nicznej, konstrukcyjno-budowlanej lub in-stalacyjnej.

Tymczasem polska praktyka odbiega znacznie od wymagao unijnych.

Złagodzone przepisy Prawa Budowlanego po-zwalają oceniad własne budynki pod wzglę-dem energetycznym projektantom, firmom budowlanym, czy deweloperom. O bez-stronności raczej nie ma mowy. Ponadto nikt w Polsce nie kontroluje poprawności wystawianych świadectw. Wiadomo, że na rynku funkcjonuje duża ilośd świadectw opracowanych błędnie. Nie ma mechani-zmu, który pozwoliłby usunąd je z obiegu. Zamiast dokumentu, który miał stanowid zachętę do budowy budynków energoosz-czędnych i do termomodernizacji budynków istniejących, świadectwa energetyczne w Polsce są dokumentem praktycznie bezwar-tościowym.

Na temat kompetencji zawodowych osób spo-rządzających świadectwa tak wypowiedział się dla naszej redakcji jeden z członków stowarzyszenia certyfikatorów energetycz-nych:

Dyrektywa Unii Europejskiej z 16 grudnia 2002 roku nałożyła na paostwa członkowskie obowiązek sporządzania świadectw charak-terystyki energetycznej dla budynków no-wych, sprzedawanych lub wynajmowanych. Ostatecznym terminem wprowadzenia w życie Dyrektywy 2002/91/WE był 1 stycznia

2009.

W Polsce Ministerstwo Infrastruktury bardzo długo przygotowywało się do wprowadzenia nowych przepisów. Ostatecznie zaczęły one obowiązywad w ostatnim możliwym termi-nie, tj. 1-go stycznia 2009. Ustawa Prawo Budowlane określiła kto może sporządzid świadectwo energetyczne i w jakich przy-padkach jest ono wymagane.

Problem w tym, że pierwszy egzamin dla osób ubiegających się o uprawnienia do sporzą-dzania świadectw energetycznych odbył się 6 kwietnia (wyniki ogłoszono 10 kwietnia 2009).

Cóż wiec zrobid, z tą przeszło trzymiesięczną luką, która powstała pomiędzy zaistnieniem przepisu, a pojawieniem się na rynku osób

NIEPOTRZEBNE NIEPOTRZEBNE NIEPOTRZEBNE --- POTRZEBNE ŚWIADECTWAPOTRZEBNE ŚWIADECTWAPOTRZEBNE ŚWIADECTWA

W tym numerze:

NIEPOTRZEBNE - POTRZEBNE ŚWIA-

DECTWA 1

KOLEKTOR PRÓŻNIOWO-RUROWY 2

,,ENERGIA – EFEKT – ŚRODOWISKO” 3

DOM PASYWNY. 5

WENTYLACJA MECHANICZNA Z REKU-

PERACJĄ – PO CO? 6

Formularz zamówienia 7

Ważne tematy:

W Internecie roi się od ofert wyko-

nania świadectwa energetycznego

„zaocznie”-

Ceny ofertowe kolektorów płaskich

wynoszą 450– 2100 zł/m2 Średnia

cena instalacji domowych –3000 zł/

m2

Premia termomodernizacyjna – to

forma pomocy państwa dla Inwesto-

ra realizującego przedsięwzięcie

termomodernizacyjne.

Rekuperator jest urządzeniem, w

którym przepływają obok siebie dwa

strumienie powietrza.

Stowarzyszenie Elektryków Polskich

Centralny Ośrodek Szkolenia

i Wydawnictw

Data wydania 22-12-2010

BIULETYN INFORMACYJNO BIULETYN INFORMACYJNO -- TECHNICZNYTECHNICZNY

AUDYT

ENERGETYCZNY Rok1 , Numer 3

Od pewnego czasu w różnych środo-

wiskach, przede wszystkim wśród certyfikatorów, w mediach (nie tylko tych fachowych), toczy się dyskusja na

temat świadectw energetycznych, celowości i prawidłowości ich sporządzania. Pisze o tym szeroko między innymi dziennik Gazeta Prawna z dnia 22 września tego roku.

Chcielibyśmy zaprosid naszych czytelników do dys-kusji na ten temat. Interesuje nas zdanie Pao-stwa czy obowiązujące przepisy są odpowied-nie, co należałoby udoskonalid, aby świadec-twa energetyczne stały się naprawdę ważnym i cenionym przez wszystkich dokumentem.

Od 1 stycznia 2009 każdy nowy budynek, a także budynek już istniejący – sprzedawany lub wy-najmowany musi posiadad świadectwo energe-tyczne. W założeniach ma ono byd obiektywną oceną energochłonności obiektu, która w zna-czący sposób powinna wpływad na jego war-tośd.

Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej (art.10 dy-rektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/91/WE) dokument ten powinien byd sporządzony przez niezależnego eksperta.

Niezależnego, to znaczy nie będącego uczestni-kiem procesu budowlanego na żadnym jego etapie, ani też właścicielem budynku, lub loka-lu.

Eksperta – czyli osobę o odpowiednim wykształce-niu i kwalifikacjach. Przepisy określają, iż świa-dectwo energetyczne może sporządzad osoba, która posiada wykształcenie wyższe magister-skie oraz odbyła szkolenie (min. 50-cio godzin-ne) i złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin przed ministrem właściwym do spraw budow-nictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkanio-wej.

Za równorzędne z odbyciem szkolenia oraz złoże-niem z wynikiem pozytywnym egzaminu uzna-je się ukooczenie, nie mniej niż rocznych, stu-diów podyplomowych na kierunkach: architek-tura, budownictwo, inżyniera środowiska, energetyka lub pokrewne w zakresie audytu energetycznego na potrzeby termomoderniza-cji oraz oceny energetycznej budynków.

Świadectwa może również sporządzad osoba, która obok wykształcenia wyższego posiada upraw-nienia budowlane w specjalności architekto-

2010/20112010/20112010/2011

Profesjonalne narzędzia w Profesjonalne narzędzia w Profesjonalne narzędzia w ofercie COSiWofercie COSiWofercie COSiW

www.tech.cosiw.plwww.tech.cosiw.plwww.tech.cosiw.pl

uprawnionych do jego realizacji? To proste. Prawo sporzą-dzania świadectw energetycznych przyznano osobom posia-dającym uprawnienia budowlane. Niby słusznie. Z tym, że obliczenia świadectw wykonuje się w dośd specyficzny spo-sób i z tą metodologią po prostu trzeba się zapoznad. Jeśli nie na studiach lub kursie, to przynajmniej we własnym zakresie, ale rzetelnie. Nie przeczę, niektórzy inżynierowie z uprawnieniami budowlanymi zostali bardzo dobrymi ceryfi-katorami.

W ten sposób podzielono środowisko na dwie grupy:

Jedni zainwestowali niemało czasu i pieniędzy w podyplomowe studia, lub kursy i egzamin i zostali umieszczeni w spisie Mini-sterstwa Infrastruktury osób uprawnionych do sporządzania świadectw. Z tego spisu mogą byd wykreśleni jeśli świadectwa przez nich sporządzone będą zawierały poważne błędy.

Drudzy otrzymali nagle prawo do wystawiania dokumentu, o którym sami niewiele wiedzą. Co więcej, im nie grozi wykreśle-nie z żadnej listy, bo na żadnej liście nie figurują.

W Internecie roi się od ofert wykonania świadectwa energe-tycznego „zaocznie”- bez oglądania obiektu, w bardzo krótkim czasie i w dodatku za grosze (np. 80zł za świadectwo dla dom-ku).

Każdy, kto wie jak rzetelnie wykonad świadectwo wie, ile czasu i pracy trzeba na to poświęcid. To nie jest bez wpływu na cenę usługi.

Żeby prawidłowo wykonad świadectwo trzeba koniecznie obej-rzed obiekt i jego instalacje. To są koszty dojazdu. Przydatny jest też program komputerowy. Te profesjonalne kosztują na-wet kilka tysięcy zł. Można posługiwad się własnym progra-mem, lub wykonad obliczenia „na piechotę”. Ale to jest bardzo czasochłonne i rodzi niebezpieczeostwo błędu. Do tego docho-dzą koszty uzyskania kwalifikacji. Świadectwo za 80 zł? To nie może byd uczciwe!

A co Paostwo sądzicie na ten temat?

h.s.k

Coraz częściej a dachach większych i mniejszych budynków widzimy

ciemne płaszczyzny kolektorów słonecznych. I wbrew powszech-nemu do niedawna mniemaniu, iż na naszej szerokości geogra-ficznej jest zbyt małe nasłonecznienie by je stosowad, zdobywają sobie coraz większą ilośd użytkowników.

Kolektor to nic innego jak urządzenie do konwersji energii promie-niowania słonecznego na ciepło. Energia docierająca do kolekto-ra zamieniana jest na energię cieplną nośnika ciepła, którym może byd ciecz (glikol, woda) lub gaz (np. powietrze).

Stosowane są kolektory płaskie, lub próżniowo-rurowe, nieco droż-sze, ale w skuteczniejsze w naszych warunkach klimatycznych.

