ผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคม ในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา

ปรญญานพนธ ของ

ทชชา สรโย

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาประยกต

สงหาคม 2559

ผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคม ในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา

ปรญญานพนธ ของ

ทชชา สรโย

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาประยกต

สงหาคม 2559 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคม ในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา

บทคดยอ ของ

ทชชา สรโย

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาประยกต

สงหาคม 2559

ทชชา สรโย. (2559). ผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมใน วยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา. ปรญญานพนธ ศศ.ม. (จตวทยาประยกต – แขนงวชาจตวทยาการใหคาปรกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทร วโรฒ. อาจารยทปรกษาปรญญานพนธ: อาจารย ดร. อมราพร สรการ, อาจารย ดร.อจศรา ประเสรฐสน.

การวจยครงน มวตถประสงคของการศกษา 1) เพอพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา 2) เพอศกษาประสทธผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา กอนและหลงการเขารวมโปรแกรม กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ วยรนซงมอายเฉลยระหวาง 15-18 ป เปนนกเรยนทกาลงศกษาในระดบชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) ซงมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D สงกวา 22 คะแนน จานวน 8 คน และวยรนทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D ตากวา 22 คะแนน จานวน 8 คน โดยใชวธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Selective) ตามความสมครใจเขารวมการวจย รวมเปนจานวน 16 คน จากนนสมอยางงาย (Simple Random Sampling) เปนกลมทดลอง และกลมควบคม โดยแตละกลม มสมาชกทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D สงจานวน 4 คนและมสมาชกทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D ตาจานวน 4 คน รวมเปนกลมละ 8 คน กลมทดลองจะเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม เครองมอทใชในการวจยครงน คอ 1) แบบวดภาวะซมเศรา CES-D 2) แบบวดความฉลาดทางสงคมของวยรน 3) โปรแกรมการใหคาปรกษาแบบกลมทมตอเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา การวจยเปนรปแบบกงทดลอง (Quasi-experimental research) วเคราะหขอมลเชงคณภาพทไดจากการสงเคราะหเอกสาร การสงเกต และการสมภาษณ ผวจยจะใชการวเคราะหเนอหาและสรปขอมล (content analysis) สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก การทดสอบคา t แบบกลมตวอยางสองกลมไมเปนอสระกนและสองกลมเปนอสระกน ผลการวจยพบวา 1. โปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมทผวจยไดสรางขน จานวน 12 ครง ใชเวลาในการเขารวมโปรแกรมครงละ 1.30 ชวโมงถง 2 ชวโมง เปนเวลา 5 วน รวม 23 ชวโมง โปรแกรมประกอบดวยรายละเอยด 4 ดาน ไดแก หวเรอง วตถประสงค วธดาเนนการ และการประเมนผล โปรแกรมการใหคาปรกษากลมสามารถเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลม

เสยงตอภาวะซมเศรา และวยรนทวไปได เนองจากผวจยไดสรางโปรแกรมทมคณภาพสอดคลองกบวตถประสงคของการพฒนา รวมถงเนอหา วธการ และระยะเวลาทใชในการจดโปรแกรม ยงเปนชวงเวลาทมความเหมาะสมในการทจะพฒนาวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราตอไปได 2. วยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราทไดเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม มความฉลาดทางสงคมสงกวากอนเขารวมโปรแกรมฯ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3. วยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรากลมทดลอง ทเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม และกลมควบคม มความฉลาดทางสงคมหลงการทดลอง ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 4. วยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรากลมทดลอง ทเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม มภาวะซมเศราหลงการทดลอง ตากวากอนการทดลองอยางมนยสาคทางสถตทระดบ .05

THE EFFECT OF A GROUP COUNSELING PROGRAM TO ENHANCE THE SOCIAL INTELLIGENCE OF ADOLESCENTS AT RISK AS DEPRESSION

AN ABSTRACT BY

TATCHA SURIYO

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Master of Arts Degree in Applied Psychology

at Srinakharinwirot University August 2016

Tatcha Suriyo. (2016). The Effect of a Group Counseling Program to Enhance the Social Intelligence of Adolescents at Risk as Depression, Master-thesis,M.A. Applied –Psychology.Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee: Dr. Amaraporn Surakarn, Dr.Ujsara Prasertsin.

The objectives of this research were to develop a group counseling program for adolescents who were at risk as depression, and to study the effects of that program. The sample in the research was 16 adolescent boys and girls between the ages 15 and 18 . They were 4th grade students from Bodindecha (Sing Singhaseni) school. 8 of them had a Center for Epidemiologic Studies Depression (CES-D) assessment score higher than 22 and 8 of them lower than 22. For the research, we used the purposive selection method with willing participants. For the research process, we used the simple random sampling method dividing into 2 groups equally, with 4 experimental group and control group members. Each group had 4 members who got the highest scores and the lowest scores from the CES-D depression assessment. The experimental group joined the group counseling program. The research instruments were the CES-D depression scale test , a Social intelligence test and The group counseling program. The type of research design was Quasi-experimental research which analyzes the quantitative data from the documents, observation and interview. The researcher used content analysis and summarized the data for content validity. SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) software was used to analyze the data by T test for both Dependent group and Independent group.

The Research found that The test group counseling program organized 12 events with 4 domain topics: program, purposes, procedures, and evaluation. Programs took 1 and half hour to 2 hours per time and took place for 5 days, in 23 hours total. The result show that the group counseling program can enhance the social intelligence of adolescents who were at risk as depression because the quality of the program related to the objectives as development including contents, methods and period of time. The program was suitable for developing the adolescents who were at risk as depression. After the group counseling program finished, adolescents had higher social intelligence than before they join of the program at 0.01 level of statistical significance. After the group counseling program finished, the social intelligence of adolescents at risk as depression in the experimental group and control group showed no difference at .05 level of statistical significance. After the group counseling program finished, adolescents had less depression than before they joined the program at 0.05 level of statistical significance.

ประกาศคณปการ ปรญญานพนธฉบบนสาเรจไดดวยด เนองจากผ วจยไดรบความกรณาจาก อาจารย ดร. อมราพร สรการ อาจารยทปรกษา และอาจารย ดร.อจศรา ประเสรฐสน อาจารยทปรกษารวมและกรรมการควบคมปรญญานพนธทกรณาใหความร คาแนะนา ชวยเหลอ และตรวจแกไขขอบกพรองตางๆ ดวยความเอาใจใสเปนอยางดยง เพอใหปรญานพนธฉบบนสมบรณ ผวจยขอกราบขอบพระคณไว ณ โอกาสน ขอกราบขอบพระคณ อาจารย อาจารย ดร.มณฑรา จารเพง อาจารย ดร.ครรชต แสนอบล และอาจารยสทธพร ครามานนท ทกรณาใหความร คาแนะนา ชแนะและชวยเหลอในการจดทางานวจยในครงน ขอกราบขอบพระคณผ เชยวชาญทง 5 ทาน ทเสยสละเวลาตรวจสอบและใหคาแนะนาในการปรบปรงแกไขใหงานวจยมคณภาพมากยงขน ขอกราบขอบพระคณคณะครโรงเรยนสายนาผง ในพระอปถมภฯ และโรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) ทกรณาใหความชวยเหลอ เออเฟอสถานทในการเกบรวบรวมขอมล ใหการวจยครงน สาเรจลลวงไปดวยด ขอกราบขอบพระคณคณวรพล กนตพชญาธร ผ อานวยการฝายทรพยากรมนษย บรษทโออช กรป จากด (มหาชน) ทใหเวลาในการทาปรญญานพนธ จนสาเรจลลวงไปไดดวยด ขอบคณนางสาวณชนก แสงดวงมาศ และเพอนๆนสตสาขาจตวทยาประยกต ทกคน สาหรบกาลงใจ ความหวงใย และการชวยเหลอ ตลอดระยะเวลาทศกษาอยในมหาวทยาลยจนปรญญานพนธฉบบน สาเรจลลวงไปไดดวยด

สดทายน ผวจยขอขอบพระคณ ครอบครวทเปนกาลงใจสาคญและมอบโอกาสทสาคญทางการศกษา ตลอดจนพนอง และเพอนทกคนทคอยหวงใย และใหกาลงใจในการศกษาตลอดมา จนทาใหการวจยครงนสาเรจไปไดดวยด ผวจยอทศสงดงามแกพระคณทกทาน และขอขอบพระคณเปนอยางสง ทชชา สรโย

สารบญ บทท หนา

1 บทนา ………………………………………………………………………………... 1 ทมา และความสาคญของปญหา ………………………………………………….. 1 คาถามการวจย …………………………………………………………………….. 5 ความมงหมายของการวจย ………………………………………………………… 5 ขอบเขตของการวจย ……………………………………………………………….. 5 นยามศพทปฏบตการ ……………………………………………………………… 6 สมมตฐานการวจย ………………………………………………………………… 10

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ …………………………………………….. 11 ความฉลาดทางสงคม ……………………………………………………………… 13 แนวคดทเกยวของกบความฉลาดทางสงคม …………………………………. 13 ประวตความเปนมาของความฉลาดทางสงคม ………………………… 13 ความหมายของความฉลาดทางสงคม …………………………………. 14 องคประกอบของความฉลาดทางสงคม ………………………………… 15 การวดความฉลาดทางสงคม ……………………………………………. 18 คณลกษณะของบคคลทมความฉลาดทางสงคม ……………………….. 19 ความสาคญของความฉลาดทางสงคม …………………………………. 20 ทฤษฎทเกยวของกบความฉลาดทางสงคม ………………………………….. 21 ทฤษฎปญญาทางสงคมของอลเบรต แบนดรา กบความฉลาดทางสงคม 21 ทฤษฎจตสงคมของอรกสน กบความฉลาดทางสงคม …………………. 22 ทฤษฎพหปญญา กบความฉลาดทางสงคม ……………………………. 23 งานวจยทเกยวของกบความฉลาดทางสงคม ………………………………… 23 ภาวะซมเศรา ………………………………………………………………………. 25 แนวคดทเกยวของกบภาวะซมเศรา ………………………………………….. 25 ความหมายของภาวะซมเศรา …………………………………………… 25 อาการและอาการแสดง …………………………………………………. 26

สารบญ (ตอ) บทท หนา

2 (ตอ) สาเหตการเกดภาวะซมเศรา ……………………………………………. 27 ระดบของภาวะซมเศรา …………………………………………………. 28 การคดกรองภาวะซมเศรา ………………………………………………. 28 งานวจยทเกยวของกบภาวะซมเศรา …………………………………………. 29 การใหคาปรกษากลมทประยกตใชในการสรางโปรแกรม …………………………. 31 การใหคาปรกษาแบบกลม …………………………………………………… 31 ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเผชญความจรง ………………………………… 33 ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ ………………………….. 35 ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตอลต ………………………………………. 36 งานวจยทเกยวของการใหคาปรกษากลม ……………………………………. 38 กรอบแนวคดทใชในการวจย ………………………………………………………. 41

3 วธดาเนนการวจย ………………………………………………………………. 43 การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง …………………………………………… 43 การสรางเครองมอทใชในการวจย ………………………………………………… 45 การเกบรวบรวมขอมล …………………………………………………………….. 56 การวเคราะหขอมลและสถตทใช …………………………………………………… 59

4 ผลการวเคราะหขอมล …………………………………………………………. 61 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล …………………………………………….. 61 การเสนอผลการวเคราะหขอมล …………………………………………………… 61 ผลการวเคราะหขอมล …………………………………………………………….. 61

5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ ……………………………………. 79 สมมตฐานในการวจย ……………………………………………………………… 79 วธดาเนนการวจย …………………………………………………………………. 79

สารบญ (ตอ) บทท หนา

5 (ตอ) สถตทใชในการวเคราะหขอมล ……………………………………………………. 81 สรปผลการวจย ……………………………………………………………………. 81 อภปรายผลการวจย ……………………………………………………………….. 83 ขอเสนอแนะ ……………………………………………………………………….. 90

บรรณานกรม …………………………………………………………………………………. 91

ภาคผนวก …………………………………………………………………………………….. 99 ภาคผนวก ก ………………………………………………………………………………. 100 ภาคผนวก ข ………………………………………………………………………………. 102 ภาคผนวก ค ………………………………………………………………………………. 111 ภาคผนวก ง ………………………………………………………………………………. 116

ประวตยอผวจย ………………………………………………………………………………. 148

บญชตาราง ตาราง หนา

1 ตารางสรปโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคม ………………………………………………………………………………. 51

2 คาสถต จานวน รอยละ ของกลมตวอยาง จาแนกตามเพศ และชวงอาย …………... 66 3 ผลการวเคราะหขอมลแสดงคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และคา t ของ

คะแนนความฉลาดทางสงคมของวยรนกลมทดลอง กอนและหลงการเขารวมโปรแกรม …………………………………………………………………………… 67

4 ผลการวเคราะหขอมลแสดงคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และคา t ของคะแนนความฉลาดทางสงคมของวยรนกลมทดลองทเขารวมโปรแกรม กบกลมควบคมทไมไดเขารวมโปรแกรม …………………………………………………… 68

5 การวเคราะหคาดชนความสอดคลองของแบบวดความฉลาดทางสงคม …………… 112 6 การวเคราะหคาดชนความสอดคลองของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการ

เสรมสรางความฉลาดทางสงคม …………………………………………………... 114

บญชภาพประกอบ ภาพประกอบ หนา

1 กรอบแนวคดการวจย …………………………………………………………….. 42

บทท 1 บทนา

ทมาและความสาคญของปญหา ภาวะซมเศรา (Depression) เปนภาวะทมความรสกเศรา เหงาหงอย ชวตนาเบอ ไมมความสข สญเสยแรงจงใจ ไมมกาลงใจในการทาสงใดๆ ไมอยากพดคยกบผ อน จนทาใหบางครงไมสามารถปฏบตภารกจพนฐานในชวตประจาวนได ซงอารมณเศรานคงอยนาน โดยไมสามารถชวยใหตนเองหลดพนจากความเศรามาสนกสนานเหมอนเดมได ซงหากอารมณเศราหายไปเมอมสงดๆเขามาแทนท กจะไมเปนอนตรายตอการดาเนนชวต แตถาอารมณเศราทเกดขนนนเปนอยนานกวา 2 สปดาหขนไปโดยไมมทาทวาจะดขน และมอาการตางๆ ตดตามมา เชน นอนหลบๆ ตนๆ เบออาหาร นาหนลดลงมาก หมดความสนใจตอโลกภายนอก ทาใหพฤตกรรมหรอบคลกภาพเปลยนไป กลายเปนคนเกบตว จนอาจคดฆาตวตาย สญเสยหนาทการงานในชวตประจาวน และสงผลชดเจนตอการใชชวต เขาเกณฑเสยงตอการเปนโรคซมเศรา (Major Depressive Disorder: MDD) (สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ . 2553: 47-51) จากรายงานการศกษาขององคกรอนามยโลก คาดการณวา ในป ค.ศ.2020 โรคซมเศราจะเปนปญหาสาธารณสขระดบโลกอนดบท 2 รองลงมาจากโรคหวใจหลอดเลอด เพราะปจจยทางเศรษฐกจและสงคม (กรมสขภาพจต. 2551: 1-3) สาหรบในประเทศไทยพบผ ปวยภาวะซมเศรามากขน ในทกกลมอายและทกเพศ และจากการสารวจระบาดวทยาสขภาพจตของประเทศไทยป พ.ศ. 2551 พบ คนไทยอาย 15 ปขนไป จานวน 1,311,797 คน ปวยดวยโรคซมเศราชนดรนแรง และจานวน 181,809 คน ปวยเปนโรคซมเศราชนดเรอรง (ธรณนทร กองสข. 2551: 19) อยางไรกตามสถานการณโรคซมเศราในประเทศไทย ถอเปนปญหาทเฝาจบตามองอนดบ 4 (สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ. 2553: 47) ซงเปนเรองทสงคมตองใหความสาคญ เพราะโรคซมเศราเปนเรองทมผลกระทบตอเศรษฐกจและสงคมอยางมาก ผ ทปวยเปนโรคซมเศรานนนอกจากมอารมณซมเศรารวมกบอาการตางๆ แลว การทางานหรอการประกอบกจวตรประจาวนกแยลงดวย และจะมการเปลยนแปลงไปจากเดมคอนขางมาก การเปลยนแปลงหลกๆ จะเปนในดานอารมณ ความรสกนกคด พฤตกรรม รวมกบอาการทางรางกายตางๆ หนงในลกษณะของการเปลยนแปลงทสาคญ คอ ความสมพนธกบคนรอบขางเปลยนไป ซมลง ไมราเรงแจมใสเหมอนกอน ไมคอยพดจากบใคร หงดหงดบอยกวาเดม เกบตวมากขน ชอบแยกตวอยคนเดยว ซงปจจบนแนวคดเกยวกบสาเหตของโรคซมเศรานน เชอกนวาสมพนธกบหลายๆ ปจจย ทงจากดานกรรมพนธ ปจจยทางชวภาพ เชน การ

2

เปลยนแปลงของระดบสารเคมในสมองบางตว การพลดพรากจากพอแมในวยเดก รวมทงพฒนาการของจตใจ ทเกดจากการเลยงดกเปนปจจยทเสยงอกประการหนง ตอการเกดโรคซมเศราเชนกน ในบรรดาปญหาตางๆ ทเกดขนในวยรนนน ภาวะซมเศรา จดเปนปญหาทสาคญ ทงนเพราะความชก และอตราตายทสงเมอเปรยบเทยบกบปญหาจตเวชอนๆ ในตางประเทศมการศกษาเกยวกบภาวะซมเศราในวยรนเปนจานวนมากในระยะ 10 ปทผานมา ผลการศกษาชวาวยรนปวยเปนภาวะซมเศราในอตราทคอนขางสง ความชกมตงแตรอยละ8-30 (อมาพร ตรงคสมบต. 2540: 42) โดยภาวะซมเศราจะสงขนจากวยกอนวยรน ไปสวยรน และพบวาวยรนตอนปลายรอยละ 69.11 มความซมเศรามากขน ภาวะซมเศราในวยรนนนสามารถเกดขนไดบอย เนองจากวยรนเปนวยทมการเปลยนแปลงทงทางดานรางกายและจตใจเพอทจะเตรยมเปนวยผ ใหญในอนาคต แตหากเกดความไมสมดลดานใดดานหนง อาจมผลทาใหวยรนเกดภาวะซมเศราได ซงอาจไมแสดงอาการออกมาตรงๆ แตอาจแสดงออกมาในลกษณะหงดหงด ฉนเฉยว โกรธ กาวราว ไมมสมาธในการเรยน ปรบตวเขากบสงแวดลอมลาบาก มอาการซม ชอบเกบตว แยกตวอยคนเดยว ไมคอยพดกบใคร (ชราพร สนทภกด. 2545: 44) วยรนทมพฤตกรรมเหลานเปนกลมทตองเฝาจบตามองเปนพเศษ เพราะบงบอกถงอาการเสยงตอภาวะซมเศรา สงผลกระทบทางลบตอดานจตสงคมของวยรนซงจะขดขวางการมพฒนาการทเหมาะสมของวยรน อกทงสงผลกระทบระยะยาวตอบคคล ครอบครว และสงคมในวงกวางมากขน วยรน เปนวยทพฒนาการตางๆเปลยนแปลงอยางรวดเรว ทงทางดานรางกาย ดานอารมณ และดานสตปญญา สงผลไปสดานสงคม หากวยรนปรบตวไมไดกจะทาใหเกดปญหา เพราะวยรนมความผนแปรทางอารมณและจตใจตลอดเวลา มความอยากรอยากลองใชชวตแบบตางๆ ในบางครงอาจทาใหเกดปญหาในการกระทาผดในเรองตางๆไดโดยงาย เชน ตอตานสงคม หนโรงเรยน หนเทยว การคบเพอนทไมด อาจถกโนมนาวใหทาพฤตกรรมทไมด และในสภาพสงคมปจจบน บางครอบครวพอแมไมมเวลาใหความสนใจตอลก อาจทาใหเกดความไมเขาใจกนมากขน เพราะวยรนเรมตองการเปนตวของตวเองมากขน บางครอบครวเกดการแตกแยก สงผลใหวยรนขาดความอบอน ขาดความเชอมนในการสรางสมพนธภาพกบผ อน ซงจากการทบทวนวรรณกรรม พบวาวยรนมปญหาทสาคญคอ ปญหาการปรบตวทางอารมณและสงคม เชน ไมสามารถสรางสมพนธภาพกบเพอนๆได ปญหาความขดแยงกบพอแม ไมสามารถปรบตวอยางเหมาะสมกบเพอนตางเพศ ฯลฯ เนองจากการเปลยนแปลงทางดานรางกายในระยะวยรน สงผลใหเกดการเปลยนแปลงทางดานอารมณตามมา ประกอบกบสงคมคาดหวงใหวยรนเรยนรบทบาททเหมาะสมทางสงคมเพมขน (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. 2551: 641-642) ทงน ในชวง 2-3 ทศวรรษทผานมาพบวาเดกๆ เขาสวยรนเรวกวาเดม เนองจากสภาพทางโภชนาการทดขน แตพนจากความเปนวยรนชาลงเนองจากสภาพสงคมทซบซอนมากกวาเดมจงทาใหพบปญหาในวยรนเพมขน

3

จากการทบทวนวรรณกรรม พบวา "ความฉลาดทางสงคม" (Social Intelligence: SI) เปนความฉลาดอกดานหนง นอกจากความฉลาดทางดานสตปญญา และความฉลาดทางดานอารมณ ซงหากไดรบการสงเสรม กจะมสวนสาคญในการชวยใหวยรนสามารถอยรวมกบผ อนไดอยางมความสข มทกษะในการสอสารกบผ อน และสรางมนษยสมพนธทดตอคนรอบขาง ซงเปนวธหนงในการชวยลดภาวะซมเศราได โดยท โกลแมน (Goleman.2006: 4-12) นกจตวทยาทมชอเสยงไดกลาวถงความสาคญของการมความฉลาดทางสงคมวา ระบบประสาทของมนษยสวนหนงถกสรางขนเพอเชอมโยงความสมพนธตอบคคลอน การมปฏสมพนธทางสงคมของบคคลกบผ อนจะมผลกระทบตอระบบภมคมกน สงผลเชงบวกตอสขภาพของบคคล การมความฉลาดทางสงคม ทาใหเขากบผ อนไดดและไดรบความรวมมอ ทาใหเปนผ ทมความรสกไวตอความตองการของผ อน และมทศนคตในเชงเมตตากรณา เหนอกเหนใจ รวมทงมทกษะในการปฏสมพนธกบคนอนๆ ไมวาจะอยในสถานการณใด จงควรเรมพฒนาความฉลาดทางสงคมตงแตวยรน เพราะเปนวยทตองเรยนรพฤตกรรมกลม และการทางานรวมกนอยางมประสทธภาพ ซงจะสามารถชวยลดความขดแยง และเพมความรวมมอซงกนและกน วยรนทไดรบการสงเสรมทด จะเหนคาในตนเอง รสกวาตนเองดพอๆกบคนอน สามารถม สมพนธภาพ และรกษาสมพนธภาพกบผ อนไวไดอยางราบรน ไมรสกเหงา อางวาง เปลาเปลยว ปรบตวใหเขากบสงแวดลอมไดอยางมความสข ดาเนนชวตไดอยางเปนประโยชนตอตนเอง และตอผ อน และเปนผ ทสามารถเผชญปญหาและสามารถแกไขใหผานพนไปไดดวยด ซงเปนปจจยหนงทชวยลดความเสยงตอการเกดภาวะซมเศราได เนองจากผ ทมภาวะซมเศราจะสญเสยแรงจงใจและไมมกาลงใจในการทาสงใด ไมอยากพดคยกบใคร บางครงไมสามารถปฏบตภารกจพนฐานในแตละวนได (สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ. 2553: 49) ในปจจบน การบาบดรกษาวยรนทมภาวะซมเศรา มแนวทางชวยเหลอตามสาเหตของการเกดภาวะซมเศรา เชน การใชยาตานอารมณเศราในวยรนทมภาวะซมเศรารนแรง หรอไดรบการวนจฉยวาเปนโรคซมเศรา และการรกษาทางดานจตสงคม ทมจดมงหมายเพอลดความรนแรงของอาการแสดงของภาวะซมเศรา เชน การบาบดโดยใชสมพนธภาพระหวางบคคล เหมาะสมกบวยรนทมภาวะซมเศรา ซงเกดจากความสมพนธทไมดในวยเดก หรอปญหาความสมพนธในปจจบน ซงจะชวยพฒนาวธการมปฏสมพนธกบผ อนใหดขน การบาบดแบบพฤตกรรมบาบด สาหรบวยรนทขาดแรงเสรมในสถานการณตางๆทเกดขนกบชวต กอเกดการเสรมสรางสมพนธภาพทดกบผ อน และการบาบดทางปญญา ซงเชอวาภาวะซมเศราเกดจากการรบรทไมถกตอง ทาใหวยรนทรบการบาบดคนหาความคดอตโนมตในทางลบ และปรบเปลยนโครงสรางใหตรงตามความเปนจรง ซงนยมใชในวยรนทมภาวะซมเศราระดบเลกนอยถงปานกลาง (วนดา ฟกเลก. 2554: 33-35) การบาบดรกษาวยรนทมภาวะซมเศราทผานมา มรปแบบทหลากหลาย แตยงพบวาปญหาเกยวกบภาวะซมเศรายงคงมอยไมนอย

4

และสถตของวยรนทเปนโรคซมเศรายงคงเพมขนอยในแตละป (ทว ตงเสร. 2546: 2) จากการทบทวนวรรณกรรม พบวา การใหคาปรกษา เปนหนงในวธทใชในการลดภาวะซมเศรา ซงมทงการใหคาปรกษารายบคคลและแบบกลม แตการใหคาปรกษาแบบกลมตามแนวคดทฤษฎตางๆ มสวนชวยในการลดภาวะซมเศราไดมาก เพราะขนตอนและกระบวนการของการใหคาปรกษากลมมรปแบบของการจาลองสภาพการอยรวมกน ชวยใหคนเรยนรตอการปรบตวทางสงคมไดใกลเคยงกบสภาพความเปนจรง ซงสงผลตอการลดภาวะซมเศรา และเปนปจจยสาคญในการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมตอไป โดยจากการศกษางานวจยทผานมา พบวา มการใหคาปรกษาแบบกลมตามแนวคดทฤษฎเพยงแนวคดทฤษฎเดยว เพอสงเสรมองคประกอบใดองคประกอบหนงของความฉลาดทางสงคม ซงอาจจะไมครอบคลมในการเสรมสรางองคประกอบทงหมดของความฉลาดทางสงคม ดงเชน งานวจยของ กฤษณา ชมสงฆ (2547: 52-54) ซงไดศกษาผลของการใหคาปรกษากลมแบบเกสตลททมตอการปรบตวของนกเรยนชนประกาศนยบตรวชาชพ โรงเรยนเทคโนโลยชนะพลขนธ นครราชสมา อาเภอเมอง จงหวดนครราชสมา ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการใหคาปรกษากลมตามทฤษฎเกสตลท มการปรบตวหลงไดรบการใหคาปรกษาดขนกวากอนการใหคาปรกษา แตนกเรยนกลมทดลองหลงไดรบคาปรกษากลมแบบเกสตลท มการปรบตวไมแตกตางจากนกเรยนกลมควบคมทไดรบคาปรกษากลมปกต จงมขอเสนอแนะวาควรศกษาปจจยอนๆรวมดวย ดงนน ผวจยจงมความสนใจทจะพฒนาและศกษาผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมในเชงบรณาการ เพอใชพฒนาความฉลาดทางสงคม และลดภาวะเสยงตอภาวะซมเศราของวยรน โดยมการคดเลอกกลมตวอยางทเสยงตอภาวะซมเศราในระดบสงและตาใหอยในกลมเดยวกน เพอจะพฒนาใหวยรนทมความเสยงตอภาวะซมเศราในระดบสงมความฉลาดทางสงคมทดขนและระดบภาวะซมเศราลดลง สวนวยรนทมความเสยงตอภาวะซมเศราในระดบตา จะสามารถพฒนาใหมความฉลาดทางสงคมทดขน และสามารถใชความคด ทศนคตขอตนเอง เพอประโยชนตอสมาชกในกลม ซงผ วจยใชเทคนคในการใหคาปรกษาแบบกลม (Group Counseling) และประยกตใชทฤษฎในการใหคาปรกษาตามแนวคดตางๆ ไดแก ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเผชญความจรง ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ และทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท มาใชในการสรางโปรแกรม ซงการใชทฤษฎทหลากหลายจะชวยสงเสรมประสทธภาพในการดาเนนการกลมไดอยางมประสทธภาพยงขน (กาญจนกมล สวทยารตน. 2557: 82; อางองจาก Thompson. 2003) การใหคาปรกษาแบบกลม ทาใหเกดการเรยนรทกษะทางสงคมอยางมประสทธภาพ การมปฏสมพนธรวมกนของสมาชกภายในกลม ทาใหสมาชกแตละคนไดขอมลยอนกลบจากกลมเกยวกบตนเอง ทงน ความไววางใจ ความจรงใจ การยอมรบและเคารพในสทธของกนและกน ชวยใหสมาชกแตละคนในกลมกลาเปดเผยตนเอง ขณะเดยวกนกเรยนรทจะรบฟงผ อน ซงมคานยมแตกตางจากตน เกดการรบรและเขาใจความตองการของผ อน ทาใหสมาชกตระหนกถงการอย

5

รวมกนแบบรวมมอกน ชวยเหลอ ใหกาลงใจ ใหการยอมรบอยางจรงใจตอกน (มหาวทยาลยสโขทย ธรรมาธราช. 2551: 247-249) การทบคคลไดรบการสนบสนนทางสงคม จะทาใหบคคลรสกวาตนมคณคา เปนทรก ซงจะสงผลใหเกดการจดการกบปญหาไดอยางมประสทธภาพ เปนกาลงเกอกลตอการพฒนาศกยภาพของแตละคน เพอสรางสรรคสงคมทดงามตอไป คาถามการวจย 1. โปรแกรมการใหคาปรกษากลมสามารถเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราไดหรอไม 2. โปรแกรมการใหคาปรกษากลมมประสทธผลในการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมและลดภาวะซมเศราในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราหรอไม ความมงหมายของการวจย 1. เพอพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา 2. เพอศกษาประสทธผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา ความสาคญของการวจย จากผลการศกษาครงนจะไดโปรแกรมการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา ทาใหวยรนมความสามารถในการอยรวมกบผ อนดวยความเขาใจ เหนอกเหนใจ กอใหเกดความสมพนธทด นอกจากนยงใหประโยชนตอครและผปกครองทจะใชเปนแนวทางในการพฒนาความฉลาดทางสงคม ในกลมวยรนทมความเสยงตอภาวะซมเศราตาและสง ซงจะสงผลใหวยรสามารถดาเนนชวตไดอยางปกตสข มพฒนาการสมวย และมศกยภาพในการพฒนาตนเพอเปนผ ใหญทมคณภาพตอไป ขอบเขตของการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากร (Population) ทใชในการศกษาวจยครงนเปนวยรนทกาลงศกษาอยระดบมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) จานวน 720 คน (ขอมลจากภาควชาแนะแนว ณ วนท 7 มนาคม 2559)

6

1.2 กลมตวอยาง (Participants) ทใชในการศกษาวจยครงนเปนวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราทกาลงศกษาอยระดบมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) ซงไดมาจากวยรนทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D สงกวา 22 คะแนน (อมาพร ตรงคสมบต,2540: 2-13) จานวน 8 คน และวยรนทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D ตากวา 22 คะแนน จานวน 8 คน โดยใชวธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Selective) ตามความสมครใจเขารวมการวจย รวมเปนจานวน 16 คน จากนนสมอยางงาย (Simple Random Sampling) เปนกลมทดลอง และกลมควบคม โดยแตละกลม มสมาชกทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D สงจานวน 4 คนและมสมาชกทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D ตาจานวน 4 คน รวมเปนกลมละ 8 คน ตามแนวคดการใหคาปรกษากลมของคอเรย (Corey. 2012: 99) กลมทดลองจะเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม ซงเกณฑคดเขากลมตวอยาง (Inclusion criteria) คอ เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทกาลงศกษาอยโรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) ซงมความเสยงตอภาวะซมเศราสงและตาตามเกณฑแบบประเมนภาวะซมเศราของ CES-D ฉบบภาษาไทยทพฒนาโดย อมาพร ตรงคสมบต (2540) ซงกาหนดจดตดทคะแนนท 22 และไมเคยเขารวมการใหคาปรกษาแบบกลมมากอน รวมทงสามารถเขารวมกจกรรมตางๆทผ วจยจดขนไดตลอด และไดรบอนญาตจากผปกครอง ขณะเดยวกนกมเกณฑคดออก (Exclusion criteria) คอ ไดรบคะแนนภาวะซมเศราสงกวา 30 คะแนน และตากวา 10 คะแนน ซงวยรนทมคะแนนภาวะซมเศราสงกวาเกณฑกาหนดและถกคดออกไป ผวจยไดทาการหารอกบครแนะแนว เพอใหการชวยเหลอตอไป

2. ตวแปรทใชในการวจย 2.1 ตวแปรอสระ คอ โปรแกรมการใหคาปรกษากลม 2.2 ตวแปรตาม คอ ความฉลาดทางสงคม และ ภาวะซมเศรา นยามเชงปฏบตการ 1. ความฉลาดทางสงคม หมายถง ความสามารถของวยรนในการตระหนกรทางสงคม คอการใหความสนใจผ อน มความสามารถในการรบรอารมณและความตองการของผ อน รวมทงรบรเกยวกบสงคมรอบตว และมความสามารถในการปฏสมพนธทางสงคม คอ มความเขาใจในลกษณะกรยาทาทางของผ อน มการแสดงออกทเหมาะสม มความสามารถในการโนมนาวใจผ อนเพอเปาหมายทตองการ และคานงถงผ อนอยเสมอ ทาใหสามารถอยรวมกบผ อนไดอยางมความสข โดยมองคประกอบดงตอไปน 1.1 การตระหนกรทางสงคม (Social awareness) หมายถง ความสามารถของวยรนในการรบรเกยวกบผ อนในสงคม ซงองคประกอบนจะรวมถงการรบรถงอารมณความรสก ความเขาใจใน

7

สถานการณทกาลงเกดขนในขณะทอยกบบคคลอนในสงคม ซงสามารถจาแนกรายละเอยดออกเปนองคประกอบยอย ไดดงน 1.1.1 การรบรอารมณของผ อน (Primal empathy) หมายถง ความสามารถของวยรนในการรบรถงอารมณความรสกเบองตนของผ อนซงเกดขนตามสญชาตญาณโดยทเราไมรตวเปนไปโดยอตโนมต ไดแก รบรวาขณะนนผ อนมอารมณอยางไร มความสข โกรธ หงดหงด เปนตน 1.1.2 การใหความสนใจผ อน (Attunement) หมายถง ความสามารถของวยรนในการใหความสนใจและตงใจฟงผ อนอยางเตมท ไดแก การแสดงทาทถงความสนใจ ใสใจ สบสายตา โนมตวเขาหา เพอใหตนเองและคสนทนาสามารถเชอมโยงใหเกดความเขาใจกน รบความรสกถงกนได ทาใหเขาใจอารมณของผ อนมากขน 1.1.3 การเหนอกเหนใจผ อน (Empathic accuracy) หมายถง ความสามารถของวยรนในการทาความเขาใจในความคด อารมณของคสนทนา โดยการอานหรอทาความเขาใจในสงทถกตองตออารมณ ความคด และความมงหวงของผ อน แสดงสหนาทเหมาะสมกบสถานการณ 1.1.4 การรบรทางสงคม (Social cognition) หมายถง ความสามารถของวยรนในการรบรเกยวกบสงคมทอยรอบตว โดยการรบรทางสงคมจะสงผลตอการแสดงปฏกรยาตางๆในสงคม จนนาไปสการปรบตวตามสงคมไดอยางถกตอง 1.2 การมปฏสมพนธทางสงคม (Social facility) หมายถง ความสามารถของวยรนในการแสดงออกทางสงคมระหวางบคคล ซงนาไปสการอยรวมกบผ อนไดอยางมความสข ซงสามารถจาแนกออกเปนองคประกอบยอย ไดดงน 1.2.1 ความสามารถในการเขารวมกบบคคล (Synchrony) หมายถง การทวยรนสามารถจบกรยาทาทางของคสนทนาไดและสามารถเขาใจในกรยาทาทางทอกฝายแสดงออกมาได นาไปสการเรมตนสนทนา และจบการสนทนาไดอยางเหมาะสม 1.2.2 ความสามารถในการแสดงตนเอง (Self – Presentation) หมายถง การแสดงออกของวยรน ทรจกแสดงอารมณในแตละแบบ ซงมความเหมาะสมกบเวลาและสถานท โดยขนอยกบสถานการณทกาลงเผชญหนาอย 1.2.3 ความสามารถในการชนาพฤตกรรมของบคคล (Influence) หมายถง การกระทาของวยรน ททาใหบคคลทอยรอบๆตว มการปฏบตในทศทางทตองการ มความสามารถในการเจรจาตอรองไดอยางเหมาะสม 1.2.4 ความสามารถในการคานงถงผ อน (Concern) หมายถง ความสามารถของวยรนในการคดถงบคคลและการรจกทจะชวยเหลอบคคลอนเมอบคคลนนกาลงเผชญกบสภาพปญหาตางๆ

8

ความฉลาดทางสงคม วดโดยแบบวดความฉลาดทางสงคมทผ วจยไดพฒนาขน จากการศกษาของคณตพนธ ทองสบสาย (2552) ซงไดพฒนาแบบวดทอาศยแนวคดและทฤษฎของดาเนล โกลแมน (Daniel Goleman) จานวน 40 ขอ มลกษณะเปนมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 4 ระดบ คอ มากทสด มาก นอย และนอยทสด โดยประเมนความคดและความรสกในปจจบน ผตอบทไดคะแนนสง แสดงวา มความฉลาดทางสงคมมาก และผตอบทไดคะแนนตา แสดงวามความฉลาดทาสงคมนอย 2. ภาวะซมเศรา หมายถง ภาวะทมอารมณทกข ทาใหวยรนมพฤตกรรมเสยงตอการแสดงบทบาททางสงคมไมเหมาะสม มแนวโนมทจะมความรสกทดเกยวกบตนเองตา มพฤตกรรมแปลกแยแตกตางไปจากเพอน มสมพนธภาพทางลบกบเพอน มเพอนนอย ไดรบการยอมรบจากเพอนนอย แยกตวตามลาพง หลกเลยงสงคม สงผลกระทบตอการสรางสมพนธภาพกบผ อน ซงภาวะซมเศรา ผวจยวดโดยใชแบบวดภาวะซมเศรา CES-D (Center for Epidemiological Studies-Depression Scale) ฉบบภาษาไทยทพฒนาโดย อมาพร ตรงคสมบต (2540) โดยวดภาวะซมเศราในดานความรสก ความคด พฤตกรรม และอาการทางกาย ประกอบดวยคาถาม 20 ขอ โดยเปนคาถามทางลบ 16 ขอ และคาถามทางบวก 4 ขอ เปนมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 4 ระดบ ไดแก ไมเคย นานๆครง บอยๆ และตลอดเวลา โดยใหเลอกตอบตามความถของอาการและความรสกของตนเองภายใน 7 วนทผานมา หากคะแนนรวมประเมนภาวะซมเศราสงกวา 22 คะแนน ถอวามภาวะเสยงตอภาวะซมเศรา (อมาพร ตรงคสมบต. 2540: 2-13) ทงน ในการวจย ผ วจยไดกาหนดคะแนนความเสยงตอภาวะซมเศราระหวาง 10 ถง 30 คะแนน หากมคะแนนระหวาง 10 ถง 22 คะแนน ถอวามความเสยงตอภาวะซมเศราตา และหากมคะแนนระหวาง 23 ถง 30 คะแนน ถอวามความเสยงตอภาวะซมเศราสง 3. โปรแกรมการใหคาปรกษากลม หมายถง กจกรรมทผวจยสรางขนเพอใหวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราไดรบการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมไดอยางเหมาะสม โดยใชกระบวนการใหคาปรกษาทชวยใหผ รบคาปรกษาไดเปดประสบการณของตนเองมากขน มความเชอมนในตนเอง ในบรรยากาศทเตมไปดวยความไววางใจ ความจรงใจ การยอมรบและเคารพในสทธของกนและกน ซงชวยใหสมาชกแตละคนในกลมกลาเปดเผยตนเอง ชวยเหลอ ใหกาลงใจ ใหการยอมรบอยางจรงใจตอกน เมตตาตอกน เพอพฒนาศกยภาพและเสรมสรางความฉลาดทางสงคมของวยรน ซงมขนตอนในการใหคาปรกษา ดงน 3.1 ขนเรมตนการใหคาปรกษา เปนการชแจงใหวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราทราบถง ความหมาย ความสาคญ วตถประสงค กฎระเบยบ ระยะเวลา และประโยชนของการใหคาปรกษากลม บทบาทของผวจยและ วยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราทมารบการใหคาปรกษา ตลอดจนสถานทใน

9

การใหคาปรกษา เพอใหวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราเกดความคนเคยไววางใจ เขาใจยอมรบผวจย และยอมรบกนและกน 3.2 ขนดาเนนการใหคาปรกษา เปนขนทผ วจยเปดโอกาสให วยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราไดระบาย ความรสกในการตระหนกรทางสงคม ไดแก การรบรอารมณของผ อน การใหความสนใจผ อน การเหนอกเหนใจผ อน การรบรทางสงคม และการมปฏสมพนธทางสงคม ไดแก ความสามารถในการเขารวมกบบคคล ความสามารถในการแสดงตนเอง ความสามารถในการชนาพฤตกรรมของบคคล ความสามารถในการคานงถงผ อน โดยใชเทคนคตางๆ ในการใหคาปรกษากลม ไดแก การฟง การใชคาถามปลายเปด การสะทอนความรสก การทวนซา การเงยบ การใชคาถามปลาปด การตความหมาย การทาใหเกดความกระจาง การใหกาลงใจ และการสรปความ เพอใหวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราไดระบายความรสก รจก และยอมรบสภาพปญหาตางๆทเกดขนกบตนเอง สามารถตดสนใจเลอกเปาหมาย แนวทางในการดาเนนชวตตอไปในอนาคต และผวจยไดประยกตใชเทคนคตามทฤษฎในการใหคาปรกษาตางๆ คอ เทคนค W D E P System ของทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเผชญความจรง เทคนคการวเคราะหโครงสราง เทคนคการวเคราะหการสอสารระหวางบคคล และเทคนคการวเคราะหรปแบบการใชเวลา ของทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ รวมถงเทคนคการเพอฝน เทคนคการอยกบความรสก เทคนคคดรสก และเทคนคการเลนสวมบทบาท ของทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท มาใชในการสรางโปรแกรมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคมของวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา 3.3 ขนยตกลม เปนขนทผ วจยใหวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา สรปผลการใหคาปรกษาเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม และใหวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราแตละคนในกลมสรปสงทไดจากการใหคาปรกษาและสงทจะนาไปปฏบต และใหวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราแตละคนในกลมแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน จากนนผ วจยสรปเพมเตม และเปดโอกาสเพอใหวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราไดซกถาม จากนนผวจยนดหมายในการใหคาปรกษาในครงตอไป โปรแกรมการใหคาปรกษากลมทผ วจยไดพฒนาขน เปนโปรแกรมทดาเนนการโดยการใหคาปรกษากลม จานวน 12 ครง รวมการปฐมนเทศและการยตการใหคาปรกษากลม โดยดาเนนการครงละ 1 ชวโมงครง ถง 2 ชวโมง เปนเวลา 5 วน ซงรวมทงหมด 23 ชวโมง ประเมนผลโดยการสงเกตพฤตกรรมการมสวนรวมและแสดงความคดเหนของวยรน ซงโปรแกรมการใหคาปรกษากลมมคาดชนความสอดคลองตงแต 0.60-1.00

10

นยามศพทเฉพาะ วยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา หมายถง นกเรยนทกาลงศกษาในระดบชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) ซงมอายเฉลยระหวาง 15-18 ป และมคะแนนความเสยงตอภาวะซมเศราระหวาง 10 ถง 30 คะแนน หากมคะแนนระหวาง 10 ถง 22 คะแนน ถอวามความเสยงตอภาวะซมเศราตา และหากมคะแนนระหวาง 23 ถง 30 คะแนน ถอวามความเสยงตอภาวะซมเศราสง สมมตฐานการวจย ผวจยกาหนดสมมตฐานในการวจยดงน 1. โปรแกรมการใหคาปรกษากลมสามารถเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราได 2. โปรแกรมการใหคาปรกษากลมมประสทธผลตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา โดยมรายละเอยดดงน 2.1 วยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรากลมทดลอง ทเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม มความฉลาดทางสงคมหลงการทดลอง สงกวากอนการทดลอง 2.2 วยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรากลมทดลอง ทเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม และกลมควบคม ทไมไดเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม มความฉลาดทางสงคมหลงการทดลอง แตกตางกน 2.3 วยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรากลมทดลอง ทเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม มภาวะซมเศราหลงการทดลอง ตากวากอนการทดลอง

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยเรอง “ผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา” ครงน ผ วจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ดงตอไปน 1. ความฉลาดทางสงคม 1.1 แนวคดทเกยวของกบความฉลาดทางสงคม 1.1.1 ประวตความเปนมาของความฉลาดทางสงคม 1.1.2 ความหมายของความฉลาดทางสงคม 1.1.3 องคประกอบของความฉลาดทางสงคม 1.1.4 การวดความฉลาดทางสงคม 1.1.5 คณลกษณะของบคคลทมความฉลาดทางสงคม 1.1.6 ความสาคญของความฉลาดทางสงคม 1.2 ทฤษฎทเกยวของกบความฉลาดทางสงคม 1.2.1 ทฤษฎปญญาทางสงคมของอลเบรต แบนดรา กบความฉลาดทางสงคม 1.2.2 ทฤษฎจตสงคมของอรกสน กบความฉลาดทางสงคม 1.2.3 ทฤษฎพหปญญา กบความฉลาดทางสงคม 1.3 งานวจยทเกยวของกบความฉลาดทางสงคม 2. ภาวะซมเศรา 2.1 แนวคดทเกยวของกบภาวะซมเศรา 2.1.1 ความหมายของภาวะซมเศรา 2.1.2 อาการและอาการแสดง 2.1.3 สาเหตการเกดภาวะซมเศรา 2.1.4 ระดบของภาวะซมเศรา 2.1.5 การคดกรองภาวะซมเศรา 2.2 งานวจยทเกยวของกบภาวะซมเศรา 3. การใหคาปรกษากลมทประยกตใชในการสรางโปรแกรม 3.1 การใหคาปรกษาแบบกลม 3.2 ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเผชญความจรง

