn tc v nhng lc

cn thit tha hip ngoi giao. ng

c yu mn v tn trng

bi tt c nhng ai tng

lm vic vi ng trong nc

cng nh ngoi nc. Khi cc thng

ip v vic cng nhn truyn

v, Toh Chin Chye, Ph Th tng, v Ngoi trng Raja, lnng

n New York bt u vai

tr ca chng ti ti Lin Hip

Quc vo thng 9/1965.

Mi quan tm k

tip ca ti l phi bo v

t nc ny. Chng ti

khng c qun i. Hai tiu on

ca chng ti u di quyn

ch huy ca L on trng

ngi Malaysia. Chng ti phi lm

th no nhanh chng xy dng

mt s lc lng phng th,

cho d ch mi l bc u?

Chng ti phi lm nht ch,

v nu cn th ngn chn bt

k hnh ng in cung no

ca Malay Ultras (nhng k qu khch) Kuala Lumpur xi giccc lc lng Malaysia ti Singapore o chnh v

th tiu nn c lp m

chng ti va t c.

Nhiu nh lnh o ngi

Malay Kuala Lumpur cho rng khng bao gi

cho php Singapore c tch khi

Malaysia m phi nh lin tc

n phi quy phc. Nu c

iu g xy ra cho Tunku Abdul Rahman, Th

tng ca Malaysia, th Tun Abdul Razak s

tr thnh Th tng v ng

ta c th b nhng nh lnh

o cc oan cng rn buc

phi o ngc quyt nh

ca Tunku. y l thi k bt

n ln.

T rong khi vt ln vi nhng u lo chnh, ti vn

phi quan tm n iu cp

thit khc duy tr lut php

v trt t. Chng ti s rng

nhng ngi Malay ng h UMNO3 s in cung khi h nhnthy

chnh ph Malaysia b ri h

v mt ln na khin h ri

vo th thiu s. Cnh st ca

chng ti hu ht l ngi

Malay xut thn t nhng ngi lng

ca ngi Malaya v lng trung ngha ca h c th khin h khng

d c hnh ng chng li

nhng phn t ni lon ngi

Malay mun hp nht li vi Malaysia.

Qun i ca chng ti, gm

hai tiu on, hu ht cng l

ngi Malay qu bn o

Malaya.

Tht nh c

ngi khi Goh Keng Swee bng lng v hm h m nhn trchnhim

xy dng lc lng. Ti quyt

nh b nhim ng ta trng nom ni

v v quc phng, kt hp vo

mt b gi l MID (Ministry of Interior and Defense B ni vv quc

phng). iu ny cho php ng

ta dng lc lng cnh st

hun luyn tn binh. (Cho n ngy

nay, cc bng ng k xe ca Lc

lng Qun i Singapore vn cn

mang ch MID). Vic thuyn chuyn ca Keng Swee li mtch trng

trong B Ti chnh. Ti tho lun

iu ny vi ng v quyt

nh b nhim Lim Kim San lm B

trng Ti chnh. Kim San c cch

tip cn thc tin i vi

cc vn . Hn na, ng c

th lm vic gn gi vi Keng

Swee m khng xch mch, v th

cho php Keng Swee gp khng chnh thc vo cc chnh sch ti

chnh.

V n th

ba v au u nht l vn

kinh t lm th no

to k sinh nhai cho ngi dn

Singapore? Indonesia ang i u

vi chng ti v vic giao thng

b ngng tr. Ngi

Malaysia mun pht l Singapore v giao dch trc tip vi i tc

thng

mi, cc nh xut nhp khu v

ch thng qua nhng cng ca ring

h. Lm th no mt t

nc Singapore c lp tn ti

c khi n khng cn l

trung tm ca mt khu vc rng ln

m ngi Anh tng cai tr

nh mt n v thng nht ca

h? Chng ti cn phi sm tm

ra gii php cho nn tht nghip ang bo ng mc 14% v ang

tng ln. Hn na, chng ti phi

to k sinh nhai theo mt phng cch khc so vi thi chng ticn

nm di s cai tr ca Anh. Ti

thng thy nh kho ca chng

ti cha y tm cao su, tiu, ci

da kh, my v cc cng nhn

sing nng ra sch, la chn

chng xut khu. Chng ti

s khng nhp khu nhng vt liu

th ny t Malaysia v Indonesia

ch bin v phn loi na. Chng

ti phi to mt hnh thc kinh

t mi, c gng p dng nhng

phng php v k hoch m

trc y cha tng c

th bt c ni u trn

th gii, bi v khng c quc

gia no ging nh Singapore. Hong Kong l mt hn o gingchng ti

nht, nhng vn cn nm trong s

cai tr ca ngi Anh v c ni

a l Trung Quc. V kha cnh

kinh t, n ging mt phn ca

Trung Quc, ng vai tr l mt

im tip xc ca Trung Quc vi

th gii t bn trong giao thng

vi cc quc gia khng theo cng sn.

Sau khi cn nhc nhng vn ny v nhng

chn la gii hn hin c, ti

kt lun rng mt Nh nc

c lp trn mt hn o

bao gm mt thnh ph v vng

ph cn mun tn ti ng

Nam th khng th lm mt

cch bnh thng c. Chng

ti phi n lc phi thng

tr thnh mt dn tc on

kt, khe mnh, v d thch

nghi, vi mt ngun nhn lc c

th lm vic tt hn v r

hn so vi cc nc lng ging.

V h mun pht l chng ti

v bin vai tr c ca chng

ti mt trung tm xut nhp

khu v trm trung chuyn cho vic

giao thng trong khu vc khng cn tc dng, nn chng tiphi

i khc. Ti sn ln nht

ca chng ti l s tn nhim

v lng tin cy ca nhn dn.

Chng ti cn thn khng

lng ph nim tin va mi ginh

c ny do cai tr ti v

tham nhng. Ti cn sc mnh chnh

tr ny ti a ha cc

tc dng m chng ti c th

to ra t vn ling rt t ca

mnh mt cng t nhin tm

c th gii thit lp ti mt

v tr chin lc ca mt

ng bin nhn nhp nht th

gii.

Mt ti sn qu gi khc m chng ti c

l nhng ngi dn cn c,

tit kim v ham hc hi. Mc d

b chia thnh nhiu chng tc, ti

vn tin tng rng mt chnh sch

cng bng hp l s lm cho h

chung sng ha bnh, c bit,

nu nhng kh khn nh nn tht

nghip c san s u nhau v

khng nng ln mt nhm

ngi thiu s. iu ct yu

l phi gn gi tnh on

kt trong mt x hi a ngn ng,

a vn ha, a tn gio ca

Singapore v lm cho n mnh m,

nng ng sc cnh

tranh trong th trng th gii. Tuy nhin, lm th no xm

nhp vo th trng ny c?

Ti khng bit cu tr li. Khng

ai yu cu chng ti y li

ngi Anh. c iu khin

bi nhng thi thc ca bn

nng, chng ti hnh ng

nh vy. By gi trch nhim ca

chng ti l lo liu s an ton

v k sinh nhai cho 2 triu ngi dn di s chm sc ca chng

ti. Chng ti phi thnh cng,

v nu tht bi th s la

chn sinh tn duy nht ca chng ti l phi ti lin kt, vi nhng

iu kin ca Malaysia, nh mt

tiu bang tng t Malacca hoc Penang.

Ti ng khng yn. C hoo gi bc s k toa cho ti

thuc an thn, nhng ti cm thy

bia v ru trong ba n ti tt

hn thuc. Lc , ti ang

nhng nm u ca tui bn

mi, cn tr v si ni;

cho d ngy kh khn v

cn nhiu b bn, ti mun ngh

hai ting ng h vo bui chiu

tip tc thc tp pht

bng t 50 n 100 c v chi

gn 9 l vi mt hoc hai ngi

bn. Ti vn t ng. Mt ngy

n, gn tra, vin cao y ngi

Anh mi n, John Robb, mang n nh cho ti mt thng ipkhn t

chnh ph ca ng ta, ti nm

trn ging n ng ta, thn

xc mt r. Harold Wilson, Th tng Anh, chc hn c bo

trc v tnh trng ca ti

nn ng ta biu l s quan tm.

Vo ngy 23/8/1965, ti p li,

"ng bn tm n Singapore. Ti v cc

ng nghip u l nhng

ngi n ha v bit l

l c trong lc thng kh. Chng

ti cn nhc mi hu qu c

th xy ra trc khi chng ti c

bt k nc i no trn bn

c chnh tr Nhn dn chng

ti c ch chin u v

bn nng sinh tn.

T rong khi nghin ngm v nhng vn lm nn ch

ny, m 30/9/1965, chung bo ng

reo bo tin v mt cuc o chnh

xy ra Indonesia. Cc s quan ng h

cng sn git cht su

tng ngi Indonesia. Tip theo l

mt trn chin m mu khi Tng

Suharto n dp tt cuc o

chnh. Nhng bt n mi ny lm

ti lo lng hn.

V o ngy 9/8/1965, ti bt u mt cuc

hnh trnh trn con ng khng

r rt n mt ni khng

c bit vi ni lo to ln.