Zasada działania płaskich kolektorów słonecznych polega na absor-bowaniu promieni słonecznych poprzez powłokę wykonaną z blachy miedzianej zwaną absorberem, do której spodniej części przylutowane są miedziane kanały przepływowe dla płynu grzewczego. Poprzez spiralny wymiennik w zbiorniku, płyn grzewczy oddaje ciepło do zbiornika ciepłej wody. Absorber zbu-dowany jest z blachy miedzianej pokrytej warstwą absorbującą i to od niego zależy głównie trwałośd i wysoka sprawnośd kolekto-ra przez wieloletni okres jego użytkowania. Najpopularniejszą warstwą absorbującą stosowaną przez producentów kolektorów jest czarny chrom oraz tlenek tytanu.

Kolektor próżniowo-rurowy składa się z rur próżniowych, w których element zbierający ciepło, tzw. absorber, znajduje się w próżni, co znacznie poprawia działanie kolektora w obrębie szerokości geograficznych takich, na jakich znajduje się Polska. Absorpcja ciepła słonecznego nie jest wówczas uzależniona w tak znaczą-cym stopniu od temperatury zewnętrznej, dzięki czemu stosując panel tego typu można liczyd na znaczne zyski ciepła w instalacji nawet w mroźne zimowe, słoneczne dni. System solarny pracuje skutecznie również okresach bardzo ograniczonego nasłonecz-nienia, dzięki wykorzystaniu przez kolektory promieniowania rozproszonego (przenikającego przez chmury).

Kolektor wraz z całą współpracującą instalacją tworzy tzw. system solarny. Stosuje się go do produkcji ciepłej wody oraz do wspo-magania ogrzewania niskotemperaturowego (podłogowego, ściennego i grzejnikowego do 40°C), a także do podgrzewania wody w basenach. Może byd też wykorzystany jako ogrzewanie dyżurne w domach sezonowych i pensjonatach (hotelach).

W kraju funkcjonują też instalacje wielkowymiarowe, wykorzystują-ce energię słoneczną na większą skalę. Duże instalacje słoneczne

AUDYTOR ENERGETYCZNY

BIULETYN INFORMACYJNO - TECHNICZNY Str. 2

KOLEKTOR PRÓŻNIOWOKOLEKTOR PRÓŻNIOWOKOLEKTOR PRÓŻNIOWO---RRRUROWY UROWY UROWY

CZY PŁASKI ?CZY PŁASKI ?CZY PŁASKI ?

Czytaj artykułyCzytaj artykułyCzytaj artykuły Wykorzystanie energii słonecznej dla odbiorców indywidualnych i Wykorzystanie energii słonecznej dla odbiorców indywidualnych i Wykorzystanie energii słonecznej dla odbiorców indywidualnych i energetyki zawodowej w świetle nowego Prawa energetycznego.energetyki zawodowej w świetle nowego Prawa energetycznego.energetyki zawodowej w świetle nowego Prawa energetycznego.

wspomagają miedzy innymi miejską sied cieplną w Wołominie, sanatorium Włókniarz w Busku Zdroju, spółdzielnię mieszkanio-wą i szpital w Poddębicach, basen kąpielowy w Gostyninie, jeden z akademików Uniwersytetu Jagiellooskiego w Krakowie.

Polityka Energetyczna Polski 2030 (PEP) przewiduje udział energetyki słonecznej-cieplnej na poziomie 1,21% (3,7 mln m2) całego bilan-su OZE w 2020 roku.

Powstała koalicja firm sektora energetyki słonecznej pod nazwą „Panel słoneczny 20x2020”. Powstała ona w celu przełamania stereotypu, że energetyka słoneczna nie może wnieśd istotnego udziału w krajowym ciepłownictwie i wkładu w cele stawiane całej energetyce odnawialnej w Polsce.

W chwili obecnej Polska jest na 8 miejscu w Europie i na 24 na świe-

cie pod względem sprzedaży kolektorów słonecznych. Na na-

szym rynku działa ponad trzydziestu producentów krajowych i przedstawicieli firm zagranicznych. Największe skupisko produ-centów znajduje się na południu kraju – w województwach ślą-skim i małopolskim. Warte zauważenia jest, że 60% rynku stano-wi produkcja 4 firm, zaś 6 firm produkuje również na eksport.

Ceny ofertowe kolektorów płaskich wynoszą 450– 2100 zł/m2 ,

ceny kolektorów próżniowych – 900 - 4500 zł/ m2

Średnia cena instalacji domowych –3000 zł/m2

Średnia cena instalacji wielkowymiarowych – 1500 zł/m2

W NFOŚiGW po raz pierwszy w historii OZE został uruchomiony pro-gram wsparcia dla beneficjentów indywidualnych.

