araf 51

Araf SuresiAraf Suresi38 – 60 Ayetler38 – 60 Ayetler

1.) Ruhu’l- Furkan Tefsiri1.) Ruhu’l- Furkan Tefsiri 2.) Kurtubi2.) Kurtubi 3.) Razi3.) Razi

Ruhu’l-Furkan Ayet 51 Ruhu’l-Furkan Ayet 51 11

Ebu Hureyre Ebu Hureyre (r.a.)(r.a.)dan rivayet edilen bir dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Resulullah hadis-i şerifte Resulullah (s.a.v.)(s.a.v.)::

- - “Dünya müminin zindanı, kafirin ise “Dünya müminin zindanı, kafirin ise cennetidir!”cennetidir!” buyurmuştur. buyurmuştur.

(Müslim, Tirmizi, İbni Mace, Ahmed ibni Hanbel, Mirğani)(Müslim, Tirmizi, İbni Mace, Ahmed ibni Hanbel, Mirğani)


Hasen Hasen (r.a.)(r.a.)dan rivayet edilen bir hadis-i dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Resulullah şerifte Resulullah (s.a.v.)(s.a.v.)::

- - “Dünya sevgisi bütün hataların başıdır!”“Dünya sevgisi bütün hataların başıdır!” buyurmuştur. Demek ki, dünya sevgisi bazı buyurmuştur. Demek ki, dünya sevgisi bazı kere insanı sapıklığa hatta kafirliğe kadar kere insanı sapıklığa hatta kafirliğe kadar götürebilir.götürebilir.

(Beyhaki, Tebrizi, Ali el-Müttaki, Fahruddin er-Razi)(Beyhaki, Tebrizi, Ali el-Müttaki, Fahruddin er-Razi)

Ruhu’l-Furkan Ayet 51 Ruhu’l-Furkan Ayet 51 3/13/1

Ebu Hureyre Ebu Hureyre (r.a.)(r.a.)dan rivayet edilen bir dan rivayet edilen bir hadiste Resulullah hadiste Resulullah (s.a.v.)(s.a.v.) şöyle buyurmuştur: şöyle buyurmuştur:

- - ““(Kıyamet günü Allah-u Teala)(Kıyamet günü Allah-u Teala) bir kula kavuşur da: bir kula kavuşur da: ‘Ey felan! Ben sana ikram etmemiş miydim, ‘Ey felan! Ben sana ikram etmemiş miydim, Ben seni efendi yapmamış mıydım, Ben seni Ben seni efendi yapmamış mıydım, Ben seni evlendirmemiş miydim,Ben atları ve develeri evlendirmemiş miydim,Ben atları ve develeri sana boyun eğdirmemiş miydim, Ben seni sana boyun eğdirmemiş miydim, Ben seni (toplumuna)(toplumuna) reis olarak ve reis olarak ve (cahiliyet devrindeki hüküm-(cahiliyet devrindeki hüküm-

darların aldığı şekilde, ganimetlerden)darların aldığı şekilde, ganimetlerden) dörtte bir alarak dörtte bir alarak bırakmamış mıydım?’ bırakmamış mıydım?’ buyurur. O:buyurur. O: ‘Evet!’ ‘Evet!’ der.der.


O zaman Allah-u Teala: O zaman Allah-u Teala: ‘Peki sen hiç bana ‘Peki sen hiç bana kavuşacağını düşünmüş müydün?’ kavuşacağını düşünmüş müydün?’ diye so-diye so-rar. O: rar. O: ‘Hayır!’‘Hayır!’ deyince: deyince: ‘Sen beni unuttuğun ‘Sen beni unuttuğun gibi Ben de seni terk ediyorum!’gibi Ben de seni terk ediyorum!’ buyurur. buyurur.

Sonra ikinci biriyle karşılaşır ve: ‘Ey felan! Sonra ikinci biriyle karşılaşır ve: ‘Ey felan! Ben sana ikram etmemiş miydim, Ben seni Ben sana ikram etmemiş miydim, Ben seni efendi yapmamış mıydım, Ben seni evlendir-efendi yapmamış mıydım, Ben seni evlendir-memiş miydim, Ben atları ve develeri sana memiş miydim, Ben atları ve develeri sana boyun eğdirmemiş miydim, Ben seni boyun eğdirmemiş miydim, Ben seni (toplumu-(toplumu-

na)na) reis olarak ve reis olarak ve (cahiliyet devrindeki hükümdarların(cahiliyet devrindeki hükümdarların


aldığı şekilde, ganimetlerden)aldığı şekilde, ganimetlerden) dörtte bir alarak bırak- dörtte bir alarak bırak-mamış mıydım?’ mamış mıydım?’ buyurur. O: buyurur. O: ‘Evet! Ey ‘Evet! Ey Rabbim!’ Rabbim!’ der.der.