2XY DNG MT QUN

I T U

Khi ngh vin n k m phin hp vo

thng 12/1965, bn thng sau khi chng ti tch khi Malaysia, Lon trng

Syed Mohamed bin Syed Ahmad Alsagoff ch huy mt l

on ca Malaysia ng ti

Singapore gh thm ti v khng khng

rng on mt dn ng

ca anh ta s h tng ti n

ngh vin. Alsagoff l mt tn

Hi gio Rp, thn hnh chc

mp, vm v vi b ria mp v

l mt ngi Singapore gia nhp Lc

lng Qun i Malaya. Tht l

ngc nhin, anh ta hnh ng nh

th anh ta l Tng t lnh qun

i Singapore, sn sng nm quyn

iu khin hn o ny bt

c lc no. Vo thi im

, hai trung on b binh

nht v nh ca Singapore (SIR

I v II), mi trung on khong 1.000

ngi, u t di quyn

ch huy ca Malaysia. Chnh ph Malaysia a 700 ngiMalaysia vo SIR I v

II, v rt 300 lnh ngi Singapore

a vo cc n v ring

l ca Malaysia.

Ti cn nhc tnh hnh v kt lun rng

Tunku mun nhc nh chng ti v

cc nh ngoi giao nc ngoi

sp c mt rng Malaysia vn cn

nm quyn Singapore. Nu ti bo

anh ta b ci thi kiu ngo

i, th Alsagoff s bo co li

cho cp trn ca anh ta Kuala Lumpur v h s tin hnh nhngbc

khc chng t cho ti thy

ai l ngi nm quyn thc s

Singapore. Ti quyt nh l

tt nht nn ng . Th

l, trong l khai mc ca ngh vin

u tin ca nc Cng ha

Singapore, qun i h tng ca

Malaysia "h tng ti t

vn phng Ta Th chnh n

ta nh ngh vin.

Khng lu sau s

kin ny, vo lc 4 gi chiu

th Ba ngy 1/2/1966, Keng Swee t nhin n vn phng ca ti To

Th chnh vi tin xu rng bo

lon bng n trong mt tri

hun luyn qun i Shenton Way,

cnh trng Bch khoa Singapore, ng ta kinh ngc khi bit rng80% tn binh mi tuyn cho tt c cc n v

u l ngi Malay, Keng Swee

ra ch th dng ngay tt c cc

cuc tuyn m, hun luyn v gi

nguyn tnh hnh ny. Vin ch

huy qun i hiu sai ny v

ch ng ch th cho vin thiu

t ngi Hoa sa thi tt c cc

tn binh ngi Malay. Vin thiu t

tp hp mi ngi qung

trng duyt binh, yu cu nhng

ngi khng phi l ngi

Malay ri khi hng v bo vi

nhng ngi Malay cn li rng h

b sa thi. Nhng ngi Malay ng

cht lng trong vi pht v s

phn bit i x ny. Khi h

ly li c bnh tnh sau c

sc, mt cnh hn lon n ra khi

h tn cng nhng ngi khng

phi Malay bng cc, gy v cc

chai nc c ga, t hai xe mt,

lm h hi mt xe scuter v lt

mt xe ti. p li mt

cuc gi khn, mt chic xe hi

tun tra ca cnh st chy n

lt vo mt t nm chn

bng chai l v khng th bng

qua c chic xe ti b lt.

Mt chic xe cha chy n sau

cng b tn cng mt cch tng

t.

Mt m ng ln t tp dc theo ng

Shenton Way xem. Cc sinh vin Bch khoa b hc ngmnhn ton

cnh cuc hn lon t ban cng v

nc nh. Vo khong 2 gi 45 pht

chiu, mt i chng bo ng

n bng nhng chic xe bt kn

ca cnh st v bn hi cay vo

m ng. Sau , i

cnh st c nhim chng bo

ng n, bt nhng k bo

lon, nht h ln xe bt kn

ca cnh st v gii n

CID (Cc iu tra ti phm

Criminal Investigation Department). Nhng ngi ny b giam gi sn trong ta nh

CID ch ch th xem l buc

ti h v t chi cho bo lnh

hay l th h ra sau khi h ng

tin bo lnh.

Keng Swee lo s nu h c php i, khi v n

nh Geylang Serai v cc vng

Malay khc, h s khi pht mt

cuc bo ng gia ngi

Malay v ngi Hoa v lan truyn cu

chuyn h b sa thi nh th no.

Ngay tc tc, ti gi vin Cao y

ngi Anh John Robb n vn phng

ti. Ti yu cu ng ta bo ng

cho vin ch huy qun i ngi

Anh nu nh nhng cuc bo ng

mang tnh cng ng xy ra vt

ngoi tm kim sot, v lc

lng cnh st v qun i

Singapore a phn l ngi Malay c

th ng tnh vi cc phn

t bo ng. Ti cho ng ta bit

ti d nh i n ta

nh CID t mnh dn xp

vn . Nu c kh nng lm

lng du tnh hnh, ti s

h v nh; bng khng, h c

th phi b buc ti v b

tm giam. Nu trng hp

xy ra, khong 365 gia nh s trng

mong con h vo m v

nhng li n i s lan

truyn khp Singapore v vic ngi

Malay b n p.

John Robb ni rng anh ta s bo co v vic ny

nhng thn trng cho bit lc lng

Anh quc khng th can thip vo vn

an ninh ni b Singapore.

Ti bo vi vin tng t lnh cng l s

quan ch huy n v n tr

Anh nn bo m rng qun i

Anh sn sng ngn chn cc phn

t bo ng, khng h

lt ra ngoi tm kim sot v

quay sang chng li nhng gia nh da

trng nh h lm trong cuc

bo ng tn gio lin quan n

mt c gi H Lan nm 1950.

Ti phn tch phng php ca mnh vi O thman

Wok, B trng cc vn x

hi, v bo ng ta cng ti v

Keng Swee n gp nhng k bo

ng CID. Ti sn trong ta nh

CID, chng ti ni vi h bng

ting Malay thng qua mt ci loa np

c quy cm tay, ti ni rng vin

thiu t hiu sai mnh lnh,

cc mnh lnh ch dnh

cho cng dn Singapore. Anh ta nhm ln khi cho rng mnhlnh ny c

ngha l khng mt ngi Malay no

c tuyn m, trong khi ngi

Malay no l cng dn Singapore u

c t cch c

tuyn chn. Mi ngi trong s

b nhn dng l nhng

k cm u ni lon b cnh

st bt gi v kt ti, s

cn li c th v nh. H

ch nn phao tin n khi v n

nh. Nu nh bt k ai trong s

nhng ngi c php v

nh, sau b nhn dng l

k ni lon, anh ta cng s b bt

gi. Ti ni thm rng tt c

nhng ai l cng dn Singapore phi

tr v doanh tri vo ngy hm

sau c hun luyn nh

thng l. Ch c nhng cng

dn l c t cch v

nhng ai khng l cng dn phi

tm vic lm Malaysia. Trin vng

vic lm mang li s hoan

nghnh v c v. Ti phi c

quyt nh ngay lp tc, s chn

la t ri ro nht l giam gi

v trng pht mt vi k cm

u nhng cho php a s c

v nh. Ti hy vng h s bit

c x cho phi php v trin

vng vic lm.

Ti bui hp bo, ti yu cu cc phng

vin tng thut v vic ny

mt cch kho lo, nht l

nhng t bo bng ting Malay. Khi ti c cc nht bo vo sng

hm sau, ti th pho nh nhm.

Mi bn ngi b truy t v

ti ni lon, song sau vin

chng l quyt nh

rng tt nht l rt li li

kt ti. y qu l li

nhc nh su sc cho chnh ph

rng chng ti phi gii quyt

nhng vn chng tc vi

s nhy cm ti a.

C hng ti c mt ln lo lng khc vo

thng 11/1967, khi nhng cuc ng

gia ngi Hoa v ngi Malay n

ra Penang v Butterworth, mt th trn trn bn o i din o

Penang. Tnh trng phn bit chng tc tr nn xu i nhanh chng

Malaysia sau s chia tch ca Singapore. S

gin d v on hn ca ngi

Hoa ngy cng mnh m chng li

chnh sch ni ting Malay ca chnh

ph. Vi chng ti, y l

hi cnh bo thnh lp

mt hi ng cp b trng

vi Goh Keng Swee lm ch tch v

nhng vin chc hng u ca

ngnh Cnh st v Qun i

lm thnh vin, nhm chun b

cho nhng k hoch i ph vi

nhng v vic bt ng,

phng nhng cuc bo ng n

ra bn o Malaysia v trn

qua Singapore.

Tan Siew Sin, B

trng Ti chnh Malaysia

quyt nh mt cch khng thn

trng sau khi ng bng Anh b gim

gi, cho d c t nh hng

i chng na vn s phi c

mt s iu chnh gia ng

tin c vn rt gi khong 14% do

chnh ph thuc a Anh pht

hnh vi nhng ng tin Malaysia

mi. S vic ny dn n

vic ng ca cc ca hiu

bt thng (ngng lm vic

phn i), v ln lt dn

n nhng cuc ng

sc tc. Ngi Hoa t nng thn

chuyn vo thnh th v chng

ti lo ngi rng nu nh nhng

cuc ng sc tc n

ra ph bin, th lc lng v

trang Malaysia s gp kh khn trong vic gii quyt rc ri nhiuthnh

th.

