ayıplı İfa - hukuk · pdf fileİkinci baskıya önsöz “ayıplı İfa”...

Ayıplı İfa

Nihat YAVUZ Yargıtay 3. HD. Onursal Başkanı

Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi

AAYYIIPPLLII İİFFAA

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Ayıplı İfa Satımda Ayıplı İfa Kirada Ayıplı İfa Eser (İnşaat) Sözleşmesinde Ayıplı İfa Bağışlamada Ayıplı İfa Trampada Ayıplı İfa Kullanma Ödüncü (Ariyet) Sözleşmesinde Ayıplı İfa Kötü İfa Ticari Satım ve Ayıplı İfa Edime Uygun İfa İlkesi ve Aliud Kavramı Borçlar Kanunu Tasarısının İlgili Bölümünün Açıklanması (Şerhi)

Ankara, 2010

Ayıplı İfa

Nihat YAVUZ Hukuk Kitapları Dizisi: 911 ISBN 978-975-02-1223-9 İkinci Baskı: Nisan - 2010 © Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş. Bu kitabın her türlü yayın hakkı Seçkin Yayımcılık San. ve Tic. A.Ş.’ye aittir. Yayınevinin yazılı izni olmadan, tanıtım amaçlı toplam bir sayfayı geçmeyecek alıntılar hariç olmak üzere, hiçbir şekilde kitabın tümü veya bir kısmı herhangi bir ortamda yayımlanamaz ve çoğaltılamaz. Sayfa Tasarımı: Ömer Candan Kapak Tasarımı: İsmail Çam Yayın ve Dağıtım: Merkez: Seçkin Yayıncılık, Sağlık Sokak No: 21 06410 Sıhhiye, ANKARA Tel: (0–312) 435 30 30 (Pbx), Faks: (0–312) 435 50 88 Şube: Ankara Adliye Sarayı K Blok Zemin Kat Sıhhiye, ANKARA Tel: (0-312) 309 52 48 Şube: Abidei Hürriyet Caddesi 259/4 (Şişli Ceza Adliyesi Altı) Şişli – İSTANBUL Tel: (0-212) 234 34 77 Şube: Strazburg Cd. No:23 Sıhhiye - ANKARA Tel: 0312 230 52 62 / [email protected] Web Adresi: www.seckin.com.tr, E–posta: [email protected] Baskı: Sözkesen Matbaacılık, Tel: (0-312) 395 21 10

İkinci Baskıya Önsöz

“Ayıplı İfa” adlı kitabımızın kısa sürede tükenmesi üzerine ikinci baskının yayınlanması kaçınılmaz bir hâl almıştır. Bu arada yeni yayınlanan içtihatlar ve monografikler incelenmiş, bu yöndeki gelişmeler kitapta işlenmiştir.

Bu vesileyle ikinci baskıyı da gerçekleştiren Seçkin Yayınevi’nin sahipleri sayın Aytaç SEÇKİN ile Koray SEÇKİN’e ve de bu konuda emeği geçenlere teşekkür eder, tüm hukukçulara yararlı olmasını dilerim.

01.03.2010 Nihat YAVUZ

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi Onursal Başkanı Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Öğretim Görevlisi

Önsöz

“İfa, borçlanılan edimin yerine getirilmesidir” şeklinde tanımlanabilir (Oğuzman/Öz, Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, sh. 183). Fakat borçlu önce-likle edimini gereği gibi arz etmiş olmalıdır. Yapılacak veya verilecek şey yön-temince (usulü dairesince) olmalıdır (BK. mad. 90). O halde miktar, nitelik, yer ve zaman bakımından borca uygun olarak arz edilen ifa, gereği gibi ifa sayılma-lıdır.

Borca aykırı davranılması durumlarından ayıplı ifa yönünden Borçlar Ka-nunu’nun çeşitli sözleşmelerde düzenlediği ayıba karşı tekeffül hükümleri (sa-tım sözleşmesi için BK. mad. 194 vd.; eser (istisna) sözleşmesi için BK. mad. 359 vd; Kira sözleşmesi için BK. mad. 249) uygulanır. Bundan ayrı olarak Tü-keticinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK) kapsamında olan uyuşmazlıkla-ra ise sözedilen kanun uygulanacaktır.

Bütün bunlardan başka; bağışlamada, trampada, ariyette (kullanma ödüncü) ve ticari satım sözleşmelerinde de ayıplı ifa söz konusudur. Bu sözleşmelerde de Borçlar Kanunu ve de Ticaret Kanunu’nun ilgili hükmleri çözüm yolu getirmek-tedir.

Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için gerektiğinde yeteri derecede olmak üzere “kötü ifa” ve “aliud” kavramları ile Borçlar Kanunu Tasarısı’nın (BKT) ilgili kısımları açıklanmış ve kitap daha da zenginleştirilmiştir.

Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşıldığı üzere “ayıplı ifa” değişik kanun-larda (örneğin, BK; TKHK; TTK vs.) ve değişik biçimlerde hüküm altına alın-mıştır. Tüm bunları bağımsız bir kitap olarak yayın hayatına kazandıran Seçkin Yayınevi’nin sahipleri Sayın Aytaç SEÇKİN ile Sayın Koray SEÇKİN’e ve de bu konuda emeği geçenlere teşekkür eder, kitabın tüm hukukçulara yararlı ol-masını dilerim.

10.09.2008

Nihat YAVUZ Yargıtay 3. Hukuk Dairesi Onursal Başkanı

Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi

İçindekiler

İkinci Baskıya Önsöz ..................................................................................................... 5

Önsöz ............................................................................................................................. 7

Kısaltmalar .................................................................................................................. 29

BİRİNCİ BÖLÜM TÜKETİCİNİN KORUNMASI VE AYDINLATILMASI

BİRİNCİ KESİM AYIPLI (BOZUK) İFADAN SORUMLULUK

I. GENEL AÇIKLAMALAR ............................................................................................. 35

II. YENİ BİR DÜZENLEME: AYIPLI HİZMETLER VEYA HİZMET EDİMİNDE AYIP ....... 35

III. ALICININ (TÜKETİCİNİN) SEÇİMLİK HAKLARI ..................................................... 37

IV. ALICININ İSTEMLERİNE KARŞI (SATICIDAN) BAŞKA SORUMLU OLANLAR ................................................................................................................ 37

V. AYIPLI MALIN NEDEN OLDUĞU ZARARLARDAN SORUMLULUK ......................... 37

VI. İSPAT YÜKÜ ........................................................................................................... 39

VII. ZAMANAŞIMI ....................................................................................................... 40

VIII. YAPIMCININ SORUMLULUĞU ............................................................................ 43

IX. GEZİ SÖZLEŞMELERİNDE AYIPLI İFA .................................................................... 44

X. KREDİ VERENİN AYIPTAN MÜTESELSİLEN SORUMLU OLMASININ KAPSAMI ................................................................................................................ 45