O zaman Allah-u Teala: ‘O zaman Allah-u Teala: ‘Peki sen hiç bana Peki sen hiç bana kavuşacağını düşünmüş müydün?’ kavuşacağını düşünmüş müydün?’ diye so-diye so-rar. O: rar. O: ‘Hayır!’‘Hayır!’ deyince: deyince: ‘Sen beni unuttuğun ‘Sen beni unuttuğun gibi Ben de seni terk ediyorum!’gibi Ben de seni terk ediyorum!’ buyurur.” buyurur.”

(Müslim, İbni Kesir)(Müslim, İbni Kesir)


Şeddad ibni Evs (r.a)dan rivayette Şeddad ibni Evs (r.a)dan rivayette Resulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:Resulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:

- “Akıllı kişi nefsini hesaba çeken ve - “Akıllı kişi nefsini hesaba çeken ve ölümden sonrası için çalışandır. (Zekası kıt ölümden sonrası için çalışandır. (Zekası kıt olan) aciz kimse ise nefsini arzusuna olan) aciz kimse ise nefsini arzusuna uyduran, (kötü ameller işlediği halde) yine uyduran, (kötü ameller işlediği halde) yine de(: ‘O beni affeder ve mükafatlandırır’ diye) de(: ‘O beni affeder ve mükafatlandırır’ diye) Allah’a karşı kuruntularda bulunandır!”Allah’a karşı kuruntularda bulunandır!”

(Tirmizi)(Tirmizi)


Meşayıhtan bazısı şöyle buyurmuştur:Meşayıhtan bazısı şöyle buyurmuştur: - “Üzüntüler üç türlüdür: Birincisi; ibadetin - “Üzüntüler üç türlüdür: Birincisi; ibadetin

kabul olmama üzüntüsü, ikincisi; günahın kabul olmama üzüntüsü, ikincisi; günahın bağışlanmama üzüntüsü; üçüncüsü de; bağışlanmama üzüntüsü; üçüncüsü de; Allah-u Teala’yı bilme halinin alınması Allah-u Teala’yı bilme halinin alınması derdidir.derdidir.


Yusuf ibni Esbat Yusuf ibni Esbat (k.s.)(k.s.) şöyle anlatmıştır: şöyle anlatmıştır: - - “Bir kere Süfyan “Bir kere Süfyan (r.a.)(r.a.)ın yanına girdiğimde ın yanına girdiğimde

o bütün gece sabaha kadar ağladı. Ben: o bütün gece sabaha kadar ağladı. Ben: ‘Senin bütün bu ağlaman günahların yüzün-‘Senin bütün bu ağlaman günahların yüzün-den mi?’ dediğim de o, bir saman çöpü den mi?’ dediğim de o, bir saman çöpü alarak: ‘Günahlar Allah’a göre bundan alarak: ‘Günahlar Allah’a göre bundan daha hafiftir, ben ancak Allah’ın, İslam’ı daha hafiftir, ben ancak Allah’ın, İslam’ı benden almasından korkuyorum!’ dedi.”benden almasından korkuyorum!’ dedi.”


Demek ki bütün peygamberler, seçkin Demek ki bütün peygamberler, seçkin veliler bile ibadet hususunda ve günahtan veliler bile ibadet hususunda ve günahtan sakınma konusunda bunca gayretlerine sakınma konusunda bunca gayretlerine rağmen bu haldeyken, ya sen ne rağmen bu haldeyken, ya sen ne söyleyebilirsin? Yoksa onların Allah’a karşı söyleyebilirsin? Yoksa onların Allah’a karşı husn-ü zanları yok muydu? Elbette ki vardı!husn-ü zanları yok muydu? Elbette ki vardı!

Çünkü onlar Allah-u Teala’nın rahmetinin Çünkü onlar Allah-u Teala’nın rahmetinin genişliğini senden iyi bilmekteydiler ve genişliğini senden iyi bilmekteydiler ve O’nun cömertliği hakkında senden daha O’nun cömertliği hakkında senden daha güzel düşünceliydiler. güzel düşünceliydiler.


