Zabytki i Kultura

Kraków (pełna nazwa: Stołeczne Królewskie Miasto Kraków) – miasto nad Wisłą w południowej Polsce, drugie w kraju – po Warszawie – pod względem liczby mieszkańców[1] (wg GUS, w 2007 Kraków wyprzedził pod tym względem Łódź[3]) oraz drugie – po Warszawie – pod względem powierzchni[1]; jedno z najstarszych miast Polski, o ponad tysiącletniej historii, wysokich walorach kulturowych i architektonicznych.

W przeszłości Kraków odgrywał rolę administracyjnej stolicy państwa i siedziby władców Polski. Kraków jest stolicą województwa małopolskiego oraz historycznej Małopolski, a także centralnym ośrodkiem metropolitalnym aglomeracji krakowskiej.

Wiek X-XIIArchitektura przedromańska: rotunda NMP na Wawelu, kościół Św. Salwatora, fragmenty katedry Bolesława I Chrobrego.Architektura romańska: kościół Św. Andrzeja, fragmenty II katedry z kryptą Św. Leonarda i Wieżą Srebrnych Dzwonów, fragmenty kościoła Św. Wojciecha.

Katedra św. Andrzeja

Wiek XIII-XIVArchitektura gotycka: kościoły Franciszkanów, Cystersów w Mogile, Dominikanów, Mariacki, Bożego Ciała, Św. Katarzyny. Brama Floriańska z fragmentami murów obronnych. Gmachy publiczne na Rynku: Sukiennice, Ratusz, budynek Wagi Miejskiej. 

Kościół Franciszkanów

Wiek XVStanowi szczytową fazę rozwoju sztuki późnego średniowiecza, charakteryzuje go m.in. zagęszczenie zabudowy miejskiej i dalszy rozwój fortyfikacji z drugim zewnętrznym pierścieniem murów, a także barbakanem. Powstała dzielnica uniwersytecka z Collegium Maius.

Barbakan

Wiek XVIW architekturze miasta najważniejsza była przebudowa Sukiennic, Na wzór zamku królewskiego arkadowe dziedzińce otrzymują rezydencje przy ulicy Kanoniczej.

Sukiennice

Wiek XVIIWczesny barok: kościół Św. Piotra i Pawła, kościół Kamedułów na Bielanach pod Krakowem.Barok: kościoły Bernardynów, Wizytek, Karmelitów na Piasku, Św. Anny.

Kościół św. Anny

Kościół św. Stanisława

Wiek XVIIISchyłek architektury barokowej: kościół Misjonarzy na Stradomiu, Pijarów, Paulinów na Skałce. 

Wiek XIXArchitektura neogotycka: Collegium Novum, Teatr im J. Słowackiego, zabudowa mieszkalna ul. Retoryka, gmach Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, Szkoły Sztuk Pięknych, schronisko im. Aleksandra Lubomirskiego - obecnie Akademia Ekonomiczna, schronisko im. Helclów. 

Wiek XXArchitektura secesji i modernizmu: gmach Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, Pałac Sztuki, Szkoła Przemysłowa, Muzeum Techniczno-Przemysłowe. Architektura późnego modernizmu: Akademia Górnicza, Biblioteka Jagiellońska, Muzeum Narodowe, gmach PKO, galeria Pryzmat. Architektura po 1945 przeżyła fazę realizmu socjalistycznego, czego przykładem jest zabudowa Nowej Huty. 

AGH