İKİNCİ KESİM TÜKETİCİNİN AYIPLI MAL VE HİZMETLER KARŞISINDA

KORUNMA OLANAKLARI

I. MAL YA DA HİZMET İFASI GERÇEKLEŞMELİDİR .................................................... 47

II. MAL VE HİZMETİN AYIPLI OLMASI GEREKİR ........................................................ 47

III. MAL VEYA HİZMETTEKİ AYIP ÖNEMLİ OLMALIDIR ............................................. 47

IV. MAL YA DA HİZMETTEKİ AYIP GİZLİ OLMALIDIR ................................................ 48

V. MAL VEYA HİZMETTEKİ AYIP, EN GEÇ SÖZLEŞMEDEKİ HASARIN TÜKETİCİYE GEÇMESİ ANINDA MEVCUT OLMALIDIR .......................................... 48

VI. TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİNDE AYIBA KARŞI TEKEFFÜL KOŞULLARININ SÖZLEŞME İLE TÜKETİCİ ALEYHİNE DEĞİŞTİRİLMESİ OLANAKLI MIDIR? .......... 49

10 Ayıplı İfa

VII. TÜKETİCİNİN AYIPLI MAL VE HİZMETLER KARŞISINDA KORUNMASI İMKÂNINDAN YARARLANMASI İÇİN YERİNE GETİRİLMESİ GEREKEN YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER ..................................................................................... 49

A. Ayıpları Bildirme Süresi ............................................................................................... 49

B. Gizli Ayıp ..................................................................................................................... 49

IX. AYIPLI MAL VE HİZMET İFASI DURUMUNDA TÜKETİCİNİN HAKLARI ............... 50

A. İrade Beyanı ve Davanın Hukuksal Mahiyeti ................................................................ 50

B. Tüketicinin Seçim Hakkı Sınırlandırılamaz .................................................................... 51

XI. ZAMANAŞIMI SÜRESİ UZATILAMAZ ................................................................... 51

A. Tüketicinin Daimi Def’i Hakkı ....................................................................................... 51

X. SÖZLEŞMEDEN DÖNME ......................................................................................... 52

XI. TÜKETİCİNİN, AYIP ORANINDA BEDEL İNDİRME İSTEME YETKİSİ (TKHK MAD. 4/2). ................................................................................................... 52

XII. TÜKETİCİNİN AYIPLI MAL VE HİZMET İFASI NEDENİYLE AYIPLI MALIN AYIPSIZ MİSLİYLE DEĞİŞTİRİLMESİNİ YA DA AYIPLI HİZMETİN YENİDEN GÖRÜLMESİNİ TALEP ETMESİ VE HÜKÜMLERİ ................................................... 53

XIII. TÜKETİCİNİN AYIPLI MAL VE HİZMET İFASI NEDENİYLE ÜCRETSİZ ONARIM TALEP ETMESİ VE HÜKÜMLERİ ........................................................... 53

XIV. TÜKETİCİNİN AYIPLI MAL VE HİZMET İFASI NEDENİYLE TAZMİNAT İSTEME SEÇİMLİK HAKKININ VARLIĞI VE HÜKÜMLERİ .................................... 54

XV. SONUÇ .................................................................................................................. 55

ÜÇÜNCÜ KESİM AYIPLI MAL VE HİZMETLER VE SATICININ

(VEYA SAĞLAYICININ) AYIBA KARŞI TEKEFFÜL BORCU

I. YASAL DÜZENLEME ................................................................................................ 58

II. GEREKÇESİ .............................................................................................................. 59

III. YASAL DÜZENLEME, TÜKETİCİLERE SATILAN HİZMETLER YÖNÜNDEN GEÇERLİDİR ............................................................................................................ 59

A. Tüketici Kavramı .......................................................................................................... 59 1. Türk Hukukuna Göre Tüketici Gerçek ya da Tüzel Kişi Olabilir .......................................... 60

a. Tüzel Kişi Tacirler Yasa Kapsamında Sayılabilir Mi? ............................................................ 60 b. Avrupa Birliği Ülkelerinde Tüzel Kişiler Tüketici Kavramı Dışında Tutulmuştur .................... 61 c. İsviçre Federal Mahkemesinin ve Hamburg Asliye Hukuk Mahkemesinin Olaya

Yaklaşımı ............................................................................................................................ 62 2. Tüketici, Ticari veya Mesleki Olmayan Bir Amaçla Hareket Etmelidir .............................. 62

İçindekiler 11

3. Kısmen Tüketici Gibi Davranan Kişi Tüketici Olarak Kabul Edilemez ................................. 63

IV. BU DÜZENLEME, TÜKETİCİLERE SATILAN HİZMETLER YÖNÜNDEN GEÇERLİDİR ............................................................................................................ 64

V. AYIP KAVRAMI ....................................................................................................... 64

A. Tanım .......................................................................................................................... 64

B. Tüketiciyi Koruma Hakkında Kanunu’na Göre Ayıp ....................................................... 64 1. Genel Olarak .................................................................................................................... 64 2. Maddi Ayıplar .................................................................................................................. 65 3. Hukuki Ayıplar ................................................................................................................. 66 4. Ekonomik Ayıplar ............................................................................................................. 67 5. Miktar Eksiklikleri ............................................................................................................ 67

C. Ayıptan Sorumluluğun Koşulları ................................................................................... 68 1. İfa .................................................................................................................................... 68 2. Kararlaştırılan Mal Yerine Başka Bir Mal Verilmesi (Başka Şeyin Teslimi) Sorunu ........... 68 3. Zikir ve Vaat Edilen Vasıfların Yokluğu (Zikir ve Vaat Edilen Vasıflarda Ayıp) ................... 69

a. Genel Olarak ....................................................................................................................... 69 b. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna Göre .................................................................... 69

4. Malın Standardında veya Teknik Düzenlemesinde Tespit Edilen Nitelik veya Niteliği Etkileyen Niceliğe Aykırılık ................................................................................... 70

5. Lüzumlu Vasıfların Eksikliği .............................................................................................. 71

D. Ayıbın Olması Gereken An, Malın “Nef’i ve Hasarının” (Yarar ve Zararının) Alıcıya Geçtiği Andır .................................................................................................. 72

E. Ayıp Önemli Olmalıdır ................................................................................................... 73

F. Ayıp Bilinmemelidir ...................................................................................................... 74

G. Bildirme ....................................................................................................................... 76

H. Malın Muayenesi ......................................................................................................... 76

I. Ayıbın İhbarı .................................................................................................................. 77

İ. İhbarın Mahiyeti ............................................................................................................ 77

J. Ayıbın İçeriği ................................................................................................................ 77

K. İhbarın Şekli ................................................................................................................. 77

L. İhbarın Süresi ............................................................................................................... 78

VI. AYIBA KARŞI TEKEFFÜL BORCUNUN KALDIRILMASI YA DA SINIRLANDIRILMASI GEÇERLİ DEĞİLDİR ............................................................. 79

A. Borçlar Kanunu’na Göre ............................................................................................... 79

