asas anatomi & fisiologi - peringkat tisu

80
ASAS ANATOMI & FISIOLOGI Disediakan oleh: Nassruto

Upload: muhammad-nasrullah

Post on 16-Apr-2017

787 views

Category:

Health & Medicine


3 download

TRANSCRIPT

Page 1: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

ASAS ANATOMI & FISIOLOGI

Disediakan oleh:

Nassruto

Page 2: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Objektif Am :Memahami struktur dan fungsi tisu

Objektif khususMemberi definisi istilah tisuMenyenaraikan jenis tisu dalam badan manusiaMenjelaskan topografi struktur-struktur tisuMengenalpasti komponen struktur yang terdapat dalam setiap jenis tisuMembezakan antara satu tisu dengan tisu yang lainMenerangkan fungsi setiap jenis tisu

Page 3: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

STRUKTUR & FISIOLOGI TISUTisu = kump. sel-sel yg sama bergabung bersama2 utk membentuk fungsi spesifik, juga dipengaruhi oleh bahan interselular .

- Eg; tisu otot, tisu lemak

- Tisu bentuk solid/pejal (keras), semisolid & cecair

Page 4: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Jenis – jenis tisu dalam badan manusia

Page 5: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

TISU

Tisu Epitelium

Tisu Otot

Kelenjar Tisu Saraf

Tisu Perantara

Membran

Page 6: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

- epi = above, telium = layer - Terdiri drp susunan sel-sel dalam satu @ beberapa lapisan.- Avaskular & mempunyai bekalan saraf- Ciri-ciri am:

i. permukaan bebas (apical surface): permukaan atas sel,kadang2 mengandungi silia @ mikroviliii. Permukaan sisi (lateral surface): permukaan yg mengadap sel-sel sebelahiii. Permukaan dasar (basal surface): lapisan ekstraselular & bertentangan apical surface, mengandungai protein.

Tisu Epitelium

Page 7: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Struktur epitelium

Page 8: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Klasifikasi epitelium:i. Mengikut susunan:

- E. simple - E. berstrata (stratified)- E. berstrata palsu (pseudostratified)

ii. Mengikut bentuk sel: - E. skuamus

- E. Kuboid- E. Kolumna- E. Peralihan (transitional)

Page 9: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Topografi struktur tisu-tisu epitelium

Page 10: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

1. Epitelium simple skuamus2. Epitelium simple kuboid3. Epitelium simple kolumnar4. Epitelium simple kolumnar bersilium

5. Epitelium berstrata berkeratin (keratinized)6. Epitelium berstrata tidak berkeratin (Non- keratinized)

7. Epitelium transitional

Page 11: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu
Page 12: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

1. Epitelium simple skuamus

- Sel bentuk pipih (flat) & selapis- Nukleus bentuk ovul, berada di tgh2 sel- Eg. Salur darah, kantung udara paru-paru, kapsul Bowman’s

ginjal, peritoneum & gegendang telinga.- Fungsi: difusi O2 di paru2, filtrasi darah di ginjal

Page 13: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Epitelium simple skuamus

Page 14: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

2. Epitelium simple kuboid- Satu lapisan sel bentuk kuboid/ kiub- Nukleus bulat, berada di tgh2 sel- Eg. Lapisan permukaan ovari, duktus kelenjar spt pankreas- Fungsi: penyerapan & perembesan

Page 15: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Epitelium simple kuboid

Page 16: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

3. Epitelium simple kolumnar tanpa silium- Sel bentuk panjang/ turus & selapis- Nukleus bentuk ovul, berhampiran permukaan dasar sel- Mengndungi sel goblet (menghasilkan mukus) & mikrovili di

beberapa lokasi- Eg. Lapisan trek gastrousus dr gaster ke anus, pundi hempedu.- Fungsi: Menambahkan luas permukaan utk sekresi & absorbsi

Page 17: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Epitelium simple kolumnar

Goblet cell

Basement membrane

Page 18: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

4. Epitelium simple kolumnar bersilium- Satu lapisan sel bentuk panjang/ turus- Mengandungi silia- Nukleus bentuk ovul, berhampiran permukaan dasar sel- Mengandungi sel goblet di beberapa lokasi- Eg. Trek pernafasan atas, tiub fallopian, - Fungsi: menggerakan mukus & bahan2 lain oleh tindakan silia

Page 19: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu
Page 20: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

5. Epitelium berstrata/berlapis berkeratin (stratified epithelium-keratinized)

i. Epitelium skuamus berstrata:- Sekurang-kurangnya 2 lapisan sel- Permukaan atas (apical surface), sel bentuk pipih (flat)- Permukaan dasar (basal layer), sel bentuk kuboid & kolumnar. - Mengandungi lapisan keratin (protein fibrous)- Eg: Lapisan luar kulit - Fungsi: Perlindungan lapisan tisu

