aşılama teknikleri

T.C. MLL ETM BAKANLII

ORTA RETM PROJESTARIM TEKNOLOJLER MEYVELERDE AI TEKN

Ankara, 2010

Mill Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller; Talim ve Terbiye Kurulunun 04.09.2008 tarih ve 182 sayl Karar ile onaylanan, mesleki ve teknik eitim okul ve kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan, ereve retim programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim materyalleridir. Bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek zere mesleki ve teknik eitim okul ve kurumlarnda uygulanmaya balanmtr. Teknolojik gelimelere paralel olarak amalanan yeterlii kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir (Yaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir.). rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireylerin internet zerinden ulaabilecei ekilde hazrlanr. Eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr. Hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda satlamaz.

NDEKLERAIKLAMALAR ...................................................................................................................iii GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3 1. AILAMANIN TEKNK YNLER .................................................................................. 3 1.1. A Yapma Nedenleri.................................................................................................... 3 1.2. A Zaman.................................................................................................................... 4 1.3. Ann Tutmasn Salayan Faktrler........................................................................... 4 1.4. Alamann Snrlar ...................................................................................................... 5 1.4.1. eitler Arasnda Baarnn Snr ......................................................................... 6 1.4.2. Trler Arasnda Baarnn Snr............................................................................ 6 1.4.3. Cinsler Arasnda Baarnn Snr .......................................................................... 7 1.5. Uyumazlk Nedenleri................................................................................................... 7 1.6. Uyumazlk Belirtileri................................................................................................... 7 1.7. Ana Kalem likileri .................................................................................................... 9 1.7.1. Anacn Kalem zerine Etkileri ............................................................................. 9 1.7.2. Kalemin Ana zerine Etkisi .............................................................................. 10 1.7.3. Ara Anacn Kalem ve Ana zerine Etkisi ......................................................... 10 1.8. Ada Kullanlan Alet ve Malzemeler......................................................................... 11 1.8.1. A Ba ............................................................................................................ 11 1.8.2. Budama Makas ................................................................................................... 11 1.8.3. Testere ................................................................................................................. 12 1.8.4. A Ba ............................................................................................................... 12 1.8.5. A Macunlar ...................................................................................................... 13 1.8.6. A Makinesi........................................................................................................ 13 1.8.7. Diken Krc ......................................................................................................... 13 1.8.8. A Baltas............................................................................................................ 14 1.8.9. A Tokma ........................................................................................................ 14 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 15 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 18 RENME FAALYET -2 .................................................................................................. 19 2. GZ AILARI ................................................................................................................... 19 2.1. T Gz As ................................................................................................................. 21 2.2. Yama GzAs ........................................................................................................... 24 2.3. Yongal Gz As....................................................................................................... 25 2.4. Flt Gz As ............................................................................................................. 26 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 28 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 31 RENME FAALYET -3 .................................................................................................. 32 3. KALEM AILARI ............................................................................................................. 32 3.1. Yarma A ................................................................................................................... 33 3.2. Kakma A .................................................................................................................. 36 3.3. oban (Kabuk) As................................................................................................... 37 3.4. ngiliz As................................................................................................................. 41

i

3.4.1. Dilciksiz A ........................................................................................................ 41 3.4.2. Dilcikli A .......................................................................................................... 42 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 44 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 47 RENME FAALYET -4 .................................................................................................. 48 4. Onarma AILARI .............................................................................................................. 48 4.1. Kemer A ................................................................................................................... 48 4.2. Kpr A.................................................................................................................... 49 4.3. Yanatrma A............................................................................................................ 51 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 52 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 54 MODL DEERLENDRM................................................................................................. 55 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 57 KAYNAKA ......................................................................................................................... 58

ii

AIKLAMALAR

AIKLAMALARKOD ALAN DAL MODLN ADI MODLN TANIMI SRE N KOUL YETERLK 622B00125 Tarm Teknolojileri Endstriyel Sebze ve Meyve Yetitiricilii Meyvelerde A Teknii Meyve aalarnda a iin yaplmas gereken n hazrlklar ile gz, kalem ve onarma a tekniklerini anlatan renme materyalidir. 40/32 Meyve aalarna a yapmak Genel Ama Uygun ortam salandnda tekniine uygun olarak meyve aalarna a yapabileceksiniz. Amalar 1. A iin n hazrlklar yapabileceksiniz. 2. Meyve aalarna gz as yapabileceksiniz. 3. Meyve aalarna kalem as yapabileceksiniz. 4. Meyve aalarna onarma as yapabileceksiniz. Donanm: Budama makas, testere, a macunu, a ba, a ba, serpet Ortam: Ak arazi Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz. retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli test, doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.) kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri lerek sizi deerlendirecektir.

MODLN AMACI

ETM RETM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

LME VE DEERLENDRME

iii

iv

GR GR

Sevgili renci, Hzla artan dnya nfusu ve bu nfusun artan gda ihtiyac tarmsal rnlere olan talebi her geen gn daha da artrmaktadr. Dnya genelinde tarma elverili alanlarn giderek daralmas; gda ihtiyacnn karlanabilmesi iin birim alandan alnan rn ve rnn kalitesini artrmay zorunlu hle getirmitir. Birim alandan alnan rn artrmann yolu da modern tarm tekniklerini uygulamaktr. Meyvecilik iin modern teknikleri kullanmak, srekli ve dzenli bir retim gerekletirmek iin alama tekniini bilmek ve yapmak gerekmektedir. Alama yaparak standart, dzenli ve devaml bir retim gerekletirilir. A eitleri burada saylanlar ile snrl olmamakla beraber sizler bu modl sayesinde, alamann nedenlerini, mantn ve tekniini renecek ve uygulayacaksnz.

1

2

RENME FAALYET1AMA

RENME FAALYET1

Arazide tekniine uygun olarak a yapma hakknda n bilgi sahibi olacaksnz.

ARATIRMA Etrafnzdaki meyve bahelerinde kullanlan fidanlarn al olup olmadklarn aratrnz. Meyve bahesi sahiplerine neden al fidan kullandklarn sorunuz. Her blge iin ayn anacn kullanlp kullanlmadn aratrnz. A ilerini ne zaman ve neden o dnemde yaptrdklarn reniniz. Alama iin gerekli olabilecek malzemeleri reniniz.

1. AILAMANIN TEKNK YNLER1.1. A Yapma NedenleriMeyvecilikte baar elde etmek iin yaplmas gereken ilemlerden biri alamadr. Alama, fizyolojik yaplar birbirine benzeyen iki bitki parasn bir bitkiymi gibi kaynaacak ve bymelerine devam edecek ekilde birletirme tekniidir. A ileminin yaplabilmesi iin iki ayr paraya gereksinim vardr. Alama sonucu oluacak yeni bitkide gz ya da kalem aacn tacn; ana ise kk sistemini oluturur. Bunun sonucunda, iki sistem arasnda ortak fakat birbirine baml ve zorunlu bir yaam balam olur.

ekil 1.1: Ana ve kalemden oluan ta ve kk sistemler

Ana: Kkleri ile topraktan su ve suda erimi gdalar, kaleme yani aacn ta ksmna iletir. Kalem veya gz: stediimiz eidi meydana getiren, meyve veren ksmdr. Aacn ta ksmdr.

3

Meyvecilikte a ile retime bavurulmasnn birok sebebi vardr. Bunlar; Alternatif vejetatif retim teknikleri ile oaltlmas g veya zor olan bitkileri oaltmak, Peyzaj alanlarnda kullanlmak zere zel formlar elde etmek, Tohumla oaltlm bitkilerin zerinde, istediimiz bitkiyi yetitirebilmek, Dier retim yntemlerine gre daha hzl oaltma salamak, zel amalar iin analar kullanabilmek, Hastalk ve zararllara dayankl ana kullanlmasn salamak, Farkl toprak tiplerinde yetitiricilik yapma imkn salamak, Farkl aa bykl elde etmek, Souklara dayanm salamak, Erkencilik salamak, Yeni gelitirilen eitleri hzla retmek, Mevcut aa eitlerini deitirmek, Zarar grm meyve aalarn onarmak, Virslere kar dayankl bitki elde etmek, Analarn salad avantajlardan faydalanmaktr.

1.2. A ZamanKalem alar genellikle ilkbaharda vejetasyon balangcnda yaplr. Vejetasyon balangc her blgede iklim artlarndaki deimeye paralel olarak farkllk gsterir. Gz alarnda, alama zamann belirleyen en nemli faktr bitkinin kabuk vermesidir. Kabuk verme, bitkinin kabuunun btnlnn bozulmadan odun tabakasndan ayrlmasdr. Bu ekilde bir kabuk ayrm ise bitkilere su yrd dnemde gerekleir. Kalem alarnda ise kabuk kaldrma olay olmad iin mevsimin uygun olduu ve kalemin bulunabildii her dnemde yapmak mmkndr. Gz alarndan, srgn gz alar, ilkbaharda aalara su yrynce ve a gz olgunlat zaman yaplr. Yapld dnemde srer. Durgun gz asna, 15 temmuzdan itibaren balanp analardan su ekilinceye kadar devam edilir. Durgun gz asnn sona erme zaman, anacn kabuunun kalkmamas ile anlalr.Taklan gz o sene srmez. Bir sonraki sene ilkbaharda srer.

