TC AVRUPA BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ REPUBLIC OF TURKEY

SECRETARIAT GENERAL FOR EUROPEAN UNION AFFAIRS

AVRUPA BİRLİĞİ TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ (İNGİLİZCE-TÜRKÇE)

GLOSSARY FOR THE EUROPEAN UNION

(ENGLISH-TURKISH)

ANKARA, 2009

Her hakkı saklıdır. Parayla Satılmaz

ISBN 978­975­19­4468­9

Baskı : Matus Basımevi 2009

Avrupa Birliği Terimleri Sözlüğü,

­ Mustafa DÖNMEZ (TC Avrupa Birliği Genel Sekreter Yardımcısı) ­ Prof. Dr. Tuğrul ARAT (Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrupa

Toplulukları Ana Bilim Dalı Başkanı), ­ Prof. Dr. Ayfer ALTAY (Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngilizce Mütercim

Tercümanlık Ana Bilim Dalı Başkanı), ­ Prof. Dr. Berrin AKSOY (Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Mütercim

Tercümanlık Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi) ­ Doç. Dr. Sanem BAYKAL (Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Avrupa Hukuku Ana

Bilim Dalı Öğretim Üyesi)

tarafından kontrol edilerek nihai hale getirilmiştir.

İÇİNDEKİLER

1. SUNUŞ …………………………………………………………. VII

2. ÖNSÖZ ………………………………..………………………… IX

3. AÇIKLAMALAR ………………………………………………. XI

4. SÖZLÜK ………………………………………………………… 1

5. EK 1: KISALTMALAR ………………………………………. 343

6. EK 2: AVRUPA BİRLİĞİNİN İDARİ YAPISI ………………… 379

7. EK 3: AVRUPA KOMİSYONU YARDIMCI KOMİTELERİ …. 389

8. EK 4: AB ÜLKELERİ …………………………..……………..… 411

9. EK 5: ÜLKELER LİSTESİ …………………………………….. 413

10.EK 6: LATİNCE TERİMLER …………………………………… 425

11.KAYNAKLAR ………………………………………………… 435

VII

SUNUŞ

Cumhuriyetimizin ilanından sonraki en önemli çağdaşlaşma projesi olan Avrupa Birliği katılım süreciyle ülkemiz ekonomik, sosyal ve siyasi birçok alanda dönüşüm gerçekleştirmektedir. Çoğu zaman dikkatlerden kaçsa da, Avrupa Topluluğu müktesebatının Türkçeye ve ilgili Türk mevzuatının İngilizceye çevirisi başarılı bir katılım sürecinin en önemli unsurlarından birisidir.

Bir kere, Avrupa Birliğine Katılım Antlaşmasının imzalanabilmesi için Topluluk müktesebatının Türkçeye çevirisinin tamamlanmış olması gerekmektedir. Bunun yanı sıra, çok dillilik üzerine kurulu Avrupa Birliğine katılan üye ülkelerin resmi dilleri Topluluk resmi dili olmaktadır. Dolayısıyla güzel Türkçemiz, ülkemizin Avrupa Birliğine üye olmasıyla beraber resmi dillerden biri olacak, Avrupa Birliği mevzuatı diğer resmi dillerin yanısıra Türkçe olarak da Avrupa Birliği Resmi Gazetesinde yayımlanacaktır.

Avrupa Birliği müktesebatının Türkçeye çevirisine ilişkin çalışmaların eşgüdümünü Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Çeviri Eşgüdüm Birimi yürütmektedir. Bu birimdeki arkadaşlarımız özverili bir çalışmayla “Avrupa Birliği Terimleri Sözlüğü” gibi son derece değerli bir eseri nihai hale getirmişlerdir.

Avrupa Birliğine üyelikle beraber hukuk düzenimizin bir parçası olacak yaklaşık 120,000 sayfalık Topluluk müktesebatının çevirilmesi konusunda en önemli hususlardan biri terminoloji birliğini sağlamaktır. Genel Sekreterliğimiz tarafından hazırlanan sözlüğün Avrupa Birliği uyum sürecinde çalışan uzmanlar tarafından kullanılmasıyla terminoloji birliği de önemli ölçüde sağlanmış olacaktır.

VIII

Bu eserin ortaya çıkmasında emeği geçen uzmanlar sadece tarihi bir dönüşüm sürecine tuğla eklemekle kalmamışlardır. Onlar, titiz çalışmalarıyla güzel Türkçemizin doğru ifadesine de katkıda bulunmuşlardır. Unutmayalım ki Türkçe, ulusal kimliğimizin en temel unsurudur. Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın dediği gibi bu temiz dille medeniyetler inşa ettik, şiirler söyledik, fermanlar yazdık, devletler kurduk, şehirler inşa ettik ve bu dil sayesinde başka medeniyetlerle temasa geçtik.

Siyasete atılmadan önceki mesleki deneyimlerimden çevirinin ne kadar zahmetli bir iş olduğunu çok iyi biliyorum. Çeviri bir bilim olduğu kadar bir sanattır. Çeviri ustalık ister, sabır ister. Bu meziyetleriyle, sözlüğün ortaya çıkmasını sağlayan tüm yetkililere teşekkür ediyorum. Bu çalışmanın, Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki bütünleşmeye katkı sağlayacak küçük fakat önemli bir adım olduğu düşüncesiyle, ortak geleceğimiz olan Avrupa Birliği projesi yolunda emek harcayan herkese en derin şükranlarımı sunuyorum.

Egemen Bağış Devlet Bakanı Başmüzakereci

IX

ÖNSÖZ

Türkiye Avrupa Birliği (AB) ilişkilerinin geldiği aşamada AB mevzuatının Türkçeye çevirisinin önemi artmıştır. Esasen Türkiye’de AB Müktesebatını Türkçeye çevirme çalışmaları uzun zamandan beri yapılmaktadır. 27.6.2000 tarih ve 4567 sayılı Kanunla Genel Sekreterliğimizin kurulmasından sonra söz konusu çalışmaların eşgüdümü Genel Sekreterliğimizce üstlenilmiştir. Bu çerçevedeki çalışmalar ilgili kamu kurum ve kuruluşlarımız ile işbirliği halinde sürdürülmektedir.

Çeviri çalışmalarında karşılaşılan sorunların başında terminoloji sorunu gelmektedir. Eldeki çeviriler incelendiğinde, çeşitli kurum ve kuruluşlarca yapılmış çevirilerde aynı kavramlar için farklı terimlerin kullanıldığı görülmüştür.

Bu farklılıkların giderilmesi ve terminolojide birlik sağlanması amacıyla bir terminoloji sözlüğü hazırlanması öngörülmüştür. Genel Sekreter Yardımcımız Sn. Mustafa DÖNMEZ başkanlığında Genel Sekreterliğimiz uzmanları Hezar TANRISEVER, Bahar UYSAL ve Osman DÜZEL tarafından hazırlanan ve AB temel terimlerine karşılık gelen 2.600 civarında kavram içeren “AVRUPA BİRLİĞİ TEMEL TERİMLER SÖZLÜĞÜ” Aralık 2003 tarihinde yayımlanarak kamu kurum ve kuruluşlarına, üniversitelere ve kütüphanelere dağıtılmıştır. Sözlüğün elektronik versiyonu, Genel Sekreterliğimizin Web sayfasında yer vermek ve diğer sözlük sitelerine bağlantı sağlamak yoluyla kullanıma sunulmuştur.

Bir yandan 2003 yılında yayımlanan sözlüğe ilişkin olarak kamu ve özel sektörden, akademik çevrelerden alınan olumlu ve yapıcı değerlendirmeler, diğer yandan sözlüğün çevirilerde terimsel tutarlılığın ve birliğin sağlanması yönünde sağladığı yararlar, Genel Sekreterliğimizi yeni ve daha kapsamlı bir AB terimler sözlüğü hazırlamaya yöneltmiştir.

Genel Sekreterliğimiz Çeviri Eşgüdüm Birimi tarafından, AVRUPA BİRLİĞİ TEMEL TERİMLER SÖZLÜĞÜ” esas alınarak 10.000’in üzerinde kavramın yer aldığı “AVRUPA BİRLİĞİ TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ” hazırlanıp kamu kurum ve kuruluşlarımıza görüşleri alınmak üzere gönderilmiştir. Başta Türk Dil Kurumu olmak üzere kamu kurum ve kuruluşları sözlüğe büyük ilgi göstermiş ve kendi görev alanlarına giren konularda görüş ve önerilerini düzeltmeleri Genel Sekreterliğimize bildirmişlerdir.

Daha sonra, Genel Sekreter Yardımcımız Sn. Mustafa DÖNMEZ başkanlığında Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrupa Toplulukları Ana Bilim Dalı Başkanı Sn. Prof. Dr. Tuğrul ARAT, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı Başkanı Sn. Prof. Dr. Ayfer ALTAY, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Sn. Prof. Dr. Berrin AKSOY, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Avrupa Hukuku Ana Bilim Dalı Öğretim üyesi Sn. Doç Dr. Sanem BAYKAL ve Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Çeviri Eşgüdüm Birimi Mütercimleri Burcu BİRCAN, Ercan ERTÜRK, Mustafa ÇAYLAK ve Yeşim SORAN’dan oluşan Komisyon, sözlük üzerinde altı ay boyunca özverili bir şekilde çalışarak “AVRUPA BİRLİĞİ TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ” nü nihai hale getirmiştir.

Uzun ve zahmetli bir sürecin sonunda sizlere sunmaktan mutluluk duyduğumuz sözlüğün AB Müktesebatının çevirilerinde bir örnekliğin ve tutarlılığın sağlanması için, sadece kamuda değil, akademik çevrelerde, özel çeviri merkezlerinde, başka bir deyişle, AB müktesebatının çevirisine

X

gerek duyulan her yerde yararlı olacağını umuyor ve sözlüğün AB’ye aday bir ülke olarak yerine getirmemiz gereken Avrupa Müktesebatının tümünün Türkçeye çevrilmesi gibi dev boyutlu bir çalışmanın başarıyla yürütülmesine katkı sağlayacağını düşünüyoruz.

Ülkemiz ile Avrupa Birliği arasında sürdürülen müzakereler bağlamında Türk mevzuatının İngilizceye çevirisi de gündeme geleceğinden ve bu çevirilerde de tutarlılığı ve bir örnekliği sağlamak amacıyla benzer şekilde bir Türkçe­İngilizce “Avrupa Birliği Terimler Sözlüğü” de hazırlanmaktadır. Söz konusu sözlüğün mümkün olan en kısa sürede bitirilmesi amaçlanmıştır.

Başta, sözlüğü ayrıntılı bir şekilde inceleyen Türk Dil Kurumu olmak üzere görüş ve düzeltmelerini bize ileten tüm kamu kurum ve kuruluşlarına, üniversitelerimize ve büyük özveriyle çalışıp, değerli katkılarını esirgemeyerek sözlüğün nihai hale gelmesini sağlayan Komisyon üyesi saygıdeğer öğretim üyelerine içten teşekkürlerimi ve saygılarımı sunmayı bir borç biliyorum.

M. Oğuz DEMİRALP Büyükelçi

Avrupa Bir liği Genel Sekreter i

XI

SÖZLÜĞÜN KULLANIMINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR

1. Sözlük hazırlanırken Türk Dil Kurumu tarafından hazırlanan Yazım Kılavuzunun 2005 yılında yapılan 24’üncü baskısı esas alınmıştır. Ancak, özellikle bazı hukuk terimlerinin daha iyi anlaşılması için “ ^ ” kullanılmıştır.

2. Sözlükte, kavramların karşılıkları verilirken, ana kavramlar büyük harflerle, ana kavramalarla ilgili ibareler küçük harflerle yazılmıştır.

Örnek: ­ ABSTENTION: çekimserlik abstention vote: çekimser oy

3. İngilizce terimlerin karşılıkları mümkün olduğu ölçüde tek sözcükle karşılanmıştır. Ancak, bazı durumlarda, aynı anlama gelen fakat küçük farklılıklar içeren karşılıklar virgülle, farklı anlama gelen karşıklıklar ise noktalı virgülle ayırılmış, ayrıca eş anlamlı kavramlar “/” ile gösterilmiştir.

Örnek: önlem / tedbir

4. Genelde anlamları birbirine yakın ve karıştırılan İngilizce sözcükler ve Türkçe karşılıkları toplu olarak bir kutu içinde verilmek suretiyle bu kavramların Türkçe karşılıklarının daha düzgün verilmesi ve mümkün olduğunca yerli yerinde kullanılması amaçlanmıştır.

Örnek:

5. Türkçe karşılıkların verilmesinde açıklama ihtiyacının gerektiği düşünüldüğü durumlarda (....) kullanılmıştır. Kavram karşılığında bazen sözcük ilave edilmesi gerekmiştir. Bu durumda ilave edilen sözcük [...] içine alınmıştır.

Örnek: ­ affiliate membership: afiliye üyelik, güçlendirilmiş ortak üyelik (Batı Avrupa Birliğinde)

­ Accession Partnership: Katılım Ortaklığı [Belgesi]

6. Bazı durumlarda özellikle hukuk kavramlarının Türkçe karşılıklarının verilmesinde parantez içinde hangi hukuk alanında kavramın kullanıldığı belirtilmiştir.

Örnek: anti trust law / anti tröst hukuk (rekabet hukuku)

bilateral: iki taraflı multilateral: çok taraflı plurilateral: çoklu (tarafları değişken sayıda olan

çok taraflı) unilateral: tek taraflı

XII

7. Birbiriyle yakın anlam taşıyan bazı kavramların karşılaştırılması istenildiğinde (cf. ve krş.) verilmiştir.

Örnek: substantive law (cf. procedural law) maddi hukuk (krş. usul hukuku)

8. Bazı durumlarda kurum ve program isimlerinin kısaltmaları madde başlığı olarak verilmiş, kısaltmanın açılımı parantez içinde “abbrv. of” ve” kısalt.” olarak verilmiştir.

Örnek: Euratom ( abbr. of European Atomic Energy Community) Euratom (kısalt. Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu )

9. Sözlüğün, “Kısaltmalar Eki”nde yer alan kısaltmalar içinde Fransızca kelimelerin birinci harflerinin yan yana getirilmesiyle oluşturulmuş olanlar, yanlarına (fr.) koyulmak suretiyle belirtilmiş ve bu kısaltmaların açılımları, Fransızca olarak da verilmiştir.

Örnek:

BEUC (fr.): Bureau Européen Désunions Consommateurs ­ European Bureau of Consumers’ Union / Avrupa Tüketiciler Birliği Bürosu (BEUC)

10. Sözlükte yer alan uluslararası anlaşmalar Avrupa Birliği metinlerinde ve Ulusal Programlarda sıkça geçen anlaşmalarla sınırlı tutulmuştur.

11. Avrupa Birliği terimleriyle bağlantılı olarak, açıklanması gerektiğini düşündüğümüz Kısaltmalar Ek 1’de; Avrupa Birliğinin İdari Yapısı Ek 2’de; Avrupa Komisyonuna Yardımcı Komiteler Ek 3’te; Avrupa Birliği Üyesi ve Avrupa Birliğine Aday Ülkelerin, İngilizce ve Türkçenin yanı sıra, kendi dillerindeki isimlerini de içeren listesi Ek:4’te; Dünya Ülkeleri Listesi Ek 5’te ve Avrupa Birliği metinlerinde sıkça geçen Latince hukuk kavramları Ek 6’da verilmiştir.

12. Sözlük Hazırlanırken çeşitli sözlüklerden, AB metinlerinden, bu metinlerin Türkçe çevirilerinden, Ulusal Programdan yararlanılmıştır. Yararlanılan belli başlı kaynaklar, Kaynaklar bölümünde belirtilmiştir.

Sözlüğe ilişkin her türlü önerinizi ceb@abgs.gov.tr adresine göndermeniz bizi mutlu edecektir.

ABGS

Çevir i Eşgüdüm Birimi

1

A ABANDONMENT terk, bırakma, ferağ

abandon terk etmek (bırakmak)

ABBREVIATION kısaltma abbreviate kısaltmak, özetlemek abbreviated formulae kısaltılmış formüller; kısaltılmış ifadeler

ABDICATION yönetimden çekilme, (tahttan) feragat etme

ABIDE FAITHFULLY sadakatle bağlı kalmak

ABOLITION lağvetme, ilga etme, yürürlükten kaldırma, kaldırma

abolish lağvetmek, ilga etmek / yürürlükten kaldırmak (bir sistemi veya uygulamayı)

abolish customs duties gümrük vergilerini kaldırmak abolition of obstacles to freedom of movement

dolaşım özgürlüğünü / serbestisini kısıtlayan engellerin kaldırılması

abolition of pr ivileges imtiyazların kaldırılması abolition of restrictions kısıtlamaların kaldırılması abolition of bar rier s to tr ade ticarette engellerin kaldırılması

abolish: lağvetmek, ilga etmek / yürürlükten kaldırmak (bir sistemi veya uygulamayı) abrogate: ortadan kaldırmak; iptal etmek; kaldırmak (bir hukuk kuralının veya hukuki, idari düzenlemenin etkisiz kılınması veya yürürlükten kaldırılması) annul: iptal etmek (işlem veya tasarruf) annulment: iptal (evlilik veya sözleşme gibi işlem ve tasarrufların bütün sonuçlarıyla iptal edilmesi) cancel: iptal etmek; etkisiz kılmak (belge, organizasyon, politika, borç); borcun ödeme veya yükümlülükten kurtulma yoluyla sona erdirilmesi ( az kullanılır) dissolve: infisah etmek; lağvetmek (kurum, kuruluş, meclis) lift: kaldırmak (yasaklar, dokunulmazlık) nullify: hükümsüz kılmak (hukuki bir kararı veya usulü) renounce: vazgeçme, feragat repeal: yürürlükten kaldırmak (yasal/idari düzenleme); kanunun açık veya örtülü biçimde sonraki bir kanun tarafından tümüyle ilga edilmesi / yürürlükten kaldırılması rescind: bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırmak (sözleşme /akit); feshetmek (taraflarca); iptal etmek (nispi butlanda); geri alma (az kullanılır) r evocation: rücu / cayma, geri alma repudiate: iptal etmek, feshetmek repudiation: fesih; sonuçları ileriye dönük meydana getiren iptal etme terminate: sona erdirmek (dilekçe, yasa teklifi) void: batıl; geçersiz; hüküm meydana getirmemiş olan waiver : feragat, vazgeçme, terk withdraw: geri çekmek, geri almak

2

ABRIDGED kısaltılmış

ABROGATE (v.) ortadan kaldırmak; iptal etmek; kaldırmak (bir hukuk kuralının veya hukuki, idari düzenlemenin etkisiz kılınması veya yürürlükten kaldırılması)

ABSENCE yokluk, bulunmayış, gıyap, gaiplik absence of an opinion görüş yokluğu absence of concur rence rekabetin / yarışmanın olmaması; bir öneriye

katılanların olmaması absence of customs protection gümrük korumasının olmaması absence of major ity çoğunluğun olmaması

ABSENTEEISM iş günü kaybı, devamsızlık accident absenteeism kaza nedeniyle devamsızlık

ABSOLUTE salt / mutlak; kayıtsız şar tsız absolute major ity salt / mutlak çoğunluk absolute minor ity mutlak azınlık absolute monarchy mutlak monarşi

ABSORPTION emme; hazmetme / sindirme; özümseme absorption capacity hazmetme / sindirme kapasitesi

ABSTENTION çekimserlik abstain çekimser kalmak; kaçınmak abstain from any measure her türlü tedbirden kaçınmak abstention vote çekimser oy constructive abstention yapıcı çekimserlik Member States shall abstain from… Üye Devletler …’den kaçınırlar positive abstention lehte çekimserlik

ABUNDANCE zenginlik, bolluk

ABUSE kötüye kullanma, istismar etme, kötü muamelede bulunma

abuse of dominant position hâkim durumun kötüye kullanılması abuse of power yetkinin kötüye kullanılması; yetki saptırması abuse of r ight hakkın suistimali / hakkın kötüye kullanılması child abuse çocuk istismarı spousal abuse eşlerin birbirine kötü davranması (aile)

ACCEDE (v.) katılmak accede to an agreement anlaşmaya taraf olmak accede to a tr eaty antlaşmaya taraf olmak

ACCELERATOR hızlandırıcı

ACCEPTANCE kabul acceptance of appointment görevin kabul edilmesi acceptance protocol kabul protokolü acceptance test uygunluk testi prenotified acceptance system ön bildirimli kabul sistemi

3

ACCESS er işim, gir iş, katılma access to information bilgiye erişim equal access eşit katılma, eşit erişim market access pazara giriş pr inciple of equal access eşit erişim ilkesi, eşit katılma ilkesi pr ivileged access ayrıcalıklı erişim r ight to access girme hakkı, katılma hakkı, erişim hakkı

ACCESSION katılım, taraf olma accession criter ia (Copenhagen Cr iteria)

katılım kriterleri (Kopenhag Kriterleri)

accession negotiations katılım müzakereleri accession of new members to the European Union

Avrupa Birliğine yeni üyelerin katılımı

Accession Partnership (AP) Katılım Ortaklığı [Belgesi] (KOB) accession to an agreement anlaşmaya taraf olma accession to a convention sözleşmeye taraf olma accession treaty katılım antlaşması application for accession katılım başvurusu conditions of accession katılım şartları instrument of accession katılım belgesi Special Accession Programme for Agr iculture and Rural Development (SAPARD)

Tarımsal ve Kırsal Kalkınmaya Yönelik Özel Katılım Programı (SAPARD)

ACCIDENT kaza accident absenteeism kaza nedeniyle devamsızlık accidental contact arızi / kazara temas accidental exposure arızi maruz kalma accidental exposure dose kazara maruz kalınan miktar accidental r elease kaçak accident analysis kaza analizi accident black spot, black spot, hazard spot

kazaya sebep olan kör nokta, tehlike noktası

accident cause kaza sebebi accident cost accounting kaza maliyeti muhasebesi accident costing kaza maliyeti (çıkarma) accident hazard kaza tehlikesi, kaza riski accident insurance fund kaza sigorta fonu accident investigation kaza soruşturması accident notification form kaza bildirim formu accident prevention kazanın önlenmesi accident proneness kazaya eğilim, sakarlık accident repor t kaza raporu accident repor t form kaza bildirim formu accident records kaza kayıtları accident research kaza araştırması accident r isk kaza tehlikesi, kaza riski accident severity kazanın ağırlığı, kazanın ciddiyeti accident statistics kaza istatistikleri

4

European Home and Leisure Accident Surveillance System (EHLASS)

Avrupa Ev ve Boş Vakit Kazalarını (iş yeri harici) Gözetim Sistemi (EHLASS)

occupational accident meslek kazası predisposition to accident kazaya eğilim, sakarlık susceptibility to accident kazaya maruz kalabilirlik

ACCOMPLISH (v.) gerçekleştirmek; üstesinden gelmek; başarmak; tamamlamak

ACCOMMODATION konaklama accommodate yeni koşullara uyum sağlamak; konaklama temin

etmek; kapsamına almak, yer vermek accommodation facility konaklama imkânı; konaklama tesisi

ACCOMPANY (v.) eşlik etmek accompanying document ekli belge Financial and Technical Accompanying Measures (MEDA)

Mali ve Teknik İlave Tedbirler (MEDA)

ACCORD mutabakat, r azı olma, anlaşma, uygunluk accorded advantages tanınan avantajlar, sağlanan avantajlar by common accord ortak rızayla, mutabakatla common accord ortak rıza, mutabakat in accordance with uygun olarak, uyarınca accord advantages avantaj tanımak, avantaj sağlamak accord a r ight hak bahşetmek accord a tr eatment muameleye tabi tutmak, işlemden yararlandırmak accord pr iority tr eatment öncelikle ele almak, öncelikli muamelede

bulunmak alter in accordance with the provisions set out below

aşağıda yer alan hükümler uyarınca değiştirmek

ACCOUNT hesap, mevduat account expert hesap uzmanı account holder hesap sahibi account owner hesap sahibi annual account yıllık hesap, yıl sonu hesabı brokerage account komisyonculuk hesabı, aracılık hesabı call account ihbarlı hesap clearance of accounts hesapların ibrası, hesapların takası closure of accounts hesapların kapanması consolidated account konsolide mali tablo, konsolide hesap cur rent account cari hesap, vadesiz hesap cur rent accounts cari işlemler cur rent accounts balance cari işlemler dengesi cur rent call account ihbarlı cari hesap European System of Accounts (ESA) Avrupa Hesaplar Sistemi (AHS) European System of Integrated Economic Accounts

Avrupa Birleştirilmiş Ekonomik Hesaplar Sistemi

European System of National and Regional Accounts in the Community

Avrupa Topluluğu Ulusal ve Bölgesel Hesaplar Sistemi

European Unit of Account (EUA) Avrupa Hesap Birimi (AHB)

5

note on the accounts hesap açıklaması notional account sanal hesap operating account işletme hesabı, işletim hesabı, faaliyet hesabı profit and loss account gelir gider tablosu Public Accounts Bulletin Kamu Hesapları Bülteni stores account stok kaydı; depo hesabı system of national accounts (SNA) ulusal hesaplar sistemi (UHS) trade on own account kendi hesabına işlem unit of account hesap birimi

ACCOUNTABILITY hesap verebilir lik, hesap verilebilir lik

ACCOUNTANT sayman, muhasebeci field accountant taşra saymanı financial accountant finansman muhasebecisi government accountant kamu saymanı International Federation of Accountants (IFAC)

Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (UMF)

public debt accountant kamu borçları saymanı

ACCOUNTING muhasebe accident cost accounting kaza maliyeti muhasebesi accrual based accounting tahakkuk esaslı muhasebe accounting data network muhasebe veri ağı accounting officer sayman, muhasebeci accounting year mali yıl cost accounting maliyet muhasebesi European Integrated Accounting System

Avrupa Entegre / Bütünleştirilmiş Muhasebe Sistemi

fair value accounting gerçek değer muhasebesi, adil değer muhasebesi Farm Accounting Data Network (FADN)

Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA)

international accounting standards (IAS)

uluslararası muhasebe standartları (UMS)

International Accounting Standarts Board (IASB)

Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK)

ACCREDITATION akreditasyon accredit güven belgesi vermek, kabul etmek, güvenmek accredited institution onaylanmış kurum accredited journalist akredite gazeteci accrediting state diplomatik temsilci gönderen ülke European Cooperation for Accreditation / European Accreditation (EA)

Avrupa Akreditasyon Birliği (EA)

international accreditation forum (IAF)

uluslararası akreditasyon forumu (IAF)

International Laboratory Accreditation Cooperation (ILAC)

Uluslararası Laboratuvar Akreditasyon İş Birliği [Örgütü] (ILAC)

ACCRUAL tahakkuk accrual based accounting tahakkuk esaslı muhasebe

6

accruals and deferred income tahakkuklar ve ertelenmiş gelirler accrue tahakkuk etmek, çoğalmak, birikmek, eklenmek accrued income tahakkuk eden gelir customs duties accrued on the product mala tahakkuk eden gümrük vergileri

ACCUMULATION birikim; toplama, yığılma accumulation of capital sermaye birikimi

ACCURACY doğruluk

ACIDIFICATION asitleştirme, asitleşme

ACKNOWLEDGING... kaydederek

ACOUSTIC işitsel, akustik

ACQUIESCENCE göz yumma; kabullenme; boyun eğme

ACQUIRED iktisap edilen / edinilen; elde edilen

ACQUIS müktesebat / kazanım Acquis Communautaire Topluluk Müktesebatı / Kazanımı Community acquis Topluluk müktesebatı / kazanımı employment acquis istihdam müktesebatı / kazanımı National Programme for the Adoption of the Acquis (NPAA)

Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Ulusal Program (NPAA)

Union Acquis Birlik Müktesebatı / Kazanımı

ACQUISITION edinme / iktisap, kazanma; devralma acquisition cost iktisap maliyeti, edinim maliyeti, elde etme

maliyeti acquisition of shares hisselerin iktisabı / edinilmesi

ACQUITTAL beraat, ibra, aklanma

ACT belge; kanun / yasa, tasar ruf, hareket, fiil / eylem; işlem; senet

act declared void hükümsüzlüğü açıklanan tasarruf / işlem act of the Council Konsey tasarrufu, Konsey işlemi act of God mücbir sebep act of law hukuki sonuç doğuran eylem veya olay; hukuki

fiil act of the Par liament [Avrupa] Parlamentosu tasarrufu / işlemi act of ratification onay işlemi act of state devlet tasarrufu, devlet erki (bkz. act of

sovereignty) act of sovereignty hakimiyet tasarrufu; hükûmet tasarrufu action for failure to act hareketsizlik / ihmal davası, menfi işlemin tespiti

davası additional act ek senet; ek işlem authentic act resmî senet Acte Clair Theory Sarih / Açık İşlem Teorisi; (Acte Clair Doktrini) capacity to act fiil ehliyeti, hakları kullanma ehliyeti

7

Community act Topluluk işlemi / tasarrufu contested act itiraz edilen tasarruf, itiraz edilen işlem complementary act tamamlayıcı tasarruf, tamamlayıcı işlem empower ing act yetki veren tasarruf / işlem; yetki kanunu fail to act hareketsiz kalmak, savsaklamak failure to act hareketsizlik, işlemden kaçınma; olumsuz / menfi

işlem final act nihai / son senet general act genel senet legislative act yasama işlemi, yasama tasarrufu Lend and Lease Act Ödünç Verme ve Kiralama Yasası or iginal act asıl belge; temel işlem provision of the act kanun hükmü; yasal hüküm review the legality of acts of the Council

Konsey tasarruflarının / işlemlerinin hukuka uygunluğunu denetlemek

Single European Act (SEA) Avrupa Tek Senedi (ATS)

ACTION dava; eylem Action Committee for a United States of Europe (ACUSE)

Avrupa Birleşik Devletleri için Eylem Komitesi (ACUSE)

action for annulment iptal davası action for compensation tazminat davası action for damages tazminat davası action for failure to act hareketsizlik / ihmal davası, menfi işlemin tespiti

davası action for infringement ihlal davası action of paternity babalık davası action plan eylem planı Action Plan for the Mediterranean Akdeniz Eylem Planı action programme eylem programı administrative action idari dava; idari eylem amendment of legal action davanın ıslahı biotechnology action programme (BAP)

biyoteknoloji eylem programı (BEP)

br ing an action (before the cour t) dava açmak br ing an action for an infringement ihlal davası açmak bluepr int for action eylem planı cases that r equire immediate action acil önlem gerektiren durumlar collective action toplu eylem collective action clause toplu eylem şartı / kaydı common action ortak hareket, ortak eylem concer ted action uyumlu eylem concer ted economic action uyumlu ekonomik eylem consolidation of legal action davanın birleştirilmesi Council Joint Action Konsey Ortak Eylemi direct action doğrudan dava, doğrudan eylem Environmental Action Programme (EAP)

Çevresel Eylem Programı (ÇEP)

file a legal action dava açmak Financial Action Task Force ( FATF) Mali Eylem Görev Gücü (FATF)

8

food safety action plan gıda güvenliği eylem planı improper action uygunsuz eylem / uygunsuz davranış indirect action dolaylı dava; dolaylı eylem joint action ortak eylem Mediter ranean Action Plan (MAP) Akdeniz Eylem Planı (AEP) national action plan (NAP) ulusal eylem planı (UEP) national environmental action plan (NEAP)

ulusal çevre eylem planı (UÇEP)

par ty in a civil action hukuk davasında taraf par ty in an action davanın tarafı par ty of the action davanın tarafı social action programme sosyal eylem programı Special Telecommunication Action for Regional Development (STAR)

Bölgesel Gelişme için Özel Telekomünikasyon [Programı] (STAR)

stimulation action programme özendirme eylem programı transfer of legal action davanın nakli waive a right of action dava hakkından feragat etmek

ACTIVE etkin / faal / aktif active bond aktif / faal tahvil, hareketli tahvil active par tner faal / etkin ortak

ACTIVATE (v.) etkinleştirmek; harekete geçirmek

ACTIVITY faaliyet / etkinlik activity schedule faaliyet çizelgesi branch of activity faaliyet dalı categor ies of economic activity ekonomik faaliyet / etkinlik kategorileri development activities kalkınma faaliyetleri / etkinlikleri level of activity faaliyet seviyesi; iş hacmi monitor ing an activity faaliyeti denetleme pr incipal activity asli / temel faaliyet processing activity işleme etkinliği; üretim faaliyeti sphere of activity faaliyet / etkinlik alanı subversive activity yıkıcı faaliyet

ACTUALLY fiilen; aslında; gerçekte

ACTUARIAL PRESENT VALUE aktüeryal bugünkü değer

active: faal, etkin activity: faaliyet / etkinlik effective: etkili, müessir effectiveness: etkililik efficiency: etkili olma, verimlilik efficient: etkili, müessir productive: verimli; üretken

9

ADAPTATION uyar lama; uyum sağlama

ADDITION toplama, ekleme, ilave etme add katmak, ilave etmek, eklemek, toplamak added value katma değer additional katma, fazladan, ek / ilave additional act ek senet; ek işlem additional listing ilave kotasyon additional protocol katma protokol additional tax ek vergi additive katkı maddesi

ADDRESS i. adres; f. hitap etmek cor respondence address yazışma adresi notification address tebligat adresi This decision is addressed to the Member States.

Bu karar Üye Devletlere yöneliktir.

ADDRESSEE muhatap

ADEQUATE yeter li / kafi; uygun, gerekli niteliklere sahip promptly and adequately derhal ve gerektiği gibi

ADHESION katılım adhere bağlı kalmak; katılmak application for adhesion katılım başvurusu (uluslararası anlaşmalar) clause of adhesion katılım kaydı / klozu

AD HOC geçici, belir li bir olaya özgü ad hoc arbitration belirli bir olaya özgü tahkim, ad hoc tahkim ad hoc assembly ad hoc toplantı, ad hoc meclis ad hoc committee geçici komite (ad hoc komite) ad hoc working group ad hoc çalışma grubu

ADJOURN (v.) ara vermek; er telemek adjourn a hearing duruşmayı ertelemek adjourn a sitting oturuma ara vermek; oturumu ertelemek

ADJUDICATION yargılama adjudicate yargılamak

ADJUSTMENT düzeltme; düzenleme; ayar lama; uyum adjustment of borders sınırların yeniden düzenlenmesi rate of adjustment tanzim oranı structural adjustment yapısal uyum structural adjustment and reform program

yapısal uyum ve reform programı

ADMINISTRATION yönetim / idare administer yönetmek / idare etmek Conference of the European Postal and Telecommunications Administrations (CEPT)

Posta ve Telekomünikasyon İdareleri Avrupa Konferansı (CEPT)

10

Directorate­General for Personnel and Administration

Personel ve Yönetim Genel Müdürlüğü

Integrated Administration and Control System (IACS)

Entegre İdare ve Kontrol Sistemi (EİKS)

interchange of data between administrations (IDA)

yönetimler arası veri alışverişi (IDA)

local administration mahalli idare / yerel yönetim Office for the Administration and Settlement of Individual Entitlements (Paymaster Office­PMO)

Bireysel Görevlendirmeler İdare ve Ödeme Ofisi (Ödeme Ofisi ­PMO)

public administration kamu yönetimi

ADMINISTRATIVE idari / yönetsel administrative action idari dava; idari eylem administrative ar rangements idari düzenlemeler administrative competence yönetim yetkisi / idari yetki administrative control idari denetim administrative discretion idarenin takdir yetkisi administrative expense yönetim gideri / idari gider administrative reform idari reform Common Transit and Single Administrative Document

Ortak Transit ve Tek İdari Belge

general administrative expense genel yönetim gideri local administrative per sonnel yerel yönetim personeli Single Administrative Document (SAD) Tek İdari Belge (TİB) The European Administrative School (EAS)

Avrupa Yönetim Okulu (EAS)

ADMISSION kabul; izin; giriş; kabul izni; itiraf, ikrar admission of financial instruments to tr ading

finansal araçların işlem görmeye kabulü (borsa)

admission of securities to the capital markets

menkul kıymetlerin sermaye piyasasına kabulü

admission to trading [borsa] işlemine kabul edilme; işlem görme / yapma izni (borsa)

temporary admission geçici kabul

ADOPTION kabul etme; benimseme; evlat edinme adopt kabul etmek; benimsemek; evlat edinmek adopted child evlat edinilmiş çocuk …has adopted this regulation ...işbu tüzüğü kabul etmiştir. …hereby adopts this resolution ...işbu ilke kararını kabul eder. When Member States adopt these measures..

Üye Devletler bu önlemleri kabul ettiğinde...

ADULTERATION tağşiş; içine yabancı madde katarak kandırma

AD VALOREM değer / kıymet esasına göre ad valorem duty ad valorem vergi ad valorem tariff kıymet esaslı tarife (ad valorem) ad valorem tax değer esaslı vergi

11

ADVANCE avans; ön ödeme; ilerleme; iyileşme; düzelme advance­fixing certificate ön izin belgesi; ön tespit sertifikası fix in advance önceden saptama

ADVANCED iler i, gelişmiş Advanced Communications Technologies and Services (ACTS)

İleri Haberleşme Teknolojileri ve Hizmetleri (ACTS)

advanced technology ileri teknoloji advanced treatment ileri arıtma advanced vocational training ileri düzeyde mesleki eğitim

ADVANTAGE fayda, yarar, avantaj accorded advantages tanınan avantajlar, sağlanan avantajlar mutual advantage karşılıklı yarar accord advantages avantaj tanımak, avantaj sağlamak involve an advantage bir avantaj içermek

ADVERTISEMENT reklam adver tising spots reklam spotları board of adver tisement reklam kurulu commercial adver tisement ticari reklam comparative advertising karşılaştırmalı reklam misleading advertisement aldatıcı / yanıltıcı reklam secret advertisement gizli reklam subliminal advertising bilinçaltıyla algılanmak üzere hazırlanan reklam sur reptitious adver tising gizli reklam

ADVISER danışman / müşavir Bureau of the European Policy Advisers (BEPA)

Avrupa Politika Danışmanları Bürosu (BEPA)

financial adviser mali müşavir / mali danışman investment adviser yatırım danışmanı legal adviser hukuk müşaviri / danışmanı pre accession adviser (PAA) katılım öncesi danışman (PAA) resident twinning adviser (RTA) daimî eşleştirme danışmanı (RTA) statutory adviser kanuni müşavir

ADVISORY istişari / danışmaya değgin advisory commission danışma komisyonu advisory committee danışma komitesi / istişari komite Advisory Committee on Banking Bankacılık Danışma Komitesi Advisory Committee on Customs Matter s

Gümrük Sorunları Danışma Komitesi

Advisory Committee on Foodstuffs Gıda Danışma Komitesi Advisory Committee on Safety Güvenlik Danışma Komitesi Advisory Committee on Restrictive Practices and Dominant Positions

Sınırlayıcı Uygulamalar ve Hâkim Durumlar Danışma Komitesi

advisory jurisdiction istişari yetki advisory opinion istişari görüş advisory service danışmanlık hizmeti Foreign Investment Advisory Service Yabancı Yatırımlar Danışmanlık Servisi (FIAS)

12

(FIAS) joint advisory committee karma istişare komitesi Regional Advisory Councils Bölgesel Danışma Konseyleri

AEGIS himaye under the aegis of koruyuculuğunda, himayesinde veya desteği ile

AERIAL hava ile ilgili, havadan aerial photography hava fotoğrafçılığı

AEROPLANE uçak civil subsonic jet aeroplanes ses hızının altındaki sivil jet uçakları emission from aeroplane uçaktan kaynaklanan emisyon

AEROSPACE uzayla ilgili aerospace industry uzay sanayisi / sanayii

AFFAIR iş; ilişki; olay Conference of European Affairs Committees (CEAC)

Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (CEAC)

Economic and Financial Affairs Council (ECOFIN)

Ekonomi ve Maliye Bakanları Konseyi (ECOFIN)

employment and social affairs istihdam ve sosyal işler foreign affair s dış işleri General Affair s Council (GAC) Genel İşler Konseyi (GİK) General Affair s and External Relations Council (GAERC)

Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi (GİDİK)

home affair s iç işleri justice and home affairs (JHA) adalet ve iç işleri (Aİ) Justice and Home Affairs Council Adalet ve İç İşleri Konseyi political affair s committee siyasi işler komitesi Union Minister for Foreign Affairs Birlik (AB) Dışişleri Bakanı

AFFILIATE (v.) bağlanmak, yakın ilişki kurmak affiliated company yavru şirket, filyal affiliated enterprise bağlı işletme affiliate membership afiliye üyelik, güçlendirilmiş ortak üyelik (Batı

Avrupa Birliğinde) political affiliation siyasal bağ

AFFORESTATION ağaçlandırma afforested ağaçlandırılmış

AGENCE EUROPE Avrupa Ajansı

AGENCY kurum; ajans; daire; birim; acenta Agency for the Control of Armament (ACA)

Silahların Denetimi Ajansı (ACA)

Community Fisheries Control Agency (CFCA)

Topluluk Balıkçılık Kontrol Ajansı (CFCA)

Education, Audiovisual and Culture Executive Agency (EACEA)

Eğitim, Görsel İşitsel ve Kültür İcra Ajansı (EACEA)

Euratom Supply Agency (ESA) Euratom Tedarik Ajansı (ESA) European Agency for the Evaluation of Avrupa Tıbbi Ürünler Değerlendirme Ajansı

13

Medicinal Products (EMEA) (EMEA) European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders (Frontex)

Avrupa Dış Sınırlarda Operasyonel İş Birliği Yönetimi Ajansı (Frontex)

European Agency for Reconstruction (EAR)

Avrupa İmar Ajansı (EAR)

European Agency for Safety and Health at Work (EU­OSHA)

Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (EU­ OSHA)

European Armaments Agency (EAA) Avrupa Silahlanma Ajansı (EAA) European Aviation Safety Agency (EASA)

Avrupa Hava Güvenliği Ajansı (EASA)

European Chemicals Agency (ECHA) Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA) European Cooperation Agency (ECA) Avrupa İş Birliği Ajansı (ECA) European Defence Agency (EDA) Avrupa Savunma Ajansı (EDA) European Environment Agency (EEA) Avrupa Çevre Ajansı (AÇA) European Medicines Agency (EMEA) Avrupa Tıbbi Ürünler Ajansı (EMEA) European Mar itime Safety Agency (EMSA)

Avrupa Deniz Güvenliği Ajansı (EMSA)

European Network and Information Security Agency (ENISA)

Avrupa Ağ ve Bilgi Güvenliği Ajansı (ENISA)

European Nuclear Energy Agency (ENEA)

Avrupa Nükleer Enerji Ajansı (ENEA)

European Productivity Agency (EPA) Avrupa Verimlilik Ajansı (EPA) European Railway Agency (ERA) Avrupa Demir Yolu Ajansı (ERA) European Space Agency (ESA) Avrupa Uzay Ajansı (AUA) executive agency yürütme / icra ajansı Federal Information Technologies Agency (FITA)

Federal Bilgi Teknolojileri Ajansı (FITA)

European Union Agency for Fundamental Rights (FRA)

Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı (FRA)

Executive Agency for the Public Health Programme (Public Health Executive Agency (PHEA))

Genel Sağlık Programı Yürütme Ajansı (PHEA)

implementing agency (IA) uygulamadan sorumlu kurum (IA) Intelligent Energy Executive Agency (IEEA)

Akıllı Enerji Yürütme Ajansı (IEEA)

International Atomic Energy Agency (IAEA)

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA)

International Development Agency (IDA)

Uluslararası Kalkınma Ajansı (IDA)

International Energy Agency (IEA) Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) intervention agency müdahale kurumu law enforcement agency kolluk kuvveti paying agency ödeme kurumu specialised agency uzman kurum Trans­European Transpor t Network Executive Agency

Trans­Avrupa Taşımacılık Ağı Yürütme Ajansı

AGENDA gündem agenda item gündem maddesi

14

agenda setting gündemi belirleme adopted agenda kabul edilmiş gündem annotated agenda açıklamalı gündem political agenda siyasi gündem provisional agenda geçici gündem

AGENT görevli; temsilci; acenta; vekil; ajan biological agent biyolojik ajan / etmen hazardous chemical agent tehlikeli kimyasal ajan

AGGLOMERATION toplama; yığın

AGGRAVATION ağırlaştırma aggravating circumstance ağırlaştırıcı neden, ağırlaştırıcı koşul

AGRARIAN tarımsal / zirai, çiftçilik veya toprak sahipliğiyle ilgili

agrarian reform tarım reformu agrarian revolution tarım devrimi

AGREEMENT anlaşma accede to an agreement anlaşmaya taraf olmak accession to an agreement anlaşmaya taraf olma agree anlaşmak, mutabakata varmak; kararlaştırmak agree to a r ight bir hakkın varlığı konusunda mutabakata varmak Agreement Establishing an Association Between The European Economic Community And Turkey

Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu Arasında bir Ortaklık Yaratan Anlaşma

agreement on agr iculture tarım anlaşması Agreement on Conformity Assessment and Acceptance of Industrial Products (ACAA)

Sınai Ürünlerin Uygunluk Değerlendirmesi ve Kabulü Anlaşması (ACAA)

Agreement on Pre­Shipment Inspection Sevkiyat Öncesi Kontrol Anlaşması Agreement on Trade Related Aspects of Intellectual Property (TRIPS Agreement)

Ticaretle Bağlantılı Fikrî Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS Anlaşması)

Ankara Agreement Ankara Anlaşması association agreement ortaklık anlaşması bilateral agreement iki taraflı anlaşma, ikili anlaşma categor ies of agreements anlaşma kategorileri collective labour agreement toplu iş sözleşmesi conclude an agreement anlaşma yapmak economic agreement ekonomik anlaşma energy sales and treasury guarantee agreements

enerji satış ve hazine garantisi anlaşmaları

enter into an agreement anlaşma imzalamak, anlaşma yapmak Europe Agreement Avrupa Anlaşması European Monetary Agreement (EMA) Avrupa Para Anlaşması (APA) exclusive distribution agreement tek elden dağıtım anlaşması, münhasır dağıtım

anlaşması exclusive purchasing agreement tek elden satın alma anlaşması, münhasır satın

alma anlaşması

15

executive agreement icra anlaşması franchise agreements franchising anlaşmaları free trade agreement (FTA) serbest ticaret anlaşması (STA) financing agreement (FA) finansman anlaşması (FA) forward rate agreement vadeli kur anlaşması General Agreement on Tar iffs and Trade (GATT)

Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT)

gentleman’s agreement centilmenlik anlaşması … has agreed as follows: …aşağıdaki gibi anlaşmıştır: ... have agreed on the following provisions: (in international conventions)

…aşağıdaki hükümler üzerinde anlaşmıştır: (uluslararası sözleşmelerde)

hire purchase agreement taksitle satın alma anlaşması inter ­enterpr ise agreement işletmeler arası anlaşma interim agreement geçici anlaşma international agreement uluslararası anlaşma international co­production agreement uluslararası ortak yapım / üretim anlaşması KEYMARK Agreement [Avrupa] Anahtar Marka Anlaşması maintenance of agreement anlaşmanın yürürlükte kalması monetary agreement parasal anlaşma Multi­fibre Agreement (MFA) Çok Elyaflılar Anlaşması (MFA) multilateral agreement (MLA) çok taraflı anlaşma (MLA) Nor th American Free Trade Agreement (NAFTA)

Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA)

novation agreement tecdit / yenileme anlaşması; borç yenileme anlaşması

open repurchase agreement açık repo plurilateral agreement çoklu anlaşma (değişken sayılı çok taraflı) preferential agreement tercihli anlaşma (ticaret) public service concession agreement kamu hizmeti imtiyaz sözleşmesi quadripartite agreement dörtlü anlaşma, dört taraflı anlaşma Quadr ipartite Agreement About West Ber lin

Batı Berlin Hakkında Dörtlü Anlaşma

ratification of an agreement anlaşmanın onaylanması readmission agreement yeniden kabul anlaşması renew agreements anlaşmaları yenilemek repurchase agreement geri satın alma şartıyla satış anlaşması; sürekli

repo rever se repurchase agreement reverse repo Schengen Agreement Schengen Anlaşması social policy agreement sosyal politika anlaşması specialisation agreement uzmanlaşma anlaşması subsidiary agreement tali / ek / yan anlaşma supplementary agreement ek anlaşma (tamamlayıcı) ver tical agreement dikey anlaşma

AGGREGATE yekûn, toplam, küme, yığın aggregate earning toplam kazanç, toplam gelir aggregation küme, topluluk

AGGRESSION saldırı

16

AGRICULTURAL tarımsal / zirai / tar ımla ilgili agr icultural cooperation tarımsal iş birliği Agr icultural Development Programme (ADP)

Tarımsal Kalkınma Programı (ADP)

agr icultural and forestry tractor tarım ve ormancılıkta kullanılan traktör Agr icultural Information (AGINFO) Tarımsal Bilgi [Arama] Servisi (AGINFO) agr icultural land tarımsal alan agr icultural market tarım piyasası / tarımsal piyasa agr icultural meteorology tarımsal meteoroloji agr icultural pr ice tarım fiyatı / tarımsal fiyat agr icultural product tarımsal ürün agr icultural research projects (AGREP)

tarımsal araştırma projeleri (TAP)

agr icultural surplus tarımsal ürün fazlası Committee of Agr icultural Organisations in the European Community (COPA)

Avrupa Topluluğu Tarım Kuruluşları Komitesi (COPA)

Common Agr icultural Policy (CAP) Ortak Tarım Politikası (OTP) Common Organisation of Agr icultural Markets (COM)

Ortak Tarım Piyasaları Düzeni (COM)

customs and agr icultural duty gümrük ve tarım resimleri European Agr icultural Guidance and Guarantee Fund (EAGGF / FEOGA)

Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti Fonu (EAGGF / FEOGA)

European Council for Agricultural Law (CEDR)

Avrupa Tarım Hukuku Konseyi (CEDR)

Fisheries and Agr icultural Research (FAR)

Balıkçılık ve Tarım Araştırmaları (FAR)

General Confederation of Agr icultural Co­operatives in the European Union (COGECA)

Avrupa Birliği Tarım Kooperatifleri Konfederasyonu (COGECA)

intervention on the agricultural market tarım piyasasına müdahale non agricultural product tarım dışı ürün processed agricultural product işlenmiş tarım ürünü

AGRICULTURE tarım / ziraat agreement on agr iculture tarım anlaşması Agr iculture and Fisheries Council Tarım ve Balıkçılık Konseyi agr iculture of mountain dağ tarımı agr iculture sales cooperative tarım satış kooperatifi Cooperation in Automation of Data and Documentation for Impor ts (Expor ts) and Agriculture (CADDIA)

İthalat (İhracat) ve Tarım Dokümantasyonu ve Verilerinin Otomasyonunda İşbirliği (CADDIA)

Directorate­General for Agriculture and Rural Development

Tarım ve Kırsal Kalkınma Genel Müdürlüğü

European Collaborative Linkage of Agr iculture and Industry through Research (ECLAIR)

Avrupa Araştırma Yoluyla Tarım ve Sanayi İş Birliği Bağı (ECLAIR)

Food and Agriculture Organisation (of the United Nations) (FAO)

(Birleşmiş Milletler) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)

Special Accession Programme for Tarımsal ve Kırsal Kalkınmaya Yönelik Özel

17

Agr iculture and Rural Development (SAPARD)

Katılım Programı (SAPARD)

Special Committee on Agriculture (SCA)

Özel Tarım Komitesi (SCA)

sustainable agriculture sürdürülebilir tarım

AID i. yardım; f. yardım etmek aid for agricultural development tarımsal kalkınma yardımı aid in kind ayni yardım aid monitor ing yardım izleme aid policy yardım politikası aid recipient yardım alan kimse aid system yardım sistemi aid to employment (employment aid) istihdam yardımı categor ies of aid yardım kategorileri development aid kalkınma yardımı Development Aid Committee (DAC) Kalkınma Yardım Komitesi (DAC) Directorate­General for Humanitarian Aid (ECHO)

İnsani Yardım Genel Müdürlüğü (ECHO)

economic aid ekonomik yardım financial aid mali yardım hor izontal state aid yatay devlet yardımı humanitarian aid / assistance insani yardım national aid ulusal yardım national aid coordinator (NAC) ulusal yardım koordinatörü (NAC) pre­accession aid katılım öncesi yardım provide non­repayable aid geri ödemesi olmayan yardım sağlamak public aid devlet / kamu yardımı public aid for development kalkınma için kamu yardımı state aid devlet yardımı

AIR hava air base hava üssü airborne havada bulunan, hava yoluyla taşınan airborne troops hava yoluyla nakledilen birlikler airbus industry airbus sanayisi / sanayii air contamination havanın kirlenmesi air to ground missile havadan karaya füze air pollutant hava kirletici air pollution hava kirliliği air pollution measurement vehicle hava kirliliği ölçüm aracı air r aid hava saldırısı air sampling hava numunesi alma airspace hava sahası air tr anspor t hava taşımacılığı ambient air ortam havası, dış hava European Organisation for the Safety of Air Navigation (Eurocontrol)

Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (Eurocontrol)

International Air Transpor t Association (IATA)

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA)

Long Range Transboundary Air Uzun Menzilli Sınır Aşan Hava Kirliliği (LRTAP)

18

Pollution (LRTAP) Convention on Long Range Transboundary Air Pollution

Uzun Menzilli Sınır Aşan Hava Kirliliği Sözleşmesi

AIRCRAFT uçak aircraft car rier uçak gemisi air / aircraft fleet hava filosu aircraft industry uçak sanayisi / sanayii marginally compliant aircraft marjinal uygunluğa sahip hava aracı

AIRPORT havalimanı / havaalanı

ALARM SYSTEM uyar ı / ikaz sistemi

ALIMONY boşanma nafakası

ALIEN yabancı

ALIGNED aynı hizada; uyumlaştır ılmış

ALIGNMENT uyum, uyumlaştırma legislative alignment mevzuat uyumu level of alignment uyum düzeyi

ALLEGATION itham; iddia allege iddia etmek; itham etmek alleged infr ingement of an obligation yükümlülük ihlali iddiası alleged offence iddia edilen suç

ALLEGIANCE mensubiyet; sadakat

ALLERGENIC EFFECT aler jen etki

ALLERGY aler ji

ALLEVIATING POVERTY yoksullukla mücadele

ALLIANCE ittifak Alliance for Europe of the Nations (AEN)

Uluslar Avrupası İttifakı (AEN)

Alliance of Independent Democrats in Europe (AIDE)

Avrupa Bağımsız Demokratlar İttifakı (AIDE)

Alliance of Liberals and Democrats for Europe (ALDE)

Avrupa Liberal ve Demokratlar İttifakı Grubu (ALDE)

electoral alliance seçim ittifakı European Democratic Alliance (RDE) Avrupa Demokratik Birliği (RDE) European Free Alliance (EFA) Avrupa Özgür İttifakı (EFA)

ALLOCATION ödenek / tahsisat, dağıtım allocate tahsis etmek, dağıtmak, pay etmek allocated appropr iation tahsis edilen ödenek allocation key dağıtım anahtarı allocation of funds fon tahsisatı, fonların tahsisi allocation of identification number to a notified body

(uygunluğu) bildirilmiş kuruluşa kimlik kayıt numarası tahsisi

allocation of resources kaynakların tahsisi

19

cost allocation maliyet dağıtımı resource allocation kaynak tahsisi

ALLOWANCE ödenek / tahsisat, nafaka, aylık bağlama; istihkak, tahsis, karşılık

annual allowance yıllık ödenek family allowance aile yardımı investment allowance yatırım indirimi subsistence allowance geçinme ödemesi

ALLOW FOR (v.) dikkate almak

ALTERATION değişiklik alter değiştirmek, tadil etmek alter the time limit süre sınırını değiştirmek

ALTERNATELY değişimli olarak; bir bir inden bir diğerinden

AMBASSADOR büyükelçi / sefir ambassador at large özel elçi, gezici büyükelçi ambassador designate atanmış büyükelçi ambassador plenipotentiary tam yetkili büyükelçi

AMBIENCE muhit / çevre, or tam

AMBIENT çevreleyen, dış şartlara ilişkin ambient air ortam havası, dış hava ambient atmosphere ortam atmosferi ambient noise ortam gürültüsü ambient temperature çevre sıcaklığı

AMBIGUOUS anlamı belirsiz, muğlak unambiguous anlamı açık, vazıh

AMENDMENT değiştirme, tadil; değişiklik, tadilat amend değiştirmek, tadil etmek amending treaty tadil antlaşması amendment of a provision bir hükümde yapılan değişiklik / tadilat amendment of legal action davanın ıslahı amendment of the founding treaties kurucu antlaşmaların tadili / değiştirilmesi amendment to a treaty antlaşmanın tadili / antlaşmanın değiştirilmesi amend provisions hükümleri değiştirmek / tadil etmek

AMICABLE dostane

AMNESTY genel af Amnesty International Uluslararası Af Örgütü

amend: tadil etmek / değiştirmek (anlaşmalar, kanunlar) modify: değiştirmek change: değiştirmek

20

AMOUNT tutar , meblağ, miktar, yekûn amount of compensation tazminat tutarı compensatory amount telafi edici tutar cor rection amount düzeltici tutar invoice amount fatura bedeli minimal amount asgari tutar monetary compensation amount (MCA)

parasal telafi tutarı (MCA)

ANALYSIS çözümleme / tahlil / analiz accident analysis kaza analizi analysis of the objective hedef çözümlemesi / tahlili analysis of the strategies stratejilerin çözümlenmesi / tahlili cost­benefit analysis fayda maliyet analizi depth analysis derinlik analizi / tahlili / çözümlemesi DNA analysis DNA analizi / çözümlemesi gender analysis cinsiyet analizi / tahlili / çözümlemesi Hazard Analysis and Critical Control Point (HACCP)

Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktası (HACCP)

input­output analysis girdi­çıktı analizi / çözümlemesi method of sampling and analysis numune alma ve tahlil yöntemi / örnekleme ve

çözümleme yöntemi need analysis ihtiyaç analizi overall analysis kapsamlı analiz / çözümleme problem analysis problem analizi / sorun çözümlemesi stakeholder analysis paydaş analizi SWOT (abbr. of Strengths, Weaknesses, Oppor tunities and Threats) Analysis

GZFT (kısalt. Güçlü Yönler, Zayıf Yönler, Fırsatlar ve Tehditler) Analizi

ANCILLARY yardımcı, destekleyici ancillary product yardımcı ürün

ANIMAL hayvan animal health hayvan sağlığı animal health and surveillance hayvan sağlığı ve gözetimi animal health cer tificate hayvan sağlığı sertifikası animal holding hayvancılıkla uğraşan işletme animal identification code hayvan tanımlama kodu animal identification system hayvan kimlik sistemi animal or igin hayvanın menşesi / kökeni animal passpor t hayvan pasaportu animal waste hayvansal atık animal welfare hayvan refahı bovine animal büyükbaş hayvan domestic animal yerli / evcil hayvan epidemic animal disease salgın hayvan hastalığı r earing animals besi hayvanları Wor ld Organisation for Animal Health (WOAH / OIE)

Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (WOAH / OIE)

21

ANNOUNCEMENT duyuru, bildir i, ilan announce duyurmak, ilan etmek announce a tender ihale duyurusu yapmak commercial announcement ticari ilan / duyuru

ANNUITY yıllık taksit veya gelir

ANNULMENT iptal (evlilik veya sözleşme gibi işlem ve tasar rufların bütün sonuçlar ıyla iptal edilmesi)

annul iptal etmek (işlem veya tasarruf) action for annulment iptal davası

ANTHRAX antraks, şarbon

ANTI­ karşı, muhalif; karşıt Anti Ballistic Missile Treaty (ABMT) Anti Balistik Füze Antlaşması (ABMT) anti­dumping anti damping anti­dumping measure anti­damping önlem / tedbir anti­European movement Avrupa karşıtı hareket Anti­Fraud Coordination Unit (UCLAF)

Hileyle Mücadele Koordinasyon Birimi (UCLAF)

anti globalisation movement küreselleşme karşıtı hareket anti­pover ty programme yoksullukla mücadele programı anti­racism ırkçılık karşıtlığı anti terror ism law terörle mücadele hukuku; terörle mücadele

kanunu / yasası anti trust law anti tröst hukuk (rekabet hukuku)

ANXIOUS TO (in resolutions) amaçlayarak (ilke karar lar ında), kaygısıyla, düşüncesiyle

APPARATUS cihaz / gereç

APPEAL itir az ( temyizen veya başka nedenlerle üst merciye başvuru)

appealing party itiraz / temyiz eden taraf Board of Appeals İtiraz İnceleme Kurulu cour t of appeals istinaf mahkemesi (temyiz mahkemesi için de

istisnaen kullanılmaktadır) waive from appeal temyizden feragat; itirazdan feragat

APPEARANCE görünme, görünüm, görünüş or iginal appearance ilk görünüm

APPELLATE istinaf yoluyla; temyize ait / temyizle ilgili appellate review itirazın üst yargı organı tarafından incelenmesi

(istinaf, temyiz ve benzeri incelemeler)

APPLIANCE alet appliances burning gaseous fuels gaz yakan aletler gas appliances gazlı aletler household appliance ev aleti

22

labelling of household appliances ev aletlerinin etiketlendirilmesi lifting and mechanical handling appliance

kaldırma ve mekanik taşıma aleti

APPLICABLE uygulanabilir applicable international instrument uygulanabilir / kabil­i tatbik uluslararası hukuki

düzenleme aracı / düzenleyici belge direct applicability doğrudan uygulanabilirlik

APPLICANT başvuru sahibi / başvuran

APPLICATION uygulama, tatbik etme; başvuru application for accession katılım başvurusu application for adhesion katılım başvurusu (uluslararası anlaşmalar) application of procedures usulün uygulanması apply uygulamak; soyut kuralı somut duruma / olaya

uygulamak; başvurmak apply in its entirety bütünüyle (tüm unsurlarıyla) uygulamak apply mutatis mutandis kıyas yoluyla (gerekli değişikliklere göre)

uygulamak it shall apply from… to… … den… e kadar uygulanır (uygulamada kalır) scope of application uygulama alanı / kapsamı

APPOINTMENT tayin / ata(n)ma acceptance of appointment görevin kabul edilmesi letter of appointment işe alınma mektubu; tayin beratı

APPRAISAL değerlendirme; (projelerde ön değerlendirme) appraisal phase değerlendirme aşaması (projelerde değerlendirme

aşaması)

APPRENTICE çırak apprenticeship çıraklık apprenticeship training çıraklık eğitimi; staj

APPROACH yaklaşım balanced approach dengeli yaklaşım coordinated approach koordine / eşgüdümlü yaklaşım global approach küresel yaklaşım integrated approach bütünsel / entegre yaklaşım joint approach ortak yaklaşım logical framework approach (LFA) mantıksal çerçeve yaklaşımı (MÇY) modular approach modüler yaklaşım new approach directive yeni yaklaşım direktifi old approach directive klasik yaklaşım direktifi precautionary approach ihtiyatlı yaklaşım

APPROPRIATE uygun, münasip appropr iate supervision uygun / yeterli denetim (gözetim) if appropr iate gerekli görüldüğü takdirde as appropriate uygun görüldüğü şekilde where appropr iate uygun olduğu hâllerde

APPROPRIATION ödenek / tahsisat

23

allocated appropr iation tahsis edilen ödenek

APPROPRIATIONS gider / sar f, ödeme emri ver ilen krediler

APPROVAL onama; uygun bulma; onay approve onamak; uygun bulmak; onaylamak Approving… (in recommendations) …onaylayarak (tavsiye kararlarında) certificate of approval onay sertifikası, onay belgesi pr ior approval ön onay type approval tip onay type approval cer tificate tip onay belgesi type approval laboratory tip onay laboratuarı unanimous approval oybirliği ile uygun bulma

APPROXIMATION yakınlaştırma / yaklaş(tır )ma approximation of laws kanunların birbirine yakınlaştırılması /

yaklaştırılması approximation of legislation mevzuatın yakınlaştırılması approximation of policies politikaların yakınlaştırılması

AQUACULTURE su ürünleri yetiştiriciliği

ARBITER hakem

ARBITRARY keyfi arbitrary arrest keyfi tutuklama arbitrary detention keyfi göz altına alma arbitrary liability keyfi yükümlülük arbitrary regime keyfi yönetim

ARBITRATION hakemlik müessesesi / tahkim ad hoc arbitration belirli bir olaya özgü tahkim, ad hoc tahkim arbitral tr ibunal hakem mahkemesi arbitrate hakem olarak tahkim işlemini yürütmek arbitration award hakem kararı arbitration board hakem heyeti / hakem kurulu arbitration clause tahkim kaydı / tahkim hükmü, tahkim klozu arbitration committee tahkim komitesi (heyeti) arbitration procedure tahkim usulü arbitrator hakem award of an arbitration board hakem heyeti kararı

approval: onama assent: uygun görüş / muvafakat avis conforme: uygun görüş cer tification: tasdik (imza ve mühür ile); belgeleme consent: rıza endor sement: tasdik, doğrulama; onaylama r atification: onay (uluslararası an(t)laşmalarda)

24

compulsory arbitration zorunlu tahkim cour t of arbitration tahkim divanı; hakem mahkemesi facultative arbitration isteğe bağlı tahkim grant of licences by arbitration tahkim yolu ile lisans verilmesi institutional arbitration kurumsal tahkim international arbitration uluslararası tahkim political arbitration siyasi tahkim pre­cour t settlement body (arbitration) duruşma / yargılama öncesi çözüm organı

(tahkim) refer disputes to arbitration ihtilafları hakeme havale etme; tahkime başvurma

AREA alan area of freedom özgürlük alanı area of freedom, secur ity and justice özgürlük, güvenlik ve adalet alanı area of separation tecrit alanı Common European Prior ity Area (CEPA)

Avrupa Müşterek Öncelikli Alanı (CEPA)

coastal area kıyı bölgesi cultivated area ekili alan customs area gümrük alanı emergency area acil durum alanı European Economic Area (EEA) Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) European Research Area (ERA) Avrupa Araştırma Alanı (AAA) favoured Area kayırılan alan free trade area serbest ticaret alanı harmonised area armonize alan / uyumlaştırılmış alan local area network (LAN) yerel alan ağı (YAA) non harmonised area uyumlaştırılmamış / armonize edilmemiş alan sovereign base area egemen üs (alanı) underdeveloped area az gelişmiş bölge wildlife protection area yaban hayatı koruma alanı

ARMED FORCES silahlı kuvvetler Conventional Armed Forces in Europe Treaty (CFE)

Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması (AKKA)

ARMISTICE mütareke

ARRANGEMENT düzenleme / tanzim administrative ar rangement idari düzenleme ar rangement having equivalent effect eş etkili düzenleme ar rangement having similar effect benzer etkili düzenleme autonomous ar rangement özerk / otonom düzenleme bilateral ar rangement iki taraflı düzenleme customs ar rangement gümrük düzenlemesi

armistice: mütareke , silah bırakma ceasefire: ateşkes truce: mütareke, barış anlaşması

25

duty relief ar rangement gümrük muafiyet düzenlemesi exchange arrangement kambiyo rejimi land arrangement arazi düzenlemesi / rejimi legal arrangement hukuki düzenleme legislative ar rangement yasama yoluyla düzenleme; yasal düzenleme preferential commercial ar rangement tercihli ticaret düzenlemesi provisional ar rangement geçici düzenleme secur ity arrangement güvenlik düzenlemesi suspensive arrangement erteleyici düzenleme

ARREST tutuklama; haciz

ART sanat; sanat eseri or iginal work of ar t özgün eser, özgün sanat eseri

ARTICLE makale; madde, eşya, parça; madde (yasa) ar ticles of association dernek tüzüğü; birlik statüsü ar ticles of incorporation (cer tificate of incorporation)

tüzel kişilik kazandıran statü; tüzel kişiliği olan ticaret şirketi

for the purposes set out in Article X X maddesinde belirtilen amaçlar doğrultusunda in particular articles… thereof özellikle ilgili... nin ...numaralı maddelerini interim ar ticle geçici madde sole ar ticle tek madde the provisions of the Articles X to Y X ila Y maddelerinin hükümleri

ARTISAN küçük sanatkâr, zanaatkâr

ARTISTIC sanatsal

ASBESTOS BODY asbest gövde

ASBESTOSIS asbestozis

ASPECT veçhe, yan, yön

ASSEMBLE (v.) toplamak; monte etmek disassemble ayırma, parçalara ayırma; demonte

ASSEMBLY meclis; toplantı; asamble ad hoc assembly ad hoc toplantı, ad hoc meclis assembly charge montaj masrafı bureau of the assembly başkanlık divanı The Council of Europe’s Par liamentary Assembly

Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi

freedom of assembly toplanma özgürlüğü

ar ticle: madde clause: özel şart; kayıt; kloz condition:koşul provision: hüküm term: şart

26

Nor th Atlantic Assembly (NAA) Kuzey Atlantik Assamblesi (NAA) peaceful assembly barışçı toplantı r eassemble tekrar bir araya getirme, birleştirme; remonte r ight of peaceful assembly barışçı toplanma hakkı unicameral assembly tek meclisli parlamento

ASSENT uygun bulma; muvafakat assent of the author ities yetkili makamların uygun görmesi / muvafakatı assent of the European Par liament Avrupa Parlamentosunun uygun bulması;

uygunluk görüşü assent procedure uygun bulma usulü

ASSESSMENT değerlendirme Agreement on Conformity Assessment and Acceptance of Industrial Products (ACAA)

Sınai Ürünlerin Uygunluk Değerlendirmesi ve Kabulü Anlaşması (ACAA)

assessment of expenditure harcamaların tespiti / belirlenmesi; gider tahakkuku

assessment officer tahakkuk memuru conformity assessment uygunluk değerlendirmesi conformity assessment and cer tification bodies

uygunluk değerlendirme ve belgelendirme kuruluşları

conformity assessment body uygunluk değerlendirme kuruluşu conformity assessment procedure uygunluk değerlendirme prosedürü / usulü environmental impact assessment (EIA)

çevresel etki değerlendirmesi (ÇED)

environmental impact assessment practices

cevresel etki değerlendirmesi uygulamaları

impact assesment etki değerlendirmesi mode of assessment değerlendirme usulü regulatory impact assesment (RIA) düzenleyici etki analizi (DEA) r isk assessment system risk değerlendirme sistemi self assessment öz değerlendirme Telecommunication Conformity Assessment and Market Surveillance Committee (TCAM)

Telekomünikasyon Uygunluk Değerlendirme ve Piyasa Gözetimi Komitesi (TCAM)

Transpor t Infrastructure Needs Assessment (TINA)

Taşıma Altyapısı İhtiyaç Analizi (TINA)

ASSET var lık; paraya çevr ilebilir servet; mal var lığı; aktif

asset item aktif kalem asset management varlık yönetimi asset management company varlık yönetim şirketi assets and liabilities aktifler ve pasifler, varlıklar ve yükümlülükler cultural asset kültürel varlık domestic asset iç varlık, yerel varlık financial asset mali / finansal varlık fixed asset sabit / duran varlık financial fixed asset finansal sabit / duran varlık hidden asset örtülü varlık, saklı varlık

27

intangible asset maddi olmayan varlık national financial asset ulusal mali / finansal varlık natural asset doğal / tabii varlık notional financial asset gerçek olmayan mali varlık pension fund asset emeklilik fonu varlığı r isk adjusted asset riske uyarlanmış aktif tangible fixed asset maddi sabit / duran varlık

ASSIGN (v.) ayırmak, devretmek, temlik etmek, tahsis etmek / tayin etmek / atamak

task assigned to it by the Commission Komisyon tarafından kendisine verilen görev assign task to the commission komisyonu görevlendirmek

ASSISTANCE yardım, destek, iane assist yardımcı olmak, destek olmak Community Assistance for Reconstruction, Development and Stabilisation (CARDS)

(Batı Balkanlarda) Yeniden Yapılanma, Kalkınma ve İstikrara Yönelik Topluluk Yardımı (CARDS)

Council for Mutual Economic Assistance (CMEA)

Karşılıklı Ekonomik Yardım Konseyi (CMEA)

Development Assistance Committee (DAC)

Kalkınma Yardım Komitesi (DAC)

humanitarian aid / assistance insani yardım Instrument for Pre­Accession Assistance (IPA)

Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA)

mutual assistance karşılıklı yardımlaşma Overseas Development Assistance (ODA)

Denizaşırı Kalkınma Yardımı (ODA)

social assistance sosyal yardım technical assistance (TA) teknik yardım (TY) Technical Assistance to the Commonwealth of Independent States and Georgia (TACIS)

Bağımsız Devletler Topluluğu ve Gürcistan’a Teknik Yardım [Programı] (TACIS)

Technical Assistance and Information Exchange Office (TAIEX)

Teknik Yardım ve Bilgi Değişim Ofisi (TAIEX)

ASSOCIATION or taklık; birlik; dernek Agreement Establishing an Association Between The European Economic Community and Turkey

Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu Arasında bir Ortaklık Yaratan Anlaşma

associate i.ortak; f. ortaklık yapmak, ortaklık kurmak; bağ kurmak

associate member (West European Union)

ortak üye (Batı Avrupa Birliği)

associate par tner ortak üye associated institution ortak kurum associated member ortak üye associated state ortak devlet ar ticles of association dernek tüzüğü; birlik statüsü Association of the European Journalists (AEJ)

Avrupa Gazeteciler Birliği (AEJ)

28

association agreement ortaklık anlaşması association committee ortaklık komitesi association council / council of association

ortaklık konseyi

association instrument ortaklık aracı; ortaklık belgesi association law dernekler hukuku; dernekler kanunu The Association of European Chambers of Commerce and Industry (Eurochambers)

Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği (Eurochambers)

Association of the European and Mediter ranean Police Forces and Gendarmer ies with Military Status (FIEP)

Avrupa ve Akdeniz Askerî Statülü Zabıta ve Jandarmalar Birliği (FIEP)

Association of South East Asian Nations (ASEAN)

Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN)

employers’ association işverenler derneği / birliği European Association for International Education (EAIE)

Avrupa Uluslarararası Eğitim Birliği (EAIE)

European Association for Renewable Energies (EUROSOLAR )

Avrupa Yenilenebilir Enerji Birliği (EUROSOLAR)

European Association of Teachers (EAT /AEDE)

Avrupa Öğretmenler Birliği (EAT /AEDE)

European Bureau of Library, Information and Documentation Associations (EBLIDA)

Kütüphane, Enformasyon ve Dokümantasyon Dernekleri Avrupa Bürosu (EBLIDA)

European Community­Turkey Association Committee

Avrupa Topluluğu­Türkiye Ortaklık Komitesi

European Economic Community­ Turkey Association

Avrupa Ekonomik Topluluğu­Türkiye Ortaklığı

European Economic Community ­ Turkey Association Council

Avrupa Ekonomik Topluluğu­Türkiye Ortaklık Konseyi

European Free Trade Association (EFTA)

Avrupa Serbest Ticaret Birliği (ASTB)

European Satellite Operators Association (ESOA)

Avrupa Uydu Operatörleri Birliği (ESOA)

European Univer sities Association (EUA)

Avrupa Üniversiteler Birliği (AÜB)

European Venture Capital Association (EVCA)

Avrupa Risk Sermayesi Birliği (EVCA)

European Vocational Training Association (EVTA)

Avrupa Mesleki Eğitim Birliği (EVTA)

establish an association ortaklık / dernek / birlik kurmak form an association ortaklık / dernek / birlik kurmak freedom of association dernek kurma özgürlüğü free trade association serbest ticaret birliği International Air Transpor t Association (IATA)

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA)

International Association of Conference Interpreters (AIIC)

Uluslararası Konferans Çevirmenleri Derneği (AIIC)

International Congress and Convention Uluslararası Kongreler ve Toplantılar Birliği

29

Association (ICCA) (ICCA) International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA)

Uluslararası Kütüphane Dernekleri ve Kurumları Federasyonu (IFLA)

law of association dernekler hukuku purpose of association derneğin, birliğin (ortaklığın) amacı r ight of association dernek kurma hakkı secur ities investment association menkul kıymetler yatırım ortaklığı

ASSUMPTION varsayım

ASSURANCE güvence, itimat, teminat, garanti full quality assurance tam kalite güvencesi product quality assurance ürün kalite güvencesi quality assurance equipment kalite güvence donanımı

ASYLUM iltica, sığınma asylum policy sığınma / iltica politikası asylum seeker sığınmacı / mülteci country of asylum sığınılan / iltica edilen ülke r ight of asylum iltica / sığınma hakkı

ATA CARNET ATA Karnesi

ATOM atom European Atomic Energy Community (EAEC / Euratom)

Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (AAET / Euratom)

International Atomic Energy Agency (IAEA)

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA)

Treaty Establishing the European Atomic Energy Community

Avrupa Atom Enerjisi Topluluğunu Kuran Antlaşma

ATTACHMENT ek; ihtiyati haciz

ATTAIN (v.) er işmek, ulaşmak attain its objectives hedeflerine ulaşmak

ATTITUDE tavır, tutum, davranış common attitude ortak tavır deplorable attitude üzücü davranış uniform attitude tek biçim tavır / tutum / davranış

alignment: ittifak association: ortaklık; dernek collaboration: iş birliği cooperation: iş birliği joint: karma, ortak membership: üyelik par tnership: şirket; ortaklık (birlikte çalışan iki veya daha fazla birey, örgüt, kuruluş, ülke arasında) society: dernek, topluluk, toplum

30

ATTORNEY dava vekili, avukat; temsilci letter of attorney vekaletname, avukat tezkeresi power of attorney vekalet, temsil yetkisi; vekaletname

ATTORNEYSHIP avukatlık

ATTRIBUTE atıf; vasıf; sıfat attr ibuted domicile yasalarca belirlenen / kanuni ikametgâh

AUDIENCE dinleyiciler , izleyiciler r ight of audience savunma hakkı; duruşmada bulunma hakkı

AUDIOVISUAL görsel­işitsel audiovisual production görsel­işitsel yapım audiovisual sector görsel­işitsel sektör audiovisual services görsel­işitsel hizmetler Education, Audiovisual and Culture Executive Agency (EACEA)

Eğitim, Görsel İşitsel ve Kültür İcra Ajansı (EACEA)

European Organisation for an Audiovisual Independent Market ( EURO­AIM )

Bağımsız Görsel­İşitsel Piyasa İçin Avrupa Örgütü (EURO­AIM)

AUDIT bağımsız denetim / murakabe, muhasebe denetimi

auditing bağımsız denetim Auditing Commission of the European Communities

Avrupa Toplulukları Denetleme Komisyonu

audit of records kayıtların denetimi compliance audit uygunluk denetimi coordination council for auditing denetim koordinasyon kurulu eco­management and audit scheme (EMAS)

çevre yönetimi ve denetleme planı (EMAS)

environmental auditing çevre denetimi ex­post external audit harcama sonrası dış denetim ex­post financial audit body harcama sonrası mali denetim yapan birim ex­post internal audit harcama sonrası iç denetim internal audit iç denetim Internal Audit Service (IAS) İç Denetim Servisi (IAS) international standards on auditing (ISA)

uluslararası denetim standartları (UDS)

per formance audit performans denetimi r isk audit risk denetimi

AUDITOR denetçi / murakıp board of auditor s denetçiler / murakıplar kurulu / heyeti Cour t of Auditors of the European Communities (European Cour t of Auditors) (ECA)

Avrupa Toplulukları Sayıştayı (Avrupa Sayıştayı) (ECA)

Institute of Internal Auditors (IIA) İç Denetçiler Enstitüsü (IIA) lead auditor baş denetçi statutory auditor kanuni denetçi

31

AUTHENTIC gerçek, hakiki / asıl authentic act resmî senet authenticated instrument resmîliği onaylanmış senet / belge authentic instrument asıl senet / belge; resmî senet authentic interpretation resmî çeviri, çevirinin aslı authentic text resmî metin, asıl nüsha authentic tr anslation asıl çeviri; aslına uygun çeviri equally authentic eşit şekilde geçerli

AUTHOR eser sahibi, yazar author ’s royalties yazarın telif hakları authorship yazarlık

AUTHORISATION salahiyet / yetki; yetki verme / yetkilendirme; izin

exchange author isation kambiyo izni holder of author isation yetki sahibi, yetkilendirilmiş kişi, bir işlem

yapmaya mezun kılınmış kişi; mezuniyet sahibi investment author isation yatırım izni official authorisation resmî izin (mezun kılma, bir işle uğraşmaya veya

bir işi yürütmeye resmî makamların izin vermesi) preliminary author isation ön izin (Topluluk mevzuatından süreli muafiyet) pr ior authorisation ön izin Registration, Evaluation, Authorisation and Restr iction of Chemicals (REACH)

Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması (REACH)

revoke an authorisation bir izni yürürlükten kaldırmak, yetkiyi geri almak, izni iptal etmek

single author isation tek yetkilendirme

AUTHORISED yetkili, yetkilendirilmiş, izin ver ilmiş author ised bank yetkili banka author ised dealer in foreign exchange döviz işlemleri yapma yetkisi almış kişi veya

kurum author ised consignee malı alma hakkına sahip kişi (taşıma

sözleşmelerinde) author ised consignor gönderen, gönderici (taşıma sözleşmelerinde) author ised capital kayıtlı sermaye author ised credit serbest bırakılmış kredi, kullanıma açılmış kredi author ised person yetkili kişi author ised representative yetkili temsilci national authorised officer ulusal yetkili memur

AUTHORISING OFFICER ita amiri; yetkilendirme görevlisi national authorising officer (NAO) ulusal yetkilendirme görevlisi (UYG) programme author ising officer (PAO) program yetkilendirme görevlisi (PYG)

AUTHORITY merci, otor ite, makam assent of the author ities yetkili makamların uygun görmesi / muvafakatı central competent authorities merkezi yetkili makamlar certification author ity onay makamı, belgelendirmeyi yapan kurum /

kuruluş

32

competent author ity yetkili makam, yetkili kuruluş concerned author ity ilgili merci, ilgili makam customs author ity gümrük makamı delegation of author ity yetki verme, yetkilendirme discretionary author ity takdir yetkisi; takdir makamı divine author ity ilahi makam European Food Safety Author ity (EFSA)

Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu (EFSA)

European Global Navigation Satellite System Supervisory Author ity

Avrupa Küresel Uydu Seyrüsefer Sistemi Denetleyici Otoritesi

exercise author ity yetkiyi kullanmak governmental author ity hükûmet mercisi; resmî makam high author ity yüksek otorite International Ruhr Author ity Uluslararası Ruhr Otoritesi Joint Aviation Author ities (JAA) Ortak Havacılık Otoriteleri (JAA) judgment author ity yargı mercii legal author ity adli makam; hukuki merci local author ity yerel idare national authority ulusal makam official authority resmî merci, resmî makam public author ity yetkili kamu kurumu / kuruluşu public procurement author ity kamu ihale kurumu regional or local authority bölgesel ya da yerel yönetim / makam regulatory author ity düzenleyici kurum; düzenleyici makam supervisory author ity gözetim makamı, gözetim mercii, denetleyici

otorite

AUTONOMOUS özer k / otonom autonomous ar rangements özerk / otonom düzenlemeler autonomous economic entity özerk ekonomik birim autonomous movement otonom hareket autonomous tar iff otonom tarife autonomous under taking özerk teşebbüs

AUTONOMY özer klik / muhtar iyet / otonomi financial autonomy mali özerklik have financial autonomy mali özerkliğe sahip olmak

AVAIL (v.) faydası olmak, yarar ı dokunmak avail oneself of an offer bir tekliften yararlanmak avail oneself of a right bir haktan yararlanmak

AVERAGE or ta, vasat, or talama; avarya average matur ity per iod ortalama vade

AVIATION havacılık aviation fuel uçak yakıtı European Aviation Safety Agency (EASA)

Avrupa Hava Emniyeti Ajansı (EASA)

International Civil Aviation Organisation (ICAO)

Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO)

Joint Aviation Author ities (JAA) Ortak Havacılık Otoriteleri (JAA)

33

joint aviation regulations (JAR) ortak havacılık kuralları (JAR) Joint Aviation Requirements and Standards (JARS)

Ortak Havacılık Gerekleri ve Standartları (JARS)

AWARD hüküm, karar ; ödül arbitral award tahkim kararı arbitration award hakem kararı award of an arbitration board hakem heyeti kararı

AWARE (in resolutions) ...farkında olarak... (ilke kararlar ında)

34

35

B

BACK (v.) desteklemek back the motion önergeyi desteklemek

BACKGROUND arka plan, ar t alan background document destek belgesi background noise arka plan gürültüsü background radiation arka plan radyasyonu histor ical background tarihsel geçmiş

BACK­UP teminat; yedekleme

BALANCE denge; bilanço, bakiye actuar ial balance aktüaryal denge available balances kullanılabilir bakiye balance of cur rent accounts cari işlemler dengesi balance of payments ödemeler dengesi balance of tr ade [dış] ticaret dengesi balance sheet bilanço credit balance alacak bakiyesi, kredi bakiyesi cur rent accounts balance cari işlemler dengesi debit balance borç bakiyesi institutional balance kurumsal denge in the balance sheet bilanço içi off the balance sheet bilanço dışı off­balance sheet item bilanço dışı kalem outstanding balance bakiye overall balance of payments genel ödemeler dengesi technical balance sheet teknik bilanço trade balance deficit dış ticaret açığı

BALLOT oy / r ey; oy pusulası ballot paper oy pusulası blank ballot boş oy invalid ballot geçersiz oy secret ballot gizli oy vote by secret ballot gizli oylama, kapalı oylama

BANK banka author ised bank yetkili banka Bank for International Settlements (BIS)

Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS)

Bank of Central African States (BEAC) Orta Afrika Devletleri Bankası (BEAC) bank of issue emisyon bankası board of directors of the bank banka müdürler kurulu board of governors of the bank banka guvernörler kurulu central bank merkez bankası

36

cor respondent bank muhabir banka deposit bank mevduat bankası development bank kalkınma bankası European Bank of Reconstruction and Development (EBRD)

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (AİKB)

European Central Bank (ECB) Avrupa Merkez Bankası (AMB) European Investment Bank (EIB) Avrupa Yatırım Bankası (AYB) European System of Central Banks (ESCB)

Avrupa Merkez Bankaları Sistemi (AMBS)

International Bank of Reconstruction and Development (IBRD)

Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (UİKB)

investment bank yatırım bankası multilateral development bank çok taraflı kalkınma bankası pr ivate bank özel banka pr ivate deposit bank özel mevduat bankası Wor ld Bank Dünya Bankası

BANKING bankacılık advisory committee on banking bankacılık danışma komitesi banking commission bankacılık komisyonu banking operations bankacılık / banka işlemleri banking profession bankacılık mesleği banking policy bankacılık politikası banking transactions bankacılık işlemleri / muamelatı liberalisation of banking services bankacılık hizmetlerinin serbestleşmesi /

serbestleştirilmesi offshore banking kıyı bankacılığı

BANKRUPTCY iflas bankrupt iflas etmiş / müflis

BARGAINING pazar lık bargaining power pazarlık gücü collective bargaining toplu pazarlık; toplu sözleşme görüşmeleri

BARGE mavna

BARRIER engel / mani abolition of bar rier s to tr ade ticarette engellerin kaldırılması customs barr ier gümrük engeli fiscal bar rier mali engel general provisions in the field of technical bar riers to tr ade

ticarette teknik engellere ilişkin genel hükümler

non­tariff barr ier tarife dışı engel non­tariff barr ier to tr ade ticarette tarife dışı engel physical bar rier fiziki engel tariff bar rier tarife engeli technical bar rier teknik engel tr ade bar rier ticaret engeli

BASE üs; temel, baz air base hava üssü

37

base per iod temel alınan dönem base prospectus temel izahname, ana izahname base year temel yıl monetary base parasal taban sovereign base egemen üs sovereign base area egemen üs (alanı) tax base vergi tabanı

BASIC temel basic law temel kanun / yasa; anayasa basic pr ice temel fiyat basic product temel ürün basic requirements temel gereklilikler basic vocational training temel mesleki eğitim

BASIS esas; temel, baz basis swaps baz ‘swap’ işlemleri consolidated basis konsolide edilmiş / birleştirilmiş bazda constitute the basis temelini oluşturmak equitable basis hakkaniyet temeli immovable purchased on a time share basis

devre mülk esasına göre satın alınan taşınmaz mal

maximum basis for calculation azami hesaplama bazı modified cash basis değiştirilmiş nakit esası on a non­discr iminatory basis ayrımcı olmayan temelde, ayrım yapılmaksızın on a reciprocal basis karşılıklılık temelinde, mütekabiliyet esasına

dayanarak on an equitable basis hakkaniyet temelinde

BATCH küme, parça batch loaded reactor yakıt yüklü reaktör

BEHALF yan, taraf on behalf of… adına, namına, yerine on behalf of the governments of the Member States

Üye Devletlerin hükûmetleri adına

BELIEVING... inanarak…

BELT CONVEYOR bantlı taşıyıcı

BENCHMARK ölçüt değer, kıyaslama aracı, eşik, ölçüt; karşılaştırma ölçütü

BENEFICIARY lehtar; faydalanan / yararlanan

BENEFIT fayda, istifade, kâr, menfaat benefit­cost r atio fayda­maliyet oranı cash benefit nakdî yardım cost­benefit analysis fayda maliyet analizi defined benefit plan belirlenmiş fayda planı family benefit aile yardımı payment of benefit yardım ödemesi receive a benefit in kind ayni yardım almak

38

r ight to benefit yararlanma hakkı unemployment benefit işsizlik yardımı withdrawal of benefit yardımın geri alınması

BEVERAGE içecek

BEST EXECUTION en iyi işlem gerçekleştirme

BID i. teklif; f. fiyat teklifinde bulunmak (ihalede veya müzayedede)

bid bond geçici teminat bidding for tender ihale daveti closure of the bid teklif süresinin kapanması competing bids rakip teklif verilmesi frustration of the bid teklifin karşılıksız kalması mandatory bid zorunlu ihale, zorunlu teklif, zorunlu pay alım

teklifi takeover bid pay alım teklifi, devralma teklifi voluntary bid isteğe bağlı pay alım teklifi

BILATERAL ikili, iki taraflı bilateral agreement iki taraflı anlaşma, ikili anlaşma bilateral ar rangement iki taraflı düzenleme bilateral intergovernmental conference ikili hükûmetler arası konferans bilateral r elations ikili ilişkiler bilateral surveillance çift taraflı gözetim

BILL tasar ı, hesap, fatura, senet bill of exchange poliçe bill of lading konşimento, taşıma senedi bill of quantities (BoQ) gerekli malzemelerin kantite listesi (BoQ) Bill of Rights (İnsan) Haklar(ı) Bildirgesi order bill of lading emre yazılı konşimento passage of a bill tasarının (meclisten) geçmesi rediscounted bill reeskont edilmiş senet tr easury bill hazine bonosu

BINDING bağlayıcı have a binding force bağlayıcı gücü olmak binding tar iff information bağlayıcı tarife bilgisi European Binding Tariff Information (EBTI)

Avrupa Bağlayıcı Tarife Bilgisi (EBTI)

This regulation shall be binding in its entirety and directly applicable in the

Bu tüzük Üye Devletlerde bütünüyle bağlayıcıdır ve doğrudan uygulanır.

bilateral: iki taraflı multilateral: çok taraflı plurilateral: çoklu (tarafları değişken sayıda olan çok taraflı) unilateral: tek taraflı

39

Member States.