Dotacja do kredytu wynosi 45%; po odliczeniu podatku dochodowe-go dla pierwszego progu podatkowego rzeczywista dotacja wy-nosi - 36,9%, dla drugiego progu – 30,6% W ramach programu można również uzyskad pomoc w obliczeniu szacunkowego do-boru wielkości instalacji i wysokości nakładów inwestycyjnych oraz obliczenie wysokości efektywnej dotacji na kolektory.

XIII spotkanie Zespołu Merytorycznego Forum

,,ENERGIA ,,ENERGIA ,,ENERGIA ––– EFEKT EFEKT EFEKT ––– ŚRODOWISKO”ŚRODOWISKO”ŚRODOWISKO” W dniu 15 października 2010 r. w siedzibie Narodowego Fundu-

szu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) odbyło się XIII spotkanie Zespołu Merytorycznego Forum - ,,Energia – Efekt – Środowisko” z udziałem stałych przedstawicieli Zespołu. W imieniu Prezesa SEP – Jerzego Barglika wziął udział w spotkaniu niżej podpi-sany.

Spotkanie odbyło się pod przewodnictwem przedstawicieli Kie-rownictwa NFOŚiGW, tj. Prezesa Zarządu – Jana Rączki i Wojciecha Stawianego.

Głównym celem spotkania była prezentacja połączona z dyskusją dwóch następujących tematów:

,,Doświadczenia Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) we wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych”. Referentem tego tematu był Krzysztof Baranowski z BGK.

,,Wdrażanie ustawy termomodernizacyjnej – doświadczenia KAPE”. Referentem tego tematu był Dariusz Koc z Krajowej Agencji Poszanowania Energii SA.

Poniżej przedstawione zostaną główne tezy powyższych prezen-tacji. W ramach tematu nr 1 omówione zostały następujące problemy:

Podstawy prawne funkcjonowania Funduszu Termomoderniza-cyjnego i Remontów, które oparte są na następujących Ustawach i Rozporządzeniach:

Ustawa z dnia 18 grudnia 1998 roku o wspieraniu przedsięwzięd termomodernizacyjnych,

Ustawa z dnia 21 listopada 2008 roku o wspieraniu termomo-dernizacji i remontów (ustawa ta weszła w życie 19 marca 2009 roku),

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 roku w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetyczne-go oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyj-nego,

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 roku w sprawie szczegółowego sposobu weryfikacji audytu energe-tycznego i części audytu remontowego oraz szczegółowych warun-ków, jakie powinny spełniad podmioty, którym BGK może zlecad wykonanie weryfikacji audytów.

Referent stwierdził m.in., że podstawowym celem Ustawy jak

wyżej z dnia 21 listopada 2008 roku jest pomoc finansowa dla Inwe-

storów chcących poprawid stan techniczny istniejącego zasobu

mieszkaniowego, w szczególności zaś części wspólnych budynków

wielorodzinnych. Główne cele poszczególnych typów premii: termomodernizacyj-

nej, remontowej i kompensacyjnej.

Są to następujące cele:

Premia termomodernizacyjna – to forma pomocy paostwa dla Inwestora realizującego przedsięwzięcie termomodernizacyjne. Jest ona przyznawana przez BGK w wysokości 20 % kwoty kredytu wyko-rzystanego na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, jednak nie więcej, niż 16 % kosztów poniesionych na realizację przedsięwzięcia i dwukrotnośd przewidywanych rocznych oszczędno-ści kosztów energii, ustalonych na podstawie audytu energetyczne-go. Premia tremomodernizacyjna stanowi spłatę części kredytu za-ciągniętego przez Inwestora.

AUDYTOR ENERGETYCZNY

BIULETYN INFORMACYJNO - TECHNICZNY Str. 3

Nowe Pozycje w ofercie sklepu

(niezależnie od istniejących norm i rozporządzeo), zawierające oprócz metodologii obliczeo zestawienie najważniejszych parametrów dotyczących przyjmowania różnych składników sprawności systemu grzewczego (w zależności od typów grzejników i stanu technicznego systemu), temperatury w bardzo różnych pomieszczeniach, strumieni wentylacyjnych i innych danych w zależności od różnych typów budynków, w tym budynków przemysłowych, pomimo, że nie są one jesz-cze objęte możliwościami uzyskania premii termomoderniza-cyjnych lub remontowych. Krótko mówiąc, należy wzmóc wysiłki w zakresie szkolenia audytorów i również weryfikato-rów, którzy muszą mied świadomośd możliwości dopuszczenia odstępstw od normatywnych metod lub normatywnych para-metrów w konkretnych nietypowych przypadkach, gdyż w każdym audycie mogą wystąpid przy wykonywaniu obliczeo różne niespodzianki i koniecznośd spełnienia różnych żądao Inwestora, co później może byd uznane przez weryfikatora jako błąd, a co ze względów praktycznych nie jest błędem. Temu tematowi należałoby poświęcid chyba oddzielne miej-sce i zorganizowad stosowne Forum dyskusyjne.