1.3. Ann Tutmasn Salayan Faktrler Anala kalem arasnda tabii bir akrabalk olmaldr. Ancak bu ekilde ana ile kalem arasnda tam bir kaynama mmkn olur. rnein kirazdan alnacak bir gzn; ku kiraz, ac kiraz denilen yabaniye (idris aacna), kaysdan alnacak bir gzn zerdaliye, armuttan alnacak bir gzn ahlata alanmas uygun olur. A zamannda ve mevsiminde yaplmaldr. Ana ve kalem salkl olmal; kalemlerin alnd aalar, zellikle virs ve benzeri hastalklar ile bakteriyel hastalk etmenlerini tamamaldr.

4

Kullanlan kalemde en az canl bir odun gz bulunmaldr. Bu gzler salam ve henz uyanmam olmaldr. Kullanlan kalemin fazla su kaybetmesini nlemek iin a kalemi ve gz zerindeki yapraklar temizlenmeli ve serin bir yerde saklanmaldr. A kalemleri sabah ve akam serin vakitlerde alnmal, iyi muhafaza edilmeli, le saatlerinde ar scaklarda aya birka saat ara verilmelidir. Ada kullanlan aletlerin keskin ve a bann iyi olmas, acnn da usta ve becerikli olmas gereklidir. A yapldktan sonra gzn oynamamas ve su kayb olmamas iin a bann iyi sarlmas gerekir. eit ve ana materyali birbirine tam temas etmeli, arada boluk kalmamal, kambiyum dokular birbirine karlkl gelmelidir. Kalemin dibi, anacn srgn tarafna yerletirilmelidir. A yaplacak analarn, bir hafta nceden sulanarak iyi kabuk vermesi salanmaldr. A yaplacak ksmlarda srgn ve dal varsa kesilmelidir. A o blgedeki hkim rzgrn estii yne yaplmaldr. Aksi takdirde yaplan alar rzgrla abucak ayrlabilir. Ann yapld gnlerde rlere verilecek fazla su a seviyesini aarsa balar gever, gze su girerek kararmasna neden olur ve a tutmaz. ekirdekten yetimi ve meyve zellikleri iyi olmayan aalar evirme alar yoluyla kaliteli meyve yapan verimli aalara dntrlebilir. evirme alar genel olarak erken ilkbahar dneminde en iyi sonucu vermektedir. Bu dnemde evirme as yapabilmek iin a kalemleri aalar uyanmadan nce alnmal ve a zamanna kadar nemini yitirmeden 0-4oC'de depoda saklanmaldr. nk erken ilkbaharda a yaplrken a kalemleri "uyanmam" olmaldr. Buna karn alanacak aalar ise uyanmaya balam (su yrm) olmaldr.

1.4. Alamann SnrlarA uygulamalar sadece kambiyum tabakas bulunan ift enekli (dicotyledon) bitki gruplarnda yaplabilir. Ancak tm ift enekli bitki gruplarnda da ada baary snrlayan birok etmenler bulunmaktadr.Mekanik olarak bir bitkiden alnacak bir gz ya da kalem herhangi bitkiye yerletirilebilir. Fakat bu ilem, adan beklenilenden ok, bir istein tatmininden teye gitmeyen bir abadr. Alamadan beklenen, a yapldktan sonra ana ile kalem ya da gzn ortak bir doku, salkl yeni bir bitki oluturmasdr. Bu nedenle ada baary snrlayan ekolojik, fizyolojik, morfolojik ve kaltsal olmak zere birok etmen vardr. Ann yapld dnemdeki scaklk, nem, a yapan kiinin becerisi ve deneyimi, alama srasnda anacn durumu, a gz veya kalemin alnd zaman, aa zerindeki konumu ve yaps, muhafazas, a yapma teknii, a yaplacak bitkiler arasndaki akrabalk balar vb. birok etmenler ann baarl ya da baarszl zerine dorudan etkili olmaktadr. Alama sresince ya da sonrasnda 12.8 - 32 C scaklkta kallus oluumu artmaktadr. Elmalarda 0 derecenin altnda ve 40 derecenin zerindeki scaklklarda kallus hi oluamamakta; 26-28 dereceye yakn scaklk ise hcre blnmesini hzlandrmaktadr.

5

Scaklk etmenini nem ile birlikte dnmek gerekir. Kallus dokusunu oluturacak paranim hcreleri ince zarl ve gevrek yaplaryla kurakla duyarldr. Bu nedenle ann yara yerinde ya da evresinde yeterli nemin bulunmas hcre blnmesini hzlandrarak kallus oluumunu kolaylatrr ve abuklatrr. A noktasnn evresinde oksijenin bol olmas da hcre blnmesini hzlandrarak ann tutmas zerine olumlu etki yapmaktadr. nk gerek ana, gerek gz ya da kalemlerde ortak dokunun olumas srasnda hcre blnmesinin hzl olduu dnemde solunum hz da yksektir. te bu aamada yara dokularnn oksijene gereksinimi ortaya kmaktadr. te yandan, gz ve kabuk alt kalem alarnn yaplabilmesi iin kabuun kolaylkla kalkmas gerekmektedir. Aksi hlde scakln, nemin ve oksijenin yeterli dzeyde olmas durumunda bile a yaplmas olas deildir. Bu nedenledir ki bir a ustasnn aya balamadan nce anata kabuun kolaylkla ayrlp ayrlmadn kontrol etmesi gerekir. Ana ile kalem arasnda ortak bir dokunun olumas iin bunlarn akraba olmas gerekir. Yakn akraba olan ana ile kalem arasnda ortak bir doku kolay oluur ve baar oran da ykselir. Aksi takdirde ada, baarl olunamaz. Bu nedenle meyve trleri arasndaki akrabalk derecelerinin ada baar snrlar zerine olan etkilerini aadaki ekilde zetleyebiliriz.

1.4.1. eitler Arasnda Baarnn SnrElma ya da armudu rnek alalm. Her iki meyve trnn ierdii yzlerce eit vardr. Bunlardan alnacak gz ya da kalem gerek kendi gerek dier bir eit zerine aland zaman baar dzeyi ok yksek olmaktadr. rnein bir Amasya elmasndan alnacak para;g.delicious, starking, hryemezvb. zerine ya da herhangi bir elma eidi zerine kolaylkla alanabilir ve bu kombinasyonlarda baarszlk dnlemez. Ayn ekilde aka armudundan alnan paralar, uygun a yntemleriyle william, santamaria, coscia, passecrassanevb. eitler zerine alanabilir.Portakal, limon, kays, erik, kiraz, vine vb. meyve trlerinin kendi eitleri arasnda baar oran yine ok yksektir ve yetitiriciyle aratrcya herhangi bir sorun karmaz.

1.4.2. Trler Arasnda Baarnn SnrBir cins iine giren trler arasnda yaplacak alarda, eitler arasnda grlenler kadar olumlu ve sonsuz bir baardan sz edilemez.Trler arasnda baar olduka snrldr. Ancak baz cinsler iine giren trler arasnda yaplan alamada baar salanabilir. rnein citrus cinsi iine giren farkl trler olan portakal, mandalin, limon, altntop; prunus cinsindeki badem, erik, kays, eftali; pistacia cinsi iindeki antepfst, buttum, melengiler birbiri zerine alanabilir. Sonuta, cinsler iindeki trlerin birbiri zerine alama snr, bir tr iindeki eitler arasndaki kadar geni deildir.

6

1.4.3. Cinsler Arasnda Baarnn SnrAyn familya iine giren cinsler aras alamada baar ok snrldr.Buna az sayda rnek verebiliriz. rnein armut, ayn cinsten olan ayva, vez ve al; portakal ayn cins olan yaprakl zerine baar ile alanabilir.

1.5. Uyumazlk NedenleriDaha ncede bahsedildii gibi ok yakn akraba bitkiler birbiri zerine aland zaman a yerinde mkemmel bir kaynama meydana gelmektedir. Bitkiler arasndaki akrabalk derecesi azaldka buna bal olarak kaynama durumunda bir ktleme grlmektedir. Akraba olmayan bitkiler arasnda genel olarak herhangi bir kaynama meydana gelmemektedir. Ancak pratik uygulamalarda istisnai durumlar sz konusudur. Bazen ana ve kalem arasndaki kaynama ilk yllarda normal olarak grld hlde alamadan bir sre sonra, herhangi bir mekanik etki ile ana ve kalem birbirinden olduka dzgn bir yzeyle ayrlmaktadr. Baz hllerde bitki birka hafta veya yl normal olarak geliir ve daha sonra kalem, kuru veya a noktasndan krlr. Bazen a hi tutmaz. te bahsedilen hi tutmama veya sonradan kurumalarda etkili olan mekanizma uyumazlktr. Yani iki bitkinin salkl ve dzenli olarak geliip bir bitki oluturamamasna uyumazlk denmektedir. Uyumazlkta en nemli faktr akrabalk derecesidir. Uyumazlk tam veya ksmi olabilir. Tam uyumazlkta ana ve kalem arasnda hibir kaynama meydana gelmez. Ksmi uyumazlkta ise kalem ve ana elemanlarnn baz doku ksmlar arasnda kaynama meydana gelebilir.

