avrupa birliği ile İlişkiler genel müdürlüğü€¦gümrük birliği. 8 gümrük birliğine...

Avrupa Birliği ile İlişkiler Genel MüdürlüğüDEVLET PLANLAMA DEVLET PLANLAMA TTEŞKİLATIEŞKİLATI

Türkiye-AT Gümrük Birliği

TürkiyeTürkiye--AT AT Gümrük BirliğiGümrük Birliği

14 ŞUBAT 200814 ŞUBAT 2008

2

Ankara Anlaşması : 1 Aralık 1964

Katma Protokol : 1 Ocak 1973

Tam Üyelik Başvurusu : 14 Nisan 1987

Gümrük Birliği : 1 Ocak 1996

Helsinki Zirvesi : 10-11 Aralık 1999

Müzakerelerin Başlaması : 3 Ekim 2005

Tarama Süreci : 20 Ekim 2005 – 13 Ekim 2006

Tarihi Gelişim

3

Ankara Anlaşması-1 Aralık 1964 Madde 2: Madde 2:

“........ Gümrük birliğinin gittikçe gelişen şekilde kurulması.”“........ Gümrük birliğinin gittikçe gelişen şekilde kurulması.”

Madde 10: Madde 10: “ “ -- Topluluk üyesi devletlerle Türkiye arasında, ithalatta Topluluk üyesi devletlerle Türkiye arasında, ithalatta

olduğu gibi ihracatta da gümrük vergileri ve eş etkili vergi olduğu gibi ihracatta da gümrük vergileri ve eş etkili vergi ve resimlerin, miktar kısıtlamalarının ve eş etkili başka her ve resimlerin, miktar kısıtlamalarının ve eş etkili başka her türlü tedbirin yasaklanmasıtürlü tedbirin yasaklanması

-- Türkiye’nin üçüncü ülkelerle ilişkilerinde, Topluluğun ortak Türkiye’nin üçüncü ülkelerle ilişkilerinde, Topluluğun ortak gümrük tarifesinin kabulü ve Toplulukça dış ticaret gümrük tarifesinin kabulü ve Toplulukça dış ticaret konusunda uygulanan sair mevzuata yaklaşma” konusunda uygulanan sair mevzuata yaklaşma”

4

Katma Protokol-1 Ocak 1973GeçişGeçiş döneminde;döneminde;

-- Taraflar arasında sanayi ürünlerini konu alan bir Taraflar arasında sanayi ürünlerini konu alan bir gümrük birliğinin tedricen gerçekleştirilmesi,gümrük birliğinin tedricen gerçekleştirilmesi,

-- İşçilerin karşılıklı olarak serbest dolaşımının İşçilerin karşılıklı olarak serbest dolaşımının sağlanması,sağlanması,

-- Tarım ürünlerinde giderek genişleyecek bir Tarım ürünlerinde giderek genişleyecek bir tercihli ticaret rejiminin uygulanması, tercihli ticaret rejiminin uygulanması,

-- Katma Protokolün belirlediği alanlarda Türkiye ile Katma Protokolün belirlediği alanlarda Türkiye ile AT arasında mevzuat ve politikaların AT arasında mevzuat ve politikaların yaklaştırılmasıyaklaştırılması

-- Şartların elverdiği ölçüde, hizmetlerin serbest Şartların elverdiği ölçüde, hizmetlerin serbest dolaşımı süreçlerinin başlatılmasıdolaşımı süreçlerinin başlatılması

5

İndirim Takvimi

AT, Türkiye’den yapılan sanayi malları AT, Türkiye’den yapılan sanayi malları ithalatından alınan gümrük vergilerini 1971 ithalatından alınan gümrük vergilerini 1971 yılından itibaren kaldırmıştır.yılından itibaren kaldırmıştır.

-- Bazı petrol ürünlerinde tarife kotasıBazı petrol ürünlerinde tarife kotası-- Bazı tekstil ve konfeksiyon ürünlerindeBazı tekstil ve konfeksiyon ürünlerindemiktar kısıtlaması.miktar kısıtlaması.

