ANNE SÜTÜ

VE

0-1 YAÞ ÇOCUK

BESLENMESÝ

Büyüme; intrauterin yaşamdan başlayarak adölesandönemin sonuna kadar devam eden süreçte vücudun ve organların ölçüm değerlerinin düzenli olarak artmasıdır. Büyüme genetik ve çevresel etmenlerden(beslenme, enfeksiyonlar, sosyo-ekonomik durum..vb) etkilenir.

BÜYÜME VE GELİŞME NEDİR?

Büyümenin izlenmesinde ve değerlendirilmesi amacıyla; *yaşa göre boy uzunluğu

* boya göre ağırlık

*yaşa göre ağırlık

Gelişme, vücudun yapabileceği beceri sayısının artmasıve bu becerilerin giderek daha mükemmel yapılmasısürecidir.

ÇOCUKLARIN YAÞAMASI

SAÐLIKLI BÜYÜME VE GELÝÞMESÝ

YETERLÝ VE DENGELÝ

BESLENME

YENÝ DOÐANIN EN ÝDEAL BESÝNÝ ANNE SÜTÜ

Doðumdan itibarenUygun besinlerle iyi beslenmiþ Bir çocukhastalýklara karþý dirençlidir.

Anne sütünde Yeni doðaný, dýþ çevredeki Mikroorganizmalara Karþý koruyucu Baðýþýklýk maddeleri bulunur.

 Anne sütünün özellikleri       Yeni doðan için en ideal besindir.      En doðal ve en taze besindir.      Her zaman temiz ve mikropsuzdur.      Daima hazýrdýr, ekonomiktir, özel harcama gerektirmez.      Kolay sindirilir.      Yeni doðaný hastalýklardan korur.      Bebekle anne arasýnda özel sevgi baðý kurulmasýný saðlar

SÜT ÇOCUÐUNDA BESLENME ÞEKÝLLERÝ

ANNE SÜTÜ ÝLE BESLENME

KOLOSTRUM - GEÇÝÞ SÜTÜ - OLGUN SÜT

Doğumdan hemen sonra ilk 5 günde salgılanankoyu sarı renkteki süte kolostrum adı verilir.

Kolostrum      Beta karotenden dolayý sarýmsý renktedir.      Yað ve karbonhidrat içeriği düşüktür.      Protein, potasyum, magnezyum, kalsiyum içeriği yüksektir.      Antikorlardan (enfeksiyon hast. karþý koruyucu)zengindir.Kolostrum 5-10 günler arasında geçiş sütü,3. Haftadan sonra olgun süt özelliğini alır.

ANNE SÜTÜ İLE İNEK SÜTÜNÜN BİLEŞİMLERİ:(100 ml)

Enerji ve besin öğeleri Anne Sütü İnek SütüSu 87 87

Enerji (kal) 69 61

Laktoz(g) 7,2 4,3

Yağ (g) 4,1 3,0

Enerji ve besin öğeleri Anne Sütü İnek SütüProtein(g) 0,8-1,3 3,3

Whey/Kazein 60/40 20/80Kazein 0.20 2,60Whey Proteinleri 0,64 0.70• Laktoferrin 0,17 eser• Laktoalbumin 0,25 0,12• Laktoglobulin - 0,30

*Anne sütünün protein miktarý inek sütünden daha düþüktür.Anne sütü proteini örnek protein olarak tanýmlanýr.

*Anne sütünün antienfektif özellikleri, whey proteinleri fraksiyonunda bulunmaktadır.

Yaðlar Elzem yað asitleri beyin geliþimi

Hücre zarý yapýsýyaðda eriyen vitaminler ve hormonlarýn

taþýyýcýsý

Büyüme ve geliþme

KarbonhidratlarLAKTOZ SÜT ÞEKERÝ

Laktoz yavaþ ve kolay sindirildiðinden kan þekerini iyi düzenler.Laktozun yapýsýnda bulunan galaktoz, beyin ve sinir hücrelerinin yapýsýnda yer alan maddelerin oluþumunu saðlar.

Vitaminler      K ve D vitamini dýþýnda bütün yaðda ve suda eriyen vitaminlerin miktarý yeterliBebeklere ilk yýl içinde 400 IU/gün D vitamini verilmelidir. Suda eriyen vitamnilerin miktarý;

-annenin diyeti- özellikle yakýn zamandaki beslenme þekli

Yaðda eriyen vitaminlerin miktarý;- annenin diyeti- annenin vücut depolarý ile ilgilidir.

