ªâ÷òºíä àþóëã¿é îð÷èí íºõöºë á¿ðä¿¿ëýõýä ñóâèëàã÷èéí ¿¿ðýã

ªâ÷òºíèé ºðºº

• Îð. • ªâ÷òºíèé øèðýý áóþó òóìáî÷êà• Ñàíäàë• Òîì øèðýý• Ãýðýëò¿¿ëýã

• ªâ÷òºíèé ºðººíèé íºõöºëªâ÷òºíèé ºðººíèé áàéðøèë. ªðººíèé õàëààëòªðººíèé àãààðæóóëàëò ªðººíèé öýâýðëýãýýªðººíèé ãýðýëò¿¿ëýã 

ªâ÷òºíèé îð

1. Îðíû áàéðëàë• Îð íü õýâòýõýä ýâòýéõýí, 纺ëºí • Îð íü íýâò ñàëõèíû óðñãàëä

ºðòºõººðã¿é • áàéõ, Õààëãààð îðæ èðæ áóé õ¿íèéã

÷ºëººòýé õàðàõ áîëîìæòîé áàéõ, ªâ÷òºí öîíõîîð õàðàõ áîëîìæòîé áàéõ,• Á¿ðýí àþóëã¿é áàéäàëä áàéãààãàà

ìýäýð÷ • áàéõ

Îðíû ºíäºð

Õýâòðèéí ºâ÷òºíèé îðîíä äàðààõ ç¿éëñ¿¿ä çàéëøã¿é áàéõ

øààðäëàãàòàé.

• 1-3 øèðõýã äýð• Îðíû á¿òýýëýã • Õºíãºí ÷àíàðûí äóëààí õºíæèë • Æèéðýã äààâóó 75õ160 ñì (Çóðàã

9)• Õóëäààñ 70õ150 ñì • Äýâñãýð äààâóó ( ãóäàñíààñàà õààø

õààøàà 25-30 ñì òîì)

Ǻºëºâ÷ äýâñãýð (÷èéã òàòàõààðã¿é

ýäýýð õèéãäñýí ) ×èéã íýâòð¿¿ëýõã¿é ýäýýð

õèéãäñýí äýâñãýð (ýíý íü õóëäààñ áàéæ

áîëíî Ãóäàñ, çóçààí íü 8-10

Ãóäàñ õàìãààëàã÷ Õºòºâ÷ (Çîðèóëàëòûí çàðèì îð íü õºòºâ÷íèé òàâèóðòàé áàéäàã)

 

Õýâòðèéí ºâ÷òºíèéã õºäºë㺺íèé äóòàãäëààñ õàìãààëàõ íü

1. Òîëãîé ýðãýõ. 2. Õàëäâàð àâàõ, õýâòðèéí õàòãàà òóñàõ.

. • 3. Áóë÷èí ñóëðàõ.• 4. ¯å ìº÷íèé õýâèéí ¿éë àæèëëàãàà • àëäàãäàõ. • 5. ¯å ìº÷ õºøèæ, óëìààð ºâ÷èí îðîõ.• 6. Êàëüöèéí õýìæýý áàãàñàõ.• 7. ªòãºí õàòàõ.• 8. Õºëíèé ñóäàñ ¿ðýâñýõ.

×àäâàðò ñóðàëöàõ íü

Õàìòûí, íºõºðñºã, ÷ºëººò õºäºëìºðººñ ººð ÿìàð ÷ õ¿÷ õ¿íèéã àóãàà èõ áºãººä ìýðãýí óõààíòàé áîëãîæ ÷àäàõã¿é. Ì.Ãîðüêèè

×àäâàð ãýäýã íü Àëèâàà ç¿éëèéã ã¿éöýòãýõ óð ä¿é, á¿òýýìæèéí ò¿âøèíã õýëíý.

