appraisal tools thai - building institutional capacity in thailand to design and implement climate...
TRANSCRIPT
![Page 1: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/1.jpg)
1
การทบทวนเครื่องมอืประเมนิโครงการด้านการ
เปลี่ยนแปลงสภาพภมูอิากาศอารยีา โอบเิดียกวูคณะเศรษฐศาสตร ์มหาวทิยาลัยเกษตรศาสตร์
การอบรมเชงิปฏิบติัการการเสรมิสรา้งขดีความสามารถของหน่วยงานในสงักัดกระทรวงเกษตร
และสหกรณ์ในการประเมนิโครงการลงทนุท่ีเก่ียวขอ้งกับการเปล่ียนแปลงสภาพภมูิ
อากาศ
23 พ.ย. 2559
![Page 2: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/2.jpg)
2
บทนำา ทบทวนเครื่องมอืทางเศรษฐศาสตรใ์นการประเมนิ
โครงการ (ท้ังท่ีเก่ียวและไมเ่ก่ียวกับ climate change) ท่ีมกีารใชใ้นกระทรวงเกษตรฯ ในปัจจุบนั
เสนอแนะเครื่องมอืท่ีเหมาะสมในการประเมนิโครงการด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภมูอิากาศ
![Page 3: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/3.jpg)
3
เครื่องมอืทางเศรษฐศาสตรท่ี์มกีารใชใ้นปัจจุบนั การวเิคราะห์ต้นทนุ-ผลประโยชน์ (Cost-benefit analysis: CBA)
Contingent Valuation Method (CVM)-- การประเมนิมูลค่าสิง่แวดล้อมโดยใช้สถานการณ์สมมติ
![Page 4: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/4.jpg)
4
การวเิคราะห์ต้นทนุ-ผลประโยชน์ (Cost-benefit analysis: CBA) วดัวา่โครงการทำาให้สวสัดิการของสงัคมเพิม่ขึน้หรอืไม ่
(ประสทิธภิาพเชงิเศรษฐศาสตร)์ เพื่อชว่ยในการตัดสนิใจวา่จะทำาโครงการหรอืไม ่หรอืชว่ยใน
การเปรยีบเทียบโครงการหลายๆ โครงการ โครงการก่อให้เกิดผลประโยชน์มากกวา่ต้นทนุที่ใชห้รอืไม-่-
> ประโยชน์สทุธ ิ(net benefit) มากกวา่ 0 ถือวา่เป็นโครงการท่ีดี
ขอ้จำากัด: จำาเป็นต้องใชข้อ้มูลเชงิปรมิาณ ขอ้มูลท่ีใชห้ายากหรอืมค่ีาใชจ้า่ยสงู โดยเฉพาะขอ้มูลผล
ประโยชน์ของโครงการ วธิกีารค่อนขา้งซบัซอ้น
![Page 5: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/5.jpg)
5
การวเิคราะห์ต้นทนุ-ผลประโยชน์ (Cost-benefit analysis: CBA)
กรมชลประทานใช ้CBA ในการประเมนิโครงการชลประทานควบคู่กับการประเมนิด้านอ่ืนๆ
มกีารวา่จา้งท่ีปรกึษาภายนอก (สำาหรบัโครงการท่ีมคีวามซบัซอ้น) และดำาเนินการโดยเจา้หน้าท่ีของกรมเอง (โครงการขนาดกลาง)
ใชข้อ้มูลปฐมภมูโิดยเก็บตัวอยา่งในพื้นที่ท่ีเก่ียวขอ้งกับโครงการ (พื้นท่ีรบัผลกระทบและพื้นที่รบัประโยชน์) ขอ้มูลทติุยภมู ิและพารามเิตอรจ์ากธนาคารโลก
เวลาท่ีใชว้เิคราะห์ CBA = 3-4 เดือน/โครงการ เจา้หน้าท่ี (background เศรษฐศาสตร)์ 10-12 คน จำานวนโครงการท่ีประเมนิ 12 โครงการ/ปี (ขอ้มูลปีท่ีผ่านมา) ขอ้จำากัดในการทำา CBA --> งบประมาณ (100,000 บาท/โครงการ)
+ กำาลังคน--> จำานวนตัวอยา่งจำากัด, ไมไ่ด้คิดผลประโยชน์ของโครงการบางประเภท
![Page 6: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/6.jpg)
6
Contingent Valuation Method (CVM) การประเมนิมูลค่าสิง่แวดล้อมโดยใชส้ถานการณ์สมมติ กรณีท่ีมกีารเปล่ียนแปลงคณุภาพของสิง่แวดล้อมท่ีไมม่มูีลค่าตลาด ถามความเต็มใจท่ีจะจา่ย (willingness to pay) หรอื เต็มใจท่ีจะ
ยอมรบัค่าชดเชย (willingness to accept compensation) เจา้หน้าท่ีกรมชลประทานได้รบัการอบรมภายใต้โครงการเสรมิสรา้ง
ศักยภาพการจดัสรรและการใชง้บประมาณสาธารณะเพื่อสนับสนุนนโยบายรองรบัการเปล่ียนแปลงสภาพภมูอิากาศ (โดย UNDP และสผ.)