12

3.3 ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ 3.4 ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตอลต 3.5 งานวจยทเกยวของการใหคาปรกษากลม 4. กรอบแนวคดทใชในการวจย

13

1. ความฉลาดทางสงคม 1.1. แนวคดทเกยวของกบความฉลาดทางสงคม 1.1.1 ประวตความเปนมาของความฉลาดทางสงคม เชาวปญญา (Intelligence Quotient) หรอชอททกคนรจกกนดคอ IQ เปนสงททกคนใหความสาคญ เพราะคดวาหากใครทมเชาวนปญญาสงกจะมโอกาสประสบความสาเรจไดมากกวาคนทมเชาวนปญญาตากวา แตตอมามการศกษาใหเหนวา ปจจยดานเชาวนปญญา ไมใชปจจยเดยวทจะทใหบคคลประสบความสาเรจ บคคลตองมการจดการกบอารมณของตนเอง จงเปนทมาของการศกษาความฉลาดทางอารมณ (Emotional Quotient) หรอชอททกคนรจกกนดคอ EQ ทงน จากการศกษาทเกดขนอยางกวางขวางเกยวกบความฉลาดทางอารมณ มการศกษาทโดดเดนของดาเนยล โกลแมน ในป ค.ศ.2006 ทไดขยายขอบเขตความรของความฉลาดทางอารมณ ซงเปนการมองเขามาทตวบคคล มาเปนการมองความฉลาดทเกดจากการมความสมพนธกบบคคลอน โดยนาเสนอผานหนงสอ SOCIAL INTELLIGENCE: The New Science of Human Relationships (2006) โดยอธบายวา การมปฏสมพนธทางสงคมกบบคคลรอบขาง สงผลตอการทางานของระบบประสาทและสมอง มผลตอฮอรโมนและอวยวะสวนตางๆในรางกาย การมความสมพนธทดทางสงคมจะสงผลเชงบวกตอสขภาพของเราและเขาดวย (คณตพนธ ทองสบสาย ,2552: 24-25) ทงนการทมนษยเปนสตวสงคม ยอมตองมการตดตอสอสารกบผ อน ไมสามารถอยตวคนเดยวได ความฉลาดทางสงคม จงเปนสงจาเปนทจะทาใหบคคลประสบความสาเรจในชวต ความฉลาดทางสงคม (Social Intelligence) หรอ SI บางครงอาจใชคาวา Social Quotient หรอ SQ ซงมความหมายเหมอนกน และตรงกบความฉลาดดานการสรางความสมพนธกบผ อน หรอ Interpersonal Intelligence ซงเปนหนงในความฉลาดพหปญญา ของ Howard Gardner นกจตวทยาพฒนาการแหงมหาวทยาลยฮารวารด ทไดกลาวถงทฤษฎพหปญญาไวในป 1983 (พงษศกด นอย

พยคฆ, 2555: 9-11) ทงน ไดมนกการศกษาไดกาหนดนยามศพทของคาวาความฉลาดทางสงคมกนอยางกวางขวาง ซงบญญตขนครงแรกในป ค.ศ.1920 โดยอ แอล ธอรนไดค (E.L.Thorndike. 1920;อางองจาก กาญจนกมล สวทยารตน. 2557: 22-24) ซงไดใหนยามไววา หมายถง ความสามารถของบคคลในการเขาใจและจดการกบผ อน และสามารถสรางความสมพนธกบผ อนไดอยางชาญฉลาด (Kihlstrom; & Cantor. 2000: 359) และมการนยามตอๆกนมาเปนระยะเวลานาน ซงในบางนยามมความใกลเคยงกนระหวางสมรรถนะทางสงคม (Social Competence) ความฉลาดในการปฏบต (Practical Intelligence) และความฉลาดทางอารมณ (กาญจนกมล สวทยารตน. 2557: 22-24) จากการศกษาประวตความเปนมาของความฉลาดทางสงคม ผ วจยสรปไดวา ความฉลาดทางสงคมไดรบความสนใจและมการศกษามาอยางยาวนาน โดยเหนวา ความฉลาดทางสงคมม

14

ความสาคญและจาเปนในการดารงชวตของบคคล หากไดรบการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมทเหมาะสมจะทาใหบคคลประสบความสาเรจในชวตและมความสข 1.1.2 ความหมายของความฉลาดทางสงคม จากการศกษาความหมายของความฉลาดทางสงคมจากเอกสารทเกยวของ มผ ใหความหมายของความฉลาดทางสงคมไวหลายแนวคด ดงน ในป ค.ศ. 1920 ธอรนไดค (Thorndike.1920; อางองจาก กาญจนกมล สวทยารตน. 2557: 20) ใหความหมายของความฉลาดทางสงคม วาเปนความสามารถในการแสดงออกทางการกระทาตอบคคลอนอยางเฉลยวฉลาด รวมถงมมมองความสามารถทจะเขาใจคนอน ปฏกรยาหรอพฤตกรรมทเรยกวา ฉลาดทจะมทาทตอคนอนดวย ในป ค.ศ. 1933 เวอรนอน (Vernon.1993:44; อางองจาก กาญจนกมล สวทยารตน. 2557: 20) ใหความหมายของความฉลาดทางสงคม วาเปนเรองของศกยภาพในการเขากบบคคลทวไป มเทคนคทางสงคม หรอความงายในการเขาสงคม รเรองราวสงคม ไวตอความรสกและอารมณทเกดขนของผ อน และในป ค.ศ. 2002 บซาน (Buzan.2002:4-5; อางองจาก กาญจนกมล สวทยารตน. 2557: 21) ใหความหมายของความฉลาดทางสงคม วาเปนความสามารถในการเขาสงคมของบคคล ทงการเขาสงคมกบบคคลแบบตวตอตว คนกลมเลกไปสคนกลมใหญ หรอกลมคนจานวนมาก นอกจากนในป ค.ศ. 2006 อลเบรซท (Albrecht.2006:12-13; อางองจาก กาญจนกมล สวทยารตน. 2557: 21) ใหความหมายของความฉลาดทางสงคม วาเปนความสามารถในการสรางความรสกทดใหกบผ อน และทาใหบคคลอนมาชวยเหลอหรอใหความรวมมอกบเรา รวมทงการมทกษะในการปฏสมพนธกบผ อนในทกสถานการณ และในปเดยวกนนน มการศกษาจาก โกลแมน (Goleman.2006:83-84) ซงไดใหความหมายของความฉลาดทางสงคม วาเปนความสามารถในการอยรวมกบบคคลอนในสงคมไดอยางกลมกลนและมความสข ในขณะเดยวกนกสามารถทจะทางานรวมกบผ อนในสงคม เพอใหสามารถบรรลตามวตถประสงคตามทเราตองการได สาหรบในประเทศไทยนน คณตพนธ ทองสบสาย (2552) ใหความหมายของความฉลาดทางสงคม วาเปนความสามารถของบคคลในการทจะอยรวมกบบคคลอนในสงคม มการรบร เขาใจ และตระหนกรถงความตองการของสงคม นาไปสการปฏบตตวทถกตองเหมาะสมตอสงคม เพอสรางความสมพนธทดกบบคคลอนในสงคม มการปรบเปลยนพฤตกรรมใหสอดคลองกบสถานการณในสงคม ทาใหสามารถดาเนนชวตในสงคมไดอยางมความสข และกรมสขภาพจต (2554: ออนไลน) ใหความหมายของความฉลาดทางสงคม วาเปนความสามารถของบคคลในการวางตว แสดงทาท การสรางสมพนธภาพหรอมนษยสมพนธ การรบทบาทหนาท การเขาสงคม การใชภาษากายขณะพดคยกบผ อน รวมถงทกษะดานอนๆอนเกยวกบระเบยบวนย เชน ความตรงตอเวลา ความซอสตย ความ

15

จงรกภกด เปนตน นอกจากน เพชรยพา บรณสรจรงรฐ (2555) ไดใหความหมายของความฉลาดทางสงคม วาเปนความสามารถของบคคลทจะอยรวมกบบคคลอนในสงคม มการรบร เขาใจ และตระหนกถงความตองการของสงคม การมองโลกในแงด การใหความชวยเหลอผคนในสงคม การมสวนรวมในความรบผดชอบตอสงคม อนนาไปสการปฏบตตวทถกตองเหมาะสมตอสงคม เพอสรางความสมพนธทดกบบคคลในสงคม มการปรบเปลยนพฤตกรรมใหสอดคลองกบสถานการณในสงคม ทาใหสามารถดาเนนชวตในสงคมไดอยางมความสข และกาญจนกมล สวทยารตน (2557) ใหความหมายของความฉลาดทางสงคม วาคอ พฤตกรรมทแสดงถงความสามารถของบคคลในการรบร เขาใจอารมณ ความรสก ความคดและพฤตกรรมของผ อน เหนอกเหนใจผ อน มความรเรองราวของสงคม มทกษะในการแสดงออกตามสภาพการณไดอยางถกตอง สรางความสมพนธกบผ อนไดอยางมประสทธภาพ อยรวมกบผ อนอยางมความสข จากการศกษาความหมายของความฉลาดทางสงคม ซงมการศกษากนมาอยางยาวนานทงในตางประเทศและประเทศไทย ผ วจยสรปไดวา ความฉลาดทางสงคม หมายถง ความสามารถของบคคลในการตระหนกรทางสงคม คอ การใหความสนใจผ อน มความสามารถในการรบรอารมณและความตองการของผ อน รวมทงรบรเกยวกบสงคมรอบตว และมความสามารถในการปฏสมพนธทางสงคม คอ มความเขาใจในลกษณะกรยาทาทางของผ อน มการแสดงออกทเหมาะสม มความสามารถในการโนมนาวใจผ อนเพอเปาหมายทตองการ และคานงถงผ อนอยเสมอ ทาใหสามารถอยรวมกบผ อนไดอยางมความสข 1.1.3 องคประกอบของความฉลาดทางสงคม จากการศกษาเอกสารทเกยวของกบความฉลาดทางสงคม ไดมผกลาวถงองคประกอบของความฉลาดทางสงคม ดงน โอ ซลลแวนและคนอนๆ (O’ Sullivan; et al. 1965) แบงความสามารถทเกยวกบพฤตกรรม ซงเปนความสามารถในการรบร 5 ลกษณะ (เพชรยพา บรณสรจรงรฐ.2555: 16) ประกอบดวย 1. การจาแนกพฤตกรรม (Cognition of behavioral classes) คอ ความสามารถในการเขารวมกลมกบบคคลอนบนพนฐานของความเทาเทยมกน 2. ความเกยวของสมพนธของพฤตกรรม (Cognition of behavioral relations) คอ ความสามารถในการตความหมายทเชอมโยงกบพฤตกรรมทแสดงออกมา 3. การจดระบบพฤตกรรม (Cognition of behavioral system) คอ ความสามารถในการเชอมโยงพฤตกรรมทางสงคมทมลาดบขน

16

4. การเปลยนแปลงพฤตกรรม (Cognition of behavioral transformations) คอ ความ สามารถในการตอบสนองโดยการปรบตวใหเขากบพฤตกรรมทางสงคมทเปลยนแปลงไป 5. สภาวะทแฝงอยในพฤตกรรม (Cognition of behavioral implication) คอ ความสามารถในการคาดการณถงสงทจะเกดขน สถานการณทตองตดตอกบผ อน โคสมทซกและคนอนๆ (Kosmitzki; et.al. 1993) ไดกลาวถงองคประกอบของความฉลาดทางสงคมหลายองคประกอบ ไดแก การรบรอารมณความรสกของผ อน ความสามารถทวไปในการมปฏสมพนธกบผ อน ความรในกฎเกณฑทางสงคม ความรสกไวตอสภาพการณทางสงคมทซบซอน การใชเทคนคทางสงคมเพอการเขากบผ อน การมทศนคตในการรบรผ อน และการปรบตวทางสงคม (กาญจนกมล สวทยารตน. 2557: 28) อลเบรซท (Albrecht. 2005) ไดกาหนดองคประกอบของความฉลาดทางสงคมไว เรยกยอๆ วา SPACE (คณตพนธ ทองสบสาย. 2552: 26-27) ดงน 1. รสถานการณ (Situational Awareness) คอ ความสามารถในการอานสถานการณแลละตความพฤตกรรมของคนในแตละสถานการณ 2. การแสดงออก (Presence) คอ การแสดงออกทงวจนภาษา (การพด) และอวจนภาษา (ภาษาทาทาง) ของบคคลและจะเปนตวกาหนดภาพของบคคลในใจผ อน 3. ความจรงใจ (Authenticity) คอ พฤตกรรมททาใหคนอนตดสนวาบคคลเปนคนซอสตย เปดเผย นาเชอถอ จรงใจ และเจตนาด 4. ความชดเจน (Clarity) คอ ความสามารถในการอธบายความคดและแสดงความคดเหน 5. ความเหนอกเหนใจ (Empathy) คอ ความรสกรวมกนระหวางบคคล เปนความสามารถในการเชอมตอกบผ อน โกลแมน (Goleman. 2006) ไดกาหนดองคประกอบของความฉลาดทางสงคมไวในลกษณะทเกยวของกบการรบรผ อน และการปฏบตตอผ อนเมอมการรบร โดยกาหนดองคประกอบของความฉลาดทางสงคมไว (คณตพนธ ทองสบสาย.2552: 27-28) ดงน 1. การตระหนกรทางสงคม (Social awareness) หมายถง ความสามารถของบคคลในการรบรเกยวกบผ อนในสงคม ซงองคประกอบนจะรวมถงการรบรถงอารมณความรสก ความเขาใจในสถานการณทกาลงเกดขนในขณะทอยกบบคคลอนในสงคม ซงสามารถจาแนกรายละเอยดออกเปนองคประกอบยอย ไดดงน 1.1 การรบรอารมณของผ อน (Primal empathy) หมายถง การรบรถงอารมณความรสกเบองตนของผ อนซงเกดขนตามสญชาตญาณโดยทเราไมรตวเปนไปโดยอตโนมต

17

1.2 การใหความสนใจผ อน (Attunement) หมายถง การสนใจและตงใจฟงผ อนอยางเตมท เพอใหเราและคสนทนาสามารถเชอมโยงใหเกดความเขาใจกน รบความรสกถงกนได ทาใหเขาใจอารมณของผ อนมากขน 1.3 การเหนอกเหนใจผ อน (Empathic accuracy) หมายถง การทาความเขาใจในความคด อารมณของคสนทนา โดยการอานหรอทาความเขาใจในสงทถกตองตออารมณ ความคด และความมงหวงของผ อน 1.4 การรบรทางสงคม (Social cognition) หมายถง ความสามารถในการรบรเกยวกบสงคมทอยรอบตว โดยการรบรทางสงคมจะสงผลตอการแสดงปฏกรยาตางๆในสงคม จนนาไปสการปรบตวตามสงคมไดอยางถกตอง 2. การมปฏสมพนธทางสงคม (Social facility) หมายถง ความสามารถในการแสดงออกทางสงคมระหวางบคคล ซงนาไปสการอยรวมกบผ อนไดอยางมความสข ซงสามารถจาแนกออกเปนองคประกอบยอย ไดดงน 2.1 ความสามารถในการเขารวมกบบคคล (Synchrony) หมายถง การทบคคลแตละคนไดมปฏกรยาของรางกายทมทศทางเดยวกน บคคลทมความสามารถในดานนจะสามารถจบกรยาทาทางของคสนทนาไดและสามารถเขาใจในกรยาทาทางทอกฝายแสดงออกมาได นาไปสการเรมตนสนทนา และจบการสนทนาไดอยางเหมาะสม 2.2 ความสามารถในการแสดงตนเอง (Self – Presentation) หมายถง การแสดงออกของแตละบคคล รจกแสดงอารมณในแตละแบบทมความเหมาะสมกบเวลาและสถานทซงขนอยกบสถานการณทกาลงเผชญหนาอย 2.3 ความสามารถในการชนาพฤตกรรมของบคคล (Influence) หมายถง การกระทาททาใหบคคลทอยรอบๆตวเรามการแสดงทางการปฏบตในทศทางทเราตองการ มความสามารถในการเจรจาตอรองไดอยางเหมาะสม 2.4 ความสามารถในการคานงถงผ อน (Concern) หมายถง การคดถงบคคลและการรจกทจะชวยเหลอบคคลอนเมอบคคลนนกาลงเผชญกบสภาพปญหาตางๆ เมอพจารณาสาระสาคญจาก ความหมายของความฉลาดทางสงคม และองคประกอบของความฉลาดทางสงคม จากแนวคดของผ ทศกษาหลายทาน ผวจยวเคราะหสรปไดวา ความฉลาดทางสงคมควรมองคประกอบใหญ 2 องคประกอบ คอ องคประกอบท 1 ไดแก การตระหนกรทางสงคม ประกอบดวย การรบรอารมณของผ อน การใหความสนใจผ อน การเหนอกเหนใจผ อน และการรบรทางสงคม องคประกอบท 2 ไดแก การมปฏสมพนธทางสงคม ประกอบดวย ความสามารถในการเขารวมกบบคคล ความสามารถในการแสดงตนเอง ความสามารถในการชนาพฤตกรรมของบคคล และ

18

ความสามารถในการคานงถงผ อน ตามแนวคดของ ดาเนล โกลแมน (คณตพนธ ทองสบสาย. 2552: 25-28) เพราะมความครอบคลมและชดเจนทงในเชงดานทศนคต และการรบรในดานพฤตกรรม 1.1.4 การวดความฉลาดทางสงคม ฮน (Hunt. 1928) ไดคดคนแบบวดความฉลาดทางสงคมของจอรจ วอชงตน ขนมาโดยใชชอวา “The George Washington Social Intelligence Test” (GWSIT) ซงประกอบดวย สถานการณทางสงคม การจดจาชอและใบหนาของบคคล การสารวจพฤตกรรมของมนษ การรสงทแฝงอยในคาพด การรถงสงทแสดงออกทางใบหนาของบคคล การมขอมลทางสงคม และการมอารมณขน โดยนาไปใชวดกบนกศกษาในระดบวทยาลย และผ ทจะเลอนตาแหนงเปนหวหนางาน ตอมามผ นาแบบวดนไปใชวดบคลกภาพและความสามารถทางสงคมของบคคล เชน ธอรนไดคและสเตน (Thorndike; & Stein. 1937) และแบบวดฉบบนมความสมพนธกบแบบวดความพรอมทางอารมณทมชอวา “The George Washington University Mental Alertness” (GWMAT) ซงเปนจดเรมตนของแบบวดความฉลาดทางอารมณ ตอมา ธอรนไดค(Thorndike. 1939) ไดทาการวเคราะหองคประกอบของแบบวดทงสองแบบ พบวา แบบวด GWSIT มความสมพนธกนสงกบองคประกอบยอยของแบบวด GWMAT ตอมา Woodrow (1939) ไดทาการวเคราะหแบบวด GWSIT ซงพบวายงไมมองคประกอบใดทเปนเอกลกษณทชดเจนของความฉลาดทางสงคม จากนน ซลเวยรา มาตนเซนและดาหล (Silvera, Martinussen; & Dahl. 2001) ไดรวมกนสรางแบบวดความฉลาดทางสงคมทมชอวา The Tromso Social Intelligence Scale (TSIS) โดยมขอคาถามจานวน 21 ขอ มเนอหาครอบคลมองคประกอบ 3 องคประกอบ ไดแก การใหขอมลทางสงคม การมทกษะทางสงคม และการตระหนกรทางสงคม ตอมา ไวรอสทและวาซลโอวา (Vyrost; & Vasilova. 2004) ไดพฒนาแบบวดความฉลาดทางสงคมทมชอวา Social Intelligence_Solution of Interpersonal Situations (SI_SIS) ซงเปนแบบวดทกาหนดสถานการณขนมา 10 สถานการณ ซงใหผถกวดแสดงความคดเหนของตนเองออกมา โดยแบบวดดงกลาวอธบายถงองคประกอบของความฉลาดทางสงคมอย 3 องคประกอบ คอ ดานการรบรดวยเหตผล ดานอารมณความรสก และดานพฤตกรรมทแสดงออก และ แฟรงโควสกและบมการทเนอร(Frankovsky; & Baumgartner.2004)ไดสรางแบบวดทมชอวา Social Intelligence_Behavioral Component (SI_BC) เปนแบบวดสถานการณทพงประสงคและไมพงประสงคจานวน 18 สถานการณ โดยขอคาถามครอบคลมองคประกอบ 3 องคประกอบ คอ การตดตอสอสาร การกระทาเพอการแกแคน และการสนบสนนทางสงคม (คณตพนธ ทองสบสาย. 2552: 38-39) สวนการพฒนาแบบวดความฉลาดทางสงคมในประเทศไทยนน มการศกษาของ คณตพนธ ทองสบสาย (2552) ซงไดพฒนาแบบวดทอาศยแนวคดและทฤษฎของดาเนล โกลแมน (Daniel

19

Goleman) ในหนงสอ SOCIAL INTELLIGENCE: The New Science of Human Relationships (2006) ซงไดเสนอแนวคดเกยวกบองคประกอบของความฉลาดทางสงคม ซงประกอบไปดวย องคประกอบท 1 ไดแก การตระหนกรทางสงคม ประกอบดวย การรบรอารมณของผ อน การใหความสนใจผ อน การเหนอกเหนใจผ อน และการรบรทางสงคม และองคประกอบท 2 ไดแก การมปฏสมพนธทางสงคม ประกอบดวย ความสามารถในการเขารวมกบบคคล ความสามารถในการแสดงตนเอง ความสามารถในการชนาพฤตกรรมของบคคล และความสามารถในการคานงถงผ อน โดยพฒนาเปนแบบวดชนดมาตรประมาณคา 3 ระดบ จานวน 59 ขอ และแบบวดสถานการณทมลกษณะเปนแบบเลอกตอบ จานวน 3 ตวเลอก ทงหมด 43 ขอ สาหรบใชกบนกศกษาระดบปรญญาบณฑต เมอพจารณาสาระสาคญจาก การวดความฉลาดทางสงคม ผ วจยสรปไดวา แบบวดความฉลาดทางสงคมของคณตพนธ ทองสบสาย (2552) มความครอบคลม ละเอยด และชดเจนในการวดความฉลาดทางสงคม เนองจากเปนไปตามองคประกอบของความฉลาดทางสงคมตามแนวคดของดาเนล โกลแมน ซงผ วจยไดทาการพฒนาตอไปเพอใหเหมาะสมกบกลมตวอยางในการวจยครงน 1.1.5 คณลกษณะของบคคลทมความฉลาดทางสงคม ในป ค.ศ. 1981 สเตนเบรก และคณะ (Stemberg; et al. 1981) ไดสรปคณลกษณะทเปนพฤตกรรมของความฉลาดทางสงคมไดแก การยอมรบผ อนตามทเขาเปน รวมทงการยอมรบความผดพลาด การแสดงถงความสนใจในสงคม การตรงตอเวลา การมความรสกผดชอบชวด การไมตดสนอยางฉบพลน มความยตธรรม ไวตอความรสกและความตองการของผ อน มความตรงไปตรงมา มความซอสตย สนใจสงแวดลอมรอบตว และในป ค.ศ. 1993 โคสมทซกและจอหน (Kosmitzki; & John.1993) ไดกลาวถงลกษณะของผ ทมความฉลาดทางสงคมไววา เปนผ ทเขาใจความคด ความรสกของผ อนไดด ใหความสาคญและหวงใยผ อน สามารถจดการกบผ อนไดด มความสามารถในการสรางสมพนธภาพกบผ อน และปรบตวเขากบสถานการณไดด สวนในป ค.ศ. 2002 บซาน (Buzan.2002) ไดกลาวถงลกษณะโดยสวนใหญของผ ทมความฉลาดทางสงคมไววา เปนผ ทมความมนใจในตนเอง มเปาหมาย รบรและใสใจความรสกของผ อน เคารพใหเกยรตทกคน สามารถใชภาษากายในการแสดงความรสกได มทศนคตและมองผ อนในแงด มมนษยสมพนธ เปนผ ทรบฟงผ อน และกลาแสดงความคดเหนในสงทถกตอง (กาญจนกมล สวทยารตน. 2557: 36-38) นอกจากน ในป ค.ศ. 2006 อลเบรชท (Albrecht. 2006: 13) ไดกลาวถงลกษณะโดยสวนใหญของผ ทมความฉลาดทางสงคมไววา ผ ทมความฉลาดทางสงคมจะมพฤตกรรมทเกอกล ซงจะสามารถดงดดผ อนใหอยากเขาใกล ในขณะทบคคลทมความฉลาดทางสงคมตาจะผลกไสใหผ อนออกหาง เพราะจะมพฤตกรรมเปนพษ หมายถงการกระทาททาใหผ อนรสกดอยคา ซงจะเปนผ ทขาดการตระหนกรในตน หมกมนในความเครยดของ

20

ตนเอง ลมเหลวในการแสดงพฤตกรรมกบผ อน ซงมกมพฤตกรรมรนแรงเมอตองอยรวมกบผ อนในสงคม นอกจากนยงมแนวคดทฤษฎพหปญญาของ การดเนอร ทกลาวถงคณลกษณะทวไปของคนทมความฉลาดหรอมปญญาดานระหวางบคคล (Interpersonal Intelligence) คอความสามารถในการเขาใจและการมปฏสมพนธกบผ อนไดด (สนทร โคตรบรรเทา. 2548: 16-18) ไดแก มอทธพลตอการคดและการกระทาของผ อน ชอบการคบเพอนและการมเพอน เปนผ นาในการแลกเปลยนและสอความคดเหน สวมบทบาทของผ นาและผ ตามไดอยางเหมาะสม มการสบตาทดกบผ อน มการสะทอนความรสกกลบไปสผ อน ทาใหผ อนรสกมความสาคญ มความเขาใจ และสอสารกบบคคลอนไดด แสดงความสนใจผ อนอยางแทจรง เขากบผ อนไดงาย เขากนไดดกบผ มนสยและใจตรงกน และมความเปนมตรกบทกคน สามารถปรบตวไดดตามสภาพแวดลอมและกบบคคลทกชนชน เมอพจารณาสาระสาคญจาก คณลกษณะของบคคลทมความฉลาดทางสงคม ผวจยสรปไดวา ลกษณะของบคคลทมความฉลาดทางสงคมจะเกยวของกบการแสดงพฤตกรรมทเหมาะสมตอผ อน สามารถมปฏสมพนธกบผ อนไดเปนอยางด มความสามารถในการปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอม ทสาคญคอ มความสามารถในการเขาใจอารมณความรสกของผ อน แสดงความสนใจผ อนอยางแทจรง 1.1.6 ความสาคญของความฉลาดทางสงคม โกลแมน (วระวฒน ปนนตามย. 2551: 83-87) ไดเสนอแนวคดทแสดงถงความฉลาดทางสงคม ตามองคประกอบความฉลาดทางอารมณ (Emotional Intelligence) ซงมการกลาวถงสมรรถนะทางสงคม การสรางและรกษาความสมพนธ ทประกอบดวย การเหนอกเหนใจผ อน และการมทกษะทางสงคม ดงน การเหนอกเหนใจ คอ การตระหนกรถงความรสก และความตองการของผ อน ประกอบดวยการเขาใจผ อน จะทาใหสมผสไดถงความรสก มมมองของผ อน จะทาใหสนใจและรบฟงผ อนไดด การพฒนาผ อน จะทาใหสมผสไดถงการสนบสนนความสามารถของผ อน ใหผลยอนกลบและชแจงในสงทเปนประโยชนตอความกาวหนาของผ อน มจตใจบรการ สามารถคาดการณลวงหนา รบร และตอบสนองความตองการของผ อนได สามารถคานงถงความแตกตาง มความเคารพและมความสมพนธอนดกบผ ทมภมหลงแตกตางกนไดด และตระหนกถงความเปนไปของกลม สามารถอานกระแสอารมณและอานาจในความสมพนธของกลมได สวนการมทกษะทางสงคม บคคลทมความฉลาดทางสงคมจะสามารถรบมอกบอารมณตางๆทเกดขนในความสมพนธไดด และสามารถเขาใจสถานการณทางสงคมได สามารถใชทกษะในการโนมนาวและชกนาได ประกอบดวย มความสามารถโนมนาวใจได ใชยทธวธทซบซอน เพอสรางความเปน

21

เอกฉนทและการสนบสนน สามารถเปดรบฟงความคดเพอแสวงหาความเขาใจและแบงปนขอมลซงกนและกน สงสารกลบไดอยางมประสทธภาพ สามารถจดการกบความขดแยงทเกดขนได มความเปนผ นา สามารถกระตนและชนาบคคลหรอกลมได สามารถรเรมใหเกดความเปลยนแปลงและจดการกบความเปลยนแปลงได มความสามารถในการสรางความสมพนธ ใหความเปนมตรและความรวมมอ สามารถสรางความรวมมอภายในกลมใหนามาซงเปาหมายทวางไว สรางความกระตอรอรนใหสมาชก และปกปองชอเสยงของกลม สรปไดวา ความฉลาดทางสงคมมความสาคญตอบคคล ทงดานพฤตกรรมของตนเองและระดบกลมสงผลตอการอยรวมกบบบคคลอน สรางความรวมมอ และลดความขดแยงในสงคม 1.2 ทฤษฎทเกยวของกบความฉลาดทางสงคม ความฉลาดทางสงคมของบคคลเปนความสามารถในการใชชวตอยรวมกบผ อน และถอเปนทกษะทางสงคมทเกยวของกบพฒนาการทางสงคม การเรยนรทางสงคม เปนบคลกภาพทเปนผลมาจากสงคม 1.2.1 ทฤษฎปญญาทางสงคมของอลเบรต แบนดรา กบความฉลาดทางสงคม ทฤษฎปญญาทางสงคมน เปนแนวคดของ แบนดรา (ภทรธรา ผลงาม. 2544: 28; อางองจาก Bandura .1977: 16) ซงมความเชอวาพฤตกรรมมนษย เกดจากการเรยนรทงสน และการเรยนรพฤตกรรมใหมเหลานนสามารถเรยนรไดโดยประสบการณตรงหรอไมกโดยการสงเกต ซงการเรยนรโดยการสงเกต หรอการดตวแบบ มบทบาทสาคญในการกาหนดพฤตกรรมทเกดขนตามมา แบนดรา จงสรปวา การเรยนรโดยการสงเกตเปนกระบวนการทางการรคด ซงขนตอนของการเรยนรโดยการสงเกต ไดแก 1. ขนใหความสนใจ (Attention Phase) ถาไมมขนตอนน การเรยนรอาจจะไมเกดขน เปนขนตอน ทบคคลใหความสนใจตอตวแบบ ความสามารถ ความมชอเสยง และคณลกษณะเดนของตวแบบจะเปนสงดงดดใหบคคลสนใจ 2. ขนจา (Retention Phase) เมอบคคลสนใจพฤตกรรมของตวแบบ จะบนทกสงทสงเกตไดไวในระบบความจาของตนเอง ซงมกจะจดจาไวเปนจนตภาพเกยวกบขนตอนการแสดงพฤตกรรม 3. ขนปฏบต (Reproduction Phase) เปนขนตอนทบคคลลองแสดงพฤตกรรมตามตวแบบ ซงจะสงผลใหมการตรวจสอบการเรยนรทไดจดจาไว 4. ขนจงใจ (Motivation Phase) ขนตอนนเปนขนแสดงผลของการกระทาจากการแสดงพฤตกรรมตามตวแบบ ถาผลทตวแบบเคยไดรบเปนไปในทางบวก กจะจงใจใหบคคลอยากแสดงพฤตกรรมตามแบบ ถาเปนไปในทางลบ บคคลกมกจะงดเวนการแสดงพฤตกรรมนนๆ

22

โดยหลกพนฐานของทฤษฎปญญาสงคม คอ กระบวนการเรยนรตองอาศยทงกระบวนการทางปญญา และทกษะการตดสนใจของบคคล ซงเปนความสมพนธระหวาง ตวบคคล สงแวดลอม และพฤตกรรม ซงมอทธพลตอกนและกน โดยผลของการเรยนรกบการแสดงออกอาจจะแตกตางกน สงทเรยนรแลวอาจไมมการแสดงออก หรอเลยนแบบกได จากการศกษาทฤษฎปญญาทางสงคมของอลเบรต แบนดรา สรปไดวา การเรยนรของมนษยสวนมากเปนการเรยนรโดยการสงเกตหรอการเลยนแบบ เนองจากมนษยมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทอยรอบๆ ตวอยเสมอ การเกดความฉลาดทางสงคมของบคคลและการพฒนาความฉลาดทางสงคมจงเกยวของกบปจจยและตวแบบทบคคลไดเรยนรดวย 1.2.2 ทฤษฎจตสงคมของอรกสน กบความฉลาดทางสงคม มนษยมกระบวนการพฒนาการเปนขนๆจากลาดบหนงไปสอกลาดบหนงเหมอนการขนบนได ไมมการกระโดดขามขน การพฒนาการลาดบตนยอมมผลตอพฒนาการลาดบตอๆไป ทฤษฎจตสงคมของอรกสน เนนการศกษาบคลกภาพมนษยจากแงกระบวนการเขาสงคม และวกฤตทางสงคมจตวทยาทเกดจากการมสมพนธภาพกบบคคล อรกสนเนนวา ลกษณะสมพนธภาพทบคคลมกบกลมบคคลตางๆ และขอขดแยงทางสงคมจตใจ เปนจดกระตนใหบคคลมพฤตกรรมและพฒนาบคลกภาพในรปแบบตางๆตามลาดบขน 8 ลาดบ ตงแตเกดจนถงวยสงอาย (ศรเรอน แกวกงวาน. 2554: 53-74) ทงน ขนทหา ซงเปนระยะวยรน เปนขนแหงการคนพบอตลกษณแหงตน และการไมเขาใจตนเอง (Identity vs. Identity Diffusion) ในขนน เดกตองการการยอมรบจากเพอน และตองการความเปนอสระจากผใหญ เปนชวงทความขดแยงมลกษณะวกฤตยงกวาชวงอน เพราะเปนชวงระหวางความเปนเดกและความเปนผ ใหญ หากพฒนาไดไมดจะทาใหเกดความขดแยงดานสมพนธภาพกบผ ใหญ เพอนรวมวย เพอนตางเพศ และสงคม ทาใหเกดความสบสนทางจตใจอยางรนแรง ขนนเปนชวงทวยรนแสวงหาตนเอง เชน ความชอบ ความสนใจ ในขณะเดยวกน คณลกษณะทตนประสงค กตองเขากนไดกบครอบครว กลมเพอน คานยมของสงคมดวย หากวยรนไมสามารถประสานอตลกษณของตนกบโครงสรางของสงคมได จะทาใหวยรนสบสน วาเหว ไมเปนตวของตวเอง เหงาหงอย ขกงวล ตดสนใจไมได รสกวาตนเองถกทอดทง จนอาจกลายเปนอนธพาล ตดยา แตหากวยรนคนใดคดวารจกตนเองทกแงทกมม แสดงวาวยรนคนนนมความหลงตวเอง (ศรเรอน แกวกงวาน. 2554: 53-74) จากการศกษาทฤษฎจตสงคมของอรกสน สรปไดวา การสรางความสมพนธของบคคลกบสงคม จะเกยวของกบพฒนาการ การเลยงดในแตละชวงวย การพฒนาในเชงบวกและเชงลบ จะสงผลตอการอยรวมกบผ อน และการปฏบตตอผ อนในสงคม ซงเกยวของกบการแสดงออกถงความฉลาดทางสงคม ซงวยรนนนมความเปนตวของตวเอง ตองการการยอมรบจากเพอน ตองการความอสระจาก

23

ผใหญ เดกทพฒนาขนมาในเชงลบ เมอเขาสวยรนจะยงมความรสกสบสน วนวาย ไมเขาใจบทบาททถกตองของตนเอง จงมกแสดงพฤตกรรมไมสมวยหรอวาวนใจมาก สงผลตอการแสดงออกตอสงคม 1.2.3 ทฤษฎพหปญญา กบความฉลาดทางสงคม ทฤษฎพหปญญา เปนทฤษฎทศกษาเกยวกบสตปญญาและการทางานของสมองมนษย โดย ฮารวารด การดเนอร ไดใหคานยามของพหปญญาวา เปนความสามารถเชงชวจต นนคอ ทกคนสามารถแสดงออกซงองคปญญาทเขาม ปญญามลกษณะหลากหลาย หลายประเภท สามารถพฒนาเพมพนไดตามสภาพแวดลอมของตน ไมสามารถวดออกมาเปนตวเลขได แตจะเหนไดจากผลของการกระทา และการแกปญหา ซงจะตองวดในบรบทตามสภาพความเปนจรงในชวต (อาร สณหฉว. 2552: 55-56) ทฤษฎพหปญญา มแนวคดวา สตปญญาของมนษยมหลายดานทมความสาคญ ซงไดแบงปญญาออกเปน 9 ประเภท (อมาพร เทยมทด. 2556: 8-14) ไดแก ปญญาดานภาษา ปญญาดานตรรกะ ปญญาดานดนตร ปญญาดานมตสมพนธ ปญญาดานรางกาย และการเคลอนไหว ปญญาดานความเขาใจผ อน ปญญาดานการเขาใจตนเอง ปญญาดานธรรมชาต และปญญาดานการคงอยของชวต ทงน ประเภทของปญญาทเกยวของกบความฉลาดทางสงคม นนไดแก ปญญาดานความเขาใจผ อน (Interpersonal intelligence) คอ มความสามารถในการทางานกบผ อน การเขาใจความรสกนกคดของผ อน สรางและรกษาภาพลกษณของตนในสงคมไดด ปรบตวไดด มมนษยสมพนธ สามารถจงใจผ อน และ มความรบผดชอบทางสงคมสง จากการศกษาทฤษฎพหปญญา ผวจยจงสรปไดวาปญญาดานความเขาใจผ อน เปนปญญาดานหนงทเกยวของกบความฉลาดทางสงคม เพราะเปนความสามารถในการเขาใจและสรางสมพนธกบผ อน มความสามารถในการสอสาร มความไวในการสงเกต สหนา ทาทาง นาเสยง แววตาของผ อนเพอรบรถงลกษณะของสมพนธภาพและตอบสนองไดอยางเหมาะสม 1.3 งานวจยทเกยวของกบความฉลาดทางสงคม ในประเทศไทย มการพฒนาแบบวดความฉลาดทางสงคมขนมาใช ดงงานวจยของคณตพนธ ทองสบสาย (2552: 1-4) ซงไดศกษาเรอง การพฒนาแบบวดความฉลาดทางสงคมสาหรบนกศกษาปรญญาบณฑต ซงการวจยครงนมวตถประสงคเพอ สรางแบบวดความฉลาดทางสงคม ตรวจสอบคณภาพของแบบวดความฉลาดทางสงคม และสรางเกณฑปกตวสย (norms) เนองจากเหนวา ลกษณะของบคคลทประกอบวชาชพคร มลกษณะทเกยวของกบสงคม คอการรวมมอกบผ อน หมายถง การรบฟงและยอมรบผ อน รวมทงใหความรวมมอตางๆ ซงแบบวดมเนอหาครอบคลมองคประกอบของความฉลาดทางสงคม ตามแนวคดและทฤษฎของดาเนล โกลแมน (Deniel Goleman) ทงนเพราะเปน

24

แนวความคดทชดเจน วดไดครอบคลม รวมถงชอเสยงและงานวจยของเจาของทฤษฎไดรบการยอมรบอยางกวางขวาง ผลการวเคราะหคณภาพของเครองมอพบวา มความเทยงสงรวมเทากบ 0.90 นอกจากน ยงมการศกษาความฉลาดทางสงคม ซงเปนในรปแบบของการพฒนาและเสรมสรางความฉลาดทางสงคม ดงเชน งานวจยของ เพชรยพา บรณสรจรงรฐ (2555: 126) ซงไดศกษาเรอง รปแบบการพฒนาความฉลาดทางสงคมของพนกงานบรษทจากด (มหาชน) ทเกยวกบธรกจสอสารมวลชนในประเทศไทย โดยผลการวจยพบวา หลงการทดลองเสรจสน 3 เดอน พนกงานบรษทจากด (มหาชน) มความฉลาดทางสงคม สงกวาหลงการทดลองเสรจสน อยางมนยสาคญทระดบ 0.5 ทกดาน ไดแก ดานรสถานการณ ดานการแสดงออก ดานความจรงใจ ดานความชดเจน และดานความเหนอกเหนใจ แสดงใหเหนวา คณลกษณะของคนสามารถเกดขนไดในระยะเวลาอนสน แตจะสะสมและเกดเปนคณลกษณะสวนบคคลไดเมอใชระยะเวลานานพอสมควร สอดคลองกบงานวจยของ กาญจนกมล สวทยารตน (2557: 217-219) ซงไดศกษาเรอง การศกษาและพฒนาความฉลาดทางสงคมของนกศกษาในสถาบนอดมศกษาภาคใต รวมทงศกษาผลของการใชโปรแกรมกลมฝกอบรมเพอพฒนาความฉลาดทางสงคมของนกศกษาชนปท 1-4 ผลการวจยสรปวา ความฉลาดทางสงคมของนกศกษากลมทดลองทเขารวมโปรแกรมกลมฝกอบรมเพอพฒนาความฉลาดทางสงคมโดยรวมและรายองคประกอบ กอนการทดลอง หลงการทดลอง และเมอสนสดการตดตามผล แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงแสดงวา กลมฝกอบรมมผลทาใหความฉลาดทางสงคมของนกศกษาเปลยนแปลงในทางทดขน เนองจากนกศกษาทเขารวมโปรแกรมไดรบการพฒนาทงหมด 12 ครง ทาใหไดรบความร แนวคดใหมๆ ไดฝกทกษะทกาหนดในกลม จงทาใหเกดการเปลยนแปลงตนเองตามเปาหมายของการเขารวมกลมในแตละครง สวนในตางประเทศนน มการศกษางานวจยทเกยวของกบความฉลาดทางสงคม ในหลายรปแบบ ดงเชน มลทซ อเลเซย และอลบ (Maltesea, Alesia; & Alub. 2012: 2054-2060) ไดศกษาเรองการเหนคาในตนเอง วธปองกนตนเอง และความฉลาดทางสงคมในวยรน ภายในกรอบทฤษฎของการควบคมตนเอง ตามภาพลกษณแหงตนทแสดงถงรปแบบความฉลาดทางสงคม ซงเปนสวนหนงของบคลกภาพ ความฉลาดทางสงคม นนรวมถงการรบรตนเอง ความทรงจาในชวต วธการตดสนใจ เปนโครงสรางหลายมตทผคนใชในการแกปญหาในชวตประจาวน วตถประสงคของการศกษาครงนคอ เพอสารวจเชงรกและปฏกรยาโตกลบของวยรน และความสมพนธระหวางการเหนคาในตนเองและความฉลาดทางสงคม ซงมการสารวจความฉลาดทางสงคม โดยแบงเปนดานการประมวลขอมลทางสงคม การตระหนกรทางสงคม และทกษะทางสงคม ผลการศกษาพบวา การเหนคาในตนเองมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมและอารมณซงเปนสวนประกอบของความฉลาดทางสงคม ซงจะเหนวาหากวยรนมความฉลาดทางสงคมสงจะมภาพลกษณแหงตนเชงบวกดวย และแฮมเพล เวส ฮล

25

เลอร และวทดอฟ (Hampel, Weis, Hiller; & Witthoft. 2011: 545-553) ไดศกษาเรองความ สมพนธระหวางความวตกกงวลทางสงคมและความฉลาดทางสงคม พบวา ความวตกกงวลทางสงคมมความสมพนธกบความมอคตในการประมวลผลการรคดและการขาดการแสดงออกทางสงคม ความสามารถทางสงคมใชแบบทดสอบ MTSI เพอวดการแสดงออกทางสงคม และไดทดสอบความสมพนธระหวางการวตกกงวลทางสงคมและความฉลาดทางสงคมในกลมตวอยางจานวน 110 คน โดยใชแบบจาลองสมการโครงสราง มการทดสอบสมมตฐานและขอเทจจรงของความฉลาดทางสงคม ไดแก ความเขาใจทางสงคม ความจาทางสงคม และการรบรทางสงคม ซงผลแสดงใหเหนวามความสมพนธเกดขนระหวางความวตกกงวลกบความฉลาดทางสงคม รวมทง เพทรด เมสน และเซฟดลส (Petrides, Mason; & Sevdalis. 2011: 874-877) ไดศกษาเรองการตรวจสอบเบองตนของการสรางลกษณะความฉลาดทางสงคม ซงลกษณะความฉลาดทางสงคม นนหมายถง การรบรตนเองทางสงคม ซงผลการทดสอบโดยใชแบบสอบถาม TSIQue กบผ เขารวม 130 คน พบวา ผ เขารวมทมลกษณะความฉลาดทางสงคมสง จะมการแสดงออกทางสหนาทเหมาะสม และมแนวโนมทจะตดสนรปแบบของคาขอโทษตามความเหมาะสมตามสถานการณ และจอควส และออสเทอแมน (Bjorkqvist; & Osterman. 2000: 191-200) ไดศกษาเรอง ความฉลาดทางสงคม ความเอาใจใส และความกาวราว พบวา ความเอาใจใสชวยลดพฤตกรรมกาวราว ในขณะทความเอาใจใสและความฉลาดทางสงคมมความสมพนธกนอยางแขงแกรง ความฉลาดทางสงคมเปนสงจาเปนสาหรบพฤตกรรมความขดแยงทกประเภท เออตอสงคมเชนเดยวกบการเปนปรปกษตอสงคม แตการเกดขนของความเอาใจใสทาใหความกาวราวผอนคลายลง เมอรปแบบความกาวราวซบซอนมากขนจงจาเปนตองมความฉลาดทางสงคมมากขน 2. ภาวะซมเศรา 2.1 แนวคดทเกยวของกบภาวะซมเศรา 2.1.1 ความหมายของภาวะซมเศรา ดวงใจ กสานตกล (2542) ไดกลาววา ภาวะซมเศรา (Depression) คออารมณเบอหนาย หดห หอเหยวใจ และหมดอารมณสนกเพลดเพลนหรอหมดอาลยตายอยาก มอาการนาน 2 สปดาหขนไปจนสงผลกระทบตอการงานหรอการเรยน โดยแสดงออกทางอาการทางกาย พฤตกรรมคาพด และความคดกงวล สมาคมจตแพทยสหรฐอเมรกา (วราภรณ วรรณพรณ. 2545: 37; อางองจาก กนกศร จาดเงน .2543: 8) ไดกลาววาภาวะซมเศรา หมายถง ภาวะจตใจทผดปกตอยางหนงซงแสดงออกทางอารมณ เชน รสกเศรา อยากรองไห เบอหนายทอแท ไมสนกสนาน ในรปของความคด เชน คดวา