Mineraller      Kalsiyum ve fosfor       Sodyum, potasyum, klor, magnezyum bebek için yeterli

Enerji ve besin öğeleri Anne Sütü İnek Sütü

VitaminlerRetinol (mcg) 60 35 karoten(mcg) 27 22Tiamin(mg) 0.02 0.04Riboflavin(mg) 0.03 0.19Niasin (mg) 0.22 0.08B12(mcg) 0.10 0.30B6(mg) 0.01 0.04Folik asit(mcg) 5.0 5.0Pantatonik asit(mg) 0.25 0.35C Vit.(mg) 3.7 1.5

Enerji ve besin öğeleri Anne Sütü İnek Sütü

MinerallerSodyum(mg) 14 35-90Potasyum(mg) 58 110-170Kalsiyum(mg) 34 110-130Fosfor (mg) 14 90-100Magnezyum(mg) 3.0 9-14Demir (mg) 0.07 0.03-0.06Çinko(mg) 0.28 0.2-0.6İyot (mcg) 3.0 4.7

MEMEDEN KESME Ýlk 4-6 ay tek baþına anne sütü ile beslenmelidir.Ek besinler 4-6 ayda başlanır. Ancak anne sütü verilmeye devam edilir.Ek besinlerle birlikte anne sütü, çocuk 1-1.5 yaþýna gelinceye kadar verilmelidir.

Ülkemizde 1998 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması verilerine göre ilk 4 ay sadece anne sütü alanların oranı % 9,2 dir.

EK BESÝNLERE ERKEN BAÞLANMASI Anne sütünün azalmasýna neden olur.Süt çocuðunun hastalýklarý önleyici faktörlerden daha az yararlanmasýna neden olur.Ek besinlerin erken verilmesi ve olumsuz çevre koşullarý ishal baþta olmak üzere çeþitli hastalýk etkenlerinin yeni doðanýn vücuduna girmesini kolaylaþtýrýr.

TAMAMLAYICI BESİNLER

AY BESİNLER AS VAR AS AZ ASYOK

1-2 2 SÜT+1 SU - ? +(1 T K şeker+1 ÇK sıvı yağ)Meyve suyu - + +

2-3 Tam SÜT - + +(%2-4 şeker)Yoğurt - + +

0-1 1 SÜT+1 SU - ? +(1 T K şeker+1 ÇK sıvı yağ)Meyve suyu - - +

AY BESİNLER AS VAR AS AZ ASYOK3-4 Muhallebi - + +

Meyve püre - + +

Anne sütü ile beslenen bebeklere büyümelerindeduraklama, gerileme yoksa ilk 4-6 ay ek besin verilmez.

4-5 Y.Sar.(1/8,1/4,1/2,tam)+ + +Çorba(tar,seb,yay) + + +

5-6 Mercimek çorba + + +Kıyma + +

+6-8 Tavuk,balık + + +

Karaciğer + + +Evde pişen yemek + + +Tam yumurta + + +8-12 Evde pişen yemekler + + +Peynir (pastörize) + + +

TAMAMLAYICI BESÝNLERE ALIÞTIRMA Tamamlayýcý besinlerin çocuðun sindirim sistemine uygun olup olmadýðý kontrol edilmelidir.

Bir günde 1’den fazla ek besin verilmemelidir.

Her yeni denenecek besinin miktarýönce birkaç tatlý kaþýðý olmalýdýr.

Yeni verilen besin, çocuk aç iken verilmelidir.

Lezzeti beðenilmeyen, kusma yada ishal gibi durumlara neden olan besinler birkaç gün beklenip tekrar denenmelidir.

Yemek suyu ve et suyu tek baþýna tamamlayýcý besin deðildir. 

Çay, kolalý içecekler, hazýr çorbalar bu yaþ grubu çocuklara verilmemelidir.