Mi lo ngi rng cc nhm bo ng ny c

th lm lin ly n Singapore,

buc chng ti nhanh chng thnh lp

on xe thit gip ca chng

ti. Vo thng Ging nm 1968, chng

ti quyt nh mua nhng xe tng

hng nh AMX13 ca Php do ngi

Israel bn li vi gi hi v

h ang nng cp xe thit gip

ca h. 30 chic xe tng mi tn

trang v n vo thng

6/1969 v 42 chic khc v vo thng

9/1969. Chng ti cng mua 170 xe

thit gip bn bnh V200.

Ngi A nh khng sn lng gip chng ti

xy dng qun i nh h

gip Malaya vo nhng nm 1950. H

ng h Singapore t sau hu trng

trong lin bang Malaysia v gnh ly s

tc gin ca ngi Malaysia. Gi

y, h phi i ph vi

mt Malaysia khng my vui v vi h.

V do ngi Malaysia gip

chng ti tr thnh thnh vin

ca Khi Thnh vng chung v

thnh vin ca Lin Hip Quc,

nn ngi Anh chc on

bit c rng Malaysia cng s

mun lm thy dy qun s cho

chng ti, khng v l do no

khc l chc chn chng

ti khng c dy nhiu hn

nhng g m h bit "phng

th".

C hng ti phi ly li hai trung on b binh ca

chng ti v khi phc li tnh

ng nht Singapore ca h

m bo lng trung thnh ca

binh lnh. Goh Keng Swee, lc y l B

trng Ti chnh tng

ngh c lm B

trng Quc phng ngay khi c

lp. ng ta sn lng xy dng

mt qun i t u, mc

d tt c nhng g ng ta bit

v nhng vn qun s l

t kinh nghim khi l mt h s

quan trong Qun on Tnh nguyn

Singapore do ngi Anh ch huy cho n khi n u hng vo thng

2/1942. Ti bo ng ta c tin hnh.

Keng Swee nh Mordecai Kidron, i s Israel

Bangkok gip . Vi ngy sau cuc

chia tch vo ngy 9/8, Kidron bay n t Bangkok gip hunluyn

qun s, Keng Swee a ng ta n

gp ti. Kidron c tip xc vi

ti vi ln trong nhng nm 1962

1963 xin thit lp mt lnh s

qun Israel Singapore. ng ta qu quyt vi ti rng Tunku bnglng v

chng ti khng cn phi i

n khi Malaysia c thit lp

trc. Ti p li rng nu

nh Tunku ng th s

khng c g rc ri cho vic

hnh thnh n sau khi Malaysia c

thit lp, nhng nu nh ti lm

nh th trc th ti s to

ra mt vn c nguy c gy

kch ng nhng thng dn

Hi gio Malay v lm o ln

nhng k hoch hp nht ca ti.

ng ta rt tht vng. Nh ti

d kin, khi Malaysia thnh lp, Tunku khng th v khng chophp thit lp

lnh s qun Israel.

Ti lng nghe d

tho hun luyn qun s ca

Kidron, song li bo Keng Swee hy ch i cho n khi Th tngn

Lal Bahadur Shastri, v Tng thng Ai Cp Nasser tr li th xinh tr khn

cp xy dng lc lng

v trang ca ti.

Ti vit cho Shas tri nh a mt c vn qun

s n gip chng ti thnh

lp 5 tiu on. Hai ngy sau, Shastri phc p, gi "nhng li

chc tt p chn thnh cho hnh

phc v s thnh vng ca

nhn dn Singapore", nhng khng

cp n thnh cu ca ti.

Cn Nasser, trong th tr li, ng ng

cng nhn Singapore l mt quc

gia c lp v c ch quyn

nhng cng khng cp n

li yu cu mt c vn hi

qun thit lp s phng

th b bin ca chng ti. Ti

na tin na ng, c l chnh

ph n khng mun ng

v phe chng li Malaysia. Xt cho cng n cng l nc lng

ging kh gn b chu .

Nhng ti tht vng khi Nasser, mt

ngi bn tt, khng tham

gia. C l iu ny th hin

tinh thn on kt Hi gio vi

cc lnh t Hi gio Malaysia.

Ti bo Keng Swee tip tc lm vic vi ngi

Israel, song gi cho vn ny khng

ph bin cng khai cng lu cng

tt, khng gy ra mi c

cm trong thng dn Hi gio

Malay Malaysia v Singapore. Mt nhm nh

ngi Israel do i t Jak Ellazari dn u n vo thng

11/1965, tip sau l mt nhm

su ngi n vo thng

12. gi b mt s c

mt ca h, chng ti gi h

l "nhng ngi Mexico". Trng

h cng ngm ngm en ging ngi

Mexico.

C hng ti phi c mt lc lng tin cy

t bo v mnh. Ti khng lo s

Tunku thay i quan im m e ngi

nhng lnh t Malay c quyn lc

khc nh Syed Jaafar Albar, ngi

phn i kin quyt vic chia tch

n ni ng t chc

tng th k UMNO, c th thuyt

phc L on trng Alsagoff rng

tinh thn yu nc i hi

ng ta th tiu vic chia tch. Vin

l on trng ny vi mt

l on qun t cn c

Singapore c th bt ti v

tt c nhng b trng ca

ti khng my kh khn. V vy

chng ti vn gi th im lng

khng gy hn, trong khi Keng Swee vi t

cch B trng Quc phng

hi h lm vic xy dng

mt kh nng phng v.

C hng ti phi ng u vi mt nguy c

an ninh khc t thnh phn sc tc

ca qun i v cnh st.

Nc Singapore c lp khng th

tip tc l mt thnh ph vi

ba phn ngi Hoa li c

cnh st v qun i Malay canh

gc v bo v nh ngi Anh

lm trc y. Ngi

Anh tuyn m a phn ngi

Malay sinh Malaya vn c truyn thng n Singapore ng ku

qun. Ngi Malay thch i lnh

trong khi ngi Hoa xa lnh, mt di sn lch s do thi quen cp

bc

ca lnh trng trong nhng nm lon

lc v tranh b xng hng

Trung Quc. Vn l liu qun

i v cnh st ny c

trung thnh vi mt chnh ph khng

cn thuc Anh hoc Malay, m l mt

chnh ph b ngi Malay nhn

thc nh l ca ngi Hoa. Chng

ti phi tm cch tuyn vo

lc lng cnh st v qun

i nhiu ngi Hoa v ngi

n cho tng xng vi s pha trn

sc tc trong dn s.

Ngay sau cuc chia tch, theo yu cu ca chnh ph

Malaysia, chng ti gi tiu on

SIR II n Sabah lm nhim v trong

cuc i u vi Indonesia. Chng

ti mun chng minh lng trung thnh

v on kt vi Malaysia cho d

hip nh phng th chnh thc

cha c k kt. Vic ny

b li nhng doanh tri

Camp Temasek trng khng. K , chng ti ng vi ngh

ca Malaysia l mt trung on

Malaysia phi c gi n

Camp Temasek. Tiu on SIR II phi rt khi Borneo vo thng2/1966, v nhng dn xp c thc hin

cp bc tham mu i vi vic

rt qun ca trung on Malaysia. B

trng Quc phng Malaysia yu cu

rng thay v quay v ng ti

Camp Temasek, chng ti nn gi mt

tiu on Singapore n Malaya

trung on Malaysia duy tr ng qun

ti Camp Temasek. Keng Swee khng ng .

Chng ti mun c hai tiu on

ca chng ti ng Singapore.

Chng ti cho rng ngi Malaysia

thay i quan im bi v h

mun gi mt trung on Malaysia

Singapore kim sot chng ti.

Ngi Malays ia t

chi chuyn i, v vy nhm tin

trm tiu on SIR phi sng di

nhng chic lu tri Farrer Park.

Keng Swee gp ti bo rng nu

nh qun i chng ti sng

trong lu vi qu lu, cng vi

tnh trng thiu thn phng tin

v sinh c nhn, th s c

nguy c ni lon hoc binh bin. ng

ta t so snh mnh nh mt v

tng ngi Anh ch huy nhng i

qun a s l ngi Italy. Ngi

Malaysia c th li dng iu ny

v thng qua L on trng

Alsagoff, dng ln mt cuc o

chnh. Keng Swee khuyn ti di nh

trn ng Oxley v Istana Villa trong khu Istana v gi cc cnhv Gurkha

n canh gc chung quanh

phng s c. Trong vi tun k

, ti v gia nh y

vi mt nhm Gurkha trc chin.

Ngay sau , ngi A nh b trng mt doanh tri

gi l Khatib pha Bc Singapore

gn Sembawang. Chng ti trao n cho ngi Malaysia v h ng

vo gia thng 3/1966, h s di

ra khi doanh tri ca chng ti v

n Khatib, y l ni h

trong 18 thng trc khi h t

nguyn rt qun vo thng 11/1967.

S v l ca h lm chng ti cng

quyt tm xy dng Lc lng

v trang Singapore (Singapore Armed Forces SAF)

h khng th da dm chng ti

nh kiu va ri c. N

cng cng c quyt tm ca chng

ti v lm cho chng ti cng

rn hn.

Keng Swee, vn lun l mt chin binh dng cm,

vit trong bo co gi v cho Defco

(Hi ng An ninh Defence Council) nh

sau:

Tht l in r khi t cho php chng ta b thi

min bi s chnh lch v t

l dn s gia Singapore v nhng

nc lng ging. iu ng

k chnh l sc mnh chin u

ca qun i, ch khng phi

quy m dn s Sau nm nm

cng bch qun dch, chng ta

c th a ra chin trng

c mt o qun 150.000

ngi bng cch huy ng nhng

ngi lc lng d b.