×àäâàð

Õàðèëöààíû

Áàãààð õàìòðàí àæèëëàõ

Àñóóäëûã øèéäýõ, ñýòãýí áîäîõ

Ãàðäàí ¿éëäëèéí

Ñóâèëàã÷ õ¿íèé çàéëøã¿é ýçýìøèõ ¸ñòîé ÷àäâàðûí íýã áîë õàðèëöààíû ÷àäâàð þì.

Õàðèëöààíû ÷àäâàð

Ñóâèëàã÷ íü ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èéã õ¿íäýòãýñýí, õàðèëöàí ÿðèëöàæ, ñàíàë áîäëûã íü àíõààðàí ñîíññîí, îéëãîñîí áàéõ òóñàì ñóâèëàõóéí òóñëàìæèéí ÷àíàð òºäèé ÷èíýý ñýòãýë õàíàìæ ºãíº.

Ñóâèëàã÷ íü ¿éë÷ë¿¿ëýã÷ áîëîí òýäíèé àð ãýðèéíõýíä çºâëºãºº ºãºõ, òýäýíòýé

õàðèëöàõäàà Ìýíäëýõ ªºðèé㺺 òàíèëöóóëàõ Õèéõ ¿éëäëýý òàéëáàðëàõ ¯éëäëýý õèéæ áàéõ ÿâöäàà õàðèëöàõ ¯éëäëýý õèéæ äóóññàíû äàðàà õàðèëöàõ Àñóóäëûã îéëãîìæòîé òîâ÷ ¿ãýýð

èëýðõèéëýõ

Õàðèëöààíû ÷àäâàð

Ãàðäàí ¿éëäëèéí ÷àäâàð

Ãàðäàí õèéõ óð ÷àäâàð ãýäýã íü ãàðààð óðëàí

õèéõ ¿éë àæèëëàãààã õýëíý.

Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí ãàðäàí àæèëáàðûã Ýì÷ Ñóâèëàã÷ Ýì÷, ñóâèëàã÷ õàìòðàí Ýìíýëãèéí áóñàä ìýðãýæèëòí¿¿ä

Ãàðäàí ¿éëäëèéí îíöëîã

Çîðèëãî Çààëò Ýñðýã çààëò Àíõààðàõ ç¿éë Õýðýãëýãäýõ ç¿éë ¯éëäýë õèéõ òàëáàé ¯éëäýë õèéõ äýñ äàðààëàë ¯éëäëèéí äàðàà ºãºõ çºâëºë㺺 Õàëäâàð õàìãààëàëûí äýãëýìèéã íàðèéí ÷àíä ñàõèõ ¯éëäëèéí çàð÷ìûã á¿ðýí òºãñ ìýääýã áàéõ Ýìíýëãèéí ãàðàëòàé õîã õàÿãäëûã óñòãàõ, ÿëãàõ, õàëäâàðã¿éæ¿¿ëýõ

Ãàðäàí ¿éëäýë õèéõýä áàðèìòëàõ çàð÷èì

Ýì÷ë¿¿ëýã÷èéí ºðººã 纺ëºí òîãøèæ çºâøººðºë àâ÷ îðíî

Ìýíäëýíý. ªºðèé㺺 òàíèëöóóëíà. Ýì÷ë¿¿ëýã÷èéã õýí ãýæ äóóäàæ áîëîõûã àñóóíà. Ýì÷èëãýýíèé õóóäàñòàé òóëãàíà. Õèéõ ãýæ áóé ¿éëäëýý òàéëáàðëàí îéëãóóëíà. Ãàðàà óãààíà Õýðýãëýãäýõ ç¿éëýý áýëòãýýä ýì÷ë¿¿ëýã÷èéí äýðãýä ø¿¿ãýýí äýýð òàâèíà. Áýýëèé ºìñºíº Õýðýãëýãäýõ ìàòåðèàë áîëîí ýìèéí áîäèñûí õ¿÷èíòýé áà àðèóí áàéõ õóãàöààã øàëãàíà.

