avrupa bİrlİĞİnde ÖrgÜtlenme

AVRUPA BİRLİĞİNDEÖRGÜTLENME

1

TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ

• AB ülkelerinde kooperatifçilik 19.yy. da başlamıştır. Tarım kooperatifleri ortaklarının gelirlerini iyileştirmeye ve ürünlerine pazar temin etmeye yardım etmektedirler. Ekonomide ve sosyal alanda sosyo-ekonomik arabulucu olarak görev yaparlar.

• Tarımsal örgütlenmenin en yaygın olduğu ve geliştiği ülkelerin başında Avrupa Birliği (AB) ülkeleri gelmektedir. AB’de, tarım kesimine yönelik politikaların oluşturulmasında ve bu politikaların uygulanmasında tarımsal örgütlerin önemli bir yeri vardır. Tarıma dayalı sanayinin yaklaşık %50’si bu örgütler aracılığıyla yürütülmektedir.

• AB tarımında örgütlenmenin diğer fonksiyonları da; üretimin kalite ve miktar açısından talebe göre ayarlanmasını ve planlanmasını sağlamak, arz yoğunluğunu teşvik etmek ve üyeleri tarafından üretilen ürünlerin pazarda yer almasını sağlamak, üretim maliyetlerini azaltmak, üretici fiyatlarında istikrarı sağlamak ve özellikle su, toprak ve peyzaj kalitesini koruyacak, biyoçeşitliliği muhafaza edecek üretim uygulamalarının, üretim tekniklerinin, çevreyle dost atık yöntemi uygulamalarının yaygınlaştırılmasını sağlamaktır.

2


• AB’de üretici örgütleri çiftçilerin gönüllü katılımlarına dayanmakta, ancak devletin onayı ile kurulmaktadır.

• Kuruluşu için birliğin belli bir üye sayısına ulaşmış olması, asgari bir miktarda ürün pazarlıyor olması, üyelerine çevre dostu üretim yapmaktan, depolama, tasnif, pazarlama, defter tutma ve bütçe tekniğine kadar çeşitli konularda bilgi aktarması ve bir eylem planı yapmış olması gibi gerekmektedir.

• Üretici örgütleri eylem planında öngördüklerini uygulamak, üye ülke ve topluluk denetimine açık olmak, çalışmalar hakkında gerekli her türlü istatistiği toplamak ve bir işletme fonu kurmakla yükümlüdür.

• AB’de faaliyet gösteren üretici örgütleri İşletme Fonlarının %54’lük bir oranla yarısından fazlasını üretim ve pazarlamayla ilgili teknik önlemler kapsamında kullanmaktadırlar. Üretici örgütleri İşletme Fonlarının %13’ünü kalitenin artırılması kapsamında kontroller ve bitki koruma önlemleri için harcamakta iken, %11’ini özel çevresel önlemlere, %7’sini satış ve tanıtıma yönelik harcamaktadırlar.

3


• Üye devletler üretici örgütlerinin yardım alma şartlarını karşılayıp karşılamadığını belirlemek için yerinde kontrollerle denetlemektedirler. Kontroller örneklemeler şeklinde yapılmaktadır. Bu bağlamda üretici örgütlerinin en az %20’si ve toplam yardım miktarının %30’u denetlenmektedir. Ayrıca örneklemelerde risk analizine göre kontrol sıklığı artırılmaktadır.

• AB genelinde toplam 1.528 adet üretici örgütü faaliyet göstermektedir (7). İspanya (594), Fransa (311), İtalya (222) ve Yunanistan'da (127) faaliyet gösteren üretici örgütlerinin sayıları diğer ülkelere göre daha fazladır.

4

Kaynak: http://ec.europa.eu/, 2007. Erişim tarihi: 21.05.2013

Üye Ülke

Üretici

Örgüt

ü

Üye Ülke

Üretici

Örgüt

ü

Kıbrıs 6 Portekiz 60

Malta 2 İrlanda 16

Polonya 7 Almanya 37

Finlandiya 6 Belçika 18

Macaristan 8 Hollanda 14

Çek

Cumhuriyeti8 Fransa 311

Danimarka 5 İngiltere 75

İsveç 7 İspanya 594

Avusturya 5 İtalya 222

Yunanistan 127 AB (25) 1.528

http://ec.europa.eu/


DÜNYA’DA VE AB’DE KOOPERATİFLERİN BAZI ÖNEMLİ EKONOMİK BAŞARILARI (I)

• Belçika’da eczane kooperatiflerinin ilaç piyasasındaki payı %19,5 dur.

• Brezilya’da kooperatifler ülkenin toplam ulusal hasılasının %40’ını üretmektedirler. Tarım ürünleri ihracatının %6’sını gerçekleştirmektedir.