Bng cch s dng nhng ngi

ln tui v ph n vo nhng

nhim v khng trc tip chin

u, cui cng chng ta c th

hnh thnh mt o qun vi

sc chin u ca 250.000 qun bao

gm nhng ngi n ng t

tui 18 n 35. Sc chin u

ca mt dn tc nh, can trng,

c hc vn v c ng c

cao khng bao gi nn b nh gi

thp.

y l mt k hoch nhiu tham vng da trn

thc tin huy ng mt con s ti

a trong mt thi gian ngn nht c

th c ca ngi Israel.

Chng ti ngh iu quan trng l

lm cho ngi dn trong nc

cng nh bn ngoi Singapore hiu rng mc d dn s chng ti t,

chng ti c th huy ng c

mt lc lng chin u hng

mnh trong mt thi gian ngn.

Nhim v ca chng ti khng d dng cht

no. Chng ti phi ti nh

hng quan im ca nhn dn

h chp nhn nhu cu cn

c mt qun i ca nhn

dn v khc phc truyn thng

khng thch i lnh ca h. Mi

gia nh ngi Hoa u bit

cu ni ho hn bt ng binh, ho thp bt

inh (ngi tt khng lm lnh, thp

tt khng lm inh). Chng ti

lp ra nhng i thiu sinh qun

quc gia v thiu sinh qun cnh st

quc gia khp cc trng cp

II cc bc cha m ng

nht ngnh qun i v cnh

st vi con ci h. Chng ti

mun dn chng xem ngi lnh l

nhng ngi bo v cho h, mt

s thay i hon ton so vi

thi k nhng b ng phc,

cnh st v qun i gy

khip s v gin d nh nhng

biu tng ca s p bc

thc dn.

Ngi dn phi ngng m s dng cm

ca qun i. Nh Keng Swee

bun ru ni "Phong cch sng

ca ngi Xpct4 khng t nhin c c trong

mt cng ng sinh sng bng bun

bn". Ti phi lm ngi

dn thay i thi . Chng

ti cn phi ci thin tnh

trng th cht ca gii tr bng

cch khuyn khch chng tham gia chi

th thao v nhng hot ng th

cht loi, cng nh pht

trin s thch phiu lu v tch

cc hn, nhng hot ng ly k

khng phi khng c nguy him. Ch

thuyt phc khng th cha .

Chng ti cn nhng th ch c

t chc, trang b nhn vin v

nh hng tt tip theo nhng

li h ho v nhng bi din

vn si ni. Trch nhim quan trng

bc nht ny thuc v B Gio

dc. Ch khi chng ti thay i

c np ngh v quan im

ca ngi dn, chng ti mi

c th dng nn mt qun i

dn qun ln mnh nh ca Thy

S hoc Israel. Chng ti t cho mnh

mt thp nin hon thnh

iu ny.

V o ngy k

nim Quc khnh ln th nht,

chng ti tp trung tt c nhng

g t i m chng ti c

c y mnh nhu

kh ca qun chng. Chng ti

t chc Lc lng Phng v

Qun chng (Peoples Defence Force PDF) di s lnh o camt

tp hp gm thnh phn

nh cng chc, cc ngh s v

nhng b trng, nhng ngi

c tri qua mt kha

hun luyn s quan s si. Nhng

binh s l thng dn a phn

c hc hnh bng ting

Hoa, c tuyn m thng qua nhng

trung tm cng ng. Nhiu trung i

PDF diu hnh vo ngy l k

nim Quc khnh ln th nht,

ngy 9/8/1966. H to ra mt mn

trnh din can trng, c

nhng ngi pha sau l i

v m ng ng dc

theo cc i l hoan nghnh nhit

lit, bi v h nhn ra

c nhng b trng v

ngh s rm nng trong b ng

phc, hm h bc nhng bc

di nhng hi thiu tc phong qun

s.

Nhng ngi lnh o cng ng i

din cho tt c cc sc tc tham

gia diu hnh mang theo bng c hay biu ng. Ngi Hoa, ngin, ngi

Malay v nhng ngi ng u

cc doanh nghip ngi Anh tham d

trong nhm nh i qua ch tch on

pha trc Ta Th chnh.

H c hoan nghnh nhit lit.

C nhng n v cng on,

ng PAP v cc y ban hnh

php. Cnh st v lnh cu

ho c a n

thm vo o qun ng phc

trnh din. Ngi Malaysia c th

khng khip s nng lc qun s

ca chng ti, nhng h khng th

khng b n tng bi quyt

tm v tinh thn ca chng ti

trong vic xy dng lc lng

phng v, bo v quc gia non tr

ca chng ti.

K hoch ban u ca Keng Swee l thit lp mt qun

i chnh quy gm 12 tiu on

gia nhng nm 1966 v 1969. Khng tn thnh k hoch ny, ti

ngh nn thnh lp mt qun i

thng trc nh cng vi kh

nng huy ng ton dn, hun luyn

h v a vo lc lng

d b. Keng Swee lp lun rng, trc

ht, chng ti phi hun luyn

mt s ln s quan chnh quy v

s quan khng c qun hm trong 12

tiu on ca ng ta trc

khi chng ti c th hun luyn

thng dn trn quy m ln nh

vy.

Ti khng mun chi nhng ph tn ti din nh

k cho mt qun i ln: Tt

hn nn chi tin vo h tng c

s m chng ti cn

nng cp v hun luyn nhng

tiu on ngha v qun s.

Ngha v qun s s em li

nhng li ch x hi v chnh

tr. Keng Swee c quan im qun s

chuyn nghip cho rng mi e da

trc tip t Malaysia phi c

chng li bi mt lc lng

chin u chnh quy vng mnh

c hnh thnh trong vng ba

nm ti. Ti ni rng khng chc

ngi Malaysia s tn cng chng

ta trong khi lc lng Anh v Khi

Thnh vng chung vn cn

Singapore. S hin din ca h s

l mt ro cn, thm ch khng

cn n mt hip c phng

th. Ti mun mt k hoch phng

th nhm vo huy ng i b

phn qun chng cng rng ln

cng tt khch ng tinh

thn phng th ngi dn

trong tinh thn yu nc mnh m

m h c c nh nhng

tri nghim mi y.

K hoch sa i m Keng Swee xut hi

thng 11/1966 s ng vin i

b phn qun chng v gi c

thnh phn qun lc chnh quy vi

con s 12 tiu on. Ti thit

tha v vic c ph n tham gia lm

ngha v qun s nh nhng ph

n Israel, bi v iu

s rn luyn nguyn t bo

v ca nhn dn. Nhng Keng Swee khng mun B mi thnh lpca ng

ta gnh thm gnh nng ny. V

khi cc b trng khc Defco

khng my tha thit v vic bt

ph n i qun dch, ti thi

khng c kin.

C n tr ln nht cho bt k k hoch no ca

Malaysia nhm ly li quyn kim sot

Singapore l nhn thc ca h

rng ngay c khi h nh bi c

qun i ca chng ti th

h s cn phi bp c

mt dn tc c hun luyn

s dng v kh v cht n

tt. Ngoi vic ha nhp dn

chng thnh mt cng ng on

kt hn na qua vic i x

cng bng v tuyn m, bt k

hon cnh x hi hay sc tc

ca h, chng ti cn thu ht

v gi li mt s ngi ti

nng nht cho nhng chc v cao cp

ca SAF. Quan trng hn c, chng ti

phi m bo s lnh o

chnh tr i vi SAF bng cch

t nhng chc nng quan trng nh

nhn lc v ti chnh di

quyn kim sot ca nhng vin

chc dn s trong B Quc phng.

Defco tn thnh tt c nhng mc

tiu ny.

V o thng 2/1967, ti trnh mt tu chnh

lut quy nh ngha v qun s

vn c ngi Anh thng qua

vo nm 1952. Nhng ai ng k

phc v chnh thc cho SAF s c

bo m cng n vic lm

trong chnh ph, y ban hnh php

hoc khu vc t nhn khi h ri

qun ng chuyn vo lc lng

d b. C s ng h hon

ton ca cng chng, d lut

c thng qua mt thng sau .

Ti nh li cuc ng vin

u tin vo nm 1954 cng di

sc lnh ny v nhng cuc ni

lon ca hc sinh trung hc ngi

Hoa. Ln ny chng ti khng c

rc ri g khi nhn 9.000 bn tr

ng k ngha v trong t u

tin. Ti ng khi cho rng

thi cng chng thay

i.

C ng lc , Keng Swee tp hp mt kp v

bt u xy dng lc lng

nh s gip ca ngi

Israel, ng tn dng nhn s, thit

b truyn thng v nhng ti

sn khc ca cnh st

bt u xy dng. Ph cc

cnh st Tan Teck Khim tr thnh tng

tham mu.

C hng ti bt u hun luyn mt nhm chn

lc vo thng 8/1967, y l

nhm 10% nhng ngi ng u

t ng k ny.

phn i nh kin truyn

thng chng li ngh lnh, chng

ti t chc nhng bui l tin

a cc tn binh tuyn m t

cc trung tm cng ng mi

khu vc bu c. Cc ngh s, b

trng v nhng ngi ng

u cng ng s tham d v

c din vn ngn trc khi

cc tn binh leo ln nhng chic xe

ti qun s n cc doanh tri

hun luyn. Qua nhiu nm, chng ti

dn dn ph v c s

nh kin ngh lnh.