B. Tüketiciyi Koruma Hakkında Kanuna Göre .................................................................... 79

VII. GARANTİLİ MALLARDAKİ AYIBA KARŞI SORUMLULUK .................................... 81

A. Genel Olarak ................................................................................................................ 81

12 Ayıplı İfa

B. Garanti Belgesi Verme Zorunluluğu/Gerekçesi ve İçeriği .............................................. 82

C. Garanti Belgesi Düzenleyebilmek İçin İzin Alınması Gerekir ......................................... 83

D. Garanti Belgesinin Sağladığı Haklar ............................................................................. 84 1. Genel Bilgiler ................................................................................................................... 84 2. Malın Ücretsiz Onarımını ve Bakımını İsteme ................................................................... 85

E. Tazminat ...................................................................................................................... 87

İKİNCİ BÖLÜM SATICININ AYIBA KARŞI

TEKEFFÜL BORCU

BİRİNCİ KESİM MADDE 194-207 ŞERHİ

Madde 194 .................................................................................................................. 91

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................... 91 A. Tanımı ve Hukuki Niteliği ................................................................................................. 91

a. Tanım ................................................................................................................................. 91 b. Ayıba Karşı Tekeffül Borcunun Hukuki Niteliği .................................................................... 92

B. Ayıpların Ayrımı .............................................................................................................. 92 a. Maddi Ayıp (Bozukluk) Kavramı .......................................................................................... 92 b. Hukuksal Ayıp .................................................................................................................... 92 c. Ekonomik Ayıp .................................................................................................................... 92 d. Ayıbın Var Olması İçin Esas Alınan Tarih ............................................................................ 92 e. Gerçek Miktar Eksikliğine BK. mad. 194-207 Hükümleri Uygulanmaz ................................. 92 f. Borçlanılmış Eşyadan Başka Bir Eşyanın Verilmesi ............................................................. 93

C. Ayıpların Önemli Olması .................................................................................................. 93 D. Satıcının Kusuru Gerekli Değildir ..................................................................................... 93 E. Zikir ve Vaad Olunan Vasıflardan (Vaad Edilmiş Niteliklerden) Doğan Tekeffül ................. 94

a. Genel Açıklamalar ............................................................................................................... 94 b. Nitelik Vaad Etmenin Yapılması, Şekli, Ciddi Olarak İstenmesi ve Yorumu .......................... 94 c. Vasıf Bildirmenin Garanti ve Kanuni Tekeffülden Farkları .................................................... 95

F. İspat Yükü ........................................................................................................................ 95

Madde 195 .................................................................................................................. 96

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................... 96 A. Hayvan Alış-Verişi ........................................................................................................... 96 B. Yazılı Vaad Etme .............................................................................................................. 97 C. Hile Halinde Sorumluluk................................................................................................... 97 D. Ayıpları Bilme .................................................................................................................. 97 E. Tekeffüle İlişkin Talep Hakkının Temlik Edilebilmesi Sorunu ............................................. 97

İçindekiler 13

Madde 196 .................................................................................................................. 98

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................... 98 A. Ayıba Karşı Tekeffülü Kaldıran ya da Sınırlayan Anlaşmalar ............................................ 98 B. Hile İle Gizlemede (Söylememede) Kuraldan Ayrılma ...................................................... 99

Madde 197 ................................................................................................................ 100

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 100 A. Alıcının Bildiği Ayıplardan Dolayı Tekeffül Borcunun Ortadan Kalkması ......................... 100 B. Alıcının Bilmesi Gerekli Ayıplardan Dolayı Sorumluluk ................................................... 100 C. Ayıpların Bilinebilmesi ................................................................................................... 100 D. Satıcının Ayıp Bulunmadığını Vaad Etmesi .................................................................... 101 E. İspat Yükü ...................................................................................................................... 101

Madde 198 ................................................................................................................ 101

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 102 A. Genel Muayene ve Bildirme Ödevi ................................................................................ 102 B. Muayene ....................................................................................................................... 102 C. Ayıpları Bildirme ............................................................................................................ 103

a. Beyan ............................................................................................................................... 103 b. Ayıpları Bildirmenin İçeriği (Muhtevası) ............................................................................ 105 c. Açık Ayıplarda Bildirme (İhbar) Süresi .............................................................................. 105 d. Muayenenin Süresinin Başlangıcı ..................................................................................... 106 e. Ayıpları Bildirme (İhbar) Beyanının Süresi ........................................................................ 106 f. Gizli Ayıplarda İhbar Süresi ................................................................................................ 106 g. İlgili kişiler ........................................................................................................................ 107

D. Ayıpların Onaylanması .................................................................................................. 107 E. İspat .............................................................................................................................. 107 F. Hak Düşürücü Süre ........................................................................................................ 108

Madde 199 ................................................................................................................ 108

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 108 A. Hayvan Satımında Ayıba Karşı Tekeffülün Koşulları ....................................................... 108

a. Ayıp, Hayvanın Gebeliğiyle İlgili Olmamalıdır .................................................................... 108 b. İhbar İçin Sözleşmede Dokuz Günden Uzun veya Kısa Bir Süre Kararlaştırılmamış

Olmalıdır ........................................................................................................................... 109 c. Hayvan Alım Satımı Şekle Bağlı Değildir/Satım Sözleşmesinde Yetki ............................... 109

Madde 200 ................................................................................................................ 109

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 110 A. Genel Olarak .................................................................................................................. 110 B. Hileli Aldatma ................................................................................................................ 110

Madde 201 ................................................................................................................ 110

14 Ayıplı İfa

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 111 A. Başka Bir Yerden Gönderilen Malın (Satılanın) Ayıplı Olduğunu İleri Sürme .................. 111

a. Bir Mesafe Satışı Şarttır ................................................................................................... 111 b. Teslim Yerinde Satıcının Bir Temsilcisi Bulunmamalıdır .................................................... 111 c. Alıcı Gönderilen Şeyle Satışın İfa Edilmiş Olduğunu Kabul Etmemek Niyetinde

Olmalıdır ........................................................................................................................... 111 B. Yükümlülükler ................................................................................................................ 111

a. Geçici Koruma (Muhafaza) Yükümlülüğü........................................................................... 111 b. Şeyin Durumunu Tespit Ettirme Görevi ............................................................................. 112 c. Şeyi Sattırma Yükümlülüğü (Zorunlu Satış) ....................................................................... 113

C. Ardarda Teslim Kaydıyla Satış ....................................................................................... 113

Madde 202 ................................................................................................................ 114

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 114 A. Genel Olarak (Alıcının Seçim Hakları) ............................................................................ 114 B. Seçim Hakkının Sınırlanması ......................................................................................... 115

a. Sözleşmeden Dönmeye İlişkin Talep Hakkının Sınırlanması .............................................. 115 b. Satış Bedelini İndirmeye İlişkin Talep Hakkını Sınırlama ................................................... 117

C. Bedel İndiriminin Hesaplanması .................................................................................... 117

Madde 203 ................................................................................................................ 120