Page 21: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu
Page 22: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

6. Epitelium berstrata tidak berkeratin (stratified epithelium- Non-keratinized)

i. Epitelium skuamus berstrata:- Sekurang-kurangnya 2 lapisan sel- Permukaan atas (apical surface), sel bentuk pipih (flat)- Permukaan dasar (basal layer), sel bentuk kuboid & kolumnar- Eg: vagina, lapisan dlm mulut & lidah- Fungsi: Perlindungan

Page 23: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu
Page 24: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

ii. Epitelium kuboid berstrata:- 2 @ lebih lapisan sel- Permukaan atas (apical suface), sel bentuk kiub/ kuboid- Eg. Duktus kelenjar peluh, uretra lelaki- Fungsi: Perlindungan, sekresi & absorbsi

Page 25: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Epitelium kuboid berstrata

Page 26: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

iii. Epitelium kolumnar berstrata:- Beberapa lapisan sel- Permukaan atas (apical surface), sel kolumnar.- Permukaan dasar (basal surface) lebih pendek, sel bentuk tak sekata - Eg: membran mukus rektum, konjunktiva, kelenjar esofagus- Fungsi: Perlindungan & sekresi

Page 27: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Epitelium kolumnar berstrata

Page 28: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

7. Epitelium transitional (peralihan)- Sel berlapis tanpa bentuk tertentu- Permukaan atas (apical surface), bentuk sel antara skuamus

(apbl meregang) & kuboid (apbl relaksasi)- Eg: Lapisan pundi kencing, ureter & uretra- Fungsi: Membolehkan distention (mengembang)

Page 29: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Epitelium Transitional

Page 30: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

8. Epitelium kolumnar pseudolapis/berlapis palsu- Satu lapisan sel bentuk turus- Semua sel melekat pada dasar sel dgn panjang yg tidak sama- Eg. Respiratori trek, Sistem respiratori

Page 31: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu
Page 32: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

- Tisu yg terikat & tersebar dlm badan - Ciri-ciri am terdiri drp:

i. Sel-selii. Matriks (ruang antara sel): cecair, gel @ pejaliii. Bekalan salur darahiv. Bekalan saraf

Tisu Perantara

Page 33: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu
Page 34: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

i. Sel tisu perantara:- Sel blast: sel tak matang. Boleh membahagi & menghasilkan matriks (eg.Fibroblas, osteoblas, kondroblas)

- Sel matang: tidak boleh membahagi & masih boleh menghasilkan matriks(eg. Osteosit, kondrosit)

Page 35: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

- makrofaj:- terbina dr monosit (WBC) yg masuk dalam tisu- bentuk xsekata, unjuran bercabang pendek- fungsi: engulf (telan) bakteria & debris sel melalui fagositosis

- Plasma sel:- terbina dr limfosit B (WBC)- menghasilkan antibodi- fungsi: menyerang & neutralkan bahan asing dlm badan (sistem imun badan)

Page 36: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

- Sel mast:- sel besar dgn granul kasar.- menghasilakan histamin,- fungsi: histamin dibebaskn semasa respon inflamatori (injury/infeksi)- histamin mybbkan dilatasi salur darah

- Adiposit/ sel lemak:- menyimpan lemak (triglcerides)- eg. bawah kulit

Page 37: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

- Sel darah putih:- dlm keadaan tertentu, WBC migrasi dr darah ke tisu penghubung- neutrofil: berkumpul pd tempat infeksi- eosinofil: migrasi pd tmpt respon alergik

Page 38: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

ii. Matriks:- ruang antara sel-sel- Bentuk cecair, semi cecair, gelatin,- Terdiri drp protein fiber & bahan dasar tisu- bahan dasar tisu:

- komponen antara sel & fiber. - mengandungi air,protein & polisakarida.- menentukan keadaan matriks

- protein fiber: - terbenam dlm matriks antara sel- terdiri drp: kolagen, elastik & retikular

Page 39: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

- Kolagen- protein kolagen.- eg. pd tulang, rawan- fungsi fleksibiliti tisu (kuat & anjal)

- Elastik - lebih kecil diameter drp kolagen(kenyal) - protein elastin yg dikelilingi oleh fibrilin

- fungsi elasticity (kenyal & sel meregang & kembali ke bentuk asal)

- eg pd salur darah- Retikular - terdiri drp protein kolagen, lebih nipis (retikulum) - membentuk rangkaian bercabang

mengelilingi sel- menyokong rangka beberapa organ- eg. Tisu otot licin

Page 40: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Jenis-jenis tisu perantara:

Tisu perantara kendur:i. Tisu areolarii. Tisu adiposiii. Tisu retikular

Tisu perantara padat:iv. Tisu perantara padat teraturv. Tisu perantara padat tak teraturvi. Tisu Perantara elastik

Page 41: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

1.1. Tisu adipos:Tisu adipos:- Mengandungi sel lemak yg berbentuk cincin (adiposit)- Nukleus & sitoplasma berada di periferi sel- Penyimpanan lemak (trigliserida)- Eg. yellow bone marrow, jantung & lapisan subkutaneus kulit.- Fungsi: i. Kurangkan kehilangan haba melalui kulit (penebat)ii. Lemak sbg simpanan tenaga

Page 42: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Tisu adipos

Page 43: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

2. Tisu Areolar:2. Tisu Areolar:- Mengandungi fiber (kolagen, elastik,retikular)dan sel (fibroblast, makrofaj, plasma sel, adiposit & mast sel)- Bahan dasar bentuk gelatin- Eg. Lapisan dermis kulit,salur darah & saraf.- Fungsi:i. memberi kekuatan, keanjalan dan sokongan

Page 44: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Tisu areolar

Page 45: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

3. Tisu Perantara Retikular3. Tisu Perantara Retikular- Terdiri drp rangkaian sel & fiber retikular- Eg: nodus limfa, limpa, sum sum tulang- Fungsi: Filter & singkirkan sel-sel darah yg tidak digunakan di limpa & mikrob di nodus limfa

Page 46: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Tisu perantara retikular/ limfoid

Reticular cell

Reticular fiber

Page 47: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

4. Tisu Elastik/kenyal4. Tisu Elastik/kenyal- Terdiri drp rangkaian fiber elastik, bercabang- Fibroblast di antara fiber- Eg. Tisu paru-paru, dinding elastik arteri, ligament antara

vertebra- Fungsi: Membolehkan regangan (kembali ke bentuk asal)

Page 48: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu
Page 49: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

5. Tisu perantara padat teratur5. Tisu perantara padat teratur- Serat kolagen lebih padat, tersusun dalam berkas secara selari- Berwarna putih- Mengandungi fibroblast- Eg. Tendon, ligament- Fungsi: menyediakan tempat pelekatan

beberapa struktur

Page 50: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Tisu perantara padat teratur

Page 51: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

6. Tisu perantara padat tak teratur6. Tisu perantara padat tak teratur- Terdiri drp fiber kolagen- Tersusun tidak teratur- Mengandungi fibroblas- Eg. Periosteum tulang, injap jantung- Fungsi: memberikan kekuatan pada struktur

Page 52: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Tisu perantara padat tak teratur

Page 53: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

7. Tisu rawan7. Tisu rawani. Rawan Hyalineii. Rawan Elastikiii. Rawan Fiber

iv. Rawan Hyaline:- terdiri drp bahan dasar tisu dgn fiber kolagen yg halus & kondrosit- berlaku kalsifikasi apabila tua- Eg. Hujung tulang panjang,septum nasus, trakea- Fungsi: Menyediakan permukaan licinutk pergerakan pd sendi, kelenturan, perkembangan pertumbuhan tulang & sokongan dlm rangka fetus

Page 54: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Rawan Hyaline

Page 55: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

ii. Rawan elastik/ kenyal- Terdiri drp kondrosit & bebenang fiber elastik dalam

matrik- Berwarna kekuningan- Eg: telinga luar (auricle) & tiub Eustachian- Fungsi: Sokongan & mengekalkan bentuk

Page 56: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Rawan elastik

Page 57: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

iii. Rawan fiber- Gabungan tisu perantara padat & rawan hialin- Terdiri drp kondrosit (susunan berkolum) & fiber kolagen

dalam matriks- Eg: symphysis pubic, intervertebra disc- Fungsi: sokongan & serapan gegaran

Page 58: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Rawan fiber

Page 59: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

8. Tisu Darah8. Tisu Darah- Terdiri drp protein plasma, sel darah merah (eritrosit), sel

darah putih (leukosit) & platelet (trombosit).- Eg. Dalam salur darah (arteri, vena, kapilari) & jantung- Fungsi:

i. Eritrosit mengangkut O2 & CO2ii. Sel drh putih respon sistem imuniii. Platelet dalam fungsi pembekuan darah

Page 60: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Tisu darah

Page 61: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

- Terlibat dalam kontraksi & relaksasi - 3 jenis:

i. Otot rangka (skeletal muscle)ii. Otot licin (Smooth muscle)iii. Otot kardiak (cardiac muscle)