BIO­ yaşamla ve canlı şeyler le ilgili; biyo­ bio­availability biyo­yararlanım biodegradable toprakta çözünebilir, biyolojik olarak parçalanan biodiesel biyodizel bio­equivalence biyo­eşdeğerlik bioethanol biyoetanol bioethics biyoetik biofuel biyoyakıt, biyolojik yakıt biological biyolojik biological agent biyolojik ajan / etmen biological diversity and natural r esources management

biyolojik çeşitlilik ve doğal kaynak yönetimi

biological effect biyolojik etki Biological Exposure Index (BEI) Biyolojik Maruziyet Endeksi (BEI) biological exposure limit biyolojik maruziyet limiti biological monitor ing biyolojik izleme biological sampling biyolojik örnekleme biology biyoloji biomass biokütle, canlı kütle biotechnology biyoteknoloji biotechnology action programme (BAP)

biyoteknoloji eylem programı (BEP)

BIRD FLUE kuş gribi

BIRTH doğum, doğma, doğuş birth defects doğuştan gelen kusur expectation of life at bir th doğuşta beklenen yaşam süresi

BLEND i. kar ışım, harman; f. harmanlamak, kar ıştırmak

blending components karışım bileşenleri

BLUEPRINT detaylı proje / plan; şablon bluepr int for action eylem planı

BOARD kurul, idare heyeti, idare meclisi arbitration board hakem heyeti / hakem kurulu award of an arbitration board hakem heyeti kararı board of appeals itiraz inceleme kurulu board of adver tisement reklam kurulu board of auditor s denetçiler / murakıplar kurulu / heyeti board of directors of the bank banka müdürler kurulu board of discipline haysiyet divanı board of governors idare meclisi board of governors of the bank banka guvernörler kurulu board of trustees mütevelli heyeti conciliation board uzlaştırma kurulu free on board (FOB) güvertede teslim (FOB) International Accounting Standarts Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu

40

Board (IASB) (UMSK) supreme board üst kurul vessel survey board gemi sörvey kurulu

BODY birim, organ asbestos body asbest gövde certification body belgelendirme kuruluşu competent body yetkili organ / birim conformity assessment body uygunluk değerlendirme kuruluşu conformity assessment and cer tification body

uygunluk değerlendirme ve belgelendirme kuruluşu

consultation body danışma / istişare organı cor responding legislative body muadil yasama organı decision making body karar organı European Agency for the Enhancement of Judicial Cooperation (Eurojust)

Avrupa Adli İş Birliğini Geliştirme Ajansı (Eurojust)

ex­post financial audit body harcama sonrası mali denetim birimi notified body bildirilmiş kuruluş notified bodies logistics suppor t (NBLS)

bildirilmiş kuruluşlara lojistik destek (NBLS)

pre­cour t settlement body (arbitration)

duruşma / yargılama öncesi çözüm organı (tahkim)

public international body uluslararası kamu kuruluşu regulatory body düzenleyici kurum / kuruluş resign as a body toplu istifa self r egulatory body özerk kuruluş status of a body bir kurumun / organın statüsü supervisory body gözetim / denetim organı

BONA FIDE iyi niyetle bona fide emptor iyi niyetli alıcı bona fide holder iyi niyetli hamil bona fide possessor iyi niyetli zilyet bona fide purchaser iyi niyetli alıcı

BOND bono, tahvil, emre muhar rer senet active bond aktif / faal tahvil, hareketli tahvil annuity bond itfa tarihi olmayan tahvil, ebedi tahvil bearer bond hamiline yazılı tahvil bid bond geçici teminat bulldog bond İngiltere’de yabancılar tarafından, İngiliz Sterlini

(GBP) cinsinden ihraç edilmiş tahvil callable bond ihbarlı tahvil collateral bond munzam teminatlı tahvil conditional bond koşullu / şartlı tahvil conver tible bond değiştirilebilir tahvil corporate bond şirket tahvili Euro­bond Avro­tahvil mor tgage bond ipotek teminatlı borç senedi passive bond faizsiz tahvil per formance bond kati teminat

41

tr easury bond hazine bonosu

BONUS ikramiye, prim non­bonus contract ikramiye harici sözleşme, ikramiyesiz sözleşme

BOOK kitap, defter book value defter değeri herd book hayvan soy kütüğü rule book düzenleme, kanunname statute book mevzuat derlemesi (sicil­i kavanin / düstur),

kanunname trading book işlem defteri; ticari portföy, mali araçlar portföyü

BORDER sınır / hudut adjustment of borders sınırların yeniden düzenlenmesi border check sınır kontrolü border control sınır kontrolü border inspection post sınır kontrol noktası border management sınır yönetimi border post sınır karakolu border secur ity sınır güvenliği border surveillance sınır denetimi, sınır gözetimi closure of borders sınırların kapanması cross­border cooperation (CBC) sınır ötesi iş birliği (SÖİ) cross­border crime sınır ötesi suçlar cross­border flow sınır ötesi akış customs border post sınır gümrük karakolu / noktası European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders (Frontex)

Avrupa Dış Sınırlarda Operasyonel İş Birliği Yönetimi Ajansı (Frontex)

integrated border management entegre sınır yönetimi integrated border security model entegre sınır güvenlik modeli Project Directorate of Integrated Border Management (PDIBM)

Entegre Sınır Yönetimi Proje Uygulama Müdürlüğü (PDIBM)

removal of the border controls sınır kontrollerinin kaldırılması

BOUNDARY sınır

BOVINE ANIMAL büyükbaş hayvan tagging of bovines büyükbaş hayvanların küpelenmesi

BRANCH şube, dal, organ branch of activity faaliyet dalı executive branch yürütme / icra organı; yürütmeyi üstlenen birim

BRAND marka, cins, çeşit brand name ticari isim (marka)

BREAK ara, dinlenme breakdown ayrıntılı döküm, sınıflandırma breakthrough atılım, kısıtlamaların / engellerin aşılması

BREATHABLE GAS solunabilir gaz

42

BREEDER üretici, yetiştir ici

BRIBE i. rüşvet; f. rüşvet vermek

BRIBERY rüşvetçilik

BRIEF yazılı belge; özet; dava özeti; dava dosyası; görev talimatı

European Br iefs Avrupa Dosyaları

BROADCAST i. r adyo veya televizyon yayını, yayınlanan program; f. yayınlamak

free movement of TV broadcasts TV yayınlarının serbest dolaşımı pirated broadcast korsan yayın

BROADCASTER yayıncı

BROADCASTING yayın; yayınlama, yayıncılık broadcasting organisation yayıncı kuruluş broadcasting by wireless means kablosuz vasıtalarla yayınlama cross­border satellite broadcasting sınır ötesi uydu yayınları European Broadcasting Union (EBU) Avrupa Yayın Birliği (EBU) exclusive broadcasting r ight münhasır yayın hakkı satellite broadcasting uydu yayınları

BROKERAGE komisyonculuk, simsarlık, aracılık; aracılık ücreti

brokerage account komisyonculuk hesabı, aracılık hesabı brokerage house aracı kurum

BROWSE tarama, göz gezdirme

BRUCELLOSIS Malta humması

BUDGET bütçe allotment of budget bütçe tahsisi annexed budget katma bütçe budget estimate bütçe tahmini budget policy bütçe politikası budget resources bütçe kaynakları budget surplus bütçe fazlası

br ibery: rüşvetçilik cor ruption: yolsuzluk counterfeit: taklit, sahte decadance: yozlaşma, çürüme embezzlement: zimmet; ihtilas extor tion: irtikap favour itism: torpil, iltimas fraud: hile, sahtekârlık, dolandırıcılık malver sation: görevi kötüye kullanarak menfaat sağlama

43

continuous budget sürekli / daimî bütçe defence budget savunma bütçesi Directorate­General for the Budget Bütçe Genel Müdürlüğü fixed budget sabit bütçe fund budget fon bütçesi giving a discharge for the implementation of the budget

bütçe uygulamasının aklanması

implementing of the budget bütçenin uygulanması, bütçenin uygulamaya konması

multi­budgeting çok yıllı bütçeleme national budget ulusal bütçe operational budget deficit işlemsel bütçe açığı per formance based budgeting performans esaslı bütçeleme pluri­annual budgeting çok yıllı bütçeleme (sistemi) regular budget düzenli bütçe, olağan bütçe state budget devlet bütçesi

BUDGETARY bütçesel, bütçeyle ilgili budgetary compliance bütçeye uygunluk budgetary deficit bütçe açığı budgetary equilibrium bütçe denkliği budgetary fund bütçe içi fon extra budgetary fund bütçe dışı fon

BUFFER tampon buffer state tampon devlet buffer zone tampon bölge

BUILDING bina, yapı energy performance of a building binanın enerji performansı institution building kurumsal yapılanma, kurum yapılandırması

BULK dökme, yığın bulk cargo dökme mal, ambalajsız mal dry bulk density kuru hacim yoğunluğu

BURDEN yük, sorumluluk, külfet burden sharing külfet paylaşımı, masraf paylaşımı, sorumluluk

paylaşımı burdensome külfetli

BUREAU büro, devlet dairesi, şube Bureau of the Assembly Başkanlık Divanı Bureau of the European Policy Advisers (BEPA)

Avrupa Politika Danışmanları Bürosu (BEPA)

Bureau of International Social Tourism (BITS)

Uluslararası Sosyal Turizm Bürosu (BITS)

Central Bureau for Nuclear Measurements (CBNM)

Nükleer Ölçümler Merkez Bürosu (CBNM)

European Bureau of Consumers’ Union (BEUC)

Avrupa Tüketiciler Birliği Bürosu (BEUC)

European Bureau of Library, Kütüphane, Enformasyon ve Dokümantasyon

44

Information and Documentation Associations (EBLIDA)

Dernekleri Avrupa Bürosu (EBLIDA)

BUSINESS iş, ticaret, meşguliyet business combinations işletme birleşmeleri Business Cooperation Centre (BCC) İş Koordinasyon Merkezi; İşletmeler arası İş

Birliği Merkezi (BCC) business cooperation network (BC Network)

ticaret ve sanayi alanında iş birliği ağı

Business and Innovation Centre (BIC) İş ve Yenilik Merkezi (İYM) business statistics ticari istatistik business undertaking ticari teşebbüs conduct of business rules işlerin yürütülmesi sırasında uyulacak kurallar European Business And Innovation Centre Network (EBN)

Avrupa İş ve Yenilik Geliştirme Ağı (EBN)

taking up and pursuit of the business faaliyete geçiş ve faaliyetin sürdürülmesi

BUSINESSMAN iş adamı

BY­LAW yönetmelik, yönetmelik vb. alt düzenlemeler (özel hukukta özel hukuk tüzel kişileri tarafından kendi yetkilerine dayanılarak çıkar ılan iç düzenleyici işlemler ; tüzük, yönetmelik ve kararnameler)

BY­PRODUCT yan ürün

business: iş career: kariyer job: iş, meslek occupation: uğraş position: iş, mevki post: iş, görev profession: meslek (yüksek öğrenim gerektiren iş) work: iş, çalışma

45

C

CABLE kablo cable diplomacy telefon diplomasisi cable operator kablolu yayın operatörü cable retransmission kablo ile yeniden iletim

CADASTRE kadastro

CALCULATION hesaplama frame calculation plan çerçeve hesap planı maximum basis for calculation azami hesaplama bazı method of calculation hesaplama yöntemi

CALENDAR MONTH takvim ayı

CALIBRATION kalibrasyon, ayar lama

CALL çağrı, arama call account ihbarlı hesap call for proposal teklif verme çağrısı call for tender s ihale için teklif isteme cur rent call account ihbarlı cari hesap margin call marj tamamlama çağrısı on­call working çağrı üzerine çalışma

CANCELLATION iptal etme; hükümsüz kılma; fesih; iptal cancel iptal etmek; etkisiz kılmak (belge, organizasyon,

politika, borç); borcun ödeme veya yükümlülükten kurtulma yoluyla sona erdirilmesi ( az kullanılır)

unilateral cancellation tek taraflı fesih

CANDIDACY adaylık candidate aday candidate country aday ülke candidature adaylık waive the candidacy adaylıktan feragat etmek withdrawal of candidacy adaylıktan çekilme

CAPACITY kapasite; yetenek; ehliyet; yetki; sıfat; hacim; istiap haddi

absorption capacity hazmetme / sindirme kapasitesi become incapacitated güçten düşmek, ehliyetten yoksun kalmak capacity to act fiil ehliyeti, hakları kullanma ehliyeti capacity to be the subject of right hak ehliyeti; haklardan yararlanma ehliyeti capacity decrease kapasite indirimi, kapasite düşüşü capacity enhancement plan kapasite geliştirme planı capacity to have r ights and duties haklardan yarlanma ehliyeti

46

capacity utilization kapasite kullanımı competitive capacity rekabet gücü infrastructure capacity altyapı kapasitesi in one’s personal capacity kişisel yetkisine dayanarak (kurumundan

bağımsız olarak) installed capacity kurulu güç legal capacity hukuki ehliyet; fiil ehliyeti (istisnai olarak)

CAPITAL sermaye / anapara / anamal accumulation of capital sermaye birikimi author ised capital kayıtlı sermaye capital adequacy sermaye yeterliliği capital goods yatırım malları, sermaye malları capital increase sermaye artırımı capital market sermaye piyasası, menkul kıymetler piyasası capital market law (CML) sermaye piyasası hukuku (SPH); sermaye

piyasası kanunu capital r equirement sermaye yeterliliği, sermaye gerekliliği capital r esource sermaye kaynağı capital share sermaye hissesi company with share capital sermayesi paylara bölünmüş şirket contr ibutions to the capital sermayenin ödenmesi; sermaye karşılığı

ödemenin yapılması equity capital öz sermaye European Venture Capital Association (EVCA)

Avrupa Risk Sermayesi Birliği (EVCA)

fixed capital sabit sermaye free movement of capital sermayenin serbest dolaşımı human capital beşerî sermaye initial capital kuruluş sermayesi invested capital yatırılmış sermaye issued capital çıkarılmış sermaye liberalisation of movement of capital sermaye dolaşımının serbestleştirilmesi paid up capital ödenmiş sermaye raise capital sermaye tedarik etmek registered capital kayıtlı sermaye r isk capital risk sermayesi seed capital çekirdek sermaye / başlangıç sermayesi share capital hisse senedi sermayesi; hisselere bölünmüş

sermaye share of capital sermayede katılma payı shor t term capital movement kısa dönemli sermaye hareketi subscr ibed capital taahhüt edilmiş sermaye venture capital risk sermayesi

CAPITALISATION kapitalizasyon

CARBON MONOXIDE POISONING karbon monoksit zehir lenmesi

CARCINOGEN kanserojen madde carcinogenic effect kanserojen etki

47

carcinogenic substance kanserojen madde carcinogenic potency kanserojenlik gücü carcinogenic potential kanserojenlik potansiyeli

CARD kar t card blanche sınırsız yetki card holder kart hamili card issuer kart çıkaran / basan kişi

CARE bakım; yükümlülük; özen / ihtimam; kaygı, endişe

medical care tıbbi bakım home care evde bakım hizmetleri take care not to prejudice the financial stability

mali istikrarı tehlikeye düşürmemeye özen göstermek

CAREER kar iyer

CARTEL kar tel

CASE durum, vaziyet, hâl, mesele, vaka, hadise, olay; dava

as the case may be durumuna göre, hâlin icabına göre case by case somut olay temelinde, tek tek case in abstentia gıyabında duruşma case law içtihat hukuku case law of the European Cour t of Justice

Avrupa Toplulukları Adalet Divanı içtihadı

case of infringement ihlal durumu, ihlal hâli, ihlal olayı cases that r equire immediate action acil önlem gerektiren durumlar in case of urgency acil durumda investigate a case bir durumu soruşturmak / araştırmak; bir olayı

tahkik etmek joint case birleştirilmiş dava mer its of the case davanın esası par ties to the case davanın tarafları

CASH nakit, para, efektif para, peşin para cash against goods mal mukabili ödeme, mal karşılığı ödeme cash benefit nakdî yardım cash flow table nakit akım tablosu cash market nakit piyasası cash on delivery mal mukabili ödeme, teslimde ödeme cash voucher kasa senedi, kasa makbuzu in cash or in kind ayni veya nakdî olarak modified cash basis değiştirilmiş nakit esası

CAUSE i. neden, sebep; f. neden olmak, sebebiyet vermek

accident cause kaza sebebi cause a disadvantage bir zarara sebep olmak, olumsuz duruma sokmak,

sorunlara neden olmak cause a damage zarar / hasar vermek; zarara neden olmak

48

termination for a just cause haklı bir nedenle fesih

CEASEFIRE ateşkes

CEILING tavan; azami sınır tariff ceiling tarife tavanı

CENSOR i. sansür ; f. sansür etmek censorship sansür koyma / etme işi self­censorship oto sansür subject the communication to censorship

haberleşmeyi sansüre tabi tutmak

CENSURE i. suçlama, kınama; f. tenkit etmek, eleştirmek, kınamak

motion of censure gensoru, güvensizlik önergesi table a motion of censure gensoru önergesi vermek vote of censure güvensizlik oyu

CENTRAL merkezî, or ta central bank merkez bankası Central Bureau for Nuclear Measurements (CBNM)

Nükleer Ölçümler Merkez Bürosu (CBNM)

central competent authority merkezi yetkili makam Central and Eastern European Countr ies (CEEC)

Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri (MDAÜ)

Central and Eastern European Copyr ight User Platform (CECUP)

Merkezi ve Doğu Avrupa Telif Hakları Kullanıcı Platformu (CECUP)

Central European Countries (CECs) Merkezi Avrupa Ülkeleri (CECs) central finance and contracts unit (CFCU)

merkezî finans ve ihale birimi (MFIB)

central government merkezi hükûmet central industr ial property office merkezi sınai mülkiyet ofisi central management merkezi yönetim Central Product Classification (CPC) Merkezi Ürün Sınıflandırması (CPC) European Central Bank (ECB) Avrupa Merkez Bankası (AMB) European System of Central Banks (ESCB)

Avrupa Merkez Bankaları Sistemi (AMBS)

CENTRALISM merkeziyetçilik

CENTRE merkez Business Cooperation Centre (BCC) İş Koordinasyon Merkezi; İşletmeler arası İş

Birliği Merkezi (BCC) Business and Innovation Centre (BIC) İş ve Yenilik Merkezi (İYM) Centre for Educational Research and Innovation (CERI)

Eğitimde Araştırma ve Yenilik Merkezi (CERI)

Centre for Information, Discussion and Exchange on the Crossing of Frontier s and Immigration (CIREFI)

Göç ve Sınır Geçişleri Konusunda Bilgi, Değerlendirme ve Değişim Merkezi (CIREFI)

centre for information and documentation (CID)

bilgi ve belge merkezi (BBM)

development centre kalkınma merkezi

49

Euro­info Centre (EIC) Avrupa Bilgi Merkezi (ABM) European Business and Innovation Centre Network (EBN)

Avrupa İş ve Yenilik Geliştirme Ağı (EBN)

European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC)

Avrupa Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC)

European Centre for the Development of Vocational Training (CEDEFOP)

Avrupa Mesleki Eğitim Geliştirme Merkezi (CEDEFOP)

European Centre for Higher Education (CEPES)

Avrupa Yüksek Öğretim Merkezi (CEPES)

European Centre for Modern Languages (ECML)

Avrupa Modern Diller Merkezi (ECML)

European Centre for Public Enterpr ise Avrupa Kamu İşletmeleri Merkezi European documentation centre (EDC) Avrupa dokümantasyon merkezi (ADM) European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA)

Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi (EMCDDA)

European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia (EUMC)

Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığını İzleme Merkezi (EUMC)

European Space Operations Centre (ESOC)

Avrupa Uzay Operasyonları Merkezi (ESOC)

European Space Research and Technology Centre (ESTEC)

Avrupa Uzay Araştırma ve Teknoloji Merkezi (ESTEC)

European Union Satellite Centre (EUSC)

Avrupa Birliği Uydu Merkezi (EUSC)

expor t promotion centre ihracatı geliştirme merkezi innovation relay centre yenilik aktarım merkezi intervention centre müdahale merkezi joint information centre (JIC) ortak bilgi merkezi (OBM) Joint Research Centre (JRC) Ortak Araştırma Merkezi (OAM) National Energy Conservation Centre (NECC)

Ulusal Enerji Tasarrufu Merkezi (UETM)

notification centre bildirim merkezi project centre (PC) proje merkezi (PM) Regional Marine Pollution Emergency Response Centre for the Mediter ranean Sea (REMPEC)

Akdeniz için Bölgesel Deniz Kirliliği Acil Müdahale Merkezi (REMPEC)

settlement and custody centre takas ve saklama merkezi Translation Centre for the Bodies of the European Union (CdT)

Avrupa Birliği Organları Tercüme Merkezi (CdT)

CEREALS tahıl, hububat

CERTIFICATE sertifika, vesika, belge, şahadetname advance­fixing certificate ön izin belgesi; ön tespit sertifikası animal health cer tificate hayvan sağlığı sertifikası ATR Movement Certificate ATR Dolaşım Belgesi certificate of approval onay sertifikası, onay belgesi certificate of circulation dolaşım belgesi certificate of deposits mevduat sertifikası certificate of incorporation (ar ticles of incorporation)

tüzel kişilik kazandıran statü; tüzel kişiliği olan ticaret şirketi

certificate of or igin menşe şahadetnamesi

50

certificate of specification spesifikasyon belgesi certificate of warranty garanti belgesi certificate of weight çeki listesi control certificate kontrol belgesi draw up a certificate belge düzenlenmek equivalency certificate denklik belgesi EU1 Movement Certificate EU1 Dolaşım Belgesi expor t cer tificate ihracat izin belgesi impor t certificate ithalat izin belgesi investment cer tificate yatırım belgesi inward processing author isation certificate

dahilde işleme izin belgesi

movement certificate dolaşım belgesi outward processing author isation certificate

hariçte işleme izin belgesi

phytosanitary cer tificate bitki sağlık sertifikası secur ity cer tificate teminat sertifikası; güvenlik belgesi type approval cer tificate tip onay belgesi veter inary certificate veterinerlik belgesi

CERTIFICATION belgelendirme certification author ity onay makamı, belgelendirmeyi yapan kurum /

kuruluş certification body belgelendirme kuruluşu European Organisation for Testing and Cer tification (EOTC)

Avrupa Test ve Belgelendirme Örgütü (EOTC)

Harmonised Survey and Cer tification System (HSSC)

Armonize Sörvey ve Sertifikalandırma Sistemi (HSSC)

laboratory cer tification laboratuar belgelendirmesi testing, certification and inspection institution

test, belgelendirme ve muayene kuruluşu

CERTIFIED tescilli, onaylı, onaylanmış / tasdik edilmiş certified copy onaylı nüsha certified invoice tasdikli / onaylı fatura

CESSATION kesilme, durma, ara verme cessation of joint control ortak denetimin sona erdirilmesi

CHAIRMANSHIP başkanlık

CHAMBER oda; yasama meclisi; daire; saray, resmî konut The Association of European Chambers of Commerce and Industry (Eurochambers)

Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği (Eurochambers)

chamber of commerce ticaret odası chamber of mar itime trade deniz ticaret odası International Chamber of Commerce (ICC)

Uluslararası Ticaret Odası (UTO)

one chamber parliament tek meclisli parlamento

CHANGE i. değişim; f. değiştirmek

51

climate change iklim değişikliği Climate Change Framework Convention (CCFC)

İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (İDÇS)

CHAPTER fasıl, bölüm

CHARGE i. masraf, ücret, vergi, gider, harç, resim; ithamname; sorumluluk; yük; f. suçlamak, itham etmek

assembly charge montaj masrafı charges having equivalent effect eş etkili vergiler charge of genocide soykırım suçlaması countervailing charges telafi edici vergiler cr iminal charge suç isnadı; itham elimination of charges having equivalent effect

eş etkili vergi veya resimlerin kaldırılması

extraordinary charges olağanüstü giderler flat­rate charge düz oranlı vergi investment charge yatırım gideri / masrafı / harcaması repair charges onarım giderleri / masrafları, tamir giderleri /

masrafları storage charges depolama masrafları tr ansit charge transit geçiş vergisi

CHART tablo, plan bar char t bar çizelgesi Gannt char t Gannt çizelgesi

CHARTER şart, misak Char ter of the Fundamental Social Rights of Workers

İşçilerin Temel Sosyal Hakları Şartı

Char ter of Fundamental Rights Temel Haklar Şartı Energy Char ter Treaty (ECT) Enerji Şartı Antlaşması (ECT) European Char ter Avrupa Şartı European Char ter for Small Enterpr ises (ECSE)

Küçük İşletmeler Avrupa Şartı (ECSE)

European Char ter of Local Self Government

Avrupa Yerel Öz Yönetim Şartı

ar ticle: madde chapter: bölüm,fasıl division: bölüm indent: bent paragraph: fıkra , paragraf par t: kısım section: kesim subdivision: alt bölüm subparagraph: bent title: başlık

52

European Union Char ter of Fundamental Rights

Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı

Par is Charter Paris Şartı public service charter kamu hizmeti sözleşmesi social charter sosyal şart UN Charter BM Şartı

CHECK kontrol border check sınır kontrolü check list kontrol listesi double checking regime çift taraflı kontrol rejimi

CHEQUE çek open cheque açık çek

CHEMICAL kimyasal chemical fertilizer kimyevi gübre chemical waste kimyasal atık Environmental Chemicals Data and Information Network (ECDIN)

Çevreyle İlgili Kimyasallar Hakkında Veri ve Bilgi Ağı (ECDIN)

European Chemicals Agency (ECHA) Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA) European Inventory of Existing Commercial Chemical Substances (EINECS)

Mevcut Ticari Kimyasal Maddeler Avrupa Envanteri (EINECS)

hazardous chemical agent tehlikeli kimyasal ajan noxious chemical substance zararlı kimyasal madde Registration, Evaluation, Authorisation and Restr iction of Chemicals (REACH)

Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması (REACH)

CHILD çocuk adopted child evlat edinilmiş çocuk child abuse çocuk istismarı child labour çocuk işçiliği Convention on the Rights of the Children (CRC)

Çocuk Hakları Sözleşmesi (ÇHS)

foster child bakılan çocuk (koruyucu aile tarafından) International Programme on the Elimination of Child Labour (IPEC)

Çocuk İşçiliğinin Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Program (IPEC)

sexual exploitation of children çocukların cinsel istismarı United Nations International Children Emergency Fund (UNICEF)

Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu (UNICEF)

CINEMATOGRAPHY sinematografi cinematographic sinematografik

CIRCLE çember; daire concentric circles tek merkezli iç içe geçen halkalar

CIRCULAR genelge, sirküler

CIRCULATION tedavül, dolaşım certificate of circulation dolaşım belgesi declaration of release for free serbest dolaşıma giriş beyannamesi

53

circulation free circulation serbest dolaşım free circulation of TV Services TV hizmetlerinin serbest dolaşımı goods in free circulation serbest dolaşımdaki mallar goods released for free circulation serbest dolaşımda bulunan mallar release for free circulation serbest dolaşıma giriş

CIRCUMSTANCE şart; durum aggravating circumstance ağırlaştırıcı neden, ağırlaştırıcı koşul attenuating circumstance hafifletici koşul compelling circumstance zorlayıcı koşul mitigating circumstances hafifletici nedenler

CIRCUMVENTION kanunu dolanma

CITIZEN yur ttaş / vatandaş citizen diplomacy yurttaş / vatandaş diplomasisi citizens abroad yurtdışındaki vatandaşlar Citizens’ Europe Vatandaşlar Avrupası

CITIZENSHIP yur ttaşlık / vatandaşlık citizenship of the Union Birlik vatandaşlığı (Avrupa Birliği vatandaşlığı) European citizenship Avrupa vatandaşlığı

CIVIL sivil; uygar / medeni civil code medeni kanun civil death medeni ölüm, medeni haklardan yoksun kalma civil defence sivil savunma civil disobedience sivil itaatsizlik civil employment sivil istihdam civil engineer ing inşaat mühendisliği civil protection afetlere karşı koruma, sivil savunma civil law medeni hukuk civil liability hukuki sorumluluk civil r ight medeni hak civil servant memur civil service kamu / amme görevi / hizmeti civil status (cf. personal status) medeni durum; kişisel durum / ahval­i şahsiye civil war iç savaş European Community civil servants Avrupa Topluluğu memurları European Union Civil Service Tr ibunal Avrupa Birliği Kamu Personeli Mahkemesi explosive for civil use sivil amaçlı patlayıcılar human and civil r ights insan hakları ve medeni haklar International Civil Aviation Organisation (ICAO)

Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO)

International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR)

Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi (ICCPR)

judicial cooperation in civil matter s özel hukuk konularında adli iş birliği par ty in a civil action hukuk davasında taraf rules of civil procedure hukuk usulü kuralları

CIVILIZATION medeniyet / uygar lık

54

clash of civilizations medeniyetler çatışması

CLAIM i.talep; iddia; f. talep etmek; iddia etmek claim for damages tazminat talebi counter claim karşı talep, karşı iddia false claim yalana dayalı talep compensation claim tazminat talebi substantiate the claim iddianın doğruluğunu kanıtlamak

CLAIMANT davacı; iddia sahibi; talep eden

CLASS sınıf; grup classes of under takings teşebbüs türleri ruling class yönetici sınıfı

CLASSIFICATION sınıflandırma / tasnif etme; nitelendirme Central Product Classification (CPC) Merkezi Ürün Sınıflandırması (CPC) classification of expenditure harcamaların sınıflandırılması International Standard Industr ial Classification of All Economic Activities (ISIC)

Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Sanayi Sınıflaması (ISIC)

Standard International Trade Classification (SITC)

Standart Uluslararası Ticaret Sınıflaması (SITC)

Statistical Classification of Economic Activities in the European Community (NACE)

Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması (NACE)

tariff classification tarife sınıflandırması / pozisyonu

CLAUSE kayıt, kloz; şar t / koşul; hüküm (akitlerde) arbitration clause tahkim kaydı / tahkim hükmü, tahkim klozu clause of adhesion katılım kaydı / klozu collective action clause toplu eylem şartı / kaydı escaped clause çekilme şartı most favoured nation clause en çok kayırılan ulus kaydı prorogation clause yetki şartı r esolutive clause fesih kaydı (akitlerde) stand­still clause mevcudun korunması kuralı; dondurma kaydı suspension clause askıya alma hükmü

CLEARANCE gümrük makbuzu; gümrükleme; tasfiye; takas clearance of accounts hesapların ibrası, hesapların takası customs clearance gümrükleme post clearance examination gümrük sonrası muayene / inceleme clear ing and settlement system takas ve ödemeler sistemi

CLIENT müşter i; müvekkil group of connected clients bağlantılı müşterilerden oluşan grup handling of client order s müşteri siparişlerinin yerine getirilmesi

CLIMATE iklim climate change iklim değişikliği Climate Change Framework Convention (CCFC)

İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (İDÇS)

55

CLINICAL SUPERIORITY klinik üstünlük

CLUSTER küme

CLUTCH debriyaj

COAL kömür coal site kömür sahası European Coal and Steel Community (ECSC)

Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT)

Treaty Establishing the European Coal and Steel Community

Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğunu Kuran Antlaşma

CODE yasa, kanun; şifre, kod animal identification code hayvan tanımlama kodu civil code medeni kanun code of civil procedure hukuk muhakemeleri usulü kanunu code of commerce ( commercial code) ticaret kanunu code of conduct davranış kuralları code of ethics etik kuralları code of good practice iyi uygulama kodu (belirli bir alanda üzerinde

anlaşmaya varılmış ve herkesin uyması beklenen düzenlemeler bütünü)

code of obligations borçlar kanunu code of penal procedure ceza muhakemeleri kanunu customs code gümrük kodu

CO­DEBTOR müşterek borçlu

CO­DECISION or tak karar co­decision procedure ortak karar usulü

CODIFICATION kodifikasyon / tedvin codify tedvin etmek, kodifiye etmek

CO­FINANCE or tak finansman

COGENERATİON eş üretim cogeneration unit eş üretim birimi electr icity from cogeneration eş üretim elektriği

COHERENCE tutar lılık / insicam

COHESION uyum cohesion fund uyum fonu economic and social cohesion (ESC) ekonomik ve sosyal uyum (ECS) regional cohesion bölgesel uyum terr itor ial cohesion bölgesel / ülkesel uyum

COLLATERAL BOND munzam teminatlı tahvil

COIN (v.) para basmak

CO­LIABILITY müşterek sorumluluk / mesuliyet

COLLECTION toplama, bir araya getirme, tahsil; der leme

56

collect toplamak; biriktirmek; tahsil etmek collect and receive ahz­u kabz mode of collection tahsil usulleri premium collection ratio prim tahsilat oranı

COLLECTIVE toptan, toplu, kolektif collective action clause toplu eylem şartı / kaydı collective bargaining toplu pazarlık; toplu sözleşme görüşmeleri collective defence toplu savunma collective freedom toplu / kolektif özgürlük collective labour agreement toplu iş sözleşmesi collective investment under taking toplu yatırım teşebbüsü collective protective measure toplu koruyucu önlem / tedbir collective redundancy toplu işten çıkarma Community collective mark Topluluk ortak markası

COMBINED birleşik, ortak, kombine Combined Joint Task Force (CJTF) Birleşik Müşterek Görev Gücü (BMGG) combined nomenclature (CN) birleşik / kombine nomenklatür (CN) combined passenger tr anspor t kombine yolcu taşımacılığı

COMITOLOGY (COMMITTEE PROCEDURE)

komitoloji (komite prosedürü)

COMMANDITE komandit (şirket)

COMMERCE ticaret The Association of European Chambers of Commerce and Industry (Eurochambers)

Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği (Eurochambers)

chamber of commerce ticaret odası code of commerce ( commercial code) ticaret kanunu International Chamber of Commerce (ICC)

Uluslararası Ticaret Odası (UTO)

COMMERCIAL ticari commercial adver tisement ticari reklam commercial announcement ticari ilan / duyuru commercial descr iption of goods eşyanın / malın ticari tanımı commercial goods emtia; ticari mahiyetteki eşya, ticari mal commercial litigation ticari uyuşmazlık / ihtilaf commercial policy measure ticaret politikası önlemi commercial proper ty ticari mülkiyet commercial tr ansactions ticari işlemler commercial undertaking ticari teşebbüs commercial usage ticari teamül Common Commercial Policy (CCP) Ortak Ticaret Politikası (OTP) intellectual, industr ial and commercial proper ty rights

fikrî, sınai ve ticari mülkiyet hakları

non commercial goods ticari mahiyette olmayan eşya, ticari olmayan mallar

non tariff common commercial policy tarife dışı ortak ticaret politikası önlemi

57

measure preferential commercial ar rangement tercihli ticaret düzenlemesi state monopoly of commercial character

ticari nitelikli devlet tekeli

COMMERCIALISATION ticarileştirme

COMMISSION komisyon; komisyoncu ücreti, aracı ücreti advisory commission danışma komisyonu Auditing Commission of the European Communities

Avrupa Toplulukları Denetleme Komisyonu

banking commission bankacılık komisyonu commission decision komisyon kararı commission directive komisyon direktifi / yönergesi commission of conciliation uzlaştırma komisyonu Commission of the European Communities

Avrupa Toplulukları Komisyonu

commission of inquiry soruşturma komisyonu commission on guarantees garanti komisyonu commission payable komisyon giderleri commission proposal komisyon tasarısı / önerisi commission receivable komisyon alacakları commission recommendation komisyon tavsiyesi commission regulation komisyon tüzüğü commission repor t komisyon raporu composition of the European Commission

Avrupa Komisyonunun oluşumu / kompozisyonu

disarmament commission silahsızlanma komisyonu European Commission (EC) Avrupa Komisyonu (AK) European Commission Host Organisation (ECHO)

Avrupa Komisyonu Ana Bilgisayar Birimi Organizasyonu (ECHO)

European Commisson’s Library Automated System (ECLAS)

Avrupa Komisyonu Kütüphanesi Otomatik Sistemi (ECLAS)

European Commission Representation (ECR)

Avrupa Komisyonu Temsilciliği (AKT)

European Community Commission Directory

Avrupa Topluluğu Komisyonu Rehberi

European Travel Commission (ETC) Avrupa Seyahat Komisyonu (ETC) International Organisation of Securities Commissions (IOSCO)

Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonları Örgütü (IOSCO)

joint commission karma komisyon, ortak komisyon joint parliamentary commission karma parlamento komisyonu member of the commission komisyon üyesi President of the European Commission Avrupa Komisyonu Başkanı should the Commission find… Komisyon… saptarsa subregional commission alt bölge komisyonu; yerel komisyon They shall forthwith inform the Commission thereof…

Komisyonu [durumdan] derhal haberdar ederler

United Nations Commission on International Trade Law (UNCITRAL)

Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu (UNCITRAL)

United Nations Economic Commission Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik

58

for Europe (UN / ECE) Komisyonu (BM / AEK) United Nations High Commission for Refugees

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği

COMMISSIONER komisyon üyesi, komiser United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR)

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri (UNHCR)

COMMITMENT taahhüt, yüklenme; vaat commitment document taahhüt evrakı commitment letter taahhütname commitment of expenditure harcama taahhüdü firm commitment kesin (bağlayıcı) taahhüt long­term commitment uzun vadeli taahhüt / yükümlülük reciprocal commitment karşılıklı taahhüt

COMMITTEE komite, encümen Action Committee for a United States of Europe (ACUSE)

Avrupa Birleşik Devletleri için Eylem Komitesi (ACUSE)

ad hoc committee geçici komite (ad hoc komite) advisory committee danışma komitesi / istişari komite Advisory Committee on Banking Bankacılık Danışma Komitesi Advisory Committee on Customs Matter s

Gümrük Sorunları Danışma Komitesi

Advisory Committee on Foodstuffs Gıda Danışma Komitesi Advisory Committee on Restrictive Practices and Dominant Positions

Sınırlayıcı Uygulamalar ve Hâkim Durumlar Danışma Komitesi

Advisory Committee on Safety Güvenlik Danışma Komitesi arbitration committee tahkim komitesi (heyeti) association committee ortaklık komitesi Committee for the European Development of Science and Technology (CODEST)

Avrupa Bilim ve Teknoloji Geliştirme Komitesi (CODEST)

Committee of Agr icultural Organisations in the European Community (COPA)

Avrupa Topluluğu Tarım Kuruluşları Komitesi (COPA)

Committee of European Secur ities Regulators (CESR)

Avrupa Sermaye Piyasası Kurulları Komitesi (CESR)

committee of inquiry soruşturma komitesi Committee of Minister s of the Council of Europe

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi

Committee of the Regions of the European Union (CoR)

Avrupa Birliği Bölgeler Komitesi (BK)

Committee of Wisemen Âkil Adamlar Komitesi Committee on Coordination in Justice and Home Affairs

Adalet ve İçişleri Eşgüdüm / Koordinasyon Komitesi

Committees of the European Par liament

Avrupa Parlamentosu Komiteleri

Conciliation Committee Uzlaştırma Komitesi Conference of Community and European Affairs Committees of

Avrupa Birliği Parlamentoları Topluluk ve Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (COSAC)

59

Par liaments of the European Union (COSAC) Conference of European Affairs Committees (CEAC)

Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (CEAC)

consultative committee danışma / istişare komitesi Consumer Consultative Committee (CCC)

Tüketici Danışma Komitesi (CCC)

contact committee irtibat komitesi Council of the European National Youth Committees (CENYC)

Avrupa Ulusal Gençlik Komiteleri Konseyi (CENYC)

Customs Union Joint Committee (CUJC)

Gümrük Birliği Ortak Komitesi (GBOK)

customs valuation committee gümrük kıymet komitesi damage determination committee hasar tespit komitesi Development Aid Committee (DAC) Kalkınma Yardım Komitesi (DAC) Development Assistance Committee (DAC)

Kalkınma Yardım Komitesi (DAC)

drafting committee hazırlık komitesi, taslak komitesi Economic and Social Committee (ECOSOC / ESC)

Ekonomik ve Sosyal Komite (ESK)

economic study committee ekonomik inceleme komitesi Employment and Labour Market Committee

İstihdam ve İşgücü Piyasası Komitesi

Employment Committee (EMCO) İstihdam Komitesi (EMCO) European Committee for the Prevention of Tor ture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment (CPT)

Avrupa İşkenceyi ve İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı Muamele ve Cezayı Önleme Komitesi (CPT)

European Committee for Telecommunications Regulatory Affairs (ECTRA)

Avrupa Telekomünikasyon Düzenleyici İşler Komitesi (ECTRA)

European Community­Turkey Association Committee

Avrupa Topluluğu­Türkiye Ortaklık Komitesi

EC­Turkey Joint Parliamentary Committee

AT­Türkiye Karma Parlamento Komisyonu / Komitesi

European Economic and Social Committee (EESC)

Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi (EESC)

Eurpean Committee for Electrotechnical Standardisation (CENELEC)

Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (CENELEC)

European Radiocommunications Committee (ERC)

Avrupa Radyokomünikasyon Komitesi (ERC)

European Research and Development Committee (ERDC)

Avrupa Araştırma ve Geliştirme Komitesi (ERDC)

European Secur ities Committee Avrupa Menkul Kıymetler Komitesi European Committee for Standardisation CEN)

Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN)

European Telecommunication Standards Committee (ETSC)

Avrupa Telekomünikasyon Standartları Komitesi (ETSC)

60

European Union Military Committee (EUMC)

Avrupa Birliği Askerî Komitesi (ABAK)

European Wiseman Committee Avrupa Âkil Adamlar Komitesi executive committee yürütme / icra komitesi financial cooperation committee mali iş birliği komitesi hospitality committee ağırlama komitesi Intergovernmental Committee for Migrations

Hükûmetler Arası Göç Komitesi

International Telegraph and Telephone Consultative Committee (CCITT)

Uluslararası Telgraf ve Telefon Danışma Komitesi (CCITT)

joint advisory committee karma istişare komitesi joint committee karma komite, ortak komite Joint Monitoring Committee (JMC) Ortak İzleme Komitesi (OİK) management committee yönetim komitesi mediation committee arabuluculuk komitesi municipal committee belediye encümeni OECD Competition Committee (CC) OECD Rekabet Komitesi par liamentary committee Parlamento komitesi Permanent Committee for Employment

Daimî İstihdam Komitesi

Permanent Representatives Committee (COREPER)

Daimî Temsilciler Komitesi (COREPER)

Political Affair s Committee Siyasi İşler Komitesi Political and Security Committee (PSC)

Siyaset ve Güvenlik Komitesi (PSC)

Political Committee (POCO) Siyasi Komite (POCO) political cooperation committee siyasi iş birliği komitesi purchasing committee satın alma komitesi r egulatory committee düzenleyici komite Scientific and Technological Research Committee (STRC)

Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Komitesi (STRC)

Sectoral Monitor ing Sub­Committee (SMSC)

Sektörel İzleme Alt Komitesi (SMSC)

Special Committee on Agriculture (SCA)

Özel Tarım Komitesi (SCA)

standing committee daimî komite Standing Committee for Economic and Commercial Cooperation

Ekonomik ve Ticari İş Birliği Daimî Komitesi

subcommittee alt komite Telecommunication Conformity Assessment and Market Surveillance Committee (TCAM)

Telekomünikasyon Uygunluk Değerlendirme ve Piyasa Gözetimi Komitesi (TCAM)

COMMODITY emtia, mal, eşya commodity derivatives mala dayalı türev araçlar

COMMON or tak, müşterek; adi common action ortak hareket, ortak eylem common accord ortak rıza, mutabakat Common Agr icultural Policy (CAP) Ortak Tarım Politikası (OTP) common attitude ortak tavır

61

Common Commercial Policy (CCP) Ortak Ticaret Politikası (OTP) Common Customs Tariff (CCT) Ortak Gümrük Tarifesi (OGT) Common Customs Tariff nomenclature Ortak Gümrük Tarifesi nomenklatürü Common Defence Policy (CDP) Ortak Savunma Politikası (OSP) Common European Home Ortak Avrupa Evi Common European Prior ity Area (CEPA)

Avrupa Müşterek Öncelikli Alanı (CEPA)

common external tar iff (CET) ortak dış tarife (ODT) Common Fisher ies Policy (CFP) Ortak Balıkçılık Politikası (OBP) Common Foreign And Secur ity Policy (CFSP)

Ortak Dış(işleri) ve Güvenlik Politikası (ODGP)

common law ortak hukuk common market ortak pazar common market organisation ortak piyasa düzeni Common Organisation of Agr icultural Markets (COM)

Ortak Tarım Piyasaları Düzeni (COM)

common organisation of the markets ortak piyasa düzeni common policy ortak politika common position ortak tutum common proper ty mal birliği (aile hukuku) Common Security and Defence Policy (CSDP)

Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası (OGSP)

common strategy ortak strateji common structural policy ortak yapısal politika common technical regulation (CTR) ortak teknik düzenleme (CTR) Common Transit and Single Administrative Document

Ortak Transit ve Tek İdari Belge

Common Transpor t Policy Ortak Taşımacılık Politikası Council common position Konsey ortak tutumu European Common Proposal (ECP) Avrupa Ortak Teklifi (ECP)

COMMONWEALTH OF INDEPENDENT STATES (CIS)

Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT)

Technical Assistance to the Commonwealth of Independent States and Georgia (TACIS)

Bağımsız Devletler Topluluğu ve Gürcistan’a Teknik Yardım [Programı] (TACIS)

COMMUNITARISATION topluluklaştırma

COMMUNICATION iletişim / haberleşme; tebliğ, bildirim Advanced Communications Technologies and Services (ACTS)

İleri Haberleşme Teknolojileri ve Hizmetleri (ACTS)

communication to the par ties taraflara (yapılan) bildirim Directorate­General for Communication

İletişim Genel Müdürlüğü

electronic communications network (ECN)

elektronik haberleşme şebekesi (ECN)

electronic communications networks and services (ECN&S)

elektronik haberleşme şebekeleri ve hizmetleri (ECN&S)

European Forestry Information and Communication System (EFICS)

Avrupa Ormancılık Bilgi ve İletişim Sistemi (EFICS)

62

European Radiocommunications Committee (ERC)

Avrupa Radyokomünikasyon Komitesi (ERC)

information and communication technology (ICT)

bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT)

Research and Development in Advanced Communications Technologies for Europe (RACE)

Avrupa İleri Haberleşme Teknolojilerinde Araştırma ve Geliştirme (RACE)

subject the communication to censorship

haberleşmeyi sansüre tabi tutmak

COMMUNIQUE resmî bildir i, tebliğ

COMMUNITY Topluluk; camia; cemaat Auditing Commission of the European Communities

Avrupa Toplulukları Denetleme Komisyonu

bi­community federation iki toplumlu federasyon Commission of the European Communities

Avrupa Toplulukları Komisyonu

Conference of Community and European Affairs Committees of Par liaments of the European Union (COSAC)

Avrupa Birliği Parlamentoları Topluluk ve Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (COSAC)

Community act Topluluk işlemi / Topluluk tasarrufu Community acquis Topluluk müktesebatı / kazanımı Community Assistance for Reconstruction, Development and Stabilisation (CARDS)

(Batı Balkanlarda) Yeniden Yapılanma, Kalkınma ve İstikrara Yönelik Topluluk Yardımı (CARDS)

Community collective mark Topluluk ortak markası Community Fisheries Control Agency (CFCA)

Topluluk Balıkçılık Kontrol Ajansı (CFCA)

Community formulary Topluluk formu community foundation cemaat vakfı Community framework Topluluk çerçevesi Community goods Topluluk eşyası / malları; karı kocanın ortak

mülkiyetinde olan mallar (aile hukuku) Community Guarantee Topluluk Garantisi Community Impor t Requirements Database (CIRD)

Topluluk İthalat Şartları Veri Tabanı (CIRD)

Community initiative Topluluk inisiyatifi Community instructions Topluluk talimatları Community instrument Topluluk aracı Community law Topluluk hukuku Community legal instrument Topluluk hukuki aracı Community legal order Topluluk hukuk düzeni Community legislation Topluluk mevzuatı Community market Topluluk piyasası Community method Topluluk yöntemi (karşıtı. hükûmetler arası

yöntem) community of property mal ortaklığı (aile hukuku) Community options Topluluk seçenekleri Community organisation Topluluk örgütü

63

Community Patent Convention Topluluk Patent Sözleşmesi Community Plant Var iety Office (CPVO)

Topluluk Bitki Çeşitleri Ofisi (CPVO)

Community policy Topluluk politikası Community powers Topluluk yetkileri Community Programme in Education and Training for Technology (COMETT)

Teknoloji Alanında Eğitim ve Öğretim Topluluk Programı (COMETT)

Community Research and Development Information Service (CORDIS)

Topluluk Araştırma ve Geliştirme Bilgi Hizmeti (CORDIS)

Community rules Topluluk kuralları Community’s own resources Topluluğun öz kaynakları Community suppor t framework (CSF) Topluluk destek çerçevesi (CSF) Community terr itory Topluluk alanı Community trade mark Topluluk markası Confederation of Family Organisations in European Community (COFACE)

Avrupa Topluluğu Aile Örgütleri Konfederasyonu (COFACE)

decision making procedure of the European Community

Avrupa Topluluğu karar alma prosedürü / usulü

Economic Community of West African States (ECOWAS)

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS)

European Atomic Energy Community (EAEC / Euratom)

Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (AAET / Euratom)

European Coal and Steel Community (ECSC)

Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT)

European Communities Avrupa Toplulukları European Communities Personnel Selection Office (EPSO)

Avrupa Toplulukları Personel Seçme Bürosu (EPSO)

European Community (EC) Avrupa Topluluğu (AT) European Community civil servants Avrupa Topluluğu memurları European Community fund Avrupa Topluluğu fonu European Community Humanitarian Aid Office (ECHO)

Avrupa Topluluğu İnsani Yardım Ofisi (ECHO)

European Community institutions Avrupa Topluluğu kurumları European Community Investment Par tner s (ECIP)

Avrupa Topluluğu Yatırım Ortakları (ECIP)

European Community law Avrupa Topluluğu hukuku European Community of Consumer Cooperatives (EURO­COOP)

Avrupa Tüketici Kooperatifleri Topluluğu (EURO­COOP)

European Community presidency Avrupa Topluluğu [dönem] başkanlığı European Community pr imary law Avrupa Topluluğu birincil hukuku European Community secondary law Avrupa Topluluğu ikincil hukuku European Community secondary legislation

Avrupa Topluluğu ikincil mevzuatı

European Community Statistical Office (EUROSTAT)

Avrupa Topluluğu İstatistik Ofisi (EUROSTAT)

European Defence Community (EDC) Avrupa Savunma Topluluğu (AST) European Economic Community (EEC)

Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)

64

European Economic Community­ Turkey Association

Avrupa Ekonomik Topluluğu­Türkiye Ortaklığı

European Economic Community ­ Turkey Association Council

Avrupa Ekonomik Topluluğu­Türkiye Ortaklık Konseyi

European Health Community Avrupa Sağlık Topluluğu European Political Community (EPC) Avrupa Siyasal Topluluğu (EPC) European Political Community Project Avrupa Siyasal Topluluğu Projesi European System of National and Regional Accounts in the Community

Avrupa Topluluğu Ulusal ve Bölgesel Hesaplar Sistemi

Europe of the Community Topluluk Avrupası extra Community trade Topluluk dışı ticaret Foreign Delegations of the European Community

Avrupa Topluluğu Dış Delegasyonları

hierarchy of Community acts Topluluk tasarrufları / işlemleri hiyerarşisi instruments of the European Community

Avrupa Topluluğu araçları

Integrated Customs Tar iff of the European Communities (TARIC)

Avrupa Toplulukları Entegre Gümrük Tarifesi (TARIC)

intra Community expor t Topluluk içi ihracat intra Community trade Topluluk içi ticaret legislation of the European Communities

Avrupa Toplulukları mevzuatı

Liberal and Radical Youth Movement of the European Community (LYMEC)

Avrupa Topluluğu Liberal ve Radikal Gençlik Hareketi (LYMEC)

monitor ing the application of the Community Law

Topluluk Hukukunun uygulanmasının izlenmesi / gözetimi

New Community Instrument (NCI) Yeni Topluluk Aracı (NCI) non Community goods Topluluk dışı mallar; karı kocanın ortak

mülkiyetinde olmayan mallar (aile hukuku) Office for Official Publications of the European Communities (OOPEC)

Avrupa Toplulukları Resmî Yayınlar Ofisi (OOPEC)

Official Journal of the European Communities

Avrupa Toplulukları Resmî Gazetesi

pr ior ity of the Community Topluluğun önceliği safeguard the interests of the Community

Topluluk çıkarlarını korumak

Southern African Development Community (SADC)

Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC)

Treaty Establishing the European Community

Avrupa Topluluğunu Kuran Antlaşma

Treaty Establishing the European Economic Community (Treaty of Rome)

Avrupa Ekonomik Topluluğunu Kuran Antlaşma (Roma Antlaşması)

Union of Industries of the European Community

Avrupa Topluluğu Sanayiler Birliği

COMPANY şirket affiliated company yavru şirket, filyal asset management company varlık yönetim şirketi company with share capital sermayesi paylara bölünmüş şirket

65

company law şirketler hukuku financial holding company finansal holding holding company holding incorporated company tüzel kişiliği olan şirket insurance company sigorta şirketi intermediary company aracı şirket joint stock company anonim şirket limited liability company limitet şirket local distr ibution company yerel dağıtım şirketi mixed activity holding company karma faaliyetli holding mixed­activity insurance holding company

karma faaliyetli sigorta holdingi

mixed financial holding company karma finansal holding multinational company çok uluslu şirket offeree company satıcı şirket parent company ana şirket tr ading company ticaret şirketi tr ansfer of the seat of a company / firm bir şirketin / firmanın merkezinin yer değiştirmesi trust company kredi bankası unlimited company (general par tnership)

kolektif şirket

COMPATIBLE uyumlu, uygun

COMPENSATION tazminat; telafi action for compensation tazminat davası amount of compensation tazminat tutarı compensation claim tazminat talebi compensation for damage zararın tazmini due compensation uygun / münasip tazminat investor compensation scheme yatırımcı tazmin sistemi monetary compensation amount (MCA)

parasal telafi tutarı (MCA)

business: iş, ticaret businessman: iş adamı company: şirket enterprise: işletme;girişim / teşebbüs firm: firma joint venture: ortak yatırım general par tner ship: kolektif şirket limited par tnership: komandit şirket limited par tnership in which capital divided into shares: sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket ordinary par tnership: adi şirket undertaking: girişim / teşebbüs venture: girişim / teşebbüs

66

pecuniary compensation maddi tazminat; parasal yoldan telafi unemployment compensation işsizlik tazminatı

COMPENSATORY telafi edici / giderici compensatory amount telafi edici tutar compensatory indemnity fark giderici tazminat compensatory levy telafi edici vergi, fark giderici vergi compensatory tax telafi edici vergi, fark giderici vergi

COMPETE (v.) r ekabet etmek, yarışmak

COMPETENCE yetki / salahiyet; yeterlik administrative competence yönetim yetkisi / idari yetki concur rent competence paylaşılmış yetki exclusive competence münhasır yetki executive competence yürütme / icra yetkisi general competence genel yetki shared competence paylaşılmış yetki …will be the competence of… …’nın sorumluluğunda / yetki alanında …within the competence of… …’nın sorumluluğunda / yetki alanında

COMPETENT yetkili, yeterli, yetkin, ehil central competent authorities merkezi yetkili makamlar competent author ity yetkili makam, yetkili kuruluş competent body yetkili organ / birim

COMPETING yar ışma, rekabet etme; rekabet eden competing bids rakip teklif verilmesi competing industries rakip sanayiler competing investment oppor tunities rakip / yarışan yatırım fırsatları competing undertakings rakip teşebbüsler

COMPETITION rekabet; yarışma / müsabaka competition law rekabet hukuku competition policy rekabet politikası conditions of competition rekabet koşulları Directorate­General for Competition Rekabet Genel Müdürlüğü distor tion of competition rekabetin bozulması International Competition Network (ICN)

Uluslararası Rekabet Ağı (ICN)

per fect competition tam rekabet rules on competition rekabet kuralları unfair competition haksız rekabet

COMPETITOR rakip actual competitor fiili rakip, fiili rekabetçi

COMPETITIVE rekabetçi, r ekabet eden competitive capacity rekabet gücü competitive position rekabetçi konum unfair competitive practice haksız rekabet uygulaması (ticaret hukuku)

COMPETITIVENESS rekabet gücü; rekabet edebilir lik

67

Executive Agency for Competitiveness and Innovation

Rekabet Edebilirlik ve İnovasyon Yürütme Ajansı

Competitiveness Council Rekabet Gücü Konseyi

COMPILATION der leme

COMPLEMENTARY tamamlayıcı, bütünleyici complementary act tamamlayıcı tasarruf, tamamlayıcı işlem complementary protocol tamamlayıcı protokol complementary social security scheme tamamlayıcı sosyal güvenlik programı

COMPLEX karmaşık, gr ift, kompleks complexity karmaşıklık complex product bileşik ürün

COMPLIANCE uygunluk budgetary compliance bütçeye uygunluk compliance audit uygunluk denetimi compliance officer uyum görevlisi compliance test uygunluk testi statement of general compliance genel uygunluk bildirimi cross compliance çapraz uygunluk

COMPONENT unsur, parça, bileşen blending components karışım bileşenleri fixed component sabit unsur var iable component değişken unsur

COMPOSITION oluşum, kompozisyon; konkordato composition of the European Commission

Avrupa Komisyonunun oluşumu / kompozisyonu

composition of the European Par liament

Avrupa Parlamentosunun oluşumu / kompozisyonu

COMPROMISE uzlaşma; tahkimname Luxemburg compromise Lüksemburg uzlaşması

COMPULSORY zorunlu, mecburi compulsory arbitration zorunlu tahkim compulsory expenditure zorunlu harcama compulsory jurisdiction bağlayıcı yargı, zorunlu yargı compulsory notification zorunlu bildirim compulsor ily zorunlu olarak non­compulsory expenditure zorunlu olmayan harcama

CONCENTRATION temerküz, yoğunlaşma; yoğunluk concentration of powers yetkinin / iktidarın yoğunlaşması (iktidarın bir

elde toplanması) declare a concentration unlawful bir yoğunlaşmanın hukuka aykırı olduğunu

açıklamak r isk concentration risk yoğunlaşması

CONCERTED uyumlu; birlikte yapılan concer ted action uyumlu eylem

68

concer ted economic action uyumlu ekonomik eylem concer ted effor t uyumlu çaba concer ted practice uyumlu eylem concer ted step uyumlu adım

CONCESSION taviz, imtiyaz

CONCILIATION uzlaşma, uzlaştırma, barıştırma conciliation board uzlaştırma kurulu Conciliation Committee Uzlaştırma Komitesi commission of conciliation uzlaştırma komisyonu costly conciliation pahalıya mal olan uzlaşma

CONCLUSION sonuç / vargı conclusion of tr eaties antlaşmaların yapılışı Council Conclusions Konsey Sonuçları Presidency Conclusions Başkanlık Sonuçları

CONCOMITANTLY birlikte, bir arada

CONDITION koşul / şart climatic conditions iklim koşulları conditional koşullu / şartlı conditional bond koşullu / şartlı tahvil conditional release şartlı tahliye conditions for loans ödünç / borç verme koşulları conditions of accession katılım şartları conditions of competition rekabet koşulları European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions (Eurofound)

Avrupa Yaşam ve Çalışma Koşullarını İyileştirme Vakfı (Eurofound)

operating condition işletim koşulu, faaliyet koşulu pre­condition ön koşul reciprocal condition karşılıklı şart special condition özel şart subject to the conditions öngörülen koşullara bağlı olarak, öngörülen

koşullar uyarınca (be) conditional upon koşuluna bağlı olmak fulfil a condition bir koşulu yerine getirmek unconditional koşulsuz

CONDUCIVE sebep olan, yardım eden, vesile olan

CONDUCT davranış, tavır , hareket; yönetme, idare, yürütme

conduct of business rules işlerin yürütülmesi sırasında uyulacak kurallar code of conduct davranış kuralları disorder ly conduct uygunsuz davranış ir regular conduct usulsüz davranış misconduct suihal conduct negotiations müzakereleri yürütmek

CONFEDERATION konfederasyon

69

Confederation of Family Organisations in European Community (COFACE)

Avrupa Topluluğu Aile Örgütleri Konfederasyonu (COFACE)

confederation of states devletler konfederasyonu European Confederation of Iron and Steel Industr ies (EUROFER)

Avrupa Demir Çelik Sanayileri Konfederasyonu (EUROFER)

European Trade Unions Confederation (ETUC)

Avrupa İşçi Sendikaları Konfederasyonu (ETUC)

General Confederation of Agr icultural Co­operatives in the European Union (COGECA)

Avrupa Birliği Tarım Kooperatifleri Konfederasyonu (COGECA)

Union of Industrial and Employers’ Confederations of Europe (UNICE)

Avrupa Sanayi ve İşveren Konfederasyonları Birliği (UNICE)

CONFER vermek, tevcih etmek, donatmak, bahşetmek powers which are conferred upon it by this treaty

işbu antlaşmayla verilen yetkiler

confer powers yetki vermek confer rights hak tanımak / bahşetmek within the limits of the powers confer red by this tr eaty

işbu antlaşmanın verdiği yetkiler dahilinde

CONFERENCE konferans bilateral intergovernmental conference ikili hükûmetler arası konferans Conference of Community and European Affairs Committees of Par liaments of the European Union (COSAC)

Avrupa Birliği Parlamentoları Topluluk ve Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (COSAC)

Conference of European Affairs Committees (CEAC)

Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (CEAC)

Conference of European National Librar ies (CENL)

Avrupa Ulusal Kütüphaneler Konferansı (CENL)

Conference of the European Postal and Telecommunications Administrations (CEPT)

Posta ve Telekomünikasyon İdareleri Avrupa Konferansı (CEPT)

Conference of the Representatives of the Governments of the Member States

Üye Devletlerin Hükûmet Temsilcileri Konferansı

Conference on Secur ity and Cooperation in Europe (CSCE)

Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Konferansı (AGİK)

European Conference Avrupa Konferansı European Disarmament Conference Avrupa Silahsızlanma Konferansı International Congress and Convention Association (ICCA)

Uluslararası Kongreler ve Toplantılar Birliği (ICCA)

Intergovernmental Conference (IGC) Hükûmetler Arası Konferans (HAK) tipar tite conference on the employment problems

istihdam konularında üçlü konferans

United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD)

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD)

CONFIRM onaylamak / tasdik etmek; doğrulamak / teyit etmek

CONFISCATION el koyma / müsadere

70

CONFLICT itilaf / uyuşmazlık armed conflict silahlı çatışma conflict of interest çıkar / menfaat uyuşmazlığı conflicting par ties uyuşmazlığın içinde olan taraflar conflict­resolution diplomacy uyuşmazlık çözücü diplomasi core of conflict uyuşmazlığın özü in the event of conflict uyuşmazlık hâlinde par ties in a dispute / conflict uyuşmazlığa taraf olanlar par ties of a dispute / conflict uyuşmazlığın tarafları

CONFORMITY uygunluk Agreement on Conformity Assessment and Acceptance of Industrial Products (ACAA)

Sınai Ürünlerin Uygunluk Değerlendirmesi ve Kabulü Anlaşması (ACAA)

conformity assessment uygunluk değerlendirmesi conformity assessment and cer tification bodies

uygunluk değerlendirme ve belgelendirme kuruluşları

conformity assessment body uygunluk değerlendirme kuruluşu conformity assessment procedure uygunluk değerlendirme prosedürü / usulü conformity mark uygunluk işareti conformity marking uygunluk işaretlemesi conformity to type tipe uygunluk CE (Community Europe) Conformity marking

CE ( Avrupa Topluluğu) Uygunluk işareti

declaration of conformity uygunluk beyanı in conformity with the guidelines yol gösterici / kılavuz ilkelerle uyumlu biçimde legal conformity hukuka uygunluk Telecommunication Conformity Assessment and Market Surveillance Committee (TCAM)

Telekomünikasyon Uygunluk Değerlendirme ve Piyasa Gözetimi Komitesi (TCAM)

CONGESTION tıkanıklık; izdiham

CONNECTION bağlantı interconnection birbirine bağlı olma

CONNIVANCE suça müsamaha gösterme, suç ortaklığı

CONSCIOUS THAT... (in protocols) bilincinde olarak…, farkında olarak... (protokollerde)

CONSENSUS konsensüs / uzlaşı, oydaşma doctr ine of consensus oydaşma / konsensüs doktrini

CONSENT r ıza, muvafakat doctr ine of consent rıza / mutabakat doktrini

CONSERVATIVE muhafazakar European conservatives Avrupa muhafazakârları

CONSERVE (v.) muhafaza etmek

CONSIDERATION değerlendirme / mülahaza

71

consider mülahaza etmek, göz önünde bulundurmak, mütalaa etmek

consider ing that (in resolutions) göz önünde tutarak (ilke kararlarında kullanılan deyim)

…considers… …göz önünde tutar. secur ity consideration güvenlik kaygısı

CONSIGNEE alıcı author ised consignee malı alma hakkına sahip kişi (taşıma

sözleşmelerinde)

CONSIGNOR gönderen author ised consignor gönderen, gönderici (taşıma sözleşmelerinde)

CONSIGNMENT sevkiyat, mal gönderme; gönder ilen mal expor t on consignment konsinye ihracat sale of consignment konsinye satış

CONSISTENCY tutar lılık, uygunluk, bağdaşırlık

CONSOLIDATION konsolidasyon / tahkim, birleştirme, bir leşme, sağlamlaştırma

consolidate konsolide etmek / tahkim etmek, sağlamlaştırmak, birleştirmek, bütünleştirmek

consolidated account konsolide mali tablo, konsolide hesap consolidated basis konsolide edilmiş / birleştirilmiş bazda consolidated liberation list konsolide liberasyon listesi consolidated tar iff konsolide tarife consolidation of legal action davanın birleştirilmesi consolidation of legislation mevzuatın konsolide edilmesi / birleştirilmesi formal / official consolidation of legislation

mevzuatın resmî olarak bütünleştirilmesi, birleştirilmesi / konsolide edilmesi

informal / declaratory consolidation of legislation

mevzuatın gayriresmî olarak bütünleştirilmesi, birleştirilmesi

land consolidation arazi toplulaştırılması, arazi birleştirilmesi

CONSORTIUM konsorsiyum; birlik, kurul

CONSTİTUTE (v.) oluşturmak, meydana getirmek; kurmak constitute the basis temelini oluşturmak

CONSTITUTION anayasa constitutional anayasal, anayasayla ilgili, anayasaya ait,

anayasaya uygun constitutionality anayasallık; anayasaya uygunluk constitutional law anayasa hukuku enshrined in the constitution anayasada yer verilmiştir. subversion of the constitution anayasal düzenin yıkılması Treaty Establishing a Constitution for Europe

Avrupa için bir Anayasa Oluşturan Antlaşma

wording of the constitution anayasanın lafzı

CONSTITUTIVE kurucu, oluşturucu

72

CONSTRUCTION inşaat, yapı; inşa; hukuki yorumlama construction plant and equipment inşaat tesis ve donanımı / ekipmanı construction product inşaat malzemesi

CONSULTATION danışma / istişare after consulting the Commission... Komisyona danıştıktan sonra... consultation body danışma / istişare organı consultation procedure danışma usulü consultative committee danışma / istişare komitesi Consumer Consultative Committee (CCC)

Tüketici Danışma Komitesi (CCC)

explanatory consultation açıklayıcı danışma / istişare extended consultation süresi uzatılmış danışma; genişletilmiş danışma in consultation with… danışarak / istişare ederek… International Telegraph and Telephone Consultative Committee (CCITT)

Uluslararası Telgraf ve Telefon Danışma Komitesi (CCITT)

legal consultant hukuk müşaviri / danışmanı jurisconsult hukuk danışmanı

CONSUMER tüketici consumer awareness tüketici bilinci consumer by default temerrüde düşen satıcı, temerrüde düşen hizmet

sağlayıcı consumer in default temerrüde düşen tüketici Consumer Consultative Committee (CCC)

Tüketici Danışma Komitesi (CCC)

consumer council tüketici konseyi consumer cour t tüketici mahkemesi consumer credit tüketici kredisi consumer goods tüketim malları Consumer Price Index (CPI) Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) consumer protection policy tüketiciyi koruma politikası Directorate­General for Health and Consumer Protection

Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü

domestic consumer yerli tüketici durable consumer goods dayanıklı tüketim malları Employment, Social Policy, Health and Consumer Affairs Council (EPSCO)

İstihdam, Sosyal Politika, Sağlık ve Tüketici İşleri Konseyi (EPSCO)

end consumer son tüketici, son kullanıcı European Bureau of Consumers’ Union (BEUC)

Avrupa Tüketiciler Birliği Bürosu (BEUC)

European Community of Consumer Cooperatives (EURO­COOP)

Avrupa Tüketici Kooperatifleri Topluluğu (EURO­COOP)

Harmonised Index of Consumer Pr ices (HICP)

Uyumlaştırılmış Tüketici Fiyatları Endeksi (UTFE)

unfair terms in consumer contracts tüketici sözleşmelerindeki haksız koşullar / şartlar small consumer küçük tüketici

CONSUMPTION tüketim consume tüketmek

73

consumption goods tüketim malları human consumption beşerî tüketim internal consumption iç tüketim single stage consumption tax tek aşamalı tüketim vergisi

CONTACT temas, ilişki accidental contact arızi / kazara temas contact committee irtibat komitesi contact per son temas / irtibat kurulan kişi contact point irtibat noktası, temas noktası in close contact with… …ile yakın ilişkide olarak national contact point (NCP) ulusal temas noktası (UTN)

CONTAGIOUS bulaşıcı contagious disease bulaşıcı hastalık

CONTAINMENT kısıtlama containment policy çevreleme politikası

CONTAMINATION kir lenme, bulaşma; kirletme, bulaştırma air contamination havanın kirlenmesi decontamination temizleme, arıtma radioactive contamination radyoaktif kirlenme, radyoaktif bulaşma

CONTENT muhteva / içerik

CONTINENTAL kıtasal; Kara Avrupasına ait continental margin kıta kenarı continental shelf kıta sahanlığı Continental system Kara / Kıta Avrupası sistemi

CONTINUOUS sürekli, devamlı, daimî continuous budget sürekli / daimî bütçe continuous market sürekli piyasa, sürekli pazar continuous monitor ing sürekli / daimî izleme, sürekli / daimî denetim continuous production sürekli / daimî üretim continuous trade sürekli / daimî ticaret

CONTINUITY devamlılık / süreklilik continuity of service hizmetin devamlılığı / sürekliliği

CONTRACT akit, kontrat, sözleşme annuity contract yıllık akit (sigorta firmasıyla kişi arasında) breach of the contract sözleşmenin ihlali conclude a contract sözleşme yapmak / sözleşme akdetmek central finance and contracts unit (CFCU)

merkezî finans ve ihale birimi (MFIB)

contract governed by pr ivate law özel hukuk sözleşmesi contract governed by public law kamu hukuku sözleşmesi contract of limited duration sınırlı süreli sözleşme contracting parties âkit taraflar co­contracting parties aktin / sözleşmenin bir yanında müştereken yer

alan taraflar

74

custom / contract manufacturing fason üretim draft contract sözleşme taslağı distance contract mesafeli sözleşme distance selling contract mesafeli satış sözleşmesi forward contract vadeli işlem sözleşmesi high contracting par ties yüksek âkit taraflar insurance contract sigorta sözleşmesi / akdi loan contract ödünç sözleşmesi non­bonus contract ikramiye harici sözleşme, ikramiyesiz sözleşme null and void contract batıl akit per iod of actual contract esas taahhüt süresi public contract kamu ihalesi; kamu sözleşmesi senior contracting manager (SCM) kıdemli ihale yöneticisi (SCM) subcontract alt sözleşme subcontracting alt sözleşme yapma; taşeronluk supply contract tedarik sözleşmesi time share holiday contract devre mülk tatil sözleşmesi unfair terms in consumer contracts tüketici sözleşmelerindeki haksız koşullar / şartlar voidable contract iptal edilebilir akit

CONTRACTOR yüklenici / müteahhit subcontractor taşeron, alt yüklenici

CONTRACTUAL akdî / sözleşmeye değgin contractual liability sözleşmeden doğan sorumluluk / akdi sorumluluk contractual licence sözleşmeye bağlı lisans / akdî lisans extracontractual sözleşme / akit dışı non­contractual liability sözleşme / akit dışı sorumluluk

CONTRIBUTION katkı constructive contr ibution yapıcı katkı contr ibute katkıda bulunmak contr ibutions to the capital sermayenin ödenmesi; sermaye karşılığı

ödemenin yapılması defined contr ibution plan belirlenmiş katkı planı

CONTROL denetim; kontrol administrative control idari denetim Agency for the Control of Armament (ACA)

Silahların Denetimi Ajansı (ACA)

arms control silah denetimi border control sınır kontrolü cessation of joint control ortak denetimin sona erdirilmesi Community Fisheries Control Agency (CFCA)

Topluluk Balıkçılık Kontrol Ajansı (CFCA)

control by the customs authorities gümrük makamlarınca yapılan denetim control certificate kontrol belgesi controls to be conducted yapılacak kontroller controls on standards standart denetimleri defer red control ertelenmiş kontrol ex­ante control ön kontrol

75

exchange control kambiyo kontrolü, kambiyo denetimi exchange control regulation kambiyo kontrol / denetim düzenlemesi frontier control sınır kontrolü Hazard Analysis and Critical Control Point (HACCP)

Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktası (HACCP)

home country control köken ülke denetimi Integrated Administration and Control System (IACS)

Entegre İdare ve Kontrol Sistemi (EİKS)

Mediter ranean Memorandum of Understanding on Por t State Control (MEDMOU)

Liman Devleti Kontrolü Hakkında Akdeniz Mutabakat Zaptı (MEDMOU)

official control resmî kontrol / denetim post release control sonradan kontrol (gümrük) processing under customs control gümrük kontrolü altında işleme public internal financial control system kamu iç mali denetim sistemi removal of the border controls sınır kontrollerinin kaldırılması safety controls on impor ts ithalattaki güvenlik kontrolleri

CONTROLLER kontrolör / denetçi tax controller vergi kontrolörü

CONVENE (v.) toplamak, toplanmak, toplantıya çağırmak

CONVENTION sözleşme / konvansiyon (uluslararası); kurultay / kongre, toplantı; gelenek

accession to a convention sözleşmeye taraf olma Climate Change Framework Convention (CCFC)

İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (İDÇS)

auditing: mali denetim control: kontrol, denetim follow up: izleme inspection: teftiş (bir iş yeri, kurum ya da insan topluluğu ) investigation: araştırma; soruşturma, tahkikat monitor ing: izleme, denetim oversee: denetleme review: gözden geçirme (bir durumu veya sistemi iyileştirmek) supervision: denetim (bir yer, faaliyet ya da insan topluluğu) surveillance: gözetim (polis, ordu veya yetkili kurum tarafından yapılan) ver ification: tahkik, doğrulama

76

Community Patent Convention Topluluk Patent Sözleşmesi Convention for the Protection from Marine Pollution of the Mediterranean

Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi

Convention on the Elimination of All Forms of Discr imination Against Women (CEDAW)

Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi (CEDAW)

Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination (CERD)

Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi (CERD)

Convention on Human Rights İnsan Hakları Sözleşmesi Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (CITES)

Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES)

Convention on Long Range Transboundary Air Pollution

Uzun Menzilli Sınır Aşan Hava Kirliliği Sözleşmesi

Convention on the Rights of the Children (CRC)

Çocuk Hakları Sözleşmesi (ÇHS)

European conventions Avrupa sözleşmeleri European Convention on Cross­Border (Transfrontier ) Television

Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi

European Convention on Human Rights (ECHR)

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)

European Convention on Tor ture İşkenceye Karşı Avrupa Sözleşmesi European Convention on Transfrontier (Cross­Border ) Television

Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi

implementing convention uygulama sözleşmesi International Congress and Convention Association (ICCA)

Uluslararası Kongreler ve Toplantılar Birliği (ICCA)

International Convention for the Safety of Life at Sea

Denizde Can Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi

Lomé Convention Lomé Sözleşmesi single convention tek sözleşme Transboundary Environmental Impact Assessment Convention

Sınır Aşan Çevresel Etki Değerlendirmesi Sözleşmesi

Unemployment Convention (ILO) İşsizlik Sözleşmesi (ILO)

CONVERGENCE yakınsama, yakınlaştırma convergence cr iteria yakınsama kriterleri, yakınlaşma kriterleri convergence of economies ekonomilerin yakınlaştırılması convergence programme yakınsama programı economic convergence ekonomik yakınsama

CONVERSION dönüştürme, tahvil etme conversion of an undertaking bir teşebbüsün / işletmenin (başka bir üretim için)

dönüştürülmesi conversion rate dönüştürme oranı economic conversion ekonomik dönüşüm industrial conversion endüstriyel dönüşüm conver t dönüştürmek conver tible dönüştürülebilir conver tible bond değiştirilebilir / dönüştürülebilir tahvil

77

CONVEYANCE nakil, taşıma

CONVICT i. suçlu, mahkûm; f. mahkûm etmek conviction mahkûmiyet, kanaat, inanç

CONVINCED THAT…(in resolutions, in conventions)

…inanarak; kanaatinde olarak (ilke karar lar ında, uluslararası sözleşmelerde )

CO­OBLIGOR müşterek borçlu

COOPERATION iş bir liği agr icultural cooperation tarımsal iş birliği Blacksea Economic Cooperation (BSEC)

Karadeniz Ekonomik İş Birliği (KEİ)

Business Cooperation Centre (BCC) İş Koordinasyon Merkezi; İşletmeler arası İş Birliği Merkezi (BCC)

business cooperation network (BC Network)

ticaret ve sanayi alanında iş birliği ağı

close cooperation yakın iş birliği Conference on Secur ity and Cooperation in Europe (CSCE)

Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Konferansı (AGİK)

Cooperation in Automation of Data and Documentation for Impor ts (Expor ts) and Agriculture (CADDIA)

İthalat (İhracat) ve Tarım Dokümantasyonu ve Verilerinin Otomasyonunda İşbirliği (CADDIA)

Cooperation in the Fields of Justice and Home Affairs

Adalet ve İçişleri Alanında İş Birliği

cooperation procedure iş birliği usulü cooperation with the institutions kurumlarla iş birliği Council for Asia­Europe Cooperation (CAEC)

Asya­Avrupa İş Birliği Konseyi (CAEC)

cross­border cooperation (CBC) sınır ötesi iş birliği (SÖİ) Development Cooperation Instrument (DCI)

Kalkınma İşbirliği Aracı (DCI)

diplomatic cooperation diplomatik iş birliği economic cooperation ekonomik iş birliği Economic Cooperation Organisation (ECO)

Ekonomik İş Birliği Teşkilatı (EİT)

EuropeAid Cooperation Office EuropeAid İşbirliği Ofisi European Cooperation for Accreditation / European Accreditation (EA)

Avrupa Akreditasyon Birliği (EA)

enhanced cooperation güçlendirilmiş iş birliği European Agency for the Enhancement of Judicial Cooperation (Eurojust)

Avrupa Adli İş Birliğini Geliştirme Ajansı (Eurojust)

European Cooperation Agency (ECA) Avrupa İş Birliği Ajansı (ECA) European Co­operation for the Long Term in Defence (EUCLID)

Avrupa Uzun Vadeli Savunma İş Birliği (Programı) (EUCLID)

European Cooperation in the Field of Scientific and Technical Research (COST)

Bilimsel ve Teknik Araştırma Alanında Avrupa İş Birliği (COST)

European Monetary Cooperation Fund Avrupa Parasal İş Birliği Fonu (APİF)

78

(FECOM / EMCF) European political cooperation (EPC) Avrupa siyasi iş birliği (ASİ) financial cooperation mali iş birliği financial cooperation committee mali iş birliği komitesi International Cooperation Programme (ICP)

Uluslararası İş Birliği Programı (ICP)

International Laboratory Accreditation Cooperation (ILAC)

Uluslararası Laboratuvar Akreditasyon İş Birliği [Örgütü] (ILAC)

judicial cooperation adli iş birliği judicial cooperation in civil matter s özel hukuk konularında adli iş birliği judicial cooperation in criminal matter s

cezai konularda adli iş birliği

method of cooperation iş birliği yöntemi Nor th Atlantic Cooperation Council (NACC)

Kuzey Atlantik İş Birliği Konseyi (KAİK)

Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD)

Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD)

Organisation for European Economic Cooperation (OEEC)

Avrupa Ekonomik İş Birliği Örgütü (OEEC)

Organisation for Security and Co­ operation in Europe (OSCE)

Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT)

police cooperation polis iş birliği political cooperation committee siyasi iş birliği komitesi Programme for Cooperation with Central and East European Coutries (PSO)

Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleriyle İşbirliği Programı (PSO)

South East European Cooperation Initiative (SECI)

Güneydoğu Avrupa İş Birliği İnisiyatifi (SECI)

Standing Committee for Economic and Commercial Cooperation

Ekonomik ve Ticari İş Birliği Daimî Komitesi

CO­OPT (v.) üyelerin mutabakatıyla bir kişinin bir gruba katılımı; bir kimseyi yardım ve destek sağlamak için ikna etmek

COORDINATION eşgüdüm / koordinasyon Anti­Fraud Coordination Unit (UCLAF)

Hileyle Mücadele Koordinasyon Birimi (UCLAF)

Committee on Coordination in Justice and Home Affairs

Adalet ve İçişleri Eşgüdüm / Koordinasyon Komitesi

coordinate eşgüdüm sağlamak / koordine etmek coordinated approach eşgüdümlü / koordine yaklaşım coordinated organisations eş güdümlü örgütler / kuruluşlar, koordine

örgütler / kuruluşlar coordination council for auditing denetim koordinasyon kurulu coordination of the Economic and Monetary Union policies

Ekonomik ve Parasal Birlik politikalarının koordinasyonu

European Airlift Coordination Cell (EACC)

Avrupa Hava Nakliye Koordinasyon Hücresi (EACC)

Union for the Coordination of Transmission of Electricity (UCTE)

Elektrik İletim Koordinasyon Birliği (UCTE)

79

CO­OWNERSHIP iştirak hâlinde mülkiyet, el bir liği mülkiyet

CO­PRODUCER or tak yapımcı

CO­PRODUCTION or tak yapım international co­production agreement uluslararası ortak yapım / üretim anlaşması

COPY kopya / nüsha certified copy onaylı nüsha copy for return / return copy iade nüshası hard copy basılı kopya, yazılı çıktı or iginal copy asıl nüsha, ilk nüsha

COPYRIGHT telif hakkı Central and Eastern European Copyr ight User Platform (CECUP)

Merkezi ve Doğu Avrupa Telif Hakları Kullanıcı Platformu (CECUP)

European Copyr ight User Platform (ECUP)

Avrupa Telif Hakları Kullanıcı Platformu (ECUP)

CORPORATE kurumsal corporate bond şirket tahvili corporate finance şirket(ler) finansmanı corporate finances şirketlerin finans işleri corporate governance kurumsal yönetişim corporate tax kurumlar vergisi

CORRECTIVE düzeltici

CORRESPOND (v.) denk gelmek; tekabül etmek, karşılık gelmek cor responding legislative body muadil yasama organı

CORRESPONDENCE yazışma; haberleşme cor respondence address yazışma adresi European Cor respondence (COREAU) Avrupa Haberleşmesi (COREAU) official cor respondence resmî yazışma subject the cor respondence to censorship

haberleşmeyi sansüre tabi tutmak

CORRESPONDENT muhabir cor respondent bank muhabir banka cor respondent member muhabir üye

CORRIGENDUM düzeltme

CORRUPTION yolsuzluk Group of States Against Cor ruption (GRECO)

Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu (GRECO)

CO­SIGNATORY or tak imzacı

COST maliyet; masraf accident cost accounting kaza maliyeti muhasebesi acquisition cost iktisap maliyeti / edinim maliyeti, elde etme

maliyeti benefit­cost r atio fayda­maliyet oranı

80

cost­benefit analysis fayda maliyet analizi cost accounting maliyet muhasebesi cost allocation maliyet dağıtımı cost, insurance and freight (CIF) mal bedeli, sigorta ve navlun (CIF) recur rent cost yinelenen maliyet r eplacement cost yenileme maliyeti stranded cost karşılanamayan maliyet supply cost tedarik maliyeti tr ansaction cost işlem maliyeti tr ansition cost geçiş maliyeti

COSTING maliyetlendirme accident costing kaza maliyeti (çıkarma)

COUNCIL konsey, kurul act of the Council Konsey tasarrufu, Konsey işlemi Agr iculture and Fisheries Council Tarım ve Balıkçılık Konseyi Association Council Ortaklık Konseyi Committee of Minister s of the Council of Europe

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi

Competitiveness Council Rekabet Gücü Konseyi consumer council tüketici konseyi coordination council for auditing denetim koordinasyon kurulu Council for Asia­Europe Cooperation (CAEC)

Asya­Avrupa İş Birliği Konseyi (CAEC)

Council Common Position Konsey Ortak Tutumu Council conclusions Konsey sonuçları Council decision Konsey kararı Council decision of (day­month­year )… (year ­number­EC)

(gün­ay­yıl) tarihli …(yıl­sayı­AT) sayılı Konsey kararı

Council Declaration Konsey Bildirisi Council Directive Konsey Direktifi Council Framework Decision Konsey Çerçeve Kararı Council Joint Action Konsey Ortak Eylemi Council of Association / Association Council

Ortaklık Konseyi

Council of Bars and Law Societies of Europe (CCBE)

Avrupa Barolar ve Hukuk Dernekleri Konseyi (CCBE)

Council of the Baltic Sea States (CBSS) Baltık Denizi Devletleri Konseyi (CBSS) Council of Europe (CoE) 1 Avrupa Konseyi (AK) The Council of Europe’s Par liamentary Assembly

Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi

Council of the European Municipalities Avrupa Belediyeler Konseyi Council of the European National Youth Committees (CENYC)

Avrupa Ulusal Gençlik Komiteleri Konseyi (CENYC)

1 (Avrupa Konseyi, İkinci Dünya Savaşından maddi ve manevi büyük kayıplarla çıkan Avrupa'da bir daha aynı trajedilerin yaşanmamasını sağlamak, Avrupa'da gerginliğin ve çatışmanın yerini güven ve iş birliğinin alması amaçlarıyla 5 Mayıs 1949'da 10 Avrupa ülkesi tarafından kurulmuştur. Avrupa Konseyi, Avrupa Birliğinden ayrı bir uluslararası örgüttür ve Avrupa Birliğinde, Devlet ve Hükûmet Başkanlarının biraraya geldikleri “European Council” ile karıştırılmamalıdır. Bugün, Avrupa Konseyinin aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 47 üyesi vardır.)

81

Council of the European Union Avrupa Birliği Konseyi Council of Minister s (Council of the European Union)

Bakanlar Konseyi (Avrupa Birliği Konseyi)

Council for Mutual Economic Assistance (CMEA)

Karşılıklı Ekonomik Yardım Konseyi (CMEA)

Council Recommendation Konsey Tavsiyesi Council Regulation Konsey Tüzüğü Council Regulation no…/…of… … sayılı ve… [tarihli] Konsey Tüzüğü Council Resolution Konsey İlke Kararı Council of State Danıştay / devlet şûrası Council Working Group (CWG) Konsey Çalışma Grubu (CWG) Economic and Financial Affairs Council (ECOFIN)

Ekonomi ve Maliye Bakanları Konseyi (ECOFIN)

Employment, Social Policy, Health and Consumer Affairs Council (EPSCO)

İstihdam, Sosyal Politika, Sağlık ve Tüketici İşleri Konseyi (EPSCO)

Environment Council Çevre Konseyi Education, Youth and Culture Council (EYC)

Eğitim, Gençlik ve Kültür Konseyi (EYC)

Euro­Atlantic Partnership Council (EAPC)

Avrupa­Atlantik Ortaklık Konseyi (AAOK)

European Community Council Directory

Avrupa Topluluğu Konseyi Rehberi

European Council Avrupa [Devlet ve Hükûmet Başkanları] Konseyi European Council for Agricultural Law (CEDR)

Avrupa Tarım Hukuku Konseyi (CEDR)

European Council for Nuclear Research (CERN)

Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi (CERN)

European Council for the Village and Small Town (ECOVAST)

Avrupa Köy ve Kasaba Konseyi (ECOVAST)

European Economic Community­ Turkey Association Council

Avrupa Ekonomik Topluluğu­Türkiye Ortaklık Konseyi

European Works Council Avrupa Çalışma Konseyi General Affair s Council (GAC) Genel İşler Konseyi (GİK) General Affair s and External Relations Council (GAERC)

Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi (GİDİK)

International Council on Archives (ICA)

Uluslararası Arşiv Konseyi (ICA)

Justice and Home Affairs Council Adalet ve İç İşleri Konseyi measures taken by the Council Konsey tarafından alınan önlemler municipal council belediye meclisi Nordic Council (NC) Kuzey [Ülkeleri] Konseyi (NC) Nor th Atlantic Cooperation Council (NACC)

Kuzey Atlantik İş Birliği Konseyi (KAİK)

Regional Advisory Councils Bölgesel Danışma Konseyleri r eview the legality of acts of the Council

Konsey tasarruflarının / işlemlerinin hukuka uygunluğunu denetlemek

Secretar iat General of the Council (of the European Union)

Avrupa Birliği Konseyi Genel Sekreterliği

session of the Council of Minister s Bakanlar Konseyi toplantısı Special Council of Minister s Bakanlar Özel Konseyi, Bakanlar Konseyi Özel

82

[Toplantısı] Transpor t, Telecommunikation and Energy (TTE)Council

Taşımacılık, Telekomünikasyon ve Enerji (TTE)Konseyi

United Nations Security Council (UNSC)

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK)

COUNSELLOR müşavir counsellor ship müşavirlik

COUNTERFEIT taklit, sahte counterfeit goods taklit mallar; sahte mallar counterfeit product sahte ürün

COUNTERFEITING kalpazanlık

COUNTERVAILING telafi edici / fark gider ici countervailing charges telafi edici vergiler countervailing duty fark giderici vergi / telafi edici vergi countervailing impor t duty ithalatta telafi edici vergi, ithalatta fark giderici

vergi countervailing measure telafi edici önlem / tedbir

COUNTRY ülke / memleket; yur t / vatan; kır sal bölge applicant country başvuran ülke candidate country aday ülke CARDS Countr ies ( Albania, Bosnia Hersegovina, Croatia, Macedonia, Serbia, Montenegro)

CARDS Ülkeleri (Arnavutluk, Bosna Hersek, Hırvatistan, Makedonya, Sırbistan, Karadağ)

Central and Eastern European Countr ies (CEEC)

Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri (MDAÜ)

Central European Countries (CECs) Merkezi Avrupa Ülkeleri (CECs) coastal countries kıyı ülkeleri controlled country kontrol altındaki ülke countr ies concerned ilgili ülkeler country desk ülke masası country of asylum sığınılan / iltica edilen ülke country of destination principle varış ülkesi prensibi country of fir st destination ilk varış ülkesi country of or igin mahreç; menşe ülke / çıkış ülkesi country of or igin principle menşe ülke ilkesi / prensibi country of residence ikamet edilen ülke; meskenin bulunduğu ülke country strategy paper ülke strateji belgesi country suppor t strategy ülke destek stratejisi country where establishment is effected yerleşim ülkesi dialogue countries diyalog ülkeleri disaster affected country felaketin etkilediği ülke disaster prone country felakete maruz kalabilecek ülke home country köken ülke; çıkış ülkesi; (ait olduğu ülke) home country control köken ülke denetimi host country ev sahibi ülke key country anahtar ülke Least Developed Countr ies (LDC) En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ)

83

Less Developed Countries (LDC) Az Gelişmiş Ülkeler (AGÜ) non­aligned countr ies bağlantısız ülkeler over represented countries nüfusuna oranla daha fazla temsil edilen ülkeler over seas countries denizaşırı ülkeler Overseas Countries and Ter ritor ies (OCT)

Denizaşırı Ülkeler ve Topraklar (OCT)

r ipar ian countries kıyıdaş ülkeler (nehir) third country üçüncü ülke

COURSE kurs; akış; rota, yön; gidiş

COURT mahkeme; divan consumer cour t tüketici mahkemesi cour t of appeals istinaf mahkemesi (temyiz mahkemesi için de

istisnaen kullanılmaktadır) cour t of arbitration tahkim divanı; hakem mahkemesi Cour t of Auditors of the European Communities (European Cour t of Auditors) (ECA)

Avrupa Toplulukları Sayıştayı (Avrupa Sayıştayı) (ECA)

cour t bailiffs icra mahkemesi (icra tetkik mercii) cour t of cassation temyiz mahkemesi cour t of first instance (CFI) ilk derece mahkemesi (CFI) Cour t of First Instance of the European Communities

Avrupa Toplulukları İlk Derece Mahkemesi

Cour t of Human Rights İnsan Hakları Mahkemesi cour t of inquiry soruşturma kurulu, soruşturma divanı Cour t of Justice of the European Communities (CJEC)

Avrupa Toplulukları Adalet Divanı (ATAD)

cour t of single instance tek dereceli mahkeme cour ts and tr ibunals divanlar ve mahkemeler cr iminal cour t system cezai yargı sistemi decision of the cour t mahkeme kararı; divan kararı emergency cour t acil işler mahkemesi equity cour t hakkaniyet mahkemesi (İngiliz hukukunda) European Cour t of Human Rights (EctHR)

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)

hearing (in cour t) celse, duruşma inferior cour t alt mahkeme International Cour t of Justice (ICJ) Uluslararası Adalet Divanı (Lahey Divanı)

(UAD) judicial cour t adliye mahkemesi kangaroo cour t uydurma / yasal yetkisi olmayan mahkeme mar tial court askerî mahkeme; divan­ı harp; sıkı yönetim

mahkemesi pre­cour t settlement body (arbitration)

duruşma / yargılama öncesi çözüm organı (tahkim)

preliminary ruling of the cour t divan ön kararı, mahkemenin ön kararı r egular court asıl mahkeme specialised cour t ihtisas mahkemesi supreme cour t anayasa mahkemesi; yüksek mahkeme; yüce

divan

84

br ing an action to the court dava açmak submit a dispute to the Cour t of Justice bir uyuşmazlığı Adalet Divanına götürmek within the terms of the judgment of the cour t

divan kararı çerçevesinde; mahkeme kararı çerçevesinde

COVENANT sözleşme; misak; taahhütname International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR)

Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi (ICCPR)

International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (ICESCR)

Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi (ICESCR)

twinning covenant eşleştirme sözleşmesi

COVER i.ör tü; koruma; f. ör tmek; korumak; tazmin etmek; kapsamak

covered kapsanan; sigorta teminatı altında;

COW inek dairy cow mandıra ineği; süt sığırı suckler cow emzikli inek

CRAFTSMAN zanaatkâr

CRAWLING PEG SYSTEM sürüklenen çapa uygulaması; derece derece kambiyo kur lar ını indirme sistemi

CREATOR yaratıcı

CREDIT kredi author ised credit serbest bırakılmış kredi, kullanıma açılmış kredi consumer credit tüketici kredisi credit balance alacak bakiyesi, kredi bakiyesi credits from the recovery of wr itten off loans

konusu olmayan kredi karşılıkları

credit guarantee fund kredi garanti fonu credit institution kredi kurumu / kredi kuruluşu credit policy kredi politikası European Credit Transfer System (ECTS)

Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS)

expor t credit ihracat kredisi indirect credit dolaylı kredi in kind credit ayni kredi ir revocable letter of credit gayri kabili rücu akreditif letter of credit akreditif open credit açık kredi sale on credit taksitli satış tr ansferable letter of credit devredilebilir akreditif

CRIME suç / cürüm cr ime scene investigation unit olay yeri inceleme birimi cross­border crime sınır ötesi suçlar fight against crime suçla mücadele fight against international organised cr ime

uluslararası örgütlü suçlarla mücadele

85

fight against organised cr ime örgütlü suçlarla mücadele organised crime örgütlü / organize suç

CRIMINAL cezai; suçlu, mücr im cr iminal charge suç isnadı; itham cr iminal cour t system cezai yargı sistemi cr iminal investigation cezai soruşturma cr iminal liability cezai sorumluluk; cezai ehliyet cr iminal justice system ceza yargılaması sistemi cr iminal prosecution cezai kovuşturma cr iminal record sabıka kaydı cr iminal sanction cezai yaptırım judicial cooperation in criminal matter s

cezai konularda adli iş birliği

CRISIS kr iz / buhran acute crisis ağır kriz anti­cr isis plan kriz önleme planı cr isis diplomacy kriz diplomasisi cr isis management kriz yönetimi

CRITERION (pl. criteria) kr iter , ölçüt, kıstas accession criter ia (Copenhagen Cr iteria)

katılım kriterleri (Kopenhag Kriterleri)

convergence cr iteria yakınsama kriterleri, yakınlaşma kriterleri membership criteria üyelik kriterleri sustainability cr iter ia sürdürülebilirlik kriterleri

CROP mahsul, ekin, tarımsal ürün arable crop ekilebilir mahsul cropping kırpma crop rotation her yıl değişik ekin ekilmesi, dönüşümlü /

münavebeli ekim

CROSS­BORDER sınır ötesi cross­border cooperation (CBC) sınır ötesi iş birliği (SÖİ) cross­border crime sınır ötesi suçlar cross­border flow sınır ötesi akış cross­border satellite broadcasting sınır ötesi uydu yayınları

CROSS COMPLIANCE çapraz uygunluk

CROSS REFERENCE LIST çapraz referans listesi

CROSS­SECTORAL ACTIVITIES sektörler arası faaliyetler

CROSS SHAREHOLDING çapraz hissedarlık

CROSS­SUBSIDY çapraz sübvansiyon

CRUDE ham crude oil ham petrol

CULTIVATION tarım, ekip biçme, toprağı işleme cultivable land ekilebilir toprak

86

cultivate ekmek, yetiştirmek cultivated area ekili alan intensity of cultivation ekim yoğunluğu

CULTURAL kültürel cultural acceptability kültürel kabul edilebilirlik cultural asset kültürel varlık cultural diplomacy kültürel diplomasi cultural goods kültürel mallar cultural heritage kültürel miras cultural object kültürel nesne European Cultural Foundation (ECF) Avrupa Kültür Vakfı (ECF) hor ticultural bahçecilikle, bahçıvanlıkla ilgili International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (ICESCR)

Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi (ICESCR)

United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organisation (UNESCO)

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)

CULTURE kültür / ekin cultural policy kültür politikası Directorate­General for Education and Culture

Eğitim ve Kültür Genel Müdürlüğü

Education, Youth and Culture Council (EYC)

Eğitim, Gençlik ve Kültür Konseyi (EYC)

Foundation of the Europe of Sciences and Cultures (FESAC)

Bilimler ve Kültürler Avrupası Vakfı (FESAC)

CUMULATIVE birikimli / kümülatif cumulative tax kümülatif vergi

CURATORSHIP kayyumluk curator kayyum

CURFEW sokağa çıkma yasağı lift the curfew sokağa çıkma yasağını kaldırmak

CURRENCY para cur rency basket para sepeti EURO­Currency AVRO – Döviz European currency snake Avrupa para yılanı European Cur rency Unit (ECU) Avrupa Para Birimi (APB) foreign cur rency deposit döviz mevduat hesabı international value of cur rency paranın uluslararası değeri single cur rency tek para

CURRENT cari; geçerli; güncel cur rent account cari hesap; vadesiz hesap cur rent accounts cari işlemler cur rent accounts balance cari işlemler dengesi cur rent call account ihbarlı cari hesap cur rent financial year cari mali yıl, içinde bulunulan mali yıl cur rent official par ity cari resmî parite cur rent official rate cari resmî oran (döviz kurunda)

87

cur rent payments cari ödemeler

CUSTODIANSHIP emanetçilik, muhafızlık

CUSTODY nezaret; koruma settlement and custody centre takas ve saklama merkezi

CUSTOM gelenek; teamül / örf; âdet custom / contract manufacturing fason üretim

CUSTOMARY alışılagelen; ör fî; teamülî customary law örf ve âdet hukuku / teamül hukuku

CUSTOMS gümrük abandonment of goods to customs malın gümrüğe terk edilmesi abolish customs duties gümrük vergilerini kaldırmak absence of customs protection gümrük korumasının olmaması Advisory Committee on Customs Matter s

Gümrük Sorunları Danışma Komitesi

Common Customs Tariff (CCT) Ortak Gümrük Tarifesi (OGT) Common Customs Tariff nomenclature Ortak Gümrük Tarifesi nomenklatürü control by the customs authorities gümrük makamlarınca yapılan denetim customs and agr icultural duty gümrük ve tarım resimleri customs approved treatment or use gümrük onaylı muamele ya da kullanım customs area gümrük alanı customs ar rangement gümrük düzenlemesi customs author ity gümrük makamı customs barr ier gümrük engeli customs border post sınır gümrük karakolu / noktası customs broker gümrük simsarı customs clearance gümrükleme customs code gümrük kodu customs data warehouse system gümrük veri ambarı sistemi customs debt gümrük borcu customs declaration gümrük beyanı customs declaration form gümrük beyannamesi; gümrük beyan formu customs duties accrued on the product mala tahakkuk eden gümrük vergileri customs duty gümrük vergisi customs duty exemption gümrük vergisi muafiyeti customs duty of a fiscal nature mali nitelikli gümrük vergisi customs enforcement gümrük muhafaza Customs Enforcement Network (CEN) Gümrük Muhafaza Ağı (CEN) customs goods gümrük malları Customs Information System (CIS) Gümrük Bilgi Sistemi (CIS) customs investigator gümrük müfettişi customs legislation gümrük mevzuatı customs mar itime zone deniz gümrük bölgesi customs office gümrük idaresi customs official gümrük memuru customs procedure gümrük usulü; gümrük prosedürü customs protection gümrük koruması customs receipt gümrük makbuzu

88

customs regime gümrük rejimi customs regime with economic impact ekonomik etkili gümrük rejimi customs rule gümrük kuralı customs status gümrük statüsü customs tar iff gümrük tarifesi customs ter ritory gümrük alanı customs ter ritory of Turkey Türkiye gümrük alanı customs transactions gümrük işlemleri customs union gümrük birliği Customs Union Joint Committee (CUJC)

Gümrük Birliği Ortak Komitesi (GBOK)

customs valuation committee gümrük kıymet komitesi customs value gümrük değeri customs warehousing gümrük antrepoculuğu customs warehousing procedure gümrük antrepo usulü / prosedürü Directorate­General for Taxation and Customs Union

Vergilendirme ve Gümrük Birliği Genel Müdürlüğü

enlarged customs ter ritory genişletilmiş gümrük alanı establishment of customs union gümrük birliği kurulması exempt from customs duty gümrük vergisinden muaf exit customs çıkış gümrüğü Integrated Customs Tar iff of the European Communities (TARIC)

Avrupa Toplulukları Entegre Gümrük Tarifesi (TARIC)

non discriminatory customs tariff ayrımcı olmayan gümrük tarifesi placing of goods under a customs procedure

malların gümrük rejimine tabi tutulması

placing of goods under customs approved treatment or use

malların gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması

presentation of goods to customs malların gümrüğe sunulması processing under customs control gümrük kontrolü altında işleme postal customs formalities gümrük posta işlemleri r eduction of customs duties gümrük vergilerinin indirilmesi relief from (free of) customs duties gümrük vergilerinden muafiyet schedule of customs duties gümrük vergileri çizelgesi / cetveli successive reduction of customs duties gümrük vergilerinin peşpeşe indirimi supervision by the customs authorities gümrük yetkilileri tarafından yapılan gözetim suspend customs duties gümrük vergilerini askıya almak transpor tation under customs seal gümrük mührü altında taşıma Wor ld Customs Organisation (WCO) Dünya Gümrük Örgütü (DGÖ)

89

D

DAIRY mandıra, süthane dairy cow mandıra ineği; süt sığırı dairy premium mandıra primi dairy product süt ürünü, mandıra ürünü

DAMAGE zarar action for damages tazminat davası cause a damage zarar / hasar vermek; zarara neden olmak claim for damages tazminat talebi compensation for damage zararın tazmini damage determination committee hasar tespit komisyonu

DATA ver i accounting data network muhasebe veri ağı anti­smuggling data bank kaçakçılıkla mücadele bilgi bankası customs data warehouse system gümrük veri ambarı sistemi data processing veri işleme data processing technique veri işleme tekniği data production veri üretimi data protection veri koruma electronic data bank elektronik veri bankası electronic data interchange (EDI) elektronik veri değişimi (EVD) electronic data tr ansfer system (EDTS) elektronik veri aktarım (transfer) sistemi (EVAS) Environmental Chemicals Data and Information Network (ECDIN)

Çevreyle İlgili Kimyasallar Hakkında Veri ve Bilgi Ağı (ECDIN)

European Data Protection Supervisor Avrupa Veri Koruma Denetçisi Farm Accounting Data Network (FADN)

Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA)

interchange of data between administrations (IDA)

yönetimler arası veri alışverişi (IDA)

Multinational Programme in the Field of Data Processing (MAP)

Bilgi işlem Alanında Çok Uluslu Program (MAP)

per sonal data kişisel veri propr ietorship data mülkiyet bilgileri Trade Electronic Data System (TEDIS) Ticaret Elektronik Bilgi Sistemi (TEDIS)

DATABASE ver i tabanı Community Impor t Requirements Database (CIRD)

Topluluk İthalat Şartları Veri Tabanı (CIRD)

computer ized database bilgisayar destekli veri tabanı

DATE tarih, gün date of notification bildirim tarihi; tebligat tarihi effective date yürürlüğe girdiği tarih enforcement date yürürlük tarihi; icra tarihi, uygulanma tarihi maturity date vade tarihi, sürenin dolduğu gün

90

run only from this date ancak (sadece) bu tarihten itibaren işlemeye başlamak üzere

value date valör

DEADLINE süre bitimi

DEBT borç co­debtor müşterek borçlu customs debt gümrük borcu debt instrument / security borçlanma aracı, borçluluğu temsil eden menkul

kıymet debt management borç yönetimi debt of state devlet borcu external debt dış borç external debt monitor ing repor t dış borç izleme raporu foreign indebtment dış borçlanma joint debtor müteselsil borçlu per iodical debt settlement dönemsel borç tasfiyesi public debt kamu borcu public debt accountant kamu borçları saymanı secured debt teminata bağlanmış borç

DECADANCE yozlaşma, çürüme

DECENTRALISATION ademi merkeziyet; yer inden yönetim Decentralised Implementation System (DIS)

Merkezi Olmayan Uygulama Sistemi (DIS)

Extended Decentralised Implementation System (EDIS)

Genişletilmiş Merkezi Olmayan Uygulama Sistemi (EDIS)

DECEPTIVE aldatıcı, yanıltıcı deceptive expression yanıltıcı ifade deceptive statement yanıltıcı beyan

DECISION karar decide karar vermek co­decision ortak karar co­decision procedure ortak karar usulü commission decision komisyon kararı Council decision Konsey kararı Council Framework Decision Konsey Çerçeve Kararı decision makers karar vericiler decision making body karar organı decision making procedure karar alma usulü decision making procedure of the European Community defer a decision

Avrupa Topluluğu karar alma prosedürü / usulü

kararı ertelemek decision of the cour t mahkeme kararı; divan kararı decision of refusal ret kararı draft decision taslak karar draft decision submitted by the Commission

Komisyon tarafından sunulan taslak karar

91

failure to take a decision karar alamama framework decision çerçeve karar … has decided as follows: … aşağıdaki gibi karar vermiştir: … have decided to conclude this agreement

… işbu anlaşmayı imzalamaya karar vermişlerdir.

interlocutory decision ara kararı; davayı esastan sonuçlandırmayan karar make a decision karar almak power to take decision karar alma yetkisi r easoned decision gerekçeli karar This decision is addressed to the Member States.

