asphalt & bitumen day 2018 gekleurde bitumineuze ... · granulaten aan een beperkt aantal...
TRANSCRIPT
Asphalt & Bitumen Day 2018
Gekleurde bitumineuze verhardingen in
Alexandra Destrée Onderzoekster, OCW
Asphalt & Bitumen Day 2018
• Worden in stedelijke gebieden steeds vaker toegepast
Gekleurde bitumineuze verhardingen
Veiligheid Esthetisch aanzien Inpassing in de omgeving
Asphalt & Bitumen Day 2018
Gekleurde bitumineuze verhardingen
Warme technieken Koude technieken
Warm bereid asfalt
Gietasfalt Slemlaag Bestrijking
Asphalt & Bitumen Day 2018
• Kleur kan worden verkregen via specifieke bestanddelen
Gekleurde bitumineuze verhardingen
Pigmenten
Synthetische bindmiddelen
Foto Shell*
Granulaten
* http://www.abr-bwv.be/sites/default/files/III.B.17..pdf
Asphalt & Bitumen Day 2018
• COPRO begint aan certificering van synthetische bindmiddelen, op verzoek van AWV
• In december 2017 is de adviesraad “Pigmenteerbaar bindmiddel” opgericht
• Doel = een toepassingsreglement TRA 58 opstellen, dat zal worden aangevuld met technische voorschriften PTV 858
• 1e vergadering vond plaats op 19/2/2018
Synthetische bindmiddelen
Asphalt & Bitumen Day 2018
• Er bestaat geen CE-markering voor pigmenten die in gekleurde bitumineuze verhardingen worden toegepast
• EN 12878: Pigmenten voor het kleuren van bouwmaterialen op basis van cement en/of kalk: specificaties en beproevingsmethoden, 2014
• Voorkeur voor de volgende soorten van pigmenten:
– anorganische – synthetische – oxiden (Fe, Ti, Cr, Co)
Pigmenten
Asphalt & Bitumen Day 2018
• Problematiek in België? – Beschikbaarheid gekleurde granulaten – Overeenstemming met de gewestelijke bestekken
• Oplossing? – Gekleurde granulaten uit het buitenland gebruiken, maar:
• andere geometrische/mechanische kenmerken • dragen niet altijd de reglementaire CE-markering of het
vrijwillige Belgische keurmerk BENOR
Gekleurde granulaten
* Bron : http://www.deles-maconnerie-plaquiste.fr/galerie-photos-resine-decorative
*
Asphalt & Bitumen Day 2018
• PTV 864:
technische voorschriften voor bitumineuze mengsels
• Certificering?
Gekleurde granulaten
CE Partijkeuringen TRA 64 BENOR
• EN 13043 ZA-bijlage
• TRA 411 • PTV 411
• Voor alle producten waarvoor geen certificering bestaat
• Voor elke fabrikant die geen certificering heeft
• Gebaseerd op norm,
bestek*, overeenkomst fabrikant/klant of fabrikant/controle-instelling
• Toepassingsregle-ment voor de certificering van bitumineuze meng-sels onder het COPRO-merk
* Standaardbestek of bijzonder bestek
Asphalt & Bitumen Day 2018
• “Hulp aan de aannemers” – OCW-database en gebruikersinterface
Gekleurde granulaten
Asphalt & Bitumen Day 2018
① DATABASE: – http://www.brrc.be/nl/artikel/n612_02
– Excelbestand
– Niet-exhaustief
– Herkomst granulaten: België, buurlanden
– Informatie op “technische fiches”: • Geometrische/mechanische kenmerken: f, FI, PSV, LA, MDE
– Aanvullende informatie: • Naam leverancier, aard granulaat, korrelgroep, certificering …
Gekleurde granulaten
Asphalt & Bitumen Day 2018
② GEBRUIKERSINTERFACE:
– Doel = automatisch en systematisch nagaan of de granulaten aan een beperkt aantal geometrische en mechanische eisen in de standaardbestekken van de Belgische gewesten voldoen
– Er zijn twee verschillende tests mogelijk:
1. Zoeken van geschikte granulaten die voldoen aan een gekozen gewestelijk standaardbestek
2. Toetsen van de conformiteit van een granulaat met de drie gewestelijke standaardbestekken
Gekleurde granulaten
http://www.brrc.be/nl/artikel/n612_02
Asphalt & Bitumen Day 2018
• Bijzondere aandacht voor bereiding en verwerking
Gekleurde bitumineuze verhardingen
→ He t OCW heef t een g ro te techn ische , praktijkgerichte expertise opgebouwd, om in de behoeften van de branche te voorzien
Bereiding Verwerking
Asphalt & Bitumen Day 2018
• Kader = NBN-onderzoeksproject en werkgroep BAC-6 “Gekleurde verhardingen”
Twee belangrijke OCW-publicaties
Dossier 17 Methode MN 90/15 • Praktische aanbevelingen
– Materiaalkeuze
– Mengselontwerp
– Uitvoering
• Objectieve, uniforme methode – Kleur gekleurd asfalt
• Gyratorkernen
– Kleurklassen • Toleranties
Asphalt & Bitumen Day 2018
Kleurbepaling van asfalt • Kleur is iets subjectiefs!
