avtoris stili daculia1).pdfcveni kvlevis sagani, zogadad, aris mokle kitxva-migebiti txzulebebi zvel...
TRANSCRIPT
2009
ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetihumanitarul mecnierebaTa fakulteti
qarTuli literatura
nana ugrexeliZe
mokle kiTxva-migebiTi Txzulebebi Zvel qarTul saeklesio
mwerlobaSi
ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis filologiis
doqtoris (Ph.D.) akademiuri xarisxis mosapoveblad wardgenili
disertacia
samecniero xelmZRvanelebi: filologiis mecnierebaTa doqtorebi s. maxaraSvili
da e. kalandariSvili
avtoris stili daculia
2
Sesavali
Cveni kvlevis sagani, zogadad, aris mokle kiTxva-migebiTi Txzulebebi
Zvel qarTul saeklesio mwerlobaSi.
saerTod, saeklesio literaturaSi metad saintereso SemTxvevaa kiTxva-
migebaTa Janri. igi, zogadad, egzegetikas ganekuTvneba, Sinaarsobrivad
Zalian mravalferovania da TavisTavSi SeiZleba erTdroulad aerTianebdes
sxvadasxva dargs amave mwerlobisas. magaliTisaTvis, erTsa da imave am
tipis TxzulebaSi xSirad ganxilulia filosofia, dogmatika, kanonika,
asketika, zneobriv-moraluri sakiTxebi da yofiTi qcevis wesebic ki.
marTalia, Tavisi kompoziciiTa da TematurobiT Sekruli da kompaqturi ar
aris, magram swored esaa misi upiratesoba pragmatulobisa da problemaTa
mravalmxrivobis TvalsazrisiT.
Cveni mizania, gadmoviweroT yvela aseTi tipis Txzuleba Zveli
qarTuli xelnawerebidan, davadginoT teqsti da ganvixiloT ZvelqarTul
enobrivsa da literaturul arealSi, aseve Tavis ZvelberZnul
originalTan mimarTebaSi, miT ufro, Tu igi gamoqveynebuli saerTod ar
aris.
amjerad, Cven SevecdebiT, ase gavarCioT xuTi Txzuleba – sami wm.
anastasi antioqielisa(aqedan mesame wm. kirile aleqsandrielTan erTad
aris warmodgenili), erTi wm. timoTe aleqsandrielisa, romelic ukve
gamoqveynebulia(didi sjulis kanoni, Tb, 1975), oRond mxolod qarTuli
teqsti, ZvelberZnuli dednis gareSe, igi 15 kiTxva–migebas moicavs. aseve
gamoqveynebulia aTanase aleqsandrielis simboloc(mravalTavi, XVIII, 1999:
153), romelSic ZiriTadad Teologiuri aspeqtebia win wamoweuli, magram
Cven es Txzuleba ufro enobrivi, Targmanisa da terminologiis
TvalsazrisiT gvainteresebs. igi TiTqos naklebad Seesabameba Cveni Temis
saTaurs, magram arsebobs bevri xelnaweri, romelnic swored am TxzulebiT
iwyeba, da raxan gadamwerma CaTvala saWirod, teqsti kiTxva-migebiT
TxzulebebSi moeqcia, Cvenc gadavwyviteT, amiT davinteresebuliyaviT.
3
pirveli xelnaweri egzegetikuri xasiaTisaa da Sedgeba 16 kiTxva-
migebisgan, romlebic exeba qristianuli swavlebis bevr praqtikul sakiTxs
da Tanamedrove adamianisTvisac Zalian sainteresoa. igi jerjerobiT
gamoqveynebuli ar aris, da Zalian mniSvnelovnad gveCveneba misi
pirvelwyarosTan, anu ZvelberZnul dedanTan mimarTebis sakiTxi, misi
enobrivi Taviseburebebi da misi adgili ZvelqarTul literaturul,
kerZod, hagiografiul konteqstSi. aseve sainteresoa mocemuli teqstis
terminologiis dadgena. Cven SevecadeT es gagvekeTebina.
Targmani aris gamokrebuli da Semoklebuli, anu, qarTuli da
berZnuli teqstebi erTmaneTs emTxveva nawilobriv da fragmentulad,
gvxvdeba gansxvavebuli teqsti, romlebic naSromis, ase vTqvaT,
argadatvirTvis mizniT, calke grafad ar gavitaneT. magaliTisaTvis, V
pasuxis I naxevrisa da VI pasuxis II naxevris berZnuli dedniseuli
monakveTebi ar aris(an Cvens xelT ar aris), xolo XVI kiTxvis identuri
aris, magram pasuxad sruliad gansxvavebuli teqsti fiqsirdeba. qarTulis
XI kiTxvaze motanilia berZnulis XIII kiTxvis pasuxi (kiTxva-pasuxebis
qarTuli da berZnuli nomrebi erTmaneTs ar emTxveva).
gamovyaviT is adgilebi, sadac erTnairi teqstebi vlindeba orsave
enaze, aseve – mateba, kleba da perifrazi. es ZiriTadad, radgan dayofa
metnaklebad pirobiTia – Sesadarebel monakveTebSi erTdroulad SeiZleba
iyos yvela am movlenis magaliTebi. calkea ramdenime SemTxveva, roca es
mkveTrad SesamCnevia.
es teqsti gvxvdeba agreTve XV saukunis xelnawer A-67-Si aseTi
saTauriT: ,,wmidisa da netarisa mamisa Cuenisa maqsime aRmsarebelisa mier
miwerilTa mamisaTa ilases kiTxva-migebaTagan gamiRebulni rCeviT mcireni
kiTxvaÁ-migebani Tavni”, magram Txzuleba, minis (
mixedviT, namdvilad anastasi antioqiels ekuTvnis. wm. maqsime
aRmsareblisadmi miwerili Txzuleba Sedgeba 9 kiTxva-migebisagan, aqedan
emTxveva, isic SemoklebiT, Cveni sakvlevi teqstis kiTxva-migebebis I, III, IV,
V,VI, VIII da XIV, xolo me-8 da me-9 sul sxva kiTxva-migebebia, masSi aSkarad
SesamCnevia saSualo qarTulisaTvis damaxasiaTebeli enobrivi
arastabiluroba.
Migne,t 89, 329-344) gamocemis
4
arc mesame da meoTxe teqstebia jerjerobiT gamoqveynebuli, isini
XVIII saukunis xelnawerebia da, ra Tqma unda, saSualo qarTulisaTvis
damaxasiaTebel enobriv movlenebs bevrad ufro mkveTrad gamoavlenen,
vidre wina ori. maT, samwuxarod, ar moepovebaT TavianTi berZnuli dednebi,
Tumca Zalian konkretulad SeiZleba Tqma, da es sruliad logikuria, rom
Targmanebi kalkirebulni arian Zveli berZnuli enidan, da ara marto
enidan, aramed literaturidanac.
B
5
xelnaweris aRweriloba: A-128, XII-XIII ss-is krebuli, 457f., 32,5X24,
qaRaldi, restavrirebuli,
lideringadakruli muyaos yda, Tav-
bolonakluli, nusxuri, qaragmebiT, Savi
melani, saTaurebi singuriT.
krebuli Seadgines da moamzades: T. bregaZem, c. kaxabriSvilma,
T. mgalobliSvilma, m. qavTariam, l. quTaTelaZem, c. jRamaiam,
el. metrevelis redaqciiT.
yofili saeklesio muzeumis A koleqciisa, t.I2, mecniereba, Tb, 1976.
wmidisa anastasisaTÂs antioqel mTavarepiskoposisa
6
kiTxva - migebaÁ vieTme marTlmorwmuneTa kacTa mimarT, romelTa
hkiTxes quemowerilTa sityuaTaTÂs
(827r)1.kiTxvaÁ: raÁ ars saswauli WeSmariti qristeanisaÁ?
migebaÁ: 1. sarwmunoebaÁ marTali da saqmeni keTilni, viTarca sxuaman
Rirsman mamaman Tqua, rameTu qristeane ars WeSmariti taZari, qristes
aRsarebiTa marTliTa da muSakobiTa saTnoebaTaÁTa aRSenebuli. 2. aw ukue,
sarwunoebaÁ TÂnier saqmeTa mkudar ars, viTarca igi saqmeni keTilni TÂnier
sarwmunoebisa amao da uxmar arian. amisTÂs jer ars yovliTa ZaliTa
SekrZalvaÁ sulTa CuenTaÁ yovelTagan saqmeTa borotTa, raÁTa ara
CuenTÂsca iTquas, viTarmed, RmrTis mecnierebas aRasruleben, xolo saqmiT
uvar-hyofen. 3. amisTÂs ityÂs ufali: romelsa uyuarde me, mcnebani Cemni
daimarxnes da mamaman Cemman Seiyuaros igi da movideT misa da savane mis
Tana vyoT. gÂswavies ukue, viTarmed sarwmunoebaiTa marTliTa da saqmiTa
keTiliTa aReSenebis saxli sulisa CuenisaÁ da esreT daemkÂdrebis RmerTi
Soris Cuensa, 4. viTarca weril ars, viTarmed, davemkÂdro da viqceodi mis
Soris, viTarca mociquli ityÂs, anu ara gicnobiesa TaviT TÂsiT, rameTu
qriste Tquen Soris ars, garna Tu gamoucdel xarT 5. xolo eSmakman ara
uwyis, Tu Sinagan gonebasa kacisasa ars qriste, aramed ixilos raÁ kaci anu
ujerod mrisxane, anu maginebeli, anu cudmoficav, anu angahar, anu xeneSTa
sityuaTa metyuel, anu ZmismoZule, anu ampartavan da TavÃed, anu mocinar
da ganmcxromel, anu (827v) udeb locvisa, anu bilwTa saqmeTa moqmed da
sikudilsa ara momÃsene, 6. scnobs maT saxeTagan, viTarmed ara ars mis
sulsa Sina mcvel da ganmanaTlebeli misi RmerTi. maSin, viTarca mparavi,
Sevidis ukeTuri igi da gankrexis saxli igi sulisaÁ mis da iqmnis
ukanaÁskneli misi uZÂres pirvelisa.
2.kiTxvaÁ: vin arian WeSmaritni igi Tayuanismcemelni, romelni suliTa
WeSmaritebisaÁTa Tayuaniscemen RmerTsa?
migebaÁ: 1. amisca saqmisa Zali sityuaTagan RmerTSemosilisa kacisaTa
gamogicxado, rameTu ityÂs, viTarmed: movida kaci vinme monazonisa visme
dayudebulisa da friad ganSorebulisasa da hrqua mas: 2. mikÂrs, mamao,
7
viTar hzi aqa, ganSorebuli eklesiisagan da wesTa da gangebaTa
saeklesioTa. 3. miugo berman man da hrqua mas: yovelni dResaswaulni da
wesni da gangebani saeklesioni amisTÂs arian, Zmao, raÁTa ganwmidnes kaci
codvaTagan da daemkÂdros RmerTi mis Tana, viTarca weril ars, viTarmed:
davemkÂdro da viqceodi mis Soris. 4. da saxarebasa Sina ityÂs: me da mamaÁ
Cemi movideT da savane mis Tana vyoT, xolo vinaÁTgan kaci taZar sulier
RmrTisa iqmnas, 5. maSin ganeSorebis RmerTSemosili igi suli yovlisagan
survilisa xilulTa maT eklesiaTa wesTa da gangebulTagan da
dResaswaulTa, romelTa kacni aRasruleben, 6. rameTu aqus Sinagan Tavsa
Soris TÂsa mkÂdrad mamaÁ yovlisa mpyrobeli da mxolodSobili Ze misi, da
mRdelTmoZRuari igi didi, romelman ganvlna cani, viTarca ityÂs
mociquli, da suli igi WeSmaritebisaÁ. 7. Sinagan aqun WeSmariti
msxuer(828r)li - guli wmidaÁ da suli mdabali, da sakurTxeveli
SesawiravisaÁ, mimtevebeli codvaTaÁ, sulieri igi cremli, Sinagan aqun
sasufeveli caTaÁ, viTarca ityÂs, viTarmed, sasufeveli caTaÁ Sinagan
Tquensa ars. 8. mieriTgan sulieri igi kaci sulieriTa TualiTa xedavn
yovelsa da sulierTa SesawiravTa Seswiravn, rameTu suli ars RmerTi da
TayuanismcemelTa misTa suliTa WeSmaritebisaTa jer ars TayuaniscemaÁ. 9.
amas raÁ wessa moiwios RmerTSemosili igi kaci, mieriTgan arn gulsa Sina
missa, raÁ igi Tualman ara ixila da yursa ara esma da gulsa amaT saqmeTa
gamoucdelisaTa ara mouÃda, 10. romeli igi ganumzada da gamoucxada
RmerTman moyuareTa TÂsTa da romeli Rirs iqmnas amas sazomsa miwevnad, da
daemkÂdros RmerTi mis Soris, maradis xedavn da Tayuaniscemn mas da
Seswiravn msxuerplsa qebisasa, 11. rameTu xedavn guamsa TÂssa taZarsa
sayofel uxilavisa RmrTisa, xolo JamiTiJamad, odesca ufalman gaumarjos,
RirsebiT eziaros wmidasa mas da patiosansa Ãorcsa da sisxlsa qristesasa
da umetesi madli da ganaTlebaÁ miefinos sulsa missa, 12. xolo sxuaTa
maT wesTa galobiTa da gangebiTa da dResaswaulTa saeklesioTa daklebaÁ
ara ars savnebel eseviTarisa mis, rameTu yovelnive igi saxeni eseviTarTa
gangebaTani sulsa Sini missa arian da mis TanamkÂdr ars mSÂdobaÁ samebisa
wmidisa.
8
13. aha, esera sityuaTa maTgan RmerTSemosilisa gamocxadna, Tu vin arian
WeSmaritni igi Tayuanismcemelni, romelni suliTa da WeSmaritebiTa
Tayuaniscemen RmerTsa. 14. eseviTari dayudebaÁ mSobeli (828v) ars yovelTa
saTnoebaTaÁ da mizezi mravalTa keTilTaÁ. amisTÂsca ufali Cueni iesu
qriste eseviTarisa saxisa dayudebasa guaswavebs da ityÂs: 15. Seved
saunjesa Sensa da dahÃaS kari Seni da iloce mamisa Senisa mimarT
farulad da mamaÁ Seni, romeli xedavs dafarulTa, mogagos Sen cxadad, 16.
da esaiaÁs mier ityÂs: vis mivxedne, garna mdabalsa da myudrosa da romeli
Zrwodis sityuaTagan CemTa.
3. kiTxvaÁ: ukeTu vinme codos da Seinanos, da kualad Sevardes codvasa mas
Sina, cud iqmnebisa sinanuli igi da SromaÁ, romeli aCuena ufroisad,
ukueTu codvasa mas Sina mokudes.
migebaÁ: 1. amis pirisaTÂs ityÂs ezekiel winawarmetyueli: ukeTu miaqcios
marTalman simarTlisagan TÂsisa da qmnes boroti yovlisa misebr
usjuloebisa, romel qmna usjuloman, yovelni simarTleni misni, romel
qmnna, ara moviÃseno SecodebiTa misiTa, romel qmna codvaTa Sina misTa,
romel coda, ukueTu mas Sina mokudes. 2. aw ismineT, saxlo israelisao,
ukeTu miaqcios marTalman simarTlisagan TÂsisa da qmnes codvaÁ da
mokudes codvasa mas Sina TÂsa, romel qmna, mas Sinaca mokudes. 3. ukeTu
miaqcios usjuloman usjuloebisagan TÂsisa, romel qmna da iqmodis
simarTlesa da gankiTxvasa, aman suli TÂsi daimarxa da moiqca yovelTagan
uRmrToebaTa TÂsTa, romel qmna, [cxorebiT cxondes], sada ara mokudes. 4.
da kualad ityÂs: simarTleman marTlisaman ara gamoiÃsnas igi, ukeTu
miaqcios codvad usjuloman, Tu moaqcios yovelTagan usjuloebaTa misTa,
romel qmna da mer(829r)me daimarxnes yovelni mcnebani Cemni, raÁTa qmnas
simarTle da mowyalebaÁ, cxorebiT cxondes da ara mokudes da yovelni
codvani misni ara moviÃsenne, simarTliTa misiTa, romel qmna, miT cxondes.
5. ara nebiTa vinebo sikudili codvilisaÁ, ityÂs ufali RmerTi, aramed
moqcevaÁ misi gzisa misgan borotisa da cxorebaÁ misi. 6. da daviTca wamebs:
romelTa gardaaqcion gularZnilebad, moiyvannes igini ufalman moqmedTa
Tana usjuloebisaTa, 7. xolo Tavadi ufali da meufe Cueni iesu qrite
9
brZanebs: aravin dasdvis Ãeli erquansa da marTlukun xedavn da
waremarTis igi sasufevelsa caTasa.
4. kiTxvaÁ: ukueTu vinme iyos ber da uZlur da sulmokle da ver eZlos
monazonebisa wesTa moRuawebaTa aRsrulebad, viTar eZlos sinanuli
codvaTa TÂsTaÁ?
migebaÁ: 1. amis pirisaTÂs Tqua mamaTagan man vinme RmrTivsrulman, viTarmed
ufali Cueni iesu qriste brZanebs, viTarmed: uReli Cemi tkbil ars da
tÂrTi Cemi mcire. 2. aw, ukueTu vinme ber iyos da uZlur, ukueTu xolo
enebos, araraÁ ars damayenebel damarxvad mcnebaTa misTa, rameTu, viTarca
weril ars, wrfel ars sityuaÁ uflisaÁ , yovelni saqmeni misni simarTliT
arian, uyuars wyalobaÁ da samarTali ufalsa. 3. wyalobiTa uflisaÁTa
savse ars queyanaÁ, wrfel arian gzani uflisani da marTalni vidoden maT
Sina, xolo usjuloni mouZlurden, 4. rameTu saxierman da
mravalmowyaleman ufalman ara Tqua ganCinebiT, raÁTa yovelTa qalwulebaÁ
da uqorwineblobaÁ daimarxon, arca ganSorebaÁ soflisagan ganCinebiT
ganawesa, aramed kacadkacadisa bunebisa miuSua amaT saqmeTaTÂs. 5. aramed
brZanebiTa ganCinebiT (829v) guamcno siyuaruli RmrTisaÁ da moyuasisaÁ,
simdable da mowyalebaÁ, simSÂde da mSÂdobaÁ, ZÂruxseneblobaÁ,
WeSmaritebaÁ, lmobierebaÁ, locvaÁ, moTminebaÁ. 6. amaT mcnebTa aRsrulebad
arca sibere ayenebs da arca uZlurebaÁ. 7. WeSmaritad tkbil ars uReli
uflisaÁ da tÂrTi misi subuq da mcire, Tu vinme gulsmodginebaÁ aCuenos,
araraÁ ars damayenebel misa saTnoyofad uflisa. 8. aw ukue, romelsa ver
eZlos monazonebaÁ, ganSorebaÁ, marxvaÁ, friadi zedgomaÁ Rame yovel,
muÃlmodrekiT galobaÁ da sxuani igi saWironi moRuwebani, zemowerilni
igi mcnebani aRasrulen da ara Sors iyos sasufevelisagan. 9. viTarca ityÂs
netari mociquli pavle, viTarmed: glocav Tquen, raÁTa Rirsad xÂdodeT
Cinebasa mas, romelsaca Cinebul xarT, yovliTa simdabliTa, simSÂdiTa da
sulgrZelebiTa Tavs-idebdiT urTierTas. 10. siyuaruliT iswrafdiT
damarxvad erTobasa mas sulisasa simtkiciTa mSÂdobisaÁTa, ganiSoreT
tyuili, ityodiT WeSmaritsa kacadkacadi moyusisa Tana, rameTu varT
urTierTars [asoeb. guli giwyreboden da nu scodavT] 11. mze nu dagaswrobs
ganrisxebasa Tquensa, nu scemdiT adgilsa eSmaksa, mparavi nu iparavn,
10
aramed ufroÁsRa Surebodin da iqmoden ÃeliTa TÂsiTa keTilsa, raÁTa
aqundes vis igi undes micemad yoveli. 12. sityuaÁ uSueri piriT TqueniT nu
gamovaln, aramed igi iyos keTili aRsaSenebelad saÃmrisa mis, raÁTa misces
madli msmenelTa maT da nu SeawuxebT sulsa wmidasa RmrTisasa, romliTa
aRibeWdeniT dRed gamoÃsnisa.
5. kiTxvaÁ: keTil ars aRsarebaÁ codvaTaÁ (8320r) ... winaSe, anu iqmnebis
TÂnier aRsarebisa sinanuli da mitevebaÁ codvaTaÁ?
migebaÁ: 1. aRsarebaÁ codvaTaÁ pirveliTganve ganwesebul ars, rameTu ioane
naTlismcemeli movida raÁ naTliscemad, ganvides misa da naTel – iRebdes
da aRuvarebdes codvaTa maTTa, da 2. egreTve wmidaTa miciqulTa ganaweses
brZanebiTa uflisaÁTa, rameTu yovelive moqmedi codvisaÁ Tanamdeb ars
saukunesa mas sircxÂlsa, romel igi uZÂres ars yovelTave satanjvelTa. 3.
amisTÂs saxierman da mravalmowyaleman RmerTman ganawesa raÁ aqave mciredi
sircxvili TaÂs–idvas kacman, erTsa winaSe msgavsisa TÂsisa ganaqiqos mis
winaSe codvaÁ TÂsi. 4. da mcirediTa amiT didsa mas da saSinelsa
sircxÂlsa winaSe angelozTa da kacTa ganqiqebasa ganeres. 5. xolo kacTa
ars ukue aRsarebaÁ sargebel friad, garna ara jer ars umecarTa da
gamoucdelTa Tana aRsarebaÁ, 6. raÁTa ara ugunurTa aRsubuqebiTa
kanonisaÁTa SeuracxebaÁ da simcire codvisaÁ aswaon, anu uzomoÁTa
damZimebiTa sasoebaÁ warukueTon. 7. xolo hpoo Tu kaci sulieri,
gamocdili da SemZlebeli kurnebad, aRuvare mas yoveli brali Seni
urcxuenelad da sarwmunoebiT, ara viTarca kacsa, aramed viTarmca winaSe
RmrTisa ityode. 8. rameTu weril ars, sulisa SenisaÁ nu grcxuenis, rameTu
ars sircxÂli momatyuebeli codvisaÁ da ars sircxÂli didebaÁ da madli
sulisaÁ, nu Tual–aReb sulsa zeda Sensa da nu grcxuenian aRsarebaÁ
codvaTa SenTa. 9. rameTu wmidaÁ ioane maxarebeli da RmrTismetyueli
ityÂs, ukueTu aRuva(830v)rneT codvani Cuenni, sarwmuno ars RmerTi da
marTal, raÁTa mogvetevnes codvani Cuenni da ganguwmidnes Cuen yovlisagan
sicruvisa.
6. kiTxvaÁ: ziarebaÁ qristes saidumloTaÁ zedaÁszeda jer arsa Tu
JamiTiJamad.
11
migebaÁ: 1. wmidaÁ mociquli pavle ityÂs: gamoicaden kacadkacadman Tavi
TÂsi da esreT purisa misgani Wame da sasumelisa misgani sun, 2. rameTu
romeli araRirsad Wamdes da sumides, dasasjelad Tavisa TÂsisa Wams da
suams, rameTu ver gamoikiTxna Ãorcni uflisani. amisTÂs friad arian Tquen
Soris uZlur da sneul da hrulis mravalTa.
3. ukueTumca TavTa âTÂsTagan vikiTxevdiT, aramca ganvikiTxeniT, xolo gan-
Tu-vikiTxviT qristes mier, ganviswavlebiT, raÁTa ara soflisa Tana
davisajneT. 4. amaT sityuaTagan sacnaur ars, viTarmed jer ars winaÁTve
ganwmedaÁ Tavisa TÂsisaÁ yovlisagan bilwebisa sulisa da ÃorcTaÁsa da
esreT miaxlebad wmidaTa maT saidumloTa, raÁTa ara dasasjel sulisa da
ÃorcTa gueqmnas. 5. xolo raÁ ars sityuaÁ igi mociqulisaÁ, romel Tqua,
viTarmed, amisTÂs friad arian Tquen Soris uZlur da hrulis mravalTa, 6.
amas moaswavebs, viTarmed uRirsad ziarebaÁ ara xolo Tu sulisa dasasjel
eqmnebis, aramed ÃorcielTa senTa moawevs da uJamoTa sikudilTa. 7. aw
ukue, araTu Jami da dRe saZiebel ars ziarebisaTÂs, aramed RirsebaÁ da
siwmide. romeli RirsebiT eziarebodis, odesca eziaros, ganaTldebis suli
misi da Ãorcnica, 8. xolo romeli ara Rirs iyos, ganeyenen, vidremdis
creml(831r)iTa da aRsarebiTa da sinanuliTa RirsebaÁ miiRos da mermeRa
miiRen wmidaÁ igi saidumloÁ. 9. rameTu esreT ityÂs wmidaÁ iovane oqropiri,
viTarmed mravalni wmidaÁ mas msxuerplsa erTgzis weliwadsa Sina
eziarebian, da sxuani – orgzis, da sxuani - mravalgzis. 10. aw ukue, Cemi
sityuaÁ wmidaTa mimarT ars, ara aqa xolo myofTa, aramed mTaTa Sina da
udabnoTa msxdomareTa, romelni igi erTgzis weliwadsa Sina da odesme
orsa weliwadsa Sina eziarebian. 11. aw ukue, romelni saqebel arian,
romelni weliwadsa Sina erTgzis eziarebian, anu romelni – orgzis, anu
romelni – mravalgzis. 12. arca igini saqebel arian da arca igini, aramed
romelni RirsebiTa da gonebiTa wmidiTa eziarebodin, romelni Semkobil
arian saTnoebiTa da saqmiTa keTiliTa. 13. eseviTarni maradis eziarebodin
gansawmedelad sulTa da ÃorcTa, xolo romelni uRirs iyvnen da
SebRalul codvaTagan, igini nuca erTgzis ikadreben miaxlebad saSinelsa
mas saidumlosa, raTa ara eqmnas dasasjelad. 14. rameTu viTarca sazrdeli
raÁ miiRis stomaqman xaSmman da uZlurman, ufroÁsad savnebel iqmnas
12
araZlebisa misgan stomaqisa. egreTve sulsa codvilsa da vnebiTa
ganfrdilsa Sevidis raÁ cecxli igi wmidaTa saidumloTaÁ, Seiwuebis da
daisjebis codvili suli. 15. aw ukue, romelsa enebos wmidaTa saidumloTa
ziarebad, pirvelad ganiwmiden Tavi TÂsi aRsarebiTa da sinanuliTa da
cremliTa mÃurvaliTa yovelTagan codvaTa da sxÂTa yovli(831v)Ta
saTnoebiTa Seamkven Tavi TÂsi da egreT mouÃedin didebulsa mas trapezsa,
16. da mieriTgan keTilad daicevin Tavi TÂsi yovlisagan codvisa, raÁTa ara
kualad waerios borotTa saqmeTa.
7. kiTxvaÁ: ravdenisa pirisagan iqmnebian kacTa zeda brZolani siZvisani da
Zilsa Sina dinebani?
migebaÁ: 1. viTarca Tques wmidaTa mamaTa, oTxTa pirTagan iqmnebis:
simÃurvalisagan bunebiTisa, romeli aRetyinebis Wamisagan da sumisa, Zilisa
da uqmobisagan, anu zuaobisagan anu gankiTxvisagan moyusisa, anu Surisagan
eSmakTaÁsa, odes gÂxilnen warmarTebasa Sina saRmrTosa. 2. da SeemTxuevis
kacsa uZlurebisaganca da dahÃsnis Zilsa ucnebaÁ igi dinebisaÁ Zilsa Sina
da kualad friadisaca Cueulebisagan borotisa ÃorcTaÁsa moiwevis,
rameTu orni dinebani [a]rian kacsa Tana arsebiTni: 3. erTi igi Semaginebeli
da erTi igi ganmwmedeli – dinebaÁ igi TeslisaÁ da dinebaÁ igi cremlTaÁ.
da viTarca yoveli codvaÁ, romeli codos kacman, gareSe ÃorcTaÁsa ars,
xolo romeli isiZvides, ÃorcTagan TÂsTa miscems reca Sesawiravad
Teslsa mas. 4. egreT[ve], yoveli saqme keTili, raÁca qmnas kacman, gareSe
ÃorcTa ars, xolo cremlni arsebisagan guamisa Cuenisa Seiwirvian RmrTisa,
viTarca igi sisxli wmidaTa mowameTaÁ Seiwira. 5. amisTÂs, jer ars yovlad
sinanulisa [da] cremlTa daTxevisa dacvaÁ TavTa CuenTaÁ codvaTagan, raÁTa
ara kualad SevagineT sulni da Ãorcni Cuenni, 6. rameTu Znel ars, ukueTu
vinme daeCÂvos ganrcxad samoselisa mis suli(832r)sasa, romel arian Ãorcni,
da kualad SebRalvad. 7. rameTu mravalgzis ganrcxaÁ da kualad SebRalvaÁ
gancueTil Zuel - hyofs mas da merme, odes daZueldis da daberdis,
ganrcxadca verara eZlos. 8. rameTu vixilen kacni moxucebulni da aswlad
miaxlebulni da verSemZlebelni ganyenebad ÃorcielT codvaTagan friadisa
misgan Cueulebisa, rameTu esreT yovelTave vnebaTa ars uZÂres boroti
CueulebaÁ.
13
8. kiTxvaÁ: raodenni saxeni arian RmrTisgan miSuebisa da datevebisani,
romlisagan mivecemiT gansacdelTa sulierTa, gina ÃorcielTa, anu
codvasa STavvardiT, anu sneulebani da uZlurebani SeguemTxÂnian da viTar
vcnaT, Tu romeli ars RmrTisa mier sawurTelad Cuenda movlinebuli, anu
romeli ars eSmakisagan mowevnuli gansacdeli.
migebaÁ: 1. mravalsaxe arian da mravalferad iqmnebis miSuebaÁ da datevebaÁ
RmrTisa mier, xolo umetesi orsaxe ars: miSuebiTa RmrTisaÁTa mizezi, anu
mosaqcevelad Cuenda codvaTagan da saswavlelad, viTarca ityÂs: netar ars
kaci, romeli ganswavlo Sen, ufalo, rameTu viTarca wurTin mamaÁ Svilsa,
2. anu garemiqceviTa pirisa misisaÁTa da risxviTa, viTarca hrisxavn mefe
mterTa, viTar igi iyo iudaÁsi ukanaÁsknel, rameTu odes ukurnebel ipova
boroti igi gonebaÁ misi, dauteva igi qristeman. 3. iyo miSuebaÁ lazare
glaxakisaÁca, kualad ganrRueulisaÁ mis misatevebelad codvaTa, viTarca
hrqua: aha esera, ganikurne, nuRara scodav, da 4. mieca pavleca gansacdelTa
da tanjvaTa, aramed simravlisaTÂs saTnoebaTa (832v) misTaÁsa, viTarca
gardareuliTa miT gamocxadebiTa. amisTÂs, raÁTa ara avimaRlo, momeca me
sawerteli ÃorcTaÁ, Wirni igi da gansacdelni iyvnes sawertel. 5.
ganiswavla aramed amisTÂs, raÁTa umetesRa marTal da wmida ipoos, viTarca
igi hrqua mas RmerTman: anu hgoneba, Tu sxuad radme gamoicade, aramed
raÁTa gamosCnde marTlad. 6. da miecnes winawarmetyuelnica tyueobad wesad
da sargebelad erisa mis. 7. da sxuanica mravalni saxeni arian miSuebisa
RmrTisani Cuen mier ucnaurni, viTarca man mxoloman uwynis miuwdomeliTa
gankiTxviTa TÂsiTa, xolo odes moiwios kacsa zeda miSuebiTa RmrTisaÁTa
gansacdeli, uÃms gamoZiebaÁ Tavsa Soris TÂsa mizezsa mas miSuebisasa da
ganmarTlebad. 8. rameTu ukueTu ara eces Cuen mier mizezi, ara moiwevis
Cuen zeda miSuebaÁ STavrdomisa gansacdelad gina Tu sulierad, gina Tu
Ãorcielad. 9. rameTu anu ampartavanebisagan da zuaobisa, anu
gankiTxvisagan sxuaTaÁsa, anu ZÂrisÃsenebisagan, anu bralobisagan moyusisa
da ara TavTa TÂsTa, anu pirvelqmnilTa codvaT CuenTaTÂs moiwevian Cuen
zeda gansacdelni marTlmsajulisa uflisa miSuebiTa, anu vnebaTa
sulierTa STavrdomaÁ anu ÃorcielTa. 10. viTarca ityÂs mociquli:
ukueTumca TavTa CuenTa ganvikiTxvidiT, aramca ganvikiTxeniT, xolo gan-Tu-
14
vikiTxviT, RmrTisa mier ganviswavlebiT, raÁTa ara soflisa Tana
davisajneT. 11. rameTu mravalgzis codavn raÁTa kaci da ara inanis,
mouvlinnis RmerTman gansacdelni da Wirni da gan(833r)sacdelisa mis mier
movidis mecnierebad, viTarca SeemTxÂa nabuqodonosors da manases, viTarca
weril ars: WimiTa da aRÂriTa qcevad Rawuni maTni, romelni Sen ara
mogeaxlnen. 12. ese ukue sacnaur ars, viTarmed RmrTisa mier mowevnuli
kacsa zeda swavlaÁ da gansacdeli umjobesisaTÂs araode warukueTs
sulisagan keTilsa mas sasoebasa, viTarca iyo iob, romeli yovelTa maT
miuTxrobelTa WirTa Sina sasoebasa mas keTilsa ara warhkueTda, viTarca
aCuene Sen TÂTosaxed sxÂTa misTa gonierad madlobani. 13. xolo romeli
miSuebiTa RmrTisaÁTa eSmakisa mier movides gansacdeli, risxviTa da
mwuxarebiTa da usasoebiTa aRavsebs sulsa kacisasa.
9. kiTxvaÁ: vxedavT vieTme morwmuneTa, romelni iqman ÃorcielTa codvaTa
da saqmeni sawuTrosani ganemarjuebian da gansacdelTagan gamoiÃsnis
RmerTi. viTar ars saqme ese?
migebaÁ: 1. samarTalni da gankiTxvani RmrTisani miuwdomel arian da
gamouTqumel. amisTÂs ara jer ars gankiTxvaÁ kacisaÁ, vidre mun dRedmde. 2.
rameTu ufalman uwyis kacadkacadisa dafaruli, rameTu mravalni Canan
moqmedad raTme, xolo farulad aqundis mravali keTili winaSe RmrTisa. 3.
sxuani kualad locviTa mSobelTa maTTaÁT ganmarjuebul arian da
Sewyalebul, viTarca solomon davisTÂs, viTarca hrqua mas RmerTman. 4.
vinaÁTgan ara daimarxen mcnebani Cemni da brZanebani, romeli gamcen Sen,
ganixeTqos mefobaÁ Seni ÃelTagan SenTa da mivsce monasa Sensa, garna
dReTa SenTa ara vyo ese daviTisaTÂs, mamisa Senisa. 5. kualad iyvnian aw
ukeTur, xolo egulebin ukanaÁsknel WeSmaritisa sinanulisa Ãelyofad da
amisTÂs (833v) uwyis ese ufalman, dahfaravs maT, viTar igi qmna netarisa
pavles ze. sxuaTa kualad ganumarjuebs RmerTi, raÁTa misces maT mizezi
sinanulisaÁ. 6. xolo ugulisÃmo da gulficxel Tu ipovnen, uZÂresad
itanjnen, viTarca SeemTxva mdidarsa mas, romel lazares swunobda,
viTarca ityÂs mociquli: viTar ver gicnobies, rameTu sulgrZelebaÁ
RmrTisaÁ sinanulad migiyvanebs. 7. xolo Sen, sificxliTa SeniTa da
SeunanebeliTa guliTa, iunjeb Tavisa Senisa risxvasa dResa mas risxvisasa
15
da gamoCinebasa simarTlisa sjulisa RmrTisasa, romelman miagos
kacadkacadsa saqmeTa maTTaebr. 8. da daviT ityÂs: nu gSurn maTi,
romelTani warmarTebul arian gzani maTni kacisa Tana, romeli iqmodis
usjuloebasa, rameTu, aha esera, codvilni warwymden, xolo mterni
uflisani didebasa oden maTsa da amaRlebasa moaklden, da viTarca kuamli
ganqarden. 9. aramed nu geSinin, raJams ganmdidrdes kaci codvili da
ganmravldes didebaÁ saxlisa misisaÁ, rameTu viTarca TivaÁ msTuad ganÃmes,
da viTarca mxali mwuanvilisaÁ adre warÃdes. 10. amaT yovelTa
zemoÃsenebulTa mravalferTa mizezTagan romelnime ganmarjuebul da
warmarTebul arian sofelsa amas, da romelnime – Wirveul gamouTqumeliTa
gankiTxviTa uflisaÁTa. 11. viTarca ityÂs netari ioane oqropiri, viTarmed:
raÁsTÂs abraham mdidar iyo da iakob – naklulevani, ara igica marTal
iyoa, viTar ukue igi mdidar iyo da ese glaxak ufroÁs. 12. aramed ese
gulisÃma-hyav, viTar esav bilw iyo da simdidre friad aqunda, xolo iakob
SromiT (834r) da rudunebiT cxondeboda keTilad, viTar isak flobiT
gardaiÃadna dReni TÂsni da farToebiT, xolo iakob – Wirveulad da
iwroebiT, 13. viTarca ityoda, viTarmed: mcire da borot arian dReni
cxorebisa Cemisani. raÁsaTÂs daviT yoveli cxorebaÁ TÂsi SromiT da
Zneluvanad aRasrula mravliTa WiriTa da mwuxarebiTa, xolo Zeman misman
solomon ormeoci weli umetes yovelTa kacTa SuebiTa da didebiTa
gardaiÃada. 14. da viTar winawarmetyuelTa Soris romelTame umetesni da
romelTame umciresni Wirni SeemTxÂnes da egreTve sxuaTa yovelTa wmidaTa
Zuelisa da axlisa sjulisaTa. 15. vin uwyis amis yovlisa saidumloÁ
sxuaman, gareSe Sensa, Zeo da sityuao RmrTisao. amisTÂs yovelsa zeda jer
ars RaRadebaÁ simarTleni Senni, viTarca m...ni..., RmerTo, [gan]kiTxvani Senni,
viTarca ufskrulni mravalni.
10. kiTxvaÁ: ityÂs RmerTi winawarmetyuelisa angiaÁs mier: Cemi ars oqroÁ da
vecxli da viTarca menebos, mivsce igi. aw ukue, yovelsa kacsa mdidarsa
RmrTisa mier aqusa simdidre.
migebaÁ: 1. kualad ukue, viTar isak flobiT gardaiÃadna dReni misni, xolo
iakob – WiriT. ese sxuaÁ: Cemi ars oqroÁ da vecxli, ars werilTa Sina. 2.
xolo ese, Tu visica menebos, mivsce igi, ara weril ars, aramed ugunurTa
16
da vecxlismoyuareTa kacTagan SerTol ars, romelTa hnebavs motacebaÁ
sxuaTagan. 3. rameTu brZoliTa da sisxlTa daTxeviTa, da parviTa, cru
ficiTa, tacebiTa da qrTamis aRebiTa, da yovliTa usamarTloebiTa
simdidre mougia, ver Ãelewifebis Tqumad, Tu RmrTisa mier gan(834v)..., [eS]
makisa mier da codvisa [TÂ]sisa. 4. aramed igini xolo, romelni Seikreben
simarTlisa gzaTagan da ucodvelTa saqmeTagan, SemZlebel arian Tqumad
iobs Tana: ufalman momca da ufalmanca mimiRo, 5. viTarca ufalsa unda,
egreca iqmna, xolo... larTa da mtacebelTa numca acTunebs gonebaÁ, Tu
RmrTisgan ars simdidre maTi. 6. viTarca ityÂs wmidaÁ iovane oqripiri,
viTarmed ityÂan, [viTarmed] Tu, vinaÁ ars simdidre mdidarTaÁ, rameTu
weril arso, simdidre da siglaxake RmrTisa mier arso. 7. vhkiTxo ukue
eseviTarisa sityÂsa metyuelTa: yoveli simdidre da siglaxake RmrTisa
mier arsa. nu iyofin, vinmca Tqua gonierman ese sityuaÁ. 8. rameTu vxedavT
mravalTa tacebiTa da parviTa, da samareTa mkrexelobiTa, grZnebiTa da
sxÂTa eseviTarisa borotisa mizeziTa ganmdidrebulTa, romelni igi ara
Rirs arian yovladve cocxalyofad. 9. aw, eseviTari igi simdidre
RmrTisagan mocemulad vTquaTa, nu iyofin, garna codvisa da
urCuloebisagan, rameTu meZavnica borotiTa miT saqmiTa mravalgzis
ganmdidrdian, viTar ukue vin ikadros Tqumad, Tu RmrTisagan ars
simdidre igi. 10. rameTu amas sofelsa kaci TÂTmflobel ars da viTarca
enebos, moqalaqobs. romelTa Seiwynares codvaÁ, codvisa misgan ginaTu
ganmdidrden, ginaTu daglaxakden, araÁ ars RmrTisagan saqme maTi. 11.
viTarca weril ars, rameTu Sen RmerTi ara egre xar, viTarmca ginda
usjuloebaÁ. xolo RmrTisamieri mocemuli simdidre ars, viTar iyo
abrahamisi, isakisi da ... iobisi da (835r) sxuaTa eseviTarTaÁ, romelni
RmrTi[s]moSiSebiT da simarTliT moigeben da saTnod RmrTisa w[a]rageben.
11. kiTxvaÁ: raÁ ars monaÁ igi sicruvisaÁ?
migebaÁ: 1. usjuloni ig warmarTni ZeTa da asulTa TÂsTa dauklvides
Sesawiravad eSmakTa. aw ukue, Cuenmca raÁ mizezi guaqunda safaseTa da
monagebTa SewirvisaTÂs, 2. rameTu ukueTu Tavnica Cuenni SevwirneT
RmrTisa, arca maSin Rirsad auracxelTa maT keTilTa wil viqmT ras,
romelni saxiersa mas mouniWebian Cuenda.
17
12. kiTxvaÁ: romelsa esuas coli da Svilni, da saqmeTa soflisaTa
zrunvides, viTar SeuZlos man saTnoyofad RmrTisa, damarxvad mcnebaTa
misTa?
migebaÁ: 1. ukueTumca ara mravalni saTnoyofil iyvnes RmrTisa sofelsa
Sina simdidresa da qorwinebasa myofni, aqundamca sityuaÁ eseviTarisa mis
mizezisa metyuelTa. 2. xolo, aw esera, vxedavT wmidaTa Sina werilTa
moyuareTa RmrTisaTa, romelni iyvnes sofelsa Sina meuRleTa da SvilTa
Tana da simdidresa Sina saTno eyvnes RmerTsa. 3. viTar igi iyo abraham,
isak, iakob, daviT da msgavsni maTni, romelni ver daabrkolna simdidreman
monagebTaman da SvilTa saTnoyofad RmrTisa, rameTu araTu simdidre ars
borot, aramed borotad ÃmarebaÁ ars warmwymed[el]. 4. romelman keTilad
iÃmaros da mcnebani qristesni daimarxnes, miemTxÂos cxorebasa saukunesa.
13. kiTxvaÁ: sada jer ars da umjobes micemaÁ safaseTaÁ eklesiaTa anu
glaxakTaÁ?
migebaÁ: 1. viTarca saxarebasa Sina weril ars, kurTxevasa mas marjueniT
mdgomareTasa, odes hrqua: movediT kurTxeulno mamisa Cemisano. a[rar]as
sxuasa aÃsenebs, garna gla(835v)xakTa, ucxoTa da SiSvelTa, uZlurTa da
pyrobilTa. 2. maT zeda qmnili qvelissaqme TÂsad Sehracxa ufalman. garna
arian eklesianica nakl[u]levanni, romelTa ara aqus saTanadoÁ saxmari
eklesiisaÁ da keTil ars maTca moRuawebaÁ, xolo mdidarTa eklesiaTa
romeli Seswirvides safaseTa, ara uwyis, raÁ yofad ars mun Sekrebuli igi.
3. rameTu mravalTa eklesiaTa Seikribes friadi safase da didZali
WurWeli, da ver keTilad gangebiTa anu ganiryuna siZveliTa, anu
mparavTagan da warmarTTa ganikrexa. 4. sacnaur ars, viTarmed glaxakTa
mowyalebaÁ uaRres ars, rameTu yoveli, romeli glaxakTa mieces ÃeliTa
SeniTa, RmrTisa Tana damarxul arn. 5. amisTÂs ityÂs ioane oqropiri,
viTarmed: eklesiaTa ara SemkobisaTÂs aravin sada braleul iqmna
RmrTisagan, xolo glaxakTa ara wyalobisaTÂs geheniaÁ ganmzadebul ars,
cecxli uSreti da dasjaÁ eSmakTa Tana.
14. kiTxvaÁ: Zrvani da tyueobani da raodeni ZÂri SeemTxuevis kacTa
warmarTTa mier, brZanebiTa RmrTisaÁTa iqmnebisa.
18
migebaÁ: 1. kacTmoyuare da marTlmsajuli RmerTi, raJams guxedvides
codvaTa da usjuloebaTa Sina, moawevs gansacdelTa, raTa viwuarTneT da
moviqceT misa. 2. amisTÂs sxuaTa Tana gansacdelTa moiwevis warmarTTa
mierca wurTaÁ Cueni, ara warwymedad, aramed raÁTa ganviswavlneT, viTarca
etyoda ierusalimsa ieremiaÁs mier: 3. ero Cemo, mieyideniT warmarTTa, ara
warsawymedelad, aramed rameTu ganaris(836r)xeT ufali RmerTi Tqueni da
mieceniT mterTa 4. xolo mterTa mieces raÁ ÃelmwifebaÁ, ara kma yvian
zomiTi wurTaÁ, aramed morCilebiTa TÂsiTa ukeTurebisaÁTa qmnian tyueTa
maT zeda mravali boroti, raÁ igi ara sTnavs RmerTsa, romlisaTÂs
Tanamdeb arian igini saukuneTa maT satanjvelTa. 5. xolo Cuen, eseviTari
odes raÁme SeguemTxÂos, uwyiTmca, rameTu codvaTa CuenTaTÂs mivecemiT
ÃelTa mterTa CuenTasa samarTliTa BmiT sasjeliTa RmrTisaÁTa, 6. rameTu
urCuloebani Cuenni moaweven Cuen zeda gansacdelTa, viTarca ityÂs esaia
ierusalimelTaTÂs: 7. vin misca iavarisyofad da warwymedad iakobi ÃelTa
mterTa misTasa, araTu RmerTman, romelsaca Sescoda da ar[a] ineba slvad
gzaTa misTasa. 8. egreTve ezekielis mier ityÂs ierusalimelTaTÂs: canT
yovelTa warmarTTa, rameTu codvaTa maTTÂs tyue iqmna saxli israelisaÁ,
rameTu Seuracx-myves me da qmnes winaSe Cemsa boroti, raÁ igi ara meneba,
gamoirCies, 9. da garemivaqcie piri Cemi maTgan da mivscen igini ÃelTa
mterTa maTTasa, da daecnes maxÂliTa, arawmidebaTa dausjuloebaTa
maTTaebr SeemTxÂa. 10. sacnaur ars, rameTu ravdeni ZÂri SeemTxÂos
mterTagan, marTlmsajulebiTa RmrTisaÁTa SeemTxuevis codvaTa CuenTaTÂs,
rameTu TÂTmflobel guyvna RmerTman da ÃelmwifebaÁ guaqus cxorebisa
CuenisaÁ da warwymedisaÁ... 11. viTarca weril ars, viTarmed: RmerTman
dahbada kaci da dauteva igi ÃelTa Sina zraxvisa misisaTa da winaSe kacisa
ars cxorebaÁ da sikudili, da romelica saTno-iyos, igica moecemis mas.
15. kiTxvaÁ: raÁ ars bedi anu juarsa qristeaneTagan aRsa(836v )rebaÁ
bedisaÁ?
migebaÁ: 1. bedi warmarTTa mier Tqumul ars, romelTa igi ara hrwams
cxoveli RmerTi, aramed hmsaxureben kerpTa da varskulavTa Tayuanis-scemen.
2. xolo qristeaneni RmerTsa aRviarebT dambadebelsa da ganmanaTlebelsa
soflisasa. 3. xolo romeli irwmunebdes bedsa, daklebul ars igi wesisagan
19
da sarwmunoebisa qristeaneTaÁsa msgavsad warmarTTaÁsa, romelni igi, raÁca
SeemTxÂos kacTa, bedsa da varskulavTa miaCemeben ugunurebiT. 4. gulsavse
ukue iyavn yoveli kaci, viTarmed ars bedi, aramed gangebiTa RmrTisaÁTa
miuTxrobeliTa miT da miuwdomeliTa gankiTxviTa misiTa ganuwesebies
yovelive. 5. xolo ese saqmeni zmnaÁ bedisaÁ da dResa Sobisasa
varskulavTmricxuelobaÁ, da yovelni misnobani da zmnani, Zuelsa da
axalsa sjulsa Sina usjuloebad Seracxil arian, 6. da yovelTa wmidaTa
mier gangdebul ars da Zagebul saqme ese, da araraÁ eseviTari jer ars
Sewynarebad, aramed RmrTisa mimarT migdebad Tana-guac da vedrebaÁ misi,
raÁ SewevnaÁ misi moavlinos Cuen zeda, da umjobesi Cueni ganagos
saxierebiTa TvisiTa.
16. kiTxvaÁ: romelni codvani Seendobvian micvalebulTa JamiswirviTa ... da
locviTa da mowyalebiTa, romelni aResrulebian maTTÂs megobarTa da
TÂsTa maTTagan.
migebaÁ: 1. saqme ese SesuenebulTa ÃsenebisaÁ, da usisxloÁsa msxuerplisaÁ
maTTÂs SewirvaÁ, da qvelissaqmisa maTTÂs qmnaÁ, da locvaÁ RmrTisa mimarT
da vedrebaÁ, pirveliTganve ganwesebul ars. 2. wmidaTa moci(837r)qulTa mier
madliTa da sulisa wmidisaÁTa sarwmuno ars da WeSmarit, da sargebeli
didi micvalebulTa maT sulTaÁ. 3. ukueTu ara, viTarmed raÁme tÂrTmZime
iyos vin, viTarca ityÂs wmidaÁ dionisios, da borotTa da ZneluvanTa
codvaTa Sina ganfrdil iyos cxorebaÁ misi da araraÁ mizezi wyalobisa
mieces RmrTisada. 4. xolo romelni Rirs arian wyalobasa, daRacaTu
brZolaTagan eSmakisaTa da uZlurebisagan bunebisa misisa STavrdomil ars
cTomaTa da umecrebaTa Sina, 5. aRadgens RmerTi Semdgomad sikudilisa
misisa TÂsTa da megobarTa misTa locviTa da wmidisa Jamiswirvisa madliTa
da mowyalebiTa glaxakTaÁTa iTxoven misTÂs wyalobasa. 6. xolo saxieri da
jermCinebeli wyalobisaÁ RmerTi, romeli igi mza ars Sewyalebad
dabadebulTa TÂsTa, Seiwirnis vedrebani igi mvedrebelTa misTani da yvis
wyalobaÁ micvalebulTa zeda. 7. anu sruliad ganaTavisuflnis
pyrobilobisagan jojoxeTisa, anu lxinebaÁ yvis satanjvelTa maTgan da
nugeSiniscemaÁ didi mianiWis. 8. viTarca ityÂs wmidaÁ dionisios, viTarmed
locvani da vedrebani wmidaTani didad sargebel eqmnebian ara xolo
20
cocxalTa, aramed SesuenebulTaca, romelni Rirs iyvnen wyalobasa
RmrTisasa, 9. rameTu saRmrToÁ igi mRdelTmoZRuari qadagi ars simarTlisa
da mowyalebisa RmrTisaÁ, da mecnier ars, rameTu sarwmunoebiT da
RmrTismsaxurebiT aRsrulebulTa mieniWebis misagebeli keTili
Semsgavsebulad moqalaqobisa maTisa da 10. Seendobvian locviTa maTiTa da
vedrebiTa bralni igi, romelni uZlurebisagan kacobrivisa mis bunebisa
Sexudes, ramTu, viTarca weril ars: aravin (837v) ars wmida yovlisave
biwisagan, daRacaTu erT dRe iyos sofelsa Sina. 11. amisTÂs Seswiravs
wmidaÁ igi mRdelTmoZRuari didebulsa mas msxuerplsa da iTxovs
lxinebasa da wyalobasa da Sendobasa codvaTasa RmrTismsaxurebiT
aRsrulebulTaTÂs, rameTu uwynis aRTqumani saxierisa mis meufisani
eseviTarTa maTTÂs. 12. xolo usjuloTaTÂs da bilwTa ara ikadrebs
Txovad, raÁ igi meufesa ara sTndes, xolo romelTaTÂs mecnier ars,
viTarmed jer-uCns saxiersa mas wyalobaÁ maTi, maTTÂs Seswiravs vedrebasa
da miemTxuevis Txovasa misisa aRsrulebisasa, ese esre gurwams da vqadageT.
13. TÂnier jer ars da samarTal, raÁTa kacadkacadman, vidreRa varT
sofelsa amas Sina, araqmnil ars ganyofaÁ sulisaÁ ÃorcTagan, ganviwmidneT
Tavni Cuenni codvaTagan aRsarebiTa da cremliTa da sinanuliTa, vidreRa
Ãelguewifebis sinanuli. 14. rameTu ese ueWuel ars da cxad – TaviT TÂsiT
sinanuli, vidreRa cocxal viyvneT, xolo Tu amier Tu tÂrTmZimeni
ganvideT da aqa myofTa vpooT lxinebaÁ da wyalobaÁ, daRacaTu WeSmarit
ars wmidaTa mociqulTa da RmerTSemosilTa mamaTa mier ganwesebuli. 15.
garna ara jer ars amis saqmisa mindobiTa udebebiT da unanelad gardaÃdaÁ
cxorebisa CuenisaÁ da uxilavisa saqmisa sasoebiTa cxadisa mis da
dasturisa udebyofaÁ, 16. rameTu vin uwyis, Tu Semdgomad sikudilisa
Cuenisa ipoos vin mowiled da lmobierad mourne sulisa CuenisaÁ, anu
kadnierad meoxi uflisa mimarT, da raÁ mokled vTqua, ese sarwmuno ars da
WeSmarit. 17. romel locvaÁ da JamiswirvaÁ da qvelissa(838r)qme sulTa maT
SesuenebulTa qristeaneTa marTlmadidebelTa RmrTismsaxurTa didad
sargebel eqmnebis, xolo urwmunoTa da mwvalebelTa ara ergebis, 18.
daRacaTu yovlisa soflisa safaseni vin miscnes maTTÂs, rameTu romelni
igi cxorebasa maTsa mter iyvnes RmrTisa da sZagdes igini ufalsa, igini
21
Semdgomad sikudilisacasaZagel arian uflisa. 19. aramed romelTa
RmrTismsaxurebiT da marTlmadideblobiT aRasrulnes dReni TÂsni da
aqunda maTca mowyalebaÁ da saxierebaÁ, maT miecemis wyalobaÁ RmrTisa mier.
20. locviTa Dda JamiswirviTa da qvelissaqmiTa garna umjobes ars da
ueWuel, raÁTa kacadkacadman TÂT iRuawos suli TÂsi, vidreRa ars
sofelsa amas Sina, 21. da vidreRa savaWroÁ dgas da sasyideli sinanulisaÁ
da keTilTa saqmeTaÁ ueWuelad miecemis miecemis vidre orTa wulilTamde,
viTarca qurivisa mis da vidre sasumelisa erTisa grilisa wylisamde,
romlisa sasyideli ara warwymdes brZanebisaebr uflisa. 22. netar ars ukue
kaci igi, romelman amasve cxorebasa ganabnios yoveli tÂrTi codvaTa
TÂsTaÁ da ganiwmidos Tavi TÂsi yovlisagan bilwebisa sulisa da
ÃorcTaÁsa, da moigos sagzali keTili, saukunoÁsa gzisaTÂs ganemzados da
ara SeZrwundes. 23. netar ars, romelman gan-Tu-iZarcos samoseli ese
ÃorcTaÁ amaT mokudavTaÁ, viTarca ityÂs wmidaÁ mociquli, arave SiSvel
ipoos, aramed Seimosos samkauli igi cxorebisaÁ. 24. rameTu esera aw ars
dRe SewynarebisaÁ, da rameTu esera, aw ars Jami cxorebisaÁ. 25.
warudg(838v)inneT Tavni TÂsni, viTarca RmrTismsaxurTa, moTminebiTa
mravaliTa WirTa Sina da iwroebaTa, SromaTa da mRÂZarebiTa, marxviTa da
siwmidiTa, mecnierebiTa, sulgrZelebiTa, sitkboebiTa da suliTa wmidiTa,
siyuaruliTa SeuorgulebeliTa da sityÂTa WeSmaritebisaÁTa da ZaliTa
RmrTisaÁTa, 26. romelsa hnebavs yovelTa kacTa cxorebaÁ da mecnierebasa
WeSmaritebisasa moslvaÁ, rameTu saxier ars da mravalmowyale, da
kurTxeul ars saxeli misi ukuniTi ukunisamde, amin.
enobrivi analizi
Txzulebis qarTuli Targmani daTariRebulia XII-XIII saukuneebiT. misi
enobrivi analizisas gasaTvaliswinebelia is, rom es aris periodi qarTuli
enis istiriisa, romelic mecnierTa mier saxeldebulia saSual qarTul
enad. igi xasiaTdeba imiT, rom mTeli rigi grafemebisa, fonemebisa,
22
morfemebisa, sintaqsuri da leqsikuri erTeulebisa, romlebic
gamoiyeneboda Zvel qarTul ZeglebSi, am droisaTvis ukve aRar ixmareba, da
Tuki ixmareba, xSirad—araSesabamisad. zogadad rom iTqvas, warmodgenili
teqsti ZiriTadad eyrdnoba ZvelqarTul gramatikul normebs, masSi arc ise
xSiria wesidan gadaxvevis SemTxvevebi.
fonetikuri procesebi TiTqmis ar gvxvdeba:
disimilacia: WurWeli 13.3; urCuloebani 10.9; 14.5.
reduqcia: uqorwineblobaÁ 4.1; saÃmrisa 4.12; marTlad 8.5; axlisa 9.14;
yovlisa 9.15; RmrTisagan 10.9.
bgeris dakargva: ipoos 16.14; 16.23; hpoo 5.6; gan-Tu-iZarcos 16.25.
dakargulia À: Ze 2.6.
dakargulia Á: sawuTrosani IX; winawarmetyuelTa 9.14.
zedmetia r: urTierTars 4.10.
moSlilia wrfelobiTi brunva Sedgenil SemasmenelSi: mSobeli ars 2.14;
ars momatyuebeli 5.8; ars movlinebuli VIII; ars ... ganwesebuli 16.14.
arawesisamebr ixmareba À: ukuÀ 1.2; 1.3...; metyuÀl 1.5; msxuÀrpl 2.6; 2.10.
aCuÀnos 4.7; uSuÀri 2.12; warukuÀTon 5.6; urcxuÀnelad 5.7; momatyuÀbeli 5.8;
grcxuÀnian 5.8; guÀqmnas 6.4; TquÀs 7.1; SeemTxuÀvis 7.2; CuÀlebisagan 7.2;
gancuÀTil ZuÀl—hyofs 7.7; CuÀulebisa 7.8; CuÀulebaÁ 7.8; miSuÀbisa VIII; 8.1;
SeguÀmTxÂvian VIII; ganrRuÀulisaÁ 8.3; tyuÀobad 8.6; ukueÀTu 8.8; 16.3;
ukuÀTumca 8.10; aCuÀne 8.12; ganmarjuÀbul 9.3; SuÀbiTa 9.13;
winaÁwarmetyuÀlTa 9.14; ZuÀlsa 9.14; metyuÀlTa 10.6; SesuÀnebulTaca 16.8;
miemTxuÀvis 16.2; ueWuÀlad 16.21.
es movlena yvelaze TvalsaCinoa saSualo qarTulisaTvis
damaxasiaTebeli am teqstSi.
s2 o3-is niSnebisaTvis:
a) zedmetia: uvar-hyofen1.2; scnobs 1.6; dahfaravs 9.5; swunobda 9.6; Sehracxa
13.2; dahbada 14.9.
b) aklia: codos III; coda 3.1; codos 7.3; codavn 8.11.
jer kidev SenarCunebulia n sufiqsi donian vnebiTebSi (ganwmidnes 2.3;
gamocxadna 2.13), magram aris axali formac (ganmdidrdes; ganmravldes 9.9),
23
aseve pirdapiri obieqtis mravlobiTis niSani (daimarxnes 1.3; 3.4; aRuarneT
5.9; gamoikiTxna 6.2; qmnna 3.1; moviÃsenne 3.4; mouvlinnis 8.11; gardaiÃadna 10.1;
daabrkolna 11.3; ganaTavisuflnis 16.7; miscnes 16.18; warudginneT 16.25 da
a.S.), subieqtis nariani mravlobiTis niSani vnebiT gvarSi: mogvetevnes 5.9;
ganvikiTxeniT 6.3; 6.3; davisajneT 6.3; 8.10; viwuarTneT 14.1; ganviswavlneT 14.2;
mieyideniT 14.3; mieceniT 14.3.
wyvetilis mwkrivSi gaCenilia axali sufiqsi: mogeaxlnen 8.12.
inkluziv-eqskluzivi: Seved 2.15; guamcno 4.5; guaswavebs 2.14; gueqmnas 6.4;
movediT 13.1; guxedvides 14.11; SeguemTxÂos 14.5; guaqus 14.10; guyvna 14.10;
gurwams 16.12.; Ãelguewifebis 16.3.
ikargvis emfatikuri a: cxorebiT cxondes 3.4; RmrTis mecnierebasa 1.2; vis
mivxedne 2.16; RmrTisgan VIII; daviTisTÂs 9.3.
moSlilia zmniswini: gaumarjos 2.11; avimaRlo 8.4.
u-s enacvleba v: codva 3.1...; locva 4.9...; SiSvel 13.11; 16.23.
o-s enacvleba v: ravdenisa VII.
Cndeba axali, piriani zmnuri forma SeZleba zmnasTan dakavSirebiT:
SeuZlos XII; eZlos IV.
Sinaarsi upiratesad gadmocemulia Sedgenili SemasmenlebiT, ZiriTadad
aRwerilobiTi formebiT, romelnic Sedgebian meSveli zmnebisagan ,,yofa’’
da ,,qmna’’, da saxelzmnebisagan, aseve saxelebisagan (rac uTuod berZnuli
enis gavlenis Sedegia).
mkudar ars 1.2; amao da uÃmar arian1.2; jer ars 1.2; gamoucdel xarT 2.4;
savane ... vyoT 2.4; taZar qmna 2.5; Rirs qmna 2.10; ars savnebel 2.12; TanamkÂdr
ars 2.11; mSobeli ars 2.14; qmnes boroti 3.1; eZlos... aRsrulebad IV; ars
damayenebel 4.2; weril ars 4.2; wrfel ars 4.2; keTil ars 13.2; Tanamdeb ars
5.2; uZÂres ars 5.2; ars ...sargebel 5.5; ars momatyuebeli 5.8; sarwmuno ars 5.9;
sacnaur ars 6.4; dasasjel ... gueqmnas 6.4; ars sityuaÁ 6.5; dasasjel eqmnebis
6.6; Rirs iyos 6.8; saqebel arian 6.11; Semkobil arian 6.12; uRirs iyvnen 6.13;
iqmnebian brZolani VII; Zuel-hyofs 7.7; ars uZÂres 7.8; ars movlinebuli VIII;
moslva mecnierebad 8.11; miuwdomel arian da gamouTqumel 9.11;
ganmarjuebul arian da Sewyalebul 9.3; iyvnian ukeTur 9.5; ganmarjuebul
da warmarTebul arian 9.9; mdidar iyo 9.11; bilw iyo 9.12; mcire da borot
24
arian 9.13; SemZlebel arian 10.4; TÂTmflobel ars 10.11; saTno eyvnes 12.2; kma
yvian 14.4; Tanamdeb arian 14.4; tyue iqmna 14.8; qmnes... boroti 14.8;
TÂTmflobel guyvna 14.10; Tqumul ars 15.1; daklebul aars 15.3; gulsavse
iyavn 15.4; Seracxil arian 15.5; qvelissaqmisa qmnaÁ 16.1; ganwesebul ars 16.1;
sarwmuno ars da WeSmarit 16.2; tÂrTmZime iyos vin 16.3; STavrdomil ars 16.4;
mza ars 16.6; lxinebaÁ yvis 16.7; sargebel eqmnebian 16.8; qadagi ars 16.9; mter
iyvnes 16.18.; ars wmida 16.10; jer uCns 16.12; umjobes ars da ueWuel 16.20;
ueWuel ars da cxad 16.14; saZagel arian 16.18.
ZiriTadad saxeladi nawili wrfelobiT brunvaSi dgas, igi da meSveli
zmna erTmaneTisagan gaTiSulia winadadebis sxva wevrebiT.
msazRvrel-sazRvrulis urTierTmimarTeba postpoziciuric aris da
prepoziciuric. xandaxan isini gancalkevebulni arian erTmaneTisgan
arTroniT (esec berZnuli enis gavlenis kidev erTi niSania), aris
Tandebuliani formebic, aris ormagi brunebac, sazRvruli xSiad
wrfelobiT brunvaSi dgas. is gvxvdeba SeTanxmebulic, marTulic, marTul-
SeTanxmebulic, mirTulic.
a)postpoziciuri wyoba:
sarwmunoebaÁ marTali1.1; saqmeni keTilni 1.1; udeb locvisa 1.5; saqmeTa
borotTa 1.2; mcnebani Cemni 1.3; mamaman Cemman 1.3; sarwmunoebiTa marTliTa 1.3;
saxli sulisa CuenisaÁ 1.3; saxli igi sulisaÁ 1.6; suliTa WeSmaritebisaÁTa
II; monazonisa visme dayudebulisa 2.1; taZar sulier RmrTisa 1.4;
mRdelTmoZRuari igi didi 1.6; suli igi WeSmaritebisaÁ 1.6; guli wmidaÁ 1.6;
suli mdabali 1.7; sakurTxeveli WeSmaritebisaÁ 1.7; sasufeveli caTaÁ 1.7;
suliTa WeSmaritisaTa 1.8; moyuareTa TÂsTa 1.8; mamisa Senisa 2.14; mamaÁ Seni
2.14; saxlo israelisao 3.1; uRmrToebaTa TÂsTa 3.3; SecodebiTa misiTa 3.1;
gzisa misgan borotisa 3.5; moqmedTa Tana usjuloebisata 3.6; sasufevelsa
caTasa 3.7; uReli Cemi 4.1; tÂrTi Cemi4.1; mcnebaTa misTa 4.1; sityuaÁ uflisaÁ
4.2; gzani uflisani ; siyuaruli RmrTisaÁ da moyusisaÁ 4.5; uReli uflisaÁ
4.7; simtkiciTa mSÂdobisaÁTa 4.10; brZanebiTa uflisaÁTa 5.2; msgavsisa Tâsisa
5.3; simcire codvisaÁ 5.5; kaci sulieri 5.7; momatyuebeli codvisaÁ 5.8; madli
sulisaÁ 5.8; codvani Cuenni 5.8; Ãorcni uflisani 6.2; gonebiTa wmidiTa 6.12;
stomaqman xaSmman da uZlurman 6.14; sulsa codvilsa 6.14;cecxli igi
25
wmidaTa saidumloTaÁ 6.14; cremliTa mÃurvaliTa 6.15; brZolani siZvisani
VII; simÃurvalisagan bunebiTisa 7.1; gankiTxvisagan moyusisa 7.1; Surisagan
EeSmakTasa 7.1; Cueulebisagan borotisa ÃorcTaÁsa 7.1; sulni da Ãorcni
Cuenni 7.5; samoslisa sulisasa 7.6; kacni moxucebulni 7.8; gansacdelTa
sulierTa VIII; miSuebiTa RmrTisaÁTa 8.1; simravlisaTÂs saTnoebaTa
misTaÁsa 8.4; sawerteli ÃorcTaÁ 8.4; mizezsa mas miSuebisasa 8.7; miSuebaÁ
Stavrdomisa 8.8; gankiTxvisagan sxuaTaÁsa 8.9; bralobiagan moyusisa 8.9;
saqmeni sawuTrosani IX; samarTalni da gankiTxvani RmrTisani 9.1; gankiTxvaÁ
kacisaÁ 9.1; mefobaÁ Seni 9.4; mizezi sinanulisaÁ 9.5; sulgrZelebaÁ RmrTisaÁ
9.6; gamoCinebasa simarTlisa sjulisa RmrTisasa 9.7; gzani maTni 9.8; mterni
uflisani 9.8; kaci codvili 9.9; mxali mwuanvilisaÁ 9.9; dReni Tâsni 9.12;
dReni cxorebisa Cemisani 9.13; simarTleni Senni 9.15; ufskrulni mravalni
9.15; dReni misni 10.1; Tavnica Cuenni XI; msgavsni maTni 12.3; simdidreman
monagebTaman 12.3; mcnebani qristesni 12.4; micemaÁ safaseTaÁ XIII; eklesianica
naklulevanni 13.2; ÃeliTa SeniTa 13.3; cecxli uSreti 13.5; brZanebiTa
RmrTisaÁTa XIV; wurTaÁ Cueni 14.2; ufali RmerTi Tqueni 14.2; codvaTa
CuenTaTÂs 14.5; mterTa CuenTasa 14.5; urCuloebani Cuenni 14.6; mterTa misTasa
14.7; sjuli misi 14.7;zraxvisa misisata 14.11; aRsarebaÁ bedisaÁ XV;
sarwmunoebisa qristianeTaÁsa 15.3; gangebiTa RmrTisaÁTa 15.4; zmnaÁ bedisaÁ
15.5; dResa Sobisasa 15.5; saxierebiTa TâsiTa 15.6; sargebeli Didi 16.2;
brZolaTagan eSmakisaTa 16.4; sikudilisa misisa 16.5; mowyalebiTa
glaxakTaÁTa 16.5; vedrebani igi mavedrebelTa misTani 16.6; pyrobiloobisagan
jojoxeTisa 16.7; nugeSiniscemaÁ didi 16.7; vedrebani wmidaTani 16.8;
wyalobisa RmrTisasa 16.8; mowyalebaÁ RmrTisaÁ 16.9; misagebeli keTili 16.9;
moqalaqobisa maTisa 16.9; Sendobasa codvaTasa 16.11; ganyofaÁ sulisaÁ 16.13;
gardaÃdaÁ cxorebisa CuenisaÁ 16.14;sasyideli sinanulisaÁ 16.21; sagzali
keTili 16.22; samoseli ese ÃorcTaÁ amaT mokudavTaÁ 16.23; samkauli igi
cxorebisaÁ 16.23; dRe SewynarebisaÁ 16.23; Jami cxorebisaÁ 16.24; sityÂTa
WeSmaritebisaÁTa 16.25; ZaliTa RmrTisaÁTa 16.25; erTobasa mas sulisasa 4.10.
b) prepoziciuri wyoba:
Rirsman mamaman 1.1; xeneSTa sityuaTa metyuel 1.5; WeSmariti taZari 1.1;
bilwTa saqmeTa moqmed 1.5; mcvel da ganmanaTlebeli misi RmerTi 1.5;
26
WeSmaritni igi Tayuanismcemelni II; saqmisa zali 2.1; yovelni dResaswaulni
1.3; Rmertsemosili igi suli 1.5; WeSmariti msxuerpli 1.7; sulieri igi
cremli 1.7; sulieri igi kaci 1.8; sulieriTa TualiTa 1.8; sulierTa
SesawiravTa 1.8; sayofel uxilavisa RmrTisa 2.11; umetesi madli da
ganaTlebaÁ 2.11; eseviTari dayudebaÁ 2.14; mravalTa keTilTaÁ 2.14;
eseviTarisa saxisa dayudebasa 2.14; saxierman da mravalmowyaleman ufalman
4.4; zemowerilni igi mcnebani 4.8; sxuaÁ uSueri 4.12; wmidaTa mociqulTa 5.2;
yovelive moqmedi codvisaÁ 5.2; mciredi sircxÂli 5.3; angelozTa da kacTa
ganqiqebasa 5.4; uzomoÁTa damZimebiTa 5.6; yovlisagan sicruvisa 5.9;
ÃorcielTa senTa 6.6; uJamoTa sikudilTa 6.6; wmidaÁ igi saidumloÁ 6.15;
codvili suli 6.14; wmidaTa saidumloTa 6.15; didebulsa mas trapezsa 6.15;
borotTa saqmeTa 6.15; oTxTa pirTagan 7.1; orni dinebani 7.2; erTi igi
Semaginebeli Dda erTi igi ganmwmedeli 7.3; yoveli codvaÁ 7.3; raodeni
saxeni VIII; mowevnuli gansacdeli VIII; mravalni saxeni 8.7; moiuwdomeliTa
miT gankiTxviTa 8.7; miuTxrobelTa WirTa 8.12; kacadkacadisa dafaruli ;
mravali keTili 9.2; WeSmaritisa sinanulisa 9.5; SeunanebeliTa guliTa 9.7;
zemoÃsenebulTa mravalferTa mizezTagan 9.10; mravliTa WiriTa da
mwuxarebiTa 9.13; umciresni Wirni 9.14; yovelTa wmidaTa 9.14; yovlisa
saidumloÁ 9.15; ugunurTa da vecxlismoyuareTa kacTagan 10.1; qrTamis
aRebiTa 10.3; yovliTa usamarTloebiTa 10.3; simarTlisa gzaTagan 10.4;
ucodvelTa saqmeTagan 10.4; eseviTarisa sityÂsa metyuelTa 10.7; yoveli
simdidre da siglaxake 10.7; eseviTarisa borotisa mizeziTa 10.8; eseviTari
igi simdidre 10.9; RmrTisamieri mocemuli simdidre 9.10; sxuaTa
eseviTarTaÁ9.10; auracxelTa maT keTilTa XI; eseviTarisa mis mizezisa 12.1;
saTanadoÁ saxmari 13.2; mdidarTa eklesiaTa 13.2; mravalTa eklesiaTa 13.3
friadi safase 13.3; didZali WurWeli 13.3; glaxakTa mowyalebaÁ 13.3; raodeni
ZÂri XIV; marTlmsajuli RmerTi IV; zomiTi wurTaÁ 14.2; mravali boroti
14.4; saukuneTa maT satanjvelTa 14.4; yovelTa warmarTTa 14.8; cxoveli
RmerTi 15.1; yoveli kaci 15.4; yovelni misnobani da zmnani 15.5; Zuelsa da
axalsa sjulsa 15.5; yovelTa wmidaTa 15.6; romelni codvani XIV;
usisxloÁsa msxuerplisaÁ 16.1; borotTa da ZneluvanTa codvaTa 16.3;
Jamiswirvisa madliTa 16.5; saRmrToÁ igi mRdelTmoZRuari 16.9; erT dRe 16.10;
27
wmidaÁ igi mRdelTmoZRuari 16.11; didebulsa mas msxuerplsa 16.11; amis
saqmisa mindobiTa 16.15; uxilavisa saqmisa sasoebiTa 16.15; yovlisa soflisa
safaseni 16.18; saukunoÁsa gzisaTÂs 16.22; mravalTa WirTa 16.25; yovelTa
kacTa cxorebaÁ 16.25.
g)Sereuli wyoba:
qristes aRsarebiTa marTliTa 1.1; yoveli brali Seni 5.7; ziarebaÁ qristes
saidumloTaÁ VI; yovelni codvani misni 3.4; yivelni saqmeni misni 4.1;
miuwdomeliTa miT gankiTxviTa TÂsiTa 8.7; pirvelqmnilTa codvaTa
CuenTaTÂs 9.8; gamouTqumeliTa gankiTxviTa uflisaÁTa 9.10; yoveli
cxorebaÁ TÂsi 9.13; yovelTa wmidaTa Zuelisa da axlisa sjulisaTa 9.14;
yovelsa kacsa mdidarsa X; morCilebiTa TÂsiTa ukeTurebisaÁTa 14.4; saqme
ese usisxloÁsa msxuerplisaÁ 16.1; miuwdomeliTa gankiTxviTa misiTa 15.4;
mourne sulisa CuenisaÁ 16.17.
marTva: RmrTismsaxurebiT aRsrulebulTa 16.9; RmrTismsaxurebiT
aRsrulebulTaTÂs 16.11; TaviT TÂsiT sinanuli 16.4.
mirTva:
RmrTisa mier mowevnuli 8.12; wmidaTa mociqulTa ... mier ganCinebuli 16.14
rogorc vxedavT, Targmani, marTalia, miekuTvneba qarTuli enis
istoriis gardamaval periods, magram sakmaod konservatiulia ZvelqarTuli
enobrivi normebis mimarT.
saSual qarTulisaTvis damaxasiaTebeli, arcTu ise bevri movlena
fiqsirdeba masSi: ar aris Tvisobrivi fonetikuri movlenebi; ramdenime
adgilas moSlilia emfatikuri a da zmniswini, aseve wrfelobiTi brunva
Sedgenil SemasmenelSi; yvelaze metad SesamCnevi aris À-s araSesabamisi
xmareba; gvxvdeba wyvetilis formisa da doniani vnebiTis axali warmoeba;
msazRvrel–sazRvrulis urTierTmimarTeba, prepoziciurica da
postpoziciuric, Tanabrad aRiniSneba; umniSvnelo darRvevaa III
iribobieqturi da II subieqturi pirebis gamoyenebis mxriv.
mTargmneli ufro metad Zveli qarTuli enis wesebs icavs, wesis
darRvevis SemTxvevebi TxzulebaSi bevri ar aris.