26

ตนเองไมมคา หรอเปนคนไมด และทางพฤตกรรม เชน แยกตว หรอมอาการกาวราว ภาวะซมเศรา สามารถพบไดหลายแบบ ตงแตความผดปกตในการปรบตว โรคซมเศราเรอรง และโรคเศราแบบรนแรง รวมทงพบโรคทางจตเวชอนๆ ฉตรฤด กจวมลตระกล (2545: 8) ไดสรปวา ภาวะซมเศรา หมายถง ภาวะทแสดงถงความเบยงเบนทางอารมณ ดานอาการทางกาย ดานความรสกนกคด และดานความสมพนธกบบคคลอน อนไดแก ความรสกเศรา เหงา รสกไรคา หมดหวง มความคดทางลบตอตวเอง สงแวดลอม และอนาคต นอนไมหลบ มปญหาในการสรางสมพนธภาพกบผ อน ชราพร สนทภกด (2545: 35) ไดสรปวา ภาวะซมเศรา หมายถง ภาวะผดปกตทางจตใจทแสดงออกทางอารมณ ทเกดจากการสญเสย ความคบของใจ ภาวะของโรคซงทาใหเกดความรสกเศรา ทอแท เบอหนาย ไมมความสข รสกอางวาง โดดเดยว มผลตออาการทางกายทาใหเกดอาการปวดศรษะ นอนไมหลบ เบออาหาร ใจสน ออนเพลยไมมแรง ทงนยงสงผลตอพฤตกรรมทแสดงออกมา เชน ชอบแยกตว มพฤตกรรมตอตาน กาวราว คดอยากทารายตนเอง ทาใหสงผลตอการดารงชวตในปจจบน ชนตถา พลอยเลอมแสง (2548) ไดสรปวา ภาวะซมเศรา เปนภาวะทมอารมณสข รสกเศราหมอง จตใจหดห เซองซม นอนไมหลบ ขาดสมาธ เบออาหาร นาหนกลด มผลกระทบในดานสงคม ทใหมพฤตกรรมหรอบคลกภาพเปลยนไป กลายเปนคนแยกตว เงยบซม สงผลตอการเรยนและการทางาน เมอพจารณาสาระสาคญจาก ความหมายของภาวะซมเศราทเกยวของกบความฉลาดทางสงคมจากแนวคดของผ ทศกษาหลายทาน ผวจยวเคราะหสรปไดวา ภาวะซมเศรา หมายถง พฤตกรรมเสยงตอการแสดงบทบาททางสงคมไมเหมาะสม มแนวโนมทจะมความรสกทดเกยวกบตนเองตา มพฤตกรรมแปลกแยกแตกตางไปจากเพอน มสมพนธภาพทางลบกบเพอน ไดรบการยอมรบจากเพอนนอย แยกตวตามลาพง หลกเลยงสงคม สงผลกระทบตอการสรางสมพนธภาพกบผ อน 2.1.2 อาการและอาการแสดง ภาวะซมเศราสงผลตอการเปลยนแปลงทางรางกาย เชน นอนไมหลบ หลบยาก หลบๆตนๆ เบออาหาร นาหนกลด เคลอนไหวชา นอกจากนยงอาจมอาการทองผก อดแนนทอง ปากคอแหง บางคอาจมอาการปวดหว ปวดเมอยตามตว เปนตน การเปลยนแปลงทางอารมณและจตใจ เชน หดห สะเทอนใจงาย รองไหบอย ไมมชวตชวา สนหวง รสกวาตนเองไรคา ไมมนใจในตนเอง จตใจเหมอลอย หลงลมงาย มความรสกเบอหนายไปหมดทกสง รสกวาตนเองมความผด คดชา สมาธเสย มองชวตทผานมาในอดตกเหนแตความผดพลาดความลมเหลวของตนเอง มความคดอยากฆาตวตาย หรออาจม

27

ประสาทหลอนรวมดวย และการเปลยนแปลงทางดานสงคม เชน แยกตว ไมสนใจสงแวดลอม ซมลง ไมราเรง แจมใส เหมอนกอน จะเกบตวมากขน ไมคอยพดจากบใคร บางคนอาจกลายเปนคนใจนอย ออนไหวงาย ซงคนรอบขางกมกจะไมเขาใจวาทาไมเขาถงเปลยนไป บางคนอาจหงดหงดบอยกวาเดม เปนตน (มาโนช หลอตระกล: ออนไลน) 2.1.3 สาเหตการเกดภาวะซมเศรา ภาวะซมเศราเกดจากหลายสาเหตดวยกน ไดแก ภาวะซมเศราทเกดจากความผดปกตทางกาย เกดจากความผดปกตเสยหายของโครงสรางในสมอง ซงอาจมสาเหตจากโรคเสนเลอดแขงตวผดปกต, โรคเนองอกในสมองซงเกดภายหลงอบตเหตทางสมอง, หรอโรคทางสมองทมอาการซมเศรารวมกบภาวะจตเภทและลมชก นอกจากนความผดปกตทางกายอนๆ กอาจทาใหเกดภาวะซมเศราได เชน โรคตบอกเสบ โรคหวใจและหลอดเลอด เปนตน และภาวะซมเศราทเกดจากพนฐานภายใน เปนภาวะทางดานกรรมพนธ อาการซมเศรามลกษณะเฉพาะตวคอ เกดอาการเปนพกๆ ในชวงระยะเวลาทแนนอนระยะหนง หลงจากนนจะตามดวยชวงระยะปลอดอาการซงจะกลบเปนปกตสมบรณ โดยไมพบความแปรปรวนดานบคลกภาพใดๆ ใหเหนในบางครงอาจมอาการตงแตในวยเดกโดยเฉพาะเพศหญง ในชวงวยรนพบไดทงเพศชายและเพศหญง โดยเพศหญงจะพบไดบอยกวาและอายนอยกวา อาการมกจะกาเรบในชวงอาย 30-40 ป และในชวงเปลยนวย โดยทวไปเพศชายมกปรากฏอาการเมออายระหวาง 50-60 ป ชวงระยะทมอาการครงหนงๆ อาจมระยะเวลาแตกตางกนไป อยางไรกตามโดยเฉลยแลวประมาณ 5-12 เดอน นอกจากนภาวะซมเศรายงเกดเพราะสาเหตดานจตใจ ซงเปนชนดทพบไดมากทสด โดยผ ทเปนโรคนตองประสบกบภาวะเหตการณรนแรงบางอยางในชวตทตนเองไมสามารถรบมอทางดานอารมณได ภาวะซมเศราชนดนรวมถงภาวะตางๆ ตอไปนดวย ไดแก ภาวะซมเศราในวยเดก อาจมสาเหตจากความตงเครยดในครอบครว เหตการณสะเทอนใจอยางรนแรง หรอความคาดหวงทางการศกษาเลาเรยน ทสงเกนความสามารถของตน ภาวะซมเศราในโรคประสาท ซงอาจพบรองรอยวาถกบบคนอยางมากในวยเดก แลวปะทออกมาในชวงชวตภายหลง ภาวะซมเศราเพราะความชรา เกดเพราะความสามารถในการปรบตวลดนอยลง มชวตโดดเดยว ปญหาชองวางระหวางวย หรอปญหาทเรยกกนวา ภาวะสะเทอนใจหลงเกษยณ คอ สญเสยคณคาในตน ไมมงาน ความรสกวาไรสมรรถภาพ ภาวะซมเศราจากปฏกรยาทางใจเชน อาการซมเศราภายหลงจากคแตงงานเสยชวต ตกงาน หยาราง ภาวะซมเศราเพราะสภาพจตใจออนลา เปนการตอบสนองทางใจตอสภาวะความเครยดเรอรง เชน ชวตสมรสมปญหาขดแยงไมรจบ ความกดดนจากงานทตองรบผดชอบ การเปลยนงาน ภาระมากเกนไป ภาวะซมเศราชนดนมกเกดในหญงซงตองรบภาระทงในครอบครวและทางานนอก

28

บาน และในชายทอยในชวงอาย 50-60 ป ซงถกกดดนจากการไมอาจขนสจดสงสดในอาชพการงานของตนได (มาโนช หลอตระกล: ออนไลน) 2.1.4 ระดบของภาวะซมเศรา ระดบของภาวะซมเศรา แบงได 3 ระดบ (วราภรณ วรรณพรณ ,2545 ,หนา54-56) ไดแก 1. ภาวะซมเศราระดบตน หรอระดบออน หมายถง ผ ทมอารมณเปลยนแปลงในแตละวน ขนอยกบสงแวดลอม บางครงมสาเหตในการเศรา แตบางครงไมมสาเหต บางครงมอาการใหเหน เชน วตกกงวล นอนไมหลบ ปวดศรษะ กลวโดยไมมเหตผล รบประทานอาหารเพมขน สามารถสอสารและอยในสงคมไดอยางปกต ซงอาการดงกลาวมกมาจากอาการสญเสย แตเมอสาเหตททาใหเกดความเศราถกขจดไป หรอแกไขสถานการณได บคคลนนกจะกลบเขาสสภาวะปกต แตถาไมสามารถปรบตวได ความซมเศรายงคงอยนาน กจะมการเปลยนแปลงเรองความคดความรสก พฤตกรรม ซงจะนาไปสภาวะซมเศราปานกลาง 2. ภาวะซมเศราระดบกลาง หมายถง ผ ทหาความสขไมได เหนคาในตนเองตา ทอแท หมหวง มอารมณโกรธ จงสงผลกระทบตอครอบครว การงาน แตกยงสามารถดาเนนชวตประจาวนได ถงแมจะไมสมบรณนก มอาการยาคดยาทา รองไหไมมสาเหต เคลอนไหวชา ออนเพลย การสอสารมกจะออกในทางไมพอใจตนเอง ไมยดหยน และพดนอยลง มความจากดในเนอเรองทจะพด บางครงจะไมพดเลย หลกเลยงการเขาสงคม บคคลทมภาวะซมเศราในระดบนมความตองการทจะประเมนตนเองจากบคคลอน การเขาสงคมในระยะแรกจะเปนไปอยางเสยไมได ตอมากจะละทงสงคมทละนอย หนมาสนใจตนเองมากขน พยายามมองหาคณคาของตนเอง เมอเหนวาตนเองเปนคนไมมคณคากจะเลกเอาใจใสตนเอง ละทงสงคม ไมตองการคบเพอน 3. ภาวะซมเศราระดบรนแรง หมายถง ผ ทมความเศราในระดบลกเปนอยระยะเวลานาน พฤตกรรมเปลยนแปลงอยางชดเจน มอารมณเศราลกมากขน เฉยชา มองเหนคณคาในตนเองตาปฏบตหนาทตางๆไมได มความคดแบบหลงผดหรอมอาการประสาทหลอน อาจคด หรอ พยายามฆาตวตาย วตกกงวลมากคดวาตนเองเปนบคคลไมมประโชนเปนภาระครอบครว ไมเคลอนไหวนงอยเฉยๆเปนเวลานาน เกอบจะไมมการตดตอสอสารกบบคคลอนๆ และเขาสงคมเลย ไมสนใจสงแวดลอมรอบตว 2.1.5 การคดกรองภาวะซมเศรา การใชแบบตรวจวดหาภาวะซมเศราในประเทศไทยมอยหลายประเภท ตวอยางเชน แบบประเมนปญหาสขภาพ-แบบตอบดวยตนเอง (Health – related,self - report: HRSR) ซงจดทาโดย

29

จตแพทยผ เชยวชาญ 5 สถาบน ใชตรวจวดหาความเครยดหรอซมเศราในคนไทย มจานวน 20 ขอ แยกเปนอาการทางกาย ความกระตอรอรน อาการทางความคดและอารมณ คดคะแนนตามความถจากไมเลย (0) และบอยๆ(3) การประเมนผลนนหากคะแนน 30 ขนไป บงวาเปนภาวะซมเศรารนแรง คะแนน 25-29 มภาวะซมเศราระดบปานกลาง ซงใชสะดวก แปลผลงาย ใชเวลานอย แบบวดหาโรคซมเศรา (Thai depression inventory: TDI) ซงพฒนาโดยมาโนช หลอตระกล และปราโมชย สคนชย มจานวน 20 ขอเชนกน มคาคะแนนตงแต 0ถง 3 การประเมนผลนนหากคะแนนสงกวา 35 เปนภาวะซมเศราระดบรนแรง คะแนน 26-34 เปนภาวะซมเศราระดบปานกลาง คะแนน 21-25 เปนภาวะซมเศราระดบออน (ดวงใจ กสานตกล. 2542: 68-69) และแบบวดหาโรคซมเศราในเดก (Child depression inventory: CDI) ซงดร.อมาพร ตรงคสมบต ไดนามาแปลเปนภาษาไทย โดยใชประเมนอาการซมเศราสาหรบเดกและวยรนตอนตนทมอาย 10-14 ป ซงผ ทมภาวะซมเศราจะมคะแนนท 15 ขนไป สวนแบบวดภาวะซมเศรา (Center for Epidemiologic Studies-Depression scale: CES-D) ซงพฒนาขนมาโดยนกวจยแหง Center for Epidemiologic Studies ท National Institute of Mental Health ประเทศสหรฐอมรกา กเปนเครองมอวดภาวะซมเศราแบบ self-report เชนเดยวกบ CDI มจานวน 20 ขอ ซงเกยวของกบอาการซมเศราในชวง 1 สปดาหทผานมาเปนมาตราวดประมาณคา 4 ระดบ คะแนนรวมมตงแต 0-60 เปนเครองมอทถกนามาใชในการวจยมากมายทงในผ ใหญและวยรนตอนปลาย อาย 15-18 ป เนองจากประกอบดวยขอความทงาย กะทดรด เปนเครองมอทจะชวยเสรมการตรวจประเมนโดยแพทยใหมความแมนยายงขน ซงคะแนนท 22 เปนจดตด ทหากผ ทมคะแนน 22 ขนไปถอวามภาวะซมเศรา และควรไดรบการประเมนตอไป (อมาพร ตรงคสมบต. 2540: 2-13) ดงนน ผวจยจงเลอกใชแบบวดภาวะซมเศรา (CES-D) เปนเครองมอในการวดภาวะซมเศราในวยรน เนองจากมความเหมาะสมกบชวงอายของกลมตวอยาง และมคณสมบตทางสถตทเหมาะสม โดยความเชอมนของเครองมอนอยในเกณฑด โดยมคา alpha สงถง 0.86 ซงเปนเกณฑทยอมรบกนทวไป มความเทยงอยในเกณฑด (อมาพร ตรงคสมบต. 2540: 2-13) เปนเครองมอทเปนประโยชนในการบอกวามอาการซมเศรามากหรอนอย แตไมใชเครองมอทใชวนจฉยโรค นอกจากนยงเปนเครองมอทใชงาย ประหยดเวลา และคาใชจาย รวมทงงายตอการแปลผล 2.2 งานวจยทเกยวของกบภาวะซมเศรา มงานวจยหลายรายทศกษาถงผลของการใหคาปรกษาแบบกลม ตอการลดภาวะซมเศราในวยรน เชน อบลวรรณ เรอนทองด (2543: บทคดยอ) ไดศกษาผลการใหคาปรกษาแบบกลมตอภาวะซมเศราในวยรน โดยมกลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4,5 และ 6 จานวน 78 คน ของโรงเรยนสองพนองวทยา จงหวดสพรรณบร คดเลอกกลมตวอยางโดยการสมอยางมระบบ จากนกเรยน

30

ทมภาวะซมเศรา และแบงกลมตวอยางออกเปนกลมควบคม 40 คน กลมทดลอง 38 คน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวยแบบสอบถามขอมลทวไปทางประชากร และสงคม-เศรษฐกจ แบบประเมนภาวะซมเศรา CES-D และ โปรแกรมการใหคาปรกษาแบบกลม ใหกลมควบคมจดใหรบบรการแนะแนวของโรงเรยนตามปกต สวนกลมทดลองจดใหไดรบบรการใหคาปรกษาแบบกลม ตามโปรแกรมทผวจยสรางขน 1 ครง/สปดาห จานวน 3 ครงๆ ละ 1 ชวโมง 30 นาทรวมเปนเวลา 3 สปดาห และใชแบบประเมนภาวะซมเศรา CES-D ประเมนภาวะซมเศรากอน และหลงการทดลอง ผลการวจย พบวา การใหคาปรกษาแบบกลมสามารถลดภาวะซมเศราในวยรนไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ผลการวจยไดใหขอเสนอแนะวา ควรมการจดบรการใหคาปรกษาแบบกลมแกวยรนจากบคลากรทเกยวของ เพอชวยใหวยรนมทกษะในการจดการกบอารมณของตนเอง สามารถเผชญกบความเครยดไดอยางเหมาะสม และรจกเลอกใชวธการแกไขปญหาตางๆ ไดอยางถกตอง สอดคลองกบงานวจยของฉตรฤด กจวมลตระกล (2545: 65-68) ซงไดศกษา ผลการใหคาปรกษากลมตามแนวภวนยมกบการฝกหะฐะโยคะตอภาวะซมเศราของนกเรยนหญงชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนแกลงวทยสถาวร จ.ระยอง โดยใชคะแนนจากแบบวดภาวะซมเศราในเดก ซดไอ (CDI) เพอคดกลมประชากร แลวทาการสมอยางงายเพอคดกลมตวอยางเปนกลมทดลอง และกลมควบคม โดยมการเกบขอมล 3 ระยะ ไดแก ระยะกอนการทดลอง ระยะหลงการทดลอง และระยะตดตามผล ผลการศกษาพบวา มปฏสมพนธระหวางวธลดภาวะซมเศรากบระยะของการทดสอบ นกเรยนในกลมทไดรบการใหคาปรกษากลมตามแนวภวนยมรวมกบการฝกหะฐะโยคะ มภาวะซมเศราตากวากลมควบคม และมภาวะซมเศราตากวาในระหลงทดลอง รวมทงระยะตดตามผล ซงการใหคาปรกษาแบบกลม จะใหสมาชกเลาเหตการณททาใหไมมความสข ทาใหเกดการรบร และยอมรบความรสกตนเอง ผานการสะทอนความรสกจากผ นาและสมาชกในกลม ทาใหสมาชกเรยนรการแสดงอารมณทเหมาะสม ชวยลดอารมณเศราได เปนการชวยเหลอทครอบคลมทงรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และการมปฏสมพนธกบผ อน นอกจากน ยงมงานวจยทศกษาถงผลของการใหคาปรกษาแบบกลม ตอการลดภาวะซมเศราในกลมตวอยางอนๆ เชน ผ ปวย ดงงานวจยของ วราภรณ วรรณพรณ (2545: 137-142) ซงไดศกษาผลของการใหคาปรกษาแบบพจารณาเหตผลและอารมณรวมกบการฝกผอนคลายกลามเนอทมตอภาวะซมเศราของผ ปวยภายหลงการพยายามฆาตวตาย กลมตวอยางเปนผ ปวยภายหลงจากการพยายามฆาตวตายทมารบการรกษาทโรงพยาบาลสนามชยเขต จ.ฉะเชงเทรา ซงไดมาจากการเลอกแบบเจาะจงจานวน 10 คน และสมอยางงายเปนกลมทดลองและกลมควบคม กลมละ 5 คน แบงการทดลองออกเปนระยะกอนการทดลอง ระยะหลงการทดลอง และระยะตดตามผล ประเมนและเปรยบเทยบระดบภาวะซมเศราดวยคะแนนจากแบบประเมนภาวะซมเศรา (CES-D) ผลการศกษาพบวา ผ ปวยทไดรบการใหคาปรกษาแบบพจารณาเหตผลและอารมณรวมกบการฝกผอนคลาย

31

กลามเนอมภาวะซมเศราลดลงมากกวากลมควบคมในระยะตดตามผล และมภาวะซมเศราลดลงหลงการทดลอง ซงโปรแกรมการใหคาปรกษาฝกใหผ ปวยไดคดอยางมเหตผล สงผลใหเกดการเปลยนแปลงในเรองอารมณ และพฤตกรรมทเหมาะสมเกดขน ทาใหภาวะซมเศราลดลง ผลการวจยนนสอดคลองกบ องคณา ชวยคาช (2554: บทคดยอ) ซงไดศกษาผลของการใหคาปรกษาตามแนวคดการปรบความคดและพฤตกรรมแบบกลมตออาการซมเศราและพฤตกรรมการดแลตนเองดานสขภาพจตในผ ปวยโรคเรอรงทมโรคซมเศรารวม กลมตวอยางคอ ผ ปวยโรคเรอรงทมโรคซมเศรารวมดวยจานวน 30 ราย โดยแบงเปนกลมทดลองและกลมควบคมกลมละ 15 ราย กลมทดลองไดรบโปรแกรมการใหคาปรกษากลม กลมควบคมไดรบการรกษาพยาบาลตามปกต ผลการวจยพบวา กลมทดลองมอาการซมเศราตากวากอนทดลองและมพฤตกรรมการดแลตนเองดานสขภาพจตสงกวากอทดลอง อยางมนยสาคญทางสถต และกลมทดลองมอาการซมเศราตากวากลมควบคมและมพฤตกรรการดแลตนเองดานสขภาพจตสงกวากลมควบคม อยางมนยสาคญทางสถต 3. การใหคาปรกษากลมทประยกตใชในการสรางโปรแกรม โปรแกรมการใหคาปรกษากลมในครงน ผวจยใชหลกการใหคาปรกษากลมเปนฐานหลกในการพฒนาและศกษาผลของโปรแกรม โดยเลอกใชเทคนคจากทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเผชญความจรง ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ และทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท มาใชในกจกรรมแตละครง ซงจากการทบทวนวรรณกรรม พบวา ทฤษฎดงกลาว ไดถกนามาใชในการวจยทเกยวของกบการใหคาปรกษากลม และเกดประสทธภาพตอการเสรมสรางความสมพนธระหวางบคคล ทกษะทางสงคม และการปรบตวทางสงคม ซงเปนองคประกอบหนงของความฉลาดทางสงคม และเปนสวนหนงในการลดความเสยงตอการเกดภาวะซมเศราได 3.1 การใหคาปรกษาแบบกลม การใหคาปรกษาแบบกลม (Group Counseling) เปนการจาลองสภาพการอยรวมกน และชวยใหคนเรยนรตอการปรบตวทางสงคมไดใกลเคยงกบสภาพความเปนจรง เพราะปฏสมพนธทเกดขนเนนความจรงใจ ไววางใจ เคารพกนและกน ทาใหสมาชกในกลมกลาเปดเผยตนเอง เรยนรทจะรบฟงผ อน ยอมรบในความแตกตาง อยรวมกนแบบชวยเหลอรวมมอกน ทาใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมเนองจากเกดการเรยนรใหม (อาภา จนทรสกล. 2551: 247) การใหคาปรกษาแบบกลมมวตถประสงคทวไป (อาภา จนทรสกล. 2551: 248-249; อางองจาก Corey .1981: 8) คอ ทาใหผ รบคาปรกษาเรยนรการไววางใจตนเองและผ อน รจกตนเองและคนหาเอกลกษณแหงตน และรบรวาคนอนๆ มความตองการและมปญหา ซงในบางปญหาคลายคลง

32

กบตนเอง ชวยเพมการยอมรบตนเอง เคารพตนเอง และมนใจในตนเอง อนนาไปสการมทรรศนะใหมตอตนเองเพมขน ทาใหเกดประสทธภาพในการแสวงหาแนวทางในการแกไขปญหาและมองเหนวธการลดความขดแยงภายในตนเอง เพมความสามารถในการพงพาตนเอง เกดความรบผดชอบตอตนเองและสงคม มแนวทางในการแกไขปญหาทเหมาะสมตามศกยภาพของตนเอง มการกาหนดแผนสาหรบการเปลยนแปลงพฤตกรรมทตองการเปลยนแปลงและรบผดชอบทจะปฏบตตามแผนทวางไว กอใหเกดการเรยนรทกษะทางสงคมอยางมประสทธภาพ และชวยเพมความไวในการรบรความรสกและความตองการของผ อน นอกจากนยงเกดการเรยนรวธการโตแยงหรอเผชญหนากบผ อนดวยความรสกหวงใย จรงใจ ตรงไปตรงมา เรยนรการดาเนนชวตทเปนไปตามความมงหวงของตนไมขนอยกบการคาดหวงของผ อน อกทง ชวยใหคานยมทตนเองมอยชดเจนขน และเรยนรทจะปรบพฤตกรรมของตนเองไปตามครรลองของคานยมนน การใหคาปรกษาแบบกลม เปนกระบวนการใหบรการปรกษาแกผมารบคาปรกษาตงแต 2 คนขนไป โดยทวไปกลมจะมสมาชกประมาณ 6-8 คน สาหรบกลมซงประกอบดวยสมาชกทเปนนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตนและตอนปลาย ซงมอายอยในชวงวยรนตอนตนจนถงวยรนตอนปลายซงมความสนใจในเพอนวยเดยวกน สามารถรบฟงสงตางๆไดในชวงเวลาทนานกวา (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. 2551: 265) กลมขนาดนเปนขนาดซงผ นากลมสามารถทจะนากลมไดอยางมประสทธภาพ สมาชกไดรบความสนใจหรอมสวนรวมในกลมอยางเตมท (ชชย สมทธไกร. 2527: 18; อางองจาก Trotzer. 1977) โดยสมาชกกลมนอกจากจะมปฏสมพนธกบผ ใหคาปรกษาแลว จะตองมปฏสมพนธกบสมาชกคนอนๆในกลมดวย โดยผ ใหคาปรกษาจะมหนาทพฒนาปฏสมพนธภายในกลม ชแจงบทบาทหนาทของผ นากลมและสมาชก รบฟงอยางสนใจ เขาใจ และกระตนการมสวนรวมของสมาชกภายในกลม โดยสมาชกกลมมหนาทสรางสมพนธภาพ ปฏสมพนธกบสมาชกคนอนๆ ในแนวทางทเกอกลตอภาวะจตใจทจะนาไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมของแตละบคคล การแบงประเภทของกลมจาแนกโดยคานงถงทฤษฎ และวธการทกลมใช บางครงอาจจาแนกตามลกษณะของสมาชก เชน วยหรอลกษณะปญหา โดยขอดของกลมทมลกษณะเหมอนกน คอ สมาชกมกสรางสมพนธภาพไดรวดเรวมความสนใจทจะเรยนรชวยเหลอซงกนและกน และกลมทมสตปญญาใกลเคยงกนมกไมคอยมความขดแยงและความเบอหนาย สวนกลมทมลกษณะแตกตางกน สมาชกจะเรยนรวธการสรางสมพนธภาพกบสมาชกทภมหลงแตกตางจากตน โดยหลกการสาคญทตองพจารณาในการเรมตนคอ ความเหมาะสมของเวลาในการใหคาปรกษาและความเหมาะสมของผ รบบรการเปนกลม เชน นกเรยนระดบมธยมศกษา ควรใชเวลาประมาณ 1 ชวโมง ถง 2 ชวโมง ทงน หมายความวาในการใหคาปรกษาแบบกลมนน เวลาทใชในการใหคาปรกษาแตละครงอยางมากทสดไมควรเกน 2 ชวโมง และควรจดใหมการใหคาปรกษาอยางนอยสปดาหละ 1 ครง ยกเวนกลมประเภท

33

เรงรด ทอาจจดเวลาพบกนทกวนตลอดสปดาห หรอสบวน สวนจานวนในการใหคาปรกษาแบบกลมทงหมดควรอยระหวาง 5-25 ครง (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. 2551: 265) ทงน ผ รบคาปรกษาสามารถไดรบความชวยเหลอ 8-10 ครงทกสปดาห โดยใชเวลาครงละประมาณ 90 นาท อยางไรกด ผใหคาปรกษา และนกจตบาบดสวนมากมกจะนยมใชการรกษาระยะสน โดยทวไปแลวระยะเวลาของการบาบดไมมอทธพลตอผลทออกมา และการบาบดระยะสนยอมเปนสทธของผ รบคาปรกษาทจะตดสนใจเลอกเอง (กรมวชาการ. 2528: 8-9) จากการทบทวนวรรณกรรม มนกวจยทไดทาการศกษาเกยวกบการใหคาปรกษากลมระยะสนหรอแบบตอเนองมาราธอนในการพฒนาสมพนธภาพระหวางบคคลและเสรมสรางการปรบตวทางสงคม ซงเปนองคประกอบทเกยวของกบความฉลาดทางสงคม มาเปนระยะเวลายาวนาน ในกลมตวอยางตางๆ ดงเชน ผาสก ปาประโคน (2544) ไดศกษาผลการใหคาปรกษาเปนกลมแบบมาราธอน โดยใชทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท ทมตอการพฒนาสมพนธภาพระหวางบคคลโดยใชระยะเวลาทดลองแบบตอเนองมาราธอน เปนเวลา 3 วนตดตอกน ซงผลการวจยพบวา กลมทดลองมระดบสมพนธภาพระหวางบคคลเพมสงขนจากกอนทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และ ขวญชนก นนทะชาต (2558: 81-92) ไดศกษาผลของการใหคาปรกษากลมแบบผสมผสานเพอเสรมสรางการปรบตวทางสงคมของหญงวยรนทตงครรภไมพงประสงค โดยใชระยะเวลาทดลองทงสน 9 ครง ครงละ 1 ชวโมง 30 นาท เปนเวลา 3 วนตดตอกน ซงผลการวจยพบวา หลงเขารวมการใหคาปรกษากลม หญงวยรนมการปรบตวทางสงคมทงโดยรวมและรายดานเพมสงขน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3.2 ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเผชญความจรง William Glasser จตแพทยชาวอเมรกน เปนผ รเรมการใหคาปรกษาแบบจตบาบดทเนนความจรง (Reality therapy) โดยเนนถงพฤตกรรมปจจบน ทผ ใหคาปรกษาทาหนาทเหมอนคร ทหาทางชวยใหผ รบคาปรกษากลาเผชญความจรงทเกดขนในชวต ซงหวใจสาคญของทฤษฎนคอ การพยายามใหบคคลปฏบตตนเปนผ มสขภาพจตด โดยไดใหแนวคดทสาคญไววา มนษยมความตองการทจะแสวงหาเอกลกษณ ของตนเองใหสาเรจ โดยตองการทจะรกและไดรบความรก และตองการทจะเปนผ มคณคาทงตอตวเองและผ อน ความตองการเกยวกบความรกและการยอมรบนน นบวามความสมพนธโดยตรงกบการสรางเอกลกษณเปนอยางมาก หากบคคลขาดความรกและขาดการยอมรบ จะมเอกลกษณทลมเหลว เชน เกบกดอารมณ แยกตวเอง วาเหว จงตองพยายามหาชองทางสนองความตองการของตนเอง แตหากสนองตอบไมตรงกบสภาพความเปนจรงแลว กจะแสดงพฤตกรรมทไมด ซงทฤษฎนเชอวา เมอพฤตกรรมเปลยนแปลง ทศนคตกจะเปลยนตาม จงพยายาม

34

เนนใหบคคลไดรตวเองในขณะทกาลงแสดงพฤตกรรมอยในขณะนน และมงใหบคคลเปนตวของตวเองไดมากทสด โดยลกษณะของผมารบคาปรกษาจะเปนผ ทมความเจบปวดทจะตองเผชญกบความเปนจรง จงหาทางออกดวยการเกบปญหาไปคด วตกกงวล เกบกดอารมณ หรอแยกตวเองออกจากสงคม (พงษพนธ พงษโสภา. 2557: 149-154) เทคนคในการใหคาปรกษาทผวจยจะใชตามทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเผชญความจรง น ไดแก เทคนค WDEP (กาญจนกมล สวทยารตน. 2557: 113-114; อางองจาก Corey. 2005: 325-328) มาประยกตในการควบคมดแลตนเองของผ รบคาปรกษา ชวยใหผ รบคาปรกษามความรบผดชอบเพมขน เปนบคคลทกลาเผชญความจรงและประพฤตตนไดอยางเหมาะสม ประกอบดวย W = wants คอ การทผ ใหคาปรกษาชวยใหผ รบคาปรกษาคนพบความตองการของเขา เปนการสารวจความตองการ และความจาเปน ตลอดจนการกาหนดเปาหมายของตนเอง D = Direct and Doing คอ การทผ รบคาปรกษาอธบายวถชวตของเขาวาเขาทาอะไรในแตละวน เปนการกาหนดทศทางและวเคราะหแนวทางการกาหนดเปาหมาย ซงเนนพฤตกรรมทเปนปญหาในปจจบน มงทจะกาหนดเปาหมายและเปลยนแปลงพฤตกรรม E = Evaluation คอ การทผ ใหคาปรกษาชวยใหผ รบคาปรกษาประเมนพฤตกรรมของตนเอง ถงแนวทางทเหมาะสมในการกาหนดเปาหมาย และความเปนไปไดของแนวทางทเลอกมาใชใหเปาหมายประสบความสาเรจ P = Plan คอ การทผ ใหคาปรกษาชวยใหผ รบคาปรกษาวางแผนเปลยนพฤตกรรมของตน โดยสงสาคญคอการใหขอผกพนกบตวเอง กอนจะลงมอปฏบตตามแผน ซงกคอ การเนนทจะมความรบผดชอบตอตนเอง นอกจากนยงม เทคนคการสรางสมพนธภาพ ซงเปนเทคนคสาคญในการพบกบผมารบคาปรกษาเปนครงแรก โดยผ ใหคาปรกษาจะตองมการสรางสมพนธภาพทด โดยการทกทาย แสดงความเปนมตร ชใหเหนถงประโยชนทผ รบคาปรกษาจะไดรบจากการใหคาปรกษา พรอมทงแสดงถงความจรงใจ สรางความไววางใจในการเกบขอมลไวเปนความลบ ซงการใหคาปรกษาแบบเผชญความจรงทด เกดจากสงแวดลอมในการใหคาปรกษาและวธการเฉพาะทนาไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรม การมทาททยอมรบ การตความหมายในสงทผ รบคาปรกษาบอก เปนเงอนไขสาคญสาหรบสมพนธภาพในการใหคาปรกษาแบบเผชญความจรง อกทงเทคนคการใชอารมณขน กเปนเทคนคทสาคญทผ ใหคาปรกษาจะพดถงแงมมชวตของผ รบคาปรกษาหรอเรองอนๆ ในลกษณะของการสรางบรรยากาศทผอนคลาย ใหไมเครยด และใชเทคนคการเปดเผย ซงเปนเทคนคทจะชวยใหผ รบคาปรกษาไดเปดเผยประสบการณ ความคด ความรสก และปญหาอปสรรคตางๆ ทงนเทคนคการมองโลกแงบวก กเปนอกเทคนคหนง ทผ ใหคาปรกษานาขอความแงบวกมาใชในการกลาวถงเรองทรายๆและการบนถงความไม

35

สบายใจ โดยการเนนของคาถามของผใหคาปรกษาจะเนนไปทการกระทาแงบวกในการมองแงบวก คอ การมองทกสงวาเปนขอไดเปรยบ เปนโอกาส และพดอยางสรางสรรคกบสงทเกดขน เมอพจารณาสาระสาคญจาก ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเผชญความจรง ผวจยวเคราะหสรปไดวา การใหคาปรกษาแบบเผชญความจรง ทาใหบคคลกลาเผชญความจรงในชวตและประพฤตตนไดอยางเหมาะสม มความสามารถในการสรางสมพนธภาพทดกบผ อน ทาใหเปนผ มสขภาพจตทด ซงการเปนผ ทมสขภาพจตทดคอผ ทเหนคณคาในตนเองและผ อน เปนเอกลกษณแหงความสาเรจ ซงเปนสวนหนงของการเสรมสรางความฉลาดทางสงคม สามารถลดอาการวตกกงวล เกบกดอารมณ แยกตวเองออกจากสงคม ซงเปนเอกลกษณทลมเหลว ทมสวนตอการลดภาวะซมเศราได 3.3 ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ Eric Berne เปนจตแพทยผ กอตงทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ (Transactional Analysis Theory) หรอเรยกยอวา T.A. เพอชวยในการวเคราะหใหผ รบคาปรกษาเขาใจถงบคลกภาพของตนเอง บทบาทการแสดงออก และสมพนธภาพในชวต โดยเชอวามนษยเปนบคคลทมคณคา บคลกภาพและชวตสวนตวสามารถปรบปรงไดดวยการเปดเผยตนเองทแทจรงออกมา หรอคนใหพบถงความเปนตวของตวเอง ซงจะทาใหแสดงพฤตกรรมออกมาอยางเปนธรรมชาต มเหตผลนาเชอถอไวใจได มความยดหยนคลองตว พยายามเรยนรวธการใหมๆในการพฒนาตนเองอยตลอดเวลา และทาใหเปนบคคลทมศกยภาพทางดานการตระหนกตน คอ รวาตนกาลงคดหรอทาอะไรอย และกลาเผชญกบสงทเกดขนโดยปราศจากความกลว และมความใกลชดสนทสนมกบผ อน กลาวคอ เปนผ ทมใจกวางขวาง พรอมทจะเปดเผยตนเอง และมความจรงใจเปนทตง (พงษพนธ พงษโสภา.2557: 161-170) แนวคดสาคญของทฤษฎน คอ มนษยมความตองการแสวงหาการเอาใจใส (Stroking Hunger) ซงจะไดรบการตอบสนองโดยการสอสารระหวางบคคล กบบคคลอน ซงการเอาใจใสกสามารถแสดงออกมาไดทงเชงบวก คอการสอสมพนธทรบกน ตรงตามเปาหมาย เหมาะสมตามกาลเทศะ สถานการณและบคคล และความเอาใจใสโดยมเงอนไข คอ มการแสดงออกทงเชงบวกและลบ เพอแสดงการยอมรบในการกระทาของบคคล นอกจากนแนวคดของทฤษฎนเชอวามนษยตดสนใจเลอกวางตนเองลงบนตาแหนงชวต (Life Positive) โดยไดรบอทธพลมาจากสงแวดลอม การอบรมเลยงด และความเปนมาในอดต ทาใหเลอกวางตนเองลงบนตาแหนงใด ตาแหนงหนงจาก 4 ตาแหนงคอ ฉนเปนคนใชได คณกใชได (I’m OK, you’re OK) ฉนเปนคนใชได คณเปนคนใชไมได (I’m OK, you’re not OK) ฉนเปนคนใชไมได คณเปนคนใชได (I’m not OK, you’re OK) และฉนเปนคนใชไมได คณกเปนคนใชไมได (I’m not OK, you’re not OK) ทงนแนวคดนยงเชอวา มนษยใชเวลาของชวต

36

(Time Structuring) กเพอแสวงหาความเอาใจใส โดยความสาเรจแหงชวตนนขนอยกบการใชเวลาใหกบชวตวาเปนอยางไร การกาหนดการใชเวลาของชวตอยางมประสทธภาพไดนนยอมขนอยกบความรสกทดตอกจกรรมทจะกระทานนเอง (พงษพนธ พงษโสภา.2557: 161-170) Berne เชอวา โครงสรางของบคลกภาพของมนษยประกอบขนดวย 3 สภาวะ คอ สภาวะของความเปนเดก (Child ego state) สภาวะของความเปนผ ใหญ (Adult ego state) และสภาวะของความเปนบดามารดา (Parent ego state) เมอบคคลเปลยนไปสสภาวะใด ความรสก อารมณ และพฤตกรรมของสภาวะนนกจะผสมผสานกน และแสดงออกมาเปนบคลกภาพ (พงษพนธ พงษโสภา.2557: 161-170) เทคนคในการใหคาปรกษาทผ วจยจะใชตามทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ นไดแก เทคนคการวเคราะหโครงสราง (Structural analysis) เปนกระบวนการขนตนทจะชวยใหบคคลเขาใจถงโครงสรางของตนเองวามสภาวะของตนเองเปนเชนไร เพอชวยใหบคคลนนสามารถใชสภาวะของตนเองตามสภาวะไดอยางเหมาะสม เทคนคการวเคราะหการสอสารระหวางบคคล (Transactional analysis) เปนการชวยใหผ รบคาปรกษาเขาใจถงวธการสอสมพนธทตนเองใชในการแสวงหาความเอาใจใสจากผ อน และหาทางปรบปรงวธการสอสมพนธใหมประสทธภาพดยงขน เทคนคการวเคราะหรปแบบการใชเวลา (Structuring Time analysis) เปนการชวยใหผ รบคาปรกษารจกการตอบสนองความตองการการยอมรบและการเอาใจใสจากผ อน (พงษพนธ พงษโสภา. 2557: 182-183) เมอพจารณาสาระสาคญจาก ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ ผ วจยวเคราะหสรปไดวา การใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ ทาใหบคคลมความสามารถในการตระหนกรตนเอง เขาใจบทบาทการแสดงออก และสมพนธภาพในชวต มความสามารถในการสอสารกบผ อนอยางเหมาะสม กอใหเกดความใกลชดสนทสนม ซงเปนสวนหนงของการเสรมสรางความฉลาดทางสงคม และการแสวงหาความเอาใจใสจากผ อน ชวยใหบคคลสามารถสอสารไดตรงตามเปาหมายและเหมาะสมกบสถานการณ เกดการยอมรบในการกระทาของตนเองและผ อน ทาใหมความภาคภมใจ เหนคณคาในตนเอง ซงชวยลดภาวะซมเศราได 3.4 ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท Frederick S. Perls เปนจตแพทยทไดนาทฤษฎการรบรของจตวทยาเกสตลท มาปรบใชในการบาบดทางอารมณ ความรสก และการรบรในตนเอง ซงมงการมสตหรอการตระหนกรถงความรสกของตนเองทเกดขนในขณะนน มลกษณะการวเคราะหเปนแบบองครวม (Holistic approach) โดยทฤษฎนเชอวาธรรมชาตของมนษยมความพยายามทจะพฒนาตนเองอยตลอดเวลา ตองการแกปญหา

37

หรอขจดสงทตดคางอยในใจ (Unfinished business) ใหสาเรจลลวง เมอมปญหาหรอความเครยดเกดขน กจะสามารถปรบตว แกปญหาไดดวยตวเอง สามารถตดสนใจเลอก และรบผดชอบในสงทตนตดสนใจ ซงการพยายามทจะทาใหเกดความสมดลในตนเอง เพอลดความเครยดนน การตระหนกรความตองการ ความรสก ความคด อารมณ และการรบรของตน จะชวยในการตดสนใจไดเหมาะสมขน จตบาบดแบบเกสตลท แบงบคลกภาพออกเปน 3 สวน ไดแก สภาพทเปนอย (Being) ตนเอง (Self) และภาพลกษณ (Self image) ซงภาพลกษณตนเองเปนผลมาจากประสบการณทบคคลนนไดรบการยอมรบจากสงคม เปนสงทเราควรกระทา แตสวนของ Self เปนการรจกตนเอง เปนความตองการทเราอยากทา ซงพฒนาการของบคคลทเปนไปตามปกต จะมความสมดลระหวางตน กบภาพลกษณของตนเอง ทฤษฎนเ ชอวา บคลกภาพของคนเราเปนผลมาจากการมสมพนธกบสงแวดลอมตงแตแรกเกด ผานกระบวนการของการปรบตว การยอมรบในสวนทเปนตนเอง และการทบคคลไดรบการยอมรบจากสงคม โดยผานขนตอนของพฒนาการทางบคลกภาพ 3 ขนตอน คอ ขนสงคม ขนสรรจต และขนความคด ซง Perls มความเชอวา ทกคนเกดมายอมมความตองการทจะรจกตนเองอยางถองแท และมความตองการทางสงคม เชน ความตองการทจะเปนตวของตวเอง และความตองการการยอมรบ เปนตน พฤตกรรมตางๆทเราแสดงออกจงมแรงจงใจและมเหตผลในการกระทาสงนน ดงนน จดมงหมายสาคญของการใหคาปรกษาแบบเกสตลท คอ การชวยใหบคคลไดคนพบตนเอง ตระหนกรในตน เปนตวของตวเองและพงพาตนเอง โดยไมยดมนตอคานยมบางอยางของสงคม จนขาดความเปนตวของตวเอง เทคนคในการใหคาปรกษาทผ วจยจะใชตามทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลทน ไดแก เทคนคการเพอฝน (Fantasy) เปนการใหผ รบคาปรกษาพยายามใชจนตนาการโดยเปรยบการรบรในลกษณะทเปนเอกลกษณของตนเอง วาเปนสงใดสงหนงแลวบรรยายออกมา หรอเปนการจนตนาการเพอจดการกบเรองราวทคงคาง โดยเฉพาะใหพดถงความรสกทอยากจะพด แตไมไดพด เทคนคการอยกบความรสก (Staying with feeling) เปนการขอใหผ รบคาปรกษาเลาถงเหตการณทเกดขนในอดตโดยอยกบความรสกนนในขณะทเลาออกมา และพยายามรบรถงความรสกตนเอง และใหสงเกตวาอารมณนนจะนาผ รบคาปรกษาไปสอะไร ปกตอารมณในทางลบ จะนาพาไปสเรองราวทสมพนธกบเหตการณในอดตทยงคงคาง เทคนคคด รสก (Thinking with Feeling) เปนการถามผ รบคาปรกษาโดยตรงวารสกอะไรในขณะนน เพอกระตนการมสตรตวถงอารมณทผานเขามาในจตใจ เทคนคการเลนสวมบทบาท (role playing) เปนการใหผ รบคาปรกษาแสดงบทบาทตามทสมมตขนเทยบเคยงกบสภาพความเปนจรง เปนการแสดงออกทงความคด คาพด และพฤตกรรมเพอใหเกดความเขาใจในสงทเกดขน ซงจะทาใหความรสกของผ รบคาปรกษาชดเจนขน (พงษพนธ พงษโสภา. 2557: 107-120)