• Er bestaat nog geen fysische schaal
• Kleurperceptie hangt van veel factoren af:
– Waarnemer – Toestand van het object – Lichtbron – Positie van de waarnemer
• Oplossing? Een objectieve methode ontwikkelen om de kleur van asfalt te meten (MN 90/15)
* Bron : http://blog.dogfidelity.com/2016/11/petits-chiens-vivent-grands-chiens/
*
Asphalt & Bitumen Day 2018
Werkgroep BAC-6: doelstellingen ① Objectieve methode om kleur te meten
② Kleurklassen vastleggen
③ Toleranties voor de kleurklassen bepalen
④ In de bestekken laten opnemen → Voorstudie
Asphalt & Bitumen Day 2018
Werkgroep BAC-6: doelstellingen ① Objectieve methode om kleur te meten
– Principe?
L* ∼ helderheid L* Ý ð lichtere kleur
a*, b* ∼ chroma
+a* ð ROOD -a* ð GROEN +b* ð GEEL -b* ð BLAUW
Kleurenruimte L*a*b*
Spectrofotometer
Asphalt & Bitumen Day 2018
Werkgroep BAC-6: doelstellingen ① Objectieve methode om kleur te meten
– Werkwijze?
• Kernmonster bij kamertemperatuur
• In 4 kwadranten verdelen
• 1 meting/kwadrant
• Gemiddelde L*a*b*-waarden uit 4 metingen = kleurcoördinaten van de kern
– L* = 40,6
– a* = 13,4
– b* = 29,5
1 2
3 4
Asphalt & Bitumen Day 2018
Werkgroep BAC-6: doelstellingen
② Kleurklassen vastleggen
– BVA* gecontacteerd voor representatieve boorkernen uit het beschikbare kleurengamma
– Kleurmeting op kernen van producenten
– Visuele inspectie door BAC-6-leden
* BVA: BELGISCHE VERENIGING VAN ASFALTPRODUCENTEN
Asphalt & Bitumen Day 2018
Werkgroep BAC-6: doelstellingen ② Kleurklassen vastleggen
– 4 klassen vastgelegd door werkgroep BAC-6
Rood Bordeaux/Bruin
Beige Oker
Asphalt & Bitumen Day 2018
Werkgroep BAC-6: doelstellingen ③ Toleranties bepalen
– Een « standaard » gebruiken
• Boorkern met de referentiekleur
– Maximaal kleurverschil
• Via de ∆ECMC-formule – Voordeel = kleurverschillen in één getal kwantificeren
CMC = Color Measurement Committee
Standaarden
Asphalt & Bitumen Day 2018
Werkgroep BAC-6: doelstellingen ③ Toleranties bepalen
– Via de ∆ECMC-formule Kleurklassen ∆ECMC, max
Rood 4,0 Bordeaux/bruin 4,0 Beige 6,0 Oker 6,5
Behoort tot de klasse J
Behoort niet tot de klasse L
ΔECMC, max
Asphalt & Bitumen Day 2018
Werkgroep BAC-6: doelstellingen ④ In de bestekken laten opnemen
– Methode MN 90/15: “Meetmethode voor het meten van de kleur van gekleurde bitumineuze verhardingen: bepaling aan asfaltkernen”
– Context van de voorstudie
SB250, versie 3.1a Qualiroutes, editie 01/01/2018
• Hoofdstuk 14: Metingen en proeven – 5.5.2.4 Bijkomende proeven
voor gekleurde bitumineuze mengsels
• G. 2.2.4: Étude préliminaire – G. 2.2.4.1. Vérification de la
formulation et note justificative
• Op gekleurd asfalt wordt een kleurmetingsproef verricht volgens OCW-methode MN 90/15
Asphalt & Bitumen Day 2018
• Volgens hoofdstuk 4:
– 1 gekleurd proefstuk per te beproeven mengsel
– Verdichten met gyratorverdichter
– 60 gyraties
• Kleur meten op het bovenvlak van het proefstuk
Methode MN 90/15
Asphalt & Bitumen Day 2018
• Om te bepalen of gekleurd asfalt behoort tot één van de 4 kleurklassen →