28
berZnuli enis gavlenis Sedegia mimReoburi (infinitivuric)
konstruqciebi:
mrisxane, maginebeli cudmoficav 1.5; metyuel, ZmismoZule 1.5; mocinar,
gancxromil 1.5; moqmed 1.5; 5.2; momÃsene 1.5; mcvel da ganmanaTlebl 1.5;
ganSorebuli 2.1; mimtevebeli 2.7; damayenebel 4.2; damabrkolebel 4.7;
aRsaSenebelad 4.12; ganwesebul 5.1; naTliscemad 5.1; Tanamdeb 5.2;14.4;
SemZlebel 5.7; momatyuebeli 5.8; gansawmedelad 6.13; dasasjelad 6.13;
Semaginebeli 7.3; ganmwmedeli 7.3; Sesawiravad 7.3; sawurTelad VIII;
mosaqcevelad 8.1; ukurnebel 8.2; ganrRueulisaÁ 8.3; misatevebelad 8.3;
sargebelad 8.6; ganmarTlebad 8.7; miuwdomel da gamouTqumel 8.1;
ganmarTlebul da Sewyalebul 9.3; warmarTebul 9.8; ganmarjuebul da
warmartebul 9.10; Wirveul 9.10; Wirveulad 9.12; SerTol 10.8; SemZlebel 10.4;
mocemulad 10.9; ganmzadebul 13.5; TÂTmflobel 10.10; kurTxeulno 13.1;
qmnili 13.2; ganmzadebul 13.5; dambadebelsa da ganmanaTlebelsa 15.2;
daklebul 15.3; gangdebul 15.6; Zagebul 15.6; ganfrdil 16.3; jermCinebeli 16.6;
Semsgavsebulad 16.9; aRsrulebulTaTÂs 16.11; qmnil 16.2; myofTa 16.4;
ganwesebuli 16.4; unanelad 16.15; kurTxeul 16.26.
windebulebi da ukudebulebi:
RmerTi Soris Cuensa 1.3; Sinagan gonebasa 1.5; sulsa Sina 1.6; mis Tana 1.4;
Sinagan Tavsa Soris Tâsa 1.6; sulsa Sina missa 2.12; mamisa Senisa mimarT 2.15;
codvasa mas Sina III; maT Sina 6.10; erTisa winaSe 5.3; winaSe RmrTisa 5.7;
sulsa zeda Sensa 5.8; soflisa Tana 6.3; mTaTa Sina 6.10; weliwadsa Sina 6 11;
Zilsa Sina 7.2; kacsa Tana 7.2; garSe ÃorcTaÁsa 7.3; RmrTisa mier 8.1; 8.7... ;
Tavsa Soris TÂsa 8.7; Cuen mier 8.8; Cuen zeda 8.8; gansacdelisa mis mier 8.11;
kacsa zzeda 8.7;8.12; WirTa Sina 8.12; kacisa Tana 9.8; winawarmetyuelTa Soris
9.14; iobs Tana 10.4; wmidaTa Sina werilTa 12.2; sofelsa Sina 12.2; SvilTa
Tana 12.2; saxarebasa sina 13.1; garna glaxakTa 13.1; maT zeda 13.2; RmrTisa
Tana 13.4; eSmakTa Tana 13.4; warmarTTa mier XIV; usjuloebaTa Sina 14.1;
sjulsa Sina 15.5; RmrTisa mimarT 15.6; mociqulTa mier 16.1; codvaTa Sina
16.3; umecrebaTa Sina 16.4; sofelsa amas Sina 16.13; uflisa mimarT 16.14; mis
Tana 1.3; Sinagan Tquensa 2.7.
piris, kuTvnilebiTi da ukuqceviTi nacvalsaxelebis Warbi xmareba:
29
sulTa CuenTaÁ 1.2; CuenTÂsca iTquas 1.2; mcnebani Cemni 1.3; mamaman Cemman 1.3;
sulisa CuenisaÁ 1.3; uyuarde me 1.3; gicnobies TaviT TÂsiT 1.4; Tquen Soris
1.4; mis sulsa 1.6; ganmanaTlebeli misi 1.6; me da mamaÁ Cemi 2.4; Sinagan Tavsa
Soris TÂsa 2.6; Ze misi 2.6; Sinagan Tquensa 2.7; gulsa sina missa 2.9; kari
Seni 2.14; mamisa Senisa 2.15; mamaÁ Seni 2.14; mogagos Sen 2.15; sityuaTagan CemTa
2.16; SecodebiTa misiTa 3.1; codvasa mas Sina TÂsa 3.2; mas Sinaca 3.2;
usjuloebisagan TÂsisa 3.3; uRmrToebaTa TÂsTa 3.3; usjuloebaTa misTa 3.4;
suli TÂsi 3.3; codvani misni 3.4; simarTliTa misiTa 3.4; meufe Cueni 3.7;
waremarTis igi 3.7; codvaTa TÂsTaÁ IV; ufali Cueni 4.1; uReli Cemi 4.1;
tÂrTi Cemi 4.1; mcnebaTa misTa 4.2; saqmeni misni 4.2; damabrkolebel misa 4.7;
ÃeliTa Tâsita 4.11; ganvides misa 5.1; aRuvare mas 5.7; sulisa SenisaÁ 5.7;
codvaTa SenTa 5.8; ganguwmidnes Cuen 5.9; gamoicaden ... Tavi TÂsi 6.1;
dasasjelad Tavisa TÂsisa 6.2; TavTa CuenTagan vikiTxevdiT 6.3; ganwmedaÁ
Tavisa TÂsisaÁ 5.4; suli misi 6.7; romelni ikadreben 6.12; ganiwmiden Tavi
Tâsi 6.15; Seamkven Tavni TÂsni 6.15; daicevin Tavi Tâsi 6.16; guamisa Cuenisa
7.4; dacvaÁ TavTa CuenTaÁ 7.5; Ãorcni Cuenni 7.5; gamoZiebaÁ Tavsa Soris
TÂsa 8.7; TavTa CuenTa ganvikiTxvidiT 8.10; Sen ... migeaxlnen 8.11; aCuene Sen
8.12; mcnebani Cemni 9.4; gamcen Sen 9.4; mefobaÁ Seni 9.4; ÃelTagan SenTa 9.4;
monasa Sensa 9.4; dReTa SenTa 9.4; dahfaravs maT 9.5; sificxliTa magiT
SeniTa 9.7; Tavisa Senisa risxvasa 9.7; didebasa oden maTsa 9.8; didebaÁ
saxlisa misisaÁ 9.9; cxorebaÁ TÂsi 9.13; Zeman misman 9.13; gareSe Sensa 9.14;
dReni misni 10.1; simdidre maTi 10.5; saqme maTi 10.10; Sen RmerTi 10.11; Tavnica
Cuenni 14.5; gzaTa misTa 14.7; sjuli misi 14.3 piri misi 14.7; mterTa misTasa
14.6; cxorebisa CuenisaÁ 14.10; sikudilisa misisa 16.5; Tavni Cuenni 16.13;
sikudilisa Cuenisa 16.6; sulisa CuenisaÁ 16.6; cxorebasa maTsa 16.18; suli
TÂsi 16.20; waremarTis igi 3.7.
es siWarbe gansakuTrebulad TvalsaCinoa zmnasTan mimarTebaSi, radgan
qarTuli zmna TavisTavad ukve gamoxatavs pirs.
artikli sruliad ucxoa qarTuli enisaTvis, CvenebiTi nacvalsaxelebis
am funqciiT gamoyeneba berZnuli enidan gadmoRebulia.
igi saqmeni 1.2; maT saxeTagan 1.6; igi Tayuanismcemelni II; amisca saqmisa 2.1;
kaci vinme 2.1; igi suli 2.5; maT... wesTa 2.5; mRdelTmoZRuari igi 2.5; suli
30
igi 2.6; igi cremli 2.7; igi kaci 2.8; amaT saqmeTa 2.9; igi saxeni 2.12; sinanuli
igi da SromaÁ III; mamaTagan man 4.1; amaT saqmeTaTÂs 4.4; igi ... moRuwebani 4.8;
igi mcnebani 4.8; erTobasa mas 4.10; saÃmrisa mis 4.12; mas sircxÂlsa 5.2;
romel igi 5.2; mcirediTa amiT 5.4; amaT sityuaTagan 6.4; maT saidumloTa 6.4;
igi saidumloÁ 6.8; mas msxuerplsa 6.9; cecxli igi 6.14; mas trapezsa 6.15;
ucnebaÁ igi 7.2; erTi igi 7.3; igi sisxli 7.4; Wirni igi 8.4; mas sasoebasa 8.12;
maT... WirTa 8.12; sificxliTa magiT 9.7; DdResa mas 9.7; sofelsa amas 9.10;
romelni igi 10.8; 16. 18; igi simdidre 10.9; miT saqmiTa 10.9; simdidre igi 10.9;
monaÁ igi XI; usjuloni igi 11.1; maT keTilTa 11.1; mis mizezsa 12.1; maT
satanjvelTa 14.4; miT sasjeliTa 14.5; gzaTa mista 14.7; miT... gankiTxviTa 16.2;
maT sulTaÁ 16.2; vedrebani igi 16.6; igi mRdelTmoZRuari 16.9; bralni igi
16.10; mis bunebisa 16.10; saxierisa mis 16.11; saxiersa mas 16.2; cxadisa mis da
dasturisa 16.15; sulTa maT 16.17; amT mokudavTaÁ 16.23.
berZnuli enidan Semotanili frazeologiuri gamoTqmebi:
amis pirisaTÂs 3.1;4.1; ravdenisa pirisagan VII; oTxTa pirTagan 7.1;
garemiqceviTa pirisa misisaÁTa 8.2; mivecemiT ÃelTa mterTa CuenTasa 14.5;
ÃelTa mterTa misTasa 14.7; garemivaqcie piri Cemi 14.9; ÃelTa mterTa
maTTasa 14.9; ÃelTa Sina zraxvasa misTasa 14.11.
paronomaziebi:
simarTleman marTlisaman 3.4; marTalman simarTlisagan TÂsisa 3.1; nebiTa
vinebo 3.5; usjuloman usjuloebisagan 3.3; cxorebiT cxondes 3.4.
kompozitebi: RmerTSemosili 2.5; TÂTmflobel 10.10; 14.10
aRwerilobiTi formebi da pasiuri konstruqciebi:
aReSenebis 1.3; daemkÂdrebis 1.3; iqmnis ukanaÁskneli 1.6; ganwmidnes 2.3;
iqmnas 2.4; ganeSorebis 2.5; taZar... iqmnas 2.4; Rirs iqmnas 2.10; savnebel iqmnas
2.14; iqmnebisa sinanuli III; iyos aRsaSenebelad 4.12; eqmnas dasasjelad 4.13;
iqmnebis ... sinanuli V; dasasjel eqmnebis 6.6; ganaTldebis 6.7; moiwevis 7.1;
daZueldis da daberdis 7.7; ganikurne 8.3; moiwios 8.8; ganviswavlebiT 8.10;
mieca 8.4; iqmnebian ... brZolani VII; saTno eyvnes 12.2; braleul iqmna 13.5;
tyue iqmna 14.8; ganfrdil iyos 16.3; sargebel eqmnebian 16.8; Rirs iyvnen 16.8;
sargebel eqmnebis 16.17.
31
enobrivi TvalsazrisiT, Targmani mkveTr gavlenas ganicdis berZnuli
enisas, rac upiratesad gamoixateba sintaqsur kalkebSi - infinitivur da,
gansakuTrebulad, mimReobur, windebulian, pasiur konstruqciebsa da
aRwerilobiT formebSi, aseve artiklisa da piris nacvalsaxelebis Warb
xmarebaSi.
defeqturi adgilebi iSviaTad, magram mainc aris:
TÂnie 1.2; varT urTierTars asoeba guliswyromasa 4.10 (varT urTierTars
asoeb. guli giwyreboden, da nu scodavT – aseTi saxe aqvs am frazas
saxarebaSi(pavle, efes., 4.25-26)); ucudvelTa 10.4; Cnanan 9.2; msuTuad 9.9;
ipoos 8.5—es ukanaskneli konteqstis mixedviT vnebiTi gvaris zmnad
aRiqmeba:,, ganiswavla aramed amisTÂs, raÁTa umetesadRa marTal da wmida
ipoos...’’, magram berZnul variantSi igi Zveli aRTqmis iobs gulisxmobs:
,,
tmesi iSviaTia: gan-Tu-vikiTxviT 6.3; gan-Tu-iZarcos 16.23.
saxelTa saZiebeli:
abraham ;
daviTi
dionise 16.3; 16.8
ezekiel winawarmetyueli
esaia 2.16; 14.6
esavi
iakob
ieremia 14.2
ioane maxarebeli 5.9
ioane naTlismcemeli 5.1
ioane oqropiri 6.9; 9.11; 10.6; 13.5; 16.6
iobi 10.4; 10.11
iuda
32
isak
lazare 8.3
manase
nabuqodonosor
pavle 4.9; 6.1; 8.4
solomon 9.4
minawerebi:
me-10 kiTxva-migebis bolos weria: sulsa Siosa Seiwyalen RmerTman amin,
ufalo.
me-16 kiTxvis aSiaze: aq raÁ sityuaÁ aqusT frangebs, viTarca maTi
dabnelebaÁ.
msgavsebebi Zvel qarTul hagiografiul TxzulebebTan
teqsti yvelanairi niSniT imeorebs im Taviseburebebs, romlebic Zveli
qarTuli mwerlobisaTvis aris damaxasiaTebeli. mTargmneli kargad
ganswavluli yofila qarTul sityvierebaSi. mas nayofierad gamouyenebia
yvela is fraza, gamoTqma, leqsikuri Tu stilisturi, Sinaarsoblivi
qriste 1.5; 2.14; 3.7; 4.1
leqsikuri, frazeologiuri, saxeobrivi da Sinaarsobrivi
33
tendencia, romlebic qarTulma literaturam saukuneTa ganmavlobaSi
SeimuSava.
am SemTxvevaSi, Cveni mizani mxolod is aris, rom vaCvenoT
warmodgenili Txzulebis ideur-mxatvruli saxe ZvelqarTul
literaturul konteqstSi, da saamisod yvelaze Sesaferi amovirCieT
saeklesio mwerlobis Janrebs Soris – hagiografia. SevecadeT Segvedarebina
Txzuleba qarTuli hagiografiuli nawarmoebebisTvis, da es friad
mokrZalebuli mcdelobaa.
savane mis Tana vyoT 1.2 — savane ganumzadeT (qarTuli proza 1982: 119);
savane yav Cuen Tana (qarTuli proza 1982: 369); savane vyoT saxlsa missa (27,
341); araodes udeb hyoT vanismyofTa amaTTvis qarTuli proza 1982: 256).
RmrTis mecnierebasa aRasruleben 1..2 - RmerTsa ver Segamecnierna
(qarTuli proza: 175); vidre umecrebasa Sina viyav (qarTuli proza 1982: 133);
movakldi mecnierebisagan (qarTuli proza 1982: 117); ufali mecnier yofda
mas (qarTuli proza 1982: 127); mecnierebasa RmrTisasa migawia (qarTuli
proza 1982: 95); mecnier iyo igi yovelsave gangebulebasa qristessa
(qarTuli proza 1982: 189); mecnierebaÁ RmrTeebisa misisa (qarTuli proza
1982: 198); naTeli TÂsisa mecnierebisaÁ (qarTuli proza 1982: 211).
WeSmaritni igi Tayuanismcemelni II - Tayuanis ec RmerTsa (qarTuli proza
1982: 199); Tayuaniscemad RmrTisa (qarTuli proza 1982: 194); suli wmidaÁ
ixarebn Soris maTsa Tayuaniscemulni (qarTuli proza 1982: 121).
Sinagan gonebasa kacisasa ars qriste 1.5 — gonebaÁ Cemi qristes Tana ars
(qarTuli proza 1982: 138); aRmwereli maTi gonebiTa moaqvnda (qarTuli
proza 1982: 350); odesme wmidaTa angelozTa gonebaÁ povis Cuen Soris da
odesme--eSmakTa (qarTuli proza 1982: 227).
aReSenebis saxli sulisa CuenisaÁ 1.2 — friad aRvSendi amaTiTa xilviTa
(qarTuli proza 1982: 522); friad aRSenebul iqmna xilviTa... misiTa
(qarTuli proza 1982: 488); sulierad da xorcielad aRaSennes(qarTuli
proza 1982: 387).
34
daemkÂdrebis RmerTi Soris Cuensa 1.2 — ufalsa hnebavs damkÂdrebad asoTa
Sina TqvenTa (qarTuli proza 1982: 119); igive Tavadi ufali mkÂdr ars Sen
Tana (qarTuli proza 1982: 223).
taZar sulier RmrTisa iqmnas 2.4 — taZarman man qalwulebisaman (qarTuli
proza 1982: 425); ganwmida Tavi TÂsi da taZari RmrTisa cxovelisaÁ yo igi
(qarTuli proza 1982: 156).
nu SeawuxebT sulsa wmidasa RmrTisasa, romliTa aRibeWdeniT dRed
gamoÃsnisa 4.12 — aRbeWdul varT suliTa wmidiTa (qarTuli proza 1982:
165).
saqmeni sawuTrosani IX—saqme sawuToÁsaÁ (qarTuli proza 1982: 81);
ganagebda saqmeTa sawuTroÁsaTa (qarTuli proza 1982: 68).
codvaTa Sina ganfrdil iyos cxorebaÁ misi 16.3 — codvaTa Sina
ganfrdilisa sulisa Cemisa (qarTuli proza 1982: 388); codvasa zeda
dadgromilman (qarTuli proza 1982: 59).
samarTalni da gankiTxvani uflisani miuwdomel arn 9.1 – ganawesebs
miuwTomeliTa saxierebiTa TvisiTa (qarTuli proza 1982: 370); miuwdomel
ars dabadebulTagan mecnierebaÁ misi (qarTuli proza 1982: 8).
sarwmunoebaÁ marTali 1.1 — marTali sarwmunoebaÁ qristesi (qarTuli
proza 1982: 211); sarwmunoebaÁ WeSmariti (qarTuli proza 1982: 211);
sarwmunoebisaTÂs marTlisa (qarTuli proza 1982: 460); sarwmunoebaÁ
marTali da WeSmariti (qarTuli proza 1982: 83).
wesni da gangebani saeklesioni 2.1 — wesni da gangebani daesxnes (qarTuli
proza 1982: 396); gangebaÁ da wesi (qarTuli proza 1982: 387); yovelni wesni da
kanonni da ganwesebani (qarTuli proza 1982: 445); wesni da kanonni
saeklesioni (qarTuli proza 1982: 351).
miSuebiTa RmrTisaÁTa mizezi 8.1 — miSvebiTa RmrTisaÁTa samxilebelad
(qarTuli proza 1982: 170); miSvebiTa RmrTisaÁTa gamoiRo da tyve yo
(qarTuli proza 1982: 480); miSvebisaTvis codvaTa CvenTaÁsa (qarTuli proza
1982: 469); miSvebiTa RmrTisaÁTa aRuZra mefe sarkinozi (qarTuli proza 1982:
159); raÁ-igi SemTxvevad iyo misa miSvebiTa RmrTisaÁTa (qarTuli proza 1982:
104); miSvebiTa auracxelad sulgrZelisa RmrTisaÁTa (qarTuli proza 1982:
616).
35
brZanebiTa RmrTisaÁTa XIV -- brZanebiTa RmrTisaÁTa ganilaSqra sparsTa
zeda (qarTuli proza 1982: 169); gangebiTa RmrTisaÁTa (qarTuli proza 1982:
89); nebiTa RmrTisaÁTa (qarTuli proza 1982: 250).
mivscen igini ÃelTa mterTa maTTasa 14.9 — migce Sen xelTa mterTa
SenTasa (qarTuli proza 1982: 65).
ganixeTqos mefobaÁ Seni ÃelTagan SenTa 9.4 — RmerTs ganexeTqa mefobaÁ
igi misi (qarTuli proza 1982: 160).
Semsgavsebulad moqalaqobisa maTisa 16.10 — moqalaqobaÁ netarisa mis
(qarTuli proza 1982: 157); saTnoÁTa moqalaqobiTa warmarTebulTa (abibos
nekreselis wameba, gv.250, qarT. mwerloba).
gan-Tu-iZarcos samoseli ese ÃorcTaÁ amaT mokudavTaÁ 16.23 — ganiZarcvna
ukve tyavisa igi samoselni (qarTuli proza 1982: 140); raÁTa ganviZarco SiSi
xorcTa amaT CemTaÁ, romelni samosel arian sulisa Cemisa (qarTuli proza
1982: 135).
vidreRa varT sofelsa amas 16.3; tÂrTmZimeni ganvideT 16.4 — es gamoTqmebi
Sinaarsoblivad igivea, rac: ganval cxorebisagan (qarTuli proza 1982: 211);
xorcTa Sina myofi (qarTuli proza 1982: 198); mciredRa yofad ars Cemi
xorcTa Sina yofaÁ (qarTuli proza 1982: 225); xorcTa Sina yofasa missa
(qarTuli proza 1982: 630); miaxlebul xorcTagan gansvlad (qarTuli proza
1982: 538); xorcTa sapyrobiliT ganval (qarTuli proza 1982: 318); daRacaTu
xorcTagan ganvides igi (qarTuli proza 1982: 293); dauteva kretsabmeli igi
xorcTa TÂsTaÁ (qarTuli proza 1982: 500); datevebaÁ ubadrukTa amaT
ÃorcTa CemTaÁ (qarTuli proza 1982: 22); mas dResa ganvals wmidaÁ igi
xorcTa amaTgan (qarTuli proza 1982: 23); xorcTaRa Sina iyo (qarTuli
proza 1982: 21); ganslvaÁ ars Cemi xorcTagan (qarTuli proza 1982: 460);
amier sofliT micvalebad (qarTuli proza 1982: 468)...
aRsaSenebelad saÃmrisa mis 4.12 — saÃmrisa micemaÁ (qarTuli proza 1982:
409).
sulieriTa TvaliTa 2.8 — Tvalni sulisani (qarTuli proza 1982: 442).
RmerTSemosili igi kaci 2.9 — kaci iyo igi wmidaÁ da RmerTSemosili (27,
108); kacni RmerTSemosilni (qarTuli proza 1982: 71).
36
raÁ igi Tualman ara ixila da yursa ara esma da gulsa amaTsaqmeTa
gamoucdelisaTa ara mouÃda 2.9 — TualT mier gancdiTa da yurTa smeniTa
(qarTuli proza 1982: 426); romeli Tualman ara ixila da yursa ara esma da
gulsa kacisasa ara mouxda (qarTuli proza 1982: 45).
garemivaqcie piri Cemi 14.9 — piri RmrTisaÁ ityÂs (qarTuli proza 1982: 63);
mrcxvenis pirisagan mamisa Senisa (qarTuli proza 1982: 99); Tana mac
sivltolaÁ pirisagan mamisa Senisa (qarTuli proza 1982: 99).
amis pirisaTÂs ityÂs ezekiel winawarmetyueli 3.1 — braleul viqmne amis
pirisaTÂs (qarTuli proza 1982: 371); ese piri moewera (qarTuli proza 1982:
376); nu maiZulebT amis pirisaTvis (qarTuli proza 1982: 377); mwuxare viyav
amis pirisaTÂs (qarTuli proza 1982: 390).
saukunoÁsa gzisTÂs ganemzados 16.22; wrfel arian gzani uflisani 4.3;
warmarTebul arian gzani maTni 9.8 — waremarTa saRmrTosa mas gzasa
(qarTuli proza 1982: 236); gardadriknes gzisgan simarTlisa (qarTuli
proza 1982: 190); miswrafebiT viwroÁ da saWirveli gzaÁ (qarTuli proza
1982: 327).
garna glaxakTa, ucxoTa da SiSvelTa, uZlurTa da pyrobilTa 13.1 —
moRuwebani ucxoTa da glaxakTa (qarTuli proza 1982: 330); swyalobden
glaxakTa da uRonoTa (qarTuli proza 1982: 473); mamaÁ ars obolTaÁ da
msajuli qurivTaÁ (qarTuli proza 1982: 141); Seiyvarna esreT glaxakni da
ucxoni (qarTuli proza 1982: 510); miscems idumal glaxakTa, ucxoTada
uRonoTa, mSierTa, SiSvelTa (qarTuli proza 1982: 67).
RmerTsa aRviarebT dambadebelsa da ganmanaTlebelsa soflisasa 15.2—
msaxurebaÁ RmrTisa mxoloisaÁ, romelman dahbadna yovelni dabadebulni
(qarTuli proza 1982: 70); RmerTi mxoloÁ icanT, romlisa mier daebada
yoveli abibos nekreselis wameba, gv.249, qarT. mwerloba).
amisTÂs ityÂs ioane oqropiri, viTarmed eklesiaTa ara SemkobisTÂs aravin
sada braleul iqmna RmrTisagan, xolo glaxakTa ara wyalobisTÂs geheniaÁ
ganmzadebul ars cecxli uSreti da dasjaÁ eSmakTa Tana 13.5 — rameTu
araTu amas getyvis RmerTi, viTarmed eklesiani ara SeamkveniTo, aramed,
rameTu: mSioda da ara meciT me Wamadi, viTarca ityÂs ioane oqropiri
(qarTuli proza 1982: 476).
37
isak flobiT gardaiÃadna dReni misni 10.1 — iqmna flobaÁ Tqueni Cuen
zeda (qarTuli proza 1982: 173).
ama sityÂsa Zali sityuaTagan RmerTSemosilisa kacisaTa gamogicxado 2.1 –
Zalman sityÂsaman gamogicxados (qarTuli proza 1982: 476).
viTarca kuamli ganqarden 9.7—viTarca kuamli ganqardebis (qarTuli proza
1982: 50).
viTarca TivaÁ msuTuad ganÃmes, da viTarca mxali mwuanvilisaÁ, adre
warÃdes 9.9 – ese yoveli cxorebaÁ viTarca yvavili velTaÁ, warmaval ars
da daudgromel (qarTuli proza 1982: 24).
ukeTu vinme ber iyos da uZlur IV—berni da uZlurni iyvnen (qarTuli
proza 1982: 397).
raÁ mokled vTqua 16.16—pirvelsave sityuasa mivideT (qarTuli proza 1982:
430); sarbielsave sityuaTa CenTasa vidodi (qarTuli proza 1982: 432); kvalad
aRvedin sityuaÁ Cueni pirveldawyebulTa sityuaTa SemdgomiTi Semdgomad
(qarTuli proza 1982: 359).
vxedavT vieTme morwmuneT, romelni iqman ÃorcielTa codvaTa da saqmeni
sawuTrosani ganemarjuebian da gansacdelTagan gamoiÃsnis RmerTi IX—
vxedavT mravalTa urCTa SvebiTa, xolo morCilTa vxedavT, rameTu WiriTa
da mwuxarebiTa ganvlen soflisa amisgan (qarTuli proza 1982: 79).
iqedan gamomdinare, rom Teologi avtorisaTvis SemoqmedebiTi siaxle
naklebad sagulisxmoa, sruliad bunebrivia aseTi saxis msgavsebebi
winamdebare Txzulebasa da qarTul originalur nawarmoebebs Soris. magram
saintereso is aris, rom umetesobas am Txzulebis aq warmodgenili
frazebidan, moepoveba Tavisi zedmiwevniTi berZnuli dedniseuli Sesatyvisi,
da Cven vaskvniT, rom qarTuli hagiografia leqsikuri, stilisturi Tu
saxeobrivi TvalsazrisiT ganicdis berZnuli literaturis Zlier gavlenas.
38
saxismetyveleba
cnobilia, rom Teologiuri xasiaTis Txzulebebi ar gamoirCevian saxe –
simboloebis originalobisa da novatorobis TvalsazrisiT. ufro metic,
araTu ar gamoirCevian, aramed wesidan gadaxradac ki iTvleba axali formis
39
Semotana, yovel SemTxvevaSi, avtori amas yovelTvis Tavs aridebs, radgan am
dros is SeiZleba arc ise Sors aRmoCndes eresisagan. es Txzulebebi,
Tanamedrove termins Tu vixmarT, sruliad interteqstualurni arian saRvTo
werilidan. aq metaforebi, Sedarebani simboloebi calsaxaa da
erTmniSvnelovani, isini mxatvruli paradigmebia, gansxvavebiT Tanamedrove
literaturisagan, sadac mxatvruli saxe marginaluria da aTasgvar
transformacias ganicdis. magaliTisaTvis, Cven SegviZlia didxans vimsjeloT
imis Sesaxeb, Tu ras niSnavs vardis saxe uaxles prozasa Tu poeziaSi, magram
yvelam Zalian konkretulad viciT, ras gulisxmobs avtori, roca abo
da damcirebul mdgomareobaSi myof wmindans mSvenierebis niSniT
warmogvidgens, anda, ratom aris winda SuSaniki, ,,damSrSali da dabuSebuli
tiriliTa”(qarTuli proza 1982: 19), ,,Suenieri” sZali qristesi.
Teologi avtorisTvis gamogonili, zogadi realoba ar arsebobs, misTvis
TavisTavadi, TviTkmari Rirebulebisaa Tavad faqti. ,,Cven TviT TÂsiT araraÁ
aRgviweriao”(qarTuli proza 1982: 371) - ambobs giorgi mTawmindeli da es
koniunqturaa. aq sityva aris ara ,,sarke da saxe”(qarTuli proza 1982: 501),
aramed -- empiriuli sinamdvile. Tuki, Tanamedrove litmcodneobis mixedviT,
,,simbolo mTlianad damokidebulia interpretatorze da interpretaciis
gareSe, rogorc niSani, daniSnulebas kargavs”(semiotika 2007: 203),
Teologiuri Txzulebebis yoveli sityvis interpretacia ukve Zveli aRTqmis
wignebSivea mkacrad dadgenili da gansazRvruli.
yovelive zemoTqmulidan gamomdinare, simbolos mimarTebiT Zveli
qarTuli literaturis Zeglebze laparaki naklebad sagulisxmod migvaCnia.
CvenTvis ufro sainteresoa is, Tu ra semantikur-struqturul saxecvlilebas
qarTuli naTargmni teqstis saxismetyveleba warmogidginoT Tavis Zvel
tfilels mimarTavs: ,,vardi ekalTagan gamogarCia”(qarTuli proza 1982: 116).
vxedavT, Tu ra metamorfozas gadis Sinaarsi Fformamde, roca Seuracx
ganicdis azri erTi enidan meore enaze gadasvlisas da SevecdebiT
berZnul dedanTan mimarTebaSi.
A
40
Txzuleba egzegetikuria da ver iqneba gamorCeuli saxe – simboloebis
mravalferovnebiT, magram miuxedavad amisa, isini uaRresi emociurobiTa da
azris siaxliT aRiqmebian, Sinaarsobrivad metad metyvelni da esTetikurad
srulyofilni arian. aq simboloa ara marto sityva, aramed mTeli Sesityveba.
aRsaniSnsa da aRmniSvnels Soris kavSiri metad mWidroa, realoba da sityva
absoluturad moicavs erTmaneTs, ise, rom xandaxan simbolos dadgenac ki
Wirs. isini ZiriTadad adamianis Sinagan samyaros warmoaCenen da RmerTTan
mimarTebaSi ganixilaven mas. Cven isRa dagvrCenia, paraleluri faqtebi
aRvniSnoT da vnaxoT, rogor eTanadeba erTmaneTs ori avtoris samyaroseuli
aRqma:
amisTÂs ityÂs ufali: romelsa uyuarde me, mcnebani Cemni daimarxnes da
mamaman Cemman Seiyuaros igi da mivideT misa da savane mis Tana vyoT. 1.3
berZnulSi ar arisqarTulisganmazogadebeli pirveli winadadeba.
dednis momavali drois formebs TargmanSi II kavSirebiTis formebi
Seesabameba(daimarxnes;Seiyuaros;mivideT;v
yoT),bolo or SemTxvevaSi gvari vnebiTad icvleba. berZnulSi pirdapiri
obieqtis fardi, rogorc wesi, qarTulis saxelobiTi
brunvaa(mcnebani;igi; savane). Ddinamika gamoxatulia
braldebiTi brunvis windebuliT(misa), xolo statika micemiTi
brunvis windebuliT(mis Tana), romelic kalkirebulia.
Sdr:.(ioane 14.2).
41
aReSenebis saxli sulisa CuenisaÁ da esreT daemkÂdrebis RmerTi Soris
Cuensa. 1.3
pasiuri forma qarTul TargmanSi asevea gadmosuli aReSenebis.
Sinaarsobrivi TvalsazrisiT, mTargmnelisaTvis damkÂdreba da dasaxleba
sinonimebia(daemkÂdrebis). kalkirebulia windebuliani konstruqciac:
- Soris Cuensa. zustadaa gadmotanili dedniseuli mxatvruli saxe -
saxli sulisa CuenisaÁ -
saxli RmerTia (uZRebi Svilis Sindabrunebis igavi, luka,15.), msgavseba
(Seqmna RmerTman kaci xatad da msgavsad TÂsa, dabadeba, 1.26), mzaoba (aTi
qalwulis igavi, maTe, 25.1).
qristeane ars WeSmariti taZari, qristes aRsarebiTa marTliTa da
muSakobiTa saTnoebaTaÁTa aRSenebuli. 1.1
sparsuli sityva taZari saxls niSnavda jer kidev V saukuneSi: dauteva
taZari TÂsi… da RmrTis moSiSebiT eklesiad Sevida”(,,SuSanikis wameba”,
qarTuli proza, gv.8, Tb, 1982). misi fardi originalSi aris rac
pirdapir iTargmneba, rogorc ,,qristes saxli”. Targmani zedmiwevniTia.
viTarca weril ars, viTarmed: davemkÂdro da viqceodi maT Soris, ... , .anu
ara gicnobies TaviT TÂsiT, rameTu qriste Tquen Soris ars. 1.4
saRmrTo werilis sityvebi originalSi mocemulia erTi sityviT , da
es berZnuli teqstis tendenciaa, iseve rogorc qarTulis ,,viTarca weril
ars”, Tumca esec berZnuli enis kalkia - qarTulSi ar aris
ganmvrcobi sityva (cxadi, mniSvnelovani). Zveli berZnulis dasaxleba,
damkvidreba zmna TargmanSi aRiqmeba rogorc myofoba, yofna -
qriste Tquen Soris ars. pirveli winadadebis pirveli
zmna qarTulSi I seriis II kavSirebiTiT aris gadmocemuli, xolo berZnulSi
– momavali droiT(davemkÂdro-), xolo meore zmna – uwyvetlis
xolmeobiTiTa da aseve momavali droiT(viqceodi-rac Seexeba
bolo zmnas, I TurmeobiTs axlandeli dro Seefardeba(gicnobies-
42
Sdr.:(pavle, 2 korinT., 13,5 da 6.16)
Sinagan gonebasa kacisasa ars qriste. 1.5
qarTulSi gamoyenebulia III pirisadmi mimarTeba(kacisasa), berZnulSi –
meorisadmi(). berZnuli sityva Tavisi viwro mniSvnelobiT,
saxlis mmarTvels, ganmgebels niSnavs, magram cxadia, am konkretul
SemTxvevaSi igi yovlismpyrobelis mniSvnelobiT ixmareba.
Sdr.:(pavle,2 korinT. 13.5)
mis sulsa Sina mcvel da ganmanaTlebeli misi RmerTi. 1.6
berZnuli enisaTvis ase damaxasiaTebeli mimReobebi qarTulSic
mimReobebad warmogvidgeba(mcvel - ganmanaTlebeli -
qarTulis es monakveTi gavrcobilia(maT saxeTagan) da naxmaria mesame piris
nacvalsaxeli (mis sulsa Sina, misi) berZnulis meore piris sanacvlod
(, da esec erTi tendenciaa warmodgenili Txzulebisa.
qarTulSi ar aris drois zmnizeda berZnulis windebuliani
konstruqcia qarTulSi kalkirebulia ukudebuliT ( sulsa
Sina).
aseve kalkirebulia ori mimReoba(mcvel da ganmanaTlebeli -
viTarca mparavi, Sevidis ukeTuri igi da gankrexis saxli igi sulisaÁ mis. 1.6
zustad aris Targmnili saxli sulisaÁ - aq
berZnuli varianti pirdapiri damatebis brunviT aris gadmocemuli, aseve
qarTulic, mogexsenebaT, qarTulSi igi oria. uwyvetlis xolmeobiTis zmna
qarTulisa dedanSi mimReobaa(Sevidis-
Sdr:. (luka 12.33; maTe 6.20)
RmerTSemosili kaci. 2.1
aq, cxadia, samoselis saxe figurirebs. igi kalkirebuli kompozitia
berZnuli sityvisa , romelic, Tavis mxriv, TavisTavSi RmrTisa da
tareba zmnis(Sinaarss moicavs.
43
daemkÂdros RmerTi mis Tana. 2.3
I aoristis forma kavSirebiTis kiloTi TargmanSi II kavSirebiTis
mwkriviTaa gamoxatuli(daemkÂdros), xolo Secvlilia windebuliani
konstruqciis Sinaarsi - ufro niSnavs masSi, da ara mis Tana.
Targmani isev zedmiwevniTia.
kaci taZar sulier RmrTisa iqmnas. 2.4
Targmani zmnis droSic ki emTxveva originals. sityva taZris saxeli ukve
aq aris rac misi sakuTrivi dasaxelebaa. aRwerilobiTi forma momavlis
droisa isev II kavSirebiTiTaa warmodgenili qarTulSi – iqmnas. Am
mwkrivis xSiri gamoyeneba teqstSi Txzulebis egzegetikur xasiaTs unda
ukavSirdebodes.
Sdr.:(ioane, 14,23)
aqus Sinagan Tavsa Soris TÂsa mamaÁ yovlisa mpyrobeli da mxolodSobili
Ze misi, da mRdelTmoZRuari igi didi, romelman ganvlna cani, viTarca ityÂs
mociquli, da suli igi WeSmaritebisaÁ. 2.6
qarTulis Tavsa Soris TÂsas Seesabameba berZnuli ukuqceviTi
nacvalsaxeli micemiT brunvaSi windebuliT - da igi berZnuli enis
kalkia. Targmani gavrcobilia(romelman ganvlna cani, viTarca ityÂs
mociquli), magram ar gvxvdeba berZnuli sityva rac qarTulad cecxls
niSnavs.
Sinagan aqun WeSmariti msxuerpli – guli wmidaÁ da suli mdabali da
sakurTxeveli WeSmaritebisaÁ, mimtevebeli codvaTaÁ, sulieri igi cremli. 2.7
umniSvnelo gansxvavebebis miuxedavad monakveTebi igiveobrivni arian.
mdabals berZnul variantSi gamoxatavs mimReoba rac
tanjvas, dangrevas, gatexvas, gangmirvas gulisxmobs, anu, sinanulisagan
44
datanjul suls unda aRniSnavdes. guli wmidaÁ ZvelberZnul dedanSi ar
aris.
Sinagan aqun sasufeveli caTaÁ. 2.7
qarTulSi ar aris naxsenebi ierusalimi. windebuli windebuladve aris
gadmotanili TargmanSi: Sinagan Tquensa.
mieriTgan sulieri igi kaci sulieriTa TualiTa xedavn yovelsa da
sulierTa SesawiravTa Seswiravn. 2.8
qarTulSi Camatebulia kaci ... xedavn yovelsa, xolo sityva Seswiravn
ufro sakraluria da mas dedanSi Seesabameba sityva rac
bukvalurad mitanas, miZRvnas niSnavs. zmnebi qarTulSi awmyos xolmeobiTiT
gadmoicema(xedavn, Seswiravn).
xedavn guamsa TÂssa taZarsa sayofel uxilavisa RmrTisa. 2.11
winadadebis meore nawilSi gansxvavebuli teqstia: sayofel uxilavisa
RmrTisa - berZnuli teqsti sxeulis
RmrTis samsxverploze mitanas gulisxmobs, ra Tqma unda, mistikuri
TvalsazrisiT. sityva guami Zvel qarTulSi pirovnebas, hipostass, pirs
aRniSnavda, magram am SemTxvevaSi vvaraudobT, rom igi sxeuls unda
niSnavdes. BberZnul winadadebas mimReoba marTavs Sesabamisi pirdapiri
obieqtis braldebiTi brunviTa(da misi gansazRvrebiTi
naTesaobiTi brunviT(xolo qarTulSi piriani
zmna marTavs winadadebas iribi obieqtis micemiTi brunviTa da misi
gansazRvrebiTi naTesaobiTi brunviT.
Sdr:.(pavle, korinTelTa mimarT,I,3-4)
aravin dasdvis xeli erquansa da marTlukun xedavn da waremarTis igi
sasufevelsa caTasa. 3.7
originalis zmna mimReobiT aris micemuli, xolo pirdapiri obieqti,
Sesabamisad, braldebiTi brunviT(dasdvis Ãeli). waremarTis –
45
am sityvas Tavisi pirdapiri Sesatyvisi ar aqvs, igi mTargmnelis moZebnili
Sesabamisia - da ufro iTargmneba, Tu Zveli qarTulis terminiT
vityviT, rogorc SemZlebelyofa. qarTulSi ugulvebelyofilia berZnulis
windebuliani konstruqciebi.
Sdr.: (luka, 9,62)
uReli Cemi tkbil ars da tÂrTi Cemi mcire. 4.1
O
wyalobiTa uflisaÁTa savse ars queyanaÁ, wrfel arian gzani uflisani da
marTalni vidoden mas Sina, xolo usjuloni mouZlurden. 4.3
qarTul monakveTSi aRiniSneba teqstis mateba.
nu SeawuxebT sulsa wmidisa RmrTisasa, romliTa aRibeWdeniT dRed gamoÃsnisa.
4.12
berZnulis windebuli qarTulSi moqm. br.-iT aris gadmocemuli (romliTa -
).
I aoristis vnebiTi gvaris Sesabamisi vnebiTi gvaris wyvetiliT
aris gadmosuli qarTulSi – aRibeWdeniT.
Sdr.:(pavle, efes., 4,29-30)
saTnoebiTa Seamkven Tavi TÂsi da egreT mouÃedin didebulsa mas trapezsa.
6.15
rameTu Znel ars, ukueTu vinme daeCÂvos ganrcxad samoslisa sulisasa,
romel arn Ãorcni, da kualad SebRalvad, 7.6
rameTu mravalgzis ganrcxaÁ da kualad SebRalvaÁ gancueTil Zuel-hyofs
mas da merme, odes daZueldis da daberdis, ganrcxadca veRara eZlos. 7.7.
46
TargmanSi aris samoseli sulisa, originalSi ki - samoseli
Ãorcisa(). berZnuli enis infinitivi
qarTulSi damokidebuli winadadebis zmniT aris mowodebuli(daeCÂvos)
da Semdeg mosdevs mas isev infinitivi rac sawyisia qarTulSic,
viTarebiTis brunvis formiT – ganrcxad, asevea sawyisi
SebRalvad.
meore monakveTSi berZnulis braldebiTi brunvis mimReoba qarTulSi
sawyisia(ganrcxaÁ). kalkirebulia ganrcxadca veRara eZlos -
qarTul�monakveTSi leqsikuri erTeulebis sintaqsuri
funqcia Secvlilia.
Sdr.:(fsalm., 4,9)
netar ars kaci, romeli ganswavlo Sen, ufalo, rameTu viTarca wurTin mamaÁ
Svilsa. 8.1
anu garemiqceviTa pirisa misisaÁTa da risxviTa, viTarca hrisxavn mefe
mterTa. 8.2
TargmanSi isev aRiniSneba teqstis mateba. berZnuli enisaTvis
damaxasiaTebeli uzmno winadadebebi qarTulSi, bunebrivia, zmnebiTaa
gadmosuli. sxvadasxvaa winadadebebis sintaqsuri agebuleba orive enis
variantSi.
gansacdelisa mis mier movidis mecnierebad, viTarca SeemTxÂa
nabuqodonosors da manases, viTarca weril ars: WimiTa da aRÂriTa qcevad
Rawuni maTni, romelni Sen ara mogeaxlnen. . 8.11
isev ugulvebelyofilia windebuliani forma (mecnierebad,
WimiTa da aRÂriTa), arc mimReoburi konstruqciaa
SenarCunebuli(mogeaxlnen).
Sdr:. fsalmuni(4.9).
ganixeTqos mefobaÁ Seni ÃelTagan SenTa da mivsce monasa Sensa. 9.4
47
berZnulSi ganiÃeTqos ormagi aRniSvnaa - qarTulSi igi
vnebiTi gvarisaa, xolo berZnulSi mocemulia mimReobiTa da moqmedebiTi
gvaris momavali drois I piriT.davalebas, brZanebas
niSnavs, qarTulSi ki gadmocemulia zmniT – gamcen. mTeli monakveTi
kalkirebulia.
Sdr.:(mesame mefeTa,11.11-12)
iunjeb Tavisa Senisa risxvasa dResa mas risxvisasa. 9.7
qarTulSi gadmotanilia, rogorc Seunanebeli. sificxle,
berZnulSi ufro ulmobelobas, sisastikes niSnavs, zusti
Sinaarsobrivi da gramtikuli Targmania iunjeb - da Segrovebas
gulisxmobs, aseve zustia miagos Sesabamisad , da micemas niSnavs.
Sdr.: pavle, rom., 2,5-6.
viTarca TivaÁ msTuad ganÃmes, da viTarca mxali mwuanvilisaÁ adre warÃdes.
9.9
Targmani kvlav gavrcobilia.
Sdr:.(maTe, 6.30); fsalm.(36,2)
romeli glaxakTa mieces ÃeliTa SeniTa, RmrTisa Tana damarxul ars. 9.13.
uwyiTmca, codvaTa CuenTaTÂs mivecemiT ÃelTa mterTa CuenTasa samarTliTa
miT sasjeliTa RmrTisaTa. 14.5
saSual-vnebiTi gvaris amave gvariTve aris gadmosuli
qarTulSi – mivecemiT.sityva, rac niSnavs xSirad, TargmanSi ar aris.
codna(uwyiTmca) zmnis fardi dedanSi aris da iTargmneba –
rogorc iTqva, gulisxmobs saRvTo werils. Targmani zustia.
garemivaqcie piri Cemi maTgan da mivscen igini ÃelTa mterTa maTTasa. 14.9
48
Targmani igiveobrivia. I aoristis mxolobiTi ricxvis I piri wyvetiliTvea
gadmocemuli qarTulSic(garemivaqcie). bukvalurad
niSnavs maxvilSi, magram, ra Tqma unda, mTargmneli qarTulisaTvis logikur
formas arCevs da igi mowodebulia ubralo damatebad moqmedebiT brunvaSi.
ÃelTa Sina zraxvisa misisaTa. 14.11
Targmani identuria originalisa. igi berZnulis qarTuli frazeologiuri
kalkia.
STavrdomil ars cTomaTa da umecrebaTa Sina. 16.4
es Sesityveba, mTlianad, berZnuli enis kalkia.
tÂrTmZimeni ganvideT. 16.14
uaRresad metyveli simboloa da codvili sulis sxva ganzomilebaSi
gadasvlaze gvelaparakeba.
cecxli igi wmidaTa saidumloTaÁ, Seiwuebis da daisjebis codvili suli.
16.14
vidreRa savaWroÁ dgas da sasyideli sinanulisaÁ da keTilTa saqmeTaÁ
ueWuelad miecemis vidre orTa mwulilTamde, viTarca qurivisa mis da vidre
sasumelisa erTisa grilisa wylamde, romlisa sasyideli ara warwymdes. 16.2
am monakveTis arqetipi saxarebiseuli ori igavia – qvrivisa, romelmac
guliT Seswira ori mwulili(luka, 2.21) da lazaresa da mdidris(luka, 19-31)
igavi.
amasve sofelsa ganabnois yoveli tÂrTi codvaTa TÂsTaÁ, da ganiwmidos Tavi
TÂsi yovlisagan bilwebisa sulisa da ÃorcTaÁsa, da moigos sagzali
keTili, saukunoÁsa gzisaTÂs ganemzados da ara SeZrwundes. 16.22
am ramdenime striqonSi ramdenime metad Rrma simboloa – tÂrTi codvaTaÁ,
Tavisi Tavis ganwmeda, sagzali keTili, saukuno gza.
gan-Tu-iZarcos samoseli ese ÃorcTaÁ amaT mokudavTaÁ, ... , arave SiSvel
ipoos, aramed Seimosos samkauli igi cxorebisaÁ. 16.23
49
es nawili Txzulebisa pirdapir ukavSirdeba saxarebiseul uZRebi Svilis
Sindabrunebis igavs: gamoiReT samoseli igi pirveli da SehmoseT mas.(luka,
15.22) – Seimosos samkauli igi cxorebisaÁ. garda amisa, igi SeiZleba iyos
aluzia ,,abo tfilelis wamebidan“: ,,ganviZarco SiSi xorcTa amaT CemTaÁ,
romelni samosel arian sulisa Cemisa“(qarTuli proza, gv.136, Tb, 1982).
mecnierebasa WeSmaritebisasa moslvaÁ. 16.26
aseve sityva moslvaÁ berZnuli kalki unda iyos.
rogorc vxedavT, Txzulebis saxismetyveleba egzegetikuri TxzulebisaTvis
damaxasiaTeblad standartulia. es aris saRvTo werilidan pirdapir
citirebuli da perifrazirebuli saxeebi, romlebic xSirad mTel frazasac
moicaven da axali emociiT ikiTxebian.
rac Seexeba Targmnis specifikas, vxedavT, rom Targmani identuria dednisa,
da amis Tqma mTel TxzulebasTan mimarTebaSi ufro dabejiTebiT SeiZleba.
mTargmneli cdilobs berZnuli enisaTvis damaxasiaTebeli mimReoburi da
infinitivuri, aseve windebuliani konstruqciebi aseve gadmoitanos,
ramdenadac ki amis SesaZleblobas qarTuli enis Taviseburebebi aZlevs,
magram TiTqmis yovelTvis berZnulis uzmno winadadeba qarTulSi zmnis
piriani formiT aris gadmocemuli. Txzuleba aris sinTezi dedansa da
mxatvrul Targmans Soris ekvivalenturobis ori, formalur-struqturuli da
dinamikuri, modulaciur-adapturi tipisa. marTalia, gvxvdeba bevri monakveTi
Targmanisa, romlis berZnuli dedani ar aris(an Cvens xelT ar aris), magram
rac aris, imis mixedviT Cven vaskvniT, rom mTargmneli efrem mciris
elinofiluri skolis tradiciebis gamgrZelebeli unda iyos.
50
qarTuli Targmani eTanxmeba originalis Cvenebas:
raÁ ars saswauli WeSmariti qristeanisaÁ?1.1
aq WeSmaritis Sesabamisad motanilia sityva , rac bukvalurad
sruls, dasrulebuls niSnavs, xolo zustia sityvis Sinaarsi
qarTulSi – saswauli.
sarwmunoebaÁ marTali da saqmeni keTilni, viTarca sxuaman Rirsman mamaman
Tqua. 1.1
damowmeba qarTul variantSi konkretulia, rac berZnulSi zogadad,
mravlobiTi ricxviT aris gadmocemuli(, xolo sityva keTili
gadmocemulia sityviT , da ufro sakraluri Sinaarsisaa.
rameTu qristiane ars WeSmariti taZari, qristes aRsarebiTa marTliTa da
muSakobiTa saTnoebaTaÁTa aRSenebuli.1.1
viciT, rom sparsuli sityva taZari,jer kidev V saukuneSi sacxovrebeli
saxlis Sinaarsis funqcias atarebda. am SemTxvevaSi, berZnul dedanSi misi
sakraluri da mistikuri mniSvneloba RmerTis saxeliT aris gamkveTrebuli
da xazgasmuli:igi bukvalurad iTargmneba, rogorc saxli
qristesi. zustadaa gadmotanili berZnulis saSual-moqmedebiTis mimReoba
aRSenebuli, xolo windebulian konstruqcias naTesaobiTi
brunvisas qarTulis moqmedebiTi brunva
enacvleba:aRsarebiTa marTliTa da
muSakobiTa saTnoebaTaÁTa.…
viTarmed RmrTis mecnierebas aRasruleben, xolo saqmiT uvar-hyofen. 1.2
Zmnas aRasruleben Seesabameba sawyiss , rac TavisTavad
gulisxmobs Cvenebas, warmodgenas, mimsgavsebas. meore zmna ki qarTulSi
moqmedebiTi gvarisa, berZnulSi vnebiTi gvariTaa warmodgenili imave
SinaarsiT(uvar-hyofen -
51
amisTÂs jer ars yovliTa ZaliTa SekrZalvaÁ sulTa CuenTaÁ yovelTagan
saqmeTa borotTa, raÁTa ara CuenTÂsca iTquas. 1.2
zusti Targmania dasawyisi aRwerilobiTi formiT(amisTÂs jer
ars), xolo Semdeg Targmanis aseve zust Sionaarsobriv eqvivalents
moqmedebiTi brunvisas, dedanSi micemiTi brunva Seesabameba(yovliTa
ZaliTa-). (usafrTxod dacva) – am frazis Sinaarsi
qarTulSi, ase vTqvaT, erT sityvaSi daetia da igi sawyisiTvea gadmocemuli
– SekrZalva. ukuqceviTi nacvalsaxeli , romelsac ganavrcobs
gansazRvreba Sesabamis brunvaSi(-sufTa, wminda),�pirovnebas
aRniSnavs, qarTulSi igi ufro konkretulad aris gamoxatuli – sulTa
CuenTaÁ. sainteresoa, rom dedanSi infinitivi zmnis primatiT gvevlineba da
saxels pirdapiri obieqtis braldebiTi brunviT marTavs, xolo TargmanSi
mas zedsarTavi saxelis funqcia ufro akisria da saxels naTesaobiT
brunvaSi warmoadgens. windebuliani forma mravlobiTi ricxvis
naTesaobiTi brunviT(, imave brunviTa da ricxviT,
oRond�ukudebuliTa da Tan gavrcobili saxiTaa gadmosuli(yovelTagan
saqmeTa borotTa). pasiuri forma asevea gadmocemuli TargmanSic,
kavSirebiTis SinaarsiT: iTquas -
aw ukue, sarwmunoebaÁ TÂnier saqmeTa mkudar ars, viTarca igi saqmeni
keTilni TÂnier sarwmunoebisa amao da uxmar arian 1.2
berZnulSi ar aris gansazRvreba keTilni, arc - amao da uxmar. zusti
gramatikuli warmoebiT aris gadmotanili TÂnier saqmeTa -
aseve Sedgenili Semasmenelic - da saerTod,
mTeli fraza.
Sdr.: ... sarwmunoebaÁ TÂnier saqmeTasa mkudar ars.(iakob mociquli 2,26)
amisTÂs ityÂs ufali: romelsa uyuarde me, mcnebani Cemni daimarxnes da
mamaman Cemman Seiyuaros igi da mivideT misa da savane mis Tana vyoT. 1.3
52
dedniseuli momavali dro moqmedebiTi gvarisa(TargmanSi
II kavSirebiTiTaa(daimarxnes, Seiyuaros). saSuali gvaris momavali drois
formebia ��, romlebic aseve II kavSirebiTiTaa
warmodgenili TargmanSi (mivideT, vyoT). SenarCunebulia windebuliani
konstruqciebi: misa��mis Tana). Targmani zedmiwevniT
identuria.
Sdr.: ... ukueTu visme uyuarde me, sityuani Cemni daimarxnes, da mamamanca
Cemman Seiyuaros igi, da movideT misa da mis Tana davadgreT(ioane 14,23).
gÂswavies ukue, viTarmed sarwmunoebiTa marTliTa da saqmiTa keTiliTa
aReSenebis saxli sulisa CuenisaÁ da esreT daemkÂdrebis RmerTi Soris
Cuensa. 1.3
warsuli droa(III seriis I TurmeobiTi) gamoyenebuli TargmanSi
originalis axlandeli drois Sesabamisad(gÂswavies - , xolo
windebuli saerTod ugulvebelyofilia. pasiuri forma qarTul
TargmanSi asevea gadmosuli – aReSenebis, II xolmebiTiT. igive mwkrivia
SenarCunebuli dednis axlandeli drois zmnis fardad: daemkÂdrebis -
Sinaarsobrivi TvalsazrisiT, mTargmnelisaTvis damkÂdreba da dasaxleba
sinonimebia(daemkÂdrebis). kalkirebulia windebuliani konstruqciac:
- Soris Cuensa. zustadaa gadmotanili dedniseuli mxatvruli saxe -
saxli sulisa CuenisaÁ -
viTarca weril ars, viTarmed, davemkÂdro da viqceodi maT Soris, viTarca
mociquli ityÂs, anu ara gicnobies TaviT TÂsiT, rameTu qriste Tquen
Soris ars, garna Tu gamoucdel xarT. 1.4
saRmrTo werilis sityvebi originalSi mocemulia erTi sityviT , da
es berZnuli teqstis tendenciaa, iseve rogorc qarTulis ,,viTarca weril
ars”, Tumca esec berZnuli enis kalkia - qarTulSi ar aris
ganmvrcobi sityva (cxadi, mniSvnelovani). Zveli berZnulis dasaxleba,
damkvidreba zmna TargmanSi aRiqmeba rogorc myofoba, yofna -
53
qriste Tquen Soris ars. pirveli winadadebis zmnebi
qarTulSi I seriis II kavSirebiTiT aris gadmocemuli, xolo berZnulSi –
momavali droiT.
Sdr.: ,,anu ara uwyniTa Tavni TÂsni, rameTu qriste Tquen Soris ars,
garna Tu raÁme gamoucdel xarT”. (pavle, 2 korinT., 13.5); ,,viTarca Tqua
RmerTman: davemkÂdro da viqceodi maT Soris”. (pavle, 2korinT., 6.16)
aramed ixilos raÁ kaci ujerod mrisxane, anu maginebeli, anu cudmoficav,
anu angahar, anu ampartavan da TavÃed, anu mocinar da gancxromil, anu
udeb locvisa, anu bilwTa saqmeTa moqmed da sikudilsa ara momÃsene. 1.5
berZnul nawilSi mravlad aris moxmobili sinonimebi, vidre qarTulSi.
kargad fiqsirdeba BberZnuli enis erTi ZiriTadi Tviseba – mimReoburi
konstruqciebis siWarbe, da mTargmnelic erTgulad cdilobs berZnuli
teqstis enobrivad zustad gadmotanas. man pirveli gansazRvrebis Sinaarsi
viTarebis garemoebiT gaamkveTra(ujerod mrisxane), xolo
danarCeni mimReoba-gansazRvrebebi metnaklebi semantikuri varirebiT
imeoreben dedans. zmna orive SemTxvevaSi kavSirebiTi kiloTia
gamoxatuli(ixilos), da SesaZleblis SinaarsiT moqmedebis gamoxatva,
gamomdinare Txzulebis ganmartebiTi xasiaTidan, niSandoblivia am
teqstisaTvis orive enaze.
qarTulSi mxolobiTi ricxvis III piri fiqsirdeba pirdapiri obieqtis
aRmniSvnelad, xolo berZnulSi – II piri, rac, Sesabamisad, braldebiTi
brunviT aris gamoxatuli nacvalsaxelSic( da mis momdevno
mimReobebSic, romlebic, zogni moqmedebiTi gvarisani arian, zognic –
vnebiTisa.
sainteresoa, rom uaryofis nawilaki ar vrceldeba bolo
winadadebaze dednisa, rac TargmanSi ase mkveTradaa xazgasmuli. magram, am
winadadebaSi igi igulisxmeba mxolod imitom, rom aris mis wina
winadadebaSi.
54
xolo eSmakman ara uwyis, Tu Sinagan gonebasa kacisasa ars qriste. 1.5
qarTulSi gamoyenebulia III pirisadmi mimarTeba(kacisasa), berZnulSi –
meorisadmi(). berZnuli sityva Tavisi viwro mniSvnelobiT,
saxlis mmarTvels, ganmgebels niSnavs, magram, cxadia, am konkretul
SemTxvevaSi igi yovlismpyrobelis mniSvnelobiT ixmareba.
Sdr.: ... rameTu iesu qriste Tquen Soris ars?(pavle, 2 korinT. 13.5)
scnobs maT saxeTagan, viTarmed ara ars mis sulsa Sina mcvel da
ganmanaTlebeli misi RmerTi. 1.6
qarTulis es monakveTi gavrcobilia(maT saxeTagan) da naxmaria mesame
piris nacvalsaxeli (mis sulsa Sina, misi) berZnulis meore piris
sanacvlod (, da esec erTi tendenciaa warmodgenili
Txzulebisa. qarTulSi ar aris drois zmnizeda berZnulis
windebuliani konstruqcia qarTulSi kalkirebulia ukudebuliT
( sulsa Sina).
aseve kalkirebulia ori mimReoba(mcvel da ganmanaTlebeli -
vin arian WeSmaritni igi Tayuanismcemelni, romelni suliTa
WeSmaritebisaÁTa Tayuanis-cemen RmerTsa? II
mTargmneli, miuxedavad imisa, rom cdilobs sityvasityviT da zustad
gadmoitanos dednis Sinaarsi, gverds ver auvlis qarTuli enis bunebas da
berZnuli mimReoba ( zmniT gadmoaqvs (Tayuanis-cemen). aseve ar
iyenebs windebulian konstruqcias da moqmedebiTi brunviTaa gadmocemuli
ubralo damateba - suliTa WeSmaritebisaÁTa, rac dedanSi adgilis
garemoebaa(
Sdr.: …WeSmaritni Tayuanis-mcemelni Tayuanis-scemden mamasa suliTa da
WeSmaritebiTa... iovane,4.23.
movida kaci vinme monazonisa visme dayudebulisa da friad
ganSorebulisasa da hrqua mas: 2.1
55
mTargmneli ubadlo ostatobiT arTmevs Tavs qarTul-berZnuli enebis
gansxvavebulobas, enobriv scilasa da qaribdas Soris uaRresi
gamomxatvelobiT afiqsirebs azrs, dednis Tanamimdevruli gadmomcemic aris
da mSobliuri enis bunebis gamTvaliswinebelic. mimReoba isev zmniT aris
gadmosuli(movida), magram Semdeg mas ori mimReoba mosdevs:
dayudebulisa da ganSorebulisasa. berZnulis windebuliani forma
braldebiTi brunviT(qarTulSi naTesaobiTi brunviT aris
gamoxatuli(monazonisa).berZnulSi ar aris viTarebis garemoeba friad,
arc qarTulSia cxovreba zmnis mimReobaSinaarsobrivad, Sesityvebis,
friad ganSorebulis fardi dedanSi aris da bukvalurad
mSvidad cxovrebas gulisxmobs.
mikÂrs, mamao, viTar hzi aqa ganSorebuli eklesiisagan da wesTa da
gangebaTa saeklesioTa? 2.2
erTi da imave cnebis gadmosacemad berZnuli teqsti paralelur
formebsa da ganmartebebs ar iSurebs (qvemoT, beri - ), ris
gamoc igi ufro ganvrcobili Cans, magram qarTuli teqsti gamoirCeva
lakonurobiTa da kompaqturobiT. Aaq ar aris mimReoba ganSorebulis
paraleluri aRniSvna, gansxvavebiT berZnulisagan(�da,
saerTod ar aris naTesaobiTi brunvis mimReobis Sestyvisi
(, rac, Tavisi SinaarsiT, Sekrebulobas niSnavs, mis
nacvlad Casmulia arsebiTi saxelebi imave brunviTa da ricxviT(wesTa da
gangebaTa saeklesioTa). sainteresoa, rom hzi zmna BberZnulSi,
Sinaarsobrivad, daaxloebiT, Tavis Sekavebad aris mocemuli(
miugo berman man da hrqua mas: yovelni dResaswaulni da wesni da gangebani
saeklesioni amisTÂs arian, Zmao, raÁTa ganwmidnes kaci codvaTagan da
daemkÂdros RmerTi mis Tana, viTarca weril ars: davemkÂdro da viqceodi
maT Soris. 2.3
56
qarTuli TiTqmis imeorebs berZnuls erTi mcire gansxvavebiT - Zmaos
fardad naxmaria sityva sityva beris Sinaarsi berZnulSi
gavrcobilia - , da RmrTis monas niSnavs. windebuliani
forma �����������CvenebiTi nacvalsaxelia(mas).� aRwerilobiTi
TargmanSi imave formiTaa(arian), iqvea kalkirebuli pasiuri
forma(ganwmidnes), daklebulia kuTvnilebiTi nacvalsaxeli
naTesaobiT brunvaSi(���������� I aoristis kavSirebiTi kilo II
kavSirebiTis mwkriviTvea TargmanSi(daemkÂdros), kavSirebiTiTvea
momavali drois zmna davemkÂdro, magram aseve momavali drois
ukve II xolmeobiTis formiT gvevlineba – viqceodi.
SenarCunebulia windebuliani konstruqciebi(mis Tana, maT
Soris).
me da mamaÁ Cemi movideT da savane mis Tana vyoT, xolo, vinaÁTgan kaci
taZar sulier RmrTisa iqmnas. 2.4
berZnuli sintaqsis tendencia, zmnis winadadebis TavSi moqcevisa
qarTulSi, am SemTxvevaSi, darRveulia. sityva taZris saxeli ukve aq aris
rac misi sakuTrivi dasaxelebaa. aRwerilobiTi forma momavlis
droisa amave droiTaa warmodgenili qarTulSi – iqmnas.
qarTulSi, aqac, zmnebi kavSirebiTis mwkrivis formiT warmogvidgeba.
Sdr.: ...taZarni RmrTisa cxovelisani xarT... pavle, 2 korinT., 6.16
maSin ganeSorebis RmerTSemosili igi suli yovlisagan survilisa
xilulTa maT eklesiaTa wesTa da gangebulTagan da dResaswaulTa,
romelTa kacni aRasruleben. 2.5
qarTulis bolo winadadebas berZnulSi mxolod erTi sityva
57
warmoadgens kuTvnilebiTi formiT mr. ricxvSi - survili
gadmocemulia sityviT , xolo xiluli mTargmneliseuli
dakonkretebaa. RmerTSemosili(berZnulidankalkirebuli
kompozitia da misi leqsikuri komponentebidan pirveli nawili identuria
orive enaSi, xolo meore nawili samoselis semantikas unda ukavSrdebodes
qarTulSi, zmna ki tarebas niSnavs Zvel berZnulSi. vnebiTi gvaris
Sinaarsi SenarCunebulia TargmanSic(ganeSorebis -).
Sinagan aqun WeSmariti msxuerpli – guli wmidaÁ da suli mdabali da
sakurTxeveli SesawiravisaÁ, mimtevebeli codvaTaÁ, sulieri igi cremli 2.7
umniSvnelo gansxvavebebis miuxedavad monakveTebi igiveobrivni arian.
mdabals berZnul variantSi gamoxatavs mimReoba rac
tanjvas, dangrevas, gatexvas, gangmirvas gulisxmobs, anu, sinanulisagan
datanjul suls unda aRniSnavdes. guli wmidaÁ ZvelberZnul dedanSi ar
aris.
Sinagan aqun sasufeveli caTaÁ, viTarca ityÂs, viTarmed, sasufeveli caTaÁ
Sinagan Tquensa ars. 2.7
qarTulSi ar aris naxsenebi ierusalimi. windebuli windebuladve aris
gadmotanili TargmanSi: Sinagan Tquensa.
mieriTgan sulieri igi kaci sulieriTa TualiTa xedavn yovelsa da
sulierTa SesawiravTa Seswiravn. 2.8
qarTulSi Camatebulia kaci ... xedavn yovelsa, xolo Sesityvebas
SesawiravTa Seswiravn dedanSi Seesabameba aseve ori sityva
rac, bukvalurad, msxverplad mitanas, miZRvnas niSnavs. bolo zmnis
awmyos mwkrivi(aq awmyos xolmeobiTia(Seswiravn).
rameTu suli ars RmerTi da TayuanismcemelTa misTa suliTa
WeSmaritebisaTa jer ars TayuaniscemaÁ. 2.8
58
Kkalkirebulia modaluri konstruqciac: jer ars TayuaniscemaÁ -
moqmedeba sawyisiTa da damxmare zmniT aris gadmocemuli.
berZnulis braldebiTi brunva mr. ricxvisa qarTulSi micemiT brunvaSi
dgas amave ricxviT(TayuanismcemelTa), xolo dedniseuli
adgilis garemoeba TargmanSi ubralo damatebaa(suliT).
Sdr.: sul ars RmerTi, da TayuanismcemelTa misTa suliTa da
WeSmaritebiTa Tana-ac TayuaniscemaÁ(ioane 4,24).
Seved saunjesa Sensa da dahÃaS kari Seni da iloce mamisa Senisa mimarT
farulad. 2.15
qarTulSi ar aris ganmazogadebeli pirveli winadadeba. dedniseuli
micemiTi brunva TargmanSi naTesaobiTis TandebuliT aris
Canacvlebuli(mamisa Senisa mimarT). pirveli da mesame
gardauvali zmnebi berZnulSic saSual-moqmedebiTi gvariTaa(Seved,
iloce), xolo meore gardamavali zmna – moqmedebiTi gvaris
aoristiT(dahÃaS). piri da ricxvi samive SemTxvevaSi meorea da
mxolobiTi. berZnulis windebuliani konstruqcia qarTulSi viTarebiTi
brunviT aris mocemuli: - farulad. sainteresoa, rom wina
winadadebis arTroni bolo winadadebaSicaa. sainteresoa, rom qarTulSi
fiqsirdeba windebuliani forma, xolo berZnulSi – ara(mamisa Senisa
mimarT-
Sdr.: ... Seved saunjesa Sensa da dahÃaS kari Seni da iloce mamaisa
Senisa mimarT farulad(maTe 6.6).
da mamaÁ Seni, romeli xedavs dafarulTa, mogagos Sen cxadad. 2.15
mTargmnels amjeradac zmniT gadmoaqvs berZnulis
mimReoba(xedavs), ugulvebelyofilia agreTve berZnuli
windebuliani konstruqcia da originalis adgilis garemoeba. pirvel
SemTxvevaSi, TargmanSi pirdapiri damatebaa (dafarulTa),
59
xolo meore SemTxvevaSi - viTarebis garemoeba(cxadad).
momavlis Sinaarsi dedanSi sakuTriv am drois mxolobiTi ricxvis III piris
formiT aris gamoxatuli TargmanSi – II seriis II
kavSirebiTis imave piriTa da ricxviT(mogagos).
Sdr.: da mamaÁ Seni, romeli xedavs dafarulTa, mogagos Sen cxadad(maTe
6.6)
da esaiaÁs mier ityÂs: vis mivxedne, garna mdabalsa da myudrosa, da romeli
Zrwodis sityuaTagan CemTa. 2.16
aq qarTuli teqsti TiTqmis igiveobrivia berZnulisa. berZnulis
mimReoba(braldebiTi brunviT) isev damokidebuli winadadebis
zmniT(xolmeobiTis formiT) aris naCvenebi TargmanSi(Zrwodis).
ricxvi Sesabamisia.
ukeTu vinme codos da Seinanos, da kualad Sevardes codvasa mas Sina, cud
iqmnebisa sinanuli igi da SromaÁ, romeli aCuena, ufroÁsad, ukueTu
codvasa mas Sina mokudes? III
berZnul monakveTSi ar aris mxolod romeli aCuena. I aoristis
mimReobis fardi qarTulSi zmnaa(codos), xolo berZnulis
Sinaarsobrivi kalkia Sevardes codvasa mas Sina -
arTronisa da windebuliani formis sinTezi codvasa mas Sina, dedanSi aris
- Secodebis Semdeg. amaoebis, arafrobis azri qarTulSi
gadmocemulia fraziT cud iqmnebis, xolo berZnulSi mas daRupvis,
ganadgurebis, dangrevis Sinaarsi aqvs( zmnebi II kavSirebiTs
formiT aris mowvdili qarTulSi, xolo berZnulSi - I aoristis
kavSirebiTi kiloTi pirvel or SemTxvevaSi(, imperfeqtis
saSual-vnebiTi gvaris mravlobiTiT (mesame SemTxvevaSi(da
moqmedebiTi gvaris imave drois mxolobiTiT(meoTxe
SemTxvevaSi(piri yvela SemTxvevaSi mesamea.
60
amis pirisaTÂs ityÂs ezekiel winawarmetyueli: ukeTu miaqcios marTalman
simarTlisagan TÂsisa da qmnes boroti yovlisa misebr usjuloebisa,
romel qmna usjuloman, yoveli samarTalni misni, romel qmnna, ara
moviÃseno SecodebiTa misiTa, romel qmna, codvaTa Sina misTa, romel coda,
ukueTu mas Sina mokudes. 3.1
TargmanSi winaswarmetyvelis atribucia itvirTebs sityva Sinaarss,
rac, daaxloebiT, RmrTis rCeuls, warmogzavnils, misgan xeldasxmuls
niSnavs. amjerad zmniT berZnulis infinitivia gadmocemuli
TargmanSi( – miaqcios,qmnes). pirdapiri kalkia:
- codvasa mas Sina, mas Sina. magram aqve,
qarTulisaTvis ufro bunebrivi moqmedebiTi brunviTaa gamoxatuli Zveli
berZnulis windebuliani forma:SecodebiTa misiTa.
sainteresoa, rom zmna berZnulSi kavSirebiTi kilos vnebiTi gvaris
aoristis III piris mravlobiTi ricxvis formiTaa
mocemuli(qarTulSi – II kavSirebiTis I piris mxolobiTi ricxvis
formiT, Tanac moqmedebiTi gvaris zmnaa. Targmani, SeiZleba iTqvas,
sityvasityviTia.