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 120 A. Ayıplı Eşyanın Değiştirilmesini Talep Hakkı (BK. mad. 203) .......................................... 120

a. Alıcının Değiştirmeyi İsteme Hakkı ................................................................................... 120 b. Satıcının Değiştirme Hakkı ................................................................................................ 121 c. Onarım (Tamir) Hakkı ve Onarım Ödevi ............................................................................. 121 d. Satıcıya Değiştirme Hakkı Tanıyan BK. md. 203/2’nin Uygulanması İçin Gerekli Şartlar ............................................................................................................................... 122

Madde 204 ................................................................................................................ 122

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 122 A. Genel Olarak .................................................................................................................. 122 B. BK. mad. 204/11 Fıkrasındaki İstisnai (Ayrık) Durum .................................................... 123

a. Nesnenin (Şeyin) Temliki .................................................................................................. 123 b. Şeklini Değiştirme (Tağyir) ............................................................................................... 123 c. Satıcının Kusuru Halinde, Alıcı Sözleşmeden Dönme Olanağı Dikkate Alınmaksızın,

Tazminat İçin Talep Hakkına Sahiptir................................................................................. 123

Madde 205 ................................................................................................................ 123

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 124 A. Nesnenin Yararla Birlikte Geri Verilmesi ........................................................................ 124 B. Faizi İle Birlikte Satış Bedelini Geri Verme ..................................................................... 126 C. Yargılama Giderlerinin, Giderlerin ve Doğrudan Doğruya Meydana Gelen Zararın

Tazmini .......................................................................................................................... 127

İçindekiler 15

D. Dolaylı Zarar İçin Kusur Sorumluluğu Aranmaktadır ....................................................... 127 a. Kusur ................................................................................................................................ 127 b. Dolaylı Zararlar ................................................................................................................. 127 c. Satıcı, Kusurlu Olmadığını İspatlamalıdır ........................................................................... 127

Madde 206 ................................................................................................................ 133

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 133 A. Genel Olarak .................................................................................................................. 133 B. BK. mad. 206/1 Fıkradaki Kural ..................................................................................... 134 C. BK. mad. 206/11 Fıkradaki Kural ................................................................................... 134 D. BK. mad. 206/III Fıkradaki Kural .................................................................................... 134

Madde 207 ................................................................................................................ 135

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 135 A. Hukuki Niteliği ............................................................................................................... 135 B. Yasal Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı ........................................................................ 136 C. Yasal Zamanaşımı Süresinin Uzunluğu .......................................................................... 137 D. Zamanaşımının Etkisi .................................................................................................... 137

İKİNCİ KESİM AYIBA KARŞI TEKEFFÜLE DAYANAN DAVALARLA HATA,

HİLE VEYA GABİNE YAHUT AKDİN GEREĞİ GİBİ İFA EDİLMEMESİNE DAYANAN DAVALARIN İLİŞKİSİ

I. AYIBA KARŞI TEKEFFÜLÜN İRADE BOZUKLUKLARIYLA İLİŞKİSİ ........................ 141

A. Genel Olarak .............................................................................................................. 141 1. Dava Açılamaz Görüşü ................................................................................................... 141 2. Dava Açılabilir Görüşü ................................................................................................... 142 3. Satıcının Hilesi Durumunda ............................................................................................ 142

II. AYIBA KARŞI TEKEFFÜLLE BORCUN GEREĞİ GİBİ İFA EDİLMEMESİNİN İLİŞKİSİ ................................................................................................................. 142

III. AKDİN MÜSPET İHLALİ ....................................................................................... 144 1. Modern Görüş................................................................................................................ 144 2. Klasik Görüş ................................................................................................................... 145

IV. AYIP HÜKÜMLERİ İLE İŞLEM TEMELİNİN ÇÖKMESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ ........ 145

V. BİR SÖZLEŞMESEL İLİŞKİDEN DOĞAN YAN EDİM YÜKÜMLÜLÜKLERİ İLE DAVRANIŞ YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN ÖRTÜŞMESİ SORUNU ................................ 146

16 Ayıplı İfa

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 818 SAYILI BORÇLAR KANUNU (BK) VE TÜKETİCİNİN

KORUNMASI HAKKINDA KANUN (TKHK) İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK YENİ BORÇLAR KANUNU

TASARISINDA (BKT) SATIŞ SÖZLEŞMESİNDE AYIPTAN SORUMLULUK

Madde 218 ................................................................................................................ 147

A. GENEL OLARAK ..................................................................................................... 147

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 147

B. HAYVAN SATIŞINDA ............................................................................................ 149

Madde 219 ................................................................................................................ 149


C. SORUMSUZLUK ANLAŞMASI .............................................................................. 150

Madde 220 ................................................................................................................ 150


D. ALICININ BİLDİĞİ AYIPLAR .................................................................................. 151

Madde 221 ................................................................................................................ 151


E. GÖZDEN GEÇİRME VE SATICIYA BİLDİRME ........................................................ 152

Madde 222 ................................................................................................................ 152


F. HAYVAN SATIŞINDA ............................................................................................ 154

Madde 223 ................................................................................................................ 154


G. SATICININ AĞIR KUSURUNUN SONUÇLARI ....................................................... 155

Madde 224 ................................................................................................................ 155


H. SATILANIN BAŞKA YERDEN GÖNDERİLMESİ ..................................................... 156

Madde 225 ................................................................................................................ 156


I. ALICININ SEÇİMLİK HAKLARI ............................................................................... 157

Madde 226 ................................................................................................................ 157


İçindekiler 17

İ. SATILANIN YOK OLMASI VEYA AĞIR BİÇİMDE ZARARA UĞRAMASI ................ 163

Madde 227 ................................................................................................................ 163


J. DÖNMENİN SONUÇLARI ...................................................................................... 166

Madde 228 ................................................................................................................ 166


K. BİRDEN ÇOK MAL SATIŞINDA ............................................................................. 169

Madde 229 ................................................................................................................ 169


L. ZAMANAŞIMI ........................................................................................................ 171

Madde 230 ................................................................................................................ 171


M. BORÇLAR KANUNU TASARISININ (BKT) HALEN YÜRÜRLÜKTE BULUNAN 818 SAYILI BORÇLAR KANUNUNA VE UYGULANMASINA SAĞLADIĞI FAYDA VE GETİRDİĞİ YARDIM ............................................................................ 179

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM KİRADA AYIBA KARŞI TEKEFFÜL

BİRİNCİ KESİM KİRA KONUSU EŞYAYI KULLANMAYA ELVERİŞLİ BİÇİMDE TESLİM VE

MUHAFAZA (AYIBA KARŞI TEKEFFÜL) BORCU

I. KİRALANANIN SÖZLEŞMEYE UYGUN SURETTE TESLİM VE BU ŞEKİLDE MUHAFAZA (KORUMA) BORCU ............................................................................. 181

A. Zamanı ......................................................................................................................... 181

B. Yerine Getirilmemesi .................................................................................................... 181

