ARALIN 3

Ang Katangian at Kahalagahan ng Yamang Tao

ng Pilipinas

• Ang paggawa ay nauukol sa mga gawain ngtao upang makalikha ng mga kalakal at serbisyong maaaring magamit sa loob at labasng bansa.

• Ang paggawa ay maaaring kumatawan saproduksyon kung kaya ang mahusay a lakaspaggawa ng bansa ay napakahalaga sapagpapaunlad ng ekonomiya.

• Maituturing ang mayamang lakas paggawa naisang mahalagang batayan ng pag-unlad ngisang bansa.

BALANGKAS NG POPULASYON NG PILIPINAS

• Ayon sa United Nations , isa sa mga mabigatna suliraning kinakaharap ng daigdig sakasalukuyan ay nauukol sa mabilis na paglaking populasyon.

Ang mga bansangmay pinakamalalakingpopulasyon sa daigdigay matatagpuan sa Asyatulad ng :

• China

• India

• Bangladesh

• Indonesia

• Pakistan

• Ayon sa 2008 The World Almanac and Book of Facts, ang Pilipinas ay ikapito sa mga bansangmay pinakamalakingpopulasyon sa buongAsya.

• Sa mabilis na paglaki ng populasyon , nagigingmas mahirap ang alokasyon upangmapakinabangan ng lahat ang mgapinagkukunang yaman.

• Ang patuloy na paglaki ng populasyon ay may malaking epekto sa aspektong pangkabuhayanng isang pook.

Kabuuang Populasyon, Density, at Growth Rate

Makikita sa datos ng Asian Development Bank sa Talahanayan 3.1 ang mabilis na paglaking populasyon ng Pilipinas mula 2003 hanggang2008.

Talahanayan 3.1: ANG LUMALAKING POPULASYON NG PILIPINAS SA PAGLIPAS NG MGA TAON

Populayon 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Kabuuang populasyon(sa milyon)

81.9 83.6 85.3 87.0 88.7 90.5

Density (dami ng tao sabawat kilometrokuwadrado)

273.0 278.7 284.3 290.0 295.7 302.0

Growth Rate (saporsiyento)

2.1 2.1 2.0 2.0 1.9 1.9

Distribusyon at Komposisyon

Ang potensiyal ng isang bansang sumulongat umunlad ay maaaring matunghayan sadistribusyon at komposisyon ng populasyonnito. Malaki ang epekto ng edad o gulang ngbahagdan ng populasyon sa kalagayangpanlipunan ng isang bansa.

Ang balangkas ng populasyon ay may epekto sa lipunan at maging sa patakaran ngpamahalaan.

Simple Literacy

Simple Literacy

-ay ang kakayahan ng isang taona bumasa at sumulat at nakauunawa ng simpleng mensahesa anumang wika o diyalekto.

Mag-aaral sa Kolehiyo

Medical or Allied Courses

Ito angkaraniwangkinukuha ngmag-aaral..

Partikular na ditoang nursing, dahilsa mas mataasdito angpagkakataon namakapagtrabahosa ibang bansa at makatanggap namataas nasuweldo.

May mga suliraning kinakaharap ang

Pilipinas sa aspekto ng edukasyon. Ang

mga suliraning ito ay kadalasang isinisisi sa

laganap na kahirapan sa bansa at suliranin

sa pananalapi ng pamahalaan

. Kahirapan pa rin ang dahilan kung

bakit ang maraming magsisipagtapos sa

pilipinas ay naghahangad na

makapagtrabaho sa ibang bansa.

Relihiyon

Batay pa rin sa sensus ng populasyon ng NSO noong 2000, walo sa bawat 10 Pilipino ay

Katoliko Romano.

Talahanayan 3.5: POPULASYON BATAY SA RELIHIYONG KINAAANIBAN AT KASARIAN (2000)

Relihiyon Kabuuan Lalaki Babae

Katoliko Romano 61,862,898 31,197,055 30,665,843

Islam 3,862,409 1,907,721 1,954,688

Evangelicas 2,152,786 1,067,708 1,085,078

Iglesia ni Cristo 1,762,845 889,774 873,071

Aglipayan 1,508,662 765,799 742,863

Seventh Day Adventist 609,570 301,699 307,871

United Church of Christ in the Philippines

416,681 209,647 207,034

Iba pa 1,113,190 557,240 555,950

ANG LAKAS PAGGAWA NG BANSA

• Ang labor force o lakas-paggawa ay tumutukoy sakabuuang bilang ng manggagawang may edad 15 taon pataas, kabilang ang may trabaho, walangtrabaho, at naghahanap ng trabaho.