1.6. Uyumazlk BelirtileriYaplan ann tutmamasna veya tuttuktan belli bir sre sonra ann atlmasna uyumazlk denilmektedir. Uyumazlk belirtileri unlardr: Baarl bir kalem veya gz as yapld hlde kaynama olmaz. A tutma oran ok dk olur. Fidanlar birka yl sonra kurur. Kalem tuttuktan sonra srgnler zayf geliir, yapraklar erken sararr ve dklr. Aacn a noktasnn st kurur ve alttaki ana ksmnda bol miktarda srgn meydan gelir.

7

A srgnleri topraa paralel olarak byr.

ekil 1.2: Uyumazlk gsteren ana ve kalemlerin farkl gelimesi

Ana ve kalemin byme hzlar farkl olur. A noktasnda, zerinde veya altnda ar bymeler meydana gelir, ikinlemeler oluur.

ekil 1.3: Ana ve kalem arasnda oluan ikinlikler

Aalarn a noktasnda, dzgn bir yzey oluturarak krlmalar olur. Kiraz/idris kombinasyonlarnda 78 yalarndan sonra bu durumla ska karlalabilmektedir.

ekil 1.4: Uyumazlkta ana-kalem arasnda ortak dokunun oluamamas

8

ekil 1.5 :Uyumazlkta ana-kalem arasnda ortak dokunun oluamamas

Yukarda saylan belirtilerin bir veya birkann grlmesi a kombinasyonunda mutlaka uyumazlk olduunu gstermez. nk bu belirtilerden bazlar evre artlarndan kaynaklanabilmektedir. Ana ile kalem arasndaki uyumazl ortadan kaldrmak iin kalem ile ana arasna her ikisi ile de uyuan bir ara ana konarak alama yaplabilir. Buna ifte a denir.

1.7. Ana Kalem likileriMeyve aalarnn retilmesinde a tekniinin kullanlmas, baz a kombinasyonlarnda, yetitiricilik ynnden zerinde nemle durulmas gereken durumlar ortaya karmtr. Bu ortaya kan durumlardan bazlar olumlu iken bazlar olumsuzdur. Ayn meyve eidi farkl analar zerine alandklarnda farkl tepkiler vermitir. Farkl tepkiler vermesinin sebebini renmek iin almalar yaplm ve aac oluturan paralarn (ana ara ana kalem ) birbiri zerine nemli etkileri olduu ortaya konmutur.

1.7.1. Anacn Kalem zerine Etkileri 1.7.1.1. Anacn Kalemin Gelimesi zerine Etkisi Genel olarak kuvvetli gelien bir anacn zellii, zerine al bulunan kalemde de kendisini gsterir. Ayn meyve eidi kuvvetli analar zerinde kuvvetli gelimekte ve byk bir ta yapmakta iken zayf analar zerine alandklarnda ise bodur kalmaktadr. Anacn etkisi ile ok defa aacn normal habitusunda deimeler meydana gelir. Bu durum daha ok bodurlatrc etkiye sahip analarda grlmektedir. Anacn etkisi ile aa dikine bir gelimeden daha ziyade yavan ve zayf bir gelime gsterebilir.

1.7.1.2. Anacn Mahsuldarlk zerine Etkisi Al aalar daha erken mahsule yatmakta ve daha fazla rn vermektedir. Aalarn genlik ksrl sresi kullanlan anaca gre ksalmakta veya uzamaktadr. Meyve aalarndan alnan rn miktar kullanlan ana ile yakndan alakaldr.

9

1.7.1.3. Anacn Meyve Kalitesi zerine Etkisi Anacn meyve zelliklerini zerine al olan kalemde grmek mmkn deildir. Ana ve kalemin meyve zellikleri arasnda birbirine karma yoktur fakat analar zerlerine alanm olan kalem meyve kalitesine olumlu ya da olumsuz etki yapabilmektedir. rnein; armut meyvelerinde grlen iek ukuru kararmas, baz Avrupa armutlarnn baz dou armutlar zerine alanmas durumunda ortaya kar.

1.7.1.4. Anacn Bunlarn Dnda Kalan Etkileri Analara al meyve trnn veya eitlerinin souklara dayanmalar zerine etkileri olur. Aacn yaam sresi, zerine al bulunduklar anala yakndan alakaldr. Ana, meyvelerin olgunlama zamanna da etki yapmaktadr. Meyve trlerinin deiik toprak tiplerinde yetimelerini salamalar zerine etkisi vardr. Hasatlk ve zararllara kar gsterilen reaksiyonlarda etkileri olur.

1.7.2. Kalemin Ana zerine Etkisi Kalemin gelime gc, anacda nemli lde etkilemektedir. ayet kuvvetli gelime gsteren bir kalem zayf gelime gsteren bir ana zerine alanrsa anacn gelimesi uyarlarak alanmam hline gre daha fazla gelimektedir. Tersine zayf gelien bir kalem kuvvetli bir ana zerine alanrsa anacn gelimesi alanmam hline gre daha az olur. Kalemler baz meyve trlerinde kk geliimi ve ekli zerine etki yapmaktadr. rnein elma rleri zerine redastrachan elmas alanrsa ana bol saak kk ve az kazk kk yapar fakat redastrachan elmas zerine oldenburg veya fameuse elmas alanrsa sadece birka tane kazk kk yapar. Kalem anacn daha ksa srede olgunlamasn ve ok souklara dayanmasn da salar.

1.7.3. Ara Anacn Kalem ve Ana zerine Etkisi Zayf analarn (M9 gibi) kullanlmas hlinde bu analarn topraa balantlar ok zayf olur. Hatta kkler gevrek olduu iin ok defa krlr. Bu durumda destee ihtiya duyar. Bu sknty zmek iin kuvvetli ana zerine zayf ana alarz, bunun zerine istediimiz eidi alarz. Ara ana ne kadar uzun olursa bodurlatrma etkisi o kadar fazla olur. Bodur ara analar, aalarn daha erken iek amasna ve daha ok iek tomurcuu oluturmasna yardmc olur. Bodur ana kullanlarak bodurlatrma saland gibi kuvvetli ana kullanlmak suretiyle gelimeyi kuvvetlendirmek de mmkndr.

10

1.8. Ada Kullanlan Alet ve MalzemelerA yapmnda; a aks, serpet, budama makas, a baltas, a tokma, bilei ta, testere, a ba,a macunu kullanlr. Bunlarn uygun ekilde kullanlmas ann tutmasn olumlu ynde etkiler.

1.8.1. A BaYaplacak olan gz ve kalem alarnda gz ve kalemin hazrlanmas, anata hazrlanan bu gz ve kalemlerin taklaca yerleri hazrlamada kullanlr. A ekline gre deien eitli a aklar vardr Gz as iin kullanlan a aklarnn sapnn ucunda veya aznn arka tarafnda bir trnak bulunur. Bu ksmla anacn kabuu kaldrlr. Cevizde uygulanan yama gz asnda ise iki azl a aklar kullanlr. Bu aklarda, baklar aras 2,5-3 cm arasndadr.

Resim 1.1: eitli a baklar

Resim 1.2: ki azl a aks

1.8.2. Budama MakasA kalemlerinin alnmas ve hazrlanmasnda, ana ve fidanlarn tuvaletinde, adan evvel analarda a temizliinde, al analarn tepelerinin kesilmesinde ve aalarn budanmalarnda kullanlr. Tek tarafl kesen budama makaslar bitkiyi ezdikleri iin her iki az keskin olan makaslar tercih edilmelidir.

11

Resim 1.3: Budama makaslar

1.8.3. TestereKalem alarn yapmak iin analarn kaln dallarnn kesilip a iin hazrlanmasnda kullanlr. eitli ekillerde yaplmlardr. nce dili ve dar ulu olanlar tercih edilmelidir.

Resim 1.4: Testereler

1.8.4. A BaA yapldktan sonra kalem ile anacn aralarnda herhangi bir boluk kalmayacak ekilde birlemesi ve kalemin oynamamas gereklidir. Bunun iin de a yapldktan sonra balanmaldr. Ada kullanlan ba malzemeleri rutubetten ve scaktan etkilenmemeli, elastiki ve dayankl olmaldr. A ba olarak en uygun rafya olup bunlardan baka pamuk, yn iplikler ve polietilen eritler kullanlabilir.

Resim 1.5: eitli a balar

12

1.8.5. A MacunlarMacun adan sonra a yarasnn rtlmesinde kullanlr. Macun kullanlmazsa a abuk kurur, su ve havann temas ile hastalk ve rmeler grlebilir. A macunlar kalem alarnda kullanlmaktadr. yi bir a macununun souktan atlamamas, scaktan erimemesi ve a yerini bozmamas gerekir. A macunlar scak ve souk olarak iki ekilde yaplr. Souk macunlarda stmaya gerek yoktur. Srldkten sonra iinde bulunan uucu maddeler kaybolur ve macun sertleir. Scak macunlar stmadan kullanlamaz. A yerini yakmamas iin kullanrken scaklna dikkat edilmelidir.

Resim 1.6: A macunu

1.8.6. A MakinesiDaha ok kalem alarnn yaplmasnda kullanlmaktadr.

Resim 1.7: A makinesi

1.8.7. Diken KrcDaha ok gl gibi trlerin alanmasnda, ana zerinde yer alan dikenlerin temizlenmesinde kullanlabilecek bir alettir.