YENÝ DOÐANIN DÝYETÝNDE BULUNAN BESÝNLERÝN ÖZELLÝKLERÝ       Sindirim sistemi fonksiyonuna uygun olmalýdýr.       Diþleri çýkmaya baþladýktan sonra yumuþak besinler yarý-katý olarak verilebilir.       Anne sütüne benzetilmiþ hazýr ticari mamalar veya hayvan sütleri ya da yoðurt tüketimi kolay temel besin maddeleridir.       Ek besinlere baþlandýðýnda da çocuðun temel besini yine süt-yoðurt olmalýdýr.

      Günlük toplam verilen besin miktarý çocuðun enerjisini ve besin ögelerini saðlamalýdýr.       Çocuða verilecek besinlerin, temizlik ve saðlýk koþullarýna uygun olarak hazýrlanmasý gereklidir.

- Uzun süre piþirme- Piþirilmiþ besinin suyunu dökme- Kavurma, kýzartma- Acýlý-baharatlý, tuzlu yiyecekler sakýncalýdýr.

SÜT ÇOCUÐUNU DÝÐER SÜTLERLE BESLEME Ýnek Sütü;Anne sütüne kýyasla 2 misli protein ve mineral içerir.Laktoz düþüktürYað miktarý anne sütüne yakýn

Hayvan sütlerinin temizlenmesi 1- Pastörizasyon :

80-85 oC de 15-20 saniyeSerin yerde 24 saat, buzdolabýnda 2-3 gün bozulmadan saklanabilir.2- Sterilizasyon :

135-150 oC de 3-5 saniyeYazýn 1 ay, kýþýn 2-3 ay kapalý olarak oda sýcaklýðýnda saklanabilir.3- Kaynatma :

Süzülür, kabardýktan sonra karýþtýrarak 5 dakika kaynatýlýr.Pastörize veya kaynatýlmýþ süt oda sýcaklýðýnda bekletilmemelidir.Birkaç gün içinde tüketilmelidir.

MAMALAR  Ýlk 4 aylýk çocuklar için  4. aydan daha büyük çocuklar için hazýrlanmýþ olarak satýlmaktadýr

Hazýr mama kullanýlýrken dikkat edilmesi gereken noktalar:      Mama kutularý açýldýktan sonra, aðzý kapalý olarak buzdolabýnda saklanmalýdýr.      Çocuklarýn ayýna ve aðýrlýklarýna göre kutu üzerindeki tarifeye göre hazýrlanmalýdýr.      Tarifede belirtilen miktarda su eklenmelidir.      Eklenen su önceden kaynatýlmýþ, ýlýtýlmýþ olmalýdýr.      Mama ateşte piþirilmemelidir.

SÜT ÞÝÞELERÝ Cam ve plastik biberonlar: Cam biberonlara, besin artýklarý yapýþmaz, kolay temizlenir.

Çocuðun beslenmesinde kullanýlan her türlü malzemenin kaynatýlmasý gerekir.

Cam sýcaða dayanýklý olmasý nedeni ile tercih edilir.

Enerji ve Besin Ögelerinin Süt Çocuðu için Önemi

Besin Ögesi ve Önemi

Enerji * büyüme ve geliþme, metabolik olaylarýn devamý, besin ögelerinin vücutta etkin kullanýmýProtein* hücre ve dokularýn yapýtaþý olarak, büyüme- geliþme,hücre yenilenmesi, baðýþýklýk sistemiCHO* enerji verir, kas çalýþmasý ve su düzeniYað* enerji verir, yaðda eriyen vit. kullanýmý, beyin geliþimi, vücut ýsýsýnýn denetimi

VİTAMİNLER:

A vitamini* büyüme, geliþme, baðýþýklýk sis. görmeD vitamini* kemik geliþimiE vitamini* hücre zarýný korumaK vitamini* kanýn pýhtýlaþmasýC vitaminibaðýþýklýk sis. geliþimi, epitel doku yapýmý, çeþitli vitaminlerin (B1, B2, A, E) kullanýmýFolik asit* Kansýzlýðýn önlenmesi

 MİNERALLER: Kalsiyum* kemik yapýmýFosfor* kemik yapýmýDemir* Kansýzlýðýn önlenmesiÇinko* enzim sistemi, büyüme ve geliþme, baðýþýklýk sistemiSodyum* hücre çalýþmasıPotasyum* hücre çalýþmasý

YETERLİ, DENGELİ VE SAĞLIKLI BESLENME

SAĞLIKLI, MUTLU YARINLARA!!!.....