Sdr.:(ezekieli, 3,20)
aravin dasdvis Ãeli erquansa da marTlukun xedavn da waremarTis igi
sasufevelsa caTasa. 3.7
originalis zmna mimReobiT aris micemuli, xolo pirdapiri obieqti,
Sesabamisad, braldebiTi brunviT(dasdvis Ãeli). waremarTis
– am sityvas Tavisi pirdapiri Sesatyvisi aq ar aqvs, igi mTargmnelis
moZebnili Sesabamisia - da ufro iTargmneba, Tu Zveli
qarTulis terminiT vityviT, rogorc SemZlebelyofa. mTlianad
61
ugulvebelyofilia windebuliani
formebi(erquansa, sasufevelsa).
Sdr.: ... aravin dasdvis Ãeli saÃnvelsa da xedavn igi gareukun da
warmarTebul arn sasufevelsa RmrTisasa(luka 9,62).
ukueTu vinme ber iyos da uZlur da sulmokle da ver eZlos monazonebisa
wesTa moRuawebaTa aRsrulebad, viTar uZlos sinanuli codvaTa TÂsTaÁ? IV
sulmokle(berZnulis Sinaarsobrivi kalkia. Targmani
gavrcobilia (monazonebisa wesTa moRuawebaTa aRsrulebad -
vxedavT, sawyisi sawyisiTvea gadmocemuli, viTarebiTi
brunviT. berZnulis momavlis modalur formas TargmanSi Seesabameba II
kavSirebiTis imave Sinaarsis forma(eZlos, da ar aris sawyisi
xsna.
ufali Cueni iesu qriste brZanebs, viTarmed: ,,uReli Cemi tkbil ars da
tÂrTi Cemi mcire“. 4.1
uflis saxeli TargmanSi ufro konkretulad da ganvrcobiladaa
warmodgenili, vidre originalSi. es erTi maxasiaTebelia am teqstebis
urTierTmimarTebisaTvis. berZnulis naTesaobiTi brunvis saxelisa da
mimReobis konstruqciis fardi qarTulSi saxelobiTi brunvis qvemdebarisa
da zmnis konstruqciaa(ufali Cueni iesu qriste brZanebs).
Sdr.: rameTu uReli Cemi tkbil ars, da tÂrTi Cemi subuq ars. maTe, 11.30
ganiSoreT tyuili, ityodeT WeSmaritsa kacadkacadi moyusisa Tana, rameTu
varT urTierTas asoeb 4.10
mimReoba med-pass-isa (isev da isev zmniT aris gadmocemuli,
ganusazRvrelobiTi nacvalsaxeli (yoveli) – aseve zogadi
nacvalsaxeliT - kacadkacadiT.
,,amisTÂs ganiSoreT tyuili, ityodeT WeSmaritsa kacadkacadi moyusisa
TÂsisa Tana, rameTU varT urTierTars asoeb“. (pavle, efeselTa mimarT, 4,25)
62
mze nu dagaswrobs ganrisxebasa Tquensa, nu scemdiT adgilsa eSmaksa,
mparavi nu iparavn, aramed ufroÁsRa Sureboden da iqmoden ÃeliTa TÂsiTa
keTilsa, raÁTa aqundes vis igi undes micemad yoveli. 4.11
dagaswrobs gadmocemulia brZanebiTis formiT da niSnavs
mzis Casvlas. pavles epistoleSi gamoyenebulia sityva ,,dahvaln’’(ebr., 4,25-
30); scemdiT-micemas niSnavs. infinitivi asevea qarTulSic,
viTarebiT brunvaSi(micemad). berZnulSi ar aris vis igi undes,
xolo qarTilSi – mimReoba naTesaobiTi brunvisa(
dedniseuli zmnebi imperativis formiT asevea TargmanSic(iparavn,
Sureboden). rogorc xSirad xdeba, berZnulis mimReoba zmnaa
qarTulSi(iqmoden).
Sdr:. ,,guli giwyreboden da nu scodavT: mze nu dahvaln ganrisxebasa
Tquensa. nu scemT adgil eSmaksa. mparavi nuRara iparavn, aramed ufroÁsRa
Sureboden da iqmoden keTilsa TÂsiTa ÃeliTa, raÁTa aqundes micemad, vis-
igi uÃmdes“. (pavle, efeselTa mimarT, 4.26-28)
sityuaÁ uSueri piriT TqueniT nu gamovaln, aramed igi iyos keTili
aRsaSenebelad saÃmrisa mis, raÁTa misces madli msmenelTa maT da nu
SeawuxebT sulsa wmidasa RmrTisasa, romliTa aRibeWdeniT dRed
gamoÃsnisa. 4.12
berZnulis windebuli qarTulSi moqm. br.-iT aris gadmocemuli (romliTa
- ), berZnulis brZanebiTis forma qarTulSi awmyos xolmeobiTiT
gadmoicema(gamovaln)
,,yoveli sityuaÁ uSueri piriT TqueniT nu gamovaln, aramed raÁ-igi iyos
keTili aRsaSenebelad saÃmrisa mis, raÁTa misces madli msmenelTa maT. da
nu SeawuxebT sulsa wmidisa RmrTisasa, romliTaca-igi aRibeWdeniT dRed
gamoÃsnisa“. (pavle, efeselTa mimarT, 4.29-30)
63
xolo kacTa ars ukue aRsarebaÁ sargebel friad, garna ara jer ars
umecarTa da gamoucdelTa Tana aRsarebaÁ 5.5
sityva kacTa BberZnul dedanSi ar aris.
xolo hpoo Tu kaci sulieri, gamocdili da SemZlebeli kurnebad, aRuvare
mas yoveli brali Seni urcxuenelad da sarwmunoebiT, ara viTarca kacsa,
aramed viTarmca winaSe RmrTisa ityode. 5.7
pirveli zmna orive enaSi kavSirebiTis SinaarsiTaa(hpoo).
damatebulia: yoveli brali Seni, xolo zmna infinitiviT aris
gamoxatuli(aRuvare - ,aseve windebuli winaSe da Sesabamisad,
saxeli naTesaobiTi brunviT gvevlineba, nacvlad dedniseuli iribi
damatebis micemiTi brunvisa, Sinaarsi gamkveTrebulia azrobrivi
gameorebiT(ityode). mimReobisa da infinitivis konstruqcia aseve gvevlineba
TargmanSic(SemZlebeli kurnebad), oRond braldebiTi
brunvis kuTvnilebiTi nacvalsaxelis gareSe. sainteresoa, rom
windebuliani konstruqcia ar fiqsirdeba berZnul variantSi, da qarTulSi
aris(viTarmca winaSe RmrTisa). Ees mxoloddamxolod qarTul
enaze Zveli berZnuli enis did gavlenas mianiSnebs.
ziarebaÁ qristes saidumloTaÁ zedaÁszeda jer arsa, anu JamiTiJamad. VI
wmidaÁ mociquli pavle ityÂs: gamoicaden kacadkacadman Tavi TÂsi da esreT
purisa misgani Wame da sasumelisa misgani sun. 6.1
mociqulis saxeli originalSi naxsenebi ar aris. naTesaobiTi brunvis
awmyos mimReobas qarTulSi zmna Seesabameba amave droiT(ityÂs).
zmnebi orsave teqstSi brZanebiTis formiT gadmoicema, Cveni azriT, zmna
Wamas aklia brZanebiTis niSani n.
64
pavle mociqulis sityvebis citireba aqac zustia: gamo-Ra-icaden kacman
Tavi TÂsi da esreT purisa misgan Wamen da sasumelisa misgan sun. (I korinT.
11.28)
rameTu romeli araRirsad Wamdes da sumides, dasasjelad Tavisa TÂsisa
Wams da suams, rameTu ver gamoikiTxna Ãorcni uflisani. amisTÂs friad
arian Tquen Soris uZlur da hrulis mravalTa. 6.2
berZnulSi ori sinonimia qarTuli uZluris
Sesabamisi(, xolo mimReobebi damokidebuli winadadebiT
aris gadmocemuli(romeli ... Wamdes da sumides), es erTi,
ase vTqvaT, stabiluri niSania am ori teqstis, da Sesabamisad, am ori enis
urTiarTmimarTebisaTvis.
Sdr:. ,,xolo romeli araRirsad Wamdes da sumides, dasaSjelad Tavisa
TÂsisa Wams da suams, rameTu ver gamoikiTxna Ãorcni uflisani. amisTÂs
mraval arian Tquen Soris uZlur da sneul da wvanan mravalni.“ (pavle, I
korinT., 11,29-30).
Sinaarsobrivi gansxvaveba mxolod erT sityvaSia – xelnaweris hrulis
sanacvlod, saxarebaSi gvxvdeba wvanan sityva.
ukueTumca TavTa TÂsTagan vikiTxevdiT, aramca ganvikiTxeniT, xolo gan-Tu-
vikiTxviT qristes mier, ganviswavlebiT, raÁTa ara soflisa Tana
davisajneT. 6.3
pirveli winadadeba orive monakveTSi vnebiTi gvaris zmnebiT gadmoicema,
isini, SeiZleba iTqvas, zedmiwevniT igiveobrivni arian. sagulisxmoa, rom
zmnis gramatikuli forma, mxedvelobaSi gvaqvs gvari, piri da ricxvi, erTi
da igivea orsave variantSi(davisajneT). prdapiri Targmania -
soflisa Tana(, Tumca dednis windebulian formas micemiTi
brunviT TargmanSi Tandebuliani reduqciuli forma naTesaobiTi brunviT
warmoadgens. uflad xelnawerSi qristes saxelia.
65
Sdr.: ,,rameTu ukueTumca TavTa TÂsTa ganvikiTxevdiT, aramca
ganvikiTxeniT, xolo gan-Tu-vikiTxviT, uflisa mier ganviswavlebiT, raTa
ara soflisa Tana davisajneT“. (pavle, I korinT. 11,31-32)
amaT sityuaTagan sacnaur ars, viTarmed jer ars winaÁTve ganwmedaÁ Tavisa
TÂsisaÁ yovlisagan bilwebisa sulisa da ÃorcTaÁsa da esreT miaxlebad
wmidaTa maT saidumloTa, raÁTa ara dasasjelad sulisa da ÃorcTa
gueqmnas. 6.4
qarTulis pirveli Sesavali winadadeba berZnulSi erTi sityvaa:
cxadia.� azrobrivi da gramatikuli TvalsazrisiT, zustad aris
Targmnili mTeli monakveTi, Tumca dedanSi ar aris sulisa daãÃorcTaÁsa,
bilweba qarTulSi gadmotanilia rogorc samtro, sawinaaRmdego(,
xolo saerTod ar Cans naTesaobiTis forma saqme),� dasjis
Sinaarss eTanadeba daRupvis, dakargvis, ganadgurebis, ubedurebis
Sinaarsi(damxmare zmnasTan erTad – gueqmnas(
ravdenisa pirisagan iqmnebian kacTa zeda brZolani siZvisani da Zilsa Sina
dinebani? VII
pirdapiri Targmania ravdenisa pirisagan(da
niSnavsTvisebas, saxes, Cveulebas, xasiaTs, iqmnebian - da kacTa zeda
- ,berZnuli enis gramatikuli kalkebia. Targmani gavrcobilia
– berZnulis erTi sityvis gadmosacemad qarTulSi mTeli frazebia
gamoyenebuli - brZolani siZvisani(, Zilsa Sina
dinebani(
viTarca Tques wmidaTa mamaTa, oTxTa pirTagan iqmnebis: simÃurvalisagan
bunebiTisa, romeli aRetyinebis Wamisagan da sumisa, Zilisa da zuaobisagan,
anu gankiTxvisagan moyusisa, anu Surisagan eSmakTasa, odes gixilnen
warmarTebasa Sina saRmrTosa. 7.1
66
qarTulSi ar aris gadmotanili berZnuli med-pass-is naTesaobiTi
brunvis mimReoba (dakavSirebuli), aseve ar aris mimReoba
(mcodveli), magram aris sityva moyuasi. ar aris I piris
nacvalsaxeli braldebiT brunvaSi, aseve gamotovebulia sityva
risxvisagan. Oobieqturi wyobis zmna kavSirebiTis SinaarsiT unda
iyos meore pirisadmi mimarTebiT(gixilnen), amave SinaarsiTaa meore zmnac,
oRond I pirisadmi mimarTebiT(berZnulis windebuliani
konstruqciaa gamoyenebuli qarTulSi, magram ara Tavisi pirdapiri
TargmaniT(warmarTebasa Sina saRmrTosa -
erTi igi Semaginebeli da erTi igi ganmwmedeli – dinebaÁ igi TeslisaÁ da
dinebaÁ igi cremlTaÁ. da viTarca yoveli codvaÁ, romeli codos kacman,
gareSe ÃorcTaÁsa ars, xolo romeli isiZvides, ÃorcTagan TÂsTa miscems
mtersa reca Sesawiravad Teslsa mas. 7.3
qarTul teqstSi ar aris (xSirad), (viTomc),
dakonkreteba. Ddedniseuli mimReobebi mimReobebadve aris
TargmanSic(Semaginebeli,ganmwmedeli), xolo berZnuli
mimReoba damokidebuli winadadebiTaa gadmocemuli (romeli
isiZvides).
egreTve, yoveli saqme keTili, raca qmnas kacman, gareSe ÃorcTa ars, xolo
cremlni arsebisagan guamisa Cuenisa Seiwirvian RmrTisa, viTarca igi
sisxli wmidaTa mowameTaÁ Seiwira. 7.4
berZnulis I aoristis kavSirebiTi kilos III piris zmna qarTulSi
II xolmeobiTis III piriT aris gadmotanili(qmnas). es SeimCneoda wina
monakveTSic, magram perifraziT(codos).
axlandeli drois saSual-vnebiTi gvaris III piris mxolobiTi ricxvis
zmna vnebiTi gvariTve da imave droiTa da piriT, oRond
mravlobiTi ricxviT gvevlineba TargmanSi(Seiwirvian). unda iTqvas, rom
67
berZnuli zmnis SinaarsSi sakuTriv Sewirva ar devs, igi ufro miyvanas,
mitanas gulisxmobs. qarTul variantSi emocia gaZlierebulia imave zmnis
gameorebiT(Seiwira.)
Sdr:. ,,yoveli codvaÁ, romeli qmnes kacman, gareSe ÃorcTa ars“. (pavle,
I korinT., 6,18)
amisTÂs jer ars yovlad sinanulisa da cremlTa daTxevisa, dacvaÁ TavTa
CuenTaÁ codvaTagan, raÁTa ara kualad SevagineT sulni da Ãorcni
Cuenni.7.5
berZnulis saSual-vnebiTis sawyisi qarTulSi aseve
sawyisiTa da ukuqceviTi nacvalsaxeliT aris gadmocemuli. niSandoblivia,
rom berZnuli zmnis moqmedebis sakuTar Tavze ganxorcielebulobis
Sinaarsi mTargmnelma ar dakarga.
rameTu Znel ars, ukueTu vinme daeCÂvos ganrcxad samoslisa sulisasa,
romel arian Ãorcni, da kualad SebRalvad. 7.6
TargmanSi aris samoseli sulisa, originalSi ki - samosaeli
Ãorcisa(). berZnuli enis infinitivi qarTulSi
damokidebuli winadadebis zmniT aris mowodebuli da Semdeg mosdevs mas
isev infinitivi rac asevea qarTulSic, viTarebiTis brunvis formiT
– ganrcxad.
rameTu mravalgzis ganrcxaÁ da kualad SebRalvaÁ gancueTil Zuel-hyofs
da merme, odes daZueldis da daberdis, ganrcxadca veRara eZlos. 7.7
qarTulSi ufro gamkveTrebulia movlena(kualad SebRalvaÁ).
sainteresoa, rom sawyisebad gvevlineba TargmanSi originaliseuli
mimReobebi(ganrcxaÁ- SebRalvaÁ- berZnuli kalkia
ganrcxadca veRara eZlos - , aseve perifrazirebuli
gancueTil Zuel-hyofs -
68
iyo igi miSuebaÁ lazare glaxakisa, acada kualad ganrRueulisaÁ mis
misatevebelad codvaTa, viTarca hrqua: ,,aha, esera, ganikurne, nuRara
codav“. 8.3
dawvas niSnavs, qarTulSi igi misatevebelad sityviTaa
gadmosuli, xolo pasiur konstruqcias Seesabameba zmna
ganikurne. Mmitovebulobis Sinaarsi erT sityvaSia gadmocemuli vnebiTi
gvariT berZnulSi, xolo TargmanSi igive Sinaarsi sawyisiTa da damxmare
zmniT gadmovida(iyo igi miSuebaÁ). esec kidev erTi gamovlineba
berZnuli enis didi gavlenisa qarTul enaze.
Sdr.: aha, cocxal iyav da nuRara scodav, raÁTa ara uZÂresi raÁme geyos
Sen. iovane, 5.15
aseTi saxe aqvs
mas berZnul saxarebaSi.
da miecnes winawarmetyuelnica tyueobad wesad da sargebelad erisa mis.
8.6
II kavSirebiTis vnebiTi gvaris zmnas dedanSi I aoristis forma
Seesabameba amave gvariT(miecnes- isev ugulvebelyofilia
windebuliani konstruqcia da igi qarTulisaTvis specifikuri brunviT aris
mocemuli(tyueobad wesad...). saxeli artikliT
gvevlineba qarTul variantSi(erisa mis).
uxms gamoZiebaÁ Tavsa Soris TÂsa mizezsa mis miSuebisasa da ganmarTlebad.
8.7
berZnuli sawyisi qarTulSic sawyisiT aris gadmocemuli viT.
br.-Si. aseve berZnulis kalkia uÃms gamoZiebaÁ, Tumca es sityva originalSi
saerTod ar Cans. Aaseve kalkirebulia, rogorc es umetes SemTxvevebSi
xdeba, windebuliani konstruqcia(Tavsa Soris TÂsa-
69
viTarca ityÂs mociquli: ,,ukueTumca TavTa TÂsTa CuenTa ganvikiTxvidiT,
aramca ganvikiTxeniT, xolo gan-Tu-vikiTxviT, RmrTisa mier ganviswavlebiT,
raÁTa ara soflisa Tana davisajneT. 8.10
es ori monakveTi droebSic ki emTxveva erTmaneTs.
rameTu mravalgzis codavn raÁTa kaci da ara inanis, mouvlinnis RmerTman
gansacdelni da Wirni da gansacdelisa mis mier movidis mecnierebad,
viTarca SeemTxÂa nabuqodonosors da manases, viTarca weril ars: ,,WimiTa
da aRÂriTa qcevad Rawuni maTni, romelni Sen ara mogeaxlnen. 8.11
orive monakveTi igiveobrivia qarTuli da berZnuli enebis
Taviseburebebis gaTvaliswinebiT. xolmeobiTis SinaarsiTaa qarTulSi
zmnebi, romelTac pirvel winadadebaSi dedniseuli braldebiTi brunvis
mimReobebi Seesatyviseba(codavn-inanis). wyvetilis
formas(SeemTxÂa) Seesabameba I aoristis saintereso Sesityvebaa
kalki movidis mecnierebad -
Sdr.: WimiTa da aRÂriTa uqcine Rawuni maTni, romelni Sen ara
mogeaxlnes(fsalm.,4.31)
xolo romeli miSuebiTa RmrTisaÁTa eSmakisa mier movides gansacdeli,
risxviTa da mwuxarebiTa da usasoebiTa aRavsebs sulsa kacisasa. 8.13
zusti Sinaarsobrivi Targmania pirveli winadadeba, magram sainteresoa,
rom sawyiss miSuebiTa, dedanSi azrobrivad efardeba micemiTis
mimReoba zmnidan da igi gzis daTmobas niSnavs.
qarTulis zmna isev mimReobaa berZnulSi saSuali gvaris identobiT
(movides -
70
samarTalni da gankiTxvani RmrTisani miuwdomel arian da gamouTqumel.
amisTÂs ara jer ars gankiTxvaÁ kacisaÁ, vidre mun dRedmde. 9.1
berZnulSi ar aris sityva samarTlis Sesabamisi.
gamoukvleveli), misi fardia qarTulSi – gamouTqumel.
msazRvrel-sazRvrulis urTierTmimarTeba dedanSi prepoziciuria,
TargmanSi – postpoziciuri. zustadaa gadmosuli sityva miuwdomelis
semantika(aRwerilobiTi formiTaa gamoxatuli moqmedeba orsave
teqstSi(ara jer ars gankiTxvaÁ - Targmani zedmiwevniTia.
vinaÁTgan ara daimarxen mcnebani Cemni da brZanebani, romel gamcen Sen,
ganixeTqos mefobaÁ Seni ÃelTagan SenTa da mivsce monasa Sensa, garna
dReTa SenTa ara vyo ese daviTisaTÂs, mamisa Senisa. 9.4
winadadeba qarTulSi iwyeba mizezis zmnizediT vinaÁTgan, xolo
berZnulSi – viTarebis garemoebiT , romelic iTargmneba, rogorc
nacvlad.dednis mimReoba originalSi isev da isev zmna, oRond igive
gramatikuli droiT, wyvetiliT(daimarxen- berZnulSi ganiÃeTqos
ormagi aRniSvnaa - qarTulSi igi vnebiTi gvarisaa, xolo
berZnulSi mocemulia mimReobiTa da moqmedebiTi gvaris momavali drois I
piriT.davalebas, brZanebas niSnavs, qarTulSi ki
gadmocemulia zmniT – gamcen. windebuli
SenarCunebulia(ÃelTagan SenTa).
Sdr.:(mesame mefeTa,11.11-12)
xolo Sen, sificxliTa magiT SeniTa da SeunanebeliTa guliTa, iunjeb
Tavisa Senisa risxvasa dResa mas risxvisasa da gamoCinebasa simarTlisa
sjulisa RmrTisasa, romelman miagos kacadkacadsa saqmeTa maTTaebr. 9.7
71
qarTulSi gadmotanilia, rogorc Seunanebeli. sificxle,
berZnulSi ufro ulmobelobas, sisastikes niSnavs,
zusti Sinaarsobrivi Targmania iunjeb - da Segrovebas
gulisxmobs, aseve zustia miagos Sesabamisad , da igi micemaa.
pavle mociquli afrTxilebs romaelebs: ,,xolo sificxliTa magiT
SeniTa da SeunanebeliTa guliTa iunjeb Tavisa Senisa risxvasa dResa mas
risxvisa da gamoCinebasa da marTlmsajulebisa RmrTisasa. romelman miagos
kacadkacadsa saqmeTa misTaebr“. (pavle, romaelTa mimarT, 2,5-6).
rogorc vxedavT, citireba zustia.
ityÂs RmerTi winawarmetyuelisa angiaÁs mier: ,,Cemi ars oqroÁ da vecxli
da viTarca menebos, mivsce igi. aw ukue, yovelsa kacsa mdidarsa RmrTisa
mier aqusa simdidre. X
naTesaobiTi brunvisa da mimReobis gansazRvrebiT konstruqcias
qarTulSi qvemdebarisa da Semasmenlis konstruqcia anacvlebs pirvel
winadadebaSi(ityÂs RmerTi). SenarCunebulia
windebuli(winawarmetyuelisa angiaÁs mier). momavali
drois formebi(dakavSirebiTis formebiTaa gadmosuli
qarTulSi(menebos, mivsce). niSandoblivia, rom qarTulSi gamoyenebilia
pasiuri konstruqcia, xolo berZnulSi – ara(aqusa simdidre -
mimReobaa sityva mdidari(
rameTu brZoliTa da sisxlTa daTxeviTa, da parviTa, cru ficiTa, tacebiTa
da qrTamis aRebiTa, da yovliTa usamarTloebiTa simdidre mougia, ver Ãel
ewifebis Tqumad, Tu RmrTisa mier gan[mdidrda, aramed eS]makisa da codvisa.
10.3
msgavseba zedmiwevniTia. kavebSi Casmuli monakveTebi berZnuli teqstis
meSveobiT davadgineT. isev ugulvebelyofilia berZnulis windebuliani
konstruqcia da igi qarTulSi moqmedebiTi brunviTaa
72
gadmocemuli(brZoliTa). TargmanSi ar aris tyveobis
( aRmniSvneli sityva, dedanSi ar aris sisxlTa daTxeviTa, mougia
zmnas Seesabameba mimReoba zmnidan da Segrovebas, Tavi
moyras gulisxmobs, Uumeteswilad, viciT, rom berZnulis mimReoba
qarTulSi damokidebuli winadadebaa. isev zustad kalkirebulia Ãel
ewifebis Tqumad - vxedavT, rom berZnuli infinitivi qarTulSi
xSirad viTarebiTi brunvis formiT gvxvdeba. ver uaryofiTi nawilakis
Sinaarsobrivi Sesabamisi dedanSi pirveli winadadebis uaryofiTi
nacvalsaxelia(Cveni azriT, TargmanSi mimarTebiTi nacvalsaxeli
aklia.
aramed igini xolo, romelni Seikreben simarTlisa gzaTagan da ucodvelTa
saqmeTagan, SemZlebel arian Tqumad iobs Tana: ,,ufalman momca da
ufalmanca mimiRo. 10.4
kalkirebulia windebuli, magram Camatebulia sityva gzis
semantika(simarTlisa gzaTagan). zmna Seikreben isev mimReobiTaa
mocemuli, mravlobiTi ricxvis formiT(xolo zustad aris
gadmotanili Sedgenili Semasmeneli dednisa(SemZlebel arian Tqumad -
oRond – mravlobiTi ricxviT, mxolobiTis sanacvlod.
wyvetiliTvea I aoristi warmodgenili(momca-.
usjuloni ig warmarTni ZeTa da asulTa TÂsTa dauklvides Sesawiravad
eSmakTa. aw ukue, Cuenmca raÁ mizezi guaqunda safaseTa da monagebTa
SewirvisaTÂs (11.1), rameTu ukueTu Tavnica Cuenni SevwirneT RmrTisa, arca
maSin Rirsad auracxelTa maT keTilTa wil viqmT ras, romelni saxiersa
mas mouniWebian Cuenda. 11.2
qarTulSi -is Sesabamisad gvevlineba eSmakTa, mimReoba
rac Sinaarsobrivad msxverplad Sewirvas niSnavs, gadmosulia II
73
seriis uwyveteliT – dauklvides. Tavnica Cuenni berZnulSi xorcis,
sxeulis mniSvnelobiT aris mocemuli
sityvis Sesabamisi, rac saCuqars
moiazrebs, gavrcobili Targmania - auracxelTa maT keTilTa. MTargmanis
meore monakveTi identuria dednisa am ori enis Taviseburebebis
metnaklebobis gaTvaliswinebiT, magram sainteresoa pirveli winadadebis
sintaqsi, imitom rom qarTulis saxelobiTi brunvisa da zmnuri
konstruqciis Sesabamisad dedanSi warmodgenilia naTesaobiTi brunvisa da
mimReobis konstruqcia, Tanac naklebad igrZnoba emociuri ritorikac.
romelsa esuas coli da Svilni, da saqmeTa soflisaTa zrunvides, viTar
SeuZlos man saTnoyofad RmrTisa, damarxvad mcnebaTa misTa? XII
axlandeli drois mimReobas TargmanSi I kavSirebiTis
III mxolobiTi ricxvis zmna(zrunvides) eTanadeba. pirdapiri kalkia
berZnulidan – saTnoyofad RmrTisa - , aseve - damarxvad
mcnebaTa misTa( aqve SevniSnavT imasac, rom berZnulis
infinitivi zmnisebr marTavs saxels da igi pirdapiri obieqtis braldebiT
brunvaSi gvevlineba(maSin, roca qarTulSi sawyisi viTarebiT
brunvaSi dgas da saxelic gansazRvrebad aris qceuli naTesaobiTi brunvis
formiT(damarxvad mcnebaTa misTa). saintereso da identuri azrobrivi
Canacvlebaa yola, qona, floba��mimReobisa II kavSirebiTis formiT
esuas.
xolo aw esera vxedavT wmidaTa Sina werilTa moyuareTa RmrTisaTa,
romelni iyvnes sofelsa Sina meuRleTa da SvilTa Tana da simdidresa Sina
saTno-eyvnes RmerTsa. 12.2
wmidaTa Sina werilTa, sofelsa Sina, simdidresa Sina – berZnuli
kalkebia. sainteresoa, rom berZnuli windebulis Sinaarsi qarTulSi
Secvlilia(SvilTa Tana), da gavrcobilia(meuRleTa). mravlobiTi
74
ricxvis zmniTaa gadmocemuli originaliseuli mravlobiTi ricxvisave
mimReoba(saTno-eyvnes RmerTsa -
sada jer ars da umjobes micemaÁ safaseTaÁ, eklesiaTa anu glaxakTa? XIII
Targmani, SeiZleba iTqvas, absoluturad igiveobrivia, oRond umjobes
sityva dedanSi ar gvxvdeba.
viTarca saxarebasa Sina weril ars, kurTxevasa mas marjueniT
mdgomareTasa, odes hrqua: ,,movediT, kurTxeulno mamisa Cemisano“. ararasa
sxuasa aÃsenebs, garna glaxakTa, ucxoTa da SiSvelTa, uZlurTa da
pyrobilTa. 13.1
mciredi gansxvaveba mxolod dasawyisSia: dedanSi ar aris saxarebiseuli
damowmeba, arc TargmanSia uflis saxeli naxsenebi, ar aris axlandeli
drois mimReoba da igi keTilganwyobas, mowonebas niSnavs.
qarTulSi ar aris aseve sityva rac mowyalebas, sibraluls
gulisxmobs. mimReoba TargmanSi sawyisiTaa gadmosuli (kurTxevasa),
misi sinonimi am monakveTSi aris mravlobiTis mimReoba
meore mimReoba(,TargmanSizmnaa(hrqua). qarTulis mimReoba
mdgomareTasa, berZnul dedanSi saerTod ar aris(rogorc viciT, zmnis
gamotoveba winadadebaSi am enis erTi maxasiaTebeli niSania). wyvetili
berZnulisa qarTulSi awmyo droiTaa mocemuli(aÃsenebs -
dedanSi ar aris sityva uZluris Sesabamisi.
Sdr.: maSin hrquas meufeman marjueniTTa maT misTa: movediT, kurTxeulno
mamisa Cemisano...(maTe 25,34).
rameTu mravalTa eklesiaTa Seikribes friadi safase da didZali WurWeli,
da ver keTilad gangebiTa, anu ganiryuna siZueliTa, anu mparavTagan da
warmarTTa ganikrexa. 13.3
75
berZnuli (mouvleli) qarTulSi Canacvlebulia sityva
siZveliT, xolo sityva bolos)aq saerTod ar aris. berZnuli enis
infinitivuri konstruqciebi qarTulSi zmnebiTaa gadmocemuli. berZnulis
viTarebis zmnizedas rac gaumaZRrobas, sixarbes niSnavs,
mTargmneli evfemizms uZebnis, Tan gavrcobilad – friadi safase da
didZali WurWeli, yovelive amas berZnulSi erTi sawyisi gamoxatavs
zmnidan da Sekrebas, mogrovebas gulisxmobs. zustad aris
Targmnili meore winadadeba, anu, sawyisi asevea gadmotanili(ver keTilad
gangebiTa - xolo qarTulis vnebiTi gvaris
zmnebs(ganiryuna, ganikrexa) dedanSi I aoristis III mravlobiTi
Seesabameba(
xolo Cuen, eseviTari odes raÁme SeguemTxÂvos, uwyiTmca, rameTu codvaTa
CuenTaTÂs mivecemiT ÃelTa mterTa CuenTasa samarTliTa miT sasjeliTa
RmrTisaÁTa. 14.5
berZnuli monakveTi ufro imperatiulia(aq ar aris odes
raÁme SeguemTxÂos. saSual-vnebiTi gvaris amave gvariTve aris
gadmosuli qarTulSi – mivecemiT.sityva, rac niSnavs xSirad,
TargmanSi ar aris. codna(uwyiTmca) zmnis fardi dedanSi aris da
iTargmneba – rogorc iTqva, gulisxmobs saRvTo werils. Targmani mainc
zedmiwevniTia.
da garemivaqcie piri Cemi maTgan da mivscen igini ÃelTa mterTa maTTasa, da
daecnes maxviliTa, arawmidebaTa da usjuloebaTa maTTaebr SeemTxÂa. 14.9
I aoristis mxolobiTi ricxvis I piri wyvetiliTvea gadmocemuli
qarTulSic(garemivaqcie). bukvalurad niSnavs
maxvilSi, magram, ra Tqma unda, mTargmneli qarTulisaTvis logikur
formas arCevs da igi mowodebulia ubralo damatebad moqmedebit brunvaSi.
76
viTarca weril ars, viTarmed: RmerTman dahbada kaci da dauteva igi ÃelTa
Sina zraxvisa misisaTa da winaSe kacisa ars cxorebaÁ da sikudili, da
romelsaca saTno-eyos, igica miecemis mas. 14.11
zusti formulaa - viTarca weril ars berZnulis am konstruqciisa -
mTargmneli erTi sityviT ambobs – dahbada, sanacvlod aseTi
Sesityvebisa - frazeologiuri kalkia ÃelTa Sina
zraxvisa misisaTa - Targmanis saTno-eyos Sesabamisi
dedanSi aris I aoristis zmna da ufro dafiqrebas,
mizanSewonilad CaTvlas, gadawyvetas gulisxmobs. vnebiTi gvariTvea
mocemuli zmna miecemis -
xolo qristianeni RmerTsa aRviarebT dambadebelsa da ganmanaTlebelsa
soflisasa. 15.2
qarTulSi mr. ricxvSia qvemdebare, berZnulSi – mx. ricxvSi. qarTulSi I
piria, xolo berZnulSi – III. berZnulis mimReoba zmnidan,
ufro ganmgebelad iTargmneba, vidre dambadebelad, arc meore mimReoba,
aris zusti eqvivalenti ganmanaTlebel sityvisa, igi
winaswar ganWvretas, winaswar danaxvas moiazrebs TavisTavSi. kidev ufro
perifrazirebulia sityva soflis Sinaarsi originalTan mimarTebaSi, mis
nacvlad iq aris da yovelives niSnavs.
xolo romeli irwmunebodes bedsa, daklebul ars igi wesisagan da
sarwmunoebisa qristianeTaÁsa msgavsad warmarTTaÁsa, romelni igi raÁca
SeemTxÂos kacTa, bedsa da varskulavTa miaCemeben ugunurebiT. 15.3
sainteresoa sityvis azobrivi eqvivqlenti TargmanSi
– irwmunebodes. dedniseuli zmna gulisxmobs ufro SeTanxmebas,
Sepirobebas, Sesabamisobas, miRebas, daSvebas, aRiarebas, TargmanSi ki, am
77
konkretuli SemTxvevisaTvis, win wamoweulia rwmenis Sinaarsi.
niSnis dadebis, aRniSvnis, miweris(miewereba) semantika
SesaSuri identurobiT aris mignebuli sityvaSi miaCemeben, gramatikuli
kategoriebic ki SenarCunebulia.
qarTulSi ar aris sityva , rac ganusjelobas niSnavs.
msgavsad – am sityvis fardi berZnulSi aris zusti Targmania
daklebul ars, zmna SeemTxÂos mimReobiT aris
warmodgenili(, da aseTi SemTxveva, rogorc viciT, Cveulebrivia
ara marto am ori teqstis urTierTmimarTebisaTvis, aramed am ori enis
urTierTmimarTebisaTvisac.
Targmani gavrcobilia, anu SeniSneba teqstis mateba:
da saxarebasa Sina ityÂs. 2.4
rameTu aqus Sinagan Tavsa Soris TÂsa mkÂdrad mamaÁ yovlisa mpyrobeli da
mxolodSobili Ze misi, da mRdelTmoZRuari igi didi, romelman ganvlna
cani, viTarca ityÂs mociquli, da suli igi WeSmaritebisaÁ. 2.6
78
tradiciuli kalkia Sinagan Tavsa Soris TÂsa - windebulisa da
ukuqceviTi nacvalsaxelis kombinacia - sityva mkÂdrad dedanSi ar
aris, arc originalSia sityva cecxli -
Sdr.: ,,mivis Cuen mRdelTmoZRuari didi, romelman ganvlna cani...”
(pavle, ebr., 4,14)
amas raÁ wessa moiwios RmerTSemosili igi kaci, mieriTgan arn gulsa Sina
missa, raTa igi Tualman ara ixila da yursa ara esma da gulsa amaT
saqmeTa gamoucdelisaTa ara mouÃda. 2.9
qarTulSi perifrazia: gulsa amaT saqmeTa gamoucdelisaTa -
es ukanaskneli ufro damorCilebas
gulisxmobs. trafaretuli kalkia kompoziti RmerTSemosili(
Sdr.: ,,romeli Tualman ara ixila, da yursa ara esma, da gulsa kacisasa
ara mouÃda...“ (pavle, I korinT., 2,9)
rameTu xedavn guamisa TÂsisa taZarsa sayofel uxilavisa RmrTisa, xolo
JamiTiJamad, odesca ufalman gaumarjos, RirsebiT eziaros wmidasa mas da
patiosansa Ãorcsa da sisxlsa qristesasa da umetesi madli da ganaTlebaÁ
moefinos sulsa missa. 2.11
rogorc wesi, berZnulis mimReoba qarTulSi zmniTaa gadmocemuli
xedavn. iq ukuqceviTi nacvalsaxelia mimReobasTan erTad -
aqedan kalkirebuli am sityvis naTesaobiTi brunva – guamisa
TÂsisa. viciT, rom Zvel qarTulSi es sityva pirovnebas, pirs, hipostass
aRniSnavda, da am mniSvnelobiTaa berZnulSic mocemuli(magram
qarTulSi igi sxeuls unda gulisxmobdes.
xolo Tavadi ufali da meufe Cueni iesu qriste brZanebs: 3.7
79
aw, ukueTu vinme ber iyos da uZlur, ukueTu xolo enebos, araraÁ ars
damayenebel damarxvad mcnebaTa TÂsTa, rameTu, viTarca weril ars, da
wrfel ars sityuaÁ uflisaÁ, yovelni saqmeni simarTliT arian, uyuars
wyalobaÁ da samarTali ufalsa. 4.2 wyalobiTa uflisaÁTa savse ars
queyanaÁ, wrfel arian gzani uflisani da marTalni vidoden mas Sina, xolo
usjuloni mouZlurden. 4.3
4.2 da 4.3 qarTuli monakveTebi gavaerTianeT, raTa ar dagverRvia
berZnuli Sesabamisi monakveTis Tanamimdevroba. (cxadi) – am sityvis
fardi qarTul teqstSi unda iyos aw. TargmanSi daklebulia aRwerilobiTi
forma samagierod, igive Sesityveba ukve
mTargmneliseul azrobriv transformaciaSi gamoiyeneba - damayenebel
damarxvad mcnebaTa TÂsTa, amisda Sesabamisad, Camatebulia ukueTu xolo
enebos. ar fiqsirdeba kalki, magaliTad, am SemTxvevaSi -
simarTliT.
rameTu saxierman da mravalmowyaleman ufalman ara Tqua ganCinebiT, raÁTa
yovelTa qalwulebaÁ da uqorwineblobaÁ daimarxon, arca ganSorebaÁ
soflisagan ganCinebiT ganawesa, aramed kacadkacadisa bunebisa miuSua amaT
saqmeTaTÂs. 4.4
(xedva, CaTvla, miCneva) aor.III p. qarTulSi amave droiT,
wyvetiliTaa gadmosuli, oRond ufro imperatiulia da axlavs viT.
Zmnizeda Tqua ganCinebiT, ganCinebiT ganawesa. SeiZleba iTqvas, sxva teqstia,
BberZnuli mxolod anaxoretebis uqorwineblobas gulisxmobs, qarTuli ki
ufro zogad Sinaarss gadmoscems.
aramed brZanebiTa ganCinebiT guamcno siyuaruli RmrTisaÁ da moyusisaÁ,
simdable da mowyalebaÁ, simSÂde da mSÂdobaÁ, ZÂruxseneblobaÁ,
WeSmaritebaÁ, lmobierebaÁ, locvaÁ, moTminebaÁ. 4.5
80
berZnuli teqsti sul sawyisebiTaa gajerebuli. zmnisa da braldebiTi
brunvis konstruqcia qarTulSi saxeliTa da naTesaobiTi brunviT
gadmovida - siyuaruli RmrTisaÁ, TargmanSi ar aris sityva
tyuili, gamkveTrebulia mSÂdobis Sinaarsi. dedanSi ar aris sityvebi -
WeSmariteba, lmobiereba, mowyaleba. sawyisi ufro TanagrZnobas,
xolo mwuxared darCenas gulisxmobs.
keTil ars aRsarebaÁ codvaTaÁ ... winaSe, anu iqmnebis TÂnier aRsarebisa
sinanuli da mitevebaÁ codvaTaÁ. V
Zveli berZnuli dednis klasikuri kalkia - keTil ars
aRsarebaÁ(damxmare zmnisa da, am
SemTxvevisaTvis, sawyisis erToblioba.
rameTu wmidaÁ ioane maxarebeli da RmrTismetyueli ityÂs: ukueTu
aRuvarneT codvani Cuenni, sarwmuno ars RmerTi da marTal, raÁTa
mogvetevnes codvani Cuenni da ganguwmidnes Cuen yovlisagan sicruvisa. 5.9
evangelisti aq mxolod saxeliTaa naxsenebi. , TavisTavad,
usamarTlobas niSnavs, magram qarTulSi gadmotanilia, rogorc sicruve.
xolo ars sityuaÁ igi mociqulisaÁ, romel Tqua, viTarmed: amisTÂs friad
arian Tquen Soris uZlur da sneul da hrulis mravalTa 6.5. amas
moaswavebs, viTarmed uRirsad ziarebaÁ ara xolo Tu sulisa dasasjel
iqmnebis, aramed ÃorcielTa senTa moawevs da uJamoTa sikudilTa. 6.5; 6.6
originalis Sesabamisi nawili imdenad kompaqturi da kombinirebuli iyo,
gadavwyviteT 6.5 da 6.6 gagveerTianebina. xolo kavSiris Sesabamisad dedanSi
gvevlineba amitom, maSin). TargmanSi daklebulia
rac, daaxloebiT, ase iTargmneba: uRirsad
maziarebelTa mimarT).
81
raodenni saxeni arian RmrTisagan miSuebisa da datevebisani, romlisagan
mivecemiT gansacdelTa sulierTa gina ÃorcielTa, anu codvasa
STavvardiT, anu sneulebani da uZlurebani SeguemTxÂvian da viTar vcnaT,
Tu romeli ars eSmakisagan mowevnuli gansacdeli. VIII
originalSi erTi sityviTaa gadmocemuli qarTulis mTeli
Sesityveba(RmrTisagan miSuebisa da datevebisani),
gamotovebulia zmna da mis funqcias windebuliani konstruqcia
itvirTebs(),ukve identuria qarTulis
codvasa STavvardiT, Tu gaviTvaliswinebT imave berZnuli enisaTvis metad
niSandobliv zmnis klebas. magram, es Sesityveba isedac Sinaarsobrivi
kalkia berZnuli enidan ( zmnidan, rac bijebas, svlas niSnavs)da
Zvel qarTul sityvierebas igi organulad SeuTvisebia. TargmanSi ar Cans
RmrTisagan ganswavlis Sinaarsi (, samagierod, arc
berZnulSia mimReoba mowevnuli. SenarCunebulia windebuliani
konstruqcia(eSmakisagan-
mravalsaxe arian da mravalferad iqmnebis miSuebaÁ da datevebaÁ RmrTisa
mier, xolo umetesi orsaxe ars: miSuebiTa RmrTisaÁTa mizezi, anu
misaqcevelad Cuenda codvaTagan da saswavlad, viTarca ityÂs: netar ars
kaci, romeli ganswavlo Sen, ufalo, rameTu viTarca wurTin mamaÁ Svilsa.
8.1
isev ar aris sityva miSuebaÁ, saxis eqvivalenti dedanSi aris
braldebiTis formiT da ufro niSans gulisxmobs. dedanSi
isev ar aris zmna, gansxvavebiT Targmanisagan(viTarca wurTin mamaÁ Svilsa -
es saxe, ra Tqma unda, fsalmunis citirebaa.
anu garemiqceviTa pirisa misisaÁTa da risxviTa, viTarca hrisxavn mefe
mterTa, viTar igi iyo iudaÁsi ukanaÁsknel, rameTu odes ukurnebel ipova
boroti igi gonebaÁ misi, dauteva igi qristeman. 8.2
82
originalSi ar aris sityva risxviTa, ar aris zmna, romelic mefis
mtrisadmi damokidebulebas gamoxatavs. berZnulSi artiklsa da saxels
Soris mTeli winadadebaa moqceuli, risi azric qarTulSi damokidebuli
winadadebebiT nawevrdeba.
mieca pavleca gansacdelTa da tanjvaTa, aramed simravlisaTÂs saTnoebaTa
misTaÁsa, viTarca gardareuliTa miT gamocxadeboTa. amisTÂs, raÁTa ara
avimaRlo, momeca me sawerteli ÃorcTaÁ, Wirni igi da gansacdelni iyvnes
sawertel. 8.4
berZnulis vnebiTi gvaris zmna amave gvariTaa gadmosuli
qarTulSic(mieca), magram zmna ufro ganswavlas,
dasjasac niSnavs. qarTuli zmna mieca aseve berZnulis Sinaarsobrivi
kalkia da kargad adaptirebuli originalur literaturaSic ki. es
Sesityvebebi, cxadia, pavles epistoleebidan aris aRebuli. amaRleba zmna
mravlobiTi ricxvis formiTaa warmodgenili(Sesityvebebi,
cxadia, pavles epistoleebidan aris aRebuli.
Sdr.: ...raÁTa ara aRvimaRlo, momeca me sawerteli ÃorcTaÁ... pavle,
korinT., 12.7
rameTu anu ampartavnebisagan da zuaobisa, anu gankiTxvisagan sxuaTaÁsa, anu
ZÂrisÃsenebisagan, anu bralobisagan moyusisa da ara TavTa TÂsTa, anu
pirvelqmnilTa codvaTa CuenTaTÂs moiwevian Cuen zeda gansacdelni
marTlmsajulisa uflisa miSuebiTa, anu vnebiTa sulierTa STavrdomaÁ, anu
ÃorcielTa. 8.9
moyusis fardi originalSi aris (sxva). saSual-vnebiTis infinitivi
da ukuqceviTi nacvalsaxeli sawyisi da nacvalsaxelia
qarTulSic – bralobisagan... ara TavTa TÂsTa, xolo bralobisagan
moyusisa, am gamoTqmas calke sityva aqvs dedanSi -
83
perifrazirebulia windebulis kalkirebuli saxiT moiwevian Cuen zeda,
aseve kalkirebulia mTeli CamonaTvali(ampartavnebisagan...).
sawyiss STavrdomaÁ, am konkretul SemTxvevaSi, Tavisi pirdapiri Sesatyvisi
ar moeZebneba, magram igi, TavisTavad, berZnuli enis kalkia.
ese ukue sacnaur ars, viTarmed RmrTisa mier mowevnuli kacsa zeda
swavlaÁ da gansacdeli umjobesisaTÂs, araodes warkueTs sulisagan
keTilsa mas sasoebasa, viTarca iyo iob, romeli yovelTa maT
miuTxrobelTa WirTa Sina sasoebasa mas keTilsa ara warkueTda, viTarca
aCuene Sen TÂTosaxed sxÂTa misTa gonierad madlobani. 8.12
dedanSi mokled mowodebuli TargmanSi bevrad ufro
vrclad aris warmodgenili, winadadebis bolo berZnulisa, qarTulSi Sua
teqstSia CarTuli.
vxedavT vieTme morwmuneTa, romelni iqman ÃorcielTa codvaTa da saqmeni
sawuTrosani ganemarjuebian da gansacdelTagan gamoiÃsnis RmerTi. viTar
ars saqme ese? IX
berZnuli teqsti mimReobebiT aris gamarTuli. pirdapir damatebasTan
aris dakavSirebuli iqman zmnis Sesabamisi mimReoba dedanSi(ara
marto igi, aramed mTeli winadadeba braldebiTi brunviT warmodgenil
gansazRvrebebs gadmoscems. qarTulSi igive Sinaarsi pirian formebSi
nawildeba. Targmani, SeiZleba iTqvas, mniSvnelovanwilad
perifrazirebulia.
rameTu uwyis ufalman kacadkacadisa dafaruli, rameTu mravalni Canan
moqmedad borotTa raTme, xolo farulad aqundis mravali keTili winaSe
RmrTisa. 9.2
sainteresoa zmnaTa Senacvleba Targmansa da dedans Soris. Canan zmnas
berZnulSi Seesabameba da igi danaxvas, dakvirvebas,
84
ganWvretas, gansjas, moazrebas gulisxmobs. ufro usargeblos,
fuWs niSnavs, qarTulSi ki borotis moqmedad aris gadmosuli, dedanSi
qona zmna borotis azrobriv konteqsts ukavSirdeba, TargmanSi ki -
keTilis, iseve rogorc moqmedi berZnulSi dakavSirebulia keTilTan, xolo
TargmanSi - borotTan. winaSe RmrTisa pirdapir aris gadmoTargmnili -
aramed nu geSinin, raJams ganmdidrdes kaci codvili da ganmravldes
didebaÁ saxlisa misisaÁ, rameTu viTarca TivaÁ, msTuad ganÃmes, da viTarca
mxali mwuanvilisaÁ, adre warÃdes. 9.9
I brZanebiTis formas geSinin, berZnulSi aseve med-pass –is II imp-is
eTanadeba. vnebiTi gvariTvea vnebiTi gvaris zmna
gadmotanili(ganmravldes - s Sesabamisi, rac qarTulad,
daaxloebiT, aqedan gamomdinare iTargmneba, Canacvlebulia aramed kavSiriT.
zustadaa gadmosuli mswrafl ganÃmes - droc ki
Sesabamisia.
Sdr.: rameTu viTarca TivaÁ msTuad ganÃmen da viTarca mxali
mwuanvilisaÁ adre damocÂen(fsalm. 36,2).
da viTar winawarmetyuelTa Soris romelTame umetesni da romelTame
umciresni Wirni SeemTxÂnes da egreTve sxuaTa yovelTa wmidaTa Zuelisa da
axlisa sjulisaTa, 9.14
c nawilakis rols ufro asrulebs berZnul winadadebaSi kalkad
vlindeba am konkretul monakveTSiwinawarmetyuelTa Soris -
sasual-vnebiTi gvaris piriani forma TargmanSi
Sedgenili Semasmenelia - Wirni SeemTxÂnes.
kualad ukue, viTar isak flobiT gardaiÃadna dReni misni, xolo iakob –
WiriT. ese sxuaÁ Tu: Cemi ars oqroÁ da vecxli, - ars werilTa Sina. 10.1
85
bolo winadadeba berZnulisa, rac erTi sityvaa(zmnidan da
Tqmas, Sepirobebas niSnavs, qarTulSi mTeli winadadebaa, Tumca ki
berZnuli enis frazeologiuri kalki.
Sdr.:(dab.35.28-29); (angia winaswarm. 2.8)
xolo ese Tu: visica menebos, mivsce igi, ara weril ars, aramed ugunurTa
da vecxlismoyuareTa kacTagan SerTol ars, romelTa hnebavs motacebaÁ
sxuaTagan. 10.2
mateba umniSvneloa.isev qarTuli formula berZnulis vnebiTi gvaris,
aseve saRvTo werilis aRmniSvneli standartuli s nacvlad –
viTarca weril ars. qarTulSi fiqsirdeba pirdapiri damateba igi, xolo
berZnulSi - iribi (berZnulis Sedgenili Semasmenlis saxelad
nawilad mTeli winadadeba vlindeba - rac, rogorc wesi,
qarTulSi damokidebuli winadadebebiT gamoixateba.
maT zeda qmnili qvelissaqme maT zeda TÂsad Sehracxa ufalman. garna arian
eklesianica naklulevanni, romelTa ara aqus saTanadoÁ saÃmari eklesiisaÁ
da keTil ars maTca moRuawebaÁ, xolo mdidarTa eklesiaTa romeli
Seswirvides safaseTa, ara uwyis, raÁ yofad ars mun Sekrebuli igi. 13.2
Ggarna - misi Sesatyvisi dedanSi unda iyos amas garda,
magram)mravlobiTi ricxvis mimReobis zusti azrobrivi
eqvivalentia naklulevanni, igi gavrcobilia damokidebuli winadadebiT
berZnulis naTesaobiTi brunvis formis samagierod (
berZnuli teqsti ufro kategoriuli da imperatiulia -
daaxloebiT ase iTargmneba – romelTac sWirdebaT
Sesawiravi), misi azrobrivi adekvati unda iyos - keTil ars maTca
moRuawebaÁ. isev berZnulis mimReobiTi konstruqcia qarTulis
damokidebuli winadadebiT aris mowvdili(III winadadeba berZnulisa) da
isev aRwerilibiTi formaa kalkirebuli TargmanSi(bolo winadadeba). aq
erTdroulad aRiniSneba matebac da perifrzic.
86
amisTÂs ityÂs ioane oqropiri, viTarmed eklesiaTa ara SemkobisaTÂs aravin
sada braleul iqmna RmrTisagan, xolo glaxakTa ara wyalobisaTÂs geheniaÁ
ganmzadebul ars, cecxli uSreti da dasjaÁ eSmakTa Tana. 13.5
qarTulSi – ramdenime adgilas, xolo berZnulSi saerTod ar aris
damowmeba ioane oqropiris saxeliT (yovel SemTxvevaSi, Cven ar
Segvxvedria). esec erTi niSania mocemuli teqstebisa. windebuliani forma
zustad aris gadmotanili (SemkobisaTÂs- vnebiTi
gvariT aRwerilobiTi formiT gvevlineba TargmanSi - braleul iqmna.
aoristis infinitivi zmnidan, TanagrZnobas, sibraluls
gulisxmobs, rac qarTulSi wyalobad aris gadmotanili. bolo winadadeba
zusti Targmania.
kacTmoyuare da marTlmsajuli RmerTi, raJams guxedvides codvaTa da
usjuloebaTa Sina, moawevs gansacdelTa, raTa viwuarTneT da moviqceT
misa. 14.1
[]
moawevs gansacdelTa aq perifrazis saxiTaa da fardia berZnulis
migvcems mterTa - RmerTis saxeli originalSi
ar gvxvdeba, frCxilebSia Casmuli Cveni codvebi mravlobiTi ricxvis
naTesaobiTi brunviT.
amisTÂs sxuaTa Tana gansacdelTa moiwevis warmarTTa mierca wurTaÁ Cueni,
ara warwymedad, aramed raTa ganviswavlneT, viTarca ityoda ierusalimsa
ieremiaÁs mier. 14.2
windebuliani braldebiTi brunvis arsebiTi saxelebiT aris gadmocemuli
berZnulSi is, rac qarTulSi gadmosulia sawyisad viTarebiT brunvaSi da
miznis garemoebiT damokidebul winadadebad.
xolo mterTa mieces raÁ elmwifebaÁ, ara kama-yvian zomiTi wurTaÁ, aramed
morCilebiTa TÂsiTa ukeTurebisaÁTa qmnian tyueTa zeda mravali boroti,
87
raÁ igi ara sTnavs RmerTsa, romlisaTÂs Tanamdeb arian igini saukuneTa
maT satanjvelTa. 14.4
qarTulSi daklebulia mtris sinonimebi( mravlobiTi
ricxvis mimReobas(TargmanSi enacvleba sawyisi moqmedebiTi
brunviT(morCilebiTa xolo dasaxlebas, damkvidrebas niSnavs da
qarTulSi igi ar aris. tyueTa zeda perifrazia originalis I
pirisa(xoloTanamdeb arian aRwerilobiTi forma dedanSi
vnebiTi gvaris zmnaa zmnidan da migvras, miRebas, miyvanas,
mopovebas niSnavs. aqerTdroulad aRiniSneba perifrazi da teqstis mateba.
rameTu urCuloebani Cuenni moaweven Cuen zeda gansacdelTa, viTarca ityÂs
esaia ierusalimelTaTÂs. 14.6
vin misca iavarisyofad da warwymedad iakobi ÃelTa mterTa misTasa, araTu
RmerTman, romelsaca Sescoda da ar[a] ineba slvad gzaTa misTa, arca
ismina sjuli misi, amisTÂs garemiaqciva piri misi da miscna ÃelTa mterTa
misTasa. 14.7
iakobi mocemulia ara wrfelobiTi, aramed saxelobiTi brunviT, rac
gardamavali periodis niSani unda iyos. I aoristis piriani forma
wyvetiliTvea qarTulSic(misca). misi mniSvneloba, zmnidan, ufro
uaxlovdeba gandevnis, gadagdebis, devnis, dadanaSaulebis Sinaarss.
gaZarcvas niSnavs, qarTulSi igi ganadgurebad, iavaryofad
gadmovida, mravlobiTi ricxvis micemiT brunvaSi da
gamanadgurebels gulisxmobs. windebuliTurT igi unda iyos perifrazi
Sesityvebisa – miscna ÃelTa mterTa misTasa, romelic, TavisTavad, ukve
berZnulis frazeologiuri kalkia. qarTulSi israeli ar aris naxsenebi,
sainteresoa, rom saxeli
88
aqedan gamomdinare, zmnebi mxolobiT ricxvSia, nacvlad berZnulis
mravlobiTi ricxvisa. ineba - ufro gansjas, fiqrs
gulisxmobs. windebuliani konstruqcia qarTuli enis bunebisda Sesabamisad
Secvlilia, magram SenarCunebulia sawyisi - slvad
gzaTa misTa iqve ugulvebelyofilia sawyisi da moqmedeba zmniT
gadmoicemaarca ismina sjuli misi.
qarTul TargmanSi aRiniSneba teqstis kleba:
maSin, viTarca mparavi, Sevidis ukeTuri igi da gankrexis saxli sulisaÁ
mis da iqmnis ukanaÁskneli misi uZÂres pirvelisa. 1.6
89
uZÂres gadmocemulia berZnulSi SedarebiTi xxarisxiT – rac
niSnavs iZulebiTs, damorCilebuls. zustad aris Targmnili saxli sulisaÁ
- aq berZnuli varianti pirdapiri damatebis brunviT
aris gadmocemuli, aseve qarTulic, mogexsenebaT, qarTulSi igi oria.
berZnulis saSual-moqmedebiTis III piri qarTulSi uwyvetelis
xolmeobiTiT gadmodis – iqmnis. daklebulis Sinaarsi daaxloebiT aseTia:
rogorc ki ar iqneba RmrTis naTeli Sens gulSi.
amisca saqmisa Zali sityuaTagan RmerTSemosilisa kacisaTa gamogicxado,
rameTu ityÂs, viTarmed. 2.1
qarTulSi Camatebulia – amisca saqmisa Zali. igivea, rac
RmerTSemosili amjerad sakuTrivi leqsikuri erTeuliT aris
gadmocemuli. saubars, gansjas gulisxmobs, qarTulSi igi sityva
sityviT aris gadmocemuli. daklebuli adgili, daaxloebiT niSnavs
gaurkvevlis garkveulad Tqmas, cxadyofas, xolo
sityvierad gadmocemas I pirSi.
amisTÂsca ufali Cueni iesu qriste eseviTarisa saxisa dayudebisa
guaswavebs da ityÂs. 2.14
zusti Targmania eseviTarisa saxisa dayudebisa,
, TavisTavad simSvides gulisxmobs, mimReoba isev da isev zmniT
gvevlineba TargmanSi(guaswavebs), daklebuli adgili,
daaxloebiT, Tavisi sibrZniT samwysos uwyebas gulisxmobs.
rameTu weril ars: sulisa SenisaÁ nu grcxuenis, rameTu ars sircxÂli
momatyuebeli codvisaÁ da ars sircxÂli didebaÁ da madli sulisaÁ, nu
Tual-aReb sulsa zeda Sensa da nu grcxuenian aRsarebaÁ codvaTa SenTa. 5.8
90
sainteresoa damowmeba: qarTulSi sentenciis wyarod saRvTo werili
saxeldeba, xolo berZnulSi igi ufro zogadia - (brZeni).
momatyuebeli berZnulSi aris rac moyvanas niSnavs, qarTulSi
gavrcobilia madli sulisa(xolo Tual-Reba zmnis, romelic
TavisTavad SekrZalvis, moridebis, mikerZoebis Sinaarss atarebs, identuri
dedanSi aris am Sedgenili Semasmenliszmna aRebas niSnavs,
xolo arsebiTi saxeli - pirovnebas. daklebuli adgilis azri, daaxloebiT,
aseTia: da nu miiqcevi Seni dacemisaken.
da SemTxuevis kacsa uZlurebisganca da dahÃsnis Zilsa ucnebaÁ igi
dinebisaÁ Zilsa Sina da kualad friadisaca Cueulebisagan borotisa
ÃorcTaÁsa moiwevis, rameTu orni dinebani arian kacsa Tana arsebiTni. 7.2
qedmaRloba(TargmanSi ar aris, SemTxuevis Sesabamisad
berZnulSi gvxvdeba damxmare zmna aris(da gan) windebuli, xolo
sawyisi darCenas gulisxmobs) qarTulSi aris zmna dahÃsnis.
kacsa Tana arsebiTni – perifrazirebulia da mas dedanSi Seesabameba
sxeulebrivi, xorcieli. daklebuli adgili, daaxloebiT,
sibilwisa da avxorcobis erTobliobas moiazrebs.
rameTu vixilen kacni moxucebulni da aswelad miaxlebulni da
verSemZlebelni ganyenebad ÃorcielTa codvaTagan friadisa misgan
Cueulebisa, rameTu esreT yovelTave vnebaTa ars uZvres boroti CueulebaÁ.
7.8
kacni moxucebulni - misi fardi dedanSi unda iyos
mimReoba mimReobiTve aris gadmotanili meore teqstSic – verSemZlebelni
da sityva friadi enacvleba sityva xangrZlivs, drosTan
dakavSirebuls - adekvaturi Sinaarsia gadmotanili
91
sityvidan sityvaSi (vnebaTa - daklebuli adgili, daaxloebiT, aseTia:
romlebic TiTqmis kankalebdnen.
ganiswavla aramed amisTÂs, raÁTa umetesRa marTal da wmida ipoos, viTarca
igi hrqua mas RmerTman: anu hgoneba, Tu sxuad radme gamoicade, aramed
raÁTa gamosCnde marTlad. 8.5
am monakveTSi gansakuTrebuli gaugebroba iCens Tavs: TargmanSi ar aris
originalis mis nacvlad Casmulia zmna II seriis II kavSirebiTisa –
ipoos. ugulvebelyofilia windebuliani kalki hrqua
mas RmerTman. sawyis fardi qarTulSi aris vnebiTi gvaris
zmna gamoicade, da aris zmnis perf.inf., da saWiroebas niSnavs.daklebuli
adgili, daaxloebiT, aseTia: nu ukuagdeb Cems ganaCens.
da daviT ityÂs: nu gSurn maTi, romelTani warmarTebul arian gzani maTni
kacisa Tana, romeli iqmodis usjuloebasa, rameTu, aha esera, codvilni
warwymden, xolo mterni uflisani didebasa maTsa da amaRlebasa moaklden,
da viTarca kuamli ganqarden. 9.8
saerTod, saxes gulisxmobs, xolo Segonebas,
ufro gaRizianebas, eWvianobas, -
uqmobas. berZnulis windebuli qarTulSi ukudebuliT aris gadmotanili,
kacisa Tana - xolo dedniseuli mimReoba TargmanSi
gansazRvrebiTi damokidebuli winadadebaa(romeli
iqmodis usjuloebasa).
Sdr:. nu gSurn ukeTurTaÁ nuca gSurn maTi, romelni iqman
uSjuloebasa(fsalm., 36,1); rameTu codvilni warwymden, xolo mterni
uflisani didebasa oden maTsa da amaRlebasa moaklden da viTarca kuamli
ganqarden(fsalm., 36,20).
92
viTarca ityoda, viTarmed: mcire da borot arian dReni cxorebisa Cemisani,
raÁsaTÂs daviT yoveli cxorebaÁ TÂsi SromiT da Zneluvanad aRasrula
mravliTa WiriTa da mwuxarebiTa, xolo Zeman misman solomon, ormeoci
weli umetes yovelTa kacTa SuebiTa da didebiTa gardaiÃada. 9.13
Aamavdroulad, aris teqstis matebac. berZnul nawilSi aklia mravliTa
WiriTa da mwuxarebiTa. cxorebis Sesabamisi dedanSi droa
(Zneluvanis Sesabamisi ki - rac niSnavs – safrTxeSi.
aor. zmnidan da gulisxmobs cxovrebas, misi fardi TargmanSi
aris aRwerilobiTi cxorebaÁ... aRasrulna, xolo WiriTa da mwuxarebiTa,
Camatebulia. daklebuli adgili, daaxloebiT, aseTia: usafrTxod gemeba
mSvidobisa, pativisa da gancxromisa.
ukueTumca ara mravalni saTnoyofil iyvnes RmrTisa sofelsa Sina
simdidresa da qorwinebasa myofni, aqundamca sityuaÁ eseviTarisa mis
mizezisa metyuelTa. 12.1
berZnulis I aoristis zmna qarTulSi aRwerilobiTi formaa -
saTnoyofil iyvnes, sityvas Seesabameba , rac Tavis marTlebas,
sapasuxo sityvas niSnavs. mizezisa metyuelTa – misi adekvatia mravlobiTi
ricxvis daklebuli adgilebi, daaxloebiT, bolo
winadadebaSi niSnavs: Tavis codvebSi.
ero Cemo, mieyideniT warmarTTa ara warsawymedelad, aramed rameTu
ganarisxeT ufali RmerTi Tqueni da mieceniT mterTa. 14.3
daklebuli pirveli sityva, gabedvas, simamaces
gulisxmobs, xolo meore, - xsovnas. zusti Targmania sityva
93
mieyideniT, igi nacvalia dedniseuli sityvisa zmnidan da
gayidvas, gacemas, aseve gawirvas, damonebas niSnavs. orsave teqstSi swored
am bolo ori zmnis Sinaarsi devs.
sacnaur ars, rameTu raodeni ZÂri SeemTxÂos mterTagan, marTlmsajulebiTa
RmrTisaÁTa SeemTxuevis codvaTa CuenTaTÂs, rameTu TÂTmflobel guyvna
RmerTman da ÃelmwifebaÁ guaqus cxorebisa CuenisaÁ da warwymedisaÁ. 14.10
CarTuls, sacnaur ars berZnulis unda Seesabamebodes, dednis
mimReoba isev zmna TargmanSi - SeemTxÂos. aRwerilobiTi
ÃelmwifebaÁ guaqus, dedanSi sxva tipis aRwerilobiTi formiTaa
gadmocemuli daklebuli adgili gulisxmobs,
daaxloebiT, amas: Cveni usamarTloebani mogvgvris Cven borots.
perifrazi
maradis xedavn da Tayuaniscemen mas da Seswiravn msxuerplsa qebisasa.
94
aw, ismineT saxlo israelisao, ukeTu miaqcios marTalman simarTlisagan
TÂsisa da qmnes codvaÁ da mokudes codvasa mas Sina TÂsa, romel qmna, mas
Sinaca mokudes. 3.2. ukueTu miaqcios usjuloman usjuloebisagan TÂsisa,
romel qmna da iqmodis simarTlesa da gankiTxvasa, aman suli TÂsi damarxa
da moiqca yovelTagan uRmrToebaTa TÂsTa, romel qmna, [cxorebiT cxondes],
sada ara mokudes. 3.3. da kualad ityÂs: simarTleman marTlisaman ara
gamoiÃsnas igi, ukeTu miaqcios codvad usjuloman, Tu miaqcios yovelTagan
usjuloebaTa misTa, romel qmna da merme daimarxnes yovelni mcnebani Cemni,
raÁTa qmnas simarTle da mowyalebaÁ, cxorebiT cxondes da ara mokudes da
yovelni codvani ara moviÃsenne, simarTliTa misiTa, romel qmna, miT
cxondes. 3.4. ara nebiTa vinebo sikudili codvilisaÁ, ityÂs ufali RmerTi,
aramed moqcevaÁ misi gzisa misgan borotisa da cxorebaÁ misi. 3.5.
Sdr.(ezekieli, 3,20)
da daviTca wamebs: romelTa gardaaqcion gularZnilebad, moiyvannes igini
ufalman moqmedTa Tana usjuloebisaTa. 3.6
Sdr:. xolo romelTa gardaaqcion gularZnilebad, miiyvannes igini
ufalman moqmedTa Tana uSjuloebisaTa(fsalm., 124,5).
raÁTa ara ugunurTa aRsubuqebiTa kanonosaÁTa SeuracxebaÁ da simcire
codvisaÁ aswaon, anu uzomoÁTa aRsubuqebiTa sasoebaÁ warukueTon. 5.6
sxuani kualad, locviTa mSobelTa maTTaÁTa ganmarjuebul arian da
Sewyalebul, viTarca solomon daviTisaTÂs, viTarca hrqua mas RmerTman. 9.3
95
viTarca ityÂs netari ioane oqropiri, viTarmed: raÁsTÂs Abraham mdidar iyo
da iakob – naklulevani. ara igica marTal iyoa, viTar ukue igi mdidar iyo
da ese glaxak ufroÁs. 9.11
aq SeiniSneba teqstis matebac.
aramed ese gulisÃma-yav, viTar esav bilw iyo da simdidre friad aqunda,
xolo iakob SromiT da rudunebiT cxondeboda keTilad, viTar isak
flobiT gardaiÃadna dReni TÂsni da farToebiT, xolo iakob – Wirveulad
da iwroebiT. 9.12
viTar igi iyo Abraham, isak, iakob, daviT da msgavsni maTni, romelni ver
daabrkolna simdidreman da monagebTaman da SvilTa saTnoyofad RmrTisa,
rameTu araTu simdidre ars borot, aramed borotad ÃmarebaÁ ars
warmwymedel. 12.3
aqve aRiniSneba teqstis matebac.
Zrvani da tyueobani, da raodeni ZÂri SeemTxuevis kacTa warmarTTa mier,
brZanebiTa RmrTisaÁTa iqmnebisa. XIV
qarTulSi mimarTeba mesame pirisadmia (kacTa), berZnulSi – pirvelisadmi
( es, rogorc wesi, am ori variantisaTÂs.
96
egreTve ezekielis mier ityÂs ierusalimelTaTÂs: canT yovelTa warmarTTa,
rameTu codvaTa maTTÂs tyue-iqmna saxli israelisaÁ, rameTu Seuracx –
myves me da qmnes winaSe Cemsa boroti, raÁ igi ara meneba, gamoirCies. 14.8
Sdr.:(ezekieli, 5,6)
es movlenebi – identuroba, mateba, kleba, metnaklebad pirobiTia,
radgan erTsa da imave monakveTSi SeiZleba fiqsirdebodes es samive
SemTxveva.
e.w. Sereuli monakveTebi
97
romeli igi ganumzada da gamoucxada RmerTman moyuareTa TÂsTa da romeli
Rirs-iqmnas ama sazomsa miwevnad, da daemkÂdros RmerTi mis Soris. 2.10
TargmanSi gamoyenebulia III piri iribi obieqtis aRsaniSnavad, dedanSi –
II piri(. wyvetilis formebi qarTulisa berZnulSi, Sesabamisad, I
aoristia(ganumzada da gamoucxada), xolo II
kavSirebiTis daemkÂdros – naTesaobiTi brunvis mimReoba ,
romelic miemarTeba wminda samebis erT-erT hipostass, suliwmidas.
SeiniSneba Sesabamisobac, matebac da perifrazic.
xolo sxuaTa maT wesTa galobiTa da gangebiTa da dResaswaulTa
saeklesioTa ara ars savnebel eseviTarisa mis, rameTu yovelni igi saxeni
eseviTarTa gangebulni sulsa Sina missa arian da TanamkÂdr ars mSÂdobaÁ
samebisa wmidisa. 2.12
fiqsirdeba gansxvavebuli teqstic da perifrazic.
WeSmaritad tkbil ars uReli uflisaÁ da tÂrTi misi subuq da mcire, Tu
vinme gulsmodginebaÁ aCuenos, araraÁ ars damabrkolebel saTnoyofad
uflisa. 4.7
aris gansxvavebuli teqstic da igiveobrivic.
bedi warmarTTa mier Tqumul ars, romelTa igi ara hrwams cxoveli RmerTi,
aramed hmsaxureben kerpTa da varskulavTa Tayuanis-scemen. 15.1
berZnulis pasiuri formis fardad qarTulSi aRwerilobiTi
formaa(Tqumul ars), SenarCunebulia windebuliani
formac(warmarTTa mier) xolo daklebuli adgili niSnavs
samyaros Seucnoblobas
aRdgenili monakveTebi:
98
raÁ ars [ma]monaÁ igi sicruvisaÁ? XI
raÁ ars bedi anu juarsa qristeaneTagan aRsarebaÁ bedisaÁ? XV
amrigad, unda iTqvas, rom Targmani yvela semantikuri da leqsikuri
mniSvnelobebiT msgavsia dednisa, ramdenadac ki es SesaZlebelia erTi
enidan meore enaze Sinaarsis gadatanisas. winamdebare Txzuleba ar aris
filosofiuri- dogmaturi xasiaTisa, amitom sityvis polisematuroba aq
naklebad sagulisxmoa.
mTargmneli gaurbis originalisagan gansxvavebuli formis Semotanas,
magram roca es saWiroa emociuri xazgasmisa an enobrivi normebis
sxvaobebis gamo, amas akeTebs ise, saTqmelic zustad gadmoaqvs da qarTuli
enis bunebasac kargad warmoaCens. intensiurad iyenebs berZnuli enisaTvis
damaxasiaTebel mimReobur da infinitivur konstruqciebs, aRwerilobiT da
windebulian formebs, arTrons. Cven vfiqrobT, igi elinofiluri
preciziuri mTargmnelobiTi praqtikis mimdevari unda iyos.
avtori
99
Txzulebis avtori aris wm. anastasi antioqieli, igive anastasi sineli.
VI-VII saukuneebisaTvis sinas mTis moRvaweTa Soris dasaxelebulia sami
anastasi – anastasi I antioqiis patriarqi, anastasi II, aseve antoiqiis
patriarqi da mesame – Rirsi anastasi, sineli iRumeni. Cven vfiqrobT,
winamdebare Txzulebis avtori es ukanaskneli unda iyos.
igi, savaraudod, VII saukunis dasawyisSi dabadebula. warmoSobiT
kipreli iyo, qalaq amafuntidan. sinas mTaze, wm. ekaterines monasterSi
maSin misula, roca iq winamZRvari ioane klemaqsi, kibisaRmwereli iyo. mis
monastrul moRvaweobas daemTxva mSfoTvare movlenebi VII saukunisa:
sparsTa da arabTa Semosevebi, da aseve dogmatikuri uTanxmoebani,
romelSic wm. anastasic intensiurad iRebda monawileobas, rac, ZiriTadad,
monofizitobisa da monoTelitobis winaaRmdeg brZolaSi gamoixateboda. man
marTlmadidebluri moZRvrebis qadagebiT moiara egvipte, palestina da
arabeTi. mis gardacvalebas varaudoben VII saukunis bolos, an VIII saukunis
dasawyisisaTvis.
rogorc saeklesio mwerlis, misi moRvaweoba metad nayofieri yofila
– igi aris avtori cnobili saRvTismetyvelo dogmatikuri Txzulebisa,
romelic qarTul enaze cnobilia, rogorc ,,winamZRvari”(Tumca mkvlevari
korneli kekeliZe ar miiCnevda, rom es Txzuleba konkretulad am avtors
sul sxva xasiaTs atarebs misi meore Txzuleba - ,,kiTxva-migebani”,
romelic moculobiT ufro metia, vidre pirveli. igi gamoqveynebulia
patrologiis 89-e tomSi (312-824), moicavs 154 kiTxva-pasuxs da gamoyofs
farTo speqtrs problemebisas: dogmaturs, egzegetikurs, asketikurs ... ,
magram ZiriTadi aqcentebi zneobriv-moralur mxareze keTdeba. Cveni
Txzuleba aqedan mxolod 16 kiTxva-migebas warmoadgens.
wm. timoTe aleqsandrielis kiTxva-migebiTi Txzuleba
miekuTvneboda. kekeliZe 1975: 12)
100
enobrivi analizi
Txzuleba, marTalia, naTargmnia XI saukuneSi, magram TiTqmis ar
amJRavnebs amdroisaTvis niSandobliv gramatikuli normebisadmi meryeobas.
a:emoSlilia emfatikuri sikudilis Jamsa 2.2; wvalebisgan 9.2.
araswori forma: DdResa Suisasa 8.1.
amovardnilia bgera: iSÂT 12.2.
