aprende lian foun ida hakuak kultura foun ida · esu ne'e laran ema balun sei sinti ksolok...

1
Hello Good morning Good day Good afternoon Good evening/night How are you? Well, thank you I'm very well Thank you Thank you Thank you very much Please Excuse me I'm sorry My name is _______ What is your name? Where are you going? What is that? What is this? How much does this cost? How old are you? Do you sell fish? Where can I buy vegetables? Where do you live? How far is it? It is on the left? Is it on the right? Goodbye One Two Three Four Five Six Seven Eight Nine Ten P ovu Timor Lorosae konyesidu ho sira nia ospitalidade. Sira ho laran kaman halo esforsu tomak atu koalia ho sira nia ospede (tamu) iha sira nia rain. Nune'e mos, sira laran ksolok tebes wainhira sira nia ospede sira halo mos esforsu atu koalia ho sira. Lian mak xave atu hahu tama ba kultura foun no ho lian mak dalan diak liu atu hadutu respeitu ba ema seluk nia moris no kultura. Ami hein katak ho lista vokabu- lariu tuir mai ne'e, bele tulun imi - Timor oan sira ka ema mai husi rai seluk - atu bele koalia diak liu tan ho lian Timor Lorosae nian ida nebe ema koalia barak liu Tetun. Uza imi nia tempu uitoan atu aprende fraze sira no wainhira lee daudaun imi hahu ona koalia iha lian foun ida. Nune'e, sei loke dalan tomak ba imi no los duni sei iha pros- esu ne'e laran ema balun sei sinti ksolok teb-tebes. Olá Bom dia Bom dia Boa tarde Boa tarde/Boa noite Como está? Bem, obrigada/obrigado Estou muito bem Obrigada Obrigado Muito obrigada/obrigado Por favor Com licença Peço desculpa/Desculpe O meu nome é_______ Como é que se chama? Onde é que vai? O que é isso? O que é isto? Quanto é que isto custa? Quantos anos tem? Vende peixe? Onde é que posso comprar legumes? Onde é que vive? É longe? É à esquerda? É à direita? Adeus Um Dois Três Quatro Cinco Seis Sete Oito Nove Dez Lian Tetun Lian Ingles Lian Indonesia APRENDE LIAN FOUN IDA HAKUAK KULTURA FOUN IDA Halo, Helo, Hai Selamat pagi Selamat pagi Selamat sore Selamat sore/Selamat malam Apa kabar? Baik-baik saja, terima kasih Baik(lah), terima kasih Terima kasih Terima kasih Terima kasih banyak Silahkan Permisi Maaf (minta maaf) Nama saya (adalah)_______ Siapa namamu? Kemana anda pergi?/Mau kemana?/kamana? Apa itu? Apa ini? Berapa (harga barang) ini? Berapa umurmu? (Anda) jual ikan? Dimana dapat saya beli (belikan) sayur-sayuran? Anda tinggal dimana?/Dimana anda tinggal? Berapa jauh (jarak)? Di bagian kiri? Di bagian kanan? Sampai jumpa Satu Dua Tiga Empat Lima Enam Tujuh Delapan Sembilan Sepuluh Nota balun kona ba kultura Liafuan obrigadu ka obrigada ne'e empresta husi lian Portuges. Iha kultura Timor nian la iha liafuan ida nebe expresa lolos ema ida nia gratitude. Wainhira feto ida mak koalia, sei dehan obrigada (feminina) no wainhira mane ida mak koalia, sei dehan obrigadu (maskulinu). Pronunsia vogal sira iha lian Tetun sei sai hanesan tuir mai ne'e " A = haat hanesan pronunsia liafuan ba r iha Ingles E = bele hanesan pronunsia liafuan se t iha Ingles I = Dili hanesan pronunsia liafuan ree d iha Ingles O = kolo hanesan pronunsia liafuan go t iha Ingles U = sunu hanesan pronunsia liafuan goo d iha Ingles. Ho liafuan sira nebe iha vogal rua ka vogal sira nebe hetan asentuasaun, sira sei hetan pronunsia naruk, ka maka'as : AA = haat hanesan 'hut' iha Ingles A = pas hanesan 'pass' iha Ingles Australia nian EE = dadeer hanesan 'daa-dare iha Ingles. Nasoes Unidas Nia Administrasaun Tranzisional iha Timor Lorosa’e Hello Dadeer kmanek Loron kmanek ka Bondia Loraik kmanek ka Botarde Kalan Kmanek ka Bonoite Di'ak ka lae? Di'ak, obrigadu(a) Ha'u di'ak tebetebes Obrigada [wainhira feto ida mak koalia] Obrigado [wainhira mane ida mak koalia] Obrigadu(a) barak Favór ida Ho lisensa ka Konlisensa Deskulpa Ha'u nia naran ______ Ita nia naran saida? Ita bá ne'ebé? Saida maka ne'ebá? Saida maka ne'e? Ne'e folin hira? Ita tinan hira? Ita fa'an ikan? Iha ne'ebé maka ha'u bele sosa modo tahan? Ita hela iha ne'ebé? Ne'e Dook ka lae? Iha liman karuk ka? Iha liman loos ka? Ha'u bá lai or Adeus Ida Rua Tolu Haat Lima Neen Hitu Ualu Sia Sanulu Lian Portugues

