asam sikimat
TRANSCRIPT
ASAM SHIKIMAT
Senyawa-senyawa yang diturunkan dari asam shikimat
Kerangka dasar senyawa turunan asam shikinat :
Ar - C - C - C
Ar - C - C - C - C - SCoA (pemula)
C6 - C - C - C (unit)
Asam shikinat merupakan senyawa pemula bagi banyak senyawa alami, terutama
penyusun tumbuhan yang mengandung cincin aromatis.
O
OH
C6H11O5 OH
COOH
OH
CHO
OCH3
COCH3
Arbutin Asam p-Hidroksi-benzoat
Vanilin Asetofenon
(Hidrokuinon-D-glukopiranosida)
.
Contoh-contoh senyawa turunan asam shikimat yang terjadi secara alami :
33
R
CH2CHCOOH
NH2
R = H, fenilalaninR = OH, tirosin
OH
CH2CH2N(CH3)2
Hordenin
R
R'
CH=CHCOOH
R = R' = H, Asam sinamatR = OHR' = H, Asam p-kumaratR = R' = OH, Asam kafeatR = OH, R' = OCH3, Asam ferulat
OH
OCH3
CH2CH=CH2
Eugenol
OR
OCH3
(R = H), Koniferilalkohol(R = -D-glukopiranosil) Koniferin
OH
OCH3
CH2CH2COCH=CH(CH2)4CH3
Shogaol
CO
CH3CO
HO
OCH3
OH
O
H2
Konidendrin
O
O
OH
HO
OH
HO
Atromentin
O
HO
O
COOCH3
OHHO
OH
OH
O
ButeinAsam vulpinat
.
--
34
OCH
HOOH
OH
O
AOHO
OH O
OH
Sulforetin Apigenin
Quersetin
OHO
OH O
OH
OH
OH
OHO
OOH
Daidzein
OHO
OH
OH
OH
OH
Sianidin
.
3 Biosintesis Asam Shikimat
35
Biosintesis asam shikimat berasal dari senyawa empat-karbon (eritrosa-4-fosfat dan asam
fosfo enol piruvat (PEP).
Biosintesis Asam Shikimat Berasal dari Senyawa Empat Karbon, Asam Fosfoenol
Piruvat (PEP) dan Eritrosa-4-fosfat Sebagai Pemula
H2O P OC
COOH
CH2
(PEP)
OH
CC
CHH
OH
O
POCH2
Eritrosa-4-fosfat
(PEP) = phosphoenol pyruvic acid
CC
HO
H
POCH 2 OHH
CHOH
O CCH 2
COOH
HO COOH
O
OH
OH
12
34
56
7
- (PO-H)
COOH
O
OH
OH
NADP + NADPH
COOH
OH
OHHO
Asam 5-dehidroquinatAsam quinat
Asam shikimat Asam 5-dehidroshikinat
.
36
Cara lain biosintesis asam shikimat :
COOH
C O
CH2
P
1
2
3
4
5
6
7 7
6
5
4
3
2
1 COOH
CO
CH2
CH O
CHOH
CHOH
CH2OP
Nu
CH O
CHOH
CHOH
CH2OP Asam 5-dehidroquinat
OH
OHO
COOHHO
Asam shikinat
COOH
OH
OHHO
.
(PEP) : Asam fosfoenol piruvat
COOH
OHHO
OH
COOH
OHPO
OH
PEP
COOH
OPO
OH
CCOOH
CH2
COOH
OPO
OH
CCOOH
CH2O
C
COOH
H
OH H
COOH
CH2
- [HOP]
Asam khorismat (intermediet)
.
Reaksi asam shikamat dengan PEP
37
Reaksi akhir pembentukan asam fenilpiriruvat
HO
H
CH2COCOOH
O
OH
H+
CH2COCOOH
+ CO2 + H2O
Asam fenilpiruvatAsam prefenat
.
38
4 Pembentukan Tritopan, Tirosin dan Fenilalanin
Ringkasan Biosintesis Asam Shinamat Sebagai Sumber pembentukan Tritopan,
Tirosin dan Fenilalanin
Fosfoenolpiruvat+
D-eritrosa-4-fosfat
Asam 3-Deoksi-D-arabino heptulosonat-7-fosfat
Asam 3-dehidroquinatAsam quinat
Asam galat Asam 3-dehidroshikimat
Asam shikimat
Asam khorismatAsam p-NH2-benzoat
Asam fenilpiruvat
FenilalaninFenilalanin
Asam p-OH-fenilpiruvat
Asam antranilat
Triptofan
Asam prefenat
.
39
40
5 Asam Sinamat
Asam sinamat adalah merupakan senyawa pemula dari sejumlah senyawa
metabolit sekunder seperti ditunjukkan pada skema berikut. Kebanyakan asam sinamat
dari tumbuhan tinggi ; terjadi dalam bentuk ester dari gula dan asam kuinat atau
glikosida (pada gugus hidroksil senyawa fenolat).
Asam klorogenik dan ester asam kuinat yang lain
Asam kafeat (caffeic acid) tersebar luas di dalam tumbuhan tinggi (higher plants)
dalam bentuk ester dengan asam kuinat, seperti asam 3-o-kafeokuinat dikenal sebagai
asam klorogenik. Disebut demikian karena reaksinya dengan asam amino (kondisi
oksidasi) membentuk senyawa hijau (struktur tidak menentu).
COOH
OCOCH
HO
HO
OH
CH
OH
OH
CH
OH
OHCOCH
OH
OH
H
OH
HOOC
OH
Asam klorogenik
.
41
Senyawa ini juga berasal dari fenilalanin (atau asam sinamat).
6 Kelas senyawa C6-C3 ; Senyawa fenil propanoid
Banyak senyawa alami mengandung rantai sisi C-3 karbon (C3) terikat pada inti
fenolat adalah merupakan hasil reaksi asam sinamat. Di bawah ini ada beberapa contoh
senyawa yang terjadi secara alami C6-C3 dengan bermacam-macam tingkat oksidasi pada
C3.
Yang fundamen dari reaksi tersebut adalah asam shikimat asam prefenat
fenilalanin asam sinamat.
Contoh C6-C3 yang terdapat di alam :
42
CH2CH2CH2OH CH3O
HO
CH=CHCH2OH
Hidroksinamil alkohol Koniferil alkohol
Sinamaldehid
CH=CHCHO
Keton anise
CH2COCH3
CH3O
Eugenol
CH2CH=CH2
HO
CH3O CH=CHCH3
HO
CH3O
Isoeugenol
.
O
CO
CH2CH=CH2
H2
Safrol Isosafrol
H2
O
CO
CH=CHCH3
O
CO
CH3O
CH2CH=CH2
H2
Miristisin Isomiristisin
H2
O
CO
CH3O
CH=CHCH3
.
43
44