7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 1/19

rhitektura industrijske revolucije

vetska izložba u Parizu 1889. god.

vrdilo se da je arhitektura 19. veka lišena svakog stila što je nepravedno i historizam ihitekturu inženjerska deela industrijske revolucije treba posmatrati uporedo sa istorizmom

• 1 Industrijska revolucija u graditeljstvu• 2 Nove konstrukcije• 3 Sloboda nove arhitekture• 4 Reference

• 5 Literatura

Industrijska revolucija u graditeljstvu

akon feudalizma u Evropi, u devetnaestom veku vlast preuzima građanstvo i umestoaljevina i carstava nastaju republike. Ta promena se nije dogodila odjednom, nego je ploza pobuna i revolucija koje su često likovni umetnici uzimali za temu svojih dela prepunihmbolike. No uz te društvene promene, dogodila se u privredi još veća promena koju nazivadustrijskom revolucijom. Novina je to što mišićnu ljudsku i životinjsku snagu zamenjujenergija koju proizvodi parna mašina, a zanatsku i manufakturnu proizvodnju zamenjujebrička mehanizovana. To je još jedan iskorak čoveka u oslobođenju od zavisnosti od priror je parna mašina mogla raditi neprekidno, proizvodivši neuporedivo moćniju energiju.odignuti su kameni te čelični mostovi, i nagoviestili još jednu važnu novost, a to je epohaeličnih konstrukcija. Razvoj industrijskih gradova prati i haos u urbanizmu. Velike fabrikeebale su mnogo radne snage što je privuklo masu stanovnika iz sela u grad i gradovi su serili neverojatnom brzinom. Pored željezničkih stanica gradile su se fabrike tako je u gradov

odrla buka, zagađivanje dimom uz sve veće količine smoga, otpada i zagađenja okoline.

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 2/19

ogled na Pariz s prepoznatljivim trgom Republike

ove konstrukcije

9. vek obeležava i istaknuta podvojenost arhitekture u načinu projektovanja i oblikovanjaađevine; istorizma i novog funkcionalnog industrijske arhitekture.

radske stambene višespratnice gradili su se opekom, a zatim se pročelje malterom i štukoblikovalo u stilu nekoga prošlog razdoblja: romanike, gotike, renesanse, baroka ... Takav s

oji umesto savremena izraza, preuzima oblike iz pređašnjih stilskih razdoblja nazivamotorizam (neostilovi). Te zgrade, kao u scenografiji, žele dočarati neko prošlo vrieme pa ih

azivamo i kulisim fasadama. Ponekad bi nastala takva zbrka u gradnji da je ista zgrada moa pročelju imati više različitih stilova iz različitih razdoblja što je poznato kao eklekticizam.

asuprot tome, industrijska arhitektura je bilo savremeno i usmereno budućnosti, te možeći da je 19. vek - doba čeličnih konstrukcija i montažne gradnje. U Engleskoj su prve most

d metala su postavljali već u 18. veku a u 19.veku se javljaju čak i gvozdeni mostovi šta viša lancima ili metalnoj užadi (npr. Most u Avonu- Engleska, s rasponom od 214 m1). No pra

amah i vrhunac novog industrijskog načina gradnje dostignut kada se počelo koristiti če likontažnoj gradnji. Pod montažnom gradnjom u 19. veku podrazumevamo proizvodnju delod livenog gvožđa ili čelika industrijskim parnim mašinama u fabrikama (brzo, jeftino i u velikoličinama), prevoz na gradilište (brzim željeznicama na paru) i njihovo povezivanje nitnamacima u „kosturnu“ konstrukciju građevine. Delovi tih konstrukcija se protežu, kao čudoatematike, prateći smerove tereta, stvarajući utisak kao da je preostao samo kostur 

ekadašnjih „tela“ zgrada.

oboda nove arhitekture

ristalna palata na EXPO-u u Londonu 1851. god.