• Ang labor force participation rate ay tumutukoysa ratio ng kabuuang bilang ng mga taongkabilang sa lakas-paggawa kung ihahambing sakabuuang populasyon na may gulang na 15 taonpataas.

• Ang may mga trabaho o employed ay tumutukoy salahat ng mga may gulang na15 taon pataas batay sakanyang huling kaarawan na naiulat na nagtatarabaho, kabilang na rito ang may trabaho ngunit wala sa lugarng trabaho dahil sa karamdaman, nagbabkasyon, nagwelga at iba pang dahilan.

• Ang mga walang trabaho o unemployed naman ay tumutukoy sa mga pansamantalang natanggal satrabaho, naghahanap ng trabaho, o mga nais namagtrabaho ngunit hindi magkaroon ng oportunidadna makapagtrabaho dahil sa karamdaman.

Samantala, ang mga underemployeday ang mga may trabaho, ngunit hindinatutugunan ang kompletong oras ngpaggawa dahil sa sariling kagustuhan o dahil sa hindi makahanap na full time natrabaho.

Ang employment rate ay tumutukoy sa bahagdan ng lakas-paggawa na may hanapbuhay.

Ang underemployment rate naman ay tumutukoy sa proporsiyonng mga taong ganap na walangtrabaho sa kabuuan ng lakas-paggawa.

PAGPAPAUNLAD NG KALIDAD NG PAGGAWA

Ang sektor ng paggawa ay may mgasuliraning nagiging hadlang upang ang mgamanggagawa ay magkaroon ng maayos napamumuhay.

Malaking papel ang ginagampanan ngpaggawa sa pagsususlong ng kaunlaran ngbansa.

Ang DOLE ay bumalangkas ng isangprograma na may apat na estratehiya.

Ito ay ang mga sumusunod:

1.Support for Employment Generation. Ang pangunahing pangkat na inaabot ngprogramang ito ay ang mga sektor na tilanakakaligtaan ng lipunan . Kabilang saestratehiyang ito ang mga programangnakalaanupang tulungan ang kabataan, mgamay kapansanan, at mga maralitangpamayanan. Ilan sa mga programang ito ay angSpecial Program for Employment of Students(SPES), Tulong Alalay sa Taong May Kapansanan, at Aksyon ng Sambayanan Labansa Kahirapan.

2.Employment Facilitation

• Ang DOLE ay nagkakaloob ng tulong upangmapadali ang paghahanap ng trabaho sa loobo labas man ng bansa. Gamit ang makabagongteknolohiya, isinasagawa ng sangay angpagtatala ng mga bakanteng trabaho at angmga kasanayan na kailangan dito. Kabilang samga programang nakapaloob dito ay angLabor Market Information System (LMIS)-Phil-JobNet at Overseas Employment Program.

3. Employment Preservation

Itinataguyod ng DOLE ang kapayapaan saindustriya sa pamamagitan ng edukasyon, mabilis at pantay na resolusyon ng mgausapin ukol sa paggawa, at pagsususlong ngkooperasyon sa pangangasiwa ng paggawa. Ilan sa mga halimbawa ng mga programangnakapaloob dito ay ang Labor Dispute Settlement and Prevention Program at angLabor Education Program.

4.Human Resource Development Strategy

• Ang mga programang nabibilang dito ay nakapaloob sapagpapaunlad ng kakayahan ng mga tao o human resource development. Ang ilan sa mga ahensyangkabahagi sa estratehiyang ito ay ang Technical Education and Skills Development Authority (TESDA), Maritime Training Council, Bureau of Rural Workers, Bureau of Women and Young Workers, Employees Compensation Comission, at Overseas Workers Welfare Administration (OWWA). Kabilang sa mgaprograma para sa estratehiyang ito ang Human Resource Development Program, Maritime Training Program, Occupational Safety and Health Program, Employees Compensation Program, at Women Workers Employment and Entrepreneurship Development.

PANGANGAILANGAN

NG MGA MAMAMAYAN

Maraming pangangailanganang mamamayan .

Bukod sa pagkain, damitat tirahan….

..mahalaga rin para sa isanglipunan na tugunan angpangangailangang pangkalusugan ngmga mamamayan at pagkaloobanng sapat na edukasyon.

Ang poverty line ay tumutukoy sapinakamababang kita na kailangan ngpamilya upang matugunan angpangunahing pangangailangan sapagkain at iba pang pangangailangan.

Ang bilang ng mga mag-anak nanasa ilalim ng poverty line ay halos apat na milyon.

Ang pagiging produktibo ay isang mahalagang katangiang

dapat ipamalas ninuman

--END--

Xie xie !