Resim 1.8: Diken krc

13

1.8.8. A BaltasYarma kalem alarnda anacn yarlarak a kalemlerinin yerletirilecei yerlerin hazrlanmasnda kullanlan tahta sapl, keskin azl, n tarafnda gen eklinde bir yark as bulunan zel tipte bir alettir.

Resim 1.9: A baltas

1.8.9. A TokmaYarma kalem alarnda, a yerinin hazrlanmasnda kullanlan, a baltasna vurarak onun anata bir yark amasn salayan tahta bir tokmaktr.

14

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYETA iin n hazrlk yapnz.

lem Basamaklar

neriler A yapma nedenlerini aratrnz.

Ann nedenini tespit ediniz.

A zamann tespitediniz.

A eitlerine gre ay ne zaman yapmanz gerekir aratrnz. Alamada kullanlacak malzemeleri tespit ediniz ve a malzemeleri satan yerleri aratrnz. Ada keskin ve temiz malzemeler kullannz.

Kullanlacak malzemeleri temin ediniz.

15

Her trn ve eidin alama iin kullanlacak analarnn hangileri olduunu aratrnz. Analarn kalnln belirleyiniz. Anacn kabuk verip vermediini kontrol ediniz.

Analar tespit ediniz.

Kalem parselinizden veya a kalemi temin edebileceiniz yerlerden a kalemlerini emin ediniz. Kalem hazrlama ekillerini hatrlaynz. Kalemleri temin ediniz.

Ana kalem ilikisini tespit ediniz. Ann tutmasn engelleyen faktrleri belirleyiniz.

Ana ve kalem arasndaki alama sonras geliimi takip ediniz. Ann tutmasn engelleyen faktrleri belirleyip gerekli tedbirleri alnz.

16

KONTROL LSTESBu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri EvetveHayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz. Sra Deerlendirme ltleri 1 Meyve aalarnda niin alama yapldn rendiniz mi? 2 Hangi dnemlerde alama iinin gerekletirildiini rendiniz mi? Alama srasnda lazm olacak malzemeleri tespit edip temin ettiniz 3 mi? 4 Alama iin kullanacanz analar belirlediniz mi? 5 Alama iin kullanlacak kalemleri hazrladnz m? 6 Ana ve kalem arasndaki etkileimleri rendiniz mi? 7 Ann tutmasn engelleyen faktrleri rendiniz mi? Evet Hayr

DEERLENDRMEDeerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet iselme ve Deerlendirmeye geiniz.

17

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRMEAada verilen cmlelerdeki boluklar uygun ekilde doldurunuz.

1. Alamada kullanlan iki bitki parasndan, zerine a vurulacak bitki parasna .,zerine alanan bitki parasna ise .. denir. 2. Gz alarn ylda dnemde gerekletiririz. Bunlar : a) b) c) 3. Ana ve kalemin birbiri ile ksmen kaynamas veya hi kaynamamasna ..denir. 4. Fidanlarn yapraklarnn sonbaharda erken kzarmas ve erken dklmesi belirtisidir. 5. Farkl cinslere ait meyve trleri birbiri zerine .DEERLENDRME Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru isebir sonraki renme faaliyetine geiniz.

18

RENME FAALYET -2 RENME FAALYET -2AMAGerekli ortam ile ara gere salandnda, tekniine uygun olarak meyve aalarnda gz as yapabileceksiniz.

ARATIRMA Etrafnzda bulunan meyve aalarnda hangi a tiplerinin kullanldn aratrnz. Gz as tiplerini aratrnz.

2. GZ AILARIGz alar, meyve fidan retiminde en ok kullanlan a grubu olup vegetasyon (aktif byme) dneminde uygulanr. Gz alar, altnda odun dokusu bulunan veya bulunmayan kk bir kabuk paras ile bunun zerinde bulunan bir tek gzle yaplr. Sadece yongal gz as metodunda, kabuk parasnn altnda odun dokusu bulunur. Gz alarnn uygulanmas, pratikte ana ve a kalemlerinin kabuk vermesine baldr. Kabuun, odundan kolaylkla ayrlabilmesi arttr. Bu durum bitkinin aktif bymede olduu, ilkbaharda yeni byme ile balar ve sonbaharda bymenin sona ermesi ile durur. Bu periyot, kabuun odundan kolaylkla ayrlabildii mevsimi gsterir. Bununla birlikte, su noksanl, yapraklarn herhangi bir sebeple dklmesi veya zarar grmesi veya dk scaklklar gibi artlar, kabuun skarak oduna yapmasna ve bu yzden gz asnn ciddi ekilde zorlamasna sebep olur. Gz as metotlar iinde sadece yonga gz as, kabuun odunla ayrlmad hllerde yaplabilir. Gz asnn avantajl ynleri:

Gz alar kurun kalemden daha ince analara dahi yaplabildiinden anacn daha fazla kalnlamas iin beklemeye lzum yoktur. Her anaca bir tek gz takld iin az kalem kullanlr. Kalem bulma ii kolaylam olur. Anata ok az yara aldndan ann tutmas dier alara gre daha kolay olur. A tutma oran % 80-95 arasndadr. A tutmad taktirde, ayn dnem iinde ana zerine birka defa daha a yaplabilir. 19

Gz asndan meydana gelen srgnler dier alara gre daha dzgn ve daha kuvvetli olur. Balamak iin ayrca destee gerek yoktur. ok kolay yaplan bir adr. Usta bir ac ve bir balayc gnde 800-1200 aras gz as yapabilir. Durgun gz a, dier ilerin azald bir mevsimde yapldndan fidanlklarda iyi bir i blm salanr. Macun kullanlmaz. ok kolaydr. Herkes birka tecrbeden sonra dikkatle alt takdirde mkemmel bir ekilde gz as yapabilir.

Gz alar yapldklar dneme gre ikiye ayrlr.

Durgun gz alar

15 temmuzdan eyll sonuna kadar yaplr. Taklan gz yapld yl srmez ancak gelecek ilkbaharda srer. zellikle yazlar ksa, klar sert geen blgelerde uygulanr. Fidanlklarda al fidan yetitirmede kullanlr. Durgun gz asnn sona erme zaman, analarda su ekilmesi, yani kabuk vermemesi ile anlalr. Durgun gz as takldktan sonra srmemesi istenir. zsuyun ok fazla faaliyette bulunduu zamanlarda yaplan durgun gz alar genellikle srer. Bu srgnler iyice pikinlemeden ka girecekleri iin zarar grebilir. A geciktirildiinde ise zsu faaliyeti sona ermi olur ki ana ve a kalemi kabuk vermedii iin artk a yaplamaz. Bunun iin durgun gz asnn zsu faaliyetinin nispeten iddetin dt zamanlarda yaplmas uygun olur. Durgun gz asnda ilk olarak zerdali, eftali, badem ve erik gibi sert ekirdekliler alanr, sonra yumuak ekirdeklilerden armut, ayva gibi aalara tatbik edilir. Sert ekirdeklilerden kiraz, vine, idris, yumuak ekirdeklilerden elmalara yukardakilerden daha sonra yaplr. nk bu son aalarda zsu, dierlerine nazaran ge zamanlara kadar devam eder, ge ekilir. Kurak ve nispeten scak geen yllarda, zsu hareketi daha erken duraca iin byle yllarda, normal yllara gre aya daha erken balanmaldr. Gz alarnn yaplacaklar en uygun vakit, sabahleyin erkenden kulua ve leden sonra 15.00ten hava kararncaya kadar geen zamandr. Fazla scakta yaplan alarn tutma nispeti az olduu gibi yamur altnda da gz as yaplmamaldr. Durgun gz asnda a kalemi olarak o yln srgnleri kullanlr. Alnan a kalemleri derhl kullanlmal, fazla bekletilmemelidir. Odun gz ihtiva eden srgnler a kalemi olarak seilmelidir.

20

Srgn gz alar

Srgn gz alarnda gz, anaca takld yl uyanr ve bundan o yl srgn meydana gelir. Srgn gz alar yapldktan 10-15 gn sonra tutar ve srer. Srgn gz alar daha ok byme mevsimi uzun olan lman iklim blgelerinde uygulanmaldr. Srgn gz alar, bir yl iinde iki ayr dnemde yaplabilir.

o

lkbahar erken srgn gz as: lkbaharda aalara su yrynce yaplr. Geen yln srgnleri kullanlr. Bu a elma, dut, kiraz aalarnda ksmen yaplabilir. klimi sert olan yerlerde yaplmaz. nk bu sren srgnler iyi odunlamadan ka girer ve zarar grebilir. Bu a lman blgelerde uygulanr. lkbaharerken srgn gz asnda, adan iki hafta sonra a kaynaynca taklan gz aktifbymeye zorlamak iinanacn, a gznn hemen zerinden kesilmesi gerekir.Buarada anataki uyur gzlerden kan srgnlerde dipten karlr. Haziran gz as: Mays-haziran aylarnda yeni srgnlerden gzler alnarak yaplr. Odun gzlerini abuk olgunlatran tr ve eitlerde kullanlr.

o

Bitki trlerine gre uygulanan eitli gz alar vardr.