Bu karar Üye Devletlere yöneliktir.

defer a decision kararı ertelemek power of decision karar verme yetkisi power to decide karar yetkisi proceeding in a decision / r esult a procedure

bir konuyla ilgili işlemlerin bir kararla sonuçlandırılması

quarum of decision karar nisabı / yeter sayısı r ectify a decision kararı düzeltmek refer to a decision karara atıfta bulunmak / gönderme yapmak take a decision karar almak

DECISIVE ROLE belirleyici konum, belirleyici rol

DECK güver te; kat main deck ana güverte

DECLARATION bildirim, bildiri, beyanname, deklarasyon, beyan

act declared void hükümsüzlüğü açıklanan tasarruf / işlem Council declaration Konsey bildirisi customs declaration gümrük beyanı customs declaration form gümrük beyannamesi; gümrük beyan formu declarant beyan sahibi declaration of conformity uygunluk beyanı declaration of expor tation ihracat beyanı declaration of intent niyet bildirisi

communication: bildirim, tebliğ, yazışma; haberleşme / iletişim communiqué: resmî bildiri, tebliğ conclusion: sonuç decision: karar declaration: bildirim, bildiri, beyanname, deklarasyon

directive: direktif, yönerge opinion: görüş, mütalaa recommendation: tavsiye (kararı) r egulation: tüzük resolution: ilke kararı

92

declaration of release for free circulation

serbest dolaşıma giriş beyannamesi

declaration for tr anshipment aktarma beyanı declaration of value değer / kıymet beyanı declaration of war savaş ilanı declaratory suit tespit davası declare beyan etmek, bildirmek, açıklamak declare a concentration unlawful bir yoğunlaşmanın hukuka aykırı olduğunu

açıklamak declared expor t beyan edilen ihracat declared transit beyan edilen transit / doğrudan geçiş declared value beyan edilen kıymet detailed declaration detaylı beyan discharging declaration gümrük beyanının kapatılması expor t declaration ihracat beyannamesi regulation declared void hükümsüzlüğü açıklanan / iptal edilen tüzük solemn declaration resmî bildiri; resmî açıklama unilateral declaration tek taraflı açıklama

DECREE ferman, kararname; karar Cabinet decree Bakanlar Kurulu kararnamesi decree­law kanun hükmünde kararname judicial decree yargı kararı statutory decree kanun hükmünde kararname

DEDUCTION kesinti

DEEPENING der inleşme

DE FACTO fiilen de facto free movement fiili serbest dolaşım de facto government de facto / fiili hükûmet

DEFAULT borcun ödenmemesi; temer rüt; kusur, ihmal; duruşmaya zamanında çıkmama

consumer by default temerrüde düşen satıcı, temerrüde düşen hizmet sağlayıcı

consumer in default temerrüde düşen tüketici defaulting par ty gıyap usulüne tabi taraf defaulting witness duruşmaya gelmeyen tanık interest of default temerrüt faizi par ty in default gıyap usulüne tabi taraf

DEFECTIVE ayıplı, hatalı, kusurlu defective goods ayıplı mal defective product ayıplı ürün

DEFENCE savunma anti­missile defence anti­füze savunması civil defence sivil savunma collective defence toplu savunma Common Defence Policy (CDP) Ortak Savunma Politikası (OSP) Common Security and Defence Policy Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası (OGSP)

93

(CSDP) defence budget savunma bütçesi Defence Capability Initiative (DCI) Savunma Yetenekleri Girişimi (DCI) defence identity savunma kimliği defence measure savunma önlemi / tedbiri defend savunmak / müdafa etmek defending party davalı taraf European Co­operation for the Long Term in Defence (EUCLID)

Avrupa Uzun Vadeli Savunma İş Birliği (Programı) (EUCLID)

European Defence Agency (EDA) Avrupa Savunma Ajansı (EDA) European Defence Community (EDC) Avrupa Savunma Topluluğu (AST) European Secur ity and Defence Identity (ESDI)

Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği (AGSK)

European Secur ity and Defence Policy (ESDP)

Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP)

legitimate self defence meşru müdafa / savunma

DEFER (v.) er telemek, geciktirmek defer a decision kararı ertelemek defer red payment taksitlendirilmiş ödeme, ertelenmiş ödeme

DEFICIT açık, eksik budgetary deficit bütçe açığı democratic deficit demokrasi açığı, demokrasi eksikliği excessive deficit procedure (EDP) aşırı açık prosedürü (EDP) legitimacy deficit meşruiyet açığı, meşruiyet eksikliği operational budget deficit işlemsel bütçe açığı social secur ity deficit sosyal güvenlik açığı tr ade balance deficit dış ticaret açığı

DEFINED tanımlanmış, belirlenmiş defined benefit plan belirlenmiş fayda planı defined contr ibution plan belirlenmiş katkı planı

DEFLATION deflasyon

DEFORESTATION ormansızlaştırma

DEGREE derece; kademe; ölçü degree of liberalisation serbestleşme derecesi

DELAY gecikme without delay gecikmeksizin, vakit kaybetmeden without undue delay münasip süreyi geçmeksizin; münasip süreyi

aşmaksızın vexatious delay taciz edici / zor duruma düşüren geciktirme

DELEGATION delegasyon delegate i. temsilci / mümessil, delege; f. yetkilendirmek,

temsil yetkisi vermek delegation of author ity yetki verme, yetkilendirme delegation of power yetki devretme, yetki verme Foreign Delegations of the European Avrupa Topluluğu Dış Delegasyonları

94

Community Inter ­parliamentary Delegations of the European Parliament

Avrupa Parlamentosunun Parlamentolar Arası Delegasyonları

DELIMIT (v.) sınırları belir lemek; sınırlamak delimitation of competences yetkilerin sınırlandırılması delimited sınırlandırılmış

DELIVERY teslim arms delivery silah teslimatı cash on delivery mal mukabili ödeme, teslimde ödeme deliver teslim etmek; vermek deliver an opinion görüş bildirmek deliver a speech konuşma yapmak delivered price teslim fiyatı delivery order sipariş delivery ship / letter of carr iage irsaliye terms of delivery teslim koşulları wholesale market deliveries toptancı piyasa teslimatı

DEMAND talep demand for labour iş gücü talebi decline in demand talebin azalması der ived demand türev talep economically justifiable demand ekonomik olarak haklı talep notional demand kavramsal talep total domestic demand toplam yurt içi talep

DEMARCHE diplomatik gir işim

DEMILITARISATION askerden arındırma, asker sizleştirme, sivil yönetim altına alma

demilitarised zone askerden arındırılmış bölge

DEMOCRACY demokrasi Alliance of Independent Democrats in Europe (AIDE)

Avrupa Bağımsız Demokratlar İttifakı (AIDE)

Alliance of Liberals and Democrats for Europe (ALDE)

Avrupa Liberal ve Demokratlar İttifakı Grubu (ALDE)

democratic demokratik democratic deficit demokrasi açığı, demokrasi eksikliği democratic legitimacy demokratik meşruiyet democratic pluralism demokratik çoğulculuk democratisation demokratikleş(tir)me direct democracy doğrudan demokrasi Europe of Democracies and Diver sities (EDD)

Demokrasiler ve Çeşitlilikler Avrupası (Grubu) (EDD)

European Democratic Alliance (RDE) Avrupa Demokratik Birliği (RDE) European Democratic Group Avrupa Demokrat Grubu European Democratic Party (EDP) Avrupa Demokrat Partisi (EDP) European Democratic Union (EDU) Avrupa Demokratik Birliği (EDU) European Initiative for Democracy and Demokrasi ve İnsan Hakları Avrupa Girişimi

95

Human Rights (EIDHR) (EIDHR) European Liberal, Democrat and Reform Par ty (ELDR)

Avrupa Liberal Demokrat ve Reform Partisi (ELDR)

Independence / Democracy Group (IND / DEM)

Bağımsızlık / Demokrasi Grubu (IND / DEM)

Office for Democratic Institutions and Human Rights (ODIHR)

Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi ODIHR)

par ticipatory democracy katılımcı demokrasi

DEMOGRAPHY demografi, nüfus bilimi demographic nüfusla ilgili, demografik demographic aging nüfusun yaşlanması demographic representativeness demografik temsil edilebilirlik

DEMONSTRATION gösteri

DENOMINATOR payda

DENOMINATION mezhep; ad / isim, ünvan

DEPARTURE ayr ılış

DEPENDANT bağımlı dependant person bir kimsenin bakmakla yükümlü olduğu şahıs dependant ter ritory bağımlı toprak legal dependant kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişi worker s and dependants işçiler ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler

DEPOSIT mevduat, bankaya yatır ılan para certificate of deposits mevduat sertifikası deposit bank mevduat bankası deposit guarantee schemes mevduat garantisi sistemi foreign cur rency deposit döviz mevduat hesabı impor t deposit ithal teminatı official deposit resmî mevduat pr ivate deposit bank özel mevduat bankası

DEPOSITION görevden alma / azil; yeminli ifade; birikinti / tor tu

deposition measurement birikinti / tortu ölçümleri deposition rate birikinti / tortu oranı

DEPOSITORY emanetçi, tevdi makamı depository receipt depo edilen menkul kıymet sertifikası

DEREGULATION deregülasyon, serbestleştirme, liberalize etme

DERIVED türetilmiş, türev der ived law ikincil hukuk, türev hukuk der ived demand türev talep

DEROGATION sapma, derogasyon save for the exceptions or derogations provided for

öngörülen istisnalar ya da derogasyonlar saklı kalmak kaydıyla

temporary derogation geçici sapma

96

DESIGN i. tasar ım; f. tasarlamak, planlamak design office tasarım ofisi design policy tasarım politikası design r ights tasarım hakları protect designs by registration tasarımların tescil yoluyla korunması

DESIRING TO… …arzusuyla, isteğiyle

DESIROUS OF… (in recommendations) …arzusuyla (tavsiye kararlarında)

DESTINATION istikamet / yön country of fir st destination ilk varış ülkesi country of destination principle varış ülkesi prensibi

DESULPHURISATION kükür t giderme

DETENTION alıkoyma; hapsetme; nezaret arbitrary detention keyfi göz altına alma detention room nezarethane detention house tutuk evi, tevkif evi

DETERMINATION tespit, tayin; hüküm, karar determine belirlemek, tespit etmek, saptamak determine by negotiations müzakereler yolu ile saptamak determinant factors belirleyici faktörler determining belirleyici determining role belirleyici rol self determination kendi kaderini tayin etme

DEVELOPMENT kalkınma, gelişme Agr icultural Development Programme (ADP)

Tarımsal Kalkınma Programı (ADP)

aid for agricultural development tarımsal kalkınma yardımı

concession: taviz, imtiyaz derogation: sapma,derogasyon exemption: muafiyet (vergide) free: muaf; ücretsiz relief: muafiyet (vergide) immunity: dokunulmazlık; bağışıklık

ar rest: tutuklama; haciz attachment: geçici / ihtiyati haciz custody: nezaret; koruma detention: alıkoyma; hapsetme; nezaret probation: şartlı tahliye

97

Community Assistance for Reconstruction, Development and Stabilisation (CARDS)

(Batı Balkanlarda) Yeniden Yapılanma, Kalkınma ve İstikrara Yönelik Topluluk Yardımı (CARDS)

Community Research and Development Information Service (CORDIS)

Topluluk Araştırma ve Geliştirme Bilgi Hizmeti (CORDIS)

development activities kalkınma faaliyetleri / etkinlikleri development aid kalkınma yardımı Development Aid Committee (DAC) Kalkınma Yardım Komitesi (DAC) Development Assistance Committee (DAC)

Kalkınma Yardım Komitesi (DAC)

development bank kalkınma bankası development centre kalkınma merkezi Development Cooperation Instrument (DCI)

Kalkınma İşbirliği Aracı (DCI)

development plan kalkınma planı development planning kalkınma planlaması development policy kalkınma politikası Directorate­General for Agriculture and Rural Development

Tarım ve Kırsal Kalkınma Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Development Kalkınma Genel Müdürlüğü economic development ekonomik kalkınma European Bank of Reconstruction and Development (EBRD)

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (AİKB)

European Development Fund (EDF) Avrupa Kalkınma Fonu (AKF) European Development Pole (EDP) Avrupa Kalkınma Kutbu (EDP) European Foundation for Management Development (EFMD)

Avrupa Yönetim Geliştirme Vakfı (EFMD)

European Regional Development Fund (ERDF / FEDER)

Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu (ABKF)

European Research and Development Committee (ERDC)

Avrupa Araştırma ve Geliştirme Komitesi (ERDC)

harmonious development dengeli kalkınma; uyumlu gelişim industrial development sınai / endüstriyel kalkınma Instrument for Pre­Accession Assistance for Rural Development (IPARD)

Kırsal Kalkınma için Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPARD)

integrated development entegre / bütünleşik kalkınma integrated development programme (IDP)

entegre / bütünleşik kalkınma programı (IDP)

International Bank of Reconstruction and Development (IBRD)

Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (UİKB)

International Development Agency (IDA)

Uluslararası Kalkınma Ajansı (IDA)

inter regional differences in terms of development

bölgelerarası gelişmişlik farkları

Least Developed Countr ies (LDC) En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) Less Developed Countries (LDC) Az Gelişmiş Ülkeler (AGÜ) multilateral development bank çok taraflı kalkınma bankası national development plan (NDP) ulusal kalkınma planı (UKP)

98

obstacle to development kalkınmanın önündeki engel Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD)

Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD)

Overseas Development Assistance (ODA)

Denizaşırı Kalkınma Yardımı (ODA)

pr ior ity region for development kalkınmada öncelikli yöre public aid for development kalkınma için kamu yardımı research and development (R&D) araştırma ve geliştirme (Ar­Ge) Research and Development in Advanced Communications Technologies for Europe (RACE)

Avrupa İleri Haberleşme Teknolojilerinde Araştırma ve Geliştirme (RACE)

research and development policy araştırma ve geliştirme politikası Research and Technological Development (RTD)

Araştırma ve Teknolojik Gelişim (RTD)

research and technological development framework programme

araştırma ve teknoloji geliştirme çerçeve programı

rural development kırsal kalkınma Science and Technology for Regional Innovation and Development in Europe (STRIDE)

Avrupa’da Bölgesel Yenileşme ve Gelişme için Bilim ve Teknoloji (STRIDE)

Southern African Development Community (SADC)

Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC)

Southeast Europe Enterprise Development (SEED)

Güneydoğu Avrupa İşletmeleri Geliştirme [Ofisi] (SEED)

Special Accession Programme for Agr iculture and Rural Development (SAPARD)

Tarımsal ve Kırsal Kalkınmaya Yönelik Özel Katılım Programı (SAPARD)

Special Telecommunication Action for Regional Development (STAR)

Bölgesel Gelişme için Özel Telekomünikasyon [Programı] (STAR)

sustainable development sürdürülebilir kalkınma underdeveloped az gelişmiş underdeveloped area az gelişmiş bölge underdevelopment az gelişmişlik United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD)

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD)

United Nations Development Program (UNDP)

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (BMKP)

DEVICE cihaz / aygıt; alet / gereç medical device tıbbi cihaz

DIAGNOSIS teşhis

DICHOTOMY fikir ayr ılığı, ikilik

DİFFERENCE fark, farklılık elevation difference yükselti farkı pr ice difference fiyat farklılığı

DIFFERENTIAL farklılık pr ice differential fiyat farklılığı differential treatment farklı muamele

99

wage differentials ücret farklılığı

DIFFERENTIATED farklılaştırılmış

DIFFICULTY güçlük encounter difficulties güçlüklerle karşılaşmak

DIPLOMA diploma diploma equivalence diploma denkliği

DIPLOMACY diplomasi cable diplomacy telefon diplomasisi citizen diplomacy yurttaş / vatandaş diplomasisi conflict­resolution diplomacy uyuşmazlık çözücü diplomasi constructive diplomacy yapıcı diplomasi cr isis diplomacy kriz diplomasisi cultural diplomacy kültürel diplomasi declaratory diplomacy bildirimci / deklare diplomasi defensive diplomacy savunmacı diplomasi, edilgen diplomasi designer diplomacy göz boyama diplomasisi direct diplomacy doğrudan diplomasi eurocentr ic diplomacy Avrupa merkezci diplomasi mediation diplomacy arabuluculuk diplomasisi multilateral diplomacy çok yanlı / çok taraflı diplomasi negative diplomacy negatif / olumsuz diplomasi para­diplomacy tali diplomasi par liamentary diplomacy parlamenter diplomasi proxy diplomacy temsilî diplomasi; vekalet diplomasisi shuttle diplomacy mekik diplomasisi

DIRECT doğrudan direct action doğrudan dava, doğrudan eylem direct applicability doğrudan uygulanabilirlik direct democracy doğrudan demokrasi direct diplomacy doğrudan diplomasi direct effect doğrudan etki direct election doğrudan seçim direct income suppor t doğrudan gelir desteği direct intervention doğrudan müdahale direct negotiation doğrudan müzakere direct representation doğrudan temsil direct suppor t doğrudan destek direct talk doğrudan görüşme direct tax dolaysız / vasıtasız vergi direct univer sal suffrage doğrudan (tek dereceli) genel oy foreign direct investment (FDI) doğrudan yabancı yatırım (FDI)

DIRECTIVE direktif / yönerge by means of directives direktifler vasıtasıyla / aracılığıyla; yönergeler

vasıtasıyla / aracılığıyla Commission directive Komisyon direktifi / yönergesi Council directive Konsey direktifi

100

new approach directive yeni yaklaşım direktifi old approach directive klasik yaklaşım direktifi Television Without Frontiers (TWF) Directive

Sınır Tanımayan Televizyon (TWF) Direktifi

the purpose of this directive… bu direktifin / yönergenin amacı…

DIRECTORATE müdür lük Directorate­General (DG) Genel Müdürlük (GM) Directorate­General for Agriculture and Rural Development

Tarım ve Kırsal Kalkınma Genel Müdürlüğü

Directorate­General for the Budget Bütçe Genel Müdürlüğü Directorate­General for Communication

İletişim Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Competition Rekabet Genel Müdürlüğü Directorate­General for Development Kalkınma Genel Müdürlüğü Directorate­General for Economic and Financial Affair s

Ekonomik ve Mali İşler Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Education and Culture

Eğitim ve Kültür Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Employment, Social Affair s and Equal Oppor tunities

İstihdam, Sosyal İşler ve Eşit Fırsatlar Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Energy and Transpor t

Enerji ve Taşımacılık Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Enlargement Genişleme Genel Müdürlüğü Directorate­General for Enterprise and Industry

İşletme ve Sanayi Genel Müdürlüğü

Directorate­General for the Environment

Çevre Genel Müdürlüğü

Directorate­General for External Relations

Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Fisher ies and Maritime Affair s

Balıkçılık ve Denizcilik Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Health and Consumer Protection

Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Humanitarian Aid (ECHO)

İnsani Yardım Genel Müdürlüğü (ECHO)

Directorate­General for Informatics Bilişim Genel Müdürlüğü Directorate­General for the Information Society and Media

Bilgi Toplumu ve Medya Genel Müdürlüğü

Directorate­General for the Internal Market and Services (DG MARKT)

İç Pazar ve Hizmetler Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Interpretation [Sözlü] Tercüme Genel Müdürlüğü Directorate­General for Justice, Freedom and Secur ity

Adalet, Özgürlük ve Güvenlik Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Personnel and Administration

Personel ve Yönetim Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Regional Policy

Bölgesel Politikalar Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Research Araştırma Genel Müdürlüğü Directorate­General for Taxation and Vergilendirme ve Gümrük Birliği Genel

101

Customs Union Müdürlüğü Directorate­General for Trade Ticaret Genel Müdürlüğü Directorate­General for Translation (DGT)

[Yazılı] Tercüme Genel Müdürlüğü (DGT)

Project Directorate of Integrated Border Management (PDIBM)

Entegre Sınır Yönetimi Proje Uygulama Müdürlüğü (PDIBM)

DIRECTORY kılavuz, r ehber European Community Commission Directory

Avrupa Topluluğu Komisyonu Rehberi

European Community Council Directory

Avrupa Topluluğu Konseyi Rehberi

DIRIGISME güdümlü ekonomi

DISADVANTAGE dezavantaj, zarar cause a disadvantage bir zarara sebep olmak, olumsuz duruma sokmak,

sorunlara neden olmak disadvantaged region mahrumiyet bölgesi

DISARMAMENT silahsızlanma disarmament commission silahsızlanma komisyonu European Disarmament Conference Avrupa Silahsızlanma Konferansı

DISASSEMBLY demontaj

DISASTER afet, felaket disaster affected country felaketin etkilediği ülke disaster prone country felakete maruz kalabilecek ülke natural disaster doğal afet

DISBURSEMENT ödeme, harcama, tediye

chief of disbursement ita amiri

DISCHARGE ibra, aklama, salıverme; tahliye; işten çıkar tma; deşar j

deep sea discharge system derin deniz deşarj sistemi giving a discharge for the implementation of the budget

bütçe uygulamasının aklanması

discharging declaration gümrük beyanının kapatılması por t of discharge boşaltma limanı sea discharge deniz deşarjı

DISCLOSURE ifşaat, açıklama disclosure of information bilgilerin ifşa edilmesi disclosure requirement açıklama yükümlülüğü; kamuyu aydınlatma

yükümlülüğü duty of disclosure açıklama yükümlülüğü

DISCOUNT iskonto, indirim discounted iskonto edilmiş

DISCRETION takdir yetkisi; ayırt etme gücü administrative discretion idarenin takdir yetkisi

102

discretion of judge hakimin takdir yetkisi power of discretion takdir yetkisi, takdir hakkı temporary loss of discretion geçici temyiz gücü kaybı / geçici ayırt etme gücü

kaybı

DISCRETIONARY takdire bağlı discretionary author ity takdir yetkisi; takdir makamı

DISCRIMINATION ayr ımcılık Convention on the Elimination of All Forms of Discr imination Against Women (CEDAW)

Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi (CEDAW)

Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination (CERD)

Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi (CERD)

fight against discr imination ayrımcılıkla mücadele gender discrimination cinsiyet ayrımcılığı non­discrimination pr inciple ayrımcılık yapmama ilkesi political discrimination siyasal ayrımcılık

DISCRIMINATORY ayr ımcı discr iminatory provision ayrımcı hüküm on a non­discr iminatory basis ayrımcı olmayan temelde, ayrım yapılmaksızın

DISENFRANCHISEMENT seçim (oy) hakkı ver ilmemesi

DISEQUILIBRIUM (PL. DISEQUILIBRIA) dengesizlik

DISINTERESTED tarafsız, ilgisiz

DISPARITY farklılık; uyumsuzluk; eşitsizlik regional disparity bölgesel farklılık; bölgesel eşitsizlik

DISPENSE (v.) dağıtmak, vermek, vazgeçmek

DISPOSAL tasar ruf etme; elden çıkarma, ber taraf etme; imha

at the disposal of… …’in tasarrufunda; emrinde disposal of products ürünlerin bertaraf edilmesi dispose tasarruf etmek; imha etmek; elden çıkarmak dispose of proper ty mal üzerinde tasarrufta bulunmak goods to be disposed tasfiye edilecek mal / eşya recycling and disposing of wastes atıkların geri dönüşümü ve bertaraf edilmesi /

giderimi safe disposal of nonrecoverable waste geri kazanımsız atıkların güvenli biçimde bertaraf

edilmesi nuclear waste disposal nükleer madde atıklarının bertaraf edilmesi /

giderimi

DISPOSITION tertip, düzen; tasar ruf testamentary disposition ölüme bağlı tasarruf

DISPUTE i. tar tışma, münakaşa, uyuşmazlık, ihtilaf; f. bir konu hakkında) tartışmak, uyuşmamak

Aegean dispute Ege sorunu

103

disputed terr itory tartışmalı bölge, tartışmalı toprak, uyuşmazlık konusu topraklar

interpretation in dispute tartışmalı yorum legal dispute hukuki uyuşmazlık have jur isdiction in disputes uyuşmazlıklara bakma yetkisine sahip olmak par ties in a dispute / conflict uyuşmazlığa taraf olanlar par ties of a dispute / conflict uyuşmazlığın tarafları r efer disputes to arbitration ihtilafları hakeme havale etme; tahkime başvurma submit a dispute to the Cour t of Justice bir uyuşmazlığı Adalet Divanına götürmek settlement of disputes uyuşmazlıkların / anlaşmazlıkların çözümü

DISREGARD (v.) gözardı etmek

DISSOLUTION infisah dissolve infisah etmek; lağvetmek (bir kurum, kuruluş,

meclisi)

DISTANCE mesafe, uzaklık distance contract mesafeli sözleşme distance selling mesafeli satış distance selling contract mesafeli satış sözleşmesi distant uzak, mesafeli distant learning uzaktan öğretim distant sale mesafeli (uzaktan) satış

DISTINCT farklı

DISTINGUISH (v.) ayır t etmek

DISTORTION bozulma; tahrif distor tion of competition rekabetin bozulması market distor tions piyasa şartlarının bozulması

DISTRAINT güvence olarak el koyma; alıkoyma war rant of distraint haciz kararı; malı rehin olarak kullanma hakkı

veren karar; el koyma kararı; rehnetme

DISTRIBUTION dağıtım, tevzi, bölüştürme, dağılım Advanced Distributed Learning (ADL) İleri Düzey Yayınlanmış Eğitim (ADL) distribute dağıtmak, bölüştürmek, paylaştırmak distribution of votes oyların dağılımı distributor dağıtıcı European Film Distr ibution Office (EFDO)

Avrupa Film Dağıtım Ofisi (EFDO)

exclusive distribution agreement tek elden dağıtım anlaşması, münhasır dağıtım anlaşması

local distr ibution company yerel dağıtım şirketi promotion of the distribution dağıtımın teşviki

DIVERSIFICATION farklılaşma, çeşitlilik, farklılık diver sification of resources kaynakların çeşitlendirilmesi

DIVIDEND temettü / dağıtılan kar payı

104

DIVISION bölüm, birim division of responsibility sorumluluk paylaşımı sub­division alt bölüm

DIVORCE WRIT boşanma ilamı

DNA DNA, dezoksir ibonükleik asit DNA maker DNA belirteci, DNA işaretleyici DNA analysis DNA analizi / çözümlemesi

DOCTRINE doktr in, öğreti; temel öğreti doctr ine of consent rıza / mutabakat doktrini doctr ine of consensus oydaşma / konsensüs doktrini

DOCUMENT belge accompanying document ekli belge attached document ekli belge authenticate the documents belgelerin doğruluğunu onaylamak background document destek belgesi bidding document ihale dosyası centre for information and documentation (CID)

bilgi ve belge merkezi (BBM)

commitment document taahhüt evrakı Common Transit and Single Administrative Document

Ortak Transit ve Tek İdari Belge

discharged document ibra edilmiş belge documents in suppor t destekleyici belgeler duly authenticated document resmî senet European Bureau of Library, Information and Documentation Associations (EBLIDA)

Kütüphane, Enformasyon ve Dokümantasyon Dernekleri Avrupa Bürosu (EBLIDA)

European documentation centre (EDC) Avrupa dokümantasyon merkezi (ADM) European Documentation and Information System for Education (EUDISED)

Eğitim için Dokümantasyon ve Enformasyon Avrupa Sistemi (EUDISED)

extra­judicial document adli olmayan belge fraudulent document sahte belge; hileli belge guide document rehber doküman / belge judicial document adli belge justificative document kanıtlayıcı belge legalisation of documents belgelerin tasdik edilmesi; belgelerin resmiyet

kazanması limitation of documents evrak sınırlaması negative document negatif belge official document resmî evrak registration document tescil / kayıt belgesi shipping document sevk vesaiki Single Administrative Document (SAD) Tek İdari Belge (TİB) suppor ting document destek dokümanı ver ifying the existence and authenticity of documents

belgelerin varlığının ve gerçekliğinin kanıtlanması, teyidi

105

DOCUMENTARY belgesel

DOMESTIC iç; evsel; yerli, yerel, yur t içi domestic animal yerli / evcil hayvan domestic assets iç varlıklar domestic consumer yerli tüketici domestic heating fuel konut ısıtma yakıtı domestic inflation estimations iç / yurt içi enflasyon tahminleri domestic international sales corporation (DISC)

uluslararası satış yapan ulusal şirket (DISC)

domestic jurisdiction yerel yetki; ulusal yetki domestic law yerel hukuk domestic political issues iç politik sorunlar domestic policy iç politika; yerel politika domestic resource yerli kaynak domestic subsidy policy iç destek politikası, teşvik / sübvansiyon

politikası domestic violence aile içi şiddet domestic waste evsel atık Gross Domestic Product (GDP) Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) labelling of domestic appliances ev aletlerinin etiketlendirilmesi total domestic demand toplam yurt içi talep

DOMICILE ikametgâh; yerleşim yer i attr ibuted domicile yasalarca belirlenen / kanuni ikametgâh domicile by operation of law kanuni ikametgah immunity of domicile konut dokunulmazlığı

DOMICILIATE (v.) ikametgah tesis etmek

DOMINIUM EMINENS kamulaştırma hakkı

DOUBLE çift; yinelemeli double jeopardy aynı suçtan dolayı iki defa mahkeme huzuruna

çıkarılma double major ity çifte çoğunluk double taxation çifte / mükerrer vergilendirme

DOWNTURN kötüye gidiş (ekonomik faaliyetlerde)

DRAFT taslak draft contract sözleşme taslağı draft decision taslak karar drafting committee hazırlık komitesi, taslak komitesi draft opinion görüş taslağı (resmî görüş) draft r esolution ilke kararı taslağı final draft nihai taslak

draft: taslak proposal: tasarı

106

DRAWBACK geri çekilme; geri ödeme (ihracatta) drawback of duty vergi iadesi (ihracatta) drawback system geri ödeme sistemi (ihracatta)

DRUG uyuşturucu; ilaç drug trafficking uyuşturucu madde kaçakçılığı; yasa dışı ilaç

ticareti European Information Network on Drugs and Drug Addiction (REITOX)

Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı Enformasyon Ağı (REITOX)

European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA)

Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi (EMCDDA)

fight against drugs uyuşturucu ile mücadele illicit use of drugs yasa dışı uyuşturucu madde kullanımı illegal tr afficking of drugs yasa dışı uyuşturucu madde ticareti United Nations International Drug Control Programme (UNDCP)

Birleşmiş Milletler Uluslararası Uyuşturucu Kontrol Programı (UNDCP)

DUE muaccel, vadesi gelmiş; uygun, gereken due compensation uygun / münasip tazminat due day vade sonu duty due tahakkuk eden vergi fall due vadesi gelmek take due note of kayda alarak; gereğince dikkate alarak undue gereksiz without undue delay münasip süreyi geçmeksizin; münasip süreyi

aşmaksızın

DUMP (v.) boşaltmak, atmak; damping yapmak dumped expor t dampingli ihracat dumped impor t dampingli ithalat

DUMPING damping dumping of waste at sea atıkların denize dökülmesi social dumping sosyal damping

DUPLICATION yineleme, düplikasyon duplicate i. kopya, suret, eş; f. kopyasını çıkartmak;

yinelemek, tekrar yapmak

DUTY vergi, resim; vazife, görev, nöbet abolish customs duties gümrük vergilerini kaldırmak ad valorem duty ad valorem vergi capacity to have r ights and duties haklardan yarlanma ehliyeti countervailing duty fark giderici vergi / telafi edici vergi countervailing impor t duty ithalatta telafi edici vergi, ithalatta fark giderici

vergi customs and agr icultural duty gümrük ve tarım resimleri customs duty gümrük vergisi customs duty of a fiscal nature mali nitelikli gümrük vergisi customs duty exemption gümrük vergisi muafiyeti death duty veraset vergisi (veraset ve intikal vergisi)

107

drawback of duty vergi iadesi (ihracatta) duty of a fiscal nature mali nitelikli vergi duty due tahakkuk eden vergi duty free vergiden muaf duty loss görev zararı duty of disclosure açıklama yükümlülüğü duty relief ar rangement gümrük muafiyet düzenlemesi excise duty özel tüketim vergisi; tüketim vergisi excise duty law özel tüketim vergisi kanunu; tüketim vergisi

kanunu expor t duty ihracat vergisi impor t duty ithalat vergisi r educed rate of impor t duty indirimli ithalat vergisi r eduction of customs duties gümrük vergilerinin indirilmesi relief from (free of) customs duties gümrük vergilerinden muafiyet r emission of duty vergi indirimi / affı r epayment of duties vergi iadesi schedule of customs duties gümrük vergileri çizelgesi / cetveli specific duty maktu vergi special duty özel vergi stamp duty damga resmi succession duty veraset ve intikal vergisi successive reduction of customs duties gümrük vergilerinin peşpeşe indirimi suspend customs duties gümrük vergilerini askıya almak zer o rate of duty sıfır vergi oranı zer o rate of impor t duty sıfır oranlı ithalat vergisi

108

109

E

EARLY erken early election erken seçim early warning erken uyarı early warning unit erken uyarı birimi planning and early warning unit planlama ve erken uyarı birimi

EARNING kazanç, kâr , gelir aggregate earning toplam kazanç, toplam gelir individual earning bireysel kazanç pr ice­earnings ratio fiyat ­ kazanç oranı

ECO­MANAGEMENT AND AUDIT SCHEME (EMAS)

çevre yönetimi ve denetleme planı (EMAS)

ECONOMIC ekonomik / iktisadi autonomous economic entity özerk ekonomik birim Blacksea Economic Cooperation (BSEC)

Karadeniz Ekonomik İş Birliği (KEİ)

concer ted economic action uyumlu ekonomik eylem Council for Mutual Economic Assistance (CMEA)

Karşılıklı Ekonomik Yardım Konseyi (CMEA)

Directorate­General for Economic and Financial Affair s

Ekonomik ve Mali İşler Genel Müdürlüğü

economic agreement ekonomik anlaşma economic aid ekonomik yardım Economic and Financial Affairs Council (ECOFIN)

Ekonomi ve Maliye Bakanları Konseyi (ECOFIN)

Economic and Monetary Union (EMU) Ekonomik ve Parasal Birlik (EPB) economic and social cohesion (ESC) ekonomik ve sosyal uyum (ECS) Economic and Social Committee (ECOSOC / ESC)

Ekonomik ve Sosyal Komite (ESK)

economically justifiable demand ekonomik olarak haklı talep Economic Commission for Europe (ECE)

Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK)

Economic Community of West African States (ECOWAS)

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS)

economic convergence ekonomik yakınsama economic conversion ekonomik dönüşüm economic cooperation ekonomik iş birliği Economic Cooperation Organisation (ECO)

Ekonomik İş Birliği Teşkilatı (EİT)

economic development ekonomik kalkınma economic equilibr ium ekonomik denge economic growth ekonomik büyüme economic integration ekonomik entegrasyon / bütünleşme

110

economic liberalism ekonomik liberalizm economic operator iktisadi işlemci economic planning ekonomik planlama economic policy ekonomi politikası economic prior ity ekonomik öncelik economic prospects ekonomik beklentiler economic recession ekonomik daralma economic recovery ekonomik düzelme economic stabilisation ekonomik istikrar economic stagnation ekonomik durgunluk economic study committee ekonomik inceleme komitesi European Economic Area (EEA) Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) European Economic and Social Committee (EESC)

Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi (EESC)

European Economic Community (EEC)

Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)

European Economic Interest Grouping (EEIG)

Avrupa Ekonomik Çıkar Gruplaşması (AEÇG)

European System of Integrated Economic Accounts

Avrupa Bütünleştirilmiş Ekonomik Hesaplar Sistemi

exclusive economic zone münhasır ekonomik bölge International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (ICESCR)

Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi (ICESCR)

Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD)

Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD)

Organisation for European Economic Cooperation (OEEC)

Avrupa Ekonomik İş Birliği Örgütü (OEEC)

service of general economic interest genel ekonomik yarar hizmeti Standing Committee for Economic and Commercial Cooperation

Ekonomik ve Ticari İş Birliği Daimî Komitesi

Statistical Classification of Economic Activities in the European Community (NACE)

Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması (NACE)

United Nations Economic Commission for Europe (UN / ECE)

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (BM / AEK)

ECONOMY ekonomi / iktisat categor ies of economic activity ekonomik faaliyet / etkinlik kategorileri controlled economy güdümlü ekonomi convergence of economies ekonomilerin yakınlaştırılması functioning market economy işleyen piyasa ekonomisi globalisation of the economy ekonominin küreselleşmesi / globalizasyonu knowledge based economy bilgiye dayalı ekonomi market economy pazar / piyasa ekonomisi mixed economy karma ekonomi national economy ulusal / milli ekonomi open economy açık ekonomi planned economy planlı ekonomi regional economy bölgesel ekonomi

EDUCATION eğitim

111

Centre for Educational Research and Innovation (CERI)

Eğitimde Araştırma ve Yenilik Merkezi (CERI)

Community Programme in Education and Training for Technology (COMETT)

Teknoloji Alanında Eğitim ve Öğretim Topluluk Programı (COMETT)

Directorate­General for Education and Culture

Eğitim ve Kültür Genel Müdürlüğü

Education, Audiovisual and Culture Executive Agency (EACEA)

Eğitim, Görsel İşitsel ve Kültür İcra Ajansı (EACEA)

Education Information Network in the European Community (EURYDICE)

Avrupa Topluluğu Eğitim Bilgi Ağı (EURYDICE)

Education, Youth and Culture Council (EYC)

Eğitim, Gençlik ve Kültür Konseyi (EYC)

European Association for International Education (EAIE)

Avrupa Uluslarararası Eğitim Birliği (EAIE)

European Centre for Higher Education (CEPES)

Avrupa Yüksek Öğretim Merkezi (CEPES)

European Documentation and Information System for Education (EUDISED)

Eğitim için Dokümantasyon ve Enformasyon Avrupa Sistemi (EUDISED)

European Network for Quality Assurance in Higher Education (ENQA)

Yüksek Öğretimde Avrupa Kalite Güvencesi Ağı (ENQA)

United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organisation (UNESCO)

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)

EFFECT etki ar rangement having similar effect benzer etkili düzenleme biological effect biyolojik etki carcinogenic effect kanserojen etki country where establishment is effected yerleşim ülkesi direct effect doğrudan etki immediate effect ani etki; yakın etki put into effect yürürlüğe / uygulamaya koymak take effect yürürlüğe girmek, yürürlük kazanmak

EFFECTIVENESS etkililik effective etkili / müessir effective rate of return vadeye kadar getiri

EFFICIENCY etkililik, verimlilik, efficient etkili / müessir energy efficiency enerji verimliliği overall efficiency toplam verim

ELECTION seçim direct election doğrudan seçim early election erken seçim election campaign seçim kampanyası election expenses seçim harcamaları indirect election dolaylı seçim local election yerel seçim

112

national election ulusal / milli seçim presidential election başkanlık seçimi; cumhurbaşkanlığı seçimi pr imary election ön seçim regional election bölgesel seçim r ight to stand for election seçimlerde aday olma hakkı, seçilme hakkı

ELECTORAL seçimle ilgili electoral alliance seçim ittifakı electoral policy seçim politikası electoral r egister seçmen kütüğü electoral quota seçim kotası uniform electoral procedure tek tip seçim usulü

ELECTRICITY elektrik electr ical elektrikli, elektrikle ilgili electr icity from cogeneration eş üretim elektriği Union for the Coordination of Transmission of Electricity (UCTE)

Elektrik İletim Koordinasyon Birliği (UCTE)

ELECTROMAGNETIC COMPATIBILITY elektromanyetik uyumluluk

ELECTRONIC elektronik electronic communications network (ECN)

elektronik haberleşme şebekesi (ECN)

electronic communications networks and services (ECN&S)

elektronik haberleşme şebekeleri ve hizmetleri (ECN&S)

electronic data bank elektronik veri bankası electronic data interchange (EDI) elektronik veri değişimi (EVD) electronic data tr ansfer system (EDTS) elektronik veri aktarım (transfer) sistemi (EVAS) electronic fund transfer (EFT) elektronik fon transferi (EFT) Trade Electronic Data System (TEDIS) Ticaret Elektronik Bilgi Sistemi (TEDIS)

ELIGIBLE ehil, uygun şar tlara sahip eligible counterpar ties ehil / uygun karşı taraf

EMBEDDED iliştir ilmiş, içine yerleştirilmiş

EMBEZZLEMENT ihtilas, zimmete geçirme

EMERGENCY acil durum; olağanüstü hâli emergency area acil durum alanı emergency cour t acil işler mahkemesi emergency response acil durum müdahalesi Regional Marine Pollution Emergency Response Centre for the Mediter ranean Sea (REMPEC)

Akdeniz için Bölgesel Deniz Kirliliği Acil Müdahale Merkezi (REMPEC)

state of emergency olağanüstü hâl United Nations International Children Emergency Fund (UNICEF)

Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu (UNICEF)

EMIGRATION bir başka ülkeye göç forced emigration zoraki göç

EMITTANCE yayım, yayma gücü

113

radioactive emittance radyoaktif yayım

EMOLUMENT kazanç (maaş ve ücret olarak)

EMPHASIZING THAT… önemine dikkat çekerek..., vurgulayarak…

EMPLOYEE çalışan, istihdam edilen employee participation system çalışanın katılımı sistemi (işyerinde sağlık ve

güvenliğin geliştirilmesi için)

EMPLOYER işveren; istihdam eden employers’ association işverenler birliği / derneği employer ’s obligations işveren yükümlülükleri employers’ representative işveren temsilcisi Union of Industrial and Employers’ Confederations of Europe (UNICE)

Avrupa Sanayi ve İşveren Konfederasyonları Birliği (UNICE)

EMPLOYMENT istihdam aid to employment (employment aid) istihdam yardımı civil employment sivil istihdam Directorate­General for Employment, Social Affair s and Equal Oppor tunities

İstihdam, Sosyal İşler ve Eşit Fırsatlar Genel Müdürlüğü

employ istihdam etmek, çalıştırmak employment acquis istihdam müktesebatı / kazanımı Employment Committee (EMCO) İstihdam Komitesi (EMCO) employment guidelines istihdama ilişkin kılavuz ilkeler Employment and Labour Market Committee

İstihdam ve İşgücü Piyasası Komitesi

employment policy istihdam politikası employment ratio istihdam oranı employment relationship istihdam ilişkisi employment and social affairs istihdam ve sosyal işler Employment, Social Policy, Health and Consumer Affairs Council (EPSCO)

İstihdam, Sosyal Politika, Sağlık ve Tüketici İşleri Konseyi (EPSCO)

Eropean employment strategy Avrupa istihdam stratejisi hidden (disguised) unemployment gizli işsizlik level of employment istihdam düzeyi multiannual programme for employment

çok yıllı istihdam programı

Permanent Committee for Employment

Daimî İstihdam Komitesi

r egistered employment kayıtlı istihdam safeguard the continuity of employment

istihdamın devamlılığını korumak

Suppor t Programme for Employment Creation (SPEC)

İstihdam Yaratılması için Destek Programı (SPEC)

tr ipartite conference on the employment problems

istihdam konularında üçlü konferans

underemployment eksik istihdam unemployed işsiz unemployment işsizlik unemployment benefit işsizlik yardımı

114

unemployment rate işsizlik oranı unregistered employment kayıt dışı istihdam

ENACTMENT kanun, kararname; kanunlaştırma

ENACT yasalaştırmak, kanun yapmak

ENCLAVE kapalı bölge, kuşatılmış toprak parçasıe

ENCODED şifreli

ENCRYPTED şifreli

END i. son, bitim; gaye, hedef; uç; f. bitirmek, bitmek

end to end bir uçtan bir uca, baştan sona end use nihai kullanım end user nihai tüketici, son kullanıcı

ENDORSEMENT tasdik / onay, kabul; ciro

ENERGY enerji Directorate­General for Energy and Transpor t

Enerji ve Taşımacılık Genel Müdürlüğü

Energy Char ter Treaty (ECT) Enerji Şartı Antlaşması (ECT) energy conservation enerji korunumu energy efficiency enerji verimliliği energy performance of a building binanın enerji performansı energy policy enerji politikası energy sales and treasury guarantee agreements

enerji satış ve hazine garantisi anlaşmaları

European Association for Renewable Energies (EUROSOLAR )

Avrupa Yenilenebilir Enerji Birliği (EUROSOLAR)

European Atomic Energy Community (EAEC / Euratom)

Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (AAET / Euratom)

European Nuclear Energy Agency (ENEA)

Avrupa Nükleer Enerji Ajansı (ENEA)

Intelligent Energy Executive Agency (IEEA)

Akıllı Enerji Yürütme Ajansı (IEEA)

International Atomic Energy Agency (IAEA)

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA)

International Energy Agency (IEA) Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) National Energy Conservation Centre (NECC)

Ulusal Enerji Tasarrufu Merkezi (UETM)

renewable energy resource yenilenebilir enerji kaynağı Trans­European Energy Networks (TEN­E)

Trans Avrupa Enerji Ağları (TEN­E)

Transpor t, Telecommunikation and Energy (TTE)Council

Taşımacılık, Telekomünikasyon ve Enerji (TTE)Konseyi

ENFORCEMENT icra edilme, uygulanma, yürütülme, riayetin sağlanması

customs enforcement gümrük muhafaza Customs Enforcement Network (CEN) Gümrük Muhafaza Ağı (CEN)

115

enforce icra etmek, yerine geitrmek enforcement date yürürlük tarihi; icra tarihi, uygulanma tarihi enforcement measure icraî önlem / tedbir (uygulamaya yönelik önlem /

tedbir) enforcement of a judgment yargı kararının uygulanması, îlamın icrası, îlamın

tenfizi law enforcement agency kolluk kuvveti law enforcement per sonnel kolluk görevlileri law enforcement unit kanun uygulayıcı birim; hukuki icra birimi

ENFRANCHISEMENT azat etme, serbest bırakma; oy verme hakkı enfranchise ayrıcalık tanımak; oy hakkı vermek; serbest

bırakmak enfranchisement of woman kadına seçme ve seçilme hakkının verilmesi

ENGINE motor engine performance motor performansı

ENLARGEMENT genişleme Directorate­General for Enlargement Genişleme Genel Müdürlüğü enlargement of quotas kotaların genişletilmesi

ENQUIRY soruşturma

ENTENTE anlaşma (uluslararası)

ENTERPRISE teşebbüs, işletme, gir işim, firma affiliated enterprise bağlı işletme Directorate­General for Enterprise and Industry

İşletme ve Sanayi Genel Müdürlüğü

Enterpr ise Policy Group İşletmeler Politikası Grubu European Centre for Public Enterpr ise Avrupa Kamu İşletmeleri Merkezi European Char ter for Small Enterpr ises (ECSE)

Küçük İşletmeler Avrupa Şartı (ECSE)

inter ­enterpr ise agreement işletmeler arası anlaşma medium­sized enterprises orta ölçekli işletmeler multiannual programme for enterpr ise and entrepreneurship

işletmeler ve girişimcilik (için) çok yıllı program

notification of inter­enterprise agreement

işletmeler arası anlaşmaya ilişkin bildirim

small­sized enterpr ises küçük ölçekli işletmeler small and medium sized enterpr ise (SME)

küçük ve orta boy işletme (KOBİ)

Southeast Europe Enterprise Development (SEED)

Güneydoğu Avrupa İşletmeleri Geliştirme [Ofisi] (SEED)

ENTITLED ehil olma, hak / yetki sahibi olma entitled to vote oy kullanma hakkına sahip olma

ENTITLEMENT yetki / salahiyet Office for the Administration and Settlement of Individual Entitlements (Paymaster Office­PMO)

Bireysel Görevlendirmeler İdare ve Ödeme Ofisi ( Ödeme Ofisi ­PMO)

116

ENTITY var lık; birim autonomous economic entity özerk ekonomik birim legal entity hukuken varlığı tanınmış birim; tüzel kişi (istisnai

olarak) regulated entity düzenlenmiş kuruluş

ENTREPRENEUR girişimci / müteşebbis enter repreneurship girişimcilik

ENTRY giriş, tescil, kayıt after the entry into force yürürlüğe girmesinden (girdikten) sonra,

yürürlüğe girmesini takiben entry point / point of entry giriş kapısı / noktası (pasaport) entry pr ice giriş fiyatı

ENTRUST (v.) vermek, tevdi etmek entrust a task görev vermek entrusted task verilen görev undertaking entrusted with the operation of …

(faaliyetin) yürütülmesi ile görevlendirilmiş teşebbüs / işletme

ENVIRONMENT çevre, or tam Directorate­General for the Environment

Çevre Genel Müdürlüğü

Environment Council Çevre Konseyi environment ethics çevre etiği environment policy çevre politikası European Environment Agency (EEA) Avrupa Çevre Ajansı (AÇA) European Environment Information and Observation Network (EIONET)

Avrupa Çevre Bilgi ve Gözlem Ağı (EIONET)

global environment facility (GEF) küresel çevre imkanı (GEF) Global Environment Fund (GEF) Küresel Çevre Fonu (GEF) receiving environment alıcı ortam United Nations Environment Programme (UNEP)

Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP)

ENVIRONMENTAL çevresel agro­environmental measures tarımsal­çevresel tedbirler environmental acceptability çevresel kabul edilebilirlik Environmental Action Programme (EAP)

Çevresel Eylem Programı (ÇEP)

environmental auditing çevre denetimi Environmental Chemicals Data and Information Network (ECDIN)

Çevreyle ilgili Kimyasallar Hakkında Veri ve Bilgi Ağı (ECDIN)

environmental impact çevresel etki environmental impact assessment (EIA)

çevresel etki değerlendirmesi (ÇED)

environmental impact assessment practices

çevresel etki değerlendirmesi uygulamaları

environmental management çevre yönetimi environmental management çevresel yönetim programı

117

programme national environmental action plan (NEAP)

ulusal çevre eylem planı (UÇEP)

Transboundary Environmental Impact Assessment Convention

Sınır Aşan Çevresel Etki Değerlendirmesi Sözleşmesi

ENVISAGE (v.) öngörmek

EPHEMERAL geçici, süreli, fani

EQUAL eşit equal access eşit katılma, eşit erişim equal footing eş düzeyde, aynı düzeyde equal oppor tunities fırsat eşitliği equal rotation eşit rotasyon equal tr eatment for men and women kadınla erkeğe eşit muamele equal tr eatment principle eşit muamele / işlem prensibi

EQUALITY eşitlik equality of votes oyların eşitliği gender equality cinsiyet eşitliği sovereign equality egemen eşitlik

EQUILIBRIUM denge, balans budgetary equilibrium bütçe denkliği economic equilibr ium ekonomik denge external equilibrium dış denge

EQUIPMENT ekipman, donanım, teçhizat office equipment büro donanımı, büro ekipmanı per sonal protective equipment kişisel koruyucu donanım, kişisel korunma

ekipmanı quality assurance equipment kalite güvence donanımı work equipment iş donanımı / ekipmanı

EQUITY hakkaniyet; hisse senedi equitable basis hakkaniyet temeli equitable value hakkaniyete uygun değer (hak ve nisfete uygun) equity capital öz sermaye equity cour t hakkaniyet mahkemesi (İngiliz hukukunda) equity security ortaklık hakkı veren menkul kıymet non­equity security ortaklık hakkı vermeyen menkul kıymet

EQUIVALENCE denklik, eşdeğer lik / muadelet diploma equivalence diploma denkliği equivalency certificate denklik belgesi

EQUIVALENT denk, eş değer / muadil

ERADICATION silinme, kökünün kazınması, or tadan kaldırılması

ESSENCE öz, cevher , esas, asıl; esans

ESTABLISHMENT yer leşme, kuruluş, tesis

118

country where establishment is effected yerleşim ülkesi establishment of customs union gümrük birliği kurulması establishment of incorporeal r ights on proper ty

şahsi ayni hak tesisi

exercise of the right of establishment yerleşme hakkının kullanılması food processing establishment gıda işleme tesisi freedom of establishment yerleşme serbestisi; iş kurma serbestisi place of establishment yerleşme yeri; kuruluş yeri (tesisler ve kurumlar

için) r ight of establishment yerleşme hakkı; iş kurma / tesis etme hakkı

(kurum, tesis, iş yeri, ticarethane)

ETHICS etik, ahlak bilimi bioethics biyoetik code of ethics etik kuralları environment ethics çevre etiği media ethics medya etiği

EURATOM ( abbr. of European Atomic Energy Community)

Euratom (kısalt. Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu )

Euratom Supply Agency (ESA)

Euratom Tedarik Ajansı (ESA)

EUREKA (abbr. of European Research Coordination Agency)

Eureka (kısalt. Avrupa Araştırma Koordinasyon Ajansı

EURO Avro Euro­bond Avro­tahvil EURO­Currency AVRO – Döviz

EUROCHAMBERS (abbr. of the association of European Chambers of Commerce and Industry)

Eurochambers (kısalt.Avrupa Ticaret ve Sanayi Odalar ı Birliği)

EUROCONTROL (abbr. of European Organisation for the Safety of Air Navigation)

Eurocontrol (kısalt. Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı)

EUROCORPS Avrupa kolordusu

EUROJUST (abbr. of European Agency for the Enhancement of

Eurojust ( kısalt. Avrupa Adli İş Birliğini Geliştirme Ajansı)

agency: ajans author ity: merci body: birim, organ establishment: kuruluş; yerleşme foundation: kuruluş; vakıf institution: kurum institute: enstitü organisation: organizasyon; kuruluş; örgüt

119

Judicial Cooperation)

EURO­MEDITERRANEAN PARTNERSHIP (EUROMED)

Avrupa Akdeniz Ortaklığı (EUROMED)

EURONAT European Nationalists / Avrupa Milliyetçiler i (Euronat)

EUROPARTENERIAT Avrupa or taklığı Europar tenariat meeting Avrupa ortaklığı toplantısı

EUROPE Avrupa Agence Europe Avrupa Ajansı architecture of Europe Avrupa mimarisi Blue Europe Mavi Avrupa Citizens’ Europe Vatandaşlar Avrupası Committee of Minister s of the Council of Europe

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi

Council of Bars and Law Societies of Europe (CCBE)

Avrupa Barolar ve Hukuk Dernekleri Konseyi (CCBE)

Council of Europe (CoE) 1 Avrupa Konseyi (AK) concer t of Europe Avrupa uyumu Conference on Secur ity and Cooperation in Europe (CSCE)

Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Konferansı (AGİK)

Economic Commission for Europe (ECE)

Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK)

Euro­Atlantic Partnership Council (EAPC)

Avrupa­Atlantik Ortaklık Konseyi (AAOK)

Euro­info Centre (EIC) Avrupa Bilgi Merkezi (ABM) Europe agreement Avrupa anlaşması Europe « à la carte » « à la carte » Avrupa / seçmeli Avrupa Europe at two speeds çift vitesli Avrupa Europe of the Community Topluluk Avrupası Europe of Democracies and Diver sities (EDD)

Demokrasiler ve Çeşitlilikler Avrupası (Grubu) (EDD)

Europe of the Europeans Avrupalıların Avrupası Europe of (the) Nations Uluslar Avrupası Europe of the Secondary Generation

İkinci Neslin / Kuşağın Avrupası

Europe of the States Devletler Avrupası Europe of variable geometr ies

değişken geometrili Avrupa

Great Europe Büyük Avrupa Intergovernmental Europe Hükûmetler Arası Avrupa multi­speed Europe çok vitesli Avrupa

1 (Avrupa Konseyi, İkinci Dünya Savaşından maddi ve manevi büyük kayıplarla çıkan Avrupa'da bir daha aynı trajedilerin yaşanmamasını sağlamak, Avrupa'da gerginliğin ve çatışmanın yerini güven ve iş birliğinin alması amaçlarıyla 5 Mayıs 1949'da 10 Avrupa ülkesi tarafından kurulmuştur. Avrupa Konseyi, Avrupa Birliğinden ayrı bir uluslararası örgüttür ve Avrupa Birliğinde, Devlet ve Hükûmet Başkanlarının biraraya geldikleri “European Council” ile karıştırılmamalıdır. Bugün, Avrupa Konseyinin aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 47 üyesi vardır.)

120

Organisation for Security and Co­operation in Europe (OSCE)

Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT)

Peoples’ Europe Halklar Avrupası Supreme Allied Commander Europe (SACEUR)

Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Komutanı (SACEUR)

Supreme Headquarter s Allied Powers Europe (SHAPE)

Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Karargahı (SHAPE)

Transpor t Cor ridor Europe Caucasus Asia (TRACECA)

Avrupa­Kafkasya­Asya Taşımacılık Koridoru (TRACECA)

Treaty Establishing a Constitution for Europe

Avrupa için bir Anayasa Oluşturan Antlaşma

Union for Europe of the Nations (UEN)

Uluslar Avrupası için Birlik (UEN)

Union for Europe (UPE) Avrupa için Birlik [Grubu] (UPE) Union of Industrial and Employers’ Confederations of Europe (UNICE)

Avrupa Sanayi ve İşveren Konfederasyonları Birliği (UNICE)

United Nations Economic Commission for Europe (UN / ECE)

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (BM / AEK)

EUROPEAID COOPERATION OFFICE

EuropeAid İşbirliği Ofisi

EUROPEAN Avrupalı assent of the European Par liament

Avrupa Parlamentosunun uygun bulması; uygunluk görüşü

the Association of European Chambers of Commerce and Industry (Eurochambers)

Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği (Eurochambers)

Auditing Commission of the European Communities

Avrupa Toplulukları Denetleme Komisyonu

Central and Eastern European Countr ies (CEEC)

Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri (MDAÜ)

Central European Countries (CECs)

Merkezi Avrupa Ülkeleri (CECs)

Commission of the European Communities

Avrupa Toplulukları Komisyonu

Committees of the European Par liament

Avrupa Parlamentosu Komiteleri

Common European Home Ortak Avrupa Evi Common European Prior ity Area (CEPA)

Avrupa Müşterek Öncelikli Alanı (CEPA)

Confederation of Family Organisations in European Community (COFACE)

Avrupa Topluluğu Aile Örgütleri Konfederasyonu (COFACE)

Conference of European Affairs Committees (CEAC)

Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (CEAC)

Council of the European Avrupa Belediyeler Konseyi

121

Municipalities Council of the European Union

Avrupa Birliği Konseyi

Cour t of Justice of the European Communities (CJEC)

Avrupa Toplulukları Adalet Divanı (ATAD)

digital European cordless telephone (DECT)

Avrupa sayısal telsiz telefonu (DECT)

European Accreditation / European Cooperation for Accreditation (EA)

Avrupa Akreditasyon Birliği (EA)

European Agency for the Enhancement of Judicial Cooperation (Eurojust)

Avrupa Adli İş Birliğini Geliştirme Ajansı (Eurojust)

European Agency for the Evaluation of Medicinal Products (EMEA)

Avrupa Tıbbi Ürünler Değerlendirme Ajansı (EMEA)

European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders (Frontex)

Avrupa Dış Sınırlarda Operasyonel İş Birliği Yönetimi Ajansı (Frontex)

European Agency for Reconstruction (EAR)

Avrupa İmar Ajansı (EAR)

European Agency for Safety and Health at Work (EU­ OSHA)

Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (EU­OSHA)

European Agr icultural Guidance and Guarantee Fund (EAGGF / FEOGA)

Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti Fonu (EAGGF / FEOGA)

European Airlift Coordination Cell (EACC)

Avrupa Hava Nakliye Koordinasyon Hücresi (EACC)

European Anti­Fraud Office (OLAF)

Avrupa Dolandırıcılıkla Mücadele Bürosu (OLAF)

European Armaments Agency (EAA)

Avrupa Silahlanma Ajansı (EAA)

European ar rest war rant Avrupa tutuklama müzekkeresi European Association for International Education (EAIE)

Avrupa Uluslarararası Eğitim Birliği (EAIE)

European Association for Renewable Energies (EUROSOLAR )

Avrupa Yenilenebilir Enerji Birliği (EUROSOLAR)

European Association of Teachers (EAT /AEDE)

Avrupa Öğretmenler Birliği (EAT / AEDE)

European Atomic Energy Community (EAEC / Euratom)

Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (AAET / Euratom)

European Aviation Safety Agency (EASA)

Avrupa Hava Emniyeti Ajansı (EASA)

European Bank of Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (AİKB)

122

Reconstruction and Development (EBRD) European binding tariff information (EBTI)

Avrupa bağlayıcı tarife bilgisi (EBTI)

European Broadcasting Union (EBU)

Avrupa Yayın Birliği (EBU)

European Bureau of Consumers’ Union (BEUC)

Avrupa Tüketiciler Birliği Bürosu (BEUC)

European Business and Innovation Centre Network (EBN)

Avrupa İş ve Yenilik Geliştirme Ağı (EBN)

European Central Bank (ECB)

Avrupa Merkez Bankası (AMB)

European Centre for the Development of Vocational Training (CEDEFOP)

Avrupa Mesleki Eğitim Geliştirme Merkezi (CEDEFOP)

European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC)

Avrupa Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC)

European Centre for Higher Education (CEPES)

Avrupa Yüksek Öğretim Merkezi (CEPES)

European Centre for Modern Languages (ECML)

Avrupa Modern Diller Merkezi (ECML)

European Centre for Public Enterpr ise

Avrupa Kamu İşletmeleri Merkezi

European Char ter Avrupa Şartı European Char ter for Small Enterpr ises (ECSE)

Küçük İşletmeler Avrupa Şartı (ECSE)

European Char ter of Local Self Government

Avrupa Yerel Öz Yönetim Şartı

European Chemicals Agency (ECHA)

Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA)

European citizenship Avrupa vatandaşlığı European Coal and Steel Community (ECSC)

Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT)

European Collaborative Linkage of Agriculture and Industry through Research (ÉCLAIR)

Avrupa Araraştırma Yoluyla Tarım ve Sanayi İş Birliği Bağı (ÉCLAIR)

European Commission (EC) Avrupa Komisyonu (AK) European Commission Host Organisation (ECHO)

Avrupa Komisyonu Ana Bilgisayar Birimi Organizasyonu (ECHO)

European Commisson’s Library Automated System (ECLAS)

Avrupa Komisyonu Kütüphanesi Otomatik Sistemi (ECLAS)

European Commission Representation (ECR)

Avrupa Komisyonu Temsilciliği (AKT)

European Committee for the Prevention of Tor ture and Inhuman or Degrading

Avrupa İşkenceyi ve İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı Muamele ve Cezayı Önleme Komitesi (CPT)

123

Treatment or Punishment (CPT) European Committee for Standardisation CEN)

Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN)

European Committee for Telecommunications Regulatory Affair s (ECTRA)

Avrupa Telekomünikasyon Düzenleyici İşler Komitesi (ECTRA)

European Common Proposal (ECP)

Avrupa Ortak Teklifi (ECP)

European Communities Avrupa Toplulukları European Communities Personnel Selection Office (EPSO)

Avrupa Toplulukları Personel Seçme Bürosu (EPSO)

European Community (EC) Avrupa Topluluğu (AT) European Community civil servants

Avrupa Topluluğu memurları

European Community Commission Directory

Avrupa Topluluğu Komisyonu Rehberi

European Community Council Directory

Avrupa Topluluğu Konseyi Rehberi

European Community fund Avrupa Topluluğu fonu European Community Humanitar ian Aid Office (ECHO)

Avrupa Topluluğu İnsani Yardım Ofisi (ECHO)

European Community institutions

Avrupa Topluluğu kurumları

European Community Investment Partners (ECIP)

Avrupa Topluluğu Yatırım Ortakları (ECIP)

European Community law Avrupa Topluluğu hukuku European Community of Consumer Cooperatives (EURO­COOP)

Avrupa Tüketici Kooperatifleri Topluluğu (EURO­COOP)

European Community presidency

Avrupa Topluluğu [dönem] başkanlığı

European Community pr imary law

Avrupa Topluluğu birincil hukuku

European Community pr imary legislation

Avrupa Topluluğu birincil mevzuatı

European Community secondary law

Avrupa Topluluğu ikincil hukuku

European Community secondary legislation

Avrupa Topluluğu ikincil mevzuatı

European Community Statistical Office (EUROSTAT)

Avrupa Topluluğu İstatistik Ofisi (EUROSTAT)

European Computer Dr iving Licence (ECDL)

Avrupa Bilgisayar Kullanım Lisansı (ECDL)

European Confederation of Iron and Steel Industr ies (EUROFER)

Avrupa Demir Çelik Sanayileri Konfederasyonu (EUROFER)

124

European Conference Avrupa Konferansı European conservatives Avrupa muhafazakârları European Convention on Cross Border (Transfrontier ) Television

Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi

European Convention on Human Rights (ECHR)

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)

European Convention on Tor ture

İşkenceye Karşı Avrupa Sözleşmesi

European Convention on Transfrontier (Cross Border) Television

Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi

European conventions Avrupa sözleşmeleri European Cooperation Agency (ECA)

Avrupa İş Birliği Ajansı (ECA)

European Co­operation for the Long Term in Defence (EUCLID)

Avrupa Uzun Vadeli Savunma İş Birliği (Programı) (EUCLID)

European Cooperation in the Field of Scientific and Technical Research (COST)

Bilimsel ve Teknik Araştırma Alanında Avrupa İş Birliği (COST)

European Copyr ight User Platform (ECUP)

Avrupa Telif Hakları Kullanıcı Platformu (ECUP)

European Cor respondence (COREAU)

Avrupa Haberleşmesi (COREAU)

European Council Avrupa [Devlet ve Hükûmet Başkanları] Konseyi European Council for Agr icultural Law (CEDR)

Avrupa Tarım Hukuku Konseyi (CEDR)

European Council for Nuclear Research (CERN)

Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi (CERN)

European Council for the Village and Small Town (ECOVAST)

Avrupa Köy ve Kasaba Konseyi (ECOVAST)

European Cour t of Auditors (ECA)

Avrupa Sayıştayı (ECA)

European Cour t of Human Rights (EctHR)

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)

European Credit Transfer System (ECTS)

Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS)

European Cultural Foundation (ECF)

Avrupa Kültür Vakfı (ECF)

European currency snake Avrupa para yılanı European Cur rency Unit (ECU)

Avrupa Para Birimi (APB)

European Data Protection Supervisor

Avrupa Veri Koruma Denetçisi

European Defence Agency (EDA)

Avrupa Savunma Ajansı (EDA)

European Defence Community (EDC)

Avrupa Savunma Topluluğu (AST)

125

European Democratic Alliance (RDE)

Avrupa Demokratik Birliği (RDE)

European Democratic Group Avrupa Demokrat Grubu European Democratic Party (EDP)

Avrupa Demokrat Partisi (EDP)

European Democratic Union (EDU)

Avrupa Demokratik Birliği (EDU)

European Development Fund (EDF)

Avrupa Kalkınma Fonu (AKF)

European Development Pole (EDP)

Avrupa Kalkınma Kutbu (EDP)

European Disability Forum (EDF)

Avrupa Engelliler Forumu (EDF)

European Disarmament Conference

Avrupa Silahsızlanma Konferansı

European documentation centre (EDC)

Avrupa dokümantasyon merkezi (ADM)

European Documentation and Information System for Education (EUDISED)

Eğitim için Dokümantasyon ve Enformasyon Avrupa Sistemi (EUDISED)

European dr iving licence Avrupa ehliyeti / Avrupa sürücü belgesi European Economic Area (EEA)

Avrupa Ekonomik Alanı (AEA)

European Economic and Social Committee (EESC)

Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi (EESC)

European Economic Community (EEC)

Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)

European Economic Interest Grouping (EEIG)

Avrupa Ekonomik Çıkar Gruplaşması (AEÇG)

Eurpean Committee for Electrotechnical Standardisation (CENELEC)

Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (CENELEC)

European employment strategy

Avrupa istihdam stratejisi

European Environment Agency (EEA)

Avrupa Çevre Ajansı (AÇA)

European Environment Information and Observation Network (EIONET)

Avrupa Çevre Bilgi ve Gözlem Ağı (EIONET)

European Film Distr ibution Office (EFDO)

Avrupa Film Dağıtım Ofisi (EFDO)

European Food Safety Author ity (EFSA)

Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu (EFSA)

European Forestry Information and Communication System (EFICS)

Avrupa Ormancılık Bilgi ve İletişim Sistemi (EFICS)

European Forum Avrupa Forumu

126

European Foundation Avrupa Vakfı European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions (Eurofound)

Avrupa Yaşam ve Çalışma Koşullarını İyileştirme Vakfı (Eurofound)

European Foundation for Management Development (EFMD)

Avrupa Yönetim Geliştirme Vakfı (EFMD))

European Free Alliance (EFA)

Avrupa Özgür İttifakı (EFA)

European Free Trade Association (EFTA)

Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA)

European Global Navigation Satellite System Supervisory Author ity

Avrupa Küresel Uydu Seyrüsefer Sistemi Denetleyici Otoritesi

European Green Par ty (EGP)

Avrupa Yeşiller Partisi (EGP)

European Health Community

Avrupa Sağlık Topluluğu

European Home and Leisure Accident Surveillance System (EHLASS)

Avrupa Ev ve Boş Vakit Kazalarını (iş yeri harici) Gözetim Sistemi (EHLASS)

European Hymn Avrupa Marşı European identity Avrupa kimliği European Information Network on Drugs and Drug Addiction (REITOX)

Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı Enformasyon Ağı (REITOX)

European Initiative for Democracy and Human Rights (EIDHR)

Demokrasi ve İnsan Hakları Avrupa Girişimi (EIDHR)

European institutionalists Avrupa kurumcuları European Integrated Accounting System

Avrupa Entegre / Bütünleştirilmiş Muhasebe Sistemi

European integration Avrupa bütünleşmesi / entegrasyonu European Integrationists Avrupa Entegrasyonistleri European interest groups Avrupa çıkar grupları European Inventory of Existing Commercial Chemical Substances (EINECS)

Mevcut Ticari Kimyasal Maddeler Avrupa Envanteri (EINECS)

European Investment Bank (EIB)

Avrupa Yatırım Bankası (AYB)

European Investment Fund (EIF)

Avrupa Yatırım Fonu (AYF)

European Judicial Network (EJN)

Avrupa Yargı Ağı (EJN)

European Liberal, Democrat and Reform Par ty (ELDR)

Avrupa Liberal Demokrat ve Reform Partisi (ELDR)

European Mar itime Force (EUROMARFOR)

Avrupa Deniz Gücü (EUROMARFOR)

127

European Mar itime Safety Agency (EMSA)

Avrupa Deniz Güvenliği Ajansı (EMSA)

European Medicines Agency (EMEA)

Avrupa Tıbbi Ürünler Ajansı (EMEA)

European Monetary Agreement (EMA)

Avrupa Para Anlaşması (APA)

European Monetary Cooperation Fund (FECOM / EMCF)

Avrupa Parasal İş Birliği Fonu (APİF)

European Monetary Institute (EMI)

Avrupa Para Enstitüsü (APE)

European Monetary System (EMS)

Avrupa Para Sistemi (APS)

European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA)

Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi (EMCDDA)

European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia (EUMC)

Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığını İzleme Merkezi (EUMC)

European movement Avrupa hareketi European Nationalists (Euronat)

Avrupa Milliyetçileri (Euronat)

European Neighbourhood and Par tnership Instrument (ENPI)

Avrupa Komşuluk ve Ortaklık Aracı (ENPI)

European Neighbourhood Policy (ENP)

Avrupa Komşuluk Politikası (AKP)

European Network and Information Security Agency (ENISA)

Avrupa Ağ ve Bilgi Güvenliği Ajansı (ENISA)

European Network of Forensic Science Institutes (ENFSI)

Avrupa Adli Tıp Kurumları Ağı (ENFSI)

European Network for Quality Assurance in Higher Education (ENQA)

Yüksek Öğretimde Avrupa Kalite Güvencesi Ağı (ENQA)

European Nuclear Energy Agency (ENEA)

Avrupa Nükleer Enerji Ajansı (ENEA)

European Ombudsman Avrupa “Ombudsman”ı European Operational Rapid Force (Eurofor )

Avrupa Acil Müdahale Gücü (Eurofor)

European Organisation for an Audiovisual Independent Market ( EURO­AIM )

Bağımsız Görsel­İşitsel Piyasa İçin Avrupa Örgütü (EURO­ AIM)

European Organisation for Nuclear Research (CERN)

Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü (CERN)

European Organisation for Quality (EOQ)

Avrupa Kalite Teşkilatı (EOQ)

European Organisation for Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (Eurocontrol)

128

the Safety of Air Navigation (Eurocontrol) European Organisation for Testing and Cer tification (EOTC)

Avrupa Test ve Belgelendirme Örgütü (EOTC)

European Parliament (EP) Avrupa Parlamentosu (AP) European Parliament resolution

Avrupa Parlamentosu ilke kararı

European Parliament sittings official r epor ts

Avrupa Parlamentosu resmî oturum tutanakları

European Patent Office (EPO)

Avrupa Patent Ofisi (EPO)

European Patent Organisation

Avrupa Patent Örgütü

European Payments Union (EPU)

Avrupa Ödemeler Birliği (EPU)

European People’s Party (EPP)

Avrupa Halk Partisi (EPP)

European Police College (CEPOL)

Avrupa Polis Koleji (CEPOL)

European Police Office (Europol)

Avrupa Polis Teşkilatı (Europol)

European Political Community (EPC)

Avrupa Siyasal Topluluğu (EPC)

European Political Community Project

Avrupa Siyasal Topluluğu Projesi

European political cooperation (EPC)

Avrupa siyasi iş birliği (ASİ)

European Productivity Agency (EPA)

Avrupa Verimlilik Ajansı (EPA)

European Radiocommunications Office (ERO)

Avrupa Radyokomünikasyon Ofisi (ERO)

European radio message services (ERMES)

Avrupa radyo mesaj hizmetleri (ERMES)

European radio message standard (ERMES)

Avrupa radyo mesaj standardı (ERMES)

European radio message system (ERMES)

Avrupa radyo mesaj sistemi (ERMES)

European Railway Agency (ERA)

Avrupa Demir Yolu Ajansı (ERA)

European Refugee Fund (ERF)

Avrupa Mülteci Fonu (ERF)

European Regional Development Fund (ERDF / FEDER)

Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu (ABKF)

European Research Area (ERA)

Avrupa Araştırma Alanı (AAA)

European Research and Development Committee

Avrupa Araştırma ve Geliştirme Komitesi (ERDC)

129

(ERDC) European Satellite Operators Association (ESOA)

Avrupa Uydu Operatörleri Birliği (ESOA)

European Science Foundation (ESF)

Avrupa Bilim Vakfı (ESF)

European Secur ities Committee

Avrupa Menkul Kıymetler Komitesi

European Secur ity and Defence Identity (ESDI)

Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği (AGSK)

European Secur ity and Defence Policy (ESDP)

Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP)

European single market Avrupa tek pazarı European Social Fund (ESF) Avrupa Sosyal Fonu (ASF) European Space Agency (ESA)

Avrupa Uzay Ajansı (AUA)

European Space Operations Centre (ESOC)

Avrupa Uzay Operasyonları Merkezi (ESOC)

European Space Research Institute (ESRIN)

Avrupa Uzay Araştırmaları Enstitüsü (ESRIN)

European Space Research Organisation (ESRO)

Avrupa Uzay Araştırmaları Örgütü (ESRO)

European Space Research and Technology Centre (ESTEC)

Avrupa Uzay Araştırma ve Teknoloji Merkezi (ESTEC)

European standard Avrupa standardı European System of Accounts (ESA)

Avrupa Hesaplar Sistemi (AHS)

European System of Central Banks (ESCB)

Avrupa Merkez Bankaları Sistemi (AMBS)

European System of Integrated Economic Accounts

Avrupa Bütünleştirilmiş Ekonomik Hesaplar Sistemi

European System of National and Regional Accounts in the Community

Avrupa Topluluğu Ulusal ve Bölgesel Hesaplar Sistemi

European Telecommunications Network System (ETNS)

Avrupa Telekomünikasyon Şebekeleri Sistemi (ETNS)

European Telecommunications Office (ETO)

Avrupa Telekomünikasyon Ofisi (ETO)

European Telecommunications Satellite Organisation (EUTELSAT)

Uydular Aracılığı ile Haberleşme Avrupa Teşkilatı (EUTELSAT)

European Telecommunication Standards Committee (ETSC)

Avrupa Telekomünikasyon Standartları Komitesi (ETSC)

European Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü (ETSI)

130

Telecommunication Standards Institute (ETSI) European Trade Union Avrupa İşçi Sendikası European Trade Unions Confederation (ETUC)

Avrupa İşçi Sendikaları Konfederasyonu (ETUC)

European Training Foundation (ETF)

Avrupa Eğitim Vakfı (AEV)

European Travel Commission (ETC)

Avrupa Seyahat Komisyonu (ETC)

European Treaty Ser ies (Council of Europe) (ETS)

Avrupa Antlaşma Serisi (Avrupa Konseyi) (ETS)

European United Left Avrupa Birleşik Solu European Unit of Account (EUA)

Avrupa Hesap Birimi (AHB)

European Univer sities Association (EUA)

Avrupa Üniversiteler Birliği (AÜB)

European Univer sity Institute (EUI)

Avrupa Üniversitesi Enstitüsü (EUI)

European Venture Capital Association (EVCA)

Avrupa Risk Sermayesi Birliği (EVCA)

European Vocational Training Association (EVTA)

Avrupa Mesleki Eğitim Birliği (EVTA)

European Wiseman Committee

Avrupa Âkil Adamlar Komitesi

European Works Council Avrupa Çalışma Konseyi European Youth Pact Avrupa Gençlik Paktı Independent European Program Group (IEPG)

Bağımsız Avrupa Program Grubu (IEPG)

instruments of the European Community

Avrupa Topluluğu araçları

Liberal and Radical Youth Movement of the European Community (LYMEC)

Avrupa Topluluğu Liberal ve Radikal Gençlik Hareketi (LYMEC)

Member of the European Par liament (MEP)

Avrupa Parlamentosu Üyesi (MEP)

non European Avrupalı olmayan Office for Official Publications of the European Communities (OOPEC)

Avrupa Toplulukları Resmî Yayınlar Ofisi (OOPEC)

Organisation for European Economic Cooperation (OEEC)

Avrupa Ekonomik İş Birliği Örgütü (OEEC)

Pan­European Programme (PEP)

Pan­Avrupa Programı (PEP)

Par ty of the European Left Avrupa Solu Partisi Par ty of European Socialists (PES)

Avrupa Sosyalist Partisi (PES)

Racism and Xenophobia European Network

Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığı Bilgi Ağı (RAXEN)

131

(RAXEN) Rules of Procedure of the European Parliament

Avrupa Parlamentosu Usul Kuralları (Avrupa Parlamentosu İç Tüzüğü)

Single European Act (SEA) Avrupa Tek Senedi (ATS) single European market (SEM)

Avrupa tek pazarı (ATP)

The European Administrative School (EAS)

Avrupa Yönetim Okulu (EAS)

Union of the European Federalists (UEF)

Avrupa Federalistler Birliği (UEF)

Western European Armaments Group (WEAG)

Batı Avrupa Silahlanma Grubu (WEAG)

Western European Armaments Organisation (WEAO)

Batı Avrupa Silahlanma Örgütü (WEAO)

Western European Logistics Group (WELG)

Batı Avrupa Lojistik Grubu (WELG)

Western European Union (WEU)

Batı Avrupa Birliği (BAB)

EUROPEANISE (v.) Avrupalılaştırmak

EUROPEAN UNION (EU) Avrupa Bir liği (AB) Conference of Community and European Affair s Committees of Parliaments of the European Union (COSAC)

Avrupa Birliği Parlamentoları Topluluk ve Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (COSAC)

European Union Agency for Fundamental Rights (FRA)

Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı (FRA)

European Union Char ter of Fundamental Rights

Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı

European Union Civil Service Tribunal

Avrupa Birliği Kamu Personeli Mahkemesi

European Union Institute for Security Studies (EUISS)

Avrupa Birliği Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (EUISS)

European Union Military Committee (EUMC)

Avrupa Birliği Askerî Komitesi (ABAK)

European Union Military Staff (EUMS)

Avrupa Birliği Askerî Personeli (EUMS)

European Union programme Avrupa Birliği programı European Union Satellite Centre (EUSC)

Avrupa Birliği Uydu Merkezi (EUSC)

Council of the European Union

Avrupa Birliği Konseyi

Official Journal of the European Union

Avrupa Birliği Resmî Gazetesi

Translation Centre for the Bodies of the European Union (CdT)

Avrupa Birliği Organları Tercüme Merkezi (CdT)

Treaty on European Union Avrupa Birliği Antlaşması (ABA)

132

(TEU)

EUROPOL (abbr. of european police office)

Europol (kısalt.Avrupa Polis Teşkilatı)

EUROZONE Avro bölgesi (or tak para birimi Avro’nun kullanıldığı ülkelerden oluşan bölge)

EURYDICE (abbr. of Education Information Network in the European Community)

Eurydice (kısalt.Avrupa Topluluğu Eğitim Bilgi Ağı)

EVALUATION değerlendirme ex­ante evaluation ön değerlendirme ex­post evaluation nihai değerlendirme (işlem sonrası / olay sonrası

değerlendirme) mid­term evaluation ara değerlendirme Registration, Evaluation, Author isation and Restr iction of Chemicals (REACH)

Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması (REACH)

Suppor t Programme for Evaluation Activities in Research (SPEAR)

Araştırma Etkinliklerini Değerlendirme Destek Programı (SPEAR)

EVOLUTION evr im / tekamül evolve gelişmek, geliştirmek; evrilmek

EXAMINATION sınav / imtihan; muayene; inceleme / tetkik; sorgulama cross examination çapraz sorgu examination of goods eşyanın muayenesi post clearance examination gümrük sonrası muayene / inceleme type examination tip incelemesi

EX ANTE uygulama öncesi ex­ante control ön control ex­ante evaluation ön değerlendirme

EXCHANGE değiş tokuş, mübadele; borsa, kambiyo, yabancı paraların alım satımı; teati

author ised dealer in foreign exchange

döviz işlemleri yapma yetkisi almış kişi veya kurum

bill of exchange poliçe dual exchange market ikili döviz piyasası exchange arrangement kambiyo rejimi exchange author isation kambiyo izni exchange basket kur sepeti exchange control kambiyo kontrolü, kambiyo denetimi exchange control regulation kambiyo kontrol / denetim düzenlemesi exchange of ideas fikir teatisi exchange of the instruments of ratification

onay belgelerinin teatisi

exchange of letter s mektup teatisi

133

exchange of notes nota teatisi exchange of sympathy karşılıklı anlayış exchange of toasts karşılıklı kadeh kaldırma exchange of views görüş alışverişinde bulunma, görüş teatisi exchange rate döviz kuru / kambiyo oranı exchange rate mechanism (ERM)

döviz kuru mekanizması (ERM)

exchange rate policy kur politikası fixed exchange rate system sabit kur sistemi floating exchange rate regime

dalgalı kur rejimi

foreign exchange market döviz piyasası forward foreign exchange vadeli kambiyo official foreign exchange market

resmî döviz piyasası

official foreign exchange reserve

resmî döviz rezervi

standard exchange system standart değişim sistemi stock exchange menkul değerler borsası stock exchange listed secur ities

borsaya kote edilmiş menkul kıymetler

stock market exchange borsa (menkul kıymetler borsası)

EXCHANGEABLE değiştirilebilir

EXCLUSION har iç tutma, dışlama

EXCLUSIVE münhasır exclusive competence münhasır yetki exclusive distribution agreement

tek elden dağıtım anlaşması, münhasır dağıtım anlaşması

exclusive economic zone münhasır ekonomik bölge exclusively fiscal nature münhasıran mali nitelikli exclusive purchasing agreement

tek elden satın alma anlaşması, münhasır satın alma anlaşması

exclusive broadcasting r ight münhasır yayın hakkı exclusive right münhasır hak individual holder of exclusive r ights

münhasır hakları münferiden elinde tutan kimse

non­exclusive right münhasır olmayan hak

EXECUTION infaz, idam; ifa, yer ine getirme best execution en iyi işlem gerçekleştirme execute yerine getirmek, yürütmek, infaz etmek, icra etmek execution of a sentence cezanın infazı execution of a judgment mahkeme hükmünün infazı (ceza hukuku)

EXECUTIVE icraî, yürütmeyle ilgili Chief Executive Officer (CEO)

üst karar organının kararlarının uygulanmasında bir holdinge bağlı şirketlerin veya şirketin ana birimleri arasında koordinasyon sağlayan yönetici (CEO)

executive agency yürütme / icra ajansı

134

Executive Agency for the Public Health Programme (Public Health Executive Agency (PHEA))

Genel Sağlık Programı Yürütme Ajansı (PHEA)

executive agreement icra anlaşması executive branch yürütme / icra organı; yürütmeyi üstlenen birim executive committee yürütme / icra komitesi executive competence yürütme / icra yetkisi executive power yürütme / icra yetkisi executive unit icraî birim Intelligent Energy Executive Agency (IEEA)

Akıllı Enerji Yürütme Ajansı (IEEA)

Trans­European Transpor t Network Executive Agency

Trans­Avrupa Taşımacılık Ağı Yürütme Ajansı

EXEMPTION muafiyet block exemption grup muafiyeti / istisnası; blok muafiyet customs duty exemption gümrük vergisi muafiyeti exempt muaf exempt from customs duty gümrük vergisinden muaf exempting regulation muafiyet tüzüğü individual exemption bireysel muafiyet tax exemption vergi muafiyeti

EXHAUSTION kullanıp bitirme, tüketme; tükenme; yorgunluk, bitkinlik exhaust tüketmek, bitirmek exhaustion of remedies çözüm yollarının tüketilmesi, çarelerin tüketilmesi exhaustion of rights hakların tüketilmesi

EXILE sürgün government in exile sürgündeki hükûmet

EXPANSION genişleme, büyüme, üretim kapasitesini artırma expand genişle(t)mek, büyü(t)mek progressive expansion of tr ade

ticaretin giderek genişlemesi

EXPENDITURE maliyet, masraf, gider, harcama assessment of expenditure harcamaların tespiti / belirlenmesi; gider tahakkuku classification of expenditure harcamaların sınıflandırılması commitment of expenditure harcama taahhüdü compulsory expenditure zorunlu harcama expenditure order harcama emri expenditure tax gider vergisi non­compulsory expenditure zorunlu olmayan harcama payment of expenditures giderlerin ödenmesi public expenditure kamu harcaması tax expenditure vergi harcaması

EXPENSE gider , harcama, masraf administrative expense yönetim gideri / idari gider election expenses seçim harcamaları

135

general administrative expense

genel yönetim gideri

operating expense faaliyet gideri r elated expenses ilgili masraflar

EXPERT eksper / uzman account expert hesap uzmanı expert witness bilirkişi Intergovernmental Group of Experts (IGE)

Hükûmetler Arası Uzmanlar Grubu (IGE)

shor t term expert (STE) kısa dönem uzman (STE)

EXPIRATION son bulma / süre sonu; sona erme expiration date son bulma tarihi expire sona ermek, süresi dolmak it shall expire on… …süresi… tarihinde dolar

EXPLICIT POWER açık yetki

EXPLOITATION sömürü, istismar; işletme sexual exploitation of children

çocukların cinsel istismarı

sustainable exploitation sürdürülebilir işletim

EXPLORATION keşif; arama; araştırma; sondaj exploration licence arama ruhsatı

EXPLORATORY TALKS istikşafî görüşmeler

EXPORT ihraç, ihraç etme Conventional Arms Expor ts Working Group (COARM)

Konvansiyonel Silahlar Dış Satım Çalışma Grubu (COARM)

declared expor t beyan edilen ihracat dumped expor t dampingli ihracat expor t cer tificate ihracat izin belgesi expor t credit ihracat kredisi expor t declaration ihracat beyannamesi expor t duty ihracat vergisi expor t goods ihraç malı expor t insurance ihracat sigortası expor t licence ihraç lisansı expor t levy ihracat vergisi, ihracat prelevmanı expor t on consignment konsinye ihracat expor t premium ihracat primi expor t promotion ihracat teşviki, ihracat özendirmesi expor t promotion centre ihracatı geliştirme merkezi expor t r efund ihracat iadesi, ihracat geri ödemesi Expor t Receipts Stabilisation System (STABEX)

İhracat Gelirlerinin Sabitleştirilmesi Sistemi (STABEX)

expor t r estitution ihracat iadesi expor t r estr iction ihracat kısıtlaması expor ts ihracat / dış satım expor ts regime ihracat rejimi

136

expor t subsidy ihracat desteği, ihracat teşviği / sübvansiyonu expor t tax rebate ihracatta vergi iadesi expor t tax refund ihracatta vergi iadesi expor t volume ihracat hacmi intra Community expor t Topluluk içi ihracat temporary expor t geçici ihracat temporary expor t goods geçici ihraç malı

EXPORTATION ihraç etme declaration of expor tation ihracat beyanı expor tation of goods mal ihracatı r e­expor tation of goods reeksport

EXPORTER ihracatçı

EX­POST fiilden sonra, sonradan, bilahare ex­post evaluation nihai değerlendirme (işlem sonrası / olay sonrası

değerlendirme) ex­post external audit harcama sonrası dış denetim ex­post financial audit body harcama sonrası mali denetim birimi ex­post internal audit harcama sonrası iç denetim

EXPOSURE r isk; açık olma, maruz kalma accidental exposure arızi maruz kalma accidental exposure dose kazara maruz kalınan miktar Biological Exposure Index (BEI)

Biyolojik Maruziyet Endeksi (BEI)

biological exposure limit biyolojik maruziyet limiti large exposure büyük risk

EXPULSION sınır dışı etme, ihraç etme, tart etme, çıkarma

EXTENSIFICATION yaygınlaştırma

EXTENSIVE kapsamlı, geniş, yaygın

EXTENT genişlik

EXTERNAL dış common external tar iff (CET)

ortak dış tarife (ODT)

Directorate­General for External Relations

Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü

ex­post external audit harcama sonrası dış denetim external debt dış borç external debt monitor ing repor t

dış borç izleme raporu

external equilibrium dış denge external financial stability dış mali istikrar external influence dış etki external representation dış temsil external tar iff dış tarife (gümrük) external trade dış ticaret external transit procedure harici transit prosedürü

137

General Affair s and External Relations Council (GAERC)

Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi (GİDİK)

EXTORTION ir tikap

EXTRACONTRACTUAL sözleşme / akit dışı

EXTRACT özet; parça; öz

EXTRACTION çıkarma, sökme extraction solution özüt çözeltisi

EXTRADITION suçlular ın iadesi

EXWORK PRICE fabrika çıkış fiyatı

138

139

F

FACE i. yüz; f. kar şılamak, yüz yüze gelmek face saving way zevahiri kurtarıcı yol, vaziyeti kurtarıcı yol face to face meeting yüz yüze görüşme

FACILITY kolaylık, olanak / imkan, tesis accommodation facility konaklama imkânı; konaklama tesisi global environment facility (GEF) küresel çevre imkanı (GEF) overdraft facility açık kredi kullanma imkânı por t reception facility liman atık kabul tesisi por t tr eatment facility liman arıtma tesisi SME finance facility KOBİ finansman imkânı; KOBİ’ler için

finansman kolaylığı tr eatment facility arıtma tesisi

FACILITIES tesisat

FACT olgu / vaka; davanın maddi unsurları fact finding olgu belirleme fact finding mission olgu belirleme görevi in law or in fact hukuken veya fiilen

FACTOR faktör, etken / amil, unsur determinant factor belirleyici faktör factor of production üretim faktörü quality factor nitelik unsuru

FACTUALLY gerçeklere (olgulara) dayalı olarak

FAILURE ihmal; aciz hâli; başar ısızlık; aksama; sekte; iflas

action for failure to act hareketsizlik / ihmal davası, menfi işlemin tespiti davası

fail yapmamak, ihmal etmek, başaramamak fail to act hareketsiz kalmak, savsaklamak failure to act hareketsizlik, işlemden kaçınma; olumsuz / menfi

işlem failure to fulfilment gereğini yerine getirememe failure to take a decision karar alamama market failure pazar yetersizliği

FALCONE (abbr. of Program of Exchanges, Training and Cooperation for Persons Responsible for Action to Combat Organised Cr ime)

Falcone (kısalt. Örgütlü Suçlarla Mücadeleye Katılan Kişiler İçin Fikir Alışverişi, Eğitim ve İş Birliği Programı)

FALSE sahte; yanlış false claim yalana dayalı talep

140

FARM çiftlik Farm Accounting Data Network (FADN)

Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA)

farm structural survey yapısal çiftlik anketi fish farm balık çiftliği

FARMER çiftçi farmer registrations çiftçi kayıtları farmer registration system çiftçi kayıt sistemi

FARMING çiftçilik stockfarming besicilik semi­subsistence farming yarı geçimlik çiftçilik subsistence farming geçimlik çiftçilik, kendi kendine yeter çiftçilik

FAR­REACHING etki alanı geniş

FAULT yanlışlık, hata, yanılgı at fault hatalı

FAVOUR i. iltimas, kayırma, lutûf, iyilik; f. desteklemek, kayırmak

favourable tar iff tr eatment ayrıcalıklı tarife işlemi, tarife tavizi favoured kayırılan / iltimaslı; imtiyazlı favoured area kayrılan alan less favoured region en az gelişmiş bölge most favoured nation (MFN) en çok kayrılan / gözetilen ulus, en ziyade

müsaadeye mazhar millet (MFN) most favoured nation clause en çok kayrılan ulus kaydı most favoured­nation­tar iff en çok kayırılan ulus tarifesi / en ziyade

müsaadeye mazhar millet tarifesi opinion in favour olumlu görüş; lehte görüş vote in favour lehte oy

FAVOURITISM kayırmacılık

FEASIBILITY yapılabilirlik / fizibilite; olabilir lik feasibility repor t fizibilite raporu feasibility study fizibilite çalışması pre­feasibility study ön fizibilite çalışması

FEDERATION federasyon bi­community federation iki toplumlu federasyon bi­zonal federation iki bölgeli federasyon International Federation of Accountants (IFAC)

Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (UMF)

International Federation for Housing and Planning (IFHP)

Uluslararası Konut ve Planlama Federasyonu (IFHP)

International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA)

Uluslararası Kütüphane Dernekleri ve Kurumları Federasyonu (IFLA)

International Federation of Translators (FIT)

Uluslararası Çevirmenler Federasyonu (FIT)

141

FEE harç, ücret annual listing fee yıllık kotasyon harcı; yıllık kayıt ücreti initial listing fee kota alma harcı, başlangıç kayıt harcı title deed fee tapu senedi harcı

FIDUCIARY TRANSFER güvene dayalı tr ansfer

FIELD alan / saha; tarla; arazi; muharebe alanı; sahra

field accountant taşra saymanı field work alan / saha çalışması

FIGHT mücadele, savaş, kavga fight against AIDS AIDS’le mücadele fight against crime suçla mücadele fight against discr imination ayrımcılıkla mücadele fight against drugs uyuşturucu ile mücadele fight against fraud dolandırıcılıkla mücadele fight against international organised cr ime

uluslararası örgütlü suçlarla mücadele

fight against money laundering kara para aklamayla mücadele fight against organised cr ime örgütlü suçlarla mücadele fight against r acism and xenophobia ırkçılık ve yabancı düşmanlığıyla mücadele fight against ter ror ism terörle mücadele

FIGURE sayı / r akam; şekil; figür in figures rakamla

FINAL nihai, son, en son; kesin final act nihai / son senet final draft nihai taslak final provision nihai hüküm final stage son dönem, son aşama final standard nihai standart

FINALISE (v.) sonuçlandırmak, tamamlamak, bitirmek

FINANCE maliye, finansman, finans central finance and contracts unit (CFCU)

merkezî finans ve ihale birimi (MFIB)

co­finance ortak finansman corporate finance şirket(ler) finansmanı corporate finances şirketlerin finans işleri Institute of International Finance (IIF) Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) public finance kamu finansmanı, kamu maliyesi SME finance facility KOBİ finansman imkânı; KOBİ’ler için

finansman kolaylığı source of finance finansman kaynağı

FINANCIAL finansal, mali admission of financial instruments to tr ading

finansal araçların işlem görmeye kabulü (borsa)

close of financial year mali yılın sonu

142

cur rent financial year cari mali yıl, içinde bulunulan mali yıl der ivative financial instrument türev mali araç Directorate­General for Economic and Financial Affair s

Ekonomik ve Mali İşler Genel Müdürlüğü

Economic and Financial Affairs Council (ECOFIN)

Ekonomi ve Maliye Bakanları Konseyi (ECOFIN)

ex­post financial audit body harcama sonrası mali denetim birimi external financial stability dış mali istikrar financial accountant finansman muhasebecisi Financial Action Task Force ( FATF) Mali Eylem Görev Gücü (FATF) financial adviser mali müşavir / mali danışman financial aid mali yardım financial analyst mali analist financial asset mali / finansal varlık financial autonomy mali özerklik financial cooperation mali iş birliği financial cooperation committee mali iş birliği komitesi financial corporation mali kuruluş / teşekkül financial discipline mali disiplin financial fixed assets finansal sabit / duran varlıklar financial holding company finansal holding financial interest mali çıkar financial institution mali / finansal kurum Financial Instrument for Fisher ies Guidance (FIFG)

Balıkçılık Yönlendirme Mali Aracı (FIFG)

financial instrument finansal araç financial intermediary mali aracı, finansal aracı financial intervention mali müdahale financial investment trust finansman yatırım ortaklığı financial management information system (FMIS)

mali yönetim bilgi sistemi (FMIS)

financial manager (FiM) mali yönetici (FiM) financial market mali / finansal piyasa financial memorandum (FM) mali memorandum (FM) financial policy mali politika financial planning mali planlama; finansal planlama financial protocol mali protokol financial regularity mali uygunluk, mali intizam / düzenlilik financial regulation mali tüzük financial repor ting mali raporlama financial standing mali durum financial statement mali bildirim, mali rapor financial table finansal tablo, mali tablo financial task mali görev; finansal görev Financial and Technical Accompanying Measures (MEDA)

Mali ve Teknik İlave Tedbirler (MEDA)

financial year bütçe yılı, mali yıl; hesap dönemi international financial institution (IFI) uluslararası finans kurumu (IFI) mixed financial holding company karma finansal holding national financial asset ulusal mali / finansal varlık

143

notional financial asset gerçek olmayan mali varlık review of financial statements mali bildirimlerin incelenmesi, mali raporların

incelenmesi senior financial manager (SFM) kıdemli mali yönetici (SFM) suspicious / dubious financial tr ansaction

şüpheli mali işlem

take care not to prejudice the financial stability

mali istikrarı tehlikeye düşürmemeye özen göstermek

ver ification of financial statements mali bildirimin doğrulanması, mali bildirimin gerçeklere uygunluğunun belirlenmesi

FINANCING finansman financing agreement (FA) finansman anlaşması (FA) financing memorandum finansman memorandumu financing phase finansman aşaması, kaynak bulma aşaması financing plan finansman planı joint financing ortak finansman

FIRM firma, şirket; kesin, karar lı firm commitment kesin (bağlayıcı) taahhüt firm quota kesin kota investment firm yatırım firması specialised firm uzmanlaşmış firma

FISCAL mali (vergi ile ilgili) customs duty of a fiscal nature mali nitelikli gümrük vergisi duty of a fiscal nature mali nitelikli vergi exclusively fiscal nature münhasıran mali nitelikli fiscal bar rier mali engel fiscal penalty vergi cezası fiscal policy mali politika (vergi) fiscal notification mali bildirim medium term fiscal plan orta vadeli mali plan fiscal tr ansaction mali işlem (vergi)

FISH balık fish farm balık çiftliği fish stock balık rezervi fish stock population balık nüfusu fishing gear balıkçılık tertibatı fishing oppor tunity balıkçılık fırsatı fishing quota balık avlanma kotası fishing zone balık avlama alanı

FISHERIES balıkçılık; balık tar lası, dalyan; balık avlama

financial: finansal, mali fiscal: mali (vergi ile ilgili) monetary: parasal

144

hakkı; balıkçılık alanı / bölgesi Agr iculture and Fisheries Council Tarım ve Balıkçılık Konseyi Common Fisher ies Policy (CFP) Ortak Balıkçılık Politikası (OBP) Community Fisheries Control Agency (CFCA)

Topluluk Balıkçılık Kontrol Ajansı (CFCA)

Directorate­General for Fisher ies and Maritime Affair s

Balıkçılık ve Denizcilik Genel Müdürlüğü

Financial Instrument for Fisher ies Guidance (FIFG)

Balıkçılık Yönlendirme Mali Aracı (FIFG)

Fisheries and Agr icultural Research (FAR)

Balıkçılık ve Tarım Araştırmaları (FAR)

fisheries co­management balıkçılık ortak yönetimi fisheries management balıkçılık yönetimi fisheries policy balıkçılık politikası r ight of fishery balık tutma hakkı

FIX s. sabit; f. sabitleştirmek, tespit etmek, saptamak, onarmak, hile kar ıştırmak

fixed basket method sabit sepet metodu fixed budget sabit bütçe fixed capital sabit sermayeye katılım fixed component sabit unsur fixed exchange rate system sabit kur sistemi fixed income security sabit getirili menkul kıymetler fix in advance önceden saptama fix salary sabit maaş

FLEET filo

FLOCK sürü ( koyun / keçi / kuş için )

FLUCTUATION dalgalanma fluctuation margin dalgalanma marjı

FODDER yem, gıda bird fodder kuş yemi fodder production ingredients yemlik madde muhteviyatı

FOLIAR yaprak

FOLLOW UP izleme

FOOD gıda, besin, yiyecek European Food Safety Author ity (EFSA)

Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu (EFSA)

feed and food law yem ve gıda yasası Food and Agriculture Organisation (of the United Nations) (FAO)

(Birleşmiş Milletler) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)

Food and Mouth Disease (FMD) Şap Hastalığı (FMD) food safety gıda güvenliği food safety action plan gıda güvenliği eylem planı food processing establishment gıda işleme tesisi ir radiated food radyasyona maruz kalmış gıda

145

novel food yeni gıdalar

FOODSTUFF gıda maddesi Advisory Committee on Foodstuffs Gıda Danışma Komitesi feeding stuff hayvan yemi finished foodstuff mamul gıda maddesi foodstuff laboratory gıda laboratuarı quick frozen foodstuff hızlı dondurulmuş gıdalar semi finished foodstuff yarı mamul gıda maddesi

FOOTING düzey equal footing eş düzeyde, aynı düzeyde

FORCE güç, kuvvet; etki, tesir after the entry into force yürürlüğe girmesinden (girdikten) sonra,

yürürlüğe girmesini takiben armed forces silahlı kuvvetler Combined Joint Task Force (CJTF) Birleşik Müşterek Görev Gücü (BMGG) dissuasive force caydırıcı güç enter into force yürürlüğe girmek European Mar itime Force (EUROMARFOR)

Avrupa Deniz Gücü (EUROMARFOR)

European Operational Rapid Force (Eurofor )

Avrupa Acil Müdahale Gücü (Eurofor)

Financial Action Task Force ( FATF) Mali Eylem Görev Gücü (FATF) force of res judicata kesinleşmiş yargı kararı (etkisi); kesin hüküm

gücü (yargı kararları) Forces Answerable to Western European Union (FAWEU)

Batı Avrupa Birliğine Karşı Sorumlu Kuvvetler (FAWEU)

joint task force müşterek görev gücü labour force iş gücü market forces piyasa güçleri occupation forces işgal kuvvetleri Rapid Reaction Force (RRF) Acil Müdahale Gücü (AMG) This regulation shall enter into force on…

Bu tüzük... tarihinde yürürlüğe girer.

have a binding force bağlayıcı gücü olmak

FOREIGN yabancı, dış, harici foreign affair s dış işleri foreign cur rency deposit döviz mevduat hesabı foreign direct investment (FDI) doğrudan yabancı yatırım (FDI) foreign exchange market döviz piyasası foreign indebtment dış borçlanma Foreign Investment Advisory Service (FIAS)

Yabancı Yatırımlar Danışmanlık Servisi (FIAS)

foreign policy dış politika foreign trade dış ticaret foreign trade policy dış ticaret politikası foreign trade volume dış ticaret hacmi forward foreign exchange vadeli kambiyo

146

liberalisation of foreign trade dış ticaretin serbestleştirilmesi official foreign exchange market resmî döviz piyasası official foreign exchange reserve resmî döviz rezervi Union Minister for Foreign Affairs Birlik (AB) Dışişleri Bakanı

FORENSIC adli forensic medicine adli tıp European Network of Forensic Science Institutes (ENFSI)

Avrupa Adli Tıp Kurumları Ağı (ENFSI)

FOREST orman afforestation ağaçlandırma afforested ağaçlandırılmış deforestation ormansızlaştırma European Forestry Information and Communication System (EFICS)

Avrupa Ormancılık Bilgi ve İletişim Sistemi (EFICS)

forestation ağaçlandırma forestry ormancılık reforestation yeniden orman kurma

FORUM forum, meydan European Disability Forum (EDF) Avrupa Engelliler Forumu (EDF) European Forum Avrupa Forumu international accreditation forum (IAF)

uluslararası akreditasyon forumu (IAF)

FORWARD i. iler i; gelecekte teslim; f. sunmak, göndermek, sevk etmek

forward contract vadeli işlem sözleşmesi forward foreign exchange vadeli kambiyo forward rate agreement vadeli kur anlaşması

FOSTER CHILD bakılan çocuk (koruyucu aile tarafından)

FOUNDATION vakıf, kuruluş, temel, dayanak community foundation cemaat vakfı European Cultural Foundation (ECF) Avrupa Kültür Vakfı (ECF) European Foundation Avrupa Vakfı European Foundation for the Improvement of Life and Working Conditions

Avrupa Yaşam ve Çalışma Koşullarını İyileştirme Vakfı

European Foundation for Management Development (EFMD)

Avrupa Yönetim Geliştirme Vakfı (EFMD)

European Science Foundation (ESF) Avrupa Bilim Vakfı (ESF) European Training Foundation (ETF) Avrupa Eğitim Vakfı (AEV) Foundation of the Europe of Sciences and Cultures (FESAC)

Bilimler ve Kültürler Avrupası Vakfı (FESAC)

FRAGMENTATION parçalanma

FRAME i. çerçeve; f. şekillendirmek frame calculation plan çerçeve hesap planı

FRAMEWORK çerçeve

147

Climate Change Framework Convention (CCFC)

İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (İDÇS)

Community framework Topluluk çerçevesi Community suppor t framework (CSF) Topluluk destek çerçevesi (CSF) Council Framework Decision Konsey Çerçeve Kararı framework decision çerçeve karar framework resolution çerçeve ilke kararı legislative framework yasal çerçeve logical framework (logframe) mantıksal çerçeve logical framework approach (LFA) mantıksal çerçeve yaklaşımı (MÇY) regulatory framework düzenleyici çerçeve single institutional framework tek kurumsal çerçeve within the framework of the task görev çerçevesinde

FRAUD sahtekâr lık, hile, dolandırıcılık Anti­Fraud Coordination Unit (UCLAF)

Hileyle Mücadele Koordinasyon Birimi (UCLAF)

European Anti­Fraud Office (OLAF) Avrupa Dolandırıcılıkla Mücadele Bürosu (OLAF)

fight against fraud dolandırıcılıkla mücadele

FRAUDULENT hileli, hile ile yapılan fraudulent document sahte belge; hileli belge fraudulent policy hileli politika, yanıltıcı politika

FREE özgür , serbest, bedelsiz declaration of release for free circulation

serbest dolaşıma giriş beyannamesi

European Free Alliance (EFA) Avrupa Özgür İttifakı (EFA) European Free Trade Association (EFTA)

Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA)

de facto free movement fiili serbest dolaşım free and open market serbest ve açık piyasa free circulation serbest dolaşım free circulation of TV Services TV hizmetlerinin serbest dolaşımı free fire zone serbest atış bölgesi free movement of capital sermayenin serbest dolaşımı free movement of goods malların serbest dolaşımı free movement of persons kişilerin serbest dolaşımı free movement of services hizmetlerin serbest dolaşımı free movement of TV broadcasts TV yayınlarının serbest dolaşımı free movement of worker s işçilerin serbest dolaşımı free on board (FOB) güvertede teslim (FOB) free por t serbest liman free repair ücretsiz onarım free television serbest televizyon free trade agreement (FTA) serbest ticaret anlaşması (STA) free trade area serbest ticaret alanı free trade association serbest ticaret birliği free trade zone serbest ticaret bölgesi free warehouse serbest antrepo

148

free zone serbest bölge goods in free circulation serbest dolaşımdaki mallar goods released for free circulation serbest dolaşımda bulunan mallar International Secur ities Free Zone Uluslararası Menkul Kıymetler Serbest Bölgesi Nor th American Free Trade Agreement (NAFTA)

Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA)

r ight to move freely serbestçe yer değiştirme hakkı tax free shop vergisiz satış yapan dükkan

FREEDOM özgür lük, serbestlik area of freedom özgürlük alanı area of freedom, secur ity and justice özgürlük, güvenlik ve adalet alanı collective freedom toplu / kolektif özgürlük Directorate­General for Justice, Freedom and Secur ity

Adalet, Özgürlük ve Güvenlik Genel Müdürlüğü

freedom of assembly toplanma özgürlüğü freedom of association dernek kurma özgürlüğü freedom of establishment yerleşme serbestisi; iş kurma serbestisi freedom of expression ifade özgürlüğü freedom of movement of per sons kişilerin dolaşım serbestisi / özgürlüğü freedom of movement for worker s işçilerin dolaşım serbestisi / özgürlüğü freedom of opinion düşünce özgürlüğü freedom of reception (media) yayın alma özgürlüğü freedom of residence mesken yerini seçme özgürlüğü freedom of worship ibadet özgürlüğü freedom to provide services hizmet sunma serbestisi, hizmet edimi serbestisi fundamental r ights and freedoms temel hak ve özgürlükler individual freedom bireysel özgürlük

FREIGHT yük; nakliye ücreti cost, insurance and freight (CIF) mal bedeli, sigorta ve navlun (CIF) preferential freight rate tercihli navlun oranı Trans­European Rail Freight Network (TERFN)