Ãàðäàí ¿éëäýë õèéõýä áàðèìòëàõ çàð÷èì

Ýì÷ë¿¿ëýã÷èéí ºðººã 纺ëºí òîãøèæ çºâøººðºë àâ÷ îðíî

Ìýíäëýíý. ªºðèé㺺 òàíèëöóóëíà. Ýì÷ë¿¿ëýã÷èéã õýí ãýæ äóóäàæ áîëîõûã àñóóíà. Ýì÷èëãýýíèé õóóäàñòàé òóëãàíà. Õèéõ ãýæ áóé ¿éëäëýý òàéëáàðëàí îéëãóóëíà. Ãàðàà óãààíà Õýðýãëýãäýõ ç¿éëýý áýëòãýýä ýì÷ë¿¿ëýã÷èéí äýðãýä ø¿¿ãýýí äýýð òàâèíà. Áýýëèé ºìñºíº Õýðýãëýãäýõ ìàòåðèàë áîëîí ýìèéí áîäèñûí õ¿÷èíòýé áà àðèóí áàéõ õóãàöààã øàëãàíà.

Ãàðäàí ¿éëäëèéí ÷àäâàð

Ãàðäàí àæèëáàðûã çºâ õèéõýä àíõààðàõ ç¿éë

• Ýì÷ë¿¿ëýã÷èéí ñýòãýë ç¿éã áýëäñýí áàéõ• Ãàðäàí àæèëáàð õèéõýä ººðèé㺺

áýëòãýñýí áàéõ• Õèéõ ãýæ áóé ¿éëäëýý òàéëáàðëàí

îéëãóóëàõ• Õèéæ äóóññàíû äàðàà òîäîðõîé õóãàöààíä

õÿíàõ• Ãàðäàí àæèëáàð õèéõ îð÷èíã çºâ ñàéí

çîõèîí áàéãóóëñàí áàéõ• Ãàðäàí ¿éëäýë õèéõ àæèëáàðò

õýðýãëýãäýõ ìàòåðèàëûã øààðäëàãûí äàãóó

• á¿ðýí áýëòãýñýí áàéõ

Ãàðäàí ¿éëäëèéí ÷àäâàð

Ãàðäàí àæèëáàð õèéõýä ãàðàõ õ¿íäðýëèéí øàëòãààí

• Ãàðäàí àæèëáàð õèéõ ñóóðü ìýäëýã äóòìàãààñ

• Ãàðäàí àæèëáàð õèéõ àðãà òåõíèêèéã ñàéí ýçýìøýýã¿éãýýñ

• Ýìèéí áîäèñ áîëîí áóñàä õýðýãëýãäýæ áóé ìàòåðèàëûí õ¿÷èíòýé áà àðèóòãàãäñàí õóãàöààã øàëãààã¿éãýýñ

• Õàëäâàð õàìãààëàëûí äýãëýìèéã áàðèìòëààã¿éãýýñ

• Òóõàéí ãàðäàí àæèëáàðûã õèéõ ýñðýã çààëòûã çºð÷ñºíººñ

Ãàðäàí ¿éëäëèéí ÷àäâàð

Ãàðäàí àæèëáàðûã ÷àäâàðëàã õèéõ óðëàãò õýðõýí ñóðàëöàõ âý?

• Ñóâèëàã÷èéí õèéõ ¸ñòîé á¿õ ¿éëäëèéí òàëààð ìýäëýãò áàéíãà ñóðàëöàõ

• ªºðèéí òóðøëàãàà áàÿæóóëàõ • Àõìàä ñóâèëàã÷ íàðûí òóðøëàãààñ ñóðàëöàõ• Äîòîîäûí áîëîí ãàäààä îðíû ñóâèëàã÷ íàðûí

òóðøëàãààñ ñóäëàõ, ñóðàëöàõ• ¯éëäëèéã îëîí äàõèí äàâòàí ÷èí ñýòãýëýýñýý

ã¿éöýòãýõ• Æèæèã á¿ëãýýð ìýòãýëöýýí õèéõ • Êëèíèêèéí õýëýëö¿¿ëýã õèéõ • Ãàðäàí ¿éëäëèéã ã¿éöýòãýæ áóé ¿åä âèäåî