Po zakooczeniu wystąpieo odbyła się krótka dyskusja połączona z pytaniami do Referentów.

Niezależnie od powyższych prezentacji uczestnicy spotkania otrzymali tez inne materiały pomocnicze, związane z tematem spotkania, a m.in. opracowany w lipcu 2010 r. materiał zaty-tułowany: ,,NFOŚiGW na rzecz efektywności energetycznej”.

Zamknięcia obrad dokonał Prezes NFOŚiGW – Jan Rączka, który równocześnie zaprosił zebranych na kolejne, tj. XIV spotkanie Zespołu Merytorycznego Forum ,,Energia – Efekt – Środowi-sko” w dniu 19 listopada 2010 r.

Henryk Gładyś

członek Zrzeszenia Audytorów Energetycznych

AUDYTOR ENERGETYCZNY

BIULETYN INFORMACYJNO - TECHNICZNY Str. 4

Premia remontowa związana z przedsięwzięciem termomodernizacyj-nym, którego celem jest:

remont budynków wielorodzinnych,

wymiana w budynkach wielorodzinnych okien lub remont bal-konów,

przebudowa budynków wielorodzinnych, w wyniku której na-stępuje ich ulepszenie,

wyposażenie budynków wielorodzinnych w instalacje i urządze-nia wymagane dla użytkowania budynków mieszkalnych, zgod-nie z przepisami techniczno-budowlanymi.

Premia kompensacyjna, której celem jest rekompensata strat poniesio-

nych przez właścicieli budynków mieszkalnych w związku z obowią-

zującymi w latach 1994 – 2005 zasadami ustalania czynszów za

najem lokali kwaterunkowych znajdujących się w tych budynkach.

Bliższe szczegóły odnośnie tej premii znajdują się w Ustawie z dnia

21 listopada 2008 r. oraz w odpowiednim Informatorze BGK, który

dostarczony został również uczestnikom Forum.

Bliższe informacje o dotychczas składanych wnioskach na poszczególne

typy premii. Referent stwierdził m.in., że w trzech pierwszych kwar-

tałach 2010 r. 85 % wniosków dotyczyło premii termomoderniza-

cyjnej, 14 % remontowej, a tylko 1 % premii kompensacyjnej. W

dalszej części wystąpienia Referent omówił bardziej szczegółowo

m.in. strukturę wniosków na premię termomodernizacyjną, zarów-

no w poszczególnych miesiącach 2010 roku, jak i na przestrzeni lat

1999 – 2009, również w podziale na województwa. W ramach tematu nr 2 jak wyżej omówione zostały następujące pro-

blemy:

Najważniejsze elementy Ustawy o wspieraniu termomodernizacji i

remontów z dnia 21 listopada 2008 roku, a w tym m.in. zestawienie

danych ilościowo-jakościowych dotyczących termomodernizacji

budynków mieszkalnych wielorodzinnych w przekroju lat 2008 –

2010 i prognozy na lata 2011 – 2012.

Liczne niejasności w przepisach Rozporządzenia odnośnie zasad wyko-nywania audytów energetycznych, co powoduje m.in., ze weryfika-cja audytów to obecnie bardzo uciążliwe zadanie.

Podstawowe zagadnienia związane z weryfikacją audytów energetycz-

nych. W tym temacie Referent skupił się na najczęściej spotykanych

błędach w audytach. Ponadto przedstawiono liczbę wniosków o

kredyty i przyznane kwoty (wg. danych tylko dla KAPE SA) i tak: w

latach 1999 – 2006 złożono 2607 wniosków o kredyt, a przyznana

łączna kwota kredytów wyniosła 522,9 mln zł; w latach 2007 – 2008

liczba wniosków wyniosła 2588, na które przyznano kredytów na

kwotę 629 mln zł. Przewiduje się, że w latach 2009 – 2010 efekt

będzie nie mniejszy.

Zestawienie najczęściej spotykanych błędów w audytach jest tak ob-szerne, że nie jest możliwe do publikacji w niniejszej krótkiej relacji ze spotkania, a wymagałoby to oddzielnej publikacji. Za te liczne błędy jak sądzi autor niniejszej publikacji tylko częściowo ponoszą winę audytorzy, zaś pokaźna częśd błędów wynika z braku odpo-wiednich pomocy i szerszych komentarzy do licznych przepisów i metod obliczeniowych, co skutkuje później różną interpretacją tych samych materiałów przez różnych audytorów.