Trans­Avrupa Demir Yolu Taşımacılık Ağı (TERFN)

FRONTIER sınır / hudut Centre for Information, Discussion and Exchange on the Crossing of Frontier s and Immigration (CIREFI)

Göç ve Sınır Geçişleri Konusunda Bilgi, Değerlendirme ve Değişim Merkezi (CIREFI)

European Convention on Transfrontier (Cross Border ) Television

Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi

frontier control sınır kontrolü internal frontier iç sınır tr ansfrontier sınır aşan television without frontiers (TWF) sınır tanımayan televizyon (TWF) Television Without Frontiers (TWF) Directive

Sınır Tanımayan Televizyon (TWF) Direktifi

FRUIT meyve processed fruit product işlenmiş meyve ürünü

149

FUEL yakıt aviation fuel uçak yakıtı biofuel biyoyakıt, biyolojik yakıt domestic heating fuel konut ısıtma yakıtı fossil fuel fosil yakıt fuel oil fuel oil fuel r ecycling plant yakıt geri dönüşüm tesisi industrial fuel sanayi yakıtı jet fuel jet yakıtı motor fuel motor yakıtı r enewable fuel yenilenebilir yakıt solid fuel katı yakıt

FULFILMENT yer ine getirme, ifa failure to fulfilment gereğini yerine getirememe

FUND fon, sandık, ödenek accident insurance fund kaza sigorta fonu allocation of funds fon tahsisatı, fonların tahsisi budgetary fund bütçe içi fon closed end fund kapalı uçlu yatırım fonu cohesion fund uyum fonu credit guarantee fund kredi garanti fonu electronic fund transfer (EFT) elektronik fon transferi (EFT) European Agr icultural Guidance and Guarantee Fund (EAGGF / FEOGA)

Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti Fonu (EAGGF / FEOGA)

European Community fund Avrupa Topluluğu fonu European Development Fund (EDF) Avrupa Kalkınma Fonu (AKF) European Investment Fund (EIF) Avrupa Yatırım Fonu (AYF) European Monetary Cooperation Fund (FECOM / EMCF)

Avrupa Parasal İş Birliği Fonu (APİF)

European Refugee Fund (ERF) Avrupa Mülteci Fonu (ERF) European Regional Development Fund (ERDF / FEDER)

Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu (ABKF)

European Social Fund (ESF) Avrupa Sosyal Fonu (ASF) extra budgetary fund bütçe dışı fon fund budget fon bütçesi Global Environment Fund (GEF) Küresel Çevre Fonu (GEF) guarantee fund garanti fonu incentive fund teşvik fonu International Monetary Fund (IMF) Uluslararası Para Fonu (IMF) national fund (NF) ulusal fon (UF) pension and retirement fund emeklilik fonu pension fund asset emeklilik fonu varlığı r evolving fund döner sermaye structural fund yapısal fon United Nations International Children Emergency Fund (UNICEF)

Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu (UNICEF)

FURNISH (v.) donatmak, sağlamak; tedarik etmek

150

FUTURES standart vadeli işlem sözleşmeleri futures market vadeli işlemler piyasası interest r ate futures faiz oranlı vadeli işlemler

151

G

GAP açik; boşluk gap ratio açık oranı

GARBAGE çöp

GAS gaz breathable gas solunabilir gaz greenhouse gas sera gazı gas transmission gaz iletimi respirable gas solunabilir gaz

GENDER cinsiyet gender analysis cinsiyet analizi / tahlili / çözümlemesi gender discrimination cinsiyet ayrımcılığı gender equality cinsiyet eşitliği

GENERAL genel Directorate­General (DG) Genel Müdürlük (DG) general act genel senet general administrative expense genel yönetim gideri General Affair s Council (GAC) Genel İşler Konseyi (GİK) General Affair s and External Relations Council (GAERC)

Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi (GİDİK)

General Agreement on Tar iffs and Trade (GATT)

Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT)

general competence genel yetki general compliance genel uygunluk bildirimi General Confederation of Agr icultural Co­operatives in the European Union (COGECA)

Avrupa Birliği Tarım Kooperatifleri Konfederasyonu (COGECA)

general economic interest genel ekonomik yarar general incentive system genel teşvik sistemi general par tner ship (unlimited company)

kolektif şirket

general payments system genel ödemeler sistemi general product safety genel ürün güvenliği general provisions genel hükümler general rule genel kural general rules for the interpretation of the tar iff

tarifenin yorumlanmasına dair genel kurallar

general secretar iat genel sekreterlik general secretary genel sekreter general warehouse genel antrepo Secretar iat General of the Commission Avrupa Komisyonu Genel Sekreterliği Secretar iat General of the Council (of the European Union)

Avrupa Birliği Konseyi Genel Sekreterliği

152

GENERALISED PREFERENCES SYSTEM (GPS)

Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS)

GENTLEMAN’S AGREEMENT centilmenlik anlaşmasi

GEODESY yer bilgisi, jeodezi

GEOGRAPHY coğrafya geographic information system (GIS) coğrafi bilgi sistemi (CBS) geographical sign coğrafi işaret

GLOBAL küresel, global global approach küresel yaklaşım global environment facility (GEF) küresel çevre imkanı (GEF) Global Environment Fund (GEF) Küresel Çevre Fonu (GEF) Global Navigation Satellite System (GNSS)

Küresel Uydu Seyrüsefer Sistemi (GNSS)

global order küresel düzen global quota genel kota global warming küresel ısınma

GLOBALISATION küreselleşme / globalleşme anti globalisation movement küreselleşme karşıtı hareket globalisation of the economy ekonominin küreselleşmesi / globalizasyonu

GOOD iyi good clinical practice (GCP) iyi klinik uygulamaları (İKU) good faith iyi niyet good manufacturing practices (GMP) iyi imalat uygulamaları (İİU) good offices iyi niyet

GOODS mal, eşya, emtia abandonment of goods to customs malın gümrüğe terk edilmesi capital goods yatırım malları, sermaye malları cash against goods mal mukabili ödeme, mal karşılığı ödeme commercial descr iption of goods eşyanın / malın ticari tanımı commercial goods emtia; ticari mahiyetteki eşya, ticari mal Community goods Topluluk eşyası / malları; karı kocanın ortak

mülkiyetinde olan mallar (aile hukuku) consumer goods tüketim malları consumption goods tüketim malları contraband goods kaçak mallar counterfeit goods taklit mallar; sahte mallar cultural goods kültürel mallar customs goods gümrük malları dangerous goods tehlikeli mallar defective goods ayıplı mal descr iption of goods mal / eşya tanımı destruction of goods malın / eşyanın imhası durable consumer goods dayanıklı tüketim malları examination of goods eşyanın muayenesi expor t goods ihraç malı

153

expor tation of goods mal ihracatı finished goods nihai mallar (işlenmiş, tanımlanmış eşya) free movement of goods malların serbest dolaşımı goods in free circulation serbest dolaşımdaki mallar goods in the unaltered state değişmemiş mal / eşya goods released for free circulation serbest dolaşımda bulunan mallar goods to be disposed tasfiye edilecek mal / eşya identical goods aynı mal, aynıyla muayyen eşya imitated goods imite mal impor tation of goods mal ithalatı industrial goods sınai mallar inspecting goods car ried by or on per sons

kişilerin yanlarında bulundurdukları ya da üstlerinde taşıdıkları malların / eşyanın kontrolü

intangible goods maddi olmayan / gayrimaddi mallar intermediate goods ara malı manufactured goods imal edilen / mamül mallar non commercial goods ticari mahiyette olmayan eşya, ticari olmayan

mallar non Community goods Topluluk dışı mallar; karı kocanın ortak

mülkiyetinde olmayan mallar (aile hukuku) nonfungible (goods) misli olmayan (mallar) per sonal goods zatî eşya pirated goods korsan mallar placing of goods under a customs procedure

malların gümrük rejimine tabi tutulması

placing of goods under customs approved treatment or use

malların gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması

presentation of goods to customs malların gümrüğe sunulması proof of preferential or igin of goods malın tercihli menşeinin kanıtlanması release of goods eşyanın / malın serbest bırakılması replacement of goods malların yenisi ile değiştirilmesi, malların

ikamesi returned goods geri gelen (iade edilen) mal / eşya temporary expor t goods geçici ihraç malı tr ade in goods mal ticareti

GOODWILL şerefiye; iyi niyet

GOVERNANCE yönetişim corporate governance kurumsal yönetişim

GOVERNMENT hükûmet, devlet, yönetim şekli caretaker government işgüder hükûmet central government merkezi hükûmet contract governed by pr ivate law özel hukuk sözleşmesi contract governed by public law kamu hukuku sözleşmesi de facto government de facto / fiili hükûmet European Char ter of Local Self Government

Avrupa Yerel Öz Yönetim Şartı

govern yönetmek / idare etmek government accountant kamu saymanı

154

governmental devlet / hükûmetle ilgili governmental author ity hükûmet mercisi; resmî makam governmental level hükûmet düzeyinde government in exile sürgündeki hükûmet government organised non­ governmental organisation (GONGO)

hükûmet tarafından oluşturulan sivil toplum örgütü (GONGO)

non­governmental organisation (NGO) hükûmet dışı kuruluş, sivil toplum örgütü (STÖ) head of government hükûmet başkanı insurgent government asi hükûmet interim government geçici (ara) hükûmet local government yerel hükûmet, yerel yönetim rules governing the system of proper ty ownership

mülkiyet sistemini düzenleyen kurallar

self government kendi kendine yönetim subversion of the government hükûmetin yıkılması tr ansitional government geçici hükûmet

GOVERNOR vali board of governors idare meclisi board of governors of the bank banka guvernörler kurulu

GRANT hibe, hibe yardımı; imtiyaz; verme, bahşetme grant a repayment geri ödemeden yararlandırma grant loans and give guarantees borç ve garanti vermek grant of licences lisans verilmesi grant of licences by arbitration tahkim yolu ile lisans verilmesi grant a remission indirim uygulamak

GREENHOUSE sera greenhouse gas sera gazı

GREEN PAPER Yeşil Kitap (rapor )

GREENS Yeşiller Confederal Group of the European United Left – Nordic Green Left

Avrupa Birleşik Solu – Kuzey Yeşil Solu Konfederal Grubu

European Green Par ty (EGP) Avrupa Yeşiller Partisi (EGP) Group of the Greens Yeşiller Grubu Nordic Green Left (NGL) Kuzey Yeşil Solu (NGL) Nordic Green Left Alliance (NGLA) Kuzey Yeşil Solu İttifakı (NGLA)

GROSS gayr isafi, brüt, toptan Gross Domestic Product (GDP) Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) Gross National Income (GNI) Gayrisafi Milli Gelir (GSMG) Gross National Product (GNP) Gayrisafi Milli Hasıla (GSMH) gross negligence ağır ihmal

GROUND gerekçe; yer, zemin, toprak air to ground missile havadan karaya füze ground water yer altı suyu (taban suyu) ground water yield yer altı suyu verimi material ground muhik sebep; maddi sebep; geçerli sebep on grounds of urgency ivedilik gerekçesiyle

155

GROUP grup, küme, topluluk ad hoc working group ad hoc çalışma grubu age group yaş grubu blood group kan grubu Confederal Group of the European United Left – Nordic Green Left

Avrupa Birleşik Solu – Kuzey Yeşil Solu Konfederal Grubu

Conventional Arms Expor ts Working Group (COARM)

Konvansiyonel Silahlar Dış Satım Çalışma Grubu (COARM)

Council Working Group (CWG) Konsey Çalışma Grubu (CWG) Enterpr ise Policy Group İşletmeler Politikası Grubu ethnic group etnik grup European Democratic Group Avrupa Demokrat Grubu European Economic Interest Grouping (EEIG)

Avrupa Ekonomik Çıkar Gruplaşması (AEÇG)

European interest groups Avrupa çıkar grupları group insurance grup sigortası, topluluk sigortası Group of the Alliance of Liberals and Democrats for Europe (ALDE)

Avrupa Liberal ve Demokratlar İttifakı Grubu (ALDE)

group of connected clients bağlantılı müşterilerden oluşan grup Group of the European People’s Par ty (Christian Democrats) and European Democrats (EEP­ED)

Avrupa Halk Partisi (Hıristiyan Demokratlar) ve Avrupalı Demokratlar Grubu (EEP­ED)

Group of the European Right ‘Avrupa Sağı’ Grubu Group of the Greens Yeşiller Grubu Group of the Independents for a Europe of Nations (I­EDN)

Milletler Avrupası için Bağımsızlar Grubu (I­ EDN)

Group of States Against Cor ruption (GRECO)

Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu (GRECO)

hazard group risk grubu Identity, Tradition and Sovereignty Group (ITS)

Kimlik, Gelenek ve Egemenlik Grubu (ITS)

income group gelir grubu Independence / Democracy Group (IND / DEM)

Bağımsızlık / Demokrasi Grubu (IND / DEM)

Independent European Program Group (IEPG)

Bağımsız Avrupa Program Grubu (IEPG)

interest group çıkar / menfaat grubu Intergovernmental Group of Exper ts (IGE)

Hükûmetler Arası Uzmanlar Grubu (IGE)

intra­group transaction grup içi işlem liaison group irtibat grubu political group siyasi grup pressure group baskı grubu Rainbow group Gökkuşağı grubu regroup yeniden gruplandırmak Socialist Group Sosyalist Grup target group hedef grup, hedef kitle Union for Europe of the Nations Group Uluslar Avrupası için Birlik Grubu Western European Armaments Group Batı Avrupa Silahlanma Grubu (WEAG)

156

(WEAG) Western European Logistics Group (WELG)

Batı Avrupa Lojistik Grubu (WELG)

working group çalışma grubu

GROWTH büyüme, gelişme economic growth ekonomik büyüme growth initiative gelişme inisiyatifi, gelişme girişimi growth point büyüme noktası Stability and Growth Pact İstikrar ve Büyüme Paktı

GUARANTEE i. garanti, teminat, güvence, kefalet; f. garanti vermek

commission on guarantees garanti komisyonu Community guarantee Topluluk garantisi credit guarantee fund kredi garanti fonu European Agr icultural Guidance and Guarantee Fund (EAGGF / FEOGA)

Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti Fonu (EAGGF / FEOGA)

grant loans and give guarantees borç ve garanti vermek guaranteed income teminatlı / garantili gelir guarantee fund garanti fonu guarantee pr ice garanti fiyatı letter of guarantee teminat mektubu release of guarantee teminatın iadesi, kalkması tr easury guarantee hazine garantisi unified guarantee system birleşik garanti sistemi

GUARANTOR garantör joint guarantor müteselsil kefil

GUARDIANSHIP vesayet guardian vasi

GUIDE rehber , kılavuz guide document rehber doküman / belge guide pr ice rehber fiyat Practical Guide to EC Procurement Procedures (PRAG)

AT İhale Usulleri Uygulama Kılavuzu (PRAG)

GUIDELINES kılavuz ilkeler, yol gösterici ilkeler employment guidelines istihdama ilişkin kılavuz ilkeler in conformity with the guidelines yol gösterici / kılavuz ilkelerle uyumlu biçimde international guidelines uluslararası yol gösterici ilkeler introductory guidelines başlangıç esasları sectoral guidelines sektörel kılavuz ilkeler

157

H

HANDLING muamele, işleme; ele alma handling of client order s müşteri siparişlerinin yerine getirilmesi usual handling mutat işleme

HARD CORE çekirdek

HARD COPY basılı kopya, yazılı çıktı

HARMONIOUS uyumlu harmonious development dengeli kalkınma; uyumlu gelişim

HARMONISATION uyum; uyumlaştırma / ahenkleştirme harmonisation of laws kanunların uyumlaştırılması; hukukların

uyumlaştırılması harmonisation of legislation mevzuatın uyumlaştırılması harmonise uyumlaştırmak harmonised area armonize alan / uyumlaştırılmış alan harmonised European standard uyumlaştırılmış Avrupa standardı Harmonised Index of Consumer Pr ices (HICP)

Uyumlaştırılmış Tüketici Fiyatları Endeksi (UTFE)

harmonised national standard uyumlaştırılmış ulusal standart harmonised standard uyumlaştırılmış standart Harmonised Survey and Cer tification System (HSSC)

Armonize Sörvey ve Sertifikalandırma Sistemi (HSSC)

non harmonised area uyumlaştırılmamış / armonize edilmemiş alan Office for Harmonisation in the Internal Market (Trademarks and Designs) (OHIM)

İç Pazar (Marka ve Tasarım) Uyumlaştırma Ofisi (OHIM)

structural harmonisation yapısal uyumlaştırma

HARMONY uyum, ahenk, uygunluk be in harmony with uyum içinde olmak

adaptation: uyarlama, adoption: kabul etme, benimseme alignment: uyum; uyumlaştırma, aynı hizaya getirme, eş düzeye getirme approximation: yakınlaştırma, yaklaşma cohesion: (parçaların bütüne) uyumu concer ted: uyumlu convergence: yakınsama harmonisation: uyum; yumlaştırma incorporation: derç etme, dahil etme transposition: aktarım

158

HEAD baş; başkan, lider head office genel merkez; idare merkezi (şirket, işletme) head of government hükûmet başkanı head of state devlet başkanı registered head office tescil edilmiş idare merkezi

HEADING başlık; pozisyon headings and subheadings of the Common Customs Tariff

Ortak Gümrük Tarifesi pozisyon ve alt pozisyonları

heading of the tar iff tarife pozisyonu subheading alt başlık tariff heading [gümrük] tarife pozisyonu

HEALTH sağlık, hıfzısıhha animal health hayvan sağlığı Directorate­General for Health and Consumer Protection

Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü

Employment, Social Policy, Health and Consumer Affairs Council (EPSCO)

İstihdam, Sosyal Politika, Sağlık ve Tüketici İşleri Konseyi (EPSCO)

European Agency for Safety and Health at Work (EU­OSHA)

Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (EU­ OSHA)

European Health Community Avrupa Sağlık Topluluğu Executive Agency for the Public Health Programme (Public Health Executive Agency (PHEA))

Genel Sağlık Programı Yürütme Ajansı (PHEA)

health detriment sağlık hasarı health management sağlık yönetimi health record sağlık karnesi plant health bitki sağlığı preventive health service koruyucu sağlık hizmeti public health genel sağlık Wor ld Health Organisation (WHO) Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Wor ld Organisation for Animal Health (WOAH / OIE)

Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (WOAH / OIE)

HEARING duruşma, celse / oturum adjourn a hearing duruşmayı ertelemek pre­hearing duruşma öncesi interlocutory hearing kesin kararın verildiği duruşmadan önceki

duruşmaların her biri r equest for a hear ing murafaa (duruşma) talebi

HEAT ısı, sıcaklık, hararet

hearing: duruşma; oturum / celse (mahkeme) open session: halka açık oturum session: oturum, celse, toplantı (mahkeme, meclis veya resmî bir grup için) sitting: oturum (mahkeme, meclis veya resmî bir kurum için) in­camera session: kapalı oturum

159

domestic heating fuel konut ısıtma yakıtı useful heat kullanılabilir ısı heat pump ısı pompası power to heat ratio gücün ısıya oranı

HEDGING finansal korunma

HERD BOOK hayvan soy kütüğü

HEREDITARY kalıtsal

HEREDITY kalıtım, soyaçekim, irsiyet

HIDDEN gizli, saklı, örtülü hidden asset örtülü varlık, saklı varlık hidden (disguised) unemployment gizli işsizlik

HIGH yüksek high author ity yüksek otorite high contracting par ties yüksek âkit taraflar high prior ity yüksek öncelik High Representative for the Common Foreign and Security Policy (CFSP)

Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası (ODGP) Yüksek Temsilcisi

HISTORIC tarihi, tar ihe geçmiş, tar ihi etkileyen veya etkileyebilecek olan

HISTORICAL (konu olarak) tarihi, tar ihsel, tarihle ilgili histor ical background tarihsel geçmiş

HOLDER hamil, sahip account holder hesap sahibi card holder kart hamili holder of author isation yetki sahibi, yetkilendirilmiş kişi, bir işlem

yapmaya mezun kılınmış kişi; mezuniyet sahibi holder of securities elinde menkul kıymet bulunduran individual holder of exclusive rights münhasır hakları münferiden elinde tutan kimse policy holder poliçe hamili r ight holder hak sahibi shareholder hissedar, hisse sahibi, pay sahibi

HOLDING holding animal holding hayvancılıkla uğraşan işletme financial holding company finansal holding holding company holding mixed activity holding company karma faaliyetli holding mixed­activity insurance holding company

karma faaliyetli sigorta holdingi

HOLIDAY dinlence / tatil official holiday resmî tatil paid holiday ücretli izin paid holiday scheme ücretli izin sistemi time share holiday devreli tatil

160

time share holiday contract devre mülk tatil sözleşmesi

HOME ev, mesken; yur t Common European Home Ortak Avrupa Evi home affair s iç işleri home care evde bakım hizmetleri home country köken ülke; çıkış ülkesi; (ait olduğu ülke) home country control köken ülke denetimi home state gönderen devlet justice and home affairs (JHA) adalet ve iç işleri (Aİ) Justice and Home Affairs Council Adalet ve İç İşleri Konseyi

HOMELAND vatan / yurt

HORIZONTAL yatay hor izontal layout yatay düzen, yatay sunum hor izontal legislation yatay mevzuat hor izontal objective yatay hedef hor izontal state aid yatay devlet yardımı

HOUSE i.ev, konut; f. iskan etmek, bar ındırmak brokerage house aracı kurum detention house tutuk evi, tevkif evi House of the Representatives Temsilciler Meclisi House of Lords Lortlar Kamarası in­house training hizmet içi eğitim, dahilde eğitim International Federation for Housing and Planning (IFHP)

Uluslararası Konut ve Planlama Federasyonu (IFHP)

slaughter house mezbaha social housing sosyal konut edindirme

HOUSEHOLD hane halkı household appliance ev aleti labelling of household appliances ev aletlerinin etiketlendirilmesi

HUSBANDRY hayvancılık

HYMN ilahi, dinsel şarkı European Hymn Avrupa Marşı

161

I

IDENTITY kimlik defence identity savunma kimliği European identity Avrupa kimliği European Secur ity and Defence Identity (ESDI)

Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği (AGSK)

identity of interests çıkarların aynı olması Identity, Tradition and Sovereignty Group (ITS)

Kimlik, Gelenek ve Egemenlik Grubu (ITS)

recognition of an identity kimliğin tanınması specific identity belirli kimlik, özel kimlik

ILLEGAL hukuka aykır ı, hukuk dışı; yasa dışı illegal immigrant yasa dışı göçmen illegal tr afficking of drugs yasa dışı uyuşturucu madde ticareti illegal worker kaçak işçi

ILLICIT yasada yasaklanmış, hukukun caiz görmediği (eylem veya konu); gayr imeşru

by illicit means hukukça caiz olmayan / gayrimeşru yollara başvurarak

illicit use of drugs uyuşturucu maddenin yasa dışı kullanımı; ilaçların yasa dışı kullanımı

ILL­TREATMENT kötü muamele

IMITATION taklit / imitasyon imitate taklit etmek imitated goods imite mal

IMMEDIATE acil / ivedi

IMMIGRATION bir başka ülkeden göç illegal immigrant yasa dışı göçmen immigrant göçmen (bir başka ülkeden) immigrate göç etmek, hicret etmek

IMMOVABLE gayrimenkul / taşınmaz mal immovable property emlak; gayrimenkul mülkiyeti; gayrimenkul /

taşınmaz mal immovable purchased on a time share basis

devre mülk esasına göre satın alınan taşınmaz mal

IMMUNITY dokunulmazlık; bağışıklık diplomatic immunity diplomatik dokunulmazlık immunity of domicile konut dokunulmazlığı lifting of immunity dokunulmazlığın kaldırılması par liamentary immunity parlamenter dokunulmazlığı

162

pr ivileges and immunities ayrıcalık ve dokunulmazlıklar renunciation of immunity dokunulmazlık hakkından vazgeçme sovereign immunity devletin bağışıklığı / muafiyeti (özellikle

uluslararası yargı yetkisi) waive immunity dokunulmazlıktan feragat etmek

IMPACT etki customs regime with economic impact ekonomik etkili gümrük rejimi environmental impact çevresel etki environmental impact assessment (EIA)

çevresel etki değerlendirmesi (ÇED)

environmental impact assessment practices

çevresel etki değerlendirmesi uygulamaları

impact assesment etki değerlendirmesi regulatory impact assesment (RIA) düzenleyici etki analizi (DEA) Transboundary Environmental Impact Assessment Convention

Sınır Aşan Çevresel Etki Değerlendirmesi Sözleşmesi

IMPARTIALITY tarafsızlık

IMPEACHMENT suçlama, itham

IMPETUS hız; şevk, dürtü

IMPLEMENTATION uygulamaya koyma, uygulama; icra etme Decentralised Implementation System (DIS)

Merkezi Olmayan Uygulama Sistemi (DIS)

Extended Decentralised Implementation System (EDIS)

Genişletilmiş Merkezi Olmayan Uygulama Sistemi (EDIS)

implement uygulamaya koymak; icra etmek,uygulamak implementation of a policy bir tutum ya da politikanın uygulamaya konması,

icrası, yürütülmesi implementation of a provision bir hükmün uygulanması implementation phase uygulamaya koyma aşaması (yürütme anlamında) implementing Uygulamaya koyan, yerine getirme işlevini gören

implementing agency (IA) uygulamadan sorumlu kurum (IA) implementing of the budget bütçenin uygulanması, bütçenin uygulamaya

konması implementing convention uygulama sözleşmesi implementing institution uygulayıcı kurum implementing regulation uygulama tüzüğü; yönetmelik (iç hukuk)

apply: uygulamak; soyut kuralı somut duruma / olaya uygulamak enforce: icra etmek; yerine getirmek enter into force: yürürlüğe girmek execute: yerine getirmek, yürütmek, infaz etmek, icra etmek implement: uygulamaya koymak put in effect: yürürlüğe koymak put into force: yürürlüğe koymak take effect:yürürlüğe girmek, yürürlük kazanmak

163

IMPLICATION muhtemel etki, kastedilen anlam, ima

IMPORT i. ithal; f. ithal etmek Community Impor t Requirements Database (CIRD)

Topluluk İthalat Şartları Veri Tabanı (CIRD)

countervailing impor t duty ithalatta telafi edici vergi, ithalatta fark giderici vergi

declared impor t beyan edilen ithalat dumped impor t dampingli ithalat impor t certificate ithal izin belgesi impor t deposit ithal teminatı impor t duty ithalat vergisi impor t levy ithal prelevmanı impor t licence ithal müsaadesi / lisansı impor t quota ithal kotası impor t r estriction ithalat kısıtlaması impor ts ithalat / dış alım impor ts regime ithalat rejimi impor t substitution ithal ikamesi impor t substitution industr ialisation ithal ikameci sanayileşme impor t surcharge ithal ek vergisi impor t survey ithalat anketi impor t volume ithalat hacmi impor t without waiver bedelsiz ithalat r educed rate of impor t duty indirimli ithalat vergisi safety controls on impor ts ithalattaki güvenlik kontrolleri subsidised impor ts sübvansiyonlu ithalat zer o rate of impor t duty sıfır oranlı ithalat vergisi

IMPORTATION ithal etme impor tation of goods mal ithali

INADMISSIBLE kabul edilemez; esasa girmeden reddi gereken (yargılama hukuku)

INALIENABLE devrolunamaz; temlik edilemez

INAUGURATE törenle açmak

IN CAMERA gizli

INCAPACITATE güçten düşürmek, ehliyetten yoksun kılmak

INCAPACITY iş göremezlik; yeter sizlik; ehliyetsizlik temporary incapacity geçici iş göremezlik permanent incapacity sürekli iş göremezlik; sürekli ehliyetsizlik

INCENTIVE teşvik general incentive system genel teşvik sistemi incentive fund teşvik fonu incentive policy teşvik politikası

INCEPTION başlama, başlangıç

164

inception per iod başlangıç periyodu inception repor t başlangıç raporu

INCIDENTAL PRESENCE ar ızi mevcudiyet

INCOME gelir accrued income tahakkuk eden gelir accruals and deferred income tahakkuklar ve ertelenmiş gelirler direct income suppor t doğrudan gelir desteği fixed income security sabit getirili menkul kıymetler Gross National Income (GNI) Gayrisafi Milli Gelir (GSMG) guaranteed income teminatlı / garantili gelir income group gelir grubu incomes policy gelirler politikası income stabilisation gelir istikrarı income tax gelir vergisi r edistr ibution of income gelirin yeniden dağılımı

INCOMMUNICADO hiç kimseyle görüştürülmeme

INCORPORATION birleştirme; şirket ar ticles of incorporation (cer tificate of incorporation)

tüzel kişilik kazandıran statü; tüzel kişiliği olan ticaret şirketi

incorporate s. bir bütünün içine dahil edilmiş; f. tüzel kişilik kazanmak; tüzel kişiliğe sahip şirket hâline gelmek

incorporated dahil edilmiş, içine alınmış; tüzel kişilik olarak kurulmuş

incorporated company tüzel kişiliği olan şirket place of incorporation tüzel kişiliğin bulunduğu yer

INCREMENT ar tma, büyüme increment change büyüme değişimi increment measure büyüme ölçümü

INDEMNITY tazminat, zarar ı ödeme compensatory indemnity fark giderici tazminat indemnity payment tazminat ödemesi professional indemnity insurance mesleki sorumluluk sigortası

INDENT satır başı, bent

INDEPENDENCE bağımsızlık Alliance of Independent Democrats in Europe (AIDE)

Avrupa Bağımsız Demokratlar İttifakı (AIDE)

Commonwealth of Independent States (CIS)

Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT)

Group of the Independents for a Europe of Nations (I­EDN)

Milletler Avrupası için Bağımsızlar Grubu (I­ EDN)

Independence / Democracy Group (IND / DEM)

Bağımsızlık / Demokrasi Grubu (IND / DEM)

independent bağımsız Independent European Program Bağımsız Avrupa Program Grubu (IEPG)

165

Group (IEPG) independent producer (media) bağımsız yapımcı (medya) New Independent States (NIS) Yeni Bağımsız Devletler (YBD)

INDEX dizin, endeks, fihrist Biological Exposure Index (BEI) Biyolojik Maruziyet Endeksi (BEI) Consumer Price Index (CPI) Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Harmonised Index of Consumer Pr ices (HICP)

Uyumlaştırılmış Tüketici Fiyatları Endeksi (UTFE)

pr ice index fiyat endeksi Wholesale Pr ice Index (WPI) Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE)

INDICATION gösteme; gösterge; delil indication of interest faiz göstergesi indicative gösteren, belirten, bildiren; belirleyici indicative pr ice gösterge fiyat indicative programme gösterge program

INDIGENOUS yer li; bir yere özgü indigenous crude oil not yet extracted henüz çıkarılmamış yerli ham petrol

INDIRECT dolaylı indirect action dolaylı dava; dolaylı eylem indirect credit dolaylı kredi indirect election dolaylı seçim indirect r epresentation dolaylı temsil indirect tax dolaylı / vasıtalı vergi indirect tax system dolaylı / vasıtalı vergi sistemi

INDIVIDUAL birey, kişi, fert; bireysel, kişisel, şahsi, özel, kişiye özgü

individual character kişiye özel nitelik individual earning bireysel kazanç individual exemption bireysel muafiyet individual freedom bireysel özgürlük individual holder of exclusive rights münhasır hakları münferiden elinde tutan kimse

INDUSTRIAL endüstriyel / sınai central industr ial property office merkezi sınai mülkiyet ofisi industrial conversion endüstriyel dönüşüm industrial development sınai / endüstriyel kalkınma industrial goods sınai mallar industrial fuel sanayi yakıtı industrial infrastructure sanayi altyapısı industrial plant sanayi / endüstri tesisi industrial policy sanayi politikası industrial pollution sanayi kirliliği, endüstriyel kirlilik industrial proper ty sınai mülkiyet industrial r evolution sanayi devrimi industrial under taking sınai teşebbüs industrial waste endüsriyel atık industrial zone endüstri / sanayi bölgesi

166

intellectual and industrial proper ty fikrî ve sınai mülkiyet intellectual, industr ial and commercial proper ty rights

fikrî, sınai ve ticari mülkiyet hakları

International Standard Industr ial Classification of All Economic Activities (ISIC)

Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Sanayi Sınıflaması (ISIC)

organised industr ial zone (OIZ) organize sanayi bölgesi (OSB) protection of intellectual and industr ial proper ty rights

fikrî ve sınai mülkiyet haklarının korunması; fikrî ve sınai hakların korunması

small industr ial estate (SIE) küçük sanayi sitesi (KSS) Union of Industrial and Employers’ Confederations of Europe (UNICE)

Avrupa Sanayi ve İşveren Konfederasyonları Birliği (UNICE)

INDUSTRY sanayi / endüstr i aerospace industry uzay sanayisi / sanayii airbus industry airbus sanayisi aircraft industry uçak sanayisi / sanayii arms industry silah sanayisi / sanayii The Association of European Chambers of Commerce and Industry (Eurochambers)

Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği (Eurochambers)

competing industries rakip sanayiler Directorate­General for Enterprise and Industry

İşletme ve Sanayi Genel Müdürlüğü

European Collaborative Linkage of Agr iculture and Industry through Research (ÉCLAIR)

Avrupa Araraştırma Yoluyla Tarım ve Sanayi İş Birliği Bağı (ÉCLAIR)

European Confederation of Iron and Steel Industr ies (EUROFER)

Avrupa Demir Çelik Sanayileri Konfederasyonu (EUROFER)

manufacturing industry imalat sanayisi / sanayii Union of Industries of the European Community

Avrupa Topluluğu Sanayiler Birliği

INFANT MORTALITY bebek ölümü infant mor tality rate bebek ölüm oranı

INFLATION enflasyon domestic inflation estimations iç / yurt içi enflasyon tahminleri inflation expectation survey enflasyon beklenti anketi

INFLUENCE etki / tesir , nüfuz external influence dış etki zone of influence nüfuz alanı

INFORMATION bilgi, enformasyon, haber access to information bilgiye erişim Agr icultural Information (AGINFO) Tarımsal Bilgi [Arama] Servisi (AGINFO) binding tar iff information bağlayıcı tarife bilgisi Centre for Information, Discussion and Exchange on the Crossing of Frontier s and Immigration (CIREFI)

Göç ve Sınır Geçişleri Konusunda Bilgi, Değerlendirme ve Değişim Merkezi (CIREFI)

centre for information and bilgi ve belge merkezi (BBM)

167

documentation (CID) customs information system (CIS) gümrük bilgi sistemi (CIS) Directorate­General for the Information Society and Media

Bilgi Toplumu ve Medya Genel Müdürlüğü

disclosure of information bilgilerin ifşa edilmesi Education Information Network in the European Community (EURYDICE)

Avrupa Topluluğu Eğitim Bilgi Ağı (EURYDICE)

Environmental Chemicals Data and Information Network (ECDIN)

Çevreyle İlgili Kimyasallar Hakkında Veri ve Bilgi Ağı (ECDIN)

European Binding Tariff Information (EBTI)

Avrupa Bağlayıcı Tarife Bilgisi (EBTI)

European Bureau of Library, Information and Documentation Associations (EBLIDA)

Kütüphane, Enformasyon ve Dokümantasyon Dernekleri Avrupa Bürosu (EBLIDA)

European Documentation and Information System for Education (EUDISED)

Eğitim için Dokümantasyon ve Enformasyon Avrupa Sistemi (EUDISED)

European Environment Information and Observation Network (EIONET)

Avrupa Çevre Bilgi ve Gözlem Ağı (EIONET)

European Forestry Information and Communication System (EFICS)

Avrupa Ormancılık Bilgi ve İletişim Sistemi (EFICS)

European Information Network on Drugs and Drug Addiction (REITOX)

Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı Enformasyon Ağı (REITOX)

European Network and Information Security Agency (ENISA)

Avrupa Ağ ve Bilgi Güvenliği Ajansı (ENISA)

Federal Information Technologies Agency (FITA)

Federal Bilgi Teknolojileri Ajansı (FITA)

financial management information system (FMIS)

mali yönetim bilgi sistemi (FMIS)

geographic information system (GIS) coğrafi bilgi sistemi (CBS) inform haberdar etmek, bilgilendirmek information and communication technology (ICT)

bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT)

information network system bilgi ağı sistemi information society bilgi toplumu Information Society Promotion Office (ISPO)

Bilgi Toplumunu Geliştirme Ofisi (ISPO)

information society technologies (IST) bilgi toplumu teknolojileri (IST) Infrastructure for Spatial Information in Europe (INSPIRE)

Avrupa Konumsal Bilgi Altyapısı (INSPIRE)

integrated information system (SII) entegre / bütünleşmiş bilgi sistemi (SII) joint information centre (JIC) ortak bilgi merkezi (OBM) management information system (MIS) yönetim bilgi sistemi (YBS) Mutual Information System on Social Protection (Missoc)

Sosyal Koruma Konusunda Karşılıklı Bilgilendirme Sistemi (Missoc)

Schengen Information System (SIS) Schengen Bilgi Sistemi (SIS) Schengen Information System Network (SISNET)

Schengen Bilgi Sistemleri Ağı (SISNET)

secur ity information form güvenlik bilgi formu System For Information on Grey Avrupa ile ilgili Bilimsel Çalışmalar Hakkında

168

Literature on Europe (SIGLE) Enformasyon Sistemi (SIGLE) Technical Assistance and Information Exchange Office (TAIEX)

Teknik Yardım ve Bilgi Değişim Ofisi (TAIEX)

They shall forthwith inform the Commission thereof…

Komisyonu [durumdan] derhal haberdar ederler

vessel tr affic management and information system (VTMIS)

gemi trafik yönetim ve bilgi sistemi (GTYBS)

INFORMED USER bilgilendirilmiş, bilgili kullanıcı

INFRASTRUCTURE altyapı / enfrastrüktür congested infrastructure sıkışık altyapı Dedicated Road Infrastructure for Vehicle Safety in Europe (DRIVE)

Avrupa’da Taşıt / Araç Emniyeti için Tahsisli Yol Altyapısı (DRIVE)

industrial infrastructure sanayi altyapısı infrastructure capacity altyapı kapasitesi Infrastructure for Spatial Information in Europe (INSPIRE)

Avrupa Konumsal Bilgi Altyapısı (INSPIRE)

infrastructure manager altyapı yöneticisi infrastructure work altyapı çalışması Office for Infrastructure and Logistics Altyapı ve Lojistik Ofisi tour ism infrastructure turizm altyapısı tr anspor t infrastructure taşıma altyapısı Transpor t Infrastructure Needs Assessment (TINA)

Taşıma Altyapısı İhtiyaç Analizi (TINA)

urban infrastructure kentsel altyapı

INFRINGEMENT ihlal action for infringement ihlal davası alleged infr ingement of an obligation yükümlülük ihlali iddiası case of infringement ihlal durumu, ihlal hâli, ihlal olayı ... should the infringement be repeated ihlalin tekrarı durumunda... br ing an action for an infringement ihlal davası açmak br ing the infringement to an end ihlale son vermek have an infringement established ihlalin sübut bulması, ihlalin tespit edilmesi,

ihlalin belirlenmesi patent infringement suit patent ihlal davası r ecord an infringement ihlali kayda geçirmek

INFRINGER ihlal eden

INGREDIENTS içinde bulunan maddeler, muhteviyat fodder production ingredients yemlik madde muhteviyatı list of ingredients bileşenler listesi; muhteviyat, içindekiler listesi

INHERITANCE miras / kalıt inher itance tax veraset vergisi; veraset ve intikal vergisi

INHUMAN gayr i insani, insanlık dışı

INITIAL i. ilk, başlangıçta bulunan; f. parafe etmek initial capital kuruluş sermayesi initial listing ilk kotasyon

169

initial listing fee kota alma harcı, başlangıç kayıt harcı

INITIATE başlatmak initiate the procedure usulü başlatmak

INITIATIVE girişim / inisiyatif Community initiative Topluluk inisiyatifi Defence Capability Initiative (DCI) Savunma Yetenekleri Girişimi (DCI) European Initiative for Democracy and Human Rights (EIDHR)

Demokrasi ve İnsan Hakları Avrupa Girişimi (EIDHR)

growth initiative gelişme inisiyatifi, gelişme girişimi legislative initiative yasama inisiyatifi on its own initiative kendiliğinden, re’sen power of initiative [Komisyonun] inisiyatif yetkisi r ight of initiative inisiyatif [kullanma] hakkı South East European Cooperation Initiative (SECI)

Güneydoğu Avrupa İş Birliği İnisiyatifi (SECI)

the initiative of…(Member State) ….(Üye Devlet) girişimi / inisiyatifi

INJUNCTION mahkeme emr i / talimatı (genellikle yapmama); ihtiyati tedbir karar ı

interlocutory injunction ihtiyati tedbir kararı

INJURY hasar, zarar ; yara, mağdur iyet injured zarar gören, mağdur, incinmiş material injury maddi zarar occupational injury bir meslek kazasının neden olduğu yarlanma work injury iş kazası nedeniyle yaralanma

IN KIND ayni in cash or in kind ayni veya nakdî olarak in kind credit ayni kredi in kind loan ayni ödünç, ayni borç receive a benefit in kind ayni yardım almak

INNOVATION yenilik; buluş business and innovation centre (BIC) iş ve yenilik merkezi (İYM) Centre for Educational Research and Innovation (CERI)

Eğitimde Araştırma ve Yenilik Merkezi (CERI)

European Business and Innovation Centre Network (EBN)

Avrupa İş ve Yenilik Geliştirme Ağı (EBN)

innovation relay centre yenilik aktarım merkezleri Science and Technology for Regional Innovation and Development in Europe (STRIDE)

Avrupa’da Bölgesel Yenileşme ve Gelişme için Bilim ve Teknoloji (STRIDE)

INPUT girdi input­output analysis girdi­çıktı analizi / çözümlemesi

INQUIRY soruşturma car rying out official inquires resmî soruşturmanın yapılması commission of inquiry soruşturma komisyonu committee of inquiry soruşturma komitesi

170

cour t of inquiry soruşturma kurulu, soruşturma divanı par liamentary inquiry parlamento soruşturması

INSERTION ekleme, ilave

INSIDER TRADING içer iden öğrenenler in ticareti, içten ticaret

IN SITU yer inde in­situ restructuring mekânda yeniden yapılanma

INSOLVENCY iflas

INSPECT teftiş etmek, muayene etmek inspecting goods car ried by or on per sons

kişilerin yanlarında bulundurdukları ya da üstlerinde taşıdıkları malların / eşyanın kontrolü

inspecting means of tr anspor t taşıma / nakil araçlarının muayenesi

INSPECTION teftiş, denetim, muayene Agreement on Pre­Shipment Inspection Sevkiyat Öncesi Kontrol Anlaşması border inspection post sınır kontrol noktası execute inspection teftiş yaptırmak inspection institution muayene kurumu inspection of luggage bagaj muayenesi market inspection piyasa denetimi physical inspection fiziki muayene pre­shipment inspection sevkiyat öncesi kontrol task of inspection teftiş, denetim görevi testing, certification and inspection institution

test, belgelendirme ve muayene kuruluşu

INSPECTOR müfettiş tax inspector vergi denetmeni

INSTITUTE i. enstitü; f. kurmak; başlatmak European Monetary Institute (EMI) Avrupa Para Enstitüsü (APE) European Network of Forensic Science Institutes (ENFSI)

Avrupa Adli Tıp Kurumları Ağı (ENFSI)

European Space Research Institute (ESRIN)

Avrupa Uzay Araştırmaları Enstitüsü (ESRIN)

European Telecommunication Standards Institute (ETSI)

Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü (ETSI)

European Union Institute for Security Studies (EUISS)

Avrupa Birliği Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (EUISS)

European Univer sity Institute (EUI) Avrupa Üniversitesi Enstitüsü (EUI) Institute for Security Studies (ISS) Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (ISS) Institute of Internal Auditors (IIA) İç Denetçiler Enstitüsü (IIA) Institute of International Finance (IIF) Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) institute proceedings işlemleri başlatmak International Monetary Institute Uluslararası Para Enstitüsü

INSTITUTION kurum accredited institution onaylanmış kurum associated institution ortak kurum cooperation with the institutions kurumlarla iş birliği

171

credit institution kredi kurumu / kredi kuruluşu European Community institutions Avrupa Topluluğu kurumları financial institution mali / finansal kurum implementing institution uygulayıcı kurum inspection institution muayene kurumu institution building kurumsal yapılanma, kurum yapılandırması international arbitration uluslararası tahkim International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA)

Uluslararası Kütüphane Dernekleri ve Kurumları Federasyonu (IFLA)

international financial institution (IFI) uluslararası finans kurumu (IFI) intervening institution müdahale kurumu market br idge institution piyasa oluşturucu köprü kurum market maker institution piyasa oluşturucu kurum Office for Democratic Institutions and Human Rights (ODIHR)

Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi (ODIHR)

single institutional framework tek kurumsal çerçeve testing, certification and inspection institution

test, belgelendirme ve muayene kuruluşu

seat of an institution kurum merkezi

INSTRUCTION ders verme; öğretim; talimat, emir Community instructions Topluluk talimatları instruct ders vermek; öğretmek; talimat vermek mandatory instruction emredici talimat safety instruction güvenlik talimatı seek instructions talimat beklemek, talimat (alınmasını) istemek

INSTRUMENT belge, doküman; araç; senet; yatırım aracı applicable international instrument uygulanabilir / kabil­i tatbik uluslararası hukuki

düzenleme araçları / düzenleyici belge association instrument ortaklık aracı; ortaklık belgesi authentic instrument asıl senet / belge; resmî senet authenticated instrument resmîliği onaylanmış senet / belge Community instrument Topluluk aracı Community legal instrument Topluluk hukuki aracı constituent instrument kurucu belge debt instrument / security borçlanma aracı, borçluluğu temsil eden menkul

kıymet der ivative financial instrument türev mali araç Development Cooperation Instrument (DCI)

Kalkınma İşbirliği Aracı (DCI)

European Neighbourhood and Par tner ship Instrument (ENPI)

Avrupa Komşuluk ve Ortaklık Aracı (ENPI)

Financial Instrument for Fisher ies Guidance (FIFG)

Balıkçılık Yönlendirme Mali Aracı (FIFG)

financial instrument finansal araç Instrument for Pre­Accession Assistance for Rural Development (IPARD)

Kırsal Kalkınma için Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPARD)

Instrument for Structural Policies for pre­accesion (ISPA)

Katılım Öncesi Yapısal Politikalar Aracı (ISPA)

172

instrument of accession katılım belgesi instruments of the European Community

Avrupa Topluluğu araçları

instrument of ratification onay belgesi legal instrument hukuki araç measuring instruments ölçü aletleri money market instrument para piyasası enstrümanı New Community Instrument (NCI) Yeni Topluluk Aracı (NCI)

INSURANCE sigor ta, sigor tacılık accident insurance fund kaza sigorta fonu cost, insurance and freight (CIF) mal bedeli, sigorta ve navlun (CIF) expor t insurance ihracat sigortası group insurance grup sigortası, topluluk sigortası insurance company sigorta şirketi insurance contract sigorta sözleşmesi / akdi insurance premium sigorta primi insurance service sigorta hizmeti insurance under taking sigorta teşebbüsü, sigorta işletmesi mixed­activity insurance holding company

karma faaliyetli sigorta holdingi

professional indemnity insurance mesleki sorumluluk sigortası social insurance sosyal sigorta suretyship insurance kefalet sigortası unemployment insurance işsizlik sigortası

INTAKE içe alım

INTANGIBLE maddi olmayan, gayr imaddi intangible asset maddi olmayan varlık intangible goods maddi olmayan / gayrimaddi mallar

INTEGRATED entegre / bütünleşmiş computer integrated manufacturing (CIM)

bilgisayarla bütünleşik üretim (CIM)

European Integrated Accounting System

Avrupa Entegre / Bütünleştirilmiş Muhasebe Sistemi

European System of Integrated Economic Accounts

Avrupa Bütünleştirilmiş Ekonomik Hesaplar Sistemi

integrated approach bütünsel (entegre) yaklaşım Integrated Administration and Control System (IACS)

Entegre İdare ve Kontrol Sistemi (EİKS)

integrated border management entegre sınır yönetimi integrated border security model entegre sınır güvenlik modeli Integrated Customs Tar iff of the European Communities (TARIC)

Avrupa Toplulukları Entegre Gümrük Tarifesi (TARIC)

integrated development entegre / bütünleşik kalkınma integrated development programme (IDP)

entegre / bütünleşik kalkınma programı (IDP)

integrated information system (SII) entegre / bütünleşmiş bilgi sistemi (SII) Integrated Mediter ranean Akdeniz Entegre / Bütünleştirilmiş Programları

173

Programmes (IMP) (IMP) integrated pest management (IPM) entegre zararlı yönetimi (IPM) Project Directorate of Integrated Border Management (PDIBM)

Entegre Sınır Yönetimi Proje Uygulama Müdürlüğü (PDIBM)

INTEGRATION bütünleşme / entegrasyon economic integration ekonomik entegrasyon / bütünleşme European integration Avrupa bütünleşmesi / entegrasyonu European Integrationists Avrupa Entegrasyonistleri integration of the social policy agreement

sosyal politika anlaşmasının entegrasyonu

monetary integration parasal entegrasyon / bütünleşme par tial integration kısmi entegrasyon / bütünleşme regional integration bölgesel entegrasyon / bütünleşme

INTEGRITY bütünlük; doğruluk indivisible integrity bölünmez bütünlük r ight to physical integrity bedensel dokunulmazlık hakkı terr itor ial integr ity toprak bütünlüğü, ülkesel bütünlük

INTELLECTUAL PROPERTY fikr î mülkiyet Agreement on Trade Related Aspects of Intellectual Property (TRIPS Agreement)

Ticaretle Bağlantılı Fikrî Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS Anlaşması)

intellectual property rights (IPR) fikrî mülkiyet hakları; fikrî haklar (IPR) Wor ld Intellectual Property Organisation (WIPO)

Dünya Fikrî Mülkiyet Teşkilatı (WIPO)

INTELLECTUAL AND INDUSTRIAL PROPERTY

fikr î ve sınai mülkiyet

intellectual, industr ial and commercial proper ty rights

fikrî, sınai ve ticari mülkiyet hakları

protection of intellectual and industr ial proper ty rights

fikrî ve sınai mülkiyet haklarının korunması; fikrî ve sınai hakların korunması

INTENTION niyet, amaç, maksat, kasıt intend niyet etmek, amaçlamak intentionally kasıtlı

INTERDICTION hacir voluntary interdiction ihtiyarî hacir

INTEREST faiz; pay, hisse hakkı; çıkar ; kâr adver se interest çatışan çıkar / menfaat conflict of interest çıkar / menfaat uyuşmazlığı disinterested tarafsız, ilgisiz European Economic Interest Grouping (EEIG)

Avrupa Ekonomik Çıkar Gruplaşması (AEÇG)

European interest groups Avrupa çıkar grupları financial interest mali çıkar identical interests özdeş çıkarlar identity of interests çıkarların aynı olması indication of interest faiz göstergesi

174

interest group çıkar / menfaat grubu interest of default temerrüt faizi interest payable faiz borcu interest r ate faiz oranı interest r ate futures faiz oranlı vadeli işlemler interest receivable faiz alacağı interest subsidy faiz sübvansiyonu par ticipating interest iştirak hisse senetleri prejudiced interest zarara uğramış çıkar pr inciple of vital interest hayatî menfaat / yaşamsal çıkar ilkesi public interest kamu yararı; kamu menfaati / çıkarı r eal interest rate reel faiz oranı safeguard the interests of the Community

Topluluk çıkarlarını korumak

service of general economic interest genel ekonomik yarar hizmeti technical interest r ate teknik faiz oranı vested interest kazanılmış hak / müktesep hak

INTERFACE ara yüz

INTERFERENCE enter ferans; kar ışma; müdahale

INTERGOVERNMENTAL hükûmetler arası bilateral intergovernmental conference ikili hükûmetler arası konferans Community method and intergovernmental method

Topluluk yöntemi ve hükûmetler arası yöntem

Intergovernmental Committee for Migrations

Hükûmetler Arası Göç Komitesi

Intergovernmental Conference (IGC) Hükûmetler Arası Konferans (HAK) Intergovernmental Europe Hükûmetler Arası Avrupa Intergovernmental Group of Exper ts (IGE)

Hükûmetler Arası Uzmanlar Grubu (IGE)

intergovernmental method hükûmetler arası yöntem (karşıtı Topluluk yöntemi)

INTERINSTITUTIONAL kurumlar arası

INTERIM geçici, muvakkat interim agreement geçici anlaşma interim ar ticle geçici madde interim government geçici (ara) hükûmet interim measure geçici önlem / tedbir interim payment ara ödeme interim protocol geçici protokol interim regulation geçici tüzük

INTERLOCUTORY muvakkat, geçici, nihai olmayan interlocutory decision ara kararı; davayı esastan sonuçlandırmayan karar interlocutory hearing kesin kararın verildiği duruşmadan önceki

duruşmaların her biri interlocutory injunction ihtiyati tedbir kararı interlocutory order ara karar şeklindeki emir

175

interlocutory sentence ara karar

INTERMEDIARY aracı financial intermediary mali aracı, finansal aracı intermediary company aracı şirket

INTERNAL iç ex­post internal audit harcama sonrası iç denetim internal audit iç denetim Institute of Internal Auditors (IIA) İç Denetçiler Enstitüsü (IIA) Internal Audit Service (IAS) İç Denetim Servisi (IAS) internal consumption iç tüketim internal frontier iç sınır internal law iç hukuk internal market iç pazar internal passpor t dâhilî pasaport internal tax iç vergi

INTERNATIONAL uluslararası / milletlerarası / beynelmilel applicable international instrument uygulanabilir / kabil­i tatbik uluslararası hukuki

düzenleme araçları / düzenleyici belge Bank for International Settlements (BIS)

Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS)

Bureau of International Social Tourism (BITS)

Uluslararası Sosyal Turizm Bürosu (BITS)

Institute of International Finance (IIF) Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) international accounting standards (IAS)

uluslararası muhasebe standartları (UMS)

International Accounting Standarts Board (IASB)

Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK)

international accreditation forum (IAF)

uluslararası akreditasyon forumu (IAF)

international agreement uluslararası anlaşma International Air Transpor t Association (IATA)

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA)

international arbitration uluslararası tahkim International Atomic Energy Agency (IAEA)

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA)

International Bank of Reconstruction and Development (IBRD)

Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (UİKB)

International Chamber of Commerce (ICC)

Uluslararası Ticaret Odası (UTO)

International Civil Aviation Organisation (ICAO)

Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO)

International Competition Network (ICN)

Uluslararası Rekabet Ağı (ICN)

International Congress and Convention Association (ICCA)

Uluslararası Kongreler ve Toplantılar Birliği (ICCA)

International Cooperation Programme (ICP)

Uluslararası İş Birliği Programı (ICP)

international co­production agreement uluslararası ortak yapım / üretim anlaşması

176

International Council on Archives (ICA)

Uluslararası Arşiv Konseyi (ICA)

International Cour t of Justice (ICJ) Uluslararası Adalet Divanı (Lahey Divanı) (UAD)

International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR)

Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi (ICCPR)

International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (ICESCR)

Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi (ICESCR)

International Development Agency (IDA)

Uluslararası Kalkınma Ajansı (IDA)

International Energy Agency (IEA) Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) International Federation of Accountants (IFAC)

Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (UMF)

International Federation for Housing and Planning (IFHP)

Uluslararası Konut ve Planlama Federasyonu (IFHP)

International Federation of Translators (FIT)

Uluslararası Çevirmenler Federasyonu (FIT)

International Financial Institution (IFI)

uluslararası finans kurumu (IFI)

international guidelines uluslararası yol gösterici ilkeler International Hydrographic Organisation (IHO)

Uluslararası Hidrografi Örgütü (IHO)

International Standard Industr ial Classification of All Economic Activities (ISIC)

Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Sanayi Sınıflaması (ISIC)

International Laboratory Accreditation Cooperation (ILAC)

Uluslararası Laboratuvar Akreditasyon İş Birliği [Örgütü] (ILAC)

International Labour Organisation (ILO)

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)

International Maritime Organisation (IMO)

Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO)

International Monetary Fund (IMF) Uluslararası Para Fonu (IMF) International Monetary Institute Uluslararası Para Enstitüsü International Monetary Market (IMM) Uluslararası Para Piyasası (IMM) international monetary system uluslararası para sistemi International Organisation for Migration (IOM)

Uluslararası Göç Örgütü (IOM)

International Organisation for Standardisation (ISO)

Uluslararası Standardisasyon Teşkilatı (ISO)

International Organisation of Securities Commissions (IOSCO)

Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonları Örgütü (IOSCO)

international payment uluslararası ödeme International Programme on the Elimination of Child Labour (IPEC)

Çocuk İşçiliğinin Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Program (IPEC)

international road transpor t (TIR) uluslararası kara yolu taşımacılığı (TIR) International Ruhr Author ity Uluslararası Ruhr Otoritesi International Secur ities Free Zone Uluslararası Menkul Kıymetler Serbest Bölgesi international security management (ISM)

uluslararası güvenlik yönetimi (ISM)

international standard uluslararası standart

177

International Standardisation Organisation

Uluslararası Standardizasyon Örgütü

international standards on auditing (ISA)

uluslararası denetim standartları (UDS)

International Telecommunications Union (ITU)

Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU)

International Telegraph and Telephone Consultative Committee (CCITT)

Uluslararası Telgraf ve Telefon Danışma Komitesi (CCITT)

international tr ade uluslararası ticaret international trusteeship system uluslararası vesayet sistemi International Union for the Protection of New Var ieties of Plants (UPOV)

Yeni Bitki Çeşitlerinin Korunması Uluslararası Birliği (UPOV)

international value uluslarası değer international value of cur rency paranın uluslararası değeri pr ivate international law uluslararası özel hukuk public international body uluslararası kamu kuruluşu Standard International Trade Classification (SITC)

Standart Uluslararası Ticaret Sınıflaması (SITC)

United Nations International Children Emergency Fund (UNICEF)

Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu (UNICEF)

INTEROPERABILITY birlikte işlerlik

INTERPRETATION yorum; tercüme, çeviri interpret yorumlamak; sözlü çeviri yapmak authentic interpretation resmî çeviri, çevirinin aslı Directorate­General for Interpretation [Sözlü] Tercüme Genel Müdürlüğü interpretation in dispute tartışmalı yorum interpreting sözlü çeviri

INTERRUPTION durdurma, kesme

INTERVENTION müdahale, araya girme constructive intervention yapıcı müdahale der ived intervention price türetilmiş müdahale fiyatı direct intervention doğrudan müdahale financial intervention mali müdahale intervention agency müdahale kurumu intervention centre müdahale merkezi intervention logic müdahale mantığı intervention on the agricultural market tarım piyasasına müdahale intervention policy müdahale politikası intervention price müdahale fiyatı intervention pricing müdahale fiyatlandırması

INTERVIEW mülakat, görüşme, ifade alma

INTRA­GROUP TRANSACTION grup içi işlem

INTRODUCE (v.) başlatmak; getirmek, takdim etmek, bir konu hakkında genel tanıtım yapmak

INVALIDITY hükümsüzlük / geçersizlik; malullük

178

invalidity or refusal of registration tescilin geçersizliği veya reddi

INVENTION icat inventor mucit

INVENTORY envanter, mal stoku, liste European Inventory of Existing Commercial Chemical Substances (EINECS)

Mevcut Ticari Kimyasal Maddeler Avrupa Envanteri (EINECS)

physical inventory fiziksel envanter

INVESTIGATION tahkikat, soruşturma, araştırma accident investigation kaza soruşturması cr ime scene investigation unit olay yeri inceleme birimi cr iminal investigation cezai soruşturma investigate araştırmak, soruşturmak, tahkik etmek investigate a case bir durumu soruşturmak / araştırmak; bir olayı

tahkik etmek investigation technique soruşturma tekniği judicial investigation adli tahkikat / soruşturma; adli araştırma /

inceleme

INVESTMENT yatırım collective investment under taking toplu yatırım teşebbüsü competing investment oppor tunities rakip / yarışan yatırım fırsatları European Community Investment Par tner s (ECIP)

Avrupa Topluluğu Yatırım Ortakları (ECIP)

European Investment Bank (EIB) Avrupa Yatırım Bankası (AYB) European Investment Fund (EIF) Avrupa Yatırım Fonu (AYF) financial investment trust finansman yatırım ortaklığı foreign direct investment (FDI) doğrudan yabancı yatırım (FDI) Foreign Investment Advisory Service (FIAS)

Yabancı Yatırımlar Danışmanlık Servisi (FIAS)

invest yatırım yapmak invested yatırılmış, yatırım yapılmış invested capital yatırılmış sermaye investment adviser yatırım danışmanı investment allowance yatırım indirimi investment author isation yatırım izni investment bank yatırım bankası investment cer tificate yatırım belgesi investment charge yatırım gideri / masrafı / harcaması investment firm yatırım firması investment gain yatırım kazancı investment policy yatırım politikası investment pool yatırım havuzu investment project yatırım projesi investment realisation yatırımın gerçekleşmesi provide investment service yatırım hizmeti sunmak real estate investment trust gayrimenkul yatırım ortaklığı r egional investment bölgesel yatırım

179

secur ities investment association menkul kıymetler yatırım ortaklığı secur ities investment fund menkul kıymetler yatırım fonu

INVESTOR yatırımcı, yatırım yapan intending investor potansiyel yatırımcı investor compensation scheme yatırımcı tazmin sistemi minor investor küçük yatırımcı qualified investor nitelikli yatırımcı

INVITE (v.) davet etmek hereby invites the Commission to… Komisyonu… (yapmaya, etmeye) davet eder

INVOICE fatura certified invoice tasdikli / onaylı fatura draw up an invoice fatura düzenlemek enclosed proforma invoice ekli proforma fatura invoice amount fatura bedeli invoice pr ice fatura fiyatı proforma invoice proforma fatura, ön fatura

IRRADIATE (v.) r adyoaktif ışınlara maruz bırakmak ir radiated food radyasyona maruz kalmış gıda

IRREVOCABLE gayr i kabili rücu, geri dönülemez ir revocable letter of credit gayri kabili rücu akreditif

ISOLATION tecr it / yalnız bırakma isolation policy tecrit politikası, yalnız bırakma politikası

ISSUE i. sorun / mesele; nüsha, sayı (dergi); emisyon;

f.çıkarmak; para basmak; yayınlamak bank of issue emisyon bankası card issuer kart çıkaran / basan kişi issue a loan ödünç vermek issued capital çıkarılmış sermaye issuer yayınlayan, yayan, ihraç eden issue securities menkul kıymetler ihraç etmek

ITEM kalem; madde, eşya agenda item gündem maddesi asset item aktif kalem handicraft item el yapımı madde tariff item tarife kalemi off­balance sheet item bilanço dışı kalem

180

181

J

JEOPARDY tehlike, hasar, r isk jeopardize tehlikeye atmak, tehlikeye sokmak double jeopardy aynı suçtan dolayı iki defa mahkeme huzuruna

çıkarılma

JOB iş, hizmet, görev, memuriyet job preservation istihdamın korunması

JOINT müşterek, or tak, karma, müteselsil Combined Joint Task Force (CJTF) Birleşik Müşterek Görev Gücü (BMGG) Council Joint Action Konsey Ortak Eylemi Customs Union Joint Committee (CUJC)

Gümrük Birliği Ortak Komitesi (GBOK)

EC­Turkey Joint Parliamentary Committee

AT­Türkiye Karma Parlamento Komisyonu / Komitesi

joint action ortak eylem joint advisory committee karma istişare komitesi joint approach ortak yaklaşım Joint Aviation Author ities (JAA) Ortak Havacılık Otoriteleri (JAA) joint aviation regulations (JAR) ortak havacılık kuralları (JAR) joint aviation requirements and standards (JARS)

ortak havacılık gerekleri ve standartları (JARS)

joint case birleştirilmiş dava joint committee karma komite, ortak komite joint commission karma komisyon, ortak komisyon joint creditor müteselsil alacaklı, müşterek alacaklı joint debtor müteselsil borçlu joint financing ortak finansman joint guarantor müteselsil kefil joint information centre (JIC) ortak bilgi merkezi (OBM) joint liability müteselsil mesuliyet / sorumluluk Joint Monitoring Committee (JMC) Ortak İzleme Komitesi (OİK) joint of par ties tarafların birleştirilmesi joint ownership paylı mülkiyet, müşterek mülkiyet joint parliamentary commission karma parlamento komisyonu joint position ortak tutum joint principle ortak ilkeler joint property mal birliği (aile hukuku) joint provision müşterek hüküm Joint Research Centre (JRC) Ortak Araştırma Merkezi (OAM) joint stock company anonim şirket joint surety müteselsil kefalet joint task force müşterek görev gücü joint under taking girişim ortaklığı joint venture ortak girişim

182

JOURNAL gazete, dergi official journal resmi gazete Official Journal of the European Communities

Avrupa Toplulukları Resmi Gazetesi

Official Journal of the European Union Avrupa Birliği Resmi Gazetesi

JOURNALIST gazeteci accredited journalist akredite gazeteci Association of the European Journalists (AEJ)

Avrupa Gazeteciler Birliği (AEJ)

JUDGE hakim / yargıç discretion of judge hakimin takdir yetkisi

JUDGMENT mahkemenin verdiği hüküm; davayı esastan sona erdiren mahkeme kararı

enforcement of a judgment yargı kararının uygulanması, ilamın icrası, ilamın tenfizi

execution of a judgment give judgment

mahkeme hükmünün infazı (ceza hukuku) hüküm vermek

judgment author ity yargı mercii judgment of the Cour t of Justice Adalet Divanı kararı / hükmü within the terms of the judgment of the

cour t divan kararı çerçevesinde; mahkeme kararı çerçevesinde

JUDICIAL adli, kazai / yargısal European Agency for the Enhancement of Judicial Cooperation (Eurojust)

Avrupa Adli İş Birliğini Geliştirme Ajansı (Eurojust)

European Judicial Network (EJN) Avrupa Yargı Ağı (EJN) extra­judicial yargı dışı extra­judicial document adli olmayan belge independence of judiciary yargının bağımsızlığı judicial cooperation adli iş birliği judicial cooperation in civil matter s özel hukuk konularında adli iş birliği judicial cooperation in criminal matter s

cezai konularda adli iş birliği

judicial cour t adliye mahkemesi judicial decree yargı kararı judicial document adli belge judicial investigation adli tahkikat / soruşturma; adli araştırma /

inceleme

injunction: mahkeme emri / talimatı (genellikle yapmama); ihtiyati tedbir kararı judgment: mahkemenin verdiği hüküm; davayı esastan sona erdiren mahkeme kararı order : mahkeme emri (genellikle yapma) ruling: mahkemenin verdiği arar kararı sentence: mahkumiyet hükmü

183

judicial organ yargı organı judicial proceeding adli işlemler, yargılama / dava işlemleri judicial prosecution adli kovuşturma judicial review adli inceleme; yargısal denetim; hukuka uygunluk

denetimi judicial settlement adli / yargısal çözüm judicial system yargı sistemi

JUNIOR PARTNER küçük paya sahip or tak

JURISCONSULT hukuk danışmanı

JURISDICTION yetki / salahiyet (kamu erkinin etki alanı); yargı yetkisi

advisory jurisdiction istişari yetki compulsory jurisdiction bağlayıcı yargı, zorunlu yargı domestic jurisdiction yerel yetki; ulusal yetki have jur isdiction in disputes uyuşmazlıklara bakma yetkisine sahip olmak have jur isdiction to give preliminary rulings

ön karar verme yetkisine sahip olmak

obligatory jurisdiction bağlayıcı yargı, zorunlu yargı under their jurisdiction kendi yargı yetkileri dâhilinde; yetkileri dahilinde unlimited jurisdiction tam yargı yetkisi, sınırsız yargı yetkisi

JURISPRUDENCE hukuk genel teor isi; hukuk felsefesi, bilimsel içtihat

JUST AND FAIR adil ve hakça

JUSTICE adalet area of freedom, secur ity and justice özgürlük, güvenlik ve adalet alanı Committee on Coordination in Justice and Home Affairs

Adalet ve İçişleri Eşgüdüm / Koordinasyon Komitesi

Cooperation in the Fields of Justice and Home Affairs Cour t of Justice of the European Communities (CJEC)

Adalet ve İçişleri Alanında İş Birliği

Avrupa Toplulukları Adalet Divanı (ATAD)

cr iminal justice system ceza yargılaması sistemi Directorate­General for Justice, Freedom and Secur ity

Adalet, Özgürlük ve Güvenlik Genel Müdürlüğü

International Cour t of Justice (ICJ) Uluslararası Adalet Divanı (Lahey Divanı) (UAD)

judgment of the Cour t of Justice Adalet Divanı kararı / hükmü Justice and Home Affairs (JHA) Adalet ve İç İşleri (Aİ) Justice and Home Affairs Council Adalet ve İç İşleri Konseyi submit a dispute to the Cour t of Justice bir uyuşmazlığı Adalet Divanına götürmek

184

185

K

KEEP (v.) korumak, sakınmak, muhafaza etmek; alıkoymak

keep pace ayak uydurmak

KNOW­HOW teknik bilgi birikimi (know­how)

KNOWLEDGE bilgi knowledge based economy bilgiye dayalı ekonomi dissemination of knowledge bilginin yayılması pay for knowledge bilgi için ödeme

186

187

L

LABEL etiket labelling etiketleme labelling of household appliances ev aletlerinin etiketlendirilmesi watermarked visa label filigranlı vize etiketi

LABORATORY laboratuar laboratory cer tification laboratuar belgelendirmesi foodstuff laboratory gıda laboratuarı good laboratory practice (GLP) iyi laboratuar uygulamaları (İLU) type approval laboratory tip onay laboratuarı

LABOUR iş, emek, işgücü, çalışma child labour çocuk işçiliği demand for labour işgücü talebi International Labour Organisation (ILO)

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)

International Programme on the Elimination of Child Labour (IPEC)

Çocuk İşçiliğinin Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Program (IPEC)

labour force iş gücü labour force par ticipation rate iş gücüne katılım oranı labour law iş hukuku labour market işgücü piyasası, emek piyasası labour policy çalışma politikası; emek politikası labour requirement işgücü gereksinimi supply of labour işgücü arzı

LAND tarla, arazi, toprak; ülke agr icultural land tarımsal alan arable land tarımsal alan, ekilebilir arazi cleared land nadas alanı cultivable land ekilebilir toprak fertile land verimli toprak grass land çayır, mera land arrangement arazi düzenlemesi / rejimi land consolidation arazi toplulaştırılması, arazi birleştirilmesi landlocked karayla çevrili land parcel identification system arazi parsel tanımlama sistemi land policy arazi politikası land registration system arazi kayıt sistemi; tapu sicil sistemi land registry tapu sicili landscape yöre, kır manzarası, peyzaj land transpor t kara taşımacılığı land use toprak kullanımı, arazi kullanımı land use plan arazi kullanım planı land use planning arazi kullanım planlaması

188

land use policy arazi kullanım politikası productive land verimli toprak set aside land ekim dışı bırakılmış arazi supply of land arazi arzı

LANDFILL düzenli depolama sahası landfilling düzenli depolama landfill of wastes atıkların düzenli depolama sahası

LANGUAGE dil / lisan European Centre for Modern Languages (ECML)

Avrupa Modern Diller Merkezi (ECML)

LATTICE kafes

LAW hukuk; kanun / yasa act of law hukuki sonuç doğuran eylem veya olay; hukuki

fiil anti terror ism law terörle mücadele hukuku; terörle mücadele

kanunu / yasası anti trust law anti tröst hukuk (rekabet hukuku) approximation of laws kanunların birbirine yakınlaştırılması /

yaklaştırılması association law dernekler hukuku; dernekler kanunu basic law temel kanun / yasa; anayasa br ing a law suit dava açmak by­law yönetmelik vb. alt düzenlemeler (özel hukukta

özel hukuk tüzel kişileri tarafından kendi yetkilerine dayanılarak çıkarılan iç düzenleyici işlemler; tüzük, yönetmelik ve kararnameler)

Capital Market Law (CML) Sermaye Piyasası Hukuku (SPH) case law içtihat hukuku civil law medeni hukuk common law ortak hukuk Community law Topluluk hukuku company law şirketler hukuku comparative law karşılaştırmalı / mukayeseli hukuk competition law rekabet hukuku constitutional law anayasa hukuku contract governed by pr ivate law özel hukuk sözleşmesi contract governed by public law kamu hukuku sözleşmesi Council of Bars and Law Societies of Europe (CCBE)

Avrupa Barolar ve Hukuk Dernekleri Konseyi (CCBE)

customary law örf ve âdet hukuku / teamül hukuku decree­law kanun hükmünde kararname der ived law ikincil hukuk, türev hukuk domestic law yerel hukuk enact a law yasa çıkarmak European Community law Avrupa Topluluğu hukuku European Community pr imary law Avrupa Topluluğu birincil hukuku European Community secondary law Avrupa Topluluğu ikincil hukuku

189

European Council for Agricultural Law (CEDR)

Avrupa Tarım Hukuku Konseyi (CEDR)

excise duty law özel tüketim vergisi kanunu; tüketim vergisi kanunu,

family law aile hukuku feed and food law yem ve gıda yasası harmonisation of laws kanunların uyumlaştırılması; hukukların

uyumlaştırılması in law or in fact hukuken veya fiilen inser t a provision into a law yasaya hüküm koymak internal law iç hukuk labour law iş hukuku law enforcement agency kolluk kuvveti law enforcement per sonnel kolluk görevlileri law enforcement unit kanun uygulayıcı birim; hukuki icra birimi law of association dernekler hukuku law of obligations borçlar hukuku law of persons kişiler hukuku, şahsın hukuku law of property eşya hukuku law of society dernekler hukuku law of successions law on pasture

miras hukuku mera kanunu

mar tial law sıkıyönetim; sıkıyönetim kanunu municipal law iç hukuk, yerel hukuk national law ulusal / milli hukuk non retroactivity of laws kanunların geriye yürümezliği pass a law kanun çıkarmak pr imary law birincil hukuk pr ivate law özel hukuk pr ivate international law uluslararası özel hukuk procedural law usul hukuku proceedings at law dava / yargılama işlemleri promulgation of laws kanunların yayımlanma suretiyle yürürlüğe

koyulması public procurement law kamu ihale hukuku; kamu ihale kanunu rule of law hukukun üstünlüğü secondary law ikincil hukuk substantive law (cf. procedural law) maddi hukuk (krş.usul hukuku) supremacy of law hukukun üstünlüğü tax law vergi hukuku taxation law vergi hukuku trademark law marka hukuku trust law vakıf hukuku unification of laws hukukların birleştirilmesi / yeknesaklaştırılması

190

LEAGUE pakt, ittifak, bir lik, dernek, cemiyet, lig League of Nations Milletler Cemiyeti

LEASING finansal kiralama Lend and Lease Act Ödünç Verme ve Kiralama Yasası

LEAVE i. izin; f. ayr ılmak, terk etmek annual leave yıllık izin leave for political activities siyasi etkinlikler için izin maternity leave analık izni / doğum izni paid leave ücretli izin paternity leave babalık izni

LEGAL hukuki; yasal amendment of legal action davanın ıslahı be a par ty to the legal proceedings davada taraf olmak community legal instrument topluluk hukuki aracı Community legal order Topluluk hukuk düzeni consolidation of legal action davanın birleştirilmesi file a legal action dava açmak legal adviser hukuk müşaviri / danışmanı legal arrangement hukuki düzenleme legal author ity adli makam; hukuki merci legal capacity hukuki ehliyet; fiil ehliyeti (istisnai olarak) legal conformity hukuka uygunluk legal consultant hukuk müşaviri / danışmanı legal dependant kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişi legal dispute hukuki uyuşmazlık legal entity hukuken varlığı tanınmış birim; tüzel kişi (istisnai

olarak) legal instrument hukuki araç legal person tüzel kişi legal personality tüzel kişilik, hukuki kişilik legal proceeding adli işlemler, yargılama / dava işlemleri legal remedy hukuki hak arama yolu; hukuki çare; yasal yol /

kanun yolu legal representative hukuki temsilci; kanuni temsilci legal sanction hukuki yaptırım Legal Service (SJ) Hukuk Servisi (SJ) legal status hukuki statü / durum legal uncertainty hukuki belirsizlik tr ansfer of legal action davanın nakli waive a right of action dava hakkından feragat etmek

act: belge; kanun /yasa, tasarruf; senet code: temel yasa / temel kanun, yasa / kanun law: hukuk; yasa / kanun legislation: mevzuat statute: kanun

191

LEGALITY hukukilik, hukuka uygunluk; kanuna uygunluk

review the legality of acts of the Council

Konsey tasarruflarının / işlemlerinin hukuka uygunluğunu denetlemek

LEGISLATION mevzuat approximation of legislation mevzuatın yakınlaştırılması Community legislation Topluluk mevzuatı consolidation of legislation mevzuatın konsolide edilmesi / birleştirilmesi customs legislation gümrük mevzuatı EC legislation AT mevzuatı European Community pr imary legislation

Avrupa Topluluğu birincil mevzuatı

European Community secondary legislation

Avrupa Topluluğu ikincil mevzuatı

formal / official consolidation of legislation

mevzuatın resmi olarak bütünleştirilmesi, birleştirilmesi / konsolide edilmesi

harmonization of legislation mevzuatın uyumlaştırılması hor izontal legislation yatay mevzuat informal / declaratory consolidation of legislation

mevzuatın gayriresmi olarak bütünleştirilmesi, birleştirilmesi

legislate yasa yapmak, yasamak, kanun koymak legislation of the European Communities

Avrupa Toplulukları mevzuatı

national legislation ulusal mevzuat pr imary legislation birincil mevzuat secondary legislation ikincil mevzuat simplification of legislation mevzuatın sadeleştirilmesi technical legislation teknik mevzuat

LEGISLATIVE yasama / teşr i, kanun yapma yetkisine sahip cor responding legislative body muadil yasama organı legislative act yasama işlemi, yasama tasarrufu legislative alignment mevzuat uyumu legislative ar rangement yasama yoluyla düzenleme; yasal düzenleme legislative framework yasal çerçeve legislative initiative yasama inisiyatifi legislative organ yasama organı legislative procedure yasama usulü legislative year / session yasama yılı, yasama dönemi

LEGISLATOR kanun koyucu

LEGITIMACY meşruluk, meşruiyet democratic legitimacy demokratik meşruiyet legitimacy deficit meşruiyet açığı, meşruiyet eksikliği legitimate meşru legitimate self defense meşru müdafa / savunma presumption of legitimacy sahih nesep karinesi

LEND (v.) borç / ödünç vermek, ikraz etmek

192

Lend and Lease Act Ödünç Verme ve Kiralama Yasası lender of last r esort lending of last r esor t operations

borç veren son merci (merkez bankası) son merci kredi işlemleri

stock lending ödünç hisse senedi işlemleri

LETTER mektup; har f; lafız commitment letter taahhütname exchange of letter s mektup teatisi ir revocable letter of credit gayri kabili rücu akreditif letter of appointment işe alınma mektubu; tayin beratı letter of attorney vekaletname, avukat tezkeresi letter of car riage irsaliye letter of credence / credentials itimatname, güven mektubu letter of credit akreditif letter of guarantee teminat mektubu letter of intent niyet mektubu letter s patent ihtira beratı letter of recall geri çağırma mektubu letter of recredentials itimatname cevabı tr ansferable letter of credit devredilebilir akreditif

LEVEL seviye, düzey governmental level hükûmet düzeyinde level of activity faaliyet seviyesi; iş hacmi level of alignment uyum düzeyi level of employment istihdam düzeyi level of pr ice fiyat düzeyi level of return getiri seviyesi permissible noise level izin verilebilir gürültü düzeyi wage level ücret düzeyi warning level uyarı düzeyi

LEVY resim, harç, vergi; ön kesinti; prelevman compensatory levy telafi edici vergi, fark giderici vergi expor t levy ihracat vergisi, ihracat prelevmanı impor t levy ithal prelevmanı sugar levy şeker vergisi

LIABILITY vecibe, yükümlülük, sorumluluk arbitrary liability keyfi yükümlülük assets and liabilities aktifler ve pasifler, varlıklar ve yükümlülükler civil liability co­liability

hukuki sorumluluk müşterek sorumluluk / mesuliyet

contingent liability şarta bağlı yükümlülük contractual liability sözleşmeden doğan sorumluluk / akdi sorumluluk cr iminal liability cezai sorumluluk; cezai ehliyet joint liability müteselsil mesuliyet / sorumluluk limited liability sınırlı sorumluluk limited liability company limitet şirket limited par tnership with limited limitet şirket

193

liability non­contractual liability sözleşme / akit dışı sorumluluk per sonal liability kişisel sorumluluk product liability ürün sorumluluğu subordinated liability ikincil sorumluluk unlimited liability sınırsız sorumluluk

LIBERAL serbest, liberal Alliance of Liberals and Democrats for Europe (ALDE)

Avrupa Liberal ve Demokratlar İttifakı Grubu (ALDE)

European Liberal, Democrat and Reform Par ty (ELDR)

Avrupa Liberal Demokrat ve Reform Partisi (ELDR)

Liberal and Radical Youth Movement of the European Community (LYMEC)

Avrupa Topluluğu Liberal ve Radikal Gençlik Hareketi (LYMEC)

LIBERALISATION liberalleştirme, liberalizasyon, serbestleştirme degree of liberalisation serbestleşme derecesi gradual liberalisation tedrici / aşamalı liberalleşme liberalisation of banking services bankacılık hizmetlerinin serbestleşmesi /

serbestleştirilmesi liberalisation of foreign trade dış ticaretin serbestleştirilmesi liberalisation of movement of capital sermaye dolaşımının serbestleştirilmesi liberalisation of payments ödemelerin serbestleştirilmesi liberalisation of services hizmetlerin serbestleştirilmesi market liberalisation piyasanın serbestleştirilmesi

LIBERALISM liberalizm economic liberalism ekonomik liberalizm

LIBERATION liberasyon, serbestleştirme; serbest bırakma consolidated liberation list konsolide liberasyon listesi

LIBERTY özgür lük / hür riyet; serbestlik; kur tuluş

LICENCE lisans, permi, izin, ruhsat, salahiyet, ehliyet contractual licence sözleşmeye bağlı lisans / akdi lisans European Computer Dr iving Licence (ECDL)

Avrupa Bilgisayar Kullanım Lisansı (ECDL)

European dr iving licence Avrupa ehliyeti / Avrupa sürücü belgesi exploration licence arama ruhsatı expor t licence ihraç lisansı grant of licences lisans verilmesi grant of licences by arbitration tahkim yolu ile lisans verilmesi impor t licence ithal müsaadesi / lisansı operating licence işletme ruhsatı r evocation of licence ehliyetin iptali; ruhsatın iptali scope of licence ruhsat kapsamı single licence practice tek lisans uygulaması statutory licence system yasal / kanuni lisans sistemi term of licence ruhsat vadesi, ruhsat dönemi the licence shall be deemed void ruhsat geçersiz / hükümsüz sayılır

194

ver ification of licences lisansların / ruhsatların onaylanması

LICENSING ruhsatlandırma, lisans verme, ehliyet verme

LIFE hayat / yaşam, ömür attempt on life cana kast expectation of life at bir th doğuşta beklenen yaşam süresi International Convention for the Safety of Life at Sea

Denizde Can Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi

life expectancy ortalama yaşam süresi safety of life at sea (SOLAS) denizde can güvenliği (SOLAS)

LIFT kaldırmak (yasaklar, dokunulmazlık)

LIMIT i. limit, sınır , had; f. sınırlamak, kısıtlamak, tahdit etmek

alter the time limit süre sınırını değiştirmek biological exposure limit biyolojik maruziyet limiti catch limit avlanma limiti (balıkçılıkta) limited liability sınırlı sorumluluk limited liability company limitet şirket limited par tnership komandit şirket limited par tnership with limited liability

limitet şirket

limited par tnership in which capital divided into shares

sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

set a time limit süre / zaman sınırlaması koymak, mühlet vermek time limit zaman sınırı unlimited liability sınırsız sorumluluk unlimited jurisdiction tam yargı yetkisi, sınırsız yargı yetkisi within the limits of its power yetkileri dâhilinde within the limits of the powers confer red by this tr eaty

işbu antlaşmanın verdiği yetkiler dâhilinde

LIMITATION sınırlama / tahdit, kısıtlama arms limitation silah tahdidi limitation of documents evrak sınırlaması limitation of noise emission gürültü emisyonunun kısıtlanması, sınırlanması statute of limitations hakkın kanuni yoldan öne sürülmesini süre

bakımından sınırlayıcı yasal hükümler

LINE hat, çizgi, sınır , hudut, sıra, dizi feeder line ana demir yoluna bağlayıcı hatlar leased line kiralık hat line ministr ies icracı bakanlıklar

LINEAL CONSANGUINITY düz hat hısımlığı

LINK i. bağ, ilişki; f. birleştirmek close links yakın bağlar

LIQUIDATION tasfiye, likidasyon

LIQUIDITY nakit, nakit akışı, paraya çevr ilebilir lik,

195

likidite liquidity ratio likidite oranı

LISBON STRATEGY Lizbon stratejisi

LIST i. liste; f. listesini yapmak / çıkarmak check list kontrol listesi consolidated liberation list konsolide liberasyon listesi cross reference list çapraz referans listesi de­listing kot dışı kalma (borsada), kottan çıkarma listed secur ity borsaya kote edilen menkul kıymet list of ingredients bileşenler listesi; muhteviyat, içindekiler listesi packing list ambalaj listesi, çeki listesi stock exchange listed secur ities borsaya kote edilmiş menkul kıymetler

LISTING kotasyon additional listing annual listing fee

ilave kotasyon yıllık kotasyon harcı; yıllık kayıt ücreti

initial listing ilk kotasyon initial listing fee kota alma harcı, başlangıç kayıt harcı listing particulars kotasyon formu listing rules kotasyon kuralları

LITIGATION hukuki çözüme konu olan uyuşmazlık; hukuki uyuşmazlık; dava

commercial litigation ticari uyuşmazlık / ihtilaf litigate uyuşmazlığın hukuki çözümüne yönelmek /

başvurmak; dava açmak

LIVESTOCK çiftlik hayvanları; büyükbaş hayvanlar (Ortak Tar ım Politikası)

LOAD yük loading yükleme reloading yeniden yükleme unloading boşaltma

LOAN borçlanma, ödünç, borç, kredi concessional loan imtiyazlı kredi conditions for loans ödünç / borç verme koşulları grant loans and give guarantees borç ve garanti vermek in kind loan ayni ödünç, ayni borç issue a loan ödünç vermek loan contract ödünç sözleşmesi non performing loan geri ödenmeyen kredi use on free loan karşılıksız olarak

LOBBY baskı grubu, lobi

LOCAL yerel / mahalli, yöresel local administration mahalli idare / yerel yönetim local administrative per sonnel yerel yönetim personeli local area network (LAN) yerel alan ağı (YAA)

196

local author ity yerel idare local distr ibution company yerel dağıtım şirketi local election yerel seçim local government yerel hükûmet, yerel yönetim regional or local authority bölgesel ya da yerel yönetim / makam

LOCKOUT lokavt

LOGISTICS lojistik logistics support lojistik destek notified bodies logistics suppor t (NBLS)

bildirilmiş kuruluşlara lojistik destek (NBLS)

Office for Infrastructure and Logistics Altyapı ve Lojistik Ofisi Western European Logistics Group (WELG)

Batı Avrupa Lojistik Grubu (WELG)

LONG uzun long steel production uzun çelik üretimi Long Range Transboundary Air Pollution (LRTAP)

Uzun Menzilli Sınır Aşan Hava Kirliliği (LRTAP)

long­term commitment uzun vadeli taahhüt / yükümlülük

LOOPHOLE eksiklik (yasada); kanuna karşı hileye imkan veren boşluk

LOT lot, kura; arazi parseli broken lot choose by lot maximum lot

lot altı kura yoluyla seçmek maksimum lot

odd­lot lot altı

LOSS zarar , kayıp profit and loss account gelir gider tablosu

LUMP SUM toplam; toptan, götürü, defaten, yekten, birden; toptan verilen para

lump sum pr ice götürü bedel turnkey lump sum price anahtar teslimi götürü bedel

197

M

MAINTENANCE bakım, tamir , idame, muhafaza; nafaka (iaşe, ibate, yardım)

maintain korumak, muhafaza etmek; savunmak, iddia etmek; geçindirmek

maintenance of agreement anlaşmanın yürürlükte kalması maintenance payment nafaka, bakım ödemeleri maintenance service bakım onarım hizmeti suit for maintenance nafaka davası

MAJORITY çoğunluk; rüşt / erginlik absence of major ity çoğunluğun olmaması absolute major ity salt / mutlak çoğunluk double major ity çifte çoğunluk overwhelming major ity ezici çoğunluk poll major ity oyların çoğunluğu qualified majority nitelikli çoğunluk, kalifiye çoğunluk qualified majority voting (QMV) nitelikli çoğunluk oylaması (QMV) reinforced qualified major ity güçlendirilmiş nitelikli çoğunluk required major ity yeterli çoğunluk simple major ity basit çoğunluk slender major ity zayıf çoğunluk substantial major ity büyük çoğunluk

MALFUNCTION ar ıza

MALTREATMENT kötü muamele

MALVERSATION görevi kötüye kullanarak menfaat sağlama

MANAGEMENT yönetim asset management varlık yönetimi asset management company varlık yönetim şirketi biological diversity and natural r esources management

biyolojik çeşitlilik ve doğal kaynak yönetimi

border management sınır yönetimi central management merkezi yönetim

absolute major ity: salt / mutlak çoğunluk major ity: çoğunluk qualified majority: nitelikli çoğunluk quorum: nisap/karar yeter sayısı simple major ity: basit çoğunluk unanimity: oybirliği

198

cr isis management kriz yönetimi debt management borç yönetimi eco­management and audit scheme (EMAS)

çevre yönetimi ve denetleme planı (EMAS)

environmental management çevre yönetimi environmental management programme

çevresel yönetim programı

European Foundation for Management Development (EFMD)

Avrupa Yönetim Geliştirme Vakfı (EFMD)

financial management information system (FMIS)

mali yönetim bilgi sistemi (FMIS)

fisheries co­management balıkçılık ortak yönetimi fisheries management balıkçılık yönetimi health management sağlık yönetimi integrated border management entegre sınır yönetimi integrated pest management (IPM) entegre zararlı yönetimi (IPM) international security management (ISM)

uluslararası güvenlik yönetimi (ISM)

management committee yönetim komitesi management information system (MIS) yönetim bilgi sistemi (YBS) process management süreç yönetimi project cycle management (PCM) proje döngüsü (çevrimi) yönetimi (PDY) Project Directorate of Integrated Border Management (PDIBM)

Entegre Sınır Yönetimi Proje Uygulama Müdürlüğü (PDIBM)

project management proje yönetimi project management unit (PMU) proje yönetim merkezi (PYM) self management öz yönetim total quality management toplam kalite yönetimi vessel tr affic management and information system (VTMIS)

gemi trafik yönetim ve bilgi sistemi (GTYBS)

MANAGER yönetici / idareci financial manager (FiM) mali yönetici (FiM) senior contracting manager (SCM) kıdemli ihale yöneticisi (SCM) senior financial manager (SFM) kıdemli mali yönetici (SFM)

MANDATE yetki belgesi; r esmi emir; manda yönetimi

MANDATORY zorunlu, zor layıcı, emredici; mandater (manda yönetiminde yöneten ülke)

mandatory bid zorunlu ihale, zorunlu teklif, zorunlu pay alım teklifi

mandatory instruction emredici talimat mandatory provision amir hüküm, uyulması zorunlu hüküm mandatory standard zorunlu standart

MANUAL el kitabı user’s manual kullanım kılavuzu

MANUFACTURE i. imalat; f. imal etmek computer integrated manufacturing (CIM)

bilgisayarla bütünleşik üretim (CIM)

199

custom / contract manufacturing fason üretim good manufacturing practices (GMP) iyi imalat uygulamaları (İİU) manufactured goods imal edilen / mamül mallar manufacturer imalatçı manufacturing industry imalat sanayisi supervision of manufacture imalat denetimi

MARGIN mar j, pay, kâr continental margin kıta kenarı fluctuation margin dalgalanma marjı margin call marj tamamlama çağrısı

MARITIME denizle ilgili, denizciliğe ait chamber of mar itime trade deniz ticaret odası customs mar itime zone deniz gümrük bölgesi Directorate­General for Fisher ies and Maritime Affair s

Balıkçılık ve Denizcilik Genel Müdürlüğü

European Mar itime Force (EUROMARFOR)

Avrupa Deniz Gücü (EUROMARFOR)

European Mar itime Safety Agency (EMSA)

Avrupa Deniz Güvenliği Ajansı (EMSA)

International Maritime Organisation (IMO)

Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO)

mar itime sector denizcilik sektörü mar itime trade deniz ticareti

MARKET piyasa, pazar admission of securities to the capital market

menkul kıymetlerin sermaye piyasasına kabulü

agr icultural market tarım piyasası / tarımsal piyasa black market karaborsa capital market sermaye piyasası, menkul kıymetler piyasası capital market law (CML) sermaye piyasası hukuku (SPH); sermaye

piyasası kanunu cash market nakit piyasası common market ortak pazar common market organisation ortak piyasa düzeni Common Organisation of Agr icultural Markets (COM)

Ortak Tarım Piyasaları Düzeni (COM)

common organisation of the markets ortak piyasa düzeni Community market Topluluk piyasası continuous market sürekli piyasa, sürekli pazar Directorate­General for the Internal Market and Services (DG MARKT)

İç Pazar ve Hizmetler Genel Müdürlüğü

dual exchange market ikili döviz piyasası European Organisation for an Audiovisual Independent Market ( EURO­AIM )

Bağımsız Görsel­İşitsel Piyasa İçin Avrupa Örgütü (EURO­AIM)

European single market Avrupa tek pazarı financial market mali / finansal piyasa foreign exchange market döviz piyasası

200

free and open market serbest ve açık piyasa functioning market economy işleyen piyasa ekonomisi futures market vadeli işlemler piyasası gold market altın piyasası internal market iç pazar International Monetary Market (IMM) Uluslararası Para Piyasası (IMM) labour market işgücü piyasası, emek piyasası market access pazara giriş market br idge institution piyasa oluşturucu köprü kurum market distor tions piyasa şartlarının bozulması market economy pazar / piyasa ekonomisi market failure pazar yetersizliği market forces piyasa güçleri market inspection piyasa denetimi market liberalisation piyasanın serbestleştirilmesi market maker institution piyasa oluşturucu kurum market par ticipant piyasa katılımcısı market planning piyasa planlaması market pr ice piyasa fiyatı, cari fiyat market protection piyasanın korunması, pazarın korunması market surveillance piyasa gözetimi market surveillance system piyasa gözetim sistemi mark to market piyasa değerinin saptanması (menkul kıymetler) money market para piyasası money market instrument para piyasası enstrümanı Office for Harmonisation in the Internal Market (Trademarks and Designs) (OHIM)

İç Pazar (Marka ve Tasarım) Uyumlaştırma Ofisi (OHIM)

official foreign exchange market resmi döviz piyasası oil market petrol pazarı / piyasası open market açık piyasa / pazar open market operations açık piyasa işlemleri options market opsiyon piyasası placing on the market piyasaya sürme pr imary market birincil piyasa public market halk pazarı r egulated market düzenlenmiş piyasa representative market temsilî pazar secondary market ikincil piyasa single market tek pazar single European market (SEM) Avrupa tek pazarı (ATP) standard market size standart piyasa büyüklüğü stock market borsa, menkul değerler piyasası stock market exchange borsa (menkul kıymetler borsası) Telecommunication Conformity Assessment and Market Surveillance Committee (TCAM)

Telekomünikasyon Uygunluk Değerlendirme ve Piyasa Gözetimi Komitesi (TCAM)

trading on a regulated market düzenlenmiş bir piyasada iş görme withdrawal of a product from the market

ürünün piyasadan toplatılması / çekilmesi

201

wholesale market deliveries toptancı piyasa teslimatı

MARKETING pazar lama

MARKING işaretleme, markalama, işaret, marka; damga CE (abbr. of Communauté Europeénne) marking

CE (kısalt. Communauté Europeénne) işareti

conformity marking uygunluk işaretlemesi

MARSHALLING dizme, sıralama; yol gösterme

MATERIAL malzeme, madde; maddi, cismani; önemli (sonucu etkileyici olması nedeniyle)

cladding material kaplama maddesi fissile material atomik parçalanmaya uygun madde, bölünebilir

madde material ground muhik sebep; maddi sebep; geçerli sebep material injury maddi zarar material for order sipariş konusu malzeme radioactive mater ial radyoaktif malzeme raw material ham madde source mater ial birincil kaynak

MATERIALISE (v.) somutlaştırmak, hayata geçirmek, tecessüm etmek / cisimlenmek

MATERNITY analık maternity leave analık izni / doğum izni

MATURE MINOR mümeyyiz küçük

MATURITY vade, vade sonu; olgunluk average matur ity per iod ortalama vade bor rowing maturity term borçlanma vadesi maturity date vade tarihi, sürenin dolduğu gün

MAYOR belediye başkanı

MEANS araç by illicit means hukukça caiz olmayan / gayrimeşru yollara

başvurarak by means of directives direktifler vasıtasıyla / aracılığıyla; yönergeler

vasıtasıyla / aracılığıyla means of payment ödeme araçları means of tr anspor t taşıma / nakil aracı

MEASURE i. önlem / tedbir ; ölçü; f. ölçmek abstain from any measure her türlü tedbirden kaçınmak agro­environmental measures tarımsal­çevresel tedbirler anti­dumping measure anti­damping önlem / tedbir coercive measure zorlayıcı önlem / zecri tedbir collective protective measure toplu koruyucu önlem / tedbir commercial policy measure ticaret politikası önlemi / tedbiri confidence building measure güven arttırıcı önlem / tedbir

202

gor rectional measure ıslah önlemi / tedbiri counter measure karşı önlem / tedbir countervailing measure telafi edici önlem / tedbir defence measure savunma önlemi / tedbiri enforcement measure icrai önlem / tedbir (uygulamaya yönelik önlem /

tedbir) Financial and Technical Accompanying Measures (MEDA)

Mali ve Teknik İlave Tedbirler (MEDA)

increment measure büyüme ölçümü interim measure geçici önlem / tedbir measures taken by the Council Konsey tarafından alınan önlemler measuring instruments ölçü aletleri non tariff common commercial policy measure

tarife dışı ortak ticaret politikası önlemi

precautionary measure ihtiyati önlem / tedbir preferential tariff measure tercihli tarife önlemi / tedbiri proposed measure önerilen önlem / tedbir protection measure koruma önlemi / tedbiri protective measure koruyucu önlem / tedbir provisional measure geçici önlem / tedbir safeguard measure korunma önlemi / tedbiri scope of a measure önlemin / tedbirin kapsamı secur ity measure güvenlik önlemi / tedbiri stringent measure sıkı önlem / tedbir suspend the measures önlemleri askıya almak transitional measure geçiş tedbiri; geçici önlem when Member States adopt these measures..

Üye Devletler bu önlemleri kabul ettiğinde...