6

İndirim Takvimi

Türkiye’nin, 12 ve 22 yıllık listelerde yer Türkiye’nin, 12 ve 22 yıllık listelerde yer alan ürünlerde Katma Protokolün yürürlüğe alan ürünlerde Katma Protokolün yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yapılan kademeli girdiği tarihten itibaren yapılan kademeli gümrük vergisi indirimleri ile Topluluk gümrük vergisi indirimleri ile Topluluk menşeli sanayi ürünleri ithalatından alınan menşeli sanayi ürünleri ithalatından alınan gümrük vergilerini kaldırmasıgümrük vergilerini kaldırması

7

6 Mart 1995 tarihli ve 1/95 sayılı Türkiye-AT Ortaklık Konseyi Kararı (OKK) :

Taraflar arasında oluşturulan gümrük birliğinin işleyiş usul ve esasları

Gümrük Birliği

8

Gümrük Birliğine Konu Olan Ürünler

Sanayi Ürünleri Sanayi Ürünleri

İşlenmiş Tarım Ürünleri (sanayi payı sıfırlanmış, İşlenmiş Tarım Ürünleri (sanayi payı sıfırlanmış, tarım payı üzerindeki spesifik vergi uygulaması tarım payı üzerindeki spesifik vergi uygulaması devam ettirilmiştir)devam ettirilmiştir)

Tarım ürünleri ve AKÇT ürünleri gümrük birliği Tarım ürünleri ve AKÇT ürünleri gümrük birliği kapsamı dışındadır.kapsamı dışındadır.

9

Sanayi ürünlerinde tüm gümrük vergileri, eş etkili tedbirler ve miktar kısıtlamalarının kaldırılması

AT’nin Ortak Ticaret Politikasına (OTP) uyum sağlanması• Ticaret politikası araçlarının (anti-damping, anti-sübvansiyon uygulamaları, ithalatta gözetim ve denetim vb.) benimsenmesi• Ortak Gümrük Tarifesinin (OGT) benimsenmesi• Tercihli tarife politikalarının üstlenilmesi

Topluluk teknik mevzuatına uyum sağlanmasıTarım ve işlenmiş tarım ürünleriFikri ve sınai mülkiyet haklarıRekabet hukuku ve devlet yardımlarıKamu ihaleleriVergilendirme

gibi alanlarda çeşitli hükümler içermektedir.

1/95 Saylı OKK’nın Kapsamı

10

Gümrük Birliği1 Ocak 1996 tarihi itibarıyla ;1 Ocak 1996 tarihi itibarıyla ;

Türkiye, Topluluk Türkiye, Topluluk menşeilimenşeili sanayi ürünleri sanayi ürünleri ithalatından alınan gümrük vergilerini kaldırmış,ithalatından alınan gümrük vergilerini kaldırmış,Taraflar arasındaki ticarette miktar kısıtlamaları Taraflar arasındaki ticarette miktar kısıtlamaları

kaldırılmış,kaldırılmış,İşlenmiş tarım ürünleri ithalatında İşlenmiş tarım ürünleri ithalatında advaloremadvalorem vergi vergi muafiyeti uygulaması başlamış,muafiyeti uygulaması başlamış,Türkiye’nin üçüncü ülkelerden yaptığı ithalatta Türkiye’nin üçüncü ülkelerden yaptığı ithalatta Ortak Gümrük Tarifesi (OGT) uygulanmaya Ortak Gümrük Tarifesi (OGT) uygulanmaya başlanmış (hassas mallar listesinde yer alan bazı başlanmış (hassas mallar listesinde yer alan bazı ürünlerde OGT uygulaması 2001 yılında ürünlerde OGT uygulaması 2001 yılında başlamıştır),başlamıştır),Üçüncü ülkelerden yapılan tekstil ürünleri Üçüncü ülkelerden yapılan tekstil ürünleri ithalatında kota ve gözetim uygulamaları ithalatında kota ve gözetim uygulamaları başlamıştır.başlamıştır.

11

Toplam Koruma Oranları (%)Toplam Koruma Oranları (%)

19951995 19961996

5,305,30 2,622,62

AB ve EFTA Ülkelerine Karşı Koruma AB ve EFTA Ülkelerine Karşı Koruma Oranları (%)Oranları (%)19951995 199619965,475,47 1,341,34

Koruma Oranı: Koruma Oranı: ithalattan fiilen alithalattan fiilen alıınan vergi ve fonlarnan vergi ve fonlarıın fiili n fiili ithalata oranithalata oranıı

Koruma Oranları

12

Dış Ticaretin Gelişimi (Milyon Dolar)

19951995 19961996 19971997 2005*2005* 2006*2006* 2007*12007*1

ToplamToplam İİthalatthalat 35.70935.709 43.62743.627 48.55948.559 116.774116.774 139.576139.576 169.986169.986

ToplamToplam İİhracathracat 21.63721.637 23.22523.225 26.26126.261 73.47673.476 85.53485.534 107.154107.154

ABAB’’denden İİthalatthalat 16.86116.861 23.13823.138 24.87024.870 52.69552.695 59.33859.338 68.59068.590

ABAB’’yeye İİhracathracat 11.07111.071 11.54911.549 12.24812.248 41.36541.365 47.92947.929 60.40560.405