• Kolombiya’da sağlık kooperatifleri nüfusun %16 sına sağlık hizmeti vermektedir. Kahve piyasasının %34 kooperatiflerin elindedir.

• Danimarka’da tüketici kooperatifleri perakende pazarının %37 sine sahiptirler.

•Finlandiya’da kooperatifler et ürünlerinin %74’ü, süt ürünlerinin %96’sı, yumurta üretiminin %50’si, ormancılık ürünlerinin %34’ü ve bankacılık sektöründeki toplam mevduatın %34’ünden sorumludurlar.

5


DÜNYA’DA VE AB’DE KOOPERATİFLERİN BAZI ÖNEMLİ EKONOMİK BAŞARILARI (II)

• Fransa’da toplam mevduatın %60’ına kooperatifler hakimdir. Toplam perakendeci firmaların %25’i kooperatifidir.

• Macaristan'da, kooperatifler ulusal gıda ve perakende satışlarının %14’üne sahiptirler.

• Kenya'da, kooperatifler ulusal gelirin %45’ini üretmişlerdir. Kahve piyasasının %70’ine, süt piyasasının %76 sına, pamuk piyasasının %95 ine sahiptirler.

• Kore balıkçılık kooperatiflerinin Pazar payı %71’dir.

• Yeni Zelanda da, kooperatifler ulusal gelirin %22 sini üretmektedirler. Kooperatifler süt piyasasının ve ihracatının %95 ine sahiptirler. Et piyasasının %70 ine, kimyasal gübre piyasasının %70 ine ve çiftlik girdilerinin %50 sini temin etmektedirler.

• İngiltere'de turizm sektöründeki seyahat şirketlerinden en büyüğü bir kooperatiftir. 6


AB Ülkelerinde Kooperatiflerin Satışlarda Payları (%)

7

Kırmızı

EtBeyaz Et Yumurta Süt

Şeker

PancarıTahıllar

Tüm

Meyve

Tüm

Sebze

Belçika - - - 53 - 30 75 85

Danimarka 66 - 52 94 - 60 70–80 70–80

Yunanistan 2 15 2 20 - 49 57 3

İspanya 8 22 25 27 22 20 47 15

Fransa 30 30 25 47 16 68 40 25

İrlanda 15–20 20 - 99 - 57 14 18

İtalya 12 35 8 40 7 20 43 8

Lüksemburg 38 - - 81 - 79 - -

Hollanda 16 9 14 83 63 65 76 73

Avusturya 25 70 - 90 100 60 18 28

Almanya 28 - - 52 80 45–50 40 28

Finlandiya 65 83 54 97 - 48 - -

İsveç 76 - 33 99 - 75 20 50

İngiltere - 25 - 67 - 24 67 26

Kaynak: EC, Directorate for Agriculture, 2010. Erişim tarihi: 21.05.2013


AB Ülkelerinde Tarımsal Kooperatiflerin Girdi Tedarikinde Payları(%)

8Kaynak: EC, Directorate for Agriculture, 2010. Erişim tarihi: 21.05.2013

Destek Oranı (%) Destek Verilen Ürünler

Belçika 40 Tüm Girdiler

Danimarka 87*, 64***: Yem

**: Gübre

Yunanistan

İspanya 70 Tüm Girdiler

Fransa 45 Yem

İrlanda 65 Yem

Hollanda 54 Tüm Girdiler

Almanya 50 Tüm Girdiler

Finlandiya 41 Tüm Girdiler

İsveç 40 Tüm Girdiler

İngiltere 30 Gübre

Portekiz 66 Kredi


AB’DE TARIMSAL ÖRGÜTLENMENİN GENEL GÖRÜNÜMÜ

9

AB’DE TARIMSAL ÖRGÜTLER

Ekonomik Örgütler

Kooperatifler Gruplar/Birliklerve Topluluklar

Mesleki Örgütler

Ziraat Odaları Çiftçi Birlikleri Branş Birlikleri

COGECA1 COPA2 CEJA3


1. COGECA (AB TARIMSAL KOOOPERATİFLER GENEL KOMİTESİ)

• AB bünyesinde kooperatiflerin üst birliğidir. Üye ülkelerden toplam 39 kooperatif üst kuruluşu üyesi vardır. Bu organizasyon kendi özel konularını, Avrupa Komisyonunda, Bakanlar Konseyinde, Avrupa Parlamentosunda, Ekonomik ve Sosyal Komitede ve Bölgesel Komitede sunar ve tartışılmasını sağlar.

• COGECA, Kooperatifler ve tarım ile ilgili topluluk politikalarının geliştirilmesi ve hazırlanmasında taraf teşkil etmektedir.