38

เมอพจารณาสาระสาคญจาก ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท ผวจยวเคราะหสรปไดวา การใหคาปรกษาแบบเกสตลท ทาใหบคคลสามารถขจดสงทตดคางอยในใจ เมอมปญหาหรอความเครยดเกดขน สามารถปรบตวและแกไขปญหาไดดวยตวเอง ซงเปนสวนหนงในการลดภาวะซมเศราได และทาใหบคคลเกดการตระหนกร เขาใจความคดและอารมณของตนเอง สงผลตอการแสดงออกทงคาพดและพฤตกรรมทเหมาะสมตอบคคลอน ซงทาใหความฉลาดทางสงคมไดรบการพฒนาเชนกน 3.5 งานวจยทเกยวของกบการใหคาปรกษากลม มงานวจยหลายรายทศกษาถง ผลของการใหคาปรกษากลมทมตอองคประกอบของความฉลาดทางสงคม เชน การปรบตวทางสงคม โดยมการศกษาโดยเลอกใชเทคนคจากทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเผชญความจรง และทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ มาใชรวมกบการใหคาปรกษากลม กบกลมตวอยางซงเปนวยรน ดงเชน ปภญญา ฮวดศร (2551: 91-95) ไดศกษาเปรยบเทยบผลการใหคาปรกษาแบบกลมตอการปรบตวทางสงคมระหวางทฤษฎการเผชญความจรง และทฤษฎการวเคราะหการตดตอสมพนธระหวางบคคลของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยแบงเปนกลมทดลองท 1 ซงไดรบการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎการเผชญความจรง และกลมทดลองท 2 ซงไดรบการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎการวเคราะหการตดตอสมพนธระหวางบคคล ผลการวจยพบวา นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มการปรบตวทางสงคมโดยรวมดขน หลงจากไดรบการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎการเผชญความจรง และตามทฤษฎการวเคราะหการตดตอสมพนธระหวางบคคล และเมอพจารณาเปนรายดาน ไดแก ดานความสมพนธกบครอบครว ดานความสมพนธกบบคคลอน และดานความสมพนธกบสถานศกษา พบวามพฒนาการทดขน และนกเรยนทไดรบการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎการเผชญความจรง และนกเรยนทไดรบการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎการวเคราะหการตดตอสมพนธระหวางบคคลมการปรบตวทางสงคมไดดขนไมแตกตางกน (p>.05) ซงกลาวไดวา กระบวนการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎการเผชญความจรง และทฤษฎการวเคราะหการตดตอสมพนธระหวางบคคล มขนตอนเหมาะสมและสมพนธกน คอ การแปลความหมายพฤตกรรมใหผ รบคาปรกษารบร ชใหผ รบคาปรกษาตระหนกถงความรบผดชอบตามบทบาท ใหบรรลเปาหมายทกาหนด ซงคลายคลงกบการศกษาของ วระเชษฐ ผองพนธ (2546: 101-108) ซงไดศกษาผลการใหคาปรกษาแบบกลมตามแนวทฤษฎการวเคราะหการตดตอสมพนธทมตอการปรบตวทางสงคมของนกศกษาวทยาลยพลศกษา จงหวดมหาสารคาม ผลการวจยพบวา หลงการไดรบคาปรกษาแบบกลมตามแนวทฤษฎการวเคราะหการตดตอสมพนธ พบวา ความสามารถในการปรบตวทางสงคมอยในระดบดมาก จานวน 6 คน อยในระดบด จานวน 2 คน และพบวาหลงการไดรบ

39

คาปรกษาแบบกลมตามแนวทฤษฎการวเคราะหการตดตอสมพนธ มคะแนนโดยภาพรวมและเปนรายดานเพมขนจากกอนไดรบคาปรกษาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เพราะ นกศกษามความมนใจในกระบวนการใหคาปรกษาแบบกลม ยอมรบทจะเขารวมกลม และกระบวนการการใหคาปรกษากลมกอใหเกดการปรบตวทางสงคม ซงเปนไปตามเปาหมายทกาหนด ทงน ยงมการศกษาผลของการใหคาปรกษากลมทมตอการปรบตวทางสงคม โดยเลอกใชเทคนคจากทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเผชญความจรง ในกลมตวอยางอนๆ ดงเชน สภาพร รวมธรรม (2544: 69-72) ซงไดศกษาผลของการใหคาปรกษาแบบกลมโดยใชทฤษฎการเผชญความจรงตอการปรบตวทางสงคมของขาราชการครใกลเกษยณอายราชการ สานกงานการประถมศกษา อาเภอคาเขอนแกว จงหวดยโสธร ผลการศกษาพบวา ขาราชการครใกลเกษยณอายราชการ กลมทดลอง มคะแนนเฉลยการปรบตวทางสงคมหลงการไดรบการปรกษากลม เพมขนอยในระดบสง สวนกลมควบคมมคะแนนเฉลยการปรบตวทางสงคมหลงการทดลองอยในระดบตา เพราะการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎเผชญความจรง เปนกระบวนการทชวยใหสมาชกในกลมไดตดสนใจแกปญหาไดดวยตนเอง ควบคมอารมณไมใหแสดงพฤตกรรมทไมเหมาะสมออกมา อกทงยงยดหลกสมพนธภาพทดระหวางบคคลเปนสาคญ รวมทงการศกษาของ เพญประภา เทยมสม (2551: 60-63) ซงไดศกษาผลการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎเผชญความจรงตอการปรบตวทางสงคมของผพการทางดานรางกาย ซงผลการวจยพบวา ผลการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฏเผชญความจรงตอการปรบตวทางสงคมของผพการดานรางกายดขน เมอพจารณาเปนรายดาน ไดแก ดานการเขาใจตนเอง ดานเจตคตทดตอผ อน และดานการสรางความสมพนธกบผ อน และผ พการทางดานรางกาย หลงไดรบคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎเผชญความจรงตอการปรบตวทางสงคม โดยรวมและเปนรายดานทง 3 ดาน ดขนกวากอนไดรบคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎเผชญความจรง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทงนอาจเนองมาจากการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎเผชญความจรงนนสงผลให ผพการสามารถเขาใจตนเอง มเจตคตทดตอผ อน และมความสมพนธกบผ อนไดดขน นอกจากน ยงมการเลอกใชเทคนคจากทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท มาใชรวมกบการใหคาปรกษากลม เพอศกษาการปรบตวของนกเรยน ดงเชน กฤษณา ชมสงฆ (2547: 52-54) ไดศกษาผลของการใหคาปรกษากลมแบบเกสตลททมตอการปรบตวของนกเรยนชนประกาศนยบตรวชาชพ โรงเรยนเทคโนโลยชนะพลขนธ นครราชสมา อาเภอเมอง จงหวดนครราชสมา ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการใหคาปรกษากลมตามทฤษฎเกสตลท มการปรบตวหลงไดรบการใหคาปรกษาดขนกวากอนการใหคาปรกษา อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และนกเรยนกลมทดลองหลงไดรบคาปรกษากลมแบบเกสตลท มการปรบตวไมแตกตางจากนกเรยนกลมควบคมทไดรบ

40

คาปรกษากลมปกต เพราะความไมเหมาะสมของเวลา การไดรบคาปรกษาลาชา และนกเรยนสวนใหญสามารถปรบตวเขากบเพอนไดแลว มการศกษาทเกยวของกบผลของการใหคาปรกษากลมทมตอองคประกอบของความฉลาดทางสงคม นอกเหนอจากการปรบตวทางสงคม ไดแก การตระหนกรในตนเองและระหวางบคคล และความไวในการตดตอสมพนธระหวางบคคล ดงเชน โทพส และเอราสน (Topuz; & Arasan. 2014: 638-642) ไดศกษารปแบบการใหคาปรกษากลมเพอการตระหนกรในตนเอง ทงการตระหนกรภายในตนเองและระหวางบคคลของผ ใหคาปรกษาในอดมคต เนองจากการตระหนกรในตนเองเปนหนงในปจจยทสาคญทสงผลกระทบตอการเปนผ ใหคาปรกษามออาชพ ซงขอบเขตของรปแบบกลมการตระหนกรในตนเอง ไดแก ขอบเขตของการตระหนกร การรบรตนเอง การคนพบความคด อารมณและพฤตกรรม ความเขาใจรปแบบการสอสาร ความสามารถในการใหและรบขอเสนอแนะ การประเมนตนเอง และประสบการณการเรยนรทกษะและกระบวนการการใหคาปรกษา นอกจากนยงมการแสดงบทบาทสมมตรวมดวย การศกษานชใหเหนวา การใหคาปรกษาทกอใหเกดประโยชนนนเปนผลมาจากประสบการณการทากลมในสวนของความเขาใจในตนเอง และไฮเดอมาร และออส (Hicdurmaz; & Oz. 2016: 152-158) ไดศกษา ความไวในการตดตอสมพนธระหวางบคคล การจดการปญหา และความคดอตโนมตของนกเรยนพยาบาล กอนและหลงการใหคาปรกษากลมแบบรคด–พฤตกรรม โดยศกษากบนกเรยนพยาบาลในตรก โดยวดผลจากแบบสอบถาม ซงดาเนนการชวงกอนการดาเนนโปรแกรม ชวงสนสดโปรแกรม และ 4,5 เดอน หลงจากจบโปรแกรม ผลการศกษาพบวา คะแนนของความมนใจในตนเอง การมองโลกในแงด และการมองหาการสนบสนนทางสงคม ในชวงสนสดโปรแกรม และชวงตดตามผล มคาสงกวากอนการใหคาปรกษา นอกจากน ยงมงานวจยทศกษาถง ผลของการใหคาปรกษากลมทมตอกลมตวอยางซงมภาวะซมเศรา ดงเชน งานวจยของ ป เตอ ร เซน แฮนคอค บาหนา และโกเวนเดอ ร (Petersen, Hancock, Bhana; & Govender. 2014: 78-84) ซงไดศกษาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมสาหรบผตดเชอเอชไอวทมภาวะซมเศราในแอฟรกาใต โดยมวตถประสงคเพอประเมนความเปนไปไดของโปรแกรมในการชวยใหผ ปวยเปลยนวธดแลสขภาพ ซงภาวะซมเศราเปนโรคทเกดรวมกบผ ปวยเอชไอวททานยาตานไวรส ซงเปนภยคกคามตอสขภาพประชาชน โดยใชกลมตวอยางซงเปนผ ปวยเอชไอวทมภาวะซมเศรารวมดวย จานวน 34 คน ซงมการประเมนผานแบบสอบถามสขภาพผ ปวย (PHQ9) แบบวด HSCL-25 และแบบวดการไดรบสนบสนนทางสงคมหลากมต (MSPSS) และมการตดตามผลหลงจากนน 3 เดอน โปรแกรมไดปรบมาจากการบาบดความสมพนธระหวางบคคลแบบกลม ซงมการประเมนจากผ ใหคาปรกษา ผลการศกษาพบวา กลมทไดรบการใหคาปรกษามคะแนนภาวะซมเศราดขน เมอเปรยบเทยบกบกลมควบคม ซงพจารณาจากแบบสอบถาม PHQ9 โดยสอดคลองกบงานวจย

41

ของ มพนก โอเคลโล คนยนดา อลเดอรแมน นคค พาเวยร อดาค อลเดน และมสสส (Mpungu, Okello, Kinyanda, Alderman, Nakku, Pavia, Adaku, Allden; & Musisi. 2013: 78-84) ซงไดศกษาประสทธผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลม สาหรบผ ใหญทมความทกขทางจตใจในคลนกทอกนดา ซงเปนการศกษากงทดลอง โดยมกลมตวอยางจานวน 631 คน แบงเปนกลมทดลอง และกลมควบคม ซงมการตดตามผลทก 3 และ 6 เดอน โดยดการเปลยนแปลงของคะแนนความเครยด และคะแนนภาวะซมเศรา ในระหวางการใหคาปรกษา ผลการศกษาพบวา กลมทดลองมภาวะซมเศราลดลง เรวกวากลมควบคม เมอมการตดตามผล 6 เดอน และความเครยดลดลง เมอมการตดตามผล 3 เดอน ในงานวจยทเกยวของน ผ วจยสรปไดวา โดยสวนใหญมผ สนใจศกษาผลของการใหคาปรกษากลม ในประเดนของการปรบตวทางสงคม การตระหนกรในตนเอง รวมทงการตดตอสมพนธระหวางบคคล อกทงมการศกษาถงผลของการใหคาปรกษากลมทมตอความทกขทางจตใจ และภาวะซมเศรา ซงประเดนดงกลาวศกษาในกลมตวอยางทหลากหลาย ไมวาจะเปนนกเรยน นกศกษา ผใหญ ผสงอาย ผ ปวย และผพการ ทงนมการเลอกใชเทคนคจากทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเผชญความจรง ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ และทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท มาใชรวมกบการใหคาปรกษากลม 4.กรอบแนวคดทใชในการวจย ในการวจยครงน ผวจยมจดมงหมายเพอศกษาประสทธผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา โดยการสรางโปรแกรมการใหคาปรกษากลมโดยประยกตใชการใหคาปรกษากลมบนพนฐานทฤษฎการใหคาปรกษาตางๆ ตลอดจนการใชหลกการและเทคนคทางดานจตวทยา เพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคมซงเปนตวแปรตาม และผวจยไดวางแผนการทดลองแบบกงการทดลอง (Quasi-Experimental Design) ดงแสดงในภาพประกอบ 1

42

ตวแปรอสระ (Independent Variable) ตวแปรตาม (Dependent Variable)

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดการวจย

ความฉลาดทางสงคม (Social Intelligence: SI)

การใหคาปรกษากลม (Group Counseling)

1. ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเผชญความจรง

2. ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ

3. ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตอลต

ภาวะซมเศรา (Depression)

บทท 3 วธดาเนนการวจย

ในการวจยครงน มลกษณะเปนการวจยกงทดลอง (Quasi – Experimental Research

Design) ผวจยไดดาเนนการตามลาดบตอไปน 1. การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง 2. การสรางเครองมอทใชในการวจย 3. การเกบรวบรวมขอมล 4. การวเคราะหขอมลและสถตทใช 1. การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง ผวจยกาหนดประชากรและกลมตวอยาง โดยแบงเปน 2 ระยะ ไดแก ระยะของการพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา และระยะของการศกษาผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา ดงน 1. ระยะของการพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา ประชากร ประชากร (Population) ทใชในการศกษาวจยครงนเปนวยรนทกาลงศกษาอยระดบมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนสายนาผง ในพระอปถมภฯ จานวน 448 คน (ขอมลจากงานทะเบยนวดผล ณ วนท 27 สงหาคม 2558) กลมตวอยาง กลมตวอยาง (Participants) ทใชในการศกษาวจยครงนเปนวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราทกาลงศกษาอยระดบมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนสายนาผง ในพระอปถมภฯ ซงไดมาจากวยรนทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D สงกวา 22 คะแนน (อมาพร ตรงคสมบต. 2540: 2-13) จานวน 8 คน และวยรนทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D ตากวา 22 คะแนน จานวน 8 คน โดยใชวธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Selective) ตามความสมครใจเขารวมการวจย รวมเปนจานวน 16 คน จากนนสมอยางงาย (Simple Random Sampling) เปนกลมทดลอง และกลมควบคม โดย

44

แตละกลม มสมาชกทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D สงจานวน 4 คนและมสมาชกทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D ตาจานวน 4 คน รวมเปนกลมละ 8 คน ตามแนวคดการใหคาปรกษากลมของคอเรย (Corey. 2012: 99) กลมทดลองจะเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม ซงเกณฑคดเขากลมตวอยาง (Inclusion criteria) คอ เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทกาลงศกษาอยโรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) ซงมความเสยงตอภาวะซมเศราสงและตาตามเกณฑแบบประเมนภาวะซมเศราของ CES-D ฉบบภาษาไทยทพฒนาโดย อมาพร ตรงคสมบต (2540) ซงกาหนดจดตดทคะแนนท 22 และไมเคยเขารวมการใหคาปรกษาแบบกลมมากอน รวมทงสามารถเขารวมกจกรรมตางๆทผวจยจดขนไดตลอด และไดรบอนญาตจากผปกครอง ขณะเดยวกนกมเกณฑคดออก (Exclusion criteria) คอ ไดรบคะแนนภาวะซมเศราสงกวา 30 คะแนน และตากวา 10 คะแนน ซงวยรนทมคะแนนภาวะซมเศราสงกวาเกณฑกาหนดและถกคดออกไป ผวจยไดทาการหารอกบครแนะแนว เพอใหการชวยเหลอตอไป 2. ระยะของการศกษาผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา ประชากร ประชากร (Population) ทใชในการศกษาวจยครงนเปนวยรนทกาลงศกษาอยระดบมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) จานวน 720 คน (ขอมลจากภาควชาแนะแนว ณ วนท 7 มนาคม 2559) กลมตวอยาง กลมตวอยาง (Participants) ทใชในการศกษาวจยครงนเปนวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราทกาลงศกษาอยระดบมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) ซงไดมาจากวยรนทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D สงกวา 22 คะแนน (อมาพร ตรงคสมบต.2540: 2-13) จานวน 8 คน และวยรนทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D ตากวา 22 คะแนน จานวน 8 คน โดยใชวธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Selective) ตามความสมครใจเขารวมการวจย รวมเปนจานวน 16 คน จากนนสมอยางงาย (Simple Random Sampling) เปนกลมทดลอง และกลมควบคม โดย แตละกลม มสมาชกทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D สงจานวน 4 คนและมสมาชกทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D ตาจานวน 4 คน รวมเปนกลมละ 8 คน ตามแนวคดการใหคาปรกษากลมของคอเรย (Corey. 2012: 99) กลมทดลองจะเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม ซงเกณฑคดเขากลมตวอยาง (Inclusion criteria) คอ เปนนกเรยนชน

45

มธยมศกษาปท 4 ทกาลงศกษาอยโรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) ซงมความเสยงตอภาวะซมเศราสงและตาตามเกณฑแบบประเมนภาวะซมเศราของ CES-D ฉบบภาษาไทยทพฒนาโดย อมาพร ตรงคสมบต (2540) ซงกาหนดจดตดทคะแนนท 22 และไมเคยเขารวมการใหคาปรกษาแบบกลมมากอน รวมทงสามารถเขารวมกจกรรมตางๆทผ วจยจดขนไดตลอด และไดรบอนญาตจากผปกครอง ขณะเดยวกนกมเกณฑคดออก (Exclusion criteria) คอ ไดรบคะแนนภาวะซมเศราสงกวา 30 คะแนน และตากวา 10 คะแนน ซงวยรนทมคะแนนภาวะซมเศราสงกวาเกณฑกาหนดและถกคดออกไป ผวจยไดทาการหารอกบครแนะแนว เพอใหการชวยเหลอตอไป 2. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1. แบบวดภาวะซมเศรา CES-D 2. แบบวดความฉลาดทางสงคม และ 3.โปรแกรมการใหคาปรกษาแบบกลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา โดยมรายละเอยด ดงน 1. แบบวดภาวะซมเศรา ทใชในการวจยครงน ไดแก แบบวดภาวะซมเศรา CES-D (Center for Epidemiological Studies-Depression Scale) ฉบบภาษาไทย เปนเครองมอวดอาการซมเศราประเภท self-report ซงพฒนาขนมาโดยนกวจยแหง Center for Epidemiological Studies ท National institute of mental health ประเทศสหรฐอเมรกา ดดแปลงเปนภาษาไทยโดยศาสตราจารยแพทยหญงอมาพร ตรงคสมบต และศกษาคาทางสถตจากการศกษาในวยรนไทย พบวา ความเทยงของแบบวดภาวะซมเศราวดโดย Cronbach’s Coefficient Alpha มคาเทากบ .86 (อมาพร ตรงคสมบต. 2540: 2-13) แบบวดภาวะซมเศราวดอารมณเศราในดานความรสก ความคด พฤตกรรม และอาการทางกาย ประกอบดวยคาถาม 20 ขอ โดยเปนคาถามทางลบ 16 ขอ และคาถามทางบวก 4 ขอ ไดแก ขอคาถามท 4,8,12 และ 16 ซงเรยงกระจายปะปนกน โดยใหเลอกตอบตามความถของอาการและความรสกของตนเองภายใน 1 สปดาหทผานมา แบงเปน 4 ระดบดงน ไมเลย หมายความวา ความรสกนนเกดขนนอยกวา 1 วน นานๆครง หมายความวา ความรสกนนเกดขน 1-2 วน บางครง หมายความวา ความรสกนนเกดขน 3-4 วน บอยครง หมายความวา ความรสกนนเกดขน 5-7 วน

46

เกณฑการใหคะแนน กาหนดไวดงนคอ 1) ขอความทมความหมายทางลบ ซงมจานวน 16 ขอ ใหคะแนนดงตอไปน ไมเลย ใหคะแนน = 0 นานๆ ครง ใหคะแนน = 1 บางครง ใหคะแนน = 2 บอยครง ใหคะแนน = 3 2) ขอความทมความหมายทางบวก ซงมจานวน 4 ขอ ใหคะแนนดงตอไปน ไมเลย ใหคะแนน = 3 นานๆ ครง ใหคะแนน = 2 บางครง ใหคะแนน = 1 บอยครง ใหคะแนน = 0 คะแนนรวม มไดตงแต 0-60 เมอรวมคะแนนทกขอแลวนามาเปรยบเทยบกบเกณฑปกตทกาหนดดงน คะแนนรวมสงกวา 22 คะแนน ถอวาอยในขายภาวะซมเศรา ซงคะแนนท 22 เปนจดตดทใชคดกรองภาวะซมเศราไดดทสด โดยทคะแนนน แบบวดภาวะซมเศราจะมความไวรอยละ 72 ความจาเพาะรอยละ 85 และความแมนยารอยละ 82 (อมาพร ตรงคสมบต. 2540: 42(1): 2-13) ตวอยางแบบวดภาวะซมเศรา CES-D คาแนะนา แบบวดนเปนประโยคทมขอความเกยวของกบอารมณ และความรสกทแสดงออกในลกษณะตางๆ แมวาบางประโยคอาจจะไมตรงกบททานเปนอยกตาม ขอใหทานเลอกคาตอบทตรงกบตวทานมากทสด ไมมคาตอบถกหรอผด ดหรอไมด ๐ โปรดตอบตามความเปนจรง และตอบทกขอ เพอทานจะไดรจกตนเอง และวางแผนพฒนาตอไป ๐ มคาตอบ 4 คาตอบ สาหรบขอความแตละประโยค คอ ไมเคย นานๆครง บอยๆ

ตลอดเวลา โปรดใสเครองหมาย ในชองททานคดวาตรงกบความรสกหรอการกระทาของทานใน 1 สปดาห ทผานมา

47

ท ในระยะ 1 สปดาหทผานมา ไมเคย

(0-1 วน) นานๆ ครง (1-2 วน)

บอยๆ (3-4 วน)

ตลอดเวลา (5-7 วน)

0 ฉนรสกหงดหงดงาย 0 ฉนไมคอยอยากคยกบใคร 0 ผคนทวไปไมคอยจะเปนมตรกบฉน 0 ฉนรสกวาชวตนสนกสนาน 0 ผคนรอบขางไมชอบฉน

2. แบบวดความฉลาดทางสงคม ผวจยสรางแบบวดความฉลาดทางสงคม โดยมลาดบขนตอนในการสราง ดงน 2.1 ศกษาจากเอกสาร ตารา บทความ งานวจย และแนวคดทฤษฎทเกยวของกบความฉลาดทางสงคมเพอใหขอคาถามอยภายในกรอบแนวคดทกาหนดตามแนวคดของดาเนล โกลแมน (Daniel Goleman) ซงไดเสนอแนวคดเกยวกบองคประกอบของความฉลาดทางสงคม ซงประกอบไปดวย องคประกอบท 1 ไดแก การตระหนกรทางสงคม ประกอบดวย การรบรอารมณของผ อน การใหความสนใจผ อน การเหนอกเหนใจผ อน และการรบรทางสงคม และองคประกอบท 2 ไดแก การมปฏสมพนธทางสงคม ประกอบดวย ความสามารถในการเขารวมกบบคคล ความสามารถในการแสดงตนเอง ความสามารถในการชนาพฤตกรรมของบคคล และความสามารถในการคานงถงผ อน และศกษางานวจยของคณตพนธ ทองสบสาย (2552) ซงไดพฒนาแบบวดความฉลาดทางสงคมตามแนวคดของดาเนล โกลแมน 2.2 ผวจยพฒนาแบบวดความฉลาดทางสงคม ทมลกษณะเปนมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 4 ระดบ คอ มากทสด มาก นอย นอยทสด ใหสอดคลองกบนยามปฏบตการใหครบทง 2 องคประกอบ จานวน 47 ขอ โดยองคประกอบท 1 มจานวน 23 ขอ และองคประกอบท 2 มจานวน 24 ขอ 2.3 นาแบบวดความฉลาดทางสงคมทผ วจยพฒนาขนไปใหอาจารยทปรกษาปรญญานพนธพจารณา และทาการปรบปรงขอคาถามตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษาปรญญานพนธ 2.4 หาความเทยงตรงเชงประจกษ (Face Validity) โดยนาแบบวดความฉลาดทางสงคมทผวจยไดทาการปรบปรงขอคาถามตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษา ไปใหผ เชยวชาญดานการวดและประเมนผลการศกษา และดานจตวทยา จานวน 5 ทาน ตรวจสอบความเหมาะสมทงดานเนอหา ขอคาถาม และภาษาทใชพจารณาขอคาถามในแบบวดทสรางขน วาสามารถวดไดตรงตามนยามปฏบตการของการศกษาวจยครงนหรอไม มาคานวณหาคาดชนความสอดคลอง (IOC: Index of Congruence) โดยมเกณฑประเมนจากขอคาถามทมคา IOC ตงแต 0.50-1.00 มคาความเทยงตรง

48

ใชได และขอคาถามทมคา IOC ตากวา 0.50 ตองปรบปรง ซงจากการคานวณหาคาดชนความสอดคลองไดคาตงแต 0.60-1.00 แลวนาแบบวดมาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผ เชยวชาญกอนนาไปใช ซงพบวามขอคาถามทผานเกณฑการพจารณา จานวน 40 ขอ โดยองคประกอบท 1 มจานวน 17 ขอ และองคประกอบท 2 มจานวน 23 ขอ 2.5 นาแบบวดทไดรบการตรวจสอบจากผ เชยวชาญไปทดลองใช (Try out) กบวยรน จานวน 30 คน ซงมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยาง แตไมใชกลมตวอยาง 2.6 นาแบบวดทไดมาตรวจวเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบวดรายองคประกอบ และทงฉบบ โดยใช�ค�าสมประสทธแอลฟ �า (Alpha Coefficient) ของครอนบค (Cronbach) พบวา ค�าความเชอมนองคประกอบท 1 และองคประกอบท 2 อยทระดบ .80 เทากน สวนคาความเชอมนทงฉบบ อย�ทระดบ .89 ตวอยางแบบวดความฉลาดทางสงคม คาชแจง แบบวดนเปนแบบประเมนความคดและความรสกของทานในปจจบน แตละขอไมมคาตอบทถกหรอผด ซงขอมลททานตอบถอวาเปนความลบไมมการเปดเผยแกบคคลอน ฉะนน จงขอใหทาน กรณาทาเครองหมาย ลงในชองคาตอบททานเหนวาตรงกบความรสกของทานทสด 4 หมายถง ขอความนนตรงกบความรสกของทานมากทสด 3 หมายถง ขอความนนตรงกบความรสกของทานมาก 2 หมายถง ขอความนนตรงกบความรสกของทานนอย 1 หมายถง ขอความนนตรงกบความรสกของทานนอยทสด

ระดบความคดเหน ขอท ขอความ

4 3 2 1

การรบรอารมณผอน

0) ฉนสามารถรบรถงความรสกทผดหวงของเพอนได

การใหความสนใจผอน

0) ฉนจะตงใจฟงคสนทนาเสมอ

การเหนอกเหนใจผอน

0) ฉนพยายามทาความเขาใจ ความรสกของผ อนโดยยดหลก “เอาใจเขามาใสใจเรา”

49

ระดบความคดเหน ขอท ขอความ

4 3 2 1

การรบรสงคม

0) ขณะเพอนกาลงรายหนาชน ฉนสามารถรบรไดวาอาจารยผสอนพอใจหรอไมพอใจ

ความสามารถในการเขารวมกบบคคล

0) ฉนสามารถรบรไดวาผ อนรสกโกรธแมเขาจะไมพดออกมากตาม

ความสามารถในการแสดงตนเอง

0) ฉนปฏบตตนไดเหมาะสมกบกาลเทศะ

ความสามารถในการชนาพฤตกรรมบคคล 0) ฉนสามารถโนมนาวเพอนๆใหทาตามความคดเหนของฉนโดยไม

เกดความรสกขดแยง

ความสามารถในการคานงถงผอน

0) แมในชวงเวลาทเรงรบ ฉนพรอมทจะชวยผ อนเสมอ

เกณฑการใหคะแนน กาหนดไวดงนคอ 1) ขอความทมความหมายทางบวก ใหคะแนนดงตอไปน มากทสด ใหคะแนน 4 คะแนน มาก ใหคะแนน 3 คะแนน นอย ใหคะแนน 2 คะแนน นอยทสด ใหคะแนน 1 คะแนน 2) ขอความทมความหมายทางลบ ใหคะแนนดงตอไปน มากทสด ใหคะแนน 1 คะแนน มาก ใหคะแนน 2 คะแนน นอย ใหคะแนน 3 คะแนน นอยทสด ใหคะแนน 4 คะแนน

50

3. โปรแกรมการใหคาปรกษาแบบกลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา ผวจยดาเนนการตามขนตอน ดงน 3.1 ศกษารายละเอยดเกยวกบเทคนค แนวคดทฤษฎการใหคาปรกษากลม และโปรแกรมการใหคาปรกษากลม รวมทงหลกการเกยวกบการเสรมสรางความฉลาดทางสงคม 3.2 ผ วจยพจารณาเลอก เทคนค แนวคดทฤษฎการใหคาปรกษาและโปรแกรมการใหคาปรกษาทมผศกษาไวกอนหนาน มาประยกตใชในการจดทาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอใชในการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา 3.3 ดาเนนการจดทาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมของวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา ตามหลกการ เทคนคแนวคด ทฤษฎการใหคาปรกษา โดยมรายละเอยดดงน 3.3.1 เปนโปรแกรมทมงเสรมสรางความฉลาดทางสงคม ซงม 2 องคประกอบ คอ การตระหนกรทางสงคม ไดแก การรบรอารมณผ อน การใหความสนใจผ อน การเหนอกเหนใจผ อน การรบรทางสงคม และการมปฏสมพนธทางสงคม ไดแก ความสามารถในการเขารวมกบบคคล ความสามารถในการแสดงตนเอง ความสามารถในการชนาพฤตกรรมบคคล และความสามารถในการคานงถงผ อน เพอนาไปสการเพมของระดบความฉลาดทางสงคม 3.3.2 เปนโปรแกรมทดาเนนการโดยการใหคาปรกษากลม จานวน 12 ครง รวมการปฐมนเทศและการยตการใหคาปรกษากลม โดยดาเนนการครงละ 1.30 ชวโมงถง 2 ชวโมง เปนเวลา 5 วน ซงรวมทงหมด 23 ชวโมง โปรแกรม ประกอบไปดวย หวเรอง วตถประสงค เวลา ทฤษฎและเทคนคทใช และวธดาเนนการ ซงไดแก ขนเรมตนการใหคาปรกษา ขนดาเนนการใหคาปรกษา ขนยตการใหคาปรกษา และการประเมนผล 3.4 นาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเ พอเสรมสรางความฉลาดทางสงคมทผวจยพฒนาขนไปใหอาจารยทปรกษาปรญญานพนธพจารณา และทาการปรบปรงตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษาปรญญานพนธ 3.5 ผ วจยนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคมทไดปรบปรงตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษาปรญญานพนธ ใหผ เชยวชาญตรวจสอบและพจารณาความถกตองของความสอดคลองทงในดานเนอหา แนวคด ทฤษฎ เทคนค วตถประสงค วธการดาเนนการ และการประเมนผลในการใหคาปรกษากลม จากนนนาคะแนนทไดจากผ เชยวชาญทง 5 คน มาคานวณหาคาดชนความสอดคลอง (IOC: Index of Congruence) โดยมเกณฑประเมนจากขอคาถามทมคา IOC ตงแต 0.50-1.00 มคาความเทยงตรงใชได และขอคาถามทมคา IOC ตากวา 0.50

51

ตองปรบปรง ซงจากการคานวณหาคาดชนความสอดคลองไดคาตงแต 0.60-1.00 และนาโปรแกรมไปทาการปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผ เชยวชาญ เพอใหโปรแกรมมความสมบรณและเหมาะสมมากยงขน และสามารถทจะนาไปใชพฒนาวยรนไดอยางมคณภาพ ดงแสดงในตาราง 1 ตาราง 1 สรปโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคม

ครงท / หวขอ

วตถประสงค แนวคดทฤษฎการใหคาปรกษาและ

เทคนคทใช IOC

ขอเสนอแนะของผเชยวชาญ

ครงท 1 การปฐมนเทศ และสรางความคนเคย

เพอสรางสมพนธภาพและความไววางใจระหวางผวจยและสมาชกของกลม และชแจงความสาคญวตถประสงคของการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคมรวมทง ใหสมาชกทกคนไดทราบรายละเอยดเกยวกบตารางวน เวลา จานวนครง ระยะเวลา รปแบบและวธการตางๆในการใหคาปรกษากลม

ทฤษฎ การเผชญความจรง (Reality Group Counseling Theory) เทคนคทใช 1.การตงคาถาม 2.การเปดเผย 3.การใชอารมณขน 4.บทบาทสมมต

1 ตองเปนการพดเออใหสมาชกกลมเขาไปเปนสวนหนงของเรองราวทเพอนสมาชกกลมเปดเผยตนเอง

ครงท 2 การตระหนกรอารมณตนเอง (Self-Awareness)

เพอใหสมาชกสามารถพจารณาทบทวนความคด ความรสก และอารมณทมตอตนเอง

ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท (Gestalt Group Counseling Theory) เทคนคทใช การอยกบความรสก (Staying with feeling)

1 1. การสอบถามจะนาไปสการหาเหตผล/ใชเหตผลตอบ ควรดงเขาสความรสกทเพอนสมาชกกลมจะเปนสวนหนงไดงาย เชนจากทเพอนบอกเลาความรสกผดหวงกบเรอง....เพอนสมาชกลมมใครอยากบอกอะไรเพอนคนนไหมคะ..?

52

ตาราง 1 (ตอ)

ครงท / หวขอ

วตถประสงค แนวคดทฤษฎการใหคาปรกษาและ

เทคนคทใช IOC

ขอเสนอแนะของผเชยวชาญ

2. ผ นากลมควรนาเทคนคหรอแบบฝกหดนมาใหสมาชกกลมไดฝกหดกบการตระหนกรอารมณตางๆของตนเองใหมากขน 3. อาจใชกจกรรมสารวจอารมณ เพอเพมความสนกสนาน

ครงท 3 การใหความสนใจผ อน (Attunement)

เพอใหสมาชกสามารถแสดงความสนใจและตงใจฟงผ อนอยางเตมท

ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท (Gestalt Group Counseling Theory) เทคนคทใช การอยกบความรสก (Staying with feeling)

1 1. ดนยามเหมอนจะเปนคณลกษณะ “ความสนใจผ อน” ของผใหคาปรกษาทจะตองสนใจ สบสายตาหรอโนมตวเขาหา แตความหมายของความฉลาดทางสงคมนาจะเปนทาทของคนทวไปทแสดงความสนใจผ อนดวยการสนใจใสใจรบฟงเรองราวของคนอน หากจะฝกตวแปรนในผใหคาปรกษานยามแบบนได 2. ขอ 2.6 ไมตองใชเทคนคจนตนาการกได ใหสมาชกกลมทเหลอจากคนเลา รบฟงอยางสนใจ ใสใจ เพอรบรความรสกของเพอนสมาชกทเลาแลวเปนผสะทอนความรสกออกไปใหผเลาเรองไดรบร แลวใหผ เลาเรอง feedback กลบมาเกยวกบความรสกเกยวกบประโยคทเพอนสะทอนความรสกใหวารสกอยางไร (ซงสมาชกกลมท

53

ตาราง 1 (ตอ)

ครงท / หวขอ

วตถประสงค แนวคดทฤษฎการใหคาปรกษาและ

เทคนคทใช IOC

ขอเสนอแนะของผเชยวชาญ

เลามกจะบอกตรงกนวา คนฟงใสใจตงใจฟง)

ครงท 4 การใหความสนใจผ อน (Attunement)

เพอใหสมาชกสามารถแสดงความสนใจและตงใจฟงผ อนอยางเตมท

ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท (Gestalt Group Counseling Theory) เทคนคทใช การใชจนตนาการ (Fantasy pproaches)

1 หากจะแสดงการรบรอารมณความรสกของคนอน จะตองใหสมาชกกลมสอความรสกนนใหเพอนสมาชกเจาของเรองราวไดรบร

ครงท 5 การรบรอารมณของผ อน (Primal empathy) และการเหนอกเหนใจผ อน (Empathic accuracy)

เพอใหสมาชกรบรอารมณ ความรสก ของตนเองและผ อน และมความเหนอกเหนใจผ อน สามารถเขาใจในความคด อารมณ ความปรารถนา ของตนเองและผ อน

ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท (Gestalt Group Counseling Theory) เทคนคทใช เทคนคคด-รสก (Think-Feel Technique)

1 การสอบถามเพมเตม และแสดงความคดเหน ถาใชคาเหลานจะเปนอภปรายกลม ตองใชคาวาชวนใหสมาชกกลมเปนสวนหนงของเรองราวทสมาชกลกลมบอกเลาออกมา

ครงท 6 การรบรทางสงคม (Social cognition)ความสามารถในการเขารวมกบบคคล (Synchrony)

เพอใหสมาชกรบรสงคมทอยรอบตว จนนาไปสการปรบตวตามสงคมไดถกตองเหมาะสม สามารถรและเขาใจกรยาทาทางทอกฝายแสดงออกมา และตอบสนองไดอยางเหมาะสม

ทฤษฎ การเผชญความจรง (Reality Group Counseling Theory) เทคนคทใช W D E P System

1 ขนดาเนนการนตองการใหสมาชกกลมรบรทางสงคมในแงทกลาจะเขาสงคม พรอมและปรบตวใหเขาสงคมใหได ผานการรและเขากรยาทาทางของคนในสงคมและตอบสนองไดเหมาะสมอยางไร แตทนเปนการรบรทางสงคมในแงการตระหนกหรอเหนความสาคญของสงคมทจะตองลงมอแกหรอชวยเหลอสงคมไมอยางใดกอยางหนง

54

ตาราง 1 (ตอ)

ครงท / หวขอ

วตถประสงค แนวคดทฤษฎการใหคาปรกษาและ

เทคนคทใช IOC

ขอเสนอแนะของผเชยวชาญ

ครงท 7 ความสามารถในการแสดงตนเอง (Self – Presentation)

เพอใหสมาชกในกลมรจกแสดงอารมณในแตละแบบไดเหมาะสมกบเวลา สถานท และสถานการณทเผชญอย

ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ(Transactional Analysis Counseling Theory) เทคนคทใช การวเคราะหโครงสรางบคลกภาพ(Structural Analysis)

1 1. ควรใชการซกซอมพฤตกรรมทเหมาะสม ทสมาชกกลมตระหนกไดผานการทา role playing เพอใหสมาชกตระหนกถงความสามารถในการแสดงออกทเหมาะสม 2. หลงจากทอธบายเรองการสอสารแตละแบบแลว ควรมตวอยางคาพดแตละประเภท เพอใหสมาชกพดคยกนวาลกษณะคาพดนนๆเขาขายประเภทใด

ครงท 8 ความสามารถในการแสดงตนเอง (Self – Presentation)

เพอใหสมาชกในกลมรจกแสดงตนเองเพอสรางความสมพนธทางสงคมทใกลชดสนทสนมกบผ อน

ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ(Transactional Analysis Counseling Theory) เทคนคทใช การวเคราะหรปแบบการใชเวลา (Structuring Time Analysis)

1 1. ควรใหสมาชกกลมไดซกซอมบทบาทสมพนธภาพแบบใกลชดกบสมาชกกลมแบบ role playing เพอใหไดสมผสเชงความรสกกบรปแบบสมพนธภาพแบบใกลชดมากทสด 2. เมอใหเนอหาดวยการอธบายแลว อาจแบงกลมยอยแสดงละครรปแบบการใชเวลาแตละประเภทกได

ครงท 9 ความสามารถในการชนาพฤตกรรมของบคคล (Influence)

เพอใหสมาชกในกลมสามารถทาใหบคคลทอยรอบตว ปฏบตในทศทางทตนเองตองการ และมความสามารถเจรจา

ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ(Transactional Analysis Counseling Theory) เทคนคทใช

1 1.ยงไมสามารถทจะทาใหบคคลรอบตวปฏบตตามในทศทางทตองการ และมความสามารถเจรจาตอรอง เพราะทมตรงนทาใหสมาชกกลมตระหนกถงการสอสารอยางสอดคลองเทานน

55

ตาราง 1 (ตอ)

ครงท / หวขอ

วตถประสงค แนวคดทฤษฎการใหคาปรกษาและ

เทคนคทใช IOC

ขอเสนอแนะของผเชยวชาญ

ตอรองกบผ อนไดอยางเหมาะสม

การวเคราะหการสอสารสมพนธระหวางบคคล (Transactional Analysis)

ครงท 10 ความสามารถในการคานงถงผ อน (Concern)

เพอใหสมาชกในกลมคดถงผ อน และรจกชวยเหลอผ อนเมอเผชญปญหา

ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท (Gestalt Group Counseling Theory) เทคนคทใช การใชจนตนาการ (Fantasy Approaches)

1 การวเคราะหทศนคตแบบTA เปนเรองของสมพนธภาพระหวางตนเองกบบคคลอนเกยวกบ”การมองและยอมรบ”ทงตนเองและบคคลอน ซงหาก “มองและยอมรบ” ตนเองและบคคลอนแบบ OK กจะทาใหสมพนธภาพเปนแบบสอดคลองกน สวนการคดถงและชวยเหลอผ อน เปน “การมองเหนและตระหนก”ถงหวอกคนอนทมปญหา ทกระตนความเมตตากรณาใหลงมอชวยเหลอ

ครงท 11 ความสามารถในการคานงถงผ อน (Concern)

เพอใหสมาชกในกลมคดถงผ อน และรจกชวยเหลอผ อนเมอเผชญปญหา

ทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท (Gestalt Group Counseling Theory) เทคนคทใช การใชจนตนาการ (Fantasy Approaches)

1 รปแบบความใสใจ TA หมายถง การตระหนกถงหวอกคนอนทเราแสดงความใสใจวาม 3 รปแบบ ซงจะมผลตอสมพนธภาพระหวางตนเองกบบคคลอน แตยงไมไดพดถงหวใจทคดถง เหนใจ และชวยเหลอคนอนเวลาเขามปญหา

56

ตาราง 1 (ตอ)

ครงท / หวขอ

วตถประสงค แนวคดทฤษฎการใหคาปรกษาและ

เทคนคทใช IOC

ขอเสนอแนะของผเชยวชาญ

ครงท 12 การยตการใหคาปรกษา

เพอสรปภาพรวมของโปรแกรมในการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมของวยรน และเปดโอกาสใหสมาชกกลมไดแสดงความรสกตอการเขารวมโปรแกรมครงน ทงนเพอประเมนผลการเขารวมโปรแกรม

ทฤษฎ การเผชญความจรง (Reality Group Counseling Theory) เทคนคทใช W D E P System

1 ตองชวนสมาชกกลมใครครวญวาตลอดเวลาทเขากลมไดหรอเรยนรอะไรเกยวกบความฉลาดทางสงคมบาง อนนเปนการถามเพอประเมนของผ นากลม สวนถามสมาชกกลมวาไดอะไรบางเปนการใหสมาชกกลมไดทบทวนและประเมนตนเองวาไดอะไรบาง

3.6 ผวจยนาโปรแกรมทไดรบการปรบปรงแกไขแลว ไปทดลองใชกบนกเรยนมธยมศกษาปท 4 ทมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยาง เพอพจารณาความเหมาะสม และเพอหาขอบกพรองทอาจเกดขนระหวางการทดลอง เพอนาไปสการปรบปรงแกไขโปรแกรมการใหคาปรกษากลมกอนนาไปใชจรง 3.7 ผวจยจดทาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมฉบบสมบรณ เพอนาไปใชกบกลมทดลองในการเสรมสรางความฉลาดทางสงคม 3. การเกบรวบรวมขอมล ผ วจยดาเนนการเกบรวบรวมขอมล โดยแบงเปน ระยะของการพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา และระยะของการศกษาผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา ดงน

57

1. ระยะของการพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา 1.1 ขนการศกษาภาวะซมเศรา 1.1.1 นาหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไปยงผ อานวยการโรงเรยนสายนาผงในพระอปถมภฯ เพอขออนญาต และขอความอนเคราะหในการเกรวบรวมขอมลสาหรบการวจย 1.1.2 ผ วจยนาแบบวดภาวะซมเศรา CES-D ฉบบภาษาไทย ซงไดทาเรองขออนญาตไวแลว ไปทดลองใช (Try Out) กบวยรนทมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยางทจะศกษา ทโรงเรยนสายนาผงในพระอปถมภฯ จานวน 30 คน 1.1.3 ผวจยนาแบบวดแบบวดภาวะซมเศรา CES-D มาวเคราะหภาวะซมเศราของวยรน เพอคดกลมตวอยางในการเขารวมการทดลองใชโปรแกรมการใหคาปรกษากลม 1.2 ขนการศกษาความฉลาดทางสงคม 1.2.1 นาหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไปยงผ อานวยการโรงเรยนสายนาผงในพระอปถมภฯ เพอขออนญาต และขอความอนเคราะหในการเกรวบรวมขอมลสาหรบการวจย 1.2.2 ผวจยนาแบบวดความฉลาดทางสงคม ไปทดลองใช (Try Out) กบวยรนทมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยางทจะศกษา ทโรงเรยนสายนาผงในพระอปถมภฯ จานวน 30 คน 1.2.3 ผวจยนาแบบวดความฉลาดทางสงคม มาวเคราะหความฉลาดทางสงคมเพอใชเปนขอมลกอนการเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลม 1.3 ขนการใชโปรแกรมการใหคาปรกษากลมท มตอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม 1.3.1 ผวจยดาเนนการพจารณาคดเลอกกลมตวอยาง จานวน 16 คน ซงมความสมครใจและมความพรอมในการขารวมการใหคาปรกษากลมตลอดระยะเวลาดาเนนการ ซงไดมาจากวยรนทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D สงกวา 22 คะแนน จานวน 8 คน และวยรนทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D ตากวา 22 คะแนน จานวน 8 คน จากนนสมอยางงาย เปนกลมทดลอง และกลมควบคม โดยแตละกลม มสมาชกทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D สงจานวน 4 คนและมสมาชกทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D ตาจานวน 4 คน รวมเปนกลมละ 8 คน โดยกลมทดลองจะตองเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคม 3.1.3.2 ผวจยดาเนนการทดลองดวยการนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม ทผวจยพฒนาขนมาใชในการใหคาปรกษากลมกบกลมทดลอง เพอสงเกตความเปนไปของกลม หากพบปญหาจะทาใหสามารถแกปญหาไดตรงจด เกดความราบรนในการทดลองจรง

