GALICIA ENTRE 1900-1936.AS IRMANDADES DA FALA.

RAMÓN CABANILLAS

CONTEXTO SOCIO-HISTÓRICO1900-1936

• Formas de GOBERNO distintas: monarquía, ditadura, república.• Aparición do PROLETARIADO.• Consolidación da BURGUESÍA de orixe foránea, xurdida en torno á industria

conserveira e á construción naval.• Desaparición da FIDALGUÍA pola eliminación dos FOROS, aínda que a terra

seguía nas mans das clases máis podentes.• Escaso desenvolvemento industrial.• Neste contexto nace o AGRARISMO (movemento de carácter reivindicativo

que pretendía rematar co sistema foral e planificar unha reforma agraria). Agrúpanse distintas asociacións e sindicatos (Solidaridad Gallega, Acción Gallega dirixida por Basilio Álvarez).

• O tránsito do XIX ao XX correspóndese cunha época de carencia de organizacións sociais galeguistas. Isto cambia coas Irmandades da Fala e a aparición do NACIONALISMO, movemento político que se basea no carácter diferencial de Galicia a nivel económico, social, lingüístico e xeográfico.

• PARTIDO GALEGUISTA.

AS IRMANDADES DA FALA

• A 1ª Irmandade de Amigos da Fala nace en A Coruña (1916), grazas aos irmáns Vilar Ponte, logo dunha campaña xornalística en defensa da lingua galega.

• O seu obxectivo básico é a exaltación e fomento do uso do idioma, dentro dun plano de rexeneración global do país.

• Despois constituíronse outras por todo o país e fóra das nosas fronteiras.

• En 1918, xúntanse na I Asemblea Nacionalista de Lugo e convértense nunha organización política unitaria, de carácter nacionalista que reivindica un Estatuto de Autonomía e a oficialización da nosa lingua.

• A súa grande achega radica no ámbito cultural.

Asemblea agrarista en O Grove. Asemblea nacionalista de Lugo. Fábrica de conservas

Asemblea agrarista en O Grove. Asemblea nacionalista de Lugo. Fábrica de conservas

Asemblea agrarista en O Grove. Asemblea nacionalista de Lugo. Fábrica de conservas

As mulleres nas Irmandades

Creáronse as Irmandades Femininas (mulleres

vencelladas, familiar ou sentimentalmente, aos

militantes nacionalistas).

Sen vida organizativa activa. Bordado de bandeiras, recadación

de fondos económicos...Ausencia nos xornais ligados ao

nacionalismo, conferencias...

I Asemblea NacionalistaRecóllese nun punto a igualdade de

dereitos para a muller galega.Nun punto posterior, aclárase que a igualdade de dereitos reivindícase,

cando menos, para a muller casada e co home emigrado.

¿Por que e como?

A emigración fixo que moitas delas quedasen ao cargo da economía familiar, polo que conviña que tivesen personalidade xurídica.

Emprego sistemático de termos referidos ao seu aspecto físico e sentimental (beleza, doces sentimentos, tenrura)

Defínese en varios lugares o rol que a muller galega debe ocupar dentro do nacionalismo: axudar os homes. (labor asistencial).

As irmandades e a dinamización da cultura galega

• Promoción do cultivo literario do galego: revistas e xornais («A Nosa Terra»), concursos...

• Tradución de obras da literatura universal.• Diversificación dos xéneros literarios: narrativa e

teatro.• Creación de editoriais: Céltiga, Lar...• Seminario de Estudos Galegos.Conclusión: renovación formal e temática do sistema literario galego.

ANTONIO NORIEGA VARELA

ANTONIO NORIEGA VARELA

• Nos seus inicios foi un poeta costumista con sensibilidade para falar da montaña galega. Logo incorporou o saudosismo portugués, movemento poético simbolista que ve na saudade a esencia do pobo portugués. Esta influencia apréciase no tema da soidade, na utilización de estrofas cultas e no maior cutivo da lingua. Autor dun único libro, Montañesas (1904) titulado posteriormente Do ermo.

RAMÓN CABANILLAS

INFLUENCIAS LITERARIAS

Obra ponte entre o XIX e as

vangardas do S. XX

RexurdimentoModernismo

OBRA LITERARIAPOESÍA LÍRICA

INTIMISTA COSTUMISTA SOCIAL

No desterro, Vento mareiro, Da terra asoballada, A rosa de cen follas. Influencia do Rexurdimento. Portavoz literario do movemento agrarista e do galeguismo.

POESÍA NARRATIVA

Na noite estrelecida

• Exaltación patriótica mediante a galeguización dun tema tradicional na cultura occidental (materia de Bretaña).

• Mestura o mito épico céltico co idealismo cabaleiresco e a tradición cristiá.

• Estrutura triangular.• Linguaxe simbólica con

influencias modernistas.

POESÍA NARRATIVA

O bendito

San Amaro

• Poema narrativo sobre este santo.

Samos • Historia deste mosteiro.

TEATRO

A MAN DA SANTIÑA O MARISCAL

SAMOS