S2 O3-saTvis: zedmetia-- vhpoeb 15.2.
asimilacia: uSjulo 11.2; saSjelsa 14.2.
erTdroulad gvxvdeba: locvaÁ da locuaÁ 9.1; kaTakmeveli 4.1 da
kaTakumeveli 1.1
paronomazia: guls aqundes gulisTqumaÁ 12.2
msazRvrel-sazRvrulis urTierTmimarTebisaTvis:
prepoziciuri wyoba: kaTakmeveli yrmaÁ 1.1; eSmakeuli vinme 2.1; TÂsTa misTa
2.1; wmidaÁ naTlisRebaÁ 2.1; arawmidisa misgan sulisa 2.2; wmidisa
naTlisRebisa 2.2; sikudilis Jamsa 2.2; gansrulebuli morwmune 3.1; wmidaTa
saidumloTaÁ 3.1; kaTakmeveli vinme 4.1; kaTakmevelman dedakacman 6.1; sxuaTa
mwvalebelTasa 9.1; saRuToÁsa Sesawiravissa 9.2; wmidaÁ aRvsebaÁ 10.1 da a.S.
poistpoziciuri wyoba: wlisa SÂdisa 1.1; kaci sruli 1.1; Jam raodenme 5.2;
uTminoebiTa TqueniTa 5.2; saxeli TÂsi 6.1; wessa dedaTasa 7.1; tÂrTvaÁ
sazrdelisaÁca da sasumelisaÁ 8.2; TavisufalyofaÁ misi 10.1; miRebaÁ
zeTisaÁ 10.2; disa misisa 11.1; dReTa SÂdeulisaTa 13.2uTminoebiTa TqueniTa
13.2; dacvaÁ Tavisa TÂsisaÁ 15.1 da a.S.
Sereuli wyoba: dResa naTlisRebisa misisa 6.1; CueulebiTi wesi dedaTaÁ 6.1;
ziarebaÁ codvaTa ucxoTaÁ 11.2 da a.S.
berZnizmebi:
; naTliscemaÁ jer ars 1.2-- ; ver
Zal-uc miRebaÁ 2.2—; Ãuebul iqmnes cnobisagan 4.1 --
; verSemZlebel iyos aRsaarebad 4.1 -- ;
moqene iyvnen 4.1; jer ars naTlisRebaÁ 6.1 -- ; jer arsa ...
a) aRwerilobiTi formebi: jer ars yofad misTÂs 1.1--
101
marxvaÁ da ara sumaÁ RÂnisaÁ 8.1 – ; ganÃsnaÁ
uRirs 8.1; uÃms ÃumevaÁ 8.2 -- ; uÃms locuaÁ 9.1 --
; aRsTqumides Senanebasa da sivltolasa wvalebisgan 9.2 –
; TavisufalyofaÁ 10.1;
flobilyofaÁ 10.2; miRebaÁ ... samarTal ars 10.2; SeuRlvad qorwilisa 11.1 -
; qmnaÁ JamiswirvisaÁ 11.1 - ; uÃms ... ziarebaÁ
11.2 – da a.S.
cxadia, meSvelzmnebad qarTulSi ZiriTadad moxmobilia zmnebi – jer
ars, enebos, Zal-uc, kma ars, uRirs, uÃms, aqundes, iqmnes. Zvel berZnulSi –
saxelad nawilad gvxvdeba sxvadasxva brunvaSi
dasmuli saxelzmnebi.
pasiuri konstruqciebi: daemTÂxos 1.2; iguemebodis 3.1; 15.1; ganeSorebiT 5.2;
13.2; gangcadnes 5.2; ganwmdes 6.2; gamoCndebis 15.2 da a.S.
b) windebuliani konstruqciebi: arawmidisa misgan sulisa 2.2 -
; eSmakisaga iguemebodis 3.1; Ãuebul iqmnes
cnobisagan 4.1 – ; arawmidisa sulisagan 4.2 -
; simdablesa Sina da uZlurebasa 8.2 –
; friadisagan sneulebisa 10.1 –
; amis mizezisaTÂs 12.2 – ;
saSjelsa STavardes 14.2 – da a.S.
g) arTroni: vinme kaTakmeveli 2.1; misgan sulisa 2.2; saidumlosa rasme 3.2;
sarwmunoebisa TÂsisa 4.1; saxeli TÂsi 6.1; samRdeloTagansa visme 9.1;
uZlursa mas 10.2; qorwinebaÁ igi 11.1; mis wirvisasa 14.2; saqmesa magas 15.2 da
a.S.
kompozitebi: verSemZlebel 4.1; TavisufalyofaÁ 10.1; flobilyofaÁ 10.2;
TanamiyolaÁ 11.1; sulmokleqmnilman 14.2.
rogorc vxedavT, Txzuleba, enobrivi TvalsazrisiT, gamarTulia Zveli
qarTuli enis normebis mixedviT, xolo Targmanis TvalsazrisiT, igi
absoluturad kalkirebulia Zveli BberZnulidan.
102
qarTuli teqsti mTlianad identuria berZnuli originalisa:
ukueTu kaTakumeveli yrmaÁ, viTar wlisa SÂdisa, romel ars kaci sruli,
daemTxÂos sadme Jamiswirvasa da eziaros, raÁ jer ars yofad misTÂs. 1.1
sityva kaTakmeveli gadmocemulia mimReobiT qarTul teqstSi
da berZnulSic kavSirebiTis kiloTi aris gadmocemuli. zustad
kalkirebulia bolo winadadeba raÁ jer ars yofad misTÂs -
yofa sawyiss Seesabameba aseve sawyisi saSual-
vnebiTisa romelic unda iyos zmnidan da am konteqstSi
unda niSnavdes gadawyvetas, gansazRvras.
naTliscemaÁ jer ars, rameTu RmrTisa mier wodebul ars. 1.2
sawyisi zustad aris gadmotanili sawyisiTve(naTliscemaÁ -
awmyo drois zmnac, aseve (zmnidan aucileblobas,
saWiroebas niSnavs)
winadadebis meSveobiT aris gadanawilebuli, Tumca windebuliani formisa
da vnebiTi gvaris kombinacia SenarCunebulia. ufo metic, am SemTxvevaSi
berZnulis pirian formas anacvlebs zogadad berZnuli enis kalki –
aRwerilobiTi forma - wodebul ars.
ukueTu eSmakeuli vinme kaTakmeveli iyos da enebos mas, anu TÂsTa misTa,
raÁTa miiRos man wmidaÁ naTlisRebaÁ, uÃmsa mas miRebaÁ, anu ara, ufroÁsRa,
ukueTu miaxdes sikudid? 2.1
zustad aris gadmotanili Sinaarsi mimReobisa
niSnavs)eSmakeuliT, danarCeni Targmanic zedmiwevniT zustia
sityvaTawyobiTac ki. magram, roca, ase vTqvaT, kopireba SeuZlebelia,
ar aris sityva rac niSnavs gaucnobiereblobas . zmnebi qarTulSic
jer ars). azri, qarTulSi(berZnulSic) damokidebuli
zmnidan, rac Sepyrobilobas, mZvinvarebas
103
mTargmneli uars ambobs sityvebisa da frazebis zust gadmotanaze.
windebuliani forma rac sikvdilis winaSe yofnas,
sikvdilis dros gulisxmobs, ostaturad aris gadmoTargmnili fraziT -
miaxdes sikudid.
ukueTu eSmakeuli ara ganwmdes arawmidisa misgan sulisa, ver Zal-uc
miRebaÁ wmidisa naTlisRebisaÁ, xolo sikudilisa Jamsa naTel-icemis. 2.2
vnebiTi gvaris zmna amave gvariT aris mocemuli deedanSic(ganwmdes -
zustadaris kalkirebuli windebuliani konstruqcia(arawmidisa
misgan sulisa - aseve aRwerilobiTi forma
damxmare zmniTa da sawyisiT(ver Zal-uc miRebaÁ - pasiuri
forma(naTel-icemis -
ukueTu vinme gansrulebuli morwmune eSmakisagan iguemebodis, uÃmsa
ziarebaÁ wmidaTa saidumloTaÁ, anu ara? 3.1
gansrulebulis Sesabamisi berZnul variantSi ar gvxvdeba. mTargmnels
sainteresod gadmoaqvs azri pasiuri formis zmnidan xolmeobiTis formiT
- eSmakisagan iguemebodis, meore winadadeba yvela gramatikuli
Tu Sinaarsobrivi kategoriebiT, zedmiwevniT identuria.
eziareboded, garna nu dRiTidRed, rameTu kma ars misTÂs kÂriakiTi
kÂriakedmde. 3.2
qarTul variants berZnuli avsebs sityviT rac mkrexelobas
niSnavs. sagulisxmoa, rom mTeli teqsti dedanSi da, aqedan gamomdinare,
TargmanSic, gamarTulia kavSirebiTi kiloTi. zmnidan
ufro gancxadebas, cnobebas, gaxmovanebas gulisxmobs, mTargmnelis mier igi
Canacvlebulia aRiarebis SinaarsiT. berZnulis brZanebiTi kilo brZanebiTi
kiloTive aris mocemuli qarTulSic, oRond, ratomRac, mravlobiTi
ukueTu ara aRiarebdes saidumlosa rasme, arcras sxuebr viTame hgmobdes…
104
ricxvis formiT(eziareboded). dedanSi ar aris sityva
dRiTidRed, ufro zogadi Sinaarsisaa da niSnavs yovelTvis.
ukueTu kaTakmeveli vinme Ãuebul iqmnes cnobisagan da verSemZlebel iyos
aRsaarebad sarwmunoebisa TÂsisa, da moqene iyvnen TÂsni misni, raÁ mieces
mas wmidaÁ naTlisRebaÁ, vidreRa cocxal ars, raÁ jer ars qmnad misTÂs? 4.1
qarTulSi ar aris aseve saintereso azrobrivi eqvivalentia
aRwerilobiTi forma Targmanisa Ãuebul iqmnes cnobisagan berZnulis
aRwerilobiTi formisa zmna am SemTxvevaSi
gacdenas, gadacdenas, gasvlas unda niSnavdes. marTalia, berZnulSi, am
SemTxvevisaTvis, zmna piriani formiTaa gadmocemuli( qarTulis
verSemZlebel iyos mainc berZnuli enidan gadmotanili formaa. igive iTqmis
Semdegi winadadebis zmnebzec( moqene iyvnen). qarTulSi vnebiTi
gvariT warmodgenili micema zmnis sanacvlod berZnulSi moqmedebiTi
gvaris miReba zmna( fiqsirdeba. isev aRwerilobiTi formiT gvevlineba
TargmanSi dedniseuli zmna(cocxal ars - xolo Semdeg gansxvavebuli
teqsti modis, qarTulSi aseve zogadad kalkirebuli - jer ars qmnad.
miRebaÁ jer ars naTlisRebisaÁ, araTu iguemebodis igi arawmidisa
sulisagan. 4.2
meore winadadeba zedmiwevniTi Targmania.
ukueTu sawolTa urTierTas ziarebad mosrul iyvnen col-qmarni Rame, da
iqmnes JamiswirvaÁ, uRirsa ziarebaÁ, anu ara. 5.1
pirvel winadadebaSi aRiniSneba metafrazi, rac iSviaTi movlenaa am
TargmanisTÂs. fiqsirdeba gansxvavebuli teqstic meore winadadebaSi
qarTuli Targmanisa da meoTxe winadadebSi berZnuli dednisa, xolo
qarTulis bolo winadadebaSi Sedgenili Semasmenlis zmnur nawilSi
105
Setanilia ewvis, gansjis azrobrivi niuansi - uRirsa ziarebaÁ. igi
berZnul variantSi mravlobiTi ricxviTaa(
ara uRirs ÃelisÃel, vinaÁTgan Ãmobs mociquli, viTarmed, nu ganeSorebiT
urTierTas, garnaTu SeTqumiT Jam raodenme, raÁTa moicaloT locvad da
kualad urTierTasve iyveniT, raÁTa ara gangcadnes Tquen uTminoebiTa
TqueniTa. 5.2
ÃelisÃel ZvelberZnulSi variantSi ar aris. berZnulis mimReoba isev
zmnaa TargmanSi(Ãmobs).
pavle mociquli aswavlis korinTelebs: ,,nu ganeSorebiT urTierTas,
garna Tu SeTqumiT raÁme, Jam ravdenme, raÁTa moicaloT locvad da
marxvad; da kualad urTierTasve iyveniT, raÁTa ara gangcadnes Tquen
eSmakman uTminoebiTa TqueniTa. (pavle, I korinT.,7,5)
ukueTu kaTakmevelman dedakacman daweros saxeli TÂsi, viTarmed naTels-
iRebs da dResa naTlisRebisa misisa SeemTxÂos mas CueulebiTi wesi
dedaTaÁ, jer arsa misda naTlisRebaÁ mas dResa Sina, anu dro-cemaÁ, da Tu
raoden Jam saÃmar ars droebaÁ? 6.1
metad gasagebad da konkretulad aris gadmotanili mTargmnelis mier
drois azrobrivi identoba gacdena, acileba, acdena,
gadavla, gasvla) zmnasTan - dro-cemaÁ, droebaÁ gadmocemulia am sityviT,
vnebiTis infinitiviT, xolo daweris Sesabamisia Cvenebas,
warmodgenas niSnavs. zustad aris gadmotanili zmnis
Sinaarsic(SeemTxÂos). TargmanSi Camatebulia aRwerilobiTi forma saÃmar
ars. dedanSi ar aris agreTve sityva wesi.
droebaÁ saTanado ars, vidremdis ganwmdes. 6.2
106
amjerad, piriani zmnis Sinaarsi kidev erTi aucileblobis
gamomxatveli qarTuli sityviT ivseba - saTanado ars. meore winadadebSi ar
aris uaryofiTi nawilaki, Tumca amiT SinaarsSi araferi icvleba.
ukueTu dedakaci mosrul iyos wessa dedaTasa, uÃmsa ziarebaÁ saidumloTa,
anu ara. 7.1
qarTulSi ar aris dRes. ziarebis aRmniSvneli meore sintagma
fiqsirdeba berZnul dedanSi - ziarebaÁ
saidumloTa.
ara uÃms, vidremdis ara ganwmdes. 7.2
am SemTxvevaSi ukve Cndeba TargmanSi uaryofiTi nawilaki.
ukueTu Sves dedakacman wmidaÁ aRvsebasa, jer arsa misgan marxvaÁ da ara
sumaÁ RÂnisaÁ, anu ganÃsnaÁ uRirs RÂnisa da marxvisaÁ dResa mas Suisasa. 8.1
berZnulSi aris Sobis gamo, qarTulSi – dResa Suisasa.
qarTuli enis gramtikis TvalsazrisiT, aq Secdomaa – piriani formaa
brunvis formiT mocemuli. wesiT, unda iyos dResa Sobisasa. aqvea
SeuTanxmeblobis SemTxveva msazRvrel-sazRvrulisa brunvaSic - wmidaÁ
aRvsebasa. zustad aris gadmotanili sawyisebi aRwerilobiT formaSi,
oRond Camatebulia CvenebiTi nacvalsaxeli(misgan). aseve zustia saSual -
moqmedebiTis zmnis Sinaarsi Targmanis sawyisTan -
ganÃsnaÁ. sxvadasxva azrebi fiqsirdeba dednisa da Targmanis bolo
winadadebebSi. pirvel SemTxvevaSi aris mizezis primati -
(Sobis gamo), xolo meore SemTxvevaSi drois faqtoria win
wamoweuli - dResa mas Suisasa.
marxvaÁ damdablebisaTÂs mopovnebul iqmna ÃorcTaÁsa. aw, ukue, ukueTu
Ãorcni simdablesa Sina iyvnen da uZlurebasa, uÃms ÃumevaÁ, raoden Zal-
edvas, tÂrTvaÁ sazrdelisaÁca da sasumelisaÁ. 8.2
107
sainteresoa aRwerilobiTi formebis(da ara marto aRwerilobiTi
formebis) variaciebi berZnul dedanSi da mere misi gamoxatuleba
TargmanSi, romelic arc amjerad Ralatobs kalkirebis ukve didi xnis
nacad praqtikas da sruliad ucxo enidan mSobliuri enisaTvis asatanad da
sruliad gasagebad gadmoaqvs Sesabamisobani -
damdablebisaTÂs mopovnebul iqmna. zustia: Ãorcni simdablesa Sina iyvnen
da uZlurebasa - saintereso
Canacvlebaa uÃms ÃumevaÁ - qarTulSi daklebulia
saSual-vnebiTis forma rCeva, ganzraxva, gadawyveta).
ukueTu uÃms samRdeloTagansa visme locuaÁ mun yofasa arianozTa, anu
sxuaTa mwvalebelTasa, anu araraÁ evnebis mas, sadaca same yos man locvaÁ,
romel ars JamiswirvaÁ? 9.1
Sedgenil Semasmenels am SemTxvevaSi aseTi saxe aqvs: uÃms... locuaÁ -
anu, saxeladi nawili BberZnul variantSi sawyisia. zusti
gramatikuli da azrobrivi adekvatia zmna evnebis - xolo dednis
drois zmnizeda TargmanSi adgilisaa(sadaca).
Jamsa saRuToÁsa Sesawiravisasa diakvani Ãmobs uwinares amborisyofasa,
uziarebelni vidodeT. ara uRirs ukue mun yofaÁ, araTu aRsTqumides
Senanebasa da sivltolasa wvalebisagan. 9.2
drois Sinaarsi originalSi aRniSnuli ar aris, magram pirveli da meore
winadadeba sityvaTa rigiTac ki identuria originalisa. berZnulis II piris
mravlobiTi qarTulSi I piris mravlobiTiTaa gadmocemuli meore
winadadebaSi, xolo mesame winadadebis Sedgenili Semasmenli zmnuri
nawili dedanSi mravlobiTia, TargmanSi – mxolobiTi (uRirs).
igive iTqmis Semdeg winadadebis zmnebzec(aRsTqumides).
108
savaraudod, Sinaarsidan gamomdinare, am ori teqstis subieqti erTi unda
iyos.
ukueTu vinme uZlur iyos da yovliTurT damdnar friadisagan sneulebisa
da moiwios wmidaÁ aRvsebaÁ, ueWuelad uÃmsa marxvaÁ, anu TavisufalyofaÁ
misi. jer ars mRdelisagan raÁ iÃumevdes, raÁsaca Zal-edvas, anu zeTisaca
da RÂnisa, friadisaTÂs uZlurebisa misisa. 10.1
pirveli winadadeba zustad aris gadmoTargmnili, oRond masSi ar aris
zmna, rac am enisaTvis damaxasiaTebeli Cveulebrivi movlenaa, da igi,
rogorc wesi, qarTul TargmanSi Camatebulia. asea am konkretul
SemTxvevaSic(iyos). zusti Sinaarsobrivi eqvivalentia moZebnili
zmnisaTvis – moiwios. (yvelas) nacvlad qarTulSia sityva ueWuelad.
zmnas amjerad kompoziti, misi zedmiwevniTi Sinaarsi
Targmnis – TavisufalyofaÁ, rac, TavisTavad aseve berZnuli enis kalkia.
meoTxe winadadeba qarTulSi gavrcobilia, bolo winadadeba ki – zusti
Targmani.
flobilyofaÁ jer ars misi miRebisaTÂs sazrdelisa da sasumelTa,
romlisaÁ oden Zal-edvas tÂrTvaÁ uZlursa mas, rameTu miRebaÁ zeTisaÁ
sruliad ganleulisa misgan friad samarTal ars. 10.2
zmnis sawyisis Targmani kidev axali saxiT gvevlineba –
flobilyofaÁ(ra Tqma unda, es kompozitic, zogadad berZnuli kalkia).
zusti Sinaarsobrivi da gramatikuli Targmania Zal-edvas tÂrTvaÁ -
qarTulSi ar aris samagierod Camatebulia viTarebis
zmnizeda friad. zedmiwevniT aris gadmoTargmnili mimReobis
Sinaarsi – ganleulisa. aseve zustia gramatikuli
paralelebic: miRebaÁ zeTisaÁ, samarTal
ars.
109
ukueTu vinme mixados mRdelsa SeuRlvad qorwilisa, xolo esmes mas,
viTarmed uSjulo ars qorwinebaÁ igi, da viTar igi ars qorwinebiT
SeyofaÁ colisdisaÁ Semdgomad sikudilisa disa misisa, uÃmsa TanamiyolaÁ
mRdelsa da qmnaÁ JamiswirvisaÁ. 11.1
zmnis miÃados Sesabamisi dedanSi aris da mowodebas,
gamowvevas niSnavs, vfiqrobT, Targmani identuria. pirvel winadadebaSi
sityvaTa rigi sxvadasxvaa am ori monakveTisa – qarTulSi qvemdebare,
Semasmeneli da iribi damateba dgas winadadebis TavSi, berZnulSi - jer
miznis garemoeba da mere winadadebis mTavari wevrebi. qartuli viTarebiTi
brunvis formas dedanSi windebuliani forma Seesabameba(SeuRlvad -
berZnulis pirdapiri damateba qarTulSi mTeli damoukidebeli
winadadebaa amave saxisa(viTarmed uSjulo ars
qorwinebaÁ), sainteresoa Semdegi winadadebis Targmani: igi gavrcobilia -
qorwinebiT SeyofaÁ colisdisaÁ Semdgomad sikudilisa disa misisa -
aq gamkveTrebulia drois
niSani. niSnavs ganzraxvas, dapirebas(daapira), rac qarTul
teqstSi ar Cans, magram igi unda Seefardebodes sawyiss SeyofaÁ. kargadaa
moZebnili zusti adekvati sawyisisa - TanamiyolaÁ, aseve
kalkirebulia fraza - qmnaÁ JamiswirvisaÁ -
erTgzis vTquT, viTarmed, ukueTu esmes mRdelsa uSjuloÁ qorwili,
vinaÁca ukueTu uSjulo iyos qorwili, ara uÃms mRdelsa ziarebaÁ
codvaTa ucxoTaÁ. 11.1
es oriteqstobrivi monakveTi absoluturad identuria erTmaneTisa
yvela morfologiuri da sintaqsuri, leqsikur – frazeologiuri da
stilisturi kategoriebiT.
110
ukueTu ucnebiT dabrkolebilman eriskacman hkiTxos mRdelsa, jer ars
raÁTa ubrZanos mas ziarebaÁ, anu ara. 12.1
qarTulis ucnebs akonkretebs berZnuli rac Zilsac niSnavs
da moCvenebasac. sityva dabrkolebuli axali Sinaarsis Semomtania
winadadebaSi, igi berZnulSi ar aris. aseve mTargmneliseuli gavrcoba daq
dakonkretebaa sityva eriskaci, dedanSi misi Sesabamisia misi
qarTuli mniSvneloba daaxloebiT, aseTi iqneba – Secdomili, avxorci.
sawyisi zmnidan, sxva mraval mniSvnelobasTan erTad
nebis darTvas, daSvebasac niSnavs, da, aqedan gamomdinare, Targmanis zmna
ubrZanos, zustad asaxavs avtoriseuli variantis sizustes. aseve zustadaa
gadmocemuli dednis sawyisi, rac TargmanSic sawyisia: ziarebaÁ.
ukueTu guls aqundes gulisTqumaÁ dedakacisaÁ, ara jer ars, xolo ukueTu
ganscdides mas satana, raÁTa amis mizezisaTÂs ucxo iqmnes igi ziarebisagan
saRmrToTa saidumloTaÁsa. iSÂT same qmnilad da saWirod sadme, jer ars
ziarebaÁ, vinaÁTgan ara dascxrebis ganmcdeli brZolad Jamsa mas, romelsa
jer iyos ziarebaÁ. 12.2
guls aqundes gulisTqumaÁ(saintereso adekvatia
dednisa. pasiuri forma Sinaarsobrivadsxva mraval
mniSvnelobasTan erTad qonas, debas gulisxmobs da igi qarTulSi
aRwerilobiTad aris gadmocemuli. unda iTqvas, rom mTargmnels igi metad
gamomxatvelad gadmoutania. ucxo iqmnes – aRwerilobiTi forma zmnis
pasiuri formiT gvevlineba originalSi - aRiniSneba mateba
(iSÂT same qmnilad da saWirod sadme) da klebac(isev,
saSual-vnebiTis awmyos zmna berZnulisa vnebiTi gvaris zmniTa da
uwyvetelis xolmeobiTiTaa gadmosuli qarTulSi, Sinaarsi
igivea(dascxrebis).
111
raodeni Sekrul arian urTierTas ziarebiTa qorwilisaÁTa, romelTa dReTa
SÂdeulisaTa uÃms ganyenebaÁ urTierTas Seyofisa ziarebisa da romelTa
aqus ÃelmwifebaÁ? 13.1
rogorc xSirad xdeba xolme, berZnulis mravlobiTi ricxvis
naTesaobiTi brunvis mimReoba qarTulSi aseve mravlobiTi ricxvis
saxelobiTi brunviTa da Sedgenili SemasmenliT aris
mowodebuli(raodeni Sekrul arian). berZnulis
windebuliani forma qarTulSi moqmedebiTi brunviT
gadmodis(ziarebiTa qorwilisaÁTa), da Camatebulia
sityva urTierTas. qarTulSi ar Cans sawyis gadadeba)
mniSvnelobis sityva, samagierod zusti gramatikuli da azrobrivi
identurobiT aris gadmotanili uÃms ganyenebaÁ. SemdegSi ki
berZnulis infinitivuri konstruqcia windebuliTurT qarTulSi ukve
zmnaa(aqus ÃelmwifebaÁ).
romeli pirvel vTqu, mas awca vityÂ. mociquli ityÂs, nu ganeSorebiTo
urTierTas, garna SeTqumiT Jamsa odenme, raÁTa moicaloT locvad da
kualad urTierTasve iyveniT, raÁTa ara gangcadnes satana uTminoebiTa
TqueniTa, xolo saWirod saTanado ars ganSorebaÁ urTierTas SabaTsa
kÂriakesa, vinaÁTgan maT Sina Seiwirvis sulieri igi msxuerpli RmrTisa. 13.2
pirveli winadadeba qarTulisa berZnulSi erTi sityvaa -
da Sinaarsi igiveobrivia. qarTuli momavali dro
dedanSi axlandelia(vity - sityvaTa wyoba qarTulisa maqsimalurad
misdevs berZnulisas, rac erTi ZiriTadi niSania Targmansa da dedans Soris
damokidebulebisa am konkretuli SemTxvevisaTvis. saWiroebis,
aucileblobis ormagi aRniSvna TargmanSic fiqsirdeba(saWirod saTanado
ars - am winadadebaSi ukve sityvaTa rigi areulia dedanTan
112
mimarTebis TvalsazrisiT. qarTulis vnebiTis formas Seiwirvis emTxveva
med-pass–is kalkirebulia windebuli ukudebuliT(maT
Sina). qarTulis qvemdebare berZnulSi pirdapiri damatebaa, xolo
berZnulis iribi damateba qarTulSi – ubralo damateba. es, bolo
winadadebaSi.
ukueTu ucnoboqmnilman vinme SeimTxÂos raÁme sasikudinoÁ, anu STaigdos
Tavi TÂsi, iqmnebisa misTÂs JamiswirvaÁ, anu ara. 14.1
saintereso sityvaa ucnoboqmnili, romelic berZnulSi asea
warmodgenili: da bukvaluradsakuTari Tavis, pirovnebis,
cnobierebis arqonas moiazrebs TavisTavSi. Targmani gavrcobilia -
SeimTxÂos raÁme sasikudinoÁ, mas Seesabameba originalSi pasiuri zmna
rac xelmZRvanelobas, marTvas niSnavs, bukvalurad aris
Targmnili fraza - STaigdos Tavi TÂsi - kalkirebulia
bolo winadadebac nacvalsaxelis damatebiT(esec, zogadad berZnuli enis
kalkia) - iqmnebisa misTÂs JamiswirvaÁ -
ganxilvaÁ uÃms mRdelsa. ukueTu WeSmaritad ucnobo iyo, raJams qmna man
saqme igi, rameTu mravalgzis [TÂsni] mis momkudrisani wadier arian qmnasa
misTÂs mis wirvisasa, amisTÂs tyoian Sesawevnelad misada, ityÂan, viTarmed
ara yofil ars cnobasa. xolo iyvis odesme, romel ganmcdelobisagan
kacTaÁsa da sxÂsa raÁsme Wirisagan sulmokleqmnilman viTme qmnilman qmnis
ese. da maSin ara jer ars Jamiswirvisa qmnaÁ misTÂs. rameTu TÂTmklveli
ars Tavisa TÂsisaÁ, vinaÁca uÃms mRdelsa friadiTa gamowulilviTa
gamoZiebaÁ amisi, raÁTa ara saSjelsa STavardes. 14.2
qarTulSi ar aris miznis zmnizeda zusti Targmania
Sedgenili Semasmeneli - ganxilvaÁ uÃms -
113
sainteresoa, rom berZnuli enis qvemdebare, am SemTxvevisaTvis, qarTulSi
irib damatebad ganixileba. mogexsenebaT, qarTulSi aseTi tipis zmnebs
inversiul gardauval zmnebs uwodeben.
qarTulis mesame winadadebaSi vamCnevT nacvalsaxelebis Warb gamoyenebas,
vidre berZnulis amave winadadebaSi. viTarebis zmnizeda mravalgzis
Sesabamisia amave saxis zmnizedis , risi mniSvnelobac aris xSirad.
magram sainteresoa Semdegi saxecvlileba am or teqsts Soris -[TÂsni] mis
momkudrisani - mravlobiTi ricxvis mimReoba
aRebulia zmnidan da ganbnevas, gafantvas gulisxmobs.
mTargmnelma masSi naTesavebis Sinaarsi Cado. isev, berZnulSi mimReobiTa da
sawyisiT mocemuli moqmedeba qarTulSi zmniTa da aseve sawyisiT
gadmodis:wadier arian qmnasa - , magram dedanSi damatebulia
miRwevis emocia(samagierod, qarTuli gavrcobilia(Sesawevnelad
misda). . zusti emociuri da azrobrivi Targmania, rogorc ukve aRvniSneT,
– ara yofil ars cnobasa - monakveTis, ganmcdelobisagan
kacTaÁsa Sinaarsi dedanSi ufro gasagebi da xelSesaxebia -
daaxloebiT, kacTa mavneblobas, borotebas gulisxmobs.
perifrazia sxÂsa raÁsme Wirisagan berZnulis rac,
daaxloebiT, zizRs, ugulvebelyofas niSnavs, xolo ormagi mimReoba
sulmokleqmnilman viTme qmnilman berZnulSi saerTod ar aris, misi perf.inf.
TargmanSi piriani zmnaa – qmnis. qarTulSi gamkveTrebulia
ukuqceviTobis Sinaarsi ormagi aRniSvniT - TÂTmklveli ars Tavisa
TÂsisaÁ( zedmiwevniTia gamowulilviTa gamoZiebaÁ
- da bolos, klasikuri berZnuli frazeologiuri
kalki, metad xSirad gamoyenebuli qarTul originalur literaturaSic -
saSjelsa STavardes -
ukueTu visime coli friad iguemebodis borotisa sulisagan da rkiniTa
Sekrul iyos, xolo qmari misi ityodis, viTarmed ver Zal-uc egreT dacvaÁ
Tavisa TÂsisaÁ da enebos moyvanebaÁ sxÂsaÁ, jer arsa misa, raÁTa miiyvanos
sxuaÁ, anu ara. 15.1
114
Targmani gavrcobilia pirvelsave winadadebaSi, aq ar aris Sedarebis
niuansi da aris sintaqsuri Tanwyoba berZnulis qvewyobis sanacvlod. aqve
fiqsirdeba subieqtis III piri, gansxvavebiT dednis I pirisagan(Zal-uc -
, rac arcTu mcire Sinaarsobriv aRreulobas iwvevs teqstis
gagebisaTvis. friad iguemebodis berZnulSi erTi sityvaa - xolo
Sekruli gadmocemulia sawyisiT rac tarebas niSnavs.
Tavis Sekaveba, Tavis floba), Tavis dacvad aris gadmotanili.
sawyisi amjerad moyvanas gulisxmobs
mruSebaÁ gamoCndebis saqmesa magas Sina, da Tu raÁ miugo magisTÂs, ara
vhpoeb. 15.2
zmna Sinaarsobrivad ufro gadakveTas, gawyvetas
niSnavs, magram mTargmnelis mier motanili gamoCndebis zmna azrobrivad
sruliad legitimuri Cans am konkretuli SemTxvevisaTvis. TavisTavad
berZnuli enis kalkia saqmesa magas Sina, romelic amjerad dedanSi micemiTi
brunvis formiT gvevlineba(samagierod, meore winadadeba
igiveobrivia dednisa, oRond tradiciuli infinitiviT, romelic qarTulSi,
rogorc wesi, zmniT gadmoicema miugo - qarTulSi ar aris
gadmotanili gamoTqma rac, daaxloebiT, arqonas gulisxmobs.
amrigad, Targmani zedmiwevniT identuria originalisa. igi warmoadgens
dedansa da mxatvrul Targmans Soris ekvivalenturobis formalur-
struqturul tips da saukeTeso magaliTia elinofiluri mTargmnelobiTi
praqtikisa.
115
daskvna
amrigad, orive Txzuleba, lingvisturi TvalsazrisiT, miekuTvneba
qarTuli enis istoriis gardamaval periods. pirveli Txzuleba ufro
metad amJRavnebs ZvelqarTuli gramatikuli normebis mimarT meryeobas,
vidre meore. Tumca, unda iTqvas, es arc erT teqstSi mkveTri da
Tvisobrivi ar aris, orive Txzuleba konservatiulia.
orive Txzuleba Sinaarsobrivi, frazeologiuri, stilisturi da
saxeobrivi niSnebiT tipuria Zveli qarTuli literaturisa, romelic,
TavisTavad, mZlavr gavlenas ganicdis Zveli berZnuli literaturisas.
aqve dabejiTebiT vityviT imasac, rom orive Txzuleba aris kompilacia
citatebisa da perifrazebisa Zveli aRTqmidan, axali aRTqmidan, eklesiis
mamebis Txzulebebidan(ioane oqropirisa da, Cven vfiqrobT, III saukunis
sasuliero moRvawe dionise aleqsandrielisa) gansakuTrebiT, pavles
epistoleebidan.
rac Seexeba Targmanis specifikas: pirveli Txzuleba aris sinTezi
Targmansa da originals Soris ekvivalenturobis ori, formalur-
struqturuli da dinamikuri, modulaciur-adapturi tipisa, xolo meore -
calsaxad formalur-struqturuli tipisa.
kalkebi ZiriTadad vlindeba sintaqsis mixedviT, winadadebaTa da
sityvaTa wyobiT, kompozitebiT, infinitivuri da mimReoburi,
windebuliani da pasiuri konstruqciebiT, aRwerilobiTi formebisa da
arTronis, pirisa da CvenebiTi nacvalsaxelebis Warbi xmarebiT, xolo
morfologiurad da sityvaTwarmoebiT – ara, naklebad aRiniSneba
berZnuli enisaTvis metad damaxasiaTebeli zmnis klebac.
mTargmneli, pirvel SemTxvevaSi, ucnobia, da Cven, Targmanis xasiaTidan
gamomdinare, vaskvniT, rom igi efrem mciris elinofiluri mTargmnelobiTi
skolis warmomadgeneli unda iyos. meore SemTxvevaSi, mTargmneli aris
arsen iyalToeli, efrem mciris uSualo mowafe da misi preciziuli
mTargmnelobiTi praqtikis Rirseuli gamgrZelebeli.
116
anastasi sanatrelisa patriaxisa didisa antioqisa, da kirile
aleqsandrielisa, ganweseba sarwmunoebisa da kiTxva-migeba
RmrTismetyvelebisaTÂs
enobrivi analizi
Txzuleba gadawerilia XVIII saukuneSi, es ki, mogexsenebaT, aris
dasasruli periodisa, romelic qarTuli enis istoriis saSualo,
gardamaval xanad iwodeba specialur literaturaSi.
cxadia, teqsti amJRavnebs mTel rig enobriv Taviseburebebs am
droisaTvis damaxasiaTebels, magram, saboloo JamSi, mosalodnelze metad
sistemuria da wesebs daqvemdebarebuli Zveli qarTuli enis mimarTac.
fonetikuri movlenebi:
asimilacia: Ânadgan 32.1(magram gvxvdeba ÂnaTgan 35.1); Sjulisa 47.2; SeacTens
56.2; sabrÃeni 89.2; vscTiT 93.2; uzeSTaes 96.1; 96.2; SWamdes 96.2;
reduqcia: saydrisa 31.2; mRvdlisa 100.2
s2o3 –is niSnebisaTvis:
aklia: nebavs 36.2; daÃaS 92.2; madlobdes 100.2; 99.2; momadlos 99.2;
zedmetia: aRvsdgebiT 40.2; hyofs 49.2; vscnobdeT 72.1; vscnobT 72.2; vscTiT
93.2; aRvsdgi 94.2; ganzraxva-hyos 105.2; aRTqmasa hyofdes 105.2; ganswmeds 90.2
moSlilia zmniswini: amaRlda 30.1; amaRldes 99.2;
u-s enacvleba v: sikvdili 35.2; jvarcma 35.1; kacTmoyvarebisaTvis 35.1.;
Seviyvare 47.2; Cvenisa 59.2; Cvenda 62.1; 65.2; mogvaniWebs 66.1; satanjvelisa 64.2;
siyvarulisaTvis 68.2; soflis moyvarebisa 36.2; gÂyvardes 69.2; SeÂyvaroT
70.1; mogvcems 73.2; moyvasisa 75.2; mogvaniWos 89.2; winawarmetyvelman 95.2; qveSe
96.2; Tqva 96.2; aqvndes 96.2; Tayvaniscemdes 99.2; zvaraki 99.2; msxverpli 99.2;
jvars ecva 100.2; qvelismoqmedebaTa 100.2; CvenTaTÂs 100.2...
arawesisamebr ixmareba Â: ÂTarca11.1; ÂtyÂT 11.1; Ânadgan 32.1; ÂwyiT 32.1; Âdre
35.2; Ta Tvisi 72.1; codÂsqmnisagan 88.2; codÂsa 88.2; SÂl 89.2; 90.2; locÂTa
91.2; daklÂsa 1002; SegveweÂan 65.2; ÂsmendeT 101.2; daklÂsa 99.2...
igi ui kompleqss enacvleba inkluziv-eqskluzivSi:
117
gangÂmarte 37.1; aRgÂTqva 60.2; gÂyvardes 67.2; gÂyvars 68.2; gÂbrZanebs 69.1;
migÂyvaneben 61.2; dagÂfaros 95.2...
Â-s enacvleba vi bgeraTkompleqsi: eSmakisaTvis 34.2; misTaTvis 34.2;
kacTmoyvarebisaTvis 35.1; eseÂTarTaTvis 35.2; aRusvlelobisaTvis 43.1;
moSorebisaTvis 47.1; rasaTvis 54.1; amisTvis 65.2; madlisaTvis 66.2;
siyvarulisaTvis 68.2; mterTaTvisca 73.1; Tvisisa 76.2; Tvissa 87.2; TvisiTa
90.2; TvisisaTvis 95.2; CvenTvis 96.2; CvenTasa 96.2; saidumlosaTvis 101.2;
dakargulia Á: univTo 4.2; kacebaca 17.1; sarwmunoeba 59.2; ufros 70.1; raTa
90.2; 94.2; winawarmetyvelman 94.2; usisxlosa 96.2;
dakargulia emfatikuri a:
gadanacvlebulia bgera: Sesvlad 36.2; misvla 76.2; wvrTna 79.2;
dakargulia bgera: saRmTo 60.1; aRTqmulTa 67.2; giTqmodes 75.2; ganabrwyinos
89.2; aRTqma 100.2; sulTqumiT 101.2; Ãumeva 76.2;
dakargulia nariani mravlobiTis niSani zmnaSi: gÂxsnes 18.2; aRuares 35.2.
gaCenilia awmyos axali forma: daisjeba 58.2
ormagad aris aRniSnuli mravlobiTi ricxvi: gÂyvarsT 74.1
gaCenilia bgera: cxovrebisa 100.2; mRvdlisa 100.2
berZnizmebi:
windebuliani konstruqciebi: caTa Sina, alagTa Sina, qveyanasa zeda 5.2;
yovelsave Sina 10.2; qristesa Sina 16.1; jojoxeTsa Sina 15.1; soins Sina 28.1;
winaSe saydrisa 31.2; werilTa Sina 58.1; yovlismpyrobelobasa Sina 62.2;
kacTmoyvarebasa Sina 62.2; saxarebasa Sina 62.2; cxovrebasa Sina 62.2;
sapyrobileTa Sina 79.2; amaT Sina 96.1; mas Sina 101.2; kacsa zeda 103.1;
codvasa Sina 104.1; mwuxarebasa Sina 104.1; risxvasa Sina 104.2 da a.S.
mimReoburi da aRwerilobiTi formebi: ars dambadebeli 2.2; cxovel ars 7.1;
kac iqmna 12.2; mjdomare ars 20.2; tyve iyvnes 24.2; gansja arsa 33.1; moqmed ars
33.2; meox arian 33.2; aRTqma yves 33.2; iwyes ... aRsruleba 33.2; borot arso
34.2; ganmzadebul ars 34.2; moSiS arian 35.2; Sedgomil arian 35.2; ars
ganvrdoma 37.2; warsawymedelad miecemian 37.2; uwyia sinanulad da aRTqma
uqnia42.2; gardacvalebul ars 42.2; iqmnebis codva 48.1; winaaRmdgom ars 46.2;
ganfrTxoba uÃms 54.2; jer ars rwmuneba 56.2; utyuar arian 56.2; jer ars
qonebad 62.1; morwmune varT 65.2; zartexil-gvyofs 67.2; meqone varT 68.2; jer
118
ars siyvaruli 71.1; jer ars Seyvarebad 71.2; zegardmo ars 71.2; Tana-ac
aRsareba 74.2; Tanamdeb ars 74.2; qmna qorwilisa 74.2; arian ... moqmedebani 79.1;
SemZlebel varT 88.1; TanaSemwe eqmnas 87.2; Zal-edvas 87.2; ziarad ...
warmoaCinebs 89.2; Zlier-hyofs 89.2; oÃer iqmnebian 89.2; gvenebos aRsruleba
93.1; umjobes ars 94.1; jer ars ... mosmena 97.1; uÃms dogma 102.1; miteveb
...Secodebad 103.2; Rirs viqmne 105.2; aRTqmasaca hyofdes 105.2 da a.S.
kalkirebuli frazebi:
STaÃda ... jojoxeTad 23.2; ganvals amier sofliT 33.2; warsawymedelad
miecemian 35.2; sasufevelad aRusvlelobisaTvis 43.1; piri uflisa miiqcevs
maTgan 87.1; sasjelsa igi ara Sevides 96.2; STaagdos mZimesa codvasa Sina
103.1; miteveb me Secodebad 103.2; STavardes kaci iwroebasa ... Sina 104.1;
STavardes gansacdelsa 105.2.
piris nacvalsaxelTa Warbi xmareba:
moyvasi Seni 70.1; saqme igi 70.1; Secodebani Tqvenni 71.2; dedasa Sensa 73.1;
RmerTi Seni 73.2; moyvasisa Senisasa 73.1; cxovnebisa Tvisisa 84.2; Ãelni
Tqvenni 94.2; gvelisa misgan 99.2; meufeba misi 99.2; sofelsa amas 3.2;
saukunosa mas 4.2;
prepoziciuri wyoba: TviT ufali 2.2; Cvenebriv anagebi 4.1; saxemiuRebeli
univTo wmida suli 4.2; wmidaTa angelozTagan 6.2; sityvisa mqonebeli 7.2;sami
gvami 8.1; samTa RvTaebrivTa gvamTagan 11.1; meore gvami 11.2; ubiwosa
qalwulisa 13.2; ganÃorcielebulsa Zesa 15.1; raodenni welni 21.1;
ocdaaTcameti weli 21.2; uxrwneli gvami 23.1; ganRTobilman sulman 25.1;
TÂTeulTa saqmeTa 30.2; glaxakTa xvaiSniTa 33.2; SÂdni momakvdinebelni
codvani 34.1; momakvdinebeli codva 52.1; mciredni codvani 53.2; Zveli werili
57.2; mosalodebelisa wyalobisa 60.2; keTilni igi saqmeni 61.1; keTilis
momniWebeli 63.2; saukunesa cxorebasa 64.2; keTilni saqmeni 65.1; ux niWi 66.2;
dausrulebelisa saxierebisa 67.2;
marxvisa pyroba 74.2; sulierni keTilmoqmedebani 80.1; SÂdni nayofierni
madlni 89.1; viTariTa fiqriTa 99.1; wmida eklesia 101.2 da a.S.
postpoziciuri wyoba: RmerTi Cveni 2.2; gvamni wmidisa samebisani 10.2;
Ãorcni kacobrivni 12.2; mÃsneli Cveni 15.2; ianvars eqvssa 18.1; sulTaTvis
mamamTavarTa 24.2; sulman qristesman 26.1; suli yovladwmida 28.2; sjuli
119
Seni 44.1; suli SemusrÂli da guli damdablebuli 44.1; wyaloba Cveni 63.2;
keTilmoqmedebiTa CveniTa 65.2; moyvas Cvenda 69.1; saxe da xati RvTisa 69.2;
moyvasi Seni 70.1; Ãmeva sazrdelisa 74.2; nayofni sulisa wmidisani 78.1;
mterni kacTani 81.1; winaaRmdgomni sulisa wmidisani 84.1; maxe eSmakisa 88.2
da a.S.
rogorc vxedavT, nacvalsaxelTa urTierTmimarTebis mixedviT, teqsti
amJRavnebs midrekilebas axali normisadmi, kerZod, prepoziciuri
wyobisadmi.
120
misive wmidisa mamisa Cuenisa anastasi patriarqisa antioqisa
sityuaÁ kiTxva-migebiTi saRmrTosa gulisÃmisyofisaTÂs
enobrivi analizi
Txzuleba gadawerilia XVIII saukunis Sua wlebSi, igi, iseve rogorc
wina xelnaweri, enobrivi TvalsazrisiT miekuTvneba e.w. saSual qarTuls.
masSi maxasiaTebelia gardamavali qarTulisaTvis Tvisobrivi movlenebi,
magram teqsti gamoirCeva enobrivi saSualebebis gamoyenebis simwyobriTa da
erTgvarovnebiT, anu, naklebad gvxvdeba paraleluri formebi.
reduqcia: romlisa 1.1
bgeris dakargva: RTaebisasa 4.2; RTaebisaTÂs 11.1; RTisa 15.2... , magr4am aqve
gvxvdeba - neba RmrTisa 15.1
asimilacia: uzesTaes 5.2; Ânadgan
u-s enacvleba v: gvamovnebiTa 6.2; 7.2;...
arawesisamebr ixmareba Â:
bgeris gadanacvleba: samRTo 15.2; 16.2;...; misvla 16.2
bgeris dakargva: TiTeulisa 13.1
bgeris gaCena: cxoreba 16.2
aklia iribi obieqtis niSani: nebavs 16.2
nacvalsaxelis prepoziciuri wyoba: romlisa sarwmunoebisa 1.1; erTsa
bunebasa 3.2; yovlis SemZlebeli 5.2; erTi RmerTi 9.2; sxÂsa Semtkicebisa 10.2;
raodenTa gvamovnebasa 11.1; mamisa uSobeloba 13.2; Zisa Sobileba 13.2; sulisa
wmidisa gamimavloba 13.2; raodenTa bunebaTa 14.1; qristes ganÃorcielebisa
gangebisaTÂs 14.1; oTxTa bunebaTa 14.2; samRTo saqme 16.1; yovelTa kacTa 16.2;
kacobrivi saqme 18.2; erTsa gvamovnebasa 19.2; samRToTa bunebiTa 20.2; ÂTariTa
ziarebiTa 21.1.
postpoziciuri wyoba: arseba umizezo 5.2; mizezi yovelTa 5.2; uzeSTaes
bunebisa 5.2; pireba Tanaarsi 12.2; xati bunebisa 12.2; ganTÂseba TiTeulisa
13.1; neba RmrTisa 15.1; neba kacebisa 17.1; msgavsni amisni 18.2; gvamovnebisa
misisaTa 21.2
121
vxedavT, rom axali forma, prepoziciuri, ufro mravlad aris
warmodgenili gadamweris mier.
122
wm. aTanase aleqsandrielis ,,simbolo”
ukueTu visme hnebavs cxorebaÁ, pirvel yovlisa, jer ars, raÁTa aqundes
marTali sarwmunoebaÁ. 1.
1.
pirvel SemTxvevaSi, sawyisi rac xsnas niSnavsqarTulSi
gadmotanilia, rogorc ,,cxorebaÁ“, kalkia jer ars, romelsac
qarTulSi mosdevs miznis garemoebiTi damokidebuli winadadeba, xolo
berZnulSi – sawyisi(da es(berZnulis aRwerilobiTi formis
Canacvleba qarTulSi damokidebuli winadadebiT) erTi ZiriTadi tendenciaa
berZnul-qarTuli teqstebis urTierTmimarTebisaTvis.
meore SemTxvevaSi, ukve qarTulis zmna originalSi gamoxatulia
micemiTi brunvis mimReobiT(
mesame SemTxvevaSi, Sinaarsobrivad Secvlilia zmna, saSual- vnebiTis
formiT gadmocemuli ufro ganzraxvas, bWobas, fiqrs,
gadawyvetas gulisxmobs.
xolo mesame SemTxvevaSi, igive zmna ukve berZnulis natvriTi kilos
formiT gvevlineba -
aqedan sam SemTxvevaSi teqstSi CarTulia ukuqceviTi nacvalsaxeli.
es monakveTi Targmanisa yvelaze metad identuria pirveli SemTxvevisa.
romeli igi araTu vinme ganuxrwnelad da Seuginebelad dahmarxos,
ueWuelad warwymdes. 2.
1.
123
vnebiTi gvaris zmna warymdes Sesabamisi sam SemTxvevaSi originalSi aris
aseve saSual-vnebiTis xolo qarTulSi saerTod ar aris
saukunod(berZnul variantebSi aris sinonimebi (
xolo meoTxe SemTxvevaSi Semotanilia axali sityva
rac momavali droiT mopovebas, aRmoCenas niSnavs. saerTod, meoTxe
SemTxveva gamoirCeva Tavisi terminologiuri gansxvavebulobiT wina sami
SemTxvevisagan.
qarTul teqstTan yvelaze identuri meore SemTxvevaa.
xolo marTali sarwmunoeba ese ars, raÁTa erTsa RmerTsa samebiT da
samebasa erTarsebiT vhmsaxurebdeT: ara SevrevdeT guamovnebasa, arca
ganvhyofdeT arsebasa. 3.
1.
qarTuli TargmanisaTvis (da ara marto TargmanisaTvis) damaxasiaTebeli
kalkebi ugulvebelyofilia qarTuli enis bunebis gaTvaliswinebiT da
windebuliani konstruqcia moqmedebiTi brunvis ubralo damatebiT aris
mowodebuli(samebiT..., erTarsebiT). magram aqvea kalkebi
mravlobiTi ricxvis mimReobebisa, romlebic qarTulSi zmnebiT
gadmoicema(SevrevdeT, ganvhyofdeT). es pirvel
SemTxvevaSi.
meore SemTxvevaSi, igive mimReobebi mravlobiTi ricxvis braldebiTi
brunviTa warmodgenili, xolo zmna awmyos sawyisiTa da I piris
nacxvalsaxeliTaa aseve braldebiTis mravlobiT
ricxvSi(vhmsaxurebdeT).
mesame SemTxvevaSi axali sinonimuri sawyisi Semodis
124
sinonimebad vlindeba gvamovnebis, piris aRmniSvneli aRmniSvneli
da , xolo arsebis aRmniSvneli yvela
SemTxvevaSi erTia -
qarTuli yvelaze metad msgavsia pirveli da meoTxe SemTxvevebisa.
rameTu sxuaÁ ars guamovnebaÁ mamisa da sxuaÁ ars Zisa da sxuaÁ sulisa
wmidisa. 4.
qarTuli Targmani absoluturad identuria berZnulis oTxive
variantisa, da es logikuricaa – es winadadebebi dogmtikaa.
xolo RmrTeebaÁ mamisa da Zisa da sulisa wmidisa erT ars: erTi ZlierebaÁ,
erTi ÃelmwifebaÁ, erTi meufebaÁ, swori didebaÁ, swori didebulebaÁ da
saukunoÁ. 5.
qarTulSi RmrTeebaÁ sagangebod aris gamoyofili da xazgasmuli,
gansazRvrebaa maSin, roca igi dedanSi CamonaTvalSi moxvda.
qarTuli Targmani yvelaze metad emTxveva IV variants.
viTari ars mamaÁ, egeviTarive ars Ze, egeviTarive ars suli wmidaÁ. 6.
aqac wminda wylis dogmatikaa mocemuli da qarTuli imeorebs
originalis oTxive variants.
125
daubadebeli mamaÁ, daubadebeli Ze, daubadebeli suli wmidaÁ, aramed ara
samni dabadebelni, aramed erTi daubadebeli. 7.
yovlisa mpyrobeli mamaÁ, yovlisa mpyrobeli Ze, yovlisa mpyrobeli suli
wmidaÁ. aramed ara samni yovlisa mpyrobelni, aramed erTi yovlisa
mpyrobeli. 8.
saukunoÁ mamaÁ, saukuno Ze, saukunoÁ suli wmidaÁ. aramed ara samni
saukunoni, aramed erTi saukunoÁ. 9.
TviTon berZnuli teqstebi arian erTnairni, da Sesabamisad, qarTulic
zustad imeorebs maT.
yovladZlieri mamaÁ, yovladZlieri Ze, yovladZlieri suli wmidaÁ. aramed
ara samni yovladZlierni, erTi yovladZlieri. 10.
sityva yovladZlieri pirvelsa da meoTxe SemTxvevaSi, gadmocemulia,
rogorc xolo meoresa da mesame SemTxvevebSi – rogorc
esreT RmerTi mamaÁ, RmerTi Ze, RmerTi suli wmidaÁ. aramed ara samni
RmerTni, aramed erTi RmerTi. 11.
126
qarTulivarianti bukvalurad msgavsia dednis meoTxe variantisa.
ufali mamaÁ, ufali Ze, ufali suli wmidaÁ. aramed ara samni ufalni,
aramed erTi ufali. 12.
qarTulSi ar aris ganzogdeba rogorc, rogoric, da
msgavsad.
da viTarca TiToeulad TÂToeulisa guamovnebisa RmerTad da uflad
aRsarebisa WeSmaritad qristianobad vityÂT, egreTve samTa RmerTTTa da
samTa ufalTa Tqumasa ara Tavs-videbT, aramed sruliad ganviSorebT. 13.
127
pirvel SemTxvevaSi, infinitivi sawyisiTvea gadmosuli da pirveli piris
mr. ricxvis saSual-vnebiTis zmna aseve
zmniT(aRsarebisa ... vityÂT)oRond qarTulSi
naklebad Cans am berZnuli zmnis aucileblobis xasiaTi. samagierod,
Semdeg gavrcobilia da gamkveTrebulia uaryofis Sinaarsi.
meore SemTxvevaSi, sityva ufro konkretulia religiuri
TvalsazrisiT da RvTismsaxurebas niSnavs. windebuli, rac naTesaobiT
brunvasTan mier, qveS SinaarsiT ixmareba, qarTulSi mxolod viTarebiTi
brunviT gamoixata.
mesame SemTxvevaSi kidev ufro gamZafrebulia zmniT
imperatiuli impulsi aRsareba zmnisa.
meoTxe SemTxvevaSic gansxvavebulad aris gamoxatuli nebis darTva –
uaryofis azri(
qarTulSic da oTxsave SemTxvevaSic sawyisi Tquma sawyisiTvea( igi
yvelaze metad eTanxmeba IV variants.
rameTu mamaÁ aravisgan ars Seqmnul, arca dabadebul, arca Sobil. 14.
mxolod meore SemTxvevaSia saSual-vnebiTi gvaris zmnebiT gadmocemuli
moqmedeba, danarCen sam SemTxvevaSi ki – mimReobebiT. asevea qarTulSic. igi
ufro konkretulad I SemTxvevas eTanadeba.
Ze mamisagan mxoloÁsa ars ara Seqmnil, arca dabadebiT, aramed SobiT. 15.
qarTuli Targmanis es monakveTi imeorebs berZnulis pirvel variants.
pirvelsa da meore SemTxvevebSi mimReobebi saSual-vnebiTisa da vnebiTi
gvaris formebiTaa mocemuli dedanSi, xolo gramatikuli droebi – pirveli
128
SemTxvevisTvis axlandelia, xolo meoresaTvis – aoristi, qarTulisaTvis
wyvetili.
gamoslviT. 16.
da ai, is cnobili monakveTi am Txzulebisa, sadac, kaTolikuri
qarTulSi moqmedebebi amjerad moqmedebiTi brunvis sawyisebiTaa
gadmosuli, xolo berZnulSi igive moqmedebebi saSual-vnebiTisa da vnebiTi
formebiTaa gamoxatuli.
erTi ukue ars mamaÁ, ara samni mamani, erTi Ze, ara samni Zeni, erTi suli
wmidaÁ, ara samni sulni wmidani. 17.
sityvas ukue pirvelsa da mesame SemTxvevebSi Seesabameba xolo meore
SemTxvevaSi meoTxeSi ki -
meore da mesame variantSi aRiniSneba.
primatiT, suli wmidis mamisagan da Zisagan gamomavalobazea laparaki, rac
suli wmidaÁ - mamisagan da Zisa, araSeqmniT, arca dabadebiT, arca SobiT, aramed
pirvel sam SemTxvevaSi damxmare zmna ar aris.
gvaris axlandeli droisa da aoristis mimReobebis braldebiTi brunvis
129
da amas samebasa Sina aravin ars pirveli, gina ukuanaÁskneli. aravin ars
didi, gina mcire, aramed yovliTurT samnive ese guamovnebani saukuno arian
da swor. 18.
am SemTxvevaSi, iseve rogorc umravles SemTxvevaSi, oTxive variantidan
kalkirebulia windebuliani forma - amas samebasa Sina.
qarTuli emsgavseba ufro IV variants, oRond masSi ar aris
rac winaswar Tqmas niSnavs.
esreT yovliTurT, viTarca zemoTqumul ars, samebaÁ erTarsebiT da
erTarsebaÁ samebiT ididebdin. 19.
vnebiTi gvaris zmnis brZanebiTis forma qarTulisa ididebdin amave
gvariT aris mocemuli magram Sinaarsobrivad ufro msaxurebas,
Tavis daxras moiazrebs TavisTavSi. es pirvel SemTxvevaSi.
meore SemTxvevaSi, igive zmna sawyisiTa da pirveli piris mr. r-is
braldebiTi brunvis nacvalsaxeliT aris mocemuli(
mesame SemTxvevaSi es Sinaarsi ufro imperatiulia – vnebiTis sawyisiTa
da damxmare zmniT gamoixateba, xolo meoTxe SemTxvevaSi saerTod
brZanebiTis formaa gamoyenebuli(
qarTuli ufro hgavs pirvel variants.
130
da romelsaca hnebavs cxorebaÁ wmidisa samebisaTÂs, esreT
didebismetyuelebdin. 20.
isev mimReoba berZnulisa qarTulSi zmniT gvevlineba( -
hnebavswindebuli amave SinaarsiTaa kalkirebulinaTesaobiTi
brunviT(samebisaTÂs), xolo brZanebiTis forma Secnobas,
moazrebas gulisxmobs. es pirvel SemTxvevaSi.
meore da mesame SemTxvevaSi mimReoba ukve saSual-vnebiTis gvariT aris
mocemulixolo brZanebiTis forma aseve mofiqrebas,
moazrebas, zrunvis qonas, mcdelobas niSnavs.
meoTxe SemTxvevaSi saerTod ar aris ,,romelsaca hnebavs”, Tumca
winadadebis bolo sityva zustad emTxveva qarTulisas -
Targmani ufro amJRavnebs I variantisadmi msgavsebas.
egreTve jer ars Cuenda saukunoÁsa cxorebisa da uflisa da RmrTisa da
macxovrisa Cuenisa iesu qristes ganÃorcielebaÁ mtkice sarwmunoeba ars. 21.
oTxive variantidan kalkirebulia aRwerilibiTi forma jer ars,
originalis teqstis or SemTxvevaSi sityva rwmenis Sesabamisi piriani
zmnaa(I da III), xolo originalSi igi Sedgenili Semasmenelia, anu, erT
winadadebaSi ori Sedgenili Semasmenelia. am teqstisaTvis tendenciaa is,
rom semantikurad cxovreba da xsna analogiuri cnebebia. ganÃorcielebis
fardi dedanSi ori sityvaa(da aseve mtkicis fardia
131
da sityva macxovari mxolodmeoTxe variantSi fiqsirdeba -
anu, es Sinaarsi orjer marto qarTul variantSi gvxvdeba.
qarTulis es monakveTi ufro Seesabameba dednis pirvel variants.
ukue marTali sarwmunoebaÁ, raÁTa gurwmenes da aRviarebdeT, viTarmed
ufali Cueni, iesu qriste, Ze RmrTisaÁ, RmerTi da kaci ars. 22.
TviTon berZnuli variantebi sityvsasityviT imeoreben erTmaneTs.
mxolod meore variantSi aris yofna zmna infinitiviT(
RmerTi daubadebeli arsebisagan mamisa, pirvelsaukuneTa mamisagan Sobili
da kaci xiluli arsebisagan dedisa, ukanaÁsknelTa JamTa cxorebisaTÂs
Cuenisa queyanasa zeda Sobili. 23
Targmani gavrcobilia, dedniseul arc erT variantSi ar aris sityva
daubadebeli, arc - xiluli, arc - ukanaÁsknelTA JamTa cxorebisaTÂs
Cuenisa, xolo queyanasa zeda Sobili perifrazia - rac
droSi Sobils niSnavs. meore da meoTxe SemTxvevaSi es saerTod ar aris
aRniSnuli, xolo mesame SemTxvevis maradisobaSi
Sobilobas ufro moiazrebs.
Targmani ufro eTanxmeba originalis I SemTxvevis teqsts.
sruli RmerTi da sruli kaci sulisagan sityÂrisa da Ãorcisagan
kacobrivisa agebuli. 24
132
sainteresoa, rom da mimReobebia zmnebidan, magram,
rogorc arsebiTi saxelebi, isini sulac ar axmareba sinonimuri
mniSvnelobebiT, Teologiuri TvalsazrisiT sruliad gansxvavebuli
sidideebia – pirveli niSnavs pirovnebas, gvamovnebas, romelic samia, xolo
meore erTs – arsebas.
swori mamisa RmrTeebiTa da umrwemesi mamisa kacebiTa. 25
qarTuli teqsti erTdroulad emTxveva berZnulis I, II da III variantebs.
meoTxesagan gansxvavdeba imiT, rom masSi ar aris zmna.
da WeSmaritad ars RmerTi da kaci WeSmariti, aramed ara orni, aramed erTi
ars qriste. 26
qarTuli teqstobrivi monakveTi ufro msgavsia berZnulis Sesabamisi IV
variantisa.
xolo erTi ieso qriste ara Seicvala Ãorcad, aramed amaRlda RmrTisa.
27
1.
133
pirvelsa da mesame SemTxvevebSi, gamotovebulia zmna da Secvlis
Sinaarss itvirTebs mimarTulebis gamomxatveli windebuli, da aseve
sityva rac saxes, Cveulebas, Tvisebas aRniSnavs. pirvel SemTxvevaSi
RmrTeeba da kaceba sityvaTwarmoebiTad erTnairia.
meore SemTxvevaSi Secvlis niSniT ukve upiro zmna, mimReoba naTesaobiT
brunvaSi gamoiyeneba , da igi marTlac Secvlas
niSnavs.
meoTxe SemTxvevaSic mimReobebi da windebulia moqmedebis gadmosacemad.
amaRlda RmrTisa - pirvel SemTxvevaSi piriani
zmna(windebulTan(gamoxatavs mimarTulebas.
meore SemTxvevaSi igi naTesaobiTi brunvis mimReobiTaa
(mowodebuli, xolo mesame SemTxvevaSi wina SemTxvevis
mimReoba ukve piriani zmnaa(msgavsad pirveli SemTxvevisa, xolo
meoTxe variantSi isev mimReobaa moqmedebisaTvis(
yovliTurT ara SerevniTa bunebaTaÁTa, aramed SeerTebiTa guamovnebisaÁTa,
rameTu suli sityÂri da Ãorcni erTi kaci ars. egreTve RmerTi da kaci
erTi qriste ars. 28
yovliTurT – pirvel SemTxvevaSi aris sityva (xolo danarCen
or SemTxvevaSi
134
moqmedeba pirvel winadadebaSi pirvel, mesame da meoTxe DSemTxvevebSi erTi
da igive leqsikuri da gramatikuli erTeuliT gadmoicema(xolo
meore SemTxvevaSi saamisod sul sxva sityvaa -
pirvel SemTxvevaSi, bunebis aRmniSvneli dedanSi aris naTesaobiTi
brunvis forma xolo danarCen sam SemTxvevaSi - rac
Teologiuri eqvivalentia cneba arsebisa.
guamovnebis SeerTebis Sinaarsi yvela SemTxvevaSi erTi da igive leqsikuri
da semantikuri mniSvnelobis terminebiT aris gadmocemuli -
anu, da
Teologiis TvalsazrisiT, toli sidideebia.
suli sityÂeri yvelgan gamoxatulia, rogorc
romelman ivno Cuenisa cxorebisaÂs da STaÃda jojoxeTad da aRdga
mkudreTiT. 29.
rogorc wesi, mimReobebiTaa gamarTuli teqsti pirvelsa da meore
SemTxvevebSi(xolo mesame da meoTxe SemTxvevebSi igi ukve piriani
zmnaa(isev mimReoba da mimarTulebis windebuli gamoxatavs
moqmedebas pirvelsa da meore SemTxvevebSi (mesame SemTxvevaSi
– piriani zmna imave windebulTan. meoTxe SemTxveva Sinaarsobrivad ufro
gavrcobilia da dasaxelebulia daflvis movlena pirvel sam
SemTxvevaSi mkvdreTiT aRdgomis Sinaarsi gamoxatulia gamosvliTi
Sinaarsis windebuliTa da naTesaobiTi brunvis formiT
xolo meoTxe semTxvevasi mxolod aRdgomis Sinaarsia
gadmocemuli.
135
da amaRlda zecad da dajda marjueniT RmrTisa da mamisa yovlisa
mpyrobelisa, vinaÁTgan igi kualad momaval ars ganSjad cxovelTa da
mkudarTa. 30
1.
mimReoba da mimarTulebis aRmniSvneli windebuli maxasiaTebelia am
konkretuli monakveTebis leqsikuri da gramatikuli movlenebisaTvis -
amaRlda zecad sam SemTxvevaSi erTnairadaa, xolo
meoTxe SemTxvevaSi ukve sinonimi Semodis amaRlda sityvis Sesabamisi,
oRond sxva saxis, vnebiTis aoristis mimReobis
meSveobiT(
dajda Sinaarsis gamomxatveli isev mimReobaa pirvelsa da meore
SemTxvevebSi(xolo mesame SemTxvevaSi igi vnebiTi gvaris
zmnaa(meoTxeSi ki – moqmedebiTi gvaris I aoristis III piri,
qarTulSi mas wyvetili gamoxatavs(adgilis Sinaarsi yvelgan
erTnairad aris mocemuli, marjueniT.
yovlismpyrobelis aRsaniSnavad pirvelsa da mesame SemTxvevebSi
vlindeba sityva xolo meore SemTxvevaSi - , meoTxe
SemTxvevasi Sesabamisi atribucia saerTod ar aris.
aRwerilobiTi forma momaval ars ganSjad, pirvel SemTxvevaSi vnebiTi
gvaris piriani zmna da sawyisia (aseve meore da mesame
SemTxvevebSi, oRond sxva piriani zmna(da moqmedebiT
gvarSixolo meoTxe SemTxvevaSi – vnebiTis mimReoba, oRond sinonimuri
mniSvnelobisa(
Targmanis bolo ori sityva oTxsave SemTxvevaSi, pirveli
mimReobaa(xolo meore – arsebiTi saxeli (orive braldebiT
136
brunvaSi mravlobiTi ricxvisa. sainteresoa, rom es sityvebi qarTulSi
amave ricxvis naTesaobiT brunvaSi gvevlinebian, magram
gasaTvaliswinebelia maTi sintaqsuri funqcia orive enis SesityvebaSi:
qarTulSi isini gansazRvrebebi arian, xolo berZnulSi, infinitivis ufro
meti sintaqsuri datvirTulobis gamo, pirdapir damatebebad ganixilebian,
pirdapiri damatebis brunva ki, indoevropul enebSi, mogexsenebaT,
akuzativia.
romlisa moslvisa yovelni kacni aRdgen ÃorciTa sityÂsa micemad saqmeTa
maTTaTÂs. da romelTa keTil eqnmas, warviden cxorebasa saukunesa da
romelTa boroti – cecxlsa saukunesa. 31
aRdgomis aRsaniSnavad oTxsave SemTxvevaSi gamoyenebulia piriani forma
zmnisa vnebiTi gvariT - qarTulis ubralo damateba
moqmedebiTi brunviT (ÃorciTa), dedanSi, ZiriTadad, naTesaobiTi brunviTa
da windebuliT aris warmodgenili, magaliTad, asea
pirvel sam SemTxvevaSi. erTgan ukuqceviT nacvalsaxels enacvleba
zedsarTavi saxeli( imave brunviT(II da III SemTxveva).
pirvelsa da meore SemTxvevebSi pasuxisgebis Sinaarsi sakuTar saqmeebze
erTnairad aris gadmocemuli
(mimReobis mravlobiTi ricxviT, da
137
braldebiTi brunviTa da mravlobiTi ricxvis naTesaobiTis gamo mizezis
Sinaarsis windebuliani formiT.
mesame SemTxvevaSi saamisod ukve piriani zmna da aseve, mravlobiTis
naTesaobiTi brunva gamosvliTi Sinaarsis windebuliTurT fiqsirdeba
(ise, sityva ufro konkretulia
Sesabamisi SinaarsisaTvisxolo, rac Seexeba meoTxe SemTxvevas, igi ukve
keTilis qmnis Sinaarsi oTxive SemTxvevaSi mravlobiTi ricxvis
moqmedebiTi gvaris mimReobaa(xolo avis qmnis Sinaarss saerTod
ar axlavs zmna. mimarTuleba oTxive SemTxvevaSi gamoxatulia vnebiTi
gvaris zmniT, oRond sinonimuri mniSvnelobebiT:da
pirveli da meore SemTxvevebisTvis, xolo meoTxe
SemTxvevisaTvis.
pirvel sam SemTxvevaSi bolo winadadebas zmna ar fiqsirdeba, Sinaarsi
mimarTulebisa mxolod igulisxmeba da gamoxatulia windebuliT(xolo
meoTxe SemTxvevaSi Sinaarsis gamoxatvis forma icvleba – saukuno cecxlis
nacvlad saukuno sasjeli, dasjaa motanili.
ese ukue ars marTali sarwmunoebaÁ, romeli ese araTu vinme ubiwod da
wmidad da Seuginebelad daicvas, brZanebisaebr wmidisa mociqulTaÁsa,
cxorebaÁ ver Zal-uc. 32
pirvel SemTxvevaSi, dacvis Sinaarss dedanSi Seesabameba I aoristis
kavSirebiTi kilos mxolobiTi ricxvis zmnidan, da igi
rwmenas niSnavs. asevea mesame SemTxvevaSic. piriani zmnaa is meore
infinitivia
(
138
SemTxvevaSic(xolo meoTxe SemTxvevis infinitivi I aoristisa
zmnidan, marTlac dacvas, gafrTxilebas niSnavs.
aRwerilobiTi forma cxorebaÁ ver Zal-uc zusti kalkia berZnulisa. igi
pirvel, mesame da meoTxe SemTxvevaSi erTnairad aris gadmocemuli -
sawyisiTa da vnebiTi gvaris piriani zmniT. xolo meore
SemTxvevaSi mas aseTi saxe aqvs:nacvalsaxeliT, vnebiTi
gvaris zmniTa da infinitiviT.
qarTulSi damatebulia brZanebisaebr wmidisa mociqulTaÁsa, berZnuli
teqstis arc erT am monakveTSi igi ar aris.
amrigad, Cven SevecadeT, mocemuli teqsti gangvexila filologiuri
TvalsazrisiT, gagvego erTi da igive Sinaarsi rogor, da ra gramatikuli
Tu semantikur – leqsikuri saSualebebiT aris gadmocemuli Targmansa da
originalSi, miT ufro, rom es ukanaskneli oTxi variantiT aris
warmodgenili.
iyos giorgi aToneli, romelic, rogorc viciT, adekvaturi mTargmnelobiTi
praqtikis warmomadgeneli ar yofila. magram es aris dogmatikuri xasiaTis
Txzuleba, da cxadia, mTargmneli Seecdeboda originali zustad
gadmoetana, rom Tavidan aecilebina raime saxis orazrovneba da
Sinaarsidan gadacdena, da es asec gaakeTa. igi, azrobrivad da
frazeologiurad erTdroulad imeorebs pirveli sam teqstobriv variants,
da xSir SemTxvevaSi meoTxesac, miuxedavad misi mkveTrad
gansxvavebulobisa. xandaxan dadgenac ki Wirs, am oTxi variantidan romlis
ufro paraleluria igi. cxadia, es oTxi variantic, TavisTavad,
maqsimalurad emsgavseba erTmaneTs.
rac Seexeba gramatikul enobriv movlenebs qarTul-berZnuli teqstebis
urTierTmimarTebisas, vlindeba tradiciuli kalkebi windebuliani
konstruqciebisa, aRwerilobiTi da pasiuri formebisa, gansakuTrebiT
SesamCnevia qarTuli variantis piriani zmnis sanacvlod mimReobebisa da
unda
misi mTargmneli, (kekeliZe 1975: 11)
139
sawyisebis intensiuri gamoyeneba, aqedan gamomdinare ki, winadadebis sxva
wevrebis sintaqsuri funqciis sxvagvarad warmodgena TargmanTan
mimarTebaSi.