2.1. T Gz As Gz hazrl

Gzler pikinlemiyllk srgnlerin orta ksmlarndan alnmaldr. Gz alnacak daln yapraklar gz alma ileminden nce 0,5 cm sap braklarak kesilmelidir. Gzn kartlmas iin gzn yaklak 1-2 cm kadar altndan bakla kesim yaplmaya balanr ve yukarya doru gz 1 cm kadar geene kadar kesime devam edilir. Burada yatay bir kesim yaplr ve gz kartlm olur. A gz alnrken kabuk ksmna zarar verilmemelidir. Gz kartldktan sonra byme tabakas kopartlmadan odun tabakas kabuktan ayrlr.

21

ekil 2.1: Kalemden gz alndktan sonraki durum

1. Odun 2. Kambiyum 3. Odun 4. Gzn byme noktas Ana hazrl

A yaplacak anata alanacak ksm, zerindeki dal ve yapraklardan temizlenir. Keskin bir a ba ile T eklinde toprak seviyesinden 15-20 cm yukardan anacn kabuu kesilir. izim srasnda odun tabakasnn kesilmemesine dikkat edilir. lk nce Tnin st ksm daha sonra alt ksm oluturulur ve a bann tersi ile Tnin kanatlar alr. Gzn anaca yerletirilmesi

Kalemden kartlan gz odunlu veya odunsuz olarak alnr, anata alan kabuun ular hafife kaldrlarak gz yukardan aaya doru yerletirilir. Gz mutlaka yukar doru bakmaldr. Ana zerinde alm olan Tnin kanatlar arasna gz yerletirilir ve aa doru itilir. Gzn tabakasnn st ksm ile Tnin st ksmndaki kabuk tabakas st ste getirilir. Daha sonra kanatlar gzn zerine kapatlr bylece ana ve gzn daha sk kaynamas salanm olunur. Yamurlu blgelerde yamur sularnn alan T iine girmemesi ve a noktasnda kaynamaya engel olmamas iin ters T gz as yaplr. Daha sonra hava almayacak ekilde rafya veya dier a balar ile a balanr. Macunlanmaya gerek yoktur. A ba 15 gn sonra gevetilir veya kesilir. A yaplmadan 34 gn nce ve yapldktan sonra al bitkilerin sulanmas ada tutma baarsn artrmaktadr.

22

ekil 2.2: T gz asnn yaplma aamalar

Ann korunmas

1015 cm uzunluundaki a ba kopartlr. A ba ile gz darda kalacak ekilde a noktas sarlr. Sarlma srasnda ne ok sk nede gevek sarlmaldr. Bylece a kurumaya kar korunmu olunur. 15 gn sonra a kontrol edilir ve a ba zlr. A tutmu ise gz zerinde braklan yaprak sap kolayca der. Tutmam ise yaprak sap sk bir ekilde gze bal kalr.

ekil 2.3 : T gz asnn yapl aamalar

23

2.2. Yama GzAsYama gz as ceviz ve pikan gibi kabuklar kaln olan meyve trlerinde geni lde baarl olarak uygulanmaktadr. Bu trlerin a elikleri genellikle daha kalndr (1,25 -2,5 cm). Bu tr alarda ana zerinde, kare veya dikdrtgen eklinde kabuk tabakas tomurcuk alan ile birlikte kartlr. Ana ve a kaleminin her ikisinin de ok iyi kabuk vermesi gerekir. Ana ve a kalemleri zerinde bir gz ortalayacak ekilde kabuk paralarnn alnmasn kolaylatrmak iin enlemesine paralel kesim yapan iki azl baklar kullanlr.

ekil 2.4: Yamaa

Anacn hazrlanmas

A yaplacak anata alanacak ksm, zerindeki dal ve yapraklardan temizlenir. Keskin ift azl zel bir a ba ile toprak seviyesinden 15-20 cm yukardan yama eklinde anacn kabuu kesilir.

Resim 2.1: Yama annyapmaamalar

24

Gzn hazrlanmas

htiya duyulan a kalemi gnlk olarak kesilip kullanlmal, mecbur olmadka kalem stoku yaplmamaldr. A kalemleri nemli bir uvala sarlm olarak a parselinin glge bir yerinde muhafaza edilmelidir. Keskin ift azl zel bir a ba ile anatan karlan yama byklnde zerinde gz bulunan bir yama alnr. A gz alnrken kabuk ksmna zarar verilmemelidir. Gzn anaca yerletirilmesi. Kalemden kartlan zerinde gz bulunan yama, anatan kartlan yama boluuna oturtulur. Gz mutlaka yukar doru bakmaldr.Eer para bykl tam olarak ayarlanamam ise tam oturmaz ve ann tutma baars der. Daha sonra hava almayacak ekilde rafya veya dier a balar ile a balanr. Macunlanmaya gerek yoktur. A ba 15 gn sonra gevetilir veya kesilir. A yaplmadan 34 gn nce ve yapldktan sonra al bitkilerin sulanmas ann tutma baarsn artrmaktadr. Ann korunmas Gzn ana zerine yerletirilmesinden sonra a ba ile balanr ve a macunu srlr.

2.3. Yongal Gz AsYonga gz as olgun gzn bulunduu her dnemde gerekletirilebilecek bir tekniktir. nk kabuk vermesi olayn beklemeye gerek yoktur, bu teknikte alama sezonu T gz asna gre uzundur. Kolay kabuk vermeyen (akaaa gibi) trlerin oaltlmasnda T gz asna gre daha baarl bir ekilde uygulanr.

Resim 2.2: Yonga gz asnn yapm aamalar

25

Anacn ve gzn hazrlanmas

T gz as ve yonga gz asnn temel mant ayndr fakat kesimleri son derece farkldr. Ada kullanmak istediimiz bir gz, altnda bir odun paras (yonga) tayacak biimde a gz ubuundan karlr ve benzer bir kesimle anatan karlan ayn byklkteki yongann yerine yerletirilir. A yaplacak anata; alanacak ksm, zerindeki dal ve yapraklardan temizlenir. Anacn kabuu odunu ile birlikte keskin bir a ba ile toprak seviyesinden 15-20 cm yukardan gvdeye dik olarak 0,2-05 cm derinlikte kesilir. Kesilen ksmn 3-4 cm yukarsndan kesiin arka ksmna doru gvdeye paralel olarak odunlu ksm ile kesilerek karlr. Gzn yerletirilmesi

Ana ve a kalemi zerinde gerekletirilen kesimler genellikle ayn byklktedir. Bununla birlikte her zaman ayn byklkte olmayabilir. Bu durumda genellikle kesimin balangcndan balayarak aa doru 1/3lk ksma yerletirilir. Eer gz daha dar ise ana zerinde bir tarafa yerletirilir. Gz mutlaka yukar doru bakmaldr.

ekil 2.5: Yongal gz asnn yaplma biimleri

Ann korunmas

Hava almayacak ekilde rafya veya dier a balar ile a balanr. Macunlamaya gerek yoktur. A ba 15 gn sonra gevetilir veya kesilir. A yaplmadan 34 gn nce ve yapldktan sonra al bitkilerin sulanmas ann tutma baarsn artrmaktadr.

2.4. Flt Gz AsCeviz ve pikan benzeri sert kabuklu meyvelerde daha ok kullanlr. Bu tip ada ana zerinden tm boru eklinde bir para karlr. kanbupara flte benzediinden bu isimle anlr. Pratikkulanmokyaygndeildir.

26

ekil 2.6: Flta

Anacn hazrlanmas

ift azl bak ile gz tam orta ksma gelecek ekilde kabuk tabakas, dairesel olarak izilir. Daha sonra gzn arkasndan dikey bir kesim yaplarak kabuk kartlr. Gzn hazrlanmas

Anata olduu gibi burada da ift azl bakla dairesel kesim yaplr ve kabuk tabakas bozulmadan ve tam olarak yerinden kartlr. Gzn yerletirilmesi

Ana ile kalemden kartlan para byklkleri ayn olaca iin gz ieren para sorunsuz bir ekilde yerine oturacaktr. Eer para bykl tam olarak ayarlanamam ise tam oturmaz ve ann tutma baars der. Ann korunmas

Gzn ana zerine yerletirilmesinden sonra a ba ile balanr ve a macunu srlr.

27

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYETGz as yapnz.

lem Basamaklar

neriler Anac yapacanz aya uygun ekilde hazrlaynz.

Anac hazrlaynz.

A iin gz hazrlaynz.

Gz hazrlayanz.

Gz anaca yerletiriniz.

Gz anaca yerletiriniz.

A ba ile balaynz.

A ba ile balaynz.

28

A yerini a macunu ile kaplaynz. Srgn aya balaynz.

Ay koruyucu tedbirler alnz.

Ann tutup tutmadn kontrol ediniz. A ban znz. Anatan kan srgnleri temizleyiniz.

Ay yaptktan 2-3 hafta sonra ay kontrol ediniz. A ban kontrolden sonra znz. Anacn tepesini kan srgnn hemen stnden trnak brakmadan kesiniz.

Anacn tepesini kesiniz.