C. İfa Yeri .......................................................................................................................... 182

D. Şekli Teslime Gerek Yoktur ........................................................................................... 182

E. Kiracının Teslim Alma Borcu Yoktur .............................................................................. 183

F. Taşınmaz Mal Kiracıya Teslim Edilmedikçe, Kiracı Fer’i Zilyed Durumuna Giremez ....... 183

G. Sorumluluk ................................................................................................................... 184

II. AYIBA KARŞI TEKEFFÜL BORCU .......................................................................... 184

A. Genel Olarak .............................................................................................................. 184

B. Kira Sözleşmesindeki Ayıpların Özellikleri ................................................................... 185 1. Tanım ............................................................................................................................ 185

18 Ayıplı İfa

2. Çeşitleri ......................................................................................................................... 185 3. Maddi Ayıplar ................................................................................................................ 185 4. Ekonomik Ayıplar ........................................................................................................... 186 5. Hukuksal Ayıplar ............................................................................................................ 186 6. Manevi Ayıplar (Rahatsız Edici Durumlar) ...................................................................... 186 7. Kiralayan, Mülkiyet ya da İntifa Hakkına Dayanarak Üçüncü Kişilerin (Özellikle

Komşuların) Rahatsız Edici Hareketlerine Karşı Önlem Almak Zorundadır ....................... 187 8. Aynı Binada Kiralayan ya da Başka Bir Kiracı Tarafından Kiracınınkine Rakip Olan

Bir Ticarethane Açılması, Aksine Sözleşmesel Bir Koşul Olmadıkça Kural Olarak Kiralayanın Ayıba Karşı Tekeffül Borcuna Aykırı Sayılmaz .............................................. 187

9. Kiralayan, Sözleşmenin Devamı Süresince Kiracının Bir Kusuru Olmaksızın Ortaya Çıkan Ayıplardan da Sorumludur .................................................................................... 188

C. Sözleşmenin Amacı Olan Kullanmanın Belirlenmesi, Kiralananın Muayenesi ve Ayıpların İhbarı .......................................................................................................... 188 1. Ayıbın Kullanma Amacıyla Bağdaşmaması .................................................................... 188 2. Kiralananın Muayenesi .................................................................................................. 188 3. Ayıpların İhbarı .............................................................................................................. 189 4. Ayıp Gizli Olmalıdır ......................................................................................................... 189

D. Vaktinde İhbarda Bulunmamanın Sonuçları ................................................................ 190

III. AYIP HALİNDE KİRACININ HAKLARI .................................................................. 190

A. Genel Olarak .............................................................................................................. 190

B. Ayıbın Giderilmesini, Şeyin Tamirini Talep Hakkı ....................................................... 191

C. Kiracının, Ayıpları Kiralayanın Hesabına Gidertmesinin Koşulları (BK. md. 251/II) ...... 191 1. Ayıpların Esaslı Olmayıp Ufak Tefek Olması Lazımdır ..................................................... 191 2. Bu Ayıpların Giderilmesi Kiracıya Ait Olmalıdır .............................................................. 192 3. Ayıpların Giderilmesi İçin Kiralayana Uygun Bir Mehil Verilmelidir ................................. 192 4. Ayıplar Esaslı (Önemli) İse Hakimin İzni Gerekir ............................................................. 193 5. Borçlar Kanunu Madde 251/II Hükmü Emredici Değildir ................................................ 196

D. Kiralanan Şey Tamamen veya Kısmen Yok Olacak Olursa Acaba Kiralayan Şeyi Yeniden Yaptırmakla Yükümlümüdür? ........................................................................ 197

E. Kiranın İndirilmesini Talep Hakkı ................................................................................. 198

F. Müspet Zararın Tazminini Talep Etme Hakkı ............................................................... 200

G. Manevi Zararın Tazminini Talep Etme Hakkı ............................................................... 201

H. Sözleşmeden Dönme ya da Sözleşmeyi Feshetme Hakkı (BK. md. 249/II; 250/I) ....... 201

İ. Kiralayanın Tekeffül Borcunun Kaldırılması .................................................................. 203 1. Genel Olarak .................................................................................................................. 203

IV. “AYIBA KARŞI TEKEFFÜL” İLE İLGİLİ YARGITAY DERGİSİNİN C. 8 (1982), SAYI: 1-2’DE YAYIMLANAN BİLİMSEL ARAŞTIRMAMIZ (AYNEN) AŞAĞIYA ALINMIŞTIR ........................................................................................................... 204

İçindekiler 19

A. Giriş ........................................................................................................................... 204

B. Kiralanandaki Bozukluk-Çeşitleri ve Özellikleri ............................................................ 204 1. Fiziksel Bozukluk – Rahatsız Edici Durumlar ................................................................... 206 2. Hukuksal Bozukluk - Ekonomsal Bozukluk ...................................................................... 207

C. Satımdaki Bozukluğa Karşı Sağlama İle Kiradaki Bozukluğa Karşı Sağlamanın Karşılaştırılması ......................................................................................................... 210

D. Bozukluğa Karşı Sağlamanın Kefalet ve Ceza Koşulu İle İlişkisi .................................. 211

E. Bozukluğa Karşı Sağlama Yükümü Borcu Kusura Dayanmaz ...................................... 212

F. Kiralananın Muayenesi ve Bozuklukların Bildirilmesi .................................................. 212

G. Kiracının Hakları ......................................................................................................... 214 1. Bozukluğun Giderilmesi ve Şeyin Onarılmasını İsteme Hakkı ......................................... 214 2. Kiracının Kiralayan Hesabına Ufak Tefek Bozukluğu Gidertme Olanağı

(BK. mad. 251/2) ........................................................................................................... 215 3. Önemli Bozukluklarda Kiralayan Hesabına Hareket Edebilmek İçin Hakimin İznini

Almak Gerekir ................................................................................................................ 218 4. Kiralanan Şeyin Tamamen ya da Kısmen Yok Olma Durumu .......................................... 219 5. Eski Hale Getirme İstemi ............................................................................................... 220 6. Kira Parasının İndirilmesini İsteme Hakkı ....................................................................... 221 7. Olumlu Zararını İsteme Hakkı ......................................................................................... 224 8. Manevi Tazminat İsteme Hakkı ...................................................................................... 224 9. Sözleşmeden Dönme Hakkı ........................................................................................... 225

H. Kiralayanın Sağlama Borcunun Ortadan Kaldırılması .................................................. 227

İ. Yargılama Evresi ......................................................................................................... 229 1. Görevli ve Yetkili Mahkeme ........................................................................................... 229 2. Soruşturma Biçimi - Vekalet Ücreti ................................................................................ 231

V. İÇTİHATLAR .......................................................................................................... 232

DİĞER İÇTİHATLAR ........................................................................................................ 314