140
daskvna
saboloo jamSi, Cveni naSromis ZiriTadi mizandasaxuloba iyo,
Cagvetarebina teqstologiuri samuSao. dagvedgina xelnaweris teqsti,
Segvedarebina paralelur variantTan(ra Tqma unda, Tuki aseTi moepoveboda)
da gangvexila igi qarTul enobrivsa da literaturul konteqstSi.
enobrivi TvalsazrisiT, SevecadeT, aRgvenusxa yvela is movlena, ,rac
maxasiaTebeli iyo mocemuli TxzulebisaTvis Tavisi gadaweris drosTan
mimarTebaSi.
rac Seexeba literaturul konteqsts, es arcTu ise mniSvnelovani
gvgonia, radgan saxeobrivi da laqsikur-semantikuri mravalferovnebis
TvalsazrisiT Teologiuri Txzulebebi naklebad gamoirCevian.
ufro sainteresod mogveCvena Txzulebis berZnul dedanTan mimarTebis
peripetiebi, erTi da igive Sinaarsis or enaze gadmocemis gramatikuli da
semantikuri saSualebebis garCeva da Targmanis tipis garkveva. aqve vityviT,
rom berZnuli da qarTuli teqstebis urTierTmimarTebisaTvis zogadad,
polisematuroba naklebad sagulisxmoa, vinaidan Txzuleba pirvel or
SemTxvevaSi egzegetikuria, masame SemTxvevaSi ki – dogmatikuri.
danarTi warmoadgens or xelnawersa da sam frazeologiur leqsikons.
xelnawerebi danarTSi gadavitaneT imitom, rom ar moepovebaT(yovel
SemTxvevaSi, jerjerobiT) TavianTi berZnuli dedani, frazeologiuri
leqsikonis saSualebiT ki, Tavisi originaliseuli paralelebiT, dgindeba
warmodgenili Txzulebis terminologia, rac teqstis xelaxal aRqma-
aTvisebas gulisxmobs.
141
sarCevi
1. Sesavali 2
2 xelnaweris aRweriloba A-128 5
3. Txzuleba A-128 6
4. enobrivi analizi 22
5. leqsikuri, frazeologiuri, saxeobrivi da Sinaarsoblivi msgavsebebi
Zvel qarTul hagiografiul TxzulebebTan 33
6. saxismetyveleba 39
7. qarTuli Targmani eTanxmeba Zveli berZnuli teqstis Cvenebas 51
8. Targmani gavrcobilia, SeiniSneba teqstis mateba ZvelberZnul
dedanTan mimarTebaSi 79
9. qarTul TargmanSi aRiniSneba Zveli BberZnuli teqstis kleba 90
10. perifrazi 95
11. e.w. Sereuli monakveTebi 98
12. aRdgenili monakveTebi 99
13. avtori 100
14. enobrivi analizi A-124 101
15. qarTul-berZnuli teqstebis Sedareba A-124 104
16. daskvna 117
17. enobrivi analizi A-627 118
18. enobrivi analizi S-2406 122
19. qarTul-berZnuli Sedareba (aTanase aleqsandrielis `simbolo~) 124
21. daskvna 142
22. gamoyenebuli literatura 145
23. danarTi 148
24. frazeologiuri leqsikoni wm. nastasi sinelis Txzulebisa 149
25. frazeologiuri leqsikoni wm. timoTe aleqsandrielisa 240
26. frazeologiuri leqsikoni wm.aTanase aleqsandrielis Txzulebisa 256
142
27. Txzuleba xelnaweridan A-627 277
28. Txzuleba xelnaweridan S-2406 279
143
gamoyenebuli literatura:
abulaZe 1976: abulaZe i. Zveli qarTuli enis leqsikoni. Tbilisi:
adiSis ... 2003: adiSis oTxTavi. Tbilisi: gamomcemloba
bezaraSvili 2004: bezaraSvili q. ritorikisa da Targmanis Teoria da
biblia 1989: biblia. Tbilisi, 1989
bibliis enciklopedia 1998: bibliis enciklopedia. Tbilisi, 1998
biblioTeka 2003: <b,kjntrf Jnwjd b Exbntktq Wthrdb> Ghtgjlj,ysq
danelia 1984: danelia k. mxatvruli enisa da stilis zogierTi sakiTxi bibliur wignTa Zveli qarTuli Targmanis
mixedviT, Zveli qarTuli enis kaTedris Sromebi, 25.
Tbilisi: Tbilisis saxelmwifo universiteti, 1984
danelia 1998: danelia k. narkvevebi qarTuli samwerlobo enis
istoriidan. Tbilisi: Tbilisis universitetis
gamomcemloba, 1998
danelia 1983: danelia k. qarTuli samwerlo enis istoriis sakiTxebi.
Tbilisi: Tbilisis universitetis gamomcemloba, 1983
dvorecki 1958: Дворецкий И.Х. Древногреческо-русский словаръ, Мос, 1958
didi sjulis kanoni 1975: kanonikuri samarTlis Zegli, k.kekeliZis
saxelobis xelnawerTa instituti, Tbilisi:
gamomcemloba ,,mecniereba”, 1975
enuqaSvili 1961: enuqaSvili s. petre iberieli(fsevdo-dionise
areopageli). efrem mcires Targmani. Sromebi. Tbilisi:
gamomcemloba stalinis saxelobis saxelmwifo
universitetis gamomcemloba, 1961
imnaiSvili 1986: imnaiSvili i. qarTuli oTxTavis simfonia-leqsikoni.
gamomcemloba ,,mecniereba”, 1973
,,saqarTvelos macne”, 2003
praqtika grigol RvTismetyvelis TxzulebaTa qarTuli
Targmanebis mixedviT. Tbilisi: gamomcemloba
,,mecniereba”, 2004
Fyfcnfcbq Cbyfbn> Bp,hfyyst Ndjhtybz> Vjc> 2003
144
Tbilisi: ,,Tbilisis universitetis gamomcemloba, 1986
kaxaZe 1946: kaxaZe m. basili didis ,,equsTa dReTaÁ”. masalebi
saqarTvelosa da kavkasiis istoriisaTvis, II. Tbilisi:
mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1946
kekeliZe 1975: kekeliZe k. etiudebi Zveli qarTuli literaturis
kekeliZe 1960: kekeliZe k. qarTuli literaturis istoria, I. Tbilisi:
gamomcemloba ,,mecniereba”, 1960
kvaWantiraZe 2007: kvaWantiraZe m. J. semiotika, II, Carlz pirsi da
Tanamedrove semiotikis problemebi, Tbilisi, 2007
kvaWaZe 2006: kvaWaZe l. Tanamedrove qarTuli enis sintaqsi. Tbilisi:
gamomcemloba ,,rubikoni”, 2006
menabde 1980: menabde l. Zveli qarTuli mwerlobis kerebi, II.
Tbilisi: Tbilisis universitetis gamomcemloba, 1980
mravalTavi 1999: mravalTavi. XVIII. Tbilisi: k.kekeliZis saxelobis
xelnawerTa instituti, 1999
patrologia, minis gamocema:
sarjvelaZe 1984: sarjvelaZe z. qarTuli saliteraturo enis Sesavali.
Tbilisi: gamomcemloba ,,ganaTleba”, 1984
sarjvelaZe 2004: sarjvelaZe z. Zveli qarTuli ena. Tbilisi:
gamomcemloba ,,saqarTvelos macne”, 2004
uruSaZe 1969: uruSaZe ak. Zveli berZnuli ena. Tbilisi: gamomcemloba
,,Tbilisis universitetis gamomcemloba”, 1969
qarTuli proza 1982: qarTuli proza, I. Tbilisi: gamomcemloba ,,sabWoTa
saqarTvelo”, 1982
qarTuli Targmani, II, tf, 1926
PG, Migne, t 89, 329-344; t 33, 1295-1308
yauxCiSvili 1926: yauxCiSvili s. Ggiorgi amartolis xronoRrafis Zveli
mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1975
istoriidan. Tbilisi: saqarTvelos
145
cindeliani 1967: cindeliani e. mefeTa pirveli ori wignis Zv. qarTuli
redaqciebis mimarTebisaTvis berZnulTan. Tbilisi:
saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis macne, 2, 1967
WumburiZe 2001: WumburiZe a. angelozur ZalTa Sesaxeb. Tbilisi:
gamomcemloba ,,saqarTvelos macne”, 2001
xelnawerebi: AA -128; A – 124; A - 627; S - 2406; A - 67
146
danarTi
147
wminda anastasi antioqielis kiTxva-migebiTi Txzuleba
xelnaweri A-128
a
abrahami;
abrahami 10.11
adgilisa eSmakisaTÂs – ix. ,,micema adgilisa eSmakisaTÂs”
adre 9.9
amaT 4.4; 9.9
amaT saqmeTa gamoucdelisaTa ara moÃdoma – ix. ,,gulsa amaT saqmeTa
gamoucdelisaTa ara moÃdoma”
amaT sityuaTagan sacnaur yofa 6.4
aman 3.3
amao da uxmar yofa 1.2
amas 2.9; ix. ,,ganmarjuebul da warmarTebul yofa sofelsa amas”
amas sazomsa miwevnad – ix. ,,Rirs qmna amas sazomsa… “
amas sofelsa 10.10
amas Sina – ix. ,,yofa sofelsa amas Sina”
amasve cxorebasa ganbneva yovlisa tÂrTisa codvaTa TÂsTasa 16.22
amaRleba
amaRlebasa mokleba – ix. ,,didebasa oden maTsa da amaRlebasa mokleba’’
amier Tu tÂrTmZimeTa ganslva 16.4
amiT – ix. ,,mcirediTa amiT’’
amin 16.26
amis moswaveba
amis pirisaTÂs Tquma 3.1; 4.1
amis saqmisa mindobiTa udebebiT da unanelad gardaÃdaÁ cxorebisa CuenisaÁ –
ix. ,, ara jer yofa amis saqmisa mindobiTa udebebiT...… “
amis yovlisa saidumloÁ 9.15
terminologiur-frazeologiuri leqsikoni
148
amis ÃorcTaÁsa – ix. ,,gan-Tu-Zarcua samoslisa amis ÃorcTaÁsa…”
amisTÂs
amisTÂs yofa
amisTÂsca
amisca saqmisa Zali 2.1
ampartavan da Tavxed
ampartavanebisagan da zuaobisa
angahar 1.5
angelozTa da kacTa ganqiqebaÁ – ix. ,,winaSe angelozTa da kacTa ganqiqebaÁ”
angiaÁs mier – ix. Tquma ,,RmrTisa winawarmetyuelisa ... “
anu ;VI; 7.1; 9.1
anu ara
anu garemiqceviTa pirisa misisaÁTa da risxviTa
anu glaxakTa – ix. ,, eklesiaTa anu glaxakTa”
anu ÃorcielTa – ix. ,,vnebiTa sulierTa STavrdomaÁanu ÃorcielTa”
ara ix. ,,anu ara”; ,, raÁTa ara”
ara viTarca kacsa
ara TavTa TÂsTa – ix. ,,bralobisagan moyusisa da ara ... “
ara Tneba – ix. ,,meufisa ara Tneba”
ara kadreba Txovad 16.12
ara momÃsene – ix. ,, sikudilsa ara momÃsene”
ara moÃdoma – ix. ,,gulsa amaT saqmeTa gamoucdelisaTa ...…“
ara moÃseneba – ix. ,,yovelTa codvaTa misTa ara moÃseneba”
ara nebiTa nebeba sikudilisa codvilisasa 3.5
ara sikudili – ix. cxorebiT cxoneba da ara sikudili”
ara smena – ix. ,,yurisa mier ara smena”
ara qmnil yofa 16.13
ara Rirs yofa yovladve cocxalyofad 10.8
ara SemkobisaTÂs – ix. ,,eklesiaTa ara SemkobisaTÂs”
ara Sors yofa 4.8
ara warwymedad, aramed ganswavlad
ara qona
ara warkveTa – ix. ,,miuTxrobelTa WirTa Sina sasoebisa ara warkveTa”
ara warwymeda brZanebisaebr uflisa – ix. ,, sasyidelisa ara warwymeda ...…“
149
ara weril yofa
ara wyalobisaTÂs – ix. ,,glaxakTa ara wyalobisaTÂs”
ara xilva – ix. ,,Tualisa mier ara xilva”
ara xolo… aramed 6.10
ara xolo Tu 6.6
ara xolo cocxalTa, aramed SesuenebulTaca – ix. ,,didad sargebel qmna ara
xolo cocxalTa, aramed...…’’
ara jer yofa gankiTxvisa kacisasa
araÁ 6.5; 10.10.
arave 16.23
aravin
araTu… aramed 6.7
araTu simdidrisa yofa borot
araTu RmerTman
aramed
aramed – ix. ,,ara xolo …, aramed”; ,, araTu …, aramed”
aramed ganswavlad – ix. ,,ara warwymedad, aramed ganswavlad”
aramed SesuenebulTaca – ix. ,,didad sargebel qmna ara xolo cocxalTa,
aramed SesuenebulTaca”
aramca gankiTxva
araodes
araraÁ 4.7; 15.6
araraÁ mizezi wyalobisaÁ 16.3
araras sxÂsa Ãseneba
aras rgeba 16.17
araRirsad Wama da suma
araZlebaÁ 6.14
arawmidebaTa da usjuloebaTa maTebr SemTxveva
arsebiTni – ix. ,,kacsa Tana arsebiTni”
arsebisagan guamisa Cuenisa Sewirva RmrTisa – ix. ,,cremlTa arsebisagan
guamisa CuenisaÁ Sewirva ... ”
ar yofa
arca 4.5;
arca ganSorebisa soflisagan ganCinebiT ganweseba
150
aswlad miaxlebulni – ix. ,,kacni moxucebulni da aswlad miaxlebulni”
asulTa TÂsTa daklva Sesawiravad eSmakTa – ix. ,,ZeTa da asulTa TÂsTa
daklva Sesawiravad…”
auracxelTa maT keTilTa wil – ix. ,,Rirsad auracxelTa keTilTa wil”
aqa 16.14
aqa myofTa 16.14
aqa xolo myofni 6.10
aqave 5.3
aRbeWdva DdRed gamoÃsnisa
aRdgena RmrTisa mier Semdgomad sikudilisa misisa 16.5
aRebiTa – ix. ,,tacebiTa da qrTamis aRebiTa”
aRvseba sulisa kacisasa – ix. ,,risxviTa da mwuxarebiTa aRvseba ...…”
aRTqumani saxierisa mis meufisani 16.11
aRiareba – ix. ,,RmrTisa aRiareba”
aRiareba misa yovlisa bralisa Senisa urcxuenelad da sarwmunoebiT 5.7
aRiareba codvaTa maTTa 5.1
aRiareba codvaTa CuenTa
aRsarebaÁ – ix. ,,TÂnier aRsarebisa”; ,,umecarTa da gamoucdelTa Tana
aRsarebaÁ”
aRsarebaÁ bedisaÁ – ix. ,,qristianeTagan aRsarebaÁ bedisaÁ”
aRsarebaÁ da cremli da sinanuli – ix. ,,ganwmeda TavTa CuenTa aRsarebiTa da
cremliTa da sinanuliTa”
aRsarebaÁ codvaTaÁ 5.1; ix. ,,keTil yofa aRsarebisa codvaTasa”
aRsarebaÁ codvaTa SenTa – ix. ,,sircxÂli aRsarebisa codvaTa SenTa”
aRsarebiTa da sinanuliTa da cremliTa mÃurvaliTa yovelTagan codvaTa –ix.
,,ganwmeda Tavisa TÂsisa aRsarebiTa da sinanuliTa da
cremliTa mÃurvaliTa ...…”
aRsarebiTa da sinanuliTa Rirsebisa moReba – ix. ,,cremliTa da aRsarebiTa da
sinanuliTa...…”
aRsarebiTa marTliTa … aRSenebuli – ix. ,,qristes aRsarebiTa marTliTa...…”
aRsarebisa sargebel yofa
aRsaSenebelad saÃmrisa mis
aRsruleba XVI; ix. ,,maT mcnebaTa aRsruleba”; ,,RmrTis
mecnierebisa aRsruleba’’; ,,yovlisa cxorebisa TÂsisa SromiT
151
da rudunebiT aRsruleba’’
aRsruleba dReTa TÂsTa – ix. ,,RmrTismsaxurebiT da marTlmadideblobiT
aRsruleba dReTa TÂsTa”
aRsrulebaÁ – ix. ,,mimTxueva Txovisa misisa aRsrulebisa”
aRsrulebad – ix. ,,verSeZleba monazonebisa wesTa moRuawebaTa aRsrulebad”;
,,mcnebaTa aRsrulebad’’.
aRsrulebuli – ix. ,,sarwmunoebiT da RmrTismsaxurebiT aRsrulebuli”
aRsrulebulni – ix. ,,kacTa mier aRsrulebulni”; ,,RmrTismsaxurebiT
aRsrulebulni”
aRsubuqeba kanonisaÁ
aRtyineba 7.1
aRÂriTa qcevad Rawuni maTni – ix. ,,WimiTa da aRÂriTa qcevad Rawuni maTni”
aRSeneba saxlisa sulisasa
aRSenebuli – ix. ,,muSakobiTa saTnoebaTaÁTa aRSenebuli”; ,,qristes aRsarebiTa
marTliTa … aRSenebuli”
aw
aw esera 16.14
aw ukue 6.7; 6.10
axalsa sjulsa Sina – ix. ,,Zuelsa da axalsa sjulsa Sina”
axlisa sjulisani – ix. ,,sxuani yovelni wmidani Zuelisa da axlisa
sjulisani’’
aha 8.3; 9.8
b
bedi XV; 15.1; ix. ,,zmnaÁ bedisaÁ’’; ,,rwmuneba bedisa’’; ,,qristeaneTagan
aRsarebaÁ bedisaÁ’’; ,,yofa bedisa’’
bedsa da varskulavTa miCemeba ugunurebiT
ber IV; 4.1
beri igi
bilw yofa
bilwebaÁ sulisa da ÃorcTaÁ – ix. ,,ganwmeda Tavisa TÂsisa yovlisagan
152
bilwebisa…’’; ,,winaÁTve ganwmedaÁ Tavisa
TÂsisa yovlisagan bilwebisa…’’
bilwTa saqmeTa moqmed 1.5
bilwi – ix. ,,usjuloTaTÂs da bilwTa’’
biwi – ix. ,,yovlisave biwisagan’’
borot – ix. ,,araTu simdidrisa yofa borot’’
borot yofa dReTa cxorebisa CemisaTa – ix. ,,mcire da borot yofa dReTa ... ’’
borotad ÃmarebaÁ 12.3
borotTa da ZneluvanTa codvaTa Sina ganfrdil yofa cxorebisa misisa 16.3
borotTa raTme – ix. ,,moqmedad borotTa raTme’’
boroti – ix. ,,moqceva misi gzisa misgan borotisa’’; ,,tyueTa maT zeda mravali
boroti’’; ,,qmna winaSe Cemsa borotisa’’; ,,yovelTagan saqmeTa borotTa’’
boroti igi gonebaÁ misi – ix. ,,ukurnebel povna borotisa mis gonebisa misisa’’
boroti saqme – ix. ,,kualad wareva borotTa saqmeTa’’
boroti CueulebaÁ
borotiTa miT saqmiTa 10.9
borotisa mizeziTa ganmdidrebulni–ix. ,,sxÂTa eseviTariTa borotisa
mizeziTa ...…’’
borotisa yovlisa misebr usjuloebisa – ix. ,,qmna borotisa yovlisa ... ’’
borotisa ÃorcTaÁsa – ix. ,,Cueulebisagan borotisa ÃorcTaÁsa’’
braleul qmna RmrTisagan
brali igi 16.10
bralisa Senisa urcxuenelad da sarwmunoebiT – ix. ,,aRiareba misa yovlisa
bralisa Senisa urcxuenelad da sarwmunoebiT’’
bralobisagan moyusisa da ara TavTa TÂsTa
8.9
brZaneba 3.7;
brZanebaÁ – ix. ,,damarxva mcnebaTa CemTa da brZanebaTa’’
brZanebiTa ganCinebiT 4.5
brZanebiTa uflisaÁTa 5.2
brZanebiTa RmrTisaÁTa qmna XIV
brZanebisaebr uflisa – ix. ,,sasyidelisa ara warwymeda ...…’’
brZolaÁ siZvisaÁ – ix. ,,kacsa zeda brZolani siZvisani’’
brZolaTagan EeSmakisaTa 16.4
153
brZoliTa
bunebaÁ – ix. ,,uZlurebisagan kacobrivisa mis bunebisa’’
bunebaÁ misi – ix. ,,uZlurebisagan bunebisa misisa’’
bunebiTisa – ix. ,,simÃurvalisagan bunebiTisa’’
bunebisa miSueba – ix. ,,kacadkacadisa bunebisa miSueba’’
g
gakvirveba
galobaÁ 2.12; ix. ,,muÃlmodrekiT galobaÁ’’
gamarjveba – ix. ,,uflisa mier gamarjveba’’
gamokiTxva ÃorcTa uflisaTa
gamorCeva 14.8
gamoslva
gamouTqumel yofa – ix. ,,samarTalTa da gankiTxvaTa RmrTisaTa miuwdomel…’’
gamouTqumeli gankiTxvaÁ uflisaÁ – ix. ,,gamouTqumeliTa gankiTxviTa
uflisaÁTa’’
gamoucdel yofa
gamoucdelTa Tana aRsarebaÁ – ix. ,,umecarTa da gamoucdelTa Tana aRsarebaÁ’’
gamoucdelisaTa ara moÃdoma – ix. ,,gulsa amaT saqmeTa gamoucdelisaTa…’’
gamoCena marTlad
gamoCineba
gamoCinebaÁ simarTlisa sjulisa RmrTisa
gamocda
gamocda kacadkacadisa mier Tavisa Tâsisa
gamocdili da SemZlebeli kurnebad
gamocxadeba
gamocxadeba RmrTisa mier – ix. ,,ganmzadeba da gamocxadeba RmrTisa mier’’
gamocxadebiTa – ix. ,,gardareuliTa miT gamocxadebiTa’’
gamoZiebaÁ Tavsa Soris TÂssa – ix. ,,Ãam gamoZiebisa Tavsa Soris TÂssa’’
gamoÃsna 3.4
gamoÃsna RmrTisa mier – ix. ,,gansacdelTgan gamoÃsna RmrTisa mier’’
154
gamoÃsnaÁ – ix. ,,aRbeWdva dRed gamoÃsnisa’’
ganaTleba sulisa misisa da ÃorcTaca 6.7
ganaTlebis mofena sulsa missa – ix. ,,umetesi madlisa da ganaTlebis mofena
sulsa missa’’
ganbneva yovlisa tÂrTisa codvaTa TÂsTasa – ix. ,,amasve cxorebasa ganbneva ...…’’
gangdebul yofa da Zagebul 15.6
gangeba saxierebiTa TâsiTa 15.6
gangebaÁ 2.12
gangebaÁ RmrTisaÁ 15.4
gangebaTa saeklesioTa – ix. ,,ganSorebuli eklesiisagan da wesTa da...…’’
gangebani saeklesioni 2.3
gangebiTa – ix. ,,da ver keTilad gangebiTa’’
gangebulebaTagan da dResaswaulTa – ix. ,,yovlisagan survilisa xilulTa maT
eklesiaTa wesTa...…’’
gangebuli – ix. ,,yoveli igi saxe eseviTaraTa gangebulni’’
ganvla caTa 2.6
ganTavisufleba pyrobilobisagan jojoxeTisa 16.7
gan-Tu-kiTxva
gan–Tu-Zarcva samoselisa amis ÃorcTaÁsa amaT mokudavTaÁsa 16.23
gankiTxva ; ix. ,,aramca gankiTxva’’; ,,TavTa TÂsTagan gankiTxva’’;
,,TavTa TÂsTa CuenTa gankiTxva’’
gankiTxva qristes mier
gankiTxvaÁ – ix. ,,qmna simarTlisa da gankiTxvisa’’
gankiTxvaÁ TÂsi – ix. ,,miuwdomeli igi gankiTxvaÁ TÂsi’’
gankiTxvaÁ kacisaÁ – ix. ,,ara jer yofa gankiTxvisa kacisasa’’
gankiTxvaÁ misi – ix. ,,miuTxrobeli igi da miuwdomeli gankiTxvaÁ misi’’
gankiTxvaÁ uflisaÁ – ix. ,,gamouTqumeliTa gankiTxviTa uflisaÁTa’’
gankiTxvaTa RmrTisaTa miuwdomel da gamouTqumel yofa
gankiTxvani Senni
gankiTxvisagan moyusisa
gankiTxvisagan sxuaTaÁsa
gankrexa – ix. ,,mparavTagan da warmarTTa mier gankrexa’’
gankrexa saxlisa mis sulisasa misisa
gankurneba
155
ganmanaTlebeli soflisaÁ – ix. ,,dambadebeli da ganmanaTlebeli soflisaÁ’’
ganmanaTlebeli misi RmerTi – ix. ,,mcvel da ganmanaTlebeli misi RmerTi’’
ganmarTlebad
ganmarjueba – ix. ,,saqmeTa sawuTrosaTa ganmarjueba’’
ganmarjueba RmrTisa mier
ganmarjuebul da Sewyalebul yofa – ix. ,,locviTa mSobelTa maTTaÁTa
ganmarjuebul da...…’’
ganmarjuebul da Sewyalebul yofa sofelsa amas 9.10
ganmdidreba ; ix. ,,codvisa misgan gina Tu ganmdidreba’’; ,,RmrTisa
mier ganmdidreba’’
ganmzadeba da gamocxadeba RmrTisa mier
ganmzadebul yofa – ix. ,,geheniisa ganmzadebul yofa’’
ganmdidrebulni – ix. ,,sxÂTa eseviTariTa borotisa mizeziTa... …’’
ganmravleba didebisa saxlisa misisa
ganmwmedeli – ix. ,,erTi igi ganmwmedeli’’
ganrineba 5.4
ganrisxeba uflisa RmrTisa Tquenisa
ganrisxebasa Tquensa – ix. ,,mzisa daswreba ganrisxebaa Tquensa’’
ganrRueuli igi
ganryuna siZueliTa
ganrcxaÁ
ganrcxad samoslisa sulisasa – ix. ,,daCveva ganrcxad samoslisa sulisasa’’
ganrcxadca veRara Zleba
gansacdelad gina sulierad, gina Ãorcielad – ix. ,,miSuebaÁ STavrdomisa
gansacdelad ...…’’
gansacdelTa da WirTa – ix. ,,movlineba RmrTisa mier ... ’’
gansacdelTa marTlmsajulisa uflisa miSuebiTa – ix. ,,moweva Cuen zeda
gansacdelTa marTlmsajulisa ...…’’
gansacdelTa yofa sawertel – ix. ,,WirTa da gansacdelTa yofa ...…’’
gansacdelTagan gamoÃsna RmrTisa mier IX
gansacdeli 8.4; 14.2; ix. ,,eSmakisagan mowevnuli gansacdeli’’; miSuebiTa
RmrTisaÁTa eSmakisa mier moslva gansacdelisa’’; ,,moweva
gansacdelTa’’; ,,Cuen zeda gansacdelni’’
gansacdeli sulieri, gina Ãorcieli – ix. ,,micema gansacdelTa sulierTa, gina
156
ÃorcielTa’’
gansacdeli umjobesisaTÂs – ix. ,,RmrTisa mier mowevnuli gansacdeli…’’
gansacdelisa mis mier moslva mecnierebad
gansawmedelad sulTa da ÃorcTa – ix. ,,ziareba gansawmedelad sulTa da ...…’’
ganslva – ix. ,,amier … tÂrTmZimeTa ganslva’’
ganslva misa 5.1
ganswavla
ganswavlad – ix. ,,ara warwymedad, aramed ganswavlad’’
ganfrdil yofa cxorebisa misisa – ix. ,,borotTa da ZneluvanTa codvaTa
Sina ...…’’
ganfrdili – ix. ,,suli codvili da vnebiTa ganfrdili’’
ganqareba
ganqiqeba mis winaSe codvaTa TÂsTa 5.3
ganqiqebaÁ – ix. ,,winaSe angelozTa da kacTa ganqiqeba’’
ganyeneba 6.8
ganyenebad ÃorcielTa codvaTagan friadisa misgan Cueulebisa – ix. ,,ver
SemZlebelni ganyenebad ...…’’
ganyofaÁ sulisaÁ ÃorcTagan 16.13
ganSoreba tyuilisa
ganSoreba RmerTSemosilisa mis sulisa
ganSorebaÁ 4.8
ganSorebisa soflisagan ganCinebiT ganweseba – ix. ,,arca ganSorebisa
soflisagan ... …’’
ganSorebuli – ix. ,,monazoni vinme dayudebuli da friad ...…’’
ganSorebuli eklesiisagan da wesTa da gangebaTa saeklesioTa
ganCinebiT 4.4; ix. ,,brZanebiTa ganCinebiT’’
ganCinebiT ganweseba – ix. ,,arca ganSorebasa soflisagan ...…’’
gancueTil
gancxromil – ix. ,,mocinar da gancxromil’’
ganweseba 5.3; ix. ,,arca ganSorebisa soflisagan ganCinebiT ...…’’; ,,wmidaTa
mociqulTa ganweseba’’
ganweseba yovelivesa 15.4
ganwesebul yofa – ix. ,,pirveliTganve ganwesebul yofa’’; 5.1; 16.1
157
ganwesebuli – ix. ,,WeSmarit yofa wmidaTa mociqulTa da RmerTSemosilTa ...…’’
ganwmeda Tavisa TÂsisa yovlisagan bilwebisa sulisa da ÃorcTaÁsa 16.22
ganwmeda TavTa CuenTa codvaTagan aRsarebiTa da cremliTa da sinanuliTa
16.13
ganwmeda kacisa codvaTagan
ganwmeda Cueni yovlisagan sicruvisa
ganwmeda Tavisa TÂsisa yovlisagan bilwebisa sulisa da ÃorcTaÁsa – ix.
,,winaÁTve ganwmedaÁ Tavis TÂsisa ...…’’
ganxeTqa mefobisa Senisa ÃelTagan SenTa
ganÃmoba
gardareuliTa miT gamocxadebiTa 8.4
gardaqceva gularZnilebad
gardaÃda – ix. ,,umetes yovelTa kacTa SuebiTa da didebiTa gardaxda’’
gardaÃda TavTa TÂsTa da farToebiT – ix. ,,flobiT gardaÃda dReTa TÂsTa da
farToebiT’’
gardaÃda dReTa misTa – ix. ,,flobiT gardaÃda dReTa misTa’’
gardaÃdaÁ cxorebisa CuenisaÁ – ix. ,,ara jer yofa amis saqmisa mindobiTa
udebebiT da unanelad ...…’’
garemiqceva pirisa misisa
garemiqceviTa pirisa misisaÁTa da risxviTa - ix. ,,anu garemiqceviTa pirisa
misisaÁTa ...…’’
garemiqceva pirisa Cemisa maTgan
gareSe Sensa 9.15
gareSe ÃorcTa yofa
garna
garna Tu 1.4
garna codvisa da urCuloebisagan 10.9
geheniisa ganmzadebul yofa
gzaÁ uflisaÁ – ix. ,,wrfel yofa gzisa uflisasa”
gzaTa misTa – ix. ,,slvad gzaTa misTa”
gzaTagan da ucodvelTa saqmeTagan – ix. ,,Sekreba simarTlisa gzaTagan da ...…”
gzani maTni
gzisa misgan borotisa – ix. ,,moqcevaÁ misi gzisa misgan ... …’’
gina Tu ganmdidreba – ix. ,,codvisa misgan gina Tu ganmdidreba’’
158
gina Tu daglaxakeba 10.10
gina Tu sulierad, gina Ãorcielad – ix. ,,miSuebaÁ STavrdomisa
gansacdelad ...…’’
gina Ãorcielad – ix. ,,miSuebaÁ STavrdomisa gansacdelad…’’
gina ÃorcielTa – ix. ,,micema gansacdelTa sulierTa, gina ÃorcielTa”
glaxak 9.11
glaxakTa – ix. ,,eklesiaTa anu glaxakTa’’
glaxakTa ara wyalobisaTÂs
glaxakTa mowyalebaÁ 13.4
glaxakTaTÂs micema ÃeliTa SeniTa 13.4
glaxaki ix. ,,miSuebaÁ lazare glaxakisa”; ,,mowyalebaÁ
glaxakTaÁ”
goneba
gonebaÁ – ix. ,,cTuneba gonebisa”
gonebaÁ misi – ix. ,,ukurnebel pova borotisa mis gonebisa misisa”
gonebasa kacisasa qristes yofa – ix. ,,Sinagan gonebasa kacisasa ...…”
gonebiTa wmidiTa ziareba – ix. ,,RirsebiTa da gonebiTa wmidiTa ...…”
gonierad 8.12
gonieri 10.7
grilisa wylisamde – ix. ,,sasumelisa erTisa grilisa wylisamde”
grZnebiTa 10.8
guamisa Tâsisa taZrad sayofel uxilavisa RmrTisa – ix. ,,xedva guamisa Tâsisa
taZrad sayofel ...…’’
guamisa Cuenisa Sewirva RmrTisa – ix. ,,cremlTa arsebisagan guamisa Cuenisa ...…’’
gulveba ukuanaÁsknel WeSmaritisa sinanulisa Ãelyofad
gularZnilebad – ix. ,,gardaqceva gularZnilebad”
d
dabadebuli TÂsi – ix. ,,mza yofa Sewyalebad dabadebulTa TÂsTa”
dabereba – ix. ,,dabereba da daZueleba”
159
dabrkoleba 12.3
daglaxakeba – ix. ,,gina Tu daglaxakeba”
dadeba xelisa erquansa da marTlukun xedva
daviT
daviTisa Tquma D
daviTisaTÂs ix. ,,viTarca solomon daviTisaTÂs”
daviTisaca wameba – ix. ,,da daviTisaca wameba”
daTxeva 7.5
daTxeviTa – ix. ,,brZoliTa da sisxlTa daTxeviTa”
daklebul yofa wesisagan
daklva Sesawiravad eSmakTa – ix. ,,ZeTa da asulTa daklva Sesawiravad ...…”
damabrkolebel 4.7
damarxva – ix. ,,mcnebaTa qristesaTa damarxva”; ,,mcnebaTa CemTa damarxva”;
,,sulisa misisa damarxva”; ,,qalwulebisa da uqorwineblobis damarxva’’
damarxva mcnebaTa CemTa da brZanebaTa
damarxva yovelTa mnebaTa CemTa 3.4
damarxvad erTobasa mas sulisasa – ix. ,,siyuaruliT swrafva damarxvad ...…”
damarxvad mcnebaTa misTa XII
damarxul yofa – ix. ,,RmrTisa mier damarxul yofa”
damayenebel 4.1
dambadebeli da ganmanaTlebeli soflisa
damkÂdreba
damkÂdreba da qceva maT Soris
damkÂdreba RmrTisa mis Tana
damkÂdreba RmrTisa mis Soris
(
damkÂdreba RmrTisa Soris Cuensa
damZimebiTa – ix. ,,uzomoÁTa damZimebTa”
dasasjel qmna – ix. ,,sulisa dasasjel qmna”
dasasjelad – ix. ,,qmna dasasjelad”
dasasjelad Tavisa Tâsisa Wama da suma
dasasjelad sulisa da ÃorcTa qmna
160
dasturisa udebyofaÁ – ix. ,,uxilavisa saqmisa sasoebiTa cxadisa mis da
dasturisa udbyofaÁ”
daswreba ganrisxebasa Tquensa – ix. ,,mzisa daswreba ganrisxebasa Tquensa”
dasja – ix. ,,soflisa Tana dasja”
dasja codvilisa sulisa – ix. ,,Sewuva da dasja codvilisa sulisa”
dasjaÁ eSmakTa Tana 13.5
dateveba 14.11
datevebaÁ – ix. ,,RmrTisagan miSuebaÁ da datevebaÁ”
dateveba misi qristes mier
datevebaÁ RmrTisa mier – ix. ,,miSuebaÁ da datevebaÁ RmrTisa mier”
daunjeba Tavisa Senisa risxvisa
dafarva
dafaruli – ix. ,,uflisa mier uwyeba kacadkacadisa dafarulisa”; ,,xedva
dafarulTa”
daRacaTu 10.6; 16.4
dayudebaÁ 2.14
dayeneba 4.5
dayudebisa swaveba – ix. ,,eseviTarisa dayudebisa swaveba”
dayudebuli da friad ganSorebuli – ix. ,,monazoni vinme dayudebuli…”
daCveva ganrcxad samoslisa sulisasa
dacema maxviliTa
dacva Tavisa TÂsisa yovlisagan codvisa – ix. ,,keTilad dacva Tavisa TÂsisa ...…”
dacvaÁ TavTa CuenTaÁ codvaTagan
daZueleba da dabereba
dawuneba – ix. ,,lazares dawuneba”
daÃsna Zilisa
daÃSoba karisa Senisa
dgoma 16.21
didad sargebel qmna – ix. ,,sulTa maT SesuenebulTa didad ...…”
didad sargebel qmna ara xolo cocxalTa, aramed SesuenebulTaca 16.18
didebaÁ da madli sulisaÁ – ix. ,,sircxÂli – didebaÁ…”
didebaÁ saxlisa misisaÁ – ix. ,,ganmravleba didebisa saxlisa misisaÁ”
didebasa oden maTsa da amaRlebasa mokleba
didebiTa gardaÃda – ix. ,,umetes yovelTa kacTa SuebiTa da didebiTa ...…”
161
didebuli igi msxuerpli 16.11
didebuli igi trapezi – ix. ,,egreT moÃdoma didebulsa mas trapezsa”
didi 16.7
didi igi da saSineli sircxÂli 5.4
didi, ...… ,da suli igi WeSmaritebisaÁ – ix. ,,Sinagan Tavsa Soris TÂsa mkÂdrad
mamaÁ yovlisa mpyrobeli da mxolodSobili Ze misi ...…”
didi micvalebulTa maT sulTaÁ – ix. ,,sargebeli didi micvalebulTa maT
sulTaÁ”
didZali WurWeli 13.3
dinebaÁ – ix. ,,orni dinebani”; ,,Zilsa Sina dinebani”
dinebaÁ igi TeslisaÁ
dinebaÁ igi cremlTaÁ
dinebisaÁ Zilsa Sina – ix. ,,ucnebaÁ igi dinebisaÁ Zilsa Sina”
dionisios – ix. ,,wmidaÁ dionisios”
dRe – ix. ,,erTi dRe”; ,,Jami dRe”
dRe SewynarebisaÁ – ix. ,,yofa dRisa SewynarebisaÁsa”
dRed gamoÃsnisa – ix. ,,aRbeWdva dRed gamoÃsnisa”
dRedmde – ix. ,,vidre mun dRedmde”
dReTa TÂsTa da farToebiT – ix. ,,flobiT gardaÃda dReTa TÂsTa da
farToebiT”
dReTa SenTa
dReTa misTa – ix. ,,flobiT gardaÃda dReTa misTa”
dReni TÂsni – ix. ,,RmrTismsaxurebiT da marTlmadideblobiT aRsruleba
dReTa TÂsTa”
dReni cxorebisa Cemisani – ix. ,,mcire da borot yofa dReTa cxorebisa
CemisaTa”
dResa mas risxvisasa 9.7
dResa Sobisasa varskulavTmricxuelobaÁ 15.5
dResaswauli – ix. ,,yovlisagan survilisa xilulTa maT eklesiaTa wesTa ...…”
dResaswauli saeklesioÁ 2.12
dResaswaulni da wesni da gangebani saeklesioni
162
e
egre 10.11
egreT moÃdoma didebulsa mas trapezsa 6.15
egreTve 5.2;
egreca 10.5
ezekiel winawarmetyueli
ezekielis mier Tquma
eklesiaÁ – ix. ,,mravali eklesiaÁ”; ,,saTanadoÁ saÃmari eklesiisa”
eklesiaTa anu glaxakTa XIII
eklesiaTa ara SemkobisaTÂs
eklesiaTa Sewirva safaseTa – ix. ,,mdidarTa eklesiaTa Sewirva safaseTa”
eklesiaTa wesTa da gangebulebaTagan da dResaswaulTa – ix. ,,yovlisagan
survilisa xilulTa maT eklesiTa wesTa da ...…”
eklesianica naklulevanni
eklesiisagan da wesTa da gangebaTa saeklesioTa – ix. ,,ganSorebuli
eklesiisagan da wesTa da gangebaTa saeklesioTa”
erTgzis 6.13
erTgzis ziareba – ix. ,,weliwadsa Sina erTgzis ziareba”
erTgzis wliwadsa Sina 6.10
erTgzis weliwadsa Sina ziareba – ix. ,,mas msxuerplsa erTgzis weliwadsa ... …”
erT dRe 16.10
erTi igi ganmwmedeli
erTi igi Semaginebeli
erTisa grilisa wylisamde – ix. ,,sasumelisa erTisa grilisa wylisamde”
erTobaÁ igi sulisaÁ – ix. ,,siyuaruliT swrafva damarxvad erTobasa ...…”
erTisa winaSe msgavsisa Tâsisa 5.3
erisa mis – ix. ,,micema winawarmetyuelTa tyueobad wesad da sargebelad ...…”
ero Cemo
erquansa da marTlukun xedva – ix. ,,dadeba Ãelisa erquansa da marTlukun
xedva”
esavi
esaiaÁsa ierusalimelTaTÂs – ix. ,,Tquma esaiaÁsa ierusalimelTaTÂs”
163
esaias mier Tquma – ix. ,,da esaias mier Tquma”
ese IX; ix. ,,saqme ese”; ,,xolo ese”
ese mokudavTaÁ – ix. ,,gan-Tu–Zarcuva samoslisa amis ÃorcTaÁsa amaT
mokudavTaÁsa”
ese saqmeni 15.5
ese sityuaÁ 10.7
ese sxuaÁ Tu
eseviTarTa gangebulni – ix. ,,yoveli igi saxe eseviTarTa gangebulni”
eseviTari
eseviTari igi 2.12; 16.11
eseviTari igi simdidre 10.9
eseviTarisa borotisa mizeziTa ganmdidrebulni – ix. ,,sxÂTa eseviTariTa
borotisa mizeziTa ganmdidrebulni”
eseviTarisa mizezisa metyuelni
eseviTarisa saxisa dayudebisa swaveba
eseviTarisa saxisa metyuelni 10.7
eseviTarni 6.13
esera 2.13; 9.8; ix. ,,aw esera”
esreT ix. ,,da esreT”
eSmakTa Tana – ix. ,,dasjaÁ eSmakTa Tana”
eSmaki ix. ,,brZolaTagan eSmakisaTa”; ,,Surisagan eSmakisa”; ,,ZeTa da
asulTa daklva ...…”
eSmakisa mier da codvisa
eSmakisa mier moslva gansacdelisa – ix. ,,miSuebiTa RmrTisaÁTa eSmakisa mier
moslva gansacdelisa”
eSmakisagan mowevnuli gansacdeli VIII
eSmakisaTÂs – ix. ,,micema adgilisa eSmakisaTÂs”
v
164
varskulavTa Tayuaniscema 15.1
varskulavTa miCemeba ugunurebiT – ix. ,,bedsa da varskulavTa miCemeba ...…”
varskulavTmricxuelobaÁ – ix. ,,dResa Sobisasa varskulavTmricxuelobaÁ”
vedrebaÁ – ix. ,,amisTÂs Sewirva vedrebisa”; ,,locvaÁ RmrTisa mimarT da
vedrebaÁ”; ,,Sendoba locviTa maTiTa da vedrebiTa”
vedrebaÁ misi 15.6
vedrebani igi mvedrebelTa misTani 16.6
vedrebani wmidaTani – ix. ,,locvani da vedrebani wmidaTani”
ver
ver keTilad gangebiTa
ver cnoba
ver Zleba monazonebisa 4.8
verSemZlebelni ganyenebad ÃorcielTa codvaTagan friadisa misgan Cueulebisa
verSeZleba monazonebisa wesTa moRuawebaTa aRsrulebad
IV
veRara Zleba – ix. ,,ganrcxadca veRara Zleba”
ver Ãelmwifeba Tqumad
vecxli X; 10.1
vecxlismoyuareTa kacTagan SerTol yofa – ix. ,,ugunurTa da
vecxlismoyuareTa kacTagan SerTol yofa”
vidre mun dRedmde
vidre orTa mwulilTamde – ix. ,,ueWuelad micema vidre orTa mwulilTamde”
vidreRa 16.13; 16.21
vidreRa cocxal yofa 16.14
vieTme
viTar VIIIIVXII
viTar viTar winawarmetyuelTa Soris 9.14
viTarmed
viTarmca 10.11
viTarmca winaSe RmrTisa Tquma 5.7
viTarca
viTarca TivaÁ
viTarca kacsa – ix. ,,ara viTarca kacsa”
viTarca nebeba 10.10
165
viTarca solomon daviTisaTÂs
viTarca qurivisa mis 19.21
vin I; 9.15
vinaÁ 10.6
vinme III; IV; 4.1; 4.7; ; ix. ,,kaci vinme”
vinaÁTgan 9.4
vinme dayudebuli da friad ganSorebuli – ix. ,,monazoni vinme dayudebuli ...…”
vinme RmrTivsruli – ix. ,,mamaTagan igi vinme RmrTivsruli”
vinmca 10.7
vis 4.11
visa mimarT mixedva
visica 10.2
vnebaTa sulierTa StavrdomaÁ, anu ÃorcielTa
vnebaTa uZÂres yofa – ix. ,,yovelTave vnebaTa uZÂres yofa”
vnebiTa ganfrdili – ix. ,,suli codvili da vnebiTa ganfrdili”
z
ze – ix. ,,netarisa pavles ze”
zeda – ix. ,,kacsa zeda”; ,,movlineba Cuen zeda”; ,,yofa wyalobisa micvalebulTa
zeda”; ,,Cuen zeda”
zeda brZolani siZvisani – ix. ,,kacTa zeda brZolani…”
zeda gansacdelTa marTlmsajulisa uflisa miSuebiTa – ix. ,,moweva Cuen zeda
gansacdelTa ... ”
zeda gansacdelni – ix. ,,Cuen zeda gansacdelni”
zeda mravali boroti – ix. ,,tyueTa maT zeda mravali boroti”
zeda swavlaÁ da gansacdeli umjobesisaTÂs – ix. ,,RmrTisa mier mowevnuli
kacsa zeda gansacdeli ... ”
zeda qmnili qvelissaqme – ix. ,,maT zeda qmnili qvelissaqme”
zeda Sensa – ix. ,,TualReba sulsa zeda Sensa”
zeda jer yofa RaRadebisa – ix. ,,yovelsa zeda jer yofa ... ”
166
zedaÁszeda VI
zedgomaÁ Rame yovel – ix. ,,friadi zedgomaÁ Rame yovel”
zemowerilni 4.8
zemoÃsenebuli 9.10
ziareba 6.7; 6.10; ix. ,,mas msxuerplsa erTgzis weliwadsa Sina ziareba”;
,,RirsebiT ziareba”; ,,RirsebiTa da gonebiTa ziareba”; ,,weliwadsa
Sina erTgzis ziareba”
ziareba gansawmedelad sulTa da ÃorcTa 6.13
ziareba wmidasa mas da patiosansa Ãorcsa da sisxlsa qristesasa – ix.
,,RirsebiT ziareba wmidasa da patiosansa ...…”
ziarebaÁ – ix. ,,uRirsad ziarebaÁ”
ziarebaÁ qristes saidumloTaÁ VI
ziarebad – ix. ,,nebeba qristes saidumloTa ziarebad”
ziarebisaTÂs 6.7
zmnaÁ – ix. ,,yovelni misnobani da zmnani”
zmnaÁ bedisaÁ 15.5
zomiTi wurTaÁ 14.4
zraxvisa misisasa – ix. ,,ÃelTa Sina zraxvisa misisasa”
zrunva – ix. ,,saqmeTa soflisaTa zrunva”
zuaobisa – ix. ,,ampartavanebisagan da zuaobisa”
zuaobisagan
T
Tavadi ufali da meufe Cueni iesu qriste
TavTa TÂsTa – ix. ,,bralobisagan moyusisa da ara TavTa TÂsTa“â
TavTa TÂsTa CuenTa gankiTxva
TavTa TÂsTagan gankiTxva
TavTa CuenTa Sewirva RmrTisa
TavTa CuenTa codvaTagan aRsarebiTa da cremliTa da sinanuliTa – ix.
,,ganwmeda TavTa CuenTa codvaTagan ...…”
TavTa CuenTaÁ codvaTagan – ix. ,,dacvaÁ TavTa CuenTaÁ codvaTagan”
167
Tavi TÂsi – ix. ,,yovliTa saTnoebiTa Semkoba Tavisa TÂsisa”; ,,wardgena Tavisa
TÂsisa”
TaviT TÂsiT – ix. ,,cnoba TaviT TÂsiT”
TaviT TÂsiT sinanuli 16.4
Tavisa TÂsisa – ix. ,,gamocda kacadkacadisa mier Tavisa TÂsisa”
Tavisa TÂsisa aRsarebiTa da sinanuliTa da cremliTa mÃurvaliTa yovelTagan
Tavisa TÂsisa yovlisagan bilwebisa sulisa da ÃorcTaÁsa – ix. ,,winaÁTve
ganwmedaÁ Tavisa TÂsisa yovlisagan bilwebisa…”; ,,ganwmeda Tavisa
TÂsisa yovlisagan bilwebisa sulisa da ÃorcTaÁsa”
Tavisa TÂsisa yovlisagan codvisa – ix. ,,keTilad dacva Tavisa TÂsisa
yovlisagan codvisa”
Tavisa TÂsisa Wama da suma – ix. ,,dasasjelad Tavisa TÂsisa Wama da suma”
Tavisa Senisa risxvisa – ix. ,,daunjeba Tavisa Senisa risxvisa”
Tavsa Soris TÂsa mkÂdrad mamaÁ yovlisa mpyrobeli da mxolodSobili Ze misi,
da mRdelTmoZRuari igi didi, ...… , da suli igi WeSmaritebisaÁ – ix.
,,Sinagan Tavsa Soris TÂsa mkÂdrad ...…”
Tavsa Soris TÂsa – ix. ,,Ãamsi gamoZiebisa Tavsa Soris TÂsa”
Tavs deba urTierTas – ix. ,,yovliTa simdabliTa, simSvidiTa da
sulgrZelebiTa ...…”
TavÃed – ix. ,,ampartavan da Tavxed”
Tana – ix. ,,dasjaÁ eSmakTa Tana”; ,,damkÂdreba RmrTisa mis Tana”; ,,Tquma
kacadkacadisa mier moyusisa Tana”; ,,kacisa Tana”; ,,sxuaTa Tana”;
,,meuRleTa da SvilTa Tana”; ,,SemZlebel yofa Tqumad iobs Tana”
Tana damarxul yofa – ix. ,,RmrTisa Tana damarxul yofa”
Tana arsebiTni – ix. ,,kacisa Tana arsebiTni”
Tana RsarebaÁ – ix. ,,umecarTa da gamoucdelTa Tana aRsarebaÁ”
Tana damarxul yofa – ix. ,,RmrTisa Tana damarxul yofa”
Tana dasja – ix. ,,soflisa Tana dasja”
Tana usjuloebisaTa – ix. ,,moyvana uflisa mier moqmedTa Tana
usjuloebisaTa”
Tana yofa – ix. ,,savanisa mis Tana yofa”
Tanamdeb yofa maTi saukuneTa maT satanjvelTa
Tanamdeb yofa saukunesa mas sircxÂlsa 5.2
168
TanamkÂdr yofa mSÂdobiasa samebisa wmidisasa – ix. ,,mis TanamkÂdr yofa
mSÂdobisa ...…”
Tayuanismcemeli – ix. ,,WeSmaritni igi Tayuanismcemelni”
Tayuanismcemeli misi
Tayuaniscema ix. ,,varskulavTa Tayuaniscema”
Tayuaniscema RmrTisa – ix. ,,suliTa WeSmaritebisaÁTa Tayuaniscema RmrTisa”
TayuaniscemaÁ – ix. ,,suliTa WeSmaritisaTa jer yofa Tayuaniscemisa”
Tesli – ix. ,,dinebaÁ igi TeslisaÁ”
Teslsa mas – ix. ,,ÃorcTagan TÂsTa micema mtersa reca Sesawiravad Teslsa
mas”
TvisiTa – ix. ,,gangeba saxierebiTa TvisiTa”
TivaÁ ix. ,,viTarca TivaÁ”
Tneba – ix. ,,meufisa ara Tneba”
Tneba RmrTisa
TÂT Ruwa sulisa TÂsisa 16.20
TÂTmflobel yofa – ix. ,,kacisa TÂTmflobel yofa”
TÂTmflobel yofa RmrTisa mier 14.10
TÂTosaxed 8.12
TÂnier aRsarebisa V
TÂnier sarwmunoebisa
TÂnier saqmeTa mkudar yofa – ix. ,,sarwmunoebisa TÂnier saqmeTa ...…”
TÂsa mkÂdrad mamaÁ yovlisa mpyrobeli da mxolodSobili Ze misi, da
mRdelTmoZRuari igi didi, ...… , da suli igi WeSmaritebisaÁ – ix.
,,Sinagan Tavsa Soris TÂsa mamaÁ yovlisa mpyrobeli ...…”
TÂsad Seracxva uflisa mier 13.2
TÂsTa – ix. ,,moqceva yovelTagan uRmrToebaTa TÂsTa”
TÂsTa daklva Sesawiravad eSmakTa – ix. ,,ZeTa da asulTa TÂsTa daklva...…”
TÂsTa da farToebiT – ix. ,,flobiT gardaxda dReTa TÂsTa da farToebiT”
TÂsTa maTTagan – ix. ,,maTTÂs megobarTa da TÂsTa maTTagan”
TÂsTa micema mtersa reca Sesawiravad Teslsa mas – ix. ,,ÃorcTagan TÂsTa
micema mtersa mas ...…”
TavTa CuenTa gankiTxva – ix. ,,TavTa TâsTa CuenTa gankiTxva”
TÂsTagan gankiTxva – ix. ,,TavTa TÂsTagan gankiTxva”
TÂsi – ix. ,,ganqiqeba mis winaSe codvaTa TÂsTa”; ,,erTisa winaSe msgavsisa
169
TÂsisa”; ,,mza yofa Sewyalebad dabadebulTa TÂsTa”; ,,miuwdomeli igi
gankiTxvaÁ TÂsi”; ,,miqceva marTlisa simarTlisagan TÂsisa”, ,,moyuare
TÂsi”; ,,SeZleba sinanulisa codvaTa TÂsTaÁ”; ,,TÂT Ruwa sulisa TÂsisa”
TÂsiT – iÂx. ,,cnoba TaviT TÂsiT”
TÂsiT sinanuli – ix. ,,TaviT TÂsiT sinanuli”
TÂsiTa keTilisa – ix. ,,qmna ÃeliTa TÂsiTa keTilisa”
TÂsiTa ukeTurebisaÁTa – ix. ,,morCilebiTa TÂsiTa ukeTurebisaÁTa”
TÂsisa – ix. ,,miqceva usjuloÁsa usjuloebisagan TÂsisa”
TÂsisa damarxva – ix. ,,sulisa TÂsisa damarxva”
TÂsTaÁ – ix. ,,amasve cxorebasa ganbneva yovlisa tÂrTisa codvaTa TÂsTasa”
TÂsisa taZrad sayofel uxilavisaRmrTisa – ix. ,,xedva guamisa TÂsisa taZrad
sayofel uxilavisa RmrTisa”
TÂsisa yovlisagan bilwebisa sulisa da ÃorcTaÁsa – ix. ,,ganwmeda Tavisa
TÂsisa yovlisagan ...…”
TÂsisa SromiT da rudunebiT aRsruleba – ix. ,,yovlisa cxorebisa TÂsisa ...…”
TÂsni – ix. ,,RmrTismsaxurebiT da marTlmadideblobiT aRsruleba dReTa
TÂsTa”
TÂsni da megobarni misni 16.15
TÂssa – ix. ,,sikudili codvasa mas Sina TÂssa”; ,,Ãam gamoZiebisa Tavsa Soris
TÂssa”
Tu 1.5; 9.6; ix. ,,ara xolo Tu’’; ,,garna Tu”; ,, ese sxuaÁ Tu”
Tu ganmdidreba – ix. ,,gina Tu ganmdidreba”
Tu daglaxakeba 10.10
Tu sulierad, gina Ãorcielad – ix. ,,miSuebaÁ STavrdomisa gansacdelad gina
Tu sulierad ...…”
Tuali – ix. ,,sulieri igi kaci sulieriTa TualiTa”
Tualisa mier ara xilva
TualReba sulsa zeda Sensa 5.8
Tquen 4.9
Tquen Soris
Tquen Soris yofa – ix. ,,qristesa Tquen Soris yofa”
Tqueni – ix. ,,ganrisxeba uflisa RmrTisa Tquenisa”
TqueniT – ix. ,,piriT TqueniT”
Tquensa – ix. ,,mzisa daswreba ganrisxebasa Tquensa”
170
Tquensa yofa – ix. ,,sasufevelisa caTaÁsa Soris Tquensa yofa”
Tquma ix. ,,amis
pirisaTÂs Tquma”; ,,daviTisa Tquma”; ,,ezekielisa mier Tquma”;
,,esaiasa mier Tquma”; ,,viTarca winaSe RmrTisa Tquma”; ,,kualad
Tquma”; ,,mociqulisa Tquma”; ,,saxarebasa Sina Tquma”; ,,uflisa
Tquma”; ,,RmrTisagan mocemulad Tquma”; ,,wmidaTa mamaTa Tquma”
Tquma esaiaÁsa ierusalimelTaTÂs
Tquma ierusalimsa ieremiaÁs mier
Tquma ioane oqropirisa 13.5
Tquma mociqulisa 2.6
Tquma mociqulisa pavlesi
Tquma uflisa RmrTisa 3.5
Tquma RmrTisa winawarmetyuelisa angiaÁs mier
X
Tquma wmidisa iovane oqropirisa 10.6
Tquma wmidisa mociqulisa 16.13
Tquma WeSmaritisa kacadkacadisa mier moyusisa Tana
Tqumad – ix. ,,ver Ãelmwifeba Tqumad”; ,,kadreba Tqumad”
Tqumad iobs Tana – ix. ,,SemZlebel yofa iobs Tana”
Tqumul yofa
Txova lxinebisa da wyalobisa 16.11
Txova misTÂs wyalobisa 16.5
Txovad – ix. ,,ara kadreba Txovad”
Txovisa misisa aRsruleba – ix. ,,mimTxueva Txovisa misisa aRsrulebisa”
i
iavarisyofad da warwymedad
iakob
igi ix. ,,beri igi”; ,,brali igi”; ,,ganrRueuli igi”; ,,eseviTari igi”;
,,kaci igi”; ,,raÁ igi”; ,,saxieri igi”; ,,msmeneli igi”; ,,mdidari igi”;
171
,,mun Sekrebuli igi”; ,,romeli igi”; ,,romelni igi”; ,,ukeTuri igi”;
,,yoveli igi”
igi kaci – ix. ,,RmerTSemosili igi kaci”
igi kaci sulieriTa TualiTa – ix. ,,sulieri igi kaci sulieriTa TualiTa”
igi gamocxadebaÁ – ix. ,,gardareuli igi gamocxadebaÁ”
igi gankiTxvaÁ Tâsi – ix. ,,miuwdomeli igi gankiTxvaÁ TÂsi”
igi ganmwmedeli – ix. ,,erTi igi ganmwmedeli”
igi gonebaÁ misi – ix. ,,ukurnebel pova borotisa mis gonebisa misisa”
igi da miuwdomeli gankiTxvaÁ Tâsi – ix. ,,miuTxrobeli igi da miuwdomeli ...…”
igi da patiosani Ãorci da sisxli qristesi – ix. ,,RirsebiT ziareba wmidasa
mas da patiosansa ...…”
igi da saSineli sircxÂli – ix. ,,didi igi da saSineli sircxÂli”
igi da SromaÁ – ix. ,,cud qmna sinanulisa mis da Sromisa”
igi didi, … , da suli igi WeSmaritebisaÁ – ix. ,,Sinagan Tavsa Soris TÂsa
mkÂdrad mamaÁ yovlisa mpyrobeli ...…”
igi dinebisaÁ Zilsa Sina – ix. ,,ucnebaÁ igi dinebisaÁ Zilsa Sina”
igi vinme RmrTivsruli – ix. ,,mamaTagani igi vinme RmrTivsruli”
igi Tayuanismcemelni – ix. ,,WeSmaritni igi Tayuanismcemelni”
igi TeslisaÁ – ix. ,,dinebaÁ igi TeslisaÁ”
igi meufe – ix. ,,aRTqumani igi saxierisa mis meufisani”
igi mvedrebelTa misTani – ix. ,,vedrebani igi mvedrebelTa misTani”
igi miSuebaÁ lazare glaxakisa
igi miSuebisaÁ – ix. ,,mizezi igi miSuebisaÁ”
igi mociqulisaÁ – ix. ,,sityuaÁ igi mociqulisaÁ”
igi mRdelTmoZRuari – ix. ,,saRmrToÁ igi mRdelTmoZRuari”; ,,wmidaÁ igi
mRdelTmoZRuari”
igi cxorebisaÁ – ix. ,,Semosa samkaulisa mis cxorebisaÁsa”
igi mxoloÁ 8.7
igi saidumloÁ – ix. ,,kadreba miaxlebad saSinelsa mas saidumlosa”; ,,miReba
wmidisa mis saidumloÁsa”
igi sasoebaÁ – ix. ,,warkueTa sulisagan keTilisa mis sasoebisa”
igi saqmeni keTilni
igi saWironi moRuwebani – ix. ,,sxuani igi saWironi moRuwebani”
igi saxe eseviTarTa gangebulni – ix. ,,yoveli igi saxe eseviTarTa gangebulni”
172
igi simdidre – ix. ,,eseviTari igi simdidre”
igi sisxli wmidaTa mowameTaÁ
igi sicruvisani – ix. ,,monaÁ igi sicruvisaÁ”
igi sulin – ix. ,,ganSoreba RmerTSemosilisa mis sulisa”; ,,micvalebuli igi
suli”
igi sulisaÁ – ix. ,,siyuaruliT swrafva damarxvad erTobasa mas sulisasa”
igi trapezi – ix. ,,egreT moÃdoma didebulsa mas trapezsa”
igi Semaginebeli – ix. ,,erTi igi Semaginebeli”
igi cremlTaÁ – ix. ,,dinebaÁ igi cremlTaÁ”
igi cremli – ix. ,,momtevebeli codvaTaÁ sulieri igi cremli”
igi warmarTni – ix. ,,usjuloni igi warmarTni”
igi wesi 2.12
igi wmidaTa saidumloTaÁ – ix. ,,cecxli igi wmidaTa saidumloTaÁ”
igi WeSmaritebisaÁ – ix. ,,Sinagan Tavsa Soris TÂsa mkÂdrad mamaÁ yovlisa
mpyrobeli...…”
igi jermCinebeli wyalobisaÁ RmerTi – ix. ,,saxieri igi jermCinebeli...…”
igini 6.12
igini xolo
igica 9.11; 14.11; 16.18
ieremiaÁs mier – ix. ,,Tquma ierusalimsa ieremiaÁs mier”
ierusalimelTaTÂs 14.8; ix. ,,Tquma esaiaÁsa ierusalimelTaTÂs”
ierusalimsa ieremiaÁs mier – ix. ,,Tquma ierusalimsa ieremiaÁs mier”
iesu qriste – ix. ,,Tavadi ufali da meufe Cueni iesu qriste”; ,,ufali Cueni
iesu qriste”
ioane maxarebeli da RmrTismetyueli – ix. ,,wmidaÁ ioane maxarebeli ...…”
ioane naTlismcemelisa moslva naTliscemad 5.1
ioane oqropiri – ix. ,,netari ioane oqropiri”; Tquma ioane oqropirisa”
ipoos
iobs Tana – ix. ,,SemZlebel yofa iobs Tana”
iovane oqropiri – ix. ,,Tquma iovane oqropirisa”; ,,wmidaÁ iovane oqropiri”
isak
isaki 10.11
israelisa – ix. ,,saxlo israelisao”
israelisaÁ – ix. ,,tyueqmna saxlisa israelisaÁsa”
173
iuda
iwroebaÁ – ix. ,,moTminebiTa mravalTa WirTa Sina da iwroebaTa”
iwroebiT – ix. ,,Wirveulad da iwroebiT”
k
kadnierad meoxi uflisa mimarT 16.16
kadrebaÁ Tqumad 10.9
kadreba Txovad – ix. ,,ara kadreba Txovad”
kadreba miaxlebad saSinelsa mas saidumlosa 6.13
kanoni – ix. ,,aRsubuqeba kanonisaÁ”
kari Seni – ix. ,,daÃSoba karisa Senisa”
kacadkacadi 16.13; 16.20
kacadkacadisa bunebisa miSueba 4.4
kacadkacadisa dafaruli – ix. ,,uflisa mier uwyeba kacadkacadisa
dafarulisa”
kacadkacadisa mier Tavisa Tâsisa – ix. ,,gamocda kacadkacadisa mier ...…”
kacadkacadisa mier moyusisa Tana – ix. ,,Tquma WeSmaritisa kacadkacadisa ...…”
kacadkacadsa saqmeTa maTTaebr
kacTa ganqiqebaÁ – ix. ,,winaSe angelozTa da kacTa ganqiqebaÁ”
kacTa zeda brZolani siZvisani VII
kacTa mier aRsrulebuli
kacTa SuebiTa da didebiTa gardaÃda – ix. ,,umetes yovelTa kacTa SuebiTa ...…”
kacTagan SerTol yofa – ix. ,,ugunurTa da vecxlismoyuareTa kacTagan…”
kacTa cxorebaÁ – ix. ,,nebeba yovelTa kacTa cxorebisa”
kacTa warmarTTa mier – ix. ,,SemTxueva kacTa warmarTTa mier”
kacTmoyuare da marTlmsajuli RmerTi
kaci 1.5; 5.3; 7.2;
kaci igi 16.22
kaci – ix. ,,ara viTarca kacsa”; ,,ara jer yofa gankiTxvisa kacisasa”; ,,netar
yofa kacisa”; ,,risxviTa da mwuxarebiTa da usasoebiTa...…”;
,,sityuaTagan RmerTSemosilisa kacisaTa”; ,,RmrTSemosili
174
igi kaci”; ,,yoveli kaci”; ,,SemTxueva kacTa”; ,,Secodeba kacTa”
kaci vinme
kaci mdidari – ix. ,,yoveli kaci mdidari”
kaci sulieri 5.7
kaci sulieriTa TualiTa – ix. ,,sulieri kaci sulieriTa TualiTa”
kaci taZar sulier RmrTisa
kacisa dabadeba – ix. ,,RmrTisa mier kacisa dabadeba”
kacisa Tana
kacisa TÂTmflobel yofa 10.10
kacisa yofa cxorebisa da sikudilisa – ix. ,,winaSe kacisa yofa cxorebisa ...…”
kacisa codvaTagan – ix. ,,ganwmeda kacisa codvaTagan”
kacisasa qristes yofa – ix. ,,Sinagan gonebasa kacisasa…”
kacni moxucebulni da aswelad miaxlebulni
kacobrivi igi bunebaÁ – ix. ,,uZlurebisagan kacobrivisa mis bunebisa”
kacsa zeda 8.7
kacsa zeda swavlaÁ da gansacdeli umjobesisaTÂs – ix. ,,RmrTisa mier
mowevnuli kacsa zeda swavlaÁ da gansacdeli ...…”
kacsa zeda arsebiTni
keTil yofa 13.2
keTil yofa aRsarebisa codvaTasa V
keTilad – ix. ,,SromiT da rudunebiT cxoneba keTilad”
keTilad gangebiTa – ix. ,,ver keTilad gangebiTa”
keTilad dacva Tavisa Tâsisa yovlisagan codvisa 6.16
keTilad Ãmareba 12.4
keTilTa saqmeTaÁ – ix. ,,sasyideli sinanulisaÁ da keTilTa saqmeTaÁ”
keTilTa wil – ix. ,,Rirsad auracxelTa maT keTilTa wil”
keTilTaÁ – ix. ,,mizezi yovelTa keTilTaÁ”
keTili ix. ,,igi saqmeni keTilni”; ,,saqme keTili”; ,,qmna ÃeliTa
TâsiTa keTilisa”; ,,yoveli saqme keTili”
keTili igi sasoebaÁ – ix. ,,warkueTa sulisagan keTilisa mis sasoebisa”
keTili Semsgavsebulad moqalaqobisa maTisa – ix. ,,miniWeba misagebelisa
keTilisa Semsgavsebulad ...…”
keTiliTa – ix. ,,Semkobil yofa saTnoebiTa da saqmiTa keTiliTa”
keTilisa winaSe RmrTisa – ix. ,,farulad qona mravlisa keTilisa ...…”
175
kerpi – ix. ,,msaxureba kerpTa”
kiTxva 10.7
kma yofa 14.4
kualad
kualad Tquma 3.3
kualad ukue 10.1
kualad SebRalva 7.7
kualad SebRalvad 7.6
kuald Sevardna codvasa mas III
kualad wareva borotTa saqmeTa 6.16
kuamli
kurTxevasa mas marjueniT mdgomareTasa
kurTxeul yofa saxelisa misisa ukuniTi ukunisamde 16.26
kurTxeulno mamisa Cemisano
kurnebad – ix. ,,gamocdili da SemZlebeli kurnebad”
l
lazare glaxaki – ix. ,,miSuebaÁ lazare glaxakisa”lazares dawuneba
lmobierad mourne sulisa Cuenisa – ix. ,,mowled da lmobierad mourne sulisa
Cuenisa”
lmobierebaÁ
locva 4.9
locva mamisa Senisa mimarT
locvaÁ 4.5 16. 5 ix. ,,udeb locvisa”
locvaÁ da JamiswirvaÁ da qvelissaqme 16.20
locvaÁ RmrTisa mimarT da vedrebaÁ 16.1
locvaÁ maTi da vedrebaÁ – ix. ,,Sendoba locviTa maTiTa da vedrebiTa”
locvani da vedrebani wmidaTani 16.8
176
locviTa da mowyalebiTa – ix. ,,JamiswirviTa da locviTa da mowyalebiTa’
locviTa mSobelTa maTTaÁTa ganmarjuebul da Sewyalebul yofa
lxinebaÁ da SewyalebaÁ – ix. ,,Txova lxinebisa da Sewyalebisa”
lxinebisa yofa satanjvelTa maTgan 16.7
m
magiT SeniTa da SeunanebeliTa guliTa – ix. ,,sificxliTa magiT SeniTa ... …”
maginebeli
madli – ix. ,,micema madlisa”; ,,wmidisa Jamiswirvisa madliTa”
madli sulisaÁ – ix. ,,sircxÂli didebaÁ da madli sulisaÁ”
madlisa da ganaTlebisa mofena sulsa missa – ix. ,,umetesisa madlisa da
ganaTlebisa mofena ...…”
madlobaÁ – ix. ,,CuenebaÁ madlobaTa”
maT 16.19
maT keTilTa wil – ix. ,,Rirsad auracxelTa maT keTilTa wil”
maT mcnebaTa aRsruleba 4.8
maT saidumloTa – ix. ,,miaxlebad wmidaTa maT saidumloTa”
maT satanjvelTa – ix. ,,Tanamdeb yofa saukuneTa maT satanjvelTa”
maT saxeTagan – ix. ,,cnoba maT saxeTagan”
maT SesuenebulTa qristeaneTa marTlmadidebelTa didad sargebel qmna – ix.
,,sulTa maT SesuenebulTa qristeaneTa marTlmadidebelTa ...…”
maT Soris – ix. ,,damkÂdreba da qceva maT Soris”
maT da gansacdelTa yofa sawertel – ix. ,,WirTa maT da gansacdelTa yofa...…”
maT eklesiaTa wesTa da gangebulebaTagan da dResaswaulTa – ix. ,,yovlisagan
survilisa xilulTa maT eklesiaTa wesTa da ...…”
maT zeda mravali boroti – ix. ,,tyueTa maT zeda mravali boroti”
maT zeda qmnili qvelissaqme 13.2
maTgan 2.13; ix. ,,garemiqceva pirisa Cemisa maTgan”; ,,lxinebisa yofa satanjvelTa
maTgan”
177
maTTa – ix. ,,aRiareba codvaTa maTTa”
maTTaÁTa ganmarjuebul da Sewyalebul yofa – ix. ,,locviTa mSobelTa
maTTaÁTa ganmarjuebul da... …”
maTTagan – ix. ,,maTTÂs megobarTa da TÂsTa maTTagan”
maTTaebr – ix. ,,kacadkacadisa saqmeTa maTTaebr”
maTTasa – ix. ,,micema maTi ÃelTa mterTa maTTasa”
maTTebr SemTxÂeva – ix. ,,arawmidebaTa da usjuloebaTa maTTebr SemTxÂeva”
maTTÂs – 16.18; ix. ,,codvaTa maTTÂs”
maTTÂs megobarTa da TÂsTa maTTagan XVI
maTTÂs mizezisa sinanulisasa – ix. ,,micema maTTÂs mizezisa sinanulisasa”
maTTÂs Sewirva vedrebisa 16.12
maTTÂs SewirvaÁ – ix. ,,usisxloÁsa msxuerplisaÁ maTTÂs SewirvaÁ”
maTTÂs qmnaÁ – ix. ,,qvelissaqmisa maTTÂs qmnaÁ”
maTi 9.5; ix. ,,miniWeba misagebelisa keTilisa Semsgavsebulad moqalaqobisa
maTisa”; ,,RmrTisagan saqme maTi”; ,,RmrTisagan yofa simdidrisa
maTisaÁ”; ,,wyalobaÁ maTi”
maTi saukuneTa maT satanjvelTa – ix. ,,Tanamdeb yofa maTi saukuneTa maT
satanjvelTa”; SeZageba maTi uflisa mier – ix.