29

KONTROL LSTESBu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri EvetveHayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz. Sra Deerlendirme ltleri Evet Hayr 1 almaya balamadan nce alet ve ekipmanlarnz hazrladnz m? 2 Anac ve gz aya hazrladnz m? Alama ilemi bittikten sonra a ba ile balayp gerekli ise koruma 3 tedbirleri aldnz m? Alamadan 2-3 hafta sonra anz kontrol edip tutup tutmad kontrol 4 ettiniz mi? 5 Anz tutmu ise a balarn zdnz m? 6 Anz tutmu ise anacn tepesini vurdunuz mu?


30

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRMEAada verilen cmlelerdeki boluklar uygun ekilde doldurunuz. 1. .gz as olgun gerekletirilebilecek bir tekniktir. gzn bulunduu her dnemde

2. Ceviz ve pikan benzeri sert kabuklu meyvelerde .........................................tipi alar gerekletirilir. 3. Gz alarnda . ve kullanlmaz nk bu gzler olgunlamamtr. ..gzler

4. Yonga ada gzn alt ksmnda . mm kadar derinlie kadar . ile bir kesim yaplarak gz kartlr. 5. A kalemleri aalardan alndktan sonra nemli bir uval bez iinde veya plastik poetlerde serin ortamda .. C scaklkta saklanr. DEERLENDRME Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru isebir sonraki renme faaliyetine geiniz.

31

RENME FAALYET -3 RENME FAALYET -3AMAGerekli ara gere ve ortam verildiinde tekniine uygun olarak kalem alarn yapabileceksiniz.

ARATIRMA Etrafnzda bulunan meyve aalarnda hangi kalem a tiplerinin kullanldn aratrnz. Kalem as tiplerini aratrnz.

3. KALEM AILARIKalem alar, alanacak anacn zerine retilecek meyve tr ve eidine ait zerinde bir veya birka a gz bulunan bir a kaleminin tanp uygulanmas eklinde yaplan alardr. Kalem alar daha ok gz as yaplamayacak kadar kaln olan analara veya durgun T gz as yaplm fakat as tutmam olan kaln analara yaplr. Kalem, zerinde birka uyur gz bulunan ve bir yllk srgnlerden alnm bir paradr. A kalemi bir veya iki boumlu olabilir. Kalem alarnn yapmna, ilkbaharda anaca su yrmeden biraz nce balanr, su yrdkten 5-10 gn sonraya kadar devam edilir. Bu devrede kalem zerindeki gzlerin uyanm olmas gerekir. Bu nedenle aalarn durgun devresinde alnan a kalemleri a zamanna kadar saklanr. K dneminde alnan kalemler a zamanna kadar 50 100 adetlik demetler yaplp zerine eidi yazlarak balanr. Fazla scak veya souk olmayan, serin yerlerde nemli kum veya tala iinde saklanr. Arada kontrol edilerek s, nem ve kuruma durumlar incelenir. Kalemler kesildikten birka gn sonra kullanlacaksa ii su dolu bir kovaya konabilir veya slak uvala sarl olarak da muhafaza edilebilir. A yapmnda kullanlacak kalem srgnleri, damzlk olarak seilen iyi kaliteli, verimli, hastalksz, standart meyve eitlerinin aalarndan alnmaldr. Srgn dallar pikinlemi, zerinde yeterli sayda salkl gz bulunan gne gren taraftaki kurun kalem kalnlnda olan bir yl nceki srgnlerden alnmaldr. Obur dallardan a kalemi alnmamaldr nk bu dallarn verime yatmalar zor olur.

32

3.1. Yarma AMeyve aac (elma, kiraz, eftali, kays vb.) trlerinde ve iekilikte eit deitirme amacyla yaplan kalem alarnn yaygn ve en basit olandr. Yarma a, kklenmesi zor olan eitlerinin oaltlmasnda kullanlrd. Kalem asnn bu tipi, kalem ve gzn hl uyur olduu genellikle erken ilkbahar yada k aylar srasnda yaplr. Yarma a ana dallar, yan dallar ve ana gvde zerine yaplabilir. Yarma a ilkbaharda anaca su yrd zaman yaplr. Anacn kaln olduu, yumuak ekirdekli trler (elma, armut vb.) ile ceviz, asma aalarnda uygulanmas tavsiye edilen ve eit deitirme as olarak bilinen bir alama metodudur. Anacn hazrlanmas

A yaplacak ana testere ile yatay olarak kesilir. Kesilen anata srtnmenin etkisiyle kabuk ve kambiyum tabakas ypranr. Ypranan bu ksmlar a aksyla ince bir tabaka hlinde kesilerek dzeltilir. Ana, a baltas ve tokmak kullanlarak anacn merkezinden ve aaya doru 5 -7,5 cm uzunluunda yarlr. Yarma srasnda anacn aalara doru yarlp yara yzeyinin artmamas iin yarma yerinin az aasndan iple balanr. Kalemin hazrlanmas

Kalem alarnda, yarn her bir ucuna tek kalem yerletirilir, bu nedenle her bir a iin 2 kalem hazrlanr. Seilen kalemler 3-4 tane iyi gz ihtiva etmelidir. Keskin bir alama ba kullanlarak en alttaki gzn yanndan ve kalemin alt ksmna doru 2,5 5 cm uzunluunda iki taraftan dzgn ve uca doru incelecek ekilde kesime balanr. Kesim neticesinde, en alttaki gzn yzeyi kart yzeylerden hafife kalndr. Bu yzden kalemin alt ksmnda, her iki yzeyden ileriye gidildike yavaa incelir. Kalemler zerinde 2 gz kalacak ve bu gzlerin ucu yukar bakar pozisyonda iki tarafndan da meyilli olacak ekilde kesilir.

33

ekil 3.1:Yarma a

34

Resim3.1: Yarma a yapm aamalar

Kalemin yerletirilmesi

Hazrlanan kalemler, anala kalemin kambiyum tabakalar akacak ekilde yerletirilir. Ana ve kalemde alan yara yerleri havayla temas etmeyecek ekilde macunlanr. A ba ile a yeri balanr. Her anaca en fazla iki kalem taklabilir.

ekil 3.2: Kalemin anaca yerletirilmesi

35

A balanmas

Kamann ince ucu yarktan kartlr bunun neticesinde ana kapanabilir. Anatan gelen basn, kalemleri yerinde tutacaktr. Kurumaya engel olmak ve su kaybn nlemek iin a boyas yada a macunu ile tm kesim yzeyleri titiz bir ekilde kapatlr. Eer yarktaki her iki kalem de tutacak olursa genellikle bunlardan biri dierinden ok daha hzl byyecektir. lk byme sezonundan sonra gl kalem seilir ve zayf olan kartlr. A macununun scakl nemlidir. Onun scakl akclk iin yeterli fakat bitki dokularn ldrecek scaklkta olmamaldr. Son gnlerde a boyalar macunlarn yerini almtr nk onlarn kullanm kolaydr ve stlmalar gerekli deildir.

ekil 3.3: A kalemlerinin korunmas

3.2. Kakma AFidanlarda, gzden kam veya gz alar tutmayanlara ilkbaharda kakma a yaplr. Kakma a kaln gvdeli analara uygulanmaktadr. Kakma a 7,510 cm ve daha kaln dallara ve gvdeye uygulanabilir. Kakma a, kalemler iyi muhafaza edildikleri takdirde ilkbaharda byme dneminin balangcna kadar yaplabilir. Anacn hazrlanmas

Ana, a yaplacak yerden ana eksene dik, dzgn ve temiz bir ekilde testere ile kesilmelidir. Yara yeri bakveyaserpetledzeltilir. Anacn st ksmnda 4-5 cm uzunlukta (V) eklinde bir yuva alr. Bu yuvann enine kesiti bir gen eklindedir A yaplacak dal ve gvdenin kalnlna gre taklacak kalem says dolaysyla alacak V eklindeki yuva says artabilir.

36

Kalemin hazrlanmas

V eklindeki olua tek kalem yerletirilir, bu nedenle hazrlanan V eklindeki oluk adedince kalem hazrlanr. Kalemler 1012 cm uzunlukta ve iki gzl olarak hazrlanr. En alt gzn kar istikametinde ortalama 3 cmden balanlarak aa doru incelecek ekilde gen kesim yaplr. Kalemin yerletirilmesi

Kalem alan V eklindeki olua tam olarak oturacak ekilde kalem anaca yerletirilir. Her bir kalemin kambiyumu anacn kambiyumu ile temas etmelidir. Anataki kesim ile kalemdeki kesimin ayn boyutlarda olmas kalemin ana zerine iyi oturmas ve boluk kalmamas asndan nemlidir. A balanmas

Kalemler takldktan sonra a ba ile kalemler yerlerine sabitlenir. Kurumaya engel olmak ve su kaybn nlemek iin a boyas yada a macunu ile tm kesim yzeyleri titiz bir ekilde kapatlr. lk byme sezonundan sonra gl kalem seilir ve zayf olanlar kartlr. A macununun scakl nemlidir. Onun scakl akclk iin yeterli fakat bitki dokularn ldrecek scaklkta olmamaldr. Son gnlerde a boyalar macunlarn yerini almtr nk onlarn kullanm kolaydr ve stlmalar gerekli deildir.

ekil 3.4: Kakma ann yapm aamalar

3.3. oban (Kabuk) AsKabuk alar, meyve aalarnda ve iekilikte ok kullanlmaktadr. Yarma aya gre, bu teknii daha geni apl (10 30 cm) analara uygulayabiliriz. Erken ilkbaharda odunun kolayca kabuk verdii fakat gvdede ok gl su aknn olmad dnemde yaplr. Ana, yarma ada olduu gibi keskin bir testere ile dzgn bir ekilde kesilmelidir.