ajprije su samo industrijske garđevine (pogoni i skladišta, mostovi, željezničke stanice...)đene ovom metodom, ali je nekoliko projekata obeležilo ovo razdoblje i postalo simbolimadustrijske epohe: Kristalna palata u Londonu (1851.), Ajfelova kula i Galerija mašina u Pa889.). Prva svetska izložba u Londonu 1851. bila je povod da se pokaže kakve su neslućeogućnosti metalnih konstrukcija i stakla. Pa je u tu svrhu sagrađena ogromna građevinaetalnog skeleta i staklenog omotača kao jedinstveni prostor za celu izložbu. Imala je galer

a dva sprata i pokrivala je površinu od 70.000 kvadratnih metara. Zbog dotad neviđeneetlosti što su je propuštali stakleni zidovi i svodovi, te odraza svetlosti u staklenim površin

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 3/19

vana, nazvana je Kristalnom palatom. Ta je izložbena građevina služila samo šest meseatim je rastavljena i sledeće godine opet sastavljena na drugom mestu.

felova kula u izgradnji

eć na Svetskoj izložbi u Parizu 1889. inžinjer Gustav Ajfel je čeličnom konstrukcijom visok00 metara, što je po njemu dobila ime Ajfelova kula, pokazao kako zbog prednosti čvrstihkih građevinskih elemenata, nova arhitektura može dostići dotad neviđenu visinu. Kula jeala dve terase kao vidikovce i još jedan izum toga vremena – lift. Kasnije će poslužiti kao

ajviša antena radio odašiljača, a dugo će biti i najvišom građevinom na svetu. Danas je simhničkih mogućnosti metalnih konstrukcija, ali i primer otmenosti i sklada što ga je moguće

ostići kreativnom prmenom nove metode gradnje.

alerija mašina, u kojoj su bili izloženi najnovije fabričke mašine na istoj izložbi, imala je doajveći raspon svoda od 110 m1. To je bilo moguće zahvaljujući širokom spletu metalnih grepki na vrhu luka koji se sužava prema tlu i na kraju se sve sile sabiraju u jednoj jedinoj tačkodu; i to postavljene na pokretnim valjcima kako bi se zgrada mogla širiti na toplini i sužavaa hladnoći bez straha od pucanja.

alerija mašina sa EXPO-a u Parizu 1889. god.

ako su projektanti čeličnih konstrukcija uveli i potpuno novo shvatanje lepote: otmenost ikoću metalnog tkiva građevine, smelo povlačenje u visinu i širinu, svetlost i prozračnost.

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 4/19

ome Insurance Building u Čikagu, najstariji čelični neboder podignut 1885. god.

rimena čelika naposletku je zahvatila i stanbenu gradnju, a vrhunac je neboder (engl. sky-raper ) koji će se do kraja razviti u 20. veku kao simbol modernog doba, kao katedrale u godvor u baroku. Najviše građevine jednostavnog „skeleta“ od metala s velikim staklenim

ozorima koji „istiskuju“ zidove nicale su u industrijski snažnom Čikagu. Administrativne zgrobne kuće, nazvane su prema nameni ili vlasnicima (npr.  „Reliance Building“ sa 13 sprat„Carson, Pirie & Scott“ delo arhitekta Luj Salivena ). Saliven prvi gradi velike staklene

ovršine na mnogo- spratnim građevinama slobodnih osnova. Tu arhitekturu koja odišednostavnošću i poseduje "polivalentnost" ili "univerzalnost prostora" zovemo "Čikaška ško

odernizam

odernizam je dinamičan i relativan pojam koji se koristi da se označe savremene pojave ueraturi, umetnosti, odnosno ono što je novo, inovativno u odnosu na tradiciju.

KNjIŽEVNOST

• drevni istok• antika

o helenska književnosto rimska književnost

• srednjovekovna• humanizam• renesansa• barok• klasicizam• prosvetiteljstvo• romantizam• realizam• modernizam 

o esteticizamo avangarda

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 5/19

o kasni modernizam

o postmodernizam

tom značenju pojam je preuzet iz francuskog jezika. U nemačkoj literaturi se koristio termoderna. Pored toga ovaj izraz se koristio da označi i naturalizam, dekadencu, impresionizmbolizam, futurizam, dadaizam, ekspresionizam, neoromantizam, nadrealizam,gzistencijalizam.

odernizam je kulturni pokret koji generalno uključuje progresivnu umetnost i arhitekturu,uziku, književnost i dizajn i javio se u decenijama koje su prethodile 1914. Modernizam sevio kao bunt umetnika i dizajnera protiv akademske tradicije kasnog 19. veka, i koje jeihvatio nove ekonomske, političke i socijalne aspekte dolazećeg modernog doba.