V i mi ngi, y qu l mt chng trnh

cp tc trong nhng kha hc cp

tc. C qu nhiu ln xn. Cng

vic dn xp cha bao gi c

chun b chu o v vic x

tr khng hong l cng vic

hng ngy, nhng l nhim

v khn thit v quan trng m

chng ti phi hon thnh trong mt

thi gian ngn nht c th c.

Chng ti phi thc hin nhim

v ny vi nhng ngi c

t kinh nghim v nng lc khng

xut sc. Nhng tinh thn ng i

tht tuyt vi v h

t c tin b.

T rong khi hi h

xy dng lc lng, chng ti

gp phi mt thi k kh khn

na vo thng 10/1968, sau khi hai lnh bit kch Indonesia b ktn treo c

v st hi ba cng dn

Singapore khi h cho n bom ngn hng Hong Kong & Thng Hi ng

Orchard nm 1964. Khi nhng khng n ca h b Hi ng C mt

London bc b, Tng thng Indonesia Suharto gi ngi ph tthn

cn ca ng ta, mt thiu tng,

xin tng thng chng ti khoan dung v gim ti t hnh xung phtt.

Ni cc triu hp trc

quyt nh nn xut

kin no cho tng thng. Chng ti

phng thch 43 ngi

Indonesia b bt gi v phm ti

tn cng sut thi k i

u. p li nhng li

bo cha ca Indonesia, chng ti

cng th hai ngi Indonesia b kt

n t hnh v mang bom nh gi

vo Singapore. Nhng nhng ngi ny

b bt trc khi h gy

thit hi, khng ging nh v n

c ba thng dn b st hi.

Chng ti nh v yu. Nhng nu

nh chng ti nhng b, th

vai tr ca php lut s tr

nn v ngha khng ch trong ni

b Singapore m cn gia nhng nc

lng ging vi Singapore v chng

ti t ra yu ui,

nhng b trc p lc. Nu

nh chng ti e s khng lm cho

lut php ca chng ti c

hiu lc lc lc lng Anh cn

Singapore, mc d h tuyn

b rng h s rt qun vo

nm 1971, th ri nhng nc lng

ging ca chng ti, hoc Indonesia

hoc Malaysia, u c th dm ln

chng ti m khng b trng

pht sau nm 1971. Do , chng ti

quyt nh khng b th tc

php l theo quy nh tn

thnh li thnh cu. Hai ngi

lnh b treo c vo

ngy 17/10. Lc y ti ang

Tokyo nhn chuyn ving thm chnh thc Nht Bn. Khong 20n 30 ngi

Indonesia t tp gn Geihinkan (nh khch chnh ph Nht) mangtheo p phch

v bng rn phn i khi xe ti

i qua.

Jakarta, mt m ng ngi Indones ia trt

cn thnh n ln ta i s

Singapore, x nt nhng tm hnh

tng thng Singapore v ni chung l

p ph cho h gin, ch khng

t chy ta i s nh

h lm vi ngi Anh.

i s ca chng ti, P.S. Raman

trc y l Gim c

i pht thanh v truyn hnh

Singapore, mt ngi Tamil Brahmin dng cm v l mt ngicng gio

ci o. ng ta v ban tham mu

ca ng t chng

bng s t tin v bt chp ging

nh Andrew Gilchrist, i s Anh

lm vo nm 1963, khi ngi Indonesia

trt cn thnh n ln i s

qun Anh. Nhng khng ging nh

Gilchrist, ban tham mu i s Singapore khng c ngi thi knph trng

s bnh tnh ca h.

Ngy hm sau, A BRI, lc lng qun i Indones ia

tuyn b rng h s tin hnh

cc cuc din tp trong vng lnh

hi bn ngoi o Riau, st vi

Singapore. Vin ch huy hi qun Indonesia ni rng ng ta s chthn

dn u mt lc lng c

nhim sang nh chim Singapore. Mt

nghn sinh vin biu tnh i

vin ch huy lc lng ng

Java ca Indonesia tr th Singapore. Bo ch tng thut rngqun i

Indonesia cho rng Trung Quc Cng sn thc p Singapore treoc hai ngi

lnh y. Mt tun l sau, chnh

ph Indonesia tuyn b ct gim mu

dch vi Singapore, buc hn ch xut

khu. Tnh bo ca chng ti

nh gi rng s khng c

s xm lc m rng nhng ph

hoi l c kh nng xy ra.

Trong bt k tnh hung no, chng

ti cng gi vng v tr.

Li mt khng hong nghim trng hn na khi tnh

trng phn bit chng tc cng

thng ang bao vy Singapore, tip theo nhng cuc bo lon chngtc m

mu Kuala Lumpur vo ngy 13/5/1969, vi ngy sau cuc tngtuyn c ca

h. S hong s lan rng trong c

ngi Hoa v ngi Malay

Singapore; ngi ta s rng nhng cuc ng sc tc s lan trn

sang Singapore v iu

xy ra. Ngi Hoa t Malay trn sang

Singapore k li nhng cu

chuyn tn bo ging xung ngi

thn ca h y. Khi tin tc

lan nhanh v nhng hnh ng tn

bo ca ngi Malay v nhng

thnh kin ca lc lng qun

i Malaysia trong vic gii quyt tnh trng , s gin d v s

hi dng cao Singapore.

Li dng s

lng ng hn Singapore, ngi

Hoa tr th cho nhng g xy

ra Kuala Lumpur. Vo ngy 19/5/1969, khong 20 n 30 thanhnin ngi Hoa tn

cng mt s ngi Malay mt

khu Malay gn n Hi gio Sultan

Sultan Gate. Khi ti t M quay v Singapore vo ngy 20/5, tic thng

bo rng mt ngi Malay

b mt nhm cn khng xa

Raffles Institution bn cht. Nhng v ng lin tip xy rakhong nhiu

tun.

V o ngy 1/6/1969, ti n khu nh c ngi

Malay Geylang Serai, ni xy ra nhng v

ng chng tc nghim

trng. Lim Kim San vi t cch B

trng Quc phng thp

tng ti trong chic Land Rover do mt cnh binh ngi Malay li,cng vi mt

s quan cnh st khu vc ngi cnh

ti x. Ngay lp tc, c Kim San v

ti u lu n nhng

b mt r khng thn thin

ca nhng ngi lnh Malay trong SIR.

Ngay c vin s quan cnh st, mt

s quan ngi Malay m ti quen bit

trong nhiu nm cng trng c v

chua xt. Ti cm nhn c iu

g khng hay v thc

rng nhng ngi Malay ang khip

s. Tnh hnh ny khc hn

nhng cuc bo ng chng tc

nm 1964, khi cnh st v

qun i m a phn l

ngi Malay di quyn ch huy ca

cc lnh o Malay Kuala Lumpur, c bit bo v ngi Malayv trng

tr ngi Hoa. Ln ny, ngi

Malay Singapore rt lo ngi. Mc d

lc lng cnh st a phn

vn l ngi Malay, song nhng lnh

t ngi Hoa Singapore hin gi

ang nm quyn trong chnh ph, v

vy c th chng li h v

iu khin cnh st cng qun

i. Ti nht quyt lm sng

t vi mi chng tc, c

bit l vi ngi Hoa lc ny

ang chim a s, rng chnh ph

s p dng lut cng bng bt

k chng tc v tn gio.

Nh cnh st ra tay mnh, 684 ngi Hoa v 349 ngiMalay b bt song khng

chng c khi t h. Ch

c 36 ngi b kt ti trc

ta, gm 18 ngi Hoa v 18 ngi

Malay. Mt ngi Hoa b buc ti

nghim trng nht l ti c

git ngi. Anh ta b pht hin

phm ti v b kt n 10 nm

t. Mt ngi Hoa v 3 ngi

Malay b st hi, 11 ngi

Hoa v 49 ngi Malay b thng.

C hng ti b

sc khi pht hin ra nhng mi quan h

chng tc Singapore tr nn qu

xung t nh th. Thm ch c

nhng ngi Malay tng phc v

ngnh cnh st v qun i

trong nhiu nm cng tr nn

thc v vn chng tc, d

dng b nh hng bi nhng

li ko chng tc trong sut nhng

cuc bo ng chng tc xy

ra Malaysia.

Ti mun bo m rng cnh st v qun

i khng b yu i bi nhng

li ko chng tc. Ti cn mun

c c li gii thch ti

sao qu nhiu binh lnh Malay c

trin khai Geylang Serai, ni m thiu s ngi Hoa s c

mt lc lng a chng tc

bo v tt hn. Ti quyt nh

chng ti phi xem xt li s

pha trn chng tc nhng tn

binh trong SAF.

Kim San xem xt vn ny v thy rng

mc d c s c

khu hun luyn qun i Shenton Way nm 1966, chng ti vntuyn m qu

nhiu ngi Malay vo SAF. George Bogaars, khi l th kthng

trc ca B Quc phng v l

mt trong nhng s quan ng tin cn

nht ca chng ti, tng

l gim c c quan c v,

t ng ta khng tin gii tr

thc ngi Hoa bi v gn nh

hu ht nhm cng sn l gm

nhng ngi Hoa c hc thc. ng

ta thch ngi Malay hn khi tuyn m

cc h s quan v chun y cho

SAF hun luyn lc lng

ngha v qun s ca chng ti.

ng ta cho rng cc tr thc ngi

Hoa thin v ch ngha svanh v

ch ngha cng sn Trung Quc. Thnh

kin ny phi c un nn

li, mt nhim v ht sc nhy

cm m chng ti giao ph

cho i ng ca Bogaars. Trung t tr

tui Edward Yong thc thi mt k

hoch gip gim bt t l ngi

Malay trong nhiu nm qua ch yu bng cch tuyn m nhiungi khng

phi ngi Malay.