58

1.3.3 วเคราะหขอมลกอนการทดลอง และหลงการทดลอง สรปการวเคราะหขอมล และอภปรายผล 2. ระยะของการศกษาผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา 2.1 ขนการศกษาภาวะซมเศรา 2.1.1 นาหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไปยงผ อานวยการโรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) เพอขออนญาต และขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมลสาหรบการวจย 2.1.2 ผ วจยนาแบบวดแบบวดภาวะซมเศรา CES-D ฉบบสมบรณทผานการตรวจสอบคณภาพไปวดกบกลมตวอยาง ทเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทกาลงศกษาอยทโรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) หลงจากนน ผ วจยตรวจสอบและคดเลอกแบบวดอกครง แลวนามาวเคราะหภาวะซมเศราของวยรน เพอคดกลมตวอยางในการเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลม และใชวดหลงสนสดโปรแกรมการใหคาปรกษากลม 2.2 ขนการศกษาความฉลาดทางสงคม 2.2.1 นาหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไปยงผ อานวยการโรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) เพอขออนญาต และขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมลสาหรบการวจย 2.2.2 ผ วจยนาแบบวดความฉลาดทางสงคมของวยรน ฉบบสมบรณทผานการตรวจสอบคณภาพไปวดกบกลมตวอยาง ทเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทกาลงศกษาอยทโรงเรยนโรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) หลงจากนนผวจยตรวจสอบและคดเลอกแบบวดอกครง แลวนามาวเคราะหความฉลาดทางสงคมของวยรน ทงกอนและหลงการเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลม 2.3 ขนการใชโปรแกรมการใหคาปรกษากลมท มตอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม 2.3.1 ผวจยดาเนนการพจารณาคดเลอกกลมตวอยาง จานวน 16 คน ซงมความสมครใจและมความพรอมในการขารวมการใหคาปรกษากลมตลอดระยะเวลาดาเนนการ ซงไดมาจากวยรนทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D สงกวา 22 คะแนน จานวน 8 คน และวยรนทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D ตากวา 22 คะแนน จานวน 8 คน จากนนสมอยางงาย เปนกลมทดลอง และกลมควบคม โดยแตละกลม มสมาชกทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D สงจานวน 4 คนและมสมาชกทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D ตาจานวน 4 คน รวมเปนกลมละ 8 คน โดยกลมทดลองจะตองเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม

59

2.3.2 ผ วจยดาเนนการทดลองดวยการนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม ทผ วจยพฒนาขนมาใชในการใหคาปรกษากลมกบกลมทดลอง หลงจากยตการทดลอง ผวจยใหกลมทดลอง และกลมควบคม ทาแบบวดความฉลาดทางสงคม และแบบวดภาวะซมเศรา เพอนามาใชเปนขอมลหลงการทดลอง 2.3.3 วเคราะหขอมลกอนการทดลอง และหลงการทดลอง สรปการวเคราะหขอมล และอภปรายผล 2.4 การพทกษสทธกลมตวอยาง โครงรางวจยไดรบอนมตจากคณะกรรมการวจยในมนษยของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ และทาการพทกษสทธของกลมตวอยาง โดยการอธบายใหกลมตวอยางไดรบทราบ และเขาใจในกระบวนการดาเนนการวจยทกขนตอนและแจงใหทราบวา สามารถตอบรบหรอปฏเสธการเขารวมในการวจยครงนไดอยางอสระ โดยไมมผลกระทบใดๆ การตอบคาถามและใหขอมลทกอยางจะเปนความลบ ไมมการเปดเผยตอผ ทไมเกยวของ จนกวาจะไดรบอนญาตจากกลมตวอยางกอนเทานน ผลการวจยจะนาเสนอในภาพรวม และกลมตวอยางสามารถถอนตวออกจากการเขารวมวจยไดตลอดเวลาถาตองการ หลงจากทกลมตวอยางเขาใจและยนดใหความรวมมอในการวจยจงใหลงชอยนยอมเขารวมการวจย พรอมใหผปกครองลงชอยนยอมกากบ เนองจากกลมตวอยางมอายตากวา 18 ป 4. การวเคราะหขอมลและสถตทใช 1. คาสถตพนฐาน ไดแก 1.1 คาเฉลย 1.2 คาความเบยงเบนมาตรฐาน 2. สถตสาหรบการวเคราะหคณภาพเครองมอ 2.1 การวเคราะหหาความเทยงตรงเชงเนอหาของแบบวดความฉลาดทางสงคม โดยการหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item-Objective Congruence: IOC) เพอตรวจสอบความสอดคลองระหวางขอคาถามกบนยามศพทปฏบตการ 2.2 การวเคราะหหาคาความเชอมนรายขอ และความเชอมนของแบบวดความฉลาดทางสงคมทงฉบบ โดยใชการหาคาสมประสทธอลฟา (α-Coefficient) ของครอนบค (Cronbach) และใชโปรแกรมสาเรจรป

60

2.3 การวเคราะหหาความเทยงตรงเชงเนอหาของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคม โดยใชสถตวเคราะหความเทยงตรงตามเนอหาโดยใชสตรคานวณ คาดชนความสอดคลอง (Index of Item-Objective Congruence: IOC) 3. สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ไดแก การเปรยบเทยบความแตกตางของความฉลาดทางสงคมและภาวะซมเศราของกลมทดลอง กอนและหลงการทดลองใหคาปรกษาแบบกลม เปรยบเทยบความแตกตางของความฉลาดทางสงคมและภาวะซมเศราของกลมควบคม กอนและหลงจากการใหคาปรกษากลมในกลมทดลองเสรจสน โดยใชสตร t – test แบบ Dependent Samples (Paired-Samples) และเปรยบเทยบความแตกตางของความฉลาดทางสงคมและภาวะซมเศราระหวางกลมทดลอง และกลมควบคม กอนและหลงการทดลองใหคาปรกษากลม โดยใชสตร t – test แบบ Independent Samples

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การเสนอผลการวเคราะหขอมล การเสนอผลการวเคราะหขอมล ผวจยเสนอตามลาดบ ดงน 1. ผลการวเคราะหการพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา ดวยการวเคราะหขอมลเชงคณภาพทไดจากการสงเคราะหเอกสาร การสงเกต และการสมภาษณ ผ วจยจะใชการวเคราะหเนอหาและสรปขอมล (content analysis) 2. ผลการศกษาผลของการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา กอน และหลงการใชโปรแกรม 2.1 ผลการวเคราะหขอมลเพอทดสอบสมมตฐาน 2.2 ผลการวเคราะหขอมลเพมเตมสงทไดจากการทาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา ผลการวเคราะหขอมล 1. ผลการวเคราะหการพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา ดวยการวเคราะหขอมล สาหรบขอมลเชงคณภาพทไดจากการสงเคราะหเอกสาร การสงเกต และการสมภาษณ ผวจยจะใช การวเคราะหเนอหาและสรปขอมล (Content analysis) จากโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทผวจยไดสรางขน จานวน 12 ครง ใชเวลาในการเขารวมโปรแกรมครงละ 1.30 ชวโมงถง 2 ชวโมง เปนเวลา 5 วน รวม 23 ชวโมง โดยโปรแกรมทผวจยไดสรางขน ประกอบดวย ครงท 1 จะเปนการปฐมนเทศ และสรางความคนเคย ครงท 2 เปนการตระหนกรอารมณของตนเอง ครงท 3-11 เปนการเสรมสรางตามวตถประสงคขององคประกอบความฉลาดทางสงคม คอ การตระหนกรทางสงคม ไดแก การรบรทางสงคม การใหความสนใจผ อน การเหนอกเหนใจผ อน และการรบรอารมณของผ อน และการมปฏสมพนธทางสงคม ไดแก ความสามารถในการเขารวมกบบคคล ความสามารถในการแสดงตนเอง ความสามารถในการชนาพฤตกรรมของบคคล และความสามารถในการคานงถงผ อน และครงท 12 เปนการยตการใหคาปรกษากลม ซงแตละครงมกรอบรายละเอยด 4 ขนตอน ไดแก หวเรอง วตถประสงค วธดาเนนการ และการประเมนผล

62

ขนตอนท 1 จะเปนหวเรองของกจกรรม ขนตอนท 2 วตประสงคของกจกรรม ซงมเพอใชในการกาหนดใหเหนแนวทางในการกาหนดเนอหา วธดาเนนการ ตลอดจนการประเมนผล ขนตอนท 3 วธดาเนนการ จะเปนการกาหนดรายละเอยดของโปรแกรมวาตองการทจะใหวยรนไดลงมอปฏบตผานกจกรรมอยางไร โดยใชขนตอนการใหคาปรกษากลม ไดแก ขนเรมตนการใหคาปรกษากลม ขนดาเนนการใหคาปรกษากลม และขนยตการใหคาปรกษากลม ขนตอนท 4 การประเมนผล มการกาหนดขนเพอใชประกอบในการวเคราะหผลของโปรแกรมทวยรนไดทา โดยใชทฤษฎของการใหคาปรกษากลมแบบเกสตลท ทฤษฎของการใหคาปรกษากลมแบบเผชญความจรง และทฤษฎของการใหคาปรกษากลมแบบวเคราะหสมพนธภาพ มาเปนฐานในการใชพฒนาโปรแกรม โดยโปรแกรมทผวจยไดสรางขน นาใหผ เชยวชาญดานจตวทยา จานวน 5 ทาน ไดทาการตรวจสอบ และนาคะแนนทไดจากผ เชยวชาญ มาคานวณหาคาดชนความสอดคลอง และคดเลอกขอทมคาดชนความสอดคลองผานเกณฑ ซงผลการประเมนของผ เชยวชาญไดคาดชนความสอดคลองอยระหวาง 0.60 - 1.00 จากนนนาโปรแกรมไปทาการปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผ เชยวชาญ เพอใหโปรแกรมมความสมบรณและเหมาะสมมากยงขนและสามารถทจะนาไปใชพฒนาวยรนไดอยางมคณภาพ จากผลการตรวจสอบจากผ เชยวชาญ ตองมปรบแกและเพมเตมในสวนของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมในขนท 1 ขนเรมตนการใหคาปรกษากลม และขนท 2 ขนดาเนนการใหคาปรกษากลม สวนขนท 3 ขนยตการใหคาปรกษากลม ใหดาเนนการตอไปได โดยมรายละเอยดดงน ขนท 1 ขนเรมตนการใหคาปรกษากลม ผ เชยวชาญใหขอเสนอแนะเพมเตม วาใหแจงรายละเอยดลงในเอกสาร เกยวกบเรองทรวมกนแสดงความคดเหนในการใหคาปรกษาในครงทผานมาวาเปนเรองอะไร ในทกครงทดาเนนการใหคาปรกษา จากเดมทผ วจยไมไดระบรายละเอยดวา ใหสมาชกทบทวนและแสดงความคดเหนเกยวกบเรองอะไร ซงจะทาใหเกดความชดเจนมากยงขน ขนท 2 ขนดาเนนการใหคาปรกษา ผ เชยวชาญใหขอเสนอแนะเพมเตมวา ใหแจงรายละเอยดลงในเอกสารใหชดเจนโดยเขยนเพมคาอธบายใหเหนภาพวา สมาชกตองทาอะไรบาง มวธการอยางไร เพอนาไปสวตถประสงคทตองการ ซงจะทาใหโปรแกรมมความสมบรณมากยงขนและงายสาหรบความเขาใจของผ ทสนใจนาโปรแกรมไปใชประโยชนมากขน ในการดาเนนการใหคาปรกษากลมนน ผ ใหคาปรกษาตองพดเออใหสมาชกกลมเขาไปเปนสวนหนงของเรองราวทเพอนสมาชกกลมเปดเผยตนเอง หลกเลยงการสอบถาม เพราะการสอบถามจะนาไปสการหาเหตผล มการใชเหตผลตอบ ควรดงเขาสความรสกทเพอนสมาชกกลมจะเปนสวนหนงไดงาย เชน จากทเพอนบอกเลาความรสกผดหวงกบเรอง ... เพอนสมาชกกลม มใครอยากบอกอะไรเพอนคนนไหมคะ ? จากเดมทผวจยใหสมาชกคนอนๆในกลมสอบถามเพมเตมและแสดงความคดเหนในเรองทสมาชกกาลงบอกเลาความรสกและเหตการณนนออกมา ถาใชคาเหลาน จะเปนการอภปรายกลม ตองใชคาวาชวนให

63

สมาชกกลมเปนสวนหนงของเรองราวทสมาชกกลมบอกเลาออกมา ในสวนของรปแบบกจกรรมนน ควรปรบใหมความสนก นาสนใจมากขน เพอดงดดใหสมาชกซงเปนกลมวยรนรสกสนกและอยากรวมกจกรรม เชน การเขยนความรสกลงบนกระดาษ ทาใหสมาชกไดพจารณาความรสกทเปนรปธรรม สามารถสอสารออกมาไดงายและชดเจนมากยงขน สามารถคดและพดออกมา ไดชดเจน จากเดมทผวจยใหสมาชกถายทอดความรสกออกมาเปนคาพดอยางเดยว ซงรปแบบกจกรรมของโปรแกรมในแตละครง ไมจาเปนตองใชเทคนคทมากเกนไป เพยงปรบเทคนคทนามาใชใหชดเจน โดยหากผ ใหคาปรกษาตองการชใหสมาชกในกลมเหนถงความสาคญของการใสใจผ อน การรบฟงอยางตงใจ การรบฟงอยางเปนกลางโดยไมตดสนผ อนนน ผ ใหคาปรกษาควรใหสมาชกคนอนๆ รบรความรสกของเพอนสมาชกทเลาเรอง โดยใหสมาชกคนอนๆเปนผสะทอนความรสกออกไปใหสมาชกทเลาเรองไดรบร แลวใหสมาชกคนนนสะทอนความเหนกลบมาเกยวกบความรสกทเปนประโยคทสมาชกคนอนๆสะทอนความรสกใหวารสกอยางไร ซงเปนการสอใหเหนอยางชดเจนวา คนฟงใสใจ ตงใจฟง การทสมาชกกลมสอความรสกนนใหเพอนสมาชกเจาของเรองราวไดรบร เปนการแสดงถงการรบรอารมณความรสกของผ อน โปรแกรมการใหคาปรกษากลมในสวนของการรบรทางสงคมและความสามารถในการเขารวมกบบคคล ตองปรบการดาเนนการเพอใหสมาชกกลมรบรทางสงคมในแงทกลาเขาสงคม พรอมและปรบตวเพอเขาสงคมใหได ผานการรและเขาใจกรยาทาทางของคนในสงคมและตอบสนองไดเหมาะสมอยางไร จากเดมทผวจยดาเนนการใหคาปรกษา เพอใหเกดการรบรทางสงคมในแงการตระหนก หรอ เหนความสาคญของสงคมทจะตองลงมอแกหรอชวยเหลอสงคมไมอยางใดกอยางหนงเทานน และในสวนของการเสรมสรางความสามารถในการแสดงตนเองนน ผ เชยวชาญใหขอเสนอแนะวาควรใชการซกซอมพฤตกรรมทเหมาะสมทสมาชกกลมตระหนกได ผานการทา Role playing เพอใหสมาชกตระหนกถงความสามารถในการแสดงออกทเหมาะสม และควรเพมเตมใหสมาชกกลมไดซกซอมบทบาทสมพนธภาพแบบใกลชดกบสมาชกภายในกลมแบบ Role playing เพอใหไดสมผสเชงความรสกกบรปแบบสมพนธภาพแบบใกลชดมากทสด จากเดมทผวจยใหสมาชกกลมสรปถงรปแบบสมพนธภาพแบบใกลชดเพยงอยางเดยว และในสวนของการเสรมสรางความสามารถในการคานงถงผ อน นน ควรมการปรบรปแบบกจกรรมเพอสงเสรมการมองเหนและตระหนกถงหวอกคนอนทมปญหา ทกระตนความเมตตากรณาใหลงมอชวยเหลอ ซงการวเคราะหทศนะชวตตามแบบทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพเพยงอยางเดยว เปน การมองและยอมรบทงตนเองและผ อน เพอใหสมพนธภาพเปนแบบสอดคลองกนเทานน และการวเคราะหรปแบบการใสใจเพยงอยางเดยว เปนการตระหนกถงหวอกคนอนทเราแสดงความใสใจ ซงจะมผลตอสมพนธภาพระหวางตนเองและผ อน แตยงไมไดพดถงหวใจทคดถง เหนใจ และชวยเหลอคนอนเวลาเขามปญหา จงตองปรบรปแบบ

64

กจกรรมใหสอดคลองกบวตถประสงค ทงน ในการสรปภาพรวมของโปรแกรมการใหคาปรกษากลม ตองชวนสมาชกกลมใครครวญวาตลอดเวลาทเขากลมไดเรยนรอะไรเกยวกบความฉลาดทางสงคมบาง เปนการถามเพอประเมนผ นากลม และมการถามสมาชกกลมวาไดใหอะไรกบกลม และสงทไดรบจากกลมมอะไรบาง เพอเปนการใหสมาชกกลมไดทบทวนและประเมนตนเองวาไดอะไรบาง รวมทงแสดงความรสกวารสกอยางไรกบการเขากลมครงน และเมอการเขากลมสนสดลง จะนาประโยชนทไดรบจากการเขากลมในครงนไปปรบใชในชวตประจาวนอยางไร ซงการประเมนผล กควรพจารณาจากผลงานของสมาชกในกลมดวย เชน ใบงาน ภาพถาย เพอเพมความชดเจนในการประเมนผล นอกจากการใชวธสงเกตจากความตงใจ การมสวนรวมในการแสดงความคดเหน และจากการสรปประเดนสาคญของสมาชกในกลม จากผลการวเคราะหการพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา การวจยในขนตอนน ผวจยใชวธวจยเชงคณภาพ ทไดจากการสงเคราะหเอกสาร การสงเกต และการสมภาษณ กลมผ ใหขอมล คอนกเรยนชน ม.4 ทเขารวมการทดลอง ผวจยไดพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมจานวน 12 กจกรรม ผวจยไดรายงานผลการวจยในลกษณะของการวจยเชงคณภาพ ดงน ดานขอมลของกลมผใหขอมลหลก ไดแก นกเรยนชน ม.4 ทเขารวมการทดลอง โดยผวจยนาผลการประเมนโปรแกรมการใหคาปรกษากลม รวมทงขอมลจากการใหขอเสนอแนะจากผ เชยวชาญนาไปพฒนาปรบปรงโปรแกรม ทผวจยไดสรางขนจานวน 12 กจกรรม ใชเวลาในการเขารวมโปรแกรมครงละ 1.30 ชวโมงถง 2 ชวโมง เปนเวลา 5 วน รวม 23 ชวโมง โดยโปรแกรมทนาไปทดลองในแตละสปดาห เมอปรบแกและเพมเตมขอมลตามคาแนะนาของผ เชยวชาญแลวพบวา กลมตวอยางมการแสดงความรสกรวมกน มความตงใจฟงเพอนพดมากขน “...การทไดฟงเรองราวของเพอน ทาใหไดรความคดของเพอน วาเขาคดอยางไร ไดคดตามวาเขารสกอยางไร...” (วยรน A) และ“...ไดฝกฟง สะทอนความรสกของเพอน เรารสกเหมอนเพอนรเปลา ไดร ความรสกวาเพอนโอเครเปลา...” (วยรน B) มบางครงทสมาชกถกเบยงเบนความสนใจไดงาย ซงสมาชกในกลมจะมกลมทเปนเพอนสนทกน อยกลมเดยวกน เมอเพอนในกลมตนเองเลาเรอง หรอแสดงความเหน กจะมสวนรวมงายกวาสมาชกทไมไดอยในกลม สมาชกทไมสนทกบเพอนทอยในกลมทดลองวจยน กจะไมคอยพดแสดงความคดเหน จะมลกษณะนงเงยบ พดนอย แตเมอดาเนนกลมไปไดสกระยะ และผวจยสอบถามความรสกบอยขน รวมทงตงคาถามเพอเปดโอกาสใหสมาชกทพดนอยไดพดมากขน กจะสงเกตเหนไดวา สมาชกคนดงกลาวม ความไววางใจและแสดงความรสก มากขน “...จะใหมานงเลาเรองตวเองกไมคอยกลาเทาไร แตพอไดแชรกน กรวาเราไมไดมปญหาคนเดยว กลาพ ดมากขน มเรองอะไรไมสบายใจกไมตอง

65

เกบไวคนเดยวแลว มเพอนคอยรบฟงทกอยาง...” (วยรน C) ซงในระหวางการทดลองวจยน มการใชกจกรรมทหลากหลาย เพอสรางความคนเคย และเปดเผยตนเองของสมาชกในกลม ทาใหสมาชกมความสนใจทจะทากจกรรมมากขน ยกตวอยางเชน กจกรรมวาดรปสตว ทบงบอกความเปนตวเรา สมาชกใหความรวมมอในการวาดรป และอธบายวารปทตนเองวาด บงบอกถงความเปนตนเองอยางไร โดยบรรยากาศเปนไปอยางผอนคลาย และสมาชกในกลมคนอนๆใหความสนใจ ตงใจฟง และแสดงความคดเหน ทาใหสมาชกในกลมรจกตวตนของกนและกนไดงายขน อกตวอยางกจกรรมคอ กจกรรมเพอเสรมสรางการตระหนกรอารมณตนเอง และการใหความสนใจผ อน ผวจยประยกตใชทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท โดยใชเทคนคการอยกบความรสก คอ ใหสมาชกในกลมหลบตา จากนนใหพจารณาวาในชวง 1 สปดาหทผานมา ตนเองมความรสกใดเกดขนบาง เหตการณนนเปนอยางไร ทาใหสมาชกไดฝกการตระหนกรอารมณตางๆ ของตนเองและผ อนมากขน “...ไดรอารมณของเพอนจากเรองราวทเพอนเลาออกมา เหนมาตลอดวาเพอนราเรง จรงๆเคาอาจไมเปนอยางนนกได...” (วยรน D) และในขณะทสมาชกกาลงเลาเรองราว ความรสกของตนเองอยนน สมาชกคนอนๆไดฝกการแสดงความสนใจผอน ดวยการสนใจ ใสใจ รบฟงเรองราว และมโอกาสสะทอนความรสกออกไปใหสมาชกผเลาเรองไดรบร ทาใหสมาชกผ เลาเรองรบรไดวา คนฟงใสใจและตงใจฟง ในชวงหลงการทดลองวจย ขนยตการใหคาปรกษากลม สมาชกในกลมไดสรปถงประโยชนทตนเองไดรบ และไดให กบสมาชกคนอนๆในกลม รวมถงการนาประโยชนทไดจากการเขากลมไปใชในชวตประจาวน ซงพบวา ตรงตามวตถประสงคของโปรแกรม โดยเฉพาะการทสมาชกไดฝกการตระหนกรอารมณของตนเอง และฝกการใหความสนใจผ อน รวมทงสมาชกไดฝกการเหนใจและใหกาลงใจผอน เหตการณหนงทสงเกตเหนไดถงความเปลยนแปลง คอ สมาชกคนหนงอยากเลาเรองทอดอดใจ และไมรจะเลาใหใครฟง แตเกรงใจเพอน เนองจากเรองทตนเองจะเลานนเปนเรองยาว สมาชกในกลมกระตนใหสมาชกผ นนเลาเรอง โดยทกคนบอกวา ยนดรบฟง “...เพอนมไวระบาย ระบายออกมาเลย...” (วยรน E) ทาใหสมาชกผนนไดเลาเรองทตนรสกอดอดใจออกมา และสมาชกในกลมตงใจฟง พรอมทงแสดงความเหนอกเหนใจ ดวยการใหกาลงใจเพอนสมาชก “...นานๆไปแลว มนจะผานไปเอง ใหอดทน ไมตองสนใจ เวลาจะทาใหเราโตขน...” (วยรน F) และ “...พอแมเคากเหนเราเปนเดกอยเสมอ โชคดกวาเดกขางถนน อยางนอยเคากยงเล ยงเธอ...” (วยรน G) 2. ผลการศกษาผลของการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา กอน และหลงการใชโปรแกรม ผลการศกษาผลของการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา กอน และหลงการใชโปรแกรม กลมตวอยางมจานวน 16 คน แบงเปน

66

กลมทดลอง จานวน 8 คน แบงเปนเพศชายจานวน 1 คน และเพศหญงจานวน 7 คน และกลมควบคมจานวน 8 คน ซงเปนเพศหญงทงหมด 2.1 ผลการวเคราะหขอมลเพอทดสอบสมมตฐาน 2.1.1 ผลของการเปรยบเทยบคะแนนความฉลาดทางสงคมของวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรากลมทดลอง กอนและหลงการเขารวมโปรแกรม ผลการศกษาผลของการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา ของกลมทดลอง กอน และหลงการใชโปรแกรม โดยใชการวเคราะหขอมลดวยสถตทค (dependent t-test) แสดงในตาราง 2 ตาราง 2 ผลการวเคราะหขอมลแสดงคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และคา t ของคะแนนความ ฉลาดทางสงคมของวยรนกลมทดลอง กอนและหลงการเขารวมโปรแกรม

องคประกอบ ระยะการทดลอง

คาเฉลย (M)

คาสวนเบยงเบน

มาตรฐาน (SD) t p value

กอนทดลอง 1.26 0.13 2.968* .021 ดานการตระหนกร ทางสงคม หลงทดลอง 1.33 0.09

กอนทดลอง 1.62 0.23 4.046** .005 ดานการมปฏสมพนธทางสงคม หลงทดลอง 1.71 0.23

กอนทดลอง 2.88 0.35 4.276** .004 ความฉลาดทางสงคมโดยรวม หลงทดลอง 3.04 0.31

** มนยสาคญทางสถตทระดบ .01 * มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากตาราง 2 พบวา หลงจากเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลม กลมทดลองมคะแนนดานการตระหนกรทางสงคม (M= 1.33, SD = 0.09) สงกวากอนเขารวมโปรแกรม (M= 1.26 , SD = 0.13) อยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ .05 (t=2.968,p<.05) และคะแนนดานการมปฏสมพนธทางสงคม (M= 1.71, SD = 0.23) สงกวากอนเขารวมโปรแกรม (M= 1.62 , SD = 0.23) อยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ .01 (t=4.046,p<.01) จงทาใหคะแนนความฉลาดทางสงคมโดยรวมของกลมทดลอง

67

(M= 3.04, SD = 0.31) เพมขนจากกอนเขารวมโปรแกรม (M= 2.88 , SD = 0.35) อยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ .01 (t=4.276,p<.01) 2.1.2 ผลของการเปรยบเทยบคะแนนความฉลาดทางสงคมของวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรากลมทดลองท เขารวมโปรแกรม กบกลมควบคมท ไมไดเขารวมโปรแกรม ผลการศกษาผลของการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา ของกลมทดลองทเขารวมโปรแกรม กบกลมควบคมทไมไดเขารวมโปรแกรมโดยใชการวเคราะหขอมลดวยสถตทอสระ (independent t-test) แสดงในตาราง 3 ตาราง 3 ผลการวเคราะหขอมลแสดงคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และคา t ของคะแนนความ ฉลาดทางสงคมของวยรนกลมทดลองทเขารวมโปรแกรม กบกลมควบคมทไมไดเขารวมโปรแกรม

องคประกอบ กลม คาเฉลย

(M) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD)

t p value

ทดลอง 1.33 0.09 .884 .392 ดานการตระหนกร ทางสงคม ควบคม 1.28 0.13

ทดลอง 1.71 0.23 .066 .948 ดานการมปฏสมพนธ ทางสงคม ควบคม 1.72 0.14

ทดลอง 3.04 0.31 .320 .754 ความฉลาดทางสงคมโดยรวม ควบคม 3.00 0.25

จากตาราง 3 พบวา หลงจากเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลม กลมทดลองมคะแนนดานการตระหนกรทางสงคม (M= 1.33, SD = 0.09) ไมแตกตางกบกลมควบคม (M= 1.28 , SD = 0.13) อยางมนยสาคญทางสถต (t=.884, p > .05) และกลมทดลองมคะแนนดานการมปฏสมพนธทางสงคม (M= 1.71, SD = 0.23) ไมแตกตางกบกลมควบคม (M= 1.72 , SD = 0.14) อยางมนยสาคญทางสถต (t=.066, p > .05) จงทาใหกลมทดลองมคะแนนความฉลาดทางสงคม (M= 3.04, SD = 0.31) ไมแตกตางกบกลมควบคม (M= 3.00 , SD = 0.25) อยางมนยสาคญทางสถต (t=.320, p > .05)

68

2.1.3 ผลของการเปรยบเทยบคะแนนความเสยงตอภาวะซมเศราของวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรากลมทดลอง กอนและหลงการเขารวมโปรแกรม ผลการศกษาการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา ของกลมทดลอง กอน และหลงการใชโปรแกรม โดยใชการวเคราะหขอมลดวยสถตทค (dependent t-test) แสดงในตาราง 4 ตาราง 4 ผลการวเคราะหขอมลแสดงคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และคา t ของคะแนนความ เสยงตอภาวะซมเศราของวยรนกลมทดลอง กอนและหลงการเขารวมโปรแกรม

คะแนนความเสยงตอภาวะ

ซมเศรา คาเฉลย (M)

คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD)

t p value

กอนทดลอง 21.13 3.64 2.742* .029 หลงทดลอง 17.5 5.76

* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากตาราง 4 พบวา หลงจากเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลม กลมทดลองมคะแนน ภาวะซมเศรา (M= 17.5, SD = 5.76) ลดลงจากกอนทดลอง (M= 21.13 , SD = 3.64) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (t=2.742,p<.05) 2.2 ผลการวเคราะหขอมลเพมเตมสงทไดจากการทาโปรแกรมกา รใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา จากการทากจกรรมทงหมด 12 กจกรรม เปนระยะเวลา 5 วนตดตอกน รวมจานวนชวโมงทงหมด 23 ชวโมง ผวจยใชวธวจยเชงคณภาพ ทไดจากการสงเคราะหเอกสาร การสงเกต และการสมภาษณอยางไมเปนทางการ เพอเกบขอมลในระหวางการดาเนนการใหคาปรกษากลม ซงแสดงใหเหนถงการเปลยนแปลงของสมาชกกลมในแตละครง โดยมรายละเอยด ดงน 2.2.1 การใหคาปรกษากลมครงท 1 ในการปฐมนเทศและสรางความคนเคย ผวจยไดใชเทคนคการตงคาถาม การเปดเผยตนเอง การใชอารมณขน และการใชบทบาทสมมต ตามทฤษฎการใหคาปรกษากลมแบบเผชญความจรง เพอสรางสมพนธภาพและความไววางใจระหวางผ วจยและสมาชกของกลมในการพบเจอกนครงแรก และเพอใหสมาชกทกคนไดทราบรายละเอยด

69

เกยวกบตารางวน เวลา จานวนครง ระยะเวลา รปแบบและวธการตางๆในการใหคาปรกษากลม เปนเวลา 1 ชวโมง 30 นาท ซงพบวา ในชวงแรกสมาชกยงไมเปดเผยตนเองเทาทควร เนองจากยงไมสนทสนมกนทงหมด จะมบรรยากาศของการจบค จบกลมคยกน ยงไมตงใจฟงทเพอนพด และบางคนพดนอย ไมคอยแสดงความคดเหน ผวจยจงไดพดคยและสอบถามครผสอน “...นกเรยนบางคน อยคนละหองกบเพอนสมย ม.ตน พอมาอย ม .ปลาย เปลยนมาอยกบกลมเพอนใหม อาจจะทาใหพดนอย ไม คอยกลาพด ยงมเรองทไมสามารถเลาไดหมด ยงรสกไม ไววางใจ อยในชวงปรบตว ...” (ครผสอน) ดงนน ผวจยจงใหสมาชกไดทากจกรรมทาความรจกกน คอ เกมหวใจแปดชอง โดยใหสมาชกวาดตาราง 8 ชอง ลงในสมด ใสชอเพอนสมาชก 1 ชองตอ 1 ชอ รวมทงหมด 8 ชอง จากนนผ วจยตงคาถามเพอใหสมาชกไปถามเพอนสมาชกคนอน โดยจะมทงหมด 8 คาถาม ซง 1 คาถาม ใชถามเพอน 1 คน จากนน ผวจยใหสมาชกจบคเพอนสมาชกทเคยคยดวยนอยทสด หรอไมเคยคยดวยเลย แลวใหถามคาถาม 3 ขอเพอใหไดทาความรจกกนมากขน หลงจากนนใหสมาชกแตละคนบอกขอมลของคสนทนาใหเพอนในกลมไดรบร ทาใหสมาชกเลนเกมดวยความสนกสนาน สงผลใหสมาชกไดรจกเพอนในกลมทงหมด ไดบอกขอมลสวนตวกบเพอน ไดรสงตางๆของเพอนทไมเคยรมากอน ทาใหรจกกน และสนทกนมากขน เปนการสรางมตรภาพทด “...ไดพดคยกบเพอนมากขน แตกยงตดเขนอายเลกนอย...” (วยรน A) เมอเกดความสนทสนมกนมากขน ผวจยใหสมาชกวาดรปสตวทสอถงความเปนตวเอง พรอมทงอธบายวารปสตวนนสอถงความเปนตวเองอยางไร ซงพบวา สมาชกรสกสนกสนานในการวาดรป และใหความสนใจรปสตวทเพอนสมาชกวาด และสมาชกมบคลกลกษณะทหลากหลาย โดยเฉพาะในเรองการมมนษยสมพนธ การเขาสงคมกบผ อน “...หนวาดเปด เพราะเปดชอบอยเปนฝง ...” (วยรน B) “...หนวาดสนข เพราะซอสตย สดใสราเรง มมนษยสมพนธด ...” (วยรน C) “...หนวาดสนขจงจอก เพราะชอบอยเปนฝง แตถาใหอยคนเดยวกอยได ...” (วยรน D) ในขณะทสมาชกบางคนเลาประสบการณชวตของตนเองรวมดวย “...หนวาดเตา เพราะเขาถงคนอนยาก ไมคอยมมนษยสมพนธ เคยทกเพอนแตเพอนทาเปนไมสนใจ เลย ไมกลาทกใครกอน ตองรอใหคนอนมาทก เหมอนเตาหดหวอยในกระดอง ถาสนทกจะพดมาก ...” (วยรน E) เมอสมาชกวาดรปและไดอธบายรปของตนเอง จนครบหมดทกคน สมาชกไดเขยนถงสงทไดรบจากการทากจกรรมในครงนคอ สมาชกไดรนสยตวเอง รจกเพอนใหม ไดรจกตวตนภายในมากกวาทเคยเหนภายนอก ไดทราบถงบคลกของเพอนผานสตวชนดตางๆ ไดเปดใจ ทาความรจกกนมากขน ไดรมมมองของเพอนแตละคนทแตกตางกนออกไป ไดแบงปนประสบการณตางๆของตนเอง และมเพอนเพมขน

70

2.2.2 การใหคาปรกษากลมครงท 2 ผวจยไดใหสมาชกทากจกรรมการตระหนกรอารมณตนเอง โดยใชเทคนคการอยกบความรสก ตามทฤษฎการใหคาปรกษากลมแบบเกสตลท เพอใหสามารถพจารณาทบทวนความคด ความรสก และอารมณทมตอตนเองได เปนเวลา 2 ชวโมง ซงผวจยไดใหสมาชกในกลมเพงอยกบความรสกตนเอง และทบทวนตวเองวา ในชวง 1 สปดาหทผานมา ตนเองมความรสกใดเกดขนบาง เหตการณนนเปนอยางไร สงผลใหสมาชกแตละคนมความพยายามทบทวนตวเอง และพยายามเลาเหตการณออกมาใหเพอนสมาชกฟงอยางตงใจ บางคนในชวงแรกไมสามารถเลาออกมาได แตเมอใหเวลากสามารถทบทวนตวเอง และเลาออกมาใหเพอนสมาชกฟงได ซงอารมณทเกดขนในชวง 1 สปดาหทผานมาของสมาชกแตละคนมความแตกตางกน มทงอารมณเศรา มความสข และสนกสนาน มบางครงทเมอเพอนสมาชกผ เลาเรองเลาเรองเศรา สมาชกจะมการปลอบประโลมเพอนดวยคาพด และการแตะแขน มการแสดงความรสกและเลาประสบการณทตนเองประสบมาคลายๆกบเรองราวทเพอนสมาชกเลา ซงเปนการแสดงถงการมความรสกรวมกบสงทเพอนไดเลาออกมา และเปนการสะทอนความรสกซงกนและกน ทาใหพจารณาความคด ความรสกของตนเองไดดยงขน เนองจากกจกรรมนเกดขนในชวงแรกๆ เมอฟงเรองราวทเพอนสมาชกเลา สมาชกคนอนจะยงไมกลาแสดงความรสก หรอสอบถามเพอนในชวงแรก แตเมอผ วจยเปดโอกาส และพดเชญชวนใหสมาชกบอกความรสกของตนเองกบเพอน ใหกาลงใจเพอน สมาชกกกลาทจะพดมากขน 2.2.3 การใหคาปรกษากลมครงท 3 ผวจยไดใหสมาชกทากจกรรมการใหความสนใจผ อนโดยใชเทคนคการอยกบความรสก ตามทฤษฎการใหคาปรกษากลมแบบเกสตลท เพอใหสมาชกสามารถแสดงความสนใจและตงใจฟงผ อนอยางเตมทได เปนเวลา 2 ชวโมง โดยผวจยไดใหสมาชกอยกบความรสก นกถงเหตการณททาใหเกดความรสกไมสบายใจทสดในชวต โดยมรายละเอยด คอ เหตการณนนเปนอยางไร สมาชกรสกอยางไร และตองการอะไร แลวเลาใหเพอนสมาชกฟง ผ วจยใหสมาชกในกลมทเหลอจากคนเลา รบฟงอยางสนใจ ใสใจ เพอรบรความรสกของเพอนสมาชกทเลา แลวเปนผสะทอนความรสกออกไปใหผ เลาเรองไดรบร จากนนใหสมาชกผ เลาเรอง ใหขอมลยอนกลบมาเกยวกบความรสกในประโยคทเพอนสะทอนความรสกกลบมาวารสกเชนนนหรอไม สงผลใหสมาชกมความใสใจ ตงใจฟง เ มอเพอนสมาชกเลาเ รองทมความคลายกบประสบการณชวต ของตนเอง ทาใหมการบอกเลาเรองราวของตนเองออกมาบาง จากนน สมาชกไดบอกเลาความรสกจากการทากจกรรม วาไดฝกทกษะการฟงทด ไดรเรองราวของเพอน เวลาทเราพด รสกด ทมคนฟง ถาพดแลวไมมคนฟงกจะรสกวาเรองทเลาออกไป ไมมความสาคญไดแลกเปลยนกน ใหความสนใจซงกนและกน เมอฟงผ อนกทาใหเกดความเขาใจไดงาย มสมาธมากขน เมอตงใจฟงในสงทเพอนพด สามารถนาสงทเพอนพดมาใชประโยชนได นอกจากน จากการใหสมาชกเขยนบนทก ถงสงทไดรบจากการเขารวมกจกรรมในครงน พบวา กลมสมาชกไดฝกทกษะการเลาเรอง กลาพด กลา

71

เลาประสบการณตางๆของตนเอง เรยนรไดวาแตละคนมการใชชวตไมเหมอนกน มการตดสนใจแกปญหาไมเหมอนกน “... ไดรวาปญหาของแตละคนมความแตกตางกนออกไป ... ”และ “...ไดรบฟงปญหาจากเพอน และไดเลาปญหาของตวเองใหเพอนฟง...” (วยรน A) 2.2.4 การใหคาปรกษากลมครงท 4 ผวจยไดใหสมาชกทากจกรรมการใหความสนใจผ อน โดยใชเทคนคการจนตนาการ ตามทฤษฎการใหคาปรกษากลมแบบเกสตลท เพอใหสามารถแสดงความสนใจและตงใจฟงผ อนอยางเตมท เปนเวลา 2 ชวโมง โดยกจกรรม การใหความสนใจผ อนนน ผวจยใหสมาชกจนตนาการ ถงความสาเรจในชวตของตนเอง โดยชวนใหนกถงวนแหงความสาเรจทเกดขนวนนน วาตนเองทาอะไร รสกอยางไร มใครอยในเหตการณนนบาง มใครพดอะไรกบสมาชกบาง บทสนทนาเปนอยางไร สมาชกแสดงสหนาอยางไร แลวเลาใหเพอนสมาชกฟง ผวจยชวนใหสมาชกกลมเปนสวนหนงของเรองราวทสมาชกกลมบอกเลาออกมา จากการสอบถามพดคย ถงสงทไดรบจากการเขารวมกจกรรมในครงน พบวา นอกจากสมาชกยงไดรจกตนเองแลว สมาชกยงเกดความเขาใจคนอนไดดขน ไดแงคดตางๆมากขน รจกเพอน ไดรความคดเพอน และแนวคดดานอนๆ ไดฝกการสรางมนษยสมพนธกบผ อน และสามารถใหกาลงใจเพอนได “...ไดพด กลาเลาประสบการณ ตางๆของตนเอง...” (วยรน A) “...ไดรบฟงแผนในอนาคตจากเพอน และไดเลาแผนในอนาคตของตวเองใหเพอนฟง นาเรองราวทเพอนเลา ไปปรบใชกบตนเองวาสงไหนควรทา และไมควรทา...” (วยรน B) และ “...นอกจากจะไดรเปาหมายในชวตของแตละคนแลว ยงไดฝกการฟงทดดวย ...” (วยรน C) 2.2.5 การใหคาปรกษากลมครงท 5 ผ วจยไดใหสมาชกทากจกรรมการรบรอารมณของผ อน และการเหนอกเหนใจผ อน โดยใชเทคนคคด รสก ตามทฤษฎการใหคาปรกษากลมแบบเกสตลท เพอใหสมาชกรบรอารมณ ความรสก ของตนเองและผ อน รวมทงใหมความเหนอกเหนใจผ อน สามารถเขาใจในความคด อารมณ ความปรารถนา ของตนเองและผ อนได เปนเวลา 2 ชวโมง ซงในการทากจกรรมนน ในเบองตน ผ วจยใหสมาชกสารวจอารมณตนเอง จากการวาดรปวงกลมแบงสดสวนอารมณของตนเอง 8 อารมณ ไดแก กลว โกรธ รนเรง รงเกยจ ยอมรบ เศรา ประหลาดใจ คาดหวง ทเกดขนเปนพนทมากนอยตามความรสกทเกดขน และแบงปนเลาใหสมาชกในกลมฟง ซงจากการทากจกรรมนพบวา นอกจากสมาชกไดรอารมณของตนเองแลว ยงไดรบรอารมณของเพอนสมาชกแตละคน ไดรบความรสกดทมคนรบฟง และไดรบกาลงใจจากเพอนสมาชก “...ไดรอารมณตางๆของแตละคน และเหมอนไดระบายกบคนอนๆดวย...” (วยรน A) “...ไดแยกแยะอารมณตนเอง เพอการควบคมอารมณทด ไดรอารมณของตนเอง และเพอน ไดพดคยกนมากขน ...” (วยรน B) “...ไดเลาความรสก อารมณของตนเอง ณ ขณะน ออกมาใหเพอนไดฟง และไดรบรความรสก อารมณของ เพอน...” (วยรน C) นอกจากนสมาชกบางคนยงไดพดวา “...ไดรบความรสกทด และรสกมความสข ท ไดมคนคย และดใจทเพอนรบฟงเรองของเรา...” (วยรน D)

72

หลงจากนน ผวจยใชเทคนคคด-รสก เพอใหสมาชกไดพจารณาวา ขณะน ตนเองกาลงคดอะไร และกาลงรสกอยางไร จากนนเมอสมาชกลมตาขนมา ใหสมาชกเขยนประโยคลงบนกระดาษวา “ ขณะนฉนกาลงคด... และ ขณะนฉนกาลงรสก...” และบอกเลาความรสกใหเพอนสมาชกฟง จากนนเปดโอกาสใหสมาชกคนอนๆในกลมไดแสดงความรสกจากเรองทสมาชกเลา ซงจากการทากจกรรมในครงน พบวา สมาชกตงใจฟง ประสานสายตา ไมขดจงหวะ แสดงความใสใจโดยใชภาษาทาทางตามความเหมาะสม และไดรบรวา เพอนสมาชกมความรสกและประสบการณทแตกตางกนออกไป 2.2.6 การใหคาปรกษากลมครงท 6 ผวจยไดใหสมาชกทากจกรรมการรบรทางสงคม และความสามารถในการเขารวมกบบคคล โดยใชเทคนค WDEP ตามทฤษฎการใหคาปรกษากลมแบบเผชญความจรง เพอใหสมาชกรบรสงคมทอยรอบตว จนนาไปสการปรบตวตามสงคมไดถกตองเหมาะสม และเพอใหสมาชกสามารถรและเขาใจกรยาทาทางทอกฝายแสดงออกมา และตอบสนองไดอยางเหมาะสม เปนเวลา 2 ชวโมง โดยผวจยใหสมาชก ในกลมระลกถงเหตการณททาใหอยากปลกตวออกมา ไมอยากเขาไปใกล และสารวจตนเองวามอะไรเกดขนในใจ ทาใหตวเรารสกอยางไร ซงเปนการรบรทางสงคมทเกดขน ผวจยพบวา สมาชกมการปรบตวตอเหตการณทตองเผชญ สามารถรและเขาใจกรยาทาทางทอกฝายแสดงออกมา และตอบสนองไดอยางเหมาะสมมากขน จากการบอกเลาเรองราวของตนเอง “... ตดคอมฯ มาก แอบ ตนเชามาเลนคอมฯ แมเตอนบอยมาก วามนจะกระทบการเรยน จนทะเลาะกน แมกไปรองไหกบพอ ไดยนเสยงวาแมรองไห วาไมฟงเคาเลย พอไดยนกไมอยากใหแมรองไห ไมลงมาเลนตอนเชาอกเลย เลนใหเสรจตอนกลางคน ไมแอบมาเลนตอนเชาอกแลว กลวทะเลาะกบพอแม กลวเหนพอแมรองไห เปนแรงจงใจในการเปลยนแปลงตวเอง ...” (วยรน A) และสมาชกบางคนไดเลาเหตการณในอดตทผานมา“...โดนบงคบใหเปนลดเดอร ไมเขาใจวาทาไมตองวง ทาไมตองยนกลางอากาศ เมอยมาก ตอนนนไมรจะทนไดรปาว แตเพอนคนอนๆกไดใหกาลงใจ มคนทเขามากอนแตเคาเตนชากวาอก จะออกกไมได กลว รนพวา แตพเคาไมวา ใจด คยไดทกเรอง ทอยไดเพราะมเพอน มการปรบตว ...” (วยรน B) และ “...งานกฬาส มองวาหวหนาแบงงานออกมาไดไมมประสทธภาพ เรองเลอกชด กบอกวาเราไมสามารถรบผดชอบได เคากเอามาทาเอง เคาควรจะสอสารคาพดใหดกวาน รสกไมพอใจมากทสดตอนทาสเตท เอาหน าอยคนเดยว หากทาใหเกดเหตตองมาทางานรวมกนอก กสามารถรวมงานกนได งานกงาน เรองสวนตวกเรองสวนตว คยงานกนได ประสานงานได...” (วยรน C) และเมอผวจยชวนให สมาชกคนอนๆ คดถงเหตการณทสมาชกผ เลาเรองเลาใหฟง สมาชกจะมสวนรวมในการแสดงความรสก ความคดเหน ตวอยางเชน สมาชกคนหนง ซงปกตเปนคนหนานงๆ กแสดงความอยากรเรองราว โดยโนมตวเขาหา สายตาหาคาตอบ มรอยยมใหเพอนตางหอง เชนเดยวกบ สมาชกอกคนหนงทพดนอย กมทาทสนใจ โนมตวเขาหา ถามคาถามเพอน