ABAB’’denden İİthalatthalatıınn ToplamToplamİİççerisindekierisindeki PayPayıı

4747 5353 5151 4545 4242 4040

ABAB’’yeye İİhracathracatıınn ToplamToplamİİççerisindekierisindeki PayPayıı

5151 5050 4747 5656 5656 5656

* AB-27

(1) Geçici

13

İthalatın Mal Gruplarına Göre Dağılımı (Milyon Dolar)

19951995 19961996 19971997 20052005 20062006 20072007

Sermaye MallarıSermaye Malları 8.1208.120 10.20810.208 11.05211.052 20.36320.363 23.34823.348 27.04027.040

Toplam İçindeki Pay (%)Toplam İçindeki Pay (%) 2323 2323 2323 1717 1717 1616

AraAra MallarıMalları 25.07825.078 28.73728.737 31.8231.82 81.86881.868 99.60599.605 123.573123.573


Tüketim mallarıTüketim malları 2.4172.417 4.2664.266 5.3355.335 13.97513.975 16.11616.116 18.69718.697


DiğerleriDiğerleri 9595 416416 301301 567567 507507 673673


TOPLAMTOPLAM 35.70935.709 43.62743.627 48.55948.559 116.774116.774 139.576139.576 169.986169.986

14

Yabancı Sermaye Yatırımlarının Yıllara Göre DağılımıGerçekleşen (Milyon $) Değişim Oranı (%)

1995 934 -1996 914 21997 852 -71998 953 121999 813 -152000 1.707 1102001 3.288 932002 590 - 822003 745 262004 1.291 732005 8.537 5612006 17.814 1092007* 13.816

* Ocak-Kasım

15

Yurtiçi İşgücü Piyasasında Gelişmeler (15+yaş, Bin kişi)

19951995 19961996 19971997 19991999 20052005 20062006

İşİşsizlik Oransizlik Oranıı(%)(%)

7,57,5 6,56,5 6,76,7 7,77,7 10,310,3 9,99,9

Eksik istihdam Eksik istihdam OranOranıı (%)(%)

7,07,0 6,76,7 6,16,1 8,88,8 3,33,3 3,63,6

İşİşsizlik+Eksik sizlik+Eksik İİstihdam stihdam

14,514,5 13,213,2 12,812,8 16,516,5 13,613,6 13,513,5

Sivil Sivil İşİş GGüüccüü(Bin Ki(Bin Kişşi)i)

21.50021.500 21.80421.804 21.82421.824 23.18723.187 24.56524.565 24.77624.776

Sivil Sivil İİstihdam stihdam (Bin Ki(Bin Kişşi)i)

19.89319.893 20.38820.388 20.36220.362 21.41321.413 22.04622.046 22.33022.330

16

Gümrük Birliği ile İlişkili Müktesebat Fasılları

11-- Malların Serbest Dolaşımı Malların Serbest Dolaşımı 22-- İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisiİş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi33-- Mali HizmetlerMali Hizmetler44-- Tarım ve Kırsal KalkınmaTarım ve Kırsal Kalkınma55-- BalıkçılıkBalıkçılık66-- UlaştırmaUlaştırma77-- Gümrük BirliğiGümrük Birliği88-- Dış İlişkilerDış İlişkiler99-- Rekabet PolitikasıRekabet Politikası1010-- VergilendirmeVergilendirme1111-- Fikri Mülkiyet HaklarıFikri Mülkiyet Hakları1212-- ÇevreÇevre

17

Gümrük Birliği-Müzakere Süreci

Gümrük birliği kapsamında Gümrük birliği kapsamında gerçekleştirdiğimiz uyum çalışmalarının gerçekleştirdiğimiz uyum çalışmalarının sağladığı faydasağladığı faydaGümrük birliğinden kaynaklanan Gümrük birliğinden kaynaklanan yükümlülüklerin açılış ve kapanış kriteri yükümlülüklerin açılış ve kapanış kriteri olarak gündeme gelmesi olarak gündeme gelmesi

18

Gümrük Birliğinin Uygulanmasında Karşılaşılan Sorunlar (Türk tarafınca dile getirilen)

Danışma mekanizmalarının işletilmemesi Danışma mekanizmalarının işletilmemesi Gümrük birliğinin işleyişiyle doğrudan ilgili Gümrük birliğinin işleyişiyle doğrudan ilgili alanlarda AB tarafından çıkartılacak yasal alanlarda AB tarafından çıkartılacak yasal düzenlemelerin hazırlık aşamalarında Türk düzenlemelerin hazırlık aşamalarında Türk tarafının görüşünün yeterince alınmamasıtarafının görüşünün yeterince alınmaması