Na podstawie tego referatu można było odnieśd wrażenie, jak trudna i odpowiedzialna jest praca audytorów i weryfikatorów opracowa-nych audytów, co skłania do tego, aby opracowane zostały szczegó-łowe wytyczne dla sporządzania audytów energetycznych

Zobacz jak zmniejszyć zużycie energii elektrycznej

Coraz częściej, wybierając projekt domu, zwracamy uwagę na to, aby był nie tylko ładny i wygodny, ale także energooszczędny. Z Zachodu przyszła do nas nowa idea - dom pasywny. Pierwszy taki dom powstał w Niemczech, gdzie w Darmstadt powołano do życia Instytut Domów Pasywnych, który zajął się promowa-niem tego typu budownictwa. Przyjęto, że graniczną wartością zużycia energii będzie 15 kWh/m2 rok.

Budownictwo pasywne rozwija się przede wszystkim w Niemczech, Austrii, Szwajcarii oraz w Skandynawii. Jest wspierane przez rządy tych krajów, które w swoich programach ochrony środo-wiska dążą do ograniczenia zużycia energii ze źródeł nieodna-wialnych.

W domach pasywnych łączne koocowe zapotrzebowanie energii jest czterokrotnie mniejsze niż w obecnie realizowanych budyn-kach energooszczędnych, a aż 8-10-krotnie niż w domach trady-cyjnych, ale budowanych zgodnie z normami.

Redukcja zapotrzebowania na ciepło jest w budynkach pasywnych tak duża, że nie stosuje się w nich tradycyjnego systemu grzew-czego, a jedynie ewentualne dogrzewanie powietrza wentyla-cyjnego. Do zbilansowania zapotrzebowania na ciepło wykorzy-stuje się również promieniowanie słoneczne, odzysk ciepła z wentylacji (rekuperacja), a także zyski cieplne pochodzące od wewnętrznych źródeł, takich jak urządzenia elektryczne i miesz-kaocy.

Najważniejsze by od początku zaprojektowad obiekt jako budynek pasywny (adaptacje są skomplikowane i zbyt kosztowne, by miało to racjonalne uzasadnienie). Realizacja budynków pa-sywnych stawia bardzo wysokie wymagania stosowanym mate-riałom i urządzeniom a także wymaga od firm wykonawczych znajomości zasad i warunków stosowanych w tego rodzaju domach.

Aby ograniczyd straty ciepła przez przegrody, dom pasywny musi mied szczelne, warstwowe ściany z izolacją pozwalającą osią-gnąd współczynnik przenikania ciepła U na poziomie 0,15 W/(m2.K). Efekt ten można uzyskad stosując różne technologie, zawsze jednak jest to ściana warstwowa o minimalnej grubości warstwy izolacyjnej (styropian, wełna mineralna, włókna celulo-zowe) na poziomie ok. 40 cm. Odpowiednio grubą warstwę materiału izolacyjnego stosuje się też do ocieplenia stropoda-chu i podłogi na gruncie. Konstrukcja zewnętrzna domu musi byd bardzo szczelna i pozbawiona mostków termicznych.

Ważne jest też usytuowanie domu na działce. Od strony północnej powinien byd osłonięty wałem ziemi lub drzewami, zaś od połu-dnia otwarty na słooce. Konieczne jest też uzyskanie właściwe-go współczynnika kształtu A/V, określającego stosunek po-

wierzchni przegród zewnętrznych stykających się z powietrzem i gruntem do kubatury ogrzewanych pomieszczeo. Im mniejszy współczynnik, tym lepiej. Sprawa ta ma w praktyce ogromny wpływ na architektoniczny kształt domu.

Pasywny dom jednorodzinny jest na ogół:

piętrowy (dwie kondygnacje),

Niepodpiwniczony

z płaskim pulpitowym dachem lub dachem o niewielkim nachyleniu połaci,

zwarty, pozbawiony wykuszy, podcieni, załamao w planie.

Elewacja domu pasywnego musi byd tak zaprojektowana, aby zmini-malizowad straty ciepła oraz pozyskad je w stopniu maksymal-nym z zewnątrz. Z tego powodu południowa fasada domu musi byd jak najbardziej przeszklona, w przeciwieostwie do północ-nej, w której musi byd jak najmniej otworów okiennych. Układ funkcjonalny w domu pasywnym powinien uwzględniad zasadę grupowania pomieszczeo mieszkalnych od strony bardziej nasło-necznionej, pozostawiając północną, chłodniejszą częśd budynku dla pomieszczeo gospodarczych, sanitarnych, technicznych sta-nowiących przestrzeo buforową. Wszystko to powoduje w prak-tyce, że architektura domów pasywnych jest bardzo specyficzna i niekiedy kontrowersyjna.