73

2.2.7 การใหคาปรกษากลมครงท 7 ผวจยไดใหสมาชกทากจกรรมความสามารถในการแสดงตนเอง โดยใชเทคนคการวเคราะหโครงสรางบคลกภาพ ตามทฤษฎการใหคาปรกษากลมแบบวเคราะหสมพนธภาพ เพอใหสมาชกในกลมรจกแสดงอารมณในแตละแบบไดเหมาะสมกบเวลา สถานท และสถานการณทเผชญอย เปนเวลา 2 ชวโมง โดยใหสมาชกกลมเลาถงประสบการณทผานมาทมปญหาเกดจากการตดตอสอสารทไมเหมาะสม เชน กบพอแม เพอน หรอบคคลอนๆในสงคม และทาความเขาใจสาเหตของปญหา โดยใหสมาชกวเคราะหภาวะตวตนตามโครงสรางบคลกภาพ ทสงผลตอการคด การรสก และการแสดงพฤตกรรม ซงจาแนกเปน 3 สวน ไดแก สภาวะตวตนแบบพอแม สภาวะตวตนแบบผ ใหญ สภาวะตวตนแบบเดก และใหสมาชกในกลมหาวธการแสดงออกทเหมาะสมกวา โดยใชการซกซอมพฤตกรรมทเหมาะสม ทสมาชกกลมตระหนกไดผานการทา Role Playing ใหลองคดประโยคในรปแบบใหมทเหมาะสม ซงพบวา สมาชกมการใชสภาวะตวตนทง 3 รปแบบ และจะเลอกใชสภาวะทเหมาะสม โดยคานงถงวา อยกบใคร ใชกบใคร “... ใชสภาวะแบบเดก ในกรณทซกซน ราเรง อยากแสดงอารมณแบบเตมท ใชสภาวะแบบผใหญ ในบา งครง แตนอยมาก จะใชตอนทางานรวมกน ใชสภาวะพอแม บางครงเวลาวจารณคนอนกเปนปญหาเหมอนกน...” (วยรน A) และ “...ใชสภาวะแบบผใหญ กบทกคน สวนใหญใชในการทางาน การเรยน และการใชชวตบาง รสก สบายใจเพราะจดการกบปญหาไดงาย และใชสภาวะแบบเดกกบเพอนสนท แฟน เมออยดวย เหมอนไดปลดปลอยความเครยด สบายใจ...” (วยรน B) “...ใชสภาวะแบบเดกเปนสวนใหญ ไมรบผดชอบตวเอง อยากพดอะไรกพด อยากทาอะไรกทา ตอไปนตองใชสภาวะอนดวย...” (วยรน C) ซงทาใหพบวา สมาชกไดเรยนรการแสดงพฤตกรรมทเหมาะสมตามสภาวะตวตนรปแบบตางๆและพบปญหาหากมการใชสภาวะใดสภาวะหนงเพยงสภาวะเดยว 2.2.8 การใหคาปรกษากลมครงท 8 ผวจยไดใหสมาชกทากจกรรมความสามารถในการแสดงตนเอง โดยใชเทคนคการวเคราะหรปแบบการใชเวลา ตามทฤษฎการใหคาปรกษากลมแบบวเคราะหสมพนธภาพ เพอใหสมาชกในกลมรจกแสดงตนเองเพอสรางความสมพนธทางสงคมทใกลชดสนทสนมกบผ อน เปนเวลา 2 ชวโมง โดยผ วจยใหสมาชกวเคราะหรปแบบการใชเวลาของตนเอง และนาเสนอผลการวเคราะหตนเองตอสมาชกกลม โดยใหสมาชกในกลมรวมกนหาวธการแสดงออกทเหมาะสม โดยใหซกซอมบทบาทสมพนธภาพแบบใกลชดกบสมาชกกลมแบบ Role Playing เพอใหไดสมผสเชงความรสกกบรปแบบสมพนธภาพแบบใกลชดมากทสด ซงพบวา สมาชกใชเวลาทกรปแบบ และใชรปแบบเวลาวางกบเพอนๆ คนทวไป แตรปแบบททาใหเกดความพงพอใจมากทสด คอ รปแบบการใชเวลาแบบใกลชด โดยใชกบเพอนสนท และครอบครว ซงเปนการใชเวลาทคมคากบการใชชวตมากทสด การใชเวลาแบบใกลชดนน ทาใหเกดความรสกด ไมเครยด ไมเหงา รสกสบายใจ เปนตวของตวเอง มความจรงใจซงกนและกน กอใหเกดสมพนธภาพทด “...ใชเวลาแบบใกลชด กบ

74

เพอน และครอบครว แลวรสกสบายใจเวลาไดเลาหรอระบายใหคนทไวใจไดฟง เวลามปญหาอะไรกคย ปรกษาได มคนชวยหาวธแกปญหาทเกดขนได...” (วยรน A) และ “...ใชเวลาแบบใกลชด กบเพอน เพอนสนท และครอบครว เวลาทเราตองการเลาเรองใหผอนร เราไมตองมานงเฟค รสกยงไงก แสดงออกอยางนน เลาโดยทเราไวใจเคา มนไมอดอด...” (วยรน B) นอกจากนสมาชกบางคนไดใหขอเสนอะแนะทเปนประโยชนกบสมาชกในกลม “...ใชเวลาแบบใกลชด กบคนในครอบครว หรอญาตมตร และกบเพอน หรอ แมกระทงคนรจก เวลาเราสอสารแบบใกลชด คอใหความจรงใจ ใหเกยรตกบคนทเราคยดวย และมมารยาทในการพด การแทนตวเองเวลาพด หรอถอยคาทใชพด กตองใหเกยรตผพด ดวยเชนกน ถาเราคยกบเคาอยางจรงใจ เราจะไดรบความจรงใจนนกลบมาดวยเชนกน เพราะฉะนน การสนทนาหรอสอสารแบบใกลชด จงเปนตวตนทหนใช ...” (วยรน C) 2.2.9 การใหคาปรกษากลมครงท 9 ผวจยไดใหสมาชกทากจกรรมความสามารถในการชนาพฤตกรรมของบคคล โดยใชเทคนคการวเคราะหการสอสารสมพนธระหวางบคคล ตามทฤษฎการใหคาปรกษากลมแบบวเคราะหสมพนธภาพ เพอใหสมาชกในกลมสามารถทาใหบคคลทอยรอบตว ปฏบตในทศทางทตนเองตองการ และมความสามารถเจรจาตอรองกบผ อนไดอยางเหมาะสม เปนเวลา 2 ชวโมง ในกจกรรมความสามารถในการชนาพฤตกรรมของบคคลนน ผวจยใหสมาชกวเคราะหวา มเหตการณใดในชวต ทเกยวของกบการสอสารในชวตประจาวน แลวสงผลกระทบตอตนเอง คสนทนามการโตตอบกลบอยางไร และตวสมาชกเองรสกอยางไร ตามรปแบบการตดตอสอสารระหวางบคคล 3 ประเภท โดยชวนเพอนสมาชกใหชวยกนวเคราะหวามประโยคอะไรททาใหเกดการสอสารแบบนออกไป ทาหนาทเสมอนเปนกระจกสะทอนของกนและกน ทาใหสมาชกผ เลาเรองเกดการเรยนรภายในใจในเชงประสบการณของตนเองมากขน ซงสมาชกพบวา การสอสารแบบขดแยง และซอนแรน ทาใหเกดปญหาในการสอสาร เกดความเขาใจคนละอยาง ทาใหคยกนไมรเรอง ทะเลาะกน หากการสอสารเปนไปอยางราบรน จะสามารถทาใหบคคลทอยรอบตว ปฏบตในทศทางทตนเองตองการ และสามารถเจรจาตอรองกบผ อนไดอยางเหมาะสม ซงในระหวางทากจกรรม สมาชกมการแสดงบทบาทสมมตรวมกน เรองการสอสารแบบซอนเรน เมอมเพอนไมเขาใจรปแบบการสอสารประเภทน เพอเปนการอธบายใหเพอนเขาใจมากขน มการเสรมประสบการณทคลายกน 2.2.10 การใหคาปรกษากลมครงท 10 ผ วจยไดใหสมาชกทากจกรรมความ สามารถในการคานงถงผ อน โดยใชเทคนคการจนตนาการ ตามทฤษฎการใหคาปรกษากลมแบบเกสตลท เพอใหสมาชกในกลมคดถงผ อน และรจกชวยเหลอผ อนเมอเผชญปญหา เปนเวลา 2 ชวโมง โดยผ วจยใหสมาชกจนตนาการ ถงเหตการณในชวตทเคยไดชวยเหลอผ อน โดยชวนใหนกถงวนทเกดขนวนนน วาตนเองทาอะไร รสกอยางไร มใครอยในเหตการณนนบาง มใครพดอะไรกบเราบาง บท

75

สนทนาเปนอยางไร เราแสดงสหนาอยางไร และใหสมาชกในกลมไดเลาเรองใหเพอนสมาชกฟง ผวจยชวนใหสมาชกกลมเปนสวนหนงของเรองราวทสมาชกบอกเลาออกมา ซงพบวา ทกคนมเหตการณทเคยไดชวยเหลอผ อน เมอไดชวยเหลอผ อนรสกสบายใจรสกดภมใจในตนเองและมความสข “...ชวยตวหนงสอใหเพอน ตอนสอบยอย มเพอนทไมเกง หนกตวให เพอนไมไดขอรองใหตว แมเคาชอบดาเพ อน ไมอยากใหเพอนโดนดาเลยตวใหในคาบวางเพอนไมไดขอบคณอะไร แตเรากภมใจมความสข ททาใหเขาดขน...” (วยรน A) “...ชวยคนตาบอด ทลงจากรถตทเดยวกน เคาถอไมอย เลยเขาไปถามวา เขา จะไปไหน แลวพาเขาไปขนรถจกรยานยนต พอเขาไปชวยแลว เขากขอบคณ เรากรสกวาตวเ องเปนคนด มนวนวายมากตอนนนเขาตาบอดดวย รสกภมใจ รสกดทไดชวยเหลอผอน ...” (วยรน B) “...ชวยคนจมนา ตอนนนซอมวายนาอย เราเหนกรบวายไปพาขนขางบน เขากไมเปนไรมาก เขากขอบคณ รสกด ทไดชวย...” (วยรน C) และ “...ชวยสนขทองโดนรถชนอยหนาบาน ตอน 2 ทม พาไปคลนกกบแม มลกรอดอย 2 ตว ทเหลอตายหมด ชวยหมอเอานารอนเชดลกสนข ตอนนนรสกวา รอด 2 ตว กยงดกวาไมรอดเลย ดใจทไดชวย อยางนอยกไดชวย...” (วยรน D) 2.2.11 การใหคาปรกษากลมครงท 11 ผ วจยไดใหสมาชกทากจกรรมความสามารถในการคานงถงผ อน โดยใชเทคนคการจนตนาการ ตามทฤษฎการใหคาปรกษากลมแบบเกสตลท เพอใหสมาชกในกลมคดถงผ อน และรจกชวยเหลอผ อนเมอเผชญปญหา เปนเวลา 2 ชวโมง ซงผวจยใหการบานสมาชก จากครงทผานมา ซงใหสมาชกไดไปทากจกรรมชวยเหลอผ อน ซงอาจเปนเรองใกลๆตวทสามารถทาไดภายใน 1 วน โดยใหสมาชกในกลมแตละคนไดเลาประสบการณการชวยเหลอผ อน วาไดชวยเหลอใคร เหตการณทเกดขนเปนอยางไร บคคลทเราไดเขาไปชวยเหลอมพฤตกรรมตอบสนองอยางไร ตวสมาชกมความรสกใดเกดขนบาง ซงพบวา สมาชกเลอกทจะชวยเหลอบคคลรอบขางทใกลชด ไดแก เพอน ครอบครว เปนการชวยเหลอดวยความเตมใจ แมเปนการชวยเหลอเลกๆนอยๆทสามารถทาไดภายใน 1วน กทาใหเกดความรสกเปนสขใจ รสกภมใจในตนเอง เมอบคคลทสมาชกไดเขาไปชวยเหลอมพฤตกรรมตอบสนองดวยสหนาทาทาง และคาพด ทสอถงความขอบคณ กทาใหรสกมความสขทไดคดถงผ อน และชวยเหลอเขา 2.2.12 การใหคาปรกษากลมครงท 12 ซงเปนการยตการใหคาปรกษา ผวจยไดใชเทคนค WDEP ตามทฤษฎการใหคาปรกษากลมแบบเผชญความจรง โดยใหสมาชกทากจกรรมสรปภาพรวมของโปรแกรมในการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมของวยรน เปนการเปดโอกาสใหสมาชกกลมไดแสดงความรสกตอการเขารวมโปรแกรมครงน และเพอประเมนผลการเขารวมโปรแกรม เปนเวลา 1 ชวโมง 30 นาท ซงผวจยไดชวนใหสมาชกในกลม วเคราะหตนเองตามเทคนค WDEP วาตองการปรบเปลยนพฤตกรรมตนเองในเรองใด ซงเปนการนาความรทไดจากการเรยนรเรองความฉลาดทางสงคมมาใช ซงพบวา สวนใหญสมาชกตองการปรบเปลยนพฤตกรรมการสอสารกบผอน

76

“...เวลาพดเปนคนชอบพดตรงๆ แตกพยายามถนอมนาใจ แตบางครงกไมทน กบพอแม บางครงถหงดหงดอย เสยงจะเหวยง หนาตากจะไปหมดเลย ทาตวไมนารก ทาให พอแมเสยใจ เกดการทะเลาะตามมา กจะปรบการใชคาพด สหนาทาทาง คดกอนพดใหมากกวาน รจกระงบอารมณ ไมพาล...”

(วยรน A) “...พดจาตรงๆ ทารายจตใจไมคอยสนใจใคร เชน “ทาไมทตวเองเพอได และเคาจะเพอไมได...” “.. .คดไดไง บาปะ กลบไปดดนมแมกอนไป ใช . . .คดเหรอ . . .” ทาใหคนอนเสยความรสก กจะพดเรองทควรจะพดและเลอกคาพด เขาใจความรสก และสนใจผ อนมากกวาน ...”

(วยรน B) “...เวลาอยกบคนทไมชอบ จะไมแครอะไรเลย พดตรงเกนไป พดจาไมด ใชกาลง ทาใหคนอนเกลยด กจะคดกอนทจะพด พดจาด ถนอมนาใจผ อน ตระหนกรถงอารมณและความรสกของผ อน...”

(วยรน C) “...เปนคนพดเอาแตใจตวเอง ใชอารมณ ชอบพดตะคอกเวลาทไมพอใจ ทาใหไมมคนอยากคยดวย เวลาพดอะไรตองคดกอน คดกอนพด ถาพดด กจะเขากบคนอนไดงาย...”

(วยรน D) “ ...เมอหงดหงด หรออารมณไมด จะพดหวนๆ กระชาก ไมคอยเคารพผ ใหญ โดยเฉพาะกบครอบครว ทาใหผ ใหญเสยความรสก และมองเราไมด ทาใหรสกผด กจะควบคมอารมณใหมากขน คดกอนพด พดจาด ไมกระโชกโฮกฮาก เวลาหงดหงด จะไดสรางปฏสมพนธทดกบผ อนได...”

(วยรน E) “...ใชแตอารมณ ไมมเหตผล ทาใหทะเลาะกน ผดใจกน กจะพยายามควบคมอารมณตนเอง ใชเหตผลใหมากขนกวาเดม ใหความสนใจผ อนใหมากขน จะพยายามคดวาสงทเราจะพดไป มนจะสงผลกระทบตอเราและผ อน มากนอยแคไหน...”

(วยรน F) “...เวลาโมโห จะพดไมคด ทาใหคนฟงไมชอบ ตองรจกมสต ควบคมตวเอง ระงบอารมณได ไมชกสหนา ตองคานงถงความรสกของเคา เหนอกเหนใจผ อนบาง...”

(วยรน G) “...พดจาไมถนอมนาใจคนอน “หนไมอยากกน แมจะซอมาทาไม” “หนไมชอบสงทยาทา ยาไมตองทาอกนะ” ทาใหแมกบยาเสยใจ เสยความรสก จะพยายามพดใหดขน ถนอมนาใจ และเอาใจใสคนทเราพดวย...”

(วยรน H)

ซงนอกจากสมาชกจะมการวางแผนเปลยนพฤตกรรมของตนเองแลว ยงทาใหสมาชกเกดการรบรและเขาใจความรสกผ อนมากขน ทงไดแลกเปลยนทศนคต และรบความคดใหมๆ กบเพอนสมาชก มความเหนอกเหนใจผ อน เปนหวงความรสกผ อน และเรยนรทจะปรบตวเพอใหเขา

77

กบสงคมรอบขาง จากนนชวนใหสมาชกในกลมใครครวญวา ตลอดเวลาทเขากลม ได หรอเรยนรอะไรเกยวกบความฉลาดทางสงคมบาง และจะนาสงทไดเรยนรไปพฒนาตนเองใหดขนเมอสนสดการเขารวมโปรแกรมอยางไร ซงพบวา สมาชกไดเรยนรเกยวกบความฉลาดทางสงคมครบองคประกอบ คอ การตระหนกรทางสงคม ไดแก การรบรอารมณของผอน การใหความสนใจผอน การเหนอก

เหนใจผอน การรบรทางสงคม แล ะการมปฏสมพนธทางสงคม ไดแก ความสามารถในการเขารวมกบบคคล ความสามารถในการแสดงตนเอง ความสามารถในการชนาพฤตกรรมของบคคล ความสามารถในการคานงถงผอน

“ . . . ไ ด เ ร ย น ร เ ข า ใ จ ค ว าม ค ด แล ะอ า รม ณ ผ อ น ร วมถ ง ส าม า ร ถค าด เ ด า อ า รม ณ หรอความตองการของอกฝายได...”

(วยรน A) “...ไดใหความสนใจผ อน จากการตงใจฟงระหวางทเพอนเลาประสบการณ ไดเหนอกเหนใจผ อน เขาใจวา ณ สถานการณตอนนนทเกดขน เพอนรสกอยางไร เกดการรบรทางสงคม ทแตละคนพบเจอในการดาเนนชวต ในการแสดงตนเอง ไดบอกเลาถงสถานการณทพบเจอใหกบผ อนฟง เปนการเปดเผยตนเอง...”

(วยรน B) “...ไดมองตนเอง ไดรวธการเขาสงคม วาตองวางตวอยางไร ถาเราวางตวไมเหมาะสมกบสถานท คนอนอาจมองเราไมด อดตทเราฝงใจ และไมอยากกลบไปเจออก กมวธแกได และเราตองชวยเหลอคนทเดอดรอน เพราะสงคมยงตองการคนด...”

(วยรน C) “...ในวนแรก ทาใหไดรจกเพอนๆ ใหเราไดปรบตวเพอพยายามเขากบเพอนๆ ไดรประสบการณตางๆมากมาย จากการฟงเรองเลาตางๆจากเพอน รเรองราวแปลกๆตางๆทเราไมเคยทา ไดรวาขณะทเพอนเลาเรอง เพอนกาลงรสกอะไร เมออยในเหตการณนน เกดการเหนอกเหนใจ ไดแสดงตวตนออกไปใหเพอนรจก ไดพดคย ฟง และเขาใจเพอนมากขน ไดพดปลอบ ใหกาลงใจเพอน เมอเพอนเศรา...”

(วยรน D) “...ไดเรยนรการอยรวมกนในสงคม การใหความสนใจผ อน การฟงเรองราวของผ อนแลวนาไปปรบใช การแบงปนเรองราว ประสบการณของตนเองใหผ อนฟง ไดรจกผ อนมากขน ไดรเกยวกบอารมณของแตละคน ลกษณะนสย บคลก และตวตนของแตละคนวาเปนอยางไร ไดรวาทกคนกมเรองราว เหตการณในชวตทแตกตางกน สงคมทแตกตางกน ทาใหเราคดตามไปดวยวา ถาเราอยในสงคมแบบนน สถานการณแบบนน เราจะจดการกบมนอยางไร สงใดทควรทา สงใดไมควรทา และจะเกดผลกระทบตอเราอยางไร ทาใหเรารจกคดมากขน ไมใชแตอารมณ...”

(วยรน E) “...ไดรวาในเหตการณทเพอนเลา มความรสกทหลากหลายในแตละสถานการณ ไดตงใจฟงสงทเพอนเลานาเสนอ เขาใจอารมณ ความคดของเพอนในขณะนน เมอเพอนเลาเหตการณทเคยพบเจอ และม

78

การปรบตวตอเหตการณนน เราสามารถนาขอคดตรงนนมาปรบใชได ไดเปดเผยตนเอง แสดงอารมณตางๆออกมา ไดคานงถงการชวยเหลอผ อนเมอเขาเดอดรอน...”

(วยรน F)

จากการทากจกรรมทงหมดทผานมา ผวจยพบวา วยรนใหความรวมมอเปนอยางด และมสวนรวมในการทากจกรรมทกครง ในชวงแรกวยรนยงไมสนทสนมกน ทาใหเกดกลมยอยในกลมใหญ แตเมอนงกระจายกลมกน ลดการจบกลมคยกนมากขน และมความตงใจฟงเวลาเพอนพด เมอพดอธบายเรองราวของตนเอง จะสามารถพดไดมากขน ในระหวางทเพอนพด มการพดแสดงความคดเหนเพมเตม โดยไมตองกระต น เพมความสนทสนมมากขน และในวนทสามของการทากจกรรมนน พบวา สมาชกสามารถเลาเรองราวของตนเองไดละเอยดและลงลกมากขน ความสนทสนมกนมากขนทาใหเกดความไววางใจทจะพดความลบออกมา สมาชกบางคนทเปนคนพดนอย มพฒนาการในการพดทดขน และมสวนรวมในเรองราวของเพอน รวมทงกลาแสดงความคด ความรสกรวมกบเพอนมากขน รวมทงมการแสดงบทบาทสมมตรวมดวย ซงในวนสดทายของการทากจกรรม พบวา สมาชกภายในกลม มความสนทสนมกน และพดคยกนในบรรยากาศทสนกสนานเปนกนเอง

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

ในการวจยครงน เปนการศกษาผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา ซงมวตถประสงคของการศกษา เพอพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา และเพอศกษาผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา กอน และหลงการใชโปรแกรม สมมตฐานในการวจย ผวจยกาหนดสมมตฐานในการวจย ดงน 1) โปรแกรมการใหคาปรกษากลมสามารถเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศราได 2) วยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรากลมทดลอง ทเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม มความฉลาดทางสงคมหลงการทดลอง สงกวากอนการทดลอง 3) วยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรากลมทดลอง ทเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม และกลมควบคม ทไมไดเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม มความฉลาดทางสงคมหลงการทดลอง แตกตางกน และ 4) วยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรากลมทดลอง ทเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม มภาวะซมเศราหลงการทดลอง ตกวากอนการทดลอง วธดาเนนการวจย การวจยครงนเปนการวจยตามแบบแผนการทดลองแบบกงทดลอง (Quasi – Experimental Research Design) รวมกบการวจยเชงคณภาพ โดยผวจยมการวดผล 2 ครง ไดแก การวดผลกอนทดลอง (Pretest) และการวดผลหลงทดลอง (Posttest) ซงมรายละเอยดดงน 1. ระยะของการพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา 1.1 ขนการศกษาภาวะซมเศราและความฉลาดทางสงคม ผ วจยนาหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไปยงผ อานวยการโรงเรยนสายนาผงในพระอปถมภฯ เพอขออนญาต และขอความอนเคราะหในการเกรวบรวมขอมลสาหรบการวจย จากนนนาแบบวดภาวะซมเศรา CES-D ฉบบภาษาไทย ซงไดทาเรองขอ

80

อนญาตไวแลว และแบบวดความฉลาดทางสงคม ไปทดลองใช (Try Out) กบวยรนทมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยางทจะศกษา ทโรงเรยนสายนาผงในพระอปถมภฯ จานวน 30 คน หลงจากนนนาผลของการวเคราะหภาวะซมเศราของวยรน มาใชเปนขอมลเพอคดกลมตวอยางในการเขารวมทดลองใชโปรแกรมการใหคาปรกษากลม และนาผลวเคราะหความฉลาดทางสงคมมาใชเพอเปนขอมลกอนการเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลม 1.2 ขนการใชโปรแกรมการใหคาปรกษากลมท มตอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม ผวจยดาเนนการพจารณาคดเลอกกลมตวอยาง จานวน 16 คน ซงมความสมครใจและมความพรอมในการขารวมการใหคาปรกษากลมตลอดระยะเวลาดาเนนการ ซงไดมาจากวยรนทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D สงกวา 22 คะแนน จานวน 8 คน และวยรนทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D ตากวา 22 คะแนน จานวน 8 คน จากนนสมอยางงาย เปนกลมทดลอง และกลมควบคม โดยแตละกลม มสมาชกทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D สงจานวน 4 คนและมสมาชกทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D ตาจานวน 4 คน รวมเปนกลมละ 8 คน โดยกลมทดลองจะตองเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคม โดยผ วจยสงเกตความเปนไปของกลม หากพบปญหาจะทาใหสามารถแกปญหาไดตรงจด เกดความราบรนในการทดลองจรง หลงจากนน ผวจยวเคราะหขอมลกอนการทดลอง และหลงการทดลอง สรปการวเคราะหขอมล และอภปรายผล 2. ระยะของการศกษาผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา 2.1 ขนการศกษาภาวะซมเศราและความฉลาดทางสงคม ผ วจยนาหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไปยงผ อานวยการโรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) เพอขออนญาต และขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมลสาหรบการวจย จากนนนาแบบวดภาวะซมเศรา CES-D ฉบบภาษาไทย ซงไดทาเรองขออนญาตไวแลว และแบบวดความฉลาดทางสงคม ไปใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทกาลงศกษาอยทโรงเรยน บดนทรเดชา (สงห สงหเสน) หลงจากนนนาผลของการวเคราะหภาวะซมเศราของวยรน มาใชเปนขอมลเพอคดกลมตวอยางในการเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลม และนาผลวเคราะหความฉลาดทางสงคมมาใชเพอเปนขอมลกอนการเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลม 2.2 ขนการใชโปรแกรมการใหคาปรกษากลมท มตอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม ผวจยดาเนนการพจารณาคดเลอกกลมตวอยาง จานวน 16 คน ซงมความสมครใจและมความพรอมในการขารวมการใหคาปรกษากลมตลอดระยะเวลาดาเนนการ ซงไดมาจากวยรนทม

81

คะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D สงกวา 22 คะแนน จานวน 8 คน และวยรนทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D ตากวา 22 คะแนน จานวน 8 คน จากนนสมอยางงาย เปนกลมทดลอง และกลมควบคม โดยแตละกลม มสมาชกทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D สงจานวน 4 คนและมสมาชกทมคะแนนประเมนภาวะซมเศรา CES-D ตาจานวน 4 คน รวมเปนกลมละ 8 คน โดยกลมทดลองจะตองเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม หลงจากยตการทดลอง ผวจยใหกลมทดลอง และกลมควบคม ทาแบบวดความฉลาดทางสงคม และแบบวดภาวะซมเศรา เพอนามาใชเปนขอมลหลงการทดลองหลงจากนน ผวจยวเคราะหขอมลกอนการทดลอง และหลงการทดลอง สรปการวเคราะหขอมล และอภปรายผล สถตทใชในการวเคราะหขอมล การเปรยบเทยบความแตกตางของความฉลาดทางสงคมและภาวะซมเศราของกลมทดลอง กอนและหลงการทดลองใหคาปรกษาแบบกลม เปรยบเทยบความแตกตางของความฉลาดทางสงคมและภาวะซมเศราของกลมควบคม กอนและหลงจากการใหคาปรกษากลมในกลมทดลองเสรจสน โดยใชสตร t – test แบบ Dependent Samples (Paired-Samples) และเปรยบเทยบความแตกตางของความฉลาดทางสงคมและภาวะซมเศราระหวางกลมทดลอง และกลมควบคม กอนและหลงการทดลองใหคาปรกษากลม โดยใชสตร t – test แบบ Independent Samples สรปผลการวจย ในการวจยเรอง ผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา ผวจยสรปผลการวจยตามลาดบความมงหมายของการวจย ดงน 1. การพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา 2. การศกษาประสทธผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา 1. ผลของการพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมท มตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา โปรแกรมการใหคาปรกษากลมทพฒนาขน หลงจากผานการตรวจสอบจากผ เชยวชาญแลว โปรแกรมการใหคาปรกษากลม มจานวน 12 ครง ใชเวลาในการเขารวมโปรแกรมครงละ 1 ชวโมง

82

30 นาท ถง 2 ชวโมง เปนเวลา 5 วน ซงรวมทงหมด 23 ชวโมง โดยโปรแกรมทผ วจยไดสรางขน ประกอบดวย ครงท 1 เปนการปฐมนเทศ และสรางความคนเคย ครงท 2 เปนการตระหนกรอารมณของตนเอง ครงท 3-11 เปนการเสรมสรางตามวตถประสงคขององคประกอบความฉลาดทางสงคม คอ การตระหนกรทางสงคม ไดแก การรบรทางสงคม การใหความสนใจผ อน การเหนอกเหนใจผ อน และการรบรอารมณของผ อน และการมปฏสมพนธทางสงคม ไดแก ความสามารถในการเขารวมกบบคคล ความสามารถในการแสดงตนเอง ความสามารถในการชนาพฤตกรรมของบคคล และความสามารถในการคานงถงผ อน และครงท 12 เปนการยตการใหคาปรกษากลม ซงแตละครงมกรอบรายละเอยด 4 ขนตอน ไดแก หวเรอง วตถประสงค วธดาเนนการ และการประเมนผล โดยโปรแกรมทผวจยไดสรางขน นาใหผ เชยวชาญดานจตวทยา จานวน 5 ทาน ไดทาการตรวจสอบ และนาคะแนนทไดจากผ เชยวชาญ มาคานวณหาคาดชนความสอดคลอง (IOC: Index of Congruence) และคดเลอกขอทมคา IOC ผานเกณฑ ซงผลการประเมนของผ เชยวชาญไดคาดชนความสอดคลองอยระหวาง 0.60 - 1.00 จากนนนาโปรแกรมไปทาการปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผ เชยวชาญ เพอใหโปรแกรมมความสมบรณและเหมาะสมมากยงขนและสามารถทจะนาไปใชพฒนาวยรนไดอยางมคณภาพ ซงผลการวจยพบวา มความเทยงตรง และมความเชอมนอยทระดบ .89 จงมความเหมาะสมกบการนาไปใชพฒนาความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา เนองจากผวจยไดสรางโปรแกรมทใชเทคนคตางๆ ตามทฤษฎการใหคาปรกษากลมทเกยวของ โดยเปดโอกาสใหวยรนไดแสดงความรสก ความคดเหนและลงมอปฏบตผานกจกรรมทหลากหลายไดอยางเตมท ซงสาหรบขนการดาเนนการใหคาปรกษากลมประกอบไปดวย ขนเรมตนใหคาปรกษา ขนดาเนนการใหคาปรกษา และขนยตการใหคาปรกษา รวมทงการประเมนผล ซงจดใหสอดคลองกบองคประกอบความฉลาดทางสงคมตามแนวคดของโกลแมน โปรแกรมทผ วจยไดพฒนาขน จงสงผลทาใหวยรนไดฝกทกษะ จากการสงเกต การคดจนตนาการ การแสดงความคดเหน การแสดงความรสก ทาใหวยรนทไดรบการเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมมการพฒนาความฉลาดทางสงคมทสงขน สอดคลองกบวตถประสงคในแตละดาน 2. ผลของการศกษาประสทธผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมท มตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา 2.1 หลงจากทวยรนไดเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม จะมความฉลาดทางสงคมสงกวากอนเขารวมโปรแกรมฯ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงสอดคลองกบสมมตฐานขอท 1 2.2 วยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรากลมทดลอง ทเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม และกลมควบคมทไมไดเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษา

83

กลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม มความฉลาดทางสงคมหลงการทดลอง ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงไมเปนไปตามสมมตฐานขอท 2 2.3 วยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรากลมทดลอง ทเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม มภาวะซมเศราหลงการทดลอง ตากวากอนการทดลองอยามนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงสอดคลองกบสมมตฐานขอท 3

อภปรายผล จากขอคนพบในการศกษาครงน มประเดนสาคญทผวจยนามาอภปรายจานวน 2 ประเดน ประเดนแรก คอ การพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา และประเดนทสอง คอ ศกษาผลของการใชโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา กอน และหลงการใชโปรแกรม สรปรายละเอยดของแตละประเดน ดงน ประเดนท 1 การพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา พบวา การพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคมสาหรบวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา มคณภาพเนองจากผานการตรวจสอบจากผ เชยวชาญดานจตวทยาซงสามารถนาไปใชกบวยรนได ทงน การทวยรนมพฤตกรรมเสยงตอภาวะซมเศรามการแสดงบทบาททางสงคมไมเหมาะสม แปลกแยกจากเพอน แยกตวตามลาพง หลกเลยงสงคม มสมพนธภาพทางลบกบเพอน จะสงผลตอการสรางสมพนธภาพกบผ อน ดงนน การใหคาปรกษากลมจงเปนวธการหนงในการลดภาวะซมเศราได ดงงานวจยของอบลวรรณ เรอนทองด (2543) ทไดศกษาผลการใหคาปรกษาแบบกลมตอภาวะซมเศราในวยรน โดยมกลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย และไดทาแบบประเมนภาวะซมเศรา CES-D กอนและหลงการทดลอง ผลการวจย พบวา การใหคาปรกษาแบบกลมสามารถลดภาวะซมเศราในวยรนได เนองจากชวยใหวยรนมทกษะในการจดการอารมณของตนเอง สามารถเผชญความเครยดไดอยางเหมาะสม และรจกเลอกใชวธการแกไขปญหาตางๆไดอยางถกตอง ซงสอดคลองกบงานวจยของฉตรฤด กจวมลตระกล (2545) ซงพบวา การใหคาปรกษากลมตามแนวภวนยมกบการฝกหะฐะโยคะ สามารถทาใหกลมตวอยางซงเปนนกเรยนหญงชนมธยมศกษาปท 2 กลมทดลอง มภาวะซมเศราตากวาในระยะหลงทดลอง รวมทงระยะตดตามผล และตากวากลควบคม อกทง การใหคาปรกษาแบบกลมจะทาใหสมาชกกลมสรางสมพนธภาพ และมปฏสมพนธกบสมาชกคนอนๆในกลม ซงสอดคลองกบ อาภา จนทรสกล (2551: 247-249) ทไดกลาววา การใหคาปรกษากลมเปนการจาลองการอยรวมกน ซงอยในบรรยากาศของความจรงใจ ไววางใจ มความ

84

เคารพซงกนและกน เรยนรทจะรบฟงผ อน ยอมรบความแตกตาง ทาใหสมาชกในกลมกลาเปดเผยตนเอง เพมความไวในการรบรความรสกและความตองการของผ อน เรยนรวธการโตแยงกบผ อนอยางจรงใจ หวงใย กอใหเกดการเรยนรทกษะทางสงคม และปรบตวทางสงคมอยางมประสทธภาพ นาไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมของตนเองตามครรลองของคานยมนน เนองจากเกดการเรยนรใหม ซงการปรบตวทางสงคม เปนหนงในองคประกอบสาคญของความฉลาดทางสงคม และมความสาคญยงตอวยรน เพราะเปนวยหวเลยวหวตอ ทมความเครยดทางอารมณ หากมการปรบตวทด การดาเนนชวตกจะเปนไปไดดวยด ซงการใหคาปรกษาแบบกลมโดยใชทฤษฎตางๆ ทาใหวยรนมความสมพนธทดกบบคคลอนกอใหเกดการปรบตวทางสงคมทดขนได ดงงานวจยของปภญญา ฮวดศร (2551) ทศกษาเปรยบเทยบผลการใหคาปรกษาแบบกลมตอการปรบตวทางสงคมระหวางทฤษฎการเผชญความจรง และทฤษฎการวเคราะหการตดตอสมพนธระหวางบคคลของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ซงผลการวจยพบวา นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มการปรบตวทางสงคมโดยรวมดขน หลงจากไดรบการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎการเผชญความจรงและทฤษฎการวเคราะหการตดตอสมพนธระหวางบคคล ทาใหวยรนมความเขาใจผ อน มนาใจชวยเหลอผ อน มความสามารถในการแสดงออกทเหมาะสมตามกาลเทศะ ทาใหความสมพนธกบบคคลอนมพฒนาการทดขน ซงสอดคลองกบงานวจยของกฤษณา ชมสงฆ (2547) ทไดศกษาผลของการใหคาปรกษากลมแบบเกสตลททมตอการปรบตวของนกเรยนชนประกาศนยบตรวชาชพ โรงเรยนเทคโนโลยชนะพลขนธ นครราชสมา อาเภอเมอง จงหวดนครราชสมา ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการใหคาปรกษากลมตามทฤษฎเกสตลท มการปรบตวหลงไดรบการใหคาปรกษาดขนกวากอนการใหคาปรกษา ทาใหพบวาการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎเกสตลท ทาใหวยรนสามารถปรบตว เปลยนแปลงตนเองตามความคาดหวงจากสงคม และอยรวมกบผ อนไดอยางมความสข นอกจากนยงมการศกษาผลของการใหคาปรกษาแบบกลมในกลมตวอยางอนๆ ดงเชน งานวจยของเพญประภา เทยมสม (2551) ซงไดศกษาผลของการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎเผชญความจรงตอการปรบตวทางสงคมของผพการทางดานรางกาย และพบวาการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎเผชญความจรง ทาใหผพการเขาใจและควบคมอารมณตนเองใหเหมาะสมได มเจตคตทดกบผ อน เขาใจผ อน สามารถสรางสมพนธกบผ อนไดอยางเหมาะสม สามารถระบายความไมสบายใจใหผ อนไดรบร การใหคาปรกษากลมทาใหสมาชกภายในกลมไดแสดงความรสก แลกเปลยนความคดเหน และยอมรบสภาพปจจบน ทาใหผพการมการเปลยนแปลงพฤตกรรมในการปรบตวเขากบสงคมไดดยงขน สาหรบการคดเลอกสมาชกนน ผวจยคดเลอกสมาชกทเขากลมโดยสอบถามความสมครใจ และอยในระดบชนเดยวกน โรงเรยนเดยวกน ซงจะทาใหกลมประสบความสาเรจมากกวาสมาชกทถก

85

บงคบใหเขารวมกลม และสอดคลองกบ Hansen และคณะ (1980: cited in Trotzer.1989 ;อางองจาก ดวงมณ จงรกษ. 2548: 18-19) ทสนบสนนใหกลมประกอบดวยสมาชกทมระดบอายและภมหลงคลายคลงกน เพราะจะมความเปนอนหนงอนเดยวกนมากกวา และมความขดแยงนอยกวา สวนระยะเวลาทใชในการจดโปรแกรมใหกบวยรน ยงเปนชวงระยะเวลาทมความเหมาะสมในการพฒนาวยรน ซงผวจยไดกาหนดระยะเวลาในการทาโปรแกรม เปนเวลา 5 วน เนองจากความเหมาะสมของเวลาในการใหคาปรกษาและความเหมาะสมของผ รบบรการเปนกลม เชน นกเรยนระดบมธยมศกษา ควรใชเวลาประมาณ 1 ชวโมงครง ถง 2 ชวโมง ทงนหมายความวาในการใหคาปรกษาแบบกลมนน เวลาทใชในการใหคาปรกษาแตละครงอยางมากทสดไมควรเกน 2 ชวโมง โดยทวๆ ไป การใหคาปรกษาแบบกลมมกพบกนสปดาหละครง ยกเวนกลมประเภทเรงรด ทอาจจดเวลาพบกนทกวนตลอดสปดาหหรอสบวน จานวนครงทพบกนของการใหคาปรกษาแบบกลมจะอยระหวาง 5-25 ครง แลวแตความเหมาะสมทผใหคาปรกษาจะพจารณา(มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.2551: 265) ทงน ผวจยไดจดโปรแกรมจานวน 12 ครง เนองจากครงแรกเปนการปฐมนเทศ และครงท 12 เปนการสรปภาพรวมของโปรแกรม เปนครงทยตการใหคาปรกษากลม สวนนกเรยนในระดบมธยมศกษาตอนปลาย ความสนใจในเพอนวยเดยวกนจะมมากขนพรอมๆกบความสามารถในการรบฟงสงตางๆไดในชวงเวลาทนานกวาวยทเดกกวา กลมจงควรมขนาดกลาง คอตงแต 6-8 คน (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. 2551: 265) ผวจยจงไดคดเลอกสมาชกเขากลม กลมละ 8 คน ตามแนวคดการใหคาปรกษากลมของคอเรย (Corey. 2012: 99) อกทง โปรแกรมทผ วจยสรางขนยงมการยดนาแนวคด ทฤษฎ ซงประกอบไปดวย องคประกอบของความฉลาดทางสงคมของโกลแมน (คณตพนธ ทองสบสาย. 2552: 110-118) ทแบงองคประกอบความฉลาดทางสงคมออกเปน 2 ปจจย ปจจยแรกคอ การตระหนกรทางสงคม ไดแก การรบรอารมณของผ อน การใหความสนใจผ อน การเหนอกเหนใจผ อน และการรบรทางสงคม ปจจยทสองคอ การมปฏสมพนธทางสงคม ไดแก ความสามารถในการเขารวมกบบคคล ความสามารถในการแสดงตนเอง ความสามารถในการชนาพฤตกรรมของบคคล และความสามารถในการคานงถงผ อน ซงเปนองคประกอบทครอบคลมความหมายของความฉลาดทางสงคมไดชดเจน มาเปนฐานในการพฒนาโปรแกรม และ มการนาทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเผชญความจรง ซงเปนทฤษฎทเหมาะสมกบผ รบคาปรกษาทมลกษณะวตกกงวล เกบกดอารมณ แยกตวเองออกจากสงคม ตามทพงษพนธ พงษโสภา (2557: 149-154) ไดกลาวไว โดยใชเทคนคทสาคญ ไดแก เทคนค WDEP ซงเปนเทคนคในการควบคมดแลตนเอง ใหมความรบผดชอบเพมขน เปนบคคลทกลาเผชญความจรงและประพฤตตนไดอยางเหมาะสม (กาญจนกมล สวทยารตน. 2557: 113-114; อางองจาก Corey.2005: 325-328) รวมทงมการนาทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพมาใชในการพฒนาโปรแกรม

86

เนองจากเปนทฤษฎทชวยใหผ รบคาปรกษาเขาใจถงบคลกภาพของตนเอง บทบาทการแสดงออก และสมพนธภาพในชวต โดยใชเทคนคการวเคราะหโครงสราง (Structural analysis) เพอชวยใหผ รบคาปรกษาเขาใจถงโครงสรางของตนเองวามสภาวะของตนเองเปนเชนไร ทาใหสามารถใชสภาวะของตนเองไดอยางเหมาะสม เทคนคการวเคราะหการสอสารระหวางบคคล (Transactional analysis) ชวยใหผ รบคาปรกษาเขาใจถงวธการสอสมพนธทตนเองใชในการแสวงหาความเอาใจใสจากผ อน และหาทางปรบปรงวธการสอสมพนธใหมประสทธภาพดยงขน เทคนคการวเคราะหรปแบบการใชเวลา (Structuring Time Analysis) ชวยใหผ รบคาปรกษาเขาใจถงการใชเวลาในการตดตอสอสาร กบบคคลอนในรปแบบตางๆ และเลอกใชเวลาแบบใกลชดเพอสรางความสมพนธทสนทสนมกบผ อน (พงษพนธ พงษโสภา. 2557: 182-183) นอกจากนยงมการนาทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท มาใชเปนฐานในการพฒนาโปรแกรมรวมดวย เนองจากเปนทฤษฎทมงใหผ รบคาปรกษาตระหนกรความรสก ความคด อารมณ ความตองการของตนเอง ซงเมอมปญหาหรอความเครยดเกดขน กจะสามารถปรบตว แกปญหาไดดวยตวเอง ชวยใหตดสนใจไดเหมาะสมขน โดยมการนาเทคนคสาคญมาใช ไดแก เทคนคการอยกบความรสก (Staying with feeling) เปนเทคนคทขอใหผ รบคาปรกษาเลาถงเหตการณทเกดขนในอดตโดยอยกบความรสกนนในขณะทเลาออกมา และพยายามรบรถงความรสกตนเอง เทคนคการเลนสวมบทบาท (Role playing) เปนการแสดงบทบาทเมอผ รบคาปรกษาไดเผชญเหตการณดวยตนเอง โดยใหแสดงบทบาททตนคดเอาไวออกมาจรงๆ เทคนคการใชจนตนาการ (Fantasy Approaches) เปนเทคนคทใหผ รบคาปรกษายายความรสกและความตองการของตนเองไปยงสงอน แลวจนตนาการวาถาเปนตนเองจะมความรสกและตองการอยางไร และ เทคนคคด-รสก (Think-Feel Technique) ทใหผ รบคาปรกษาไดทาความรจกกบอารมณ ความรสกของตนเองทเกดขนในขณะนน ตามทพงษพนธ พงษโสภา (2557: 107-120) ไดกลาวไว ทงนการใชทฤษฎทหลากหลายจะชวยสงเสรมประสทธภาพในการดาเนนการกลมไดอยางมประสทธภาพยงขน (กาญจนกมล สวทยารตน.2557: 82; อางองจากThompson. 2003) ประเดนท 2 การศกษาผลของการใชโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา กอน และหลงการใชโปรแกรม ทงนสามารถอภปรายผลการศกษาตามสมมตฐานไดดงน สมมตฐานขอท 1 วยรนทไดเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม มความฉลาดทางสงคมสงกวากอนเขารวมโปรแกรมฯ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงสอดคลองกบสมมตฐานขอท 1 ซงแสดงวาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคมไดพฒนาใหวยรนมความตระหนกรทางสงคม และมปฏสมพนธทางสงคม ซง