,,SeZageba maTi uflisa mier”
maTi ÃelTa mterTa maTTasa – ix. ,,micema maTi ÃelTa mterTa maTTasa”
maTiTa da vedrebiTa – ix. ,,Sendoba locviTa maTiTa da vedrebiTa”
maTni – ix. ,,gzani maTni”; ,,msgavsni maTni”; ,,WimiTa da aRÂriTa qcevad Rawuni
maTni”
maTsa oden amaRlebasa mokleba – ix. ,,didebasa oden maTsa da amaRlebasa
mokleba”
maTsa mter yofa RmrTisa – ix. ,,cxorebasa maTsa mter yofa RmrTisa”
maTca 13.2; 16.19
mamaÁ – ix. ,,sxuaÁ Rirsi mamaÁ”
mamaÁ Seni
mamaÁ Cemi ix. ,,me da mamaÁ Cemi”
mamaÁ yovlisa mpyrobeli da mxolodSobili Ze misi, da mRdelTmoZRuari igi
didi, … , da suli igi WeSmaritebisaÁ – ix. ,,Sinagan Tavsa Soris
Tâsa mamaÁ yovlisa mpyrobelida mxolodSobili Ze misi ... …”
mamaTa Tquma – ix. ,,wmida mamaTa Tquma”
178
mamaTa mier ganwesebuli – ix. ,,WeSmarit yofa wmidaTa mociqulTa da
RmerTSemosilTa mamaTa mier ganwesebulisa”
mamaTagan igi vinme RmrTivsruli 4.1
mamao
mamisa Senisa
mamisa Senisa mimarT – ix. ,,locva mamisa Senisa mimarT”
mamisa Svilis mimarT – ix. ,,wurTa mamisa Svilisa mimarT”
mamisa Cemisano – ix. ,,kurTxeulno, mamisa Cemisano”
man XII
manase
maradis 2.10; 6.13
marTal – ix. ,,sarwmuno yofa RmrTisa da marTal”
marTal yofa
marTalTa slva mas Sina
marTali – ix. ,,sarwmunoebaÁ marTali”; ,,simarTle marTlisaÁ “
marTlad – ix. ,,gamoCena marTlad”
marTliTa … aRSenebuli – ix. ,,qristes aRsarebiTa marTliTa … aRSenebuli”
marTlisa simarTlisagan Tâsisa – ix. ,,miqceva marTlisa simarTlisagan ... …”
marTlmadidebelTa RmrTismsaxurTa didad sargebel qmna – ix. ,,sulTa maT
SesuenebulTa qristeaneTa marTlmadidebelTa RmrTismsaxurTa didad
sargebel qmna”
marTlmadideblobiT aRsruleba dReTa TâsTa – ix. ,,RmrTismsaxurebiT
aRsruleba dReTa TÂsTa”
marTlmsajulebiTa RmrTisaÁTa
marTlmsajuli RmerTi – ix. ,,kacTmoyuare da marTlmsajuli RmerTi”
marTlmsajulisa uflisa miSuebiTa – ix. ,,moweva Cuen zeda gansacdelTa ...…”
marTlukun xedva – ix. ,,dadeba Ãelisa erquansa da marTlukun xedva”
marxvaÁ 4.8
marxviTa da siwmidiTa 16.15
marjueniT mdgomareTasa – ix. ,,kurTxevasa mas marjueniT mdgomareTasa”
mas 2.10; 2.3;ix. ,,Rirsad slva Cinebasa mas”; ,,ÃorcTagan
TâsTa micema mtersa reca Sesawiravad Teslsa mas”
mas marjueniT mdgomareTasa – ix. ,,kurTxevasa mas marjueniT mdgomareTasa”
mas msxuerplsa erTgzis weliwadsa Sina ziareba 6.9
179
mas risxvisasa – ix. ,,dResa mas risxvisasa”
mas sircxÂlsa – ix. ,,Tanamdeb yofa saukunesa mas sircxÂlsa”
mas Sina – ix. ,,kualad Sevardna codvasa mas Sina”; ,,marTlisa slva mas Sina”
mas Sina Tâsa – ix. ,,sikudili codvasa mas Sina”
mas Sina sikudili ; ix. ,,codvasa mas Sina sikudili”
mas Sinaca sikudili 3.2
maSin 2.5
maxarebeli da RmrTismetyueli – ix. ,,wmidaÁ ioane maxarebeli da
RmrTismetyueli”
maxvili – ix. ,,dacema maxviliTa”
mdabali – ix. ,,suli mdabali”
mdabali da myudro @
mdgomareTasa – ix. ,,kurTxevasa mas marjueniT mdgomareTasa”
mdidarTa eklesiaTa Sewirva safaseTa
mdidari – ix. ,,simdidre mdidarTaÁ”; ,,yoveli kaci mdidari”
mdidari igi
mdidar yofa 9.11; 9.11
me 8.14; 14.8
me da mamaÁ Cemi
megobarTa da TâsTa maTTagan – ix. ,,maTTÂs megobarTa da TâÂsTa maTTagan”
megobarni misni – ix. ,,TÂsni da megobarni misni”
meoxi uflisa mimarT – ix. ,,kadnierad meoxi uflisa mimarT”
merme 3.4
mermeRa 6.8
metyuel – ix. ,,xeneSTa sityuaTa metyuel”
metyueli – ix. ,,eseviTarisa sityuisa metyueli”
metyuelni – ix. ,,eseviTarisa mis mizezisa metyuelni”
meufe – ix. ,,aRTqumani saxierisa mis meufisani”
meufe Cueni iesu qriste – ix. ,,Tavadi ufali da meufe Cueni iesu qriste”
meufisa ara Tneba 16.12
meuRle 12.2
mefisa mtris mimarT – ix. ,,risxva mefisa mtris mimarT”
mefobisa Senisa ÃelTagan SenTa – ix. ,,ganxeTqa mefobisa Senisa ÃelTagan
SenTa”
180
mecnier yofa 16.9; 16.12
mecnierebad – ix. ,,gansacdelisa mis mier moslva mecnierebad”
mecnierebasa WeSmaritebisasa moslvaÁ 16.26
mecnierebiTa 16.15
mecnierebisa aRsruleba – ix. ,,RmrTis mecnierebisa aRsruleba”
meZavi 10.9
mvedrebelTa misTani – ix. ,,vedrebani igi mvedrebelTa misTani”
mza yofa Sewyalebad dabadebulTa TâsTa 16.6
mzis daswreba ganrisxebasa Tquensa
mTaTa Sina da udabnoTa msxdomareni 6.10
miaxlebad saSinelsa mas saidumlosa – ix. ,,kadrebad miaxlebad saSinelsa ...…”
miaxlebad wmidaTa maT saidumloTa
miaxlebulni – ix. ,,kacni moxucebulni da aswelad miaxlebulni”
migdebad 15.6
migeba
migeba
migeba cxadad
mier – ix. ,,gankiTxva qristes mier”; ,,ganmarjueba RmrTisa mier”; ,,ganmzadeba da
gamocxadeba RmrTisa mier”; ,,gansacdelTagan gamoÃsna RmrTisa mier”;
,,datevebaÁ misi qristes mier”; ,,TÂTmflobel yofa RmrTisa mier”;
,,TÂsad Seracxva uflisa mier”; ,,Tquma ierusalimsa ieremias mier”;
,,Tquma RmrTisa winawarmetyuelisa angiaÁs mier”; ,,micema wyalobisa
RmrTisa mier”; ,,miSuebaÁ da datevebaÁ RmrTisa mier”; ,,uwyeba uflisa
mier”; ,,yovelTa wmidaTa mier”; ,,Semdgomad sikudilisaca saZagel
yofa…”; ,,SemTxveva kacTa warmarTTa mier”; ,,SeZageba maTi uflisa
mier”; ,,warmarTTa mier”
mier ara smena – ix. ,,yurisa mier ara smena”
mier ara xilva – ix. ,,Tualisa mier ara xilva”
mier aRsrulebulni – ix. ,,kacTa mier arsrulebulni”
mier gamarjveba – ix. ,,uflisa mier gamarjveba”
mier gankrexa – ix. ,,mparavTagan da warmarTTa mier gankrexa”
mier ganmdidreba – ix. ,,RmrTisa mier ganmdidreba”
mier gansacdelTa da WirTa – ix. ,,movlineba RmrTisa mier…”
mier ganswavla – ix. ,,RmrTisa mier ganswavla”
181
mier ganwesebuli – ix. ,,WeSmarit yofa wmidaTa mociqulTa da RmerTSemosilTa
mamaTa mier ganwesebulTa”
mier da codvisa – ix. ,,eSmakisa mier da codvisa”
mier Tavisa Tâsisa – ix. ,,gamocda kacadkacadisa mier …”
mier Tquma – ix. ,,ezekielisa mier Tquma”; ,,esaias mier Tquma”
mier kacisa dabadeba – ix. ,,RmrTisa mier kacisa dabadeba”
mier madliTa – ix. ,,wmidaTa mociqulTa mier madliTa”
mier mizezi – ix. ,,Cuen mier mizezi”
mier miReba – ix. ,,uflisa mier miReba”
mier moslva gansacdelisa – ix. ,,miSuebiTa RmrTisaÁTa eSmakisa mier ... …”
mier moslva mecnierebad – ix. ,,gansacdelisa mis mier moslva ...…”
mier moqmedTa Tana usjuloebisaTa – ix. ,,moyvana uflisa mier ...…”
mier moyusisa Tana – ix. ,,Tquma WeSmaritisa kacadkacadisa mier ...…”
mier mocema – ix. ,,uflisa mier mocema”
mier mowevnuli kacsa zeda swavlaÁ da gansacdeli umjobesisaTÂs – ix.
,,RmrTisa mier mowevnuli kacsa zeda swavlaÁ da gansacdeli…”
mier sawurTelad Cuenda movlinebuli – ix. ,,RmrTisa mier sawurTelad ...…”
mier ucnaurni – ix. ,,mravalTa saxeTa yofa moSuebisa RmrTisani Cuen mier ...…”
mier uwyeba kacadkacadisa dafarulisa – ix. ,,uflisa mier uwyeba
kacadkacadisa ... …”
mier qona simdidrisa –ix. ,,RmrTisa mier qona simidrisa”
mier yofa – ix. ,,RmrTisa mier yofa”
mier Semdgomad sikudilisa misisa – ix. ,,aRdgena RmrTisa mier Semdgomad
sikudilisa misisa”
mieriTgan 2.9;
mierca wurTaÁ Cueni – ix. ,,warmarTTa mierca …”
mizezi 8.1; ix. ,,mravalferi mizezi”; ,,Cuen mier mizezi”
mizezi igi miSuebisaÁ
mizeziTa ganmdidrebulni – ix. ,,sxÂTa borotiTa mizeziTa ganmdidrebulni”
mizezi sinanulisa – ix. ,,micema maTTÂs mizezisa sinanulisasa”
mizezi yovelTa keTilTaÁ 2.14
mizezi wyalobisaÁ – ix. ,,araÁ mizezi wyalobisaÁ”
mizezisa metyuelni – ix. ,,eseviTarisa mis mizezisa metyuelni”
mizezisa qona – ix. ,,raÁsa mizezisa qona”
182
miT cxoneba 3.4
mindobiTa udebebiT da unanelad gardaÃdaÁ cxorebisa Cuenisa – ix. ,,ara jer
yofa amis saqmisa mindobiTa udebebiT ...…”
miniWeba Cuenda
mirulva mravalTa
miT sasjeliTa RmrTisaÁTa – ix. ,,simarTliTa miT sasjeliTa RmrTisaÁTa”
miT saqmiTa – ix. ,,borotiTa miT saqmiTa”
mimarT – ix. ,,kadnierad meoxi uflisa mimarT”; ,,locva mamisa Senisa mimarT”;
,,risxva mefisa mtris mimarT”; ,,wmidaTa mimarT”; ,,wurTa mamisa
Svilisa mimarT”
mimarT da vedrebaÁ – ix. ,,locvaÁ RmrTisa mimarT da vedrebaÁ”
mimarT migebad – ix. ,,RmrTisa mimarT migebad”
mimarT mixedva – ix. ,,vis mimarT mixedva”
mimTxueva cxorebasa saukunesa 12. 4
mimTxueva Txovisa mis aRsrulebisa 16.12
miniWeba 16.7
miniWeba misagebelisa keTilisa Semsgavsebulad moqalaqobisa maTisa 16.9
miruleba
mirulva mravalTa
mis – ix. ,,aRsaSenebelad saÃmrisa mis”; ,,micema winawarmetyuelTa tyueobad
wesad…”; ,,viTarca qurivisa mis”; ,,RmrTisagan yofa simdidrisa mis”
mis da dasturisa udebyofaÁ – ix. ,,uxilavisa saqmisa sasoebiTa cxadisa mis ...…”
mis Tana – ix. ,,damkÂdreba RmrTisa mis Tana”
mis Tana yofa – ix. ,,savanisa mis Tana yofa”
mis TanamkÂdr yofa mSÂdobisa samebisa wmidisasa
mis mier moslva mecnierebad – ix. ,,gansacdelisa mier moslva mecnierebad”
mis mizezisa metyuelni – ix. ,,eseviTarisa mis miezisa metyuelni”
mis sulisasa misisa – ix. ,,gankrexva saxlisa mis sulisasa misisa”
mis Soris – ix. ,,damkÂdreba RmrTisa mis Soris”
mis winaSe codvaTa TâsTa – ix. ,,ganqiqeba mis winaSe codvaTa TÂsTa”
misa 4.7; ix. ,,ganslva misa”; ,,mislva misa”; ,,wurTa da moqceva misi”
misa mimarT RmrTisa – ix. ,,rquma misa mimarT…”
misa yovlisa bralisa Senisa urcxuenelad da WeSmaritebiT – ix. ,,aRiareba
183
misa yovlisa bralisa Senisa ...…”
misagebeli keTili Semsgavsebulad moqalaqobisa maTisa – ix. ,,miniWeba
misagebelisa keTilisa ...”
misgan 6.14
misgan borotisa – ix. ,,moqcevaÁ misi gzisa misgan borotisa”
misgan gina Tu ganmdidreba – ix. ,,codvisa misgan gina Tu ...…”
misgan Cueulebisa – ix. ,,verSemZlebelni ganyenebad ÃorcielTa codvaTagan
friadisa misgan ...…”
misgani – ix. ,,purisa misgani”; ,,sasumelisa misgani”
misebr usjuloebisa – ix. ,,qmna borotisa yovlisa…”
misTa – ix. ,,damarxvad mcnebaTa misTa”; ,,miqceva yovelTagan usjuloebaTa ...…”
,,slvad gzaTa misTa”; ,,flobiT gardaÃda dReTa misTa”;
,,codvaTa Sina misTa”
misTa ara moÃseneba – ix. ,,yovelTa codvaTa misTa ara moÃseneba”
misTani – ix. ,,vedrebani igi mvedrebelTa misTani”
misTasa – ix. ,,ÃelTa mterTa misTasa”
misTaÁsa 8.4
misTÂs wyalobisa – ix. ,,Txova misTÂs wyalobisa”; ,, rquma misTÂs”
misi – ix. ,,aRdgena RmrTisa mier Semdgomad sikudilisa misisa”; ,,borotTa da
ZneluvanTa codvaTa Sina ganfrdil yofa…”; ,,gankrexva saxlisa mis
sulisasa misisa”; ,,ganmravleba didebisa saxlisa misisasa”; ,,vedrebaÁ
misi”; ,,Tayuanismcemeli misi”; ,,madlisa da ganaTlebis mifena ...…”;
,,miuTxrobeli igi da miuwdomeli…”; ,, ukurnebel pova borotisa mis
gonebisa misisa”; ,,uZlurebisagan bunebisa misisa”; ,,SewevnaÁ misi”;
,,Zvel yofa misi”; ,,simarTle misi”; ,,cxorebaÁ misi”
misi gzisa misgan borotisa – ix. ,,moqcevaÁ misi gzisa misgan ...…”
misi, da mRdelTmoZRuari igi didi, … , da suli igi WeSmaritebisaÁ – ix.
,,Sinagan Tavsa Soris TÂsa mamaÁ yovlisa mpyrobeli
da mxolodSobili Ze misi ...…”
misi sasufevelsa caTasa – ix. ,,wrmarTeba misi ... …”
misi ukuniTi ukunisamde – ix. ,,kurTxeul yofa saxelisa misisa ...…”
misi solomon – ix. ,,Ze misi solomon”
misi subuq da mcire – ix. ,,tÂrTi misi subuq da mcire”
misi uZÂres pirvelisa – ix. ,,ukanaÁskneli misi uZÂres pirvelisa”
184
misi qristes mier – ix. ,,dateveba misi qristes mier”
misiTa – ix. ,,SecodebiTa misiTa”
misisa – ix. ,,garemiqceva pirisa misisa”; ,,smena sjulisa misisa”
misisa aRsrulebisa – ix. ,,mimTxueva Txovisa misisa aRsrulebisasa”
misisa da ÃorcTaca – ix. ,,ganaTleba sulisa misisa ... ”
misisaTa – ix. ,,ÃelTa Sina zraxvisa misisaTa”
misisaÁTa da risxviTa – ix. ,,garemiqceviTa pirisa misisaÁTa da risxviTa”
mislva
mislva misTa
misni – ix. ,,Tâsni da megobarni misni”; ,,yovelni samarTalni misni”
misnobani da zmnani – ix. ,,yovelni misnobani da zmnani”
missa – ix. ,,gulsa Sina missa”
missa yofa – ix. ,,sulsa Sina missa yofa”
mitevebaÁ codvaTaÁ V
miuTxrobeli igi da miuwdomeli gankiTxvaÁ misi 15.4
miuTxrobelTa WirTa Sina sasoebisa mis ara warkveTa 8.12
miuwdomel da gamouTqumel yofa – ix. ,,samarTalTa da gankiTxvaTa
RmrTisaTa ...…”
miuwdomeli gankiTxvaÁ misi - ,,miuTxrobeli igi gankiTxvaÁ misi”
miuwdomeli gankiTxvaÁ TÂsi 8.7
miqceva marTlisa simarTlisagan Tâsisa
miqceva marTlisa simarTlisagan TÂsisa
miqceva yovelTagan usjuloebaTa misTa 3.4
miqceva codvad usjuloÁsa 3.4
miReba 6.14
miReba wmidisa mis saidumloÁsa 6.8
miyvaneba – ix. ,,sinanulad miyvaneba”
miyidva warmarTTa
miSueba – ix. ,,kacadkacadisa bunebisa miSueba”
miSuebaÁ – ix. ,,mizezi igi miSuebisaÁ”
miSuebaÁ da datevebaÁ – ix. ,,RmrTisagan miSuebaÁ…”
miSuebaÁ da datevebaÁ RmrTisa mier 8.1
miSuebaÁ lazare glaxakisaÁ
miSuebaÁ RmrTisani Cuen mier ucnaurni – ix. ,,mravalTa saxeTa yofa miSuebisa
185
RmrTisaTa Cuen mier ucnaurTa”
miSuebaÁ Stavrdomisa gansacdelad gina Tu sulierad, gina Ãorcielad 8.8
miSuebiTa – ix. ,,moweva Cuen zeda gansacdelTa ...…”
miSuebiTa RmrTisaÁTa 8.1; 8.7
miSuebiTa RmrTisaÁTa eSmakisa mier moslva gansacdelisa
miCemeba ugunurebiT – ix. ,,bedsa da varskulavTa miCemeba…”
micema
X
micema adgilisa eSmakisaTÂs
micema gansacdelTa sulierTa , gina ÃorcielTa VIII
micema vidre orTa mwulilTamde – ix. ,,ueWuelad micema vidre ...…”
micema madlisa
micema maTTÂs mizezisa sinanulisasa 9.5
micema maTi ÃelTa mterTa maTTasa
micema mterTa
micema mtersa reca Sesawiravad Teslsa mas – ix. ,,ÃorcTagan TÂsTa micema ...”
micema RmrTisada 16.3
micema winawarmetyuelTa tyueobad wesad da sargebelad erisa mis
micema wyalobisa RmrTisa mier 16.19
micema ÃelTa mterTa CuenTasa
micema ÃeliTa SeniTa – ix. ,,glaxakTaTÂs micema ...…”
micema Ãelmwifebisa 14.4
micema 8.8
micemaÁ safaseTaÁ XIII
micemad yoveli
micvalebulTa zeda – ix. ,,yofa wyalobisa …”
micvalebuli XVI
micvalebuli igi suli – ix. ,,sargebeli didi mocvalebulTa maT sulTa”
miwevnad – ix. ,,Rirsqmna amas sazomsa miwevnad”
mixedva – ix. ,,vis mimarT mixedva”
mkrexelobiTa – ix. ,,samareTa mkrexelobiTa”
mkÂdrad mamaÁ yovlisa mpyrobeli da mxolodsobili Ze misi, da
mRdelTmoZRuari igi didi, ...… , da suli igi WeSmaritebisaÁ –
186
ix. ,,Sinagan Tavsa Soris TÂsa mkÂdrad ...…”
mkudar yofa – ix. ,,sarwmunoebisa TÂnier saqmeTa ...…”
moaxleba
mogeba – ix. ,,yovliTa usamarTlobiTa simdidrisa mogeba”; ,,RmrTismoSiSebiT
da simarTliT ...…”
movlineba Cuen zeda 15.6
movlineba RmrTisa mier gansacdelTa da WirTa
movlinebuli – ix. ,,RmrTisa mier sawurTelad Cuenda ...…”
moTminebaÁ
moTminebiTa mravalTa WirTa Sina da iwroebaTa 16.25
mokleba – ix. ,,didebasa oden maTsa ...…”
mokled Tquma 16.16
mokudavi – ix. ,,gan–Tu-Zarcua samoselisa ...…”
momatyuebeli codvisaÁ – ix. ,,sircxÂli momatyuebeli codvisaÁ”
momtevebeli codvaTaÁ sulieri igi cremli
mona Seni
monaÁ igi sicruvisaÁ XI
monagebTa da SvilTa – ix. ,,simdidre monagebTa da SvilTa”
monagebTa SewirvisaTÂs – ix. ,,safaseTa da monagebTa SewirvisaTÂs”
monazonebaÁ – ix. ,,ver Zleba monazonebisa”
monazonebisa wesTa moRuawebaTa aRsrulebad – ix. ,,ver SeZleba monazonebisa ...…”
monazoni vinme dayudebuli da friad ganSorebuli
morCilebiTa TâsiTa ukeTurebisaÁTa
morwmune IX
mosatevebelad codvaTa
mosaqcevelad Cuenda codvaTagan da saswavlelad
moslva
moslva gansacdelisa – ix. ,,miSuebiTa RmrTisaTa eSmakisa…mier…”
moslva mecnierebad – ix. ,,gansacdelisa mis mier moslva gansacdelisa”
moslva naTliscemad – ix. ,,ioane naTlismcemelisa mier moslva ...…”
moslvaÁ – ix. ,,mecnierebasa WeSmaritebisasa moslvaÁ”
187
moswaveba – ix. ,,amis moswaveba”
motacebaÁ sxuaTagan 10.2
motevebaÁ codvaTa CuenTa
mourne sulisa CuenisaÁ – ix. ,,mowled da lmobierad mourne ...…”
mouZlureba – ix. ,,usjuloTa mouZlureba”
mofena sulsa missa – ix. ,,madlisa da ganaTlebisa mofena ...…”
moqalaqoba 10.10
moqalaqobaÁ maTi – ix. ,,miniWeba misagebelisa keTilisa Semsgavsebulad ...…”
moqmed – ix. ,,bilwTa saqmeTa moqmed”
moqmedad borotTa raTme
moqmedTa Tana usjuloebisaTa – ix. ,,moyvana uflisa mier... …”
moqmedi codvisaÁ 5.2
moqceva misa – ix. ,,wurTa da moqceva misa”
moqceva yovelTagan uRmrToebaTa TÂsTa 3.3
moqceva misi gzisa misgan borotisa
moqceva usjuloÁsa usjuloebisagan Tâsisa
moReba – ix. ,,uflisa mier moReba”; ,,cremliTa da aRsarebiTa da sinanuliTa ...…”
moRuawebaÁ 13.2
moRuawebaTa aRsrulebad – ix. ,,verSeZleba monazonebisa wesTa moRuawebaTa ...…”
moRuawebani – ix. ,,sxuani igi saWironi moRuawebani”
moyvana uflisa mier moqmedTa Tana usjuloebisaTa
moyvare TÂsi 2.10
moyuareni RmrTisani
moyusi – ix. ,,gankiTxvisagan moyusisa”
moyusisa da ara TavTa TâsTa – ix. ,,bralobisagan moyusisa ...…”
moyusisa Tana – ix. ,,Tquma WeSmaritisa kacadkacadisa mier ...…”
mocema 8.4; ix. ,,uflisa mier micema”
mocemulad TqumaÁ – ix. ,,RmrTisagan mocemulad ...…”
mocemuli simdidre – ix. ,,RmrTisamieri mocemuli ... …”
mocinar da gancxromil
mociqulTa da RmerTSemosilTa mamaTa mier ganwesebuli – ix. ,,WeSmarit yofa
wmidaTa mociqulTa da RmerTSemosilTa ...…”
mociqulTa mier madliTa – ix. ,,wmidaTa mociqulTa mier madliTa”
mociquli – ix. ,,Tquma mociqulisa”; ,,Tquma wmidisa mociqulisa”; ,,sityuaÁ igi
188
mociqulisa”
mociquli pavle – ix. ,,Tquma mociqulisa pavlesi”; ,,wmidaÁ mociquli pavle”
mociqulTa Tquma
mociqulTa ganweseba – ix. ,,wmidaTa mociqulTa ganweseba”
mowameTaÁ – ix. ,,igi sisxli wmidaTa mowameTaÁ”
mowevna 8.7; 8.8; ; ix. ,,ÃorcielTa senTa mowevna”; ,,wessa mowevna”
mowevna gansacdelTa
mowevna Cuen zeda gansacdelTamarTlmsajulisa uflisa miSuebiTa
mowevnuli gansacdeli – ix. ,,eSmakisagan mowevnuli gansacdeli”
mowevnuli kacsa zeda swavlaÁ da gansacdeli umjobesisaTÂs – ix. ,,RmrTisa
mier mowevnuli kacsa zeda ...…”
mowled da lmobierad mourne sulisa CuenisaÁ 16.16
mowyalebaÁ 4.5; ix. ,,glaxakTa mowyalebaÁ”; ,,qmna simarTlisa da mowyalebisa”;
,,JamiswirviTa da locviTa da mowyalebiTa”
mowyalebaÁ glaxakTaÁ 16.5
mowyalebaÁ da saxierebaÁ 16.19
mowyalebaÁ RmrTisaÁ – ix. ,,simarTle da mowyalebaÁ…”
moxucebulni da aswlad miaxlebulni – ix. ,,kacni moxucebulni ...…”
moÃdoma – ix. ,,gulsa amT saqmeTa gamoucdelisaTa ...…”
moÃdoma didebulsa mas trapezsa – ix. ,,egreT moÃdoma ...…”
moÃseneba ix. ,,yovelTa codvaTa misTa ara moÃseneba”
mparavTagan da warmarTTa mier gankrexa
mparavi
mraval - ix. ,,friad mraval”
mravalgzis 6.9; 6.11;
mravalTa saxeTa yofa miSuebisa RmrTisaTa Cuen mier ucnaurTa 8.7
mravalTa WirTa Sina da iwroebaTa – ix. ,,moTminebiTa mravalTa WirTa Sina
da ...…”
mravali 12.1; 10.8; -ix. ,,mirulva mravalTa”
mravali boroti – ix. ,,tyueTa maT zeda mravali ... …”
mravali eklesiaÁ
mravali keTili winaSe RmrTisa – ix. ,,farulad qona mravlisa keTilisa ...…”
mravalni ix. ,,ufskrulni mravalni”
mravalmowyale – ix. ,, egreT yofa da mravalmowyale”
189
mravalmowyale ufali – ix. ,,saxieri da mravalmowyale ...…”
mravalmowyale RmerTi – ix. ,,saxieri da mravalmowyale RmerTi”
mravalsaxe
mravalferad
mravalferni mizezni 9.10
mravliTa WiriTa da mwuxarebiTa 9.13
mrisxane
msaxureba kerpTa 15.1
msgavsad warmarTTaÁsa 15.3
msgavsisa TÂsisa – ix. ,,erTisa winaSe msgavsisa ...…”
msgavsni maTni 12.3
msTuad
msmeneli igi
msxdomareni – ix. ,,mTaTa Sina da udabnoTa msxdomareni”
msxuerpli - ix. ,,didebuli igi msxuerpli”; ,,Sinagan qona WeSmaritisa ...…”
msxuerpli qebisaÁ – ix. ,,Sewirva msxuerplisa qebisaÁsa”
msxuerplisaÁ maTTÂs SewirvaÁ – ix. ,,usisxloÁsa msxuerplisaÁ maTTÂs ...…”
msxuerplsa erTgzis weliwadsa Sina ziareba – ix. ,,mas msxuerplsa erTgzis ...…”
mtacebeli 10.5
mter yofa RmrTisa – ix. ,,cxorebasa maTsa mter yofa RmrTisa”
mterTa maTTasa – ix. ,,micema maTi ÃelTa mterTa…”
mterTa misTasa – ix. ,,ÃelTa mterTa misTasa”
mterTa CuenTasa – ix. ,,micema ÃelTa mterTa CuenTasa”
mterTagan 14.10
mteri ix. ,,micema mterTa”
mterni uflisani
mtersa reca Sesawiravad Teslsa mas – ix. ,,ÃorcTagan TâsTa micema mtersa
reca ... …”
mtris mimarT – ix. ,,risxva mefisa mtris mimarT”
mun dRedmde – ix. ,,vidre mun dRedmde”
mun Sekrebuli igi
muSakobiTa saTnoebaTaÁTa aRSenebuli
muÃlmodrekiT galobaÁ 4.8
mRdelTmoZRuari – ix. ,,saRmrToÁ igi mRdelTmoZRuari”; ,,wmidaÁ igi
190
mRdelTmoZRuari”
mRdelTmoZRuari igi didi, … , da suli igi WeSmaritebisaÁ – ix. ,,Sinagan Tavsa
Soris TÂsa mamaÁ yovlisa mpyrobeli...…”
myofi – ix. ,,aqa myofTa”; ,,aqa xolo myofni”; ,,sofelsa Sina simdidresa da ...…”
myudro – ix. ,,mdabali da myudro”
mSÂdobaÁ ix. ,,simtkice mSÂdobisaÁ”
mSÂdobaÁ samebisa wmidisaÁ – ix. ,,mis TanamkÂdr yofa mSÂdobisa samebisa
wmidisasa”
mSobel yofa yovelTa saTnoebaTaÁ 2.14
mSobelTa maTTaÁTa ganmarjuebul da Sewyalebul yofa – ix. ,,locviTa
mSobelTa maTTaÁTa ...…”
mcvel da ganmanaTlebel misi RmerTi
mcire – ix. ,,tÂrTi misi subuq da mcire”
mcire da borot yofa dReTa cxorebisa CemisaTa
mcire yofa – ix. ,,tÂrTisa Cemisa mcire yofa”
mciredi sircxÂli 5.3
mcirdiTa amiT 5.4
mcneba 4.5;
mcnebaTa aRsruleba – ix. ,,maT mcnebaTa aRsruleba”
mcnebaTa aRsrulebad 4.6
mcnebaTa misTa – ix. ,,damarxvad mcnebaTa misTa”
mcnebaTa qristesaTa damarxva 12. 4
mcnebaÁ Cemi da brZanebaÁ – ix. ,,damarxva mcnebaTa CemTa da brZanebaTa”
mcnebaTa CemTa damarxva
mcnebani Cemni – ix. ,,damarxva yivelTa mcnebaTa CemTa”
mwvalebeli – ix. ,,urwmunoÁ da mwvalebeli”
mwuanvili – ix. ,,mxali mwuanvilisaÁ”
mwulili – ix. ,,ueWuelad micema vidre orTa mwulilTamde”
mwuxarebaÁ – ix. ,,mravliTa WiriTa da mwuxarebiTa”
mwuxarebiTa da usasoebiTa aRvseba sulisa kacisaÁsa – ix. ,,risxviTa da
mwuxarebiTa da usasoebiTa aRvseba ...…”
mxali mwuanvilisaÁ 9.9
mxoloÁ – ix. ,,igi mxoloÁ”
mxolodSobili Ze misi, da mRdelTmTavari igi didi, ...… , da suli igi
191
WeSmaritebisaÁ – ix. ,,Sinagan Tavsa Soris TÂsa mkÂdrad mamaÁ
yovlisa mpyrobeli da mxolodSobili Ze misi ...…”
mÃurvaliTa yovelTagan codvaTa – ix. ,,ganwmeda Tavisa TÂsisa aRsarebiTa da
sinanuliTa da cremliTa ...…”
n
nabuqodonosori
naTlismcemelisa moslva naTliscemad – ix. ,,ioane naTlismcemelisa moslva
...…”
naTlisReba 5.1
naTliscemad – ix. ,,ioane naTlismcemelisa moslva naTliscemad”
naklulevani ix. ,,eklesianica naklulevanni’’
ndoma – 4.11; ix. ,,uflisa ndoma”
ndoma usjuloebisa 10.11
nebeba X; 10.2;; ix. ,,viTarca nebeba”
nebeba sikudilisa codvilisasa – ix. ,,ara nebeba sikudilisa codvilisasa”
nebeba yovelTa kacTa cxorebisa 16.26
nebeba wmidaTa saidumloTa ziarebad 6.15
nebiTa nebeba sikudilisa codvilisasa – ix. ,,ara nebiTa nebeba sikudilisa ...…”
netar yofa 16.22; 16.23
netari ioane oqropiri 9.11
netari mociquli pavle 4.9
netarisa pavles ze
netar yofa kacisa 8.1
nu
nu ara
192
nuca 6.13
o
oden maTsa da amaRlebasa mokleba – ix. ,,didebasa oden maTsa ... …”
odes
odesme 6.10
odesca 2.11; 6.7
oTxTa pirTagan qmna
orgzis 6.9; 9.13
ori mwulili – ix. ,,ueWuelad micema orTa mwulilTamde”
ormeoci weli
orni dinebani
orsa weliwadsa 6.10
orsaxe
oqroÁ X; 10.1
oqropiri – ix. ,,Tquma ioane oqropirisa”; ,,Tquma wmidisa iovane oqropirisa”;
,,netari ioane oqropiri”; ,,wmidaÁ ioane oqropiri”
p
pavle ; ix. ,,Tquma mociqulisa pavlesi”; ,,wmidaÁ mociquli pavle”
pavles ze – ix. ,,netarisa pavles ze”
parva
parviTa ix. ,,tacebiTa da parviTa”
patiosani Ãorci da sisxli qristesi – ix. ,,RirsebiT ziareba wmidasa mas da
patiosansa Ãorcsa da sisxlsa qristesasa”
pirvelad 6.15
193
pirveliTganve ganwesebul yofa 5.1; 16.1
pirveli – ix. ,,ukuanaÁskneli igi uZÂres pirvelisa”
pirvelqmnilTa codvaTa CuenTaTÂs
pirTagan qmna –ix. ,,oTxTa pirTagan qmna”
piriT TqueniT
pirisa misisa – ix. ,,garemiqceva pirisa misisa”
pirisa misisaÁTa da risxviTa – ix. ,,anu garemiqceviTa pirisa misisaÁTa da
risxviTa”
pirisa Cemisa maTgan – ix. ,,garemiqceva pirisa Cemisa maTgan”
pirisagan – ix. ,,ravdenisa pirisagan”
pirisaTÂs Tquma – ix. ,,amis pirisaTÂs Tquma”
pova 5.7; ix. ,,ugulisÃmo da gulficxel pova”
pova borotisa mis gonebisa misisa – ix. ,,ukurnebel pova borotisa…”
povneba 16.16; ix. ,,SiSvel povneba”
povneba lxinebisa da wyalobisa 16.14
purisa misgani
pyrobili
pyrobilobisagan jojoxeTisa – ix. ,,ganTavisufleba pyrobilobisagan ...…”
J
Jami da dRe 6.7
Jami cxorebisaÁ – ix. ,,yofa Jamisa cxorebisaÁsa”
JamiTi Jamad 2.11; VI
JamiswirvaÁ da qvelissaqme – ix. ,,locvaÁ da JamiswirvaÁ…”
JamiswirviTa da locviTa da mowyalebiTa
XVI
Jamiswirvisa madli – ix. ,,wmidisa Jamiswirvisa madli”
194
r
raÁI; XV
raÁ igi 14.4; 14.8; 16.2
raÁ yofad
raÁTa
raÁTa ara
raÁme 14.5; 16.3
raÁsa mizezisa qona
raÁsaTÂs
raÁca 15.3
radme – ix. ,,sxuad radme”
ravdenisa pirisagan VII
raTa 14.1
raTme – ix. ,,moqmedad borotTa raTme”
rameTu
raodeni XIV; 14.10
raodeni saxeni VIII
raJams
ras 11.1
raca 7.4
rgeba – ix. ,,aras rgeba”
reca Sesawiravad Teslsa mas – ix. ,,ÃorcTagan TÂsTa micema mtersa reca
Sesawiravad...…”
risxva mefisa mtrisa mimarT
risxvaÁ – ix. ,,daunjeba Tavisa Senisa risxvisa”; ,,dResa mas risxvisasa”;
,,garemiqceviTa pirisa misisaÁTa ...…”
risxviTa da mwuxarebiTa da usasoebiTa aRvseba sulisa kacisa
romel
romelTa 3.6 10.2 13.2
romelTa mier ara miaxleba
romelTaTÂs 16.2
195
romelTame umetesni
romelTame umciresni
romelTani 9.8
romeli
romeli igi
romelica
romelman 2.6
romelni XV
romelni igi
romelsaca 4.9;
romelnime 9.10
romelsaca 4.9;
romelsa 4.8; XII
romelsaca 4.9;
romelnime 9.10
romelsaca 4.9;
romelsa 4.8; XII
romelsaca 4.9;
romliTa
romlisagan VIII
romlisaca 4.9;
romlisaTÂs
rudunebiT cxoneba keTilad – ix. ,,SromiT da rudunebiT cxoneba ...…”
rquma
rquma misa mimarT RmrTisa
rquma misTÂs
rwmena da qadageba 16.2
rwmena cxovelisa RmrTisa 15.1
rwmuneba bedisa
s
196
sada 3.3 XIII
saeklesioÁ – ix. ,,dResaswauli saeklesioÁ”; ,,ganSorebuli eklesiisagan ...…”;
,,dResaswaulni da wesni da gangebani ...……”
savanisa mis Tana yofa
savaWroÁ 16.21
savnebel –ix. ,,yofa savnebel”
savnebel qmna – ix. ,,ufroisad savnebel qmna”
savse yofa queyanisa – ix. ,,wyalobiTa uflisaÁTa ...…”
sazomsa miwevnad –x. ,,Rirs qmna amas sazomsa miwevnad”
sazrdeli 6.14
saTanadoÁ saÃmari eklesiisaÁ
saTnod RmrTisa wargeba 10.11
saTnoebaÁ – ix. ,,mSobel yofa yovelTa saTnoebaTaÁ”; ,,simravle saTnoebaTaÁ”
saTnoebaTaÁTa aRSenebuli – ix. ,,muSakobiTa saTnoebaTaTa aRSenebuli”
saTnoebiTa da saqmiTa keTiliTa aRSenebuli – ix. ,,Semkobil yofa saTnoebiTa
da saqmiTa ...…”
saTnoebiTa Semkoba Tavisa TÂsisa – ix. ,,yovliTa saTnoebiTa Semkoba ...…”
saTno yofa
saTnoyofa RmrTisa
saTnoyofad uflisa 4.7
saTnoyofad RmrTisa XII; 12.3
saTnoyofil yofa RmrTisa
saidumloÁ – ix. ,,amis yovlisa saidumloÁ”; ,,ziareba qristes saidumloTaÁ”;
,,kadreba miaxlebad saSinelsa mas saidumlosa”; ,,miReba qmidisa
mis saidumloÁsa”; ,,cecxli igi wmidaTa saidumloTaÁ”;
,,miaxlebad wmidaTa maT saidumloTa”
saidumloTa ziarebad – ix. ,,nebeba wmidaTa saidumloTa ziarebad”
sakurTxeveli SesawiravisaÁ
samareTa mkrexelobiTa 10.8
samarTal – ix. ,,jer yofa da samarTal”
samarTali 4.2; 9.1
samarTalni misni – ix. ,,yovelni samarTalni misni”
samebaÁ wmidaÁ – ix. ,,mis TanamkÂdr yofa mSÂdobisa samebisa wmidisasa”
samkauli igi cxorebisaÁ – ix. ,,Semosa samkaulisa mis cxorebisaÁsa”
197
samoseli ese ÃorcTa amaT mokudavTaÁ- ix. ,,gan-Tu-Zarcuva samoselisa amis
ÃorcTaÁsa amaT mokudavTaÁsa”
samoseli sulisa – ix. ,,daCÂeva ganrcxad samoslisa sulisasa”
sargebel qmna ara xolo cocxalTa, aramed SesuenebulTaca – ix. ,,didad
sargebel qmna ...…”
sargebel qmna – ix. ,,sulTa maT SesuenebulTa RmrTismsaxurTa sargebel qmna”
sargebel yofa – ix. ,,aRsarebisa sargebel yofa”
sargebelad erisa mis – ix. ,,micema winawarmetyuelTa tyueobad wesad ...…”
sargebeli didi micvalebulTa maT sulTaÁ 16.2
sarwmuno yofa da WeSmarit 16.2; 16.16
sarwmuno yofa RmrTisa da marTal
sarwmunoebaÁ – ix. ,,TÂnier sarwmunoebisa”
sarwmunoebaÁ marTali
srwmunoebaÁ qristianeTaÁ
sarwmunoebiT – ix. ,,aRiareba yovlisa bralisa Senisa urcxuenelad ...…”
sarwmunoebiT da RmrTismsaxurebiT aRsrulebuli
sarwmunoebisa TÂnier saqmeTa mkudar yofa
sasoeba guliswyromasa – ix. ,,urTierTas sasoeba guliswyromasa”
sasoebaÁ – nix. ,,warkveTa sulisagan keTilisa mis sasoebisa”
sasoebiTa cxadisa mis da dasturisa udebyofaÁ – ix. ,,uxilavisa saqmisa
sasoebiTa cxadisa mis ...…”
sasoebisa ara warkveTa – ix. ,,miuTxrobelTa WirTa Sina ...…”
sasoebisa warkueTa 5.6
sasumelisa erTisa grilisa wylisamde 19.21
sasumelisa misgani
sasufeveli 4.8
sasufeveli caTaÁ – ix. ,,Sinagan qona sasufevelisa caTaÁsa”
sasufevelisa caTaÁsa Sinagan Tquensa yofa
sasufevelsa caTasa – ix. ,,warmarTeba misi sasufevelsa ...…”
saRmrToÁ igi mRdelTmoZRuari 16.9
sasyideli sinanulisaÁ da keTilTa saqmeTaÁ 16.21
sasyidelisa ara warwymeda brZanebisaebr uflisa 19.21
saswavlelad – ix. ,,mosaqcevelad Cuenda codvaTagan ...…”
198
sasjeliTa RmrTisaÁTa – ix. ,,simarTliTa miT sasjeliTa ... ”
saswauli WeSmaritisa qristeanisaÁ I
satanjveli – ix. ,,Tanamdeb yofa saukuneTa maT satanjvelTa”; ,,uZÂres yofa
yovelTave satanjvelTa”
satanjvelTa maTgan – ix. ,,lxinebisa yofa satanjvelTa maTgan”
saukune – ix. ,,mimTxveva cxorebasa sukunesa”
saukuneTa maT satanjvelTa – ix. ,,Tanamdeb yofa saukuneTa maT satanjvelTa”
saukunesa mas sircxÂlsa – ix. ,,Tanamdeb yofa saukunesa mas sircxÂlsa”
saunjesa Sensa – ix. ,,Seslva saunjesa Sensa”
safase – ix. ,,mdidarTa eklesiaTa Sewirva safaseTa”; ,,micemaÁ safaseTaÁ”;
,,yovlisa soflisa safaseni”; ,,Sekreba friadisa safasisa”
safaseTa da monagebTa SewirvisaTÂs 11.1
saqebel yofa 6.11; 6.12
saqme IX; ix. ,,ese saqmeni”; ,,kualad wareva borotTa saqmeTa”; ,,borotiTa miT
saqmiTa”
saqme boroti – ix. ,,yovelTagan saqmeTa borotTa”
saqme ese 15.1; 16.1
saqme keTili ix. ,,yoveli saqme keTili”; ,,Semkobil yofa
saqmiTa keTiliTa”
saqme maTi – ix. ,,RmrTisagan saqme maTi”
saqmeTa gamoucdelisaTa ara moÃdoma – ix. ,,gulsa amaT saqmeTa
gamoucdelisaTa ...…”
saqmeTa sawuTrosaTa ganmarjueba IX
saqmeTa simarTliT yofa – ix. ,,yovelTa saqmeTa simarTliT yofa”
saqmeTa maTTaebr – ix. ,,kacadkacadisa saqmeTa maTTaebr”
saqmeTa soflisaTa zrunva XIII
saqmeTaÁ – ix. ,,sasyideli sinanulisaÁ da keTilTa ... ”
saqmeTagan – ix. ,,Sekreba simarTlisa gzaTagan da ucodvelTa saqmeTagan”
saqmeTaTÂs 4.4
saqmeni keTilni ix. ,,igi saqmeni keTilni”
saqmeTa mkudar yofa – ix. ,,sarwmunoebisa TÂnier saqmeTa ...…”
saqmeTa moqmed – ix. ,,bilwTa saqmeTa moqmed”
saqmiT uvar yofa
saqmisa Zali – ix. ,,amisca saqmisa Zali”
199
saqmisa mindobiTa udebebiT da unanelad gardaÃdaÁ cxorebisa CuenisaÁ – ix.
,,ara jer yofa amis saqmisa ...…”
saqmisa sasoebiTa cxadisa mis da dasturisa udebyofaÁ – ix. ,,uxilavisa
saqmisa sasoebiTa ...…”
saRmrToÁ – ix. ,,xilva warmarTebasa Sina saRmrTosa”
sayofel uxilavisa RmrTisa – ix. ,,xedva guamisa TÂsisa taZrad sayofel
uxilavisa RmrTisa”
saSineli igi saidumloÁ – ix. ,,kadreba miaxlebad saSinelsa mas ... …”
saSineli sircxÂli – ix. ,,didi igi da saSineli sircxÂli”
sacnaur yofa 8.12; 13.4; 14.10; ix. ,,amaT sityuaTagan sacnaur yofa”
saZagel yofa uflisa mier – ix. ,,Semdgomad sikudilisaca ...…”
saZiebel yofa 6.7
sawertel – ix. ,,WirTa maT da gansacdelTa yofa ...…”
sawerteli ÃorcTaÁ 8.4
sawuTrosaTa ganmarjueba – ix. ,,saqmeTa sawuTrosaTa ...…”
sawurTelad Cuenda movlinebuli – ix. ,,RmrTisa mier sawurTelad Cuenda ...…”
saWironi moRuawebani – ix. ,,sxuani igi saWironi …”
saxarebasa Sina Tquma 2.4
saxarebasa Sina weril yofa 13.1
saxe – ix. ,,cnoba maT saxeTagan”
saxe eseviTarTa gangebulni – ix. ,,yoveli saxe eseviTarTa gangebulni”
saxeTa yofa miSuebisa RmrTisaTa Cuen mier ucnaurni – ix. ,,mravalTa saxeTa
yofa ...…”
saxelisa misisa ukuniTi ukunisamde – ix. ,,kurTxeul yofa saxelisa misisa
ukuniTi ukunisamde”
saxier yofa da mravalmowyale 16.26
saxierebaÁ – ix. ,,mowyalebaÁ da saxierebaÁ”
saxierebiTa TÂsiTa – ix. ,,gangeba saxierebiTa TÂsiTa”
saxieri da mravalmowyale ufali 4.4
saxieri da mravalmowyale RmerTi 5.3
saxieri igi 11.1; 16.2
saxieri igi meufe – ix. ,,aRTqumani saxierisa mis meufisani”
saxieri da jermCinebeli wyalobisaÁ RmerTi 16.6
saxisa dayudebisa swavleba – ix. ,,eseviTarisa saxisa dayudebisa swaveba”
200
saxli igi sulisaÁ mis – ix. ,,gankrexa saxlisa mis sulisasa misisa”
saxli israelisaÁ – ix. ,,tyueqmna saxlisa israelisasa”
saxli misi – ix. ,,ganmravleba didebisa saxlisa misisa”
saxli sulisaÁ – ix. ,,aRSeneba saxlisa sulisasa”
saÃmari eklesiisaÁ – ix. ,,aRsaSenebelad saÃmrisa mis”
senTa moweva – ix. ,,ÃorcielTa senTa moweva”
sibere 4.5
siglaxake 10.6; 10.7
sikudili 3.3; ix. ,,mas Sina sikudili”; ,,mas Sinaca sikudili”; ,,uJamo
sikudili”; ,,codvasa mas Sina sikudili”; ,,cxorebiT cxoneba da
ara sikudili”; ,,winaSe kacisa yofa cxorebisa ...…”
sikudili misi – ix. ,,aRdgena RmrTisa mier Semdgomad ...…”
sikudili codvasa mas Sina TÂsa 3.2
sikudili codvilisa – ix. ,,ara nebiTa nebeba sikudilisa codvilisasa”
sikudilisa Cuenisa – ix. ,,Semdgomad sikudilisa Cuenisa”
sikudilsa ara momÃsene
sikudilisaca saZagel yofa uflisa mier – ix. ,,Semdgomad sikudilisaca ...…”
simarTle da gankiTxvaÁ – ix. ,,qmna simarTlisa da gankiTxvisa”
simarTle da mowyaleba – ix. ,,qmna simarTlisa da mowyalebisa”
simarTle da miwyaleba RmrTisaÁ 16.9
simarTle marTlisaÁ 3.4
simarTle misi 3.4
simarTleni Senni 9.15
simarTliT mogeba – ix. ,,RmrTismoSiSebiT da simarTliT mogeba”
simarTliT yofa – ix. ,,yovelTa saqmeTa…”
simarTliTa miT sasjeliTa RmrTisaÁTa
simarTlisa gzaTagan da ucodvelTa saqmeTagan – ix. ,,Sekreba simarTlisa
gzaTagan ...…”
simarTlisa sjulisa RmrTisasa – ix. ,,gamoCinebasa simarTlisa sjulisa ...…”
simarTlisagan TÂsisa – ix. ,,miqceva marTlisa...…”
simdabliTa, simSÂdiTa da sulgrZelebiTa Tavs-deba urTierTas – ix. ,,yovliTa
simdabliTa, simSÂdiTa da sulgrZelebiTa ...…”
simdidre 10.6; 10.7; ix. ,,eseviTari igi simdidre”; ,,RmrTisa mier qona
simdidrisa”; ,,RmrTisamieri mocemuli simdidre”
201
simdidre igi – ix. ,,RmrTisagan yofa simdidrisa mis”
simdidre maTi – ix. ,,RmrTisagan yofa simdidrisa maTisaÁ”
simdidre mdidarTaÁ 10.6
simdidre monagebTa da SvilTa 12.3
simdidresa da qorwinebasa myofni – ix. ,,sofelsa Sina simdidresa da
qorwinebasa ...“
simdidresa Sina
simdidrisa mogeba – ix. ,,yovliTa usamarTloebiTa ...…”
simdidrisa friad qona
simdidrisa yofa borot – ix. ,,araTu simdidrisa yofa borot”
simravle saTnoebaTa
simtkice mSÂdobisaÁ 4.10
simdable
simSÂde 4.5
simSÂdiTa da sulgrZelebiTa Tavs-deba urTierTas – ix. ,,yovliTa simdabliTa,
simSÂdiTa da sulgrZelebiTa ...…”
simcire codvaTaÁ – ix. ,,SeuracxebaÁ da simcire codvaTaÁ”
simÃurvalisagan bunebiTisa
sinanulad moyvaneba
sinanuli V ix. ,,ganwmeda TavTa CuenTa codvaTagan
aRsarebiTa…”; ,,TaviT TÂsiT sinanuli”; ,,micema maTTÂs
mizezisa…”; ,,Ãelmwifeba sinanulisa”
sinanuli igi da SromaÁ – ix. ,,cud qmna sinanulisa mis da Sromisa”
sinanuli codvaTa CuenTasa – ix. ,,SeZleba sinanulisa codvaTa CuenTasa”
sinanulisa Ãelyofad – ix. ,,gulveba ukanaÁsknel WeSmaritisa sinanulisa ...…”
sinanulisaÁ da keTilTa saqmeTaÁ – ix. ,,sasyideli sinanulisaÁ…”
sircxÂli – ix. ,,didi igi da saSineli…”; ,,Tanamdeb yofa saukunosa mas
sircxÂlsa”; ,,mciredi sircxÂli”; ,,sulisa SenisaÁ sircxÂli”
sircxÂli aRsarebisa codvaTa SenTa
sircxÂli didebaÁ da madli sulisaÁ
sircxÂli momatyuebeli codvisaÁ
sisxlTa daTxeviTa 10.3
sisxli qristesi – ix. ,,RirsebiT ziareba wmidasa mas da patiosansa Ãorcsa da
sisxlsa qristesa”
202
sisxli wmidaTa mowameTaÁ – ix. ,,igi sisxli wmidaTa mowameTaÁ”
sitkboebiTa da suliTa wmidiTa 16.25
sityuaÁ 2.13; ix. ,,ese sityuaÁ”; ,,qona sityuisa”; ,,Cemi sityuaÁ”
sityuaÁ igi mociqulisaÁ
sityuaÁ uflisaÁ – ix. ,,wrfel yofa sityÂsa uflisasa”
sityuaÁ RmrTisaÁ – ix. ,,202gret sityuaÁ RmrTisaÁ”
sityuaTa metyuel – ix. ,,xeneSTa sityuaTa metyuel”
sityuaTagan sacnaur yofa – ix. ,,amaT sityuaTagan ...…”
sityuaTagan RmerTSemosilisa kacisaTa
sityuaTagan CemTa – ix. ,,Zrwola sityuaTagan CemTa”
sityÂTa WeSmaritebisaÁTa 16.25
sityÂsa metyuelni – ix. ,,eseviTarisa sityÂsa metyuelni”
sificxliTa magiT SeniTa da SeunanebeliTa guliTa
siyuaruli 4.2
siyuaruli RmrTisaÁ da moyuasisaÁ
siyuaruli Cemi
siyuaruliT swrafva damarxvad erTobasa mas sulisasa 4.10
siyuaruliTa SeuorgulebeliTa 16.25
sicruve – ix. ,,ganwmeda Cueni yovlisagan sicruvisa”; ,,monaÁ igi sicruvisaÁ”
siZva
siZvaÁ – ix. ,,kacsa zeda brZolani siZvisani”
siZueliTa – ix. ,,ganiryuna siZueliTa”
siwmide – ix. ,,marxviTa da siwmidiTa”; ,,RirsebaÁ da siwmide”
slva mas Sina – ix. ,,marTalTa slva mas Sina”
slva Cinebasa mas – ix. ,,Rirsad slva Cinebasa mas”
slvad gzaTa misTa
sma XII
smena 3.2; ix. ,,yurisa mier ara smena”
smena sjulisa misisa
sneul
sneulebaTa da uZlurebaTa SemTxueva VIII
sneuli
solomon – ix. ,,Ze misi solomon”
solomon daviTisaTÂs – ix. ,,viTarca solomon daviTisaTÂs”
203
sofeli – ix. ,,amas sofelsa”; ,,dambadebeli da ganmanaTlebeli soflosa”
sofelsa amas – ix. ,,ganmarjuebul da warmarTebul yofa…”
sofelsa amas Sina – ix. ,,yofa sofelsa amas Sina”
sofelsa Sina
sofelsa Sina simdidresa da qorwinebasa myofni
soflisa Tana dasja
soflisa safaseni – ix. ,,yovlisa soflisa safaseni”
soflisagan ganCinebiT ganweseba – ix. ,,arca ganSorebisa soflisagan…”
soflisaTa zrunva – ix. ,,saqmeTa soflisaTa zrunva”
sruliad 16.7
stomaqi 6.4
stomaqi xaSmi da uZluri 6.14
subuq da mcire – ix. ,,tÂrTi misi subuq…”
sulgrZelebaÁ RmrTisaÁ
sulgrZelebiTa Tavs-deba urTierTas – ix. ,,yovliTa simdabliTa, simSÂdiTa da
sulgrZelebiTa ...…”
suli da Ãorci – ix. ,,ziareba gansawmedelad sulTa da ÃorcTa”
sulierad, gina Ãorcielad – ix. ,,miSuebaÁ Stavrdomisa gansacdelad gina Tu
sulierad ...…”
sulierTa STavrdomaÁ, anu ÃorcielTa – ix. ,,vnebaTa sulierTa STavrdomaÁ ...…”
sulieri – ix. ,,kaci sulieri”
sulieri, gina Ãorcieli – ix. ,,micema gansacdelTa sulierTa, gina
ÃorcielTa”
sulieri Tuali – ix. ,,sulieri igi kaci sulieriTa TualiTa”
sulieri igi kaci sulieriTa TualiTa
sulieri igi cremli – ix. ,,momtevebeli codvaTaÁ sulieri igi cremli”
sulierisa Sesawiravisa Sewirva
suliTa wmidiTa – ix. ,,sitkboebiTa da suliTa wmidiTa”
suliTa WeSmaritebisaÁTa Tayuaniscema RmrTisa
II; 2.13
suliTa WeSmaritisaTa jer yofa Tayuaniscemisa
sulisa dasasjel qmna 6.6
204
sulisa da ÃorcTa qmna – ix. ,,dasasjelad sulisa da ... ”
sulisa da ÃorcTaÁsa – ix. ,,winaÁTve ganwmedaÁ Tavisa Tâsisa yovlisagan
bilwebisa ...…”
sulisa Tâsisa damarxva 3.3
sulisa misisa da ÃorcTaca – ix. ,,ganaTleba sulisa misisa ...…”
sulisa Senisa sircxÂli
sulisa wmidisaÁTa 16.2
sulisaÁ ÃorcTagan – ix. ,,ganyofaÁ sulisaÁ ÃorcTagan”
sulmokle IV
sulni da Ãorcni Cuenni – ix. ,,Segineba sulTa da ÃorcTa CuenTa”
sulni Cuenni – ix. ,,SekrZalvaÁ sulTa CuenTaÁ”
sulsa zeda Sensa – ix. ,,Tual Reba sulsa Sensa zeda”
sulsa Sina
sulsa Sina missa yofa 2.12
sul yofa RmrTisa
suma ; ix. ,,araRirsad Wama da suma”; ,,dasasjelad Tavisa TÂsisa Wama
da suma”; ,,aRtyineba Wamisagan da sumisa”
survilisa xilulTa maT eklesiaTa wesTa da gangebulebaTagan da
dResaswaulTa – ix. ,,yovlisagan survilisa xilulTa maT eklesiaTa ... …”
swaveba ix. ,,eseviTarisa saxisa dayudebisa swaveba”
swavlaÁ da gansacdeli umjobesisaTÂs – ix. ,,RmrTisa mier mowevnuli
gansacdeli ...…”
swrafva damarxvad erTobasa mas sulisasa – ix. ,,siyuaruliT swrafva
damarxvad ...…”
sxuaTa
sxuaÁ Rirsi mamaÁ 1.1
sxuad radme
sxuaÁ 10.11; 9.15; ix. ,,ese sxuaÁ Tu”
sxuaTa Tana 14.2
sxuaTaÁsa – ix. ,,gankiTxvisagan sxuaTaÁsa”
sxuaTagan – ix. ,,motacebaÁ sxuaTagan”
sxuani
sxuani igi saWironi moRuawebani 4.8
sxuani yovelni wmidani Zuelisa da axlisa sjulisani 9.14
205
sxuanica 8.7
sxÂTa 8.12
sxÂTa eseviTarisa borotisa mizeziTa ganmdidrebulni 10.8
sxÂsa Ãseneba – ix. ,,araras sxÂsa Ãseneba”
sjuli RmrTisaÁ – ix. ,,gamoCinebasa simarTlisa sjulisa RmrTisasa”
sjuli misi – ix. ,,smena sjulisa misisa”
sjulisani – ix. ,,sxuani yovelni wmidani Zuelisa ... …”
sjulsa Sina – ix. ,,Zuelsa da axalsa sjulsa Sina”
t
tanjva 8.4; ix. ,,uZÂresad tanjva”
tacebiTa da parviTa 10.8
tacebiTa da qrTamis aRebiTa
taZar sulier RmrTisa – ix. ,,kaci taZar sulier RmrTisa“
taZari – ix. ,,WeSmariti taZari”
taZrad sayofel uxilavisa RmrTisa – ix. ,,xedva guamisa TÂsisa taZrad ...…”
tkbil yofa – ix. ,,uRelisa Cemisa tkbil yofa”
tkbil yofa uRelisa uflisasa 4.7
trapezi – ix. ,,egreT miÃdoma didebulsa mas trapezsa”
tÂrTi misi subuq da mcire 4.7
tÂrTi codvaTa TÂsTaÁ – ix. ,,amasve cxorebasa ganbneva yovlisa tÂrTisa ...…”
tÂrTisa Cemisa mcire yofa
tÂrTmZime yofa 16.3
tÂrTmZimeTa ganslva – ix. ,,amier … tÂrTmZimeTa ganslva”
tyueTa maT zeda mravali boroti
tyueobad wesad da sargebelad erisa mis – ix. ,,micema winawarmetyuelTa ... ”
tyueobani – ix. ,,Zrvani da tyueobani”
tyueqmna saxlisa israelisaÁsa
tyuili – ix. ,,ganSoreba tyuilisa”
206
u
uaRres yofa 13.4
ugulisÃmo da gulficxel povna
ugunurebiT – ix. ,,bedsa da varskulavTa miCemeba ugunurebiT”
ugunurTa da vercxlismoyuareTa kacTagan SerTol yofa
ugunuri
udabnoTa msxdomareni – ix. ,,mTaTa Sina da udabnoTa msxdomareni”
udeb locvisa
udebebiT da unanelad gardaÃdaÁ cxorebisa CuenisaÁ – ix. ,,ara jer yofa amis
saqmisa mindobiTa ... ”
udebyofaÁ – ix. ,,uxilavisa saqmisa sasoebiTa cxadisa mis da ... ”
ueWuel yofa da cxad 16.14
ueWuelad micema vidre orTa mwulilTamde 16.21
ueWueli – ix. ,,umjobes yofa da ueWuel”
uvar yofa – ix. ,,saqmiTa uvar yofa”
uzomoÁTa damZimebiTa 5.6
ukanaÁsknel 8.2
ukeTur
ukeTurebisaÁTa – ix. ,,morCilebiTa TÂsiTa ukeTurebisaÁTa”
ukanaÁsknel WeSmaritisa sinanulisa Ãelyofad – ix. ,,gulveba ukanaÁsknel
WeSmaritisa sinanulisa ... ”
ukanaÁskneli misi uZÂres pirvelisa
ukue ix. ,,aw ukue”; ,,kualad ukue”
ukeTu V
ukueTu
ukueTumca
ukeTuri igi
ukuniTi ukunisamde – ix. ,,kurTxeul yofa saxelisa misisa ... ”
207
ukunisamde – ix. ,,kurTxeul yofa saxelisa misisa ...…”
ukurnebel povna borotisa mis gonebisa misisa 8.2
umetes yovelTa kacTa SuebiTa da didebiTa gardaÃda
umetesi 8.1
umetesi madlisa da ganaTlebis mifena sulsa missa
umetesni – ix. ,,romelnime umetesni”
umetesRa marTal
umecarTa da gamoucdelTa Tana aRiareba
umecrebaTa Sina – ix. ,,STavrdomil yofa cTomaTa da umecrebaTa Sina”
umciresni – ix. ,,romelTame umciresni”
umjobes XIII
umjobes yofa da ueWuel 16.20
umjobesi Cueni 15.6
umjobesisaTÂs – ix. ,,RmrTisa mier mowevnuli kacsa zeda gansacdeli…”
unanelad gardaxdaÁ cxorebisa CuenisaÁ – ix. ,,ara jer yofa amis saqmisa
mindobiTa udebebiT da ... ”
uJamo sikudili
urTierTas – ix. ,,yovliTa simdabliTa, simSÂdiTa da sulgrZelebiTa ...…”
urTierTas sasoeba guliswyromasa 4.10
urCuloebani Cuenni 14.6
urCuloebisagan – ix. ,,garna codvisa da urCuloebisagan”
urcxuenelad da sarwmunoebiT – ix. ,,aRiareba misa yovlisa bralisa Senisa ...…”
urwmunoÁ da mwvalebeli 16.17
usamarTloebiTa simdidrisa mogeba – ix. ,,yovliTa usamarTloebiTa
simdidrisa mogeba”
usasoebiTa aRvseba sulisa kacisa – ix. ,,risxviTa da usamarTloebiTa
aRvseba ...…”
usisxloÁsa msxuerplisa maTTÂs SewirvaÁ 16.1
usjuloÁ ix. ,,miqceva codvad usjuloÁsa”
usjuloÁsa usjuloebisagan TÂsisa – ix. ,,miqceva usjuloÁsa usjuloebisagan
TÂsisa”
usjuloebaÁ – ix. ,,ndoma usjuloebisa”; ,,qmna borotisa yovlisa misebr...…”; ,,qmna
208
usjuloebisa”
usjuloebad Seracxil yofa 15.5
usjuloebaTa maTTebr SemTxÂeva – ix. ,,arawmidebaTa da usjuloebaTa
maTTebr ...…”
usjuloebaTa misTa – ix. ,,miqceva yovelTagan usjuloebaTa misTa”
usjuloebaTa Sina – ix. ,,codvaTa da usjuloebaTa Sina”
usjuloebisagan TâÂsisa – ix. ,,miqceva usjuloÁsa ...…”
usjuloebisaTa – ix. ,,moyvana uflisa mier moqmedTa Tana ... ”
usjuloTa mouZlureba 4.3
usjuloTaTÂs da bilwTa 16.12
usjuloni igi warmarTni 11.1
ufali 4.2; ix. ,,brZanebiTa uflisaÁTa”; ,,gamouTqumeli gankiTxvaÁ uflisaÁ”;
,,mterni uflisani”; ,,saTnoyofad uflisa”; ,,sasyidelisa ara
warwymeda brZanebisaebr uflisa”; ,,saxieri da mravalmowyale ufali”;
,,tkbil yofa uRelisa uflisa”; ,,wrfel yofa gzisa uflisa”; ,,wrfel
yofa sityÂsa uflisa”; ,,Sen, ufali”
ufali da meufe Cueni iesu qriste – ix. ,,Tavadi ufali da meufe Cueni iesu
qriste”
ufali RmerTi – ix. ,,Tquma uflisa RmrTisa”
ufali RmerTi Tqueni – ix. ,,ganrisxeba uflisa RmrTisa Tquenisa”
ufali Cueni iesu qriste
uflisa Tquma
uflisa mier – ix. ,,TÂsad Seracxva uflisa mier”; ,,uwyeba uflisa mier”;
,,Semdgomad sikudilisaca saZagel yofa...…”; ,,Zageba maTi uflisa mier”
uflisa mier gamarjueba 2.11
uflisa mier miReba
uflisa mier moqmedTa Tana usjuloebisaTa – ix. ,,moyvana uflisa mier ... ”
uflisa mier mocema
uflisa mier uwyeba kacadkacadisa dafarulisa 9.2
uflisa mimarT – ix. ,,kadnierad meoxi uflisa mimarT”
uflisa miSuebiTa – ix. ,,moweva Cuen zeda gansacdelTa marTlmsajulisa ...…”
uflisa ndoma 10.5
uflisaÁTa savse yofa queyanisa – ix. ,,wyalobiTa uflisaÁTa savse yofa ...…”
uflisaTa – ix. ,,gamokiTxva ÃorcTa uflisaTa”
209
ufroisad
ufroisad savnebel qmna 6.14
ufroisRa Sroma
ufskrulni mravalni
uqmobisagan – ix. ,,Zilisa da uqmobisagan”
uqorwineblobis damarxva – ix. ,,qalwulebisa da uqorwineblobis ...…”
uReli uflisaÁ – ix. ,,tkbil yofa uRelisa uflisa”
uRelisa Cemisa tkbil yofa
uRirs yofa da SebRalul codvaTagan 6.13
uRirsad ziarebaÁ 6.6
uRmrToebaÁ TÂsi – ix. ,,moqceva yovelTagan uRmrToebaTa TÂsTa”
uSreti – ix. ,,cecxli uSreti”
uSueri
ucnauri – ix. ,,mravalTa saxeTa yofa miSuebisa RmrTisaTa ...…”
ucnebaÁ igi dinebisaÁ Zilsa Sina 7.2
ucodvelTa saqmeTagan – ix. ,,Sekreba simarTlisa gzaTagan da ...…”
ucxoÁ
uZÂres yofa – ix. ,,yovelTave vnebaTa uZÂres yofa”
uZÂres yofa yovelTave satanjvelTa 5.2
uZÂres pirvelisa – ix. ,,ukanaÁskneli misi uZÂres ...…”
uZÂresad tanjva
uZlurebisagan kacobrivisa mis bunebisa
uZlurebisganca
uZlur
uZlurebaÁ 4.6
uZlurebaTa SemTxueva – ix. ,,sneulebaTa da uZlurebaTa ... ”
uZlurebaTagan bunebisa misisa 16.4
uZluri 13.1; IV; ;; ix. ,,stomaqi xaSmi da uZluri”
uwyeba
uwyeba kacadkacadisa dafarulisa – ix. ,,uflisa mier ara uwyeba kacadkacadisa
dafarulisa”
uwyeba uflisa mier 8.5
uxilavi RmerTi – ix. ,,xedva guamisa TÂsisa taZrad sayofel uxilavisa ...…”
uxilavisa saqmisa sasoebiTa cxadisa mis da dasturisa udebyofaÁ 16.15
210
uÃmar yofa – ix. ,,amao da uÃmar yofa”
ujerod 1.5
f
farToebiT – ix. ,,flobiT gardaÃda dReTa TÂsTa da farToebiT”
farulad
farulad qona mravlisa keTilisa winaSe RmrTisa
flobiT gardaÃda dReTa misTa 10.1
friad 5.5;
friad ganSorebuli – ix. ,,monazoni vinme dayudebuli da friad ... …”
friad mraval 6.5
friad qona – ix. ,,simdidrisa friad qona”
friadi zedgomaÁ rame yovel 4.8
friadi safase – ix. ,,Sekreba friadisa safasisa”
friadisa misgan Cueulebisa – ix. ,,verSemZlebelni ganyenebad ÂorcielTa
codvaTagan ...…”
friadisaca 7.2
q
qadageba – ix. ,,rwmena da qadageba”
qadagi 16.9
qalwulebisa da uqorwineblobisa damarxva
qebaÁ – ix. ,,Sewirva msxuerplisa qebisa”
qvelissaqme – ix. ,,locvaÁ da JamiswirvaÁ da qvelissaqme”; ,,maT zeda qmnili
qvelissaqme”
qvelissaqmisa maTTÂs qmnaÁ 16.1
211
qmnaVII
VIIIIXix. ,,brZanebiTa RmrTisaÁTa qmna”;
,,dasasjelad sulisa da ÃorcTa qmna”; ,,oTxTa pirTagan qmna”;
,,sulTa maT SesuenebulTa qristianeTa marTlmadidebelTa ...…”;
,,sulisa dasasjel qmna”; ,,ufroÁsad savnebel qmna”
qmna ara xolo cocxalTa, aramed SesuenebulTaca – ix. ,,didad sargebel qmna
ara xolo cocxalTa ...…”
qmna borotisa yovlisa misebr usjuloebisa
qmna dasasjelad 6.13
qmna simarTlisa da gankiTxvisa 3.3
qmna simarTlisa da mowyalebisa 3.4
qmna sinanulisa mis da Sromisa – ix. ,,cud qmna sinanulisa mis da Sromisa”
qmna usjuloebisa
qmna RmrTisagan – ix. ,,braleul qmna RmrTisagan”
qmna codvisa 3.2
qmna winaSe Cemsa borotisa
qmna ÃeliTa TâsiTa keTilisa
qmnaÁ – ix. ,,qvelissaqmisa qmnaÁ”
qmnili qvelissaqme – ix. ,,maT zeda qmnili qvelissaqme”
qmnil yofa – ix. ,,ara qmnil yofa”
qona ix. ,,ara qona’’; ,,raÁsa mizezisa qona”; ,,simdidrisa
friad qona”
qona mravlisa keTilisa winaSe RmrTisa – ix. ,,farulad qona mravlisa
keTilisa…”
qona sasufevelisa caTaÁsa – ix. ,,Sinagan qona sasufevelisa ... …”
qona simdidrisa – ix. ,,RmrTisa mier qona simdidrisa”
qona WeSmaritisa msxuerplisa – ix. ,,Sinagan qona WeSmaritisa msxuerplisa”
qona sityÂsa
qona cxorebisa CuenisaÁ da warwymedisa – ix. ,,Ãelmwifebisa qona cxorebisa ...…”
qoneba X
qorwinebasa myofni – ix. ,,sofelsa Sina simdidresa da ... ”
qrTamis aRebiTa – ix. ,,tacebiTa da qrTamis aRebiTa”
qriste – ix. ,,Tavadi ufali da meufe Cueni iesu qriste”; ,,ufali Cueni iesu
qriste”; ,,RirsebiT ziareba wmidasa mas da patiosansa Ãorcsa da
212
sisxlsa qristessa”
qristeani ix. ,,saswauli WeSmariti qristeanisaÁ”
qristeaneTa marTlmadidebelTa RmrTismsaxurTa didad sargebel qmna – ix.