áè÷ëýã õèéæ ººðñ人 õàðàõ

Ãàðäàí ¿éëäëèéí ÷àäâàð

Ãàðäàí àæèëáàðûã ÷àäâàðëàã õèéõ óðëàãò ñóðàëöñàí õ¿í ãýæ

• Õèéõ ¸ñòîé ¿éëäýë á¿ðèéí òàëààð òºãñ ìýäëýãòýé• ¯éëäýë õèéõäýý í¿¿ðýíäýý ¿ðãýëæ èíýýìñýãëýë

òîäðóóëàí õóâü õ¿íä õ¿íäýòãýëòýé õàðüöäàã • Ãàðäàí àæèëáàð õèéõýä õýðýãëýãäýõ ìàòåðèàëûã

á¿ðýí áýëòãýõ ÷àäâàðòàé• Ãàðäàí àæèëáàð õèéõ á¿ðä ¿éëäýë õèéõ äýñ

äàðààëàëûã òºãñ ìýääýã• Ãàðäàí àæèëáàðûã ÷àäâàðëàã õºíãºí øóóðõàé

õ¿ðãýäýã• Ãàðäàí àæèëáàðûã ÷èí ñýòãýëýýñýý õèéæ

¿éë÷ë¿¿ëýã÷èä ýäãýðýõ èòãýëèéã á¿ðýí ä¿¿ðýí òºð¿¿ëäýã

• Ìýäëýã, ÷àäâàð, õàíäëàãàà áàéíãà äýýøë¿¿ëäýã• Ãàðäàí àæèëáàð íü õ¿íèé ýðäýíýò áèåä áàéíãà õ¿ðäýã

ó÷èð ýåëäýã õ¿íäýòãýëòýé õàðüöäàã• Áóñäûí áàÿð ãóíèã, öºõðºë ñýòãýë õàíàìæèéã ¿íýí

ñýòãýëýýñýý õóâààëöäàã.• Áóñäààñ áàéíãà ñóðàëöäàã

• Áóñäûí ø¿¿ìæëýëèéã õ¿ëýýí àâäàã• Áóñäûã õ¿ëýýí àâ÷ íóóöûã õàäãàëäàã

Õèéõ áîëîí õèéæ áóé ¿éëäëýý òàéëáàðëàõûí à÷

õîëáîãäîë

• ªíººäºð Ìîíãîë óëñûí õýìæýýíä ñóâèëàõóéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý õºãæèë äýâøëèéí øèíý øàòàíä ãàð÷ýý.

• Íèéãýì õºãæèí äýâøèõèéí çýðýãöýý ¿éë÷ë¿¿ëýã÷ áèäíýýñ èë¿¿ îíîâ÷òîé, îéëãîìæòîé, ýåëäýã õàðèëöààã õ¿ñýõ áîëñîí áàéíà.

Áèä ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èäòýé õàðèëöàõäàà“¯éë÷ë¿¿ëýã÷ áîë áèäíèé õààí” ãýñýíçàð÷èì áàðèìòëàí àæèëëàäàã õýäèé ÷:

• Õèéæ áóé àæèëáàðàà äóòóó òàéëáàðëàõ

• Õýí ãýäýã ñóâèëàã÷ þó õèéõ ãýæ áàéãàà íü òóõàéí õ¿íä îéëãîìæã¿é áàéäãààñ

–¯ë îéëãîëöîë áèé áîëîõ–¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéã áóõèìäóóëàõ íü îëîíòàà òîõèîëääîã þì.

• Ýì÷èéí çààñàí ýì÷èëãýý, ñóâèëãààã õèéæ áàéãàà ÷ òýð áîëãîí íü ýì÷ë¿¿ëýã÷èä ñýòãýë ä¿¿ðýí, õàíàìæòàé, ¿éë÷èëãýý áîëæ ÷àäàõã¿é áàéíà.