İKİNCİ KESİM TÜRK BORÇLAR KANUNU TASARISINA (BKT) GÖRE KİRALAYANIN

KİRALANANIN AYIPLARINDAN VE ZAPTTAN SORUMLULUĞU

BİRİNCİ ALT KESİM AYIPTAN SORUMLULUK

I. KİRAYA VERENİN KİRALANANIN AYIPLARINDAN SORUMLULUĞU ................... 405 AÇIKLAMA VE YORUM ...................................................................................................... 405

A. Kiraya Verenin, Kiralananın Teslim Anındaki Ayıplarından Sorumluluğu ........................... 405

II. KİRALANANIN SONRADAN AYIPLI HALE GELMESİNDEN SORUMLULUK ......... 406 AÇIKLAMA VE YORUM ...................................................................................................... 407

20 Ayıplı İfa

A. Kiralananın Sonradan Ayıplı Hale Gelmesinde Kiracının Hakları ........................................ 407

III. AYIBIN GİDERİLMESİNİ İSTEME VE FESİH ........................................................ 408 AÇIKLAMA VE YORUM ...................................................................................................... 408

1. Kiralanandaki Ayıbın Uygun Bir Sürede Giderilmesini İsteme Hakkı .................................. 408 2. Uygun Sürede Ayıp Giderilmezse Kiracı, Ayıbı Kiraya Veren Hesabına Gidertebilir ve

Bundan Doğan Alacağını Kira Bedelinden İndirebilir veya Kiralananın Ayıpsız Bir Benzeri ile Değiştirilmesini İsteyebilir ................................................................................ 409

3. Kiracının Sözleşmeyi Feshetmesi (BKT. mad. 305/2) ........................................................ 410 4. Kiracının Seçimlik Haklarının Ortadan Kaldırılması ............................................................ 411

IV. KİRA BEDELİNİN İNDİRİLMESİ ........................................................................... 411 AÇIKLAMA VE YORUM ...................................................................................................... 411

A. Kiralananın Kullanımını Etkileyen Ayıpların Varlığı Gereklidir ............................................. 411 B. Ayıpların Kiraya Verene Bildirilmesinden Ayıbın Giderilmesine Kadar Geçen Süre İçin Sorumluluk ................................................................................................................. 412

C. Kira Bedelinden Ayıpla Orantılı Bir İndirim Yapılmalıdır (BKT. mad. 306/1, Son Cümle) ............ 412

V. ZARARIN GİDERİMİ .............................................................................................. 412 AÇIKLAMA VE YORUM ...................................................................................................... 412

İKİNCİ ALT KESİM ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN İLERİ SÜRDÜĞÜ HAKLAR NEDENİYLE SORUMLULUK

Madde 308 ................................................................................................................ 413

AÇIRLAMA VE YORUM .................................................................................................. 413

Madde 309 ................................................................................................................ 413


Madde 310 ................................................................................................................ 415


Madde 311 ................................................................................................................ 416


ÜÇÜNCÜ ALT KESİM ÜÇÜNCÜ KİŞİYİ KORUYUCU ETKİLİ SÖZLEŞME VE

BUNUN KİRA HUKUKUNDAKİ BAZI YANSIMA ÖRNEKLERİ

I. GENEL OLARAK ...................................................................................................... 419

II. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE SÖZLEŞMEYE DAYANARAK TAZMİNAT TALEP EDEBİLME İMKANI TANINMASININ HUKUKSAL DAYANAĞI ............................. 419

III. UYGULAMA ÖRNEKLERİ ...................................................................................... 421

IV. YARGITAY UYGULAMASI HAKKINDA BİR ÖRNEK ............................................. 423

İçindekiler 21

BEŞİNCİ BÖLÜM YÜKLENİCİNİN (MÜTEAHHİDİN, ÜSTENCİNİN)

AYIBA KARŞI TEKEFFÜL BORCU

BİRİNCİ KESİM BORÇLAR KANUNU ŞERHİ ............................................... 429

Madde 356 ................................................................................................................ 429

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 429 A. Özenden Sorumluluk ...................................................................................................... 429

a. Kusur ve Tekeffülden Sorumluluk ...................................................................................... 429 b. Kusurdan Dolayı Yasal Sorumluluk .................................................................................... 430 c. Sorumluluğun Sözleşme ile Genişletilmesi ya da Daraltılması Sorunu ............................... 430

B. Eseri Bizzat (Şahsen) Yapma ......................................................................................... 431 C. Yardımcı Araç, Alet ve Edevat ....................................................................................... 431 D. BK. mad. 41 ve 58 ile İlişki ............................................................................................ 432 E. Yargıtay Kararlarından Özetler ........................................................................................ 432

Madde 360 ................................................................................................................ 434

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 434 A. Genel Olarak .................................................................................................................. 434 B. Ayıp Dolayısıyla Sözleşmeden Dönme ........................................................................... 435 C. Ücretin İndirilmesi ......................................................................................................... 436 D. Düzeltmeye İlişkin Hak .................................................................................................. 437 E. Tazminat ........................................................................................................................ 437 F. İspat Yükü ...................................................................................................................... 437

Madde 361 ................................................................................................................ 438

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 438 A. Genel Olarak .................................................................................................................. 438 B. Alt Yüklenici .................................................................................................................. 438

Madde 362 ................................................................................................................ 439

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 439 A. Genel Olarak .................................................................................................................. 439 B. Onaylama ...................................................................................................................... 440 C. Gizli ve Bile Bile Saklanan (Söylenmeyen) Ayıplar ......................................................... 440

Madde 363 ................................................................................................................ 441

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 441 A. Satımdaki Gibi Zamanaşımı ........................................................................................... 441 B. Bir Taşınmaz Yapının Ayıplarından Dolayı Zamanaşımı .................................................. 442

22 Ayıplı İfa

İKİNCİ KESİM KONUYU BÜTÜNÜYLE KAPSAYAN ÖZET AÇIKLAMALAR

I. Yüklenicinin Ayıba Karşı Tekeffül Borcunun Doğmasının Koşulları ..................... 445

II. İhbar Ne Zaman Yapılacaktır ................................................................................ 445

III. İhbarın Şekli ve İspatı .......................................................................................... 445

IV. Tamamlanmamış Olan Eserin Ayıplı Olduğu İddia Edilemez ............................... 446

V. Eserin Teslimi ve İşin Kabulü Kavramları ............................................................. 446

VI. Ayıp Kavramı ........................................................................................................ 447

VII. Ayıp Türleri ......................................................................................................... 448

VIII. İş Sahibi Eseri Muayyen ve Ayıbı İhbar Külfetlerini Yerine Getirmiş Olmalıdır ......... 449

A. Muayenenin Yapılması ............................................................................................. 449

B. Ayıbı İhbar Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesi ........................................................ 450

IX. Ayıba Karşı Tekeffülden Doğan Haklar ............................................................... 450

A. Eserin Onarılmasını İsteme Hakkı .............................................................................. 450

B. Ücretten İndirim Hakkı ............................................................................................... 450

C. Sözleşmeden Dönme Hakkı ........................................................................................ 450

D. İş Sahibinin Arsasında Yapılan İnşaat İşlerinde Eserin Yıkımı veya Kaldırılmasının Aşırı Bir Zarara Yol Açmaması Gerekir ..................................................................... 451