eki teoretičari prave podelu 20. vek na modernizam i postmodernizam, dok ih drugi smatraamo segmentima istog perioda.

atalonski modernizamatalonski modernizam odnosno secesija ili kako se još naziva ovaj pravac koji se javlja uznim zemljama pod drugim imenima, kao i modernizam, i koji je poslednji univerzalni prav

oji se javlja u 19. veku je razvio nove arhitektonske koncepta od „prirodnih“ elemenata koji e tu upotrebili i pokreta.

adržajTradicionalni materijali i tehnike u KatalonijiKatalonski modernizam u BarceloniLiteraturaVidi jošSpoljašnje veze

radicionalni materijali i tehnike u Kataloniji

vo je od svega najupadljivije na formiranju fasada i primetno je na „katalonskim svodovimaod pokrivačkih radova ili kod slobodnih stepeništa. Pri tome se opeka ugrađuje u brzovezujpsani malter. Prilikom toga se ugrađuje sloj sledećeg maltera. Ove fasade su ukraćene saekorativnim materijalima i elementima kao što su ptice, leptiri, lišće, cveće od kamenja iliemike. Prozori su takođe ukrašeni ukrasima od gvožđa sa prirodom inspirisanim motivima

atalonski modernizam u Barceloniarcelona je ostavila veliki pečat u stilu modernizma i secesije odnosno katalonskogodernizma. Tu su slikari i pisci kao Ramon Kasas i Santiago Rusinjo i veliki arhitekta Antoaudi. Od Antonia Gaudija u Barceloni postoje mnogobrojni poznati objekti i tu spadaju osim

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 6/19

ugih Kasa Mila, Kasa Batlo, Kasa Kalvet i poznata Sagrada Familija koja je sagrađena 18odine i od 2005. godine spada u zgrade koje spadaju u svetsku kulturu pod zaštitomNESKO-a.

ostmoderna arhitektura

ostmoderna arhitektura je međunarodni stil sa najviše uticaja u arhitekturi, čiji se prvi privljaju 1950.- tih godina 20. veka. Uticaj postmoderne arhitekture oseća i dan-danas, iako slatno doba" njenog razvoja na 70.- te i 80.- te godine.

oni Bilding od Filipa Džonsona (1978.-1984.)

adržaj

• 1 Istorija i karakteristike• 2 Najvažniji arhitekte postmodernizma• 3 Literatura

• 4 Spoljašnje veze

Istorija i karakteristike

osle Drugog svetskog rata gde su se u svetu naročito u SAD gradili veliki administrativnibjekti sa uniformisanim i zastakljenim fasadama koji su zbog svoje jednostavne montaže

obijali prednost nad ostalim vrstama gradnje sama estetika je otišla na stranu i zgrade suostajale uniformisane, sa odsustvom ličnosti i po celom svetu su postajale slične. Zbog toga ovu arhitekturu određen i zauživan pojam Filipa Džonsona „međunarodni stil“. Sasvim jeirodno da se protiv ovakovog trenda pokreću suprotne tendencije i paradoksalno je da jeotiv ovoga bio sam Filip Džonson koji je zaslužan za modernu arhitekturu u Severnoj Ame

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 7/19

oš više se od klasične moderne arhitekture distancirao Robert Venturi koji se u svojimojektima trudio da rasčlani jednolivenu površinu zgrada i njegove se realizacije početkom

960. tih godina smatraju za osnove postmoderne. U arhitekturi se danas ovim pojmomznačavaju svi objekti koji imaju zajednički cilj otklona od klasične moderne. Postmoderna sesto osvrće ka istoriji ali sasvim na drugi način kao pseudopravci u istorizmu u 19. veku.onovo u arhitekturu se uvodi simetrija, stup, prozor sa lukom, dekoracija i sl. I tako nastajeostmoderna retrospektivna dok postmoderna progresivna se trudi da iskorištava savremenrme i sasvim drukčije od klasične moderne.

