Ayrılma Kaygısı Bozukluğu

Ayrılma kaygısı bozukluğu nedir?

Ayrılık kaygısı bozukluğunun gerisinde bağımlılık gereksinimi vardır.

Bağımlılık gereksinimi de yardım ve güvenlik için bir başkasına dayanmadır.

Kendine güven ve kendi kendine yetebilme yeteneğinin gelişmesi için bebeklik ve ilk çocukluk yıllarında güvenli bir bağlanma ve duygusal bağımlılık ön koşuldur.

Yaşla birlikte çocuğun bağımlı davranışlarında bir azalma görülür. Ancak bazı anne baba davranışları, kazanılması gereken bu bağımsızlığı engeller ve ayrılma kaygısı bozukluğuna neden olabilir.

Özellikleri nelerdir?Ayrılık kaygısı bozukluğu onay,

rahatlık ve güven arama, bir diğer kişiye (özellikle anneye) fiziksel yakınlık ve bu kişiden ayrılmaya karşı protesto geliştirme gibi davranışlardan oluşur.

Özellikle çocuk okula veya anaokuluna başladığı dönemlerde belirgin olarak ortaya çıkar.

En sık ve tipik görülen türü okul korkusudur.

Bu kaygıyı yaşayan çocuklar kendine güven eksikliği duyar, yalnız başına karar veremez.

Evinden ve sevdiklerinden ayrılmak istemez, ayrıldığına sevdiklerinin önemli zararlar göreceğine inanır.

Ayrılma Kaygısı Bozukluğunun

Nedenleri Nelerdir?

Bebeklik döneminde ebeveynlerin ( özellikle anne) çocuğun yanında olamaması ve bebekteki güven duygusunun yeterince gelişmemesi

Bağımlılığın bazı çocuklarda kendini daha güçlü hissetme ya da ilgi çekmenin bir yolu olarak görülmesi

Çocuğun, bir problem ya da bir durum karşısında ondan daha iyi yaklaşan veya daha iyi çözen birilerinin varlığına inandırılması

Koruyucu tutuma sahip ailelerde çocuğun herhangi bir başarısızlığının utanç olarak algılanması

Bu tür ailelerde çocuğun bir dediğinin iki edilmemesi ve çevreden gelebilecek tehlikelerin abartılarak aşırı koruyucu bir tutum sergilenmesi

Çocuklarına yeterince zaman ayıramadıkları için suçluluk duyan anne babanın bu durumu telafi etmek isterken farkında olmadan çocuklarının üstüne çok düşmeleri

Tek çocuklu, çocuk kaybı yaşayan,tedaviyle çocuk sahibi olan veya ileri yaşta çocuk sahibi olan anne babalarda çocuğu kaybetme korkusunun fazla olması

Reddedici anne baba tutumları

Çocukla duygusal iletişime önem vermeyen katı ve cezalandırıcı disiplin uygulamaları

Belirtileri nelerdir?Aslında yapabileceği bir şey

için ailesine bağlı kalıyorsaAnne babası yanında

olmadığında huzursuzlaşıyor ve onlar olmadan başka yerde kalmıyorsa

Anne ve babası yokken bağımlılığını büyük kardeşe ya da büyükanne büyükbaba gibi ona yakın kişilere yöneltiyorsa

Kendi kararlarını almak için sürekli başkalarından destek istiyorsa

Topluluk içindeyken yetişkinlerden ayrılmak istemiyor ve ayrıldığında huzursuzlaşıyorsa

Arkadaşlık kurmada ve sürdürmede zorluk çekiyorsa

Uyku zamanı zorlanıyor ve anne babasından ayrı uyumak istemiyor, uyuduğunda kabuslar görüyorsa

Herhangi bir faaliyete kendi başına başlamak istemiyorsa

Öğretmenden sürekli yönlendirme ve onay bekliyorsa

Teneffüste diğer çocuklarla oynamak yerine izlemeyi ya da öğretmenin yanında oturmayı tercih ediyorsa

Okul dışı etkinliklere katılmak istemiyorsa

Okula gitmek yerine evde kalmak istiyorsa ayrılık kaygısı bozukluğundan şüphelenilebilir.

Anne ve Babaya Öneriler

Çocuğu bazen yalnız bırakmak, ufak ayrılıklar yaşatmak ve sosyal ortamlara alıştırmak erken dönemde alınması gereken önlemlerdir.

Çocuğun kendi işlerini kendisinin yapmasına fırsat vermek gerekir.

Bazı anne babalar sınırsız sevgiyi sınırsız ilgiyle karıştırır.Oysa kimi zaman çocuğu kendi haline bırakmak daha olumlu sonuçlar doğurur.

Anne babalar çocuklarının bağımsızlık çabalarını desteklemelidir.

Çocuktan beklenen davranışlar açıkça söylenmeli ve yapmadığında doğacak sonuçlar anlatılmalıdır.

Okuldan getireceği eşya ve ödevlerini koyacağı özel bir yer hazırlanmalıdır.

Ev ödevlerini küçük bölümlere ayırarak çalışması sağlanmalıdır.

Haftalık bir plan hazırlanmalı ve bağımsız yaptığı davranışlar sonunda ödüllendirilmelidir.

Çocuğun yapması gereken ve yapabileceği işlere müdahale etmeme konusunda kararlı olunmalıdır.

Çabası için verilen ödüller, başarısı için verilen ödüllerden daha sık olmalıdır.

Kaynakça

Yrd. Doç. Dr. YAŞAR KUZUCU “Küçükler İçin Büyüklere”

HazırlayanlarHavva KARAKOÇ

Damla Buse ÜNDANÖzge KAYAALPTuba YILMAZ

Muazzez ASLAN