Applicatie van het OCW
http://colourasphalt.brrc.be
Asphalt & Bitumen Day 2018
Werkgroep BAC-6: doelstellingen ① Objectieve methode om kleur te meten
② Kleurklassen vastleggen
③ Toleranties voor de kleurklassen bepalen
④ In de bestekken laten opnemen → Voorstudie
Asphalt & Bitumen Day 2018
• Bereidings- en verwerkingscontext
Nieuwe doelstellingen van BAC-6
Bereiding Verwerking
Asphalt & Bitumen Day 2018
① Maximale verschillen (ΔECMC) vastleggen tussen kleur uit voorstudie en kleur “onmiddellijk” na verwerking op de werf
Nieuwe doelstellingen van BAC-6
Voorstudie Werf
ΔECMC
Asphalt & Bitumen Day 2018
② Kleur analyseren van gyratorkernen en van gekleurde asfaltplaten vervaardigd uit bulkmateriaal dat direct in de menginstallatie is bemonsterd
= « tussen »-fase tussen kleur voorstudie en kleur « onmiddellijk » na verwerking op werf
Nieuwe doelstellingen van BAC-6
Voorstudie Bereiding in menginstallatie Werf
Asphalt & Bitumen Day 2018
Bedankt voor uw aandacht!
Contact : Alexandra DESTRÉE Onderzoeker Secretaris werkgroep BAC-6 Prestatiekenmerken en Ontwerp Afdeling Asfaltwegen, andere bitumineuze toepassingen en chemie Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw http://www.brrc.be/nl TEL.: +32 (0)2 766 03 88 [email protected]
Asphalt & Bitumen Day 2018
• “Gekleurde asfaltmengsels – Praktische aanbevelingen voor de materiaalkeuze,het ontwerp en de verwerking – Objectieve bepaling van de kleur”, Dossier 17, Bijlage bij OCW Mededelingen 97, Driemaandelijks: oktober – november – december 2013, http://www.brrc.be/nl/artikel/dossier17_nl
• “Meetmethode voor het meten van de kleur van gekleurde bitumineuze verhardingen - Bepaling aan asfaltkernen”, MN90/15, Meetmethode OCW, ISSN 1376-9316; 90, http://www.crr.be/nl/artikel/mn9015
• “Development of a test method to determine the colour durability of coloured bituminous mixtures”, Alexandra Destrée, Nathalie Piérard, Ann Vanelstraete, EATA 2015 conference, KTH Royal Institute of Technology in Stockholm on 15-17th June 2015.
• “Ontwikkeling van prestatieproeven voor gekleurde bitumineuze verhardingen en bepaling van prestaties”, Onderzoeksproject met financiële steun van het Belgisch Normalisatiebureau-NBN, overeenkomsten CC-CCN PN/NBN-707-757-907, 1 juli 2010 tot 30 juni 2014.
Verwijzingen
Asphalt & Bitumen Day 2018
• EN 13043: “Toeslagmaterialen voor asfalt en oppervlakbehandeling voor wegen, vliegvelden en andere verkeersgebieden”
• PTV 411, http://www.be-cert.be/nl/documents/reglement-benor.html
• TRA 411, http://www.be-cert.be/nl/documents/reglement-benor.htmll
• PTV 864, http://tw.copro.eu:8000/coproWs/ServiceCopro.svc/select/unique/file/216315
• TRA 64, http://tw.copro.eu:8000/coproWs/ServiceCopro.svc/select/unique/file/216320
• BENOR, www.benor.be/
• COPRO, https://www.copro.eu/nl;
• SB 250, versie 3.1a, http://docs.wegenenverkeer.be/Standaardbestek%20250/Versie%203.1a/
• Qualiroutes, editie 01/01/2018, http://qc.spw.wallonie.be/fr/qualiroutes/index_cctquali.html
Verwijzingen