¯éë÷ë¿¿ëýã÷ ãýæ õýí áý? ¯éë÷ë¿¿ëýã÷ ãýæ õýí áý? • Òóéëûí ñîíèðõîã÷, àæèãëàã÷ áàéäàãÒóéëûí ñîíèðõîã÷, àæèãëàã÷ áàéäàã• Õ¿íäë¿¿ëýõèéã õ¿ñäýãÕ¿íäë¿¿ëýõèéã õ¿ñäýã• ªºðèéí ºâ÷èíòýé õîëáîîòîé á¿õ àñóóäëûã ªºðèéí ºâ÷èíòýé õîëáîîòîé á¿õ àñóóäëûã ìýäýõèéã ýðìýëçäýã ìýäýõèéã ýðìýëçäýã • ªºðò íü õýí, þó õèéõ ãýæ áàéãàà íü ªºðò íü õýí, þó õèéõ ãýæ áàéãàà íü îéëãîìæòîé áàéõûã õ¿ñäýãîéëãîìæòîé áàéõûã õ¿ñäýã• Õ¿ññýíýý ÿã îäîî áèåë¿¿ëýõèéã øààðääàãÕ¿ññýíýý ÿã îäîî áèåë¿¿ëýõèéã øààðääàã

Ñóâèëàã÷ áîë çîõèöóóëàã÷:Ñóâèëàã÷ áîë çîõèöóóëàã÷:

• ¯éë÷ë¿¿ëýã÷ýý çºâ ¿íýëýõ, õ¿íäëýõ¯éë÷ë¿¿ëýã÷ýý çºâ ¿íýëýõ, õ¿íäëýõ• Õèéõ ãýæ áóé ¿éëäëýý ñàéòàð Õèéõ ãýæ áóé ¿éëäëýý ñàéòàð òàéëáàðëàí îéëãóóëàõòàéëáàðëàí îéëãóóëàõ

Òàéëáàðëàí îéëãóóëàõäàà:

•Õýçýý /¿éëäëèéí ºìíº, ¿éëäëèéí ÿâöàä, ¿éëäëèéí äàðàà /•Õààíà• Þóã•Õýíä•Õýðõýí

»Æèøýýëáýë:

• Ñóâèëàã÷ ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èéí ºðººíä îðîîä íýðýýð íü äóóäàæ ìýíäýëíý.

• ªºðèéíõºº íýð, àëáàí òóøààëûã òàíèëöóóëíà.

• Õèéõ ãýæ áóé àæèëáàðûíõàà òàëààð òàéëáàðëàí îéëãóóëíà. Æèøýýëáýë:

Áè òàíä ýì÷èéí çààñàí àëîý ãýäýã òàðèàã õèéõ ãýæ áàéíà. Òàíä õýðýãëýõ ãýæ áàéãàà ç¿¿ òàðèóð íýã óäààãèéíõ, á¿ðýí á¿òýí áàéãààã òà íàäòàé õàìò øàëãàíà óó. Àëîý òàðèàã ãàðûí áóãàëãàíû àðüñàí äîð õèéäýã . Òàðèàã øàõàõ õîîðîíä æààõàí ºâääºã þì ãýõ÷èëýí./

Æèøýýëáýë:

• Ìýñ çàñàë õèéëãýõ ãýæ áàéãàà õ¿íä òºðºõ ìýäðýìæ /àéõ, ñýòãýë çîâîõ, ò¿ãøèõ, ýì÷, ñóâèëàã÷èä ¿ë èòãýõ/

• Õàãàëãààíû ¿ð ä¿í, à÷ õîëáîãäëûã îéëãóóëíà• Ýì÷ë¿¿ëýã÷èä àéõ õýðýãã¿é, òýâ÷ýýðòýé, èòãýëòýé áàéõûã