• COGECA, Kooperatifler arası ilişkilerin geliştirilmesi faaliyetlerinde bulunmaktadır. İhracat ve ithalat yapan kooperatiflerin listesini hazırlamakta, 500 den fazla kooperatifin faaliyetlerinin istatistiklerini tutmakta, kooperatifçilik ile ilgili çalışmalar(vergilendirme, kooperatif hukuku, kooperatif eğitimi) yapmakta ve sempozyumlar düzenlemektedir.

10


2. COPA (AB TARIMSAL ORGANİZASYONLAR KOMİTESİ)

• 25 ülkeden toplam 59 çiftçi örgütü üyesi mevcuttur. Bunların içinde ziraat odaları , sendikalar, çiftçi birlikleri ve hatta kooperatifler gibi bir çok çiftçi örgütü vardır.

• COPA, çok fonksiyonlu ve sürdürülebilir Avrupa Tarım Modelinin geliştiricisi ve savunucusudur.

• COPA Avrupa komisyonunda temsil edilmektedir. COPA komisyon üyeleri ile OTP ve piyasa düzenleri ve yıllık ürün fiyatları konusunda tartışmalarda bulunmak üzere toplantılar yapar.

11


3. CEJA (AVRUPA GENÇ ÇİFTÇİLER KONSEYİ

• Bünyesinde 22 ulusal organizasyon vardır. 1 milyona yakın genç çiftçiyi temsil etmektedir.

• CEJA Avrupa komisyonunun 24 tarımsal komitesine düzenli olarak katılmaktadır.

AMAÇLARI:

•Avrupa’da kırsal alan ve tarımın geliştirilmesinde etkili olmak,

• Genç çiftçilerin koşullarını iyileştirmek,

• Genç çiftçiler arası iletişimi sağlamak,

• Genç çiftçilerin eğitimi ile ilgili çalışmak,

• Tarımın rolü konusunda toplumu bilgilendirmek

12

AVRUPA BİRLİĞİNDEÖRGÜTLENME MODELLERİ

13


• Üye ülkeler üretici örgütlerinin kuruluşunu kolaylaştırmak için, kuruluşunun ilk beş yılında kuruluşu teşvik ve yönetimi kolaylaştırmak için yardım yapabilmekte ve yardım harcamalarının bir kısmını karşılamak üzere doğrudan veya kredi kuruluşları eliyle özel koşullarla kredi açabilmektedir.

• Buna karşılık, üye ülkeler üretici kuruluşlarının işlevlerini yerine getirmeleri için gerekli önlemleri almakta ve yükümlülüklerini yerine getirmeyen kuruluşlar için yaptırım uygulamaktadırlar.

•AB bir bütün olmasına rağmen tek tip bir örgütlenme deseni bulmak mümkün değildir. AB’de her ülkenin kendine özgü bir örgütlenme modeli mevcuttur.

14


ALMANYAAlmanya’da çiftçi örgütü olarak iki büyük organizasyon bulunmaktadır. Bunlar; Alman RAİFFEİSEN Birliği ve Alman Çiftçi Birliği’dir.

15

ALMAN RAIFFEISEN BİRLİĞİ

11 Bölgesel Birlik 4 Federal Kooperatif

31 Bölgesel Kooperatif

4044 adet pazarlama, hizmet ve alım tedarik kooperatifi


16

ALMAN ÇİFTÇİ BİRLİĞİ

Eyalet Çiftçi Birlikleri

Alman Kırsal Gençlik

Federasyonu

Alman Raiffeisen

Birliği

Alman Tarım Koleji

Mezunları Birliği


ALMAN ÇİFTÇİ BİRLİĞİ

Bir çok çiftçi organizasyonundan oluşmuştur. Bunların içinde kooperatif birlikleri de vardır. Bu organizasyonun oluşum şeması aşağıda verilmiştir. Birliğin Amaçları;

• Tarım alanında kabul edilebilir bir ihracat politikası ve uygun bir iş bölümünü desteklemek,

• Çiftçilerin mesleki sorunlarını çözmek ve yardım programları hazırlamak,

• Kırsal yapı üzerinde kurulu tarımsal sistemin devamını garanti altına almak.