,,sulTa maT SesuenebulTa qristeaneTa marTlmadidebelTa ...…”
qristeaneTaÁ – ix. ,,sarwmunoebaÁ qristeaneTaÁ”
qristeaneTagan aRsarebaÁ bedisaÁ XV
qristes aRsarebiTa marTliTa … aRSenebuli
qristes mier – ix. ,,ga-Tu-kiTxva qristes mier”; ,,dateveba misi qristes mier”
qristes saidumloTaÁ – ix. ,,ziarebaÁ qristes saidumloTaÁ”
qristesa Tquen Soris yofa
qristesa yofa – ix. ,,Sinagan gonebasa kacisasa qristesa yofa”
qristesaTa damarxva – ix. ,,mcnebaTa qristesaTa damarxva”
queyanaÁ – ix. ,,wyalobiTa uflisaÁTa sqavse yofa queyanisa”
qurivisa mis – ix. ,,viTarca qurivisa mis”
qceva
qceva maT Soris – ix. ,,damkÂdreba da qceva maT Soris”
qcevad Rawuni maTni – ix. ,,WimiTa da aRÂriTa qcevad ...…”
R
Rame yovel – ix. ,,friadi zedgomaÁ Rame yovel”
RaRadebaÁ – ix. ,,yovelsa zeda jer yofa RaRadebisa”
Rawuni maTni – ix. ,,WimiTa da aRÂriTa qcevad Rawuni maTni”
Rirs yofa wyalobisa RmrTisa 16.8
Rirs yofa wyalobisa 16.4
Rirsad auracxelTa keTilTa wil
Rirsad slva Cinebasa mas 4.9
RirsebaÁ da siwmide 6.7
RirsebiT ziareba 6.7
RirsebiT ziareba wmidasa mas da patiosansa Ãorcsa da sisxlsa qristessa
RirsebiTa da gonebiTa wmidiTa ziareba 6.12
213
Rirsebisa moReba – ix. ,,cremliTa da aRsarebiTa da sinanuliTa ...…”
Rirsi mamaÁ – ix. ,,sxuaÁ Rirsi mamaÁ”
Rirs qmna amas sazomsa miwevnad 2.10
Rirs yofa 6.8
Rirs yofa yovladve cocxalyofad – ix. ,,ara Rirs yofa yovladve…”
RmerTi ix. ,,araTu RmrTman”; ,,gamoCinebasa simarTlisa
sjulisa RmrTisasa”; ,,gangebaÁ RmrTisaÁ”; ,,TavTa CuenTa Sewirva
RmrTisa”; ,,Tneba RmrTisa”; ,,Tquma uflisa RmrTisa”; ,,kacTmoyuare
da marTlmsajuli RmerTi”; ,,kaci taZar sulier RmrTisa”;
,,miSuebiTa RmrTisaÁTa”; ,,mcvel da ganmanaTlebeli misi RmerTi”;
,,rquma misa mimarT RmrTisa”; ,,rwmena cxovelisa RmrTisa”;
,,saTnoyofa RmrTisa”; ,,saTnoyofad RmrTisa”; ,,saTnoyofil yofa
RmrTisa”; ,,saxieri da mravalmowyale RmerTi”; ,,saxieri igi
jermCinebeli wyalobisaÁ RmerTi”; ,,simarTle da mowyalebaÁ
RmrTisaÁ”; ,,sulgrZelebaÁ RmrTisaÁ”; ,,suliTa WeSmaritebisaÁTa
Tayuaniscema RmrTisa”; ,,farulad qona mravlisa keTilisa winaSe
RmrTisa”; ,,Rirs yofa wyalobisa RmrTisaÁsa”; ,,Sewuxeba sulisa
wmidisa RmrTisaÁsa”; ,,cremlTa arsebisagan guamisa Cuenisa Sewirva
RmrTisa”; ,,cxorebasa maTsa mter yofa RmrTisa”; ,,ZaliTa
RmrTisaÁTa”; ,,xedva guamisa Tâsisa taZrad sayofel uxilavisa
RmrTisa”; ,,siyuaruli RmrTisaÁ da moyuasisaÁ”
RmerTi Tqueni – ix. ,,ganrisxeba uflisa RmrTisa Tquenisa”
RmerTi mis Tana – ix. ,,damkÂdreba RmrTisa mis Tana”
RmerTi mis Soris – ix. ,,damkÂdreba RmrTisa mis Soris”
RmerTi Soris Cuensa – ix. ,,damkÂÂdreba RmrTisa Soris Cuensa”
RmerTSemosilTa mamaTa mier ganwesebuli – ix. ,,WeSmarit yofa wmidaTa
mociqulTa da RmerTSemosilTa mamaTa ...…”
RmerTSemosili 2.13
RmerTSemosili igi kaci
RmerTSemosili igi suli
RmerTSemosili kaci - ix. ,,sityuaTagan RmerTSemosilisa kacisaTa”
RmrTivsruli – ix. ,,mamaTagan vinme RmrTivsruli”
RmrTis mecnierebisa aRsruleba 1.2
RmrTisa aRiareba
214
RmrTisa da marTal – ix. ,,sarwmuno yofa RmrTisa da marTal”
RmrTisa Tana damarxul yofa 13.4
RmrTisa Tquma – ix. ,,viTarca winaSe RmrTisa Tquma”
RmrTisa mier – ix. ,,ganmarjueba RmrTisa mier”; ,,ganmzadeba da gamocxadeba ...…”;
,,gansacdelTagan gamoÃsna RmrTisa mier”; ,,TÂTmflobel yofa
RmrTisa mier”; ,,micema wyalobisa RmrTisa mier”
RmrTisa mier ganmdidreba
RmrTisa mier gansacdelTa da WirTa – ix. ,,movlineba RmrTisa mier
gansacdelTa da ...…”
RmrTisa mier ganswavla
RmrTisa mier kacisa dabadeba
RmrTisa mier mowevnuli kacsa zeda swavlaÁ da gansacdeli umjobesisaTÂs
RmrTisa mier sawurTelad Cuenda movlinebuli VIII
RmrTisa mier qona simdidrisa X
RmrTisa mier yofa 10.6
RmrTisa mier Semdgomad sikudilisa misisa – ix. ,,aRdgena RmrTisa mier
Semdgomad ...…”
RmrTisa mimarT da vedrebaÁ – ix. ,,locvaÁ RmrTisa mimarTa da vedrebaÁ”
RmrTisa mimarT migebad 15.6
RmrTisa wargeba – ix. ,,saTnod RmrTisa wargeba”
RmrTisa winawarmetyuelisa angiaÁs mier – ix. ,,Tquma RmrTisa
winawarmetyuelisa ... ”
RmrTisaÁ – ix. ,,Ze da sityuaÁ RmrTisaÁ”
RmrTisaÁTa – ix. ,,marTlmsajulebiTa RmrTisaÁTa”; ,,simarTliTa miT
sasjeliTa RmrTisaÁTa”
RmrTisaÁTa eSmakisa mier moslva gansacdelisa – ix. ,,miSuebiTa RmrTisaÁTa
eSmakisa mier ...…”
RmrTisaÁTa qmna – ix. ,,brZanebiTa RmrTisaÁTa qmna”
RmrTisagan – ix. ,,braleul qmna RmrTisagan”
RmrTisagan miSuebaÁ da datevebaÁ VIII
RmrTisagan mocemulad Tquma 10.9
RmrTisagn saqme maTi 10.10
RmrTisagan yofa simdidrisa maTisa 10.5
RmrTisagan yofa simdidrisa mis 10.9
215
RmrTisada – ix. ,,micema RmrTisada”
RmrTisaTa miuwdomel da gamouTqumel yofa – ix. ,,samarTalTa da gankiTxvaTa
RmrTisaTa ...…”
RmrTisaTa Cuen mier ucnaurTa – ix. ,,mravalTa saxeTa yofa miSuebisa
RmrTisaTa...…”
RmrTisamieri mocemuli simdidre 10.11
RmrTisani – ix. ,,moyuareni RmrTisani”
RmrTismetyueli – ix. ,,wmidaÁ ioane maxarebeli da…”
RmrTismoSiSebiT da simarTliT mogeba 10.11
RmrTismsaxurebiT aRsrulebuli – ix. ,,sarwmunoebiT da RmrTismsaxurebiT
aRsrulebuli”
RmrTismsaxurebiT aRsrulebulni 16.11
RmrTismsaxurebiT da marTlmadideblobiT aRsruleba dReTa TâsTa 16.19
RmrTismsaxurTa didad sargebel qmna – ix. ,,sulTa maT SesuenebulTa
RmrTismsaxurTa ...…”
RmrTismsaxuri 16.23
Ruwa sulisa TÂsisa – ix. ,,TÂT Ruwa sulisa ...…”
y
yovelTa 4,4
yovelTa kacTa SuebiTa da didebiTa gardaÃda – ix. ,,umetes yovelTa kacTa
SuebiTa da ... ”
yovelTa kacTa cxorebaÁ – ix. ,,nebeba yovelTa kacTa cxorebisa”
yovelTa saqmeTa simarTliT yofa
yovelTave vnebaTa uZÂres yofa
yovelTa codvaTa misTa ara moÃseneba 3.4
yovelTa warmarTTa
yovelTa wmidaTa mier 15.6
yovelTagan saqmeTa borotTa
yovelTagan usjuloebaTa misTa – ix. ,,miqceva yovelTagan usjuloebaTa ...…”
216
yovelTagan uRmrToebaTa misTa – ix. ,,moqceva yovelTagan uRmrToebaTa ... …”
yovelTave satanjvelTa – ix. ,,uZÂres yofa yovelTave satanjvelTa”
yoveli 9.10; 10.7; ix. ,,micemad yoveli’
yoveli igi 8.12
yoveli igi saxe eseviTarTa gangebulni 2,12
yoveli kaci 15.4
yoveli kaci mdidari X
yoveli keTili – ix. ,,mizezi yovelTa keTilTaÁ”
yoveli saqme keTili
yoveli tÂrTi codvaTa TâsTaÁ – ix. ,,amasve cxorebasa ganbneva yovlisa
tÂrTisa codvaTa TÂsTasa”
yoveli codvaÁ ix. ,,keTilad dacva Tavisa TÂsisa yovlisagan
codvisa”; ,,ganwmeda Tavisa TÂsisa aRsarebiTa da ...…” …
yovelive 5.2; ix. ,,ganweseba yovelivesa”
yovelni
yovelni misnobani da zmnani 15.5
yovelni mcnebani Cemni – ix. ,,damarxva yovelTa mcnebaTa CemTa”
yovelni saTnoebani – ix. ,,mSobel yofa yovelTa saTnoebaTa”
yovelni samarTalni misni
yovelni wmidani Zuelisa da axlisa sjulisani – ix. ,,sxuani yovelni wmidani ...”
yovelsa zeda jer yofa RaRadebisa
yovlad 7.5
yovladve cocxal yofad – ix. ,,ara Rirs yofa yovladve cocxalyofad”
yovliTa saTnoebiTa Semkoba Tavisa TÂsisa 6.15
yovliTa simdabliTa, simSÂdiTa da sulgrZelebiTa Tavs-deba urTierTas 4.9
yovliTa usamarTloebiTa simdidrisa mogeba 10.3
yovliTa ZaliTa
yovlisa bralisa Senisa urcxuenelad da sarwmunoebiT – ix. ,,aRiareba misa
yovlisa bralisa Senisa ...…”
yovlisa misebr usjuloebisa – ix. ,,qmna borotisa yovlisa misebr ...…”
yovlisa saidumloÁsaÁ – ix. ,,amis yovlisa saidumloÁsaÁ”
yovlisa soflisa safaseni 16.18
yovlisa cxorebisa Tâsisa SromiT da Zneluvanad aRsruleba
yovlisagan bilwebisa sulisa da ÃorcTaÁsa – ix. ,,winaÁTve ganwmedaÁ Tavisa
217
TÂsisa yovlisagan…”; ,,ganwmeda Tavisa TÂsisa yovlisagan ...…”
yovlisagan sicruvisa – ix. ,,ganwmeda Cueni yovlisagan...…”
yovlisagan survilisa xilulTa maT eklesiaTa wesTa da gangebulebaTagan da
dResaswaulTa
yovlisave biwisagan 16.10
yovlisa mpyrobeli da mxolodSobili Ze misi da mRdelTmoZRuari igi didi, …...
, da suli igi WeSmaritebisaÁ – ix. ,,Sinagan Tavsa Soris TÂsa
mkÂdrad mamaÁ yovlisa mpyrobeli da mxolodSobili Ze misi…” yofa
I; IV; X; X;; 7.8;; 8.12;;;;
ix. ,,amaT sityuaTagan sacnaur yofa”; ,,amao da uxmar yofa”; ,,amisTÂs
yofa”; ,,ara qmnil yofa”; ,,ara sors yofa”; ,,ara weril yofa”; ,,ar
yofa”; ,,aRsarebisa sargebel yofa”; ,,bilw yofa”; ,,gamoucdel yofa”;
,,gareSe ÃorcTa yofa”; ,,geheniisa ganmzadebul yofa”; ,,gulsavse
yofa”; ,,vidreRa cocxal yofa”; ,,Tqumul yofa”; ,,kacisa TÂTmflobel
yofa”; ,,kma yofa”; ,,locviTa mSobelTa maTTaÁTa ganmarjuebul...…”;
,,marTal yofa”; ,,mdidar yofa”; ,,mecnier yofa”; ,,netar yofa”;
,,pirveliTganve ganwesebul yofa”; ,,savanisa mis Tana yofa”; ,,saTno
yofa”; ,,samarTalTa da gankiTxvaTa RmrTisaTa...…”; ,,sarwmunoebisa
TÂnier saqmeTa mkudar yofa”; ,,sasufevelisa caTaÁsa Sinagan Tquensa
yofa”; ,,saqebel yofa”; ,,saqmiT uvar yofa”; ,,sacnaur yofa”;
,,saxarebasa Sina weril yofa”; ,,sulsa Sina missa yofa”; ,,tÂrTisa
Cemisa mcire yofa”; ,,tÂrTmZime yofa”; ,,uaRres yofa”; ,,ugunurTa da
vecxlismoyuareTa kacTagan SerTol yofa”; ,,usjuloebad Seracxil
yofa”; ,,uRirs yofa da SebRalul …”; ,,qristesa Tquen Soris yofa”;
,,qristeane yofa”; ,,Rirs yofa”; ,,RmrTisa Tana damarxul yofa”;
,,RmrTisa mier yofa”; ,,yovelTa saqmeTa simarTliT yofa”; ,,yovelTave
vnebaTa uZÂres yofa”; ,,Sinagan gonebasa kacisasa qristesa yofa”;
,,Cinebul yofa”; ,,Znel yofa”; ,,warmarTebul yofa”; ,,warmwymedel yofa”;
,,weril yofa”; ,,jer yofa”
yofa amis saqmisa mindobiTa udebebiT da unanelad gardaÃdaÁ cxorebisa
CuenisaÁ – ix. ,,ara jer yofa amis saqmisa mindobiTa ...…”
yofa aRsarebisa codvaTasa – ix. ,,keTil yofa aRsarebisa codvaTasa”
yofa bedisa 15.4
yofa borot – ix. ,,araTu simdidrisa yofa borot”
218
yofa gankiTxvisa kacisa – ix. ,,ara jer yofa gankiTxvisa…”
yofa gzisa uflisa – ix. ,,wrfel yofa gzisa uflisa”
yofa misi – ix. ,,Zuel yofa misi”
yofa da mravalmowyale – ix. ,,saxier yofa da mravalmowyale”
yofa da samarTal – ix. ,,jer yofa da samarTal”
yofa da ueWuel – ix. ,,umjobes yofa da ueWuel”
yofa sofelsa amas sina 16.20
yofa uflisa mier – ix. ,,Semdgomad sikudilisaca saZagel yofa ...…”
yofa RmrTisa – ix. ,,cxorebasa maTsa mter yofa RmrTisa”
yofa da cxad – ix. ,,ueWuel yofa da cxad”
yofa da Zagebul – ix. ,,gangdebul yofa…”
yofa da WeSmarit – ix. ,,sarwmuno yofa da WeSmarit”
yofa dReTa cxorebisa CemisaTa – ix. ,,mcire da borot yofa ...…”
yofa dRisa Sewynarebisa 16.23
yofa Tayuaniscemisa – ix. ,,suliTa WeSmaritisaTa jer yofa ...…”
yofa Tqumad iobs Tana – ix. ,,SemZlebel yofa…”
yofa kacisa – ix. ,,netar yofa kacisa”
yofa maTi saukuneTa maT satanjvelTa – ix. ,,Tanamdeb yofa maTi ...…”
yofa miSuebisa RmrTisaTa Cuen mier ucnaurTa – ix. ,,mravalTa saxeTa yofa
miSuebisa RmrTisaTa ...…”
yofa mSÂdobisa samebisa wmidisa – ix. ,,mis TanamkÂdr yofa mSÂdobisa ...…”
yofa Jamisa cxorebisa 16.23
yofa savnebel 2.12
yofa saTnoebiTa da saqmiTa keTiliTa – ix. ,,Semkobil yofa saTnoebiTa da
saqmiTa ... …”
yofa sukunesa mas sircxÂlsa – ix. ,,Tanamdeb yofa saukunesa mas ...…”
yofa sawertel – ix. ,,WirTa maT da gansacdelTa …”
yofa saxelisa misisa ukuniTi ukunisamde – ix. ,,kurTxeul yofa saxelisa
misisa ...…”
yofa simdidrisa maTisaÁ – ix. ,,RmrTisagan yofa simdidrisa ...…”
yofa simdidrisa mis – ix. ,,RmrTisagan yofa simdidrisa mis”
yofa sityÂsa uflisa – ix. ,,wrfel yofa sityÂsa uflisa”
yofa sofelsa amas – ix. ,,ganmarjuebul da warmarTebul yofa ...…”
yofa sofelsa amas Sina 16.13
219
yofa uRelisa uflisa – ix. ,,tkbil yofa uRelisa uflisa”
yofa queyanisa – ix. ,,wyalobiTa uflisaÁTa savse yofa queyanisa”
yofa RaRadebisa – ix. ,,yovelsa zeda jer yofa RaRadebisa”
yofa RmrTisa – ix. ,,sul yofa RmrTisa”; ,,saTnoyofil yofa RmrTisa”
yofa RmrTisa da marTal – ix. ,,sarwmuno yofa RmrTisa da marTal”
yofa RmrTisa mier – ix. ,,TÂTmflobel yofa RmrTisa mier”
yofa yovelTa saTnoebaTa – ix. ,,mSobel yofa yovelTa saTnoebaTa”
yofa yovelTave satanjvelTa – ix. ,,uZÂres yofa yovelTave ...…”
yofa yovladve cocxalyofad – ix. ,,ara Rirs yofa yovladve ...…”
yofa Sewynarebad – ix. ,,jer yofa Sewynarebad”
yofa Sewyalebad dabadebulTa TÂsTa – ix. ,,mza yofa Sewyalebad ...…”
yofa cTomaTa da umecrebaTa Sina – ix. ,,STavrdomil yofa cTomaTa da ...…”
yofa cxorebisa da sikudulisa – ix. ,,winaSe kacisa yofa cxorebisa da...…”
yofa cxorebisa misisa – ix. ,,borotTa da ZneluvanTa codvaTa Sina ...…”
yofa werilTa Sina
yofa wesisagan – ix. ,,daklebul yofa wesisagan”
yofa wmidaTa mociqulTa da RmerTSemosilTa mamaTa mier ganwesebulisa – ix.
,,WeSmarit yofa wmidaTa mociqulTa ...…”
yofa wyalobisa RmrTisa – ix. ,,Rirs yofa wyalobisa RmrTisa”
yofa wyalobisa – ix. ,,Rirs yofa wyalobisa’’
yofa wyalobisa micvalebulTa zeda 16.6
yofad – ix. ,,raÁ yofad”
yurisa mier ara smena
S
SebRalvaÁ – ix. ,,kualad SebRalvaÁ”
SebRalvad – ix. ,,kualad SebRalvad”
SebRalul codvaTagan – ix. ,,uRirs yofa da SebRalul codvaTagan”
Segineba sulTa da ÃorcTa CuenTa
Sevardana codvasa mas Sina – ix. ,,kualad Sevardna…”
220
Sekreba simarTlisa gzaTagan da ucodvelTa saqmeTagan
Sekreba friadisa safasisa
Sekrebuli igi – ix. ,,mun Sekrebuli igi “
SekrZalvaÁ sulTa CuenTaÁ
Semaginebeli – ix. ,,erTi igi Semaginebeli”
Semdgomad sikudilisa misisa 16.16; ix. ,,aRdgena RmrTisa mier Semdgomad
sikudilisa misisa”
Semdgomad sikudilisaca saZagel yofa uflisa mier 16.18
SemTxveva
SemTxueva ix. ,,arawmidebaTa da usjuloebaTa
maTebr SemTxueva”; ,,sneulebaTa da uZlurebaTa SemTxueva”;
,,WirTa SemTxueva”
SemTxueva kacTa
SemTxueva kacTa warmarTTa mier XIV
SemTxueva codvaTa CuenTaTÂs
Semkoba Tavisa Tâsisa – ix. ,,yovliTa saTnoebiTa Semkoba…”
Semkobil yofa saTnoebiTa da saqmiTa keTiliTa 6.12
SemkobisaTÂs – ix. ,,eklesiaTa ara SemkobisaTÂs”
Semosa samkaulisa mis cxorebisa 16.23
Semsgavsebulad moqalaqobisa maTisa – ix. ,,miniWeba misagebelisa keTilisa ...…”
SemZlebel yofa Tqumad iobs Tana
SemZlebeli kurnebad – ix. ,,gamocdili da SemZlebeli kurnebad”
Sen 8.11; 9.4
Sen, ufalo 8.1
Senaneba ix. ,,Secodeba da Senaneba”
Sendoba – ix. ,,codvaTa Sendoba”
Sendoba locviTa maTiTa da vedrebiTa 16.10
SendobaÁ codvaTaÁ 16.11
Seni – ix. ,,mamaÁ Seni”; ,,daÃSoba karisa Senisa”; ,,Seslva saunjesa Sensa”;
,,ganxeTqa mefobisa Senisa…”; ,,dReTa SenTa”; ,,mamisa Senisa”;
,,mona Seni”; ,,sircxÂli aRsarebisa codvaTa SenTa”;
,,glaxakTaTÂs micema ÃeliTa SeniTa”
SeniTa da SeunanebeliTa guliTa – ix. ,,sificxliTa magiT SeniTa da…”
Senisa mimarT – ix. ,,locva mamisa Senisa mimarT”
221
Senisa risxvisa – ix. ,,daunjeba Tavisa Senisa …”
Senisa urcxuenelad da sarwmunoebiT – ix. ,,aRiareba misa yovlisa bralisa
Senisa…”
Senisa ÃelTagan SenTa – ix. ,,ganxeTqa mefobisa Senisa ...…”
SenisaÁ sircxÂli – ix. ,,sulisa SenisaÁ sircxÂli”
Senni – ix. ,,gankiTxvani Senni”; ,,simarTleni Senni”
Sensa – ix. ,,gareSe Sensa”; ,,Tual-Reba sulsa zeda Sensa”
Seracxva uflisa mier – ix. ,,Tâsad Seracxva uflisa mier”
Seracxil yofa – ix. ,,usjuloebad Seracxil yofa”
SerTol yofa – ix. ,,ugunurTa da vecxlismoyuareTa kacTagan SerTol yofa”
Sesawiravad Teslsa mas – ix. ,,ÃorcTagan TÂsTa micema mtersa reca
Sesawiravad ...…”
Sesawiravi – ix. ,,sulieri Sesawiravi”; ,,sakurTxeveli SesawiravisaÁ”
Seslva
Seslva saunjesa Sensa
SesuenebulTa qristeaneTa marTlmadidebelTa RmrTismsaxurTa didad
sargebel qmna – ix. ,,sulTa maT SesuenebulTa qristeaneTa ...…”
SesuenebulTa ÃsenebisaÁ 16.1
Sesuenebuli – ix. ,,didad sargebel qmna ara xolo cocxalTa, aramed
SesuenebulTaca”
SeunanebeliTa guliTa – ix. ,,sificxliTa magiT SeniTa da ...…”
Seuorgulebeli – ix. ,,siyuaruliTa SeuorgulebeliTa”
SeuracxebaÁ da simcire codvisaÁ
Seuracxyofa 14.8
Seyuareba
SeSineba
Secodeba
Secodeba da Senaneba III
Secodeba kacisa
SecodebiTa misiTa
SeZleba XII
SeZleba sinanulisa codvaTa TâsTaÁ IV
SewevnaÁ misi 15.6
Sewirva 7.4; 16.6; 16.11
222
Sewirva vedrebisa –b ix. ,,maTTÂs Sewirva vedrebisa”
Sewirva msxuerplisa qebisasa
Sewirva safaseTa – ix. ,,mdidarTa eklesiaTa Sewirva ...…”
Sewirva RmrTisa – ix. ,,TavTa CuenTa Sewirva RmrTisa”; ,,cremlTa arsebisagan
guamisa Cuenisa Sewirva RmrTisa”
SewirvaÁ – ix. ,,usisxloÁsa msxuerplisa maTTs SewirvaÁ”; ,,safaseTa da
monagebTa SewirvisaTÂs”
Sewirvad eSmakTa – ix. ,,ZeTa da asulTa daklva Sesawiravad…”
Sewua da dasja codvilisa sulisa 6.14
Sewuxeba sulisa wmidisa RmrTisasa
Sewyalebad dabadebulTa TâsTa – ix. ,,mza yofa Sewyalebad…”
Sewyalebul yofa – ix. ,,locviTa mSobelTa maTTaÁTa ganmarjuebul da ...…”
Sewynareba codvisa 10.10
SewynarebaÁ – ix. ,,yofa dRisa Sewynarebisa”
Sewynarebad – ix. ,,jer yofa Sewynarebad”
Sexudoma 16.10
SvilTa Tana 12.25.
Svili – ix. ,,simdidre monagebTa da SvilTa”
Svilisa mimarT – ix. ,,wurTa mamisa Svilisa mimarT”
STavardna – ix. codvasa Stavardna”
STavrdomaÁ, anu ÃorcielTa – ix. ,,vnebaTa sulierTa STavrdomaÁ…”
STavrdomaÁ gansacdelTa gina Tu sulierad, gina Ãorcielad – ix. ,,miSuebaÁ
Stavrdomisa gansacdelad gina Tu sulierad ...…”
STavrdomil yofa cTomaTa da umecrebaTa 16.4
Sina – ix. ,,kualad Sevardna codvasa mas Sina”; ,,erTgzis weliwadsa Sina”;
,,marTlisa slva mas Sina”; ,,simdidresa Sina”; ,,sofelsa Sina”;
,,ucnebaÁ igi dinebisaÁ Zilsa Sina”; ,,yofa sofelsa amas Sina”; ,,yofa
werilTa Sina”; ,,STavrdomil yofa cTomaTa da umecrebaTa Sina”;
,,codvaTa da usjuloebaTa Sina”; ,,Zuelsa da axalsa sjulsa Sina”
Sina ganfrdil yofa cxorebisa misisa – ix. ,,borotTa da ZneluvanTa codvaTa
Sina ganfrdil…”
Sina da iwroebaTa – ix. ,,moTminebiTa mravalTa WirTa Sina da iwroebiTa”
Sina da udabnoTa msxdomareni – ix. ,,mTaTa Sina da udabnoTa msxdomareni”
Sina dinebani – ix. ,,Zilsa Sina dinebani”
223
Sina erTgzis ziareba – ix. ,,weliwadsa Sina erTgzis ziareba”
Sina ziareba – ix. ,,mas msxuerplsa erTgzis weliwadsa Sina ziareba”
Sina zraxvisa misisaTa – ix. ,,ÃelTa Sina zraxvisa misisaTa”
Sina Tâsa – ix. ,,sikudili codvasa mas Sina TÂsa”
Sina Tquma – ix. ,,saxarebasa Sina Tquma”
Sina misTa – ix. ,,codvaTa Sina misTa”
Sina missa – ix. ,,gulsa Sina missa”
Sina missa yofa – ix. ,,sulsa Sina missa yofa”
Sina sasoebisa ara warkveTa – ix. ,,miuTxrobelTa WirTa Sina ...…”
Sina saRmrTosa – ix. ,,xilva warmarTebasa Sina saRmrTosa”
Sina sikudili – ix. ,,codvasa mas Sina sikudili”; ,,mas Sina sikudili”
Sina simdidresa da qorwinebasa myofni – ix. ,,sofelsa Sina simdidresa da
qorwinebasa myofani”
Sina weril yofa – ix. ,,saxarebasa Sina weril yofa”
Sina werilTa – ix. ,,wmidaTa Sina werilTa”
Sinagan gonebasa kacisasa qristesa yofa
Sinagan Tavsa Siris TÂsa mkÂdrad mamaÁ yovlisa mpyrobeli da mxolodSobili
Ze misi, da mRdelTmoZRuari igi didi, ...……, da suli igi WeSmaritebisaÁ
Sinagan Tquensa yofa – ix. ,,sasufevelisa caTaÁsa Sinagan ...…”
Sinagan qona sasufevelisa caTaÁsa
Sinagan qona WeSmaritisa msxuerplisa
Sinaca sikudili – ix. ,,mas Sinaca sikudili”
SiSvel povna 16.23
SiSveli
Sobisasa varskulavTmricxuelobaÁ – ix. ,,dResa Sobisasa …”
Soris – ix. ,,viTar winawarmetyuelTa Soris”; ,,damkÂdreba da qceva maT Soris”;
,,damkÂdreba RmrTisa mis Soris”; ,,Tquen Soris”; ,,maT Soris”
Soris TÂsa mkÂdrad mamaÁ yovlisa mpyrobeli da mxolodSobili Ze misi, da
mRdelTmoZRuari igi didi ...…”
Soris TÂssa – ix. ,,Ãam gamoZiebisaÁ Tavsa Soris TÂssa”
Soris yofa – ix. ,,qristesa Tquen Soris yofa”
Soris Cuensa – ix. ,,damkÂdreba RmrTisa Soris Cuensa”
224
Sors yofa – ix. ,,ara Sors yofa”
Sroma – ix. ,,ufroÁsRa Sroma”
SromaÁ – ix. ,,cud qmna sinanulisa mis da Sromisa”
SromiT da rudunebiT aRsruleba – ix. ,,yovlisa cxorebisa TÂsisa ...…”
SromiT da cxoneba keTilad
SuebiTa da didebiTa gardaÃda – ix. ,,umetes yovelTa kacTa ...…”
Suri
Surisagan eSmakTa
C
CemTa da brZanebaTa – ix. ,,damarxva mcnebaTa CemTa da ...…”
CemTa damarxva – ix. ,,mcnebaTa CemTa damarxva”
Cemi X; 10.1; ix. ,,mamaÁ Cemi”; ,,me da mamaÁ Cemi”; ,,siyuaruli Cemi”; ,,Zrwola
sityuaTagan CemTa”
Cemi sityuaÁ 6.10
Cemisa maTgan – ix. ,,garemiqceva pirisa Cemisa maTgan”
Cemisa mcire yofa – ix. ,,tÂrTisa Cemisa mcire yofa”
Cemisa tkbil yofa – ix. ,,uRlisa Cemisa tkbil yofa”
Cemisani – ix. ,,kurTxeulno, mamisa Cemisano”; ,,mcire da borot yofa dReTa
cxorebisa CemisaTa”
Cemni – ix. ,,damarxva mcnebaTa CemTa”
Cemsa borotisa – ix. ,,qmna winaSe Cemisa borotisa”
Cemi – ix. ,,ero Cemo”
Cineba – ix. ,,jer Cineba”
Cinebasa mas – ix. ,,Rirsad slva Cinebasa mas”
Cinebul yofa 4.9
Cuen 14.5; ix. ,,damkÂdreba RmrTisa Soris Cuensa”
Cuen zeda 8.8; ix. ,,movlineba Cuen zeda”
Cuen zeda gansacdelTa marTlmsajulisa uflisa miSuebiTa – ix ,,moweva Cuen
zeda gansacdelTa marTlmsajulisa ...…”
Cuen zeda gansacdelni 14.6
225
Cuen mier mizezi 8.8
Cuen mier ucnaurni – ix. ,,mravalTa saxeTa yofa miSuebisa RmrTisaTa ...…”
Cuenda movlinebuli – ix. ,,RmrTisa mier sawurTelad... …”
Cuenda codvaTagan da saswavlelad – ix. ,,mosaqcevelad Cuenda codvaTagan ...…”
Cuenda
Cueneba III; ix. ,,gulmodginebisa Cueneba”
Cueneba … …madlobaTa 8.12
CuenTa gankiTxva – ix. ,,TavTa CuenTa gankiTxva”
CuenTa codvaTagan aRsarebiTa da cremliTa da sinanuliTa – ix. ,,ganwmeda
TavTa CuenTa codvaTagan ...…”
CuenTa Sewirvad RmrTisa – ix. ,,TavTa CuenTa Sewirva RmrTisa”
CuenTaÁ codvaTagan – ix. ,,dacvaÁ TavTa CuenTaÁ codvaTagan”
CuenTaTÂs – ix. ,,pirvelqmnilTa codvaTa CuenTaTÂs”; ,,SemTxueva codvaTa
CuenTaTÂs”; ,,codvaTa CuenTaTÂs”
CuenTasa – ix. ,,micema ÃelTa mterTa CuenTasa”
CuenTÂsca
Cueni – ix. 1.3; ix. ,,ara jer yofa ama saqmisa mindobiTa udebebiT da unanelad...…”;
,,aRiareba codvaTa CuenTa”; ,,moteveba codvaTa CuenTa”; ,,mowled da
lmobierad mourne sulisa CuenisaÁ”; ,,umjobesi Cueni”; ,,Segineba sulTa
da ÃorcTa CuenTa”; ,,SekrZalvaÁ sulTa CuenTaÁ”; ,,Semdgomad sikudilisa
Cuenisa”; ,,warmarTTa mierca wurTaÁ Cueni”
Cueni iesu qriste – ix. ,,Tavadi ufali da meufe Cueni iesu qriste”; ,,ufali
Cueni iesu qriste”
Cueni yovlisagan sicruvisa – ix. ,,ganwmeda Cueni yovlisagan sicruvisa”
Cuenisa Sewirva RmrTisa – ix. ,,cremlTa arsebisa guamisa Cuenisa Sewirva
RmrTisa”
Cuenisa da warwymedisa – ix. ,,Ãelmwifebisa qona cxorebisa Cuenisa da
warwymedisa”
Cuenmca
CueulebaÁ – ix. ,,boroti CueulebaÁ”; ,,verSemZlebelni ganyenebad ÃorcielTa
codvaTagan ...…”
Cueulebisagan borotisa ÃorcTaÁsa
226
c
ca – ix. ,,ganvla caTa”
caÁ – ix. ,,Sinagan qona sasufevelisa caTaÁsa”; ,,warmarTeba misi sasufevelsa
caTasa”
caTaÁsa Sinagan Tquensa yofa – ix. ,,sasufevelisa caTaÁsa Sinagan ...…”
cecxli igi wmidaTa saidumloTaÁ 6.14
cecxli uSreti
cTuneba gonebisa 10.5
cTomaTa da umecrebaTa Sina – ix. ,,STavrdomil yofa cTomaTa da ... ”
cnoba VIII; ; ix. ,,ver cnoba”
cnoba TaviT TÂsiT
cnoba maT saxeTagan
codva
codvaÁ – ix. ,,aRsareba codvaTaÁ”; ,,ganwmeda Tavisa TÂsisa aRsarebiTa da ... ”;
,,ganwmeda kacisa codvaTagan”; ,,dacvaÁ TavTa CuenTaÁ codvaTagan”;
,,eSmakisa mier da codvisa”; ,,keTil yofa aRsarebisa codvaTasa”;
,,keTilad dacva Tavisa TÂsisa yovlisagan codvisa”;
,,mosatevebelad codvaTa”; ,,motevebaÁ codvaTaÁ”; ,,moqmedi
codvisaÁ”; ,,sircxÂli momatyuebeli codvisaÁ”; ,,uRirs yofa da
SebRalul codvaTagan”; ,,qmna codvisa”; ,,yoveli codvaÁ”;
,,Sendoba codvaTa”; ,,SeuracxebaÁ da simcire codvisaÁ”;
,,Ãorcielni codvani”
codvaÁ TÂsi – ix. ,,ganqiqeba mis winaSe codvaTa TÂsTa”; ,,SeZleba sinanulisa
codvaTa TÂsTa”; ,,amasve cxorebasa ganbneva yovlisa tÂrTisa ...…”
codvaÁ Seni – ix. ,,sircxÂli aRsarebisa codvaTa SenTa”
codvad usjulosa – ix. ,,miqceva codvad usjuloÁsa”
codvaTa da usjuloebaTa Sina 14.1
codvaÁ maTi – ix. ,,aRiareba codvaTa maTTa”
codvaTa maTTÂs
codvaTa misTa ara moÃseneba – ix. ,,yovelTa codvaTa misTa ara moÃseneba”
codvaTa Sendoba XV
codvaTa Sina ganfrdil yofa cxorebisa misisa – ix. ,,borotTa da ZneluvanTa
227
codvaTa Sina ...…”
codvaTa Sina misTa
codvaTa CuenTaTÂs – ix. ,,pirvelqmnilTa codvaTa
CuenTaTÂs”; ,,SemTxueva codvaTa CuenTaTÂs”
codvaTaÁ sulieri igi cremli – ix. ,,momtevebeli codvaTaÁ sulieri igi
cremli”
codvaTagan aRsarebiTa da cremliTa da sinanuliTa – ix. ,,ganwmeda TavTa
CuenTa codvaTagan ... ”
codvaTagan da saswavlelad – ix. ,,mosaqcevelad Cuenda codvaTagan da ... ”
codvaTagan friadisa misgan Cueulebisa – ix. ,,verSemZlebelni ganyenebad
ÃorcielTa codvaTagan friadisa ... ”
codvani Cuenni – ix. ,,aRiareba codvaTa CuenTa”; ,,moteveba codvaTa CuenTa”
codvasa mas Sina – ix. ,,kualad Sevardna codvasa mas Sina”
codvasa mas Sina TÂsa – ix. ,,sikudili codvasa mas Sina TÂsa”
codvasa mas Sina sikudili III
codvasa STavardna VIII
codvilTa warwymeda
codvili 9.9; ix. ,,ara nebiTa nebeba sikudilisa codvilisa”
codvili da vnebiTa ganfrdili – ix. ,,suli codvili da vnebiTa ganfrdili”
codvili suli – ix. ,,Sewua da dasja codvilisa sulisa”
codvisa da usjuloebisagan – ix. ,,garna codvisa da usjuloebisagan”
codvisa misgan gina Tu ganmdidreba 10.10
coli XIII
cocxal yofa – ix. ,,vidreRa cocxal yofa”
cocxalTa, aramed SesuenebulTaca – ix. ,,didad sargebel qmna ara xolo
cocxalTa ... …”
cocxalyofad – ix. ,,ara Rirs yofa cocxalyofad”
cremlTa arsebisagan guamisa Cuenisa Sewirva RmrTisa
cremli ix. ,,dinebaÁ igi cremlTaÁ”; ,,momtevebeli codvaTaÁ
sulieri igi ... ”
cremli da sinanuli – ix. ,,ganwmeda TavTa CuenTa codvaTagan aRsarebiTa ... ”
cremliTa da aRsarebiTa da sinanuliTa Rirsebisa moReba 6.8
cremliTa mÃurvaliTa yovelTagan codvaTa – ix. ,,ganwmeda Tavisa TÂsisa
228
aRsarebiTa da sinanuliTa da cremliTa ... ”
cru ficiTa
cud qmna sinanulisa mis da Sromisa III
cudmoficav
cxad – ix. ,,ueWuel da cxad”
cxadad – ix. ,,migeba … cxadad”
cxadisa mis da dasturisa udebyofaÁ – ix. ,,uxilavisa saqmisa sasoebiTa
cxadisa mis ...…”
cxoveli RmerTi – ix. ,,rwmena cxovelisa RmrTisa”
cxoneba – ix. ,,miT cxoneba”; ,,cxorebiT cxoneba”
cxoneba da ara sikudili – ix. ,,cxorebiT cxoneba da ara sikudili”
cxoneba keTilad – ix. ,,SromiT da rudunebiT cxoneba... …”
cxorebaÁ – ix. ,,nebeba yovelTa kacTa cxorebisa”; ,,yofa Jamisa cxorebisa”;
,,Semosa samkaulisa mis cxorebisa”
cxorebaÁ da sikudili – ix. ,,winaSe kacisa cxorebaÁ da sikudili”
cxorebaÁ misi - ix. ,,borotTa da ZneluvanTa codvaTa Sina ganfrdil
yofa cxorebisa misisa”
cxorebaÁ saukunoÁ – ix. ,,mimTxueva cxorebasa saukunesa”
cxorebaÁ Cueni – ix. ,,ara jer yofa amis saqmisa mindobiTa …”
cxorebasa ganbneva yovlisa tÂrTisa codvaTa TÂsTasa – ix. ,,amasve cxorebasa
ganbneva yovlisa …”
cxorebasa maTsa mter yofa RmrTisa 16.18
cxorebiT cxoneba 3.3
cxorebiT cxoneba da ara sikudili 3.4
cxorebisa TÂsisa SromiT da Zneluvanad aRsruleba – ix. ,,yovlisa cxorebisa
TÂsisa SromiT da rudunebiT ... …”
cxorebisa Cemisani – ix. ,,mcire da borot yofa dReTa cxorebisa CemisaTa”
cxorebisa Cuenisa da warwymedisa – ix. ,,Ãelmwifebisa qona cxorebisa ... ……”
Z
229
Zageba maTi uflisa mier 16.18
Zagebul – ix. ,,gangdebul yofa da Zagebul”
Zali – ix. ,,amisca saqmisa Zali”; ,,yovliTa ZaliTa”
ZaliTa RmrTisaÁTa 16.25
Ze da sityuaÁ RmrTisaÁ 9.15
Ze misi, da mRdelTmoZRuari igi didi, …... , da suli igi WeSmaritebisaÁ – ix.
,,Sinagan Tavsa Soris TÂsa mkÂdrad mamaÁ yovlisa mpyrobeli ... …”
Ze misi solomon
ZeTa da asulTa daklva Sesawiravad eSmakTa
Zuel yofa misi
ZÂri XIV
ZÂrisÃsenebisagan
Zili – ix. ,,daÃsna Zilisa”
Zilisa da uqmobisagan
Zilsa Sina – ix. ,,ucnebaÁ igi dinebisaÁ Zilsa Sina”
Zilsa Sina dinebani VII
Zleba – ix. ,,ganrcxadca veRara Zleba”
Zmao
ZmismoZule
Znel yofa
ZneluvanTa codvaTa Sina ganfrdil yofa cxorebisa misisa – ix. ,,borotTa da
ZneluvanTa codvaTa Sina ... …”
Zrvani da tyueobani XIV
Zrwola sityuaTagan CemTa
ZÂruÃsenebloba
Zuelisa da axlisa sjulisani – ix. ,,sxuani yovelni wmidani Zuelisa ... …”
Zuelsa da axalsa sjulsa Sina 15.5
w
230
wameba – ix. ,,da daviTsaca wameba”
warmarTeba misi sasufevelsa caTasa
wameba – ix. ,,da daviTisaca wameba”
wargeba – ix. ,,saTnod RmrTisa wargeba”
wardgena Tavisa Tâsisa 16.25
wareva borotTa saqmeTa – ix. ,,kualad wareva borotTa saqmeTa”
warkueTa sulisagan keTilisa mis sasoebisa
warkueTa – ix. ,,miuTxrobelTa WirTa Sina sasoebisa ara warkueTa”
warmarTebasa Sina saRmrTosa – ix. ,,xilva warmarTebasa Sina saRmrTosa”
warmarTebul yofa 9.8
warmarTebul yofa sofelsa amas – ix. ,,ganmarjuebul da warmarTebul yofa ...…”
warmarTTa mier ix. ,,SemTxueva kacTa warmarTTa mier”
warmarTTa mier gankrexa – ix. ,,mparavTagan da warmarTTa mier gankrexa”
warmarTTa mierca wurTaÁ Cueni 14.2
warmarTi – ix. ,,miyidva warmarTTa”; ,,msgavsad warmarTTaÁsa”; ,,usjuloni igi
warmarTni”; ,,yovelTa warmarTTa”
warmwymedel yofa 12.3
warwymeda – ix. ,,codvilTa warwymeda”; ,,Ãelmwifebisa qona cxorebisa Cuenisa ...…”
warwymeda brZanebisaebr uflisa – ix. ,,sasyidelisa ara warwymeda
brZanebisaebr uflisa”
warwymedad – ix. ,,iavarisyofad da warwymedad”
warwymedad, aramed ganswavlad – ix. ,,ara warwymedad, aramed ... …”
warÃdoma 9.9
weli – ix. ,,ormeoci weli”
weliwadsa Sina – ix. ,,erTgzis weliwadsa Sina”
weliwadsa – ix. ,,orsa weliwadsa”
weliwadsa Sina erTgzis ziareba 6.11
weliwadsa Sina ziareba – ix. ,,mas msxuerplsa erTgzis weliwadsa ... …”
weril yofa 1.4; ix. ,,ara weril yofa”;
,,saxarebasa Sina weril yofa”
werili – ix. ,,wmidaTa Sina werilTa”
werilTa Sina – ix. ,,yofa werilTa Sina”
wesad da sargebelad erisa mis – ix. ,,micema winawarmetyuelTa tyueobad
wesad…da ... …”
231
wesi – ix. ,,igi wesi”; ,,daklebul yofa wesisagan”
wesTa da gangebaTa saeklesioTa – ix. ,,ganSorebuli eklesiisagan da wesTa ... ”
wesTa da gangebulebaTagan da DdResaswaulTa – ix. ,,yovlisagan survilisa
xilulTa maT eklesiaTa wesTa ...…”
wesTa moRuawebaTa aRsrulebad – ix. ,,verSeZleba monazonebisa wesTa ...…”
wesni da gangebani saeklesioni – ix. ,,dResaswaulni da wesni da gangebani ... …”…
wessa miwevna 2.9
wil – ix. ,,Rirsad auracxelTa maT keTilTa wil”
winaÁTve ganwmedaÁ Tavisa Tâsisa yovlisagan bilwebisa sulisa da ÃorcTaÁsa
winaSe angelozTa da kacTa ganqiqeba 5.4
winaSe kacisa yofa cxorebisa da sikudilisa
winaSe msgavsisa Tâsisa – ix. ,,erTisa winaSe msgavsisa TÂsisa”
winaSe RmrTisa – ix. ,,farulad qona mravlisa keTilisa... …”
winaSe Cemsa borotisa – ix. ,,qmna winaSe Cemsa borotisa”
winaSe RmrTisa Tquma – ix. ,,viTarca winaSe RmrTisa Tquma”
winaSe codvaTa TâsTa – ix. ,,ganqiqeba mis winaSe ... ”
winawarmetyuelTa tyueobad wesad da sargebelad erisa mis – ix. ,,micema
winawarmetyuelTa tyueobad ... ”
winawarmetyuelTa Soris – ix. ,,viTar winawarmetyuelTa Soris”
winawarmetyueli – ix. ,,ezekiel winawarmetyueli”
winawarmetyuelisa angiaÁs mier – ix. ,,Tquma winawarmetyuelisa angiaÁs mier”
wmida 8.5; 16.10
wmidaÁ 6.9; ix. ,,guli wmidaÁ”; ,,mis TanamkÂdr yofa mSÂdobisa samebisa wmidisa”;
,,sitkboebiTa da suliTa wmidiTa”
wmidaÁ dionisios 16.3; 16.8
wmidaÁ igi da patiosani Ãorci da sisxli qristesi – ix. ,,RirsebiT ziareba
wmidasa da patiosansa Ãorcsa da sisxlsa qristessa”
wmidaÁ igi mRdelTmoZRuari 16.11
wmidaÁ igi saidumloÁ – ix. ,,miReba wmidisa mis saidumloÁsa”
wmidaÁ ioane maxarebeli da RmrTismetyueli
wmidaÁ iovane oqropiri 6.9; ix. ,,Tquma wmidisa iovane oqropirisa”
wmidaÁ mociquli – ix. ,,Tquma wmidisa mociqulisa”
wmidaÁ mociquli pavle
232
wmidaÁ saidumloÁ – ix. ,,cecxli igi wmidaTa saidumloTaÁ”
wmidaTa maT saidumloTa – ix. ,,miaxlebad wmidaTa maT saidumloTa”
wmidaTa mamaTa Tquma
wmidaTa mier – ix. ,,yovelTa wmidaTa mier”
wmidaTa mimarT 6.10
wmidaTa mociqulTa ganweseba 5.2
wmidaTa mociqulTa da RmerTSemosilTa mamaTa mier ganwesebuli – ix.
,,WeSmarit yofa wmidaTa mociqulTa da RmerTSemosil mamaTa ... ”
wmidaTa mociqulTa mier madliTa 16.2
wmida mowame – ix. ,, igi sisxli wmidaTa mowameTaÁ”
wmidaTa saidumloTa ziarebad – ix. ,,nebeba wmidaTa saidumloTa ziarebad”
wmidaTa Sina werilTa
wmidaTani – ix. ,,locvani da vedrebani wmidaTani”
wmidani Zuelisa da axlisa sjulisani – ix. ,,sxuani yovelni wmidani Zuelisa ...…”
wmida ziareba – ix. ,,RirsebiTa da gonebiTa wmidiTa ziareba”
wmidisa Jamiswirvisa madli 16.5
wmidisaÁTa – ix. ,,sulisa wmidisaÁTa”
wrfel yofa gzisa uflisa
wrfel yofa sityÂsa uflisa
wurTa mamisa Svilisa mimarT 8.1
wurTaÁ – ix. ,,zomiTi wurTaÁ”
wurTaÁ Cueni – ix. ,,warmarTTa mierca wurTaÁ...…”
wurTna da moqceva misa 14.1
wyalobaÁ – ix. ,,araraÁ mizezi wyalobisaÁ”; ,,Txova lxinebisa da wyalobisa”;
,,Txova misTÂs wyalobisa”; ,,povna lxinebisa da wyalobisa”; ,,Rirs
yofa wyalobisa”; ,,glaxakTa ara wyalobisaTÂs”
wyalobaÁ maTi 16.2
wyalobaÁ mcvalebulTa zeda – ix. ,,yofa wyalobisa micvalebulTa zeda”
wyalobaÁ RmrTisa mier – ix. ,,micema wyalobisa RmrTisamier”
wyalobaÁ RmrTisaÁ – ix. ,,Rirs yofa wyalobisa RmrTisasa”
wyalobiTa uflisaÁTa saves yofa queyanisa 4.3
wyalobisaÁ RmerTi – ix. ,,saxieri da jermCinebeli wyalobisaÁ RmerTi”
wylisamde – ix. ,,sasumelisa erTisa wylisamde”
233
W
Wama
Wama da suma – ix. ,,araRirsad Wama da suma”; ,,dasasjelad Tavisa TÂsisa Wama
da suma”
Wamisagan da sumisa
WeSmarit – ix. ,,sarwmuno yofa da WeSmarit”
WeSmarit yofa wmidaTa mociqulTa da RmerTSemosilTa mamaTa mier
ganwesebulisa 16.14
WeSmaritad 4.7
WeSmaritebaÁ ix. ,,Sinagan Tavsa Soris TÂsa mkÂdrad mamaÁ... …”
WeSmaritebisaÁTa Tayuaniscema RmrTisa – nix. ,,suliTa WeSmaritebisaÁTa... …”
WeSmariti msxuerpli – ix. ,,Sinagan qona WeSmaritisa msxuerplisa”
WeSmaritebisasa mislvaÁ – ix. ,,mecnierebasa WeSmaritebisasa mislvaÁ”
WeSmariti taZari
WeSmariti qristeani – ix. ,,saswauli WeSmaritisa qristeanisaÁ”
WeSmaritisa kacadkacadisa mier moyusisa Tana – ix. ,,Tquma WeSmaritisa
kacadkacadisa mier ... ”
WeSmaritisa sinanulisa Ãelyofad – ix. ,,gulveba ukanaÁsknel WeSmaritisa
sinanulisa ...…”
WeSmaritisaTa jer yofa Tayuaniscemisa – ix. ,,suliTa WeSmaritisaTa jer yofa
Tayuaniscemisa”
WeSmaritni igi Tayuanismcemelni II; 2.13
WimiTa da aRÂriTa qcevad Rawuni maTni
Wirveul gamouTqmeliTa gankiTxviTa uflisaÁTa 9.10
Wirveulad da iwroebiT
WirTa maT da gansacdelTa yofa sawertel 8.4
WirTa Sina da iwroebaTa – ix. ,,moTminebiTa mravalTa WirTa Sina da ... ”
WirTa Sina sasoebisa ara warkueTa – ix. ,,miuTxrobelTa WirTa Sina sasoebisa
ara warkueTa”
234
WirTa SemTxueva
Wiri – ix. ,,movlineba RmrTisa mier gansacdelTa da WirTa”
WiriT 10.1
WiriTa da mwuxarebiTa – ix. ,, mravliTa WiriTa da mwuxarebiTa”
WurWeli – ix. ,,didZali WurWeli”
x
xaSmi da uZluri – ix. ,,stomaqi xaSmi da uZluri”
xedva 2.8; 2.10; IX; 12.2; ix. ,,dadeba Ãelisa erquansa da marTlukun
xedva”
xedva guamisa TÂsisa taZrad sayofel uxilavisa RmrTisa
xedva dafarulTa
xeneSTa sityuaTa metyuel
xilva ix. ,,Tualisa mier ara xilva”
xilva warmarTebasa Sina saRmrTosa
xilulTa maT eklesiaTa wesTa da gangebulebaTagan da dResaswaulTa – ix.
,,yovlisagan survilisa xilulTa maT eklesiaTa ... ”
xolo ix. ,,igini xolo”
xolo ese
xolo Tu – ix. ,,ara xolo Tu”
xolo myofni – ix. ,,aqa xolo myofni”
xolo cocxalTa, aramed SesuenebulTaca – ix. ,,didad sargebel qmna ara
xolo cocxalTa ...…”
j
jdoma
jermCinebeli wyalobisaÁ RmerTi – ix. ,,saxieri igi jermCinebeli ... ”
235
jer yofa VI
jer yofa amis saqmisa mindobiTa udebebiT da unanelad gardaÃdaÁ cxorebisa
CuenisaÁ 16.15
jer yofa gankiTxvisa kacisasa – ix. ,,ara jer yofa gankiTxvisa kacisasa”
jer yofa da samarTali 16.13
jer yofa Tayuaniscemisa – ix. ,,suliTa WeSmaritisaTa jer yofa ...”
jer yofa RaRadebisa – ix. ,,yovelsa zeda jer yofa RaRadebisa”
jer yofa Sewynarebad 15.6
jer Cineba 16.12
jojoxeTi – ix. ,,ganTavisufleba pyrobilobisagan jojoxeTisa
Ã
ÃelTa mterTa maTTasa – ix. ,,micema maTi ÃelTa ... …”
ÃelTa mterTa misTasa 14.7
ÃelTa Sina zraxvisa misisaTa
ÃelTa mterTa CuenTasa – ix. ,,micema ÃelTa mterTa CuenTasa”
ÃelTagan SenTa – ix. ,,ganxeTqa mefobisa Senisa ... …”
ÃeliTa TâsiTa keTilisa – ix. ,,qmna ÃeliTa TÂsiTa ... ”
ÃeliTa SeniTa – ix. ,,glaxakTaTÂs micema ÃeliTa SeniTa’’
Ãelisa erquansa da marTlukun xedva – ix. ,,dadeba Ãelisa Senisa erquansa ... …”
Ãelmwifeba Tqumad – ix. ,,ver Ãelmwifeba Tqumad”
ÃelmwifebaÁ – ix. ,,micema Ãelmwifebisa”
Ãelmwifeba sinanulisa 16.13
Ãelmwifebisa qona cxorebisa Cuenisa da warwymedisa
Ãelyofad – ix. ,,gulveba ukanaÁsknel WeSmaritisa sinanulisa ... …”
Ãmareba – ix. ,,keTilad Ãmareba”
236
ÃmarebaÁ – ix. ,,borotad xmarebaÁ”
ÃorcTa qmna – ix. ,,dasasjelad sulisa da ÃorcTa qmna”
ÃorcTa yofa – ix. ,,gareSe ÃorcTa yofa”
ÃorcTagan TÂsTa micema mtersa reca Sesawiravad Teslsa mas
Ãorci – ix. ,,ganaTleba sulisa misisa da ÃorcTaca”; ,,ganyofaÁ sulisaÁ
ÃorcTagan”; ,,ganwmeda Tavisa TÂsisa yovlisagan bilwebisa ... …”;
,,ziareba gansawmedelad sulTa da ÃorcTa”; ,,sawerteli ÃorcTaÁ”;
,Cueulebisagan borotisa ÃorcTaÁsa”; ,,winaÁTve ganwmedaÁ Tavisa
TÂsisa yovlisagan ... ”
Ãorci da sisxli qristesi – ix. ,,RirsebiT ziareba wmidasa mas da patiosansa
Ãorcsa da sisxlsa qristesasa”
Ãorci ese mokudavi – ix. ,,gan-Tu-Zarcua samoselisa amis ÃorcTaÁsa amaT
mokudavTaÁsa”
Ãorci uflisani – ix. ,,gamokiTxva ÃorcTa uflisaTa”
Ãorcielad – ix. ,,miSuebaÁ STavrdomisa gansacdelad gina Tu sulierad ... ”
ÃorcielTa – ix. ,,vnebaTa sulierTa STavrdomaÁ anu ÃorcielTa”
ÃorcielTa senTa moweva
ÃorcielTa codvaTagan friadisa misgan Cueulebisa – ix. ,,verSemZlebelni
ganyenebad ... ”
Ãorcieli – ix. ,,micema gansacdelTa sulierTa, gina ÃorcielTa”
Ãorcielni codvani IX
Ãorcni Cuenni – ix. ,,Segineba sulTa da ÃorcTa CuenTa”
Ãseneba – ix. ,,araras sxuasa Ãseneba”
ÃsenebisaÁ – ix. ,,SesuenebulTa ÃsenebisaÁ”
frazeologiuri leqsikoniT dgindeba winamdebare Txzulebis terminologia,
rac, saRvTismetyvelo TxzulebaTa paradigmulobis gamo, Zveli qaTuli
literaturis terminologiis TvalsazrisiTac sainteresoa. rogorc mkvlevari da
mecnieri ediSer WeliZe miiCnevs, aseTi leqsikonis Sedgena teqstis xelmeored
gaazrebis tolfasia. saxelebi ZiriTadad saxelobiTi brunviT, xolo zmnebi
sawyisebiT aris mocemuli, garda specifikuri SemTxvevebisa, roca arss Txzulebis
mier mowodebuli forma ufro asaxavs. Cven gadavwyviteT, berZnuli Sesatyvisebi
237
frazebisa ucvlelad gadmogvetana im motiviT, rom kompetenturi pirisaTvis
originalis Sesabamisi monakveTebi SesaZloa ufro saintereso yofiliyo.
238
wminda timoTe aleqsandrielis kiTxva-migebiTi Txzuleba
a
amborisyofaÁ
amis mizezisaTÂs
amisi 14.2
anu
anu ara
ara ix. ,,anu ara”
araTu
arawmidisa misgan sulisa – ix. ,,ganwmeda arawmidisa misgan sulisa”
arawmidisa sulisagan – ix. ,,guema arawmidisa sulisagan”
arianozi
arcara
aRvsebaÁ A 8.1 ix. ,,wmidaÁ aRvsebaÁ”
aRiareba saidumloÁsa rasme
aRsaarebad sarwmunoebisa Tâsisa
aRsTquma
awca
b
boroti suli ix. ,,guema borotisa sulisagan”
brZaneba
brZolad – ix. ,,dacxroma ganmcdelisa brZolad”
g
terminologiur-frazeologiuri leqsikoni
239
gamoCena
gamoZiebaÁ – ix. ,,friadiTa gamowulilviTa gamoZiebaÁ”
gamowulilviTa gamoZiebaÁ – ix. ,,friadiTa gamowulilviTa gamoZiebaÁ”
gankiTxvaTaÁsa – ix. ,,ganmcdelobisa gankiTxvaTaÁsa”
ganleulisa misgan – ix. ,,sruliad ganleulisa misgan”
ganmcdelisa brZolad – ix. ,,dacxroma ganmcdelisa brZolad”
ganmcdelobisa kacTaÁsa
gansrulebuli morwmune
ganyenebaÁ urTierTas Seyofisagan ziarebisa
ganSoreba urTierTas
ganSorebaÁ
gancda satanisa mier
gancda satanisa mier uTminoebiTa
gancda … uTminoebiTa TqueniTa
ganwmeda
ganwmeda arawmidisa misgan sulisa
ganxilvaÁ
ganÃsnaÁ
gulisTqumaÁ – ix. ,,guls qona gulisTqumisa”
guls qona gulisTqumisa
guema – ix. ,,eSmakisagan guema”
guema arawmidisa sulisagan
guema borotisa sulisagan
d
daÁ – ix. ,,sikudili disa misisa”
240
dabrkolebuli – ix. ,,ucnebiT dabrkolebuli”
damdablebaÁ … ÃorcTaÁ
damdnar friadisagan sneulebisa
damTxveva
dacxroma ganmcdelisa brZolad
dawera
dedaTaÁ – ix. ,,CueulebiTi wesi dedaTaÁ”
dedakaci
diakvani
dro-cemaÁ
droebaÁ
dRe naTlisRebisa misisa
dReni Sâdeulisani
dResa Sina – ix. ,,mas dResa Sina”
dResa Suisasa 8.1
dRiTidRed
e
egreT 15.1
erTgzis
eriskaci – ix. ,,ucnebiT dabrkolebuli eriskaci”
ese – ix. ,,qmna ese”
eSmakisagan guema
eSmakeuli vinme kaTakmeveli
eSmakeulis ganwmeda arawmidisagan misgan sulisa
v
241
ver
verSemZlebel yofa
vidremdis
vidreRa
viTame 14.2; ix. ,,arcaras sxuebr viTame ...”
viTar
viTarmed 5.2
vinaÁTgan 5.2 13.2 12.2
vinaÁca 11.2 14.2
vinme 3.1; 10.1; 11.1; ix. ,,kaTakmeveli vinme”; ,,samRdeloTagani vinme”;
,,ucnoboqmnili vinme”
vinme gansrulebuli morwmune
vinme kaTakmeveli – ix. ,,eSmakeuli vinme kaTakmeveli”
visime coli
visme 9.1
vneba
z
ziareba 1.1
ziarebaÁ ix. ,,ganyenebaÁ urTierTas
Seyofisagan ...”,,Rirs yofa ziarebisa”; ,,jer yofa ziarebisa”
ziarebaÁ saidumloTa
ziarebaÁ saRmrToTa saidumloTaÁ – ix. ,,ucxo qmna misi ziarebisagan ...”
ziarebaÁ codvaTa ucxoTaÁ
ziarebaÁ wmidaTa saidumloTaÁ
ziarebad mosrul yofa col- qmarTa Rame – ix. ,,sawolTa urTierTas
ziarebad ... ”
zeTi
zeTisaÁ
242
T
Tavisa TÂsisa – ix. ,,TÂTmklvel yofa Tavisa TÂsisa”
TavisufalyofaÁ misi
TanamiyolaÁ
TÂTmklvel yofa Tavisa Tâsisa
TÂsTa misTa
TÂsi – ix. ,,aRsaarebad sarwmunoebisa Tâsisa”; ,,saxeli TÂsi”
TÂsni misni – ix. ,,moqene yofa TÂsTa misTa”
Tquen
TqueniTa
Tquma
k
kaTakmeveli – ix. ,,eSmakeuli vinme kaTakmeveli”
kaTakmeveli dedakaci
kaTakmeveli vinme
kaTakumeveli yrmaÁ
kaci sruli
kÂriakedmde – ix. ,,kÂriakiTi kÂriakedmde”
kÂriakesa – ix. ,,SabaTsa kÂriakesa”
kÂriakiTi kÂriakedmde
kiTxva
kma yofa
kualad
kualad urTierTasve yofa
243
l
locvaÁ – ix. ,,yofa locvisa”
locvad – ix. ,,mocla locvad”
locuaÁ
m
magas Sina – ix. ,,saqmesa magas Sina”
man 9.1; 14.1
marxvaÁ ix. ,,Ãamsi marxvisa”
marxvisaÁ
mas ix. ,,Jamsa mas”
mas dResa Sina
maSin
migeba
mier wodebul yofa – ix. ,,RmrTisa mier wodebul yofa”
mizezi – ix. ,,amis mizezisaTÂs”
mis momkudrisani
misa 15.1
misgan 8.1; ix. ,,sruliad ganleulisa misgan”
misTa – ix. ,,TâsTa misTa”
misTÂs
misTÂs Jamiswirvisa – ix. ,,qmna misTÂs Jamiswirvisa”
misTÂs wmidisa naTlisRebisa – ix. ,,micema misTÂs wmidisa naTlisRebisa”
misi 10.2; 15.1; ix. ,,dRe naTlisRebisa misisa”; ,,TavisufalyofaÁ misi”;
,,sikudili disa misisa”; ,,friadisaTÂs uZlurebisa misisa”;
,,qorwinebiT SeyofaÁ…”
miReba wmidisa naTlisRebisa
miRebaÁ
miRebaÁ wmidisa naTlisRebisaÁ
244
miRebisa jer yofa naTlisRebisa
micema misTÂs wmidisa naTlisRebisa
mixda
mixdoma sikudid
momkudrisani – ix. ,,mis momkudrisani”
mopovnebul qmna
morwmune – ix. ,,gansrulebuli morwmune”
mosrul yofa ix. ,,sawolTa urTierTas mosrul yofa …”
moqene yofa misTa
moyvaneba
moyvanebaÁ
mociquli ix. ,,Ãmoba mociqulisa”
mocla locvad
moweva wmidisa aRvsebisa
mravalgzis
mruSebaÁ
mun yofaÁ
mRdeli
mwvalebeli
n
naTlisReba
naTlisRebaÁ ix. ,,miReba wmidisa naTlisRebisa”; ,,miRebaÁ
wmidisa naTlisRabisaÁ”; ,,miRebisa jer yofa naTlisRebisaÁ”;
micema misTÂs wmidisa naTlisRebisa”
naTlisRebaÁ misi – ix. ,,dRe naTlisRebis misisa”
naTliscema – ix. ,,sikudilisa Jamsa naTliscema”
naTliscemisa jer yofa
nebeba
nu
245
o
oden 10.2
odenme – ix. ,,SeTqumaÁ Jamsa odenme”
odesme – ix. ,,xolo ...odesme”
p
pirvel Tquma
povna 15.2
J
Jam – ix. ,,raoden Jam”
Jam raodenme – ix. ,,SeTqumiT Jam raodenme”
Jami 9.2
JamiswirvaÁ ix. ,,qmna
Jamiswirvisa”; ,,qmnaÁ JamiswirvisaÁ”; ,,qmna misTÂs Jamiswirvisa”
Jamiswirvisa qmnaÁ misTÂs
Jamsa mas – ix. ,,dacxroma ganmcdelisa brZolad Jamsa mas”
Jamsa naTliscema – ix. ,,sikudilisa Jamsa naTliscema”
Jamsa odenme – ix. ,,SeTqumiT Jamsa odenme”
r
246
raÁ 1.1
raÁTa
raÁme 14.1 ix. ,,SemTxÂeva raÁme sasikudinoÁsa”
raÁsame Wirisagan – ix. ,,ganmcdelobisa gankiTxvaTaÁsa da sxÂsa ...”
raÁsaca Zal-deba
radme 12.2
rameTu
raiden Jam
raoden Zal-deba
raodeni 13.1
raodenme – ix. ,,SeTqumiT Jam raodenme”
raJams 14.2
rasme – ix. ,,aRiareba saidumloÁsa rasme”
rkiniTa Sekrul yofa
romel .1 H
romelTa
romlisaÁ
s
sadme
sazrdeli
saTanado yofa 6.2
saiumloÁ – ix. ,,saRmrToÁsa saidumloTaÁsa”
saidumloÁsa rasme – ix. ,,aRiareba saidumloÁsa rasme”
saidumloTa – ix. ,,ziareba saidumloTa”
saidumloTaÁ – ix. ,,ziareba saidumloTaÁ”
samarTal yofa
samRdeloTagani
sarwmunoebaÁ Tâsi – ix. ,,aRsaarebad sarwmunoebisa Tâsisa”
sasikudinoÁ – ix. ,,SemTxÂeva raÁme sasikudinoÁsa”
247
sasumeli
satana
saqmesa magas Sina
saRmrToTa saidumloTaÁ – ix. ,,ucxo qmna misi ziarbisagan saRmrToTa …”
saRuToÁsa Sesawiravi
saSjelsa Stavrdoma
sawolTa urTierTas ziarebad mosrul yofa col-qmarTa Rame
5.1
saxeli Tâsi
saÃmar yofa 6.1
sivltolaÁ wvalebisagan
sikudid – ix. ,,mixdoma sikudid”
sikudili disa misisa
sikudilisa Jamsa naTliscema
simdablesa Sina Yyofa – ix. ,,ÃorcTa simdablesa Sina yofa …”
smena
sneulebaÁ – ix. ,,damdnar friadisagan sneulebisa”
sruli – ix. ,,kaci sruli”
sruliad ganleulisa misgan
suli – ix. ,,boroti suli”; ,,ganwmeda arawmidisa misgan sulisa”; ,,guema
arawmidisa sulisagan”
sumaÁ 8.1
sxuaÁ 15.1 15.1
sxuebr
t
tÂrTvaÁ
tÂrTvaÁ sazrdelisaÁca da sasumelisaÁ
tyuili
u
248
ueWuelad 10.1
uziarebelni
uTminoebiTa – ix. ,,gancda satanisa mier uTminoebiTa”
ukue
ukueTu
urTierTas – ix. ,,ganSoreba urTierTas”
urTierTas ziarebad mosrul yofa col-qmarTa Rame – ix. ,,sawolTa
urTierTas ziarebad ...”
urTierTas ziarebiTa qorwilisaÁTa – ix. ,,Sekrul yofa urTierTas
ziarebiTa ...”
urTierTas Seyofisagan ziarebisa – ix. ,,ganyenebaÁ urTierTas Seyofisagan...”
urTierTasve yofa – ix. ,,kualad urTierTasve yofa”
ufroÁsRa
uSjulo yofa qorwilisa
uSjulo yofa qorwinebisa mis
ucnebiT
ucnoboqmnili
ucxoTaÁ – ix. ,,ziarebaÁ codvaTa ucxoTaÁ”
ucxoqmna misi ziarebisagan saRmrToTa saidumloÁsaÁTa
uZlur
uZlurebaÁ – ix. ,,ÃorcTa simdablesa Sina da uZlurebasa”; ,,friadisaTÂs
uZlurebisa misisa”
uZluri 10.2
uwinares
f
flobilyofaÁ
friad 10.2; 15.1
249
friadiTa gamowulilviTa gamoZiebaÁ
friadisagan sneulebisa
friadisaTÂs uZlurebisa misisa
q
qmari
qmna 14.1;; ix. ,,Ãuebul qmna”; ,,wadier qmna misTÂs mis
wirvisaÁsa”
qmna ese
qmna misTÂs Jamiswirvisa
qmna Jamiswirvisa 5.1
qmnaÁ misTÂs – ix. ,,Jamiswirvisa qmnaÁ misTÂs”
qmnaÁ JamiswirvisaÁ
qmnad – ix. ,,jer yofa qmnad”
qmnasa misTÂs mis wirvisaÁsa – ix. ,,wadier qmna misTÂs mis wirvisasa”
qmnilad 12.2
qmnili 14.2
qona gulisTqumisa dedakacisaÁsa – ix. ,,guli qona gulisTqumisa
dedakacisaÁsa”
qona Ãelmwifebisa
qorwili – ix. ,,uSjuloÁ qorwili”; ,,uSjulo yofa qorwilisa”; ,,Sekrul
yofa urTierTas ziarebiTa qorwilisaÁTa”; ,,SeuRlvad qorwilisa”
qorwinebaÁ igi – ix. ,,uSjulo yofa qorwinebisa mis”
qorwinebiT Seyofa colisdisaÁ Semdgomad sikudilisa disa misisa
R
250
Rame – ix. ,,sawolTa urTierTas ziarebad mosrul yofa ...”
Rirs yofa 8.1;
Rirs yofa ziarebisa
RmrTisa mier wodebul yofa
RânoÁ
y
yovliTurT
yofa ix. ,,kualad urTierTasve yofa”;
,,mier wodebul yofa”; ,,miRebisa jer yofa …”; ,,mosrul yofa”;
,,mun yofa”; ,,rkiniTa Sekrul yofa”; ,,samarTal yofa”; ,,saÃmar
yofa”; ,,Rirs yofa”; ,,wodebul yofa”; ,,jer yofa”;
,,naTliscemisa jer yofa”; ,,cocxal yofa”
yofa da uZlurebasa – ix. ,,ÃorcTa simdablesa Sina yofa da uZlurebasa”
yofa ziarebisa – ix. ,,Rirs yofa ziarebisa”
yofa Tavisa TÂsisa – ix. ,,TÂTmklvel yofa Tavisa Tâsisa”
yofa TÂsTa misTa – ix. ,,moqene yofa TâsTa misTa”
yofa locvisa
yofa naTlisRebisa – ix. ,,miRebisa jer yofa naTlisRebisa”
yofa urTierTas ziarebiTa sawolisaÁTa – ix. ,,Sekrul yofa urTierTas
ziarebiTa ... ”
yofa qmnad – ix. ,,jer yofa qmnad”
yofa qorwilisa – ix. ,,uSjulo yofa qorwilisa”
yofa qorwinebisa mis – ix. ,,uSjulo yofa qorwinebisa mis”
yofa yofad misTÂs – ix. ,,jer yofa yofad misTÂs”
yofa col-qmarTa Rame – ix. ,,sawolTa urTierTas mosrul yofa ... ”
yofaÁ – ix. ,,mun yofaÁ”
yofad misTÂs – ix. ,,jer yofa yofad misTÂs”
yofil yofa cnobasa
yrmaÁ – ix. ,,kaTakumeveli yrmaÁ”
251
S
SabaTsa kÂriakesa
SeTqumiT Jamsa odenme
SeTqumiT Jam raodenme
Sekrul yofa – ix. ,,rkiniTa Sekrul yofa”
Sekrul yofa urTierTas ziarebiTa qorwilisaÁTa
Semdgomad sikudilisa disa misisa – ix. ,,qorwinebiT SeyofaÁ colisdisaÁ ... ”
SemTxveva
SenanebaÁ – ix. ,,aRsTquma Senanebisa”
Sesawevnelad misada 14.2
Sesawiravi – ix. ,,saRuToÁsa Sesawiravi”
SeuRlvad qorwilisa
SeyofaÁ colisdisaÁ Semdgomad sikudilisa disa misisa – ix. ,,qorwinebiT
SeyofaÁ ... ”
Seyofisagan ziarebisa – ix. ,,ganyenebaÁ urTierTas Seyofisagan ziarebisa”
Sewirva
SÂdeulisani – ix. ,,dReni SÂdeulisani”
SÂdi – ix. ,,wlisa SÂdisa”
STagdeba Tavisa TÂsisa
STavardna – ix. ,,saSjelsa STavardna”
Sina – ix. ,,maT Sina”; ,,mas dResa Sina”
Sina yofa da uZlurebasa – ix. ,,ÃorcTa simdablesa Sina yofa ... ”
Soba ix. ,,dRe SuisaÁ”
C
CueulebiTi wesi dedaTaÁ
c
252
cnobaÁ – ix. ,,yofil yofa cnobasa”; ,,Ãuebul qmna cnobisagan”
codvaÁ ucxoTaÁ
col-qmarTa Rame – ix. ,,sawolTa urTierTas ziarebad mosrul yofa …”
coli – ix. ,,visime coli”
colisdisaÁ Semdgomad sikudilisa disa misisa – ix. ,,qorwinebiT SeyofaÁ
colisdisaÁ ... ”
cocxal yofa
w
wadier qmna misTÂs mis wirvisaÁ
wesi dedaTaÁ ix. ,,CueulebiTi wesi dedaTaÁ”
wvalebaÁ – ix. ,,sivltolaÁ wvalebisagan”
wirvaÁ – ix. ,,wadier qmnasa misTÂs mis wirvisa”
wlisa SÂdisa
wmidaÁ aRvsebaÁ
wmidaÁ naTlisRebaÁ – ix. ,,miReba wmidisa naTlisRebisa”; ,,miRebaÁ wmidisa
naTlisRebisaÁ”; ,,micema misTÂs wmidisa naTlisRebisa”
wmidaÁ saidumloÁ – ix. ,,ziarebaÁ wmidisa saidumloTaÁ”
W
Wiri – ix. ,,ganmcdelobisa gankiTxvaTaÁsa da sxÂsa raÁsame Wirisagan”
WeSmaritad ucnobo
x
xolo
253
xolo odesme
j
jer yofa ix. ,,naTliscemisa jer yofa”
jer yofa ziarebisa
jer yofa naTlisRebisaÁ – ix. ,,miRebisa jer yofa naTlisRebisaÁ”
jer yofa qmnad
jer yofa yofad misTÂs
Ã
Ãam
Ãam Ãumevisa
ÃelisÃel 5.2
ÃelmwifebaÁ
Ãmoba
Ãmoba mociqulisa
Ãorcni simdablesa Sina da uZlurebasa
Ãuebul qmna cnobisagan
Ãumeva
ÃumevaÁ – ix. ,,Ãam Ãumevisa”
am frazeologiuri leqsikoniT kidev erTxel aRviqvamT teqstis Sinaarsobriv mxares
da mis mimarTebas ZvelberZnul originalTan.