Tisu Otot

Page 62: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu
Page 63: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Otot rangkaOtot rangka

- Melekat pada rangka tulang- Panjang & bentuk silinder- Serat berjalur & nukleus di periferi- Voluntary control utk kontraksi & relaksasi- Eg. Melekat pada tulang melalui tendon- Fungsi: Pergerakan tubuh, postur tubuh & penghasilan haba

Page 64: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu
Page 65: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Otot licinOtot licin

- Spindle shape (tebal di tengah & nipis di kedua2 hujung)- Nukleus di tengah2- Involuntary control- Eg. Salur darah, pundi kencing, usus, gaster- Fungsi:

- Pergerakan bahan2 dlm badan (salur drh, laluan makanan di trek gastointestine & kontraksi pundi kencing,)

Page 66: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu
Page 67: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Otot kardiakOtot kardiak

- Serat berjalur & bercabang- nukleus di tengah2- satu sel melekat dgn yg lain melalui membran plsma

yg melintang; cakera interkalat (intercalate disc)- Involuntary control- Eg: Dinding jantung- Fungsi: Mengepam darah ke seluruh tubuh

Page 68: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu
Page 69: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

- Terdiri drp 2 jenis sel saraf:i. Neuronii. Neuroglia

i. Neuron: - sel saraf, sensitif terhadap ransangan- Terdiri drp: jasad sel, dendrit & akson- Jasad sel: mengandungi nukleus & organel- Dendrit: Unjuran pendek drp jasad sel- Akson: Unjuran terpanjang jasal sel & dilapisi oleh sarung mielin (mielin sheath)

Tisu Saraf

Page 70: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

- fungsi: menukar rangsangan kpd impuls saraf & konduksi impuls kpd neuron lain.

Page 71: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

ii. Neuroglia:- sel penyokong sistem saraf- lebih kecil drp neuron- 4 jenis: Astrosit: kekalkan persekitaran utk impuls sarafOligodendrosit: menghasilkan sarung mielinMikroglia: sel fagositEpendima sel: lapisan epitelia otak

Page 72: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

- Lapisan flat yg meliputi bahagian badan- Gabungan lapisan epitelia & lapisan tisu perantara- Terdiri drp:

- Membran mukosa- Membran Serosa- Membran sinovial

Membran

Page 73: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Membran mukosa:- mengandungi lapisan epitelium & tisu perantara- tisu perantara areolar- Fungsi:

- mekanisme perlindungan badan- Sel goblet merembeskan mukus utk halang

kaviti drp kering, memerangkap bahan asing dlm laluan respiratori & pelincir makanan dlm GIT.

- Epitelium merembeskan enzim pencernaan GIT

-Tisu perantara: memegang salur darah & difusi nutrien, waste product & oksigen

Page 74: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Membran serosa:- Melapisi kaviti badan & organ - Terdiri drp: tisu perantara areolar & epitelium simple

skuamus- 2 jenis:

i. lapisan perietal: lapisan yg melekat pd dinding kavitiii. Lapisan viseral: lapisan yg melapisi & melekat pd organ dlm kaviti

- Eg. Pleura: membran serosa melapisi paru2 dlm kaviti torasik

- Fungsi: Menyediakan cecair pelincir utk organ bergerak/mengelongsor antara satu sama lain

Page 75: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Membran sinovial:- melapisi kaviti pd sendi- terdiri drp tisu perantara areolar & fiber elastik & lemak- Fungsi: merembeskn cecair sinovial & pelincir utk pergerakan

Page 76: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

- Berkembang drp epitelium- Mengandungi sel sekretori eg sel goblet- 2 jenis:

i. Eksokrin (mengandungi duktus)ii. Endokrin (tiada duktus tp byk salur darah)

Kelenjar

Page 77: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Eksokrin:Eksokrin:- Sel bentuk tubul- Hasil sekresi dibebaskan ke dlm duktus - mukus, serus &

seromukus- Kelejar merokrin: mengeluarkn bahan rembesan melalui

eksositosis. Eg sel goblet- Kelenjar holokrin: rembesan keseluruhan sel melalui lisis sel.

Eg kelenjar sebum- Kelenjar apokrin: rembesan mengandungi sebahagian

sitoplsma.eg mammary gland

Page 78: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu
Page 79: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu

Endokrin:Endokrin:- Tiada duktus- Eg. K. tiroid, K. pituitari- byk salur darah - Rembesan difusi ke salur darah slps melalui cecair interstitial- Fungsi: rembeskan hormon

Page 80: ASAS ANATOMI & FISIOLOGI - Peringkat Tisu