37

Anacn hazrlanmas

Anacn a yaplacak dal gvde eksenine dik olarak testere ile kesilir. Kesilen yzey serpet ile dzeltilir. Anacn kabuu a aks ile yukardan aaya doru odun tabakasna kadar derinlikte ve 5-6 cm uzunlukta izilir. Kabuklar kaldrlr. Kalemin hazrlanmas

Kalemlerin zerinde en az bir gz olmaldr. Kalemin anaca yerletirilecei taraf tek yne meyilli olarak keskin bir a aksyla bir seferde kesilir. Burada dikkat edilecek husus kalemin ilk gznn da bakmasdr.

ekil 3.5: A kalemlerinin hazrlan

Kalemin yerletirilmesi

Hazrlanan kalem, kabukla odun dokusu arasna yerletirilir. Bir anaca kalnlna gre 2den fazla kalem taklabilir.

ekil 3.6: Anata a yerleri

Hazrlanan kalem, kabukla odun dokusu arasna yerletirilir. Anacn kabuu ar kaln ise kabuk odun ksmndan ayrlacak ekilde kaldrlr. Kalem, kaldrlan kabuun altna ince bir ivi ile aklr.

38

Resim 3.2: Anacn tepesinin testere ile dzgnce kesilmesi

Resim 3.3: Ar kaln kabuklu anata kalem yerletirilecek yerin hazrlanmas

Resim 3.4: Usulne uygun hazrlanm kalemin anaca yerletirilmesi

Resim 3.5: Kalemlerin anaca yerletirilmesi

39

Resim 3.6: Kalemler yerletirildikten sonra macunla yara yerlerinin kapatlmas

A balamas

Kar karya getirilen btn yzeyler a macunu yada a boyas ile kaplanr. Kalemler bymeye balad zaman her bir ktk iin en gl olan seilir ve dierleri kesilerek kartlr. Kabuk alar zayf birlemeye eilimlidir bu yzden genellikle bir kaza balanr yada ilk birka yl boyunca desteklenir.

ekil 3.6: Kabuk alar

40

3.4. ngiliz AsGz asnn baar orannn dk olduu (ceviz, asma, kiraz, elma gibi) baz trlerde uygulanan kalem as yntemidir. Ada tutma oran yksektir. Bu yntemde kalem ve anacn ayn kalnlkta olmas gerekir. Ana ile kalemin ayn kalnlkta olmad durumlarda a tutsa bile ilerleyen zamanlarda kaynama problemlerinden dolay a yerinde ikinlikler ve uyumazlklar grlr.

3.4.1. Dilciksiz Angiliz as bir kk paras veya gvde zerine bir kalem eklemesinde kullanlr. Bu basit metot, genellikle birleme yada kallus oluumun kolay olduu otsu bitkilerde yada 1,5 cm yada daha az apa sahip olan gvde ieren bitkilerde kullanlmaktadr. ngiliz alarnda, ana ve kalemin her ikisinin ap ayn olmaldr. Kalem hazrl

Kalemlerin zerinde en az bir gz olmaldr. Kalemin anaca yerletirilecei taraf tek yne meyilli olarak keskin bir a aksyla bir seferde kesilir. Burada dikkat edilecek husus kalemin ilk gznn da bakmasdr. Ana hazrl

Kalemin yerletirilecei taraf 2 2,5 cm uzunluunda meyilli olarak ve kalemdeki kesik ile ayn uzunlukta olacak ekilde kesilir. Kalemin yerletirilmesi

Hazrlanan kalem ve anacn kesilen yzeyleri kambiyum tabakalar akacak ekilde kar karya getirilerek lastik a band yada a ba ile balanr. A yeri a macunu veya parafin ile kapatlr. Ann korunmas

A kaynayana kadar anaca sprey eklinde su verilir. Fazla sulama kalemde lme sebep olabilir. A iyiletikten hemen sonra mutlaka a band yada ba kartlmaldr.

41

ekil 3.7: Dilciksiz ngiliz as

3.4.2. Dilcikli ADilcikli ngiliz as en ok meyve aac yada ss aac alarnda kullanlmaktadr. Ana ve kalemin her ikisi de eit lde ve tercihen aplar 1,5cmden az olmaldr. Kesilen kalem ve ana yzeylerine birbirine kar gelecek ekilde dilcik alr. Dilcikler birbirine geecek ekilde karlkl olarak yerletirilir. Bu ekilde yaplan aya dilcikli ngiliz as denir. Kalem ve anacn hazrlanmas

Anacn kesiminde apraz kesim yaplr. Kesim yzeyinin uzunluu, a yaplacak anacn apndan 4-5 kere daha uzun olmaldr. Kalemin taban ksmnda ayn tipte bir kesim yaplr. Daha sonra, kabuk ile zn ortasna, anacn kesim yaplan ucuna aprazlama ban az yerletirilir. z ve odunun merkezinden a yapacak ekilde ban az aa doru tek seferde kullanlr. lk apraz kesimin sonuna gelindiinde durulur. kinci kesim odunun parasn takip etmemeli fakat ilk kesime paralel yaplmaldr. Kalemin yerletirilmesi

Kalemde ayn ekilde hazrlanr. Ana iine kalem yerletirilir bylece kam ve dil birbirine balanr. Mutlaka onlarn kambiyumlarnn ayn hizada olmas salanr.

42

Ann korunmas

A yeri a ba yada band ile balanr ve a boyas yada a macunu ile kaplanr. Asla balama materyallerinin gvdeyi skmasna izin verilmez.

ekil 3.8: Dilcikli ngiliz as

43

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYETKalem as yapabilmek amacyla aada verilen ilem basamaklarn uygulaynz.

lem Basamaklar

neriler Anaca zarar vermeyiniz

Anac hazrlaynz.

A iin kalem hazrlaynz.

Kalemi hazrlaynz.

Kalemi anaca yerletiriniz. Kambiyum tabakalarnn birbiri ile akmasn salaynz.

Kalemi anaca yerletiriniz.

44

A macununu srnz.

A macunu srnz.

A ban ok sk ve gevek olamayacak ekilde balaynz. A gzn balamaynz.

A ba ile balaynz.

Gerekli ise ay korumak iin tedbir alnz.


Ann tutup tutmadn kontrol ediniz. A ban znz.

Ay yaptktan 2-3 hafta sonra ay kontrol ediniz. A ban kontrolden sonra znz. Ana ksmndan kan srgnleri temizleyiniz.

Anatan kan srgnleri temizleyiniz.

45

KONTROL LSTESBu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri EvetveHayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz. Sra Deerlendirme ltleri 1 almaya balamadan alet ve ekipmanlarnz hazrladnz m? 2 Anac ve kalemi aya hazrladnz m? Alama ilemi bittikten sonra a ile balayarak a macunu srp 3 gerekli ise koruma tedbirleri aldnz m? Alamadan 2-3 hafta sonra anz kontrol edip tutup tutmadn 4 kontrol ettiniz mi? 5 Anz tutmu ise a balarn zdnz m? Evet Hayr


46

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRMEAada verilen cmlelerdeki boluklar uygun ekilde doldurunuz. 1. Meyve aac (elma, kiraz, eftali, kays vb.) trlerinde ve iekilikte eit deitirme amacyla yaplan kalem alarnn yaygn ve en basit olan tercih edilir. 2. Yarma ada, alama aletlerinden kama ve tokmak kullanlarak anacn merkezinden ve aaya doru ..cm uzunluunda yarlr. 3. ..daha ok 10-30 cm gvde geniliine sahip olan analarda kullanlmaktadr. 4. Yaplan alamalar sonrasnda a yerleri . veya ile kaplanr. 5. ngilizalar..ve.olmak zereikiyeayrlr.

DEERLENDRMEDeerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

47

RENME FAALYET -4AMA

RENME FAALYET -4

Gerekli ara gere ve ortam verildiinde meyve aalarnda tekniine uygun olarak onarma alarn yapabileceksiniz.

ARATIRMA Etrafnzda bulunan meyve aalarnda hangi onarma a tiplerinin kullanldn aratrnz. Onarma as tiplerini aratrnz.

4. ONARMA AILARIMeyve aalarnda kklerin ve gvdenin toprak ileme aletleri, kemirgen hayvanlar ve hastalklarla zarar grdklerinde aacn mrn uzatmak amacyla tamir alar uygulanmaktadr.

4.1. Kemer AGenellikle tamir as olarak aalarn kk ve kk boazlarnda zarar meydana gelmise uygulanr. Aacn yanna dikilen rler veya aa dibinden kan srgnler gvdeye alanr. Zarar ok fazla ise aacn etrafna 1015 cm aralkla rler dikilir ve bunlar alanr. Alamada kabuk as yntemi uygulanr. Kalem hazrl

Ana yaralandktan sonra yan taraflarna 10-15 cm aralklarla rler dikilir. rn (kalem) ucu anaca yerletirilecek hizada tek yne meyilli olarak (kesilen yzey i tarafa bakacak ekilde) keskin bir a aksyla bir seferde kesilir. Ana hazrl

nce l ve yrtlm kabuk kaznp atlr. Yara yeri temizlenir, yaralanm blgenin st tarafndaki kabuk a ba ile kalemin (r) kesik tarafnn iine yerleebilecei boyutta izilir. Kalemin anaca yerletirilmesi

Bir anaca kalnlna gre birden fazla kalem taklabilir. Hazrlanan kalemin (r) ucu, kabukla odun dokusu arasna yerletirilir.