MEASUREMENT ölçü, ölçüm Central Bureau for Nuclear Measurements (CBNM) Directorate­General for the Information Society and Media

Nükleer Ölçümler Merkez Bürosu (CBNM)

Bilgi Toplumu ve Medya Genel Müdürlüğü

deposition measurement measurement station

birikinti / tortu ölçümleri ölçüm istasyonu

noise measurement unit of measurement

gürültü ölçümü ölçü birimi

MEDIA medya media ethics medya etiği multimedia çoklu ortam, mültimedya

MEDIATION arabuluculuk

measure: önlem, tedbir precaution: ihtiyat, tedbir safeguard: korunma

203

mediation committee arabuluculuk komitesi mediation diplomacy arabuluculuk diplomasisi medicine tıp; ilaç European Agency for the Evaluation of Medicinal Products (EMEA)

Avrupa Tıbbi Ürünler Değerlendirme Ajansı (EMEA)

European Medicines Agency (EMEA) Avrupa Tıbbi Ürünler Ajansı (EMEA) medical and allied professions hekimlik ve bağlantılı meslekler medical monitor ing system tıbbi izleme sistemi medical product tıbbi ürün medicinal product tedavi edici ürün medicine for humans beşeri ilaçlar orphan medicinal product yetim tıbbi ürün

THE MEDITERRANEAN Akdeniz; Akdeniz bölgesi Association of the European and Mediter ranean Police Forces and Gendarmer ies with Military Status (FIEP)

Avrupa ve Akdeniz Askerî Statülü Zabıta ve Jandarmalar Birliği (FIEP)

Convention for the Protection from Marine Pollution of the Mediterranean Euro­Mediterranean Partnership (EUROMED)

Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi Avrupa Akdeniz Ortaklığı(EUROMED)

Integrated Mediter ranean Programmes (IMP)

Akdeniz Entegre / Bütünleştirilmiş Programları (IMP)

Mediter ranean Action Plan (MAP) Akdeniz Eylem Planı (AEP) Mediter ranean Memorandum of Understanding on Por t State Control (MEDMOU)

Liman Devleti Kontrolü Hakkında Akdeniz Mutabakat Zaptı (MEDMOU)

Regional Marine Pollution Emergency Response Centre for the Mediter ranean Sea (REMPEC)

Akdeniz için Bölgesel Deniz Kirliliği Acil Müdahale Merkezi (REMPEC)

MEDPARTNERIAT Akdeniz or taklığı

MEETING toplantı, miting consecutive meeting seri toplantı, ardışık toplantı convoke to a meeting toplantıya davet etmek Europar tenariat meeting Avrupa ortaklığı toplantısı face to face meeting yüz yüze görüşme heads of state and government meeting devlet ve hükûmet başkanları toplantısı inter sessional meeting oturum arası toplantı Medpar tenar iat meeting Akdeniz ortaklığı toplantısı meet bir araya gelmek; buluşmak; tanışmak; yerine

getirmek plenary meeting / session genel kurul (toplantısı) quadrilateral meeting dörtlü toplantı quarum for meetings toplantı nisabı / yeter sayısı solemn meeting of the European Par liament

Avrupa Parlamentosu özel toplantısı

204

summit meeting zirve toplantısı member üye alternate member dönüşümlü üye associate member (West European Union)

ortak üye (Batı Avrupa Birliği)

associated member ortak üye back bench member kıdemsiz üye cor respondent member muhabir üye member of the commission komisyon üyesi Member of the European Parliament (MEP)

Avrupa Parlamentosu Üyesi (MEP)

Member State Üye Devlet Member States shall r etain the right… Üye Devletler… haklarını saklı tutar nationals of a Member State bir Üye Devletin tebaası / uyrukları non­member State üye olmayan Devlet

MEMBERSHIP üyelik affiliate membership afiliye üyelik, güçlendirilmiş ortak üyelik (Batı

Avrupa Birliğinde) membership criteria üyelik kriterleri

MEMORANDUM muhtıra / andıç, zabıt financial memorandum (FM) mali memorandum (FM) financing memorandum finansman memorandumu Mediter ranean Memorandum of Understanding on Por t State Control (MEDMOU)

Liman Devleti Kontrolü Hakkında Akdeniz Mutabakat Zaptı (MEDMOU)

memorandum of understanding (MOU)

uyum zaptı, mutabakat zaptı (MOU)

MERGE (.) birleşmek

MERGER birleşme, füzyon; şirket bir leşmesi / evliliği mergers şirket birleşmeleri Merger Treaty Birleşme Antlaşması, Füzyon Antlaşması regulation on mergers birleşmeler tüzüğü mer it esas; liyakat mer its of the case davanın esası

MESSAGE ileti / mesaj; haber aler t message uyarı iletisi / teyakkuz mesajı

European radio message services (ERMES)

Avrupa radyo mesaj hizmetleri (ERMES)

European radio message standard (ERMES)

Avrupa radyo mesaj standardı (ERMES)

European radio message system (ERMES)

Avrupa radyo mesaj sistemi (ERMES)

METHOD yöntem / metot; usul Community method and intergovernmental method

Topluluk yönetimi ve Hükûmetler arası yöntem

205

fixed basket method sabit sepet metodu gabarit method kabarit usulü intergovernmental method hükûmetler arası yöntem (karşıtı. Topluluk

yöntemi) method of calculation hesaplama yöntemi method of cooperation iş birliği yöntemi method of sampling and analysis numune alma ve tahlil yöntemi / örnekleme ve

çözümleme yöntemi transaction value method işlem değeri yöntemi

METROLOGY metroloji Metrology, Standardisation, Testing and Quality Project (MSTQ)

Metroloji, Standardizasyon, Deney ve Kalite Projesi (MSTQ)

mid­term evaluation ara değerlendirme mid­year population yıl ortası nüfus migration toplu göç International Organisation for Migration (IOM)

Uluslararası Göç Örgütü (IOM)

Intergovernmental Committee for Migrations

Hükûmetler Arası Göç Komitesi

MILESTONE kilometre taşı

MILITARY asker î Association of the European and Mediter ranean Police Forces and Gendarmer ies with Military Status (FIEP)

Avrupa ve Akdeniz Askerî Statülü Zabıta ve Jandarmalar Birliği (FIEP)

European Union Military Committee (EUMC)

Avrupa Birliği Askerî Komitesi (ABAK)

European Union Military Staff (EUMS)

Avrupa Birliği Askerî Personeli (EUMS)

military service askerlik hizmeti mine mayın; maden; maden ocağı antipersonnel mine antipersonel mayın

MINISTER bakan Committee of the Ministers of the Council of Europe

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi

Council of the European Union Avrupa Birliği Konseyi Council of Minister s (Council of the European Union)

Bakanlar Konseyi (Avrupa Birliği Konseyi)

Economic and Financial Affairs Council (ECOFIN)

Ekonomi ve Maliye Bakanları Konseyi (ECOFIN)

minister plenipotentiary ortaelçi session of the Council of Minister s Bakanlar Konseyi toplantısı Special Council of Minister s Bakanlar Özel Konseyi, Bakanlar Konseyi Özel

[Toplantısı] Union Minister for Foreign Affairs Birlik (AB) Dışişleri Bakanı minor küçük, erginlik / rüşt yaşına ulaşmamış kimse minor ity azınlık; küçüklük, erginlik / rüşt yaşına

ulaşmamış olma

206

absolute minor ity mutlak azınlık blocking minor ity engelleyici azınlık minor ity rights azınlık hakları minor ity shareholder azınlık hissedar, azınlık pay sahibi

MINT darphane

MISSION görev, iş, misyon fact finding mission olgu belirleme görevi

MISSOC ( abbr. of Mutual Information System on Social Protection)

MISSOC (kısalt. Sosyal Koruma Konusunda Karşılıklı Bilgilendirme Sistemi)

MITIGATION hafifletme, azaltma, yumuşatma mitigate cezayı hafifletmek mitigating hafifletici / tahfif edici mitigating circumstances hafifletici nedenler

MIXED karma; kar ışık mixed activity holding company karma faaliyetli holding mixed­activity insurance holding company

karma faaliyetli sigorta holdingi

mixed economy karma ekonomi mixed financial holding company karma finansal holding

MOBILISATION seferber lik

MODE usul, tarz, stil, şekil mode of assessment değerlendirme usulü mode of collection tahsil usulleri mode of transport taşıma şekli / biçimi transpor t mode taşıma şekli

MODIFY (v.) değiştirmek genetically modified organism (GMO) genetiği değiştirilmiş organizma (GDO) modified cash basis değiştirilmiş nakit esası

MODULAR APPROACH modüler yaklaşım

MODULE modül

MODIFICATION değişiklik, değiştirme

MODULATION modülasyon

MONETARY parasal Economic and Monetary Union (EMU) Ekonomik ve Parasal Birlik (EPB) European Monetary Agreement (EMA) Avrupa Para Anlaşması (APA) European Monetary Cooperation Fund (FECOM / EMCF)

Avrupa Parasal İş Birliği Fonu (APİF)

European Monetary Institute (EMI) Avrupa Para Enstitüsü (APE) European Monetary System (EMS) Avrupa Para Sistemi (APS) International Monetary Fund (IMF) Uluslararası Para Fonu (IMF) International Monetary Institute Uluslararası Para Enstitüsü International Monetary Market (IMM) Uluslararası Para Piyasası (IMM)

207

international monetary system uluslararası para sistemi monetary agreement parasal anlaşma monetary base parasal taban monetary basket para sepeti monetary compensation amount (MCA)

parasal telafi tutarı (MCA)

monetary integration parasal entegrasyon / bütünleşme monetary policies parasal politikalar monetary policy para politikası monetary provision akçeli hüküm monetary union parasal birlik monetary unit para birimi

MONEY para fight against money laundering kara para aklamayla mücadele money laundering kara para aklama money market para piyasası money market instrument para piyasası enstrümanı

MONITORING izleme, denetim aid monitor ing yardım izleme biological monitor ing biyolojik izleme continuous monitor ing sürekli / daimi izleme, sürekli / daimi denetim European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA)

Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi (EMCDDA)

European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia (EUMC)

Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığını İzleme Merkezi (EUMC)

external debt monitor ing repor t dış borç izleme raporu Joint Monitoring Committee (JMC) Ortak İzleme Komitesi (OİK) medical monitor ing system tıbbi izleme sistemi monitor izlemek; denetlemek monitor ing an activity faaliyeti denetleme monitor ing the application of the Community Law

Topluluk Hukukunun uygulanmasının izlenmesi / gözetimi

r isk monitoring risk denetimi Sectoral Monitor ing Sub­Committee (SMSC)

Sektörel İzleme Alt Komitesi (SMSC)

state aid monitor ing devlet yardımlarını izleme

MONOPOLY tekel / monopol monopolies delegated by the state to other s

devletçe başkalarına devredilen tekel yetkileri

r evenue­producing monopoly gelir sağlayan tekel, mali nitelikli tekel state monopoly devlet tekeli state monopoly of commercial character

ticari nitelikli devlet tekeli

MONUMENT anıt / abide nature monument doğa anıtı

MORALITY ahlak public morality genel ahlak

208

MORTALITY ölüm infant mor tality bebek ölümü infant mor tality rate bebek ölüm oranı mor tality rate ölüm oranı mor tgage ipotekli kredi, tutsat, mortgage mor tgage bond ipotek teminatlı borç senedi

MOTHER anne sur rogate mother taşıyıcı anne motion önerge / takrir; öneri / teklif; hareket, devinim back the motion önergeyi desteklemek car ried motion kabul edilen teklif motion for a resolution karar önergesi (ilke kararı) motion of censure gensoru, güvensizlik önergesi motion of confidence güven oylaması table a motion önerge vermek table a motion of censure gensoru önergesi vermek

MOVEABLE menkul, taşınır mal; taşınabilen immovable property emlak; gayrimenkul mülkiyeti; gayrimenkul /

taşınmaz mal movable proper ty menkul / taşınır mal mülkiyeti; taşınır mallardan

oluşan varlıklar

MOVEMENT hareket, dolaşım autonomous movement otonom hareket anti­European movement Avrupa karşıtı hareket anti globalisation movement küreselleşme karşıtı hareket de facto free movement fiili serbest dolaşım EU1 Movement Certificate EU1 Dolaşım Belgesi European movement Avrupa hareketi freedom of movement of persons kişilerin dolaşım serbestisi / özgürlüğü freedom of movement for worker s işçilerin dolaşım serbestisi / özgürlüğü free movement of capital sermayenin serbest dolaşımı free movement of goods malların serbest dolaşımı free movement of persons kişilerin serbest dolaşımı free movement of services hizmetlerin serbest dolaşımı free movement of TV broadcasts TV yayınlarının serbest dolaşımı free movement of worker s işçilerin serbest dolaşımı Liberal and Radical Youth Movement of the European Community (LYMEC)

Avrupa Topluluğu Liberal ve Radikal Gençlik Hareketi (LYMEC)

movement certificate dolaşım belgesi r ight to move freely serbestçe yer değiştirme hakkı shor t term capital movement kısa dönemli sermaye hareketi tr ansboundary movement of pollutants kirleticilerin sınır aşan taşınımı

MULTI­ çok, birden fazla, çoklu multiannual çok yıllı, çok yıllık multiannual guidance programme (MAGP)

çok­yıllı yönlendirme programı (MAGP)

multiannual programme (MAP) çok yıllı program (MAP)

209

multiannual programme for employment

çok yıllı istihdam programı

multiannual programme for enterpr ise and entrepreneurship

işletmeler ve girişimcilik (için) çok yıllı program

multi­budgeting çok yıllı bütçeleme Multi­fibre Agreement (MFA) Çok Elyaflılar Anlaşması (MFA) multilateral çok taraflı multilateral agreement (MLA) çok taraflı anlaşma (MLA) multilateral development bank çok taraflı kalkınma bankası multilateral diplomacy çok yanlı / çok taraflı diplomasi multilateral netting çok taraflı netleştirme multilateral tr ade negotiation çok taraflı ticaret müzakeresi multimedia çoklu ortam, multimedya multinational company çok uluslu şirket Multinational Programme in the Field of Data Processing (MAP)

Bilgi işlem Alanında Çok Uluslu Program (MAP)

multiparty system çok partili sistem multi­racial state çok ırklı devlet multi­speed Europe çok vitesli Avrupa

MUNICIPAL belediyeye ait municipal committee belediye encümeni municipal council belediye meclisi municipal law iç hukuk, yerel hukuk

MUNICIPALITY belediye Council of the European Municipalities Avrupa Belediyeler Konseyi

MUTUAL karşılıklı Council for Mutual Economic Assistance (CMEA)

Karşılıklı Ekonomik Yardım Konseyi (CMEA)

mutual advantage karşılıklı yarar mutual assistance karşılıklı yardımlaşma Mutual Information System on Social Protection (Missoc)

Sosyal Koruma Konusunda Karşılıklı Bilgilendirme Sistemi (Missoc)

mutual preferential r egime karşılıklı tercihli rejim mutual recognition karşılıklı tanı(n)ma

210

211

N

NATION millet / ulus; ülke Alliance for Europe of the Nations (AEN)

Uluslar Avrupası İttifakı (AEN)

Association of South East Asian Nations (ASEAN)

Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN)

Europe of (the) Nations Uluslar Avrupası Group of the Independents for a Europe of Nations (I­EDN)

Milletler Avrupası için Bağımsızlar Grubu (I­ EDN)

League of Nations Milletler Cemiyeti most favoured nation (MFN) en çok kayırılan / gözetilen ulus, en ziyade

müsaadeye mazhar millet (MFN) most favoured nation clause en çok kayırılan ulus kaydı most favoured­nation­tar iff en çok kayırılan ulus tarifesi / en ziyade

müsaadeye mazhar millet tarifesi Union for Europe of the Nations (UEN) Uluslar Avrupası için Birlik (UEN) United Nations (UN) Birleşmiş Milletler (BM)

NATIONAL ulusal / milli; uyruk European System of National and Regional Accounts in the Community

Avrupa Topluluğu Ulusal ve Bölgesel Hesaplar Sistemi

Gross National Income (GNI) Gayrisafi Milli Gelir (GSMG) Gross National Product (GNP) Gayrisafi Milli Hasıla (GSMH) harmonised national standard uyumlaştırılmış ulusal standart national action plan (NAP) ulusal eylem planı (UEP) national aid ulusal yardım national aid coordinator (NAC) ulusal yardım koordinatörü (NAC) national authority ulusal makam national authorised officer ulusal yetkili memur national authorising officer (NAO) ulusal yetkilendirme görevlisi (UYG) national budget ulusal bütçe national contact point (NCP) ulusal temas noktası (UTN) national development plan (NDP) ulusal kalkınma planı (UKP) national economy ulusal / milli ekonomi National Energy Conservation Centre (NECC)

Ulusal Enerji Tasarrufu Merkezi (UETM)

national environmental action plan (NEAP)

ulusal çevre eylem planı (UÇEP)

national financial asset ulusal mali / finansal varlık national fund (NF) ulusal fon (UF) nationality milliyet; tabiiyet / uyrukluk national law ulusal / milli hukuk national legislation ulusal mevzuat national parliament ulusal parlamento national plan ulusal plan

212

national planning ulusal planlama National Programme for the Adoption of the Acquis (NPAA)

Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Ulusal Program (NPAA)

national proper ty milli emlak nationals uyruklar / tebaa nationals of a Member State bir Üye Devletin tebaası / uyrukları national security ulusal güvenlik national service askerlik hizmeti national treasure ulusal zenginlik national treatment principle milli muamele prensibi / ulusal işlem ilkesi preservation of national security ulusal güvenliğin korunması supranational uluslarüstü / süpranasyonal supranationality uluslarüstülük system of national accounts (SNA) ulusal hesaplar sistemi (UHS) transnational ulus ötesi / transnasyonal tr ansnational policy ulus ötesi politika

NATIONALISM milliyetçilik, ulusalcılık, nasyonalizm European Nationalists (Euronat) Avrupa Milliyetçileri (Euronat) nationalist milliyetçi, ulusalcı nationalist par ty ulusalcı parti

NATURAL doğal; olağan biological diversity and natural r esources management

biyolojik çeşitlilik ve doğal kaynak yönetimi

natural asset doğal / tabii varlık natural disaster doğal afet natural person gerçek kişi natural water doğal su

NATURE doğa / tabiat; nitelik / mahiyet exclusively fiscal nature münhasıran mali nitelikli nature monument doğa anıtı nature of operation işlemin niteliği nature protection zone doğa koruma alanı public nature kamusal nitelik

NAVIGATIONAL WATCH seyir takibi

NECESSITY gereklilik, zaruret necessary gerekli / lüzumlu state of necessity zaruret hâli where necessary gerektiği durumlarda

NEED gereksinim / ihtiyaç estimated needs tahmin edilen ihtiyaçlar if need be need analysis

gerektiğinde ihtiyaç analizi

Transpor t Infrastructure Needs Assessment (TINA)

Taşıma Altyapısı İhtiyaç Analizi (TINA)

213

NEGLIGENCE ihmal; kusur gross negligence ağır ihmal negligent kusurlu; ihmalkar slight negligence hafif ihmal

NEGOTIATION müzakere, görüşme accession negotiations katılım müzakereleri conduct negotiations müzakereleri yürütmek determine by negotiations müzakereler yolu ile saptamak direct negotiation doğrudan müzakere fast tr ack negotiation hızlı işleyen müzakere yöntemi launch a negotiation multilateral tr ade negotiation

müzakereyi başlatmak çok taraflı ticaret müzakeresi

negotiable müzakere edilebilir; devredilebilir, ciro edilebilir negotiate müzakere etmek / görüşmek; ciro etmek negotiation procedure müzakere usulü star t negotiations müzakerelere başlamak power to negotiate müzakere yetkisi; ciro yetkisi Uruguay round multilateral tr ade negotiations

Uruguay turu çok taraflı ticaret müzakereleri

NETWORK şebeke / ağ accounting data network muhasebe veri ağı business cooperation network (BC Network)

ticaret ve sanayi alanında iş birliği ağı

Customs Enforcement Network (CEN) Gümrük Muhafaza Ağı (CEN) Education Information Network in the European Community (EURYDICE)

Avrupa Topluluğu Eğitim Bilgi Ağı (EURYDICE)

electronic communications network (ECN)

elektronik haberleşme şebekesi (ECN)

electronic communications networks and services (ECN&S)

elektronik haberleşme şebekeleri ve hizmetleri (ECN&S)

Environmental Chemicals Data and Information Network (ECDIN)

Çevreyle İlgili Kimyasallar Hakkında Veri ve Bilgi Ağı (ECDIN)

European Business and Innovation Centre Network (EBN)

Avrupa İş ve Yenilik Geliştirme Ağı (EBN)

European Information Network on Drugs and Drug Addiction (REITOX)

Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı Enformasyon Ağı (REITOX)

conciliation: uzlaştırma consultation: danışma fact finding: olgu belirleme good offices: dostça girişim mediation: arabuluculuk negotiation: görüşme, müzakere talks: görüşme

214

European Judicial Network (EJN) Avrupa Yargı Ağı (EJN) European Network and Information Security Agency (ENISA)

Avrupa Ağ ve Bilgi Güvenliği Ajansı (ENISA)

European Network of Forensic Science Institutes (ENFSI)

Avrupa Adli Tıp Kurumları Ağı (ENFSI)

European Network for Quality Assurance in Higher Education (ENQA)

Yüksek Öğretimde Avrupa Kalite Güvencesi Ağı (ENQA)

European Telecommunications Network System (ETNS)

Avrupa Telekomünikasyon Şebekeleri Sistemi (ETNS)

Farm Accounting Data Network (FADN)

Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA)

information network system bilgi ağı sistemi International Competition Network (ICN)

Uluslararası Rekabet Ağı (ICN)

local area network (LAN) yerel alan ağı (YAA) network termination şebeke sonlandırma Open Network Provision (ONP) Açık Şebeke Tedariki (ONP) public telecommunications networks kamu telekomünikasyon şebekeleri Racism and Xenophobia European Network (RAXEN)

Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığı Bilgi Ağı (RAXEN)

Schengen Information System Network (SISNET)

Schengen Bilgi Sistemleri Ağı (SISNET)

Trans­European Energy Networks (TEN­E)

Trans Avrupa Enerji Ağları (TEN­E)

Trans­European Networks (TEN) Trans­Avrupa Ağları (TEN) Trans­European Rail Freight Network (TERFN)

Trans­Avrupa Demir Yolu Taşımacılık Ağı (TERFN)

Trans­European Road Network (TERN)

Trans­Avrupa Kara Yolu Ağı (TERN)

Trans­European Transpor t Networks (TEN ­T)

Trans­Avrupa Taşımacılık Ağları (TEN­T)

Trans­European Transpor t Network Executive Agency

Trans­Avrupa Taşımacılık Ağı Yürütme Ajansı

Western European Union Telecommunications Network (WEUCOM)

Batı Avrupa Birliği Telekomünikasyon Ağı (WEUCOM)

NEUTRALITY tarafsızlık neutral zone tarafsız bölge

NOISE gürültü ambient noise ortam gürültüsü background noise arka plan gürültüsü limitation of noise emission gürültü emisyonunun kısıtlanması, sınırlanması noise abatement operational procedures

gürültüyü azaltıcı işlemsel süreçler

noise emission gürültü emisyonu noise measurement gürültü ölçümü noise pollution gürültü kirliliği permissible noise level izin verilebilir gürültü düzeyi

215

nomenclature sınıflandırma / nomenklatür Brussels tariff nomenclature Brüksel tarife nomenklatürü combined nomenclature (CN) birleşik / kombine nomenklatür (CN) Common Customs Tariff nomenclature Ortak Gümrük Tarifesi nomenklatürü

Nomenclature of Units for Ter ritor ial Statistics (NUTS)

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS)

NOMINATE (v.) aday göstermek non­ değil; olmayan; karşıtı, tersi non­bonus contract ikramiye harici sözleşme, ikramiyesiz sözleşme non­compulsory expenditure zorunlu olmayan harcama non­European Avrupalı olmayan nonfungible (goods) misli olmayan (mallar) non­member State üye olmayan Devlet non performing loan geri ödenmeyen kredi non­profit kar amacı gütmeyen non proliferation treaty [nükleer silahların] yayılımını önleme antlaşması non­recoverable geri kazanımsız non­recyclable geri dönüşümsüz non­refoulement geri göndermeme (mülteciler için) non­resident yurt içinde yerleşik olmayan non­resident car r ier yerleşik olmayan nakliyeci / taşıyıcı non­retroactivity of laws kanunların geriye yürümezliği non­secular state laik olmayan devlet, din devleti non­tariff barr ier tarife dışı engel non­tariff barr ier to tr ade ticarette tarife dışı engel non­tariff common commercial policy measure

tarife dışı ortak ticaret politikası önlemi

NOTE i. not; nota; kayıt; senet; f. kaydetmek, not etmek

exchange of notes nota teatisi explanatory notes of tar iff tarife izahnamesi Having noted (in resolutions) ...kaydederek ( ilke kararlarında) …notes dikkat eder, kaydeder note on the accounts hesap açıklaması Noting that…(in recommendations) …kaydederek (tavsiye kararlarında) promissory note bono, emre yazılı senet take due note of kayda alarak; gereğince dikkate alarak

NOTICE tebligat, ihbarname termination by notice fesh­i ihbar

NOTIFICATION ihtar , bildir im, tebliğ compulsory notification zorunlu bildirim date of notification bildirim tarihi; tebligat tarihi fiscal notification mali bildirim notification address tebligat adresi notification centre bildirim merkezi notification of inter­enterprise agreement

işletmeler arası anlaşmaya ilişkin bildirim

216

NOTIFIED (uygunluğu) bildirilmiş allocation of identification number to a notified body

(uygunluğu) bildirilmiş kuruluşa kimlik kayıt numarası tahsisi

notified body bildirilmiş kuruluş notified bodies logistics suppor t (NBLS) notified substance

bildirilmiş kuruluşlara lojistik destek (NBLS)

bildirimde bulunulan madde prenotified acceptance system ön bildirimli kabul sistemi notion kavram, kanı, inanç notional kavramsal, zihinsel, gerçek olmayan notional account sanal hesap notional demand kavramsal talep notional financial asset gerçek olmayan mali varlık notionally kavrama dayanarak, soyut olarak

NUCLEAR nükleer , nükleer enerjiyle ilgili, çekirdeksel Central Bureau for Nuclear Measurements (CBNM)

Nükleer Ölçümler Merkez Bürosu (CBNM)

European Council for Nuclear Research (CERN)

Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi (CERN)

European Nuclear Energy Agency (ENEA)

Avrupa Nükleer Enerji Ajansı (ENEA)

European Organisation for Nuclear Research (CERN)

Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü (CERN)

nuclear waste nükleer atık nuclear waste disposal nükleer madde atıklarının bertaraf edilmesi /

giderimi

NULLIFICATION hükümsüz kılma, geçersiz kılma, etkisiz kılma null and void yok, baştan beri hüküm / etki meydana

getirmemiş olan null and void contract batıl akit nullify hükümsüz kılmak (hukuki bir kararı veya usulü) nullity proceeding butlan davası nullity suit iptal davası

announcement: duyuru communication: bildirim communique: tebliğ, bildiri declaration: bildiri, beyanname, deklarasyon notification: bildirim, tebliğ, ihbar, duyuru statement: açıklama, beyan

217

O

OATH yemin / ant hear an oath yeminli ifade almak take an oath ant içmek

OBJECTION itir az

OBJECTIVE hedef; tarafsız / objektif analysis of the objective hedef çözümlemesi / tahlili attain its objectives hedeflerine ulaşmak attainment of the objectives hedeflere ulaşılması essential objective esas amaç hierarchy of objectives hedefler hiyerarşisi hor izontal objective yatay hedef main objective asıl amaç Objectively Verifiable Indicators (OVI) Tarafsız Doğrulanabilir Göstergeler (TDG) objectives laid down in Article X X maddesinde yer alan amaçlar objective tree hedef ağacı overall objective genel hedef pr incipal objective önde gelen amaç

OBLIGATION borç, vecibe; mükellefiyet / yükümlülük alleged infr ingement of an obligation yükümlülük ihlali iddiası code of obligations borçlar kanunu employer ’s obligations işveren yükümlülükleri evade the obligations yükümlülükleri yerine getirmemek,

yükümlülüklerini yerine getirmekten kasıtlı olarak kaçınmak; yükümlülüğü yerine getirmekten hile yoluyla kaçınmak

fail to fulfil an obligation bir yükümlülüğü yerine getirememek, yükümlülüğü ifa edememek

impose a pecuniary obligation law of obligations

parasal bir yükümlülük yüklemek borçlar hukuku

obligations and under takings yükümlülük ve taahhütler pecuniary obligation parasal yükümlülük reciprocal obligation karşılıklı yükümlülük supplementary obligation ek yükümlülük; feri

OBLIGATORY zorunlu obligatory jurisdiction bağlayıcı yargı, zorunlu yargı

OBSERVATION gözlem, gözetim observation plot gözlem noktası observe gözlemek, gözetmek observer gözcü, gözlemci / müşahit observer status gözlemci statüsü permanent observation plot kalıcı gözlem noktası

218

OBSTACLE engel / mani obstacle to development kalkınmanın önündeki engel

OCCUPATION uğraş, meslek; işgal gainful occupation kazanç getirici uğraş occupation forces işgal kuvvetleri professional occupation serbest meslek; meleki uğraş

OCCUPATIONAL mesleki occupational accident meslek kazası occupational disease meslek hastalığı occupational injury bir meslek kazasının neden olduğu yarlanma occupational mobility mesleki hareketlilik occupational r isks mesleki riskler occupational safety meslek güvenliği occupational standard meslek standardı

OFFENCE suç / cürüm, yasa ihlali; saldır ı / taar ruz alleged offence iddia edilen suç

OFFER teklif, icap avail oneself of an offer bir tekliften yararlanmak offeree company satıcı şirket offerer (offeror ) arz eden, teklif veren offering programme arz programı public offer ing halka arz sale by way of an offer to the public halka / umuma arz yoluyla satış office ofis, işyeri, büro, daire; memuriyet central industr ial property office merkezi sınai mülkiyet ofisi Community Plant Var iety Office (CPVO)

Topluluk Bitki Çeşitleri Ofisi (CPVO)

customs office gümrük idaresi design office tasarım ofisi elective office seçimle gelinen memuriyet ya da mevki EuropeAid Cooperation Office EuropeAid İşbirliği Ofisi European Anti­Fraud Office (OLAF) Avrupa Dolandırıcılıkla Mücadele Bürosu

(OLAF) European Communities Personnel Selection Office (EPSO)

Avrupa Toplulukları Personel Seçme Bürosu (EPSO)

European Community Humanitarian Aid Office (ECHO)

Avrupa Topluluğu İnsani Yardım Ofisi (ECHO)

European Community Statistical Office (EUROSTAT)

Avrupa Topluluğu İstatistik Ofisi (EUROSTAT)

European Film Distr ibution Office (EFDO)

Avrupa Film Dağıtım Ofisi (EFDO)

European Patent Office (EPO) Avrupa Patent Ofisi (EPO) European Police Office (Europol) Avrupa Polis Teşkilatı (Europol) European Radiocommunications Office (ERO)

Avrupa Radyokomünikasyon Ofisi (ERO)

European Telecommunications Office Avrupa Telekomünikasyon Ofisi (ETO)

219

(ETO) good offices dostça girişim head office genel merkez; idare merkezi (şirket, işletme) Information Society Promotion Office (ISPO)

Bilgi Toplumunu Geliştirme Ofisi (ISPO)

office equipment büro donanımı, büro ekipmanı Office for the Administration and Settlement of Individual Entitlements (Paymaster Office­PMO)

Bireysel Görevlendirmeler İdare ve Ödeme Ofisi ( Ödeme Ofisi ­PMO)

Office for Harmonisation in the Internal Market (Trademarks and Designs) (OHIM)

İç Pazar (Marka ve Tasarım) Uyumlaştırma Ofisi (OHIM)

Office for Infrastructure and Logistics Altyapı ve Lojistik Ofisi Office for Official Publications of the European Communities (OOPEC)

Avrupa Toplulukları Resmi Yayınlar Ofisi (OOPEC)

Paymaster Office (PMO) Ödeme Ofisi (PMO) president’s office başkanlık makamı registered head office tescil edilmiş idare merkezi registered office tescil edilmiş işyeri; şirket merkezi remain in office görevde kalmak resign from office görevden istifa stationary office kırtasiyeci (kırtasiye satılan yer) Technical Assistance and Information Exchange Office (TAIEX)

Teknik Yardım ve Bilgi Değişim Ofisi (TAIEX)

term of office görev süresi

OFFICER subay, polis memuru, memur accounting officer sayman, muhasebeci assessment officer tahakkuk memuru author ising officer ita amiri; yetkilendirme görevlisi Chief Executive Officer (CEO) üst karar organının kararlarının uygulanmasında

bir holdinge bağlı şirketlerin veya şirketin ana birimleri arasında koordinasyon sağlayan yönetici

compliance officer uyum görevlisi national authorised officer ulusal yetkili memur national authorising officer (NAO) ulusal yetkilendirme görevlisi (UYG) programme author ising officer (PAO) program yetkilendirme görevlisi (PYG) Senior Programme Officer (SPO) Kıdemli Program Görevlisi (SPO)

OFFICIAL resmi car rying out official inquires resmi soruşturmanın yapılması cur rent official par ity cari resmi parite cur rent official rate cari resmi oran (döviz kurunda) official authorisation resmi izin (mezun kılma, bir işle uğraşmaya veya

bir işi yürütmeye resmi makamların izin vermesi) official authority resmi merci, resmi makam official control resmi kontrol / denetim official cor respondence resmi yazışma official deposit resmi mevduat official document resmi evrak official foreign exchange market resmi döviz piyasası

220

official foreign exchange reserve resmi döviz rezervi official gazette resmi gazete official holiday resmi tatil official journal resmi gazete Official Journal of the European Communities

Avrupa Toplulukları Resmi Gazetesi

Official Journal of the European Union Avrupa Birliği Resmi Gazetesi official tr ansaction resmi işlemler / muamelat

OFFSHOOT şube, dal; bir yapıdan elde edilen daha küçük ve yeni bir yapı

OIL petrol; yağ crude oil ham petrol fuel oil “ fuel oil ” indigenous crude oil not yet extracted henüz çıkarılmamış yerli ham petrol oil market oil tr ansmission

petrol pazarı / piyasası petrol iletimi

olive oil zeytin yağı pure vegetable oil saf bitkisel yağ waste oil atık yağ

OMBUDSMAN “ombudsman”, kamu denetçisi European Ombudsman Avrupa “Ombudsman”ı

OMISSION ihmal; ihmal etme; dışarıda bırakma

ONE­STOP SHOP bir mal ve hizmet sürecinin tümünün tek bir müessese tarafınca üstlenilmesi

ONGOING devam eden

OPEN açık free and open market serbest ve açık piyasa open cheque açık çek open credit açık kredi open economy açık ekonomi opened quota açık kota open market açık piyasa / pazar open market operations açık piyasa işlemleri Open Network Provision (ONP) Açık Şebeke Tedariki (ONP) open repurchase agreement açık repo open session kamuya / halka açık oturum open tender açık ihale open unemployment açık işsizlik

OPERATING işleyen / faal operating account işletme hesabı, işletim hesabı, faaliyet hesabı operating condition işletim koşulu, faaliyet koşulu operating expense faaliyet gideri operating licence işletme ruhsatı operating r ight işletme hakkı tr ansfer of operating r ights (ToOR) işletme hakkı devri (İHD)

221

OPERATION işlem / ameliye, faaliyet banking operations bankacılık / banka işlemleri

European Space Operations Centre (ESOC)

Avrupa Uzay Operasyonları Merkezi (ESOC)

Lending of last resor t operations Son merci kredi işlemleri nature of operation işlemin niteliği open market operations açık piyasa işlemleri operation staff işletim personeli, operasyon personeli processing operation işleme faaliyeti undertaking entrusted with the operation of …

(faaliyetin) yürütülmesi ile görevlendirilmiş teşebbüs / işletme

OPERATIONAL operasyonel; çalışmaya hazır , çalışır European Operational Rapid Force (Eurofor )

Avrupa Acil Müdahale Gücü (Eurofor)

noise abatement operational procedures

gürültüyü azaltıcı işlemsel süreçler

operational budget deficit işlemsel bütçe açığı operational policy operasyonel politika standard operational procedures (SOP) standart işlem prosedürleri (SOP) operator işletmeci; çalıştıran cable operator kablolu yayın operatörü economic operator iktisadi işlemci European Satellite Operators Association (ESOA)

Avrupa Uydu Operatörleri Birliği (ESOA)

OPINION görüş absence of an opinion görüş yokluğu adverse opinion karşıt / zıt görüş; olumsuz görüş advisory opinion istişari görüş concur ring opinion diğer bir görüşle aynı yönde olan görüş deliver an opinion görüş bildirmek draft opinion görüş taslağı (resmi görüş) freedom of opinion düşünce / görüş özgürlüğü opinion in favour public opinion qualified opinion

olumlu görüş; lehte görüş kamuoyu şartlı görüş

reasoned opinion gerekçeli görüş unqualified opinion [şartsız] olumlu görüş

OPPOSITION itir az; muhalefet political opposition siyasi muhalefet

OPT OUT (v.) bir sistem ve grubun dışında kalmayı seçme hakkı (olumsuz)

opt out provision olumsuz seçme hakkı tanıyan hüküm (mevzuatta veya uluslararası anlaşmalarda)

optical optik, görsel option opsiyon; seçenek; seçme

222

Community options Topluluk seçenekleri options market opsiyon piyasası

r ight of option hakk­ı hıyar, seçme hakkı

OPTIONAL seçimlik, isteğe bağli / ihtiyar i optional protocol ihtiyari protokol

ORCHARD meyve bahçesi

ORDER mahkeme emr i (genellikle yapma); emir ; sipar iş; düzen

car rying out the order emrin uygulanması, siparişin yerine getirilmesi Community legal order Topluluk hukuk düzeni delivery order sipariş expenditure order harcama emri global order küresel düzen handling of client order s müşteri siparişlerinin yerine getirilmesi higher order üst seviye interlocutory order ara karar şeklindeki emir material for order sipariş konusu malzeme order bill of lading emre yazılı konşimento order of prior ity öncelik sıralaması payment order ödeme emri point of order usule ilişkin nokta pr ice of order sipariş bedeli public order kamu düzeni

ORGANIC organik organic fertilizer organik gübre organic production organik üretim organic waste organik atık volatile organic compound (VOC) uçucu organik bileşik (VOC)

ORGANISATION örgüt / teşkilat; kuruluş broadcasting organisation yayıncı kuruluş common market organisation ortak piyasa düzeni Common Organisation of Agr icultural Markets (COM)

Ortak Tarım Piyasaları Düzeni (COM)

common organisation of the markets ortak piyasa düzeni Community organisation Topluluk örgütü Confederation of Family Organisations Avrupa Topluluğu Aile Örgütleri

public health: genel sağlık public morality: genel ahlak public order: kamu düzeni public policy: kamu politikası, kamu düzeni (nadiren) public security: kamu güvenliği

223

in European Community (COFACE) Konfederasyonu (COFACE) coordinated organisations eş güdümlü örgütler / kuruluşlar, koordine

örgütler / kuruluşlar Economic Cooperation Organisation (ECO)

Ekonomik İş Birliği Teşkilatı (EİT)

European Commission Host Organisation (ECHO)

Avrupa Komisyonu Ana Bilgisayar Birimi Organizasyonu (ECHO)

European Organisation for an Audiovisual Independent Market ( EURO­AIM )

Bağımsız Görsel­İşitsel Piyasa İçin Avrupa Örgütü (EURO­AIM)

European Organisation for Nuclear Research (CERN)

Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü (CERN)

European Organisation for Quality (EOQ)

Avrupa Kalite Teşkilatı (EOQ)

European Organisation for the Safety of Air Navigation (Eurocontrol)

Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (Eurocontrol)

European Organisation for Testing and Cer tification (EOTC)

Avrupa Test ve Belgelendirme Örgütü (EOTC)

European Patent Organisation Avrupa Patent Örgütü European Space Research Organisation (ESRO)

Avrupa Uzay Araştırmaları Örgütü (ESRO)

European Telecommunications Satellite Organisation (EUTELSAT)

Uydular Aracılığı ile Haberleşme Avrupa Teşkilatı (EUTELSAT)

Food and Agriculture Organisation (of the United Nations) (FAO)

(Birleşmiş Milletler) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)

government organised non­ governmental organisation (GONGO)

hükûmet tarafından oluşturulan sivil toplum örgütü (GONGO)

International Civil Aviation Organisation (ICAO)

Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO)

International Hydrographic Organisation (IHO)

Uluslararası Hidrografi Örgütü (IHO)

International Labour Organisation (ILO)

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)

International Maritime Organisation (IMO)

Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO)

International Organisation for Migration (IOM)

Uluslararası Göç Örgütü (IOM)

International Organisation for Standardisation (ISO)

Uluslararası Standardisasyon Teşkilatı (ISO)

International Organisation of Securities Commissions (IOSCO)

Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonları Örgütü (IOSCO)

International Standardisation Organisation

Uluslararası Standardizasyon Örgütü

non­governmental organisation (NGO) hükûmet dışı kuruluş, sivil toplum örgütü (STÖ) Nor th Atlantic Treaty Organisation (NATO)

Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı (NATO)

Organisation for European Economic Cooperation (OEEC)

Avrupa Ekonomik İş Birliği Örgütü (OEEC)

Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD)

Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD)

224

Organisation for Security and Co­ operation in Europe (OSCE)

Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT)

United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organisation (UNESCO)

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)

Western European Armaments Organisation (WEAO)

Batı Avrupa Silahlanma Örgütü (WEAO)

Wor ld Customs Organisation (WCO) Dünya Gümrük Örgütü (DGÖ) Wor ld Health Organisation (WHO) Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Wor ld Intellectual Property Organisation (WIPO)

Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO)

Wor ld Organisation for Animal Health (WOAH / OIE)

Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (WOAH / OIE)

Wor ld Trade Organisation (WTO) Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)

ORGANISED örgütlü, organize fight against international organised cr ime

uluslararası örgütlü suçlarla mücadele

fight against organised cr ime örgütlü suçlarla mücadele organised crime örgütlü suç organised industr ial zone (OIZ) organize sanayi bölgesi (OSB) Pre­Accession Pact on Organised Cr ime

Organize Suç Hakkında Katılım Öncesi Paktı

ORGANISM organizma genetically modified organism (GMO) genetiği değiştirilmiş organizma (GDO)

ORIGIN menşe / köken; çıkış noktası animal or igin hayvanın menşesi / kökeni certificate of or igin menşe şahadetnamesi country of or igin mahreç; menşe ülke / çıkış ülkesi country of or igin principle menşe ülke ilkesi or igin rule menşe kuralı Pan­European System of Cumulation of Or igin

Pan­Avrupa Menşe Kümülasyonu Sistemi

Pan Mediter ranean Origin Cumulation Pan Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyonu place of or igin menşe yeri proof of preferential or igin of goods malın tercihli menşesinin kanıtlanması rule of origin menşe kuralı

ORIGINAL ilk, or ijinal, asli or iginal copy asıl nüsha, ilk nüsha or iginal text asıl metin, ilk metin

OUTERMOST REGION merkezden en uzakta olan bölge

OUTPUT çıktı, üretilen mal, üretim input­output analysis girdi­çıktı analizi / çözümlemesi

OVERDRAFT ver ilen kredi miktarının aşılması overdraft facility açık kredi kullanma imkânı

OVERHEAD genel gider over represented countries nüfusuna oranla daha fazla temsil edilen ülkeler

225

OVERLAP (v.) ör tüşmek

OVERSEAS deniz aşır ı over seas countries denizaşırı ülkeler Overseas Countries and Ter ritor ies (OCT)

Denizaşırı Ülkeler ve Topraklar (OCT)

Overseas Development Assistance (ODA)

Denizaşırı Kalkınma Yardımı (ODA)

over seas ter r itor ies denizaşırı topraklar

OVERSEE denetleme

OVERVIEW genel açıklama

OVINE küçükbaş hayvan, davar

OWNERSHIP mülkiyet co­ownership iştirak hâlinde mülkiyet, el birliği mülkiyet joint ownership paylı mülkiyet, müşterek mülkiyet r ight of ownership mülkiyet hakkı rules governing the system of proper ty ownership

mülkiyet sistemini düzenleyen kurallar

226

227

P

PACT pakt, misak, anlaşma Pre­Accession Pact on Organised Cr ime

Organize Suç Hakkında Katılım Öncesi Paktı

stability and growth pact istikrar ve büyüme paktı

PAN­ tüm, bütün, tümünü kapsayan, pan­ Pan­European Programme (PEP) Pan­Avrupa Programı (PEP) Pan­European System of Cumulation of Or igin

Pan­Avrupa Menşe Kümülasyonu Sistemi

Pan Mediter ranean Origin Cumulation Pan Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyonu

PAPER kâğıt; basılı belge, senet; gazete; bilimsel veya resmi yazı

ballot paper oy pusulası country strategy paper ülke strateji belgesi Green Paper political paper

Yeşil Kitap (rapor) politika belgesi

strategy paper strateji belgesi voting paper s oy pusulası voting paper s null and void geçersiz ve boş oy pusulası White Paper Beyaz Kitap (rapor)

PARA­DIPLOMACY tali diplomasi

PARAGRAPH paragraf; fıkra subparagraph bent, alt paragraf

PARDON af, suçu bağışlama

PARITY par ite cur rent official par ity cari resmi parite

PARLIAMENT par lamento, meclis act of the Par liament [Avrupa] Parlamentosu tasarrufu / işlemi assent of the European Par liament Avrupa Parlamentosunun uygun bulması;

uygunluk görüşü Committees of the European Par liament

Avrupa Parlamentosu Komiteleri

composition of the European Par liament

Avrupa Parlamentosunun oluşumu / kompozisyonu

Conference of Community and European Affairs Committees of Par liaments of the European Union (COSAC)

Avrupa Birliği Parlamentoları Topluluk ve Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (COSAC)

European Parliament (EP) Avrupa Parlamentosu (AP) European Parliament resolution Avrupa Parlamentosu ilke kararı European Parliament sittings official Avrupa Parlamentosu resmi oturum tutanakları

228

repor ts Member of the European Parliament (MEP)

Avrupa Parlamentosu Üyesi (MEP)

national parliament ulusal parlamento one chamber parliament tek meclisli parlamento President of the European Par liament Avrupa Parlamentosu Başkanı proceedings of the Par liament Parlamento işlemleri / tutanakları Rules of Procedure of the European Par liament

Avrupa Parlamentosu Usul Kuralları (Avrupa Parlamentosu İç Tüzüğü)

PARLIAMENTARY par lamenter; parlamentoyla ilgili, par lamentoya ait

The Council of Europe’s Par liamentary Assembly

Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi

EC­Turkey Joint Parliamentary Committee

AT­Türkiye Karma Parlamento Komisyonu / Komitesi

Inter ­parliamentary Delegations of the European Parliament

Avrupa Parlamentosunun Parlamentolar Arası Delegasyonları

joint parliamentary commission karma parlamento komisyonu par liamentary committee parlamento komitesi par liamentary diplomacy parlamenter diplomasi par liamentary inquiry parlamento soruşturması par liamentary immunity parlamenter dokunulmazlığı par liamentary regime parlamenter rejim

PART kısım be a par t of kapsamı dâhilinde olmak; …’nın parçası olmak integral part mütemmim cüz / bütünleyici parça par t time working kısmi zamanlı çalışma spare par t yedek malzeme

PARTENARIAT or taklık Europar tenariat Avrupa ortaklığı Europar tenariat meeting Avrupa ortaklığı toplantısı Medpar tenar iat meeting Akdeniz ortaklığı toplantısı

PARTIAL kısmi par tial integration kısmi entegrasyon / bütünleşme par tial r eplacement kısmi yenileme

PARTICIPATION katılım / iştir ak

assembly: meclis; toplantı; asamble board: kurul, heyet commission: Komisyon committee: heyet, komite, kurul, encümen council: konsey, kurul par liament: parlamento, meclis

229

employee participation system çalışanın katılımı sistemi (işyerinde sağlık ve güvenliğin geliştirilmesi için)

labour force par ticipation rate iş gücüne katılım oranı market par ticipant piyasa katılımcısı par ticipant katılımcı / iştirakçi par ticipatory democracy katılımcı demokrasi public participation kamu katılımı reinsurance par ticipation reasürans iştiraki

PARTNER or tak active par tner faal / etkin ortak associate par tner ortak üye junior partner küçük paya sahip ortak preferential par tner tercihli ortak social par tners sosyal taraflar

PARTNERSHIP or taklık; şirket Accession Partnership (AP) Katılım Ortaklığı [Belgesi] (KOB) Euro­Atlantic Partnership Council (EAPC)

Avrupa­Atlantik Ortaklık Konseyi (AAOK)

Euro­Mediterranean Partnership (EUROMED)

Avrupa Akdeniz Ortaklığı(EUROMED)

European Neighbourhood and Par tner ship Instrument (ENPI)

Avrupa Komşuluk ve Ortaklık Aracı (ENPI)

general par tner ship (unlimited company)

kolektif şirket

limited par tnership in which capital divided into shares

sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket

limited par tnership with limited liability

limitet şirket

ordinary par tnership adi şirket Par tner ship for Peace (PfP) Barış için Ortaklık (BİO) pr ivileged partnership imtiyazlı ortaklık revenue partnership gelir ortaklığı simple partnership adi şirket

PARTY par ti; taraf appealing party itiraz / temyiz eden taraf at the request of the par ty concerned ilgili tarafın talebi üzerine be a par ty to the legal proceedings davada taraf olmak communication to the par ties taraflara (yapılan) bildirim concerned par ties ilgili taraflar conflicting par ties uyuşmazlığın içinde olan taraflar contracting parties âkit taraflar co­contracting parties akdin / sözleşmenin bir yanında müştereken yer

alan taraflar counter par ty karşı taraf defaulting par ty gıyap usulüne tabi taraf defending party davalı taraf dissolve a party partiyi kapatmak, parti feshetmek European Democratic Party (EDP) Avrupa Demokrat Partisi (EDP)

230

European Liberal, Democrat and Reform Par ty (ELDR)

Avrupa Liberal Demokrat ve Reform Partisi (ELDR)

European People’s Party (EPP) Avrupa Halk Partisi (EPP) European Green Par ty (EGP) Avrupa Yeşiller Partisi (EGP) extremist par ty aşırı uçta yer alan / ekstremist parti high contracting par ties yüksek âkit taraflar interested party ilgili taraf joint of par ties tarafların birleştirilmesi monarchist party monarşist parti multiparty system çok partili sistem nationalist par ty ulusalcı parti opposing par ty muhalif taraf / karşı taraf par ties in a dispute / conflict uyuşmazlığa taraf olanlar par ties of a dispute / conflict uyuşmazlığın tarafları par ties to the case davanın tarafları par ty concerned ilgili taraf par ty in an action davanın tarafı par ty in a civil action hukuk davasında taraf par ty in default gıyap usulüne tabi taraf par ty of the action davanın tarafı Par ty of the European Left Avrupa Solu Partisi Par ty of European Socialists (PES) Avrupa Sosyalist Partisi (PES) political party siyasi parti r adical par ty radikal / köktenci parti r egionalist par ty bölgeci parti r epublican party cumhuriyetçi parti third party üçüncü taraf; davada taraf olmayıp ilgili olan

üçüncü kişi third party proceedings davanın tarafı olmayan üçüncü kişileri

ilgilendiren dava işlemleri tr ans­European political par ties trans­Avrupa siyasi partileri

PASSENGER yolcu combined passenger tr anspor t kombine yolcu taşımacılığı

PASTURAGE çayır

PASTURE otlak, mera law on pasture mera kanunu

PATENT patent Community Patent Convention Topluluk Patent Sözleşmesi European Patent Office (EPO) Avrupa Patent Ofisi (EPO) European Patent Organisation Avrupa Patent Örgütü non­patented patenti alınmamış patent infringement suit patent ihlal davası

PATERNITY babalık action of paternity babalık davası paternity leave babalık izni presumption of paternity babalık karinesi suit of paternity babalık davası

231

PATROL CAR devr iye otosu, ekip otosu

PAY ödeme, ücret interest payable faiz borcu paid holiday ücretli izin paid holiday scheme ücretli izin sistemi paid leave ücretli izin paid up capital ödenmiş sermaye payable ödenebilir ‘pay as you pollute’ pr inciple ‘kirlettiğin gibi öde’ ilkesi pay policy ödeme (ücret) politikası paying agency ödeme kurumu pay for knowledge bilgi için ödeme polluter pays pr inciple (PPP) kirleten öder prensibi (PPP)

PAYMASTER maaş mutemedi Paymaster Office (PMO) Ödeme Ofisi (PMO)

PAYMENT ödeme / tediye affect a payment ödeme yapmak balance of payments ödemeler dengesi cur rent payments cari ödemeler defer red payment taksitlendirilmiş ödeme, ertelenmiş ödeme deficiency payment açığın kapatılmasına yönelik ödeme equalisation payment fiyat farkını giderici ödeme European Payments Union (EPU) Avrupa Ödemeler Birliği (EPU) general payments system genel ödemeler sistemi indemnity payment tazminat ödemesi interim payment ara ödeme international payment uluslararası ödeme issuing payment order ödeme emri çıkarma liberalisation of payments ödemelerin serbestleştirilmesi maintenance payment nafaka, bakım ödemeleri means of payment ödeme araçları overall balance of payments genel ödemeler dengesi payment of benefit yardım ödemesi payment of expenditures giderlerin ödenmesi payment order ödeme emri prepayment peşin ödenen giderler repayment of duties vergi iadesi settlement of payments ödemelerin yapılması; ödemelerin tasfiyesi single payment scheme tek ödeme planı stop payment ödeme yapmayı durdurma

PEACE bar ış achievement of peace barışın sağlanması Par tner ship for Peace (PfP) Barış için Ortaklık (BİO) sue for peace barış istemek

PECUNIARY parasal impose a pecuniary obligation parasal bir yükümlülük yüklemek

232

pecuniary compensation maddi tazminat; parasal yoldan telafi pecuniary obligation parasal yükümlülük pecuniary reparation para ile telafi etme (tazmin etme)

PEER REVIEW eşitleri, akranları, meslektaşları tarafından gözden geçirme, inceleme, kontrol

PENAL cezai code of penal procedure ceza muhakemeleri kanunu penal provision cezai hüküm penal sanction cezai yaptırım

PENALTY ceza; para ceza fiscal penalty vergi cezası heavy penalty ağır ceza severe penalty ağır ceza

PENSION emekli aylığı pension and retirement fund emeklilik fonu pension fund asset emeklilik fonu varlığı r ight to a pension emeklilik hakkı

PERFORM ifa etmek, yerine getirmek, icra etmek per form a task bir görevi yerine getirmek non performing loan geri ödenmeyen kredi

PERFORMANCE per formans, iş, gösteri, eser , icra energy performance of a building binanın enerji performansı engine performance motor performansı per formance audit performans denetimi per formance based budgeting performans esaslı bütçeleme per formance bond kati teminat per formance reserve performans rezervi

PERIOD dönem, süre average matur ity per iod ortalama vade base per iod temel alınan dönem grace period geri ödemesiz dönem, müsaade edilen dönem inception per iod başlangıç dönemi per iod of actual contract esas taahhüt süresi per iodical debt settlement dönemsel borç tasfiyesi r easonable per iod makul süre reference per iod referans dönemi representative period örnek dönem set off per iod mahsup dönemi star t up period başlangıç dönemi transition period geçiş dönemi transitional period geçiş dönemi validity per iod geçerlilik / yürürlük dönemi

PERMANENCE (PERMANENCY) süreklilik

233

permanent sürekli / daimi Permanent Committee for Employment

Daimi İstihdam Komitesi

permanent incapacity sürekli iş göremezlik; sürekli ehliyetsizlik permanent observation plot kalıcı gözlem noktası permanent representation daimi temsilcilik permanent representative daimi temsilci Permanent Representatives Committee (COREPER)

Daimi Temsilciler Komitesi (COREPER)

permanent staff norm kadro, daimi kadro

PERMISSION izin, icazet permit r esidence permit

i. ruhsat, izin; f. izin vermek ikamet izni

work permit çalışma izni permissible noise level izin verilebilir gürültü düzeyi

PERSON kişi / şahıs author ised person yetkili kişi contact per son temas / irtibat kurulan kişi free movement of persons kişilerin serbest dolaşımı freedom of movement of per sons kişilerin dolaşım serbestisi / özgürlüğü interdicted person kısıtlı / mahcur kişi law of persons kişiler hukuku, şahsın hukuku legal person tüzel kişi natural person gerçek kişi per sons acting in concer t uyum içinde / uyumlu davranan kişiler

PERSONAL kişisel / şahsi in one’s personal capacity kişisel yetkisine dayanarak (kurumundan

bağımsız olarak) per sonal data kişisel veri per sonal goods zati eşya per sonal liability kişisel sorumluluk per sonal protective equipment kişisel koruyucu donanım, kişisel korunma

ekipmanı per sonal status (cf.civil status) kişisel durum / ahval­i şahsiye; kişisel statü per sonal statute kişisel yasalar / hükümler; ahkam­ı şahsiye

PERSONALITY kişilik / şahsiyet; hak ehliyeti (istisnai olarak) legal personality tüzel kişilik, hukuki kişilik

PEST haşere integrated pest management (IPM) entegre zararlı yönetimi (IPM) pesticides haşere ilacı

PETITION dilekçe r ight to petition dilekçe (verme) hakkı Phare (abbr. of Poland and Hungary:Action for the Restructur ing of the Economy)

Phare (kısalt. Polonya ve Macaristana Yönelik EkonomininYeniden Yapılanması Programı)

PHARMACEUTICS eczacılık

234

pharmaceutical farmasötik, eczacılığa ait pharmaceutical preparation farmasötik müstahzar / preparat pharmaceutical professions eczacılıkla ilgili meslekler pharmaceuticals farmasötikler

PHASE evre / safha, aşama appraisal phase değerlendirme aşaması (projelerde değerlendirme

aşaması) deployment phase konuşlanma aşaması financing phase finansman aşaması, kaynak bulma aşaması identification phase tanımlama aşaması implementation phase uygulamaya koyma aşaması (yürütme anlamında) programming phase programlama aşaması

PHONOGRAM fonogram

PHYTOSANITARY bitki sağlığı phytosanitary cer tificate bitki sağlık sertifikası

PILLARS OF THE EUROPEAN UNION Avrupa Bir liği’nin Sütunları

PIRACY korsanlık pirated broadcast korsan yayın pirated goods korsan mallar

PIT maden ocağı, kuyu

PLACING yer leştirme placing on the market piyasaya sürme

PLAN plan action plan eylem planı action plan for the Mediter ranean Akdeniz eylem planı anti­cr isis plan kriz önleme planı capacity enhancement plan kapasite geliştirme planı contingency plan acil durum planı defined benefit plan belirlenmiş fayda planı defined contr ibution plan belirlenmiş katkı planı development plan kalkınma planı financing plan finansman planı food safety action plan gıda güvenliği eylem planı frame calculation plan çerçeve hesap planı land use plan arazi kullanım planı Mediter ranean Action Plan (MAP) Akdeniz Eylem Planı (AEP) medium term fiscal plan orta vadeli mali plan national action plan (NAP) ulusal eylem planı (UEP) national plan ulusal plan national development plan (NDP) ulusal kalkınma planı (UKP) national environmental action plan (NEAP)

ulusal çevre eylem planı (UÇEP)

work plan çalışma planı

235

PLANNING planlama development planning kalkınma planlaması economic planning ekonomik planlama financial planning mali planlama; finansal planlama International Federation for Housing and Planning (IFHP)

Uluslararası Konut ve Planlama Federasyonu (IFHP)

land use planning arazi kullanım planlaması market planning piyasa planlaması national planning ulusal planlama planning and early warning unit planlama ve erken uyarı birimi pr ivatisation master plan özelleştirme ana planı production planning üretim planlaması regional planning bölgesel planlama sectoral planning sektörel planlama transpor t planning taşıma planlaması

PLANT tesis, fabr ika, bitki combustion plant yakma tesisi Community Plant Var iety Office (CPVO)

Topluluk Bitki Çeşitleri Ofisi (CPVO)

fuel r ecycling plant yakıt geri dönüşüm tesisi industrial plant sanayi / endüstri tesisi International Union for the Protection of New Var ieties of Plants (UPOV)

Yeni Bitki Çeşitlerinin Korunması Uluslararası Birliği (UPOV)

live plant canlı bitki plant health bitki sağlığı plant species bitki türleri r efining plant arıtma tesisi thermal power plant termik santral waste water tr eatment plant atık su arıtma tesisi

PLEBISCITE halkoyu, plebisit

PLENARY SESSION / MEETING genel kurul (toplantısı)

PLENIPOTENTIARY tam yetkili temsilci minister plenipotentiary ortaelçi

PLOT olay örgüsü; arazi parçası observation plot gözlem noktası permanent observation plot kalıcı gözlem noktası

PLURALISM çoğulculuk / plüralizm democratic pluralism demokratik çoğulculuk

PLURILATERAL çoklu (taraflar ı değişken sayıda olan çok taraflı)

POINT nokta contact point irtibat noktası, temas noktası entry point / point of entry giriş kapısı / noktası (pasaport) growth point büyüme noktası Hazard Analysis and Critical Control Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktası

236

Point (HACCP) (HACCP) national contact point (NCP) ulusal temas noktası (UTN) point of order usule ilişkin nokta

POLICE polis Association of the European and Mediter ranean Police Forces and Gendarmer ies with Military Status (FIEP)

Avrupa ve Akdeniz Askerî Statülü Zabıta ve Jandarmalar Birliği (FIEP)

European Police College (CEPOL) Avrupa Polis Koleji (CEPOL) European Police Office (Europol) Avrupa Polis Teşkilatı (Europol) police cooperation polis iş birliği police station polis karakolu

POLICY politika (sektörel veya özel amaçlı); tutum; poliçe

approximation of policies politikaların yakınlaştırılması aid policy yardım politikası arms policy armaments policy (POLARM)

silah politikası AB silahlanma politikası (POLARM)

asylum policy sığınma / iltica politikası austerity policy kemer sıkma politikası axis policy mihver politikası banking policy bankacılık politikası budget policy bütçe politikası Bureau of the European Policy Advisers (BEPA)

Avrupa Politika Danışmanları Bürosu (BEPA)

commercial policy measure ticaret politikası önlemi Common Agr icultural Policy (CAP) Ortak Tarım Politikası (OTP) Common Commercial Policy (CCP) Ortak Ticaret Politikası (OTP) Common Defence Policy (CDP) Ortak Savunma Politikası (OSP) Common Fisher ies Policy (CFP) Ortak Balıkçılık Politikası (OBP) Common Foreign And Secur ity Policy (CFSP)

Ortak Dış(işleri) ve Güvenlik Politikası (ODGP)

common policy ortak politika Common Security and Defence Policy (CSDP)

Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası (OGSP)

Common Structural Policy Ortak Yapısal Politika Common Transpor t Policy Ortak Taşımacılık Politikası Community policy Topluluk politikası competition policy rekabet politikası conjuncture / conjunctural policy konjonktür politikası consumer protection policy tüketiciyi koruma politikası containment policy çevreleme politikası credit policy kredi politikası cultural policy kültür politikası design policy tasarım politikası detente policy yumuşama politikası development policy kalkınma politikası Directorate­General for Regional Policy

Bölgesel Politikalar Genel Müdürlüğü

237

disability policy engelliler politikası divide and rule policy (divide et imperia)

böl ve yönet politikası

domestic policy iç politika; yerel politika domestic subsidy policy iç destek politikası, teşvik / sübvansiyon

politikası economic policy ekonomi politikası electoral policy seçim politikası employment policy istihdam politikası Employment, Social Policy, Health and Consumer Affairs Council (EPSCO)

İstihdam, Sosyal Politika, Sağlık ve Tüketici İşleri Konseyi (EPSCO)

‘empty chair ’ policy ‘boş koltuk’ politikası energy policy enerji politikası Enterpr ise Policy Group İşletmeler Politikası Grubu environment policy çevre politikası escalation policy tırmanma politikası European Neighbourhood Policy (ENP) Avrupa Komşuluk Politikası (AKP) European Secur ity and Defence Policy (ESDP)

Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP)

exchange rate policy kur politikası extension policy yayılma politikası fait accompli policy oldu bitti politikası financial policy mali politika fiscal policy mali politika (vergi) fisheries policy balıkçılık politikası foreign policy dış politika foreign trade policy dış ticaret politikası fraudulent policy hileli politika, yanıltıcı politika housing policy konut politikası implementation of a policy bir tutum ya da politikanın uygulamaya konması,

icrası, yürütülmesi incentive policy teşvik politikası incomes policy gelirler politikası industrial policy sanayi politikası intervention policy müdahale politikası investment policy yatırım politikası isolation policy tecrit politikası, yalnız bırakma politikası Instrument for Structural Policies for pre­accession (ISPA)

Katılım Öncesi Yapısal Politikalar Aracı (ISPA)

labour policy çalışma politikası; emek politikası land policy arazi politikası land use policy arazi kullanım politikası monetary policies parasal politikalar monetary policy para politikası non­tariff common commercial policy measure

tarife dışı ortak ticaret politikası önlemi

operational policy operasyonel politika pay policy ödeme (ücret) politikası policy holder poliçe hamili policy of annexation ilhak politikası

238

policy of apartheid ırk ayrımcılığı politikası, apartheid politikası policy pendulum politika sarkacı policy to fight against ter rorism terörle mücadele politikası pr ice policy fiyat politikası pr icing policy fiyatlandırma politikası production policy üretim politikası public policy kamu politikası, kamu düzeni (kamu düzeninin

korunması için izlenen politikalar) r egional policy bölgesel politika research and development policy araştırma ve geliştirme politikası sectoral policies sektörel politikalar social policy sosyal politika social policy agreement sosyal politika anlaşması social policy protocol sosyal politika protokolü structural policy yapısal politika suppor t policy destekleme politikası telecommunication policy telekomünikasyon politikası tr ansnational policy ulus ötesi politika transpor t policy taşımacılık politikası

POLITICAL siyasi / politik / siyasal European Political Community (EPC) Avrupa Siyasal Topluluğu (EPC) European Political Community Project Avrupa Siyasal Topluluğu Projesi European political cooperation (EPC) Avrupa siyasi iş birliği (ASİ) International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR)

Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi (ICCPR)

leave for political activities siyasi etkinlikler için izin political affair s committee siyasi işler komitesi political affiliation siyasal bağ political agenda siyasi gündem political arbitration siyasi tahkim Political Committee (POCO) Siyasi Komite (POCO) political cooperation committee siyasi iş birliği komitesi political discrimination siyasal ayrımcılık political group siyasi grup political opposition siyasi muhalefet political paper politika belgesi political party siyasi parti political science siyaset bilimi Political and Security Committee (PSC)

Siyaset ve Güvenlik Komitesi (PSC)

political split siyasi bölünme political tendency siyasi eğilim trans­European political par ties trans­Avrupa siyasi partileri

POLITICS siyaset (genel politika)

POLLUTION kir letme, kirlenme air pollutant hava kirletici air pollution hava kirliliği atmospheric pollution atmosfer kirlenmesi

239

Convention for the Protection from Marine Pollution of the Mediterranean

Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi

Convention on Long Range Transboundary Air Pollution

Uzun Menzilli Sınır Aşan Hava Kirliliği Sözleşmesi

industrial pollution sanayi kirliliği, endüstriyel kirlilik Long Range Transboundary Air Pollution (LRTAP)

Uzun Menzilli Sınır Aşan Hava Kirliliği (LRTAP)

noise pollution gürültü kirliliği ‘pay as you pollute’ pr inciple ‘kirlettiğin gibi öde’ ilkesi pollutant kirletici, pisletici Pollutant Release and Transfer Register (PRTR)

Avrupa Kirletici Salınım ve Taşınım Kaydı (PRTR)

pollute kirletmek, pisletmek polluter pays pr inciple (PPP) kirleten öder prensibi (PPP) pollution prevention kirliliğin önlenmesi Regional Marine Pollution Emergency Response Centre for the Mediter ranean Sea (REMPEC)

Akdeniz için Bölgesel Deniz Kirliliği Acil Müdahale Merkezi (REMPEC)

sea pollution deniz kirlenmesi, deniz kirliliği tr ansboundary movement of pollutants kirleticilerin sınır aşan taşınımı urban pollution kentsel kirlenme water pollution suların kirlenmesi

POPULAR BELIEF genel inanış

POPULATION nüfus fish stock population balık nüfusu mid­year population yıl ortası nüfus population increase rate nüfus artış hızı rural population kırsal nüfus urban population kentsel nüfus working age population çalışma çağındaki nüfus

PORK domuz eti

PORT liman free por t serbest liman Mediter ranean Memorandum of Understanding on Por t State Control (MEDMOU) por t of discharge por t reception facility

Liman Devleti Kontrolü Hakkında Akdeniz Mutabakat Zaptı (MEDMOU)

boşaltma limanı liman atık kabul tesisi

por t state liman devleti por t of unloading boşaltma limanı por t tr eatment facility liman arıtma tesisi

POSITION tutum, konum, durum abuse of dominant position hakim durumun kötüye kullanılması common position ortak tutum competitive position rekabetçi konum Council Common Position Konsey Ortak Tutumu

240

indispensable position vazgeçilmez konum joint position ortak tutum pr ivileged position ayrıcalıklı / imtiyazlı durum shor t position açık pozisyon

POSITIONING konumlama

POST görev; makam; karakol; görev yeri border post sınır karakolu border inspection post sınır kontrol noktası customs border post sınır gümrük karakolu / noktası magistrate post hâkim kadrosu

POSTERIOR sonraki

POSTPONE (v.) er telemek, tehir etmek

POULTRY kümes hayvanları

POVERTY yoksulluk alleviating pover ty yoksullukla mücadele anti­pover ty programme yoksullukla mücadele programı pover ty ratio yoksulluk oranı

POWER güç, kudret, yetki, nüfuz abuse of power yetkinin kötüye kullanılması, yetki saptırması axis power mihver devlet bargaining power Community powers

pazarlık gücü Topluluk yetkileri

concur rent power koşut / paralel yetki, yarışan yetki concentration of powers yetkilerin / iktidarın bir elde toplanması,

yoğunlaşması confer powers yetki vermek delegation of power yetki devretme, yetki verme dominant power (doctrine) başat güç (kuramı) empowered yetkiyle donatılmış, yetkilendirilmiş executive power yürütme / icra yetkisi explicit power açık yetki full power tam yetki implicit power zımni / örtülü yetki misuse of powers yetkilerin kötüye kullanılması, yetki saptırması per sonalisation of power yetkinin kişiselleştirilmesi

defer : ertelemek, geciktirmek delay: gecikme postpone: ertelemek / tehir etmek (bir faaliyeti) suspend: askıya almak

241

power of attorney vekalet, temsil yetkisi; vekaletname power of decision karar verme yetkisi power of discretion takdir yetkisi, takdir hakkı power of initiative [Komisyonun] inisiyatif yetkisi power to appoint tayin etme yetkisi power to decide karar yetkisi power to heat ratio gücün ısıya oranı power to negotiate müzakere yetkisi; ciro yetkisi power to take decision karar alma yetkisi powers which are conferred upon it by this treaty

işbu antlaşmayla verilen yetkiler

r eserved power saklı yetki separation of powers kuvvetler ayrılığı shared power paylaşılmış yetki sovereign power egemen güç statutory power kanuni / yasal yetki subsidiary powers ikincil / tali yetkiler supervisory power denetleme yetkisi thermal power plant termik santral tr ansfer of powers yetki devri within the limits of its power yetkileri dâhilinde within the limits of the powers confer red by this tr eaty

işbu antlaşmanın verdiği yetkiler dâhilinde

PRACTICE uygulama, tatbikat, pratik, âdet agronomic practice tarımsal uygulama code of good practice iyi uygulama kodu (belirli bir alanda üzerinde

anlaşmaya varılmış ve herkesin uyması beklenen düzenlemeler bütünü)

concer ted practice uyumlu eylem environmental impact assessment practices

çevresel etki değerlendirmesi uygulamaları

good clinical practice (GCP) iyi klinik uygulamaları (İKU) good laboratory practice (GLP) iyi laboratuar uygulamaları (İLU) good manufacturing practices (GMP) iyi imalat uygulamaları (İİU) single licence practice tek lisans uygulaması unfair competitive practice haksız rekabet uygulaması (ticaret hukuku) unfair tr ade practice haksız ticaret uygulaması (ticaret hukuku)

PREAMBLE dibace; başlangıç

PRE­ACCESSION katılım öncesi Instrument for Pre­Accession Assistance (IPA)

Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA)

Instrument for Pre­Accession Assistance for Rural Development (IPARD)

Kırsal Kalkınma için Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPARD)

Instrument for Structural Policies for pre­accession (ISPA)

Katılım Öncesi Yapısal Politikalar Aracı (ISPA)

pre accession adviser (PAA) katılım öncesi danışman (PAA)

242

pre­accession aid katılım öncesi yardım pre­accession fiscal surveillance procedure

katılım öncesi mali izleme usulü

Pre­Accession Pact on Organised Cr ime

Organize Suç Hakkında Katılım Öncesi Paktı

pre­accession strategy katılım öncesi stratejisi

PRECAUTION ihtiyat / tedbir

PRECAUTIONARY ihtiyati precautionary approach ihtiyatlı yaklaşım precautionary measure ihtiyati önlem / tedbir precautionary principle ihtiyat prensibi, ihtiyatlılık ilkesi

PRECEDENT emsal (karar )

PRECIOUS METAL kıymetli maden

PREFERENCE tercih Generalised Preferences System (GPS) Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) Generalised System of Preferences (GSP)

Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS)

PREFERENTIAL tercihli; rüçhanlı / öncelikli mutual preferential r egime karşılıklı tercihli rejim preferential agreement tercihli anlaşma (ticaret) preferential commercial ar rangement tercihli ticaret düzenlemesi preferential freight rate tercihli navlun oranı preferential par tner tercihli ortak preferential r egime tercihli rejim preferential tariff measure tercihli tarife önlemi / tedbiri preferential tariff treatment tercihli tarife uygulaması preferential tr ade tercihli ticaret preferential tr eatment tercihli muamele preferential voting tercihli oylama (adaylar arasında tercih sırası

gösterilerek yapılan oylama) proof of preferential or igin of goods malın tercihli menşeinin kanıtlanması

PRE­HEARING duruşma öncesi

PREJUDICE ön yargı; halel, zarar prejudiced interest zarara uğramış çıkar prejudicial ön yargılı; zararlı, zarar verici take care not to prejudice the financial stability

mali istikrarı tehlikeye düşürmemeye özen göstermek

without prejudice to the provisions hükümler saklı kalmak koşuluyla; hükümlere halel getirmeksizin

PRELIMINARY ön, ilk, hazır lık niteliğinde olan have jur isdiction to give preliminary rulings

ön karar verme yetkisine sahip olmak

preliminary author isation ön izin (Topluluk mevzuatından süreli muafiyet)

243

preliminary provisions başlangıç hükümleri, ön hükümler preliminary ruling ön karar preliminary ruling of the cour t divan ön kararı, mahkemenin ön kararı

PREMIUM pr im dairy premium mandıra primi expor t premium ihracat primi insurance premium sigorta primi premium collection ratio prim tahsilat oranı supplementary premium ek prim wr itten premium yazılı prim

PRE­PACKED ambalajlanmış

PREPARATION müstahzar / preparat; hazır lık dangerous preparation tehlikeli müstahzar pharmaceutical preparation farmasötik müstahzar / preparat preparation stage hazırlık dönemi

PREPAYMENT peşin ödenen giderler

PREREQUISITE ön koşul

PRESCRIPTION kazandır ıcı zaman aşımı prescribe buyurmak, emretmek, öngörmek, bir kural

biçiminde bildirmek; sınır koymak prescribed kurallarla belirlenmiş, saptanmış; sınırlanmış prescribed time belirlenmiş süre (kanunen / yasal olarak) within the prescribed time öngörülen süre içinde

PRESENCE hazır bulunma; var lık, mevcudiyet incidental presence arızi mevcudiyet place of presence tüzel kişiliğin bulunduğu yer

PRESERVATION koruma; korunma job preservation istihdamın korunması preservation of national security ulusal güvenliğin korunması preserve saklamak, muhafaza etmek

PRESIDE OVER (v.) başkanlık etmek

PRESIDENCY başkanlık, başkanlık [makamı], başkanlık [dönemi]

European Community presidency Avrupa Topluluğu [dönem] başkanlığı Presidency Conclusions Başkanlık Sonuçları Presidency statement Başkanlık açıklaması Presidency of the Council of the European Union

Avrupa Birliği Konseyi [Dönem] Başkanlığı

Presidency of the Union Birlik [Dönem] Başkanlığı rotation of the presidency başkanlığın dönüşümlü olması

PRESIDENT başkan, devlet başkanı, cumhurbaşkanı President of the European Commission Avrupa Komisyonu Başkanı President of the European Par liament Avrupa Parlamentosu Başkanı

244

president of the republic cumhurbaşkanı president’s office başkanlık makamı vice­president başkan yardımcısı

PRESIDENTIAL başkanlığa ait, başkanlıkla ilgili presidential election başkanlık seçimi; cumhurbaşkanlığı seçimi presidential regime başkanlık rejimi presidential system başkanlık sistemi

PREVENTION önleme accident prevention kazanın önlenmesi pollution prevention kirliliğin önlenmesi prevent önlemek

PRESUMPTION kar ine presumption of legitimacy sahih nesep karinesi presumption of paternity babalık karinesi

PRICE fiyat, bedel affordable pr ice karşılanabilir bedel agr icultural pr ice tarım fiyatı / tarımsal fiyat basic pr ice temel fiyat CIF (abbr. of cost, insurance and freigt) pr ice

CIF (kısalt. mal bedeli, sigorta ve navlun) fiyatı

Consumer Price Index (CPI) Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) delivered price teslim fiyatı, ödenen fiyat der ived intervention price türetilmiş müdahale fiyatı entry pr ice giriş fiyatı exwork pr ice fabrika çıkış fiyatı fair pr ice adil fiyat guarantee pr ice garanti fiyatı guide pr ice rehber fiyat Harmonised Index of Consumer Pr ices (HICP)

Uyumlaştırılmış Tüketici Fiyatları Endeksi (UTFE)

indicative pr ice gösterge fiyat intervention price müdahale fiyatı invoice pr ice fatura fiyatı level of pr ice fiyat düzeyi lump sum pr ice götürü bedel market pr ice piyasa fiyatı, cari fiyat minimum pr ice asgari fiyat norm pr ice amaç fiyatı or ientation price yönelim fiyatı prevailing pr ice hâkim / başat fiyat pr ice difference fiyat farklılığı pr ice differential fiyat farklılığı pr ice­earnings ratio fiyat ­ kazanç oranı pr ice fixing fiyat tespiti pr ice index fiyat endeksi pr ice of order sipariş bedeli pr ice policy fiyat politikası

245

pr ice setting fiyatların belirlenmesi pr ice stability fiyat istikrarı purchase price satın alma fiyatı, alım fiyatı r easonable price makul fiyat r educed price indirimli fiyat r eference price gösterge fiyatı, referans fiyatı r epresentative price örnek fiyat target price hedef fiyat threshold price eşik fiyatı turnkey lump sum price anahtar teslimi götürü bedel unit pr ice birim fiyat Wholesale Pr ice Index (WPI) Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) withdrawal pr ice geri çekme fiyatı

PRICING fiyat belir leme, fiyat tespit etme, fiyatlandırma intervention pricing müdahale fiyatlandırması predatory pr icing yıkıcı fiyat uygulaması pr icing policy fiyatlandırma politikası

PRIMARY birincil; asli European Community pr imary law Avrupa Topluluğu birincil hukuku European Community pr imary legislation

Avrupa Topluluğu birincil mevzuatı

pr imary dealer system piyasa yapıcılığı sistemi pr imary election ön seçim pr imary law birincil hukuk pr imary legislation birincil mevzuat pr imary market birincil piyasa pr imary surplus faiz dışı fazla

PRINCIPAL baş, başlıca, asıl pr incipal activity asli / temel faaliyet pr incipal objective önde gelen amaç

PRINCIPLE ilke / prensip country of destination principle country of or igin principle

varış ülkesi prensibi menşe ülke ilkesi

equal tr eatment principle eşit muamele / işlem prensibi joint principle ortak ilke national treatment principle milli muamele prensibi / ulusal işlem ilkesi non­discrimination pr inciple ayrımcılık yapmama ilkesi ‘pay as you pollute’ pr inciple ‘kirlettiğin gibi öde’ ilkesi polluter pays pr inciple (PPP) kirleten öder prensibi (PPP) precautionary principle ihtiyat prensibi, ihtiyatlılık ilkesi pr inciple of equal access eşit erişim ilkesi, eşit katılma ilkesi pr inciple of progressivity aşamalılık ilkesi pr inciple of propor tionality orantılılık / ölçülülük ilkesi pr inciple of subsidiarity sübsidiarite ilkesi, katmanlı yetki ilkesi pr inciple of vital interest hayati menfaat / yaşamsal çıkar ilkesi r eciprocity principle karşılıklılık (karşılıklı işlem) / mütekabiliyet

ilkesi

246

set out principles ilkeleri belirlemek

PRINTED matbu, basılmış

PRIORITY öncelik Common European Prior ity Area (CEPA)

Avrupa Müşterek Öncelikli Alanı (CEPA)

economic prior ity ekonomik öncelik high prior ity yüksek öncelik order of prior ity öncelik sıralaması pr ior ity region öncelikli bölge pr ior ity region for development kalkınmada öncelikli yöre second pr iority ikinci öncelik secondary pr ior ity ikincil öncelik pr ior ity of the community topluluğun önceliği

PRIVATE özel pr ivate bank özel banka pr ivate deposit bank özel mevduat bankası pr ivate international law uluslararası özel hukuk pr ivate law özel hukuk

pr ivate placement tahsisli satış pr ivate proper ty özel mülkiyet, özel mülk pr ivate sector özel sektör pr ivate storage hususi depolama

PRIVILEGE ayr ıcalık / imtiyaz abolition of pr ivileges imtiyazların kaldırılması pr ivileged ayrıcalıklı / imtiyazlı pr ivileged access ayrıcalıklı erişim pr ivileged par tner ship imtiyazlı ortaklık pr ivileged position ayrıcalıklı / imtiyazlı durum pr ivileges and immunities ayrıcalık ve dokunulmazlıklar

PROBATION şartlı tahliye

PROBLEM problem / sorun / mesele problem analysis problem analizi / sorun çözümlemesi problem tree sorun ağacı

PROCEDURE usul, prosedür acting in accordance with the procedure laid down in Article … of the Treaty

Antlaşmanın … maddesinde öngörülen usule uygun şekilde hareket ederek

application of procedures usulün uygulanması arbitration procedure tahkim usulü assent procedure uygun bulma usulü co­decision procedure ortak karar usulü code of penal procedure ceza muhakemeleri kanunu comitology (committee procedure) komitoloji (komite prosedürü) conformity assessment procedure uygunluk değerlendirme prosedürü / usulü consultation procedure danışma usulü

247

cooperation procedure iş birliği usulü customs procedure gümrük usulü; gümrük prosedürü customs warehousing procedure gümrük antrepo usulü / prosedürü decision making procedure karar alma usulü decision making procedure of the European Community

Avrupa Topluluğu karar alma prosedürü / usulü

excessive deficit procedure (EDP) aşırı açık prosedürü (EDP) external transit procedure harici transit prosedürü initiate the procedure usulü başlatmak legislative procedure yasama usulü negotiation procedure müzakere usulü noise abatement operational procedures

gürültüyü azaltıcı işlemsel süreçler

normal procedure normal prosedür Practical Guide to EC Procurement Procedures (PRAG)

AT İhale Usulleri Uygulama Kılavuzu (PRAG)

pre­accession fiscal surveillance procedure

katılım öncesi mali izleme usulü

procedural law usul hukuku procedure for revising gözden geçirerek düzeltme usulü

result a procedure / proceeding in a decision

bir konuyla ilgili işlemlerin bir kararla sonuçlandırılması

rules of civil procedure hukuk usulü kuralları rules of procedure usul kuralları Rules of Procedure of the European Par liament

Avrupa Parlamentosu Usul Kuralları (Avrupa Parlamentosu İç Tüzüğü)

sampling procedure örnekleme usulü screening procedure tarama prosedürü / usulü simplified procedure basit usul, basit yargılama usulü (hukuk usulü);

basitleştirilmiş beyan usulü (gümrük) standard operational procedures (SOP) standart işlem prosedürleri (SOP) tender ing procedure teklif verme usulü (ihale) tr ansit procedure transit usulü uniform electoral procedure tek tip seçim usulü voting procedure oylama usulü

PROCEEDINGS belli bir konuda yürütülmesi gereken işlemler bütünü (soruşturma, kovuşturma, yargılama, müzakere)

abatement of proceedings işlemin durdurulması be a par ty to the legal proceedings davada taraf olmak civil proceeding hukuk davası institute proceedings işlemleri başlatmak judicial proceeding adli işlemler, yargılama / dava işlemleri legal proceeding adli işlemler, yargılama / dava işlemleri nullity proceeding butlan davası proceedings at law dava / yargılama işlemleri proceeding in a decision / r esult a procedure

bir konuyla ilgili işlemlerin bir kararla sonuçlandırılması

248

proceedings of the Par liament Parlamento işlemleri / tutanakları r ecord of the proceedings duruşma zaptı, dava tutanakları tr ansfer of proceedings davanın nakli, yargılamanın nakli

PROCESS i. süreç; işlem / muamele; f. işlemden geçirmek process management süreç yönetimi processed fruit product işlenmiş meyve ürünü processed vegetable product işlenmiş sebze ürünü screening process tarama süreci third party proceedings davanın tarafı olmayan üçüncü kişileri

ilgilendiren dava işlemleri

PROCESSING işleme data processing veri işleme data processing technique veri işleme tekniği food processing establishment gıda işleme tesisi inward processing dahilde işleme [rejimi] outward processing hariçte işleme [rejimi] processing activity işleme etkinliği; üretim faaliyeti processing operation işleme faaliyeti processing under customs control gümrük kontrolü altında işleme

PROCESSOR işlemci

PROCUREMENT satın alma, alım, tedar ik Practical Guide to EC Procurement Procedures (PRAG)

AT İhale Usulleri Uygulama Kılavuzu (PRAG)

public procurement kamu alımı public procurement author ity kamu ihale kurumu public procurement law kamu ihale hukuku; kamu ihale kanunu

PRODUCER yapımcı; üretici co­producer ortak yapımcı independent producer (media) bağımsız yapımcı (medya)

PRODUCT ürün agr icultural product tarımsal ürün ancillary product yardımcı ürün basic product temel ürün blood product kan ürünü by­product yan ürün Central Product Classification (CPC) Merkezi Ürün Sınıflandırması (CPC) construction product inşaat malzemesi consumption product tüketim malı counterfeit product sahte ürün dairy product süt ürünü, mandıra ürünü defective product ayıplı ürün der ivative products türev ürünler disposal of products ürünlerin bertaraf edilmesi finished product nihai ürün flat steel product yassı çelik ürün

249

general product safety genel ürün güvenliği Gross Domestic Product (GDP) Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) Gross National Product (GNP) Gayrisafi Milli Hasıla (GSMH) homeopathic products intended for human use

beşeri homeopatik ürünler

immunological product immünolojik ürün medical product tıbbi ürün medicinal product tedavi edici ürün non agricultural product tarım dışı ürün orphan medicinal product yetim tıbbi ürün petroleum product petrol ürünü processed agricultural product işlenmiş tarım ürünü processed fruit product işlenmiş meyve ürünü processed vegetable product işlenmiş sebze ürünü product liability ürün sorumluluğu product safety ürün güvenliği product quality assurance ürün kalite güvencesi product ver ification ürün doğrulaması, ürün onaylanması prohibited product yasaklanmış ürün replacement / replacing product ikame ürün safe product güvenli ürün semiconductor product yarı iletken madde

sensitive product hassas ürün similar product benzer ürün soil products toprak ürünleri veter inary products veterinerlik ürünleri withdrawal of a product from the market

ürünün piyasadan toplatılması / çekilmesi

PRODUCTION üretim / istihsal, yapım audiovisual production görsel­işitsel yapım continuous production sürekli / daimi üretim co­production ortak yapım data production veri üretimi factor of production üretim faktörü flexible production esnek üretim fodder production ingredients yemlik madde muhteviyatı long steel production uzun çelik üretimi organic production organik üretim production planning üretim planlaması production policy üretim politikası production tax üretim / istihsal vergisi

PRODUCTIVITY üretkenlik, ver imlilik, prodüktivite European Productivity Agency (EPA) Avrupa Verimlilik Ajansı (EPA) productive verimli, üretken productive land verimli toprak

PROFESSION meslek, iş, uğraş

250

banking profession bankacılık mesleği medical and allied professions hekimlik ve bağlantılı meslekler pharmaceutical professions eczacılıkla ilgili meslekler professional mesleki professional disease mesleki hastalık professional indemnity insurance mesleki sorumluluk sigortası professional occupation serbest meslek; mesleki uğraş professional secrecy meslek sırrı

PROFIT i. kazanç, kâr ; f. kar etmek; yararlanmak non­profit kar amacı gütmeyen profit and loss account gelir gider tablosu profitability kârlılık

PROGRAMME program action programme eylem programı anti­pover ty programme yoksullukla mücadele programı biotechnology action programme (BAP)

biyoteknoloji eylem programı (BEP)

Community Programme in Education and Training for Technology (COMETT)

Teknoloji Alanında Eğitim ve Öğretim Topluluk Programı (COMETT)

convergence programme yakınsama programı Environmental Action Programme (EAP)

Çevresel Eylem Programı (ÇEP)

environmental management programme

çevresel yönetim programı

European Union programme Avrupa Birliği programı experimental programme deneme programı indicative programme gösterge program integrated development programme (IDP)

entegre / bütünleşik kalkınma programı (IDP)

Integrated Mediter ranean Programmes (IMP)

Akdeniz Entegre / Bütünleştirilmiş Programları (IMP)

International Cooperation Programme (ICP)

Uluslararası İş Birliği Programı (ICP)

International Programme on the Elimination of Child Labour (IPEC)

Çocuk İşçiliğinin Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Program (IPEC)

medium term programme orta vadeli program multiannual guidance programme (MAGP)

çok­yıllı yönlendirme programı (MAGP)

multiannual programme (MAP) çok yıllı program (MAP) multiannual programme for employment

çok yıllı istihdam programı

multiannual programme for enterpr ise and entrepreneurship

işletmeler ve girişimcilik (için) çok yıllı program

Multinational Programme in the Field of Data Processing (MAP)

Bilgi işlem Alanında Çok Uluslu Program (MAP)

National Programme for the Adoption of the Acquis (NPAA)

Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Ulusal Program (NPAA)

offering programme arz programı

251

Pan­European Programme (PEP) Pan­Avrupa Programı (PEP) programme author ising officer (PAO) program yetkilendirme görevlisi (PYG) Programme for Cooperation with Central and East European Coutries (PSO)

Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleriyle İşbirliği Programı (PSO)

programme maker program hazırlayıcı (medya) programme schedule program çizelgesi (medya) remote sensing programme uzaktan algılama programı research and technological development framework programme

araştırma ve teknoloji geliştirme çerçeve programı

Senior Programme Officer (SPO) Kıdemli Program Görevlisi (SPO) social action programme sosyal eylem programı Special Accession Programme for Agr iculture and Rural Development (SAPARD)

Tarımsal ve Kırsal Kalkınmaya Yönelik Özel Katılım Programı (SAPARD)

stability programme istikrar programı stimulation action programme özendirme eylem programı Suppor t Programme for Employment Creation (SPEC)

İstihdam Yaratılması için Destek Programı (SPEC)

Suppor t Programme for Evaluation Activities in Research (SPEAR)

Araştırma Etkinliklerini Değerlendirme Destek Programı (SPEAR)

United Nations Development Programme (UNDP)

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (BMKP)

United Nations Environment Programme (UNEP)

Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP)

United Nations International Drug Control Programme (UNDCP)

Birleşmiş Milletler Uluslararası Uyuşturucu Kontrol Programı (UNDCP)

PROGRAMMING programlama programming phase programlama aşaması

PROGRESS

progress repor t

iler leme, gelişme

ilerleme raporu progressive aşamalı; evre evre gelişen; tedrici progressive expansion of tr ade ticaretin giderek genişlemesi

PROHIBITION yasak, yasaklama prohibit yasaklamak prohibited product yasaklanmış ürün prohibitory yasaklayıcı

PROJECT proje agr icultural research projects (AGREP)

tarımsal araştırma projeleri (TAP)

European Political Community Project Avrupa Siyasal Topluluğu Projesi investment project yatırım projesi Metrology, Standardisation, Testing and Quality Project (MSTQ)

Metroloji, Standardizasyon, Deney ve Kalite Projesi (MSTQ)

project centre (PC) proje merkezi (PM) project cycle proje döngüsü

252

project cycle management (PCM) proje döngüsü (çevrimi) yönetimi (PDY) Project Directorate of Integrated Border Management (PDIBM)

Entegre Sınır Yönetimi Proje Uygulama Müdürlüğü (PDIBM)

project management proje yönetimi project management unit (PMU) proje yönetim merkezi (PYM) project purpose proje amacı sub project alt proje twinning project eşleştirme projesi

PROLIFERATION yayılma (silahlar için), çoğalma, ar tma non proliferation treaty [nükleer silahların] yayılımını önleme antlaşması

PROMINENT göze çarpan, önemli

PROMISSORY NOTE bono, emre yazılı senet

PROMOTION teşvik, ter fi; reklam, promosyon expor t promotion ihracat teşviki, ihracat özendirmesi expor t promotion centre ihracatı geliştirme merkezi Information Society Promotion Office (ISPO)

Bilgi Toplumunu Geliştirme Ofisi (ISPO)

promote teşvik etmek, ilerletmek, tanıtmak promotion of the distribution dağıtımın teşviki promote relations ilişkileri geliştirmek

PROMPTLY AND ADEQUATELY derhal ve gerektiği gibi

PROMULGATION yayın; ilan; yürür lüğe koyma promulgate resmen ilan etmek, yayımlamak, yayımlayıp

yürürlüğe koymak promulgated yayımlanıp yürürlüğe konan promulgation of laws kanunların yayımlanma suretiyle yürürlüğe

koyulması

PROPERTY mülk, mülkiyet, mal var lığı, eşya central industr ial property office merkezi sınai mülkiyet ofisi commercial proper ty ticari mülkiyet common proper ty mal birliği (aile hukuku) community of property mal ortaklığı (aile hukuku) confiscate the proper ty mal varlığına el koymak dispose of proper ty mal üzerinde tasarrufta bulunmak establishment of incorporeal r ights on proper ty

şahsi ayni hak tesisi

immovable property emlak; gayrimenkul mülkiyeti; gayrimenkul / taşınmaz mal

industrial proper ty sınai mülkiyet intellectual property fikri mülkiyet intellectual property rights (IPR) fikri mülkiyet hakları; fikri haklar (IPR) intellectual and industrial proper ty fikri ve sınai mülkiyet law of property eşya hukuku movable proper ty menkul / taşınır mal mülkiyeti; taşınır mallardan

oluşan varlıklar national proper ty milli emlak

253

pr ivate proper ty özel mülkiyet, özel mülk protection of intellectual and industr ial proper ty rights

fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması; fikri ve sınai hakların korunması

public property kamu malı rules governing the system of proper ty ownership

mülkiyet sistemini düzenleyen kurallar

separation of proper ty mal ayrılığı (aile hukuku) Wor ld Intellectual Property Organisation (WIPO)

Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO)

PROPORTIONALITY orantılılık, ölçülülük pr inciple of propor tionality orantılılık / ölçülülük ilkesi propor tional representation orantılı temsil, nispi temsil propor tional share orantılı pay

PROPOSAL öneri / teklif; tasarı call for proposal teklif verme çağrısı Commission proposal Komisyon tasarısı / önerisi European Common Proposal (ECP) Avrupa Ortak Teklifi (ECP) propose önermek / teklif etmek proposed measure önerilen önlem / tedbir

PROPRIETOR mal sahibi, mülk sahibi, malik propr ietorship data mülkiyet bilgileri

PROROGUE (v.) par lamento toplantısına ara vermek; par lamentoyu tatil etmek

PROSECUTION cezai takibat; iddia makamı; ceza davası cr iminal prosecution cezai kovuşturma judicial prosecution adli kovuşturma

PROSPECT beklenti economic prospects ekonomik beklentiler

PROSPECTUS izahname, prospektüs base prospectus temel izahname, ana izahname prospectus standards izahname standartları

PROSPERITY başarı; mutluluk; refah, zenginlik, bayındırlık prosper refaha ermek prosperity of people halkın refahı

PROTECTION koruma absence of customs protection gümrük korumasının olmaması civil protection afetlere karşı koruma, sivil savunma consumer protection policy tüketiciyi koruma politikası customs protection gümrük koruması data protection veri koruma Directorate­General for Health and Consumer Protection

Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü

European Data Protection Supervisor Avrupa Veri Koruma Denetçisi habitat protection doğal yaşam ortamını koruma International Union for the Protection Yeni Bitki Çeşitlerinin Korunması Uluslararası

254

of New Var ieties of Plants (UPOV) Birliği (UPOV) market protection piyasanın korunması, pazarın korunması

nature protection zone doğa koruma alanı protectionism korumacılık / himayecilik protection measure koruma önlemi / tedbiri protection of intellectual and industr ial proper ty rights

fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması; fikri ve sınai hakların korunması

protection of intellectual rights fikri hakların korunması protection requirements koruma şartları r adiation protection radyasyondan korunma self protection kişinin kendini kendi imkanlarıyla koruması,

nefs­i müdafaa social protection sosyal koruma wildlife protection area yaban hayatı koruma alanı

PROTECTIVE koruyucu, korumacı, himayeci collective protective measure toplu koruyucu önlem / tedbir per sonal protective equipment kişisel koruyucu donanım, kişisel korunma

ekipmanı protective measure koruyucu önlem / tedbir

PROTOCOL protokol acceptance protocol kabul protokolü additional protocol katma protokol complementary protocol tamamlayıcı protokol financial protocol mali protokol interim protocol geçici protokol Kyoto Protocol Kyoto Protokolü optional protocol ihtiyari protokol provisional protocol geçici protokol social policy protocol sosyal politika protokolü supplementary protocol ek protokol

PROVINCE il / vilayet, eyalet; taşr a provincial eyaletle ilgili; taşralı

PROVISION sağlama, tedar ik; hüküm; karşılık amend provisions hükümleri değiştirmek / tadil etmek amendment of a provision bir hükümde yapılan değişiklik / tadilat discr iminatory provision ayrımcı hüküm except as otherwise provided aksi öngörülmediği takdirde extension of the provisions hükümlerin teşmil edilmesi final provision nihai hüküm freedom to provide services hizmet sunma serbestisi, hizmet edimi serbestisi general provisions genel hükümler general provisions in the field of technical bar riers to tr ade

ticarette teknik engellere ilişkin genel hükümler

implementation of a provision bir hükmün uygulanması inser t a provision into a law yasaya hüküm koymak joint provision müşterek hüküm

255

mandatory provision amir hüküm, uyulması zorunlu hüküm monetary provision akçeli hüküm Open Network Provision (ONP) Açık Şebeke Tedariki (ONP) opt out provision olumsuz seçme hakkı tanıyan hüküm (mevzuatta

veya uluslararası anlaşmalarda) penal provision cezai hüküm preliminary provisions başlangıç hükümleri, ön hükümler provide temin etmek, tedarik etmek, sağlamak provide for öngörmek provided for in ar ticle… … maddede öngörülen provide investment service yatırım hizmeti sunmak provide non­repayable aid geri ödemesi olmayan yardım sağlamak provision laid down by regulation tüzükle getirilen hüküm provision of the act kanun hükmü; yasal hüküm repeal provisions hükümleri yürürlükten kaldırmak save as otherwise provided aksi öngörülmedikçe the provisions of the Articles X to Y X ila Y maddelerinin hükümleri they shall apply these provisions from…

bu hükümleri… den itibaren uygularlar

tr ansitional provision geçici hüküm; geçiş hükmü without prejudice to the provisions hükümler saklı kalmak koşuluyla; hükümlere

halel getirmeksizin

PROVISIONAL koşullu, duruma bağlı; geçici provisional agenda geçici gündem provisional ar rangement geçici düzenleme provisional measure geçici önlem / tedbir provisional protocol geçici protokol

PROXY DIPLOMACY temsilî diplomasi; vekalet diplomasisi

PRUDENTIAL ihtiyati prudential r atio ihtiyat oranı prudential repor ting ihtiyati raporlama prudential supervision yatırımcıyı koruma amaçlı denetim, ihtiyatlı

denetim, basiretli denetim prudential supervision system basiretli denetim sistemi

PSYCHOTROPIC SUBSTANCE psikotrop madde

PUBLIC kamu / amme European Centre for Public Enterpr ise Avrupa Kamu İşletmeleri Merkezi Executive Agency for the Public Health Programme (Public Health Executive Agency (PHEA))

Genel Sağlık Programı Yürütme Ajansı (PHEA)

make public kamuya açıklamak public administration kamu yönetimi public aid devlet / kamu yardımı public aid for development kalkınma için kamu yardımı public author ity yetkili kamu kurumu / kuruluşu public awareness kamu bilinci public contract kamu ihalesi; kamu sözleşmesi

256

public debt kamu borcu public debt accountant kamu borçları saymanı public decency genel görgü kuralları / adab­ı umumiye public expenditure kamu harcaması public finance kamu finansmanı, kamu maliyesi public health genel sağlık public indebtment devlet borçları public interest kamu yararı; kamu menfaati / çıkarı public internal financial control system kamu iç mali denetim sistemi public international body uluslararası kamu kuruluşu public market halk pazarı public morality genel ahlak public nature kamusal nitelik public offer ing halka arz public opinion kamuoyu public order kamu düzeni public participation kamu katılımı public policy kamu politikası, kamu düzeni (kamu düzeninin

korunması için izlenen politikalar) public procurement kamu alımı public procurement author ity kamu ihale kurumu public procurement law kamu ihale hukuku; kamu ihale kanunu public property kamu malı public prosecutor savcı public register kamu sicili; resmi sicil public relations halkla ilişkiler

public revenue kamu geliri public sector kamu sektörü public security kamu güvenliği public service kamu hizmeti public service charter kamu hizmeti sözleşmesi public service concession agreement kamu hizmeti imtiyaz sözleşmesi public telecommunications networks kamu telekomünikasyon şebekeleri public trading halka açık işlem (borsa) public transport toplu taşıma public under taking kamu teşebbüsü

PUBLICITY tanıtım, ilan

PUNITIVE ceza gerektir ici; cezalandırıcı

PURCHASE i. alış, alım, alma; f. satın almak exclusive purchasing agreement tek elden satın alma anlaşması, münhasır satın

alma anlaşması hire purchase agreement taksitle satın alma anlaşması purchase price satın alma fiyatı, alım fiyatı purchasing committee satın alma komitesi purchasing transaction satın alma işlemi

PURE saf

257

pure vegetable oil saf bitkisel yağ

PURPOSE amaç for the purposes set out in Article X X maddesinde belirtilen amaçlar doğrultusunda purpose of association derneğin, birliğin (ortaklığın) amacı the purpose of this directive… bu direktifin / yönergenin amacı…

PURSUANT TO uyar ınca

PUT (v.) koymak put into effect yürürlüğe / uygulamaya koymak put into force yürürlüğe koymak

258

Q

QUADRIPARTITE AGREEMENT dör tlü anlaşma, dört taraflı anlaşma Quadr ipartite Agreement about West Ber lin

Batı Berlin Hakkında Dörtlü Anlaşma

QUALIFICATION ehliyet, nitelik qualified majority voting (QMV) nitelikli çoğunluk oylaması (QMV) qualified opinion şartlı görüş recognition of professional qualifications

mesleki niteliklerin tanınması

required qualifications gerekli nitelikler

QUALITY nitelik, kalite European Organisation for Quality (EOQ)

Avrupa Kalite Teşkilatı (EOQ)

full quality assurance tam kalite güvencesi Metrology, Standardisation, Testing and Quality Project (MSTQ)

Metroloji, Standardizasyon, Deney ve Kalite Projesi (MSTQ)

product quality assurance ürün kalite güvencesi quality assurance equipment kalite güvence donanımı quality factor nitelik unsuru remediation of water quality su kalitesinin iyileştirilmesi total quality management toplam kalite yönetimi

QUANTITY miktar bill of quantities (BoQ) quantitative restr iction quantity quota

gerekli malzemelerin kantite listesi (BoQ) miktar kısıtlaması miktar kotası

r eference quantity bildirim (referans) miktarı

QUESTION i. soru; sorun; f. sorgulamak wr itten question yazılı soru (önergesi)

QUESTIONNAIRE / QUESTIONNARY soru kâğıdı, anket, soru listesi

QUINTAL kental

QUORUM yeter sayı / nisap quarum for meetings toplantı nisabı / yeter sayısı quarum of decision karar nisabı / yeter sayısı quorum of the European Par liament Avrupa Parlamentosunda nisap (toplantı veya

karar) quarum of resolution ilke kararı nisabı / yeter sayısı

QUOTA kota electoral quota seçim kotası

259

enlargement of quotas kotaların genişletilmesi firm quota kesin kota fishing quota balık avlanma kotası global quota genel kota impor t quota ithal kotası opened quota açık kota quantity quota miktar kotası quota increase kotaların artırılması quota restriction kota kısıtlaması tariff quota tarife kotası

QUOTES kotasyonlar

260

261

R

RACISM ırkçılık European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia (EUMC)

Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığını İzleme Merkezi (EUMC)

fight against r acism and xenophobia ırkçılık ve yabancı düşmanlığıyla mücadele Racism and Xenophobia European Network (RAXEN)

Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığı Bilgi Ağı (RAXEN)

RADIATION radyasyon, ışınım background radiation arka plan radyasyonu ionising radiation iyonlaştırıcı radyasyon radiation protection radyasyondan korunma

RADIO radyo, telsiz European radio message services (ERMES)

Avrupa radyo mesaj hizmetleri (ERMES)

European radio message standard (ERMES)

Avrupa radyo mesaj standardı (ERMES)

European radio message system (ERMES)

Avrupa radyo mesaj sistemi (ERMES)

RADIOACTIVE radyoaktif / ışınetkin radioactive contamination radyoaktif kirlenme, radyoaktif bulaşma radioactive emittance radyoaktif yayım radioactive mater ial radyoaktif malzeme radioactive substance radyoaktif madde

RATE i. had, oran, rayiç, kur ; f. kıymetlendirmek; derecelendirmek; vergi tarh etmek (emlak vergisi)

bound tar iff r ate zorunlu tarife oranı conversion rate dönüştürme oranı cur rent official rate cari resmi oran (döviz kurunda) deposition rate birikinti / tortu oranı effective rate of return vadeye kadar getiri exchange rate döviz kuru / kambiyo oranı exchange rate mechanism (ERM) döviz kuru mekanizması (ERM) exchange rate policy kur politikası fixed exchange rate system sabit kur sistemi flat r ate sabit oran flat­rate charge düz oranlı vergi floating exchange rate regime dalgalı kur rejimi forward rate agreement vadeli kur anlaşması infant mor tality rate bebek ölüm oranı interest r ate faiz oranı interest r ate futures faiz oranlı vadeli işlemler labour force par ticipation rate iş gücüne katılım oranı

262

mortality rate ölüm oranı population increase rate nüfus artış hızı preferential freight rate tercihli navlun oranı rate of adjustment tanzim oranı rate of yield verimlilik oranı (gümrük) real interest rate reel faiz oranı reduced rate indirilmiş oran, indirimli oran reduced rate of impor t duty indirimli ithalat vergisi technical interest r ate teknik faiz oranı unemployment rate işsizlik oranı work at piece rate parça başına çalışma work at time rate zaman esasına göre çalışma zer o rate of duty sıfır vergi oranı zer o rate of impor t duty sıfır oranlı ithalat vergisi

RATIFICATION

act of ratification

icazet, onaylama, onay

onay işlemi exchange of the instruments of ratification

onay belgelerinin teatisi

instrument of ratification onay belgesi r atification of an agreement anlaşmanın onaylanması ratify onaylamak

RATIO oran / nispet benefit­cost r atio fayda­maliyet oranı employment ratio istihdam oranı gap ratio açık oranı liquidity ratio likidite oranı pover ty ratio yoksulluk oranı power to heat ratio gücün ısıya oranı pr ice­earnings ratio fiyat ­ kazanç oranı prudential r atio ihtiyat oranı reserve ratio rezerv oranı solvency ratio ödeme gücü oranı special r atio özel oran

RATIONALE mantık; gerekçe

RAW MATERIAL ham madde

REACTIVE tepkisel

READMISSION geri kabul readmission agreement yeniden kabul anlaşması

REAL ESTATE taşınmaz mal / gayrimenkul real estate investment trust gayrimenkul yatırım ortaklığı

REASON i. neden, gerekçe; akıl, mantık; f. usa vurmak reasoned decision gerekçeli karar reasoned opinion gerekçeli görüş reasoned submission gerekçeli maruzat

263

RECALL geri çağırma; hatırlama letter of recall geri çağırma mektubu recalling that… hatırlatarak…

RECEIPT alındı belgesi, makbuz, dekont; alma, tesellüm depository receipt depo edilen menkul kıymet sertifikası Expor t Receipts Stabilisation System (STABEX)

İhracat Gelirlerinin Sabitleştirilmesi Sistemi (STABEX)

warehouse receipt antrepo makbuzu

RECEPTION kabul; alma collect and receive ahz­u kabz commission receivable komisyon alacakları freedom of reception (media) yayın alma özgürlüğü interest receivable faiz alacağı por t reception facility liman atık kabul tesisi r eceive almak, kabul etmek receive a benefit in kind ayni yardım almak receiving environment alıcı ortam receive tender teklif almak

RECESSION daralma economic recession ekonomik daralma

RECIPROCAL karşılıklı / mütekabil on a reciprocal basis karşılıklılık temelinde, mütekabiliyet esasına

dayanarak reciprocal commitment karşılıklı taahhüt reciprocal condition karşılıklı şart r eciprocal obligation karşılıklı yükümlülük reciprocity principle karşılıklılık (karşılıklı işlem) / mütekabiliyet

ilkesi

RECOGNITION kabul; tanıma mutual recognition karşılıklı tanıma recognise tanımak recognising…( in conventions) kabul ederek, bilincinde olarak (sözleşmelerde) recognition of an identity kimliğin tanınması recognition of professional qualifications

mesleki niteliklerin tanınması

recognition of a state bir devletin tanınması

RECOMMENDATION tavsiye karar ı, tavsiye confine oneself to making a recommendation

kendini tavsiyede bulunmakla sınırlandırmak

Commission recommendation Komisyon tavsiyesi Council r ecommendation Konsey tavsiyesi ECSC (abbr. of European Coal and Steel Community) Recommendation

AKÇT (kısalt. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu) Tavsiye Kararı

hereby recommends Member States (to…that…)

Üye Devletlere… (yapmalarını, etmelerini) tavsiye eder.

