ASAS aksiyel SpA ve periferik SpA

sınıflandırma kriterlerinin performansı

Romatolojide Son 2 Yıl

Doç Dr. Nilüfer Alpay Kanıtez

SBÜ Bakırköy Dr. Sadi Konuk

EAH Romatoloji Kliniği

SpA sınıflandırma kriterlerinin tarihçesi

• Avrupalı romatologlar 1963-Ankilozan spondilit sınıflandırma kriterlerini tanımladı.

O sırada Amerikalılar bu hastalara romatoid spondilit diyordu.

Ankilozan spondilit

• Psöriatik artrit

• Reiter sendromu

• İnflamatuar barsak hastalığı

• Whipple hastalığı

• Behçet hastalığı

Romatoid faktör negatif

Subkutan nodul yok

Periferik artrit

Radyolojik Sİ var

Psöriatiform lezyonlar

Oral, genital ülser

Üveit

HLA B27’nin keşfi

• Whipple ve Behçet hastalığı farklı!

Modifiye New York kriterleri 1984AS tanı ve sınıflandırma

Van der Linden et al. A&R

• Klinikİnflamatuar bel ağrısı

En az 2 planda spinal mobilite kısıtlılığı (<3 cm)

Torasik ekspansiyon <3 cm

• Radyolojik X-Ray bilateral grade 2 Sİ ya da unilateral grade 3 Sİ

Spondilartrit (SpA) grubu hastalıklar

Ankilozan spondilit

Psöriatik SpA

Reaktif SpA

İBH ilişkili SpA

Sınıflandırılamayan spA

EULAR proposal for terminology: Spondyloarthritis (SpA) Francois R, Eulderink F, Bywaters EGL. Ann Rheum Dis 1995

Amor spondilartrit sınıflandırma kriterleriAmor B et al. 1990

İnflamatuar bel ağrısı 1 Akut diare 1

Asimetrik oligoartrit 2 Psöriazis, balanit ya da İBH 2

Kalça ağrısı 1/2 Radyolojik Sİ 2

Daktilit 2 HLA B27 ya da aile hikayesi 2

Entezit 2 NSAİD hızlı yanıt 2

Uveit 2

Nongonokoksik üretrit 1

Tanı için gerekli skor >6.

ESSG spondilartrit sınıflandırma kriterleriDougados M et al. A&R 1991

• Major kriterler• İnflamatuar bel ağrısı• Alt ekstremitede asimetrik oligoartrit

• Minör kriterler• Entezit• Alterne eden kalça ağrısı• Radyolojik sakroiliit• SpA aile anamnezi• Psöriazis• İBH• Semptomatik ürogenital/ enteral enfeksiyon

Sieper J et al. Nat. Rev. Rheum 2015

ASAS aksiyal ve periferik SpA sınıflandırma kriterleri

Rudwalet M et al. Ann Rheum Dis 2009Rudwalet M et al. Ann Rheum Dis 2011

Astrid van tubergen et al. Nat Rev. Rheum. 2014

Rudwaleit M et al. Ann Rheum Dis 2010

Sepriano A et al. Ann Rheum Dis 2018

ASAS aksiyal SpA sınıflandırma kriterleri sorunları

• Klinik sınıflandırma kolu gerçekten SpA mı?

Radyolojik değişiklik olmadan aksiyal SpA

sınıflandırması?

Validasyon çalışmasında 1/3 oranında hasta klinik

axSpA olarak sınıflanabiliyor.

Van den Berg et al. SPACE cohort. Rheumatology 2013Molto A et al. DESIR cohort. Ann Rheum. Dis. 2013

ASAS SpA sınıflandırma kriterleri sorunları

• Nonradyografik aksiyal SpA & AS aynı hastalık mı?

nr-axSpA kadınlarda daha sık

nr-axSpA daha az HLA B27 ilişkili

TNFi her iki grupta da etkili fakat AS hastalarında

radyografik değişiklik-fonksiyon kaybı daha belirgin-

CRP daha yüksek-Etkinlik biraz daha iyi

nr-axSpA erken evre mi?

Ciurea et al. Arthritis Rheum. 2013Kiltz et al. Ann. Rheum. Dis. 2012

Van Vollenhoven RF. Nat Rev Rheum 2011

ASAS SpA sınıflandırma kriterleri sorunları

Farklı hastalıklar bir arada sınıflanıyor

o PsA: Unilateral Sİ, servikal inflamasyon, nonmarginal

sindesmofit, düşük HLAB27…

o PsA-IBD aksiyel tutulumu daha sakin

Aksiyal ve periferik SpA bazı hastalarda içiçe.

o axSpA %36’ı geçmişte periferik SpA

o periferik SpA %14’ü geçmişte axSpA

Periferik SpA’da kadın oranı yüksek-duyarlılık düşük

Ciurea et al. Arthritis Rheum. 2013Kiltz et al. Ann. Rheum. Dis. 2012

ASAS SpA sınıflandırma kriterleri (iyisi-kötüsü)

• Duyarlılık ve özgüllük yüksek• Demografik-klinik-lab ve prognoz

farklılıklar*nrax-SpA/axSpA *Klinik/radyolojik

• Erken dönemde SpA tanısı konulabiliyor • Genetik, patofizyoloji çalışmaları sorunu

• Daha çok hasta daha etkin tedavi • Subgruplara özgün tedavi çalışmaları sorunu