çºâëºíº• Õàãàëãààíû áîëîí õàãàëãààíû äàðààõ ºðººí¿¿ä ÿìàð õîëáîîòîé,

õýðõýí àæèëëàäàã áîëîõûã òàéëáàðëàíà• Ìýñ çàñëûí áàã íü àðèóí õóâöàñ ºìñºæ, ìàñêà ç¿¿äãèéã, ìºí ìýñ

çàñëûí äàðàà òàíûã õàãàëãààíû äàðààõ ºðººíä îðóóëæ ýì÷, ñóâèëàã÷èéí áàéíãûí õÿíàëòàíä îðäîãèéã õýëæ ºãíº.

• Ýì÷ë¿¿ëýã÷èä õàãàëãààíû äàðàà óõààí îðîõîä íü òºðäºã ìýäðýìæèéã ñàíóóëæ ººðèé㺺 õýðõýí çºâ óäèðäàõûã çºâëºíº

À÷ õîëáîãäîë:À÷ õîëáîãäîë:

• ¯éë÷ë¿¿ëýã÷èä òºðñºí ÿìàð íýãýí àéäàñ, ¯éë÷ë¿¿ëýã÷èä òºðñºí ÿìàð íýãýí àéäàñ, ò¿ãø¿¿ð íü áàãà ÷ áîëîâ àðèëíà.ò¿ãø¿¿ð íü áàãà ÷ áîëîâ àðèëíà.

• Õýí ãýäýã ñóâèëàã÷ ÿìàð ¿éëäýë õèéõ ãýæ Õýí ãýäýã ñóâèëàã÷ ÿìàð ¿éëäýë õèéõ ãýæ áàéãàà íü ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èä îéëãîìæòîé áîëñíîîð áàéãàà íü ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èä îéëãîìæòîé áîëñíîîð ñóâèëàã÷ ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èéí õîîðîíäîõ õàðèëöàà ñóâèëàã÷ ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èéí õîîðîíäîõ õàðèëöàà íÿãòàðíà.íÿãòàðíà.

• Ñóâèëàã÷èä èòãýõ èòãýë òºðíº.Ñóâèëàã÷èä èòãýõ èòãýë òºðíº.

• Ñóâèëàõóéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàð Ñóâèëàõóéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàð ñàéæèðíà.ñàéæèðíà.

• Ýìíýëãèéí íýð õ¿íä ºñíº.Ýìíýëãèéí íýð õ¿íä ºñíº.

Ñóâèëàã÷ ¿éë÷ë¿¿ëýã÷òýé õýðõýí õàðèëöàæ, àæèëëàõ âý?

• Áàéãóóëëàãûí íýð õ¿íä õàìãèéí íàíäèí ¿íýò ç¿éë ãýäãèéã ÿìàãò ñàíàí àæèëëàõ

• ¯éë÷ë¿¿ëýã÷òýé õàðèëöàõäàà:– Õ¿íèéã õàéðëàí õ¿íäýòãýõ ¿çýë áîäîë àìüäðàëûíõ íü íýã

õýâøèë áîëñîí áàéõ– ×èðýãäýë õ¿ëýýãäýëã¿é ¿éë÷èëãýýã áîäèò àæëàà

áîëãîñîí áàéõ– Áóñäûã ººðººñºº äîîãóóð õýçýý ÷ òàâüæ õàðèëöàõã¿é

áàéõ /ßëàíãóÿà ¿éë÷ë¿¿ëýã÷ áîëîí òýäíèé àð ãýð, ñàõèóð/

• Àëèâ àæèëä ººðèéìñºã, ç¿òãýëòýé, ÷èí ñýòãýëýýñýý õàíääàã, áèåý àâ÷ ÿâàõ áîëîí õàðèëöààíû ñî¸ëûã ýçýìøñýí, ò¿¿íèéãýý ºäºð òóòìûí ¿éë àæèëëàãààíäàà õýâøèë áîëãîæ ÷àäñàí áàéõ