264

RECONCILIATION uzlaşma, bar ışma reconcile uzlaştırmak

RECONSTRUCTION imar, yeniden yapılanma Community Assistance for Reconstruction, Development and Stabilisation (CARDS)

(Batı Balkanlarda) Yeniden Yapılanma, Kalkınma ve İstikrara Yönelik Topluluk Yardımı (CARDS)

European Agency for Reconstruction (EAR)

Avrupa İmar Ajansı (EAR)

European Bank of Reconstruction and Development (EBRD)

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (AİKB)

International Bank of Reconstruction and Development (IBRD)

Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (UİKB)

RECORD i. kayıt; f. kayıt tutmak, kaydetmek accident records kaza kayıtları audit of records kayıtların denetimi cr iminal record sabıka kaydı health record sağlık karnesi r ecord an infringement ihlali kayda geçirmek record of the proceedings duruşma zaptı, dava tutanakları stock record stok kayıtları tr ack record [bir kimsenin veya bir kurumun] geçmiş

performansı

RECOVERY geri kazanım, iyileşme, düzelme economic recovery ekonomik düzelme

RECRUITMENT işe alma; askere alma

RECTIFY (v.) düzeltmek / tashih etmek rectify a decision kararı düzeltmek

RECYCLING geri dönüşüm fuel recycling plant yakıt geri dönüşüm tesisi non­recyclable geri dönüşümsüz recyclable waste geri dönüşümlü atık recycling and disposing of wastes atıkların geri dönüşümü ve bertaraf edilmesi /

giderimi waste recycle atık geri dönüşümü

REDEMPTION itfa; geri alma r ight of redemption iştira hakkı

REDRESS i. tazmin, telafi; f. telafi etmek, tazmin etmek obtain redress tazminat almak

REDUCTION azalma, indir im; indir im yapma make (apply) a reduction indirim yapmak (uygulamak) reduced indirilmiş, indirimli r educed price indirimli fiyat r educed rate indirilmiş oran, indirimli oran reduction of customs duties gümrük vergilerinin indirilmesi

265

RE­EXPORTATION reekspor t

REFER TO söz etmek; havale etmek, gönderme / atıf yapmak

refer ring to… ...’ya atıfta bulunarak, …’ya gönderme yaparak refer to a decision karara atıfta bulunmak / gönderme yapmak refer disputes to arbitration ihtilafları hakeme havale etme; tahkime başvurma refer the matter back to the High Author ity

işi Yüksek Otoriteye geri göndermek

REFERENCE referans; atıf, gönderme cross reference list çapraz referans listesi r eference per iod referans dönemi reference price gösterge fiyatı, referans fiyatı r eference quantity bildirim (referans) miktarı Terms of reference (ToR) Şartname, yetki tanımı (belirli görevler için)

(ToR)

REFINE (v.) ar ıtmak, inceltmek refining plant arıtma tesisi

REFINERY rafiner i r efinery tank rafineri tankı

REFLATION reflasyon (fiyatlar yükselmeksizin talep hacminin genişlemesi)

REFORM i. reform, ıslahat, yenilik; f. yeniden düzenlemek

administrative reform idari reform agrarian reform tarım reformu European Liberal, Democrat and Reform Par ty (ELDR)

Avrupa Liberal Demokrat ve Reform Partisi (ELDR)

structural adjustment and reform program

yapısal uyum ve reform programı

REFUGEE sığınmacı / mülteci European Refugee Fund (ERF) Avrupa Mülteci Fonu (ERF) United Nations High Commission for Refugees

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği

United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR)

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri (UNHCR)

REFUND iade, ger i ödeme, para iadesi expor t r efund ihracat iadesi, ihracat geri ödemesi

REGARD (v.) göz önünde tutmak having regard to regard a policy

göz önünde tutarak bir politikayı dikkate almak, göz önünde tutmak

regarded addedilen

266

REGIME rejim, yönetim biçimi, hükûmet şekli arbitrary regime keyfi yönetim author itarian regime otoriter rejim customs regime gümrük rejimi customs regime with economic impact ekonomik etkili gümrük rejimi double checking regime çift taraflı kontrol rejimi expor ts regime ihracat rejimi floating exchange rate regime dalgalı kur rejimi impor ts regime ithalat rejimi mutual preferential r egime karşılıklı tercihli rejim par liamentary regime parlamenter rejim preferential r egime tercihli rejim presidential regime başkanlık rejimi suspension regime askıya alma rejimi warehouse regime antrepo rejimi

REGION bölge, yöre adjacent region civar bölgeler;mücavir bölge backward region geri kalmış bölge Committee of the Regions of the European Union (CoR)

Avrupa Birliği Bölgeler Komitesi (BK)

disadvantaged region mahrumiyet bölgesi inter regional differences in terms of development

bölgelerarası gelişmişlik farkları

less favoured region en az gelişmiş bölge outermost region merkezden en uzakta olan bölge pr ior ity region öncelikli bölge pr ior ity region for development kalkınmada öncelikli yöre stricken region felakete uğramış bölge, zarara uğramış bölge

REGIONAL bölgesel Directorate­General for Regional Policy

Bölgesel Politikalar Genel Müdürlüğü

European Regional Development Fund Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu (ABKF)

acknowledging: kaydederek believing: inanarak conscious that (in protocol): bilincinde olarak; farkında olarak (protokollerde) consider ing: göz önüne alarak emphasizing that: önemine dikkat çekerek, vurgulayarak has agreed as follows: aşağıdaki gibi anlaşmışlardır has decided as follows: aşağıdaki gibi karar vermiştir having noted: kaydederek having regard to: göz önünde tutarak recalling that: hatırlatarak refer ring to: ...e atıfta bulunarak resolving to: kararlı olarak welcoming that: memnuniyetle karşılıyarak whereas: ..dığından

267

(ERDF / FEDER) European System of National and Regional Accounts in the Community

Avrupa Topluluğu Ulusal ve Bölgesel Hesaplar Sistemi

Regional Advisory Councils Bölgesel Danışma Konseyleri r egional cohesion bölgesel uyum regional discrepancy bölgesel farklılık regional disparity bölgesel farklılık; bölgesel eşitsizlik regional economy bölgesel ekonomi regional election regional investment

bölgesel seçim bölgesel yatırım

regional integration bölgesel entegrasyon / bütünleşme Regional Marine Pollution Emergency Response Centre for the Mediter ranean Sea (REMPEC)

Akdeniz için Bölgesel Deniz Kirliliği Acil Müdahale Merkezi (REMPEC)

regional or local authority bölgesel ya da yerel yönetim / makam regionalist par ty bölgeci parti r egional planning bölgesel planlama regional policy bölgesel politika regional state bölgesel devlet r egional union bölgesel birlik Science and Technology for Regional Innovation and Development in Europe (STRIDE)

Avrupa’da Bölgesel Yenileşme ve Gelişme için Bilim ve Teknoloji (STRIDE)

Special Telecommunication Action for Regional Development (STAR)

Bölgesel Gelişme için Özel Telekomünikasyon [Programı] (STAR)

sub­regional alt bölgesel / yöresel

REGISTRATION tescil, kayıt, kütüğe geçirme; sicil electoral r egister seçmen kütüğü farmer registrations çiftçi kayıtları farmer registration system çiftçi kayıt sistemi invalidity or refusal of registration tescilin geçersizliği veya reddi land registration system arazi kayıt sistemi; tapu sicil sistemi Pollutant Release and Transfer Register (PRTR)

Avrupa Kirletici Salınım ve Taşınım Kaydı (PRTR)

protect designs by registration tasarımların tescil yoluyla korunması public register kamu sicili; resmi sicil r egister i. sicil, kayıt; f. kaydetmek register as revenue irat kaydetmek registration document tescil / kayıt belgesi Registration, Evaluation, Authorisation and Restr iction of Chemicals (REACH)

Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması (REACH)

registered capital kayıtlı sermaye registered employment kayıtlı istihdam registered mail taahhütlü mektup registered office tescil edilmiş işyeri; şirket merkezi registered head office tescil edilmiş idare merkezi shelf r egistration system raf kayıt sistemi

REGISTRY sicil, kayıt land registry tapu sicili

268

tr ade registry ticaret sicili

REGROUP (v.) yeniden gruplandırmak

REGULARITY düzen, düzenlilik, intizam; düzenli olma financial regularity mali uygunluk, mali intizam / düzenlilik ir regularity usulsüzlük regular düzenli / muntazam; kurala uygun regular budget düzenli bütçe, olağan bütçe regular court asıl mahkeme regular repor t düzenli rapor regular salary düzenli maaş

REGULATION tüzük; düzenleme Commission regulation Komisyon tüzüğü common technical regulation (CTR) ortak teknik düzenleme (CTR) Council r egulation Konsey tüzüğü Council Regulation no…/…of… … sayılı ve… [tarihli] Konsey Tüzüğü exchange control regulation kambiyo kontrol / denetim düzenlemesi exempting regulation muafiyet tüzüğü financial regulation mali tüzük implementing regulation uygulama tüzüğü; yönetmelik (iç hukuk) interim regulation geçici tüzük joint aviation regulations (JAR) ortak havacılık kuralları (JAR) make a regulation tüzük çıkarmak provision laid down by regulation tüzükle getirilen hüküm prudential regulation yatırımcıyı koruma amaçlı düzenleme regulate düzenlemek regulated entity düzenlenmiş kuruluş regulated market düzenlenmiş piyasa regulation declared void hükümsüzlüğü açıklanan / iptal edilen tüzük Regulation number / year / EEC of the Council of (day­month­year) on (concerning, relating to) …

… hakkında (ile ilgili)(gün­ay­yıl) tarih ve sayı/yıl/ AET sayılı Konsey Tüzüğü

regulation on mergers birleşmeler tüzüğü the staff r egulations of officials of the European Communities

Avrupa Toplulukları memurları personel düzenlemeleri

technical regulation teknik düzenleme This regulation shall be binding in its entirety and directly applicable in the Member States.

Bu tüzük Üye Devletlerde bütünüyle bağlayıcıdır ve doğrudan uygulanır.

This regulation shall enter into force on…

Bu tüzük… tarihinde yürürlüğe girer.

tr ading on a regulated market düzenlenmiş bir piyasada iş görme

REGULATORY düzenleyici European Committee for Telecommunications Regulatory Affairs (ECTRA)

Avrupa Telekomünikasyon Düzenleyici İşler Komitesi (ECTRA)

regulatory author ity düzenleyici kurum; düzenleyici makam regulatory body düzenleyici kurum / kuruluş

269

regulatory committee düzenleyici komite regulatory framework düzenleyici çerçeve regulatory impact assesment (RIA) düzenleyici etki analizi (DEA) self r egulatory body özerk kuruluş

REINSURANCE reasürans reinsurance par ticipation reasürans iştiraki reinsurance undertaking reasürans teşebbüsü, reasürans işletmesi reinsurer reasürör reinsurer share reasürör payı

RELATION ilişki bilateral r elations ikili ilişkiler Directorate­General for External Relations

Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü

external relations diş ilişkiler General Affair s and External Relations Council (GAERC)

Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi (GİDİK)

promote relations ilişkileri geliştirmek public relations halkla ilişkiler

RELEASE serbest bırakma, salıverme, tahliye accidental r elease kaçak conditional release şartlı tahliye declaration of release for free circulation

serbest dolaşıma giriş beyannamesi

goods released for free circulation serbest dolaşımda bulunan mallar Pollutant Release and Transfer Register (PRTR)

Avrupa Kirletici Salınım ve Taşınım Kaydı (PRTR)

post release control sonradan kontrol (gümrük) press release basın bülteni release for free circulation serbest dolaşıma giriş r elease of a right bir hakkın terki r elease of goods eşyanın / malın serbest bırakılması release of guarantee teminatın iadesi, kalkması

RELIABILITY güvenilirlik

RELIEF kur tarma, çare; yardım; ferahlama; muafiyet duty relief ar rangement gümrük muafiyet düzenlemesi temporary relief geçici muafiyet total r elief tam muafiyet

REMAIN (v.) ... kalmak remain in office görevde kalmak remaining bakiye

REMEDY çare, deva, çözüm; ilaç exhaustion of remedies çözüm yollarının tüketilmesi, çarelerin

tüketilmesi legal remedy hukuki hak arama yolu; hukuki çare; yasal yol /

kanun yolu remediation of water quality su kalitesinin iyileştirilmesi

270

remedy a situation bir durumu düzeltmek

REMISSION indir im, hafifletme; af / bağışlama; feragat; teskin

grant a remission indirim uygulamak remission of duty vergi indirimi / affı r emit affetmek (vergi); ulaştırmak; para göndermek

REMOTE uzak, ır ak remote sensing uzaktan algılama remote sensing programme uzaktan algılama programı

REMUNERATION ücret, karşılık, ödül / mükafat

RENEW (v.) temdit etmek; yenilemek renew agreements anlaşmaları yenilemek

RENEWABLE temdit edilebilir ; yenilenebilir European Association for Renewable Energies (EUROSOLAR )

Avrupa Yenilenebilir Enerji Birliği (EUROSOLAR)

renewable energy resource yenilenebilir enerji kaynağı renewable fuel yenilenebilir yakıt

RENOVATION yenileme, yenileştirme renovate yenilemek, yenileştirmek

RENUNCIATION vazgeçme (hak, borç, yükümlülük) renounce vaz geçme, feragat

REPAIR i. onar ım; f. onarmak free repair ücretsiz onarım repair charges onarım giderleri / masrafları, tamir giderleri /

masrafları r epair service onarım hizmeti

REPARATION onar ım; tazmin pecuniary reparation para ile telafi etme (tazmin etme)

REPAYMENT geri ödeme, itfa, iade grant a repayment geri ödemeden yararlandırma repayment of taxation vergi iadesi r epayment schedule geri ödeme planı

REPEAL (v). yürür lükten kaldırmak (yasal/idar i düzenleme); kanunun açık veya ör tülü biçimde sonraki bir kanun tarafından tümüyle ilga edilmesi / yürürlükten kaldır ılması

repeal provisions hükümleri yürürlükten kaldırmak

REPLACEMENT yenileme, değiştirme par tial r eplacement kısmi yenileme replace yerine başkasını koymak, ikame etmek replacing product ikame ürün replacement of goods malların yenisi ile değiştirilmesi, malların

ikamesi

271

replacement / replacing product ikame ürün

REPLY i. yanıt, cevap, karşılık; f. yanıtlamak, cevaplamak, karşılık vermek

r ight of reply cevap hakkı

REPORT i. rapor , bilgi; f. r apor etmek, bildirmek accident repor t kaza raporu annual repor t yıllık rapor commission repor t komisyon raporu European Parliament sittings official r epor ts

Avrupa Parlamentosu resmi oturum tutanakları

external debt monitor ing repor t dış borç izleme raporu feasibility repor t fizibilite raporu financial repor ting mali raporlama inception repor t başlangıç raporu progress repor t ilerleme raporu prudential repor ting ihtiyati raporlama regular repor t düzenli rapor repor ting requirement raporlama yükümlülükleri

REPRESENTATION temsil; temsilcilik direct representation doğrudan temsil European Commission Representation (ECR)

Avrupa Komisyonu Temsilciliği (AKT)

external representation dış temsil indirect r epresentation dolaylı temsil permanent representation daimi temsilcilik propor tional representation orantılı temsil, nispi temsil r ight of representation temsil hakkı

REPRESENTATIVE temsilci, temsil eden author ised representative yetkili temsilci Conference of the Representatives of the Governments of the Member States

Üye Devletlerin Hükûmet Temsilcileri Konferansı

demographic representativeness demografik temsil edilebilirlik employers’ representative işveren temsilcisi High Representative for the Common Foreign and Security Policy (CFSP)

Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası (ODGP) Yüksek Temsilcisi

house of the representatives temsilciler meclisi legal representative hukuki temsilci; kanuni temsilci permanent representative daimi temsilci Permanent Representatives Committee (COREPER)

Daimi Temsilciler Komitesi (COREPER)

representative market temsilî pazar Representatives of Governments of Member States

Üye Devletlerin Hükûmet Temsilcileri

r epresentative period temsilî dönem representative price temsilî fiyat r esident representative mukim temsilci

272

REPRODUCE (v) üremek, üretmek, kopyasını çıkar tmak reproducibility kopyalanabilirlik

REPUDIATION fesih; sonuçlar ı iler iye dönük meydana getiren iptal etme

repudiate iptal etmek, fesh etmek

REPURCHASE geri satın alma repurchase agreement geri satın alma şartıyla satış anlaşması; sürekli

repo open repurchase agreement açık repo rever se repurchase agreement reverse repo r ight of repurchase vefa hakkı

REQUIREMENT ihtiyaç / gereksinim; gereklilik; koşul / şart; ister; yükümlülük

basic requirements temel gereklilikler capital r equirement sermaye yeterliliği, sermaye gerekliliği disclosure requirement açıklama yükümlülüğü; kamuyu aydınlatma

yükümlülüğü Joint Aviation Requirements and Standards (JARS)

Ortak Havacılık Gerekleri ve Standartları (JARS)

labour requirement işgücü gereksinimi protection requirements koruma şartları r epor ting requirement raporlama yükümlülükleri solvency requirement yükümlülük karşılama yeterliliği

RESALE ikinci el satış, yeniden satış

RESCISSION hükümsüz kılma, geçersiz kılma (geçmişe etkili olarak)

rescind bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırmak (sözleşme /akit); fesh etmek (taraflarca); iptal etmek (nispi butlanda); geri alma (az kullanılır)

RESEARCH araştırma accident research kaza araştırması agr icultural research projects (AGREP)

tarımsal araştırma projeleri (TAP)

Centre for Educational Research and Innovation (CERI)

Eğitimde Araştırma ve Yenilik Merkezi (CERI)

Community Research and Development Information Service (CORDIS)

Topluluk Araştırma ve Geliştirme Bilgi Hizmeti (CORDIS)

Directorate­General for Research Araştırma Genel Müdürlüğü European Collaborative Linkage of Agr iculture and Industry through Research (ÉCLAIR)

Avrupa Araraştırma Yoluyla Tarım ve Sanayi İş Birliği Bağı (ÉCLAIR)

European Cooperation in the Field of Scientific and Technical Research (COST)

Bilimsel ve Teknik Araştırma Alanında Avrupa İş Birliği (COST)

European Council for Nuclear Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi (CERN)

273

Research (CERN) European Research Area (ERA) Avrupa Araştırma Alanı (AAA) European Research and Development Committee (ERDC)

Avrupa Araştırma ve Geliştirme Komitesi (ERDC)

European Space Research Institute (ESRIN)

Avrupa Uzay Araştırmaları Enstitüsü (ESRIN)

European Space Research Organisation (ESRO)

Avrupa Uzay Araştırmaları Örgütü (ESRO)

European Space Research and Technology Centre (ESTEC)

Avrupa Uzay Araştırma ve Teknoloji Merkezi (ESTEC)

Fisheries and Agr icultural Research (FAR)

Balıkçılık ve Tarım Araştırmaları (FAR)

Joint Research Centre (JRC) Ortak Araştırma Merkezi (OAM) Research and development (R&D) Araştırma ve Geliştirme (Ar­Ge) Research and Development in Advanced Communications Technologies for Europe (RACE)

Avrupa İleri Haberleşme Teknolojilerinde Araştırma ve Geliştirme (RACE)

research and development policy araştırma geliştirme politikası Research and Technological Development (RTD)

Araştırma ve Teknolojik Gelişim (RTD)

research and technological development framework programme

araştırma ve teknoloji geliştirme çerçeve programı

Scientific and Technological Research Committee (STRC)

Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Komitesi (STRC)

Suppor t Programme for Evaluation Activities in Research (SPEAR)

Araştırma Etkinliklerini Değerlendirme Destek Programı (SPEAR)

RESERVE rezerv, ihtiyat,yedek; f. ihtiyaten saklamak secret reserve gizli ihtiyat official foreign exchange reserve resmi döviz rezervi per formance reserve reserve a right

performans rezervi hakkı saklı tutmak

reserve ratio rezerv oranı reserved power saklı yetki

RESIDENCE mesken, ikamet edilen yer, sakin bulunulan yer , konut (nadiren)

country of residence ikamet edilen ülke; meskenin bulunduğu ülke freedom of residence mesken yerini seçme özgürlüğü habitual r esidence mutat mesken residence permit ikamet izni

RESIDENT yer leşik, ikamet eden; sakin olan, mukim (nadiren)

non­resident yurt içinde yerleşik olmayan non­resident car r ier yerleşik olmayan nakliyeci / taşıyıcı r esident representative mukim temsilci r esident twinning adviser (RTA) daimi eşleştirme danışmanı (RTA)

274

RESIDUE ar tık, kalıntı, bakiye

RESIGNATION istifa, çekilme, teslim resign istifa etmek, çekilmek, el çekmek, bırakmak resign as a body toplu istifa resign from office görevden istifa

RES JUDICATA kesin hüküm itirazı force of res judicata kesinleşmiş yargı kararı (etkisi) plea of res judicata kaziyei muhakeme defi

RESOLUTION ilke karar ı; çözüm Council r esolution Konsey ilke kararı conflict­resolution diplomacy uyuşmazlık çözücü diplomasi draft r esolution ilke kararı taslağı European Parliament resolution Avrupa Parlamentosu ilke kararı framework resolution çerçeve ilke kararı introduce a draft resolution ilke kararı taslağı sunma motion for a resolution karar önergesi (ilke kararı) quarum of resolution ilke kararı nisabı / yeter sayısı

RESOLUTIVE CLAUSE fesih kaydı (akitlerde)

RESOLVING TO… karar lı olarak…

RESOURCE kaynak allocation of resources kaynakların tahsisi budget resources bütçe kaynakları capital r esource sermaye kaynağı Community’s own resources Topluluğun öz kaynakları diver sification of resources kaynakların çeşitlendirilmesi domestic resource yerli kaynak renewable energy resource yenilenebilir enerji kaynağı resource allocation kaynak tahsisi r esource schedule kaynak planı state resource devlet kaynağı

RESPECTIVE ilgili, her biri kendisinin olan

citizen: vatandaş / yurttaş citizenship: vatandaşlık domicile: ikametgah establishment: kuruluş, yerleşme national: ulusal / milli; uyruk (şirketler de dahil) nationality: milliyet; tabiiyet / uyrukluk non resident: yerleşik olmayan resident: yerleşik,ikamet eden, mukim place of establishment: yerleşme yeri; kuruluş yeri (tesisler ve kurumlar için) place of incorporation: tüzel kişiliğin bulunduğu yer place of presence: bulunulan yer

275

RESPECTIVELY sırasıyla, ayr ı ayr ı

RESPIRABLE GAS solunabilir gaz

RESPONDENT davalı, dava edilen; cevap veren / karşılık veren

RESPONSIBILITY sorumluluk / mesuliyet confer the responsibilities sorumluluk vermek division of responsibility sorumluluk paylaşımı effective discharge of responsibility sorumluluğu etkili biçimde yerine getirme external responsibilities of the European Community

Avrupa Topluluğunun dış sorumlulukları

be responsible for …’dan sorumlu olmak

RESTATE (v.) yeniden beyan etmek, yeniden bildirmek

RESTRICTION kısıtlama abolition of restrictions kısıtlamaların kaldırılması disguised restr iction örtülü kısıtlama elimination of quantative restr ictions miktar kısıtlamalarının kaldırılması expor t r estr iction ihracat kısıtlaması impor t r estriction ithalat kısıtlaması quantitative restr iction miktar kısıtlaması quota restriction kota kısıtlaması Registration, Evaluation, Authorisation and Restr iction of Chemicals (REACH)

Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması (REACH)

trade restriction ticari kısıtlama

RESTRUCTURE (v.) yeniden yapılandırmak in­situ restructuring mekânda yeniden yapılanma

RESULT sonuç result a procedure / proceeding in a decision

bir konuyla ilgili işlemlerin bir kararla sonuçlandırılması

RETAIL perakende satış r etail outlet perakende satış yeri r etailer perakendeci

RETENTION alıkoyma, tutma, muhafaza etme, koruma

RETRANSMISSION yeniden yayınlama (TV ve radyo yayınlar ı)

RETREAT geri çekilme

RETROCESSION iade

RETURN i. getir i; iade; dönüş; f. ger i göndermek, geri gelmek; iade etmek

copy for return / return copy effective rate of return

iade nüshası vadeye kadar getiri

level of return getiri seviyesi r eturned goods geri gelen (iade edilen) mal / eşya

276

REVENUE gelir public revenue kamu geliri r egister as revenue irat kaydetmek revenue partnership gelir ortaklığı r evenue­producing monopoly gelir sağlayan tekel, mali nitelikli tekel

REVIEW i. inceleme / tetkik; eleştir i / tenkit; f. gözden geçirmek, değer lendirmek, yeniden incelemek

appellate review itirazın üst yargı organı tarafından incelenmesi (istinaf, temyiz ve benzeri incelemeler)

judicial review adli inceleme; yargısal denetim; hukuka uygunluk denetimi

peer review eşitleri, akranları, meslektaşları tarafından gözden geçirme, inceleme, kontrol

r eview the legality of acts of the council konsey tasarruflarının / işlemlerinin hukuka uygunluğunu denetlemek

review of financial statements mali bildirimlerin incelenmesi, mali raporların incelenmesi

REVISE (v.) düzeltmek, değiştirmek (inceleyerek, gözden geçirerek)

procedure for revising gözden geçirerek düzeltme usulü

REVOCATION rücu / cayma, geri alma revocation of licence ehliyetin iptali; ruhsatın iptali

REVOLUTION devr im agrarian revolution tarım devrimi industrial r evolution sanayi devrimi

REVOLT isyan

REVOLVE (v.) dönmek (bir şeyin etrafında) revolving fund döner sermaye

RIGHT hak; sağ abuse of r ight hakkın suistimali / hakkın kötüye kullanılması accord a r ight hak bahşetmek agree to a r ight bir hakkın varlığı konusunda mutabakata varmak avail oneself of a right bir haktan yararlanmak Bill of Rights (İnsan) Haklar(ı) Bildirgesi capacity to be the subject of right hak ehliyeti; haklardan yararlanma ehliyeti capacity to have r ights and duties haklardan yarlanma ehliyeti Char ter of Fundamental Rights Temel Haklar Şartı civil r ight medeni hak confer rights hak tanımak / bahşetmek Convention on Human Rights İnsan Hakları Sözleşmesi Convention on the Rights of the Children (CRC)

Çocuk Hakları Sözleşmesi (ÇHS)

copyr ight telif hakkı design r ights tasarım hakları enjoyment of a r ight bir haktan yararlanma

277

European Union Char ter of Fundamental Rights

Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı

European Convention on Human Rights (ECHR)

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)

European Cour t of Human Rights (EctHR)

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)

European Initiative for Democracy and Human Rights (EIDHR)

Demokrasi ve İnsan Hakları Avrupa Girişimi (EIDHR)

European Union Agency for Fundamental Rights (FRA)

Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı (FRA)

exclusive broadcasting r ight exclusive right exercise of the right of establishment

münhasır yayın hakkı münhasır hak yerleşme hakkının kullanılması

exhaustion of rights haklarin tüketilmesi fundamental r ights and freedoms temel hak ve özgürlükler fundamental social r ights of worker s işçilerin temel sosyal hakları human rights insan hakları human and civil r ights insan hakları ve medeni haklar human rights violation insan hakları ihlali incorporeal r ight gayri maddi hak individual holder of exclusive rights münhasır hakları münferiden elinde tutan kimse intellectual, industr ial and commercial proper ty rights

fikri, sınai ve ticari mülkiyet hakları

intellectual property rights (IPR) fikri mülkiyet hakları; fikri haklar (IPR) International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR)

Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi (ICCPR)

International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (ICESCR)

Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi (ICESCR)

minor ity rights azınlık hakları non­exclusive right münhasır olmayan hak Office for Democratic Institutions and Human Rights (ODIHR)

Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi ODIHR)

operating r ight işletme hakkı possess a right of veto veto hakkına sahip olmak protection of intellectual rights fikri hakların korunması protection of intellectual and industr ial proper ty rights

fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması; fikri ve sınai hakların korunması

release of a right bir hakkın terki r eserve a right hakkı saklı tutmak retain a right hakkı muhafaza etmek r ight holder hak sahibi r ight in rem ayni hak r ight of association dernek kurma hakkı r ight of asylum iltica / sığınma hakkı r ight of audience savunma hakkı; duruşmada bulunma hakkı r ight of establishment yerleşme hakkı; iş kurma / tesis etme hakkı

(kurum, tesis, iş yeri, ticarethane) r ight of fishery balık tutma hakkı r ight of initiative inisiyatif [kullanma] hakkı r ight of legation elçilik hakkı

278

r ight of option hakk­ı hıyar, seçme hakkı r ight of ownership mülkiyet hakkı r ight of peaceful assembly barışçı toplanma hakkı

r ight of preemption şufa hakkı r ight of redemption iştira hakkı r ight of reply cevap hakkı r ight of representation temsil hakkı r ight of repurchase vefa hakkı r ight to access girme hakkı, katılma hakkı, erişim hakkı r ight to benefit yararlanma hakkı r ight to move freely serbestçe yer değiştirme hakkı r ight to peaceful assembly barışçı toplantı hakkı r ight to a pension emeklilik hakkı r ight to petition dilekçe (verme) hakkı r ight to physical integrity bedensel dokunulmazlık hakkı r ight to stand for election seçimlerde aday olma hakkı, seçilme hakkı r ight to veto veto hakkı r ight to vote oy kullanma hakkı, seçme hakkı special drawing right (SDR) özel çekme hakkı (SDR) transfer of operating r ights (ToOR) işletme hakkı devri (İHD) waive a right of action dava hakkından feragat etmek

RIGID katı

RIPARIAN COUNTRIES kıyıdaş ülkeler (nehir)

RISK r isk accident r isk kaza tehlikesi, kaza riski full r isk tam risk occupational r isks mesleki riskler radiological risk radyolojik risk r isk adjusted asset riske uyarlanmış aktif r isk assessment system risk değerlendirme sistemi r isk audit risk denetimi r isk capital risk sermayesi r isk concentration risk yoğunlaşması r isk monitoring risk denetimi systemic r isk sistemik risk

ROOM oda detention room nezarethane inter rogation room sorgu odası

ROTATION rotasyon, dönüşüm; sırayla başkanlık etme rotate dönmek; vardiyalı çalışmak; sırayla başkanlık

etmek crop rotation her yıl değişik ekin ekilmesi, dönüşümlü /

münavebeli ekim equal rotation eşit rotasyon

279

rotation of the presidency başkanlığın dönüşümlü olması

ROYALTY lisans ücreti; krallık, kraliyet ailesi author ’s royalties yazarın telif hakları

RULE kural; egemenlik, saltanat; mahkeme emri Community rules Topluluk kuralları conduct of business rules işlerin yürütülmesi sırasında uyulacak kurallar customs rule gümrük kuralı divide and rule policy (divide et imperia)

böl ve yönet politikası

general rule genel kural general rules for the interpretation of the tar iff

tarifenin yorumlanmasına dair genel kurallar

listing rules kotasyon kuralları or igin rule menşe kuralı rule book düzenleme, kanunname rule of law hukukun üstünlüğü rule of origin menşe kuralı rules governing the system of proper ty ownership

mülkiyet sistemini düzenleyen kurallar

rules of procedure usul kuralları Rules of Procedure of the European Par liament

Avrupa Parlamentosu Usul Kuralları (Avrupa Parlamentosu İç Tüzüğü)

rules on competition rekabet kuralları unjust rule haksız yönetim

RULING mahkemenin verdiği ara kararı

give a ruling ara kararı vermek (yargılama esnasında verilen, davayı esastan sonuçlandırmayan karar)

have jur isdiction to give preliminary rulings

ön karar verme yetkisine sahip olmak

preliminary ruling ön karar preliminary ruling of the cour t divan ön kararı, mahkemenin ön kararı ruling class yönetici sınıfı

RURAL kır sal Directorate­General for Agriculture and Rural Development

Tarım ve Kırsal Kalkınma Genel Müdürlüğü

Instrument for Pre­Accession Assistance for Rural Development (IPARD)

Kırsal Kalkınma için Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPARD)

rural development kırsal kalkınma rural population kırsal nüfus Special Accession Programme for Agr iculture and Rural Development (SAPARD)

Tarımsal ve Kırsal Kalkınmaya Yönelik Özel Katılım Programı (SAPARD)

280

281

S

SAFE güvenli, emniyetli; korunmalı, korunmuş; kasa Dedicated Road Infrastructure for Vehicle Safety in Europe (DRIVE)

Avrupa’da Taşıt / Araç Emniyeti için Tahsisli Yol Altyapısı (DRIVE)

safe disposal of nonrecoverable waste geri kazanımsız atıkların güvenli biçimde bertaraf edilmesi

safe product güvenli ürün safe zone güvenlik bölgesi

SAFEGUARD i. korunma; f. korumak, korunmak safeguard measure korunma önlemi / tedbiri safeguard the interests of the Community

Topluluk çıkarlarını korumak

safeguard the continuity of employment

istihdamın devamlılığını korumak

SAFETY güvenlik / emniyet advisory committee on safety güvenlik danışma komitesi European Agency for Safety and Health at Work (EU­OSHA)

Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (EU­ OSHA)

European Aviation Safety Agency (EASA)

Avrupa Hava Emniyeti Ajansı (EASA)

European Food Safety Author ity (EFSA)

Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu (EFSA)

European Mar itime Safety Agency (EMSA)

Avrupa Deniz Güvenliği Ajansı (EMSA)

European Organisation for the Safety of Air Navigation (Eurocontrol)

Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (Eurocontrol)

food safety gıda güvenliği food safety action plan gıda güvenliği eylem planı general product safety genel ürün güvenliği International Convention for the Safety of Life at Sea

Denizde Can Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi

occupational safety meslek güvenliği product safety ürün güvenliği safety at work iş güvenliği

conserve: muhafaza etmek defence: savunma prevent: önlemek protection: koruma protectionism: korumacılık safeguard: korunma

282

safety controls on impor ts ithalattaki güvenlik kontrolleri safety instruction güvenlik talimatı safety of life at sea (SOLAS) denizde can güvenliği (SOLAS)

SALARY maaş fix salary sabit maaş regular salary düzenli maaş

SALE satış; ucuzluk arms sale silah satışı distant sale mesafeli (uzaktan) satış domestic international sales corporation (DISC)

uluslararası satış yapan ulusal şirket (DISC)

door to door sale kapıdan satış installment sale taksitli satış sale by way of an offer to the public halka / umuma arz yoluyla satış sale of consignment konsinye satış sales campaign kampanyalı satışlar sale on credit taksitli satış

SAMPLE örnek, model sample survey örnekleme araştırması

SAMPLING örnekleme biological sampling biyolojik örnekleme method of sampling and analysis numune alma ve tahlil yöntemi / örnekleme ve

çözümleme yöntemi sampling procedure örnekleme usulü

SANCTION yaptırım / müeyyide; onay / tasvip cr iminal sanction cezai yaptırım legal sanction hukuki yaptırım penal sanction cezai yaptırım

SAVE f. korumak, saklamak, biriktirmek; …’den başka (ancak, yalnız)

save as otherwise provided aksi öngörülmedikçe save for the exceptions or derogations provided for

öngörülen istisnalar ya da derogasyonlar saklı kalmak kaydıyla

SAVING tasar ruf

SCALE barem, ölçek, terazi time scale zaman cetveli

SCHEDULE izlence, program, plan activity schedule faaliyet çizelgesi programme schedule program çizelgesi (medya) repayment schedule geri ödeme planı resource schedule kaynak planı schedule of customs duties gümrük vergileri çizelgesi / cetveli

SCHEMA şema

283

SCHEME plan; sistem; diyagram complementary social security scheme tamamlayıcı sosyal güvenlik programı deposit guarantee schemes mevduat garantisi sistemleri eco­management and audit scheme (EMAS)

çevre yönetimi ve denetleme planı (EMAS)

investor compensation scheme yatırımcı tazmin sistemi paid holiday scheme ücretli izin sistemi single payment scheme tek ödeme planı

SCHENGEN AGREEMENT Schengen Anlaşması

SCHENGEN INFORMATION SYSTEM (SIS)

Schengen Bilgi Sistemi (SIS)

SCHENGEN INFORMATION SYSTEM NETWORK (SISNET)

Schengen Bilgi Sistemleri Ağı (SISNET)

SCIENCE bilim / ilim, fen Committee for the European Development of Science and Technology (CODEST)

Avrupa Bilim ve Teknoloji Geliştirme Komitesi (CODEST)

European Science Foundation (ESF) Avrupa Bilim Vakfı (ESF) Foundation of the Europe of Sciences and Cultures (FESAC)

Bilimler ve Kültürler Avrupası Vakfı (FESAC)

political science siyaset bilimi Science and Technology for Regional Innovation and Development in Europe (STRIDE)

Avrupa’da Bölgesel Yenileşme ve Gelişme için Bilim ve Teknoloji (STRIDE)

SCOPE kapsam, alan scope of application uygulama alanı / kapsamı scope of a measure önlemin / tedbirin kapsamı scope of licence ruhsat kapsamı

SCREENING tarama; inceleme screening procedure tarama prosedürü / usulü screening process tarama süreci vehicle and container screening system araç ve konteyner tarama sistemi

SCRUTINY tetkik, inceleme

SEA deniz deep sea discharge system derin deniz deşarj sistemi dumping of waste at sea atıkların denize dökülmesi International Convention for the Safety of Life at Sea

Denizde Can Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi

safety of life at sea (SOLAS) denizde can güvenliği (SOLAS) sea discharge deniz deşarjı sea­going vessel deniz aracı sea pollution deniz kirlenmesi, deniz kirliliği

SEAT sandalye, koltuk; merkez; yer ; mevki, makam seat of an institution kurum merkezi

284

tr ansfer of the seat of a company / firm bir şirketin / firmanın merkezinin yer değiştirmesi vacant seat boş yer

SECONDARY ikincil European Community secondary law Avrupa Topluluğu ikincil hukuku European Community secondary legislation

Avrupa Topluluğu ikincil mevzuatı

Europe of the Secondary Generation İkinci Neslin / Kuşağın Avrupası secondary law ikincil hukuk secondary legislation ikincil mevzuat secondary market ikincil piyasa secondary pr ior ity ikincil öncelik

SECONDMENT geçici görevlendirme

SECRECY gizlilik professional secrecy meslek sırrı

SECRET gizli secret advertisement gizli reklam trade secret ticari sır secret ballot gizli oy secret reserve gizli ihtiyat vote by secret ballot gizli oylama, kapalı oylama

SECRETARIAT sekreter lik general secretar iat genel sekreterlik Secretar iat General of the Commission Avrupa Komisyonu Genel Sekreterliği Secretar iat General of the Council (of the European Union)

Avrupa Birliği Konseyi Genel Sekreterliği

SECRETARY sekreter / yazman / kâtip first secretary başkâtip general secretary genel sekreter Secretary General Genel Sekreter (Birleşmiş Milletler)

SECTION kısım sub­section alt kısım

SECTOR sektör; kesim; mıntıka audiovisual sector görsel­işitsel sektör mar itime sector denizcilik sektörü pr ivate sector özel sektör public sector kamu sektörü transpor t sector taşımacılık sektörü

SECTORAL sektörel cross­sectoral activities sektörler arası faaliyetler sectoral guidelines sektörel kılavuz ilkeler Sectoral Monitor ing Sub­Committee (SMSC)

Sektörel İzleme Alt Komitesi (SMSC)

sectoral planning sektörel planlama sectoral policies sektörel politikalar

285

SECULAR laik, seküler non­secular state laik olmayan devlet, din devleti secular state laik devlet

SECURITY menkul kıymet; güvenlik area of freedom, secur ity and justice özgürlük, güvenlik ve adalet alanı border secur ity sınır güvenliği Committee of European Secur ities Regulators (CESR)

Avrupa Sermaye Piyasası Kurulları Komitesi (CESR)

Common Foreign And Secur ity Policy (CFSP)

Ortak Dış(işleri) ve Güvenlik Politikası (ODGP)

Common Security and Defence Policy (CSDP)

Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası (OGSP)

Conference on Secur ity and Cooperation in Europe (CSCE)

Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Konferansı (AGİK)

debt security / instrument borçlanma aracı, borçluluğu temsil eden menkul kıymet

Directorate­General for Justice, Freedom and Secur ity

Adalet, Özgürlük ve Güvenlik Genel Müdürlüğü

equity security ortaklık hakkı veren menkul kıymet European Network and Information Security Agency (ENISA)

Avrupa Ağ ve Bilgi Güvenliği Ajansı (ENISA)

European Secur ity and Defence Identity (ESDI)

Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği (AGSK)

European Secur ity and Defence Policy (ESDP)

Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP)

European Union Institute for Security Studies (EUISS)

Avrupa Birliği Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (EUISS)

fixed income security sabit getirili menkul kıymetler Institute for Security Studies (ISS) Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (ISS) integrated border security model entegre sınır güvenlik modeli international security management (ISM)

uluslararası güvenlik yönetimi (ISM)

listed secur ity borsaya kote edilen menkul kıymet lodging of a secur ity menkul kıymetin kiralanması national security ulusal güvenlik non­equity security ortaklık hakkı vermeyen menkul kıymet Organisation for Security and Co­ operation in Europe (OSCE)

Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT)

Political and Security Committee (PSC)

Siyaset ve Güvenlik Komitesi (PSC)

preservation of national security ulusal güvenliğin korunması public security kamu güvenliği secur ity arrangement güvenlik düzenlemesi secur ity cer tificate teminat sertifikası; güvenlik belgesi secur ity consideration güvenlik kaygısı secur ity information form güvenlik bilgi formu secur ity measure güvenlik önlemi / tedbiri secur ity of supply arz güvenliği secur ity of tenure teminat; daimi statü

286

social secur ity sosyal güvenlik social secur ity deficit sosyal güvenlik açığı tr ansit security transit teminatı underlying security dayanak varlık (vadeli işlem ve opsiyon borsası) United Nations Security Council (UNSC)

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK)

var iable yield secur ity değişken getirili menkul kıymet zone of secur ity güvenlik bölgesi

SECURITIES menkul kıymetler European Secur ities Committee Avrupa Menkul Kıymetler Komitesi holder of securities elinde menkul kıymet bulunduran International Organisation of Securities Commissions (IOSCO)

Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonları Örgütü (IOSCO)

International Secur ities Free Zone Uluslararası Menkul Kıymetler Serbest Bölgesi issue securities menkul kıymetler ihraç etmek multiple vote securities oyda imtiyazlı paylar secur ities investment association menkul kıymetler yatırım ortaklığı secur ities investment fund menkul kıymetler yatırım fonu stock exchange listed secur ities borsaya kote edilmiş menkul kıymetler

SEIZURE zapt, müsadere, el koyma; haciz (ilamlı icra) seize zapt etmek, ele geçirmek, yakalamak, el koymak

SELF kendi, öz var lık; kendi kendine, kendisi tarafından

self assessment öz değerlendirme self­censorship oto sansür self determination kendi kaderini tayin etme self executing treaty iç hukukta, bir iç hukuk düzenlemesine ihtiyaç

göstermeden etkili olan anlaşma self government kendi kendine yönetim self management öz yönetim self protection kişinin kendini kendi imkanlarıyla koruması,

nefs­i müdafaa self r egulatory body özerk kuruluş self­sufficiency kendi kendine yeterlilik

SELLING satış distance selling mesafeli satış distance selling contract mesafeli satış sözleşmesi door to door selling kapıdan satış sell satmak

SEMI­ yar ı, yar ım; kısmi semi finished foodstuff yarı mamul gıda maddesi semi­subsistence farming yarı geçimlik çiftçilik

SENIORITY kıdem senior contracting manager (SCM) kıdemli ihale yöneticisi (SCM) senior financial manager (SFM) kıdemli mali yönetici (SFM) senior programme officer (SPO) kıdemli program görevlisi (SPO)

287

SENSORY duyumsal

SENTENCE i. mahkumiyet hükmü; tümce f. mahkûm etmek, hüküm giydirmek

execution of a sentence cezanın infazı interlocutory sentence ara karar

SEPARATE ayr ı, farklı separate estate kişisel / mahfuz mal (aile hukuku, ortaklık

hukuku) separatist tendency ayrılıkçı eğilim separatist ter ror ism ayrılıkçı terör

SEPARATION ayr ılma, ayırma area of separation tecrit alanı separation of estate mal ayrılığı (aile hukuku) separation of powers kuvvetler ayrılığı separation of proper ty mal ayrılığı (aile hukuku)

SERIAL radyo ya da tv dizisi; devamı olan

SERVICE hizmet Advanced Communications Technologies and Services (ACTS)

İleri Haberleşme Teknolojileri ve Hizmetleri (ACTS)

advisory service danışmanlık hizmeti audiovisual services görsel­işitsel hizmetler civil service kamu / amme görevi / hizmeti Community Research and Development Information Service (CORDIS)

Topluluk Araştırma ve Geliştirme Bilgi Hizmeti (CORDIS)

continuity of service hizmetin devamlılığı / sürekliliği Directorate­General for the Internal Market and Services (DG MARKT)

İç Pazar ve Hizmetler Genel Müdürlüğü

electronic communications networks and services (ECN&S)

elektronik haberleşme şebekeleri ve hizmetleri (ECN&S)

European radio message services (ERMES)

Avrupa radyo mesaj hizmetleri (ERMES)

European Union Civil Service Tr ibunal Avrupa Birliği Kamu Personeli Mahkemesi Foreign Investment Advisory Service (FIAS)

Yabancı Yatırımlar Danışmanlık Servisi (FIAS)

free circulation of tv services tv hizmetlerinin serbest dolaşımı freedom to provide services hizmet sunma serbestisi, hizmet edimi serbestisi free movement of services hizmetlerin serbest dolaşımı in­service training hizmet içi eğitim insurance service sigorta hizmeti Internal Audit Service (IAS) İç Denetim Servisi (IAS) Legal Service (SJ) Hukuk Servisi (SJ) liberalisation of services hizmetlerin serbestleştirilmesi liberalisation of banking services bankacılık hizmetlerinin serbestleşmesi /

serbestleştirilmesi maintenance service bakım onarım hizmeti

288

military service askerlik hizmeti national service askerlik hizmeti public service kamu hizmeti, kamu görevi public service charter kamu hizmeti sözleşmesi public service concession agreement kamu hizmeti imtiyaz sözleşmesi preventive health service koruyucu sağlık hizmeti provide investment service yatırım hizmeti sunmak repair service onarım hizmeti service of general economic interest genel ekonomik yarar hizmeti service of summons celp shuttle service mekik taşımacılığı tr ans­European services trans­Avrupa hizmetleri

SESSION oturum / celse, toplantı extraordinary session olağanüstü oturum in­camera session kapalı oturum inter sessional meeting oturum arası toplantı legislative year / session yasama yılı, yasama dönemi open session kamuya / halka açık oturum plenary session /meeting genel kurul (toplantısı) session of the Council of Minister s Bakanlar Konseyi toplantısı sit in a plenary session genel kurul hâlinde toplanma

SET ASIDE ayırma; bir kenara koyma; geçer siz kılma set aside land ekim dışı bırakılmış arazi

SETTLEMENT iskan, yer leşim; çözüm; ödeme Bank for International Settlements (BIS)

Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS)

clear ing and settlement system takas ve ödemeler sistemi disper sed settlement dağınık yerleşim judicial settlement adli / yargısal çözüm Office for the Administration and Settlement of Individual Entitlements (Paymaster Office­PMO)

Bireysel Görevlendirmeler İdare ve Ödeme Ofisi (Ödeme Ofisi ­PMO)

per iodical debt settlement dönemsel borç tasfiyesi pre­cour t settlement body (arbitration)

duruşma / yargılama öncesi çözüm organı (tahkim)

settlement and custody centre takas ve saklama merkezi settlement of disputes uyuşmazlıkların / anlaşmazlıkların çözümü settlement finality menkul kıymet takas işlemlerinde işlemin kesin

hüküm ifade etmesi settlement of payments ödemelerin yapılması; ödemelerin tasfiyesi

SET OFF i. başlangıç; f. karşılık olarak koymak; mahsup etmek

set off per iod mahsup dönemi

SHARE hisse senedi, pay, hisse acquisition of shares hisselerin iktisabı / edinilmesi capital share sermaye hissesi company with share capital sermayesi paylara bölünmüş şirket

289

propor tional share orantılı pay reinsurer share reasürör payı share capital hisse senedi sermayesi; hisselere bölünmüş

sermaye shares in affiliated undertakings bağlı ortaklıklardaki paylar share of capital sermayede katılma payı

SHAREHOLDING iştirak, hissedar lık, paydaşlık cross shareholding çapraz hissedarlık minor ity shareholder azınlık hissedar, azınlık pay sahibi shareholder hissedar, hisse sahibi, pay sahibi, paydaş

SHARED or tak, paylaşılan, ortaklaşa shared competence paylaşılmış yetki shared power paylaşılmış yetki shared working iş paylaşımı

SHIP i. gemi; f. göndermek, postalamak; gemiye yüklemek

boarding and search of ships deniz taşıtlarının kontrolü delivery ship / letter of carr iage irsaliye shipping document sevk vesaiki

SHIPMENT mal gönderme, gönder ilen mal, yükleme Agreement on Pre­Shipment Inspection Sevkiyat Öncesi Kontrol Anlaşması pre­shipment inspection sevkıyat öncesi kontrol

SHORT TERM CAPITAL MOVEMENT kısa dönemli sermaye hareketi

SHUTTLE mekik, karşılıklı sefer shuttle diplomacy mekik diplomasisi shuttle service mekik taşımacılığı shuttle tr ade bavul ticareti

SIGN i. işaret; belirti; f. imzalamak geographical sign coğrafi işaret

SIGNATORY imzacı, imza eden, imza sahibi co­signatory ortak imzacı

SILT toz, mil, ince kum

SINGLE tek cour t of single instance tek dereceli mahkeme Single Administrative Document (SAD) Tek İdari Belge (TİB) single author isation tek yetkilendirme European single market Avrupa tek pazarı single convention tek sözleşme single cur rency tek para Single European Act (SEA) Avrupa Tek Senedi (ATS) single European market (SEM) Avrupa tek pazarı (ATP) single institutional framework tek kurumsal çerçeve single licence practice tek lisans uygulaması single market tek pazar

290

single payment scheme tek ödeme planı single stage consumption tax tek aşamalı tüketim vergisi

SITTING oturum, celse adjourn a sitting oturuma ara vermek; oturumu ertelemek European Parliament sittings official r epor ts

Avrupa Parlamentosu resmi oturum tutanakları

‘THE SIX’ (Belgium, Federal Germany, France, Italy, Luxemburg, Netherlands)

Altılar (Belçika, Federal Almanya, Fransa, Italya, Lüksemburg, Hollanda)

SLAUGHTER hayvan kesimi; kıyım slaughter house mezbaha

SMALL AND MEDIUM SIZED ENTERPRISE (SME)

küçük ve or ta boy işletme (KOBİ)

SME finance facility KOBİ finansman imkânı; KOBİ’ler için finansman kolaylığı

SME subsidy KOBİ desteği, KOBİ teşviği

SMUGGLING kaçakçılık anti­smuggling data bank kaçakçılıkla mücadele bilgi bankası smuggle kaçakçılık yapmak

SOCIAL toplumsal / sosyal Bureau of International Social Tourism (BITS)

Uluslararası Sosyal Turizm Bürosu (BITS)

Directorate­General for Employment, Social Affair s and Equal Oppor tunities

İstihdam, Sosyal İşler ve Eşit Fırsatlar Genel Müdürlüğü

economic and social cohesion (ESC) ekonomik ve sosyal uyum (ECS) Economic and Social Committee (ECOSOC / ESC)

Ekonomik ve Sosyal Komite (ESK)

employment and social affairs istihdam ve sosyal işler Employment, Social Policy, Health and Consumer Affairs Council (EPSCO)

İstihdam, Sosyal Politika, Sağlık ve Tüketici İşleri Konseyi (EPSCO)

European Economic and Social Committee (EESC)

Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi (EESC)

European Social Fund (ESF) Avrupa Sosyal Fonu (ASF) International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (ICESCR)

Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi (ICESCR)

social acceptability sosyal kabul edilebilirlik social action programme sosyal eylem programı social assistance sosyal yardım Social Charter Sosyal Şart social dialogue sosyal diyalog social dumping sosyal damping social housing sosyal konut edindirme social insurance sosyal sigorta social par tners sosyal taraflar social policy sosyal politika social policy agreement sosyal politika anlaşması social policy protocol sosyal politika protokolü

291

social protection sosyal koruma social secur ity sosyal güvenlik social secur ity deficit sosyal güvenlik açığı social welfare sosyal refah

SOCIALISM sosyalizm Socialist Group Sosyalist Grup

SOCIETY toplum; dernek Council of Bars and Law Societies of Europe (CCBE)

Avrupa Barolar ve Hukuk Dernekleri Konseyi (CCBE)

information society bilgi toplumu Information Society Promotion Office (ISPO)

Bilgi Toplumunu Geliştirme Ofisi (ISPO)

information society technologies (IST) bilgi toplumu teknolojileri (IST) law of society dernekler hukuku

SOIL toprak disturbed soil bozulmuş toprak soil products toprak ürünleri undisturbed soil bozulmamış toprak

SOLIDARITY dayanışma

SOLUTION çözüm; çözelti (kimya) extraction solution özüt çözeltisi isolated solution münferit çözüm

SOLVENCY ödeme gücü; ödeme kabiliyeti solvency requirement yükümlülük karşılama yeterliliği solvency ratio ödeme gücü oranı solvent ödeme gücü olan; çözücü

SOURCE kaynak ar tificial source yapay kaynak sealed source sızdırmaz malzeme source mater ial birincil kaynak source of finance finansman kaynağı source of ver ification doğrulama kaynağı

SOVEREIGNTY egemenlik / hakimiyet act of sovereignty hakimiyet tasarrufu; hükûmet tasarrufu Identity, Tradition and Sovereignty Kimlik, Gelenek ve Egemenlik Grubu (ITS)

country: ülke homeland: vatan / yurt land: arazi soil: toprak terr itory: ülke, toprak(uluslararası hukuk) terrain: kara parçası, alan, yer

292

Group (ITS) sovereign egemen; hükümdar, devlet başkanı sovereign base egemen üs sovereign base area egemen üs alanı sovereign equality egemen eşitlik sovereign immunity devletin bağışıklığı / muafiyeti (özellikle

uluslararası yargı yetkisi) sovereign power egemen güç

SPACE uzay; yer , boşluk European Space Agency (ESA) Avrupa Uzay Ajansı (AUA) European Space Operations Centre (ESOC)

Avrupa Uzay Operasyonları Merkezi (ESOC)

European Space Research Institute (ESRIN)

Avrupa Uzay Araştırmaları Enstitüsü (ESRIN)

European Space Research Organisation (ESRO)

Avrupa Uzay Araştırmaları Örgütü (ESRO)

European Space Research and Technology Centre (ESTEC)

Avrupa Uzay Araştırma ve Teknoloji Merkezi (ESTEC)

SPECIAL özel Special Council of Minister s Bakanlar Özel Konseyi, Bakanlar Konseyi Özel

[Toplantısı] specialisation agreement uzmanlaşma anlaşması Special Committee on Agriculture (SCA)

Özel Tarım Komitesi (SCA)

special drawing right (SDR) özel çekme hakkı (SDR) special duty özel vergi specialised agency uzman kurum specialised cour t ihtisas mahkemesi specialised firm uzmanlaşmış firma special r atio özel oran Special Telecommunication Action for Regional Development (STAR)

Bölgesel Gelişme için Özel Telekomünikasyon [Programı] (STAR)

special treatment özel muamele

SPECIFICATION şartname certificate of specification spesifikasyon belgesi technical specification (TS) teknik şartname (TS)

SPECIFIED belirtilmiş

SPECTRUM spektrum, alan

SPIRITS damıtılmış alkollü içecekler

SPONSORSHIP sponsor luk

STABILISATION istikrar, istikrar ı sağlama Community Assistance for Reconstruction, Development and Stabilisation (CARDS)

(Batı Balkanlarda) Yeniden Yapılanma, Kalkınma ve İstikrara Yönelik Topluluk Yardımı (CARDS)

economic stabilisation ekonomik istikrar

293

Expor t Receipts Stabilisation System (STABEX)

İhracat Gelirlerinin Sabitleştirilmesi Sistemi (STABEX)

income stabilisation gelir istikrarı stabilise istikrara kavuşturmak

STABILITY istikrar external financial stability dış mali istikrar pr ice stability fiyat istikrarı Stability and Growth Pact İstikrar ve Büyüme Paktı stability programme istikrar programı take care not to prejudice the financial stability

mali istikrarı tehlikeye düşürmemeye özen göstermek

STAFF per sonel, kadro; kurmay European Union Military Staff (EUMS)

Avrupa Birliği Askerî Personeli (EUMS)

operation staff işletim personeli, operasyon personeli permanent staff norm kadro, daimi kadro

STAGE evre / safha; aşama; dönem final stage son dönem, son aşama preparation stage hazırlık dönemi preparatory stage hazırlık dönemi single stage consumption tax tek aşamalı tüketim vergisi tr ansitional stage geçiş dönemi

STAKEHOLDER pay sahibi; paydaş stakeholder analysis paydaş analizi

STAMP pul, damga, iz, işaret, etki stamp duty damga resmi

STANCE tavır / tutum; duruş obdurate stance katı tutum

STANDARD standart controls on standards standart denetimleri European standard Avrupa standardı European radio message standard (ERMES)

Avrupa radyo mesaj standardı (ERMES)

European Telecommunication Standards Committee (ETSC)

Avrupa Telekomünikasyon Standartları Komitesi (ETSC)

European Telecommunication Standards Institute (ETSI)

Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü (ETSI)

final standard nihai standart harmonised European standard uyumlaştırılmış Avrupa standardı harmonised national standard uyumlaştırılmış ulusal standart harmonised standard uyumlaştırılmış standart insulation standard yalıtım standardı international accounting standards (IAS)

uluslararası muhasebe standartları (UMS)

International Accounting Standarts Board (IASB)

Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK)

294

international standard uluslararası standart International Standard Industr ial Classification of All Economic Activities (ISIC)

Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Sanayi Sınıflaması (ISIC)

international standards on auditing (ISA)

uluslararası denetim standartları (UDS)

Joint Aviation Requirements and Standards (JARS)

Ortak Havacılık Gerekleri ve Standartları (JARS)

mandatory standard zorunlu standart occupational standard meslek standardı prospectus standards izahname standartları standard exchange system standart değişim sistemi Standard International Trade Classification (SITC)

Standart Uluslararası Ticaret Sınıflaması (SITC)

standard market size standart piyasa büyüklüğü standard operational procedures (SOP) standart işlem prosedürleri (SOP)

STANDARDISATION standardizasyon Eurpean Committee for Electrotechnical Standardisation (CENELEC)

Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (CENELEC)

European Standardisation Committee (CEN)

Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN)

International Organisation for Standardisation (ISO)

Uluslararası Standardisasyon Teşkilatı (ISO)

International Standardisation Organisation

Uluslararası Standardizasyon Örgütü

Metrology, Standardisation, Testing and Quality Project (MSTQ)

Metroloji, Standardizasyon, Deney ve Kalite Projesi (MSTQ)

STARCH nişasta

STATE devlet; (federe devlet); durum, hâli accrediting state diplomatik temsilci gönderen ülke act of state devlet tasarrufu, devlet erki (bkz. act of

sovereignty) Afr ican, Caribbean and Pacific States (ACP)

Afrika, Karayip ve Pasifik Devletleri (AKP)

associated state ortak devlet buffer state tampon devlet coastal state kıyı devleti colonial state sömürge devlet colonialist state sömürgeci devlet Commonwealth of Independent States (CIS)

Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT)

confederate state konfederatif devlet confederation of states devletler konfederasyonu Council of State Danıştay / devlet şûrası debt of state devlet borcu Economic Community of West African States (ECOWAS)

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS)

295

Europe of the States Devletler Avrupası flag state bayrak devleti federal state federal devlet federated state federe devlet Group of States Against Cor ruption (GRECO)

Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu (GRECO)

head of state devlet başkanı home state gönderen devlet hor izontal state aid yatay devlet yardımı host state ev sahibi devlet Member State Üye Devlet multi­racial state çok ırklı devlet nationals of a Member State bir Üye Devletin tebaası / uyrukları New Independent States (NIS) Yeni Bağımsız Devletler (YBD) non­member State üye olmayan Devlet non­secular state laik olmayan devlet, din devleti por t state liman devleti protected state korunan / mahmi devlet, himaye / protektora

altındaki devlet r ecipient state alan, alıcı / lehtar devlet r ecognition of a state bir devletin tanınması regional state bölgesel devlet secular state laik devlet state aid devlet yardımı state aid monitor ing devlet yardımlarını izleme state budget devlet bütçesi state of aler t alarm durumu state of emergency olağanüstü hâl state of necessity zaruret hâli state of tension gergin durum state monopoly devlet tekeli State monopoly of commercial character

ticari nitelikli devlet tekeli

state resource devlet kaynağı welfare state refah devleti

STATEMENT beyan, bildir im, açıklama closing statement kapanış konuşması contradictory statement çelişkili beyan deceptive statement yanıltıcı beyan explanatory statement aydınlatıcı açıklama / izahat factual statement gerçeklere, olgulara dayalı açıklama financial statement mali bildirim, mali rapor presidency statement başkanlık açıklaması review of financial statements mali bildirimlerin incelenmesi, mali raporların

incelenmesi statement of general compliance genel uygunluk bildirimi summary statement özet beyan ver ification of financial statements mali bildirimin doğrulanması, mali bildirimin

gerçeklere uygunluğunun belirlenmesi

296

STATION istasyon, durak; görev yeri; karakol measurement station ölçüm istasyonu police station polis karakolu

STATIONARY durağan / sabit, durgun stationary office kırtasiyeci (kırtasiye satılan yer)

STATISTICS istatistik accident statistics kaza istatistikleri business statistics ticari istatistik Nomenclature of Units for Ter ritor ial Statistics (NUTS)

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS)

Statistical Classification of Economic Activities in the European Community (NACE)

Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması (NACE)

STATUS durum / hâl, konum / mevki civil status (cf. personal status) medeni durum; kişisel durum / ahval­i şahsiye customs status gümrük statüsü exter ritor ial status (bulunduğu ülke yasalarından) muafiyet statüsü hostilities status savaş hâli legal status hukuki statü / durum observer status gözlemci statüsü per sonal status (cf. civil status) kişisel durum / ahval­i şahsiye; kişisel statü status of a body bir kurumun / organın statüsü

STATUTE yazılı hukuk kuralları; kanun compiled statute mevzuatın bir sistem dahilinde derlenmesi;

yürürlükteki mevzuat per sonal statute kişisel yasalar / hükümler; ahkam­ı şahsiye statute book mevzuat derlemesi (sicil­i kavanin / düstur),

kanunname statute of limitations hakkın kanuni yoldan öne sürülmesini süre

bakımından sınırlayıcı yasal hükümler

STATUTORY kanuni / yasal; kanuna dayanan; yasal açıdan gerekli

statutory adviser kanuni müşavir statutory auditor kanuni denetçi statutory decree kanun hükmünde kararname statutory licence system yasal / kanuni lisans sistemi statutory power kanuni / yasal yetki

STEEL çelik European Coal and Steel Community (ECSC)

Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT)

European Confederation of Iron and Steel Industr ies (EUROFER)

Avrupa Demir Çelik Sanayileri Konfederasyonu (EUROFER)

flat steel product yassı çelik ürün long steel production uzun çelik üretimi Treaty Establishing the European Coal and Steel Community

Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğunu Kuran Antlaşma

297

STEM sap / kulp; ağaç gövdesi

STIMULATE (v.) canlandırmak, uyarmak

STIPULATE (v.) şart koşmak; koşul üzer inde anlaşmak (özellikle akitler ); hüküm veya şart öngörmek (hukuk kurallar ında)

STOCK hisse senedi; stok; rezerv fish stock balık rezervi fish stock population balık nüfusu joint stock company anonim şirket stock exchange menkul değerler borsası stock exchange listed secur ities borsaya kote edilmiş menkul kıymetler stock lending ödünç hisse senedi işlemleri stock market borsa, menkul değerler piyasası stock market exchange borsa (menkul kıymetler borsası) stock record stok kayıtları

STOCKFARMING hayvan yetiştirme

STORES ACCOUNT stok kaydı; depo hesabı

STOREY kat dominant storey ana tabaka

STOWAGE istifleme

STRATEGY strateji analysis of the strategies stratejilerin çözümlenmesi / tahlili common strategy ortak strateji country strategy paper ülke strateji belgesi country suppor t strategy ülke destek stratejisi European employment strategy Avrupa istihdam stratejisi Lisbon strategy Lizbon stratejisi pre­accession strategy katılım öncesi stratejisi strategy paper strateji belgesi

STRIKE grev

STRINGENT sert, sıkı; para darlığı bulunan; sıkı para politikası uygulayan

stringent measure sıkı önlem / tedbir

STRUCTURE yapı age structure yaş yapısı dual structure ikili yapı infrastructure altyapı / enfrastrüktür organisational structure organizasyon yapısı, kurumsal yapı pluralist structure çoğulcu yapı superstructure üstyapı

STRUCTURAL yapısal common structural policy ortak yapısal politika

298

farm structural survey yapısal çiftlik anketi Instrument for Structural Policies for pre­accession (ISPA)

Katılım Öncesi Yapısal Politikalar Aracı (ISPA)

structural adjustment yapısal uyum structural adjustment and reform program

yapısal uyum ve reform programı

structural fund yapısal fon structural harmonisation yapısal uyumlaştırma structural policy yapısal politika structural unemployment yapısal işsizlik

STUDY inceleme / etüt; çalışma, araştırma economic study committee ekonomik inceleme komitesi European Union Institute for Security Studies (EUISS)

Avrupa Birliği Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (EUISS)

feasibility study fizibilite çalışması Institute for Security Studies (ISS) Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (ISS) pre­feasibility study ön fizibilite çalışması study tour inceleme gezisi study visit çalışma ziyareti

SUB­ alt, altında; ikinci derecede subcommittee alt komite subcontract alt sözleşme subcontracting alt sözleşme yapma; taşeronluk subcontractor taşeron, alt yüklenici sub­division alt bölüm subheading alt başlık subparagraph fıkra, alt paragraf, bent sub­regional alt bölgesel / yöresel sub project alt proje sub­section alt kısım

SUBJECT konu; uyruk / tebaa subject matter konu; dava konusu, ihtilaf konusu be subject to tabi olmak, bağlı olmak

SUBMISSION sunuş / arz; teslim, boyun eğme, itaat r easoned submission gerekçeli maruzat submit sunmak / arz etmek; tevdi etmek, teslim etmek

SUBSCRIPTION abonman; bağış / teberru; kaydolma; iştir ak taahhüdü

subscr ibe kaydolmak, yazılmak; abone olmak

SUBSIDE (v.) yatıştırmak, sakinleştirmek; normal durumuna gelmek

SUBSIDIARITY sübsidiarite, katmanlı yetki pr inciple of subsidiarity sübsidiarite ilkesi, katmanlı yetki ilkesi

SUBSIDIARY şube, tali şirket, tabi şirket, yavru şirket subsidiary agreement tali / ek / yan anlaşma

299

subsidiary organ yan / ikincil kuruluş subsidiary powers ikincil / tali yetkiler

SUBSIDISED teşvikli, sübvansiyonlu subsidised impor ts sübvansiyonlu ithalat

SUBSIDY teşvik, yardım, sübvansiyon, destek, destekleme

cross­subsidy çapraz sübvansiyon domestic subsidy policy iç destek politikası, teşvik / sübvansiyon

politikası expor t subsidy ihracat desteği, ihracat teşviği / sübvansiyonu interest subsidy faiz sübvansiyonu SME subsidy KOBİ desteği, KOBİ teşviği

SUBSTANCE madde; öz / esas; maddi içerik carcinogenic substance kanserojen madde dangerous substance tehlikeli madde explosive substance patlayıcı madde notified substance bildirimde bulunulan madde noxious chemical substance zararlı kimyasal madde psychotropic substance psikotrop madde radioactive substance radyoaktif madde substances that deplete the ozone layer (SDO)

ozon tabakasını incelten maddeler (SDO)

volatile substance uçucu madde

SUBSTANTIVE maddi; asli, esasa ilişkin substantive law (cf. procedural law) maddi hukuk (krş.usul hukuku)

SUBSTITUTE (v.) değiştirmek / yerine koymak, ikame etmek

SUBVERSION yıkma, devirme, bozulma, bölünme communal subversion toplumsal bölünme subversion of the constitution anayasal düzenin yıkılması subversion of the government hükümetin yıkılması subversive activity yıkıcı faaliyet

SUCCESSION veraset, intikal, halefiyet law of successions miras hukuku succession duty veraset ve intikal vergisi

SUCH AS… gibi be such as to nitelikte olmak

SUE (v.) dava açmak, mahkemeye vermek sue for peace barış istemek

SUFFRAGE oy / oylama direct univer sal suffrage doğrudan (tek dereceli) genel oy restricted suffrage sınırlı oy / oylama univer sal suffrage genel oy / oylama

SUIT dava

300

br ing a law suit dava açmak declaratory suit tespit davası file a law suit dava açmak nullity suit iptal davası patent infringement suit patent ihlal davası suit for maintenance nafaka davası suit of paternity babalık davası

SUMMARY özet summary description özet tanım summary statement özet beyan

SUMMIT zirve summit meeting zirve toplantısı

SUPERSTRUCTURE üst yapı

SUPERVISION denetleme, denetim, murakabe, teftiş, gözetim appropr iate supervision uygun / yeterli denetim (gözetim) prudential supervision yatırımcıyı koruma amaçlı denetim, ihtiyatlı

denetim, basiretli denetim prudential supervision system basiretli denetim sistemi supervision of manufacture imalat denetimi supplementary supervision ek denetim

SUPERVISOR denetçi European Data Protection Supervisor Avrupa Veri Koruma Denetçisi

SUPERVISORY denetimsel, denetleyici, denetsel, teftiş edici European Global Navigation Satellite System Supervisory Author ity

Avrupa Küresel Uydu Seyrüsefer Sistemi Denetleyici Otoritesi

supervisory author ity gözetim makamı, gözetim mercii, denetleyici otorite

supervisory body gözetim / denetim organı supervisory power denetleme yetkisi

SUPPLEMENT (v.) ilave etmek, eklemek

SUPPLEMENTARY ek / ilave supplementary agreement ek anlaşma (tamamlayıcı) supplementary obligation ek yükümlülük; feri supplementary premium ek prim supplementary protocol ek protokol supplementary supervision ek denetim

SUPPLIER tedar ikçi; malı ve hizmeti sunan kişi tr aditional supplier geleneksel tedarikçi

additional: katma; ek / ilave, fazladan complementary: tamamlayıcı, bütünleyici supplementary: ek / ilave

301

SUPPLY i. arz; f. arz etmek, tedarik etmek, sağlamak, temin etmek

arms supply silah tedariki Euratom Supply Agency (ESA) Euratom Tedarik Ajansı (ESA) secur ity of supply arz güvenliği supply contract tedarik sözleşmesi supply cost tedarik maliyeti supply of labour işgücü arzı supply of land arazi arzı

SUPPORT destek Community suppor t framework (CSF) Topluluk destek çerçevesi (CSF) country suppor t strategy ülke destek stratejisi direct suppor t doğrudan destek direct income suppor t doğrudan gelir desteği documents in suppor t destekleyici belgeler economic suppor t ekonomik destek logistics support lojistik destek notified bodies logistics suppor t (NBLS)

bildirilmiş kuruluşlara lojistik destek (NBLS)

rally suppor t destek aramak suppor ting document destek dokümanı suppor t policy destekleme politikası Suppor t Programme for Employment Creation (SPEC)

İstihdam Yaratılması için Destek Programı (SPEC)

Suppor t Programme for Evaluation Activities in Research (SPEAR)

Araştırma Etkinliklerini Değerlendirme Destek Programı (SPEAR)

SUPRANATIONALITY uluslar üstülük supranational uluslar üstü / süpranasyonal

SUPREME yüce, ulu, yüksek, üst Supreme Allied Commander Europe (SACEUR)

Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Komutanı (SACEUR)

supreme board üst kurul supreme cour t anayasa mahkemesi; yüksek mahkeme; yüce

divan Supreme Headquarter s Allied Powers Europe (SHAPE)

Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Karargahı (SHAPE)

SURPLUS fazlalık agr icultural surplus tarımsal ürün fazlası budget surplus bütçe fazlası pr imary surplus faiz dışı fazla

SURRENDER (v.) teslim olmak

SURVEILLANCE teftiş, denetleme, gözetim, nezaret bilateral surveillance çift taraflı gözetim border surveillance sınır denetimi, sınır gözetimi European Home and Leisure Accident Surveillance System (EHLASS)

Avrupa Ev ve Boş Vakit Kazalarını (iş yeri harici) Gözetim Sistemi (EHLASS)

302

market surveillance piyasa gözetimi market surveillance system piyasa gözetim sistemi Telecommunication Conformity Assessment and Market Surveillance Committee (TCAM)

Telekomünikasyon Uygunluk Değerlendirme ve Piyasa Gözetimi Komitesi (TCAM)

SURVEY araştırma, kamuoyu araştırma, sörvey farm structural survey yapısal çiftlik anketi Harmonised Survey and Cer tification System (HSSC)

Armonize Sörvey ve Sertifikalandırma Sistemi (HSSC)

impor t survey ithalat anketi inflation expectation survey enflasyon beklenti anketi sample survey örnekleme araştırması vessel survey board gemi sörvey kurulu

SURVIVORS ölen bir kimsenin geride kalanlar ı; hayatta kalanlar

SUSPENSION askıya alma; erteleme suspend askıya almak suspend the measures önlemleri askıya almak suspension clause askıya alma hükmü suspension regime askıya alma rejimi suspension system askıya alma sistemi suspensive erteleyici suspensive arrangement erteleyici düzenleme

SUSPICIOUS şüpheli, kuşkulu suspicious / dubious financial tr ansaction

şüpheli mali işlem

SUSTAINABILITY sürdürülebilir lik sustainable sürdürülebilir sustainable agriculture sürdürülebilir tarım sustainable development sürdürülebilir kalkınma sustainable exploitation sürdürülebilir işletim sustainable mobility sürdürülebilir hareketlilik sustainability cr iter ia sürdürülebilirlik kriterleri

SYNDICATE sendika; konsorsiyum

SYNOPSIS özet

SYSTEM sistem, düzen aid system yardım sistemi air conditioning system iklimleme sistemi alarm system uyarı / ikaz sistemi animal identification system hayvan kimlik sistemi clear ing and settlement system takas ve ödemeler sistemi computer system bilgisayar sistemi continental system Kara / Kıta Avrupası sistemi crawling peg system sürüklenen çapa uygulaması; derece derece

kambiyo kurlarını indirme sistemi

303

cr iminal cour t system cezai yargı sistemi cr iminal justice system ceza yargılaması sistemi customs data warehouse system gümrük veri ambarı sistemi Customs Information System (CIS) Gümrük Bilgi Sistemi (CIS) Decentralised Implementation System (DIS)

Merkezi Olmayan Uygulama Sistemi (DIS)

deep sea discharge system derin deniz deşarj sistemi drawback system geri ödeme sistemi Electronic Data Transfer System (EDTS)

Elektronik Veri Aktarım Sistemi (EVAS)

employee participation system çalışanın katılımı sistemi (işyerinde sağlık ve güvenliğin geliştirilmesi için)

European Commisson’s Library Automated System (ECLAS)

Avrupa Komisyonu Kütüphanesi Otomatik Sistemi (ECLAS)

European Credit Transfer System (ECTS)

Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS)

European Documentation and Information System for Education (EUDISED)

Eğitim için Dokümantasyon ve Enformasyon Avrupa Sistemi (EUDISED)

European Forestry Information and Communication System (EFICS)

Avrupa Ormancılık Bilgi ve İletişim Sistemi (EFICS)

European Home and Leisure Accident Surveillance System (EHLASS)

Avrupa Ev ve Boş Vakit Kazalarını (iş yeri harici) Gözetim Sistemi (EHLASS)

European Integrated Accounting System

Avrupa Entegre / Bütünleştirilmiş Muhasebe Sistemi

European Monetary System (EMS) Avrupa Para Sistemi (APS) European radio message system (ERMES)

Avrupa radyo mesaj sistemi (ERMES)

European System of Integrated Economic Accounts

Avrupa Bütünleştirilmiş Ekonomik Hesaplar Sistemi

European Telecommunications Network System (ETNS)

Avrupa Telekomünikasyon Şebekeleri Sistemi (ETNS)

European System of Accounts (ESA) Avrupa Hesaplar Sistemi (AHS) European System of Central Banks (ESCB)

Avrupa Merkez Bankaları Sistemi (AMBS)

European System of National and Regional Accounts in the Community

Avrupa Topluluğu Ulusal ve Bölgesel Hesaplar Sistemi

Expor t Receipts Stabilisation System (STABEX)

İhracat Gelirlerinin Sabitleştirilmesi Sistemi (STABEX)

Extended Decentralised Implementation System (EDIS)

Genişletilmiş Merkezi Olmayan Uygulama Sistemi (EDIS)

farmer registration system çiftçi kayıt sistemi financial management information system (FMIS)

mali yönetim bilgi sistemi (FMIS)

fixed exchange rate system sabit kur sistemi general incentive system genel teşvik sistemi general payments system genel ödemeler sistemi Generalised Preferences System (GPS) Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) Generalised System of Preferences (GSP)

Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS)

304

geographic information system (GIS) coğrafi bilgi sistemi (CBS) Global Navigation Satellite System (GNSS)

Küresel Uydu Seyrüsefer Sistemi (GNSS)

Harmonised Survey and Cer tification System (HSSC)

Armonize Sörvey ve Sertifikalandırma Sistemi (HSSC)

indirect tax system dolaylı / vasıtalı vergi sistemi information network system bilgi ağı sistemi Integrated Administration and Control System (IACS)

Entegre İdare ve Kontrol Sistemi (EİKS)

integrated information system (SII) entegre / bütünleşmiş bilgi sistemi (SII) international trusteeship system uluslararası vesayet sistemi international monetary system uluslararası para sistemi judicial system yargı sistemi land parcel identification system arazi parsel tanımlama sistemi land registration system arazi kayıt sistemi; tapu sicil sistemi management information system (MIS) yönetim bilgi sistemi (YBS) market surveillance system piyasa gözetim sistemi medical monitor ing system tıbbi izleme sistemi multiparty system çok partili sistem Mutual Information System on Social Protection (Missoc)

Sosyal Koruma Konusunda Karşılıklı Bilgilendirme Sistemi (Missoc)

prenotified acceptance system ön bildirimli kabul sistemi presidential system başkanlık sistemi pr imary dealer system piyasa yapıcılığı sistemi prompt alarm systems hızlı alarm sistemleri prudential supervision system basiretli denetim sistemi public internal financial control system kamu iç mali denetim sistemi r isk assessment system risk değerlendirme sistemi Schengen Information System (SIS) Schengen Bilgi Sistemi (SIS) Schengen Information System Network (SISNET)

Schengen Bilgi Sistemleri Ağı (SISNET)

shelf r egistration system raf kayıt sistemi standard exchange system standart değişim sistemi statutory licence system yasal / kanuni lisans sistemi suspension system askıya alma sistemi System For Information on Grey Literature on Europe (SIGLE)

Avrupa ile ilgili Bilimsel Çalışmalar Hakkında Enformasyon Sistemi (SIGLE)

system of national accounts (SNA) ulusal hesaplar sistemi (UHS) three level VAT system üç oranlı KDV sistemi Trade Electronic Data System (TEDIS) Ticaret Elektronik Bilgi Sistemi (TEDIS) unified guarantee system birleşik garanti sistemi Univer sal Mobile Telecommunication System (UMTS)

Evrensel Mobil Telekomünikasyon Sistemi (UMTS)

vehicle and container screening system araç ve konteyner tarama sistemi vessel tr affic management and information system (VTMIS)

gemi trafik yönetim ve bilgi sistemi (GTYBS)

SYSTEMATIC sistematik, düzenli, yöntemli

SYSTEMIC RISK sistemik r isk

305

T

TABLE i. tablo, çizelge, cetvel; f. hazır lamak; gündeme almak

cash flow table nakit akım tablosu cor relation table bağlılaşım / korelasyon tablosu financial table finansal tablo, mali tablo table a motion önerge vermek table a motion of censure gensoru önergesi vermek

TAGGING OF BOVINES büyükbaş hayvanlar ın küpelenmesi

TAILOR (v.) uyar lamak

TAKE (v.) almak take a decision karar almak take up an activity bir etkinliğe başlamak ve sürdürmek

TAKEOVER devralma; çağrı yoluyla hisse senedi toplanması

takeover bid pay alım teklifi, devralma teklifi

TALK i. konuşma, görüşme; f. konuşmak, görüşmek exploratory talks istikşafi görüşmeler

TARGET hedef target group hedef grup, hedef kitle target price hedef fiyat target value hedef değer

TARIFF tarife, gümrük tarifesi, gümrük vergisi ad valorem tariff kıymet esaslı tarife (ad valorem) autonomous tar iff otonom tarife binding tar iff information bağlayıcı tarife bilgisi bound tar iff r ate zorunlu tarife oranı Brussels tariff nomenclature Brüksel tarife nomenklatürü Common Customs Tariff (CCT) Ortak Gümrük Tarifesi (OGT) Common Customs Tariff nomenclature Ortak Gümrük Tarifesi nomenklatürü common external tar iff (CET) ortak dış tarife (ODT) consolidated tar iff konsolide tarife customs tar iff gümrük tarifesi European Binding Tariff Information (EBTI)

Avrupa Bağlayıcı Tarife Bilgisi (EBTI)

explanatory notes of tar iff tarife izahnamesi external tar iff dış tarife (gümrük) favourable tar iff tr eatment ayrıcalıklı tarife işlemi, tarife tavizi General Agreement on Tar iffs and Trade (GATT)

Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT)

general rules for the interpretation of tarifenin yorumlanmasına dair genel kurallar

306

the tar iff headings of the tariff tarife pozisyonları headings and subheadings of the Common Customs Tariff

Ortak Gümrük Tarifesi pozisyon ve alt pozisyonları

Integrated Customs Tar iff of the European Communities (TARIC)

Avrupa Toplulukları Entegre Gümrük Tarifesi (TARIC)

most favoured­nation­tar iff en çok kayırılan ulus tarifesi / en ziyade müsaadeye mazhar millet tarifesi

non discriminatory customs tariff ayrımcı olmayan gümrük tarifesi non­tariff barr ier tarife dışı engel non­tariff barr ier to tr ade ticarette tarife dışı engel non­tariff common commercial policy measure

tarife dışı ortak ticaret politikası önlemi

preferential tariff measure tercihli tarife önlemi / tedbiri preferential tariff treatment tercihli tarife uygulaması tariff bar rier tarife engeli tariff ceiling tarife tavanı tariff classification tarife sınıflandırması / pozisyonu tariff concession tarife tavizi tariff description tarife tanımı tariff heading [gümrük] tarife pozisyonu tariff item tarife kalemi tariff quota tarife kotası

TASK görev achievement of the task görevin tamamlanması Combined Joint Task Force (CJTF) Birleşik Müşterek Görev Gücü (BMGG) entrust a task görev vermek entrusted task verilen görev Financial Action Task Force ( FATF) Mali Eylem Görev Gücü (FATF) financial task mali görevler; finansal görev joint task force müşterek görev gücü per form a task bir görevi yerine getirmek task of inspection teftiş, denetim görevi within the framework of the task görev çerçevesinde

TAX vergi additional tax ek vergi ad valorem tax değer esaslı vergi compensatory tax telafi edici vergi, fark giderici vergi corporate tax kurumlar vergisi cumulative tax kümülatif vergi direct tax dolaysız / vasıtasız vergi expenditure tax gider vergisi expor t tax rebate ihracatta vergi iadesi expor t tax refund ihracatta vergi iadesi income tax gelir vergisi indirect tax dolaylı / vasıtalı vergi indirect tax system dolaylı / vasıtalı vergi sistemi inher itance tax veraset vergisi; veraset ve intikal vergisi

307

internal tax iç vergi multi­stage tax kademeli vergi production tax üretim / istihsal vergisi single stage consumption tax tek aşamalı tüketim vergisi tax base vergi tabanı tax controller vergi kontrolörü tax depar tment vergi dairesi tax exemption vergi muafiyeti tax expenditure vergi harcaması tax evasion vergi kaçakçılığı tax free shop vergisiz satış yapan dükkan tax inspector vergi denetmeni tax law vergi hukuku tax rebate vergi iadesi turnover tax muamele vergisi value added tax (VAT) katma değer vergisi (KDV)

TAXATION vergilendirme double taxation çifte / mükerrer vergilendirme repayment of taxation vergi iadesi taxation law vergi hukuku uniformity in taxation vergilendirmede yeknesaklık

TECHNICAL teknik common technical regulation (CTR) ortak teknik düzenleme (CTR) Eurpean Committee for Electrotechnical Standardisation (CENELEC)

Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (CENELEC)

European Cooperation in the Field of Scientific and Technical Research (COST)

Bilimsel ve Teknik Araştırma Alanında Avrupa İş Birliği (COST)

Financial and Technical Accompanying Measures (MEDA)

Mali ve Teknik İlave Tedbirler (MEDA)

technical assistance (TA) teknik yardım (TY) Technical Assistance to the Commonwealth of Independent States and Georgia (TACIS)

Bağımsız Devletler Topluluğu ve Gürcistan’a Teknik Yardım [Programı] (TACIS)

Technical Assistance and Information Exchange Office (TAIEX)

Teknik Yardım ve Bilgi Değişim Ofisi (TAIEX)

technical balance sheet teknik bilanço technical bar rier teknik engel technical interest r ate teknik faiz oranı technical legislation teknik mevzuat technical regulation teknik düzenleme technical specification (TS) teknik şartname (TS)

TECHNIQUE yöntem, teknik, usul data processing technique veri işleme tekniği investigation technique soruşturma tekniği

TECHNOLOGY teknoloji

308

Advanced Communications Technologies and Services (ACTS)

İleri Haberleşme Teknolojileri ve Hizmetleri (ACTS)

Committee for the European Development of Science and Technology (CODEST)

Avrupa Bilim ve Teknoloji Geliştirme Komitesi (CODEST)

Community Programme in Education and Training for Technology (COMETT)

Teknoloji Alanında Eğitim ve Öğretim Topluluk Programı (COMETT)

advanced technology ileri teknoloji European Space Research and Technology Centre (ESTEC)

Avrupa Uzay Araştırma ve Teknoloji Merkezi (ESTEC)

Federal Information Technologies Agency (FITA)

Federal Bilgi Teknolojileri Ajansı (FITA)

information and communication technology (ICT)

bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT)

information society technologies (IST) bilgi toplumu teknolojileri (IST) Research and Technological Development (RTD)

Araştırma ve Teknolojik Gelişim (RTD)

research and technological development framework programme

araştırma ve teknoloji geliştirme çerçeve programı

Science and Technology for Regional Innovation and Development in Europe (STRIDE)

Avrupa’da Bölgesel Yenileşme ve Gelişme için Bilim ve Teknoloji (STRIDE)

Scientific and Technological Research Committee (STRC)

Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Komitesi (STRC)

technology park (techno­park) teknoloji parkı (teknopark)

TELECOMMUNICATION telekomünikasyon / uziletişim European Committee for Telecommunications Regulatory Affairs (ECTRA)

Avrupa Telekomünikasyon Düzenleyici İşler Komitesi (ECTRA)

Conference of the European Postal and Telecommunications Administrations (CEPT)

Posta ve Telekomünikasyon İdareleri Avrupa Konferansı (CEPT)

European Telecommunications Network System (ETNS)

Avrupa Telekomünikasyon Şebekeleri Sistemi (ETNS)

European Telecommunications Office (ETO)

Avrupa Telekomünikasyon Ofisi (ETO)

European Telecommunications Satellite Organization (EUTELSAT)

Uydular Aracılığı ile Haberleşme Avrupa Teşkilatı (EUTELSAT)

European Telecommunication Standards Committee (ETSC)

Avrupa Telekomünikasyon Standartları Komitesi (ETSC)

European Telecommunication Standards Institute (ETSI)

Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü (ETSI)

International Telecommunications Union (ITU)

Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU)

public telecommunications networks kamu telekomünikasyon şebekeleri Special Telecommunication Action for Regional Development (STAR)

Bölgesel Gelişme için Özel Telekomünikasyon [Programı] (STAR)

telecommunication policy telekomünikasyon politikası Transpor t, Telecommunication and Taşımacılık, Telekomünikasyon ve Enerji (TTE)

309

Energy (TTE) Council Konseyi Univer sal Mobile Telecommunication System (UMTS)

Evrensel Mobil Telekomünikasyon Sistemi (UMTS)

Western European Union Telecommunications Network (WEUCOM)

Batı Avrupa Birliği Telekomünikasyon Ağı (WEUCOM)

TELECOPYING tele­kopyalama

TELESHOPPING (media) tele­alışveriş teleshopping spot tele­alışveriş noktası teleshopping window tele­alışveriş penceresi

TELEVISION (tv) televizyon (tv) European Convention on Transfrontier (Cross Border ) Television

Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi

free movement of TV broadcasts TV yayınlarının serbest dolaşımı free television serbest televizyon television without frontiers (TWF) sınır tanımayan televizyon (TWF) Television Without Frontiers (TWF) Directive

Sınır Tanımayan Televizyon (TWF) Direktifi

TEMPORARY geçici temporary admission geçici kabul temporary derogation geçici sapma temporary expor t geçici ihracat temporary expor t goods geçici ihraç malı temporary incapacity geçici iş göremezlik temporary loss of discretion geçici temyiz gücü kaybı temporary relief geçici muafiyet temporary transfer geçici devir

TENDER teklif; ihale announce a tender ihale duyurusu yapmak bidding for tender ihale daveti call for tender s ihale için teklif isteme invitation to tender ihaleye davet open tender açık ihale receive tender teklif almak sealed tender kapalı zarf usulü ihale selective restrictive tender ing istekliler arasinda ihale usulü tender ing procedure teklif verme usulü (ihale)

TENSION gerginlik, gerilim escalated tension tırmanan gerilim state of tension gergin durum

TERM dönem; süre; vade; şart bor rowing maturity term borçlanma vadesi long­term commitment uzun vadeli taahhüt / yükümlülük medium term fiscal plan orta vadeli mali plan medium term programme orta vadeli program shor t term capital movement kısa dönemli sermaye hareketi

310

shor t term expert (STE) kısa dönem uzman (STE) terms of delivery teslim koşulları term of licence ruhsat vadesi, ruhsat dönemi term of office görev süresi Terms of reference (ToR) Şartname, yetki tanımı (belirli görevler için)

(ToR)

TERMINATION sona erdirme, bitirme, son network termination şebeke sonlandırma terminate sona erdirmek (dilekçe, yasa teklifi) termination by notice fesh­i ihbar termination for a just cause haklı bir nedenle fesih unilateral termination tek yanlı bitirme, tek yanlı sona erdirme

TERRAIN arazi mountainous terrain dağlık arazi

TERRITORY toprak; ülke Community terr itory Topluluk alanı customs ter ritory gümrük alanı customs ter ritory of Turkey Türkiye gümrük alanı dependant ter ritory bağımlı toprak disputed terr itory tartışmalı bölge, tartışmalı toprak, uyuşmazlık

konusu topraklar enlarged customs ter ritory genişletilmiş gümrük alanı Nomenclature of Units for Ter ritor ial Statistics (NUTS)

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS)

Overseas Countries and Ter ritor ies (OCT)

Denizaşırı Ülkeler ve Topraklar (OCT)

over seas ter r itor ies denizaşırı topraklar terr itor ial karasal, ülkesel, bölgesel terr itor ial cohesion bölgesel / ülkesel uyum terr itor ial integr ity toprak bütünlüğü, ülkesel bütünlük terr itor ial water s kara suları

TERRORISM terör izm anti terror ism law terörle mücadele hukuku; terörle mücadele

kanunu / yasası

fight against ter ror ism terörle mücadele policy to fight against ter rorism terörle mücadele politikası separatist ter ror ism ayrılıkçı terör

TEXT metin authentic text resmi metin, asıl nüsha falsification of text metnin tahrifi or iginal text asıl metin, ilk metin

TEXTILE dokuma / tekstil textiles tekstil ürünleri

THEORY teor i / kuram Acte Clair Theory Sarih / Açık İşlem Teorisi; (Acte Clair Doktrini)

311

THERMAL termal / ısıl, ısıya ilişkin thermal power plant termik santral

THRESHOLD eşik deviation threshold sapma eşikleri threshold price eşik fiyatı threshold value eşik değer, sınır değeri

TIME zaman, çağ, devir , vade over time fazla çalışma par t time working kısmi zamanlı çalışma prescribed time belirlenmiş süre (kanunen / yasal olarak) set a time limit süre / zaman sınırlaması koymak; mühlet vermek sufficient time yeterli süre time limit zaman sınırı time scale zaman cetveli timetable zaman çizelgesi within the prescribed time öngörülen süre içinde work at time rate zaman esasına göre çalışma

TIME SHARING devreli immovable purchased on a time share basis

devre mülk esasına göre satın alınan taşınmaz mal

time share holiday devreli tatil time share holiday contract devre mülk tatil sözleşmesi

TITLE başlık; unvan; iyelik / mülkiyet hakkı successor in title halef

TITLE DEED tapu senedi title deed fee tapu senedi harcı

TOTAL toplam total domestic demand toplam yurt içi talep total quality management toplam kalite yönetimi total r elief tam muafiyet

TOUR tur package tour paket tur study tour inceleme gezisi

TOURISM turizm Bureau of International Social Tourism (BITS)

Uluslararası Sosyal Turizm Bürosu (BITS)

inbound tour ism ülke içine yönelik turizm tour ism infrastructure turizm altyapısı

TRADE i. ticaret; f. ticaret yapmak abolition of bar rier s to tr ade ticarette engellerin kaldırılması Agreement on Trade Related Aspects of Intellectual Property (TRIPS Agreement)

Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS Anlaşması)

arms trade silah ticareti

312

balance of tr ade [dış] ticaret dengesi chamber of mar itime trade deniz ticaret odası Community trade mark Topluluk markası continuous trade sürekli / daimi ticaret Directorate­General for Trade Ticaret Genel Müdürlüğü European Free Trade Association (EFTA)

Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA)

European Trade Union Avrupa İşçi Sendikası European Trade Unions Confederation (ETUC)

Avrupa İşçi Sendikaları Konfederasyonu (ETUC)

external trade dış ticaret extra Community trade Topluluk dışı ticaret fair tr ade adil ticaret foreign trade dış ticaret foreign trade policy dış ticaret politikası foreign trade volume dış ticaret hacmi free trade agreement (FTA) serbest ticaret anlaşması (STA) free trade area serbest ticaret alanı free trade association serbest ticaret birliği free trade zone serbest ticaret bölgesi General Agreement on Tar iffs and Trade (GATT)

Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT)

general provisions in the field of technical bar riers to tr ade

ticarette teknik engellere ilişkin genel hükümler

intra Community trade Topluluk içi ticaret international tr ade uluslararası ticaret liberalisation of foreign trade dış ticaretin serbestleştirilmesi mar itime trade deniz ticareti multilateral tr ade negotiation çok taraflı ticaret müzakeresi Nor th American Free Trade Agreement (NAFTA)

Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA)

preferential tr ade tercihli ticaret progressive expansion of tr ade ticaretin giderek genişlemesi shuttle tr ade bavul ticareti tr ade balance deficit dış ticaret açığı tr ade bar rier ticaret engeli Trade Electronic Data System (TEDIS) Ticaret Elektronik Bilgi Sistemi (TEDIS) trade in goods mal ticareti tr ade in human beings insan ticareti tr ade on own account kendi hesabına işlem trade registry ticaret sicili tr ade restriction ticari kısıtlama trade secret ticari sır tr ade union sendika, işçi sendikası United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD)

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD)

unfair tr ade practice haksız ticaret uygulaması (ticaret hukuku) Wor ld Trade Organisation (WTO) Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)

TRADEMARK marka

313

tr ademark law marka hukuku

TRADESMAN küçük çaplı ticaretle uğraşan kişi, esnaf

TRADING mal ve hizmet alıp satma etkinliği; borsa işlemleri (alım satım)

admission of financial instruments to tr ading

finansal araçların işlem görmeye kabulü (borsa)

admission to trading [borsa] işlemine kabul edilme; işlem görme / yapma izni (borsa)

insider tr ading içeriden öğrenenlerin ticareti, içten ticaret public trading halka açık işlem (borsa) tr ading book işlem defteri; ticari portföy, mali araçlar portföyü trading company ticaret şirketi tr ading on a regulated market düzenlenmiş bir piyasada iş görme trading platform işlem platformu trading por tfolio işlem yapma portföyü

TRAFFIC trafik, seyrüsefer; ticaret, ticareti yasaklanmış mallar ın gizli alım satımı

vessel tr affic management and information system (VTMIS)

gemi trafik yönetim ve bilgi sistemi (GTYBS)

arms trafficking silah kaçakçılığı; yasa dışı silah ticareti human trafficking insan ticareti drug trafficking uyuşturucu madde kaçakçılığı; yasa dışı ilaç

ticareti

TRAILER dorse, römork

TRAINING öğretim, öğrenim, tahsil, talim, staj, eğitim (mesleki)

advanced vocational training ileri düzeyde mesleki eğitim apprenticeship training çıraklık eğitimi; staj basic vocational training temel mesleki eğitim Community Programme in Education and Training for Technology (COMETT)

Teknoloji Alanında Eğitim ve Öğretim Topluluk Programı (COMETT)

European Centre for the Development of Vocational Training (CEDEFOP)

Avrupa Mesleki Eğitim Geliştirme Merkezi (CEDEFOP)

European Training Foundation (ETF) Avrupa Eğitim Vakfı (AEV) European Vocational Training Association (EVTA)

Avrupa Mesleki Eğitim Birliği (EVTA)

in­service training hizmet içi eğitim in­house training hizmet içi eğitim / öğretim, dahilde eğitim on­site training yerinde eğitim prevocational tr aining meslek öncesi eğitim vocational retraining meslek içi eğitim vocational tr aining mesleki eğitim

314

TRANSACTION işlem / muamele; ticari bir işlemin yürütülmesi banking transactions bankacılık işlemleri / muamelatı commercial tr ansactions ticari işlemler customs transactions gümrük işlemleri fiscal tr ansaction mali işlem (vergi) intra­group transaction grup içi işlem invisible tr ansaction görülmeyen işlem official tr ansaction resmi işlemler / muamelat purchasing transaction satın alma işlemi suspicious / dubious financial tr ansaction