Lakin onlar çalışma ve gayret olmaksızın Lakin onlar çalışma ve gayret olmaksızın bu husn-ü zanların boş bir kuruntu ve bir al-bu husn-ü zanların boş bir kuruntu ve bir al-danış olduğunu iyi bilmekteydiler.danış olduğunu iyi bilmekteydiler.

Allah-u Teala bizi ve sizi, Kendisini unutan-Allah-u Teala bizi ve sizi, Kendisini unutan-lardan ve nefsinin hevasına uyanlardan lardan ve nefsinin hevasına uyanlardan değil de, kitabıyla amel edenlerden ve değil de, kitabıyla amel edenlerden ve yüce huzuruna erenlerden eylesin! Amin! yüce huzuruna erenlerden eylesin! Amin! Amin! Binlerce amin!Amin! Binlerce amin!


Aişe Aişe (r.a.)(r.a.)dan rivayet edilen bir hadis-i dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Resulullah şerifte Resulullah (s.a.v.)(s.a.v.)::

- - “Amellerin Allah’a en sevgilisi az da olsa “Amellerin Allah’a en sevgilisi az da olsa devamlı olanıdır!”devamlı olanıdır!” buyurmuştur. buyurmuştur.

(Müslim)(Müslim)


Cafer ibni Abdillah (r.h.) şöyle anlatmıştır: Cafer ibni Abdillah (r.h.) şöyle anlatmıştır: “Bir adam Malik ibni Enes (r.a.)a gelerek, “Bir adam Malik ibni Enes (r.a.)a gelerek, istivanın şeklini sorunca, ben Malik’in bu istivanın şeklini sorunca, ben Malik’in bu sözden etkilendiği kadar hiçbir şeyden sözden etkilendiği kadar hiçbir şeyden etkilendiğini görmedim. O sırada üzerine ter etkilendiğini görmedim. O sırada üzerine ter bastı ve herkes başını önüne eğdi.bastı ve herkes başını önüne eğdi.


Süfyan ibni Uyeyne (r.a.) şöyle demiştir: Süfyan ibni Uyeyne (r.a.) şöyle demiştir: “Allah-u Teala kitabında Zat’ını nasıl “Allah-u Teala kitabında Zat’ını nasıl vasıfladıysa, onun tefsiri onu okuyup sükut vasıfladıysa, onun tefsiri onu okuyup sükut etmektir. Allah ve Resul’ünden başka hiç etmektir. Allah ve Resul’ünden başka hiç kimsenin onu tefsir etmesi caiz değildir.”kimsenin onu tefsir etmesi caiz değildir.”

(Beyhaki, Süyuti)(Beyhaki, Süyuti)


Ayet-i kerime ve hadis-i şeriflerde Allah-u Ayet-i kerime ve hadis-i şeriflerde Allah-u Teala’ya nispet edilen “Fevkıyyet” ve Teala’ya nispet edilen “Fevkıyyet” ve “Ulviyyet” gibi vasıflardan herhangi biri, Ehl-i “Ulviyyet” gibi vasıflardan herhangi biri, Ehl-i Sünnet ulemasının selef ve halefinin Sünnet ulemasının selef ve halefinin hiçbirine göre, mekan ve mesafe üstünlüğü hiçbirine göre, mekan ve mesafe üstünlüğü gibi manalarla izah edilmeyip, sadece kuvvet gibi manalarla izah edilmeyip, sadece kuvvet ve kudret üstünlüğü ile te’vil edilmiştir.ve kudret üstünlüğü ile te’vil edilmiştir.


Zira Allah-u Teala bir yöne tahsis edilecek Zira Allah-u Teala bir yöne tahsis edilecek olursa, onun bir mekanda veya alanda olursa, onun bir mekanda veya alanda bulunduğunu kabul etmek gerekir ki bu bulunduğunu kabul etmek gerekir ki bu durumda, hareket, sükun (hareketsizlik), durumda, hareket, sükun (hareketsizlik), teğayyür ve hudüs (değişikliğe uğramak ve teğayyür ve hudüs (değişikliğe uğramak ve sonradan olma belirtilerine sahip olmak) gibi, sonradan olma belirtilerine sahip olmak) gibi, sonradan yaratılanların özelliklerinden olan ve sonradan yaratılanların özelliklerinden olan ve Allah-u Teala ile hiçbir ilgisi bulunmayan Allah-u Teala ile hiçbir ilgisi bulunmayan noksan sıfatların Allah-u Teala’ya dolaylı da noksan sıfatların Allah-u Teala’ya dolaylı da olsa isnadı kaçınılmaz olur.olsa isnadı kaçınılmaz olur.