ostmodernost je bila široki pokret. Ona se u arhitekturi naročito ogledala u ponovnomkretanju ka "detalju, ornamentu i ugledanju na prošlost" kao odgovor na krutu jednostavnoseđunarodnog Stila u okviru modernističkog pokreta. Neke od glavnih ideja postmodernizme su lako vidljive u arhitekturi. Preterano funkcionaltički i uprošćeni oblici i prostoriodernizma su zamenjeni mnogo bogatijom estetikom: sukob oblika, oblikovanje radi

blikovanja, naglašavanje boje, novo viđenje i ugledanje na ranije stilove u arhitekturi iogatstvo prostora.

ajvažniji arhitekte postmodernizma

• Rikardo Bofilj  (Ricardo Bofill)• Majkl Grejvs (Michael Graves)• Filip Džonson (Philip Johnson)• Rikardo Legoreta (Ricardo Legorreta)• Čarls Vilard Mur (Charles Willard Moore)

• Sezar Peli  (Cesar Pelli)• Robert Štern (Robert A.M. Stern)• Džejms Stirling (James Stirling)• Robert Venturi  (Robert Venturi)• Piter Ajzeman (Peter Eisenman)

UVOD

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 8/19

Velike pripreme, koje su pocele vec u IX vijekunagovjestavale su i velike promjene. U samom drustvu

 javljaju znatne suprotnosti, duhovne i materijalne,stvorene nizom uticaja: politickih, ekonomskih, kulturnRevolucija u industriji, pripremana jos od Jamesa Watsa nizom tehnickih otkrica i njihovim ekonomskimpromjenama, mijenja i sustinu rada, umanjuje znacaj

zanata, stvara novu drustvenu klasu i nov poredaksa sizrazitijim kapitalizmom. Posljedice i uticaji ovogprerastanja drustvenog zivota u novu fazu razvitka,razlicito se odrazavaju na covjeka i manifestuju se krosve vidove njegove prosvecenosti: kroz literaturu, kroznauku, kroz umjetnost. Kroz cio IX vijek umjetnosti visnisu bile u stanju da prate nove oblike zivota; krajemvijeka nastupa revolucija i u umjetnostima, u slikarstvuarhitekturi istovremeno.Pokusano je da se oslobodiproslosti,

Zgrada za stanovanje izgradjenapocetkom XX u jednoj ulici u New

York City-u. SAD.

zamornog ponavljanja istorijskih stilova. Na samojprekretnici vijekova javlja se opsta evropska reakcija i toga doba nizu se pokusaji, istrazivanja, teorije i djela,vode kristalizaciji nove umjetnosti. Moderna arhitekturobuhvata gradjevine i gradjevinsku djelatnost posljedngodina XIX i cijelog XX vijeka. Istorija moderne arhitekobuhvata arhitekte koji su projektovali te gradjevine,pokrete, tehnologiju i materijale koji su novu arhitektur

ucinili mogucom. Moderna arhitektura je ponikla u SADEvropi i odatle se sirila na ostatak svijeta...

NOVI MATERIJALI I TEHNOLOGIJA

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 9/19

Razvoj dva materijala: zeljeznerude i betona-obrazovao je tehnoloskubazu za mnogo "moderniju" arhitekturu.1779. godine, engleski arhitektaThomas Prichard projektovao je prvupotpuno zeljeznu konstrukciju: zeljeznimost preko rijeke Severn u Engleskoj.Otprilike u isto vrijeme drugi Englez je

eksperimentisao sa smjesom od kreca,gline i pijeskada bi proizveo beton.Zeljezo je upotrebljavano jos od davninau spajanju dijelova gradjevine, ali nakonuspjeha zeljeznog mosta preuzeo jenovu ulogu kao osnovni strukturalnielemenat. Graditelji sirom Evrope iSjeverne Amerike poceli su da dizurobne kuce sa potporom od zeljezaumjesto drveta i da kreiraju izloge sa

fasadom od zeljeza. Razvoj dvamaterijala: zeljezne rude i betona-obrazovao je tehnolosku bazu za mnogo"moderniju" arhitekturu. 1779. godine,engleski arhitekta Thomas Prichardprojektovao je prvu potpuno zeljeznukonstrukciju: zeljezni most preko rijekeSevern u Engleskoj. Otprilike u istovrijeme drugi Englez je eksperimentisao

sa smjesom od kreca, gline i pijeskadabi proizveo beton. Zeljezo jeupotrebljavano jos od davnina uspajanju dijelova gradjevine, ali nakonuspjeha zeljeznog mosta preuzeo jenovu ulogu kao osnovni strukturalnielemenat. Graditelji sirom Evrope iSjeverne Amerike poceli su da dizurobne kuce sa potporom od zeljezaumjesto drveta i da kreiraju izloge sa

fasadom od zeljeza.