X. Sözleşmeden Dönme Hakkının Kullanım Şekli ve Zamanı ................................... 452

XI. Ticari Satış ve Trampalarda Uygulanması Mümkün TTK’nın 25 ve Borçlar Kanunu’nun 182 vd.’nin Tacirler Arasındaki Eser Sözleşmesine Uygulanmaz .......................................................................................................... 453

A. Eser Sözleşmesi • Maldaki Ayıp • Alacağın Likit Olmaması (818 Sy m. 360, 360/1) ............................................................................................. 453

ÜÇÜNCÜ KESİM İÇTİHATLAR

BORÇLAR KANUNU MADDE 194 İLE İLGİLİ İÇTİHATLAR ........................................ 455








İçindekiler 23










ALTINCI BÖLÜM BAĞIŞLAMADA AYIBA KARŞI TEKEFFÜL BORCU

Madde 243 ................................................................................................................ 941

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 941 A. Bağışlayanın Borçları .................................................................................................... 941

YEDİNCİ BÖLÜM TRAMPA SÖZLEŞMESİNDE AYIBA KARŞI

TEKEFFÜL BORCU

BİRİNCİ KESİM

Madde 233 ................................................................................................................ 943

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 943 A. Kavram .......................................................................................................................... 943 B. Satış Sözleşmesine Göndermeler .................................................................................. 944 C. Sonuç ............................................................................................................................ 945

İKİNCİ KESİM VEKÂLETSİZ İŞGÖRME’DE AYIPLI İFA

SEKİZİNCİ BÖLÜM ARİYET SÖZLEŞMESİNDE AYIBA

KARŞI TEKEFFÜL BORCU

Madde 299 ................................................................................................................ 947


24 Ayıplı İfa

A. Kavram .......................................................................................................................... 947 B. Ariyet Verenin Yükümlülükleri ........................................................................................ 948 C. Ariyet Alanın Yükümlülükleri .......................................................................................... 949

DOKUZUNCU BÖLÜM TÜRK BORÇLAR KANUNU TASARISINA (BKT) GÖRE

MAL DEĞİŞİM (TRAMPA), BAĞIŞLAMA, KULLANMA ÖDÜNCÜ (ARİYET) VE ESER SÖZLEŞMESİNDE

AYIP VE ZAPT SEBEBİYLE SORUMLULUK

BİRİNCİ KESİM MAL DEĞİŞİM (TRAMPA) SÖZLEŞMESİNDE ZAPTTAN VE

AYIPTAN SORUMLULUK

Madde 283 ................................................................................................................ 951

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 951 A. Zapta Karşı Sorumluluk ................................................................................................. 951 B. Ayıba Karşı Sorumluluk ................................................................................................. 951

İKİNCİ KESİM BAĞIŞLAYANIN SORUMLULUĞU

Madde 293 ................................................................................................................ 953

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 953 A. Bağışlayanın Zapta ve Ayıba Karşı Sorumluluğu............................................................ 953

ÜÇÜNCÜ KESİM KULLANMA ÖDÜNCÜ (ARİYET SÖZLEŞMESİ)’NDE

AYIBA KARŞI SORUMLULUK

Madde 378 ................................................................................................................ 955


DÖRDÜNCÜ KESİM YÜKLENİCİNİN BORÇLARI

Madde 471 ................................................................................................................ 957

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 957 A. Sadakat ve Özen Borcu ................................................................................................. 957 B. Özen Borcundan Doğan Sorumluluğun Belirlenmesi ...................................................... 958 C. Yüklenicinin İşi Kendisinin Yapması Veya Kendi Yönetimi Altında Yaptırması Borcu ...... 959 D. Araç ve Gereçlerin Sağlanması ..................................................................................... 960

İçindekiler 25

Madde 475 ................................................................................................................ 961

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 961 A. Sözleşmeden Dönme ..................................................................................................... 961

1. Sözleşmeden Dönmenin Hukuksal Niteliği ........................................................................ 961 2. Dönme Hakkının Kullanılmasının Özel Şartı İş Sahibinin Şeyi Kabulünün Beklenememesi ......... 962

B. Ücretin İndirilmesi ......................................................................................................... 962 C. Ayıbın Giderilmesini İsteme ........................................................................................... 963 D. Genel Hükümlere Göre Tazminat İsteme (BKT. Md. 475/2) ............................................ 963

Madde 476 ................................................................................................................ 964

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 965 1. İş Sahibinin Talimatları .................................................................................................. 965 2. Yüklenicinin Uyarısının Hukuksal Mahiyeti ve İçeriği ..................................................... 965 3. Uyarının (İhtarın) Muhatabı ............................................................................................ 965 4. Uyarının Şekli ve Açıklığı ............................................................................................... 965

Madde 477 ................................................................................................................ 966

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 966 1. Genel Olarak .................................................................................................................. 966 2. Açık Ayıplarda Eserin Kabulü Nedeniyle İş Sahibinin Haklarının Düşmesi ...................... 966 3. Gizli Ayıplarda Eserin Kabulü Nedeniyle İş Sahibinin Haklarının Düşmesi ....................... 967 4. İspat Yükü ...................................................................................................................... 967

Madde 478 ................................................................................................................ 967

AÇIKLAMA VE YORUM .................................................................................................. 968 1. Taşınmaz Yapılarda Zamanaşımı .................................................................................... 968 2. Yüklenicinin Ağır Kusurunda Zamanaşımı ...................................................................... 968 3. Zamanaşımı, Eserin İş Sahibine Tesliminden İtibaren İşlemeye Başlar .......................... 968 4. Zamanaşımı Süresinin Anlaşma ile Değiştirilmesi .......................................................... 969 5. Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan Diğer İstemlerin Zamanaşımı .................................. 969

ONUNCU BÖLÜM KÖTÜ İFA

BİRİNCİ KESİM BORCUN KÖTÜ İFA EDİLMİŞ OLMASI = GEREĞİ GİBİ İFA ETMEME

I. KAVRAM................................................................................................................. 971

A. Genel Olarak .............................................................................................................. 971

B. Tanımı ve Unsurları .................................................................................................... 972

C. Temerrüt ve İmkansızlık ile İlişki ................................................................................ 972

II. SORUMLULUK ....................................................................................................... 972

26 Ayıplı İfa

A. Genel Olarak .............................................................................................................. 972

B. Bu Hükümlerin Kapsamına Giren Bir Durumda Borca Aykırılığa İlişkin Genel Hükümlere Dayanılabilir Mi? ..................................................................................... 973