şüpheli mali işlem

transaction cost işlem maliyeti tr ansaction value method işlem değeri yöntemi

TRANS­EUROPEAN “trans­Avrupa”, Avrupa boyu Trans­European Energy Networks (TEN­E)

Trans Avrupa Enerji Ağları (TEN­E)

Trans­European Mobility Scheme for Univer sity Studies (TEMPUS)

Üniversite Çalışmaları için “Trans­Avrupa” Hareketlilik Planı (TEMPUS)

Trans­European Networks (TEN) Trans­Avrupa Ağları (TEN) trans­European political par ties trans­Avrupa siyasi partileri Trans­European Rail Freight Network (TERFN)

Trans­Avrupa Demir Yolu Taşımacılık Ağı (TERFN)

Trans­European Road Network (TERN)

Trans­Avrupa Kara Yolu Ağı (TERN)

trans­European services trans­Avrupa hizmetleri Trans­European Transpor t Networks (TEN­T)

Trans­Avrupa Taşımacılık Ağları (TEN­T)

Trans­European Transpor t Network Executive Agency

Trans­Avrupa Taşımacılık Ağı Yürütme Ajansı

TRANSFER i. tr ansfer / aktarma; havale; virman; devir; f. devretmek, aktarmak; geçmek, geçirmek (devir ve temlik)

electronic data tr ansfer system (EDTS) elektronik veri aktarım (transfer) sistemi (EVAS) electronic fund transfer (EFT) elektronik fon transferi (EFT) European Credit Transfer System (ECTS)

Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS)

fiduciary transfer güvene dayalı transfer Pollutant Release and Transfer Register (PRTR)

Avrupa Kirletici Salınım ve Taşınım Kaydı (PRTR)

temporary transfer geçici devir tr ansfer of legal action davanın nakli tr ansfer of operating r ights (ToOR) işletme hakkı devri (İHD) transfer of powers yetki devri

education: eğitim training: öğretim, öğrenim, talim, eğitim (mesleki)

315

tr ansfer of proceedings davanın nakli, yargılamanın nakli tr ansfer of the seat of a company / firm bir şirketin / firmanın merkezinin yer değiştirmesi tr ansfer of undertaking teşebbüsün / işletmenin el değiştirmesi

TRANSFRONTIER sınır ötesi; sınır boyu European Convention on Transfrontier (Cross Border ) Television

Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi

TRANSGRESS (v.) ihlal etmek, tecavüz etmek; çiğnemek; bozmak

TRANSHIP (v.) aktarmak (ulaşım araçlar ı arasında)

TRANSIT transit / doğrudan geçiş Common Transit and Single Administrative Document

Ortak Transit ve Tek İdari Belge

declared transit beyan edilen doğrudan geçiş external transit procedure harici transit prosedürü transit charge transit geçiş vergisi tr ansit procedure transit usulü transit security transit güvenliği

TRANSITION geçiş tr ansition cost geçiş maliyeti tr ansition period geçiş dönemi transitional geçici / muvakkat; geçişe veya değişikliğe ait tr ansitional government geçici hükümet tr ansitional measure geçiş tedbiri; geçici önlem transitional period geçiş dönemi transitional provision geçici hüküm; geçiş hükmü transitional stage geçiş dönemi

TRANSITORY geçici / muvakkat

TRANSMISSION iletim, yayın transmit radyo ya da TV yayını yapmak; iletmek;

geçirmek; nakletmek gas transmission gaz iletimi petrol tr ansmission petrol iletimi Union for the Coordination of Transmission of Electricity (UCTE)

Elektrik İletim Koordinasyon Birliği (UCTE)

TRANSNATIONAL ulus ötesi / tr ansnasyonal

TRANSPARENCY şeffaflık

TRANSPORT i. taşımacılık, taşıma; f. taşımak, nakletmek air tr anspor t hava taşımacılığı airline transpor t hava yolu taşımacılığı combined passenger tr anspor t kombine yolcu taşımacılığı Common Transpor t Policy Ortak Taşımacılık Politikası Directorate­General for Energy and Transpor t

Enerji ve Taşımacılık Genel Müdürlüğü

inland waterway transpor t iç sularda taşıma inspecting means of tr anspor t taşıma / nakil araçlarının muayenesi

316

International Air Transpor t Association (IATA)

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA)

international road transpor t (TIR) uluslararası kara yolu taşımacılığı (TIR) land transpor t kara taşımacılığı means of tr anspor t taşıma / nakil aracı mode of transport taşıma şekli / biçimi public transport toplu taşıma road transport kara yolu taşımacılığı Trans­European Transpor t Networks (TEN­T)

Trans­Avrupa Taşımacılık Ağları (TEN­T)

Transpor t Cor ridor Europe Caucasus Asia (TRACECA)

Avrupa­Kafkasya­Asya Taşımacılık Koridoru (TRACECA)

transpor t infrastructure taşıma altyapısı Transpor t Infrastructure Needs Assessment (TINA)

Taşıma Altyapısı İhtiyaç Analizi (TINA)

transpor t mode taşıma şekli tr anspor t planning taşıma planlaması tr anspor t policy taşımacılık politikası tr anspor t sector taşımacılık sektörü Transpor t, Telecommunication and Energy (TTE) Council

Taşımacılık, Telekomünikasyon ve Enerji (TTE) Konseyi

tr anspor t unit taşıma birimi

TRANSPORTATION taşıma transpor tation under customs seal gümrük mührü altında taşıma

TRANSPOSITION aktar ım (bir bağlamdan diğer bağlama)

TREASON vatana ihanet

TREASURY hazine treasury bill hazine bonosu treasury bond hazine bonosu treasury guarantee hazine garantisi

TREATMENT işlem / muamele; ar ıtma accord a tr eatment muameleye tabi tutmak, işlemden yararlandırmak accord pr iority tr eatment öncelikle ele almak, öncelikli muamelede

bulunmak advanced treatment ileri arıtma cour teous treatment kibar muamele, ince muamele degrading treatment aşağılayıcı muamele differential treatment farklı muamele equal tr eatment principle eşit muamele / işlem prensibi

r etransmission: yeniden yayınlama (TV ve radyo yayınları) tr ansmission: iletim, aktarım (geçirme); yayın transpor t: taşımacılık, taşıma transpor tation: taşıma

317

equal tr eatment for men and women kadınla erkeğe eşit muamele favourable tar iff tr eatment ayrıcalıklı tarife işlemi, tarife tavizi ill­tr eatment kötü muamele maltreatment kötü muamele national treatment principle milli muamele prensibi / ulusal işlem ilkesi preferential tr eatment tercihli muamele por t tr eatment facility liman arıtma tesisi preferential tariff treatment tercihli tarife uygulaması special treatment özel muamele treatment facility arıtma tesisi waste water tr eatment plant atık su arıtma tesisi

TREATY antlaşma accede to a tr eaty antlaşmaya taraf olmak accession treaty katılım antlaşması amending treaty tadil antlaşması amendment of the founding treaties kurucu antlaşmaların tadili / değiştirilmesi amendment to a treaty antlaşmanın tadili / antlaşmanın değiştirilmesi Amsterdam Treaty Amsterdam Antlaşması Anti Ballistic Missile Treaty (ABMT) Anti Balistik Füze Antlaşması (ABMT) conclusion of tr eaties antlaşmaların yapılışı contrary to the treaty antlaşmaya aykırı Conventional Armed Forces in Europe Treaty (CFE)

Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması (AKKA)

draw up a tr eaty bir antlaşma kaleme almak Energy Char ter Treaty (ECT) Enerji Şartı Antlaşması (ECT) European Treaty Ser ies (Council of Europe) (ETS)

Avrupa Antlaşma Serisi (Avrupa Konseyi) (ETS)

Merger Treaty Füzyon Antlaşması; Birleşme Antlaşması Nice Treaty Nice Antlaşması non proliferation treaty [nükleer silahların] yayılımını önleme antlaşması Nor th Atlantic Treaty Organisation (NATO)

Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı (NATO)

powers which are conferred upon it by this treaty

işbu antlaşma ile verilen yetkiler

r evision of the treaties antlaşmaların revizyonu self executing treaty iç hukukta, bir iç hukuk düzenlemesine ihtiyaç

göstermeden etkili olan anlaşma simplification of the treaties antlaşmaların sadeleştirilmesi Treaty Establishing a Constitution for Europe

Avrupa için bir Anayasa Oluşturan Antlaşma

Treaty Establishing a Single Council and a Single Commission for the European Communities ( Merger Treaty)

Avrupa Toplulukları İçin Tek Bir Konsey ve Tek Bir Komisyon Kuran Antlaşma (Füzyon Antlaşması, Birleşme Antlaşması)

Treaty Establishing the European Atomic Energy Community

Avrupa Atom Enerjisi Topluluğunu Kuran Antlaşma

Treaty Establishing the European Coal and Steel Community

Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğunu Kuran Antlaşma

Treaty Establishing the European Avrupa Topluluğunu Kuran Antlaşma

318

Community Treaty Establishing the European Economic Community (Treaty of Rome)

Avrupa Ekonomik Topluluğunu Kuran Antlaşma (Roma Antlaşması)

Treaty on European Union (TEU) Avrupa Birliği Antlaşması (ABA) within the limits of the powers confer red by this tr eaty

işbu antlaşmanın verdiği yetkiler dahilinde

TRIAL yargılama, duruşma, mahkeme; deneme tr ial in camera gizli yargılama

TROIKA troyka, üçlü inisiyatif

TRUCE mütareke, bar ış anlaşması

TRUST inançlı muamele; vakıf (tesis); güven; tröst anti trust law anti tröst hukuk (rekabet hukuku) deed of trust vakıf senedi financial investment trust finansman yatırım ortaklığı r eal estate investment trust gayrimenkul yatırım ortaklığı trust company kredi bankası trust law vakıf hukuku

TRUSTEE mutemet; güvenilir kişi; mütevelli board of trustees mütevelli heyeti international trusteeship system uluslararası vesayet sistemi

TURNOVER ciro turnover tax muamele vergisi

TUTELAGE vesayet

THE TWELVE (Belgium, Denmark, Federal Onikiler (Belçika, Birleşik Krallık, Danimarka

agreement: anlaşma compromise: tahkimname convention: sözleşme (uluslararası), mukavelename, konvansiyon covenant: misak, pakt entente: anlaşma (uluslararası) exchange of letter s (notes): mektup (not) teatisi / değişimi final act: nihai / son senet general act: genel senet league: pakt, ittifak, birlik, dernek, cemiyet, lig memorandum of understanding: mutabakat zaptı, uyum zaptı modus vivendi: modus vivendi pact: pakt, misak single act: tek senet statute: statu treaty: antlaşma protocol: protokol charter : şart

319

Germany, France, Greece Ireland, Italy, Luxemburg, Netherlands, Por tugal, Spain, United Kingdom)

Federal Almanya, Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya, Lüksemburg, Por tekiz, Yunanistan)

TWINNING eşleştirme resident twinning adviser (RTA) daimi eşleştirme danışmanı (RTA) twinning covenant eşleştirme sözleşmesi twinning project eşleştirme projesi

TYPE tür, çeşit, tip; örnek, model conformity to type tipe uygunluk type approval tip onay type approval cer tificate tip onay belgesi type approval laboratory tip onay laboratuarı type examination tip incelemesi

TYPESCRIPT kitap harfler i

320

321

U

UMPIRE üçüncü hakem (tahkim)

UNANIMITY oybir liği unanimous approval oybirliği ile uygun bulma

UNANIMOUS VOTE oybir liği

UNBUNDLE (v.) ayr ıştırma, ürün ve hizmet elemanının fiyatını / maliyetini ayr ı ayr ı bildirmek

UNCERTAINTY belir sizlik legal uncertainty hukuki belirsizlik

UNDEREMPLOYMENT eksik istihdam

UNDERLYING temel teşkil eden, neden olan underlying security dayanak varlık (vadeli işlem ve opsiyon borsası)

UNDERTAKING teşebbüs / gir işim; işletme; taahhüt autonomous under taking özerk teşebbüs business undertaking ticari teşebbüs classes of under takings teşebbüs türleri commercial undertaking ticari teşebbüs competing undertakings rakip teşebbüsler conversion of an undertaking bir teşebbüsün / işletmenin (başka bir üretim için)

dönüştürülmesi industrial under taking sınai teşebbüs insurance under taking sigorta teşebbüsü, sigorta işletmesi joint under taking girişim ortaklığı obligations and under takings yükümlülük ve taahhütler parent under taking ana şirket public under taking kamu teşebbüsü railway undertaking demir yolu işletmesi reinsurance undertaking reasürans teşebbüsü, reasürans işletmesi tr ansfer of undertaking teşebbüsün / işletmenin el değiştirmesi Under takings for Collective Investment in Transferable Securities (UCITS)

Devredilebilir Menkul Kıymet Müşterek Yatırım Fonu Girişimleri (UCITS)

undertaking entrusted with the operation of …

(faaliyetin) yürütülmesi ile görevlendirilmiş teşebbüs / işletme

UNDERWRITING aracılık yüklenimi (sermaye piyasasında), kefalet

UNDUE gereksiz without undue delay münasip süreyi geçmeksizin; münasip süreyi

aşmaksızın

UNEMPLOYMENT işsizlik

322

hidden (disguised) unemployment gizli işsizlik Unemployment Convention (ILO) İşsizlik Sözleşmesi (ILO) open unemployment açık işsizlik seasonal unemployment mevsimlik işsizlik structural unemployment yapısal işsizlik unemployment benefit işsizlik yardımı unemployment compensation işsizlik tazminatı unemployment insurance işsizlik sigortası unemployment rate işsizlik oranı

UNFAIR haksız, adil olmayan unfair competition haksız rekabet unfair competitive practice haksız rekabet uygulaması (ticaret hukuku) unfair dismissal haksız işten çıkarma unfair terms in consumer contracts tüketici sözleşmelerindeki haksız koşullar / şartlar unfair tr ade practice haksız ticaret uygulaması (ticaret hukuku)

UNFOUNDED asılsız, temelsiz

UNICAMERAL ASSEMBLY tek meclisli parlamento

UNIFICATION yeknesaklaştırma; birleştirme, birleşme family re­unification aile birleştirmesi unification of laws hukukların birleştirilmesi / yeknesaklaştırılması unify birleştirmek, birleşmek (yeknesaklaştırmak)

UNIFORM yeknesak / tek biçim uniform attitude tek biçim tavır / tutum / davranış uniform electoral procedure tek tip seçim usulü

UNIFORMITY yeknesaklık secure uniformity yeknesaklık sağlamak, birlik sağlamak uniformity in taxation vergilendirmede yeknesaklık

UNILATERAL tek taraflı / tek yanlı unilateral cancellation tek taraflı fesih unilateral declaration tek taraflı açıklama unilateral termination tek yanlı bitirme, tek yanlı sona erdirme

UNINTERESTED ilgisiz

UNION birlik citizenship of the Union Birlik vatandaşlığı (Avrupa Birliği vatandaşlığı) Council of the European Union Avrupa Birliği Konseyi customs union gümrük birliği Customs Union Joint Committee (CUJC)

Gümrük Birliği Ortak Komitesi (GBOK)

Economic and Monetary Union (EMU) Ekonomik ve Parasal Birlik (EPB) establishment of customs union gümrük birliği kurulması European Broadcasting Union (EBU) Avrupa Yayın Birliği (EBU) European Bureau of Consumers’ Union (BEUC)

Avrupa Tüketiciler Birliği Bürosu (BEUC)

323

European Democratic Union (EDU) Avrupa Demokratik Birliği (EDU) European Payments Union (EPU) Avrupa Ödemeler Birliği (EPU) European Trade Union Avrupa İşçi Sendikası European Trade Unions Confederation (ETUC)

Avrupa İşçi Sendikaları Konfederasyonu (ETUC)

European Union (EU) Avrupa Birliği (AB) International Telecommunications Union (ITU)

Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU)

International Union for the Protection of New Var ieties of Plants (UPOV)

Yeni Bitki Çeşitlerinin Korunması Uluslararası Birliği (UPOV)

monetary union parasal birlik Presidency of the Union Birlik [Dönem] Başkanlığı r egional union bölgesel birlik tr ade union sendika, işçi sendikası Treaty on European Union (TEU) Avrupa Birliği Antlaşması (ABA) Union Acquis Birlik Müktesebatı / Kazanımı Union for the Coordination of Transmission of Electricity (UCTE)

Elektrik İletim Koordinasyon Birliği (UCTE)

Union for Europe of the Nations (UEN) Uluslar Avrupası için Birlik (UEN) Union for Europe (UPE) Avrupa için Birlik [Grubu] (UPE) Union Minister for Foreign Affairs Birlik (AB) Dışişleri Bakanı Union of the European Federalists (UEF)

Avrupa Federalistler Birliği (UEF)

Union of Industrial and Employers’ Confederations of Europe (UNICE)

Avrupa Sanayi ve İşveren Konfederasyonları Birliği (UNICE)

Union of Industries of the European Community

Avrupa Topluluğu Sanayiler Birliği

Western European Union (WEU) Batı Avrupa Birliği (BAB)

UNIT birim Anti­Fraud Coordination Unit (UCLAF)

Hileyle Mücadele Koordinasyon Birimi (UCLAF)

central finance and contracts unit (CFCU)

merkezi finans ve ihale birimi (MFIB)

cr ime scene investigation unit olay yeri inceleme birimi early warning unit erken uyarı birimi European Cur rency Unit (ECU) Avrupa Para Birimi (APB) European Unit of Account (EUA) Avrupa Hesap Birimi (AHB) executive unit icrai birim cogeneration unit eş üretim birimi law enforcement unit kanun uygulayıcı birim; hukuki icra birimi monetary unit para birimi Nomenclature of Units for Ter ritor ial Statistics (NUTS)

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS)

planning and early warning unit planlama ve erken uyarı birimi project management unit (PMU) proje yönetim merkezi (PYM) transpor t unit taşıma birimi unit of account hesap birimi unit of measurement ölçü birimi unit pr ice birim fiyat

324

unit verification birim doğrulaması

UNITED NATIONS (UN) Birleşmiş Milletler (BM) Food and Agriculture Organisation (of the United Nations) (FAO)

(Birleşmiş Milletler) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)

UN Charter BM Şartı United Nations Commission on International Trade Law (UNCITRAL)

Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu (UNCITRAL)

United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD)

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD)

United Nations Development Program (UNDP)

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (BMKP)

United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organisation (UNESCO)

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)

United Nations Economic Commission for Europe (UN / ECE)

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (BM / AEK)

United Nations Environment Programme (UNEP)

Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP)

United Nations High Commission for Refugees

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği

United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR)

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri (UNHCR)

United Nations International Children Emergency Fund (UNICEF)

Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu (UNICEF)

United Nations International Drug Control Programme (UNDCP)

Birleşmiş Milletler Uluslararası Uyuşturucu Kontrol Programı (UNDCP)

United Nations Security Council (UNSC)

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK)

univer sity üniversite European Univer sities Association (EUA)

Avrupa Üniversiteler Birliği (AÜB)

European Univer sity Institute (EUI) Avrupa Üniversitesi Enstitüsü (EUI) Trans­European Mobility Scheme for Univer sity Studies (TEMPUS)

Üniversite Çalışmaları için “Trans­Avrupa” Hareketlilik Planı (TEMPUS)

UNLESS OTHERWISE STIPULATED aksi belirtilmedikçe

UNLOADING boşaltma por t of unloading boşaltma limanı

UNQUALIFIED OPINION [şar tsız] olumlu görüş

UPDATE (v.) güncelleştirmek

UPGRADE (v.) iyileştirmek, geliştirmek, yükseltmek, statüsünü yükseltmek

UPRISING isyan, ayaklanma

URBAN kentsel urban infrastructure kentsel altyapı urban pollution kentsel kirlenme urban population kentsel nüfus

325

urban waste kentsel atık

URGENT acil

URGENCY aciliyet in case of urgency acil durumda on grounds of urgency ivedilik gerekçesiyle

USAGE kullanım; teamül commercial usage ticari teamül land use toprak kullanımı, arazi kullanımı land use plan arazi kullanım planı land use planning arazi kullanım planlaması land use policy arazi kullanım politikası use kullanmak user’s manual kullanım kılavuzu

UTILITY fayda, yarar utility model faydalı model utility water kullanma suyu

326

327

V

VACANT boş / münhal vacant seat boş yer

VALUE değer, bedel actuar ial present value aktüeryal bugünkü değer added value katma değer book value defter değeri customs value gümrük değeri declaration of value değer / kıymet beyanı declared value beyan edilen kıymet equitable value hakkaniyete uygun değer (hak ve nisfete uygun) fair value muhik değer fair value accounting gerçek değer muhasebesi, adil değer muhasebesi international value uluslararası değer international value of cur rency paranın uluslararası değeri mean value ortalama değer present value net bugünkü değer target value hedef değer threshold value eşik değer, sınır değeri tr ansaction value method işlem değeri yöntemi value added tax (VAT) katma değer vergisi (KDV) value date valör

VARIABLE değişken Europe of variable geometr ies değişken geometrili Avrupa var iable component değişken unsur var iable yield secur ity değişken getirili menkul kıymet

VEHICLE taşıt, araç adapted vehicle dönüştürülmüş taşıt armoured vehicle zırhlı araç Dedicated Road Infrastructure for Vehicle Safety in Europe (DRIVE)

Avrupa’da Taşıt / Araç Emniyeti için Tahsisli Yol Altyapısı (DRIVE)

motor vehicle motorlu araç road vehicles kara yolu taşıtları vehicle and container screening system araç ve konteyner tarama sistemi vehicle crew taşıt ekibi

VELOCITY hız; paranın dolaşım hızı

VENTURE girişim, risk European Venture Capital Association (EVCA)

Avrupa Risk Sermayesi Birliği (EVCA)

joint venture ortak girişim venture capital risk sermayesi

328

VERIFICATION doğrulama, teyit, doğruluğunu araştırma Objectively Verifiable Indicators (OVI) Tarafsız Doğrulanabilir Göstergeler (TDG) product ver ification ürün doğrulaması, ürün onaylanması source of ver ification doğrulama kaynağı unit verification birim doğrulaması ver ification of financial statements mali bildirimin doğrulanması, mali bildirimin

gerçeklere uygunluğunun belirlenmesi ver ification of licences lisansların / ruhsatların onaylanması ver ify doğrulamak, doğrusunu saptamak, teyit etmek ver ifying the existence and authenticity of documents

belgelerin varlığının ve gerçekliğinin kanıtlanması, teyidi

VESSEL gemi, büyük tekne coasting vessel kıyı teknesi sea­going vessel deniz aracı vessel survey board gemi sörvey kurulu vessel tr affic management and information system (VTMIS)

gemi trafik yönetim ve bilgi sistemi (GTYBS)

VETERINARY veter iner / pençiyar i / baytar veter inary certificate veterinerlik belgesi veter inary products veterinerlik ürünleri

VETO veto possess a right of veto veto hakkına sahip olmak r ight to veto veto hakkı

VICE­PRESIDENT başkan yardımcısı

VIOLATION ihlal

human rights violation insan hakları ihlali

VIOLENCE şiddet, cebir, zor domestic violence aile içi şiddet

VISA vize watermarked visa label filigranlı vize etiketi

VOCATION meslek advanced vocational training ileri düzeyde mesleki eğitim basic vocational training temel mesleki eğitim European Centre for the Development of Vocational Training (CEDEFOP)

Avrupa Mesleki Eğitim Geliştirme Merkezi (CEDEFOP)

European Vocational Training Association (EVTA)

Avrupa Mesleki Eğitim Birliği (EVTA)

vocational mesleki vocational rehabilitation mesleki rehabilitasyon vocational retraining meslek içi eğitim vocational tr aining mesleki eğitim

VOID batıl; geçer siz; hüküm meydana getirmemiş olan

act declared void hükümsüzlüğü açıklanan tasarruf / işlem

329

null and void yok, baştan beri hüküm / etki meydana getirmemiş olan

null and void contract batıl akit r egulation declared void hükümsüzlüğü açıklanan / iptal edilen tüzük the licence shall be deemed void ruhsat geçersiz / hükümsüz sayılır voting paper s null and void geçersiz ve boş oy pusulası

VOIDABLE iptal edilebilir; nispi butlan voidable contract iptal edilebilir akit

VOLATILITY volatilite, uçuculuk volatile organic compound (VOC) uçucu organik bileşik (VOC)

VOLUME hacim expor t volume ihracat hacmi foreign trade volume dış ticaret hacmi impor t volume ithalat hacmi

VOLUNTARY gönüllü, ihtiyari, isteyerek voluntary bid isteğe bağlı pay alım teklifi voluntary interdiction ihtiyari hacir

VOTE i. oy, r ey; oylama f. oy vermek abstention vote çekimser oy blank vote boş oy casting vote etkin oy / belirleyici oy dissentive vote azlık oyu distribution of votes oyların dağılımı entitled to vote oy kullanma hakkına sahip olma equality of votes oyların eşitliği multiple vote securities oyda imtiyazlı paylar preferential voting tercihli oylama (adaylar arasında tercih sırası

gösterilerek yapılan oylama) qualified majority voting (QMV) nitelikli çoğunluk oylaması (QMV) r ight to vote oy kullanma hakkı, seçme hakkı the votes cast kullanılan oylar unanimous vote oybirliği vote in favour lehte oy vote of censure güvensizlik oyu vote of confidence güvenoyu; güven oylaması vote of nonconfidence güvensizlik oyu; güvensizlik oylaması vote by roll call isim okuyarak oylama vote by secret ballot gizli oylama, kapalı oylama voting age oy kullanma yaşı voting by proxy vekil tayin suretiyle oy kullanma voting paper s oy pusulası voting paper s null and void geçersiz ve boş oy pusulası voting procedure oylama usulü wasted vote boşa giden oy

330

331

W

WAGE ücret, haftalık wage differentials ücret farklılığı wage level ücret düzeyi

WAIVE (v.) feragat etmek, vazgeçmek waive a right of action dava hakkından feragat etmek waive from appeal temyizden feragat; itirazdan feragat waive immunity dokunulmazlıktan feragat etmek waive the candidacy adaylıktan çekilmek

WAIVER feragat, vazgeçme, terk; derogasyon, sapma, aykır ılık

impor t without waiver bedelsiz ithalat

WAR savaş, harp all out war topyekûn savaş civil war iç savaş declaration of war savaş ilanı in the event of war savaş durumunda

WAREHOUSE ambar , ardiye, antrepo bonded warehouse gümrük vergisi ödenmemiş eşyanın koyulduğu

antrepo customs data warehouse system gümrük veri ambarı sistemi customs warehousing gümrük antrepoculuğu customs warehousing procedure gümrük antrepo usulü / prosedürü free warehouse serbest antrepo general warehouse genel antrepo warehouse receipt antrepo makbuzu warehouse regime antrepo rejimi

WARNING uyar ı, ikaz

allowance: harçlık, tahsisat annuity: yıllık taksit veya gelir earning: kazanç fee: harç, ücret income: düzenli gelir pay: ödeme pension: emekli maaşı r emuneration: ücret (genel anlamda) salary: maaş wage: haftalık ücret

332

early warning erken uyarı early warning unit erken uyarı birimi planning and early warning unit planlama ve erken uyarı birimi warn uyarmak warning level uyarı düzeyi wr itten warning ihtarname, yazılı uyarı

WARRANT i. varant, müzekkere, yetki; teminat, garanti; f. garanti vermek

European ar rest war rant Avrupa tutuklama müzekkeresi

war rant of distraint haciz kararı; malı rehin olarak kullanma hakkı veren karar; el koyma kararı; rehnetme

war ranted haklılığı kanıtlanmış; garanti edilmiş (üretici tarafından)

WARRANTY garanti certificate of warranty garanti belgesi

WASTE atık, çöp, isr af, kayıp, ziyan animal waste hayvansal atık chemical waste kimyasal atık domestic waste evsel atık dumping of waste at sea atıkların denize dökülmesi hazardous waste tehlikeli atık industrial waste endüsriyel atık inert waste bozulmayan, tepkimeye girmeyen atık landfill of wastes atıkların düzenli depolama sahası liquid waste sıvı atık medical waste tıbbi atık municipal waste kentsel atık nuclear waste nükleer atık nuclear waste disposal nükleer madde atıklarının bertaraf edilmesi /

giderimi organic waste organik atık recyclable waste geri dönüşümlü atık recycling and disposing of wastes atıkların geri dönüşümü ve bertaraf edilmesi /

giderimi safe disposal of nonrecoverable waste geri kazanımsız atıkların güvenli biçimde bertaraf

edilmesi solid waste katı atık urban waste kentsel atık wasted vote boşa giden oy waste oil atık yağ waste recycle atık geri dönüşümü waste water tr eatment plant atık su arıtma tesisi water su bilge water sintine suyu dr inking water içme suyu coastal water kıyı suları ground water yer altı suyu (taban suyu)

333

ground water yield yer altı suyu verimi inland water iç suları inland waterway iç su yolu inland waterway transpor t iç sularda taşıma natural water doğal su remediation of water quality su kalitesinin iyileştirilmesi spr ing water kaynak suyu sur face water yüzey suyu terr itor ial water s kara suları tr ansboundary water sınır aşan sular troubled waters bulanık sular underwater weight su altı ağırlığı utility water kullanma suyu waste water tr eatment plant atık su arıtma tesisi water collection basin su toplama havzası watermarked visa label filigranlı vize etiketi water pollution suların kirlenmesi watershed doruk çizgisi, su bölümü çizgisi whirling water girdap

WEAPON silah antipersonnel weapon antipersonel silah

WEBSITE web sitesi

WELCOME (v.) iyi dileklerle karşılamak, memnuniyetle karşılamak

welcoming that… memnuniyetle karşılayarak…

WEIGHT ağırlık certificate of weight çeki listesi weighting tartma, ağırlık, tartı

WELFARE refah animal welfare hayvan refahı social welfare sosyal refah welfare state refah devleti

WESTERN EUROPE Batı Avrupa Western European Armaments Group (WEAG)

Batı Avrupa Silahlanma Grubu (WEAG)

Western European Armaments Organisation (WEAO)

Batı Avrupa Silahlanma Örgütü (WEAO)

Western European Logistics Group (WELG)

Batı Avrupa Lojistik Grubu (WELG)

Western European Union (WEU) Batı Avrupa Birliği (BAB) Western European Union Telecommunications Network (WEUCOM)

Batı Avrupa Birliği Telekomünikasyon Ağı (WEUCOM)

Forces Answerable to Western European Union (FAWEU)

Batı Avrupa Birliğine Karşı Sorumlu Kuvvetler (FAWEU)

WETLAND sulak alan

334

WHEAT buğday durum wheat makarnalık buğday

WHERE APPROPRIATE uygun olduğu hâllerde

WHEREAS ­dığından

WHITE BOOK Beyaz Kitap

WHITE PAPER Beyaz Kitap (rapor )

WHOLESALE toptan satış wholesaler toptancı wholesale market deliveries toptancı piyasa teslimatı Wholesale Pr ice Index (WPI) Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE)

WINDING UP tasfiye

WITHDRAWAL dönme; rücu; geri çekilme, ger i çekme, geri alma, geri alınma

withdraw geri çekmek, geri almak, geri çekilmek withdrawal of benefit yardımın geri alınması withdrawal of candidacy adaylığın çekilmesi withdrawal of the marketed product ürünün piyasadan toplatılması withdrawal of a product from the market

ürünün piyasadan toplatılması / çekilmesi

withdrawal pr ice geri çekme fiyatı

WITH REFERENCE TO ­e atfen, ­e değinerek

WITH REGARD TO hususunda, ­e ilişkin, ilgili, bağlantılı

WITNESS tanık, şahit defaulting witness duruşmaya gelmeyen tanık false witness yalancı şahit eye witness görgü şahidi expert witness bilirkişi

WORDING anlatım, bir konuyu dile getirmek için kullanılan sözcükler ve söz grubunun bütünü; lafz

wording of the constitution anayasanın lafzı

WORK i. iş, çalışma; f. çalışmak achievable work başarılabilecek iş Council Working Group (CWG) Konsey Çalışma Grubu (CWG) European Agency for Safety and Health at Work (EU­OSHA)

Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (EU­ OSHA)

European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions (Eurofound)

Avrupa Yaşam ve Çalışma Koşullarını İyileştirme Vakfı (Eurofound)

European Works Council Avrupa Çalışma Konseyi field work alan / saha çalışması infrastructure work altyapı çalışması

335

or iginal work of ar t özgün eser, özgün sanat eseri safety at work iş güvenliği work accident iş kazası work at piece rate parça başına çalışma work at time rate zaman esasına göre çalışma work is under way çalışma devam etmekte work equipment iş donanımı / ekipmanı work injury iş kazası nedeniyle yaralanma workload iş yükü work patterns çalışma tür ve biçimleri work permit çalışma izni work place çalışma yeri work plan çalışma planı

WORKER işçi Char ter of the Fundamental Social Rights of Workers

İşçilerin Temel Sosyal Hakları Şartı

clandestine worker kaçak işçi freedom of movement for worker s işçilerin dolaşım serbestisi / özgürlüğü free movement of worker s işçilerin serbest dolaşımı fundamental social r ights of worker s işçilerin temel sosyal hakları illegal worker kaçak işçi migrant worker göçmen işçi worker s and dependants işçiler ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler

WORKING çalışma, işleyiş ad hoc working group ad hoc çalışma grubu Conventional Arms Expor ts Working Group (COARM)

Konvansiyonel Silahlar Dış Satım Çalışma Grubu (COARM)

on­call working çağrı üzerine çalışma par t time working kısmi zamanlı çalışma shared working iş paylaşımı working age population çalışma çağındaki nüfus working group çalışma grubu working timetable çalışma programı

WORLD dünya Wor ld Bank Dünya Bankası Wor ld Customs Organisation (WCO) Dünya Gümrük Örgütü (DGÖ) Wor ld Health Organisation (WHO) Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Wor ld Intellectual Property Organisation (WIPO)

Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO)

Wor ld Organisation for Animal Health (WOAH / OIE)

Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (WOAH / OIE)

Wor ld Trade Organisation (WTO) Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)

WRITTEN yazılı wr itten premium yazılı prim wr itten question yazılı soru (önergesi) wr itten warning ihtarname, yazılı uyarı

336

337

X

XENOPHOBIA yabancı düşmanlığı; yabancı korkusu European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia (EUMC)

Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığını İzleme Merkezi (EUMC)

fight against r acism and xenophobia ırkçılık ve yabancı düşmanlığıyla mücadele Racism and Xenophobia European Network (RAXEN)

Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığı Bilgi Ağı (RAXEN)

338

339

Y

YEAR yıl / sene accounting year mali yıl base year temel yıl financial year bütçe yılı, mali yıl; hesap dönemi legislative year / session yasama yılı, yasama dönemi

YIELD getiri; r andıman, ver im; mahsul ground water yield yer altı suyu verimi rate of yield verimlilik oranı (gümrük) var iable yield secur ity değişken getirili menkul kıymet yield curve verim eğrisi

340

341

Z

ZONE bölge bi­zonal federation iki bölgeli federasyon buffer zone tampon bölge customs mar itime zone deniz gümrük bölgesi demilitarised zone askerden arındırılmış bölge denuclear ised zone nükleer silahlardan arındırılmış bölge exclusive economic zone münhasır ekonomik bölge fishing zone balık avlama alanı forbidden zone yasak bölge free fire zone serbest atış bölgesi free trade zone serbest ticaret bölgesi free zone serbest bölge Eurozone Avro bölgesi (ortak para birimi Avronun

kullanıldığı ülkelerden oluşan bölge) industrial zone endüstri / sanayi bölgesi International Secur ities Free Zone Uluslararası Menkul Kıymetler Serbest Bölgesi nature protection zone doğa koruma alanı neutral zone tarafsız bölge no­fly zone uçuşa yasak bölge organised industr ial zone (OIZ) organize sanayi bölgesi (OSB) safe zone güvenlik bölgesi zone of influence nüfuz alanı zone of secur ity güvenlik bölgesi

342

343

KISALTMALAR (ABBREVIATIONS)

İNGİLİZCE­TÜRKÇE (ENGLISH­TURKISH)

344

AASM Associated African States and Madagascar / Afrika Devletleri ve Madagaskar Ortaklığı

ABMT Anti Ballistic Missile Treaty / Anti Balistik Füze Antlaşması (ABMT)

ACA Agency for the Control of Armament / Silahların Denetimi Ajansı (ACA)

ACAA Agreement on Conformity Assessment and Acceptance of Industrial Products(ACAA) / Sınai Ürünlerin Uygunluk Değerlendirmesi ve Kabulü Anlaşması (ACAA)

ACP States ACP (African, Caribbean and Pacific) States / Afrika Karayip ve Pasifik Devletleri (AKP)

ACTS Advanced Communications Technologies and Services / İleri Haberleşme Teknolojileri ve Hizmetleri (ACTS)

ACUSE Action Committee for United States of Europe / Avrupa Birleşik Devletleri için Eylem Komitesi (ACUSE)

ADP Agricultural Development Programme / Tarımsal Kalkınma Programı (ADP)

AEDE (fr ) / (EAT) Association Européenne des Enseignants ­ European Association of Teachers / Avrupa Öğretmenler Birliği (EAT /AEDE)

AEN Alliance for Europe of the Nations / Uluslar Avrupası İttifakı (AEN)

AGINFO Agricultural Information / Tarımsal Bilgi [Arama] Servisi (AGINFO)

AGREP agricultural research projects / tarımsal araştırma projeleri (TAP)

AIDE Alliance of Independent Democrats in Europe / Avrupa Bağımsız Demokratlar İttifakı (AIDE)

AIT Association of Internal Tourism / Ulusal Turizm Birliği

ALDE Alliance of Liberals and Democrats for Europe / Avrupa Liberal ve Demokratlar İttifakı (ALDE)

ALTERNER Alternative Energy / Alternatif Enerji

AP Accession Partnership / Katılım Ortaklığı (Belgesi) (KOB)

ARTISTE An Integrated Art Analysis and Navigation Environment / Bütünleşik Bir Sanat Analiz ve Gezinti Ortamı

ASEM Asia­Europe Meeting /Asya Avrupa Toplantısı

ASEAN Association of South East Asian Nations / Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN)

345

ATEX (fr.) atmosphères explosibles ­ explosive atmospheres / patlayıcı ortamlar (ATEX)

ATM Automated Teller Machine / Otomatik Vezne Makinesi

BAP biotechnology action programme / biyoteknoloji eylem programı (BEP)

BAS Business Advisory Services / İş Danışmanlık Hizmetleri

BCC Business Cooperation Centre / İş koordinasyon Merkezi­ İşletmeler arası İş Birliği Merkezi (BCC)

BC Network ticaret ve sanayi alanında iş birliği ağı

BEAC Bank of Central African States / Orta Afrika Devletleri Bankası (BEAC)

BEI Biological Exposure Index / Biyolojik Maruziyet Endeksi (BEI)

BEPA Bureau of the European Policy Advisors / Avrupa Politika Danışmanları Bürosu (BEPA)

BEUC (fr.) Bureau européen dés unions de consommateurs ­ European Bureau of Consumers’ Union / Avrupa Tüketiciler Birliği Bürosu (BEUC)

BIC Business and Innovation Centre / İş ve Yenilik Merkezi (İYM)

BIS Bank for International Settlements / Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS)

BITS (fr.) Bureau International du Tourisme Social ­ Bureau of International Social Tourism / Uluslararası Sosyal Turizm Bürosu (BITS)

BOO Built Operate Own / Yap İşlet

BoQ bill of quantities / gerekli malzemelerin kantite listesi (BoQ)

BOT Built Operate Transfer / Yap İşlet Devret

BRIDGE Biotechnology Research Programme for Innovation and Development Growth in Europe / Avrupa’da Yenileşme ve Gelişme Büyümesi Programına Dâhil Biyoteknolojik Araştırmalar

BSE Bovine Spongiform Encephalopathy / Sığırların Süngerimsi Beyin Hastalığı (Deli Dana)

BSEC Black Sea Economic Cooperation / Karadeniz Ekonomik İş Birliği (KEİ)

BSMOU Black Sea Memorandum of Understanding / Karadeniz Liman Devleti Kontrolü Mutabakat Zaptı

346

CADDIA Cooperation in Automation of Data and Documentation for Imports (Exports) and Agriculture / İthalat (İhracat) ve Tarım Dokümantasyonu ve Verilerinin Otomasyonunda İşbirliği (CADDIA)

CAEC Council for Asia­Europe Cooperation / Asya­ Avrupa İş Birliği Konseyi (CAEC)

CAP Common Agricultural Policy / Ortak Tarım Politikası (OTP)

CARDS Community Assistance for Reconstruction, Development and Stabilisation / [Batı Balkanlarda] Yeniden Yapılanma, Kalkınma ve İstikrara Yönelik Topluluk Yardımı

CASE Computer Aided Software Engineering / Bilgisayar Destekli Yazılım Mühendisliği

CAT Convention against Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment / İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı ya da Aşağılayıcı Muamele ve Cezanın Önlenmesi Sözleşmesi

CBC cross border cooperation / sınır ötesi iş birliği (SÖİ)

CBNM Central Bureau for Nuclear Measurements / Nükleer Ölçümler Merkez Bürosu (CBNM)

CBSS Council of the Baltic Sea States / Baltık Denizi Devletleri Konseyi (CBSS)

CC OECD Competition Committee / OECD Rekabet Komitesi

CCA CENELEC Certification Agreement / CENELEC Belgelendirme Anlaşması

CCBE Council of Bars and Law Societies of Europe / Avrupa Barolar ve Hukuk Dernekleri Konseyi (CCBE)

CCC Consumer Consultative Committee / Tüketici Danışma Komitesi (CCC)

CCFC Climate Change Framework Convention / İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (İDÇS)

CCITT International Telegraph and Telephone Consultative Committee / Uluslararası Telgraf ve Telefon Danışma Komitesi (CCITT)

CCP Common Commercial Policy / Ortak Ticaret Politikası (OTP)

CCT Common Customs Tariff / Ortak Gümrük Tarifesi (OGT)

347

CDP Common Defence Policy / Ortak Savunma Politikası (OSP)

CdT (fr.) Centre de traduction ­ Translation Centre for the Bodies of the European Union / Avrupa Birliği Organları Tercüme Merkezi (CdT)

CE (fr.) Communauté Européenne ­ Conformity marking / CE ( Avrupa Topluluğu) Uygunluk işareti

CEAC Conference of European Affairs Committees / Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (CEAC)

CECs Central European Countries /Merkezi Avrupa Ülkeleri (CECs)

CECUP Central and Eastern European Copyright User Platform / Merkezi ve Doğu Avrupa Telif Hakları Kullanıcı Platformu (CECUP)

CEDAW Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women / Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi (CEDAW)

CEDEFOP (fr.) Centre Européen pour le Développement de la Formation Professionnelle ­ European Centre for Development of Vocational Training / Avrupa Meslekî Eğitim Geliştirme Merkezi (CEDEFOP)

CEDR (fr.) Comité Européen de Droit Rural ­ European Council for Agricultural Law / Avrupa Tarım hukuku Konseyi

CEEC Central and Eastern European Countries / Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri (MDAÜ)

CEEP 1.European Centre for Public Enterprises/ Avrupa Kamu İşletmeleri Merkezi 2. European Centre of Enterprises with Public Participation and of Enterprises of General Economic Interest / Avrupa Kamu (İktisadi) Teşebbüsleri Merkezi

CELEX Communitatis Eeuropeae Lex / Avrupa Topluluğu Hukuku (CELEX, Topluluk hukukuyla ilgili bilgisayarlaştırılmış kurumlar arası dokümantasyon sistemidir)

CEN (fr.) 1.Comité Européen de Normalisation ­ European Committee for Standardisation­European Standardisation Committee/ Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) 2.Customs Enforcement Network / Gümrük Muhafaza Ağı (CEN)

CENELEC (fr.) Comité Européen de Normalisation Electrotechnique ­ Eurpean Committee for Electrotechnical Standardisation / Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (CENELEC)

CENL Conference of European National Libraries / Avrupa Ulusal Kütüphaneler Konferansı

348

CENYC Council of the European National Youth Committee / Avrupa Ulusal Gençlik Komiteleri Konseyi (CENYC)

CEO Chief Executive Officer / üst karar organının kararlarının uygulanmasında bir holdinge bağlı şirketlerin veya şirketin ana birimleri arasında koordinasyon sağlayan yönetici (CEO)

CEPA Common European Priority Areas / Avrupa Müşterek Öncelikli Alanı (CEPA)

CEPES (fr.) Centre européen pour l’enseignement supérieur ­ European Centre for Higher Education / Avrupa Yüksek Öğretim Merkezi (CEPES)

CEPOL (fr.) Collège européen de police ­ European Police College / Avrupa Polis Koleji (CEPOL)

CEPT Conference of the European Postal and Telecommunications Administrations / Posta ve Telekomünikasyon İdareleri Avrupa Konferansı (CEPT)

CERD Convention on the elimination of all forms of racial discrimination / Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi (CERD)

CERI Centre for Educational Research and Innovation / Eğitimde Araştırma ve Yenilik Merkezi (CERI)

CERN 1. Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire ­ European Council for Nuclear Research / Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi (CERN) 2. European Organisation for Nuclear Research / Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü (CERN)

CESR Committee of European Securities Regulators / Avrupa Sermaye Piyasası Kurulları Komitesi (CESR)

CET common external tariff / ortak dış tarife (ODT)

CFCA Community Fisheries Control Agency / Topluluk Balıkçılık Kontrol Ajansı (CFCA)

CFCU central finance and contracts unit / merkezi finans ve ihale birimi (MFİB)

349

CFE Conventional Armed Forces in Europe Treaty / Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması (AKKA)

CFI court of first instance / ilk derece mahkemesi (CFI)

CFP Common Fisheries Policy / Ortak Balıkçılık Politikası (OBP)

CFSP Common Foreign & Security Policy / Ortak Dış(işleri) ve Güvenlik Politikası (ODGP)

CID centre for information and documentation / bilgi ve belge merkezi (BBM)

CIF cost, insurance and freight / mal bedeli, sigorta ve navlun (CIF)

CIM computer integrated manufacturing / bilgisayarla bütünleşik üretim (CIM)

CIRD Community Import Requirements Database / Topluluk İthalat Şartları Veri Tabanı (CIRD)

CIREFI Centre for Information, Discussion and Exchange on the Crossing of Frontiers and Immigration / Göç ve Sınır Geçişleri Konusunda Bilgi, Değerlendirme ve Değişim Merkezi (CIREFI)

CIS 1. Commonwealth of Independent States / Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) 2. Customs Information System / Gümrük Bilgi Sistemi (CIS)

CITES Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora / Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES)

CJEC Court of Justice of the European Communities / Avrupa Toplulukları Adalet Divanı (ATAD)

CJTF Combined Joint Task Forces / Birleşik Müşterek Görev Gücü (BMGG)

CML capital market law / sermaye piyasası hukuku (SPH); sermaye piyasası kanunu

CMEA Council for Mutual Economic Assistance / Karşılıklı Ekonomik Yardım Konseyi (CMEA)

CN Combined Nomenclature / Birleşik (Kombine) Nomenklatür (CN)

COARM Conventional Arms Exports Working Group / Konvansiyonel Silahlar Dış Satım Çalışma Grubu (COARM)

CoE Council of Europe / Avrupa Konseyi (AK)

350

CODEST Committee for the European Development of Science and Technology / Avrupa Bilim ve Teknoloji Geliştirme Komitesi (CODEST)

COFACE (fr.) Confédération des Organisations Familiales de la Communauté Européenne ­Confederation of Family Organisations in European Community / Avrupa Topluluğu Aile Örgütleri Konfederasyonu (COFACE)

COGECA (fr.) Comité Général de la Coopération Agricole de l’UE ­ General Confederation of Agricultural Co­operatives in the European Union / Avrupa Birliği Tarım Kooperatifleri Konfederasyonu (COGECA)

COM Common Organisation of Agricultural Markets / Ortak Tarım Piyasaları Düzeni (COM)

Comenius Öğretim Kurumları Arasında İş Birliğinin Geliştirilmesi programı

COMETT Community Programme in Education and Training for Technology / Teknoloji Alanında Eğitim ve Öğretim Topluluk Programı (COMETT)

COPA (fr.) Comité des Organisations Professionnelles Agricoles de l’UE ­ Committee of Agricultural Organisations in the European Community / Avrupa Topluluğu Tarım Kuruluşları Komitesi (COPA)

COPO (fr.) Comité Politique ­ Political Committee / Siyasi Komite

CoR Committee of the Regions of the European Union / Avrupa Birliği Bölgeler Komitesi (BK)

Coreau (fr.) Correspondance européenne – European Correspondence / Avrupa Haberleşmesi (Coreau)

CORDIS Community Research and Development Information Service / Topluluk Araştırma ve Geliştirme Bilgi Hizmeti (CORDIS)

COREPER (Comité de Représentantes Permanentes) Permanent Representatives Committee / Daimî Temsilciler Komitesi (COREPER)

COREU (fr.) Corespondance Européenne ­ European Correspondence / Avrupa Haberleşmesi

COSAC (fr.) Conférence des organes spécialisés dans les affaires communautaires ­ Conference of Community and European Affairs Committees of Parliaments of the European Union / Avrupa Birliği Parlamentoları Topluluk ve Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (COSAC)

351

COST European Cooperation in the Field of Scientific and Technical Research / Bilimsel ve Teknik Araştırma Alanında Avrupa İş Birliği (COST)

CPC Central Product Classification / Merkezi Ürün Sınıflandırması (CPC)

CPI Consumer Price Index / Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)

CPT European Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment / Avrupa İşkenceyi ve İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı Muamele ve Cezayı Önleme Komitesi (CPT)

CPVO Community Plant Variety Office / Topluluk Bitki Çeşitleri Ofisi (CPVO)

CRC Convention on the Rights of the Children / Çocuk Hakları Sözleşmesi (ÇHS)

Crest (fr.) Comité de la recherche scientifique et technique ­ Scientific and Technical Research Committee / Bilimsel ve Teknik Araştırma Komitesi

CRS Computerised Reservation System / Bilgisayarlı Rezervasyon Sistemi

CSCE Conference on Security and Cooperation in Europe / Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Konferansı (AGİK)

CSDP Common Security And Defence Policy / Ortak Güvenlik Ve Savunma Politikası (OGSP)

CSF Community support framework / Topluluk destek çerçevesi (CSF)

CTR common technical regulation / ortak teknik düzenleme (CTR)

CUJC Customs Union Joint Committee / Gümrük Birliği Ortak Komitesi (GBOK)

CWG Council Working Group / Konsey Çalışma Grubu (CWG)

DAB Digital Audio Broadcasting / Dijital Radyo Yayıncılığı Sistemi

DAC ­ Development Aid Committee / Kalkınma Yardım Komitesi (DAC) ­ Development Assistance Committee / Kalkınma Yardım Komitesi (DAC)

DCI 1. Defence Capability Initiative / Savunma Yetenekleri Girişimi (DCI) 2. Development Cooperation Instrument / Kalkınma İşbirliği Aracı (DCI)

DECT Digital European Cordless Telephone / Avrupa Sayısal Telsiz Telefonu (DECT)

DELTA Developing European Learning Through Technological Advance / Teknolojik Gelişmeyle Bilgi Teknolojisinin Geliştirilmesi

DG Directorate­General / Genel Müdürlük (GM)

352

DIS Decentralised Implementation System / Merkezi Olmayan Uygulama Sistemi (DIS)

DISC domestic international sales corporation / uluslararası satış yapan ulusal şirket (DISC)

DNA deoxyribonucleic acid / dezoksiribonükleik asit DRIVE Dedicated Road Infrastructure for Vehicle Safety

in Europe / Avrupa’da Taşıt / Araç Emniyeti için Tahsisli Yol Altyapısı (DRIVE)

DVB Digital Video Broadcasting / Dijital Görüntü Yayıncılığı

EA European Accreditation ­ European Cooperation for Accreditation / Avrupa Akreditasyon Birliği (EA)

EAA European Armaments Agency / Avrupa Silahlanma Ajansı (EAA)

EACC European Airlift Coordination Cell / Avrupa Hava Nakliye Koordinasyon Hücresi (EACC)

EACEA Education, Audiovisual and Culture Executive Agency / Eğitim, Görsel işitsel ve Kültür İcra Ajansı (EACEA)

EAEC / Euratom European Atomic Energy Community / Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (AAET / Euratom)

EAGGF (FEOGA) European Agricultural Guidance and Guarantee Fund / Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti Fonu (EAGGF / FEOGA)

EAIE European Association for International Education / Avrupa Uluslarararası Eğitim Birliği (EAIE)

EAP Environmental Action Programme / Çevresel Eylem Programı (ÇEP)

EAPC Euro­Atlantic Partnership Council / Avrupa­ Atlantik Ortaklık Konseyi (AAOK)

EAR European Agency for Reconstruction / Avrupa İmar Ajansı (EAR)

EASA European Aviation Safety Agency / Avrupa Hava Emniyeti Ajansı (EASA)

EAT (AEDE) European Association of Teachers /Avrupa Öğretmenler Birliği

EBLIDA European Bureau of Library, Information and Documentation Associations / Kütüphane, Enformasyon ve Dokümantasyon Dernekleri Avrupa Bürosu (EBLIDA)

353

EBN European Business And Innovation Centre Network / Avrupa İş ve Yenilik Geliştirme Ağı (EBN)

EDIS Extended Decentralised Implementation System / Genişletilmiş Merkezi Olmayan Uygulama Sistemi (EDIS)

EBRD European Bank of Reconstruction and Development / Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (AİKB)

EBTI European Binding Tariff Information / Avrupa Bağlayıcı Tarife Bilgisi (EBTI)

EBU European Broadcasting Union /Avrupa Yayın Birliği (EBU)

EC 1. European Community / Avrupa Topluluğu (AT) 2. European Commission / Avrupa Komisyonu (Avrupa Toplulukları Komisyonu) (AK)

ECA European Cooperation Agency / Avrupa İş Birliği Ajansı (ECA)

ECB European Central Bank / Avrupa Merkez Bankası (AMB)

ECDC European Centre for Disease Prevention and Control / Avrupa Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC)

ECDIN Environmental Chemicals Data and Information Network / Çevreyle İlgili Kimyasallar Hakkında Veri ve Bilgi Ağı (ECDIN)

ECDL European Computer Driving Licence / Avrupa Bilgisayar Kullanım Lisansı (ECDL)

ECE Economic Commission for Europe / Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK)

ECF European Cultural Foundation / Avrupa Kültür Vakfı (ECF)

ECHA European Chemicals Agency / Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA)

ECHO 1. European Community Humanitarian Aid Office / Avrupa Topluluğu İnsani Yardım Ofisi (ECHO) 2. European Commission Host Organisation / Avrupa Komisyonu Ana Bilgisayar Birimi Organizasyonu (ECHO) 3. European Chronicles On­Line (ECHO) (Görsel ve sayısal kaynakların özetlerini bünyesinde barındıran internet erişimli kütüphane)

354

ECHR European Convention on Human Rights / Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)

EctHR European Court of Human Rights / Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)

ECIP European Community Investment Partners / Avrupa Topluluğu Yatırım Ortakları (ECIP)

ECJ European Court of Justice / Avrupa Adalet Divanı (AAD)

ECLAIR European Collaborative Linkage of Agriculture and Industry through Research / Avrupa Araştırma Yoluyla Tarım ve Sanayi İş Birliği Bağı (ECLAIR)

ECLAS European Commisson’s Library Automated System / Avrupa Komisyonu Kütüphanesi Otomatik Sistemi (ECLAS)

ECML European Centre for Modern Languages / Avrupa Modern Diller Merkezi (ECML)

ECN electronic communications network / elektronik haberleşme şebekesi (ECN)

ECN&S electronic communications networks and services / elektronik haberleşme şebekeleri ve hizmetleri (ECN&S)

ECO Economic Cooperation Organisation / Ekonomik İş Birliği Teşkilatı (EİT)

ECOFIN Economic and Financial Affairs Council / Ekonomi ve Maliye Bakanları Konseyi (ECOFIN)

ECOSOC Economic and Social Committee / Ekonomik ve Sosyal Komite (ESK)

ECOVAST European Council for the Village and Small Town / Avrupa Köy ve Kasaba Konseyi (ECOVAST)

ECOWAS The Economic Community of West African States / Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS)

ECP European Common Proposal / Avrupa Ortak Teklifi (ECP)

ECR European Commission Representation / Avrupa Komisyonu Temsilciliği (AKT)

ECSC European Coal and Steel Community / Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT)

ECSE European Charter for Small Enterprises / Küçük İşletmeler Avrupa Şartı (ECSE)

ECT Energy Charter Treaty / Enerji Şartı Antlaşması (ECT)

ECTRA European Committee for Telecommunications Regulatory Affairs / Avrupa Telekomünikasyon Düzenleyici İşler Komitesi (ECTRA)

355

ECTS European Credit Transfer System / Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS)

ECU European Currency Unit / Avrupa Para Birimi (APB)

ECUP European Copyright User Platform / Avrupa Telif Hakları Kullanıcı Platformu (ECUP)

ED European Democratic Group / Avrupa Demokratik Grubu

EDA European Defence Agency / Avrupa Savunma Ajansı (EDA)

EDC 1.European Defence Community /Avrupa Savunma Topluluğu (AST) 2. European documentation centre / Avrupa dokümantasyon merkezi (ADM)

EDD Europe of Democracies and Diversities / Demokrasiler ve Çeşitlilikler Avrupası Grubu (EDD)

EDF 1. European Development Fund / Avrupa Kalkınma Fonu (AKF) 2. European Disability Forum / Avrupa Engelliler Forumu /EDF)

EDI electronic data interchange / elektronik veri değişimi (EVD)

EDP 1. excessive deficit procedure / aşırı açık prosedürü (EDP) 2. European Development Pole / Avrupa Kalkınma Kutbu (EDP) 3. European Democratic Party / Avrupa Demokrat Partisi (EDP)

EDTS electronic data transfer system / elektronik veri aktarım (transfer) sistemi (EVAS)

EDU European Democratic Union / Avrupa Demokratik Birliği (EDU)

EEA 1. European Economic Area / Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) 2. European Environment Agency / Avrupa Çevre Ajansı (AÇA)

EEC European Economic Community / Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)

EEIG European Economic Interest Grouping / Avrupa Ekonomik Çıkar Gruplaşması (AEÇG)

EES 1. European Employment Strategy / Avrupa İstihdam Stratejisi 2. European Economic Space (bkz. EEA­1)

EESC European Economic and Social Committee / Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi (EESC)

EFA European Free Alliance / Avrupa Özgür İttifakı (EFA)

EFDO European Film Distribution Office / Avrupa Film Dağıtım Ofisi (EFDO)

356

EFICS European Forestry Information and Communication System / Avrupa Ormancılık Bilgi ve İletişim Sistemi (EFICS)

EFMD European Foundation for Management Development / Avrupa Yönetim Geliştirme Vakfı (EFMD)

EFSA European Food Safety Authority / Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu (EFSA)

EFT electronic fund transfer / elektronik fon transferi (EFT)

EFTA European Free Trade Association / Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA)

e.g. exempli gratia / örneğin

EGP European Green Party / Avrupa Yeşiller Partisi (EGP)

EHLASS European Home and Leisure Accident Surveillance System / Avrupa Ev ve Boş Vakit Kazalarını (iş yeri harici) Gözetim Sistemi (EHLASS)

EIA environmental impact assessment / çevresel etki değerlendirmesi (ÇED)

EIB European Investment Bank / Avrupa Yatırım Bankası (AYB)

EIC Euro­Info Centre / Avrupa Bilgi Merkezi (ABM) EIDHR European Initiative for Democracy and Human

Rights/ Demokrasi ve İnsan Hakları Avrupa Girişimi (EIDHR)

EIF European Investment Fund / Avrupa Yatırım Fonu (AYF)

EINECS European Inventory of Existing Commercial Chemical Substances / Mevcut Kimyasal Maddeler Avrupa Envanteri (EINECS)

EIONET European Environment Information and Observation Network / Avrupa Çevre Bilgi ve Gözlem Ağı (EIONET)

EIP Entrepreneurship and Innovation Programme / Girişimcilik ve Yenilik Programı (GİYEP)

EJN European Judicial Network / Avrupa Yargı Ağı (EJN)

ELDR European Liberal Democrat and Reform Party / Avrupa Liberal Demokrat ve Reform Partisi (ELDR)

EMA European Monetary Agreement / Avrupa Para Anlaşması (APA)

EMAS eco­management and audit scheme / çevre yönetimi ve denetleme planı (EMAS)

357

EMCDDA European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction / Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi (EMCDDA)

EMCF European Monetary Cooperation Fund / Avrupa Parasal İşbirliği Fonu (APİF)

EMCO Employment Committee / İstihdam Komitesi (EMCO)

EMEA European Medicines Agency (European Agency for the Evaluation of Medicinal Products) / Avrupa Tıbbi Ürünler Değerlendirme Ajansı (EMEA)

EMI European Monetary Institute / Avrupa Para Enstitüsü (APE)

EMS European Monetary System / Avrupa Para Sistemi (APS)

EMSA European Maritime Safety Agency / Avrupa Deniz Güvenliği Ajansı (EMSA)

EMU Economic and Monetary Union / Ekonomik ve Parasal Birlik (EPB)

ENEA European Nuclear Energy Agency / Avrupa Nükleer Enerji Ajansı (ENEA)

ENFSI European Network of Forensic Science Institute / Avrupa Adli Tıp Kurumları Ağı (ENFSI)

ENISA European Network and Information Security Agency / Avrupa Ağ ve Bilgi Güvenliği Ajansı (ENISA)

ENP European Neighbourhood Policy /Avrupa Komşuluk Politikası (AKP)

ENPI European Neighbourhood and Partnership Instrument / Avrupa Komşuluk ve Ortaklık Aracı Komitesi (ENPI)

ENQA European Network for Quality Assurance in Higher Education / Yüksek Öğretimde Avrupa Kalite Güvencesi Ağı (ENQA)

Envireg Programme for Regional Environment Measures / Bölgesel Çevre Tedbirleri Programı

EOQ European Organisation for Quality / Avrupa Kalite Teşkilatı (EOQ)

EOTC European Organisation for Testing and Certification / Avrupa Test ve Belgelendirme Örgütü (EOTC)

EP European Parliament / Avrupa Parlamentosu (AP)

EPA European Productivity Agency/Avrupa Verimlilik Ajansı (EPA)

EPC 1. European political cooperation / Avrupa siyasi iş birliği (ASİ) 2. European Political Community / Avrupa Siyasal Topluluğu (EPC)

358

EPO European Patent Office/ Avrupa Patent Ofisi (EPO)

EPP (PPE) European People’s Party / Avrupa Halk Partisi (EPP)

EPP­ED European People’s Party (Christian Democrats) and European Democrats / Avrupa Halk Partisi (Hıristiyan Demokratlar) ve Avrupalı Demokratlar [Grubu] (EPP­ED)

EPSCO Employment, Social Policy, Health and Consumer Affairs Council / İstihdam, Sosyal Politika, Sağlık ve Tüketici İşleri Konseyi (EPSCO)

EPSO European Communities Personnel Selection Office / Avrupa Topluluğu Personel Seçme Bürosu (EPSO)

EPU European Payments Union / Avrupa Ödemeler Birliği (EPU)

ERA 1. European Research Area / Avrupa Araştırma Alanı (AAA) 2. European Railway Agency / Avrupa Demir Yolu Ajansı (ERA)

Erasmus European Community action scheme for the mobility of university students / Üniversite Öğrencilerinin Hareketliliği için AT Eylem Planı

ERC European Radiocommunications Committee / Avrupa Radyokomünikasyon Komitesi (ERC)

ERDC European Research and Development Committee / Avrupa Araştırma ve Geliştirme Komitesi (ERDC)

ERDF European Regional Development Fund / Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu (ABKF)

ERF European Refugee Fund /Avrupa Mülteci Fonu (ERF)

ERM exchange rate mechanism / döviz kuru mekanizması (ERM)

ERMES 1. European radio message services / Avrupa radyo mesaj hizmetleri (ERMES) 2. European radio message standard / Avrupa radyo mesaj standardı (ERMES) 3. European radio message system / Avrupa radyo mesaj sistemi (ERMES)

ERO European Radiocommunications Office / Avrupa Radyokomünikasyon Ofisi (ERO)

ESA 1. European System of Accounts / Avrupa Hesaplar Sistemi (AHS) 2. European Space Agency / Avrupa Uzay Ajansı (AUA) 3. Euratom Supply Agency / Euratom Tedarik Ajansı (ESA)

359

ESC 1. Economic and Social Committee / Ekonomik ve Sosyal Komite (ESK) 2. economic and social cohesion / ekonomik ve sosyal uyum (ESC)

ESCB European System of Central Banks / Avrupa Merkez Bankaları Sistemi (AMBS)

ESDI European Security and Defence Identity / Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği (AGSK)

ESDP European Security and Defence Policy / Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP)

ESF (FSE) 1. European Social Fund / Avrupa Sosyal Fonu (ASF) 2. European Social Forum / Avrupa Sosyal Forumu (ESF) 3. European Science Foundation /Avrupa Bilim Vakfı (ESF)

ESO European Southern Observatory / Avrupa Güney Gözlemevi

ESOA European Satellite Operators Association / Avrupa Uydu Operatörleri Birliği (ESOA)

ESOC European Space Operations Centre / Avrupa Uzay Operasyonları Merkezi (ESOC)

Espr it European strategic programme of research and development in information technology / Ar­Ge Alanında Bilgi Teknolojilerine İlişkin Avrupa Stratejik Programı

ESRIN European Space Research Institute / Avrupa Uzay Araştırmaları Enstitüsü (ESRIN)

ESRO European Space Research Organisation / Avrupa Uzay Araştırmaları Örgütü (ESRO)

ESTEC European Space Research and Technology Centre / Avrupa Uzay Araştırma ve Teknoloji Merkezi (ESTEC)

ETC European Travel Commission / Avrupa Seyahat Komisyonu (ETC)

ETF European Training Foundation / Avrupa Eğitim Vakfı (AEV)

ETNS European Telecommunications Network System / Avrupa Telekomünikasyon Şebekeleri Sistemi (ETNS)

ETO European Telecommunications Office / Avrupa Telekomünikasyon Ofisi (ETO)

ETS European Treaty Series (Council of Europe) / Avrupa Antlaşma Serisi (Avrupa Konseyi) (ETS)

360

ETSC European Telecommunication Standards Committee / Avrupa Telekomünikasyon Standartları Komitesi (ETSC)

ETSI European Telecommunication Standards Institute / Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü (ETSI)

ETUC European Trade Unions Confederation / Avrupa İşçi Sendikaları Konfederasyonu (ETUC)

EU European Union / Avrupa Birliği (AB)

EUA 1. European Unit of Account / Avrupa Hesap Birimi (AHB) 2. European Universities Association / Avrupa Üniversiteler Birliği (AÜB)

EUCLID European Co­operation for the Long Term in Defence / Avrupa Uzun Vadeli Savunma İş Birliği (Programı) (EUCLID)

EUDISED European Documentation and Information System for Education / Eğitim için Dokümantasyon ve Enformasyon Avrupa Sistemi (EUDISED)

EUI European University Institute / Avrupa Üniversitesi Enstitüsü (EUI)

EUISS European Union Institute for Security Studies / Avrupa Birliği Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (EUISS)

EUMC 1.European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia /Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığını İzleme Merkezi (EUMC) 2. European Union Military Committee / Avrupa Birliği Askeri Komitesi (ABAK)

EUMS European Union Military Staff / Avrupa Birliği Askeri Personeli (EUMS)

EU­OSHA European Agency for Safety and Health at Work / Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (EU­ OSHA)

Euratom (EAEC) European Atomic Energy Community / Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (AAET)

Eureka European Research Coordination Agency / Avrupa Araştırma Koordinasyon Ajansı

EURES European Employment Services / Avrupa İstihdam Hizmetleri

EURO­AIM European Organisation for an Audiovisual Independent Market / Bağımsız Görsel­İşitsel Piyasa İçin Avrupa Örgütü (EURO­AIM)

Eurochambers The Association of European Chambers of Commerce and Industry / Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği (Eurochambers)

361

Eurocontrol European Organisation for the Safety of Air Navigation / Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (Eurocontrol)

EURO­COOP European Community of Consumer Cooperatives / Avrupa Tüketici Kooperatifleri Topluluğu (EURO­COOP)

Eurocorps Avrupa Kolordusu

EUROFER European Confederation of Iron and Steel Industries / Avrupa Demir Çelik Sanayileri Konfederasyonu (EUROFER)

EUROFOR European Operational Rapid Force / Avrupa Acil Müdahale Gücü (Eurofor)

EUROFOUND European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions /Avrupa Yaşam ve Çalışma Koşullarını İyileştirme Vakfı (EUROFOUND)

EUROJUST European Agency for the Enhancement of Judicial Cooperation / Avrupa Adli İş Birliğini Geliştirme Birimi (eurojust)

EUROMARFOR European Maritime Force / Avrupa Deniz Gücü (EUROMARFOR)

EUROMED Euro­Mediterranean Partnership / Avrupa Akdeniz Ortaklığı(EUROMED)

Euronat European Nationalists / Avrupa Milliyetçileri (Euronat)

EUROPOL European Police Office / Avrupa Polis Teşkilatı (Europol)

EUROSOLAR European Association for Renewable Energies / Avrupa Yenilenebilir Enerji Birliği (EUROSOLAR)

EUROSTAT European Community Statistical Office / Avrupa Topluluğu İstatistik Ofisi (EUROSTAT)

EURYDICE Education Information Network in the European Community / Avrupa Topluluğu Eğitim Bilgi Ağı (EURYDICE)

EUSC European Union Satellite Centre / Avrupa Birliği Uydu Merkezi (EUSC)

EUTELSAT European Telecommunications Satellite Organisation / Uydular Aracılığı ile Haberleşme Avrupa Teşkilatı (EUTELSAT)

EVCA European Venture­Capital Association / Avrupa Risk­Sermayesi Birliği (EVCA)

EVTA European Vocational Training Association /Avrupa Mesleki Eğitim Birliği (EVTA)

EYC Education, Youth and Culture Council / Eğitim, Gençlik ve Kültür Konseyi (EYC)

FA Financing Agreement / Finansman Anlaşması

362

FACE Federation of Field Sports Associations of the European Union / Avrupa Birliği Arazi Sporları Birlikleri Federasyonu (FACE)

FADN Farm Accountancy Data Network / Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA)

Falcone Programme of Exchanges, Training and Cooperation for Persons Responsible for Action to Combat Organised Crime / Örgütlü Suçlarla Mücadeleye Katılan Kişiler İçin Fikir Alışverişi, Eğitim ve İş Birliği Programı

FAO Food and Agriculture Organisation (of the United Nations) / (Birleşmiş Milletler) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)

FAR Fisheries and Agricultural Research / Balıkçılık ve Tarım Araştırmaları (FAR)

FATF Financial Action Task Force / Mali Eylem Görev Gücü (FATF)

FAWEU Forces Answerable to Western European Union / Batı Avrupa Birliğine Karşı Sorumlu Kuvvetler (FAWEU)

FDI foreign direct investment / doğrudan yabancı yatırım (FDI)

FEC (fr.) / ECF Fondation Européenne de la Culture ­ European Cultural Foundation / Avrupa Kültür Vakfı

FECOM (fr.)/ EMCF Fonds Européen de coopération monétaire ­ European Monetary Cooperation Fund / Avrupa Parasal İş Birliği Fonu (FECOM / EMCF)

FEDER (fr.) Fonds Européen de Développement Régional ­ European Regional Development Fund / Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu (ABKF)

FEOGA (fr.) / EAGGF Le Fonds européen d'orientation et de garantie agricole ­ European Agricultural Guidance and Guarantee Fund / Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti Fonu (FEOGA / EAGGF)

FESAC Foundation of the Europe of Sciences and Cultures / Bilimler ve Kültürler Avrupası Vakfı (FESAC)

FIAS Foreign Investment Advisory Service / Yabancı Yatırımlar Danışmanlık Servisi (FIAS)

FIEP Association of the European and Mediterranean Police Forces and Gendarmeries with Military Status / Avrupa ve Akdeniz Askeri Statülü Zabıta ve Jandarmalar Birliği (FIEP) (Kurucu ülkeler olan Fransa,İtalya, İspanya, Portekiz’in baş harfleri)

FIFG Financial Instrument for Fisheries Guidance / Balıkçılık Yönlendirme Mali Aracı (FIFG)

363

FIHUAT (fr.) / IFHP Fédération internationale pour l'Habitation, l'Urbanisme et l'Aménagement des Territoires ­ International Federation for Housing and Planning / Uluslararası Konut ve Planlama Federasyonu (IFHP)

FiM financial manager / mali yönetici (FİM) FIT (fr.) Fédération Internationale des Traducteurs ­

International Federation of Translators / Uluslararası Çevirmenler Federasyonu (FIT)

FITA Federal Information Technologies Agency / Federal Bilgi Teknolojileri Ajansı (FITA)

FM financial memorandum / mali memorandum (FM)

FMD Food and Mouth Disease / Şap Hastalığı (FMD) FMIS financial management information system / mali

yönetim bilgi sistemi (FMIS) FOB free on board / güvertede teslim (FOB) FRA European Union Agency for Fundamental Rights

/ Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı (FRA) Frontex European Agency for the Management of

Operational Cooperation at the External Borders / Avrupa Dış Sınırlarda Operasyonel İş Birliği Yönetimi Ajansı (FRONTEX)

FSE (fr.) Forum Social Européen ­ European Social Forum /Avrupa Sosyal Forumu

FTA Free Trade Agreement / Serbest Ticaret Anlaşması (STA)

GAC General Affairs Council / Genel İşler Konseyi (GİK)

GAERC General Affairs and External Relations Council / Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi (GİDİK)

GATT General Agreement on Trade and Tariffs / Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT)

GCP good clinical practice / iyi klinik uygulamaları (İKU)

GDP Gross Domestic Product / Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH)

GDR German Democratic Republic / Demokratik Almanya Cumhuriyeti

GEF 1. global environment facility / küresel çevre imkanı (GEF) 2. Global Environment Fund / Küresel Çevre Fonu (GEF)

GIS geographic ınformation system / coğrafi bilgi sistemi (CBS)

GLP good laboratory practice / iyi laboratuar uygulamaları (İLU)

GMO genetically modified organism / genetiği değiştirilmiş organizma (GDO)

364

GMP good manufacturing practices / iyi imalat uygulamaları (İİU)

GNI Gross National Income / Gayrisafi Milli Gelir (GSMG)

GNP Gross National Product / Gayrisafi Milli Hasıla (GSMH)

GNSS Global Navigation Satellite System / Küresel Uydu Seyrüsefer Sistemi (GNSS)

GONGO government organised non­governmental organisation / hükûmet tarafından oluşturulan sivil toplum örgütü (GONGO)

GPS Generalised Preferences System / Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS)

GRECO (fr.) Groupe d’Etats Contre La Corruption ­ Group of States Against Corruption / Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu (GRECO)

GSP Generalised System of Preferences / Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS)

GUE (fr.) Gauche Unitaire Européen ­ European United Left / Avrupa Birleşik Solu

GUE­NGL European United Left – Nordic Green Left / Avrupa Birleşik Solu – Kuzey Yeşil Solu

Gymnich Informal Meeting of Foreign Ministers / Dışişleri Bakanları Gayrıresmî Toplantısı

HACCP Hazard Analysis and Critical Control Point / Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktası (HACCP)

HELIOS Handicapped People in the European Community Living Independently in an Open Society / Avrupa Topluluğunun Açık Toplumunda Bağımsızca Yaşayan Engelli Kişiler Programı

HICP Harmonised Index of Consumer Prices / Uyumlaştırılmış Tüketici Fiyatları Endeksi (UTFE)

HSSC Harmonised Survey and Certification System / Armonize Sörvey ve Sertifikalandırma Sistemi (HSSC)

IA 1. implementing agency / uygulamadan sorumlu kurum (IA) 2. Implementing Agreement / Uygulama Anlaşması

IACS Integrated Administration and Control System / Entegre İdare ve Kontrol Sistemi (EİKS)

IAEA International Atomic Energy Agency / Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA)

IAF International Accreditation Forum / Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF)

IAS international accounting standards / uluslararası muhasebe standartları (UMS)

365

IASB International Accounting Standarts Board / Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK)

IATA International Air Transport Association / Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA)

IBIS Integrated Ballistics Information System / Entegre Balistik Tanımlana Sistemi

IBRD International Bank of Reconstruction and Development / Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (UİKB)

ICA International Council on Archives / Uluslararası Arşiv Konseyi (ICA)

ICAO International Civil Aviation Organisation / Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO)

ICC International Chamber of Commerce / Uluslararası Ticaret Odası (UTO)

ICCA International Congress and Convention Association / Uluslararası Kongreler ve Toplantılar Birliği (ICCA)

ICCAT International Commission for the Conservation of Atlantic Tuna /Atlantik Ton Balığının Korunmasına İlişkin Uluslararası Komisyon

ICCPR International Covenant on Civil and Political Rights / Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi (ICCPR)

ICESCR International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights / Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi (ICESCR)

ICJ International Court of Justice / Uluslararası Adalet Divanı (Lahey Divanı) (UAD)

ICN International Competition Network / Uluslararası Rekabet Ağı (ICN)

ICP International Cooperation Programme / Uluslararası İş Birliği Programı (ICP)

ICT information and communication technology / bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT)

IDA 1. International Development Agency / Uluslararası Kalkınma Ajansı (IDA) 2. interchange of data between administrations / yönetimler arası veri alışverişi (IDA)

IDP integrated development programme / entegre kalkınma programı (IDP)

i.e. id est / başka bir deyişle, yani IEA International Energy Agency / Uluslararası

Enerji Ajansı (UEA) I­EDN (fr.) Groupe des Indépendants pour l'Europe des

Nations ­ Group of the Independents for a Europe of Nations / Milletler Avrupası için Bağımsızlar Grubu (I­EDN)

366

IEPG Independent European Program Group / Bağımsız Avrupa Program Grubu (IEPG)

IFAC International Federation of Accountants / Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (UMF)

IFHP (FIHUAT) International Federation for Housing and Planning / Uluslararası Konut ve Planlama Federasyonu (IFHP)

IFI international financial institution / uluslararası finans kurumu (IFI)

IFLA International Federation of Library Associations and Institutions / Uluslararası Kütüphane Dernekleri ve Kurumları Federasyonu (IFLA)

IGAD Intergovernmental Authority on Development / Hükûmetler Arası Kalkınma Otoritesi

IGC Intergovernmental Conference / Hükûmetler Arası Konferans (HAK)

IGE Intergovernmental Group of Experts / Hükûmetler Arası Uzmanlar Grubu (IGE)

IHO International Hydrographic Organisation / Uluslararası Hidrografi Örgütü (IHO)

IIA Institute of Internal Auditors / İç Denetçiler Enstitüsü (IIA)

IIF Institute of International Finance / Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF)

ILAC International Laboratory Accreditation Cooperation / Uluslararası Laboratuar Akreditasyon İş Birliği [Örgütü] (ILAC)

ILO International Labour Organisation / Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)

IMF International Monetary Fund / Uluslararası Para Fonu (IMF)

IMM International Monetary Market / Uluslararası Para Piyasası (IMM)

IMO International Maritime Organisation / Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO)

IMP Integrated Mediterranean Programmes / Akdeniz Entegre (Bütünleştirilmiş) Programları­Akdeniz Programları (IMP)

INSPIRE Infrastructure for Spatial Information in Europe /Avrupa Konumsal Bilgi Altyapısı (INSPIRE)

IOM International Organisation for Migration / Uluslararası Göç Örgütü (IOM)

IOSCO International Organisation of Securities Commissions / Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonları Örgütü (IOSCO)

367

IPA Instrument for Pre­Accession Assistance / Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA)

IPARD Instrument for Pre­Accession, Rural Development / Kırsal Kalkınma için Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPARD)

IPEC International Programme on the Elimination of Child Labour / Çocuk İşçiliğinin Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Program (IPEC)

IPM integrated pest management / entegre zararlı yönetimi (IPM)

IPR ıntellectual property rights / fikrî mülkiyet hakları, fikrî haklar (IPR)

ISA international standards on auditing / uluslararası denetim standartları (UDS)

ISDN Integrated Services Digital Network / Entegre Hizmetler Dijital Ağı

ISIC International Standard Industrial Classification of All Economic Activities / Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Sanayi Sınıflaması (ISIC)

ISM international security management / uluslararası güvenlik yönetimi (ISM)

ISO International Organisation for Standardisation / Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı (ISO)

ISPA 1. Instrument for Structural Policies for pre­ accession / Katılım Öncesi Yapısal Politikalar Aracı (ISPA) 2. Instrument for Pre­accession Aid / Katılım Öncesi Altyapı Desteği (ISPA)

ISPO Information Society Promotion Office / Bilgi Toplumunu Geliştirme Ofisi (ISPO)

ISS Institute for Security Studies / Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü

IST information society technologies / bilgi toplumu teknolojileri (IST)

ITS Identity, Tradition and Sovereignty / Kimlik, Gelenek ve Egemenlik [Grubu] (ITS)

ITU International Telecommunications Union / Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU)

JAA Joint Aviation Authorities / Ortak Havacılık Otoriteleri (JAA)

JAR joint aviation regulations / ortak havacılık kuralları (JAR)

JARS Joint Aviation Requirements and Standards / Ortak Havacılık Gerekleri ve Standartları (JARS)

JHA justice and home affairs / adalet ve iç işleri (Aİ) J IC joint information centre / ortak bilgi merkezi

(OBM)

368

JMC Joint Monitoring Committee / Ortak İzleme Komitesi (OİK)

JRC Joint Research Centre / Ortak Araştırma Merkezi (OAM)

Kaleidoscope programme to support artistic and cultural activities having a European dimension / Avrupa’da kültürel faaliyetlerin ve artistik yaratıcılığın desteklenmesi programı

LAFTA Latin American Free Trade Association / Latin Amerika Serbest Ticaret Birliği

LAN local area network / yerel alan ağı (YAA) LDC 1. Less Developed Countries / Az Gelişmiş

Ülkeler 2. Least Developed Countries / En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ)

Leonardo Reshaped PETRA Programme / Mesleki Eğitim Programı (Petra Programını Yenilemektedir)

LFA logical framework approach / mantıksal çerçeve yaklaşımı (MÇY)

Lingua Programme to promote training in foreign languages / AT’de Yabancı Dil Eğitiminin Desteklenmesi Programı

Lomé Lomé Sözleşmesi (AB ve AKP ülkeleri arasında imzalanan çok taraflı ticaret ve kalkınma anlaşmaları)

LRTAP Long Range Transboundary Air Pollution / Uzun Menzilli Sınır Aşan Hava Kirliliği (LRTAP)

LYMEC Liberal and Radical Youth Movement of the European Community / Avrupa Topluluğu Liberal ve Radikal Gençlik Hareketi (LYMEC)

MAP 1. Multinational Programme in the Field of Data Processing / Bilgi işlem Alanında Çok Uluslu Program (MAP) 2. Mediterranean Action Plan / Akdeniz Eylem Planı (AEP) 3. multiannual programme / çok yıllı program (MAP)

MAGP multiannual guidance programme / çok­yıllık yönlendirme programı (MAGP)

MARPOL International Convention for the Prevention of Pollution from Ships / Gemilerden Kaynaklanan Kirliliğin Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi (MARPOL)

MAST Marine Action in Science and Technology / Deniz Bilimleri ve Teknolojisi (MAST)

MATRA (Maatschappelijke Transformatie) The Social Transition Programme for Central and Eastern Europe / Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri için Sosyal Dönüşüm Programı

369

MCA monetary compensation amount / parasal telafi tutarı (MCA)

MEDA (fr.) Mesures D'accompagnement Financières et Techniques ­ Financial and Technical Accompanying Measures / Mali ve Teknik İlave Tedbirler (MEDA)

MEDMOU Mediterranean Memorandum of Understanding on Port State Control / Liman Devleti Kontrolü Hakkında Akdeniz Mutabakat Zaptı (MEDMOU)

MEP Member of the European Parliament / Avrupa Parlamentosu Üyesi (MEP)

MFA Multi­fibre Agreement / Çok Elyaflılar Anlaşması (MFA)

MFN most favoured nation / en çok kayrılan / gözetilen ulus, en ziyade müsaadeye mazhar millet (MFN)

MIS management information system / yönetim bilgi sistemi (YBS)

Missoc Mutual Information System on Social Protection / Sosyal Koruma Konusunda Karşılıklı Bilgilendirme Sistemi (Missoc)

MLA Multilateral Agreement / Çok Taraflı Anlaşma (MLA)

MoF Ministry of Finance / Maliye Bakanlığı MOU memorandum of understanding / uyum zaptı,

mutabakat zaptı (MOU) MSTQ project Metrology, Standardisation, Testing and Quality

Project / Metroloji, Standardizasyon, Deney ve Kalite Projesi

NAA North Atlantic Assembly / Kuzey Atlantik Asamblesi (NAA)

NAC national aid coordinator / ulusal yardım koordinatörü (NAC)

NACC North Atlantic Cooperation Council / Kuzey Atlantik İş Birliği Konseyi (KAİK)

NACE (fr.) nomenclature statistique des activités économiques dans la Communauté européenne ­ Statistical Classification of Economic Activities in the European Community / Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması (NACE)

NAFTA North American Free Trade Agreement / Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA)

NAO national authorising officer / ulusal yetkilendirme görevlisi (UYG)

NAP national action plan / ulusal eylem planı (UEP) NATO North Atlantic Treaty Organisation / Kuzey

Atlantik Antlaşması Teşkilatı (NATO)

370

NBLS notified bodies logistics support / bildirilmiş kuruluşlara lojistik destek (NBLS)

NC Nordic Council / Kuzey Ülkeleri Konseyi (NC) NCP national contact point / ulusal temas noktası

(UTN) NCI New Community Instrument / Yeni Topluluk

Aracı (NCI) NDP national development plan / ulusal kalkınma

planı (UKP) NEAP national environmental action plan / ulusal çevre

eylem planı (UÇEP) NECC National Energy Conservation Centre / Ulusal

Enerji Tasarrufu Merkezi (UETM) NF national fund / ulusal fon (UF) NGL Nordic Green Left / Kuzey Yeşil Solu NGLA Nordic Green Left Alliance / Kuzey Yeşil Solu

İttifakı (NGLA) NGO Non­governmental organisation / hükûmet dışı

kuruluş, sivil toplum örgütü (STÖ) NIPAC National IPA Coordinator /Ulusal Katılım Öncesi

Yardım Aracı Koordinatörü NIS New Independent States (Armenia, Azerbaijan,

Belarus, Georgia, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Moldova, Russia, Tajikistan, Turkmenistan, Ukraine, Uzbekistan) / Yeni Bağımsız Devletler (YBD) (Ermenistan, Azerbaycan, Beyaz Rusya, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova, Rusya, Tacikistan, Türkmenistan, Ukrayna, Özbekistan)

NPAA National Programme for the Adoption of the Acquis / Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Ulusal Program (NPAA)

NUTS Nomenclature of Units For Territorial Statistics / İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS)

OCT Overseas Countries and Territories / Denizaşırı Ülkeler ve Topraklar (OCT)

ODA Overseas Development Assistance / Denizaşırı Kalkınma Yardımı (ODA)

ODIHR Office for Democratic Institutions and Human Rights / Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi (ODIHR)

OECD Organisation for Economic Cooperation and Development / Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü

OEEC Organisation for European Economic Cooperation / Avrupa Ekonomik İş Birliği Teşkilatı (OEEC)

OHIM Office for Harmonisation in the Internal Market / İç Pazar (marka ve tasarım) Uyumlaştırma Ofisi (OHIM)

371

OIE (fr.) / WOAH Office International des Epizooties ­ World Organisation for Animal Health / Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (OIE / WOAH)

OIZ organised industrial zone / organize sanayi bölgesi (OSB)

OLAF European Anti­Fraud Office / Avrupa Dolandırıcılıkla Mücadele Bürosu (OLAF)

ONP Open Network Provision / Açık Şebeke Tedariki OOPEC Office for Official Publications of the European

Communities / Avrupa Toplulukları Resmi Yayın Ofisi (OOPEC)

OSCE Organisation for Security and Co­operation in Europe / Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT)

OVI Objectively Verifiable Indicators / Tarafsız Doğrulanabilir Göstergeler (TDG)

PAA pre accession adviser / katılım öncesi danışman (PAA)

PAO programme authorising officer / program yetkilendirme görevlisi (PYG)

PC project centre / proje merkezi (PM) PCA Partnership and Cooperation Agreement (with

the NIS) / Ortaklık ve İş Birliği Anlaşması (YBD ile)

PCM project cycle management / proje döngüsü (çevrimi) yönetimi (PDY)

PDIBM Project Directorate of Integrated Border Management / Entegre Sınır Yönetimi Proje Uygulama Müdürlüğü (PDIBM)

PEP Pan­European Programme / Pan Avrupa Programı (PEP)

PERT Professional Electronics and Research Technology / Profesyonel Elektronik ve Araştırma Teknolojisi (PERT)

PES Party of European Socialists (PES) / Avrupa Sosyalist Partisi (PES)

PETRA Community Programme for the Vocational Training of Young People and their preparation for the Adult and Working Life / Gençlerin Mesleki Eğitimi ve İş Hayatına Hazırlanmasına İlişkin Topluluk Programı

PfP Partnership for Peace / Barış için Ortaklık (BİO) Phare Poland and Hungary: Action for the

Restructuring of the Economy / Polonya ve Macaristana Yönelik EkonomininYeniden Yapılanması Programı

372

PHEA Public Health Executive Agency (Executive Agency for the Public Health Programme) / Genel Sağlık Programı Yürütme Ajansı (PHEA)

PMO Paymaster Office / Ödeme Ofisi (PMO) PMU project management unit / proje yönetim merkezi

(PYM) POCO Political Committee / Siyasi Komite POLARM Armaments Policy / AB Silahlanma Politikası PPE (fr.) Parti Populaire Européen ­ European People’s

Party / Avrupa Halk Partisi (EPP) PPE­CD European Peoples Party­Christian Democrat /

Avrupa Halk Partisi­Hıristiyan Demokrat Grup

PPP polluter pays principle / kirleten öder prensibi (PPP)

PRAG Practical Guide to EC Procurement Procedures / AT İhale Usulleri Uygulama Kılavuzu (PRAG)

PSC Political and Security Committee / Siyaset ve Güvenlik Komitesi (PSC)

PSE (fr.) / PES Parti Socialiste Européen ­ Party of European Socialists / Avrupa Sosyalistler Partisi

PSO Programme for Cooperation with Central and East European Coutries / Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleriyle İşbirliği Programı (PSO)

PRTR Pollutant Release and Transfer Register / Avrupa Kirletici Salınım ve Taşınım Kaydı (PRTR)

QMV qualified majority voting / nitelikli çoğunluk oylaması (QMV)

RA Radiocommunication Assembly / Radyokomünikasyon Genel Kurulu

RACE Research and development in advanced communications technologies for Europe / Avrupa İleri Haberleşme Teknolojilerinde Araştırma ve Geliştirme (RACE)

Raphael EC action programme for the cultural heritage / Kültürel mirasın korunması ve geliştirilmesine yönelik Avrupa Topluluğu eylem programı

RARE (fr.) Réseaux Associés pour la Recherche Européenne ­ Associated Networks for European Research /Avrupa Araştırmaları için Bağlantılı Ağlar

RASFF Rapid Alert System for Food and Feed / Gıda ve Yem İçim Hızlı Alarm Sistemi

RAXEN Racism and Xenophobia European Network / Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığı Bilgi Ağı (RAXEN)

R&D research and development / araştırma ve geliştirme (Ar­Ge)

373

RDE (fr.) Rassemblement des Démocrates Européens ­ European Democratic Alliance / Avrupa Demokratik Birliği (RDE)

REACH Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals / Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması (REACH)

REITOX European Information Network on Drugs and Drug Addiction / Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı Enformasyon Ağı (REITOX)

REMPEC Regional Marine Pollution Emergency Response Centre for the Mediterranean Sea / Akdeniz için Bölgesel Deniz Kirliliği Acil Müdahale Merkezi (REMPEC)

RIA regulatory impact assesment / düzenleyici etki analizi (DEA)

RRF Rapid Reaction Force / Acil Müdahale Gücü (AMG)

RTA resident twinning advisor / daimî eşleştirme danışmanı (RTA)

RTD Research and Technological Development / Araştırma ve Teknolojik Gelişim (RTD)

RTGS System Real Time Gross Settlement System / Gerçek Zamanlı Brüt Hesap Kapatma Sistemi

SACEUR Supreme Allied Commander Europe / Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Komutanı (SACEUR)

SAD Single Administrative Document / Tek İdari Belge (TİB)

SADC Southern African Development Community / Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC)

SAPARD Special Accession Programme for Agriculture and Rural Development / Tarımsal ve Kırsal Kalkınmaya Yönelik Özel Katılım Programı (SAPARD)

SBS Structural Business Statistics System / Yapısal İş İstatistikleri Sistemi

SCA Special Committee on Agriculture / Özel Tarım Komitesi (SCA)

SCM senior contracting manager / kıdemli ihale yöneticisi

SDR special drawing right / özel çekme hakkı (SDR) SDO substances that deplete the ozone layer / ozon

tabakasını incelten maddeler (SDO) SEA Single European Act / Avrupa Tek Senedi (ATS) SECI South East European Cooperation Initiative /

Güneydoğu Avrupa İş Birliği İnisiyatifi (SECI)

374

SEED Southeast Europe Enterprise Development / Güneydoğu Avrupa İşletmeleri Geliştirme [Ofisi] (SEED)

SEM single European market / Avrupa tek pazarı (ATP)

SFM senior financial manager / kıdemli mali yönetici SHAPE Supreme Headquarters Allied Powers Europe /

Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Karargahı (SHAPE)

SIE small industrial estate / küçük sanayi sitesi (KSS) SIGLE System For Information on Grey Literature on

Europe / Avrupa ile ilgili Bilimsel Çalışmalar Hakkında Enformasyon Sistemi (SIGLE)

SIGMA Support for Improvement in Governance and Management in Central and Eastern European Countries / Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkelerinde Yönetişim ve İdareyi Geliştirmeye Yönelik Destek

SII (fr.) système d’information intégré ­ integrated information system / entegre (bütünleşmiş) bilgi sistemi (SII)

SIS Schengen Information System / Schengen Bilgi Sistemi (SIS)

SISNET Schengen Information System Network / Schengen Bilgi Sistemleri Ağı (SISNET)

SITC Standard International Trade Classification / Standart Uluslararası Ticaret Sınıflaması (SITC)

SJ (fr.) Service juridique – Legal Service / Hukuk Servisi (SJ)

SLIM Simplification of Legislation for the Internal Market / İç Pazar Mevzuatının Basitleştirilmesi

SME small and medium­sized enterprise / küçük ve orta boy işletme (KOBİ)

SMSC Sectoral Monitoring Sub­Committee / Sektörel İzleme Alt Komitesi (SMSC)

SNA system of national accounts / ulusal hesaplar sistemi (UHS)

SOLAS Safety of Life at Sea / Denizde Can Güvenliği (SOLAS)

SOP standard operational procedures / standart işlem prosedürleri (SOP)

SPEAR Support Programme for Evaluation Activities in Research / Araştırma Etkinliklerini Değerlendirme Destek Programı (SPEAR)

SPEC Support Programme for Employment Creation / İstihdam Yaratılması için Destek Programı (SPEC)

SPES Stimulation Programme for Economic Sciences ­ Ekonomik Bilimler için Teşvik Programı

375

SPO Senior Programme Officer / Kıdemli Program Görevlisi (SPO)

Spr int Strategic programme for innovation and technology transfer / İnovasyon ve Teknoloji Transferi Stratejik Programı

STABEX Système de Stabilisation des Recettes d'Exportation ­ Export Receipts Stabilisation System / İhracat Gelirlerinin Sabitleştirilmesi Sistemi (STABEX)

STAR Special Telecommunication Action for Regional Development / Bölgesel Gelişme için Özel Telekomünikasyon [Programı] (STAR)

STE short term expert / kısa dönem uzman (STE) STEP Science and Technology for Environmental

Protection / Çevre Koruması için Bilim ve Teknoloji

STRC Scientific and Technological Research Committee / Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Komitesi (STRC)

STRIDE Science and Technology for Regional Innovation and Development in Europe / Avrupa’da Bölgesel Yenileşme ve Gelişme için Bilim ve Teknoloji (STRIDE)

SWOT Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats / Güçlü Yönler, Zayıf Yönler, Fırsatlar ve Tehditler (GZFT)

TA technical assistance / teknik yardım (TY)

TACs Total Allowable Catches / Yıllık Avlanılabilir miktar

TACIS Technical Assistance to the Commonwealth of Independent States and Georgia / Bağımsız Devletler Topluluğu ve Gürcistan’a Teknik Yardım Programı (TACIS)

TAIEX Technical Assistance and Information Exchange Office / Teknik Yardım ve Bilgi Değişim Ofisi (TAIEX)

TARIC (fr.) tarif intégré des Communautés européennes ­ Integrated Customs Tariff of the European Communities / Avrupa Toplulukları Entegre Gümrük Tarifesi (TARIC)

TCAM Telecommunication Conformity Assessment and Market Surveillance Committee / Telekomünikasyon Uygunluk Değerlendirme ve Piyasa Gözetimi Komitesi (TCAM)

TEDIS Trade Electronic Data System / Ticaret Elektronik Bilgi Sistemi (TEDIS)

TEMPUS Trans­European Mobility Scheme for University Studies / Üniversite Çalışmaları için Trans­ Avrupa Hareketlilik Planı (TEMPUS)

376

TEN Trans­European Networks / Trans­Avrupa Ağları (TEN)

TEN­E Trans­European Energy Networks / Trans­ Avrupa Enerji Ağları (TEN­E)

TEN­T Trans­European Transport Networks / Trans­ Avrupa Taşımacılık Ağları (TEN­T)

eTEN Telecommunication TENs / Avrupa ötesi Telekomünikasyon Ağları

TERFN Trans­European Rail Freight Network / Trans­ Avrupa Demir Yolu Taşımacılık Ağı (TERFN)

TERN Trans­European Road Network / Trans­Avrupa Kara Yolu Ağı (TERN)

TEU Treaty on European Union / Avrupa Birliği Antlaşması (ABA)

TINA Transport Infrastructure Needs Assessment / Taşıma Altyapısı İhtiyaç Analizi (TINA)

TIPH Temporary International Presence in Hebron / El Halil'de Geçici Uluslararası Mevcudiyet

TIR (transports internationaux routiers) international road transport / uluslararası kara yolu taşımacılığı (TIR)

ToOR transfer of operating rights / işletme hakkı devri (İHD)

ToR terms of reference / iş tanımı, yetki tanımı (belirli görevler için) (ToR)

TRACECA Transport Corridor Europe Caucasus Asia / Avrupa­Kafkasya­Asya Taşımacılık Koridoru (TRACECA)

TRIPS Trade­Related Aspects of Intellectual Property Rights / Fikrî Hakların Ticaretle Bağlantılı Yönleri (TRIPS)

TS Technical Specification / Teknik Şartname (TS) TTE Transport, Telecommunication and Energy /

Taşımacılık, Telekomünikasyon ve Enerji (TTE TWF television without frontiers / sınır tanımayan

televizyon (TWF) UCITS Undertakings for Collective Investment in

Transferable Securities / Devredilebilir Menkul Kıymet Müşterek Yatırım Fonu Girişimleri (UCITS)

UCLAF (fr.) Unité de Coordination de La Lutte Anti­Fraude ­ Anti­Fraud Coordination Unit / Hileyle Mücadele Koordinasyon Birimi (UCLAF)

UCTE Union for the Coordination of Transmission of Electricity / Elektrik İletim Koordinasyon Birliği (UCTE)

UEF Union of The European Federalists / Avrupa Federalistler Birliği (UEF)

377

UEFA United European Football Association / Avrupa Futbol Federasyonları Birliği

UEN Union for Europe of the Nations / Uluslar Avrupası için Birlik (UEN)

UMTS Universal Mobile Telecommunication System / Evrensel Mobil Telekomünikasyon Sistemi (UMTS)

UN United Nations / Birleşmiş Milletler (BM) UNCTAD United Nations Conference on Trade and

Development / Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD)

UNCITRAL United Nations Commission on International Trade Law / Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu (UNCITRAL)

UNDCP United Nations International Drug Control Programme / Birleşmiş Milletler Uluslararası Uyuşturucu Kontrol Programı (UNDCP)

UNDP United Nations Development Program / Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (BMKP)

UN/ECE United Nations Economic Commission for Europe / Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (BM / AEK)

UNEP United Nations Environment Programme / Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP)

UNESCO United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organisation / Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü

UNHCR United Nations High Commissioner for Refugees / Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri (UNHCR)

UNICE Union of Industrial and Employers' Confederations of Europe / Avrupa Sanayi ve İşveren Konfederasyonları Birliği (UNICE)

UNICEF United Nations International Children Emergency Fund / Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu

UNSC United Nations Security Council / Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK)

UPE Union for Europe (Union pour l'Europe) / Avrupa için Birlik Grubu (UPE)

UPOV International Union for the Protection of New Varieties of Plants / Yeni Bitki Çeşitlerinin Korunması Uluslararası Birliği (UPOV)

VAT value added tax / katma değer vergisi (KDV)

378

VOC volatile organic compound / uçucu organik bileşik

VTMIS vessel traffic management and information system/ gemi trafik yönetim ve bilgi sistemi (GTYBS)

WCO World Customs Organisation / Dünya Gümrük Örgütü (DGÖ)

WEAG Western European Armaments Group / Batı Avrupa Silahlanma Grubu (WEAG)

WEAO Western European Armaments Organisation / Batı Avrupa Silahlanma Örgütü (WEAO)

WELG Western European Logistics Group / Batı Avrupa Lojistik Grubu (WELG)

WEU Western European Union / Batı Avrupa Birliği (BAB)

WEUCOM Western European Union Telecommunications Network / Batı Avrupa Birliği Telekomünikasyon Ağı (WEUCOM)

WGTCP Working Group on the Interaction Between Trade and Competition Policy / Ticaret ve Rekabet Politikası arasındaki Etkileşime Dair Çalışma Grubu (WGTCP)

WHO World Health Organisation / Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)

WIPO World Intellectual Property Organisation / Dünya Fikrî Mülkiyet Teşkilatı (WIPO)

WOAH (OIE) World Organisation for Animal Health (Office International des Epizooties) / Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (OIE / WOAH)

WPI Wholesale Price Index / Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE)

WTO World Trade Organisation / Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)

379

AVRUPA BİRLİĞİNİN İDARİ YAPISI

(ADMINISTRATIVE STRUCTURE OF THE EUROPEAN UNION)

380

1. KURUMLAR VE ORGANLAR (INSTITUTIONS AND BODIES)

Full Name Shor t name Tam Adı Kısa Adı a. Kurumlar (Institutions)