254
terminologiur-frazeologiuri leqsikoni
wminda aTanase aleqsandrielis ,,simbolo”
a
agebuli 24 1.
amaT guamovnebaTa saukuno yofa da swor – ix. ,,yovliTurT samTave amaT
guamovnebaTa ...”
amas samebasa Sina aravisa yofa pirvelisa, gina ukuanasknelisa 18
amaRleba zecad 30 1. 2. 3.
amaRleba RmrTisa 27 1.
ara orni 26 1. 3. 4.
ara samni dabadebulni 7
ara samni mamani 17
ara samni saukunoni 9
ara samni suli wmidani 17
ara samni ufalni 12
ara samni RmerTni 11
ara samni yovladZlierni 10
ara samni yovlisa mpyrobelni 8
ara samni Zeni 17
255
ara Serevna guamovnebisa 3
ara SerevniTa bunebaTaÁTa 28 1
ara SeqmniT, arca dabadebiT, arca SobiT, aramed gamoslviT – ix. ,,suli
wmidisa mamisagan yofa ara SeqmniT, arca dabadebiT, ...”
ara Seqmnil, arca dabadebiT, aramed SobiT – ix. ,,Zisa mamisagan mxoloÁsa
yofa ara Seqmnil, arca dabadebiT, aramed SobiT”
ara Secvla Ãorcad – ix. ,,qristesa ara ...”
aravin 18
aravisa yofa pirvelisa, gina ukuanasknelisa – ix. ,,amas samebasa Sina
aravisa yofa pirvelisa, ...”
aravisgan Seqmnul yofa, arca dabadebul, arca Sobil – ix. ,,mamisa
aravisgan Seqmnul yofa, arca dabadebul, ...”
araTu 2
aramed
aramed gamoslviT – ix. ,,suli wmidisa mamisagan yofa ara SeqmniT, arca
dabadebiT ...”
aramed erTi saukunoÁ 9
aramed SobiT – ix. ,,Zisa mamisagan mxoloÁsa yofa ara Seqmnil, arca
dabadebiT ...”
arsebaÁ – ix. ,,arca ganyofa arsebisa”
arsebisagan dedisa – ix. ,,kaci xiluli arsebisagan ...”
arsebisagan mamisa – ix. ,,RmerTi daubadebeli arsebisagan mamisa”
arca ganyofa arsebisa 3
arca dabadebiT, aramed SobiT – ix. ,,Zisa mamisagan mxoloÁsa yofa ara
Seqmnil, arca dabadebiT, aramed SobiT”
arca dabadebiT, arca SobiT, aramed gamoslviT – ix. ,,suli wmidisa mamisagan yofa ara
SeqmniT, arca dabadebiT, aramed gamoslviT”
256
arca dabadebul, arca Sobil – ix. ,,mamisa aravisgan Seqmnul yofa, arca
dabadebul, arca Sobil”
arca SobiT, aramed gamoslviT – ix. ,,suli wmidisa mamisagan yofa ara
SeqmniT, arca dabadebiT, arca SobiT, ...”
arca Sobil – ix. ,,mamisa aravisgan Seqmnul yofa, arca dabadebul, arca
Sobil”
aRdgoma mkudreTiT 29 1.
aRdgoma ÃorciTa – ix. ,,yovelTa kacTa aRdgoma...…”
aRiareba – ix. ,,rwmena da aRiareba”
aRsarebaÁ – ix. ,,TiToeulad TÂToeulisa guamovnebisa RmerTad da uflad
aRsarebaÁ”
b
brZanebisaebr 32
boroti 31 1.
bunebaTaÁTa – ix. ,,ara Serevna ...”
g
gamoslvaÁ –ix.,,suli wmidisa mamisagan yofa ara SeqmniT, arca dabadebiT ...”
ganuxrwnelad 2
ganyofa arsebisa – ix. ,,arca ganyofa arsebisa”
ganSoreba – ix. ,,sruliad ganSoreba”
ganSjad – ix. ,,moslva yofad ganSjad...”
ganÃorcielebisa mtkice sarwmunoeba yofa – ix. ,,uflisa da RmrTisa da
macxovrisa Cuenisa ...”
gina
gina ukuanasknelisa – ix. ,,amas samebasa Sina aravisa yofa pirvelisa, ...”
guamovnebaÁ – ix. ,,ara Serevna guamovnebisa”
guamovnebaÁ mamisaÁ – ix. ,,sxua yofa guamovnebisa mamisa”
257
guamovnebaTa saukuno yofa da swor – ix. ,,yovliTurT samTave amaT
guamovnebaTa ...”
guamovnebisa RmerTad da uflad aRsarebaÁ – ix. ,,TiToeulad TÂToeulisa
guamovnebisa RmerTad ...”
guamovnebisaÁTa – ix. ,,SeerTebiTa ...”
d
dabadebul, arca Sobil – ix. ,,mamisa aravisgan Seqmnul yofa, arca
dabadebul, arca Sobil”
dabadebiT, aramed SobiT – ix.,,Zisa mamisagan mxoloÁsa yofa ara Seqmnil, ...”
dabadebiT, arca SobiT, aramed gamoslviT – ix. ,,suli wmidisa mamisagan
yofa ...”
dabadebulni – ix. ,,ara samni dabadebulni”
damarxva 2
daubadebeli arsebisagan mamisa - ix. ,,RmerTi daubadebeli ...“
daubadebeli – ix. ,,erTi daubadebeli”
daubadebeli mamaÁ 7
daubadebeli suli wmidaÁ 7
daubadebeli Ze 7
dacva 32 1.
dajdoma marjueniT 30 1. 2. 3.
dedaÁ – ix. ,,kaci xiluli arsebisagan dedisa”
dideba – ix. ,,samebisa erTarsebiT da erTarsebisa samebiT dideba“
didebaÁ – ix. ,,swori didebaÁ“
didebismetyueleba – ix. ,,nebeba cxorebisa wmidisa samebisaTÂs ...“
didebulebaÁ da saukunoÁ – ix. ,,swori didebulebaÁ da saukunoÁ“
didi 18
e
258
egreviTarive 2. 6.
egreTve 21 1.
erT kac yofa - ix. ,,sulisa sityÂrisa da ...“
erT qriste yofa – ix. ,,RmrTisa da kacisa ...“
erT yofa – ix. ,,RmrTeebisa mamisa da Zisa da wmidisa sulisa erT yofa“
erT yofa mamisa 17
erT yofa qristesa 26 1. 2. 3.
erTarsebiT da erTarsebisa samebiT dideba – ix. ,,samebisa erTarsebiT ...“
erTarsebisa samebiT dideba – ix. ,,samebisa erTarsebiT ...“
erTi daubadebeli 7
erTi iesu qriste 27
erTi meufebaÁ 5
erTi saukunoÁ – ix. ,,aramed erTi saukunoÁ”
erTi suli wmidaÁ 17
erTi ufali 12
erTi RmerTi 11
erTi RmerTi samebiT 3
erTi yovladZlieri 10
erTi yovlisa mpyrobeli 8
erTi Ze 17
erTi ZlierebaÁ 5
erTi ÃelmwifebaÁ 5
ese ukue 32
esreT
esreT didebismetyueleba – ix. ,,nebeba cxorebisa wmidisa samebisaTÂs ...”
esreT yovliTurT 19
259
v
ver Zal-deba – ix. ,,cxorebisa ver ...“
viTari 6
viTarmed 22
viTarca 13
viTarca zemoTqumul yofa 19
vinaÁTgan 30 1. 3.
vinme 32 1. 2.
vneba Cuenisa cxorebisaTÂs 29 1.
z
zeda Sobili – ix. ,,queyanasa zeda Sobili“
zemoTqumul yofa – ix. ,,viTarca zemoTqumul yofa“
zecad – ix. ,,amaRleba zecad“
T
Tavs –deba – ix. ,,samTa RmerTTa da samTa ufalTa ...“
TiToeulad TÂToeulisa guamovnebisa RmerTad da uflad aRsareba 13
TÂToeulisa guamovnebisa RmerTad da uflad aRsarebaÁ – ix. ,,TiToeulad
TÂToeulisa guamovnebisa ..“
260
Tquma – ix. ,,WeSmaritad qristianobad Tquma“
i
iesu qriste – ix. ,,erTi iesu qriste“
iesu qriste, Ze RmrTisaÁ – ix. ,,ufali Cueni iesu qriste, Ze RmrTisaÁ”
iesu qristes ganÃorcielebisa mtkice sarwmunoeba yofa – ix. ,,uflisa da
RmrTisa da macxovrisa Cuenisa ...”
k
keTil qmna 31 1.
kac yofa – ix. ,,sulisa sityÂrisa da ...“; ,,RmerT da kac yofa”
kacebiTa – ix. ,,umrwemesi mamisa ...“
kacTa aRdgoma ÃorciTa – ix. ,,yovelTa kacTa…...“
kaci – ix. ,,sruli RmerTi...“; ,,RmerTi da kaci“
kaci WeSmariti 26 4.
kaci xiluli arsebisagan dedisa 23 1. 3.
kacisa erT qristed yofa – ix. ,,RmrTisa da kacisa...“
kacobrivisa – ix. ,,Ãorcisagan ...“
kualad 30
m
maTTaTÂs – ix. ,,sityÂsa micemad...“
mamaÁ 6 ix. ,,ara samni mamani“, ,,daubadebeli mamaÁ“, ,,erTyofa
mamisa“, ,,saukunoÁ mamaÁ“, ,,sxuayofa guamovnebisa mamisa“, ,,ufali mamaÁ“, ,,RmrTi
daubadebeli...“; ,,RmerTi mamaÁ“, ,,yovladZlieri mamaÁ“, ,,yovlisa mpyrobeli mamaÁ“
mamaÁ yovlisa mpyrobeli – ix. ,,RmerTi da mamaÁ..“
mamisa aravisgan Seqmnul yofa, arca dabadebul, arca Sobil 14
261
mamisa da Zisa da wmidisa sulisa erT yofa – ix. ,,RmrTeebisa mamisa da Zisa
da wmidisa sulisa erT yofa“
mamisa kacebiTa – ix. ,, umrwemesi mamisa kacebiTa“
mamisa RmrTeebiTa – ix. ,,swori mamisa...“
mamisagan mxoloÁsa yofa ara Seqmnil, arca dabadebiT, aramed SobiT – ix.
,,Zisa mamisagan mxoloÁsa yofa ara Seqmnil ..“
mamisagan yofa ara SeqmniT, arca dabadebiT, arca sobiT, aramed gamoslviT
– ix. ,,suli wmidisa mamisagan yofa ara SeqmniT, arca
dabadebiT, arca SobiT, ...“
marTali sarwmunoebaÁ 1; 22
marTali sarwmunoebaÁ 32 1,2,3,4
marjueniT – ix. ,,dajdoma marjueniT”
macxovrisa Cuenisa iesu qristes ganÃorcielebisa mtkice sarwmunoeba yofa
– ix. ,,uflisa da RmrTisa da macxovrisa Cuenisa iesu
qristes ganÃorcielebisa ..”
meufebaÁ – ix. erTi meufebaÁ”
micemad saqmeTa maTTaTÂs - ix. ,,sityÂsa micemad...“
mkudari 30 1,2,3,4,
mkudreTiT – ix. ,,aRdgoma ...“
momaval yofa ganSjad 30 1
moslvisa – ix. ,,romlisa ...“ 31
mociqulni – ix. ,,wmidaÁ mociqulni“
mpyrobeli – ix. ,,erTi yovlisa mpyrobeli”; RmerTi da mamaÁ yovlisa
mpyrobeli“; ,,yovlisa mpyrobeli mamaÁ”
mpyrobeli suli – ix. ,,yovlisa mpyrobeli suli”
mpyrobeli Ze – ix. ,,yovlisa mpyrobeli Ze”
262
msaxureba 3
mtkice sarwmunoeba yofa – ix. ,,uflisa da RmrTisa da macxovrisa Cuenisa
iesu qristes ganÃorcielebisa ...”
mcire 18
mxoloÁsa yofa ara Seqmnil, arca dabadebiT, arca SobiT – ix. ,,Zisa
mamisagan mxoloÁsa ...”
n
nebeba 1
nebeba cxorebisa wmidisa samebisaTÂs, esreT didebismetyueleba 20
o
orni – ix. ,,ara orni“
p
pirvelisa, gina ukuanasknelisa – ix. amas samebasa Sina aravisa yofa ...”
pirvelsaukuneTa ... Sobili 23 1. 3.
pirvel yovlisa 1
r
263
romelTa 31 1. 2. 3. 4.
romeli ese 32 1. 2. 3. 4.
romelman 29 1.
romlisa moslvisa 31 1.
rwmena da aRiareba 20
s
samebaÁ erTarsebiT 3
samebaÁ, esreT didebismetyueleba – ix. ,,nebeba cxorebisa wmidisa
samebisaTÂs, esreT ...”
samebasa Sina aravisa yofa pirvelisa, gina ukuanasknelisa – ix. ,,amas
samebasa Sina aravisa yofa...”
samebiT – ix. ,,erTi RmerTi samebiT”
samebiT dideba – ix. ,,samebisa erTarsebiT da erTarsebisa samebiT dideba”
samebisa erTarsebiT da erTarsebisa samebiT dideba 19
samTa ufalTa Tqumisa ara Tavs–deba – ix. ,,samTa RmerTTa da samTa
ufalTa Tqumisa ...“
samTa RmerTTa da samTa ufalTa Tqumisa ara Tavs-deba 13
samTave amaT guamovnebaTa saukuno yofa da swor – ix. ,,yovliTurT samTave
amaT guamovnebaTa ..“
samni dabadebulni – ix. ,,ara samni dabadebulni“
samni mamani – ix. ara samni mamani“
samni saukunoni – ix. ,,ara samni saukunoni“
samni suli wmidani – ix. ,,ara samni suli wmidani“
samni ufalni – ix. ,,ara samni ufalni“
264
samni RmerTni – ix. ,, ara samni RmerTni“
samni yovladZlierni – ix. ,,ara samni yovladZlierni“
samni yovlisa mpyrobelni – ix. ,,ara samni yovlisa mpyrobelni“
samni Zeni – ix. ,,ara samni Zeni“
sarwmunoeba yofa – ix. ,,uflisa da rmrTisa da macxovrisa Cuenisa ...“
sarwmunoebaÁ – ix. ,,marTali sarwmunoebaÁ“
saqmeTa maTTaTÂs - ,,sityÂsa micemad ... “
saukuno yofa da swor – ix. ,,yovliTurT samTave amaT guamovnebaTa saukuno
yofa da swor“
saukuno cxorebaÁ - ix. ,,jer yofa Cuenda saukunoÁsa cxorebisa“
saukunoÁ – ix. ,,aramed erTi saukunoÁ”; ,,swori didebulebaÁ da saukunoÁ“;
cecxlsa...“; ,,warslva cxorebasa... “
saukunoÁ mamaÁ 9
saukunoÁ suli wmidaÁ 9
saukuno Ze 9
saukunoni – ix. ,,ara samni saukunoni“
sityÂrisa – ix. ,,sulisagan ...“
sityÂrisa da ÃorcTasa erT kac yofa – ix. ,,sulisa ... “
sityÂsa micemad saqmeTa maTTaTÂs 31 1.
4.
sruli kaci – ix. ,,sruli RmerTi ...“
sruli RmerTi da sruli kaci 24 1. 3.
sruliad ganSoreba 13
suli wmidaÁ 6 ix. ,,ara samni suli wmidani”;
,,daubadebeli suli wmidaÁ”; ,,erTi suli wmidaÁ”; ,,saukunoÁ
suli wmidaÁ”; ,,sxua yofa sulisa wmidisa”; ,, ufali suli
wmidaÁ”; ,,RmerTi suli wmidaÁ”; ,,yovladZlieri suli
wmidaÁ”; ,,yovlisa mpyrobeli suli wmidaÁ”
suli wmidisa mamisagan yofa ara SeqmniT, arca dabadebiT, arca SobiT,
aramed gamoslviT 16
265
suli wmidisa erT yofa – ix. ,,RmrTeebisa mamisa da Zisa da wmidisa
sulisa...“
sulisa sityÂrisa da ÃorcTasa erT kac yofa 28
1.
sulisagan sityÂrisa 24 1. 2. 3. 4.
sxua yofa guamovnebisa mamisa 4
sxua yofa sulisa wmidisaÁ 4
sxua yofa Zisa 4
swori didebaÁ 5
swor – ix. ,,yovliTurT samTave amaT guamovnebaTa saukuno yofa da swor“
swori didebulebaÁ da saukunoÁ 5
swori mamisa RmrTeebiTa 25
u
ubiwod 32
ueWuelad 1
266
ukanaÁsknelTa JamTa 23
ukuanaskneli – ix. ,, samebasa Sina aravisa yofa gina pirvelisa ...”
ukue – ix. ,,ese ukue“
umrwemesi mamisa kacebiTa 25
ufalTa Tqumisa ara Tavs-deba – ix. ,,samTa RmerTTa da samTa ufalTa ..“
ufali mamaÁ 12
ufali suli wmidaÁ 12
ufali Ze 12
ufalni – ix. ,,ara samni ufalni“
uflad aRsarebaÁ – ix. ,,TiToeulad TÂTeulisa guamovnebisa ...”
uflisa da RmrTisa da macxovrisa Cuenisa iesu qristes ganÃorcielebisa
mtkice sarwmunoeba yofa 21
q
qmna – ix. ,,keTil qmna“
qoneba 1
qriste – ix. ,,erT yofa qristesa”
qriste, Ze RmrTisaÁ – ix. ,,ufali Cueni iesu qriste, Ze RmrTisaÁ”
qristes ganÃorcielebisa mtkice sarwmunoeba yofa – ix. ,,uflisa da
RmrTisa da macxovrisa Cuenisa ...”
qriste yofa – ix. ,,RmrTisa da kacisa erT qriste ...“
qristesa ara Secvla Ãorcad 27 1.
qristianobad Tquma – ix. ,,WeSmaritad qristianobad Tquma”
267
queyanasa zeda Sobili 23 1.
R
RmerT da kac yofa 22
RmerTad da uflad aRsarebaÁ –ix.,,TiToeulad TÂToeulisa guamovnebisa ...“
RmerTTa da samTa ufalTa Tqumisa ara Tavs-deba – ix. ,,samTa RmerTTa da
samTa ufalTa ...“
RmerTi – ix. ,,amaRleba RmrTisa“; ,,ara samni RmerTni“; ,,erTi RmerTi”;
,,ufali Cueni iesu qriste, Ze RmrTisaÁ“‘ ,,WeSmarit yofa...“
RmerTi da kaci 26 1.
RmerTi da mamaÁ yovlisa mpyrobeli 30 1.
RmerTi da sruli kaci – ix. ,,sruli RmerTi ...”
RmerTi daubadebeli arsebisagan mamisa 23
1.
RmerTi samebiT – ix. ,,erTi RmerTi samebiT“
RmerTi mamaÁ 11
RmerTi suli wmidaÁ 11
RmerTi Ze 11
RmrTeebaÁ – ix. ,,swori mamisa RmrTeebiTa”
RmrTeebisa mamisa da Zisa da wmidisa sulisa erTyofa 5
RmrTisa da kacisa erT qriste yofa 28 1.
RmrTisa da macxovrisa Cuenisa iesu qristes ganÃorcielebisa mtkice
268
sarwmunoeba yofa – ix. ,,uflisa da RmrTisa da
macxovrisa Cuenisa iesu qristes ganÃorcielebisa ...“
y
yovelTa kacTa aRdgoma ÃorciTa 31
1.
yovladZlieri – ix. ,,erTi yovladZlieri“
yovladZlieri mamaÁ 10
yovladZlieri suli wmidaÁ 10
yovladZlieri Ze 10
yovladZlierni – ix. ,,ara samni yovladZlierni“
yovliTurT – 28 1 2. 3.
ix. ,,esreT yovliTurT“
yovliTurT amaT samTa guamovnebaTa saukuno yofa da swor 18
yovlisa – ix. ,,pirvel yovlisa“
yovlisa mpyrobeli – ix. ,,erTi yovlisa mpyrobeli“; ,,RmerTi da mamaÁ ...“
yovlisa mpyrobeli mamaÁ 8
yovlisa mpyrobeli suli wmidaÁ 8
yovlisa mpyrobeli Ze 8
yovlisa mpyrobelni – ix. ,,ara samni yovlisa mpyrobelni“
yofa 3; 6; 18 ix. ,,viTarca zemoTqumul yofa“; ,,sulisa sityÂrisa
...“; ,,uflisa da RmrTisa da macxovrisa Cuenisa iesu qristes ...“;
269
,,RmerT da kac yofa“ ,,RmrTisa da kacisa erT ...“; ,,jer yofa...“
yofa ara SeqmniT, arca dabadebiT, arca SobiT, aramed gamoslviT – ix.
,,suli wmidisa mamisagan yofa ara SeqmniT ...“
yofa ara Seqmnil, arca dabadebiT, aramed SobiT – ix. ,,Zisa mamisagan
mxoloÁsa yofa ...”
yofa ganSjad – ix. ,,moslva yofa ganSjad”
yofa da swor – ix. ,,yovliTurT samTave amaT guamovnebaTa saukuno yofa ...”
yofa pirvelisa, gina ukuanasknelisa –ix.,,amas samebasa Sina aravisa yofa ...”
yofa qristesa – ix. ,,erT yofa qristesa”
yofa RmrTisa – ix. ,,yofa RmrTisa ...…”
S
SeerTebiTa guamovnebisaÁTa 28 1.
Serevna guamovnebisa – ix. ,,ara Serevna guamovnebisa”
SerevniTa bunebaTaÁTa – ix. ,,ara SerevniTa ...”
Seuginebelad 2
Seuginebelad 32 1, 2, 3
SeqmniT, arca dabadebiT, arca SobiT, aramed gamoslviT – ix. ,,suli
wmidisa mamisagan yofa ara SeqmniT ...”
Seqmnil, arca dabadebiT, aramed SobiT – ix. ,,Zisa mamisagan mxoloÁsa yofa
ara Seqmnil ...”
Seqmnul yofa, arca dabadebul, arca Sobil – ix. ,,mamisa aravisgan Seqmnul
yofa, arca dabadebul ...”
Secvla Ãorcad – ix. ..ara Secvla ...”
STaÃdoma jojoxeTad 29 1. 2.
Sina aravisa yofa pirvelisa, gina ukuanasknelisa – ix. ,,amas samebasa Sina
aravisa yofa pirvelisa, ...”
SobiT – ix. ,,Zisa mamisagan mxoloÁsa yofa ara Seqmnil ...”
SobiT, aramed gamoslviT – ix. ,,suli wmidisa mamisagan yofa ara SeqmniT,
arca dabadebiT ...”
270
Sobil – ix. ,,mamisa aravisgan Seqmnul yofa, arca dabadebul ...”
Sobili – ix. ,,pirvelsaukuneTa ...”; ,, queyanasa zeda Sobili”
C
Cuenda – ix. ,,jer yofa ...”
Cuenda saukunoÁsa cxorebisa – ix. ,,jer yofa Cuenda saukunoÁsa cxorebisa”
Cueni iesu qriste, Ze RmrTisaÁ – ix. ,,ufali Cueni iesu qriste, Ze RmrTisaÁ”
Cuenisa – ix. ,,cxorebisaTÂs Cuenisa”
Cuenisa iesu qristes ganÃorcielebisa mtkice sarwmunoeba yofa – ix.
,,uflisa da RmrTisa da macxovrisa Cuenisa ...”
Cuenisa cxorebisaTÂs – ix. ,,vneba Cuenisa ...“
c
cecxlsa saukunesa 31 1.
cxorebaÁ 1 ix. ,,Cuenisa cxorebisaTÂs“; ,,jer yofa
Cuenda saukunoÁsa cxorebisa“
cxorebaÁ saukunoÁ – ix. ,,warslva cxorebasa saukunosa“
cxorebaÁ wmidisa samebisaTÂs, esreT didebismetyuelebaÁ – ix. ,,nebeba
cxorebisa wmidisa samebisaTÂs ...“
cxorebisa ver Zal-deba 1.
cxorebisaTÂs – ix. ,,vneba Cuenisa ...”
cxorebisaTÂs Cuenisa 23
cxoveli 30 1,2,3,4
Z
271
Zal-deba – ix. ,,cxorebisa ver... “
Ze 6 ix. ,,daubadebeli Ze“; ,,erTi Ze“; ,,saukunoÁ Ze“; ,,sxua
yofa Zisa“; ,,ufali Ze“; ,,RmerTi Ze“; ,,yovladZlieri Ze“;
,,yovlisa mpyrobeli Ze“; ,,ara samni Zeni“
Ze RmrTisaÁ – ix. ,,ufali Cueni iesu qriste, Ze RmrTisa“
Zisa da sulisa wmidisa erT yofa – ix. ,,RmrTeebisa mamisa da Zisa da
wmidisa wmidisa sulisa erT yofa“
Zisa mamisagan mxoloÁsa yofa ara Seqmnil, arca dabadebiT, aramed SobiT 15
ZlierebaÁ – ix. ,,erTi ZlierebaÁ”
w
warslva cxorebasa saukunesa 31
1.
warwymeda 2
wmidaÁ samebaÁ, esreT didebismetyuelebaÁ – ix. ,,nebeba cxorebisa wmidisa
samebisaTÂs ...”
wmidad 32
wmidaÁ mociqulni 32
W
272
WeSmaritad qristianobad Tquma 13
WeSmaritad yofa RmrTisa 26 4.
WeSmariti – ix. ,,kaci WeSmariti”
x
xiluli arsebisagan dedisa – ix. ,,kaci xiluli ...“
xolo 1 2
j
jer yofa Cuenda 21 1. 2. 3. 4.
jojoxeTad – ix. ,,STaÃdoma jojoxeTad“
Ã
Ãorcisagan kacobrivisa 24 1. 2. 3. 4.
Ãorcad – ix. ,,qristesa ara Secvla...”
ÃorciTa – ix. yovelTa kacTa aRdgoma...“
ÃorcTasa erT kac yofa – ix. ,,sulisa sityÂrisa ..."……
imis gamo, rom SeiZleba dainteresebuli kompetenturi pirisaTvis mocemuli
ZvelberZnuli originalis teqstologiuri tendenciebi ufro saintereso yofiliyo,
Cven gadavwyviteT Targmanis terminebis berZnuli Sesatyvisobebi ucvleli saxiT
gadmogvetana.
273
xelnaweris aRweriloba: A-627, qaRaldi, 15/16, tyavgadakruli, 416f.,
bolo aklia, mxedruli, 1758-60 ww-Si
mzeWabuk orbelianis mier.
anastasi sanatrelisa patriaxisa didisa antioqisa, da kirile aleqsandrielisa,
ganweseba sarwmunoebisa da kiTxva-migeba RmrTismetyvelebisaTÂs
(6v) kiTxva: romlisa sarwmunoebisa xar? 1.1
migeba: qristiane var. 1.2
kiTxva: raÁ ars qristeane? 2.1
migeba: romelica RmrTisa Tana, da marTlmorwmuneobiT cxondebis, da keTil
saxed(7r) iqcevis. 2.2
kiTxva: RmrTismetyvelebisaTÂs raodensa bunebasa aRiareb? 3.1
migeba: erTsa bunebasa aRÂareb. 3.2
kiTxva: romelsa? 4.1
migeba: RTaebisasa. 4.2
kiTxva: raÁ ars RmerTi? 5.1
migeba: RmerTi ars arseba umizezo da mizezi yovelTa. ese igi ars yovladZlieri
da yovlisa SemZlebeli da yovlisa mizezisa da bunebisa da uzeSTaes bunebisa.
5.2
kiTxva: viTar icnobebis mama Zisagan? 6.1
migeba: gvamovnebiTa, Ânadgan mama ars uSobeli. 6.2
kiTxva: viTar icnobebis Ze mamisagan? 7.1
migebaÁ: gvamovnebisaebr, Ânadgan Ze ars Sobili. 7.2
kiTxva: ÂTar icnobebisa suliwmida mamisa da Zisagan. 8.1
274
migeba: gvamobnebr, Ânadgan(7r) ars gamomavali. 8.2
kiTxva: viTar grwams? 9.1
migeba: mrwams erTi RmerTi mama da erTi RmerTi misgan Sobili Ze da erTi RmerTi
suli wminda mamisagan gamomavali. 9.2
kiTxva: raÁ ars arseba? 10.1
migebaÁ: arseba ars TÂT TaÂT TÂsiT myof, da ara moqene sxÂsa Semtkicebisa. 10.2
kiTxva: raodensa gvamovnebasa aRiareb RTaebisaTÂs? 11.1
migeba: samsa aRÂareb gvamovnebasa, mamisa da Zisa da sulisa wmidisasa. 11.1
kiTxva: raÁ ars gvamovneba? 12.1
migeba: pireba Tanaarsi, xati bunebisa, xolo pirebaTa vityÂT RmrTisaTÂs
usxeuloTa da uferoTa. 12.2
kiTxva: raÁ ars ganTÂseba TiTeulisa samTa maT gvamovnebaTa da SeerTeba? 13.1
(8r)migeba: ganTÂseba ars mamisa uSobeloba, da Zisa Sobileba, da sulisa wmidisa
gamomavloba, xolo SeerTeba maT RTaeba da meufeba. 13.2
kiTxva: qristes ganÃorcielebisa gangebisaTÂs raodenTa bunebaTa aRiareb? 14.1
migeba: orTa bunebaTa aRÂareb, erTsa mas RmrTaebisasa da meoresa kacebisasa. 14.2
kiTxva: raÁ ars neba RmrTisa? 15.1
migeba: neba RTisa ars, romelman ganwmidna keTrovani, xolo jer uCns uwyebad
Cuendaca qristesa nebisa misisa, da saqmic mis saRmTosa, ÂTar igi keTrovansa mas
rqva, mnebavs, ganwmideni. 15.2
kiTxva: raÁ ars saRmTo saqme? 16.1
migeba: ese ars(8v) saRmTo, rameTu yovelTa kacTa nebavs cxoreba da mecnierebasa
WeSmaritebisasa misvla. 16.2
kiTxva: raÁ ars neba kacebisa? 17.1
migebaÁ: neba kacebisa ars, romelman iTxova smad, viTarca igi jvarsa zeda. 17.2
kiTxva: ra ars saqme kacobriv? 18.1
migeba: kacobriv saqme ars, romeli Âdoda gzaTa da dasvra da sxvani msgavsni
amisni. 18.2
kiTxva: raodensa gvamovnebasa aRiareb ganÃorcielebisaTÂs? 19.1
migeba: erTsa gvamovnebasa aRÂareb, rameTu igive erTi ars Ze RmrTisa da Ze
qalwulisa. 19.2
kiTxva: viTar eziarebis Ze mamasa da sulsa wmidasa? 20.1
275
migeba: ziar ukve maTda ars Ze samRToTa bunebiTa, Ânadgan sruli RmerTi ars.
20.2
kiTxva: ÂTari(9r)Ta ziarebiTa eziarebis kacTa? 21.1
migebaÁ: bunebiTa miT gvamovnebisa misisaTa, Ânadgan da kacica ars sruli. 21.2
kiTxva: rasaTÂs ganÃorcielda Ze da ara mama, ginaTu suli wminda. 22.1
migeba: raTa daicvas man TÂTeba igi gvamovnebisa TÂsisa da raTa iyos igi viTarca
caTa Sina Zed da egrweTve Zed qveyanasaca zeda, amin. 22.2
xelnaweris aRweriloba: s- 2406, XVIII , 90 f., 10,5/16, qaRaldi,
tyavgadakruli tvifruli yda, mxedruli,
dawerilia timoTe gabaSvilis xeliT,
asoebi mTavruli, saTaurebi nusxa-xucuriT,
singuriT, I Tavs aklia, dauwerelia mTeli
rigi furclebisa.
misive wmidisa mamisa Cuenisa anastasi patriarqisa antioqisa sityuaÁ kiTxva-
migebiTi saRmrTosa gulisÃmisyofisaTÂs
kiTxva: vin dagbada Sen? 1.1
migebaÁ: RmerTman dambada me. 1.2
kiTxva: vin ars RmerTi? 2.1
migebaÁ: ese ars RmerTi, Cveni dambadebeli, romelman Seqmna cani da qveyana da ars
mfarvel da meurne, ÂTarca TviT ufali, dampyrobeli arsTa. 2.2
kiTxva: rasaTÂs dagvbada, anu rasaTÂs gvfaravs Cuen? 3.1
migebaÁ: amisTvis, raTa vicnobde dabadebulTa mier dambadebelsa, miyuardes da
vmsaxurebde sofelsa amas da saukunosa mas(122v) da amisTÂs sasufevelisa mkÂdrad
gamovSCndebode. 3.2
kiTxva: RmerTsa Cvenebriv anagebi da gvari aqvs anu ara? 4.1
276
migebaÁ: ara, aramed erTi raÁme ucxo dsa sxeulmiuRebeli univTo wmida suli ars.
4.2
kiTxva: sada ars RmerTi? 5.1
migebaÁ: caTa Sina da qveyanasa zeda da yovelTa alagTa Sina da aRmavsebeli
yovlisave. 5.2
kiTxva: rasaTÂs umetesad caTa Sina ÂtyÂT RmerTsa? 6.1
migebaÁ: amisTÂs, rameTu caTa Sina cxadad ixilvebis wmidaTa angelozTagan. 6.2
kiTxva: raodenad iTqmin RmerTi? 7.1
migebaÁ: erTad iTqmis RmerTi, rameTu ese aRÂarebi WeSmarit ars, aramed Ândgan
cxovel ars RmerTi sityvisa mqonebeli da sulisa wmidisa, amisTvis (123r)
samgvamovnad aRirebis wmida sameba. 7.2
kiTxva: ukeTu sami gvari ars, rasaTvis sami erTi RmerTi ars da ara samnive? 8.1
migebaÁ: amisTvis, rameTu aqvs erTi buneba RvTaebrivi. 8.2
kiTxva: romel ars ufroÁs, mama, anu Ze, anu suli wmida? 9.1
migebaÁ: rameTu ara ars maT Soris ufros-umcrosoba, amisTvis, rameTu samnive
gvamni urTierTs Soris datevnili arian, RTaebrniv gvamni igi saukuneni. 9.2
kiTxva: romelTa uZlieres ÂtyÂT, anu romelTa ubrZnes, anu romelTa umetes
sexier? 10.1
migebaÁ: ese gvamni wmidisa samebisani, samni yovelsave Sina sisrulesa, Tanaswor
arian da ara ars maT Soris gansxvaveba. 10.2
kiTxva: samTa RTaebrivTa gvamTagan, romeli gvami(123v)gankacna? 11.1
migebaÁ: meore gvami, romel ars Ze. 11.2
kiTxvaÁ: raÁme hyo gankacebiTa? 12.1
migebaÁ: miiRo suli da Ãorcni kacobrivni da yovliTave kac iqmna, TÂnier
codvisa. 12.2
kiTxva: visgan miiRo? 13.1
migebaÁ: ubiwosa qalwulisa mariamisgan da RvTismSobelisa, sulisa mier wmidisa.
13.2
kiTxva: vin iyo qalwuli mariam? 14.1
migebaÁ: tomi winawarmetyuelisa daviTisi, romlisagan iSva ufali da ewoda ieso,
romeli iTargmanebis macxovari. 14.2
kiTxva: ganÃorcielebulsa Zesa RmrTisasa ra ewoda? 15.1
migebaÁ: ieso qriste, mÃsneli Cueni, Wesmariti RmerTi da WeSmariti kaci. 15.2
kiTxva: amas qristesa Sina RmrTaebac aris da kacebaca? 16.1
277
migebaÁ: he, WeSmaritad. amisTvis ori buneba, SeerTebuli RmrTisa da kacisa
miiRebis, da erTi bunebaca sityÂsa RmrTisa, ganÃorcielebuli, wmidisa
kirilesebr, gvamisa erTobisaTvis. 16.2
kiTxva: rasaTvis gankacna? 17.1
migebaÁ: raTa gviÃsnes sikvdilisa da jojoxeTisagan sikvdiliTa TvisiTa da Rirs
gvyos Sesvlad sasufevelad. 17.2
kiTxva: romelsa dResa gamoecxada ieso qriste mogvTa? 18.1
migebaÁ: ianvars eqvssa. 18.2
kiTxva: romelsa dResa naTels-iRo qristeman? 19.1
migebaÁ: mogvTa xilvisa Semdgomad ocdaaTisa wlisaman naTels-iRo kualad
ianvarsa eqvssa da amis Semdgomad saxareba sasufevelisa uqadaga, da jv(126)arsa
daemsWvala da aRdga mkvdreTiT da amaRlda zecas. 19.2
kiTxva: aw sadame ars ganÃorcielebuli ieso qriste? 20.1
migebaÁ: RTaebr yovelganve ars aRmavsebeli yovelTa da kacobriv zecas mjdomare
ars marjveniT mamisa, da qveyanasa zeda wmidasa Sina ziarebasa saidumloTasa. 20.2
kiTxvaÁ: raodenni welni aRasrulna queyanasa zedan? 21.1
migebaÁ: aRasrulna queyanasa zeda ocdaaTcameti weliwadi da sami Tve. 21.1
kiTxva: romelsa dResa damoekida jvarsa da mokvda? 22.1
migebaÁ: wmidasa da didsa paraskevsa. 22.2
kiTxva: raJams ieso qriste mokvda da uxrwneli gvami misi saflavad dadves
ganRTobili(127), suli misi sad warÃda? 23.1
migebaÁ: STaÃda ganRTobili jojoxeTad. 23.2
kiTxva: rasaTÂis STavida jojoxeTad? 24.1
migebaÁ: sulTaTÂis mamadmTavarTa da winawarmetyvelTa da marTalTa sulebisa,
romelTa hrwmenes maTda dasaxsnelad da romelnica tyve iyvnes eSmakisa mier. 24.2
kiTxva: ganRTobilman sulman qristesman meufeman jojoxeTsa Sina myofni yovelni
daixsna, anu ara yovelni? 25.1
migebaÁ:L ara, aramed morwmuneni da momlodneni qristes moslvisani 25.2
kiTxva: raJams sulman qristesman ganaTavisuflna jojoxeTiT sulni, amis
Semdgomad sad warÂida? 26.1
migebaÁ: TÂsTa ÃorcTave Soris miiqca, sada mdebare iyo wmida da uxrwneli gvami
misi (128) da kualad cxoveli, viTarca RmerTi, aRdga mkvdreTiT. 26.2
kiTxva: romelsa dResa aRdga? 27.1
278
migebaÁ: Semdgomad sikvdilisa mesamesa dResa aRdga ganTiad erTSabaTisa da
gamoecxada mariams da mociqulTa. 27.2
kiTxva: romelsa dResa amaRlda? 28.1
migebaÁ: aRdgomiTgan meormocesa dResa amaRlda da Semdgomad meaTisa dRisa sions
Sina gardamouvlina suli yovladwmida. 28.2
kiTxva: sityÂsa RmrTisa gardamoslva qalwulisa mariamisgan, ganÃorcieleba,
jvarcma, sikvdili da daflva nebsiT iyo Tu ara? 29.1
migebaÁ: he, nebsiT iyvnes eseni, rameTu Tavs isxna saxierebiT kacTmoyvarebisaTvis
da saRmrToTa ÃorcTa miuSvebda bunebisa sjulTaebr. 29.2
kiTxva: aw amisaTÂs ÂwyiT sityvad da meored (129) moslvisaTa, cxadad movals ieso
qriste, anu ara? 30.1
migebaÁ: he, WeSmaritad cxadad momaval ars JamTa dasasrulTa gamoZiebad da
migebad TÂTeulTa saqmeTa, romelni qmnnes sofelsa Sina. 30.2
kiTxva: yovelnive ixilven kacobriv meufesa qristesa, anu ara? 31.1
migebaÁ: WeSmaritad ixilven gankacebulsa sityvasa RmrTisasa da TviTca miTve
ÃorciTa aRdgebian, romelni aqa emosnes da wardgebian SiSiTa didiTa winaSe
saydrisa qristesisa. 31.2
kiTxva: Semdgomad gansjisa sada warvlen? 32.1
migebaÁ: codvilni – jojoxeTad, cecxlad saukunod gamouÃsnelad, da marTalni
aRvlen saukunod sasufevelad da xilva pirisa RmrTisa exarebis. 32.2
kiTxva: meored moslvisa gansjisa samarTali (130) ÂnaTgan egreT ars marTalTaTÂs
da codvilTaTÂs, aw pirveli meored moslvisa sulTaTÂs gansja arsaa, anu ara?
33.1
migeba: ars WeSmaritad. raJams suli kacisa ganvals amier sofliT, ÂTarisaca
moqmed ars, egreT miegeba keTili, anu boroti, rameTu marTalni da Rirsni da
wmidani mswrafl sulTa sasufevelad aRvlen da meox arian CvenTvis da iTxoven
soflisaTvis mSÂdobasa, da romelTaca scodes, aramed miiqcen sinanulad da
aRuares suliersa moZRvarsa da aRTqma yves codvaTa maTTa da ganwesebuli
kanonica Seitkbes dadebuli moZRvrisagan, Sestirnes da mÃurvaled evedrnes
mowyalesa, xolo iwyes kanonisaca gulismodgined aRsruleba, garna Âdre kanonisa
aRsrulebadmde ewia sikudili (131) da ver uswro kanonisa srulad aRsrulebasa,
eseÂTarni myis sasufevelad ver aRvals, aramed aqeTgan wmidaTa eklesiaTa
vedrebiTa da wmidisa msxverplisa SewirÂTa mRvdelmTavaTagan da mRvdelTa TÂsTa
279
da megobarTa qvelissaqmiTa da glaxakTa xvaiSniTa da mravliTa kacTmoyvarebiTa
RmrTisaÁTa aRvals sasufevelad. 33.2
kiTxva: xolo romelTa SÂdni momakvdinebelni codvani scodes, anu sruliad, anu
moklebiT da eseni aRuarnes moZRvarsa da aRTqmanica yvnes, garna kualad maTve
codvaTa Sina aRerines da egeviTarTa ucnaurad SeemTxÂa sawyalobelad sikvdili?
34.1
migebaÁ: Äime, viTarca Tqva eseviTarTaTÂs winawarmetyvelman: sikvdili codvilTa
borot arso, igini mswrafl eSmakTa mier warisxmian da j(132)ojoxeTad bnelad
garesknelad miiweÂan, sadRa arRa ars gamoÃsna muniT da mieces saukunesa
satanjvelsa, romeli ganmzadebul ars eSmakisaTvis da angelozTa misTaTvis, sada
matli maTi ara moakldes da cecxli ara daSrtes, rameTu eseviTarTaTÂs
msxverplisa Sewirva da mRvdelTagan marTlmadidebelTa micvalebulTa Tana
moÃseneba mamaTagan ara gÂswavies, aramed dauteobT eseviTarTa ganusazRvrebelsa
mowyalebasa da kacTmoyvarebasa RvTisa Tana. 34.2
kiTxva: vinaTgan Zeman RmrTisaman jer-iCina jvarcma da sikvdili da daTxeva
sisxlisa kacTmoyvarebisaTvis, rasaTÂs yovelni qristianeni sasufevelsa ara
aRvlen? 35.1
migebaÁ: amisTÂs, rameTu ara yovelTa nebavs guliTa sasufeveli da ara moSiS
arian brZanebisa RmrT(133)isa, aramed Tvissa nebasa da eSmakis da soflis
moyvarebisa Sedgomil arian da amaT eseviTarTaTvis daeyenebian Sesvlad
sasufevelad. 35.2
kiTxvaÁ: romelni arian igini, romelnic dasjad da warsawymedelad miecemian? 36.1
migebaÁ: igini arian, romelnica RmerTsa mZimed Sescodeben da amisa Semdgomad
unanelad mokvdebian. 36.2
kiTxva: Tu raÁ ars warwymeda, gangÂmarte. 37.1
migebaÁ: ese ars ganvrdoma xilvisagan pirisa RmrTisa sasufevelad da jojoxeTs
eSmakisTana saukuno satanjveli. 37.2
kiTxva: raodensa Jamsa iyofebin satanjvelsa Sina? 38.1
migebaÁ: samaradiso da vidre ukuniTi ukunisamde. 38.2
kiTxvaÁ: romelnica jojoxeTsa warvlen, suliT warvlen anu ÃorciT? 39.1
migebaÁ: (134)Jamadmde meored moslvisa suliTa warvlen, xolo Jamsa meored
moslvisasa suliT da ÃorciT. 39.2
kiTxva: JamTa meored moslvisaTa yovelnive kacni swored aRdgebian, anu ara? 40.1
280
migebaÁ: yovelnive sworebiT aRvsdgebiT, aramed wmidani Svenierni iqmnebian da
didebulni, xolo codvilni duxWirni da dabnelebulni. 40.2
kiTxva: vinca RirsebiT gardavlis sofelsa RmrTisa saTnosa cxorebasa
aRasrulebs, igi samaradisod sad warvals? 41.1
migebaÁ: sasufevelsa aRvals da samaradisod ixilavs cxadad da yovelTa wmidaTa
Tana ixarebs. 41.2
kiTxvaÁ: vinca keTilsa qristianobasa Sina miicvaleba, suli misi sad warvals?
42.1
migebaÁ: ukueTu sad gardauÃdia Tavisisa codvaebis(135) vali kanoniTa: eseviTari
mswrafl aRvals sasufevelad da ukueTu TvisiTa codvaTa kanoni da sinanuli ver
aRusrulebia, da wadili aRsrulebisa hqonebia, da uwyia sinanulad da aRTqma
uqnia codvaTa da kanonisa aRsrulebadmde gardacvalebul ars, eseviTarni
RmrTisa mowyalebisa raÁsame alagsa imyofebian da hgiebs wyalobismoyvare RmerTi.
xolo aqeTgan wmidaTa eklesiaTa moxsenebiTa msxverplisa SewirÂTa da qveli
saqmiTa moyvasTaTa da megobarTaTa kualad mravali mowyaleba RmrTisa agebs
mamulisaTÂs sasufevelsa wmidaTa Tana. 42.2
kiTxva: sasufevelad aRusvlelobisaTvis sulisa viTari sinanuli aRasrulos
kacman soflad cxorebasa Tvisisa. 43.1
migebaÁ: mravali sakanono jer ars, raTa gardaiÃados satanjvelTa Ãor(136)cTaTa
qvelis saqmiTa da mowyalebiTa, marxÂTa da locviTa da Sendobisa miRebiTa. 43.2
kiTxva: rame unda yos kacman moSorebisaTvis sasufevelisa? 44.1
migebaÁ: ganSorveba codvaTagan da qmna keTilisa, viTarca Tqva
winawarmetyvelman:codva moÂZule da moÂZage, xolo sjuli Seni Seviyvare da amisa
Semdgomad mÃurvaled vedreba RmrTisa didisa simdabliTa. eseviTarni sasufevels
kualad sasoeben, viTarca iTqva, suli SemusrÂli da guli damdablebuli
RmerTman ara Seuracxyos. 44.2
kiTxva: raÁ ars codva? 45.1
migebaÁ: romelica saqme saZagel ars winaSe RmrTisa da ganamwarebs mas. 45.2
kiTxva: viTar iqms kaci codvasa? 46.1
migebaÁ: eseÂTarad: rameTu rasaca RmerTi ubrZanebs da amcnebs, mas ara hyofs da
romelsaca RmerTi daayenebs da (137) winaaRmdgom ars RmrTisa dam mas hyofs. 46.2
kiTxva: romeliTgan daayenebs RmerTi, anu ima codvasa ra ewodebis? 47.1
migebaÁ: saqmieri codva, ese igi ars gardamavlobaÁ Sjulisa. 47.2
kiTxva: raodenisa mizeziTa iqmnebis codva? 48.1
281
migebaÁ: samiTa amiT: fiqriTa, sityÂTa, saqmiTa. 48.2
kiTxva: sityÂT da saqmiT codva adÂlad iqmnebis, ese uwyi me, aramed fiqriTa ÂTar
iqmnebis, ese mauwye me. 49.1
migebaÁ: da ufrosad fiqriT iqmnebis codva, aramed ars orgvarad: pirvelad, raJams
inebebdes da swaddesa raÁme saqme da fiqrobdes mas(138); meored, raJams
mravalJams iwvarTnis da zedaÁszeda igemovnebdes avTa raTme fiqrTa. 49.2
kiTxva: raJams uneblieT boroti fiqri mouÃdes gulsa kacisasa da ara nebsiT
scodavs, anu ara? 50.1
migebaÁ: ukeTu mÃned ecados fiqrisa mis gansdevnasa, madlsa da Rvawlsaca didsa
moigebs, da ukeTu mcired daSÂres maTisa gandevnisaTvis,ese aRuaros moZRvarsa,
rametu aramÃne iyo maTisa gandevnisaTÂs. 50.2
kiTxva: romelni codvani arian winaaRmdgomni RmrTisani da Sesawuxebelni misni?
51.1
migebaÁ: rameTu arian didni momakvdinebelni codvani. 51.2
kiTxva: Tu rasa ewodebis momakvdinebeli codva? 52.1
migebaÁ: amas ewodeba, romelnica RmrTisagan gangvaSoreben da RmrTismoyvarebasa
ganÃd(139)ian Cvengan da es jojoxeTisa mkÂdrad gamogvaCenen. 52.2
kiTxva: romelni arian igi codvani, romelnica ara arian momakvdinebelni, aramed
mciredni. 53.1
migebaÁ: rameTu arian mciredni Sesandobelni codvani, sxvani ara momakvdinebelni,
vinaTgan mciredni codvani arian da Sesandobladca mciredni. 53.2
kiTxva: rasaTvis daSvres kaci maTs ganSorvebasa. 54.1
migebaÁ: WeSmaritad didad ganfrTxoba uÃms kacsa amaTisa gangdebisaTvis, amisTÂs,
rameTu RmrTisa sawyeni arian da ganmagrilebelni RmrTismoyvarebisani da
momamzadebelni codvaTa momakvdinebelTani. 54.2
kiTxva: raodenni Rvawlni da saTnoebani arian, romelnica samaradisod miegos
kacsa SoebisaTÂs sasufevelisa caTasa. 55.1
migebaÁ: (141)samni arian ese: saewmunoeba, sasoeba, siyvaruli. 55.2
kiTxva: raÁ ars sarwmunoeba? 56.1
migebaÁ: sarwmunoeba ars RmrTisagan momadlebuli brwyinvaleba sulisa Cvenisa,
romelica mtkiced jer ars rwmuneba, raodensaca wmida eklesia Cveni aRiarebs,
rameTu eklesiasa gamoucxada RmerTman saRmrToTa werilTa mier da araÂs
SeacTens, aramed nandÂl utyuar arian da ukeTu eWÂT da nacilad hgonebdes
sarwmunoebasa didad da momakvdinebelad Sescodebs RmerTsa. 56.2
282
kiTxva: raÁ ars saRmrTo werili? 57.1
migebaÁ: saRmrTo werilni arian, romelTaca samSÂnveli yovlisa mpyrobelisa
auw(141)yebs da aRawerinebs werilTa, romel ars Zveli werili-dabadeba, da axali
saxareba da samociqulo, rameTu eseni arian kanonni sarwmunoebisani. 57.2
kiTxva: ukeTu sruliad ver irwmunos kacman, raodenni saRToTa werilTa Sina ars
da eklesia aRiarebs, eseviTari daisjebis, anu ara? 58.1
migebaÁ: he, WeSmaritad, daisjeba eseÂTari, Ânca mciredsaca werilisa
sarwmunoebissa gardamaval iqmneba da anu aqvndes eWÂ raÁme, ese ekmarebis
warsawymedelad sulisa. 58.2
kiTxva: sasoebisaTÂs ityodi, Tu raÁme ars. 60.1
migebaÁ: sasoeba ars RmrTisagan miniWeba wyalobisa sasufevelisa micemisa da
imedebuloba dausrulebelisa didebisa da kualad niWi mosalodebelisa
wyalobisa, romelica aRgÂTqva da moveliT mas. 60.2
kiTxva: (142) romelni arian keTilni igi saqmeni, romelTaca RmrTisagan vsasoebT.
61.1
migebaÁ: saukunoni niWni keTilni da igini, romelnica migÂyvaneben cxovrebasa
saukunosa. 61.2
kiTxva: sasoeba rasaSi jer ars qonebad Cvenda, anu raodenni arian? 62.1
migebaÁ: oTxad ganvyofT: RTis yovlismpyrobelobasa Sina; mowyalebiT
kacTmoyvarebasa Sina; dausrulebelad saxierebasa Sina; Cvensa sasoebiT da
sarwmunoebiT cxovrebasa Sina. 62.2
kiTxva: amaT oTxTa sityvaTa Sina rasaTÂs gvaqvndes sarwmunoebiTi sasoeba? 63.1
migebaÁ: yovlismpyrobelobasa Sina amisTÂs, rameTu Zal-uc mocemad Cvenda(143);
saxierebasa Sina amisTÂs, keTilis momniWebel ars da mowyalebisaTvis esreT,
rameTu unebs wyaloba Cveni; da morwmuneobiT amisTÂs, rameTu mizeziT
sarwmunoebisaTa mogvaniWebs mowyalebaTa amaT. 63.2
kiTxva: Tu rasaTvis RmerTi mogvaniWebs saukunesa cxorebasa da nu aqa sofelsa
amas SegvZens keTilTa? 64.1
migebaÁ: iesos qristes satanjvelisa da sakÂrvelisa simdablisa madlisaTvis,
ÂnaTgan gvrwams da vsasoebT. 64.2
kiTxva: Tu keTilni saqmeni gvargeben Cven rasme? 65.1
migebaÁ: keTilni saqmeni didad SegÂweÂan amisTvis, rameTu misisa satanjvelisa
morwmune varT da vsasoebT da moveliT aRTqmulTa(144) maT keTilTa da
dausrulebelsa didebasa, keTilmoqmedebiTa CveniTa moÂgebTa misTvis samaradisod
283
mÃurvaliTa guliTa ÂlocÂdeT da SevsZendeT locvasaca sameufosa mamao Cvenosa.
65.2
kiTxva: raÁ ars siyvaruli? 66.1
migebaÁ: pirvelad siyuaruli RvTisa danergili gulsa Sina morwmuneTasa, ese ars
ux niWi da wyaloba RvTisa. jer ars raTa giyvardes RmerTi umetesad yovlisave,
raodeni ra Ãelgewifebis, yovliTa suliTa da ZaliTa SeniTa da siyvarulisaTvis
RvTisa moyvasica Seni Seiyvaro. 66.2
kiTxva: gamoacxade, Tu ÂTar gÂyvardes RmerTi. 67.1
migebaÁ: esreT, ÂTarmed RmerTi araTu mxolod sasufevelisa mocemisaTvis
gÂyvardes, mxolod romeli aRgÂTqva da zartexil-gÂyofs(145) jojoxeTisaTvis,
aramed jer ars Seyvarebad RvTisa dausrulebelisa saxierebisa misisaTvis. 67..2
kiTxva: viTar SeÂyvaroT RmerTi ufros yovlisa. 68.1
migeba: jer ars SeviyvaroT RmerTi ufros yovlisave da amisa Semdgomad ufros
Tavisganca Cvenisa da yovlisave, risica mqone varT, da gÂyvars umetesad. jer ars
aRirCios dateveba da moZulveba maTi, vidre dateveba siyvarulisa RvTisa,
Secodebisa misisa qmna. 68.2
kiTxva: vina ars moyvas Cvenda, romlisa siyvarulsa gÂbrZanebs? 69.1
migeba: igini arian, romelnica qristeaned iwodebian da ziar arian sarwnunoebisa
Cvenisa, saxe da xati RvTisa da SenTana aRmavali sasufevelad. 69.2
kiTxva: Tu ÂTar iTqmis, Seiyvaro moyvasi Seni, ÂTarca Tav Tvisi. 70.1
migeba: ese ars, viTarmed, raodenni SenTÂs ginebs keTili(146)sa daqme igi,
moyvasisaca genebos da raodenni arakeTilni saqmeni SenTvis ara genebos, igica
arca moyvasTaTvis genebos. 70.2
kiTxva: mterTaTvisca jer ars siyvaruli, anu ara? 71.1
migeba: he, WeSmaritad. mterica jer ars Seyvarebad, viTarca brZana ufalman:
giyvarden mterni Tqvenni da akurTxevdiT mwyevarTa TquenTa da ukeTu ara
miutevneT kacTa Secodebani maTni, arca mamaman Tqvenman migitevnes Secodebani
Tquenni. da rameTu moyvasTa da megobarTa da keTilismyofelTa CvenTaTvis
siyvaruli msoflio ars da araras sasyidelsa mogvcems Cven, xolo mterTa da
moZuleTaTÂs siyvaruli zegardmo da siyvarulisaTÂs RvTisa vyofT da ars
sasyidelisa da friadisa madlisa momniWebeli. 71.2
kiTxva: viTar vscnobdeT siyvarulsa RvTisa da m(147)oyvasTasa, WeSmaritad
gÂyvarsT Tu ara? 72.1
migeba: RvTisa da eklesiis brZanebis damarxÂTa vscnobT. 72.2
284
kiTxva: raodenni arian mcnebani RvTisani? 73.1
migeba: arian aTni:
me var ufali RmerTi Seni da ara icode sxva RmerTi TÂnier Cemsa.
ara hfuco saxeli RmrTisa Senisa.
daimarxe dRe kÂriake da dResaswauli.
pativ ec mamasa Sensa da dedasa Sensa.
ara kac kla.
ara iparo.
ara imruSo.
ara cili swamo da crud umowmo.
ara guli giTqmode colisa moyvasisa Senisasa.
ara imZlavro raodeni raÁ ars moyvasisa Senisa. 73.2
kiTxva: raodenni arian brZanebani eklesiisani da (148) romelni? 74.1
migeba: eqvsni arian da ese:
wmidasa kÂriakesa da saufloTa dReTa misvla eklesiad da mÃurvaled Sevrdoma
da dumiliT mosmena msxverplisa saidumlosa.
wmidaTa ormeocTa didTa marxvaTa dReTa Sina erTgzis Ãmeva sazrdelisa Ãmelisa
rasame da sxvaTa dReTa oTxSabaT-paraskevisaTa egreTve marxva, TÂnier aRdgomisa
Semdgomad ergasisTa dResaswaulisa, da sxvaTaca marxvaTa ganwesebulTaebr
marxÂsa pyroba.
ukeTu weliwadsa Sina mravalgzis moZRvarsa ar aRuaros oTxTa maT marxvaTa
weliwadisaTa, Tana-ac aRsareba codvaTa.
vnebaTa kÂriakesa didTa marxvaTasa Tanamdeb ars ziareba qristes saidumloTa.
uwesosa Jamsa ara qmna qorwilisa, ese igi ars qristes SobiTgan Âdre
naTlisRebadmde da orSabaTiT didmarxÂT, ÂdreT mas kÂriakedmde. 74..2
kiTxva: raodenni arian saufloni Zalni? 75.1
migeba: oTxni da eseni: sibrZne, simarTle, zomiereba, Zliereba. 75.2
kiTxva: raodenni arian mcnebani saxarebisani? 76.1
migeba: samni: nebsiT siglaxake, samaradiso ubiwoeba, WeSmariti morCileba. 76.2
kiTxva(150): raodenni arian niWni sulisa wmidisani? 77.1
migeba: SÂdni da eseni: sibrZe, gulisÃmismyofeloba, wvrTna, simÃne, mecniereba,
RmrTismsaxureba, SiSi RvTisa. 77.2
kiTxva: raodenni arian nayofni sulisa wmidisani? 78.1
285
migeba: aTormetni da eseni: siyvaruli, sixaruli, mSÂdoba, moTmineba, saxiereba,
sulgrZeleba, (151) simSÂde, sarwmunoeba, brwyinvaleba sulisa, qalwuleba,
mrgvliad Sewirva – ese igi ars yovlad da sruliad guliTa keTiliTa qmna
keTilisa saqmisa, patiosneba. 78.2
kiTxva: raodenni arian Ãorcielni keTilis moqmedebani? 79.1
migeba: SÂdni da eseni: Wmeva mSierTa, smeva mwyurvalTa, Semosa SiSvelTa, ucxoTa
Sewynareba, sneulTa moxilva, tyveTa da sapyrobileTa Sina nugeSiscema. 79.2
kiTxva: (152)raodenni arian sulierni keTilismoqmedebani? 80.1
migeba: eqvsni da eseni: eWÂT myofTa swavlebiT mxileba, umecarTa swavleba,
codÂlTa Serisxva, SecodebulTa Sendoba, WirT sulgrZelobiTa moTmena, vedreba
RvTisa cocxalTaTvis da micvalebulTa. 80.2
kiTxva: raodenni arian mterni kacTani? 81.1
migeba: samni – eSmaki, sofeli da Ãorci. 81.2
kiTxva: raodenni arian momakvdinebelni codvani? 82.1
migeba: SÂdni: ampartavneba, angareba, siZva, mrisxaneba, nayrovaneba, Suri, udebeba.
82.2
kiTxva: amaTni winaaRmdgomni keTilni raodenni da romelni arian? 83.1
migeba: simdable, mowyaleba, moTmineba, marxva, siyvaruli, simÃne, siwmide. 83.2
kiTxva: raodenni codvani arian winaaRmdgomni(154)sulisa wmidisani? 84.1
migeba: eqvsni da eseni: sasowarkveTileba, TÂnier keTilisa moqmedebisa da
borotTa dacadebisa sasoeba cxovnebisa TÂsisa, WeSmaritisa sarwmunoebisa
borotad cnoba, Suri sxvisa keTilsa zeda, myovar Jam dayovneba codvasa Sina,
sikvdili unanelad. 84.2
kiTxva: raodenni arian codvani eseÂTarni, romelni moaweven risxvasa RvTisasa
kacTa zeda? 85.1
migeba: oTxni da eseni: nebsiT kaciskvla, mamaTmavloba bunebisgaregani codvaÁ,
mZlavreba da usamarTloeba glaxakTa zeda, muSakTa sasyidlisa ara micema. 85.2
kiTxva: raodenTa jer ars Ãsenebad samaradisod? 86.1
migeba: oTxTa amaT: sikvdili, gankiTxva saSineli, jojoxeTad STaslva, samoTxiT
gamoÃveba.
xolo jer ars, raTa amaT oTxTa samaradisod iwvrTnides da zedasa zedan
suliersa moZRvarsa aRuarebdes, sakanonoTa gardiÃdides dauyovnebelad da
samaradisod ilocvides da ara mixedÂdes da ebaZvebodes borotTa ÂeTme kacTa da
maTTana cxovrebasa Tvissa Seusworebdes. 86.2
286
kiTxva: romelni arian igi codvani, romelTaTvis piri uflisa miiqcevis maTgan
ziarTa mas usjuloebisaTa? 87.1
migeba: xuTni da eseni: romelman sxvaTa aswavos qmna codvisa, romelsa sTndes
sxvisi codvani, romelman ara daayenos sxva codÂsqmnisagan, ukeTu Zal-edvas;
romeli TanaSemwe eqmnas codÂsa qmnasa zeda, romelman borotad qceva TÂsi sxvaTa
uCvenos. 87.2
kiTxva: ZaliTa CveniTa SemZlebel varT moSorvebasa codvaTagan da
keTilismoqmedebasa, anu ara? 88.1
migeba: he, Cven ZliT iqmnebis, aramed jer ars, raTa vevedrebodeT ufalsa, raTa
mogvaniWos Sewevna ganSorebad borotTa da migebad keTilisa, raTa mtkice
zegardmo madli moaniWos sulTa CvenTa, dabnelebuli suli Cveni ganabrwyinos da
madliT [Svil] RmrTisad da mkÂdr sasufevelisa gamogvaCinos, da gangvaSoros
saSineli m(157)axe eSmakisa - SÂdni igi momakvdinebelni codvani, raTa ara davSTeT
ganSorvebuli RmrTisagan da davetevneT Sewevnisagan misisa. 88.2
kiTxva: raodenni arian saidumloni qristes eklesiisani? 89.1
migeba: SÂdni nayofierni madlni zegardmoni:
pirvelad naTlisReba, rameTu ese, aramed mis ... misgan ganswmeds, aramed qristeane
hyofs; cxeba wmidisa mironisa, rameTu ese sruli qristeaned da cxebiT SÂl
sasufevelisad gamoaCinebs; ziareba saidumloTa qristesTa sulsa ganswmeds da
Zed sasufevelisad da ziarad uflisad warmoaCinebs; aRsareba ganmwmedel ars,
romeli vqmeniT Semdgomad naTlisRebisa da rameTu sabrÃeni eSmakisani amis mier
daiÃsnebian da oÃer iqmnebian da ars salbun Zlier wyl(158)ulebis codvaTa
CvenTasa; zeTisa kurTxeulisa wmidisa cxebasulisa sikvdilisagan iÃsnis da
moatyvebs Ãorcieladca simrTelesa; ÃelTdasxma saRmrTosa madlisagan Zlier-
hyofs sulsa, raTa mRvdelmoqmedebiTa TÂsiTa ganswmeddes suliTa wmidiTa sulTa
moqeneTaTa; qorwinebisa saidumlo madlsa aniWebs kacTa, raTa urTierTars mcvel
iyvnen borotisa da kualad sxmad SÂlTa, raTa aRzardon SiSsa Sina RmrTisas,
mSÂdobasa siyvarulsa da wessa qristeaneTasa. 89.2
kiTxva: saTxoveli Cveni ÂTar moÂRoT? 90.1
migeba: qenebiTa RmrTisagan, locviTa da vedrebiTa. 90.2
kiTxva: locva da vedreba vali ars, anu ara? 91.1
migeba: he, WeSmaritad, valid-ac ... lo(159)cva da vedreba. 91.2
kiTxva: samaradisod jer ars locva, anu ara? 92.1
287
migeba: meufe qriste ityÂs wmidasa saxarebasa Sina, maradis ilocevdiT da nu
dascxrebiT locÂsganao. 92.2
kiTxva: viTar vyoT, raJams gvenebos aRsruleba mcnebisa uflisa ? 93.1
migeba: jer ars, raTa saqmesa da sityvasa Cvensa sadidebelad RmrTisa ÂqmodeT da
gamoveZiebdeT, Tu dResa mas raodengzis vscTiT sityÂT anu saqmiT, raTa esreT
gamoZiebiTa aRuarebdeT dRiTidReTa codvaTa da ara jer ars ara Jami da dRe
uqmad da ganurCevelad gardavla TÂnier locvisa da keTilTa raTme saqmeTa. 93.2
kiTxva: romelsa Jamsa umjobes ars locva? 94.1
migeba: TaÂsa TvisisaTvis saidumlod locva, viTarca Tqva ufalman: daÃaS kari
Seni da ilo(160)ce mamisa Senisa mimarT. eseviTarni da sxvani fsalmunebani,
muÃlTadreka da cremliTa aRzavebulni locvani, umetes Rame, ganwesebula,
viTarca Tqva winaswarmetyvelman : SuaRame aRvsdgi aRsarebad Senda da kualad:
Ramesa aripyreniT Ãelni QTquenni wmidad uflisa mimarT, da ufalman saxarebasa
Sina: ilocevdiT da iRviZebdiT, raTa ara SexÂdeT gansacdelsa, xolo eklesiisa
ganwesebuli locvani TÂsTave JamTa Sina ilocvebodnen. 94.2
kiTxva: viTar ganvekrZalneT egreT, raTa locÂTa saTxoveli Cveni Seisminos
ufalman? 95.1
migeba: sarwmunoebiTa mtkiciTa, didad mÃurvaled sasoebiTa, gonebisa ganwmediTa
da sulgrZelebiTa, da meoxad movavlendeT yovladwmidasa dedasa RvTisasa
Suamdgome(161)sa da meoxsa CvenTvis da Sesavedrebelsa sulTa CvenTasa, da amisa
Semdgomad yovelTa wuTsaca moviÃsenebdeT sasoebiTa mtkiciTa, raTa meoxebiTa
xsenebisa saxelisa maTisaTa dagÂfaros da mogvaniWos sarwmunoebiTa saTxoveli
Cveni. 95.2
kiTxva: raodensa eklesia sayovelTavod locvaTa Seswiravs amaT Sina, romeli
uzeSTaes ars? 96.1
migeba: yovelTa eklesiisa locvaTa da SesawiravTa wmidisa da usisxlosa
msxverplisa Sewirva umaRles ars da uzeSTaes. Ãorcisa da sisxlisa qristesisa
purisa da Rvinisa saxesa qveSe, viTarca Tqva ufalman serobasa, viTarmed amas
hyofdeT mosaxsenebelad Cemda da romeli SWamdes Ãorcsa Cemsa da sumides
sisxlsa Cemsa aqvndes cxovreba sa(162)ukuno da sasjelsa igi ara SeÂdes. 96.2
kiTxva: romelsa Jamsa jer ars saidumlosa wirvisa mosmena? 97.1
migeba: yovelsa kÂriakesa da saufloTa dReTa TanamdevarT, da ukeTu sxvaTaca
dReTa ismendi, keTilsa iqm. 97.2
kiTxva: viTar jer ars mosmena wmidisa Jamiswirvisa? 98.1
288
migeba: didisa krZalviT da gonebisa ganubnevelobiTa, SiSiTa da mÃurvaliTa
sasoebiTa da raTa araraÁ daidvas sxva gulsa Tvissa, aramed amas iRvwides, raTa
erT-iqmnes mRvdelisaTana ziarTa locvasa da madlsa zegardmosa. 98.2
kiTxva: viTariTa fiqriTa jer ars dgoma Jamsa wmidisa wirvisasa? 99.1
migeba: raTa Tayvaniscemdes da madlobdes (163) sakÂrvelisa misTÂs saidumlosa da
gamosaxÂdes Jamsa mas, odes mose Zelsa zeda amaRlebiTa gvelisaTa israelni
mixedÂTa misiTa mosrÂsagan ganikurnebodes, romelica saxe iyo saidumlosa amas
uWeSmaritesiTa amiT mixedviTa ÃorciTa zvarakisa mis wmidisa daklÂisa
qristesiTa Zelsa zeda, viTarca kbenili da SemusrÂli gvelisa misgan satanisa
mixedvides ra saRmrTosa trapezsa, kurnebasa iTxovdes sulTa da ÃorcTaTÂs da
kualad cocxalTaTvis da micvalebulTaTvis, rameTu ars Sesawirav da usisxlo
msxverpli aRTqma axali, rameTu viTarca Zvelsa sjulsa zvaraki Seiwirvoda
kacTa cxovrebisaTvis, rameTu igi amas moaswavebda da SevswiravT umankosa
tarigsa qristesa Ãorcsa da sisxlsa missa, brZanebiTa RmrTisaTa da sity(164)ÂTa
mRvdelisaTa Seicvaleba purisa da saxesa da RÂnisa saxesa qveSe, xolo amas
SevswiravT RmrTisa mamisa winaSe da vmoqeneobT locÂT, raTa saidumloTa amiT
umetesad amaRldes meufeba misi da RTaeba Cvenzeda, raTa gÂxsnes Cven codvaTa
CvenTagan xilulisa amis Zisa msxverplisa xilÂTa da miRebiTa SegvaerTos da
gÂxsnes garemoculni TiTosaxeTa soflisa sacTurTa da eSmakisa sabrÃeTagan, da
raTa micvalebulTa Sendoba momadlos da Rirs-yos sasufevelsa Tvissa. 99.2
kiTxva: wmida Jamiswirva ravden nawilad ganiyofvis da ganuyofelTa maT nawilTa
Soris ÂTar uÃms kacTa dgomaÁ? 100.1
migeba: rameTu ganiyofÂs oTx nawilad wirva: (165) pirveli nawili wirvisa ars
dawyebiTgan purisa da RÂnisa SeerTebadmde amaT JamTa Sina sinanuliT da
sulTqmiT jer ars dgoma eklesiasa Sina.
meore nawili wirvisa ars purisa da RÂnisa SeerTebiTgan da ganwmediT, uzeSTaesi
Jami ars Sina gancÂfrebulisa sakÂrvelisa mis saidumlosaTvis, Tanamdeb ars, raTa
surviliT madlobdes da simdabliT Tayvaniscemdes ufalsa RmerTsa.
mesame nawili wirvisa, raJams SeerTebulsa Ãorcsa da sisxlsa miiRebs mRvdeli,
amaT JamTa siyvaruli tkbilisa qristesisa, romelman ara dagÂtevna Cven da araTu
mxolod jvars-ecva da mokvda siyvarulisaTÂs Cvenisa, aramed dRiTidRe dagÂo
Ãorci da sisxli Tvisi saW(166)mlad, tabla igi cxovrebisa sisxliTa TvisiTa
ganzava da dafarulsa saidumlosa ganÃorcielebulsa Zesa RmrTisasa vxedavT
purisa da RÂnisa saxesa qveSe da varT msgavs [qerobimTa].
289
meoTxe nawili wirvisa ars siwmidiT miRebiTgan mRvdlisa, Âdre dasasruladmde
wirvisa, maSin didad madlobad aRiZvrodes da pirTa miwaTa Seasworebdes,
Tayvaniscemdes esodenTa qvelismoqmedebaTa CvenTaTvis da locvasaca mas
sameufosa Seswirvides mamao Cvenosa. 100.2
kiTxva: raÁ ars wmida eklesia da rasaTÂs warvalT mun. 101.1
migeba: wmida eklesia saxli ars RvTisa da sayofeli didebisa misisa. amisTÂs
mi(167)ÂswrafÂiT mun, raTa ÂsmendeT saidumloTa da miÂRebdeTca da ÂlocvideT mas
Sina ÃorcTa CvenTa SewevnisaTvis. 101.2
kiTxva: viTar uÃms kacTa dogma eklesiasa Sina da anu Ânca aramdumared dgas,
aramed movals gangrilebulisa guliTa mivals saCvenebelad , amisTvis rasa ityvi
da mravalmetyveleb. 102.1
migeba: eklesiasa Sina misruli qristeane, jer ars, raTa dges mdumriad, krZalÂTa
da dumiliTa, ukeTu ara eseT yos, RmerTsa didad Sescodebs da risxvasa missa
miiRebs madlisa wil. 102.2
kiTxva: raJams kacsa zeda eSmakisa sacTuri moiwios da STaagdos mZimesa codvasa
Sina, raÁme unda yos. 103.1
migeba: mswrafl jer ars ganfrTxoba da moq(168)ceva codvisa misgan, evedrebodis
ufalsa da ityodis: nu garemiiqcev pirsa Sensa monisa Senisagan, da: ufalo, nu
guliswyromiTa SeniTa mamxileb me da nurca risxviTa SeniTa mswavli me, da
kualad ityodis miwyalesa da sxvaTa sulierTa fsalmunTa, sulTqmiTa da
SemusrÂliTa guliTa da kualad evedrebodis da ityodis: nu miteveb Secodebad
Sendami ufalo, RmerTo Cemo, pirisagan ugunurebisa Cemisa, miÃsen me da yos
sulTqma da aRiRos kanoni sulierisagan moZRvrisa Tvisisa. 103.2
kiTxva: ukeTu STavardes kaci iwroebasa da Sewuxebasa Sina, raÁme hyos? 104.1
migeba: egeviTarisa jer ars, raTa didisa moTminebiT da sulgrZelebiT
moiTmen(160)des mwuxarebaTa da madlobdes ufalsa da Tqvas: ufalo, me umetesisa
mwuxarebisa da tanjÂsa Rirs var, eseni araTu kma arian Cemda, aramed codvaTa
CemTaTÂs kanonad moÂTvalav, moÂTmen siyvarulisaTvis Senisa, rameTu Sen xar
RmerTi, romelman risxvasa Sina moixvni wyaloba da kualad [uswrafos] risxvasa
Sensa mravalmowyalebaman Senman da ityodiT vedrebiT fsalmunsa: rad mwuxare
xar, sulo Cemo, da rad SemaZrwuneb me, esevd RmerTsa da aRuaro macxovarsa
pirisa Cemisasa da ityodis sxvasaca fsalmunsa: TmeniT dauTme ufalsa da
momxedna me da ismina locvisa Cemisa da aRmomiyvana mRvimisagan glaxakobisa. 104.2
kiTxva: raJams qristiane aRd[g]es Zilisagan(170), ra jer ars. 105.1
290
migeba: qristeane, aRdgomili Zilisagan, ganifrTxos ra ZiliT, madloba Seswiros
ufalsa da ganzraxva hyos, raTa ZiliT aRdgomisa da mwuxrisa Jamsa Zilisasa
Tayvaniscema Seswiros dambadebelsa, raTa dRisi da Ramisad sikvdili ara ewios
mswrafl da unanelad ganÂdes amier sofliT. amisTÂs Jamsa ZiliT aRdgomisasa
samsa da umravlessa Tayvaniscemasa da muÃlTdrekiT vedrebasa aRavlendes
saxierisa meufisa da madlobiT evedrebodis da iTxovdis, rameTu CvenTana iyav
WirTagan miÃsen me dRegrZelobiT ganmaZlev da miCvene macxovareba Seni ,meufeo
Cemo da RmerTo Cemo, raTa maT dRemravlobisa JamTa Senanebasa Rirs viqmne
codvaTa CemTasa ÂnaÁ(171) aRTqmasaca hyofdes ganTiad da mimwuxr, raoden Zal-
edvas da mecnier iyos ilocvides raTa ara Sevardes gansacdelsa, aramed
mÃurvaliTa miT vedrebiTa misiTa WirTagan iÃsnes da mwuxarebaTa madliTa da
kacTmoyvarebiTa RvTisaTa, amin. gansrulda sadidebelad RTisa, amin. 105.2
imis gamo, rom am bolo or xelnawers Tavisi ZvelberZnuli originali ar
mTliani, kompleqsuri analizi, Cven isini danarTSi gadavitaneT.
moepoveba (yoveli SemTxvevisaTvis, jerjerobiT mainc) da ar xerxdeba maTi