Teknik komitelere katılımTeknik komitelere katılımGümrük birliğinin işleyişiyle doğrudan ilgili Gümrük birliğinin işleyişiyle doğrudan ilgili bazı teknik komitelere katılım konusunda bazı teknik komitelere katılım konusunda AB’nin isteksiz davranmasıAB’nin isteksiz davranması

19


Topluluğun Tercihli Ticaret Rejimlerine uyumda Topluluğun Tercihli Ticaret Rejimlerine uyumda karşılaşılan güçlüklerkarşılaşılan güçlükler

AB’nin üçüncü ülkelerle imzaladığı serbest ticaret AB’nin üçüncü ülkelerle imzaladığı serbest ticaret anlaşmalarına benzer nitelikli anlaşmaları Türkiye’nin anlaşmalarına benzer nitelikli anlaşmaları Türkiye’nin de imzalaması gerkmektedir. Ancak üçüncü ülkeler bu de imzalaması gerkmektedir. Ancak üçüncü ülkeler bu konuda isteksiz davranmakta, AB tarafı ise Türkiye’ye konuda isteksiz davranmakta, AB tarafı ise Türkiye’ye yeterli desteği sağlamamaktadır. Bu durum üçüncü ülke yeterli desteği sağlamamaktadır. Bu durum üçüncü ülke pazarlarına Ülkemizin avantajlı girişine engel teşkil pazarlarına Ülkemizin avantajlı girişine engel teşkil etmekte ve ticaret sapmasına yol açmaktadır.etmekte ve ticaret sapmasına yol açmaktadır.

20

Üye ülke gümrüklerinde karşılaşılan sorunlarÜye ülke gümrüklerinde karşılaşılan sorunlarÜye ülkelere yapılan ihracatta bazı ülkelerin Üye ülkelere yapılan ihracatta bazı ülkelerin gümrük idarelerince gümrük birliği ile gümrük idarelerince gümrük birliği ile bağdaşmayan uygulamalarla karşılaşılmakta, bu bağdaşmayan uygulamalarla karşılaşılmakta, bu durumun çözümüne yönelik olarak Komisyon durumun çözümüne yönelik olarak Komisyon nezdinde yapılan girişimlerin sonuçları çok geç nezdinde yapılan girişimlerin sonuçları çok geç alınmaktadır.alınmaktadır.


21

Türk iş adamlarının vize sorunlarıTürk iş adamlarının vize sorunlarıAB ülkelerinin Türk vatandaşlarına uygulamakta AB ülkelerinin Türk vatandaşlarına uygulamakta olduğu katı vize politikası çerçevesinde iş adamlarımıza olduğu katı vize politikası çerçevesinde iş adamlarımıza güçlükler çıkarılmaktadır. Objektif kriterlere güçlükler çıkarılmaktadır. Objektif kriterlere dayanmayan bu uygulamalar ticarette teknik engel dayanmayan bu uygulamalar ticarette teknik engel niteliği taşımaktadır. niteliği taşımaktadır.

Türkiye’de kayıtlı karayolu taşıtlarına uygulanan Türkiye’de kayıtlı karayolu taşıtlarına uygulanan kotalarkotalar

Karayolu taşımacılarımıza AB üyesi ülkeler tarafından Karayolu taşımacılarımıza AB üyesi ülkeler tarafından uygulanan geçiş belgesi kotaları ihtiyacın çok altında uygulanan geçiş belgesi kotaları ihtiyacın çok altında kalmakta, bu durum ticarette teknik engel kalmakta, bu durum ticarette teknik engel oluşturmaktadır.oluşturmaktadır.


22

Güney Kıbrıs Rum Yönetimiyle doğrudan ticaretGüney Kıbrıs Rum Yönetimiyle doğrudan ticaretFikri mülkiyet haklarının etkin uygulanmasıFikri mülkiyet haklarının etkin uygulanmasıVeri imtiyazına dair belirsizliklerin giderilmesiVeri imtiyazına dair belirsizliklerin giderilmesiİthalat lisansı uygulamalarıİthalat lisansı uygulamalarıCanlı hayvan ve et ithalatındaki kısıtlamalarCanlı hayvan ve et ithalatındaki kısıtlamalarDevlet yardımları alanında AB müktesebatına uyum Devlet yardımları alanında AB müktesebatına uyum sağlanmamasısağlanmamasıKullanılmış motorlu taşıtların ithalatının Kullanılmış motorlu taşıtların ithalatının serbestleştirilmesiserbestleştirilmesiAlkollü içeceklerin ithalatında karşılaşılan sorunlarAlkollü içeceklerin ithalatında karşılaşılan sorunlar

Gümrük Birliğinin Uygulanmasında Karşılaşılan Sorunlar (AB tarafınca dile getirilen)

avrupa birliği ile İlişkiler genel müdürlüğü€¦gümrük birliği. 8 gümrük birliğine...

Documents