Allah-u Teala hakkında cihet (yön) belirlemek de Allah-u Teala hakkında cihet (yön) belirlemek de batıldır. Zira Allah-u Teala üst cihette olduğuna batıldır. Zira Allah-u Teala üst cihette olduğuna inanmak, diğer yönlerde bulunmadığını düşünmek inanmak, diğer yönlerde bulunmadığını düşünmek anlamına gelir. Özel bir cihetin tahsisi için de mutlaka anlamına gelir. Özel bir cihetin tahsisi için de mutlaka bir muhassıs (özelleştiren) bulunduğunu düşünmek bir muhassıs (özelleştiren) bulunduğunu düşünmek gerekir.gerekir.

Ayrıca bir yönde olanın, o yönle arasında bir mesafe Ayrıca bir yönde olanın, o yönle arasında bir mesafe bulunması gerekir ki, o mesafenin, olduğundan daha bulunması gerekir ki, o mesafenin, olduğundan daha fazla veya noksan olabileceği de düşünülebilir. Demek fazla veya noksan olabileceği de düşünülebilir. Demek ki o mesafeyi de tahsis eden biri lazımdır. (Bütün ki o mesafeyi de tahsis eden biri lazımdır. (Bütün bunlar ise Allah-u Teala hakkında düşünülmeyecek bunlar ise Allah-u Teala hakkında düşünülmeyecek şeylerdir.)şeylerdir.)


Ebu’l-Hasen el-Eşari (r.h.)ı görüşü ise, Ebu’l-Hasen el-Eşari (r.h.)ı görüşü ise, “Hazin ve Alusi” tefsirlerinde İmam-ı Beyhaki “Hazin ve Alusi” tefsirlerinde İmam-ı Beyhaki (r.h)dan şu şekilde nakledilmiştir:(r.h)dan şu şekilde nakledilmiştir:

“ “Allah-u Teala, Arş’ta bir işlem yapmıştır ve Allah-u Teala, Arş’ta bir işlem yapmıştır ve ona “İstiva” adını takmıştır. Nitekim başka ona “İstiva” adını takmıştır. Nitekim başka bir şeyde yaptığı fiile ‘Rızk verme’ adını bir şeyde yaptığı fiile ‘Rızk verme’ adını koymuştur, bir diğerine ise ‘Nimet verme’ koymuştur, bir diğerine ise ‘Nimet verme’ ismini vermiştir. Allah-u Teala’nın diğer ismini vermiştir. Allah-u Teala’nın diğer fiilleri de böylecedir.fiilleri de böylecedir.


Ebu Hureyre (r.a.)dan rivayet edilen:Ebu Hureyre (r.a.)dan rivayet edilen: - “Ben size bir şey emrettiğim zaman, ondan - “Ben size bir şey emrettiğim zaman, ondan

gücünüz yettiği kadarını yerine getirin!” (Buhari, gücünüz yettiği kadarını yerine getirin!” (Buhari, Müslim) hadis-i şerifinde, Resulullah (s.a.v.)in de Müslim) hadis-i şerifinde, Resulullah (s.a.v.)in de emretme yetkisine sahip olduğu anlaşılmaktaysa emretme yetkisine sahip olduğu anlaşılmaktaysa da, Resulullah (s.a.v.)in bir şeyi emretmei, o da, Resulullah (s.a.v.)in bir şeyi emretmei, o konuda Allah-u Teala’nın emri bulunduğuna delalet konuda Allah-u Teala’nın emri bulunduğuna delalet ettiğinden, gerçekte emreden yine ancak Allah-u ettiğinden, gerçekte emreden yine ancak Allah-u Teala olmuş olur.Teala olmuş olur.


Ebu Hureyre (r.a.)dan rivayet edilen bir Ebu Hureyre (r.a.)dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Resulullah (s.a.v.):hadis-i şerifte Resulullah (s.a.v.):

- “Allah-u Subhanehu katında duadan - “Allah-u Subhanehu katında duadan değerli hiçbir şey yoktur!” buyurmuştur.değerli hiçbir şey yoktur!” buyurmuştur.