Wbrew nazwie w tym standardzie budowane są nie tylko domy mieszkalne, ale i budynki użyteczności publicznej — przedszkola, biura, szkoły, nawet hotele. W Nowym Targu, na Równi Szaflar-skiej powstaje pierwszy pasywny... kościół. Do budowy nowotar-skiej świątyni wykorzystane zostaną nowoczesne technologie i materiały, m.in. specjalny srebrnoszary styropian, wentylacja mechaniczna z systemem odzyskiwania ciepła, kolektory sło-neczne na dachu i pompa ciepła, która służyd będzie jako źródło ciepła dla ogrzewania podłogowego. Inicjatorem przedsięwzię-cia jest proboszcz parafii ks. Jan Karlak, a autorami koncepcji jest para krakowskich architektów – Tomasz Pyszczak i Marcin Stel-mach.

AUDYTOR ENERGETYCZNY

BIULETYN INFORMACYJNO - TECHNICZNY Str. 5

DOM PASYWNYDOM PASYWNYDOM PASYWNY BUDYNEK PASYWNY TO TAKI, W KTÓRYM ROCZNE ZUŻYCIE ENERGII NIE PRZEKRACZA 15 KWH/M2

Pierwszy dom pasywny zbudowany w DarmstadtPierwszy dom pasywny zbudowany w Darmstadt

Kościół pasywny w Nowym Targu

Wiadomości o ekologii i energetyce. Nowy biuletyn popularno naukowy od marca 2011

Oznacza to, że nawet niewielkie mieszkanie z kuchnią wyposażoną w kuchenkę gazową i jedną łazienką wymaga doprowadzenia 120 m3 powietrza na godzinę!

Doprowadzając powietrze do budynku systemem wentylacji mecha-nicznej, musimy pamiętad o konieczności podgrzania go do od-powiedniej temperatury (w chłodnych porach roku), aby dra-stycznie nie pogorszyd komfortu cieplnego w pomieszczeniu.

Decydując się na wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, do-starczamy świeże powietrze w sposób zapewniający komfortowe parametry mikroklimatu wewnętrznego, przy jednoczesnym oszczędzaniu energii.

Zastosowanie rekuperatora, który zapewnia wymianę ciepła pomię-dzy powietrzem usuwanym a powietrzem świeżym, eliminuje straty ciepła usuwanego bez kontroli wentylacją grawitacyjną ponad dach i zmniejsza o 75-90% straty ciepła związane z wenty-lacją budynku.

Rekuperator jest urządzeniem, w którym przepływają obok siebie dwa strumienie powietrza. Jeden z nich to ogrzane powietrze wylatujące z domu, drugi - chłodne powietrze pobrane z ze-wnątrz budynku. Strumienie oddziela cienka przegroda, często pofałdowana (karbowana), co zwiększa powierzchnie styku. Ma-sy powietrza są całkowicie niezależne i nie mieszają się, a do pomieszczeo nie wracają zanieczyszczenia, kurz i zapachy.

Do odzyskiwania ciepła stosuje się:

• rekuperatory z czynnikiem pośrednim (glikol albo freon), w tym rurka ciepła, a także pompy ciepła,

• rekuperatory obrotowe,

• rekuperatory krzyżowe

przeciwprądowe spiralne

przeciwprądowe proste

Bardzo dobrym uzupełnieniem systemu wentylacyjnego jest grunto-wy wymiennik ciepła. Wszystkie wymienniki mają zalety, ale i pewne wady. Różnią się wielkością, poziomem hałasu, podatno-ścią na szronienie. To, jaki rodzaj powinniśmy zastosowad zależy od indywidualnych uwarunkowao.

Oczywiście oprócz centrali wentylacyjnej budynek musi zostad wy-posażony w kanały wentylacyjne, którymi powietrze dostarczymy do pomieszczeo takich jak salon, sypialnia czy gabinet, oraz usu-niemy powietrze z kuchni, garderoby czy ubikacji - czyli ze wszystkich pomieszczeo, gdzie może powstad wilgod lub nieprzy-jemne zapachy.

Temat wentylacji z odzyskiem ciepła (rekuperacji) stosowanej w domkach jednorodzinnych jest zagadnieniem dośd nowym - pojawił się w Polsce zaledwie kilka lat temu. Z roku na rok zwięk-sza się liczba osób decydujących się na montaż wentylacji mecha-nicznej w swoich domach.

Projektując budynek, musimy pamiętad o tym, że trzeba doprowa-dzid do niego odpowiednią ilośd świeżego powietrza, niezbędne-go do zdrowego życia.

Już na etapie projektu domu należy uwzględnid zastosowanie w nim energooszczędnej wentylacji, a taką zapewni wybór wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, czyli rekuperacji.