48

Anacn kabuu ar kaln ise kabuk odun ksmndan ayrlacak ekilde kaldrlr. Kalem, kaldrlan kabuun altna ince bir ivi ile anaca aklr. Daha sonra a ba ile balanp a macunu ile yara yerleri kapatlr.

ekil 4.1: Kemer ann yanatrma a eklinde yaplmas

4.2. Kpr AAalarn gvde ve dallarndaki kabuklarn kemirgenler (tavan fare) alet, ekipman, ila vb. etkilerle zarar grmesi sonucunda mevcut yaray onarmak amacyla yaplan adr. Kpr a, bir boru hatt gibi alr, bylece su ve besin maddeleri zarar grm alann bir tarafndan dier tarafna tanr. Kpr alar genellikle aktif byme balamadan nce erken ilkbaharda bitmi olmaldr. Kpr a deiik birka yntemle yaplabilir. Birinci yntemde, kalemlerin ular dzgn ve dikdrtgen ekilde yontulur. Anata onarlmas gereken kabuk silinir ve temizlenir. Yara yerlerinin alt ve st tarafnda her kalem iin 5-7 cm uzunlukta kabuk paras izilerek kartlr. Kabuk, a kaleminin yarasna eit olarak dikdrtgen eklinde izilir. izilen kabuun 1-1,5 cmlik dil ksm braklp gerisi kesilip atlr. Bu ilem alanacak kalemlerin says kadar tekrarlanr. Hazrlanan kalemler 57 cm uzunluunda yzlek olarak kesilir ve aksi ynde 1-1,5 cmlik ikinci bir kesim yaplr ve kalemin iki ucu da bu ekilde kesilir. Bu kalemler anata hazrlanan yerlerine sokulur kk ivilerle sabitlenir ve macunlanr.

49

ekil 4.2: Kpr asnn yapl

kinci yntem, kabuk alt as gibi yaplr. A yaplmadan nce onarlmas gereken kabuk silinir, temizlenir ve dzeltilir. Yara yerinin st tarafndaki kabukta ters T, alt tarafnda ise T eklinde yaralar alr. Anata alan yaralarn uzunluuna eit olacak ekilde kalemler kesilir. Kalemlerin ularnda gzlerin alt tarafndan kabua paralel olacak ekilde dzgn kesimler yaplr. Anaca yerletirildikten sonra ya ufak iviler ya da rafya ile tutturulduktan sonra macunlanr. nc yntemde ise gvdedeki yarann alt tarafnda gelimi olan srgnler a kalemi olarak kullanlarak a yaplr. Bu durumda yalnz yara yerinin st ksmnda ters T eklinde yara alr.

ekil 4.3: Kpr ann yapl

50

4.3. Yanatrma AYanatrma a gnmzde genellikle kozalakl aalarn alanmasnda kullanlr, zellikle cce yada daha sk formlar iindir. Yanatrma a, genellikle saksdaki analara yaplr. Anacn hazrlanmas

Alama sezonu ncesinde ana saks iinde bytlr, dinlenmeye girmesine izin verilir. En az 6 hafta souk havaya maruz braktktan sonra ana kk geliimini tevik etmek iin alamadan birka gn nce bir seraya alnr. Bitki bu dnemde sulanmamaldr. Saksdaki anacn gvdesinin taban ksmnda 2 2,5 cm uzunluunda aa doru inen yzeysel bir kesim yaplr ve kabuk paras ile odun anatan beraber ayrlabilir. Kalemin hazrlanmas

Seilen kalemin ap anatan biraz kk yada ayn olmaldr. Kalemin tana ksmnda 2 2,5 cm uzunluunda ekil 3te gsterilen ekilde eimli kesim yaplr. Kalemin yerletirilmesi

Kalemin kesim yzeyi anacn kesim yzeyi ile kar karya getirilerek yerletirilir. Mutlaka birbirilerinin kambiyumlar temas etmelidir. Ann korunmas

Kalem lastik a band yada a ba ile balanr. Kaynamadan hemen sonra bant veya ba kartlr. Aksi hlde gvdede boulmalara neden oluruz.

ekil 4.4: Yanatrma asnn yapl

51

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYETOnarma as yapabilmek amacyla aada verilen ilem basamaklarn uygulaynz. lem Basamaklar neriler Anac aya hazrlaynz

Anac hazrlaynz.

Kalemi hazrlaynz. Kalemi anaca yerletiriniz. A macunu srnz. A ba ile balaynz.

A iin kalem hazrlaynz. Kalemi anaca yerletiriniz. A macununu srnz. Gerekiyor ise a ba ile balaynz. Gerekli ise ay korumak iin tedbir alnz.


Ann tutup tutmadn kontrol ediniz. A ban znz.

Ay yaptktan 2-3 hafta sonra ay kontrol ediniz. A ba ile baladnz ise a ban kontrolden sonra znz.

52

KONTROL LSTESBu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri EvetveHayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz. Sra Deerlendirme ltleri Evet Hayr 1 almaya balamadan alet ve ekipmanlarnz hazrladnz m? 2 Anac ve kalemi aya hazrladnz m? Alama ilemi bittikten sonra a macunu srp gerekli ise koruma 3 tedbirleri aldnz m? Alamadan 2-3 hafta sonra anz kontrol edip tutup tutmad kontrol 4 ettiniz mi?


53

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRMEAada verilen cmlelerdeki boluklar uygun ekilde doldurunuz. 1. Kpr a, genellikle aa gvdesinin taban veya st ksmnda, bitkinin . ve alanlarnda kullanlmaktadr. 2. 2. Kpr alarda, zararlanm alanda kprler aras mesafe yaklak olarak cm olmaldr. 3. 3.Kemer ada kalemin her ucu ..cm uzunluunda dmdz olacak ekilde sivriltilir. 4. 4.Yanatrma alarnda kalem .. veya . ile balanr. 5. Kemer alarnda kalem olarak . veya .. sren srgnler kullanlr.

DEERLENDRMECevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru iseModlDeerlendirmeye geiniz.

54

MODL DEERLENDRME MODL DEERLENDRMAada verilen cmleleri doru- yanl durumuna gre iaretleyiniz. 1. Alamada ana, kalem ve gz paralar kullanlr. Doru ( ) Yanl ( ) 2. Alama sonrasnda oluacak bitkinin geliimi sadece ana olarak kullanlan bitkinin kontrol altndadr. Doru ( ) Yanl ( ) 3. Yapraklar sonbaharda eer erkenden sararyor ve kzaryor, vaktinden nce dklyorsa bir uyumadan bahsedilir. Doru ( ) Yanl ( ) 4. Birbiri zerine alanan bitkiler yakn ise tam bir uyumadan bahsedilir. Doru ( ) Yanl ( ) 5. Ann tutmas iin kabuk tabakalarn aktrmamz gereklidir. Doru ( ) Yanl ( )

55

KONROL LSTESBu modl kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri EvetveHayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz.

Sra1 2 3 4 5

Deerlendirme ltleri almadan nce alama malzemelerini hazrladnz m? Ana, kalem ve gz a iin hazrladnz m? Alama sonras ay balayp a macunu ile kapladnz m? A kontroln yapp a ban zdnz m? Ann korunmas iin gerekli tedbirleri aldnz m? DEERLENDRME

Evet Hayr

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise bir sonraki modle gemek iin retmeninizle iletiim kurunuz.

56

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARIRENME FAALYET-1N CEVAP ANAHTARI1. 2. Ana kalem Sonbahar gz as lkbahar gz as Haziran as Uyumazlk Uyumazlk Yaplabilir

3. 4. 5.

RENME FAALYET-2NN CEVAP ANAHTARI1 2. 3. 4. 5. Yonga Yama Terminal Gen 3 45-60 0-8

RENME FAALYET-3N CEVAP ANAHTARI1 2. 3. 4. 5. Yarma 5 7,5 oban A macunu A boyas Dilcikli Dilciksiz

RENME FAALYET-4N CEVAP ANAHTARI1 2. 3. 4. 5. Hastalkl Zararl 8-10 45 A band A ba Kk sistemi Kk boaz

MODL DEERLENDRME CEVAP ANAHTARI1 2. 3. 4. 5. D Y Y D D

57

KAYNAKA KAYNAKA KTEVN Z.,Meyvecilik, nklap Kitabevi, 1990. ZAIRAN R.,Meyve Aalarnda Ana ile Kalem Arasndaki Fizyolojik likiler, zmir, 1974. http://www.ces.ncsu.edu http://aggie-horticulture.tamu.edu http://instruct1.cit.cornell.edu http://pubs.caes.uga.edu http://www.ncw.wsu.edu http://generalhorticulture.tamu.edu

58

aşılama teknikleri

Documents