กรณีศึกษาโครงการคลองระบายนำ้าหลากฝั่ งตะวนัออกของแมน่ำ้าเจา้พระยา
ใช ้CVM ประเมนิผลประโยชน์ทางอ้อมจากการท่ีประชาชนมคีวามเครยีดหรอืความกังวลน้อยลงเกี่ยวกับผลกระทบเชงิลบของนำ้าท่วมหลังจากท่ีมีคลองระบายนำ้าหลาก
ยงัไมม่กีารใช ้CVM กับการประเมนิโครงการอ่ืนๆ
![Page 7: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/7.jpg)
7
เครื่องมอืท่ีมศัีกยภาพในการประเมนิการลงทนุด้าน climate change Climate Change Benefit Analysis หรอื CCBA
-- การวเิคราะห์ผลประโยชน์โครงการด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภมูอิากาศ
การวเิคราะห์ประสทิธผิลด้านต้นทนุ (Cost-Effectiveness Analysis)
เครื่องมอืการให้คะแนนและจดัลำาดับความสำาคัญของการลงทนุด้านการเปล่ียนแปลงสภาพภมูอิากาศ (Climate change investment prioritization and scoring)
การคัดกรองโครงการด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภมูอิากาศ (Project portfolio screening for climate change)
![Page 8: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Climate Change Benefit Analysis (CCBA)
การวเิคราะห์ผลประโยชน์โครงการด้านการ เปล่ียนแปลงสภาพภมูอิากาศ พฒันาโดย
UNDP และ สผ. สามารถบง่ชีว้า่การลงทนุ/โครงการจะมี
ความสำาคัญมากขึน้หรอืไมเ่มื่อเกิดClimate change จากการลดระดับความเสยีหายของผลกระทบจาก climate change (adaptation) หรอืการลดการปลดปล่อยก๊าซเรอืนกระจก (mitigation)
ทำาให้มกีารออกแบบโครงการท่ีตอบสนองต่อ climate change ซึง่จำาเป็นต้องมีการจดัสรรงบประมาณโครงการเพิม่เติม
![Page 9: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/9.jpg)
9
Climate Change Benefit Analysis (CCBA)
การวดัระดับความสำาคัญของผลประโยชน์ท่ีได้จากการปรบัตัว (adaptation) และการลดการปลดปล่อยก๊าซเรอืนกระจก (mitigation) เทียบกับผลประโยชน์ด้านอ่ืนๆ ของโครงการ
การเปรยีบเทียบน้ีสามารถแสดงให้เห็นวา่ climate change สามารถเพิม่ลำาดับความสำาคัญของโครงการได้มากน้อยเพยีงใด
![Page 10: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/10.jpg)
10
Climate Change Benefit Analysis (CCBA)
ใชห้ลัก CBA+Impact Assessment โดยอิงขอ้มูลในอนาคต ปี พ.ศ. 2593
เปรยีบเทียบกรณีท่ีมโีครงการ VS ไมม่โีครงการ และ คำานึงถึง climate change VS ไมค่ำานึงถึง climate change
![Page 11: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/11.jpg)
11
Climate Change Benefit Analysis (CCBA)
อาจเริม่จากฝึกอบรมเจา้หน้าท่ีท่ีมพีื้นฐานทาง เศรษฐศาสตร์ เชน่ เจา้หน้าท่ีจากกรมชลประทานหรอื