Betonski most na rijeciBrisbane,Australija

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 10/19

Napredak industrije betona isao jeparalelno sa razvojem zeljezne i celicnetehnologije.1982. godine inzinjer Francois Hennebique kombinovao jecvrstine oba ova materijalau novojkonstrukciji baziranoj na betonupojacanom celikom.Njegov je izumomogucio ranije nezamislive efekte:

posebno tanke zidove sa velikimpovrsinama stakla; krovove sa osloncemsamo na krajevima, sa ranijenemogucim razmakom izmedjupotpornih stubova; ogromne lukove bezstubova ili gredai spojeve zidova odstakla a ne kamena, cigle ili drveta.

GRADJEVINE

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 11/19

Eiffelov toranj, Paris, Francuska

Projektovao ga je i izgradio GustaveEiffel za svjetsku izlozbu u Parizu, 1889.godine.Toranj je visok, bez antena,300m ili 384 sprata.

 

Kuca na vodopadu, Pennsylvania, SAD

Kucu je projektovao Frank Lloyd Wright,za porodicu Kaufman. Tipican primjer Wrightovog uvjerenja da kuca treba dabude u skladu sa svojom okolinom.

 

Notre-Dame-du-Haut, Ronchamp,Francuska

Ovo arhitektonsko i skulpturalno djeloprojektovao je francuski arhitekta Le

Corbusier i predstavlja crkvu kojupohode hodocasnici.

 

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 12/19

Zgrada Seagram, New York City, SAD

Jednostavnost i elegancija su ono stoodlikuje stil Mies van der Rohea, stopokazuje i ova gradjevina od celika ibronze.

 

Kristalna palata, London, Engleska

Projekt Josepha Paxtona za velikuizlozbu 1851. godine na vise od 7.3ha isa potpuno staklenim zidovimapovezanih celicnim okvirima.

 

oderna arhitektura obuhvata gradjevine i gradjevinsku praksu posljednjih godina 19-og ielog 20-og vijeka.Moderna arhitektura je ponikla u SAD-u i Evropi i odatle se sirila na ostaijeta. M.arhitekti su reagovali na arhitekturu 19-og vijeka koja se, po njihovom misljenju,

evise oslanjala na proslost. Smatrali su da je ili previse vezana za proslost ili kitnjasta iovodljiva.Vjerovali su da je neophodno pronaci arhitekturu koja bi izrazavala duh novog doevazisla stilove, materijale i tehnologiju ranije arhitekture.Pokret protiv podrzavanja istorijslova javlja se krajem 19-og vijeka u svim naprednim zemljama Evrope. Proklamuje se "no

mjetnost",trazi se stil slobode koji ce biti oslobodjen grcko-latinskog izrazavanja i koji bidgovarao modernom duhu vremena i novoj epohi masinizma.

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 13/19

NACELA U MODERNOJ ARHITEKTURI

 

20-ih godina 20-og veka francuski arhitekta

CHARLES JEANNERET, poznatiji kao LECORBUSIER definisao je pet karakteristikamoderne arhitekture:

1. Unutrasnji zidovi bez potpore

2. Dizaci ili tanki zidovi koji dizu zgraduiznad zemlje

3. Ravni krov kao terasa

Spoljni zidovi od stakla bez ikakvog opterecenja sa slobodno raspore|enim prozorima drugim otvorima

Davanje prednosti trakastim prozorima (uskim horizontalnim trakama od staklapostavljenim celom duzinom fasade).

 

E CORBUSIER-ov savremenik MIES VAN DER ROHE, izabrao je popularni slogan:″ Manje

{e ″ . Slobodne, ~iste linije njegovih zgrada iz 1919., ~iji su projekti pretstavljali Nema~ku nternacionalnoj izlo`bi u Barseloni 1929., slu`ili su kao najbolji primjer novog shvatanja uhitekturi.

