ΑΝΓΚ ΚΑΜΠΙΧΑΣΝΑΝΓΚ ΓΚΡΗΚANG KABIHASNANG GREEK

Ang Panahong Hellenic(800 B. C. E. – 338 B. C. E. )

• Hellene – Katawagan ng mga Greek sa kanilang mga saril Hango ito sa salitang Hellas na tumutukoy sa kabuuang lupain ng sinaunang Greece.

• Panahong Hellenic – Ang panahon ng kasikatan ng kabihasnang Greek hanggang sa pagtatapos nito noong 338 B. C. E.

Ang Polis

• Polis – Ang tawag sa mga unang pamayanan sa Greece na itinuturing na lungsod-estado o city state sa kadahilanang ito ay malalaya, may sariling pamahalaan ang bawat-isa at ang pamumuhay ng mga tao ay nakasentro sa iisang lungsod.

• Acropolis - Ang pinakamataas na na lugar sa mga lungsod-estado kung saan itinayo ng mga Greek ang kanilang mga templo.

• Agora – Isang bukas na lugar sa gitna ng lungsod kung saan maaaring magtinda o magtipon-tipon ang mga tao.

Athens: Isang Demokratikong Polis

• Athens at Sparta – Dalawang malakas na lungsod-estado na kalaunan ay naging tanyag sa Greece. Naging sentro ng kalakalan at kultura sa Greece ang Athens samantalang ang Sparta naman ay sinakop ang mga karatig na rehiyon nito.

• Oligarkiya o Oligarchy – Isang uri ng pamahalaan na binuo ng mga taga-Athens kung saan ang pamumuno ay hindi sentralisado at sa halip ay binubuo ng isang lupon ng mga dugong-bughaw upang palitan ang hari.

• Mula 594 B. C. E., pinalawig nina Solon, Pisistratus at Cleisthenes ang pamahalaan ng nakararami o democracy.

• Council of 400 – Binubuo ng tig-100 kinatawan mula sa apat na pangunahing tribu ng Athens na nilikha ni Solon.

• Ostracism – Sinimulan ang sistemang ito sa panahon ni Cleisthenes. Pinahintulutan ng sistemang ito ang mga mamamayan an palayasin ang sinumang opisyal na sa kanilang paniniwala ay mapanganib sa Athens.

• Direct Democracy – Sistema ng pamamahala kung saan direktang kabahagi ang mga taga-Athens sa pagpili ng kinatawan at maaari rin silang manungkulan.

• Pericles – Sa panahon niya naranasan ng Athens ang tugatog ng demokrasya. Itinaguyod niya ang pag-upo sa opisina ng pamahalaan ng mga karaniwang mamamayan.

Sparta: Isang Mandirigmang Polis

• Higit na binigyang halaga ng Sparta ang pagkakaroon ng malalakas at magagaling na sundalo. Nanatili rin ang Sparta sa pagkakaroon ng pamahalaang Oligarkiya.

Ang Banta ng Persia

• Nakailang ulit na tinangka ng Persia na sakupin ang Greece. Nanguna ang Athens at Sparta sa pakikidigma sa Persia.

• Cyrus the Great – Noong 546 B. C. E., sinalakay niya ang Lydia sa Asia Minor. Humalili sa kanya kalaunan ang anak niya na si Darius I.

Ang Digmaang Graeco – Persian(499 B. C. E. – 479 B. C. E. )

• Noong 490 B. C. E., tinangka ng plota ng Persia na salakayin ang Athens. Pumunta ito sa Marathon Bay na 25 milya lamang ang layo mula sa Athens. Bagamat hindi dumating ang tulong na hiniling ng Athens mula sa Sparta, nanalo pa rin ang hukbo ng Athens.

• Xerxes – Anak ni Darius tinangkang pabagsakin ang Athens. Noong 480 B. C. E., tinalo ng kanyang hukbo ang pwersa ng Sparta sa Thermopylae.

Ang Digmaang Peloponnesian(431 B. C. E. – 404 B. C. E. )

• Delian League – Isang malawak na pederasyon ng mga lungsod-estado sa Greece na pinagbuklod sa pangunguna ng Athens.

• Dahil sa inuna ng Athens ang sarili nitong kapakanan, ang Delian League ay hindi naging ganap na napagbuklod ang mga lungsod-estado sa Greece. Sa halip, ito ay naging daan para sa pagpapalawig ng imperyong pangkalakalan ng athens.

• Noong 431 B. C. E., sumiklab ang Digmaang Peloponnesian. Dito, nagsama-sama ang mgfa lungsod-estado sa Peloponnesus. Pinili nila ang Sparta upang pamunuan sila laban sa Athens.

• Noong 404 B. C. E., tinalo ng Sparta ang Athens.

• Nagpatuloy ang alitan sa iba’t ibang lungsod-estado at bumagsak ang pamumuno ng Sparta sa Labanang Leuctra noong 371 B. C. E.

• Iniwan ng Digmaang Peloponnesian ang mga Greek na mahina at watak-watak.

Imperyong Macedonian(336 B. C. E. – 263 B. C. E. )

• Philip II – Hari ng Macedonia na nagnais na pag-isahin ang ang mga lunsgod-estado sa Greece sa ilalim ng kanyang pamamahala. Bumuo siya ng isang hukbo at sinanay sa pinakamabisang paraan ng pakikidigma.

• Alexander the Great – Naging tanyag na lider ng Macedonia na anak ni Philip II. Noong 334 B. C. E., pinangunahan niya ang isang hukbo na lumusob sa Kanlurang Asya.