สำานักงานเศรษฐกิจการเกษตร เริม่จาก CCBA แบบรวดเรว็ โดยอิงความเห็นจากผู้
เชีย่วชาญหรอืใชข้อ้มูลหลักฐานจากแหล่งต่างๆ
![Page 12: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Cost-Effectiveness Analysis (CEA) การวเิคราะห์ประสทิธผิลด้านต้นทนุ เลือกโครงการท่ีมต้ีนทนุตำ่าท่ีสดุจากโครงการต่างๆ ท่ีก่อให้เกิดผล
ประโยชน์ในระดับเดียวกัน หรอืยากท่ีจะประเมนิผลประโยชน์ของโครงการ ไมต้่องยุง่ยากในการ ประเมนิผลประโยชน์ของโครงการ เปรยีบเทียบสดัสว่นของต้นทนุและประสทิธผิลที่ได้รบัจากโครงการ
(cost-effectiveness ratio) ตัวอยา่ง--> เปรยีบเทียบโครงการท่ีก่อให้เกิดผลประโยชน์จากการลด
การปลดปล่อยก๊าซเรอืนกระจก โดยการวดัวา่ใชเ้งินจำานวนเท่าใดในการลดคารบ์อนไดออกไซด์เทียบเท่า หรอืการเปรยีบเทียบโครงการท่ีเก่ียวกับสขุภาพสตัวว์า่โครงการไหนมต้ีนทนุตำ่าท่ีสดุต่อการรกัษาชวีติสตัวห์นึ่งตัว
มคีวามเหมาะสมในกรณีท่ีมขีอ้จำากัดด้านบุคลากรท่ีมพีื้นฐานด้านเศรษฐศาสตรห์รอืมขีอ้จำากัดในด้านเวลาและงบประมาณในการประเมนิโครงการ
![Page 13: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/13.jpg)
13
เครื่องมอืการให้คะแนนและจดัลำาดับความสำาคัญของการลงทนุด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภมูิอากาศ (Climate change investment prioritization and scoring) การจดัประเภทของโครงการ—climate relevance
index (ดัชนีความเก่ียวขอ้งกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภมูิอากาศ) พฒันาโดย CPEIR
แสดงความเก่ียวขอ้งหรอืความสมัพนัธกั์บ climate change ในด้านการปรบัตัวและการลดการปลดปล่อยก๊าซเรอืนกระจก ในระดับมาก ปานกลาง น้อยและเล็กน้อย
อาจมปีระโยชน์ไมม่ากนักถ้าทกุโครงการเป็นโครงการท่ีเก่ียวกับ climate change
![Page 14: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/14.jpg)
14
ดัชนีความเก่ียวขอ้งกับ climate change
![Page 15: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/15.jpg)
15
การประเมนิผลประโยชน์เชงิคณุภาพโดยการให้คะแนน
วธิกีารให้คะแนน (scoring) ผลประโยชน์ของโครงการในกรณีท่ีมแีละไมม่ ีclimate change
ให้คะแนนตั้งแต่ 0 ถึง 10 แก่ผลประโยชน์ของโครงการในด้านต่างๆ เชน่ เศรษฐกิจ สงัคม สิง่แวดล้อม ฯลฯ
ทำาได้ยากในทางปฏิบติัเนื่องจากมคีวามซบัซอ้นของการให้คะแนนในกรณีท่ีมแีละไมม่ ีclimate change และการนิยามและกำาหนดขอบเขตผลประโยชน์ท่ีเกิดจากการปรบัตัว
![Page 16: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/16.jpg)
16
![Page 17: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/17.jpg)
17
การคัดกรองโครงการด้าน climate change (Project portfolio screening for climate change)