Ti mi cc b trng quc phng nm cng

quc Khi Thnh vng chung (Malaysia, Anh, c, New Zealand)n tham d l k

nim 150 nm ngy pht hin ra

Singapore. Razak, i din cho Malaysia tng tham d l diuhnh Quc

khnh ca chng ti vo ngy

9/8/1969. Kim San sp xp mt trung on xe tng AMX13 vnhng xe thit gip

V200 ln bnh trong on diu hnh.

iu ny c tc ng su

sc i vi dn chng

Johor khi h xem tivi ti hm y v

vo ngy hm sau, khp ni

Malaysia bo ch ng ti hnh

nh ca nhng xe tng ny. Ngi

Malaysia lc khng c xe tng.

Ti bui d tic ca ti m

y, Razak ni vi Keng Swee rng nhiu ngi dn Malaysia longi v xe

thit gip ca chng ti, nhng

bn thn ng ta th khng. ng

ta ni vn lo lng Johor l

liu Singapore c nh xm

chim nh nc ca h khng

v ngh Kim San vi t cch

B trng Quc phng nn i

n Kuala Lumpur thuyt phc ngi

dn rng nhng nh

ca Singapore i vi Malaysia khng

phi l th nghch. Trong bc th

ngn ca Keng Swee gi cho Defco c on kt nh sau: "Mtim sng

trong ton b tnh tit ng

bun ny (nhng cuc bo ng

chng tc Kuala Lumpur) l nh hng c li m xe thit gip ca

chng ta tc ng vo

nn tng chnh tr ca Malay."

Tht tt l chng ti quyt nh mua

xe tng v xe thit gip. Cuc bo

ng chng tc ngy 13/5/1969

Kuala Lumpur hnh thnh nhng quan

h xung t chng tc Malaysia,

gi li ni lo s trong ti rng

vi Tun Abdul Razak gi y ang nm

quyn v phe cc oan Malay ang chim uy th, th Tunku c thb b

qua mt bn v nhng lnh t

phi cc oan c th quyt nh

a qun i hnh qun xung

cng bc Singapore quay li Lin bang bng v lc. Ti hi YongPung How (vn l bn ca ti t thi

i hc Cambridge, lc y ang

sng Kuala Lumpur v sau ny lm

chnh n Singapore) khi ng ta n

thm Singapore, rng cng chng Malaysia ngh

g v SAF. ng ta ni rng vo

nm 1966, ngi dn Malaysia ngh tt

c ch l mt tr a.

Nhng by gi th khng phi nh

th na. Ngi ta truyn ming

nhau Kuala Lumpur rng Vin Hun luyn qun i Singapore(Singapore Armed Forces Training Institute SAFTI) hunluyn c

nhiu binh s gii v cc vin

chc cao y Anh xc nhn iu

ny.

V o nm 1971, chng ti c 17 tiu on ngha

v qun s (16.000 ngi), vi 14

tiu on (11.000 ngi) tr b.

Chng ti c b binh v nhng

n v bit kch; nhng n

v pho binh c trang b sng

ci; mt tiu on xe tng, nhng

xe chuyn ch c nhn bc thp,

nhng k s d chin, nhng hiu

lnh, bo tr d chin, bnh

vin d chin, tip liu d

chin, v mt on vn ti

nng. Chng ti thnh lp

trng hun luyn qun s cn

bn v nhng hc vin trng

s quan, pho binh, k s, cc n

v bom hn gi v hun luyn v

hi qun. Khng lc ca chng

ti c mt phi i Hunters, phi c

hun luyn Strikemaster, trc thng Alouette v phi c vn ti.

C ho n khi chng ti c th t c kh

nng phng th ng tin cy vo

nhng nm 70, chng ti cn phi

da vo s hin din ca qun

i Anh, chng ti hy vng h s

li trong khong 5 n 10 nm

to mt l chn bo v pha

sau m chng ti c th ta

vo xy dng lc lng

ca ring mnh. Song ngi Anh

thng bo v vic rt qun vo

thng Ging nm 1968. iu ny

buc chng ti phi c xy dng

mt phi i chin u v mt

i hi qun nh sc

phng th vng bin chng li

nhng k xm nhp trc khi ngi

Anh ra i vo nm 1971. Nhng mc tiu khim tn ny ko theovic gim

bt nhng ngun lc ng k

ca nn kinh t cn b tri

buc cng vi nhn lc c

hun luyn cn hn ch ca chng

ti. t u tin, chng ti

gi su phi cng thc tp n

Anh hun luyn vo thng

8/1968, by thng sau tuyn b rt

qun. Vo thng 9/1970 chng ti c

mt phi i gm 16 my bay chin

u (Hawker Hunters) hot ng

Singapore.

Ngi Is rael gip chng ti hoch nh

vic xy dng hi qun v ngi

New Zealand hun luyn cc thy th

cho i thuyn tun tiu nhanh ca

chng ti. Hai i tu chin ba

thuyn, c kh nng tc chin

trong cha y hai nm. Sau chng

ti pht trin loi pho hm

tn la.

Ngi Is rael khng ch c kh nng truyn t

nhng k nng qun s m cn

c kh nng ph bin l thuyt

hun luyn; nhng phng php ca

h khc hn vi phng php

ca ngi Anh vn xy dng SIR I

v II theo cch thc tng bc,

hun luyn qun on s quan t

nhng ch huy trung i n ch

huy i i v cui cng,

sau 15 hoc 20 nm thnh nhng trung t ch huy tiu on. NgiIsrael

nhn mnh ngay t bui u rng

cc s quan ca chng ti hc v

tip qun vic hun luyn ca h

cng sm cng tt. Khng ging

nh ngi M, di thi tng

thng Kennedy, trong t u

gi t 3.000 n 6.000 c vn

gip Tng thng Vit Nam Cng ha

Ng nh Dim xy dng qun

i min Nam Vit Nam, ngi Israel

ch gi n cho chng ti 18 s

quan. Mi vic h lm u c

mt ngi Singapore cng tc lm

theo, t nhng ch huy trung i, ch

huy i i, n tng tham mu

trng. Chng ti tuyn chn

trong s nhng s quan cnh st v

s quan qun on tnh nguyn

Singapore c t thi thuc Anh nhng ngi c mt t kinhnghim v

qun s hay bn qun s. Mt s

ngi l cng chc nh nc,

s khc t khu vc t nhn. Chng

ti to c hi h phc

v chuyn nghip trong qun i.

Qun i Anh ch trng vo vic

bo tr qun trang qun dng, hun

luyn qun s nhm tng cng

tnh k lut v tun theo mnh

lnh cp trn. Ngi Israel ch

trng n k nng qun s v

ng c cao. Nhanh, mnh v dt

khot lc tp luyn v khi c

hiu lnh th SAF cha bao gi hc

c t ngi Mexico".

Bt k s thnh tho no m

SAF c c u do nhng s

quan ngi Anh ch huy SIR I v II ca nhng nm trc y o

to.

Khi cc s quan Is rael do E llazari ch huy bt u hot ngv chng ti b mang n,

th Kidron yu cu Singapore chnh thc cng nhn Israel v traoi i

s. ng ta kin tr nhn mnh

iu ny. Ti ni vi Keng Swee,

y hon ton l mt chuyn

khng th c. Chng ti s

lm ni gin nhng tn

Hi gio Malay Singapore v Malaysia vn dnh thin cm chonhng anh em Hi

gio ca h nhng ngi

Palestine v ngi Rp. Chng

ti khng th tn thnh iu

ny thm ch nu ngi Israel

quyt nh rt lui. Khi h hiu

ra c l chuyn khng

th c, Tel Aviv gi n mt

thng ip rng h thng hiu

v th ca chng ti v h

s gip , d sao h cng

hy vng cui cng chng ti s

cho h thnh lp mt s qun

Singapore.

Khi cuc chin Su ngy gia Rp v Is rael

n ra hi thng 6/1967, chng ti yn

lng v Israel khng b nh

bi, nu khng SAF ca chng ti

s mt nim tin vo ng thy

Israel. Khi i hi ng Lin Hip

Quc bn lun bin php ln n

Israel, Rajaratnam, ngoi trng v l mt i biu tranh bin

Phi lm tt c v iu

. Keng Swee thc ti p Raja iu

khin phi on Lin Hip

Quc ca chng ti khng b

phiu tn thnh ngh quyt hoc

l ngi Israel s ra i.

V ti khng th tham d cuc hp ni cc

c, ti by t quan im

ca mnh trong mt bc th ngn.

Chng ti phi ng ln v

quyn sinh tn ca nhng quc gia nh

b. T do i li trn mi tuyn

ng quc t, chng hn qua

eo bin Tiran v Malacca l vn

ti quan trng v Lin Hip Quc

nn ng vai tr bo v ha

bnh hoc gii quyt vn

sau nhng hnh ng th ch.

Ti ni thm rng ti khng tin

nhng c vn Israel s ra i ngay c

khi chng ti b phiu cho gii php

Phi. Ti ng h vic b

phiu trng cuc b phiu ny.