(İbni Mace)(İbni Mace)


Sa’d ibni Malik (r.a.)dan rivayet edilen bir Sa’d ibni Malik (r.a.)dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Resulullah (s.a.v.):hadis-i şerifte Resulullah (s.a.v.):

- “Zikrin en hayırlısı gizli olanıdır, rızkın en - “Zikrin en hayırlısı gizli olanıdır, rızkın en hayırlısı da yeterli olanıdır!” buyurmuştur.hayırlısı da yeterli olanıdır!” buyurmuştur.

(Ahmed ibni Hanbel, Cessas, Razi, Kazi (Ahmed ibni Hanbel, Cessas, Razi, Kazi Senaullah, Kurtubi)Senaullah, Kurtubi)


Ebu Hureyre (r.a.) ,dan rivayet edilen bir hadis-i Ebu Hureyre (r.a.) ,dan rivayet edilen bir hadis-i kudside Allah-u Teala şöyle buyurmaktadır:kudside Allah-u Teala şöyle buyurmaktadır:

- “Ben kulumun Bana karşı olan zannının - “Ben kulumun Bana karşı olan zannının yanındayım ve Beni zikrettiği zaman Ben onunla yanındayım ve Beni zikrettiği zaman Ben onunla beraber bulunmaktayım! Eğer o Beni kendi içinde beraber bulunmaktayım! Eğer o Beni kendi içinde zikrederse Ben de onu Kendi Zat’ımda zikrederim. zikrederse Ben de onu Kendi Zat’ımda zikrederim. Eğer o Beni bir topluluk içinde zikrederse, Ben onu Eğer o Beni bir topluluk içinde zikrederse, Ben onu onlardan daha hayırlı bir cemaat içerisinde onlardan daha hayırlı bir cemaat içerisinde zikrederim!”zikrederim!”

(Buhari)(Buhari)


Allah-u Teala’nın:Allah-u Teala’nın: - “Babalarınızı andığınız gibi ya da daha - “Babalarınızı andığınız gibi ya da daha

kuvvetli bir anışla(, atalarınıza ve size inam kuvvetli bir anışla(, atalarınıza ve size inam ettiği bunca nimetlerden dolayı) Allah’ı ettiği bunca nimetlerden dolayı) Allah’ı zikredin!” (Bakara Suresi:200) kavl-i zikredin!” (Bakara Suresi:200) kavl-i şerifinde açık zikre delalet eden bir şerifinde açık zikre delalet eden bir benzetme yoktur. Ancak bu, zikrin çok benzetme yoktur. Ancak bu, zikrin çok yapılmasına delalet eden bir teşbihtir.yapılmasına delalet eden bir teşbihtir.


İkincisi; dille yapılan gizli zikirdir ki, İkincisi; dille yapılan gizli zikirdir ki, Abdullah ibni Büsr (r.a.)dan rivayet edilen:Abdullah ibni Büsr (r.a.)dan rivayet edilen:

- “Dilin, Allah’ın zikriyle sürekli yaş olsun!” - “Dilin, Allah’ın zikriyle sürekli yaş olsun!” (Tirmizi, Kazi Senaullah) hadis-i şerifinden (Tirmizi, Kazi Senaullah) hadis-i şerifinden kastedilen zikir budur.kastedilen zikir budur.


...Bunun üzerine O, meleklere: ‘Ey melekler! Ben ...Bunun üzerine O, meleklere: ‘Ey melekler! Ben sizleri şahit tutuyorum ki, Ben bu zikreden kullarımı sizleri şahit tutuyorum ki, Ben bu zikreden kullarımı gerçekten mağfiret ettim (bağışladım) buyurur. gerçekten mağfiret ettim (bağışladım) buyurur. Meleklerden birisi: ‘O zikredenlerin arasında falan Meleklerden birisi: ‘O zikredenlerin arasında falan kişi var ki, onlardan değildi, ancak bir ihtiyacı için kişi var ki, onlardan değildi, ancak bir ihtiyacı için gelmişti.’ der. O: ‘Onlar (Benim) meclis gelmişti.’ der. O: ‘Onlar (Benim) meclis arkadaşları(m)dır. Onlarla birlikte oturan şaki arkadaşları(m)dır. Onlarla birlikte oturan şaki (mahrum) olmaz.’ buyurur.”(mahrum) olmaz.’ buyurur.”