ชว่ยยกระดับความตระหนักรูถึ้งปัญหา climate change และปลกูฝังเรื่องนี้เขา้ไปในกระบวนการคิดของเจา้หน้าท่ี
ใชต้รวจสอบวา่โครงการท่ีมอียูแ่ล้วมปีระเด็นด้านมาตรการลดการปลดปล่อยก๊าซเรอืนกระจกหรอืการปรบัตัวหรอืไม ่
ใชท้บทวนแผนงาน กิจกรรม หรอืโครงการก่อนการจดัทำางบประมาณ
ทำาให้เกิดการปรบัรายละเอียดของโครงการเพื่อเป็นมาตรการปรบัตัวต่อ climate change
เป็นวธิท่ีีไมยุ่ง่ยาก ดำาเนินการได้อยา่งรวดเรว็และไมก่่อให้เกิดต้นทนุด้านเวลาและการเงินท่ีเพิม่ขึน้มาก
![Page 18: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/18.jpg)
18
ขัน้ตอนการคัดกรองโครงการด้าน climate change
ทบทวนแนวโน้ม CC ในระยะยาว และวเิคราะห์ความเสีย่งและความเปราะบางท่ีมผีลกระทบต่อแผนงานหรอืทรพัยากรท่ีกรมรบัผิดชอบ
กำาหนดลักษณะและระดับผลกระทบจาก CC ของแต่ละสาขาในประเด็นเก่ียวกับความเสีย่งภัยจากการเปล่ียนแปลงสภาพภมูิอากาศ (climate exposure) ความอ่อนไหว (sensitivity) ความเสีย่ง (risk) ความเปราะบาง (vulnerability) รวมถึงมาตรการและการเสรมิสรา้งความสามารถให้มคีวามยดืหยุน่ต่อ CC
พจิารณาผลกระทบจาก CC สำาหรบัการออกแบบและการดำาเนินกิจกรรมและโครงการต่างๆ
ตรวจสอบโครงการทั้งหมดวา่มสีว่นชว่ยในการปรบัตัวต่อ CC อยา่งเหมาะสมหรอืไม ่ถ้ายงัไมม่เีรื่องการปรบัตัว ให้พจิารณาวา่แต่ละโครงการสามารถปรบัเปลี่ยนให้มกีารตอบสนองต่อ CC หรอืไม่
พจิารณาถึงความจำาเป็นของการพฒันาโครงการใหมท่ี่เก่ียวขอ้งกับการปรบัตัวหรอืการลดการปลดปล่อยก๊าซเรอืนกระจก เพื่อเสรมิสรา้งความเขม้แขง็ด้านการรบัมอืกับ CC ของโครงการท้ังหมดท่ีกรมดำาเนินการ
![Page 19: Appraisal Tools Thai - Building Institutional Capacity in Thailand to Design and Implement Climate Programs](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022030311/58eecb091a28ab952a8b45d1/html5/thumbnails/19.jpg)
ขอ้เสนอแนะในการบูรณาการปัญหา climate change: Climate Change Benefit Analysis: CCBA ใช ้CCBA แบบรวดเรว็ในการประเมนิโครงการ โดยเฉพาะ
โครงการชลประทานท่ีมกีารวเิคราะห์ CBA อยูแ่ล้ว ควรประเมนิผลประโยชน์ท่ีรอบด้านมากขึน้ของโครงการชลประทาน และสง่เสรมิให้ใช ้CCBA กับโครงการด้านอ่ืนๆ ด้วย
ผู้ปฏิบติั : สำ นักง นเศรษฐกิจก รเกษตร กรมชลประท น ใชผ้ลการวเิคราะห์ CCBA ในการต่อรองด้านงบประมาณกับ
สำานักงบประมาณ ผู้ปฏิบติั : ผู้บรหิ รกระทรวง สรา้งฐานในการวเิคราะห์ CBA ของกระทรวง โดยให้สำานักงาน
เศรษฐกิจการเกษตรและกรมชลประทาน เป็นหน่วยงานสนับสนุนด้านเทคนิคการทำา CBA แก่กรมอ่ืนๆผู้ปฏิบติั : สำ นักง นเศรษฐกิจก รเกษตร