NOVI MATERIJALI

azvoj dva materijala zeljeza i betona obrazovao je tehnolosku bazu za modernijuhitekturu.1779. godine engleski arhitekta THOMAS PRICHARD prtojektovao je prvu potpu

eljeznu konstrukciju:most preko jedne reke u Engleskoj.Jeftini proizvodni metodi omogucili

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 14/19

nglezu JOSEPH PAXTON-u da za izlozbu u Londonu 1851. sagradi Kristalnu palatu samoandardizovanog livenog gvozdja i staklenih elemenata. Na vise od 7,3 ha zgrada se sastojotpuno od staklenih zidova povezanih celicnim okvirima.1889. francuski inzenjer GUSTAVFFEL pronio je dalje ovu ideju u svom tornju u Parizu.Toranj je visok, bez antena koje se

anas nalaze na njemu, 300 m.(384 sprata).Toranj je izgradjen od oko 7000t zeljeza.

oslije 14-og veka pe}i su se pove}ale, a me|u prvima bila je pe} koju je usavr{io sir HEN

ESSEMER 1855. U njima se primenjivao druga~iji postupak.@eljezna ruda se u gor

elovima prvo pretvarala u metal a zatim primala karbon, koji je bio rezultat isparavanja gas

i visokom pritisku. Krajnji produkt u ovim pe}ima bile su `eljezne {ipke-legure topljene na n

mperaturama, kao ~elik ili ~vrsto `eljezo.Ove {ipke su kasnije iskori{tene za izradu pra

elika.

ETON

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 15/19

rvi tragovi materijala nazvanog beton dosezu do kamenog doba.Na prostoru SRJ, ukopinama kraj Lepenskog vira nadjeni su ostaci naselja iz 5006. godine p.n.e. ukazuju da jeimar koristio peceni krec,pesak i sljunak te sa vodom dobijao beton.

prvoj prvoj proizvodnji betona mo`e se govoriti tek od sredine 19-og veka.JOSEPH ASP

ngleska, 1824. patentira proizvod dobijen pe~enjem gline i kre~njaka koji se i danas ko

ORTLAND. Sradinom veka ISAAC JOHNSON,Engleska, 1845. proizvodi, mje{a

e~njaka i gline, produkt koji ubrzo dobija svoje zaslu`eno mesto u gra|evinarstvu.

848. Francuzi LAMBOT i MONIER, vi{e slu~ajno nego svesno, dolaze do saznanja d

a~anjem ~eli~nom mre`om dobijaju predmeti `eljenih oblika, ve}ih mehani~kih ~vrstoajnosti. MONIER je, zapravo, u svom vrtu oja~ao saksije, a LAMBOT je izradio ~ama

~ane mre`e, koji je obostrano oblo`io cementnim malterom.MONIER je 1867. patentirao

onalazak i kasnije ga koristi u izgradnji rezervoara za vodu, mostova, betonskih nosa~a, it

a po~etku 20-og veka na armiranom betonu rade CONSIDERE u Francuskoj,AUSCHINGER i EMPERGER u Nema~koj, RITTER u [vajcarskoj.

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 16/19

eton je jedini gra|evinski materijal koji mo`e biti postavljen na lice mesta u savitljivom sta

va jedinstvena osobina ~ini beton po`eljnim u gra|evinarstvu jer se mo`e oblikovati u bilo

blik. Druge po`eljne osobine betona su ja~ina, ekonomi~nost i trajnost. U zavisnost

ori{tenih sirovina, beton mo`e izdr`ati te`inu od 700 ili vi{e kg/cm 3. Rastegljivost beton

nogo manja, ali pri upotrebi pravilno napravljene ~eli~ne konstrukcije, struktura mo`e dob

stegljivosti i ja~ini. Trajnost betona je dokazana u egipatskim stubovima od prije vi{e od 3odina a koji jo{ uvek stoje na istom mestu.