Upload: others

Post on 30-Oct-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: APRENDE LIAN FOUN IDA HAKUAK KULTURA FOUN IDA · esu ne'e laran ema balun sei sinti ksolok teb-tebes. Olá Bom dia Bom dia Boa tarde Boa tarde/Boa noite Como está? Bem, obrigada/obrigado

HelloGood morningGood dayGood afternoonGood evening/nightHow are you?Well, thank youI'm very wellThank youThank youThank you very muchPleaseExcuse me I'm sorryMy name is _______What is your name?Where are you going?What is that?What is this?How much does this cost?How old are you?Do you sell fish?Where can I buy vegetables?Where do you live?How far is it?It is on the left?Is it on the right?GoodbyeOneTwoThreeFourFiveSixSevenEightNineTen

Povu Timor Lorosae konyesidu ho sira nia ospitalidade. Sira ho laran kaman haloesforsu tomak atu koalia ho sira nia ospede (tamu) iha sira nia rain. Nune'e mos,

sira laran ksolok tebes wainhira sira nia ospede sira halo mos esforsu atu koalia hosira. Lian mak xave atu hahu tama ba kultura foun no ho lian mak dalan diak liu atuhadutu respeitu ba ema seluk nia moris no kultura. Ami hein katak ho lista vokabu-

lariu tuir mai ne'e, bele tulun imi - Timor oan sira ka ema mai husi rai seluk - atu belekoalia diak liu tan ho lian Timor Lorosae nian ida nebe ema koalia barak liu Tetun. Uzaimi nia tempu uitoan atu aprende fraze sira no wainhira lee daudaun imi hahu onakoalia iha lian foun ida. Nune'e, sei loke dalan tomak ba imi no los duni sei iha pros-esu ne'e laran ema balun sei sinti ksolok teb-tebes.

OláBom diaBom diaBoa tardeBoa tarde/Boa noiteComo está?Bem, obrigada/obrigadoEstou muito bemObrigadaObrigadoMuito obrigada/obrigadoPor favorCom licençaPeço desculpa/DesculpeO meu nome é_______Como é que se chama?Onde é que vai?O que é isso?O que é isto?Quanto é que isto custa?Quantos anos tem? Vende peixe?Onde é que posso comprar legumes?Onde é que vive?É longe?É à esquerda?É à direita?AdeusUmDoisTrêsQuatroCincoSeisSeteOitoNoveDez

LianTetun

LianIngles

LianIndonesia

APRENDE LIAN FOUN IDA HAKUAK KULTURA FOUN IDA

Halo, Helo, HaiSelamat pagiSelamat pagiSelamat soreSelamat sore/Selamat malamApa kabar?Baik-baik saja, terima kasihBaik(lah), terima kasihTerima kasihTerima kasihTerima kasih banyakSilahkanPermisiMaaf (minta maaf)Nama saya (adalah)_______Siapa namamu?Kemana anda pergi?/Mau kemana?/kamana?Apa itu?Apa ini?Berapa (harga barang) ini?Berapa umurmu?(Anda) jual ikan?Dimana dapat saya beli (belikan) sayur-sayuran?Anda tinggal dimana?/Dimana anda tinggal?Berapa jauh (jarak)?Di bagian kiri?Di bagian kanan?Sampai jumpaSatuDuaTigaEmpatLimaEnamTujuhDelapanSembilan Sepuluh

Nota balun kona ba kulturaLiafuan obrigadu ka obrigada ne'e empresta husi lianPortuges. Iha kultura Timor nian la iha liafuan ida nebeexpresa lolos ema ida nia gratitude. Wainhira feto ida makkoalia, sei dehan obrigada (feminina) no wainhira maneida mak koalia, sei dehan obrigadu (maskulinu).

Pronunsia vogal sira iha lian Tetun sei sai hanesan tuirmai ne'e "A = haat hanesan pronunsia liafuan bar iha InglesE = bele hanesan pronunsia liafuan set iha InglesI = Dili hanesan pronunsia liafuan reed iha InglesO = kolo hanesan pronunsia liafuan got iha InglesU = sunu hanesan pronunsia liafuan good iha Ingles.

Ho liafuan sira nebe iha vogal rua ka vogal sira nebe hetanasentuasaun, sira sei hetan pronunsia naruk, ka maka'as :

AA = haat hanesan 'hut' iha InglesA = pas hanesan 'pass' iha Ingles Australia nian

EE = dadeer hanesan 'daa-dare iha Ingles.Nasoes Unidas NiaAdministrasaun Tranzisional ihaTimor Lorosa’e

HelloDadeer kmanekLoron kmanek ka BondiaLoraik kmanek ka BotardeKalan Kmanek ka BonoiteDi'ak ka lae?Di'ak, obrigadu(a)Ha'u di'ak tebetebesObrigada [wainhira feto ida mak koalia]Obrigado [wainhira mane ida mak koalia]Obrigadu(a) barakFavór idaHo lisensa ka Konlisensa DeskulpaHa'u nia naran ______Ita nia naran saida?Ita bá ne'ebé?Saida maka ne'ebá?Saida maka ne'e?Ne'e folin hira?Ita tinan hira?Ita fa'an ikan?Iha ne'ebé maka ha'u bele sosa modo tahan?Ita hela iha ne'ebé?Ne'e Dook ka lae?Iha liman karuk ka?Iha liman loos ka?Ha'u bá lai or AdeusIdaRuaToluHaatLimaNeenHituUaluSiaSanulu

LianPortugues