(Buhari, Müslim, Tirmizi, Kazi Senaullah)(Buhari, Müslim, Tirmizi, Kazi Senaullah)


- “O (halis akıl sahibi) kimseler ki; ayakta - “O (halis akıl sahibi) kimseler ki; ayakta duranlar, oturanlar ve yanları üzere duranlar, oturanlar ve yanları üzere (yaslanmış) bulunanlar halinde Allah’ı sürekli (yaslanmış) bulunanlar halinde Allah’ı sürekli zikrederler...” (Al-i İmran Suresi:191) ayet-i zikrederler...” (Al-i İmran Suresi:191) ayet-i kerimesinde farklı hallerde zikre devam kerimesinde farklı hallerde zikre devam edenleri methetmiştir.edenleri methetmiştir.


“ “Alusi Tefsiri”nde zikredildiğine göre; ulema, dua Alusi Tefsiri”nde zikredildiğine göre; ulema, dua hakkında birçok edepler zikretmişlerdir, bunlardan bir hakkında birçok edepler zikretmişlerdir, bunlardan bir kısmını sayacak olursak:kısmını sayacak olursak:

a) Abdestli olmaka) Abdestli olmakb) Kıbleye yönelmekb) Kıbleye yönelmekc) Kalbi meşguliyetlerden arındırmakc) Kalbi meşguliyetlerden arındırmakd) Başında ve sonunda salavat-ı şerife okumakd) Başında ve sonunda salavat-ı şerife okumake) Elleri göğe doğru kaldırmake) Elleri göğe doğru kaldırmakf) Müminleri ortak etmekf) Müminleri ortak etmekg) Kabul saatlerini aramak ki, birçok ulemaya göre g) Kabul saatlerini aramak ki, birçok ulemaya göre

bunların başında Cuma günü hutbe saati gelir. O bunların başında Cuma günü hutbe saati gelir. O anda kalbiyle dua yapabilir.anda kalbiyle dua yapabilir.


Ebu Hureyre (r.a.)dan rivayet edilen bir Ebu Hureyre (r.a.)dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Resulullah (s.a.v.) şöyle hadis-i şerifte Resulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:buyurmuştur:

- “Siz Allah-u Teala’ya, kabul olacağınıza - “Siz Allah-u Teala’ya, kabul olacağınıza yakinen inanıcı olduğunuz halde dua edin!”yakinen inanıcı olduğunuz halde dua edin!”

(Tirmizi, Hakim, Allame Savi)(Tirmizi, Hakim, Allame Savi)


Aişe (r.a.): “Resulullah (s.a.v.)i şöyle Aişe (r.a.): “Resulullah (s.a.v.)i şöyle buyururken işittim!” demiştir:buyururken işittim!” demiştir:

- “Şüphsiz Allah dua da ısrarcı olanları - “Şüphsiz Allah dua da ısrarcı olanları sever!”sever!”

(Tirmizi, Beyhaki)(Tirmizi, Beyhaki)


Ebu Hureyre (r.a.a)dan rivayet edilen bir hadis-i Ebu Hureyre (r.a.a)dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Resulullah (s.a.v.):şerifte Resulullah (s.a.v.):

- “Bir kul, bir günah yahut sıla-i rahimi kesmek - “Bir kul, bir günah yahut sıla-i rahimi kesmek istemediği sürece, acele etmedikçe (duası) kabul istemediği sürece, acele etmedikçe (duası) kabul olunmaya devam eder.” buyurmuştur. Bunun olunmaya devam eder.” buyurmuştur. Bunun üzerine: “Ya Resulullah! Acele etmesi nasıl olur?” üzerine: “Ya Resulullah! Acele etmesi nasıl olur?” denilince:denilince:

- “Bir kişi: ‘Bu kadar dua ettim, dua ettim de, - “Bir kişi: ‘Bu kadar dua ettim, dua ettim de, beni kabul ettiğini görmedim!’ der de, işte o zaman beni kabul ettiğini görmedim!’ der de, işte o zaman bıkıp usanarak duayı terk eder.” buyurmuştur.bıkıp usanarak duayı terk eder.” buyurmuştur.