RMIRANI BETON

ada beton mora da trpi jaka razvla~enja, ~eli~na potpora je neophodna.^elik je dodan be

obliku mre`e, neravnih ili uvrnutih {ipki.Kako su beton i {ipke ~vrsto spojeni napor ravnomj

odnosi. Osnovna uloga prenapregnutosti betona je u tome da u velikoj meri umanji prit

ojima su podlo`ne glavne povr{ine betonskih konstrukcija.Spajanje betona i ~eli~nog poja~

{i se na dva na~ina. U prvom procesu ~elik je ra{iren prije stapanja sa betonom. Nakon

eton o~vrsne oko poja~anja sabijanje po~inje. ^elik se negdje skrati a zbog jake veze i b

ima deo tereta. U drugom procesu beton je postavljen oko, ali ne dodiruje istegnuti ~elik.

e raste`e nakon {to beton o~vrsne. Betonski blok se u~vrsti za jedan deo ~eli~ne konstru

drugi se povla~i hidrauli~nom dizalicom. Nakon rastezanja, drugi se deo tako|e pri~vrs

etonski blok i sabija uz beton.

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 17/19

TAKLO

aklo je amorfna supstanca prvobitno pravljena od silicijuma i boraksa ili fosfata topljeni

sokim temperaturama. Staklo je otkriveno u prirodi kao vulkanski materijal ili neki meteo

edmeti poznati kao tektiti. To nije ni ~vrsta ni te~na supstanca i nastaje u procesima u ko

e ru{e molekulske strukture, ali koje se kohezijom spajaju u supstance velike tvrdo}e. Stak

adi do te tvrdo}e bez mogu}nosti kristalizacije. Topljeno staklo se mo`e oblikovati upotreekoliko tehnika dok se hladno staklo mo`e rezati na niskim temperaturama. Postoje ra

ste stakla:

Staklene cigle-suplji blokovi sa rebrastim ili uglacanim stranama koje se mogu pojacatmermerom i koristiti za vanjske zidove ili u unutrasnjim pregradama.

Penasto staklo koje nastaje dodavanjem penaste supstance ~istom stak

zagrejavanjem.

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 18/19

Visoko reflektuju}a vlakna prera|ena su u opti~ka so~iva, koja uve}avaju ili umanjuju

pobolj{avaju vid.

Lasersko staklo mo`e emitovati lasersku svetlost ako je napunjeno vazduhom i prop

postavljeno.

etoda pravljenja ogromnih staklenih povrsina na visokim temperaturama razvila se 1980. nniverzitetu na Floridi. Nazvana je ″ zelatinasta tehnika″ , a koristena je voda sa nekimemikalijama kao sto je tetrametoksil da bi se proizveo silicijum-oksid, hemijski aditiviporavaju kondenzaciju i omogucuju polimeru da se jednako izgradi. Ova metoda se pokaz

orisnom i u pravljenju velikih, kompleksnih oblika stakla specificnih osobina.

BACK

Francuski arhitekta koji je 1889. projektovza svjetsku izlozbu u Parizu toranj koji i da

danas pretstavlja glavno obilje zje grada. dio se sastoji od 4. luka postavljena namermerne stubove. Te "noge" se spajaju dok se ne stope u jedinstven toranj. Platfosu postavljene na tri nivoa, a na prvom senalazi restoran. Toranj je visok 300 m (beantene) ili 384 sprata, a izgradjen je od ok7000 t zeljeza. Meteoroloska i radio stanicTV odasiljaci kao i sobe koje je sam Eiffelkoristio, smjestene su pri samom vrhu

adjevine.

A SLICI:

FFEL-ov TORANJ

edna od prvih gradjevina ART DECO-a jehrysler-ova zgrada(1930) u New York-u.Visoka 77pratova izgradjena je povodom proslave jubileja jedn

ajvecih nacionalnih tvornica automobila,aojektovao ju je W.Van Alen.

BACK

7/28/2019 Arhitektura Moderne

http://slidepdf.com/reader/full/arhitektura-moderne 19/19

Ukinuo je istorijske oblike koji ce se bazirna inzenjerskim dostignucima u mostovnikonstrukcijama;na modernim materijalimasto su beton staklo i sintetika.

Le Corbusier se rodio 1887. u svajcarskomgradu Le Chaud-de-Fondsu. Pravo mu je i prezime Charles Eduard Jeanneret. Otac

 je bio vest emaljer poklopaca satova.Umetnicki nadimak je uzeo 1920. poprezimenu majcinog dede, kada je saOzenfantom i Dermeom pokrenuo casopisL'Espirit Nouveau".

A SLICI:

RKVA Notre Dame du Haut (1950-1955), Ronchamp Franc.