European Parliament (EP) Parliament Avrupa Parlamentosu (AP)

Parlamento

Council of the European Union

Council Avrupa Birliği Konseyi Konsey

Commission of the European Communities

European Commission or Commission

Avrupa Toplulukları Komisyonu

Avrupa Komisyonu veya Komisyon

Court of Justice of the European Communities (CJEC)

Court of Justice Avrupa Toplulukları Adalet Divanı (ATAD)

Adalet Divanı

Court of First Instance of the European Communities

Court of First Instance

Avrupa Toplulukları İlk Derece Mahkemesi

İlk Derece Mahkemesi

European Union Civil Service Tribunal Avrupa Birliği Kamu Personeli Mahkemesi

Court of Auditors of the European Communities (ECA)

European Court of Auditors

Avrupa Toplulukları Sayıştayı (ECA)

Avrupa Sayıştayı

b. Danışma Organları (Consultative Bodies)

European Economic and Social Committee (EESC) Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi (EESC)

Committee of the Regions of the European Union (CoR)

Committee of Regions

Avrupa Birliği Bölgeler Komitesi (BK)

Bölgeler Komitesi

c. Diğer Organlar (Other Bodies)

European Investment Bank (EIB) Avrupa Yatırım Bankası (AYB)

European Central Bank (ECB) Avrupa Merkez Bankası (AMB)

European Ombudsman Avrupa “ombudsman”ı

European Data Protection Supervisor Avrupa Veri Koruma Denetçisi

381

2. KURUMLARARASI SERVİSLER (INTERINSTITUTIONAL SERVICES)

The European Personnel Selection Office (EPSO) • European Administrative School

Avrupa Topluluğu Personel Seçme Bürosu (EPSO) • Avrupa Yönetim Bürosu

The Office for Official Publications of the European Communities

The Publications Office

Avrupa Toplulukları Resmî Yayınlar Ofisi

3. AJANSLAR (AGENCIES)

a. Agencies of the First Pillar a. Birinci Sütun Ajanslar ı

Community Fisheries Control Agency (CFCA) Topluluk Balıkçılık Kontrol Ajansı (CFCA)

Community Plant Variety Office (CPVO) Topluluk Bitki Çeşitleri Ofisi

European Agency for Reconstruction (EAR) Avrupa İmar Ajansı (EAR)

European Agency for Safety and Health at Work (EU­OSHA)

Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (EU­ OSHA)

European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders (Frontex)

Avrupa Dış Sınırlarda Operasyonel İş Birliği Yönetimi Ajansı (Frontex)

European Aviation Safety Agency (EASA) Avrupa Hava Güvenliği Ajansı (EASA)

European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC)

Avrupa Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC)

European Centre for the Development of Vocational Training (Cedefop)

Avrupa Meslekî Eğitim Geliştirme Merkezi (Cedefop)

European Chemicals Agency (ECHA) Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA)

European Environment Agency (EEA) Avrupa Çevre Ajansı (AÇA)

European Food Safety Authority (EFSA) Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu (EFSA)

European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions (Eurofound)

Avrupa Yaşam ve Çalışma Koşullarını İyileştirme Vakfı (Eurofound)

European Global Navigation Satellite System (GNSS) Supervisory Authority

Avrupa Küresel Uydu Seyrüsefer Sistemi (GNSS) Denetleyici Otoritesi

European Maritime Safety Agency (EMSA) Avrupa Deniz Güvenliği Ajansı (EMSA)

382

European Medicines Agency (EMEA) Avrupa Tıbbi Ürünler Ajansı (EMEA)

European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA)

Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi (EMCDDA)

European Network and Information Security Agency (ENISA)

Avrupa Ağ ve Bilgi Güvenliği Ajansı (ENISA)

European Railway Agency (ERA) Avrupa Demir Yolu Ajansı (ERA)

European Training Foundation (ETF) Avrupa Eğitim Vakfı (AEV)

European Union Agency for Fundamental Rights (FRA)

Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı (FRA)

Office for Harmonisation in the Internal Market (Trade Marks and Designs) (OHIM)

Office for Harmonisation

İç Pazar (marka ve dizayn)Uyumlaştırma Ofisi (OHIM)

Uyumlaştırma Ofisi

Translation Centre for the Bodies of the European Union (CdT)

Avrupa Birliği Organları Tercüme Merkezi (CdT)

b. Agencies of the Second Pillar (common foreign and secur ity policy)

b. İkinci Sütun Ajansları (or tak dış işler i ve güvenlik politikası)

European Defence Agency (EDA) Avrupa Savunma Ajansı (EDA)

European Union Institute for Security Studies (EUISS)

Avrupa Güvenlik Sorunları Enstitüsü (EUISS)

European Union Satellite Centre (EUSC) Avrupa Birliği Uydu Merkezi (EUSC)

c. Agencies of the Third Pillar (police and judicial cooperation in cr iminal matter s)

c. Üçüncü Sütun Ajansları (cezai konularda polis ve adli işbir liği)

European Agency for the Enhancement of Judicial Cooperation

Eurojust Avrupa Adli İş Birliğini Geliştirme Ajansı

Eurojust

European Police College (CEPOL) Avrupa Polis Koleji (CEPOL)

European Police Office (Europol) Avrupa Polis Teşkilatı (Europol)

383

4. İCRA / YÜRÜTME AJANSLARI (EXECUTIVE AGENCIES)

Education, Audiovisual and Culture Executive Agency (EACEA)

Eğitim, Görsel işitsel ve Kültür İcra Ajansı (EACEA)

Executive Agency for the Public Health Programme (PHEA)

Genel Sağlık Programı Yürütme Ajansı (PHEA)

Executive Agency for Competitiveness and Innovation

Rekabet Edebilirlik ve İnovasyon Yürütme Ajansı

Trans­European Transport Network Executive Agency

Trans­Avrupa Taşımacılık Ağı Yürütme Ajansı

384

385

KOMİSYON GENEL MÜDÜRLÜKLERİ VE SERVİSLERİ

(COMMISSION DIRECTORATES GENERAL AND SERVICES)

386

Full Name Shor t name Tam Adı Kısa Adı Secretariat General of the Commission (SG)

Secretariat General Avrupa Komisyonu Genel Sekreterliği

Genel Sekreterlik (SG)

Legal Service (SJ) Hukuk Servisi (SJ)

Directorate­General for Communication

Communication DG İletişim Genel Müdürlüğü

Bureau of the European Policy Advisers (BEPA) Avrupa Politika Danışmanları Bürosu (BEPA)

Directorate­General for Economic and Financial Affairs

Economic and Financial Affairs DG

Ekonomik ve Mali İşler Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Enterprise and Industry

Enterprise and Industry DG

İşletme ve Sanayi Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Competition

Competition DG Rekabet Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Employment, Social Affairs and Equal Opportunities

Employment, Social Affairs and Equal Opportunities DG

İstihdam, Sosyal İşler ve Eşit Fırsatlar Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Agriculture and Rural Development

Agriculture and Rural Development DG

Tarım ve Kırsal Kalkınma Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Energy and Transport

Energy and Transport DG

Enerji ve Taşımacılık Genel Müdürlüğü

Directorate­General for the Environment

Environment DG Çevre Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Research

Research DG Araştırma Genel Müdürlüğü

Joint Research Centre (JRC) Ortak Araştırma Merkezi (OAM)

Directorate­General for the Information Society and Media

Information Society and Media DG

Bilgi Toplumu ve Medya Genel Müdürlüğü

387

Directorate­General for Fisheries and Maritime Affairs

Fisheries and Maritime Affairs DG

Balıkçılık ve Denizcilik Genel Müdürlüğü

Directorate­General for the Internal Market and Services

Internal Market and Services DG

İç Pazar ve Hizmetler Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Regional Policy

Regional Policy DG Bölgesel Politikalar Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Taxation and Customs Union

Taxation and Customs Union DG

Vergilendirme ve Gümrük Birliği Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Education and Culture

Education and Culture DG

Eğitim ve Kültür Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Health and Consumer Protection

Health and Consumer Protection (DG)

Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Justice, Freedom and Security

Justice, Freedom and Security DG

Adalet, Özgürlük ve Güvenlik Genel Müdürlüğü

Directorate­General for External Relations

External Relations DG Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Trade

Trade DG Ticaret Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Development

Development DG Kalkınma Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Enlargement

Enlargement DG Genişleme Genel Müdürlüğü

EuropeAid Cooperation Office

EuropeAid EuropeAid İş Birliği Ofisi

Directorate­General for Humanitarian Aid (ECHO)

Humanitarian Aid DG İnsani Yardım Genel Müdürlüğü

European Community Statistical Office

Eurostat Avrupa Topluluğu İstatistik Ofisi

388

Directorate­General for Personnel and Administration

Personnel and Administration DG

Personel ve Yönetim Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Informatics

Informatics DG Bilişim Genel Müdürlüğü

Directorate­General for the Budget

Budget DG Bütçe Genel Müdürlüğü

Internal Audit Service (IAS) İç Denetim Servisi (IAS)

European Anti­Fraud Office (OLAF) Avrupa Dolandırıcılıkla Mücadele Bürosu (OLAF)

Directorate­General for Interpretation

Interpretation DG [Sözlü] Tercüme Genel Müdürlüğü

Directorate­General for Translation (DGT)

Translation DG [Yazılı] Tercüme Genel Müdürlüğü (DGT)

Office for Official Publications of the European Communities

Publications Office Avrupa Toplulukları Resmi Yayınlar Ofisi

Yayınlar Ofisi

Office for Infrastructure and Logistics Altyapı ve Lojistik Ofisi

Office for the Administration and Settlement of Individual Entitlements

Bireysel Görevlendirmeler İdare ve Ödeme Ofisi

European Communities Personnel Selection Office (EPSO)

European Personnel Selection Office

Avrupa Topluluğu Personel Seçme Bürosu (EPSO)

Avrupa Personel Seçme Bürosu

Executive Agency for Competitiveness and Innovation

Rekabet Edebilirlik ve İnovasyon Yürütme Ajansı

Education, Audiovisual and Culture Executive Agency

Eğitim, Görsel İşitsel ve Kültür İcra Ajansı

Executive Agency for the Public Health Programme Genel Sağlık Programı Yürütme Ajansı

Trans­European Transport Network Executive Agency

Trans­Avrupa Taşımacılık Ağı Yürütme Ajansı

389

AVRUPA KOMİSYONU YARDIMCI KOMİTELERİ (Şubat 2008 İtibarıyla)

COMMITTEES ASSISTING THE EUROPEAN COMMISSION (As of February 2008)

Enterpr ise and Industry (DG ENTR) İşletmeler ve Sanayi

Advisory Committee on Standardisation in the Field of Information Technology

Bilgi Teknolojisi Alanında Standartlaşma Danışma Komitesi

Machinery Committee Makineler Komitesi

Advisory Committee on the Approximation of The Laws of the Member States Relating to Medical Devices

Tıbbi Cihazlarla İlgili Üye Devlet Kanunlarının Yakınlaştırılması Danışma Komitesi

Committee for Harmonisation of National Regulations Relating to Cableway Installations Designed to Carry Persons

İnsan Taşımak Amacıyla Tasarımlanan Kablolu Taşıma Tesisatı Hakkındaki Ulusal Düzenlemelerin Uyumlaştırılması Komitesi

Committee for the Adaptation to Technical Progress of Legislation on the Removal of Technical Barriers to Trade in Agricultural and Forestry Tractors

Tarım ve Orman Traktörleri Ticaretindeki Teknik Engellerin Kaldırılmasına İlişkin Mevzuatın Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi

Committee for the Adaptation to Technical Progress of Legislation on the Removal of Technical Barriers to Trade in Detergents (CATP­DETERGENTS)

Deterjan Ticaretindeki Teknik Engellerin Kaldırılmasına İlişkin Mevzuatın Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi (CAPT­ DETERJAN)

Committee for the Adaptation to Technical Progress of Legislation on the Removal of Technical Barriers to Trade in Fertilisers (CATP­ FERTILISERS)

Gübre Ticaretindeki Teknik Engellerin Kaldırılmasına İlişkin Mevzuatın Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi (CAPT­ GÜBRE)

Committee for the Adaptation to Technical Progress of Legislation on the Removal of Technical Barriers to Trade in Motor Vehicles and Their Trailers

Motorlu Araçlar ve Römorklarının Ticaretindeki Teknik Engellerin Kaldırılmasına İlişkin Mevzuatın Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi

Committee for the Adaptation to Technical Progress of Legislation to Remove Technical Barriers to Trade in Aerosol Dispensers (CATP/AEROSOLS)

Aerosol Kaplar Ticaretindeki Teknik Engellerin Kaldırılmasına İlişkin Mevzuatın Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi (CATP/AEROSOLS)

390

Committee for the Adaptation to Technical Progress of Legislation to Remove Technical Barriers to Trade in Electro­Medical Equipment Used in Human or Veterinary Medicine

Tıpta ve Veterinerlikte Kullanılan Elektro­ Medikal Cihazların Ticaretindeki Teknik Engellerin Kaldırılmasına İlişkin Mevzuatın Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi

Committee for the Adaptation to Technical Progress of Legislation to Remove Technical Barriers to Trade in Measuring Instruments (from 2005)

Ölçme Araçları Ticaretindeki Teknik Engellerin Kaldırılmasına İlişkin Mevzuatın Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi (2005’ten itibaren)

Committee for The Adaptation to Technical Progress of Legislation to Remove Technical Barriers to Trade in Pressure Vessels

Basınçlı Kaplar Ticaretindeki Teknik Engellerin Kaldırılmasına İlişkin Mevzuatın Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi

Committee for the Adaptation to Technical Progress of the Directives on the Removal of Technical Barriers to Trade in Colouring Matters Which May Be Added to Medicinal Products

Tıbbi Ürünlere Katılabilecek Renklendirici Maddelerin Ticaretindeki Teknik Engellerin Kaldırılmasına İlişkin Direktiflerin Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi

Committee for the Adaptation to Technical Progress of the Directives on the Removal of Technical Barriers to Trade in Cosmetic Products (CATP/COSM)

Kozmetik Ürünler Ticaretindeki Teknik Engellerin Kaldırılmasına İlişkin Direktiflerin Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi (CAPT/COSM)

Committee for the Harmonisation of National Legislation Relating to Recreational Craft

Gezi Tekneleriyle İlgili Ulusal Mevzuatın Uyumlaştırılması Komitesi

Committee on Directives Relating to Textile Names and Labelling

Tekstil Ürünlerinin Etiketlenmesi ve İsimleri Hakkındaki Direktifler Komitesi

Committee on Drug Precursors Uyuşturucu Hammaddeleri Komitesi

Committee on the Adaptation to Technical Progress of the Directives for the Elimination of Technical Barriers to Trade in Dangerous Substances and Preparations

Tehlikeli Madde ve Preparatların Ticaretindeki Teknik Engellerin Kaldırılması Hakkındaki Direktiflerin Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi

Committee on the Harmonisation of the Provisions Relating to the Placing on the Market and Supervision of Explosives for Civil Uses (EXPLOSIVES)

Sivil Amaçlı Patlayıcı Maddelerin Piyasaya Sürülmesi ve Denetimi ile İlgili Hükümlerin Uyumlaştırılması Komitesi (PATLAYICILAR)

Management Committee on Horizontal Questions Concerning Trade in Processed Agricultural Products Not Listed in Annex I

Ek 1’de Listelenmemiş İşlenmiş Tarım Ürünlerinin Ticaretiyle İlgili Yatay Sorunlar Yönetim Komitesi

Standing Committee on Approximation Of the Laws Relating to Construction Products

İnşaat Ürünlerine İlişkin Kanunların Yakınlaştırılması Daimî Komitesi

391

Standing Committee on Medicinal Products for Human Use

Beşerî Tıbbi Ürünler Daimî Komitesi

Standing Committee on the Approximation of the Laws of the Member States Concerning Equipment and Protective Systems Intended for Use in Potentially Explosive Atmospheres (ATEX)

Potansiyel Olarak Patlayıcı Ortamlardaki Kullanıma Yönelik Ekipman ve Koruyucu Sistemlere İlişkin Üye Devlet Kanunlarının Yakınlaştırılması Daimî Komitesi (ATEX)

Standing Committee on the Approximation of the Laws of the Member States Concerning Pressure Equipment

Basınçlı Ekipmana İlişkin Üye Devlet Kanunlarının Yakınlaştırılması Daimî Komitesi

Lifts Committee Asansörler Komitesi

Standing Committee on Veterinary Medicinal Products

Veterinerlik Tıbbi Ürünleri Daimî Komitesi

Telecommunications Conformity Assessment and Market Surveillance Committee (TCAM)

Telekomünikasyon Uygunluk Değerlendirme ve Piyasa Gözetimi Komitesi (TCAM)

Committee for the Approximation of the laws of the Member States relating to Measures Against The Emission of Gaseous and Particulate Pollutants From Internal Combustion Engines to Be Installed in Non­Road Mobile Machinery

Karayolu Dışında Kullanılan Hareketli Makinelere Takılan İçten Yanmalı Motorlardan Çıkan Gaz ve Partikül Kirleticilerin Emisyonuna Karşı Alınacak Tedbirlerle İlgili Üye Devlet Kanunlarının Yakınlaştırılması Komitesi

Committee for the Approximation of the Laws of the Member States Relating to Noise Emission in the Environment by Equipment for Use Outdoors

Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonuyla İlgili Üye Devlet Kanunlarının Yakınlaştırılması Komitesi

Measuring Instrument Committee Ölçme Aletleri Komitesi

Committee for the Entrepreneurship and Innovation Programme (EIP Management Committee)

Girişimcilik ve Yenilik Programı Komitesi (GİYEP Yönetim Komitesi)

The Programme Committee for the Execution of the Specific Programme ´Co­Operation` Implementing the 7 th Framework Programme (2007­2013) of the European Community for Research, Technological Development and Demonstration Activities – Configuration ´Space`

Avrupa Topluluğu Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Demonstrasyon Faaliyetleri için 7. Çerçeve Programın (2007­2013) Uygulanmasını Sağlayan ´İşbirliği` Spesifik Programının Gerçekleştirilmesi Program Komitesi – Konfigürasyon ´Uzay`

392

The Programme Committee for the Execution of the Specific Programme ´Co­Operation` Implementing the 7 th Framework Programme (2007­2013) of the European Community for Research, Technological Development and Demonstration Activities – Configuration ´Security`

Avrupa Topluluğu Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Demonstrasyon Faaliyetleri için 7. Çerçeve Programın (2007­2013) Uygulanmasını Sağlayan ´İşbirliği` Spesifik Programının Gerçekleştirilmesi Program Komitesi – Konfigürasyon ´Güvenlik`

Committee Established Under The Regulation Concerning the Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals (REACH)

Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanmasına (REACH) İlişkin Tüzük Uyarınca Kurulan Komite

Technical Committee – Motor Vehicles Teknik Komite­Motorlu Araçlar

Employment, Social Affair s and Equal Oppor tunities (DG EMPL)

İstihdam, Sosyal İşler ve Eşit Fırsatlar

Committee for the Technical Adaptation of Legislation on the Introduction of Measures to Encourage Improvements in the Safety and Health of Workers at Work

İş Sağlığı ve Güvenliği Konusundaki İyileştirmelerin Teşvik Edilmesine İlişkin Tedbirler Getirilmesi Hakkındaki Mevzuatın Teknik Adaptasyonu Komitesi

Committee for the Technical Adaptation of Legislation on the Minimum Safety and Health Requirements for Improved Medical Treatment on Board Vessels

Gemilerde Gelişmiş Tıbbi Bakım İçin Asgari Sağlık ve Güvenlik Gerekleri Konusundaki Mevzuatın Teknik Adaptasyonu Komitesi

Advisory Committee on the European Year of Equal Opportunities for All

Avrupa Herkes İçin Eşit Fırsatlar Yılı Danışma Komitesi

Committee for the Implementation of the Community Programme for Employment and Social Solidarity ­ PROGRESS – 2007­2013

İstihdam ve Sosyal Dayanışma Topluluk Programının (PROGRESS) Uygulanması Komitesi – 2007­2013

Agr iculture and Rural Development (DG AGRI)

Tar ım ve Kır sal Kalkınma

Committee on Agricultural Structures and Rural Development (STAR Committee)

Tarımsal Yapılar ve Kırsal Kalkınma Komitesi (STAR Komitesi)

Committee on the Conservation, Characterisation, Collection and Utilisation of Genetic Resources in Agriculture

Tarımda Genetik Kaynakların Muhafazası, Karakterizasyonu, Toplanması ve Kullanılması Komitesi

393

Community Committee on the Farm Accountancy Data Network (FADN)

Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA) Topluluk Komitesi

European Agricultural Guidance and Guarantee Fund Committee

Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti Fonu Komitesi

Implementation Committee for Aromatised Wine­Based Drinks

Aromatize Şarap Bazlı İçecekler Uygulama Komitesi

Implementation Committee for Spirit Drinks Distile Alkollü İçecekler Yönetim Komitesi

Management Committee for Direct Payments Doğrudan Ödemeler Yönetim Komitesi

Management Committee for Fruit and Vegetables Meyve ve Sebzeler Yönetim Komitesi

Management Committee for Products Processed from Fruit and Vegetables

İşlenmiş Sebze ve Meyve Ürünleri Yönetim Komitesi

Management Committee for Wines Şarap Yönetim Komitesi

Standing Committee on Traditional Specialities Guaranteed

Geleneksel Özellikleri Garanti Edilen Ürünler Daimî Komitesi

Regulatory Committee on Organic Farming Organik Tarım Düzenleyici Komitesi

Regularity Committee on the Protection of Geographical Indications and Designations of Origin for Agricultural Products and Foodstuffs (OAP)

Tarımsal Ürünler ve Gıdalara Özgü Coğrafi İşaretler ve Menşe Adlarının Korunması Düzenleyici Komitesi (OAP)

Standing Forestry Committee Ormancılık Daimi Komitesi

Committee on the Agricultural Funds Tarım Fonları Komitesi

Rural Development Committee Kırsal Kalkınma Komitesi

Management Committee for the Common Organisation of Agricultural Markets

Ortak Tarım Piyasaları Düzeni Yönetim Komitesi

394

Energy and Transport (DG TREN) Ener ji ve Taşımacılık

Advisory Committee for the Technical Adaptation of the Community Procedure to Improve the Transparency of Gas and Electricity Prices Charged to Industrial End­Users

Sanayideki Nihai Kullanıcılara Uygulanan Elektrik ve Gaz Fiyatlarının Şeffaflığını Geliştirmeye Yönelik Topluluk Prosedürünün Teknik Adaptasyonu Danışma Komitesi

Advisory Committee on Application of the Legislation on Access for Community Air Carriers to Intra­Community Air Routes

Topluluk Hava Taşıyıcılarının Topluluk İçi Hatlara Girişi Hakkındaki Mevzuatın Uygulanması Danışma Komitesi

Advisory Committee on Measures Taken in the Event of a Crisis in the Market in the Carriage of Goods by Road and for Laying Down the Conditions Under Which Non­Resident Carriers May Operate National Road Haulage Services Within a Member State (cabotage)

Bir Üye Ülkede O Üye Ülkede İkamet Etmeyen Taşıyıcıların Ulusal Karayolu Taşımacılığı Yapabilmesine İlişkin Şartların Belirlenmesi ve Karayolu Taşımacılığı Piyasasında Bir Kriz Çıkması Durumunda Alınacak Tedbirler Danışma Komitesi (kabotaj)

Advisory Committee on the Conditions Under Which Non­Resident Carriers May Operate National Road Passenger Transport Services Within a Member State (cabotage)

Bir Üye Ülkede O Üye Ülkede İkamet Etmeyen Taşıyıcıların Ulusal Karayolu Taşımacılığı Yapabilmesine İlişkin Şartların Belirlenmesi Danışma Komitesi (kabotaj)

Advisory Committee on Unfair Pricing Practices in Maritime Transport

Deniz Taşımacılığında Haksız Fiyatlandırma Uygulamaları Danışma Komitesi

Committee for the Promotion of High Efficiency Cogeneration of Heat and Power Based on Useful Heat Demand and Primary Energy Savings in the Internal Energy Market" (Combined Heat and Power Committee)

İç Enerji Piyasasındaki Kullanılabilir Isı Talebine ve Birincil Enerji Tasarruflarına Dayanan Isı ve Gücün Yüksek Verimli Kojenerasyonunun Teşviki Komitesi (Birleşik Isı ve Güç Komitesi)

Committee for the Interoperability of Electronic Road Toll Systems

Elektronik Yol Ücret Toplama Sistemlerinin Birlikte İşletilebilirliği Komitesi

Committee for Implementation of the Multi­ Annual Framework Programme for Action in the Energy Sector (2003­2006) (Intelligent energy for Europe)

Enerji Alanındaki Eylemlere İlişkin Çok Yıllı Çerçeve Programın Yürütülmesi Komitesi (2003­ 2006) (Avrupa için akıllı enerji)

Committee for the Implementation of the Rules Governing the Distribution and Management of Permits Allocated to the Community for Heavy Goods Vehicles Travelling in Switzerland

İsviçre’de Seyreden Ağır Yük Taşıtları için Topluluğa Tahsis Edilen Permi Dağıtım ve Yönetimini Düzenleyen Kuralların Uygulanması Komitesi

395

Committee on the Adaptation to Technical Progress on the Possible Adoption of a Harmonised Method of Analysis of the Risks Concerning Minimum Safety Requirements for Tunnels in the Trans­European Road Network

Trans­Avrupa Karayolu Ağı Üzerindeki Tünellerin Asgari Emniyet Gereksinimlerine İlişkin Uyumlu Bir Risk Analiz Metodunun Olabildiğince Kabulünün Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi

Committee for Harmonisation of National Measures on the Indication by Labelling and Standard Product Information of the Consumption of Energy and Other Resources by Household Appliances

Ev Cihazlarının Tükettiği Enerji ve Diğer Kaynakların Standart Ürün Bilgisi ve Etiketleme Yoluyla Belirtilmesine İlişkin Ulusal Tedbirlerin Uyumlaştırılması Komitesi

Committee for the Establishment of Conditions for the Interoperability of the Trans­European High­Speed Rail System

Trans­Avrupa Hızlı Demiryolu Sisteminin Birlikte İşletilebilmesi için Gerekli Koşulların Oluşturulması Komitesi

Committee on the Implementation of Common Rules for the Transport, Distribution, Provision and Storage of Natural Gas

Doğal Gaz Taşınması, Dağıtımı, Tedariki ve Depolanmasıyla İlgili Ortak Kuralların Uygulanması Komitesi

Committee for the Implementation of Legislation on Conditions of Access to the Network for Cross Border Exchanges of Electricity

Sınır Ötesi Elektrik Alışverişi Amacıyla Elektrik Şebekesine Giriş Koşulları Mevzuatının Uygulanması Komitesi

TEN­E Guideline ­ Committee for the Implementation of the Series of Guidelines for Trans­European Energy Networks

Trans­Avrupa Enerji Ağları İçin Bir Dizi Kılavuz İlkenin Uygulanması Komitesi

Committee on Adaptation of the Legislation Concerning Reciprocal Recognition of National Boatmasters' Certificates for the Carriage of Goods and Passengers by Inland Waterway

İç Sularda Yolcu ve Eşya Taşımacılığına Yönelik Tekne Kaptanlığı Sertifikalarının Karşılıklı Tanınmasına İlişkin Mevzuatın Uyarlanması Komitesi

Committee on Application of the Legislation on Access to the Ground Handling Market at Community Airports

Topluluk Hava Limanlarındaki Yer Hizmetlerine Erişime İlişkin Mevzuatın Uygulanması Komitesi

Committee on Application of the Implementation of Legislation on Improving Ship and Port Installation Security

Gemi ve Liman Tesislerinin Güvenliğinin Artırılması Hakkındaki Mevzuatın Uygulanması Komitesi

Committee on Application of the Legislation on Harmonisation of Technical Requirements and Administrative Procedures in the Field of Civil Aviation

Sivil Havacılık Alanındaki Teknik Şartların ve İdari Usullerin Uyumlaştırılmasına İlişkin Mevzuatın Uygulanması Komitesi

Committee on the Application of Legislation on Harmonisation and Common Rules on the Security of Civil Aviation

Sivil Havacılık Güvenliğine İlişkin Ortak Kurallar ve Uyumlaştırma Hakkındaki Mevzuatın Uygulanması Komitesi

396

Committee on the Driving Licences Sürücü Belgeleri Komitesi

Committee on Energy Demand Management (Directive 2002/91/EC on the Energy Performance of Buildings)

Enerji Talebi Yönetimi Komitesi (Binalarda Enerji Performansı Direktifi 2002/91/AT)

Committee on Safe Seas and Prevention of Pollution From Ships + Regulation (COSS)

Güvenli Denizler ve Gemilerden Kaynaklanan Kirliliğin Önlenmesi Komitesi

Committee on Tachograph (CATP) Takograf Komitesi

Committee on the Transport of Dangerous Goods Tehlikeli Malların Taşınması Komitesi

Committee Overseeing the Conditions Governing Imports of Agricultural Products Originating in Third Countries Following the Accident at the Chernobyl Nuclear Power Station

Çernobil Nükleer Güç İstasyonundaki Kazanın Ardından Üçüncü Ülkeler Menşeli Tarım Ürünlerinin İthalat Şartlarını Denetleme Komitesi

Community / Switzerland Transport Committee (rail and road)

Topluluk / İsviçre Taşımacılık Komitesi (demiryolu ve karayolu)

Developing European Railways Committee Gelişen Avrupa Demiryolları Komitesi

EASA Committee (air safety) ­ (European Aviation Security Agency)

EASA (Avrupa Hava Güvenliği Ajansı) Komitesi

Marco Polo Committee Marco Polo Komitesi

Single Sky Committee (SSC) Tek Hava Sahası Komitesi

Technical Adaptation Committee on Roadworthiness Testing

Yola Elverişlilik Testi Teknik Uyum Komitesi

Ten­Financial Assistance Committee ­ Ten­Energy Financial Assistance Committee ­ Ten­Transport Financial Assistance Committee

Trans­Avrupa Ağları (Ten) Alanında Mali Yardım Komitesi ­ Ten­Enerji Mali Yardım Komitesi ­ Ten­Taşımacılık Mali Yardım Komitesi

Transport Infrastructure Charging Taşımacılık Altyapı Ücretlendirmesi Komitesi

Committee for the Nuclear Decommissioning Assistance Programme

Nükleer İstasyonların Faaliyetlerinin Sonlandırılması Yardım Programı Komitesi

397

Environment (DG ENV) Çevre

Advisory Committee for Implementation of the Directive on the Limitation of Emissions of Volatile Organic Compounds Due to the Use of Organic Solvents in Certain Activities and Installations

Bazı Faaliyetlerde ve Tesislerde Organik Çözücülerin Kullanılmasından Kaynaklanan Uçucu Organik Bileşik Emisyonlarının Sınırlandırılması Hakkındaki Direktifin Uygulanması Danışma Komitesi

Committee for Application of the Regulation Authorising Voluntary Participation by Undertakings in the Industrial Sector in a Community Eco­Management and Audit Scheme (EMAS)

Sanayi Sektöründeki İşletmelerin Bir Topluluk Çevre Yönetimi ve Denetleme Planına (EMAS) Gönüllü Katılımını Düzenleyen Tüzüğün Uygulanması Komitesi

Committee for Implementation of the Directive on Packaging and Packaging Waste

Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Direktifinin Uygulanması Komitesi

Committee for Implementing the Directive Establishing a Community Policy Regarding Water

Suyla İlgili Bir Topluluk Politikası Oluşturan Direktifin Uygulanması Komitesi

Committee for the Adaptation to Scientific and Technical Progress and Implementation of the Directive on Protection of Waters Against Pollution Caused By Nitrates from Agricultural Sources

Suların Tarım Kaynaklı Nitratların Sebep Olduğu Kirlenmeye Karşı Korunması Hakkındaki Direktifin Bilimsel ve Teknik İlerlemeye Uyarlanması ve Uygulanması Komitesi

Committee for the Adaptation to Scientific and Technical Progress and Implementation of The Directive on the Incineration of Hazardous Waste

Tehlikeli Atıkların Yakılması Hakkındaki Direktifin Bilimsel ve Teknik İlerlemeye Uyarlanması ve Uygulanması Komitesi

Committee for the Adaptation to Scientific and Technical Progress and Implementation of the Directive on Urban Waste Water Treatment

Kentsel Atık Su Arıtımı Direktifinin Bilimsel ve Teknik İlerlemeye Uyarlanması ve Uygulanması Komitesi

Committee for the Adaptation to Scientific and Technical Progress and Implementation of The Directives on Waste

Atık Konusundaki Direktiflerin Bilimsel ve Teknik İlerlemeye Uyarlanması ve Uygulanması Komitesi

Committee for the adaptation to Scientific and Technical Progress of the Directive on Conservation of Wild Birds (ORNIS)

Yaban Kuşlarının Korunması Hakkındaki Direktifin Bilimsel ve Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi

Committee for the Adaptation to Technical and Scientific Progress of The Directive on the Quality of Water Intended for Human Consumption

İnsan Tüketimine Yönelik Su Kalitesi Hakkındaki Direktifin Teknik ve Bilimsel İlerlemeye Uyarlanması Komitesi

398

Committee for the Adaptation to Technical Progress and Application of the Community Award Scheme for an Eco­Label (ECO­LABEL)

Eko­etiket Konusundaki Topluluk Ödül Programının Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi

Committee for the adaptation to Technical Progress and Implementation of the Directive on the Contained Use of Genetically Modified Micro­Organisms

Genetiği Değiştirilmiş Mikroorganizmaların Kontrollü Kullanımı Hakkındaki Direktifin Teknik İlerlemeye Uyarlanması ve Uygulanması Komitesi

Committee for the adaptation to Technical Progress and Implementation of the Directive on the Deliberate Release into the Environment of Genetically Modified Organisms

Genetiği Değiştirilmiş Organizmaların Bilinçli Olarak Çevreye Salınması Hakkındaki Direktifin Teknik İlerlemeye Uyarlanması ve Uygulanması Komitesi

Committee for the Adaptation to Technical Progress and Implementation of the Regulation on the Evaluation and Control of The Risks of Existing Substances

Mevcut Maddelerin Risklerinin Değerlendirilmesi ve Kontrolü Hakkındaki Tüzüğün Teknik İlerlemeye Uyarlanması ve Uygulanması Komitesi

Committee for the Adaptation to Technical Progress of Legislation to Remove Technical Barriers to Trade in Dangerous Substances and Preparations

Tehlikeli Madde ve Preparatların Ticaretindeki Engellerin Kaldırılması Hakkındaki Mevzuatın Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi

Committee for the Adaptation to Technical Progress of the Directive on the Control of Volatile Organic Compound Emissions Resulting from the Storage of Petrol and Its Distribution from Terminals to Service Stations (VOC)

Petrolün Depolanmasından ve Depo Merkezlerinden Servis İstasyonlarına Dağıtılmasından Kaynaklanan Uçucu Organik Bileşik Emisyonlarının Kontrolü Hakkındaki Direktifin Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi

Committee for the Adaptation to Technical Progress of the Directive on the Quality of Bathing Water

Yüzme Suyu Kalitesi Direktifinin Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi

Committee for the Application of the Directive Relating to the Availability of Consumer Information on Fuel Economy and Co2 Emissions in Respect of the Marketing of New Passenger Cars

Yeni Binek Otomobillerin Pazarlanması Çerçevesinde Tüketicinin Yakıt Ekonomisi ve Karbondioksit Emisyonu Hakkında Bilgilendirilmesine İlişkin Direktifin Uygulanması Komitesi

Committee for the Protection of Species of Wild Fauna and Flora by Regulating Trade Therein (CITES)

Ticaretin Düzenlenmesi Suretiyle Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Korunması Komitesi

Committee on Implementing Legislation on Ambient Air Quality Assessment and Management

Dış Hava Kalite Değerlendirmesi ve Yönetimi Mevzuatının Uygulanması Komitesi

399

Committee on the Conservation of Natural Habitats and of Wild Fauna and Flora (HABITAT)

Doğal Yaşam Ortamlarının ve Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Korunması Komitesi (HABITAT)

Committee on the Financial Instrument for the Environment (LIFE)

Çevre Mali Aracı Komitesi

Climate Change Committee İklim Değişikliği Komitesi

Management Committee for Application of the Directive on the Standardisation and Rationalisation of Reports on the Implementation of Certain Directives Relating to the Environment

Çevre Konusundaki Belirli Direktiflerin Uygulanmasına İlişkin Raporların Standardizasyonu ve Rasyonalizasyonu Hakkındaki Direktifin Uygulanması Yönetim Komitesi

Management Committee to Monitor Production and Consumption of Substances that Deplete the Ozone Layer (SDO)

Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin Üretim ve Tüketimini İzleme Komitesi

Standing Committee for Implementation of the Directive Concerning the Placing of Biocidal Products on the Market

Biyosidal Ürünlerin Piyasaya Sürülmesi Hakkındaki Direktifin Uygulanması Daimî Komitesi

Standing Committee for Implementation of the Directive on the Control of Major Accidental Hazards Involving Dangerous Substances

Tehlikeli Maddeler İçeren Büyük Kaza Risklerinin Kontrolü Hakkındaki Direktifin Uygulanması Daimî Komitesi

Committee for Directive 2003/65/EEC on the Approximation of Laws, Regulations and Administrative Provisions of the Member States Regarding the Protection of Animals Used for Experimental and Other Scientific Purposes

Üye Devletlerin Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlar İçin Kullanılan Hayvanların Korunması Hakkındaki Kanunlarının, Tüzüklerinin ve İdari Hükümlerinin Yakınlaştırılması Direktifi (2003/65/AET) Komitesi

Regulatory Committee on the Implementation of the European PRTR (Pollutant Release and Transfer Register)

Avrupa Kirletici Salınım ve Taşınım Kaydının (PRTR) Uygulanması Düzenleyici Komitesi

Civil Protection Committee Sivil Savunma Komitesi

Committee for the Implementation of the Directive on Sulphur Content in Marine Fuels

Deniz Yakıtlarının Kükürt İçeriği Direktifinin Uygulanması Komitesi

Forest Law Enforcement Governance and Trade (FLEGT) Committee

Orman Kanunu Uygulama Yönetişim ve Ticaret Komitesi

Committee Established Under The Regulation Concerning the Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals (REACH)

Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanmasına (REACH) İlişkin Tüzük Uyarınca Kurulan Komite

400

Committee for the Adaptation to Technical Progress of Directive 2006/7/EC Concerning the Management of Bathing Water Quality

Yüzme Suyu Kalitesi Yönetimi Direktifinin (2006/7/AT) Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi

Research (DG RTD) Araştırma

Standing Committee for Agricultural Research (SCAR)

Tarımsal Araştırmalar Daimî Komitesi (SCAR)

The Programme Committee for the Execution of the Specific Programme ‘Co­operation’ Implementing the 7th Framework Programme (2007 ­ 2013) of the European Community for Research, Technological Development and Demonstration Activities ­ Specific ­ Health ­ Food, Agriculture and Fisheries, Biotechnology ­ Nano­sciences, Nano­technologies, Materials and New Production Technologies ­ Energy ­ Environment (including Climate Change) ­ Transport (including Aeronautics) ­ Socio­economic Sciences and Humanities

Avrupa Topluluğu Araştırma, Teknoloji Geliştirme ve Demonstrasyon Faaliyetleri için 7. Çerçeve Programın (2007 ­ 2013) Uygulanmasını Sağlayan ‘İşbirliği’ Spesifik Programının Gerçekleştirilmesi Program Komitesi

­ Spesifik ­ Sağlık ­ Gıda, Tarım ve Balıkçılık, Biyoteknoloji ­ Nano bilimler, Nano teknolojiler, Malzemeler ve Yeni Ürün Teknolojileri ­ Enerji ­ Çevre (İklim Değişikliği dahil) ­ Taşımacılık (Havacılık dahil) ­ Sosyo­ekonomik Bilimler ve Beşeri Bilimler

The Programme Committee For the Execution of the Specific Programme 'Ideas' Implementing the 7th Framework Programme (2007­2013) of the European Community for Research, Technological Development and Demonstration Activities

Avrupa Topluluğu Araştırma, Teknoloji Geliştirme ve Demonstrasyon Faaliyetleri için 7. Çerçeve Programın (2007­2013) Uygulanmasını Sağlayan ´Fikirler` Spesifik Programının Gerçekleştirilmesi Program Komitesi

The programme Committee for the Execution of the Specific Programme 'People' Implementing the 7th Framework Programme (2007­2013) of the European Community for Research, Technological Development and Demonstration Activities

Avrupa Topluluğu Araştırma, Teknoloji Geliştirme ve Demonstrasyon Faaliyetleri için 7. Çerçeve Programın (2007­2013) Uygulanmasını Sağlayan ´Kişiyi Destekleme` Spesifik Programının Gerçekleştirilmesi Program Komitesi

401

The Programme Committee for the Execution of the Specific Programme 'Capacities' Implementing the 7th Framework Programme (2007­2013) of the European Community for Research, Technological Development and Demonstration Activities ­ Research Infrastructures (DG RTD and DG INFSO) ­ Research for the Benefit of Small and Medium Sized Enterprises (SMEs) ­ Regions of Knowledge, Research Potential and Support for the Coherent Development of Research Policies ­ Science in Society ­ Activities of International Co­operation

Avrupa Topluluğu Araştırma, Teknoloji Geliştirme ve Demonstrasyon Faaliyetleri için 7. Çerçeve Programın (2007­2013) Uygulanmasını Sağlayan ´Kapasiteler` Spesifik Programının Gerçekleştirilmesi Program Komitesi

­ Araştırma Altyapıları (DG RTD ve DG INFSO) ­ Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ’ler)Yararına Yapılan Araştırmalar ­ Bilgi Bölgeleri, Araştırma Potansiyeli ve Araştırma Politikalarının Uyumlu Gelişiminin Desteklenmesi ­ Toplumda Bilim ­ Uluslararası İşbirliği Faaliyetleri

Information Society and Media (DG INFSO) Bilgi Toplumu ve Medya

Advisory Committee on Information Systems Security (SOG­IS)

Bilgi Sistemleri Güvenliği Danışma Komitesi

Committee for the Implementation of a Multi­ Annual Community Programme to Make Digital Content in Europe More Accessible, Usable and Exploitable (eContentPlus) (2005 ­ 2008)

Avrupa’da Dijital İçeriğin Daha Ulaşılabilir, Kullanılabilir ve Faydalanılabilir Hale Getirilmesi Çok Yıllı Topluluk Programının Uygulanması Komitesi (eİçerik +) (2005 ­ 2008)

Committee for the Implementation of a Multi­ Annual Community Programme on Promoting Safer Use of The Internet and New Online Technologies (Safer Internet Plus) (2005­2008)

İnternet ve Yeni Çevrimiçi Teknolojilerin Güvenli Kullanımının Teşviki Çok Yıllı Topluluk Programının Uygulanması Komitesi (Güvenli İnternet +) (2005­2008)

Communications Committee (COCOM) ­ Framework Directive 2002/21/EC (COCOM)

Haberleşme Komitesi (COCOM)­ Çerçeve Direktif 2002/21/AT (COCOM)

Electronic Signatures Committee Elektronik İmzalar Komitesi

Radio Spectrum Committee (RSC) ­ Decision no 676/2002/EC (RSC)

Radyo Spektrumu Komitesi (RSC) – Karar no 676/2002/AT (RSC)

CIP­ICTC the Committee for the ICT Policy Support Programme, called the ICT Management Committee (ICTC)

BİT (Bilgi ve İletişim Teknolojileri) Yönetim Komitesi (BİT Politika Destek Programı Komitesi)

MEDIA 2007 MEDYA 2007

402

FP7 ICTC ­ The Programme Committee for the Execution of the Specific Programme “Cooperation” Implementing the Seventh Framework Programme (2007 ­ 2013) of the European Community for Research, Technological Development and Demonstration Activities ­ Information and Communication Technologies (Configuration of DG RTD FP7 committee)

Avrupa Topluluğu Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Demonstrasyon Faaliyetleri için 7. Çerçeve Programın (2007 ­ 2013) Uygulanmasını Sağlayan ‘İşbirliği’ Spesifik Programının Gerçekleştirilmesi Program Komitesi – Bilgi ve İletişim Teknolojileri (Araştırma ve Teknolojik Gelişme Genel Müdürlüğü Yedinci Çerçeve Programı Komitesi Konfigürasyonu)

Fisheries and maritime affairs (DG FISH) Balıkçılık ve Denizcilik İşleri

Committee on Structures for Fisheries and Aquaculture

Balıkçılık ve Su Ürünleri Yapıları Komitesi

Committee for Fisheries Products Balıkçılık Ürünleri Komitesi

Committee for Fisheries and Aquaculture Balıkçılık ve Su Ürünleri Yetiştiriciliği Komitesi

European Fisheries Fund Committee Avrupa Balıkçılık Fonu Komitesi

Internal Market and Services (DG MARKET) İç Pazar ve Hizmetler

Accounting Regulatory Committee Muhasebe Düzenleyici Komitesi

Advisory Committee on Public Procurement (ACPC)

Kamu Alımları Danışma Komitesi

European Banking Committee (EBC) Avrupa Bankacılık Komitesi

Committee for Application of the Legislation Concerning Common Rules for the Development of the Internal Market of Community Postal Services and the Improvement of Quality of Service

Topluluk Posta Hizmetleri İç Pazarının Geliştirilmesi ve Hizmet Kalitesinin Artırılmasına Yönelik Ortak Kurallar Hakkındaki Mevzuatın Uygulanması Komitesi

Committee of Senior Officials on Public Health (CSOPH)

Genel Sağlık Kıdemli Memurlar Komitesi

Committee on Fees, Implementation Rules and The Procedure of the Boards of Appeal of the Office for Harmonisation in the Internal Market (trade marks and designs)

İç Pazarda Uyumlaştırma Bürosu Temyiz Kurullarının Başvuru Bedelleri, Uygulama Kuralları ve Prosedürü Komitesi (markalar ve tasarımlar)

403

Committee on the Second General System for the Recognition of Professional Education and Training

Mesleki Eğitim ve Öğretimin Tanınmasına Yönelik İkinci Genel Sistem Komitesi

European Securities Committee Avrupa Menkul Kıymetler Komitesi

Insurance Committee Sigortacılık Komitesi

European Financial Conglomerates Committee Avrupa Finansal Grupları Komitesi

Audit Regulatory Committee Denetim Düzenleyici Komitesi

Committee on the Prevention of Money Laundering and Terrorist Financing

Kara Para Aklanmasının ve Terörist Faaliyetlerin Finansmanının Önlenmesi Komitesi

Committee on the Recognition of Professional Qualifications

Mesleki Yeterliliklerin Tanınması Komitesi

Regional policy (DG REGIO) Bölgesel Politika

Committee on the Regulation Establishing an Instrument for Structural Policies for Pre­ Accession (ISPA)

Katılım Öncesi Yapısal Politikalar Aracı (ISPA) Oluşturan Tüzük Komitesi

Coordination Committee of the Funds Fon Koordinasyon Komitesi

Taxation and Customs Union Vergilendirme ve Gümrük Bir liği

Committee for Monitoring Trade in Substances Used for the Illicit Manufacture of Narcotic Drugs or Psychotropic Substances (precursors)

Uyuşturucuların ya da Psikotrop Maddelerin Yasa Dışı İmalinde Kullanılan Maddelerin Ticaretinin İzlenmesi Komitesi (hammaddeler)

Committee for Mutual Assistance on Recovery of Claims (assistance)

Alacakların Kurtarılması Hakkında Karşılıklı Yardım Komitesi (yardım)

Committee on Economic Outward Processing Arrangements for Textiles

Tekstil Ürünlerine İlişkin Ekonomik Hariçte İşleme Düzenlemeleri Komitesi

Committee on Excise Duties Özel Tüketim Vergileri Komitesi

Committee on the Export and Return of Cultural Goods

Kültürel Malların İhracı ve İadesi Komitesi

404

Committee on the Movement of Air or Sea Passengers' Baggage (principles)

Hava veya Deniz Yolcularının Bagajlarının Dolaşımı Komitesi (ilkeler)

Customs Code Committee ­ Counterfeit and pirated goods ­ Customs procedures with economic impact ­ Customs valuation ­ Customs warehouses and free zones ­ Duty­free arrangements ­ Tariff and statistical nomenclature ­ Economic tariff questions ­ Favourable tariff treatment (end­use of goods) ­ General legislation ­ Movement of air or sea passengers' baggage (technical problems) ­ Origin ­ Repayment ­ Single Administrative Document ­ Transit

Gümrük Kodu Komitesi ­ Sahte ve korsan mallar ­ Gümrük prosedürleri ve ekonomik etki ­ Gümrük kıymeti ­ Gümrük Antrepoları ve Serbest Bölgeler ­ Vergi muafiyeti düzenlemeleri ­ Tarife ve istatistiksel nomenklatür ­ Ekonomik tarife sorunları ­ Ayrıcalıklı tarife uygulaması (malların nihai kullanımı) ­ Genel mevzuat ­ Hava veya deniz yolcularının bagajlarının dolaşımı (teknik sorunlar) ­ Menşe ­ Geri ödeme ­ Tek İdari Belge ­ Transit

Standing Committee on Administrative Cooperation

İdari İşbirliği Daimî Komitesi

Customs 2013 Gümrük 2013

FISCALIS Committee FISCALIS Komitesi

Education and Culture (DG EAC) Eğitim ve Kültür

Programme for the Enhancement of Quality in Higher Education and the Promotion of Intercultural Understanding Through Cooperation With Third Countries (Erasmus Mundus) (2004 to 2008)

Üçüncü Ülkelerle İşbirliği Yapılarak Yüksek Öğrenimdeki Kalitenin Artırılması ve Kültürlerarası Anlayışın Teşvik Edilmesi Programı (Erasmus Mundus) (2004­2008)

eLearning Committee e­Öğrenim Komitesi

Committee Europe for Citizens Vatandaşlar için Avrupa Komitesi

Committee of the Integrated Action Programme in The Field of Lifelong Learning

Hayat Boyu Öğrenme Alanında Entegre Eylem Programı Komitesi

Committee “Youth in Action” Topluluk Gençlik [Programı] Komitesi

Culture Committee Kültür Komitesi

European Year of Intercultural Dialogue 2008 Avrupa Kültürlerarası Diyalog Yılı 2008

405

Health and Consumer Protection (DG SANCO)

Sağlık ve Tüketicinin Korunması

Tobacco Products Regulatory Committee Tütün Ürünleri Düzenleyici Komitesi

Committee for the Implementation of the Community Action Programme on Public Health (2003 ­ 2008)

Genel Sağlık Alanında Topluluk Eylem Programının Uygulanması Komitesi (2003 ­ 2008)

Committee of the General Product Safety Directive (2001/95/EC)

Genel Ürün Güvenliği Direktifi (2001/95/AT) Komitesi

Committee for Community Actions in Support of Consumer Policy (2004­2007)

Tüketici Politikasını Destekleyen Topluluk Eylemleri Komitesi (2004­2007)

Committee on the Decision to Set Up a Network for the Epidemiological Surveillance and Control of Communicable Diseases

Bulaşıcı Hastalıkların Epidemiyolojik Sürveyansı ve Kontrolü için Ağ Oluşturulması Hakkındaki Karar Komitesi

Regulatory Committee on the Quality and Safety of Blood

Kan Kalitesi ve Güvenliği Düzenleyici Komitesi

Standing Committee for Community Protection of Plant Variety Rights

Topluluk Bitki Çeşidi Haklarının Korunması Daimî Komitesi

Standing Committee on Plant Health (SCPH) Bitki Sağlığı Daimî Komitesi

Standing Committee on Propagating Material and Ornamental Plants

Süs Bitkileri ve Üretim Materyalleri Daimî Komitesi

Standing Committee on Propagating Material and Plants of Fruit Genera and Species

Meyve Cins ve Türlerine Ait Üretim Materyali ve Bitkileri Daimî Komitesi

Standing Committee on Seeds and Propagating Material for Agriculture, Horticulture and Forestry

Tarım, Bahçecilik ve Ormancılık İçin Tohum ve Üretim Materyali Daimî Komitesi

406

Standing Committee on the Food Chain and Animal Health ­ Section: “Phytopharmaceuticals – Legislation” ­ Section: “Phytopharmaceuticals – Pesticide residues” ­ Section: “Animal health and animal welfare” ­ Section: “Animal nutrition” ­ Section: “Biological safety of the food chain” ­ Section: “Toxicological safety of the food chain” ­ Section: “Controls and import conditions” ­ Section: “General food law” ­ Section: “Genetically Modified Food & Feed and Environmental Risk”

Gıda Zinciri ve Hayvan Sağlığı Daimî Komitesi

­ Fitofarmasotik Maddeler Kısmı – Mevzuat ­ Fitofarmasotik Maddeler Kısmı – Pestisit Kalıntıları ­ Hayvan Sağlığı ve Hayvan Refahı Kısmı ­ Hayvan Beslenmesi Kısmı ­ Gıda Zincirinin Biyolojik Güvenliği Kısmı ­ Gıda Zincirinin Toksikolojik Güvenliği Kısmı

­ Kontroller ve İthalat Koşulları ­ Genel Gıda Hukuku Kısmı ­ Genetiği Değiştirilmiş Gıda ve Yemler ve Çevresel Risk Kısmı

Standing Committee on Zootechnics Zooteknik Daimî Komitesi

Consumer Protection Cooperation Committee (Reg. (EC) No 2006/2004)

Tüketicinin Korunması İşbirliği Komitesi (Tüzük (AT) No 2006/2004)

Tissues and Cells Committee Dokular ve Hücreler Komitesi

Consumer Financial Programme Committee 2007­2013

Tüketici Mali Programı Komitesi 2007­2013

Committee of the Second Programme of Community Action in the Field of Health (2008­ 2013)

Sağlık Alanında İkinci Topluluk Eylem Programı Komitesi (2008­2013)

Justice, Freedom and Security (DG JLS) Adalet, Özgür lük ve Güvenlik

Committee Article 6 Visa 6. Madde Komitesi (Vize)

Committee for the Implementation of Daphne Programme

Daphne Programının Uygulanması Komitesi

European Refugee Fund Advisory Committee Avrupa Mülteci Fonu Danışma Komitesi

SIS II Committee Schengen Bilgi Sistemi II (SIS II) Komitesi

Committee on the Service in the Member States of Judicial and Extrajudicial Documents in Civil and Commercial Matters

Üye Devletlerde Hukuki ve Ticari Konulardaki Adli ve Adli Olmayan Belgelerin Tebliği Komitesi

Committee on Legal Aid in Cross­Border Disputes in Civil and Commercial Matters

Özel Hukuk ve Ticaret Hukuku Konularındaki Sınır Aşan Uyuşmazlıklarda Adli Yardım Komitesi

407

Advisory Committee Concerning Jurisdiction, Recognition and Enforcement of Judgments in Civil and Commercial Matters – Brussels I

Özel Hukuk ve Ticaret Hukuku Konularında Yargı Yetkisi, Yargı Kararlarının Tanınması ve Tenfiziyle İlgili Danışma Komitesi­ Brüksel I

Sirene Manual Committee Sirene El Kitabı Komitesi

Crime Victims Committee Suç Mağdurları Komitesi

Committee on the Protection of Individuals With Regard to the Processing of Personal Data and on the Free Movement of Such Data

Bireylerin Kişisel Verilerin İşlenmesiyle İlgili Olarak Korunması ve Bu Verilerin Serbest Dolaşımı Komitesi

EURODAC Committee EURODAC Komitesi

DUBLIN II Committee DUBLIN II Komitesi

Prevention, Preparedness and Consequence Management of Terrorism and Other Security Related Risks

Terörizm ve Güvenlikle Alakalı Diğer Risklerin Önlenmesi, Hazırlık ve Sonuç Yönetimi Komitesi

Prevention of and Fight Against Crime Suçun Önlenmesi ve Suçla Mücadele

Criminal Justice Ceza Yargılaması

Solidarity and Management of Migration Flows Dayanışma ve Göç Akımları Yönetimi Komitesi

Committee for the Specific Programme “Fundamental Rights and Citizenship”

“Temel Haklar ve Vatandaşlık” Özel Programı Komitesi

The Second Generation Schengen Information System and Visa Information System Committee (SIS VIS Committee)

İkinci Kuşak Schengen Bilgi Sistemi ve Vize Bilgi Sistemi Komitesi (SIS­VIS Komitesi)

Civil Justice Hukuk Yargılaması

Drug Prevention and Information Uyuşturucunun Önlenmesi ve bilgilendirme

External relations (DG RELEX) Dış İlişkiler

Committee for the Implementation of the Kimberley Process Certification Scheme for the International trade in Rough Diamonds

Kimberley Süreci Sertifika Sisteminin Uluslararası Ham Elmas Ticaretinin Belgelendirilmesinde Uygulanması Komitesi

Industrialised Countries Committee Sanayileşmiş Ülkeler Komitesi

408

Trade (DG TRADE) Ticaret

Advisory Committee on the Implementation of Activities Relating to the Community Market Access Strategy

Topluluk Pazarına Giriş Stratejisiyle İlgili Faaliyetlerin Uygulanması Danışma Komitesi

Committee on Common Rules for Exports of Products

Ürünlerin İhracına İlişkin Ortak Kurallar Komitesi

Textile Committee (conventional regime) Tekstil Komitesi (konvansiyonel rejim)

Committee on Common Rules for Imports of Textile Products from Certain Third Countries (autonomous regime)

Tekstil Ürünlerinin Belirli üçüncü Ülkelerden İthaline İlişkin Ortak Kurallar Komitesi (otonom rejim)

Committee on Defence Against Obstacles to Trade Which Affect the Market of the Community or a Non­Member Country (TBR)

Topluluk Pazarını veya Üye Olmayan Bir Ülkeyi Etkileyen Ticaret Engellerine Karşı Önlem Komitesi

Committee on Harmonisation of the Provisions Concerning Export Credit Insurance for Transactions with Medium and Long­Term Cover

Orta ve Uzun Vadeli İşlemler için İhracat Kredisi Sigortasıyla İlgili Hükümlerin Uyumlaştırılması Komitesi

Generalised System of Preferences Committee (GSPC)

Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Komitesi

Management Committee on Quantitative Import or Export Quotas

İthalatta ve İhracatta Miktar Kısıtlamaları Yönetim Komitesi

OCT Transhipment Committee OCT (Denizaşırı Ülkeler ve Topraklar) Aktarma Komitesi

Access to Medicines Committee İlaçlara Erişim Komitesi

Committee on Trade Retaliation Ticari Misilleme Komitesi

Enlargement Genişleme

409

CARDS: Committee for the implementation of Community Assistance to Reconstruction, Development & Stabilisation for Albania, Bosnia and Herzegovina, Croatia, Montenegro, Serbia, Kosovo (under UNSCR 1244) and Former Yugoslav Republic of Macedonia

Arnavutluk, Bosna Hersek, Hırvatistan, Karadağ, Sırbistan, Kosova (1244 sayılı BM Güvenlik Kararı uyarınca) ve Makedonya’da Yeniden Yapılanma, Kalkınma ve İstikrara Yönelik Topluluk Yardımının Uygulanması Komitesi

IPA Committee IPA (Katılım Öncesi Yardım Aracı) Komitesi

Europe Aid (AIDCO) Avrupa Yardımı

European Development Fund Committee (EDF) Avrupa Kalkınma Fonu (AKF) Komitesi

ENPI Committee (European Neighbourhood and Partnership Instrument)

Avrupa Komşuluk ve Ortaklık Aracı Komitesi

DCI Committee (Development Cooperation Instrument)

Kalkınma İşbirliği Aracı Komitesi

IFS Committee (Instrument for Stability) IFS (İstikrar Aracı) Komitesi

INSC Committee (Instrument for Nuclear Safety Cooperation)

INSC (Nükleer Güvenliği İşbirliği Aracı) Komitesi

EIDHR Committee (Democracy and Human Rights Committee)

EIDHR (Demokrasi ve İnsan Hakları Avrupa Girişimi) Komitesi (Demokrasi ve İnsan Hakları Komitesi)

Humanitar ian Aid (DG ECHO) İnsani Yardım

Humanitarian Aid Committee (HAC) İnsani Yardım Komitesi

Eurostat (ESTAT) Eurostat

Committee on Statistics Relating to the Trading of Goods Between Member States

Üye Devletler Arasında Mal Ticaretine İlişkin İstatistikler Komitesi

Committee on Statistics Relating to the Trading of Goods With Non­Member Countries

Üye Olmayan Devletlerle Mal Ticaretine İlişkin İstatistikler Komitesi

Committee on the Harmonisation of Gross National Income at Market Prices (GNI)

Gayrisafi Milli Gelirin Piyasa Fiyatlarıyla Uyumlaştırılması Komitesi

410

Committee on the Harmonisation of the Compilation of Gross National Product at Market Prices (GNP)

Gayrisafi Milli Hasılanın Piyasa Fiyatlarıyla Derlenmesinin Uyumlaştırılması Komitesi

Confidentiality of Statistics Committee İstatistik Güvenliği Komitesi

Standing Committee for Agricultural Statistics (SCAS)

Tarımsal İstatistikler Daimî Komitesi

Statistical Programme Committee (SPC) İstatistik Program Komitesi

Balance of Payments Committee Ödemeler Dengesi Komitesi

Committee on Infrastructure for Spatial Information in the European Community (INSPIRE)

Avrupa Topluluğunda Konumsal Bilgi Altyapısı (INSPIRE) Komitesi

Budget (DG BUDG) Bütçe

Advisory Committee on the Communities' Own Resources (ACOR)

Toplulukların Öz Kaynakları Danışma Komitesi (ACOR)

Regulatory Committee for Executive Agencies (RCEA)

Yürütme Ajansları Düzenleyici Komitesi (RCEA)

European anti­fraud office (OLAF) Avrupa Dolandırıcılıkla Mücadele Bürosu Committee on Mutual Assistance in Customs and Agricultural Matters

Gümrük ve Tarım Konularında Karşılıklı Yardım Komitesi

Informatics (DG DIGIT) Bilişim

Pan­European eGovernment Services Committee (PEGSCO)

Pan­Avrupa e­Devlet Hizmetleri Komitesi (PEGSCO)

411

AVRUPA BİRLİĞİ ÜYESİ ÜLKELER (2008 itibarıyla)

EU MEMBER STATES (As of 2008)

Kaynak Dil İngilizce Türkçe

Royaume de Belgique/ Koninkrijk België

Kingdom of Belgium Belçika Krallığı

Република България Republic of Bulgaria Bulgaristan Cumhuriyeti

Česká republika Czech Republic Çek Cumhuriyeti

Kongeriget Danmark Kingdom of Denmark Danimarka Krallığı

Bundesrepublik Deutschland Federal Republic of Germany Almanya Federal Cumhuriyeti

Eesti Vabariik Republic of Estonia Estonya Cumhuriyeti

Éire/Ireland Ireland İrlanda

Ελληνική Δημοκρατία Hellenic Republic Yunanistan Cumhuriyeti

Reino de España Kingdom of Spain İspanya Krallığı

République française French Republic Fransa Cumhuriyeti

Repubblica italiana Italian Republic İtalya Cumhuriyeti

Κυπριακή Δημοκρατία Republic of Cyprus Güney Kıbrıs Rum Yönetimi

Latvijas Republika Republic of Latvia Letonya Cumhuriyeti

Lietuvos Respublika Republic of Lithuania Litvanya Cumhuriyeti

Grand­Duché de Luxembourg Grand Duchy of Luxembourg Lüksemburg Büyük Dükalığı

Magyar Köztársaság Republic of Hungary Macaristan Cumhuriyeti

Repubblika Ta’ Malta Republic of Malta Malta Cumhuriyeti

Koninkrijk der Nederlanden Kingdom of the Netherlands Hollanda Krallığı

Republik Österreich Republic of Austria Avusturya Cumhuriyeti

Rzeczpospolita Polska Republic of Poland Polonya Cumhuriyeti

412

República Portuguesa Portuguese Republic Portekiz Cumhuriyeti

România Romania Romanya

Republika Slovenija Republic of Slovenia Slovenya Cumhuriyeti

Slovenská republika Slovak Republic Slovak Cumhuriyeti

Suomen tasavalta / Republiken Finland

Republic of Finland Finlandiya Cumhuriyeti

Konungariket Sverige Kingdom of Sweden İsveç Krallığı

United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland

United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland

İngiltere

AVRUPA BİRLİĞİ ÜYELİĞİNE ADAY ÜLKELER (2008 itibarıyla)

CANDIDATE COUNTRIES FOR ACCESSION TO THE EU (As of 2008)

Hrvatska Republic of Croatia Hırvatistan Cumhuriyeti

поранешна југословенска Република Македонија

the former Yugoslav Republic of Macedonia

Makedonya Cumhuriyeti

Türkiye Cumhuriyeti Republic of Turkey Türkiye Cumhuriyeti

413

ÜLKELER (COUNTRIES)

Shor t Name Full Name Kısa Adı Tam Adı

Afghanistan Islamic Republic of Afghanistan

Afganistan Afganistan İslam Cumhuriyeti

Albania Republic of Albania Arnavutluk Arnavutluk Cumhuriyeti

Algeria People’s Democratic Republic of Algeria

Cezayir Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti

Andorra Principality of Andorra Andorra Andorra Prensliği

Angola Republic of Angola Angola Angola Cumhuriyeti

Antigua and Barbuda Antigua and Barbuda Antigua ve Barbuda Antigua ve Barbuda

Argentina Argentine Republic Arjantin Arjantin Cumhuriyeti

Armenia Republic of Armenia Ermenistan Ermenistan Cumhuriyeti

Australia Commonwealth of Australia

Avustralya Avustralya

Austria Republic of Austria Avusturya Avusturya Cumhuriyeti

Azerbaijan Republic of Azerbaijan Azerbaycan Azerbaycan Cumhuriyeti

Bahamas Commonwealth of the Bahamas

Bahama Adaları Bahama Adaları

Bahrain Kingdom of Bahrain Bahreyn Bahreyn Krallığı

Bangladesh People’s Republic of Bangladesh

Bangladeş Bangladeş Halk Cumhuriyeti

Barbados Barbados Barbados Barbados

414

Belarus Republic of Belarus Belarus Belarus Cumhuriyeti

Belgium Kingdom of Belgium Belçika Belçika Krallığı

Belize Belize Belize Belize

Benin Republic of Benin Benin Benin Cumhuriyeti

Bermuda Bermuda Bermuda Bermuda

Bhutan Kingdom of Bhutan Butan Butan Krallığı

Bolivia Republic of Bolivia Bolivya Bolivya Cumhuriyeti

Bosnia and Herzegovina

Bosnia and Herzegovina

Bosna­Hersek Bosna­Hersek

Botswana Republic of Botswana Bostvana Bostvana Cumhuriyeti

Brazil Federative Republic of Brazil

Brezilya Brezilya Federatif Cumhuriyeti

Brunei Negara Brunei Darussalam

Burunei Brunei Darüsselam Sultanlığı

Bulgaria Republic of Bulgaria Bulgaristan Bulgaristan Cumhuriyeti

Burkina Faso Burkina Faso Burkina Faso Burkina Faso

Burundi Republic of Burundi Burundi Burundi Cumhuriyeti

Cambodia Kingdom of Cambodia Kamboçya Kamboçya Krallığı

Cameroon Republic of Cameroon Kamerun Kamerun Cumhuriyeti

Canada Canada Kanada Kanada

Cape Verde Republic of Cape Verde

Yeşil Burun Yeşil Burun Cumhuriyeti

Central African Republic

Central African Republic

Orta Afrika Cumhuriyeti

Orta Afrika Cumhuriyeti

Chad Republic of Chad Çad Çad Cumhuriyeti

415

Chile Republic of Chile Şili Şili Cumhuriyeti

China People’s Republic of China

Çin Çin Halk Cumhuriyeti

Colombia Republic of Colombia Kolombiya Kolombiya Cumhuriyeti

Comoros Union of the Comoros Komorlar Komorlar Birliği

Congo Republic of the Congo Kongo Kongo Cumhuriyeti

Costa Rica Republic of Costa Rica Kostarika Kostarika Cumhuriyeti

Côte d’Ivoire Republic of Côte d’Ivoire

Fildişi Sahili Fildişi Sahili Cumhuriyeti

Croatia Republic of Croatia Hırvatistan Hırvatistan Cumhuriyeti

Cuba Republic of Cuba Küba Küba Cumhuriyeti

Cyprus Republic of Cyprus Güney Kıbrıs Rum Yönetimi

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi

Czech Republic Czech Republic Çek Cumhuriyeti Çek Cumhuriyeti

Democratic Republic of the Congo

Democratic Republic of the Congo

Demokratik Kongo Cumhuriyeti

Demokratik Kongo Cumhuriyeti

Denmark Kingdom of Denmark Danimarka Danimarka Krallığı

Djibouti Republic of Djibouti Cibuti Cibuti Cumhuriyeti

Dominica Commonwealth of Dominica

Dominika Dominika

Dominican Republic Dominican Republic Dominik Cumhuriyeti Dominik Cumhuriyeti

East Timor Democratic Republic of East Timor

Doğu Timor Demokratik Doğu Timor Cumhuriyeti

Ecuador Republic of Ecuador Ekvator Ekvator Cumhuriyeti

Egypt Arab Republic of Egypt

Mısır Mısır Arap Cumhuriyeti

416

El Salvador Republic of El Salvador

El Salvador El Salvador Cumhuriyeti

Equatorial Guinea Republic of Equatorial Guinea

Ekvator Ginesi Ekvator Ginesi Cumhuriyeti

Eritrea State of Eritrea Eritre Eritre Devleti

Estonia Republic of Estonia Estonya Estonya Cumhuriyeti

Ethiopia Federal Democratic Republic of Ethiopia

Etiyopya Federal Demokratik Etiyopya Cumhuriyeti

Faeroe Islands Faeroe Islands Faroe Adaları Faroe Adaları

Fiji Republic of the Fiji Islands

Fiji Fiji Adaları Cumhuriyeti

Finland Republic of Finland Finlandiya Finlandiya Cumhuriyeti

Former Yugoslav Republic of Macedonia

Former Yugoslav Republic of Macedonia

Makedonya Makedonya Cumhuriyeti

France French Republic Fransa Fransa Cumhuriyeti

Gabon Gabonese Republic Gabon Gabon Cumhuriyeti

Gambia Republic of the Gambia

Gambiya Gambiya Cumhuriyeti

Georgia Georgia Gürcistan Gürcistan

Germany Federal Republic of Germany

Almanya Almanya Federal Cumhuriyeti

Ghana Republic of Ghana Gana Gana Cumhuriyeti

Greece Hellenic Republic Yunanistan Yunanistan Cumhuriyeti

Grenada Grenada Grenada Greneda

Guatemala Republic of Guatemala Guatemala Guatemala Cumhuriyeti

417

Guinea Republic of Guinea Gine Gine Cumhuriyeti

Guinea­Bissau Republic of Guinea­ Bissau

Gine Bissau Gine Bissau Cumhuriyeti

Guyana Cooperative Republic of Guyana

Guyana Guyana Kooperatif Cumhuriyeti

Haiti Republic of Haiti Haiti Haiti Cumhuriyeti

the Holy See (Vatican City State)

the Holy See (Vatican City State)

Vatikan Vatikan

Honduras Republic of Honduras Honduras Honduras Cumhuriyeti

Hong Kong Hong Kong Special Administrative Region of the People’s Republic of China

Hong Kong Çin Halk Cumhuriyeti Hong Kong Özel İdare Bölgesi

Hungary Republic of Hungary Macaristan Macaristan Cumhuriyeti

Iceland Republic of Iceland İzlanda İzlanda Cumhuriyeti

India Republic of India Hindistan Hindistan Cumhuriyeti

Indonesia Republic of Indonesia Endonezya Endonezya Cumhuriyeti

Iran Islamic Republic of Iran

İran İran İslam Cumhuriyeti

Iraq Republic of Iraq Irak Irak Cumhuriyeti

Ireland Ireland İrlanda İrlanda

Israel State of Israel İsrail İsrail Devleti

Italy Italian Republic İtalya İtalya Cumhuriyeti

Jamaica Jamaica Jamaika Jamaika

Japan Japan Japonya Japonya

418

Jordan Hashemite Kingdom of Jordan

Ürdün Ürdün Haşimi Krallığı

Kazakhstan Republic of Kazakhstan

Kazakistan Kazakistan Cumhuriyeti

Kenya Republic of Kenya Kenya Kenya Cumhuriyeti

Kiribati Republic of Kiribati Kiribati Kiribati Cumhuriyeti

Kosovo Republic of Kosovo Kosova Kosova Cumhuriyeti

Kuwait State of Kuwait Kuveyt Kuveyt Devleti

Kyrgyzstan Kyrgyz Republic Kırgızistan Kırgız Cumhuriyeti

Laos Lao People’s Democratic Republic

Laos Lao Demokratik Halk Cumhuriyeti

Latvia Republic of Latvia Letonya Letonya Cumhuriyeti

Lebanon Lebanese Republic Lübnan Lübnan Cumhuriyeti

Lesotho Kingdom of Lesotho Lesotho Lesotho Krallığı

Libya Great Socialist People’s Libyan Arab Jamahiriya

Libya Libya Arap Halk Sosyalist Büyük Cemahiriyesi

Liechtenstein Principality of Liechtenstein

Lihtenştayn Lihtenştayn Prensliği

Lithuania Republic of Lithuania Litvanya Litvanya Cumhuriyeti

Luxembourg Grand Duchy of Luxembourg

Lüksemburg Lüksemburg Büyük Dükalığı

Macau Macao Special Administrative Region of the People’s Republic of China

Makau Çin Halk Cumhuriyeti Makau Özel İdare Bölgesi

Madagascar Republic of Madagascar

Madagaskar Madagaskar Cumhuriyeti

Malawi Republic of Malawi Malavi Malavi Cumhuriyeti

419

Malaysia Malaysia Malezya Malezya

Maldives Republic of Maldives Maldivler Maldivler Cumhuriyeti

Mali Republic of Mali Mali Mali Cumhuriyeti

Malta Republic of Malta Malta Malta Cumhuriyeti

Marshall Islands Republic of the Marshall Islands

Marşal Adaları Marşal Adaları Cumhuriyeti

Mauritania Islamic Republic of Mauritania

Moritanya Moritanya İslam Cumhuriyeti /

Mauritius Republic of Mauritius Moritiyus Moritiyus Cumhuriyeti

Mexico United Mexican States Meksika Birleşik Meksika Devletleri

Micronesia Federated States of Micronesia

Mikronezya Mikronezya Federe Devletleri

Moldova Republic of Moldova Moldova Moldova Cumhuriyeti

Monaco Principality of Monaco Monako Monako Prensliği

Mongolia Mongolia Moğolistan Moğolistan

Montenegro Montenegro Karadağ Karadağ

Morocco Kingdom of Morocco Fas Fas Krallığı

Mozambique Republic of Mozambique

Mozambik Mozambik Cumhuriyeti

Myanmar Union of Myanmar Myanmar Myanmar Birliği

Namibia Republic of Namibia Namibya Namibya Cumhuriyeti

Nauru Republic of Nauru Nauru Nauru Cumhuriyeti

Nepal Kingdom of Nepal Nepal Nepal Krallığı

Netherlands Kingdom of the Netherlands

Hollanda Hollanda Krallığı

420

New Zealand New Zealand Yeni Zelanda Yeni Zelanda

Nicaragua Republic of Nicaragua Nikaragua Nicaragua Cumhuriyeti

Niger Republic of Niger Nijer Nijer Cumhuriyeti

Nigeria Federal Republic of Nigeria

Nijerya Nijerya Federal Cumhuriyeti

North Korea Democratic People’s Republic of Korea

Kuzey Kore Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti

Norway Kingdom of Norway Norveç Norveç Krallığı

Oman Sultanate of Oman Oman Oman Sultanlığı

Pakistan Islamic Republic of Pakistan

Pakistan Pakistan İslam Cumhuriyeti

Palau Republic of Palau Palau Palau Cumhuriyeti

Palestine Paletsine National Authority

Filistin Filistin Ulusal Yönetimi

Panama Republic of Panama Panama Panama Cumhuriyeti

Papua New Guinea Independent State of Papua New Guinea

Papua Yeni Gine Papua Yeni Gine Bağımsız Devleti

Paraguay Republic of Paraguay Paraguay Paraguay Cumhuriyeti

Peru Republic of Peru Peru Peru Cumhuriyeti

Philippines Republic of the Philippines

Filipinler Filipinler Cumhuriyeti

Poland Republic of Poland Polonya Polonya Cumhuriyeti

Portugal Portuguese Republic Portekiz Portekiz Cumhuriyeti

Qatar State of Qatar Katar Katar Devleti

Romania Romania Romanya Romanya

Russia Russian Federation Rusya Rusya Federasyonu

421

Rwanda Republic of Rwanda Ruanda Ruanda Cumhuriyeti

Saint Kitts and Nevis Federation of Saint Kitts and Nevis

Saint Kitts ve Nevis Saint Kitts ve Nevis Federasyonu

Saint Lucia Saint Lucia Saint Lucia Saint Lucia

Saint Vincent and the Grenadines

Saint Vincent and the Grenadines

Saint Vincent ve Grenadine

Saint Vincent ve Grenadine Adaları

Samoa Independent State of Samoa

Samoa Samoa Bağımsız Devleti

San Marino Republic of San Marino

San Marino San Marino Cumhuriyeti

São Tomé and Príncipe

Democratic Republic of São Tomé and Príncipe

Sao Tome ve Prinsipe Demokratik Sao Tome ve Principe Cumhuriyeti

Saudi Arabia Kingdom of Saudi Arabia

Suudi Arabistan Suudi Arabistan Krallığı

Senegal Republic of Senegal Senegal Senegal Cumhuriyeti

Serbia Republic of Serbia Sırbistan Sırbistan Cumhuriyeti

Seychelles Republic of Seychelles Seyşeller Seyşeller Cumhuriyeti

Sierra Leone Republic of Sierra Leone

Sierra Leone Sierra Leone Cumhuriyeti

Singapore Republic of Singapore Singapur Singapur Cumhuriyeti

Slovakia Slovak Republic Slovakya Slovak Cumhuriyeti

Slovenia Republic of Slovenia Slovenya Slovenya Cumhuriyeti

Solomon Islands Solomon Islands Solomon Adaları Solomon Adaları

Somalia Somalia Somali Somali

South Africa Republic of South Africa

Güney Afrika Güney Afrika Cumhuriyeti

South Korea Republic of Korea Güney Kore Kore Cumhuriyeti

422

Spain Kingdom of Spain İspanya İspanya Krallığı

Sri Lanka Democratic Socialist Republic of Sri Lanka

Sri Lanka Demokratik Sosyalist Sri Lanka Cumhuriyeti

Sudan Republic of Sudan Sudan Sudan Cumhuriyeti

Suriname Republic of Suriname Surinam Surinam Cumhuriyeti

Swaziland Kingdom of Swaziland Svaziland Svaziland Krallığı

Sweden Kingdom of Sweden İsveç İsveç Krallığı

Switzerland Swiss Confederation İsviçre İsviçre Konfederasyonu

Syria Syrian Arab Republic Suriye Suriye Arap Cumhuriyeti

Taiwan Taiwan Tayvan Tayvan

Tajikistan Republic of Tajikistan Tacikistan Tacikistan Cumhuriyeti

Tanzania United Republic of Tanzania

Tanzanya Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti

Thailand Kingdom of Thailand Tayland Tayland Krallığı

Togo Togolese Republic Togo Togo Cumhuriyeti

Tonga Kingdom of Tonga Tonga Tonga Krallığı

Trinidad and Tobago Republic of Trinidad and Tobago

Trinidad ve Tobago Trinidad ve Tobago Cumhuriyeti

Tunisia Republic of Tunisia Tunus Tunus Cumhuriyeti

Turkey Republic of Turkey Türkiye Türkiye Cumhuriyeti

Turkish Republic of Northern Cyprus

Turkish Republic of Northern Cyprus

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti

Turkmenistan Turkmenistan Türkmenistan Türkmenistan

Tuvalu Tuvalu Tuvalu Tuvalu

423

Uganda Republic of Uganda Uganda Uganda Cumhuriyeti

Ukraine Ukraine Ukrayna Ukrayna

United Arab Emirates United Arab Emirates Birleşik Arap Emirlikleri

Birleşik Arap Emirlikleri

United Kingdom United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland

İngiltere / Birleşik Krallık

Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı / İngiltere

United States United States of America

Birleşik Devletler / Amerika

Amerika Birleşik Devletleri

Uruguay Eastern Republic of Uruguay

Uruguay Uruguay Doğu Cumhuriyeti

Uzbekistan Republic of Uzbekistan

Özbekistan Özbekistan Cumhuriyeti

Vanuatu Republic of Vanuatu Vanuatu Vanuatu Cumhuriyeti

Vatican City Vatican City State Vatikan Vatikan

Venezuela Bolivarian Republic of Venezuela

Venezüela Venezüela Bolivar Cumhuriyeti

Vietnam Socialist Republic of Viet Nam

Vietnam Sosyalist Vietnam Cumhuriyeti

Yemen Republic of Yemen Yemen Yemen Cumhuriyeti

Zambia Republic of Zambia Zambiya Zambiya Cumhuriyeti

Zimbabwe Republic of Zimbabwe Zimbabvi Zimbabvi Cumhuriyeti

424

425

LATİNCE TERİMLER (LATIN TERMS)

A

ab abrubto, ex abrubto ansızın ab agendo ehliyetsiz, hukuken geçerli işlemlere girişme

yeterliğine sahip olmayan kimse ab ante önceden; takaddüm eden ab antiquo eski zamanlardan, eski, eski tarihli ab extra hariçten, dışardan ab initio başından itibaren, bidayetten, başlangıçta ab intestato vasiyetname bırakmadan ölen kimse ab intra içeriden ab invito, à contre coeur gönülsüzce, rıza hilafına ab ovo başlangıçtan itibaren Abusus bir hakkın kötü kullanılması acte clair sarih / açık işlem Actio dava

actio civilus özel hukuk davası actio confessoria irtifak hakkını tanıtma davası actio criminalis ceza davası actio de dolo hile davası actio ex contractu akitten doğan dava actio ex delicto haksız fiil davası actio in personam kişisel dava; kişisel bir borç veya bağlantıdan

doğan dava hakkı actio in rem aynî dava

a datu tarihinden, belirli bir tarihten itibaren addendum , addenta (pl) ilave / ek; zeyil; ek yorum ad finem sonunda ad hoc geçici, belirli bir olaya özgü ad honorem fahri, onursal ad infinitum sonsuza dek, ebediyen, sonsuz ad initium başında ad interim geçici olarak adjurn sine die belirsiz bir tarihe ertelemek ad libitum keyfine göre ad litteram harfi harfine; sözcüğü sözcüğüne ad locum yerde, yerinde ad referandum ileride gözden geçirilmek koşuluyla ad rem Sadede, maksada, konuya ad summam sonuç olarak; kısacası ad valorem değer / kıymet esasına göre ad verbum sözcüğü sözcüğüne Aetas yaş

aetas legitima yasal yaş; rüşt

426

aide memoire hatırlatıcı not; diplomatik not alias dictus bir başka deyişle alimoni pendente lite tedbir nafakası alpha­omega a’dan z’ye, baş ve son, başlangıç ve bitiş, baştan

sona, hepsi tümü alter ego ikinci kişilik amende honorable özür dileme amour­ propre öz saygı, izzetinefis animo et fide cesaret ve sadakatle animus kasıt, niyet

animus cancellandi tahrip veya iptal niyeti animus capiendi işgal veya alma kastı animus dedicandi vakıf kastı, tesis niyeti animus defamandi hakaret kastı animus et factum fiille niyet arasındaki uyum animus furandi çalma (hırsızlık) kastı animus revocandi iptal kastı

anno domini miladi yıl ante önce, daha önce

ante diem gününden önce ante mortem ölümden önce

appendum ilave, ek apologia savunma yazısı veya konuşması a posteriori sonradan a priori önceden, tümden gelimli (sebepten sonuca

varma) a propos sırası gelmişken a quoi bon yararsız arra kaparo, pay akçesi as per mucibince, göre auctoritas yetki, otorite au contraire aksine, tersine audita querela haczin kaldırılması emri avant­garde öncü avant­propos önsöz, giriş avis conforme uygun görüş

B beaux arts güzel sanatlar beneficium imtiyaz, hak, menfaat, yarar biens her çeşit menkul ve gayrimenkul eşya

biens immeubles taşınamayan (gayrimenkul) eşya biens meubles taşınabilen (menkul) eşya

bipartite iki taraflı bis mükerrer, tekrar bona eşya; iyi

bona fide iyi niyetle bona fides iyi niyet

427

bona fiscalia devlet malları bona gestura iyi tavırlı hareket, iyi davranış bona gratia karşılıklı rızayla bona immobilia taşınmaz eşya bona mobilia taşınır eşya bona peritura bozulan mallar bona vacantia sahipsiz mallar

bonus ikramiye, prim

C calumnia iftira capitalis baş, reis, asıl

capitalis debitor asıl borçlu capitalis justiciarius mahkeme reisi

carte blanche sınırsız, tam yetki; açık bono casus tesadüf, rastlantı, kaza; sebep, neden

casus belli savaş sebebi casus foederis yükümlülüklerin yerine getirilmesi talebi; bir

anlaşmanın uygulanabilir ve bağlayıcı hâle geldiği koşul; düşmanlık sebebi

casus major kaza, yangın, sel, gemi batması gibi fevkalade olay

casus omissus yasada boşluk catalla menkul eşya causa doğrudan doğruya amil (illet); sebep, saik;

mahkemede görülmekte olan bir anlaşmazlık veya hukuki olay

causa adulteri zina sebebiyle causa mortis ölüm sebebi / nedeni causa patet sarih sebep / neden causa proxima müessir sebep / neden causa remota uzak sebep, diğer sebepler dolayısıyla müessir

olan sebep causa (condition) sine qua non olmazsa olmaz, zorunlu sebep / neden,

cautio teminat, kefalet, kefil, garanti cesset executio tehir­i icra (emri) cesset processus işlemin durdurulması cessio vazgeçme, terk, devir, temlik ceteris paribus diğer şartlar aynı kalmak üzere circa (circum) yaklaşık olarak civilus özel hukuka ait civis yurttaş / vatandaş civitas yurttaşlık / vatandaşlık clausula rebus sic standibus koşullarda köklü değişiklik collegium cemiyet, birlik, lonca colloquium akademik toplantı, tartışma commendam komandit şirket

428

commercial domicile ticari ikametgah communiqué resmî bildiri, tebliğ communis opinio kamu oyu compendium kısaltma, öz, özet compensatio tazminat; karşılıklı iddia

compensatio criminis karşılıklı suçlama comprendinatio davanın ertelenmesi compromissarius hakem compromissum anlaşmazlığın hakeme bırakılması concordat konkordato; pakt, sözleşme, muahede, antlaşma;

iki veya daha fazla bağımsız devlet arasında akdolunan antlaşma

conditio şart condito sine qua non olmazsa olmaz koşulu condominia sınırlı aynî haklar condominium kondominyum, bir bölgenin iki veya daha fazla

devlet tarafından birlikte yönetilmesi conductio kiralama conductus kiralanan şey confessio itiraf confirmatio onama, tasvip, onama consideratio curiae mahkeme kararı, hüküm consuetudo yerleşmiş bir teamül veya âdet

consuetudo mercatorum ticari örf consulto kasten contra zıt, aykırı

contra voluntatem suam rızası hilafına, istemeyerek contractus akit, sözleşme, mukavele, kontrat co­obligor müşterek borçlu coram önünde, huzurunda

coram populo gözler önünde, halkın önünde corpus gövde; fizikî varlık; anapara

corpus delicti suçun maddi unsuru coup de grace öldürücü darbe coup de main ani saldırı, baskın coup d’essai teşebbüs coup d’état hükûmet darbesi, askeri darbe crimen suç, cürüm

crimen falsi evrak üzerinde sahtekârlık crimen furti hırsızlık suçu

culpa kusur, ihmal culpa lata ağır kusur culpa letis alelade kusur culpa levissima hafif kusur

429

D damnum zarar, hasar

damnum fatale zorlayıcı sebeplerden doğan hasar veya zarar damnum sine injuria kanuni bir hak ihlal edilmeksizin meydana gelen

zarar de facto fiilen defectus noksanlık, eksiklik, ehliyetsizlik de fine force zorunluluk sebebiyle de injuria kendi kusuruyla de integro yeniden, ikinci kez de jure hukuki delictum suç, haksız fiil, kusurlu fiil dictum görüş, mütalaa, müşahede divide et imperia böl ve yönet dolus hile, kasıt

dolus malus kasten yapılan hile domicilium ikametgah, konut dominus malik, mülk sahibi; bir unvan; koca

E en gros brüt olarak en masse kitle olarak erga omnes herkes açısından, herkes için eş et al. ve diğerleri étatisme devletçilik et cetera (etc.) vesaire (vs.) et sequens ve aşağıdaki, ve müteakip exceptio itiraz ex ante uygulama öncesi ex contractu sözleşmeden doğan, akdî ex delicto haksız fiilden doğan exempli gratia örneğin ex industria kasten ex jure naturae tabii hukuktan doğan ex natura rei, in rerum natura eşyanın tabiatı gereği ex novo yeniden exodus toplu çıkış / terk; toplu göç ex officio görev gereği, resmen ex­post fiilden sonra, sonradan, bilahare ex post facto geriye dönük olarak

430

F factum hadise, vaka, olay, maddi olay fait accompli policy oldu bitti politikası falsum sahte şey, tahrif veya taklit olunmuş olan şey faux pas kusur, kabahat, hata flagrante delicto suçüstü / cürm­ü meşhut fobia korku, fobi force majeure mücbir sebep forum yetki; mahkeme; adalet icra olunan yer

G generalia specialibus non derogant genel hükümler özel hükümleri değiştirmez generalibus specialia derogant özel hüküm genel hükmün ilgili bulunduğu

kısmını değiştirir

H haereditas miras, tereke haeres varis, mirasçı homo insan, adam

I id est (i.e) başka bir deyişle, yani imperium in imperio devlet içinde devlet in absentia yokluğunda, gıyaben, yokken in abstracto soyut olarak in actu bilfiil, gerçekten in capita adam başına, münferiden in delicto suçüstü index locorum yerler dizini index nominum adlar dizini index rerum konular dizini index verborum sözcükler dizini in esse şimdiki hâlinde, fiilen var olan in fine sonunda in futuro ileride in jure hukuka göre, hukukta injuria zarar; yaralama in memoriam anısına in nomine adına, namına in nuce özetle, kısaca in pais kanuni usuller dışında; mahkeme dışında in pari causa aynı şartlar altında

431

in posse olası / muhtemel in promptu anında in rem aynî (hak veya dava); herkese karşı ortaya

koyulması mümkün olan; bir eşyayla ilgili veya bir eşyayı hedef tutan

in situ yerinde in solido müteselsilen, hep birden in solidum bütünü kapsayan, hepsine şamil in status quo eski durumda inter alia başka şeyler arasında, diğer şeylerin yanı sıra inter alios üçüncü kişiler arasında inter partes taraflar arasında karşılıklı, yalnız iki tarafı

bağlayıp üçüncü kişilere karşı ileri sürülemeyen in toto tamamen, bütünüyle intra vires yetki çerçevesi içinde ipso facto kendiliğinden ipso jure hukuken ius sanguinis kan esası ius soli toprak esası

J judicium muhakeme, dava, karar juramentum yemin jus hukuk, hak, adalet; salahiyet, yetki

jus civitatis vatandaşlık hakkı jus commune herkese uygulanabilen hukuk, genel hukuk jus gentium devletler hukuku jus in personam kişisel hak, belirli bir kişiye karşı ileri sürülebilen

hak jus in re aynî hak, herkese karşı ileri sürülebilen hak jus non scriptum yazısız hukuk, örf ve âdet hukuku jus privatum özel hukuk jus publicum kamu hukuku jus rerum eşya hukuku

L lato sensu geniş anlamda lex fori davayı gören mahkemenin hukuku; davayı gören

mahkemenin mensup olduğu devletin hukuku lex loci yerel hukuk lex mercatoria ticaret örf âdet hukuku lex non scripta yazılı olmayan hukuk (örf ve adet hukuku) lex scripta yazılı hukuk lex terrae ülke kanunları, mülkî kanunlar locatio kira akdi, kiralama

locatio conductio kira sözleşmesi

432

locus (pl. loci) yer, mahal locus contractus akit yeri, akdin yapıldığı yer locus crimini suçun işlendiği yer

M mala fide kötü niyetle mala fides kötü niyet modus faciendi hareket tarzı modus operanti çalışma usulü modus vivendi geçici anlaşma / uzlaşma multi partite çok taraflı, çok partili mutatis mutandis gerekli değişiklikler yapılmış olarak; farklı

hususlar göz önünde tutularak mutuus disensus anlaşmanın karşılıklı olarak feshedilmesi,

anlaşmanın karşılıklı olarak bozulması

N narratio dava dilekçesi, şikayet dilekçesi ne bis in idem aynı suçtan iki kez yargılanmama

O officium görev, vazife; iş, büro, daire ordinandi lex usule ait kanun ore tenus şifahi, sözlü

P pacta sunt servanda ahde vefa pactum pakt, antlaşma par delictum eşit kusur par excellence mükemmelen par la force des choses eşyanın tabiatı gereği, doğal olarak parole d’honneur şeref sözü per annum yıllık, her yıl per capita kişi başına per cent yüzde per cur mahkemece per curiam opinion bütün mahkeme üyelerinin katıldıkları ve

birleştikleri gerekçe per diem günlük / yevmiye per mensem ayda, her ay per pro temsilci sıfatıyla, vekaleten per se bizatihi / kendiliğinden, kendi başına

433

persona grata istenen / makbul kişi (diplomaside) persona non grata istenmeyen kişi (diplomaside) petitio principii iddiayı ispatlanmış kabul etmek pignus rehin, teminat olarak verilen şey; rehin

maksadıyla bir şey verilmesi placit (placitum) ilam, karar, hüküm plenum genel kurul (üyelerin tamamının bulunması

gereken) a posteriori sonraki prima facie ilk bakışta, ilk izlenim üzerine pro rata oran üzerine; eşit oranda pro tempore geçici olarak, şimdilik

Q quantum miktar, yekun, toplam quasi benzeri, şibih

quasi contractus şibih akit, akit benzeri quasi delict kasıtsız kusurlu fiil

quod bu soruna gelince quorum yeter sayı / nisap

R rachetum tekrar satın alma hakkı; vefa hakkı raison d’être varoluş nedeni ratio decidendi bir hükmün gerekçesi rebus sic stantibus şartların esaslı değişikliği ahdi / anlaşmayı etkisiz

kılar res inter alios üçüncü kişiler arasındaki işlemler res nullius sahipsiz mallar res private özel mülk res publica kamu mülkü

S sans recours sorumlu olmamak şartıyla secundum legem kanun gereğince secundum regulam nizam (kaide) gereğince securitas teminat, kefil sine anno tarihsiz sine qua non olmazsa olmaz, vazgeçilemez koşul,

vazgeçilemez nitelik status statü status quo statüko / süregelen durum sub modo kayıtlı şartlı sui generis nevi şahsına münhasır, türü kişiliğine özgü

434

sui juris tam ehliyetli suo nomine kendi adına

T tempore zamana ait, zamanında, vaktinde terminus a quo başlangıç günü terminus ad quem bitiş günü terra nullius hiç kimseye ait olmayan toprak tertium quid gri alan tête­a­tête baş başa

U uberrimae fidei son derecede karşılıklı güvene dayanan sözleşme uberrima fides azami iyi niyet; mutlak samimiyet ve dürüstlük ultra vires salahiyet tecavüzü, yetkiyi aşma universum jus mutlak hak, tek mülkiyet hakkı

V vade­mecum el kitabı, kılavuz verbatim harfi harfine, aynen versus karşı, aleyhine vice versa tersi durumda vis­a­vis (bir şeye) göre, karşılaştırıldığında vis divina zorlayıcı sebepler vis major zorlayıcı sebep, önceden tahmin edilmesi ve

önlenmesi mümkün olmayan olay vitium hata, yanlış(lık) viva voce sözlü olarak, şifahen

435

KAYNAKLAR

I. Basılı Kaynaklar

AKSAN Akil, Türkçe Fransızca ­ Fransızca Türkçe Hukuk Terimleri

Sözlüğü, Dışişleri Bakanlığı, Ankara, 1978.

ANSAY Tuğrul, WALLACE Don, Introduction to the Turkish Law, Turhan

Kitabevi Yayınları, 5th edition, Ankara, 2007.

ANSAY Tuğrul, SCHNEIDER Eric C, Introduction to the Turkish Business

Law, Turhan Kitabevi Yayınları, Ankara, 2002.

ATALAY Hamit, İngilizce Türkçe Sözlük, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih

Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: 714, 9. Baskı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1999.

Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Ulusal Program, 24

Mart 2001 tarih ve 24352 sayılı (Mükerrer) Resmi Gazete.

Secretary General for EU Affairs, National Programme for Adoption of

Acquis, Ankara,2001

Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Ulusal Program, 24

Temmuz 2003 tarih ve 25178 sayılı (Mükerrer) Resmi Gazete.

Secretary General for EU Affairs, National Programme for Adoption of

Acquis, Ankara 2003

436

Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilciliği, Avrupa Topluluğu Sözlüğü, Pelin Matbaacılık, Ankara, 1984.

BOZKURT Ömer, ERGUN Turgay, SEZEN Seriye, Kamu Yönetimi

Sözlüğü,Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü,Ankara,1998.

CAMPELL Henry (editor), Black’s Law Dictionary with Guide to pronunciation and Citations, Fourth Edition, M.A.St.Paul, Minn.West Publishing Co., 1951

CEYHAN Ayşe, Avrupa Topluluğu Terimler Sözlüğü, AFA (Gülen Ofset),

İstanbul, 1991.

DAĞ Ahmet Emin, Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi Sözlüğü, Anka

Yayınları, Ankara, 2004.

DAYINLARLI Kemal, Dictionnaire des termes juridiques Français Turc ­

Fransızca Türkçe Hukuk Terimleri Sözlüğü, Dayınlarlı Hukuk Yayınları,

Gözden geçirilmiş ve genişletilmiş 3. Baskı, Ankara, 2004

DEREK Urwin, Glossary of The European Union and European

Communities, http://www.uta.fi/FAST/GC/eurgloss.html

ERDOĞMUŞ Belgin, Hukukta Latince Teknik Terimler Özlü Sözler, Bilgi

Üniversitesi Yayınları,İstanbul,2004.

HERBST Robert, Dictionary of Commercial, Financial and Legal Terms. Vol.1,3.edition, Translegal S.A..1968.

HERBST Robert, Wörterbuch der Handelssprache, Finanzsprache und Rechtssprache, Vol.2,1.edition,Translegal S.A..1975.

437

HERBST Robert, Dictionnaire des termes commerciaux, financiers et juridiques,Vol.3, 1.edition, Translegal S.A..1975.

İktisadi Kalkınma Vakfı, Avrupa Topluluğu Temel Hukuk Terimleri

Sözlüğü, İKT: 51, İstanbul, 1987.

İktisadi Kalkınma Vakfı, Avrupa Birliği Türkiye Kavramlar Sözlüğü,

İKV:157, İstanbul, 1999.

KIRK PATRİCK E.M. (Editor), Chambers Dictionary, 20th Century,

Edinburgh, 1983.

MORAN A. Vahid, Büyük Türkçe İngilizce Sözlük ­ A Turkish English

Dictionary, Adam Yayınları, 7. Basım, İstanbul, 1999.

OVACIK Mustafa, Türkçe İngilizce Hukuk Sözlüğü, (Tıpkı Basım), Banka

ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü (T. İş Bankası Vakfı), 4. Basım,

Yayın No: 340, Ankara, 1999.

OVACIK Mustafa, İngilizce Türkçe Hukuk Sözlüğü, Banka ve Ticaret

Hukuku Araştırma Enstitüsü (T. İş Bankası Vakfı), 3. Baskı, Yayın No: 379,

Ankara, 2000.

PAZARCI Hüseyin, Uluslararası Hukuk, Güncellenmiş 4. Baskı, Turhan

Kitabevi, Ankara, 2005.

RENKLİYILDIRIM Önder (Genel Yönetmen), Longman – Metro Büyük

İngilizce –Türkçe – Türkçe Sözlük, Longman Metro, 1993.

438

SAK Ziya, Dictionary of Commercial and Economic Terms ­ Ticari ve

Ekonomik Terimler Sözlüğü, 1996.

SOYSAL H.Cahit, UYSAL Osman, ATABİNİCİ Murat, Gümrük ve Dış

Ticaret Terimleri Sözlüğü, Gümrük Müfettişleri Derneği Yayını,

İstanbul.1999.

SÖNMEZOĞLU Faruk, Uluslararası İlişkiler Sözlüğü, Der Yayınları,

İstanbul ,2005.

SUMMERS Della (editor), Longman Dictionary of Contemporary English,

printed in China, 2003.

TUĞLACI Pars, İngilizce Türkçe Ekonomi ve Hukuk Terimleri Sözlüğü, Güncelleştirilmiş 4. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2002.

Türk Dil Kurumu, Yazım Kılavuzu, Ankara, 2005.

Türk Hukuk Kurumu, Türk Hukuk Lügati, 4. Baskı, Başbakanlık Basımevi,

Ankara, 1998.

The Collins, Robert, French English­ English French Dictionary, Major

new edition, Second Edition. Paris, 1987.

UYSAL Bahar, TANRISEVER N. Hezar, DÜZEL Osman, Avrupa Birliği

Temel Terimler Sözlüğü, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Yayını, Ankara,

2002

439

WILLIAMS Ivy, The Swiss Civil Code, Remak Verlak, Printed in

Switzerland, Zürich.1976.

WETTSTEIN Georg, The Swiss Federal Code of Obligations, Jacques

Bollmann S.A., Zürich,1928.

YILMAZ Ejder, Hukuk Sözlüğü, Yetkin Yayınları, Yenilenmiş 9. Baskı,

Ankara, 2005.

II. Elektronik Kaynaklar

Merkez Bankası, Terimler Sözlüğü,

http://www.tcmb.gov.tr/yeni/gen_sek/sozluk.htm

European Union, Scadplus Glossary,

http://europa.eu.int/scadplus/leg/en/cig/g4000.htm.

Eurovoc Thesaurus, http://europa.eu/eurovoc

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, Borsa Terimleri Sözlüğü,

http://www.imkb.gov.tr/yayinlar/spkilavuzu.htm

World Bank, Glossary,

http://rru.worldbank.org/documents/toolkits/labor/toolkit/glossary.html

440

World Bank, Turkish Glossary,

http://siteresources.worldbank.org/INTECAADVPRO/Resources/1934132­

1135022599854/glossary­TURK.doc

World Trade Organisation, Glossary,

http://www.wto.org/english/thewto_e/glossary_e/glossary_e.htm

Register of the Comitology of the European Commission

http://ec.europa.eu/transparency/regcomitology/include/comitology_commit

tees_EN.pdf