Ni cc tn thnh quan im ca

ti. Chng ti b phiu trng v

ngi Israel khng ra i. Tuy

nhin, s hin din ca ngi

Israel Singapore c nhiu ngi

bit n, nn chng ti cho php

h thnh lp mt phi on

ngoi giao. H mun c mt i

s qun. Chng ti quyt nh

cho php h t mt vn phng

i din thng mi trc

vo thng 10/1968. Thng 5 sau ,

sau khi ngi Hi gio Malay

Singapore v trong khu vc tr nn quen thuc vi s hin din cangi

Israel, chng ti cho php h nng

cp thnh ta i s.

Lnh d b

ca chng ti phi sn sng

chin u. Nm 1994, chng ti

thay i tn gi d b

thnh "trc chin" nhm nhn

mnh s sn sng chin u

ca h. Vi tun mi nm, h

c tp trung hun luyn trong mt

n v xy dng tnh

ng i. Vi nm mt ln,

h c gi n i

Loan, Thi Lan, Min in hoc c

tp trn cp l on

hoc thc hnh bn n tht

cp tiu on. Tt c mi

ngi u nghim chnh chp

hnh cng tc hun luyn

doanh tri khong mt vi tun mi

nm, k c nhng trng hp

ngi ch b mt ban iu

hnh v nhn vin ca h.

t c hiu qu, SA F phi ng

vin v thu ht ton x hi

vo cc hot ng phng v.

Th l, cc hiu trng trng

hc, gio vin, ph huynh, ngi

s dng Lao ng v nhng nh

lnh o cng ng c

a vo mt mng li h

tr di khi nim gi l

Phng ng ton din". iu

ny gip gi c nhu kh

mc cao.

Ngha v qun s c mt tc ng

su sc vo x hi Singapore trong

hn 30 nm qua. N tr thnh

mt nghi l vo i cho thanh nin

v tr thnh mt phn li sng

ca chng ti nhm gip on

kt nhn dn li. H hc cch

sng v lm vic cht ch vi

nhau, bt k chng tc, ngn ng

hoc tn gio no. Nhng cm k

v n ung ca ngi theo o

Hi v n c tn trng

v tt c u l nhng

nghi thc tn gio, t ngi theo

o Pht, Hindu, Hi, Sikh cho n

ngi theo o Cng gio v

o Zoroastria. D b bn l mt

b trng, ch nh bng, chuyn

vin, cng nhn, ti x tc xi

hay l ngi bn hng rong th

cp bc qun s ca bn vn

ty thuc vo thnh tch ca

bn.

c c

tr tu ln th lc, vo nm

1971, ti v Keng Swee bt u tuyn

mt s sinh vin c nng lc nht

vo SAF. Chng ti trao hc bng du

hc Oxbridge v cc trng i

hc khc Anh ca SAF cho mt s

hc vin s quan u t nht mi

nm, y h tham gia nhng lp

hc chnh kha v nhn vn, khoa

hc, k thut hoc chuyn mn.

Sut nhng nm i hc, ngoi

hc bng trang tri cho tt c chi ph, n v nhu cu sinh hot nc

ngoi, h cn nhn c y

lng bng nh mt trung y.

H phi k cam kt phc v 8 nm

sau khi tt nghip. Tuy nhin, trong thi gian y h s c gin

M hoc Anh hc hai hoc thng

l ba kha. Kha u tin hun

luyn h thnh chuyn vin pho

binh, xe thit gip hoc truyn tin; kha th hai lm vic bantham mu v

ch huy M hoc Anh; v kha

cui cng hc v qun tr cng

ng hoc kinh doanh mt i

hc hng u ca M nh

Harvard hoc Stanford.

V o cui nm th tm, h c th chn la

li SAF hay chuyn sang c quan dn

chnh lm nhn vin hnh chnh,

ngch cng chc cao cp nht, tham gia hi ng lp php, hocchuyn

sang khu vc t nhn. H s tham gia

hun luyn ngha v qun s hng

nm trong khong hai hoc ba tun. Thng qua k hoch do ti ngh v

Keng Swee sa i li, chng ti

tuyn m mt s sinh vin gii

nht vo SAF. Nu nh khng tuyn

khong 10 trong s nhng sinh vin gii nht hng nm, th SAF skhng

c nng lc tr tu s

dng v kh qun s sao cho c

li nht.

C ht lng ca nhng t tuyn ban u

v ang c khng

nh. Vo nm 1995, bn cu sinh

vin nhn hc bng ca SAF, c

ct nhc vo nhng v tr cao

cp, tham gia hot ng chnh tr

v sau ny tr thnh cc b

trng ni cc: Thiu tng

l on trng L Hin Long

(Lee Hsien Loong) con trai ti, Thiu tng George Yeo; Trungt Lim Hng Kiang v Thiu tng Hi qun Teo Chee Hean.

Din tch hn hp ca Singapore l mt s rng

buc kht khe. Khi vic xy dng pht

trin, chng ti cn n nhng

khu hun luyn nc ngoi

trin khai mt l on, v sau

ny l mt s on. Ti

thc hin mt cuc t ph

vo nm 1975 khi tng thng Tng

Kinh Quc cho php b binh, thit gip, pho binh ca chng tin hun

luyn i Loan. Chng ti cn

t chc phi hp tp trn

i Loan cng vi Siegfried Schulz, mt tng hi hu ca Cngha

Lin bang c, ngi i

cng cc s quan cao cp ca chng

ti trong cuc "th st tham mu

dy v "tp trn d

chin".

Tng thng Marcos v B Q uc phng M cho php

Khng qun Cng ha Singapore s dng

nhng tin nghi hun luyn ca M

ti Cn c Khng qun Clark vo

cui nhng nm 70. Vo nhng nm

90, khi ngi M ri Clark, chng ti

di n hun luyn c v

M. Chng ti phi tm nhng

gii php c o cho nhng

kh khn ca chng ti.

Nng lc phng th t nc lin

tc c nng cp nh cng

ngh mi, c bit l cng

ngh thng tin, c ng dng

vo h thng v kh. Vn

ny i hi phi c mt

nn kinh t mnh mi c kh nng

chi tr cho v kh mi v ngun

nhn s c trnh cao, c

o to, c th phi hp

nhiu loi v kh khc nhau thnh

mt h thng v lm cho chng

hot ng hiu qu.

Mt nng lc phng th ng tin cy gip

gim thp ri ro ca nhng hnh

ng chnh tr hp tp. Mi

khi bt ng vi chng ti, cc

lnh t Malaysia thng pht biu

qua bo ch e da ct i ngun

cung cp nc ngt cho chng ti.

V o nm 1990, khi ti t chc Th tng, t

Military Technology (K thut qun s), mt nht bo quc phngquc t

vit rng: "Vo nm 1965, khi Singapore tr thnh mt quc gia clp, h thc s chng

c g c v lc lng v

trang phng v. Nhng n

nm 1990, Lc lng V trang Singapore (SAF) pht trinthnh mt

lc lng chuyn nghip ng

n v iu hnh nhng h

thng phng th hin i c

kh nng bo v s ton vn

lnh th v nn c lp

quc gia. T lc nng lc v s

sn sng ca SAF lin tc c

bo ch quc phng, trong

c t Jane's v As ia Pacific Defence Reporter, nh gi cao.

Mt kt qu

nh vy khng c trong

ngh ca ti vo thng 4/1966 khi ti

n London vi hy vng Th tng

Harold Wilson s bo m rng lc

lng Anh vn duy tr Singapore trong vi nm na.

3LIN HIP ANH RT QUN

Thng 10/1966, Denis Healey bt ci ln khi Keng Swee v

ti yu cu ng ta bn cho chng

ti i my bay chin u

Hawker Hunter. ng ta pht tay v bo chng ti cn g phi lmnh th,

lc lng Anh Quc s bo v

chng ti. Chng ti ri khi

London, yn tm rng Khng lc Hong

gia (Royal Air Force RAF) s li

Singapore.

C hng ti rt cn nhn t lng tin m qun

i Anh to ra. Nu h

t nhin ri khi trc khi

chng ti c kh nng

phng v th ti khng ngh rng

chng ti c th tn ti. S

hin din ca h to cho ngi

dn cm gic an ton, khng c

iu chng ti s khng

nhn c s u t cng

nh khng c kh nng xut khu

hng ha v mu dch.

l cch duy nht m chng ti

c th to cng n vic

lm cho cc sinh vin mi ra trng

v ngn chn tnh trng tht

nghip hng lot. Thng Ging nm

, ti gp th tng

Anh, Harold Wilson ti cuc hi ngh khn cc th tng thucKhi Thnh

vng chung Lagos v vn

n phng tuyn b c

lp (Unilateral Declaration of Independence UDI) ca Rhodesia5.

Gia bui hp, chng ti tho

lun v tng lai ca lc lng

Anh quc ti Singapore. Th tng bo ti rng ng ta d nh rt

25.000 trong s 50.000 qun ang bo v

ti Malaysia. Mc d th tng

ni ng vn cha quyt nh,

nhng ti on rng ng s

ct gim lc lng qun i.