87

สอดคลองกบงานวจยของ กาญจนกมล สวทยารตน (2557) ทไดศกษาและพฒนาความฉลาดทางสงคมของนกศกษาในสถาบนอดมศกษาภาคใต และพบวา กลมฝกอบรมซงมการใชโปรแกรมการใหคาปรกษากลมแบบบรณาการ มผลทาใหความฉลาดทางสงคมของนกศกษาเปลยนแปลงในทางทดขน และงานวจยของเพชรยพา บรณสรจรงรฐ (2555) ทไดศกษาเรอง รปแบบการพฒนาความฉลาดทางสงคมของพนกงานบรษทจากด (มหาชน) ทเกยวกบธรกจสอสารมวลชนในประเทศไทย พบวา พนกงานบรษทมความฉลาดทางสงคมหลงไดรบการเขารวมอบรมสงขนทกดาน ไดแก ดานรสถานการณ ดานการแสดงออก ดานความจรงใจ ดานความชดเจน และดานความเหนอกเหนใจ นอกจากน การทวยรนไดเลาเหตการณซงสอถงความสามารถในการคานงถงผ อน เขาไปชวยเหลอเมอบคคลนนเดอดรอน กอใหเกดความรสกอมเอมใจ ภมใจในตนเอง ซงสอดคลองกบงานวจยของ Maltesea, Alesia และ Alub (2012) ทไดศกษาเรองการเหนคาในตนเอง และความฉลาดทางสงคมในวยรน พบวา การเหนคาในตนเองมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมและอารมณซงเปนสวนประกอบของความฉลาดทางสงคม ซงหากวยรนมความฉลาดทางสงคมสงจะมภาพลกษณแหงตนเชงบวกดวย จากการสงเกตของผวจย พบวา เมอดาเนนการใหคาปรกษากลมไปเรอยๆ วยรนมการแสดงทาทถงความสนใจ ใสใจ สบสายตา โนมตวเขาหา เมอเพอนสมาชกกาลงเลาประสบการณ มการรบรอารมณของเพอนวาเพอนรสกอยางไรในขณะนน โดยแสดงทาทเหนอกเหนใจ ใหกาลงใจโดยการใชคาพด หรอสมผสตว เพอนสมาชก แมไมใชเพอนทอยหองเดยวกน หรอรจกกนมากอนทจะเขารวมโปรแกรม ซงเปนคณลกษณะของบคคลทมความฉลาดทางสงคม ตามท โคสมทซกและจอหน (กาญจนกมล สวทยารตน .2557: 36-38; อางองจาก Kosmitzki; & John. 1993) ไดกลาววา บคคลทมความฉลาดทางสงคม คอผ ทเขาใจความคด ความรสกของผ อนไดด ใหความสาคญและหวงใยผ อน และมความสามารถในการสรางสมพนธภาพกบผ อน และสอดคลองกบ บซาน (กาญจนกมล สวทยารตน . 2557: 36-38; อางองจาก Buzan. 2002) ซงไดกลาวถง ลกษณะโดยสวนใหญของผทมความฉลาดทางสงคมไววา เปนผ ทรบรและใสใจความรสกของผ อน เคารพใหเกยรตทกคน สามารถใชภาษากายในการแสดงความรสกได เปนผ ทรบฟงผ อน และกลาแสดงความคดเหนในสงทถกตอง การไดวเคราะหตวเองตามเทคนค ทฤษฎการใหคาปรกษากลมในแบบตางๆ ทาใหวยรนรจกคดทบทวนเรองราวของตนเอง ทงอารมณ ความรสก ความคด ทศนคต และเมอนามาแบงปนใหเพอนสมาชกไดรบร เกดการแลกเปลยนความคด ความรสกซงกนและกน ทาใหวยรนรสกไมโดดเดยว มความคดวาอยางนอยกมเพอนทเผชญปญหาคลายๆกบตน ซงสอดคลองกบทฤษฎจตสงคมของอรกสน (ศรเรอน แกวกงวาน. 2554: 53-74) ซงกลาววา วยรน เปนวยทตองการการยอมรบจากเพอน แสวงหาตวตน เชน ความชอบ ความสนใจ ทเขากนไดกบครอบครว กลมเพอน และคานยมของสงคม

88

ดวย หากวยรนไมสามารถประสานอตลกษณของตนกบโครงสรางของสงคมได จะทาใหวยรนสบสน วาเหว เหงาหงอย ขกงวล ตดสนใจไมได และรสกวาตนเองถกทอดทง การเขารวมโปรแกรมจงทาใหวยรนไดแลกเปลยนประสบการณรวมถงวธแกปญหาทเกดขน จากการรวมมอกนของสมาชกภายในกลม นาไปสการปรบตวเพอใหเขากบสงคมได ไมวาจะเปนการแสดงออกทเหมาะสมกบเวลาและสถานท ตามสถานการณทกาลงเผชญอย สามารถเขาใจในกรยาทาทางทอกฝายแสดงออกมาไดนาไปสการสนทนาทราบรน ดงทฤษฎพหปญญา ของฮารวารด การดเนอร (อมาพร เทยมทด. 2556: 8-14) ซงกลาววา หากบคคลมปญญาดานความเขาใจผ อน (Interpersonal intelligence) จะทาใหเขาใจความรสกนกคดของผ อน มมนษยสมพนธ สามารถปรบตวไดด สรางและรกษาภาพลกษณของตนในสงคมไดด และมความรบผดชอบทางสงคมสง สวนสมมตฐานขอท 2 วยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรากลมทดลอง ทเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม และกลมควบคม มความฉลาดทางสงคมหลงการทดลอง ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงไมเปนไปตามสมมตฐานขอท 2 ทงน อาจเปนเพราะกลมควบคมมคะแนนเฉลยอยในระดบใกลเคยงกบกลมทดลอง จงทาใหผลออกมาไมแตกตางกน แตแมวาจะมคะแนนความฉลาดทางสงคมทไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต แตเมอศกษารายละเอยดเกยวกบคะแนนเฉลย กลมทดลองมคะแนนความฉลาดทางสงคม (M= 3.0437, SD = 0.31) สงกวากลมควบคม (M= 2.9969, SD = 0.25) ทงน การเกดพฤตกรรมตองอาศยระยะเวลา และ ทศนคตของบคคลจะเปลยนแปลงไดไมงายนก มกจะมการเปลยนแปลงไปกตอเมอมสงเรา หรอมสงมากระตนใหเกดความตองการทจะเปลยนแปลง และพฤตกรรมมนษยเกดจากการเรยนร ซงกระบวนการเรยนรตองอาศยทงกระบวนการทางปญญา และทกษะการตดสนใจของบคคล ซงเปนความสมพนธระหวางตวบคคล สงแวดลอม และพฤตกรรม ซงมอทธพลตอกน โดยผลของการเรยนรกบการแสดงออกอาจแตกตางกน สงทเรยนรแลวอาจไมมการแสดงออกกได ตามทฤษฎปญญาทางสงคมของอลเบรต แบนดรา (ภทรธรา ผลงาม. 2544: 28; อางองจาก Bandura. 1977: 16) การเกดความฉลาดทางสงคมของบคคลและการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมจงเกยวของกบปจจยและตวแบบทบคคลไดเรยนรดวย จงยงไมเหนการเปลยนแปลงทชดเจน สอดคลองกบการศกษาของ เพชรยพา บรณสรจรงรฐ (2555: 126) ซงไดศกษาเรอง รปแบบการพฒนาความฉลาดทางสงคมของพนกงานบรษทจากด (มหาชน) ทเกยวกบธรกจสอสารมวลชนในประเทศไทย โดยผลการวจยพบวา หลงการทดลองเสรจสน 3 เดอน พนกงานบรษทจากด (มหาชน) มความฉลาดทางสงคม สงกวาหลงการทดลองเสรจสน อยางมนยสาคญทระดบ 0.5 แสดงใหเหนวา คณลกษณะของคนสามารถเกดขนไดในระยะเวลาอนสน แตจะสะสมและเกดเปนคณลกษณะสวนบคคลไดเมอใชระยะเวลานานพอสมควร

89

สมมตฐานขอท 3 วยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรากลมทดลอง ทเขารวมโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม มภาวะซมเศราหลงการทดลอง ตากวากอนกาทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงสอดคลองกบสมมตฐานขอท 3 ซงแสดงวาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม มผลทาใหภาวะซมเศราลดลง ผวจยเหนวาจากแบบวดภาวะซมเศรา CES-D (อมาพร ตรงคสมบต; และคณะ. 2541: 12) มประเดนดานอารมณและความรสกทโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคมสามารถเสรมสรางใหดขนได ไดแก การเหนคณคาในตนเอง ความอยากมปฏสมพนธกบผ อน ความมมนษยสมพนธ และการรจกปรบตว ซงมความเชอมโยงกบองคประกอบความฉลาดทางสงคม ซงผ ทมภาวะซมเศราจะมอารมณและความรสกดงกลาว แตกตางจากบคคลทวไป สอดคลองกบทสมาคมจตแพทยสหรฐอเมรกา (วราภรณ วรรณพรณ. 2545; อางองจาก กนกศร จาดเงน .2543) กลาววา ผ ทมภาวะซมเศราจะคดวาตนเองไมมคา มพฤตกรรมแยกตว กาวราว และมความผดปกตในการปรบตว เชนเดยวกบฉตรฤด กจวมลตระกล (2545) ซงไดกลาววา ผ ทมภาวะซมเศราจะรสกไรคา มความคดลบตอตวเองและสงแวดลอม และมปญหาในการสรางสมพนธภาพกบผ อน โดยผ วจยใชทฤษฎการใหคาปรกษากลมหลายรปแบบ ผานเทคนคทหลากหลาย มาเปนฐานในการเสรมสรางความฉลาดทางสงคม ทาใหวยรนไดฝกคดดวยตนเอง ตามการขบเคลอนของกลม ซงกระบวนการใหคาปรกษากลมเปนการเปดโอกาสใหสมาชกภายในกลม คนพบวธแกปญหาดวยตนเอง รวมทงไดมการแลกเปลยนประสบการณทเปนประโยชนซงกนและกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ องคณา ชวยคาช (2554) ซงไดศกษาผลของการใหคาปรกษาตามแนวคดการปรบความคดและพฤตกรรมแบบกลมตออาการซมเศราและพฤตกรรมการดแลตนเองดานสขภาพจตในผ ปวยโรคเรอรงทมโรคซมเศรารวม ผลการศกษาพบวา กลมทดลองทไดรบโปรแกรมการใหคาปรกษากลม มอาการซมเศราตากวากอนทดลอและตากวากลมควบคม อยางมนยสาคญทางสถต โดยกลาววาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทาใหผ ปวยมการปรบเปลยนมมมองและวธคดทเปนจรง อกทงมการแลกเปลยนการจดการกบอาการซมเศราทเปนประโยชน ทาใหสามารถลดภาวะซมเศราลงได รวมทงงานวจยของอบลวรรณ เรอนทองด (2543) ซงไดศกษาผลการใหคาปรกษาแบบกลมตอภาวะซมเศราในวยรน โดยมกลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4,5 และ 6 ผลการศกษาพบวา การใหคาปรกษาแบบกลมสามารถลดภาวะซมเศราในวยรนไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และงานวจยของ ฉตรฤด กจวมลตระกล (2545) ซงไดศกษาผลการใหคาปรกษากลมตามแนวภวนยมกบการฝกหะฐะโยคะตอภาวะซมเศราของนกเรยนหญงชนมธยมศกษาปท 2 พบวา นกเรยนในกลมทไดรบการใหคาปรกษากลมตามแนวภวนยมรวมกบการฝกหะฐะโยคะ มภาวะซมเศราตากวากลมควบคม และมภาวะซมเศราตากวาในระหลงทดลอง รวมทงระยะตดตามผล

90

ขอเสนอแนะจากผลการวจย ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช 1. การนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมไปใชนน ตองมความรเกยวกบเทคนค และทฤษฎการใหคาปรกษากลมรปแบบตางๆ และควรทาความเขาใจเกยวกบขนตอนการใชเทคนค ฝกการใชเทคนคตางๆจากผ เชยวชาญในดานการใหคาปรกษากอนนาไปใช 2. ผลจากการศกษาผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา สามารถนาไปประยกตใชเปนแนวทางในการจดกจกรรมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคมใหกบนกเรยนกลมเสยงตอภาวะซมเศราภายในโรงเรยนได 3. แบบวดความฉลาดทางสงคมสามารถนาไปใชวดความฉลาดทางสงคมสาหรบวยรนในโรงเรยนได เปนประโยชนตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคม รวมทงสามารถใชรวมกบการสงเกตการเปลยนแปลงพฤตกรรมทเกดขนได ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ควรศกษาผลของการพฒนาโปรแกรมการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในชวงอายอนทเปนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา 2. ควรมการจดโปรแกรมการใหคาปรกษากลมโดยใชทฤษฎการใหคาปรกษากลมแบบอน เชน ทฤษฎการใหคาปรกษากลมแบบเหตผล อารมณ พฤตกรรม เปนตน 3. ควรมการศกษาตดตามผลของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสรางความฉลาดทางสงคม เพอประเมนความคงอยของโปรแกรม โดยการวดซา รวมทงเปรยบเทยบระยะเวลาการทดลอง ระหวางการใชโปรแกรมระยะยาว กบการใชโปรแกรมระยะสน และศกษาตวแปรสอดแทรกทเกดขนในการทดลอง เชน ความเครยด ความวตกกงวล เปนตน

บรรณานกรม

92

บรรณานกรม

กมล แสงทองศรกมล. (2551). เลยงลกใหเกง ด มมนษยสมพนธ ดวย S.Q.. สบคนเมอ 5 พฤษภาคม 2558, จาก http: //www.bangkokhealth.com.

กมลพรรณ ชวพนธศร. (2555). IQ EQ AQ MQ SQ กบสงคมเศรษฐกจปจจบน. สบคนเมอ 1 มถนายน 2558, จาก http: //www.impressionconsult.com.

กาญจนกมล สวทยารตน. (2557). การศกษาและพฒนาความฉลาดทางสงคมของนกศกษาในสถาบนอดมศกษาภาคใต. ปรญญานพนธ กศ.ด. (จตวทยาการใหคาปรกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. (2528). คมอแนะแนวเรองการใหคาปรกษาเปนกลม .กรงเทพฯ. กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. (2551). กจกรรมรณรงค คลายทกข สรางสข. ขาวสารกรม

สขภาพจต. 15(10): 1-3. กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. (2554). การใช CES-D ในการคดกรองภาวะซมเศราในวยรน.

สบคนเมอ 2 มถนายน 2558, จาก http: //www.dmh.go.th. กฤษณา ชมสงฆ. (2547). ผลของการใหคาปรกษากลมแบบเกสตลททมตอการปรบตวของนกเรยน

ชนประกาศนยบตรวชาชพ โรงเรยนเทคโนลชนะพลขนธ นครราชสมา อาเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช. วทยานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการใหคาปรกษา). มหาสารคาม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.

ขวญชนก นนทะชาต. (2558). ผลของการใหคาปรกษากลมแบบผสมผสานเพอเสรมสรางการปรบตวทางสงคมของหญงวยรนทตงครรภไมพงประสงค. การประชมวชาการและนาเสนอผลงานวจยระดบชาตและนานาชาต ครงท 6.

ขาวเพอสอมวลชน สานกงานสารนเทศและประชาสมพนธ กระทรวงสาธารณสข. (2556). “สธ.” หวงเดกวยรนยคใหม “ตดไลน” พฤตกรรมแขงกระดาง เกดสงคมกมหนา เมนสงรอบขาง. สบคนเมอ 2 มถนายน 2558, จาก http: //www.moph.go.th.

คณตพนธ ทองสบสาย. (2552). การพฒนาแบบวดความฉลาดทางสงคมสาหรบนกศกษาปรญญาบณฑต. วทยานพนธ คศ.ม. (การวดและการประเมนผลการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

ฉตรฤด กจวมลตระกล. (2545). ผลการใหคาปรกษากลมตามแนวภวนยมกบการฝกหะฐะโยคะตอภาวะซมเศราของนกเรยนหญงชนมธยมศกษาปท 2. วทยานพนธ วท.ม. (จตวทยาการใหคาปรกษา). ชลบร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. ถายเอกสาร.

93

ชนตถา พลอยเลอมแสง. (2548, มกราคม-มถนายน). ความตรงเชงโครงสรางของแบบวดความซมเศรา CES-D ในกลมนสตนกศกษา. วารสาร IJPS. 1: 1.

ชราพร สนทภกด. (2545). ผลของโปรแกรมการเหนคณคาแหงตนทมตอคณคาแหงตนและภาวะซมเศราของเยาวชนหญงทกระทาผดในสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนจงหวดนครสวรรค. วทยานพนธ วท.ม. (จตวทยาการใหคาปรกษา). ชลบร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. ถายเอกสาร.

ชตมา ไชยเสน. (2555). ความรเบองตนในการใหคาปรกษากลม . เอกสารประกอบการเรยน การใหคาปรกษากลม หลกสตรการศกษามหาบณทต สาขาจตวทยาการใหคาปรกษา โครงการบรการวชาการภายนอก มหาวทยาลยมหาสารคาม. สบคนเมอ 30 เมษายน 2558, จาก http: / /www.sut.ac.th.

ชชย สมทธไกร. (2527). การปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม. เอกสารคาสอนวชาการฝกงานดานการใหคาปรกษา 1. เชยงใหม: ภาควชาจตวทยา คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

ดวงใจ กสานตกล. (2542). โรคซมเศราและโรคอารมณผดปกตรกษาหายได. กรงเทพฯ: นาอกษรการพมพ.

ดวงมณ จงรกษ. (2549). ทฤษฎการใหการปรกษาและจตบาบดเบองตน. กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญป น).

ทว ตงเสร. (2546). การศกษาความถกตองของแบบคดกรองภาวะซมเศรา . กรงเทพฯ: โรงพยาบาลจตเวชขอนแกนราชนครนทร กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข.

ไทยรฐออนไลน. (2557). มนมาแลว!! "ยคตวกของก " เตมรปแบบ . สบคนเมอ 25 มถนายน 2558, จาก http://www.thairath.co.th.

ธนวรจน บรณสขสกล. (2555). ความเครยด ภาวะซมเศรา และโรคซมเศรา (Stress, Depression and Depressive disorder). สบคนเมอ 25 พฤษภาคม 2558, จาก http: //haamor.com/th.

ธาม เชอสถาปนาศร. (2557). สอออนไลน กบเยาวชน สงคมไทรเทาทนแคไหน . หนงสอพมพแนวหนา. สบคนเมอ 1 พฤษภาคม 2558, จาก http: //www.naewna.com.

ธรณนทร กองสข; และคณะ. (2551). ความสมพนธระหวางเหตการณความเครยดในชวตกบการเกดโรคซมเศราในผ ปวยทมารบบรการของโรงพยาบาลมหาวทยาลย 5 แหง ป 2549. วารสารสมาคมจตแพทยแหงประเทศไทย. 53(1): 61-68.

94

ธรณนทร กองสข; และคณะ. (2551). ความชกของโรคซมเศราในคนไทย: ผลจากการสารวจระบาดวทยาโรคทางจตเวชในคนไทย การศกษาระดบชาต ป 2551. กรงเทพฯ: โรงพยาบาลพระศรมหาโพธ กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข .

นชชมา ทนศร. (2551). ผลของการใหคาปรกษาแบบกลมตามแนวทฤษฎเผชญความจรงตอการปรบตวทางสงคมของนกเรยนวยรน. วทยานพนธ วท.ม. (จตวทยาการใหคาปรกษา). ชลบร:บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. ถายเอกสาร.

นภา ศรไพโรจน. (2559). เอกสารประกอบคาสอนเรอง "ความรเบองตนเกยวกบการวจย ". สบคนเมอ 16 กมภาพนธ 2559.จาก http: //www.watpon.com/Elearning/res8.htm.

นรลอนซาน กอระ. (2555). ทฤษฎการเรยนรโดยการสงเ กตของ Albert Bandura. สบคนเมอ 12 พฤษภาคม 2558, จาก http: //405404027.blogspot.com/2012/10/albert-bandura.html.

ปรญญา ฮวดศร. (2551). การเปรยบเทยบผลการใหคาปรกษาแบบกลมตอการปรบตวทางสงคมระหวางทฤษฎการเผชญความจรง และทฤษฎการวเคราะหการตดตอสมพนธระหวางบคคลของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. วทยานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการใหคาปรกษา). มหาสารคาม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.

ปรยศ กตตธระศกด. (2555). ภาวะซมเศรา. สบคนเมอ 16 มถนายน 2558, จาก http: //nurse.tu.ac.th.

ปยะธดา ขจรชยกล. (ม.ป.ป.) ความสขในครอบครวไทย...สรางไดไมยาก. การประชมวชาการอนามยครอบครวแหงชาต ครงท 6. กรงเทพฯ: ภาควชาอนามยครอบครว คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมมหดล.

ผาสก ปาประโคน. (2544). ผลการใหคาปรกษาเปนกลมแบบมาราธอนโดยใชทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลททมตอการพฒนาสมพนธภาพระหวางบคคล. วทยานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการใหคาปรกษา). มหาสารคาม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.

เพชรยพา บรณสรจรงรฐ. (2555). รปแบบการพฒนาความฉลาดทาง สงคมของพนกงานบรษทจากด (มหาชน) ทเกยวกบธรกจสอสารมวลชนในประเทศไทย. กศ.ด. (การพฒนาทรพยากรมนษย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรามคาแหง. ถายเอกสาร.

เพชรยพา บรณสรจรงรฐ. (2558). หลกการพฒนาความฉลาดทางสงคม. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงแอนดพบลซซง.

95

เพญประภา เทยมสม. (2551). ผลการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎเผชญความจรงตอการปรบตวทางสงคมของผพการทางดานรางกาย , วทยานพนธ กศ.ม.(จตวทยาการใหคาปรกษา). มหาสารคาม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.

พงษพนธ พงษโสภา. (2557). ทฤษฎและเทคนคการใหบรการปรกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พงษศกด นอยพยคฆ . (2555). Social Intelligence ปฏบตการสรางทกษะสงคมใหเดกเกง. กรงเทพฯ: รกลกบกส.

มซนย เจะแต. (2555). ทฤษฎการเรยนรทางสงคมของแบนดรา . สบคนเมอ 16 มถนายน 2558, จาก http: //konniana.blogspot.com/2012/09/blog-post_18.html.

มาโนช หลอตระกล. (2555). จตเวชศาสตรรามาธบด “โรคซมเศรา ฉบบละเอยด”. กรงเทพฯ: ภาควชาจตเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด.

มาโนช หลอตระกล. (2558). โรคซมเศรา. ภาควชาจตเวชศาสตร คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด. สบคนเมอ 30 มถนายน 2558, จาก http: //www.dmh.go.th.

วนดา ฟกเลก. (2554). การลดภาวะซมเศราดวยโปรแกรมพฤตกรรมบาบดแบบพจารณาเหตผลและอารมณในผปวยโรคตดสรา : กรณศกษาในโรงพยาบาลสวนปรง จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธ พบ.ม. (การพยาบาลสขภาพจตและจตเวช). เชยงใหม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. ถายเอกสาร.

วราภรณ วรรณพรณ. (2545). ผลของการใหคาปรกษาแบบพจารณาเหตผลและอารมณรวมกบการฝกผอนคลายกลามเนอทมตอภาวะซมเศราของผปวยภายหลงการพยายามฆาตวตาย .วทยานพนธ วท.ม. (จตวทยาการใหคาปรกษา). ชลบร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. ถายเอกสาร.

วสาข สอตระกล. (2551). เยาวชน – คนรนใหม – อนาคตของสงคมสรางสรรค. สบคนเมอ 23 พฤษภาคม 2558, จาก http: //www.tcdc.or.th.

วระเชษฐ ผองพนธ. (2546). ผลการใหคาปรกษาแบบกลมตามแนวทฤษฎการวเคราะหการตดตอสมพนธทมตอการปรบตวทางสงคมของนกศกษาวทยาลยพลศกษา จงหวดมหาสารคาม.วทยานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการใหคาปรกษา). มหาสารคาม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.

วระวฒน ปนนตามย. (2551). เชาวนอารมณ (EQ) ดชนเพอความสขแลละความสาเรจในชวต. พมพครงท 7. สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศรเรอน แกวกงวาน. (2554). ทฤษฎจตวทยาบคลกภาพ. พมพครงท 16. สมทรสาคร: พมพด.

96

สพรรษา พลพพฒน. (2556, มกราคม). ผลของโปรแกรมการปรบพฤตกรรมทางปญญาทมตอภาวะซมเศราในผ ปวยยาเสพตด. วารสารพฤตกรรมศาสตรเพอการพฒนา. 5: 1.

สภาพร รวมธรรม. (2544). ผลของการใหคาปรกษาแบบกลมโดยใชทฤษฎการเผชญความจรงตอการปรบตวทางสงคมของขาราชการครใกลเกษยณอายราชการ สานกงานการประถมศกษา อาเภอคาเขอนแกว จงหวดยโสธร. วทยานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการใหคาปรกษา). มหาสารคาม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.

สนทร โคตรบรรเทา. (2548). ทฤษฎพหปญญา. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาผบรหารการศกษา สานกงานปลดกระทรวง กระทรวงศกษาธการ.

สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ. (2553). แนวทางการดแลรกษาภาวะซมเศราและผ มความเสยงตอการฆาตวตาย. กรงเทพฯ: สหมตรพรนตงแอนดพบลสซง.

องคณา ชวยคาช. (2554, มกราคม-มนาคม). ผลของการใหคาปรกษาตามแนวคดการปรบความคดและพฤตกรรมแบบกลมตออาการซมเศราและพฤตกรรมการดแลตนเองดานสขภาพจตในผ ปวยโรคเรอรงทมโรคซมเศรารวม. วารสารสภาการพยาบาล. 26: 1.

อลเบรต บนดรา. (2555). ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา . สบคนเมอ 8 พฤษภาคม 2558, จาก http: //asmini1122.blogspot.com/2012/09/blog-post_4694.html.

อาภา จนทรสกล. (2551). เทคนคการปรกษาเบองตน. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาศกษาศาสตร. พมพครงท 5. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

อาร สณหฉว. (2552). พหปญญาประยกต. กรงเทพ: สมาคมเพอการศกษาเดก สาขาการศกษาปฐมวย คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

อบลวรรณ เรอนทองด. (2543). ผลการใหคาปรกษาแบบกลมตอภาวะซมเศราในวยรน. สบคนเมอ 5 พฤษภาคม 2558, จาก http: //www.dmh.moph.go.th.

อมาพร ตรงคสมบต,วชระ ลาภบญทรพย; และปยลมพร หะวานนท.(2540). การใช CES-D ในการคดกรองภาวะซมเศราในวยรน. วารสารสมาคมจตแพทยแหงประเทศไทย: 42(1): 2-13.

อมาพร เทยมทด. (2556, มกราคม-มถนายน). ทฤษฎพหปญญา. วารสารการวดผลการศกษา. 30(87): 8-19.

------------. (ม.ป.ป.). เทคนคการปรกษาเบองตน. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. อมาพร เทยมทด. (2558). ประวต อลเบรต แบนดรา (Albert Bandura). ถอดความจาก The Gale

Encyclopedia of Psychology หนา 65-66. สบคนเมอ 19 มถนายน 2558, จาก https: //wisitdevilsoul.wordpress.com/.

97

Agata Maltese, Marianna Alesi; & Azzurra Giuseppa Maria Al.(2012). Self-esteem, defensive strategies and social intelligence in the adolescence. Journal of Social and Behavioral Sciences. 69 (2012) 2054 – 2060.

Aghajani hashtchin tahmores. (2011). Role of play in social skills and intelligence of children. Journal of Social and Behavioral Sciences. 30 (2011) 2272 – 2279.

Albrecht Karl. (2006). Social Intelligence: The New Science of Success.San Francisco: Jossey-Bass A Wiley Imprint.

Cemrenur Topuz, Zeynep Arasan. (2014). Self-Awareness Group Counseling Model for Prospective Counselors. Journal of Procedia - Social and Behavioral Sciences.143(2014): 638 – 642.

Duygu Hiçdurmaz; & Fatma Oz. (2016). Interpersonal sensitivity, coping ways and automatic thoughts of nursing students before and after a cognitive-behavioral group counseling program. Journal of Nurse Education Today. 36(2016): 152-158.

Etheldreda Nakimuli-Mpungu, James Okello, Eugene Kinyanda, Stephen Alderman , Juliet Nakku, Jeffrey S. Alderman, Alison Pavia, Alex Adaku, Kathleen Allden; & Seggane Musisi. (2013). The impact of group counseling on depression, post-traumatic stress and function outcomes: A prospective comparison study in the Peter C. Alderman trauma clinics in northern Uganda. Journal of Affective Disorders. 151(2013): 78-84.

Goleman, Danial. (2006). Social Intelligence: The New Science of Human Relationship. New York: Arrow bo139,237 oks.

Gordon G. Gallup Jr. (1998). Self-awareness and the evolution of social intelligence. Journal of Behavioural Processes. 42(1998): 239–247.

I. Petersen, J. Hanass Hancock, A.Bhana, K.Govender. (2014). A group-based counselling

intervention for depression comorbid with HIV/AIDS using a task shifting approach

98

in South Africa: A randomized controlled pilot study. Journal of Affective Disorders. 158 (2014) 78-84.

Joana Carneiro Pinto, Liliana Faria; & Maria do Céu Taveira. (2014). Social Intelligence in Portuguese Students: Differences According to the School Grade. Journal of Social and Behavioral Sciences. 116(2014): 56 – 62.

Kaj Bjorkqvist; & Karin Osterman. (2000). Social intelligence – Empathy = Aggression. Journal of Aggression and Violent Behavior, 5(2000) 191-200.

Kihlstrom. J.F.; & Cantor, N. (2000). Social Intelligence. In: Sternberg, R.J. (Ed.). Handbook of Intelligence. 2nd ed. Cambridge: Cambridge University Press.

K.V. Petrides , Madeleine Mason; & Nick Sevdalis. (2011). Preliminary validation of the construct of trait social intelligence. Journal of Personality and Individual Differences. 50(2011): 874-877.

Noriah Mohd Ishak , Mohd Hakimie Zainal Abidin; & Abu Yazid Abu Bakar. (2014). Dimensions of social skills and their relationship with empathyamong gifted and talented students in Malaysia. Journal of Social and Behavioral Sciences. 116 (2014): 750 – 753.

Sandra Hampel, Susanne Weis, Wolfgang Hiller; & Michael Witthoft. The relations between social anxiety and social intelligence: A latent variable analysis. Journal of Anxiety Disorders. 25(2011): 545-553.

Susanne Weis; & Heinz-Martin. (2007). Reviving the search for social intelligence – A multitrait-multimethod study of its structure and construct validity. Journal of Personality and Individual Differences. 42: 3–14.

ภาคผนวก

100

ภาคผนวก ก

รายชอผทรงคณวฒทตรวจสอบโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสราง ความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา

101

รายชอผทรงคณวฒทตรวจสอบโปรแกรมการใหคาปรกษา กลมทมตอ การเสรมสรางความฉลาดทางสงคมในวยรนกลมเสยงตอภาวะซมเศรา

1. อาจารย ดร.มณฑรา จารเพง คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2. อาจารย ดร.ครรชต แสนอบล คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 3. อาจารย ดร.ชนดา มตรานนท สถาบนวจยและพฒนาการศกษาพเศษ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 4. ผชวยศาสตราจารย วรยาภรณ อดมรต คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 5. รองศาสตราจารย ดร.วชย อตสาหจต คณะพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

102

ภาคผนวก ข

ใบรบรองจรยธรรมการวจย หนงสอเชญผเชยวชาญ และหนงสอขอความอนเคราะหเกบขอมลเพอการวจย

103

104

105

106

107

108

109

110

111

ภาคผนวก ค

คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของเครองมอทใชในการวจย

112

คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของเครองมอทใชในการวจย ตาราง 5 การวเคราะหคาดชนความสอดคลองของแบบวดความฉลาดทางสงคม

คะแนนผเชยวชาญ ขอ

คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5 ผลรวม IOC

ผลการพจารณา

1 1 1 1 1 0 4 0.8 ใชได

2 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

3 0 1 1 1 1 4 0.8 ใชได

4 1 1 1 1 0 4 0.8 ใชได

5 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

6 1 1 1 1 0 4 0.8 ใชได

7 1 1 1 1 0 4 0.8 ใชได

8 1 1 1 1 0 4 0.8 ใชได

9 1 1 1 1 0 4 0.8 ใชได

10 0 1 0 0 0 1 0.2 ตดทง

11 1 1 1 0 1 4 0.8 ใชได

12 0 1 1 1 0 3 0.6 ใชได

13 0 1 0 1 0 2 0.4 ตดทง

14 0 1 1 0 0 2 0.4 ตดทง

15 1 0 1 1 1 4 0.8 ใชได

16 1 0 1 1 1 4 0.8 ใชได

17 0 1 1 0 0 2 0.4 ตดทง

18 1 0 -1 1 1 2 0.4 ตดทง

19 1 0 -1 1 1 2 0.4 ตดทง

20 1 1 0 1 1 4 0.8 ใชได

21 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

22 1 1 0 1 1 4 0.8 ใชได

23 1 1 0 1 1 4 0.8 ใชได

113

ตาราง 5 (ตอ)

คะแนนผเชยวชาญ ขอ

คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5 ผลรวม IOC

ผลการพจารณา

24 1 0 0 1 1 3 0.6 ใชได

25 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

26 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

27 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

28 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

29 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

30 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

31 1 1 0 1 1 4 0.8 ใชได

32 1 1 1 0 0 3 0.6 ใชได

33 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

34 1 1 1 1 0 4 0.8 ใชได

35 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

36 1 1 0 0 0 2 0.4 ตดทง

37 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

38 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

39 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

40 1 1 1 1 0 4 0.8 ใชได

41 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

42 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

43 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

44 1 1 1 1 0 4 0.8 ใชได

45 1 1 1 1 0 4 0.8 ใชได

46 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

47 1 1 1 1 0 4 0.8 ใชได

114

ตาราง 6 การวเคราะหคาดชนความสอดคลองของโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทมตอการเสรมสราง ความฉลาดทางสงคม

คะแนนผเชยวชาญ หวขอการพจารณา

ดานทประเมน คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

ผลรวม IOC ผลการพจารณา

วตถประสงค 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วธดาเนนการ 1 1 1 1 1 5 1 ใชได 1 ปฐมนเทศ

การประเมนผล 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วตถประสงค 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วธดาเนนการ 1 1 1 1 1 5 1 ใชได 2 การตระหนกรอารมณตนเอง

การประเมนผล 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วตถประสงค 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วธดาเนนการ 1 1 1 1 1 5 1 ใชได 3 การใหความสนใจผอน

การประเมนผล 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วตถประสงค 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วธดาเนนการ 1 1 1 1 1 5 1 ใชได 4 การใหความสนใจผอน

การประเมนผล 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วตถประสงค 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วธดาเนนการ 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

5 การรบรอารมณของผอน และการเหนอกเหนใจผอน

การประเมนผล 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วตถประสงค 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วธดาเนนการ 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

6 การรบรทางสงคม และความสามารถในการเขารวมกบบคคล การประเมนผล 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

115

ตาราง 6 (ตอ)

คะแนนผเชยวชาญ หวขอการพจารณา

ดานทประเมน คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

ผลรวม IOC ผลการพจารณา

วตถประสงค 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วธดาเนนการ 1 1 1 1 1 5 1 ใชได 7 ความสามารถในการแสดงตนเอง การประเมนผล 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วตถประสงค 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วธดาเนนการ 1 1 1 1 1 5 1 ใชได 8 ความสามารถในการแสดงตนเอง การประเมนผล 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วตถประสงค 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วธดาเนนการ 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

9 ความสามารถในการชนาพฤตกรรมของบคคล การประเมนผล 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วตถประสงค 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วธดาเนนการ 1 1 1 1 1 5 1 ใชได 10 ความสามารถในการคานงถงผอน การประเมนผล 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วตถประสงค 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วธดาเนนการ 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

11 ความสามารถในการคานงถงผอน

การประเมนผล 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วตถประสงค 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

วธดาเนนการ 1 1 1 1 1 5 1 ใชได 12 การยตการใหคาปรกษา

การประเมนผล 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

116

ภาคผนวก ง

เครองมอทใชในการวจย

117

แบบวดภาวะซมเศรา CES-D (อมาพร ตรงคสมบต; และคณะ. 2541: 12)

คาแนะนา แบบวดนเปนประโยคทมขอความเกยวของกบอารมณ และความรสกทแสดงออกใน ลกษณะตางๆ แมวาบางประโยคอาจจะไมตรงกบททานเปนอยกตาม ขอใหทานเลอก คาตอบทตรงกบตวทานมากทสด ไมมคาตอบถกหรอผด ดหรอไมด ๐ โปรดตอบตามความเปนจรง และตอบทกขอ เพอทานจะไดรจกตนเอง และวางแผนพฒนาตอไป ๐ มคาตอบ 4 คาตอบ สาหรบขอความแตละประโยค คอ ไมเคย นานๆครง บอยๆ

ตลอดเวลา โปรดใสเครองหมาย ในชองททานคดวาตรงกบความรสกหรอการกระทาของทานใน 1 สปดาห ทผานมา

ท ในระยะ 1 สปดาหทผานมา ไมเคย

(0-1 วน) นานๆ ครง (1-2 วน)

บอยๆ (3-4 วน)

ตลอดเวลา (5-7 วน)

1 ฉนรสกหงดหงดงาย 2 ฉนรสกเบออาหาร

3 ฉนไมสามารถขจดความเศราออกจากใจได แมจะมคนคอยชวยเหลอกตาม

4 ฉนรสกวาตนเองดพอๆกบคนอน 5 ฉนไมมสมาธ 6 ฉนรสกหดห 7 ทกๆสงทฉนกระทาจะตองฝนใจ 8 ฉนมความหวงเกยวกบอนาคต 9 ฉนรสกวาชวตมแตความลมเหลว

10 ฉนรสกหวาดกลว 11 ฉนนอนไมคอยหลบ 12 ฉนมความสข 13 ฉนไมคอยอยากคยกบใคร 14 ฉนรสกเหงา 15 ผคนทวไปไมคอยจะเปนมตรกบฉน

118

ท ในระยะ 1 สปดาหทผานมา ไมเคย

(0-1 วน) นานๆ ครง (1-2 วน)

บอยๆ (3-4 วน)

ตลอดเวลา (5-7 วน)

16 ฉนรสกวาชวตนสนกสนาน 17 ฉนรองไห 18 ฉนรสกเศรา 19 ผคนรอบขางไมชอบฉน 20 ฉนรสกทอถอยในชวต

119

แบบสอบถาม คาชแจง แบบสอบถามฉบบนเปนสวนหนงของปรญญานพนธของนสตหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาประยกต แขนงวชาจตวทยาการใหคาปรกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ แบบสอบถามชดนแบงเปน 2 ตอน ไดแก ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 ความฉลาดทางสงคมของวยรน ขอความกรณาจากทานในการตอบแบบสอบถามชดนอยางถกตองตรงกบความเปนจรงเกยวกบตวทาน ขอมลจากแบบสอบถามจะถกเกบเปนความลบ โดยจะนาไปใชประโยชนเพอการวจย และนาเสนอผลการวจยเปนภาพรวมเทานน

ทชชา สรโย ผวจย

ชดท ………….

120

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชอง ตามความเปนจรงของทานมากทสด และกรณาตอบ ทกขอ 1. เพศ 1. ชาย 2. หญง 2. อาย 1. 13-15 ป 2. 16-18 ป 3. 19-21 ป 3. ระดบการศกษา 1. ม.4 2. ม.5 3. ม.6

121

ตอนท 2 ความฉลาดทางสงคม

คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบความคด ความรสก และการแสดงออกของ ทานตามความเปนจรงและกรณาตอบคาถามทกขอ

4 หมายถง ขอความนนตรงกบความคด ความรสกและการแสดงออก มากทสด 3 หมายถง ขอความนนตรงกบความคด ความรสกและการแสดงออก มาก 2 หมายถง ขอความนนตรงกบความคด ความรสกและการแสดงออก นอย 1 หมายถง ขอความนนตรงกบความคด ความรสกและการแสดงออก นอยทสด

ระดบความคดเหน ขอท

ขอความ 4 3 2 1

1 ฉนรบรไดวาเพอนกาลงโกรธ 2 ฉนรบรไดวาผ อนกาลงหงดหงด

3 ฉนรบรไดวาเพอนมความสข แมไมไดพดออกมากตาม

4 เมอเพอนเศรา ฉนรบรได

5 ฉนไมเขาใจความรสกของเพอน

6 ฉนสนใจและตงใจฟงเมอเพอนกาลงเลาถงวนหยดทผานมา

7 ฉนพยกหนา สบตา แสดงทาทถงความสนใจและตงใจฟงในสงทเพอนกาลงพด

8 ฉนมองสบตาเพอนในระหวางทพดคยกน

9 ฉนโนมตวเขาหาเพอน แสดงทาทรบฟง เมอเพอนระบายความในใจ

10 ฉนรสกเหนใจเพอน เมอเพอนสอบไดคะแนนนอย

11 ฉนอยากใหความชวยเหลอเพอน เมอเพอนเดอดรอน

12 ฉนไมเขาใจวาเพอนรสกอยางไร ถาเพอนไมไดพดออกมาใหชดเจน

13 ฉนรความตองการของผ อน

14 ฉนตดตามขาวสารรอบตวอยตลอดเวลา

15 ฉนมขอมลเพยงพอในการสนทนาเรองตางๆ กบเพอนในกลมไดเสมอ

16 ฉนสามารถปรบตวใหเขากบสถานการณทเปลยนแปลงได

17 ฉนรบรขาวสารรอบตวชากวาเพอน

122

ระดบความคดเหน ขอท

ขอความ 4 3 2 1

18 ฉนมความรสกรวมกบเพอน

19 ฉนสามารถเขาใจในกรยาทาทางทอกฝายแสดงออกมาไดในระหวางการสนทนา

20 ฉนไมเขาใจกรยาทาทางของเพอนทแสดงออกมา

21 ฉนสามารถเรมตนพดคยกบผ อนไดกอน

22 ฉนสามารถพดคยกบผ อนไดอยางราบรน ไมตดขด

23 ฉนชอบเขาไปขดจงหวะการสนทนาของเพอน

24 ฉนเปนคนยมยาก

25 ฉนสามารถถายทอดความรสกออกมาทางสหนา แววตาไดด เมอตองสนทนากบผ อน

26 ฉนสามารถออกไปรายงานหนาชนเรยนได โดยไมรสกประหมา

27 ฉนไมสามารถเกบอารมณโกรธได เมอมเหตการณทไมพอใจ

28 ฉนสามารถบอกความตองการของตนเองใหเพอนรบรได

29 ฉนรสกเศรา เมอฟงเรองเศราจากเพอน

30 ฉนสามารถพดจงใจใหเพอนทาตามในสงทฉนคดได

31 ฉนสามารถเจรจาตอรองกบผ อนได

32 เพอนมกทาตามในสงทฉนบอก

33 เพอนใหความชวยเหลอแกฉน ตามทฉนรองขอ

34 ฉนยดหลกการเอาใจเขามาใสใจเราเสมอ

35 ฉนชวยเหลอเพอน เมอเพอนกาลงเผชญกบปญหา

36 ฉนคดกอนพดเสมอ

37 ฉนเปนคนถนอมนาใจผ อน

38 ฉนแสดงพฤตกรรมโดยไมสนใจวาเปนการทารายจตใจของผ อนหรอไม

39 ฉนยนดชวยผ อนกอนเสมอ แมในชวงเวลาทฉนเรงรบ

40 ฉนไมมเวลาทจะสนใจความทกขของผ อน

ขอขอบพระคณทกทาน ทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามครงน

123

โปรแกรมการใหคาปรกษากลม การเสรมสรางความฉลาดทางสงคม

ครงท 1 วนท 7 มนาคม พ.ศ. 2559 เวลา 8.00 – 9.30 น.

หวเรอง การปฐมนเทศและสรางความคนเคย จดมงหมาย 1. เพอสรางสมพนธภาพและความไววางใจระหวางผวจยและสมาชกของกลม 2. เพอชแจงความสาคญและวตถประสงคของการใหคาปรกษากลมเพอเสรมสรางความ ฉลาดทางสงคม 3. เพอใหสมาชกทกคนไดทราบรายละเอยดเกยวกบตารางวน เวลา จานวนครง ระยะเวลา รปแบบและวธการตางๆในการใหคาปรกษากลม เวลา 1 ชวโมง 30 นาท วธดาเนนการ ในการใหคาปรกษากลมครงแรก ผ วจยใชทฤษฎการเผชญความจรง (Reality Group Counseling Theory) เทคนคทใช ไดแก การตงคาถาม การเปดเผยตนเอง การใชอารมณขน และการใชบทบาทสมมต ขนท 1 ขนเรมตนการใหคาปรกษา ผใหคาปรกษากลาวตอนรบและทกทายสมาชกในกลม พรอมทงแนะนาตนเองใหสมาชกทกคนไดรจกกน ขนท 2 ขนดาเนนการใหคาปรกษา 2.1 ผใหคาปรกษาใหสมาชกแตละคนแนะนาตวเองทละคนใหเพอนๆ รจกพรอมทงบอกดวยวาอยากใหเพอนๆ ในกลมเรยกตนเองวาอะไร 2.2 เมอสมาชกแนะนาตนเองจนครบแลว ผใหคาปรกษาชแจงใหผ รบคาปรกษาทราบถงวตถประสงคของการเขากลมใหคาปรกษาเพอเสรมสรางความฉลาดทางสงคม พรอมทงชแจง ระยะเวลา จานวนครง สถานท ตลอดจนจบโปรแกรมการใหคาปรกษากลม

124

2.3 ผ ใหคาปรกษากลาวถงสมาชกทกคนมความแตกตางกนขอใหสมาชกทกคนเปดใจยอมรบและสมาชกทกคนมความสาคญเทาเทยมกน และการอยรวมกนภายในกลมขอใหสมาชกทกคนไดแสดงความคดเหนอยางเตมท 2.4 ผใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมไดเสนอขอตกลงรวมกนภายในกลม เชน การตรงตอเวลา การเกบรกษาความลบ ฯลฯ และสงใดททางกลมไดลงความคดเหนแลววาใหเปนขอตกลง ขอใหสมาชกทกคนยอมรบและปฏบตตามอยางเครงครด 2.5 ผใหคาปรกษาขออนญาตสมาชกในกลมอดเทป เพอเปนประโยชนในการศกษา และทากจกรรมในครงตอไป โดยแจงวาขอมลจะถกเกบไวเปนความลบ 2.6 ผใหคาปรกษาใหสมาชกเลนเกมหวใจแปดชอง เพอใหสมาชกไดรจกกนมากขน โดยใหสมาชกวาดตาราง 8 ชองลงในสมด ใสชอเพอนสมาชก 1 ชองตอ 1 ชอ รวมทงหมด 8 ชอง จากนนผวจยตงคาถามเพอใหสมาชกไปถามเพอนสมาชกคนอน โดยจะมทงหมด 8 คาถาม ซง 1 คาถาม ใชถามเพอน 1 คน - ใหไปถามเพอนทอยชอง 1 วาเวลาเบอ ชอบทาอะไร - ใหไปถามเพอนทอยชอง 2 วารกใครมากทสด - ใหไปถามเพอนทอยชอง 3 วาเวลานอนไมหลบทาอะไร - ใหไปถามเพอนทอยชอง 4 วาเวลาเศรา อยากคยกบใคร - ใหไปถามเพอนทอยชอง 5 วาไมอยากคบกบคนแบบไหน - ใหไปถามเพอนทอยชอง 6 วาเวลาเหงา อยากไปเทยวทไหน - ใหไปถามเพอนทอยชอง 7 วาเวลามความสข อยากบอกใคร - ใหไปถามเพอนทอยชอง 8 วาแอบชอบใครอย 2.7 ผใหคาปรกษาใหสมาชกจบคเพอนสมาชกทเคยคยดวยนอยทสด หรอไมเคยคยดวยเลย แลวใหถามคาถาม 3 ขอเพอใหเกดความรจกกนมากขน หลงจากนนใหสมาชกแตละคนบอกขอมลของคสนทนาใหเพอนในกลมไดรบร 2.8 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกวาดรปสตวทสอถงความเปนตวเอง พรอมทงอธบายวารปสตวนนสอถงความเปนตวเองอยางไร และพดเออใหสมาชกกลมเขาไปเปนสวนหนงของเรองราวทเพอนสมาชกกลมเปดเผยตนเอง เชน “จากเรองทเพอนเลา พวกเราอยากจะบอกอะไรกบเพอนไหมคะ” เพอเปนการสรางความคนเคยอนดกบสมาชกทกคนในกลม

125

ขนท 3 ขนยตการใหคาปรกษา 3.1 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกแตละคน ชวยกนสรปประเดนสาคญทไดคยกน พรอมทงบอกความรสกทไดมาเขารวมโปรแกรมในครงน รวมทงบอกวาตนเองไดรบอะไร และไดใหอะไรแกสมาชกในการเขาโปรแกรมครงนบาง 3.2 ผใหคาปรกษาเพมเตมประเดนในการพดคย ใหกาลงใจสมาชกในกลม และนดหมายการใหคาปรกษาในครงถดไป การประเมนผล 1. ผ วจยสงเกตจากความตงใจและการมสวนรวมในการแสดงความคดเหนเพอสรางความคนเคยอนดระหวางสมาชกภายในกลม 2. ประเมนผลจากการสรปประเดนสาคญของผ รบคาปรกษา

126

โปรแกรมการใหคาปรกษากลม การเสรมสรางความฉลาดทางสงคม

ครงท 2 วนท 7 มนาคม พ.ศ. 2559 เวลา 10.00 – 12.00 น.