C. Ayıplı İfa Dışındaki Kötü İfa Hallerinde ........................................................................ 973

III. KÖTÜ İFA ANCAK İFANIN KABULÜ HALİNDE SÖZ KONUSU OLUR ................... 974

IV. KÖTÜ İFA HALİNDE ALACAKLININ UĞRADIĞI ZARAR TÜRLERİ ........................ 974

V. KÖTÜ İFA İLE “ALİUD” ARASINDAKİ FARK ......................................................... 974

İKİNCİ KESİM AYIPLI İFA HALİNDE ALICI SEÇİMLİK OLARAK İRADE SAKATLIĞI

HÜKÜMLERİNE VEYA AYBA KARŞI TEKEFFÜL HÜKÜMLERİNE DAYANABİLİR

I. SATIM SÖZLEŞMESİNDE ....................................................................................... 975

II. KİRA SÖZLEŞMESİNDE ......................................................................................... 976

III. EDİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNE AYKIRILIK DIŞINDAKİ KÖZÜ İFA ............................... 976

ONBİRİNCİ BÖLÜM EDİME UYGUN İFA İLKESİ VE ALİUD KAVRAMI

I. EDİME UYGUN İFA İLKESİ ..................................................................................... 977

A. Genel Olarak İfa ......................................................................................................... 977

B. Parça Borcu/Çeşit Borcu Ayırımı ............................................................................... 977

II. ALİUD KAVRAMI ................................................................................................... 978

A. Genel Olarak .............................................................................................................. 978

B. Aliud Kavramı Hakkındaki Görüşler ............................................................................ 979 1. Birinci Görüş (Von Tuhr, Becker, Tunçomağ, Serozan vs.) ............................................. 979 2. İkinci Görüş (Soergel/Siebert/Ballorstedt; Kocayusufpaşaoğlu; Schubifer) .................... 979 3. Üçüncü Görüş (Heck, Wolf, Staub) ................................................................................ 980

C. İsviçre Federal Mahkemesinin Görüşü ....................................................................... 980

D. Federal Mahkemenin Görüşüne Yöneltilen Eleştirilerin Özeti ...................................... 981

E. Yargıtay Uygulamasından Örnekler ............................................................................ 982

III. ALİUD’UN (BAŞKA ŞEYİN) TESLİMİNDE ÇEŞİT VE PARÇA BORÇLARINDA UYGULANACAK HÜKÜMLER ................................................................................ 986

A. Aliud Teslim Durumunda ........................................................................................... 986

B. Aliud’un (Başka Şeyin) Vasıf (Nitelik) Ayıbı Karşısında Durumu ................................. 986 1. Çeşit Satımında Aliud’un (başka şeyin) Vasıf (nitelik) Ayıbı Karşısında Durumu ............ 986 2. Parça Satımında Aliud’un (Başka Şeyin) Vasıf (Nitelik) Ayıbı Karşısında Durumu .......... 987

İçindekiler 27

ONİKİNCİ BÖLÜM TİCARİ SATIMDA AYIPLI İFA

BİRİNCİ KESİM TİCARİ SATIM VE AYIPLI İFA

I. TACİRLER ARASI TİCARİ SATIM ........................................................................... 989

II. TACİRLER ARASI TİCARİ SATIMLARDA SATICININ AYIPLI İFASINDA UYGULANACAK HÜKÜMLER ................................................................................ 990

A. 818 Sayılı Borçlar Kanunu mad. 187’nin Uygulanması İçin Koşullar ........................... 990 1. Ortada Ticari Bir Satım Olmalıdır ................................................................................... 990 2. Ticari Satımda Teslim İçin Belirli Bir Vade Saptanmış Olmalıdır ..................................... 991

B. Teslim İçin Belirli Vadeli Ticari Satımda Satıcının Temerrüde Düşmesinin ve Alıcının Seçimlik Haklarını Kullanmasının Adi Satımdan Farklı Olduğu Hususlar ......... 991 1. Ticari Satımın Kesin Vadeli Bir Sözleşme Sayılacağı Hususlar ....................................... 991 2. Olumlu (Müspet) Zararın Tazmini ................................................................................... 991 3. Alıcının Sözleşmeyi Feshetmesi .................................................................................... 992

C. Teslim Borcunun İfa Edilmemesi Halinde Zararın Hesabı............................................ 992 1. Genel Olarak .................................................................................................................. 992 2. Ticari Satımlarda Zararın Belirlenmesine İlişin Özel Metodlar ......................................... 993

a. Zararın Somut Olarak Hesaplanması ................................................................................. 993 b. Zararın Soyut Olarak Belirlenmesi ..................................................................................... 993

3. Soyut Metodun Uygulanma Koşulları ............................................................................. 994 a. Malın Borsaya Kayıt ve Kabul Olunmuş Olması Gerekir .................................................... 994 b. Borsaya Kayıtlı Olmayan Malın Cari Bir Fiyatı Olması Gerekir ........................................... 994

4. Somut ve Soyut Metodların ve Fark Kuramının Uygulama Alanı .................................... 994

III. YENİ BORÇLAR KANUNU TASARISINDA DURUM ............................................. 996

İKİNCİ KESİM TACİRLER ARASI TİCARİ SATIMLARDA ALICININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ

I. GENEL OLARAK ...................................................................................................... 997

II. TTK. mad. 25/B.3 (ve TKT. mad. 23/C) HÜKMÜNDE ÖNGÖRÜLEN AYIP TÜRLERİ ................................................................................................................ 998

A. Açıkça Belli Olan Ayıplar ........................................................................................... 998

B. Adi Ayıplar ................................................................................................................. 998

C. Gizli Ayıplar ................................................................................................................ 998

III. MUAYENE ETME VE İHBAR KÜLFETLERİ ............................................................ 998

A. Genel Olarak .............................................................................................................. 998

B. Muayene Külfeti ......................................................................................................... 998

28 Ayıplı İfa

1. Genel Olarak .................................................................................................................. 998 2. Muayene Etme Zamanı .................................................................................................. 999 3. Muayene Yeri ................................................................................................................ 999 4. Muayene Kimin Tarafından Yapılır ................................................................................. 999 5. Muayenenin Kapsamı ve Tarzı ....................................................................................... 999

C. İhbar Külfeti ............................................................................................................. 1000 1. Ayıp ihbarının Bildiriminin Hukuksal Niteliği................................................................. 1000 2. Ayıp İhbarının Şekli ...................................................................................................... 1000

a. Genel Olarak ................................................................................................................... 1000 b. TTK. mad. 20/3’teki Hüküm Geçerlilik Şartı Mı Yoksa İspat Şartı Mıdır? ......................... 1001 c. Ayıp İhbarının Tarafları .................................................................................................... 1001 d. Ayıp İhbarının Süresi ...................................................................................................... 1001

IV. TÜRK TİCARET KANUNU TASARISINDAKİ KONU İLE İLGİLİ YENİ DÜZENLEMELER VE GEREKÇESİ ........................................................................ 1002

Gerekçesi ..................................................................................................................... 1002

ÜÇÜNCÜ KESİM İÇTİHATLAR

Kaynakça ................................................................................................................. 1077

Kavram Dizini .......................................................................................................... 1079

ayıplı İfa - hukuk · pdf fileİkinci baskıya önsöz “ayıplı İfa”...

Documents