Technologie budowlane stosowane jeszcze 10-15 lat temu zapewnia-ły doskonały dopływ świeżego powietrza do budynków: do za-pewnienia dopływu odpowiedniej ilości świeżego powietrza z zewnątrz właściwie wystarczyły naturalne nieszczelności okien i drzwi oraz odpowiednie kanały wentylacji grawitacyjnej.

Całośd wspomagały nieszczelności murów. W momencie jednak wymiany starych okien i drzwi na nowe - wręcz idealnie szczelne - lub montując takie w nowo budowanym domu, oraz w momen-cie zaizolowania całego domu styropianem, prawie na pewno spotkamy się z problemem wilgoci, pleśni i zaduchu. Problem przeszczelnienia skorupy budynku dotyczy oczywiście zarówno domów jednorodzinnych, jak i budownictwa wielorodzinnego. Z tym, że o ile w indywidualnym domu możemy się pokusid o zmia-nę instalacji wentylacyjnej z grawitacyjnej na mechaniczną, to w przypadku bloku jest to zdecydowanie nieopłacalne.

Ilośd powietrza świeżego dostarczanego z zewnątrz do budynku mieszkalnego jest określana na podstawie normy: PN-83/B-03430 „Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej – Wymagania”, poprawiona w dniu 8 lutego 2000 na PN- 83/B-03430/Az3:2000.

Całkowita ilośd powietrza wentylacyjnego w budynku mieszkalnym jest określona przez sumę strumieni powietrza usuwanego z pomieszczeo. Strumienie te powinny wynosid co najmniej :(powietrze usuwane z budynku )

● w kuchni z oknem zewnętrznym, wyposażonej w kuchenkę gazową

lub węglową - 70 m3/h

● w kuchni z oknem zewnętrznym, wyposażonej w kuchenkę elek-tryczną - 30 m3/h

w mieszkaniu do 3 osób, - 50 m3/h

w mieszkaniu dla więcej niż 3 osób

● w kuchni bez okna zewnętrznego wyposażonej w kuchnię elek-tryczną - 50 m3/h

● w łazience ( z WC lub bez) - 50 m3/h

● w wydzielonym WC - 30 m3/h

● w pomocniczym pomieszczeniu bezokiennym (np. garderoba), - 15 m3/h

AUDYTOR ENERGETYCZNY

BIULETYN INFORMACYJNO - TECHNICZNY Str. 6

WENTYLACJA MECHANICZNA Z WENTYLACJA MECHANICZNA Z WENTYLACJA MECHANICZNA Z REKUPERACJĄ REKUPERACJĄ REKUPERACJĄ ––– PO CO?PO CO?PO CO?

Tel.: 22 336 14 19

Faks: 22 336 14 25

E-mail: audyt.energetyczny@cosiw.pl

AUDYT ENERGETYCZNY

Ul. Świętokrzyska 14

00-050 Warszawa

Centralny Ośrodek Szkolenia

i Wydawnictw

UWAGA Wypełniając formularz wyrażam zgodę na wykorzystanie moich danych osobowych w bazie adre-sowej firmy COSiW, zgodnie z ustawą z dnia 29.08.97 o ochronie danych osobowych (Dz. U. nr 133, poz. 883).

Redakcja: Hanna Świderska-Kicior Janusz Grodecki janusz.grodecki@interia.pl Henryk Gładyś hgladys@astercity.net

Zespół Obsługi Sklepu Internetowego www.sklep.cosiw.pl Jarosław Cyrynger Jerzy Szczurowski

DTP/WWW Jarosław Cyrynger

www.sklep.cosiw.pl

www.sep.com.pl

AUDYT

ENERGETYCZNY

Imię*:

Nazwisko*:

E-mail*:

Będę pobierał samodzielnie Proszę o wysyłanie pliku na podany adres e-mail

Udostępniamy biuletyn w postaci pliku PDF do pobrania na stronie internetowej

COSiW

Wypełniając formularz rejestracji zapewniamy dostarczenie AUDYTU ENERGETYCZNEGO

na Paostwa adres poczty elektronicznej

*Pola obowiązkowe

To już ostatni numer „Audytu Energetycznego” w tym roku.

Wszystkim naszym drogim Czytelnikom, Przyjaciołom, Współpracownikom życzymy radosnych, wypełnionych pozytywną energią

Świąt Bożego Narodzenia.

A w Nowym Roku zdrowia, pomyślności i samych sukcesów. Zespół Redakcyjny

15% TANIEJ

SZKOLENIA EGZAMINY

Data wygaśnięcia: 2011-04-01

Kontakt programy terminy na stronach edu.cosiw.pl

tel. 22 3361419 Lech Dziewierz

Zakład Szkolenia COSiW