Thng 4/1966,

thm d nh ca Anh, ti

n London tho lun

v k hoch quc phng ca h.

iu tr ngi l nhm ngi

vn ng ng h cuc rt

qun khi ng Suez ngy cng

tr nn ng hn c hai

ng Lao ng v ng Bo

th v c trong cc cy bt v

gii bnh lun hng u ca

h. Healey (theo bo ch Anh tng

thut) pht biu rng trong ni cc

chnh ph, George Brown, ngi ng

th hai sau Wilson, ang dn u mt

nhm ngi ng h mnh m

cuc rt qun nhanh chng. Quan im

ny d dng chim c s

ng h t pha ng Lao ng

v cc ngh s ca ng Lao

ng. Iain MacLeod, cu b trng

ng Bo th v hin nay l

B trng Kinh t ti chnh

lp sn ca phe i lp6, cho ti bit c rt nhiu ngi

chu u (nhng ngi theo

khuynh hng hp nht vi chu u)

trong ng ca ng ta ng h cuc

rt qun ny.

Ti cm thy Wilson ang tn lc duy tr qun i

Anh li Singapore v Malaysia ti thiu l trong nhim k ny vt

hn phi c mt iu kin

trao i t pha ngi M.

Cc i s thn hu bo ti

rng M ang gip Anh ng h gi

tr ca ng bng Anh vi iu

kin nc Anh phi tip tc duy

tr s hin din ca h ti

ng Suez. Hoa K c nhng l do

ring mun Anh li. Thng

Ging nm 1966, qun lc Hoa K ti

min Nam Vit Nam ln n

con s 150.000, v Khng lc Hoa K

ang nm bom vo cc mc tiu

trng im ti min Bc Vit

Nam. Sau George Brown khng nh vi ti rng "quid" chnh ls

ng h ca M i vi ng

bng Anh m khi ang c

nh gi qu cao v ang

trong tnh trng chu sc p.

Denis Healey, B

trng Quc phng, l ngi

lnh o quan trng nht m ti

phi gp sau Wilson. C nhn ti rt

thch ng ta. ng l mt tr

thc c nng lc, ging nh mt

ci my vi tnh lun ra

nhng gii php mi khi c nhiu

d liu hn c a vo.

S mm do v tnh cch hot

bt d lm ng tr thnh ngi

bn tng c trong ba n ti

vi nhiu cu chuyn hu ch v

th v v nhng ngi ti

mun bit. Song ng c th pha ging

chm bim khi nh gi ngi

khc. Mt ln, khi ni v mt

th tng trong Khi Thnh vng

chung, ch vo hai bn thi dng,

ng ni: "ng ta ch ton g

t y sang y".

Q ua ng ta, ti c mt bn tm tt tt v

quan im ca cc b trng

ca ng Lao ng. Healey tin rng

mc d c kh nng nhng s

rt kh khn cho Chnh ph Anh

duy tr qun i Anh ti Vin

ng trong nhng nm 1970. Trong ni cc, hu ht cc b trngu

tn thnh vic rt qun trong vng

nm nm ti; duy ch c Harold Wilson, Michael Stewart v bnthn Healey "mt s kt hp gh gm" vn

kin nhn duy tr qun lc Anh ti

ng Suez trong thp nin ti. Ti

on chc iu khi ti

gp Michael Stewart, B trng Ngoi

giao, v nhn ra ng ta l mt con

ngi kin nh ng tin cy.

Healey cho rng c mt lot kin mnh m t

pha ng Lao ng mun lc

lng Anh rt hon ton khi

cc hip c vi nc ngoi,

tin rng cc lc lng ny ti

Vin ng thc t t m

nhim vai tr mt cng c gn

gi ha bnh v n nh,

m ch l mt th cng c

rn e trong cc tranh ci gia

cc chnh ph trong khu vc. Healey cnh bo chnh sch qun sca Anh

ti Vin ng c th thay i

nhiu trong nhim k chnh quyn ng nhim. S khng r rngtrong vic

quyt nh thi gian li ca

qun i Anh khng ngng

to ra lo lng. Keng Swee v ti thng nht vi nhau l d cui cng

nc Anh quyt nh nh th

no, chng ti vn phi xy

dng kh nng phng th cng sm

cng tt chng t vi

nhn dn v th gii bit rng

chng ti khng phi l khng

c kh nng t bo v.

Th Hai, ngy 25/4/1966, trc ngy ri khi London, ti cmt cuc gp cui cng

vi Harold Wilson. ng ta hi ti v s

ng gp ca cc cn c

Anh i vi nn kinh t Singapore. Ti nh gi n chim khong20%

tng thu nhp quc dn. S ct

gim dn cc cn c ny s

khin mt s lng ng k

ngi M Lai v n phi tr

v nc. iu ny s to

s bt n cho nn kinh t, nhng

iu ti e ngi nht chnh l

s tc ng i vi tinh

thn nhn dn. Phi n lc rt

ln mi c th thuyt phc ngi

dn tin rng ch ngha cng sn

khng phi l mt tro lu tt

yu ca tng lai. S rt lui ca

qun i Anh v vic ng

ca cc cn c s dn n

s xi mn tinh thn nghim trng.

Ngi ta khng th trnh khi

phi chp nhn sc mnh ca Trung

Quc.

Ti kt lun rng Wilson v chnh quyn ca ng

khng th gip g nhiu cho Singapore trong vic dn xp cc hipc

phng th v kinh t vi Malaysia.

Sc nh hng ca ngi Anh

suy yu, c bit l khi

cuc "Xung t i u"

vi Indonesia lng du. Chuyn

i ln ny tt p nh ti

hy vng. Nhng ngi ng u

nc Anh, c bit l Wilson v

Healey, nhn mnh rng h tht s

sng st v s chia tch ny,

v l ra chng ti khng nn

thc hin mt bc i qu

mnh m nh vy m khng c

s c vn ca h nht l

vo lc h ang bo v chng

ti trc cuc xung t vi

Indonesia. Hin c rt nhiu ngi

quan tm n vic h c nn

li ng Nam hay khng. H

nhn mnh iu

cho thy tnh nghim trng ca tnh

hnh. Trong tng lai gn, Singapore s

c nhng ngi bn trong chnh

quyn ca ng Lao ng v

c trong ban lnh o ca ng

Bo th i lp. Ti hy vng

iu ny s cho chng ti thi

gian mt vi nm xy dng

lc lng quc phng, khi phc

nn kinh t, giao thng li vi

Indonesia v quan trng hn ht l u t pht trin cng nghip.

Wilson t ra thn thin trong sut thi gian ti lu ti Londonvo thng T nm . ng

ta mi ti n tra ti s 10 ng

Downing cng vi cc b trng

ch cht trong ni cc v lnh

o phe i lp Thng vin

Anh, Peter Carrington, cc phu nhn ca h

cng c mt. Trong mt bi ng

khu, Peter Carrington pht biu

nhng li nng nhit nht. p

li, ti cm n tnh hu ngh

v s ng h m ng ta dnh

cho ti.

Chng bao lu sau khi ti ri khi London, Wilson phi iu vi p lc t pha

ng Lao ng yu cu ng rt

gim qun lc theo cc cam kt v

phng th vi nc ngoi. Thng

6/1966, ti cuc hp vi cc ngh

s ca ng Lao ng, Wilson

phi khi dy tnh cm x hi

ca h:

Ni mt cch thng thn, nu ch ngh n

bn thn mnh, chng ti vui lng

ri khi Singapore cng sm cng tt.

Tuy nhin chng ta khng th ni, nh

chng ta lm ti Aden, rng

chnh ph v nhn dn a

phng khng cn n chng

ta. L Quang Diu, mt thnh vin

ng X hi Dn ch thuc

phe cnh t ng tin cy nh bt

c ai ang hin din trong cn phng

ny, chc chn mong mun chng ta

li Singapore. Chng ta hy nh trn

mt trn chnh tr ti ng

Nam v trong cuc tranh c, L

Quang Diu bc l s can m

phi thng trong cuc u tranh chng ch ngha cng sn trong

khu vc cng sn mun ginh quyn kim sot.

Chnh ph

Singapore, nh chng ta bit, l

chnh ph x hi dn ch duy

nht theo ng ngha ti ng

Nam .

Nhng thnh tch x hi ca ng ta, chng

hn nh chng trnh nh ,

thch thc bt k thnh tch

no trong cc cng ng dn ch

x hi tin b nht.

Sau chuyn i London, ti tham d hi ngh

quc t x hi ch ngha ti

Stockholm tip xc vi cc

lnh t ng X Hi Anh v

chu u. Ti y, ti c

gp George Brown sau ba n tra. Bng ging thnh thc v thng

thng,

ng ta ni mun rt qun khi

ng Nam cng sm cng tt.

ng ta tha nhn kin mnh

thuc thiu s, nhng ng s kin

tr gi chnh kin ca mnh.

Brown ni Wilson v Healey c tnh cm u i i vi ti v chnh

ph Singapore, nhng ng chn ngy

chuyn iu ny l l do bin

h cho chnh sch ca Anh ti ng

Suez. ng ta mun c li tuyn b

rt qun chnh thc trong mt cuc

duyt li chnh sch quc phng

c cng b vo thng

10/1965, tuy nhin ng ta ch l thiu s. Ti phn tch rng nuAnh

rt qun, Hoa K s khng hu

thun cho ng bng Anh. ng bng

Anh st gi v ng Lao ng

s tht bi trong cuc bu c ln

th hai. Brown kh bc ging rng tho

c gia Lyndon Johnson v Harold Wilson kt cuc s chng emli li lc

g cho nc Anh.

Thn