หวเรอง การตระหนกรอารมณตนเอง (Self-Awareness) จดมงหมาย เพอใหสมาชกสามารถพจารณาทบทวนความคด ความรสก และอารมณทมตอตนเอง เวลา 2 ชวโมง วธดาเนนการ ในการเสรมสรางการตระหนกรอารมณตนเอง (Self-Awareness) ผวจยประยกตใชทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท (Gestalt Group Counseling Theory) เทคนคทใช ไดแก การอยกบความรสก (Staying with Feeling) ขนท 1 ขนเรมตนการใหคาปรกษา 1.1 ผใหคาปรกษากลาวทกทายสมาชกในกลม และสอบถามถงเรองทวๆไปเลกนอย เปนการสรางความคนเคยอนดตอกนภายในกลม 1.2 ใหสมาชกชวยกนทบทวนเรองทรวมกนแสดงความคดเหนในครงทผานมา จากนนผใหคาปรกษาสรปเพอเชอมโยงใหสมาชกในกลมไดฝกทบทวนความคด ความรสก และอารมณทมตอตนเอง 1.3 ผ ใหคาปรกษาบอกถงจดประสงคของการใหคาปรกษาในครงนใหสมาชกในกลมทราบ ขนท 2 ขนดาเนนการใหคาปรกษา 2.1 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมเพงอยกบความรสกตนเอง (Staying with the feeling) ซงเปนการใหสมาชกไดรบรความรสกของตนเองในสภาวะปจจบนใหได และใหกลาเผชญกบความจรงโดยไมเลยงความรสกทไมอยากสมผส ซงมกจะเปนความรสกทคงคางตอประสบการณตางๆในอดต ทมผลตออารมณความรสกและพฤตกรรมปจจบน 2.2 ผใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมทงหมดหลบตาเปนเวลา 3 นาท จากนนใหพจารณาวา ในชวง 1 สปดาหทผานมา ตนเองมความรสกใดเกดขนบาง เหตการณนนเปนอยางไร 2.3 เมอครบเวลา 3 นาท ผใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมคอยๆลมตาขน

127

2.4 ผ ใหคาปรกษาสอบถามความรสกทเกดขนของสมาชกในกลมแตละคน ในชวง 1 สปดาหทผานมา จนครบทกคน โดยเปดโอกาสใหสมาชกคนอนๆในกลมไดแสดงความรสกจากเรองทสมาชกเลา เชน “จากทเพอนบอกเลาความรสก เพอนสมาชกมใครอยากบอกอะไรเพอนคนนไหมคะ” ขนท 3 ขนยตการใหคาปรกษา 3.1 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกแตละคน ชวยกนสรปประเดนสาคญทไดคยกน พรอมทงบอกความรสกทไดมาเขารวมโปรแกรมในครงน รวมทงบอกวาตนเองไดรบอะไร และไดใหอะไรแกสมาชกในการเขาโปรแกรมครงนบาง 3.2 ผใหคาปรกษาเพมเตมประเดนในการพดคย ใหกาลงใจสมาชกในกลม และนดหมายการใหคาปรกษาในครงถดไป การประเมนผล 1. ผวจยสงเกตจากความตงใจและการมสวนรวมในการแสดงความคดเหน 2. ประเมนผลจากการสรปประเดนสาคญของผ รบคาปรกษา

128

โปรแกรมการใหคาปรกษากลม การเสรมสรางความฉลาดทางสงคม

ครงท 3 วนท 7 มนาคม พ.ศ. 2559 เวลา 13.00 – 15.00 น.

หวเรอง การใหความสนใจผ อน (Attunement) จดมงหมาย เพอใหสมาชกสามารถแสดงความสนใจและตงใจฟงผ อนอยางเตมท เวลา 2 ชวโมง วธดาเนนการ ในการเสรมสรางการใหความสนใจผ อน (Attunement) ผ วจยประยกตใชทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท (Gestalt Group Counseling Theory) เทคนคทใช ไดแก การอยกบความรสก (Staying with Feeling) ขนท 1 ขนเรมตนการใหคาปรกษา 1.1 ผใหคาปรกษากลาวทกทายสมาชกในกลม และสอบถามถงเรองทวๆไปเลกนอย เปนการสรางความคนเคยอนดตอกนภายในกลม 1.2 ใหสมาชกชวยกนทบทวนเรองทรวมกนแสดงความคดเหนในครงทผานมา เกยวกบการพจารณาทบทวนความคด ความรสก และอารมณทมตอตนเอง จากนนผ ใหคาปรกษาสรปเพอเชอมโยงใหสมาชกในกลมฝกใหความสนใจผ อน (Attunement) ดวยการสนใจใสใจรบฟงเรองราวของผ อน 1.3 ผ ใหคาปรกษาบอกถงจดประสงคของการใหคาปรกษาในครงนใหสมาชกในกลมทราบ ขนท 2 ขนดาเนนการใหคาปรกษา 2.1 ผใหคาปรกษาใชเทคนคการอยกบความรสก (Staying with feeling)โดยใหสมาชกในกลมหลบตาเปนเวลา 3 นาท นกถงเหตการณททาใหเกดความรสกไมสบายใจทสดในชวต 2.2 เมอครบเวลา 3 นาท ผใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมคอยๆลมตาขน

129

2.3 ผ ใหคาปรกษาสอบถามความรสกทเกดขนของสมาชกในกลมแตละคน โดยใหตอบคาถามโดยมรายละเอยด คอ เหตการณนนเปนอยางไร (Situation) ทานรสกอยางไร (Feeling) และทานตองการอะไร (Want) 2.4 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมทเหลอจากคนเลา รบฟงอยางสนใจ ใสใจ เพอรบรความรสกของเพอนสมาชกทเลา แลวเปนผสะทอนความรสกออกไปใหผ เลาเรองไดรบร แลวใหสมาชกผ เลาเรอง Feedback กลบมาเกยวกบความรสกในประโยคทเพอนสะทอนความรสกใหวารสกอยางไร ซงจะเปนการแสดงถงวา คนฟงใสใจ ตงใจฟง 2.5 ผ ใหคาปรกษาชใหสมาชกในกลมเหนถงความสาคญของการใสใจผ อน การรบฟงอยางตงใจ และเปนกลาง การรบฟงโดยไมตดสนคนอน ขนท 3 ขนยตการใหคาปรกษา 3.1 ผใหคาปรกษาใหสมาชกแตละคน ชวยกนสรปประเดนสาคญทไดคยกน ในเรองการแสดงความสนใจและตงใจฟงผ อน พรอมทงบอกความรสกทไดมาเขารวมโปรแกรมในครงน รวมทงบอกวาตนเองไดรบอะไรจากกลมบาง ตลอดจนสามารถนาประสบการณจากกลมไปใชนอกกลมไดอยางไร 3.2 ผใหคาปรกษาเพมเตมประเดนในการพดคย เชน การใสใจผ อน การรบฟงอยางตงใจ เปนกลาง และไมตดสนคนอน ควรทาอยางไร ใหกาลงใจสมาชกในกลม และนดหมายการใหคาปรกษาในครงถดไป การประเมนผล 1. ผวจยสงเกตจากความตงใจและการมสวนรวมในการแสดงความคดเหน 2. ประเมนผลจากการสรปประเดนสาคญของผ รบคาปรกษา

130

โปรแกรมการใหคาปรกษากลม การเสรมสรางความฉลาดทางสงคม

ครงท 4 วนท 8 มนาคม พ.ศ. 2559 เวลา 8.00 – 10.00 น.

หวเรอง การใหความสนใจผ อน (Attunement) จดมงหมาย เพอใหสมาชกสามารถแสดงความสนใจและตงใจฟงผ อนอยางเตมท เวลา 2 ชวโมง วธดาเนนการ ในการเสรมสรางการใหความสนใจผ อน (Attunement) ผ วจยประยกตใชทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท (Gestalt Group Counseling Theory) เทคนคทใช ไดแก การใชจนตนาการ (Fantasy Approaches) ขนท 1 ขนเรมตนการใหคาปรกษา 1.1 ผใหคาปรกษากลาวทกทายสมาชกในกลม และสอบถามถงเรองทวๆไปเลกนอย เปนการสรางความคนเคยอนดตอกนภายในกลม 1.2 ใหสมาชกชวยกนทบทวนเรองทรวมกนแสดงความคดเหนในครงทผานมา จากนนผใหคาปรกษาสรปเพอเชอมโยงใหสมาชกในกลมฝกใหความสนใจผ อน (Attunement) ไดแก การใสใจ สบสายตา โนมตวเขาหา แสดงทาทถงความสนใจ 1.3 ผ ใหคาปรกษาบอกถงจดประสงคของการใหคาปรกษาในครงนใหสมาชกในกลมทราบ ขนท 2 ขนดาเนนการใหคาปรกษา 2.1 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมหลบตาเปนเวลา 3 นาท เพอใหสมาชกไดอยกบปจจบน และทาใหเกดสมาธในการเขารวมกลม 2.2 ในขณะทสมาชกในกลมหลบตา ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกจนตนาการ (Fantasy Approaches) ถงความสาเรจในชวตของตนเอง โดยชวนใหนกถงวนทเกดขนวนนน วาตนเองทาอะไร รสกอยางไร มใครอยในเหตการณนนบาง มใครพดอะไรกบเราบาง บทสนทนาเปนอยางไร เราแสดงสหนาอยางไร

131

2.3 ผใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมไดเลาเรองใหเพอนสมาชกฟง 2.4 ผ ใหคาปรกษา ชวนใหสมาชกกลมเปนสวนหนงของเรองราวทสมาชกกลมบอกเลาออกมา 2.5 ผ ใหคาปรกษาชใหสมาชกในกลมเหนถงความสาคญของการใหความสนใจใสใจผ อน การรบฟงอยางตงใจ และเปนกลาง การรบฟงโดยไมตดสนคนอน ขนท 3 ขนยตการใหคาปรกษา 3.1 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกแตละคน ชวยกนสรปประเดนสาคญทไดคยกน พรอมทงบอกความรสกทไดมาเขารวมโปรแกรมในครงน รวมทงบอกวาตนเองไดรบอะไรจากกลมบาง ตลอดจนสามารถนาประสบการณจากกลมไปใชนอกกลมไดอยางไร 3.2 ผ ใหคาปรกษาเพมเตมประเดนในการพดคยถงแนวการฝกใหความสนใจผ อน ใหกาลงใจสมาชกในกลม และนดหมายการใหคาปรกษาในครงถดไป การประเมนผล 1. ผวจยสงเกตจากความตงใจและการมสวนรวมในการแสดงความคดเหน 2. ประเมนผลจากการสรปประเดนสาคญของผ รบคาปรกษา

132

โปรแกรมการใหคาปรกษากลม การเสรมสรางความฉลาดทางสงคม

ครงท 5 วนท 8 มนาคม พ.ศ. 2559 เวลา 10.30 – 12.30 น.

หวเรอง การรบรอารมณของผ อน (Primal Empathy) และการเหนอกเหนใจผ อน (Empathic Accuracy) จดมงหมาย 1. เพอใหสมาชกรบรอารมณ ความรสก ของตนเองและผ อน 2. เพอใหสมาชกมความเหนอกเหนใจผ อน สามารถเขาใจในความคด อารมณ ความปรารถนา ของตนเองและผ อน เวลา 2 ชวโมง วธดาเนนการ ในการเสรมสรางการรบรอารมณของผ อน (Primal Empathy) และการเหนอกเหนใจผ อน (Empathic Accuracy) ผวจยประยกตใชทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท (Gestalt Group Counseling Theory) เทคนคทใช ไดแก เทคนคคด-รสก (Think-Feel Technique) ขนท 1 ขนเรมตนการใหคาปรกษา 1.1 ผใหคาปรกษากลาวทกทายสมาชกในกลม และสอบถามถงเรองทวๆไปเลกนอย เปนการสรางความคนเคยอนดตอกนภายในกลม 1.2 ใหสมาชกชวยกนทบทวนเรองทรวมกนแสดงความคดเหนในครงทผานมา จากนนผ ใหคาปรกษาสรปเพอเชอมโยงใหสมาชกในกลมรบรอารมณเบองตนของผ อน (Primal Empathy) จากภาษาทาทาง ทงนาเสยง สหนา สายตา และทาความเขาใจในความคด อารมณ และความมงหวนน ซงเปนการแสดงถงการเหนอกเหนใจผ อน (Empathic Accuracy) 1.3 ผ ใหคาปรกษาบอกถงจดประสงคของการใหคาปรกษาในครงนใหสมาชกในกลมทราบ ขนท 2 ขนดาเนนการใหคาปรกษา 2.1 ผ ใหคาปรกษา ใหสมาชกสารวจอารมณตนเอง จากการวาดรปวงกลมแบงสดสวนอารมณของตนเอง 8 อารมณ ไดแก กลว โกรธ รนเรง รงเกยจ ยอมรบ เศรา ประหลาดใจ คาดหวง เปน

133

พนทมากนอยตามความรสกทเกดขน พรอมทงเขยนชออารมณกากบไว และแบงปนเลาใหสมาชกในกลมฟง 2.2 ผ ใหคาปรกษา ใชเทคนคคด-รสก (Think-Feel Technique) เพอใหสมาชกไดพจารณาความคดและความรสกทเกดขน โดยใหสมาชกหลบตาเปนเวลา 2 นาท เพอใหสมาชกไดพจารณาวา ขณะนตนเองกาลงคดอะไร และกาลงรสกอยางไร จากนนเมอสมาชกลมตาขนมา ใหสมาชกเขยนประโยคลงบนกระดาษวา “ ขณะนฉนกาลงคด.......... และ ขณะนฉนกาลงรสก...........” 2.3 ผ ใหคาปรกษา ถามสมาชกถงความคดและความรสกทสมาชกเขยนลงบนกระดาษ เพอใหสมาชกไดสารวจทาความรจกกบอารมณ ความรสกของตนเองทเกดขนในขณะนน เปนการฝกใหรบรอารมณ ความรสก ทละคน 2.4 เมอสมาชกแตละคนเลาจบ ผ ใหคาปรกษาเปดโอกาสใหสมาชกคนอนๆในกลมไดแสดงความรสกจากเรองทสมาชกเลา 2.5 ผใหคาปรกษาใหสมาชกนาเสนอรวมกนถงภาษาทาทาง ไดแก การแสดงออกทางสหนา แววตา การใชภาษากาย นาเสยง ทเกดขนกบสมาชกภายในกลมในขณะทสมาชกแตละคนพดถอารมณ ความรสกของตนเองในขณะนน เปนการฝกใหสมาชกแสดงความสนใจผ อน โดยการตงใจฟง ประสานสายตา ไมขดจงหวะ แสดงความใสใจโดยใชภาษาทาทางตามความเหมาะสม เกดการรบรและเขาใจอารมณความรสกของผ อน โดยทาความเขาใจในสงทถกตองตอ อารมณ ความคด และความมงหวงของผ อน โดยผ ใหคาปรกษาเปดโอกาสใหสมาชกกลมสอความรสกนนใหเพอนสมาชกเจาของเรองราวไดรบร ขนท 3 ขนยตการใหคาปรกษา 3.1 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกแตละคน ชวยกนสรปประเดนสาคญทไดคยกน พรอมทงบอกความรสกทไดมาเขารวมโปรแกรมในครงน รวมทงบอกวาตนเองไดรบอะไรจากกลมบาง ตลอดจนสามารถนาประสบการณจากกลมไปใชนอกกลมไดอยางไร 3.2 ผใหคาปรกษาเพมเตมประเดนในการพดคย ใหกาลงใจสมาชกในกลม และนดหมายการใหคาปรกษาในครงถดไป การประเมนผล 1. ผวจยสงเกตจากความตงใจและการมสวนรวมในการแสดงความคดเหน 2. ประเมนผลจากการสรปประเดนสาคญของผ รบคาปรกษา

134

โปรแกรมการใหคาปรกษากลม การเสรมสรางความฉลาดทางสงคม

ครงท 6 วนท 9 มนาคม พ.ศ. 2559 เวลา 8.00 – 10.00 น.

หวเรอง การรบรทางสงคม (Social Cognition) และความสามารถในการเขารวมกบบคคล (Synchrony) จดมงหมาย 1. เพอใหสมาชกรบรสงคมทอยรอบตว จนนาไปสการปรบตวตามสงคมไดถกตองเหมาะสม 2. เพอใหสมาชกสามารถรและเขาใจกรยาทาทางทอกฝายแสดงออกมา และตอบสนองไดอยางเหมาะสม เวลา 2 ชวโมง วธดาเนนการ ในการเสรมสรางการรบรทางสงคม (Social Cognition) และความสามารถในการเขารวมกบบคคล (Synchrony) ผวจยประยกตใชทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเผชญความจรง (Reality Group Counseling Theory) เทคนคทใช ไดแก กระบวนการ WDEP ขนท 1 ขนเรมตนการใหคาปรกษา 1.1 ผใหคาปรกษากลาวทกทายสมาชกในกลม และสอบถามถงเรองทวๆไปเลกนอย 1.2 ใหสมาชกชวยกนทบทวนเรองทรวมกนแสดงความคดเหนในครงทผานมา 1.3 ผ ใหคาปรกษาบอกถงจดประสงคของการใหคาปรกษาในครงนใหสมาชกในกลมทราบ ขนท 2 ขนดาเนนการใหคาปรกษา 2.1 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมระลกถงเหตการณททาใหอยากปลกตวออกมา ไมอยากเขาไปใกล มอะไรเกดขนในใจ ทาใหตวเรารสกอยางไร ซงเปนการรบรทางสงคมทเกดขน 2.2 ผใหคาปรกษาใหสมาชกนกถงภาพ วาจะมวธอยกบสถานการณนนอยางไร เปนการเพมความกลาใหสมาชกมปฏสมพนธกบสงคมมากขน

135

2.3 ผใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมเขยนพฤตกรรมตามแบบฟอรม WDEP ดงน W (Want) ระบพฤตกรรมทตองการเปลยนแปลง D (Doing) สารวจพฤตกรรมของตนเอง E (Evaluation) ประเมนผลพฤตกรรมของตนเอง P (Plan) ระบกจกรรมตางๆทวางแผนเพอเปลยนแปลงและปฏบตตามแผนนน 2.4 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมเลาถงสงทตองการเปลยนแปลงเพอการรบรสงคม และการเขารวมกบบคคลในสงคม และนาไปใชในสถานการณจรง 2.5 ผ ใหคาปรกษาใหกาลงใจเพอใหสมาชกกลมมความมนใจในการเปลยนแปลงพฤตกรรมและนาไปใชในสถานการณจรง ขนท 3 ขนยตการใหคาปรกษา 3.1 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกแตละคน ชวยกนสรปประเดนสาคญเกยวกบการรบรทางสงคมและความสามารถในการเขารวมกบบคคล ทไดคยกน พรอมทงบอกความรสกทไดมาเขารวมโปรแกรมในครงน รวมทงบอกวาตนเองไดรบอะไรจากกลมบาง ตลอดจนสามารถนาประสบการณจากกลมไปใชนอกกลมไดอยางไร 3.2 ผใหคาปรกษาเพมเตมประเดนในการพดคย ใหกาลงใจสมาชกในกลม และนดหมายการใหคาปรกษาในครงถดไป การประเมนผล 1. ผวจยสงเกตจากความตงใจและการมสวนรวมในการแสดงความคดเหน 2. ประเมนผลจากการสรปประเดนสาคญของผ รบคาปรกษา

136

โปรแกรมการใหคาปรกษากลม การเสรมสรางความฉลาดทางสงคม

ครงท 7 วนท 9 มนาคม พ.ศ. 2559 เวลา 10.30 – 12.30 น.

หวเรอง ความสามารถในการแสดงตนเอง (Self – Presentation) จดมงหมาย เพอใหสมาชกในกลมรจกแสดงอารมณในแตละแบบไดเหมาะสมกบเวลา สถานท และสถานการณทเผชญอย เวลา 2 ชวโมง วธดาเนนการ ในการเสรมสรางความสามารถในการแสดงตนเอง (Self – Presentation) ผวจยประยกตใชทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ (Transactional Group Counseling Theory) เทคนคทใช ไดแก การวเคราะหโครงสรางบคลกภาพ (Structural Analysis) ขนท 1 ขนเรมตนการใหคาปรกษา 1.1 ผใหคาปรกษากลาวทกทายสมาชกในกลม และสอบถามถงเรองทวๆไปเลกนอย 1.2 ใหสมาชกชวยกนทบทวนเรองทรวมกนแสดงความคดเหนในครงทผานมา 1.3 ผ ใหคาปรกษาบอกถงจดประสงคของการใหคาปรกษาในครงนใหสมาชกในกลมทราบ ขนท 2 ขนดาเนนการใหคาปรกษา 2.1 ผ ใหคาปรกษาอธบายถงการสอสาร โครงสรางบคลกภาพซงนาไปสการตดตอสมพนธระหวางกน 2.2 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกกลมเลาถงประสบการณทผานมาทมปญหาเกดจากการตดตอสอสารทไมเหมาะสม เชน กบพอแม เพอน หรอบคคลอนๆในสงคม 2.3 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมทาความเขาใจพฤตกรรมของตนเอง โดยใชเทคนคการถามเพอใหสมาชกไดวเคราะหพฤตกรรมทสงผลตอการตดตอสมพนธกนในสงคม

137

2.4 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมทาความเขาใจสาเหตของปญหา โดยใหสมาชกวเคราะหภาวะตวตนตามโครงสรางบคลกภาพ ทสงผลตอการคด การรสก และการแสดงพฤตกรรม ซงจาแนกเปน 3 สวนไดแก สภาวะตวตนแบบพอแม สภาวะตวตนแบบผใหญ สภาวะตวตนแบบเดก 2.5 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมหาวธการแสดงออกทเหมาะสมกวา โดยใชการซกซอมพฤตกรรมทเหมาะสม ทสมาชกกลมตระหนกไดผานการทา Role Playing เพอใหสมาชกตระหนกถงความสามารถในการแสดงออกทเหมาะสม เชน หากเราพดประโยคน คสนทนาจะมความรสกอยางไร ใหลองคดประโยคในรปแบบใหมทเหมาะสม 2.6 ในขณะทสมาชกแตละคนกาลงเลาเรอง ผใหคาปรกษาเปดโอกาสใหสมาชกคนอนๆในกลมไดแสดงความรสกจากเรองทสมาชกเลา 2.7 ผใหคาปรกษาใหกาลงใจสมาชกกลมในการเปลยนแปลงตนเองในสถานการณจรง ขนท 3 ขนยตการใหคาปรกษา 3.1 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกแตละคน ชวยกนสรปประเดนสาคญเกยวกบการรบรทางสงคมและความสามารถในการเขารวมกบบคคล ทไดคยกน พรอมทงบอกความรสกทไดมาเขารวมโปรแกรมในครงน รวมทงบอกวาตนเองไดรบอะไรจากกลมบาง ตลอดจนสามารถนาประสบการณจากกลมไปใชนอกกลมไดอยางไร 3.2 ผใหคาปรกษาเพมเตมประเดนในการพดคย ใหกาลงใจสมาชกในกลม และนดหมายการใหคาปรกษาในครงถดไป การประเมนผล 1. ผวจยสงเกตจากความตงใจและการมสวนรวมในการแสดงความคดเหน 2. ประเมนผลจากการสรปประเดนสาคญของผ รบคาปรกษา

138

โปรแกรมการใหคาปรกษากลม การเสรมสรางความฉลาดทางสงคม

ครงท 8 วนท 10 มนาคม พ.ศ. 2559 เวลา 8.00 – 10.00 น.

หวเรอง ความสามารถในการแสดงตนเอง (Self – Presentation) จดมงหมาย เพอใหสมาชกในกลมรจกแสดงตนเองเพอสรางความสมพนธทางสงคมทใกลชดสนทสนมกบผ อน เวลา 2 ชวโมง วธดาเนนการ ในการเสรมสรางความสามารถในการแสดงตนเอง (Self – Presentation) ผวจยประยกตใชทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ (Transactional Group Counseling Theory) เทคนคทใช ไดแก การวเคราะหรปแบบการใชเวลา (Structuring Time Analysis) ขนท 1 ขนเรมตนการใหคาปรกษา 1.1 ผใหคาปรกษากลาวทกทายสมาชกในกลม และสอบถามถงเรองทวๆไปเลกนอย 1.2 ใหสมาชกชวยกนทบทวนเรองทรวมกนแสดงความคดเหนในครงทผานมา 1.3 ผ ใหคาปรกษาบอกถงจดประสงคของการใหคาปรกษาในครงนใหสมาชกในกลมทราบ ขนท 2 ขนดาเนนการใหคาปรกษา 2.1 ผ ใหคาปรกษาอธบายถงรปแบบการใชเวลา (Structuring Time Analysis) ซงนาไปสการตดตอสมพนธระหวางกน ซงม 6 ประเภท ตามทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ (Transactional Group Counseling Theory) ไดแก 2.1.1 แบบหลกเลยง (Withdrawal) หมายถง การใชเวลาแบบไมยงเกยวกบผ อน หลกเลยงการสมพนธกบผ อน หากหลกเลยงมากเกนไป อาจเปลาเปลยวและเปนโรคซมเศราได 2.1.2 แบบพธการ (Rituals) หมายถง การใชเวลาทรปแบบการสนทนาเปนแบบ ผวเผน ทกทายดวยมารยาท เปนตน

139

2.1.3 แบบเวลาวาง (Pastimes) หมายถง การใชเวลาทเนอหาการสนทนาเปนแบบฆาเวลา พดคยเรองทวๆไป 2.1.4 แบบกจกรรม (Activities) หมายถง การใชเวลาโดยการตดตอกนเรองงาน ไมใชเปนแบบเรองสวนตว 2.1.5 แบบเกม (Games) หมายถง การใชเวลาทระดบการสอสารเปนเรองอารมณและแรงจงใจ สมพนธกนแบบททาใหไดรบความทกขทางจตใจ 2.1.6 แบบใกลชด (Intimacy) หมายถง การใชเวลาโดยการเปนตวของตวเอง แสดงความจรงใจตอกน เปดเผยความรสก มความไววางใจกน กอใหเกดความอบอนใจ ไมโดดเดยว อางวาง 2.2 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกกลมวเคราะหรปแบบการใชเวลาของตนเอง และนาเสนอผลการวเคราะหตนเองตอสมาชกกลม 2.3 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมรวมกนหาวธการแสดงออกทเหมาะสม โดยใหซกซอมบทบาทสมพนธภาพแบบใกลชดกบสมาชกกลมแบบ Role Playing เพอใหไดสมผสเชงความรสกกบรปแบบสมพนธภาพแบบใกลชดมากทสด ขนท 3 ขนยตการใหคาปรกษา 3.1 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกแตละคน ชวยกนสรปประเดนสาคญเกยวกบการรบรทางสงคมและความสามารถในการเขารวมกบบคคล ทไดคยกน พรอมทงบอกความรสกทไดมาเขารวมโปรแกรมในครงน รวมทงบอกวาตนเองไดรบอะไรจากกลมบาง ตลอดจนสามารถนาประสบการณจากกลมไปใชนอกกลมไดอยางไร 3.2 ผใหคาปรกษาเพมเตมประเดนในการพดคย ใหกาลงใจสมาชกในกลม และนดหมายการใหคาปรกษาในครงถดไป การประเมนผล 1. ผวจยสงเกตจากความตงใจและการมสวนรวมในการแสดงความคดเหน 2. ประเมนผลจากการสรปประเดนสาคญของผ รบคาปรกษา

140

โปรแกรมการใหคาปรกษากลม การเสรมสรางความฉลาดทางสงคม

ครงท 9 วนท 10 มนาคม พ.ศ. 2559 เวลา 10.30 – 12.30 น.

หวเรอง ความสามารถในการชนาพฤตกรรมของบคคล (Influence) จดมงหมาย เพอใหสมาชกในกลมสามารถทาใหบคคลทอยรอบตว ปฏบตในทศทางทตนเองตองการ และมความสามารถเจรจาตอรองกบผ อนไดอยางเหมาะสม เวลา 2 ชวโมง วธดาเนนการ ในการเสรมสรางความสามารถในการชนาพฤตกรรมของบคคล (Influence) ผ วจยประยกตใชทฤษฎการใหคาปรกษาแบบวเคราะหสมพนธภาพ (Transactional Group Counseling Theory) เทคนคทใช ไดแก การวเคราะหการสอสารสมพนธระหวางบคคล (Transactional Analysis) ขนท 1 ขนเรมตนการใหคาปรกษา 1.1 ผใหคาปรกษากลาวทกทายสมาชกในกลม และสอบถามถงเรองทวๆไปเลกนอย 1.2 ใหสมาชกชวยกนทบทวนเรองทรวมกนแสดงความคดเหนในครงทผานมา 1.3 ผ ใหคาปรกษาบอกถงจดประสงคของการใหคาปรกษาในครงนใหสมาชกในกลมทราบ ขนท 2 ขนดาเนนการใหคาปรกษา 2.1 ผใหคาปรกษาอธบายถงรปแบบการตดตอสอสารระหวางบคคล 3 ประเภทไดแก 2.1.1 การตดตอสอสารสมพนธทสอดคลองกน (Complementary Transaction) เปนการสอสารแบบถอยท ถอยอาศย ไดรบการตอบสนองตามทคาดหวงไว สมพนธภาพจงเปนไปอยางราบรน ไมตดขด ขดแยง มความเชอใจ ไววางใจกน กอใหเกดมตรภาพทด 2.1.2 การตดตอสอสารสมพนธแบบขดแยง (Cross Transaction) เปนการสอสารซงฝายหนงไมไดรบการตอบสนองตามทคาดหวงไว จงทาใหเกดความขดแยง ไมรวมมอกน เขาใจผดกน

141

2.1.3 การตดตอสอสารสมพนธแบบซอนเรน (Ulterior Transaction) เปนการสอสารทไมตรงไปตรงมา แสดงพฤตกรรมอกอยางหนง แตมความตองการทแทจรงอกอยางหนง ซงสามารถสงเกตไดจากภาษาทาทาง นาเสยง การแสดงออกทางสหนา เปนตน 2.2 ผ ใหคาปรกษาชวนใหสมาชกกลมดวา มเหตการณใดในชวต ทเกยวของกบการสอสารในชวตประจาวนของเขา แลวสงผลกระทบตอตวเขาอยางไร คสนทนาม Feedback อยางไร และตวสมาชกเองรสกอยางไร 2.3 ผใหคาปรกษาชวนเพอนสมาชกใหชวยกนวเคราะหวามประโยคอะไรททาใหเกดการสอสารแบบนออกไป ทาหนาทเสมอนเปนกระจกสะทอนของกนและกน ทาใหสมาชกผ เลาเรองเกดการเรยนรภายในใจในเชงประสบการณของตนเองมากขน 2.4 ผใหคาปรกษาคอยใหคาชมเชย เมอสมาชกในกลมแสดงพฤตกรรมทถกตอง และใหกาลงใจสมาชกในการปรบเปลยนพฤตกรรม ขนท 3 ขนยตการใหคาปรกษา 3.1 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกแตละคน ชวยกนสรปประเดนสาคญเกยวกบการรบรทางสงคมและความสามารถในการเขารวมกบบคคล ทไดคยกน พรอมทงบอกความรสกทไดมาเขารวมโปรแกรมในครงน รวมทงบอกวาตนเองไดรบอะไรจากกลมบาง ตลอดจนสามารถนาประสบการณจากกลมไปใชนอกกลมไดอยางไร 3.2 ผใหคาปรกษาเพมเตมประเดนในการพดคย ใหกาลงใจสมาชกในกลม และนดหมายการใหคาปรกษาในครงถดไป การประเมนผล 1. ผวจยสงเกตจากความตงใจและการมสวนรวมในการแสดงความคดเหน 2. ประเมนผลจากการสรปประเดนสาคญของผ รบคาปรกษา

142

โปรแกรมการใหคาปรกษากลม การเสรมสรางความฉลาดทางสงคม

ครงท 10 วนท 10 มนาคม พ.ศ. 2559 เวลา 13.30 – 15.30 น.

หวเรอง ความสามารถในการคานงถงผ อน (Concern) จดมงหมาย เพอใหสมาชกในกลมคดถงผ อน และรจกชวยเหลอผ อนเมอเผชญปญหา เวลา 2 ชวโมง วธดาเนนการ ในการเสรมสรางความสามารถในการคานงถงผ อน (Concern) ผวจยประยกตใชทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท (Gestalt Group Counseling Theory) เทคนคทใช ไดแก การใชจนตนาการ (Fantasy Approaches) ขนท 1 ขนเรมตนการใหคาปรกษา 1.1 ผใหคาปรกษากลาวทกทายสมาชกในกลม และสอบถามถงเรองทวๆไปเลกนอย 1.2 ใหสมาชกชวยกนทบทวนเรองทรวมกนแสดงความคดเหนในครงทผานมา 1.3 ผ ใหคาปรกษาบอกถงจดประสงคของการใหคาปรกษาในครงนใหสมาชกในกลมทราบ ขนท 2 ขนดาเนนการใหคาปรกษา 2.1 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกกลมหลบตาเปนเวลา 3 นาทเพอใหสมาชกกลมมสมาธในการเขารวมกลม 2.2 ในขณะทสมาชกในกลมหลบตา ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกจนตนาการ (Fantasy Approaches) ถงเหตการณในชวตทเคยไดชวยเหลอผ อน โดยชวนใหนกถงวนทเกดขนวนนน วาตนเองทาอะไร รสกอยางไร มใครอยในเหตการณนนบาง มใครพดอะไรกบเราบาง บทสนทนาเปนอยางไร เราแสดงสหนาอยางไร 2.3 ผใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมไดเลาเรองใหเพอนสมาชกฟง 2.4 ผ ใหคาปรกษา ชวนใหสมาชกกลมเปนสวนหนงของเรองราวทสมาชกกลมบอกเลาออกมา 2.5 ผใหคาปรกษาชใหสมาชกในกลมเหนถงความสาคญของการคานงถงผ อน

143

ขนท 3 ขนยตการใหคาปรกษา 3.1 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกแตละคน ชวยกนสรปประเดนสาคญทไดคยกน พรอมทงบอกความรสกทไดมาเขารวมโปรแกรมในครงน รวมทงบอกวาตนเองไดรบอะไรจากกลมบาง ตลอดจนสามารถนาประสบการณจากกลมไปใชนอกกลมไดอยางไร 3.2 ผ ใหคาปรกษาใหการบาน โดยใหสมาชกไดทากจกรรมชวยเหลอผ อน ซงอาจเปนเรองใกลๆ ตวทสามารถทาไดภายใน 1 วน โดยใหบนทกลงในสมดวาไดชวยเหลอใคร ในเรองอะไรบาง 3.3 ผใหคาปรกษาเพมเตมประเดนในการพดคย ใหกาลงใจสมาชกในกลม และนดหมายการใหคาปรกษาในครงถดไป การประเมนผล 1. ผวจยสงเกตจากความตงใจและการมสวนรวมในการแสดงความคดเหน 2. ประเมนผลจากการสรปประเดนสาคญของผ รบคาปรกษา

144

โปรแกรมการใหคาปรกษากลม การเสรมสรางความฉลาดทางสงคม

ครงท 11 วนท 11 มนาคม พ.ศ. 2559 เวลา 8.00 – 10.00 น.

หวเรอง ความสามารถในการคานงถงผ อน (Concern) จดมงหมาย เพอใหสมาชกในกลมคดถงผ อน และรจกชวยเหลอผ อนเมอเผชญปญหา เวลา 2 ชวโมง วธดาเนนการ ในการเสรมสรางความสามารถในการคานงถงผ อน (Concern) ผวจยประยกตใชทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเกสตลท (Gestalt Group Counseling Theory) เทคนคทใช ไดแก การใชจนตนาการ (Fantasy Approaches) ขนท 1 ขนเรมตนการใหคาปรกษา 1.1 ผใหคาปรกษากลาวทกทายสมาชกในกลม และสอบถามถงเรองทวๆไปเลกนอย 1.2 ใหสมาชกชวยกนทบทวนเรองทรวมกนแสดงความคดเหนในครงทผานมา 1.3 ผ ใหคาปรกษาบอกถงจดประสงคของการใหคาปรกษาในครงนใหสมาชกในกลมทราบ ขนท 2 ขนดาเนนการใหคาปรกษา 2.1 ผใหคาปรกษาตดตามผลจากการใหการบาน สมาชกในกลมจากครงทผานมา ซงใหสมาชกไดไปทากจกรรมชวยเหลอผ อน ซงอาจเปนเรองใกลๆตวทสามารถทาไดภายใน 1 วน โดยใหสมาชกในกลมแตละคนไดเลาประสบการณการชวยเหลอผ อน วาไดชวยเหลอใคร เหตการณทเกดขนเปนอยางไร บคคลทเราไดเขาไปชวยเหลอมพฤตกรรมตอบสนองอยางไร ตวสมาชกมความรสกใดเกดขนบาง 2.2 ผ ใหคาปรกษา ชวนใหสมาชกกลมเปนสวนหนงของเรองราวทสมาชกกลมบอกเลาออกมา 2.3 ผใหคาปรกษาคอยใหคาชมเชย เมอสมาชกในกลมมการแสดงพฤตกรรมทสอถงการคานงถงผ อน

145

2.4 ผใหคาปรกษาชใหสมาชกในกลมเหนถงความสาคญของการคานงถงผ อน ขนท 3 ขนยตการใหคาปรกษา 3.1 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกแตละคน ชวยกนสรปประเดนสาคญทไดคยกน พรอมทงบอกความรสกทไดมาเขารวมโปรแกรมในครงน รวมทงบอกวาตนเองไดรบอะไรจากกลมบาง ตลอดจนสามารถนาประสบการณจากกลมไปใชนอกกลมไดอยางไร 3.2 ผใหคาปรกษาเพมเตมประเดนในการพดคย ใหกาลงใจสมาชกในกลม และนดหมายการใหคาปรกษาในครงถดไป การประเมนผล 1. ผวจยสงเกตจากความตงใจและการมสวนรวมในการแสดงความคดเหน 2. ประเมนผลจากการสรปประเดนสาคญของผ รบคาปรกษา

146

โปรแกรมการใหคาปรกษากลม การเสรมสรางความฉลาดทางสงคม

ครงท 12 วนท 11 มนาคม พ.ศ. 2559 เวลา 10.30 – 12.00 น.

หวเรอง การยตการใหคาปรกษา จดมงหมาย 1. เพอสรปภาพรวมของโปรแกรมในการเสรมสรางความฉลาดทางสงคมของวยรน 2. เพอเปดโอกาสใหสมาชกกลมไดแสดงความรสกตอการเขารวมโปรแกรมครงน 3. เพอประเมนผลการเขารวมโปรแกรม เวลา 1 ชวโมง 30 นาท วธดาเนนการ ในการยตการใหคาปรกษา ผ วจยประยกตใชทฤษฎการใหคาปรกษาแบบเผชญความจรง (Reality Group Counseling Theory) เทคนคทใช ไดแก เทคนค WDEP ขนท 1 ขนเรมตนการใหคาปรกษา 1.1 ผ ใหคาปรกษากลาวทกทายสมาชกในกลม และซกถามถงการฝกอบรมทผานมาทงหมด 11 ครง 1.2 ผใหคาปรกษาถามถงสมาชกในกลมในการนาความร ความสามารถทไดรบจากการเขารวมโปรแกรม ไปใชในชวตประจาวน 1.3 ผใหคาปรกษาใหกาลงใจสมาชกในกลม เพอใหเกดความมนใจในการนาความฉลาดทางสงคมไปใชในชวตประจาวน 1.4 ผ ใหคาปรกษาบอกถงจดประสงคของการใหคาปรกษาในครงนใหสมาชกในกลมทราบ ขนท 2 ขนดาเนนการใหคาปรกษา 2.1 ผใหคาปรกษาทบทวนการเสรมสรางความฉลาดทางสงคม ตามองคประกอบ ไดแก 2.1.1 การตระหนกรทางสงคม (Social Awareness) ไดแก การรบรอารมณของผ อน (Primal Empathy) การใหความสนใจผ อน (Attunement) การเหนอกเหนใจผ อน (Empathic Accuracy) การรบรทางสงคม (Social Cognition)

147

2.1.2 การมปฏสมพนธทางสงคม (Social Facility) ไดแก ความสามารถในการเขารวมกบบคคล (Synchrony) ความสามารถในการแสดงตนเอง (Self – Presentation) ความสามารถในการชนาพฤตกรรมของบคคล (Influence) ความสามารถในการคานงถงผ อน (Concern) 2.2 ผใหคาปรกษาชวนใหสมาชกในกลม วเคราะหตนเองตามเทคนค WDEP วาตองการปรบเปลยนพฤตกรรมตนเองในเรองใด โดยเขยนลงในสมด ดงน W (Want) ระบพฤตกรรมทตองการเปลยนแปลง D (Doing) สารวจพฤตกรรมของตนเอง E (Evaluation) ประเมนผลพฤตกรรมของตนเอง P (Plan) ระบกจกรรมตางๆทวางแผนเพอเปลยนแปลงและปฏบตตามแผนนน ซงเปนการนาความรทไดจากการเรยนรเรองความฉลาดทางสงคมมาใช 2.3 ผ ใหคาปรกษาชวนใหสมาชกในกลมใครครวญวา ตลอดเวลาทเขากลม ได หรอเรยนรอะไรเกยวกบความฉลาดทางสงคมบาง และจะนาสงทไดเรยนรไปพฒนาตนเองใหดขนเมอสนสดการเขารวมโปรแกรมอยางไร โดยเขยนลงในสมดทกาหนดให 2.4 ผใหคาปรกษาใหสมาชกเลาเรองราวใหกบเพอนสมาชกฟง เกยวกบเรองราวทตนเองไดเขยนลงในสมด 2.5 ผ ใหคาปรกษาใหกาลงใจสมาชกในกลมเพอใหสมาชกเกดความมนใจในการนาทกษะตางๆ ไปใช ขนท 3 ขนยตการใหคาปรกษา 3.1 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมเขยนจดหมายถงสมาชกคนอนๆในกลม โดยแจกกระดาษ A4 คนละ 1 ชด (7 ใบ) โดยใหเขยนคณลกษณะทดทไดพบจากเพอนสมาชก และลงชอกากบ เขยนใหครบทกคน เมอเขยนเสรจแลวใหนามามอบใหกบผใหคาปรกษา 3.2 ผใหคาปรกษานาจดหมายใสซองและสงใหสมาชกแตละคน 3.3 ผ ใหคาปรกษาใหสมาชกในกลมตอบแบบวดความฉลาดทางสงคม และแบบวดภาวะซมเศรา การประเมนผล 1. ผ วจยสงเกตจากความตงใจ การมสวนรวมในการแสดงความคดเหน การสะทอนความคด ความรสก และพฤตกรรมของสมาชกในกลมทมตอตนเอง และผ อน รวมทงทมตอผ ใหคาปรกษาในการใหคาปรกษา 2. ผลการวดแบบวดความฉลาดทางสงคม และแบบวดภาวะซมเศรา

ประวตยอผวจย

149

ประวตยอผวจย

ชอ ชอสกล นางสาวทชชา สรโย วนเดอนปเกด 9 มกราคม 2529 สถานทเกด จงหวดจนทบร สถานทอยในปจจบน 1451/112 ไลฟสขมวท ถนนสขมวท แขวงพระโขนงเหนอ เขตวฒนา กรงเทพฯ 10110 ตาแหนงหนาทในปจจบน ผชวยหวหนาแผนก ฝายทรพยากรมนษย สถานททางานในปจจบน บรษทโออช กรป จากด (มหาชน) ประวตการศกษา พ.ศ. 2547 มธยมศกษาตอนปลาย จาก โรงเรยนศรยานสรณ จงหวดจนทบร พ.ศ. 2551 ปรญญาตร ปรญญาวทยาศาสตรบณฑต (จตวทยา) คณะสงคมศาสตร สาขาวชาจตวทยาพฒนาการ จาก มหาวทยาลยเกษตรศาสตร พ.ศ. 2559 ปรญญาโท ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาประยกต จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