(Müslim, Kazi Senaullah)(Müslim, Kazi Senaullah)


Yahya ibni Muaz (k.s.) demiştir ki: Allah-u Yahya ibni Muaz (k.s.) demiştir ki: Allah-u Teala’ya ibadet bir hazinedir. Bu hazinenin Teala’ya ibadet bir hazinedir. Bu hazinenin kilidi duadır. Bu kilidin dişleri helal lokmadır. kilidi duadır. Bu kilidin dişleri helal lokmadır. Duanın şartı yalvarma ve sızlanmadır ve Duanın şartı yalvarma ve sızlanmadır ve dergah-ı izzete kendini horlukla bırakmadır. dergah-ı izzete kendini horlukla bırakmadır. İşte Rabbü’l-alemin’in buyurduğu budur.İşte Rabbü’l-alemin’in buyurduğu budur.


Ulemadan ekserisi, korkunun kişiye galip Ulemadan ekserisi, korkunun kişiye galip gelmesini tercih etmişlerdir ki bu, ihtiyat yoludur. gelmesini tercih etmişlerdir ki bu, ihtiyat yoludur. Bu yüzden Hasen-i Basri (r.a.) cennete en son Bu yüzden Hasen-i Basri (r.a.) cennete en son gireceği bildirilen adamın, kendisi olmasını temenni gireceği bildirilen adamın, kendisi olmasını temenni etmiştir.etmiştir.

Ebu Huzeyfe’nin azatlısı Salim (r.a.) da A’raf Ebu Huzeyfe’nin azatlısı Salim (r.a.) da A’raf ashabından olmayı temenni etmiştir.ashabından olmayı temenni etmiştir.

Kuşeyri şöyle demiştir: “Ehl-i ilimden bazısının Kuşeyri şöyle demiştir: “Ehl-i ilimden bazısının beyanına göre; korku hayat boyu ümiten ağır beyanına göre; korku hayat boyu ümiten ağır basmalıdır, ama ölüm geldiğinde ümit galip basmalıdır, ama ölüm geldiğinde ümit galip gelmelidir.gelmelidir.


Cabir ibni Abdillah el-Ensari (r.a.) şöyle Cabir ibni Abdillah el-Ensari (r.a.) şöyle demiştir: Resulullah (s.a.v.)i vefatından üç demiştir: Resulullah (s.a.v.)i vefatından üç gün evvel: gün evvel:

- “Sizin biriniz ancak Allah-u Azze ve Celle - “Sizin biriniz ancak Allah-u Azze ve Celle hakkında husn-ü zanda (güzel düşüncede) hakkında husn-ü zanda (güzel düşüncede) bulunduğu halde ölsün!” byururken işittim.”bulunduğu halde ölsün!” byururken işittim.”

(Müslim, Kurtubi)(Müslim, Kurtubi)


Ebu Hureyre (r.a.)dan rivayet edilen bir hadis-i Ebu Hureyre (r.a.)dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Resulullah (s.a.v.):şerifte Resulullah (s.a.v.):

- “Bir adam uzun yolculuğa çıkar, saçı-sakalı - “Bir adam uzun yolculuğa çıkar, saçı-sakalı dağılmış ve toza dumana karışmış olarak: ‘Ya dağılmış ve toza dumana karışmış olarak: ‘Ya Rabbi! Ya Rabbi!’ diye ellerini göğe kaldırır. Oysa Rabbi! Ya Rabbi!’ diye ellerini göğe kaldırır. Oysa yediği haramdır, içtiği haramdır, giydiği haramdır, yediği haramdır, içtiği haramdır, giydiği haramdır, kendisi haramla beslenmiştir. İşte böyle birinin kendisi haramla beslenmiştir. İşte böyle birinin duası nasıl kabul edilir?” buyurmuştur.duası nasıl kabul edilir?” buyurmuştur.

(Müslim, Kazi Senaullah)(Müslim, Kazi Senaullah)


Ebu Hureyre (r.a.)dan rivayet edilen bir Ebu Hureyre (r.a.)dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Resulullah (s.a.v.):hadis-i şerifte Resulullah (s.a.v.):

- “Siz Allah’a, (O’nun sizin duanıza) icabet - “Siz Allah’a, (O’nun sizin duanıza) icabet (edeceğin)e yakinen inanıcı olduğunz halde (edeceğin)e yakinen inanıcı olduğunz halde dua edin! Bilin ki gerçekten Allah gaflet dua edin! Bilin ki gerçekten Allah gaflet içinde eğlenenbir kalpten hiçbir dua kabul içinde eğlenenbir kalpten hiçbir dua kabul etmez!” buyurmuştur.etmez!” buyurmuştur.

(Tirmizi, Hakim)(Tirmizi, Hakim)

araf 51

Documents