17


18

DANİMARKA TARIM KONSEYİ

Danimarka Çiftçi Birlikleri

Federasyonu

Danimarka Aileİşletmeleri Birliği

- Dan. Domuz Konseyi- Dan. Tohum Konseyi- Dan. Şeker Pan.Ür.Kon.- Dan. Süt Hayv. Federasyonu- Dan. Kan. Hay. Fed.- Dan. Sığır ve Et Bordu- Dan.Kürk Üretim Birliği- Meyve ve Sebze Konseyi

Danimarka KooperatiflerFederasyonu

Danimarka Tarım Kooperatiflerinin organizasyon yapısında üst örgüt olan Tarım Kooperatifleri Federasyonu ve bu federasyona bağlı uzmanlaşmış birlik düzeyinde kooperatif isletmeler yer almaktadır. Üretim sektöründe kooperatiflerin rolü üretimin sürekliliğini ve verimliliğini sağlamaktır. Ürünlerin islenmesi, pazarlanması ve diğer rutin isler, konusunda uzman profesyonel yöneticiler tarafından yerine getirilmektedir.

Özel kooperatif yasası yoktur. Kooperatifler de ticaret yasası kapsamındadır.


Danimarka’da çiftçi örgütlenmesinin gelişimi dört önemli çiftçi kuruluşunun incelenmesi ile açıklanabilir.

1) Danimarka Çiftçi Birlikleri FederasyonuÜlkemizdeki Ziraat Odaları ile eş değer kuruluşlardır. Amacı;

Danimarka tarımının ekonomi içindeki önemini korumak ve teknik bilgi ve yönetimle tarımın gelişmesine katkıda bulunmaktır. Federasyon, diğer tarımsal kuruluşlarla birlikte parlamenterlere tarım hakkında bilgi verir ve siyasi partilerle düzenli toplantılar yapmaktadırlar.

2)Danimarka Çiftçi Aileleri BirlikleriBu organizasyon da Ülkemizdeki Ziraat Odalarının eşdeğeri olan bir

modeldir. Amacı; Çiftçilerin genel menfaatlerini savunmak ve üyelerine ekonomik, sosyal, kültürel, teknik konularda yardımcı olmaktır.

19


3)Danimarka Kooperatifleri Federasyonu1899 yılında kurulmuş bir organizasyondur. Federasyon 25 üye

kuruluştan meydana gelmektedir. Bunların içinde Tarımsal işleme ve pazarlama kooperatifleri ile birlikte bankacılık, sigortacılık, balıkçılık alanlarında faaliyet gösteren bir çok şirket de federasyona üyedir. Amacı; üyelerinin her türlü girdilerini temin etmek ve ürünlerinin pazarlanmasını sağlamaktır.

4)Danimarka Tarım KonseyiBu konsey yukarıda sayılan organizasyonların üstünde olan bir

oluşumdur. Danimarka tarımında yatırımlar, pazarlama, teknik ve ekonomik işbirliğinin sağlanması ve üyelerinin ortak çıkarlarının korunması konularında çalışmaktadır. Ülke tarım politikasının saptanması ve uygulanmasında konseyin büyük etkinliği bulunmaktadır.

20


21

FRANSAFransa’da çiftçi örgütlenmesi çok çeşitli ve geniş kapsamlıdır. Çiftçi örgütlenmesini genel olarak altı (6) ana grup altında toplamak mümkündür.

ÇİFTÇİ ORGANİZASYONLARI

Ulusal Çiftçi Birlikleri Federasyonu

Ulusal Genç Çiftçiler Federasyonu

Ziraat Odaları BirliğiUlusal Tarımsal

Kooperatif Federasyonu

Ulusal Tarımsal Kredi Federasyonu

Ulusal Çiftçiler Karşılıklı Yardım

Federasyonu

İSRAİL’DE ÖRGÜTLENME MODELİ: CARMEL AGREXCO

22


• Dünya standartlarında, güvenilir ve sürdürülebilir ürünlerin üretimi, paketlenmesi, uluslar arası pazarlaması amacıyla İsrail’de kurulmuş olan üretici örgütüdür.

• 100’ün üzerinde tarımsal işletme ürünlerini CARMEL AGREXCO aracılığı ile pazarlamaktadır.

• Londra, Frankfurt, Paris, Rotterdam, New York, Zürih, Viyana, Madrid ve Milan’da ofisleri bulunan birlik Avrupa, Latin Amerika ve Kuzey Amerika, Japonya, Singapur ile Hong Kong gibi geniş çağlı bir dağıtım ağı aracılığı ile ürünlerinin satışını gerçekleştirmektedir.

• Carmel,Carmel Bio-Top, Alesia ve Coral olmak üzere 4 ticari markası bulunmaktadır.

• Üreticilerine günlük olarak ürünlerin fiyat değişimi konusunda bilgiler sunmaktadır.

• Pazar payı İsrail’de %60 düzeyindedir.

23

CARMEL AGREXCO


24

TEŞEKKÜRLER

www.gsb.gov.tr

TÜMSİAD Mersin

avrupa bİrlİĞİnde ÖrgÜtlenme

Documents