1. Ang Mga Disiplina NgAgham Panlipunan

2. Ang Kasaysayan(History) ay nakaugnaysa ibat ibangdisiplina ng AghamPanlipunan. 3. Ano-ano ang mga ito?Isa-isahin natin: 4. Agham Pampulitika(Political Science), 5. Antropolohiya(Anthropology), 6. Ekonomiks(Economics), 7. Heograpiya(Geography), 8. Sikolohiya (Psychology)at 9. Sosyolohiya(Sociology). 10. Ang Agham Pampulitika(Political Science) aytungkol sa pag-aaral ngmga konsepto atprinsipyo 11. tungkol sa pamamahalang isang lipunan na maytiyak na teritoryo. 12. Mahalaga ang AghamPanlipunan dahil samga sumusunod: 13. a. Ito ay tumitiyak samga karapatan atresponsibilidad ng mgamamamayan. 14. b. Nagbibigay ito ngkaalaman sa mga batasna umiiral sa Estado 15. c. Nakatutulong ito sa mgamamamayan upangmakibahagi sa simulain ngpamahalaan tulad ngdemokrasya. 16. Sa AghamPampulitika din natininaalam ang mgaelemento ng Estado: 17. ang mga tao o kabuuangpopulasyon sa Estado; 18. teritoryo o angkalupaang saklaw, 19. ang kalawakan saitaas, 20. at pati na ang mgakatubigang itinakdaayon sa mga batas atkasunduangpandaigdig. 21. Bukoddito, mahalagangelemento rin ng estadoang pamahalaan oorganisasyonginstitusyon 22. na nagpapatupad ngmga batas at alituntuninsa pamamahala attumitiyak sa kabutihan ngmga tao. 23. Ang soberenya naman ayang elemento ngkapangyarihan ng estadona ipatupad ang mgabatas at alitutunin para salahat. 24. Pinag-aaralan din saAgham Pampulitika angmga itinadhana saSaligang-Batas. 25. Mahalagang malamanang Saligang-Batasdahil ito angpangunahing batayanng mga batas ng isangbansa. 26. Ang Antropolohiyanaman ay tungkol pag-aaral ng simula, pag-unlad at katangian ngtao. 27. Maaring uriin sa apatang mga sangay ngAntropolohiya. 28. 1. Ang Sosyo-kultural nasangay ang tumatalakaysa pag-unlad ng tao sapamamagitan ngpananaliksikpangkasaysayan. 29. 2. Ang Arkeolohikal nasangay ay tungkol sasistematikong paghuhukayat pag-aaral ng mganagawa o naganap samga sinaunang tao. 30. 3. Ang Pang-biolohikal nasangay ang nakatuon sapagsusuri ng mgakatangiang pisikal at pag-unlad ng tao batay sa mgafossils. 31. 4. Ang Pag-aaral ngWika ay tungkol sa pag-aaral ng ibat ibanglenggwahe ng tao 32. upang malaman anglawak at pagbabago ngpakikipagtalastasan ngmga tao sa bawat isa. 33. Ang Ekonomiks ay angpag-aaral tungkol saproduksyon, distribusyon,at pagpapalitan ngkalakal at pagkonsumo. 34. Sinusuri dito ang batasng suplay at demand atipinaliliwanag kungpaanong ang walang 35. katapusangpangangailangan ng taoay matutugunan kahitmay kakapusan tayo samga yamang natural. 36. Pinag-aaralan din saEkonomiks ang mgabatayan sa pag-unlad ngisang bansa ayon sakalagayang pang-ekonomiya, 37. gaya ng pambansangkita(GNP), empleyo, pagsugpo sa kahirapan atpagpapatatag ng mgapatakarang pananalapi. 38. Isa pang mahalagangsangay ng AghamPanlipunan ay angHeograpiya. 39. Sa pag-aaral na itonalalaman natin angkatangiang pisikal ngdaigdig. 40. Natatalakay din angpagkilos ng tao ayon sakatangian ng kanyangpaligid. 41. Mauunawaan natin angpakikibagay sapanahon, klima, lokasyon at kahalagahan ngmga likas na yaman. 42. May dalawang sangay angheograpiya: AngHeograpiyang Pisikal aynaglalarawan atnagpapaliwanag ngdistribusyon ng mga anyonglupa at anyong tubig sadaigdig. 43. Ang heograpiyangpantao naman ay tungkolsa pagkilala sa katangianng tao batay sa kanilangkultura at ibat ibanggawain. 44. May mahahalagangkaalamang natatamotayo sa pag-aaral ngheograpiya. 45. Natututuhan natin ang:(1) pagkakaiba okatangian ng mga lugar, 46. (2) pag-uugnayan sapagitan ng mga tao atkanilang paligid naginagalawan, at 47. (3) pagsusuri sa ibatibang gawain ng tao saibat ibang panig ngdaigdig. 48. Ang Sikolohiya angsangay ng AghamPanlipunan na nakatuonsa pag-aaral ng pagkiloso paggalaw ng tao. 49. Pinag-aaralan dito angpamamaraan ngpakikipag-ugnayan ngtao sa ibang tao opangkat. 50. Kabilang sa pag-aaralang personalidad okatauhan, kakanyahan,at katangian ngindibidwal. 51. Ang pangalawa ay angmotibo o mga layunin ohangarin ng indibidwalo pangkat. 52. Pangatlo ay ang atityudo ang kakayahan ng taona matutuhan angpagtitimbang sa tama atmali. 53. Pang-apat, ang pangkatsa lipunan at angpagkilos ng tao batay samga impluwensya oimpresyon ng mgapangkat nakinabibilangan ng tao. 54. Dapat natin tandaan nabagamat may mgataong pareho angpisikal na kaanyuan,. 55. magkakaiba-iba namansila sa aspetongsikolohikal, gaya ngpersonalidad at atityud 56. Sosyolohiya ang sangayng pag-aaral ngpakikipag-ugnayan ng taosa mgapangkat, institusyon osamahan na kanyangkinabibilangan. 57. Kasama dito angpagsusuri sa mgaproseso at suliranin nanararanasan ng tao. 58. Ang pamilya angitinuturing napangunahinginstitusyongtagapangalaga ng tao. 59. Bukod dito, pinag-aaralandin natin ang ibat ibangkaugalian, tradisyon atgawi ng mga malakingpangkat. 60. Sa pagdami ng tao aymaaaring dumami angmga suliranin salipunan. 61. Maaring magkaroon ngtunggalian angmagkakaibang pangkatat dahil sa mabilis napaglaki ng populasyon, 62. urbanisasyon, maaringmagkaroon ngkakapusan at kahirapansa lipunan. 63. Dahil dito, pinag-aaralan sa sosyolohiyakung paanomatutugunan ng taoang suliraningnabanggit. 64. Kasama sa pag-aaralng sosyolohiya angkooperasyon o pagkilosng lahat upang matamoang layunin. 65. Mayroon din namingkumpetisyon na maaaringmaging daan tungo sapagpapabuti ng mgagawain ng tao. 66. Sa kabuuan, ano angpagkakaugnay ng ibatibang sangay ngAgham Panlipunan? 67. Sa ganyangpagkakaugnay-ugnay ngibat-ibang disiplina ngAghamPanlipunan, itinuturingsilang multi-disciplinary. 68. Ang bawat isa ay maykontribusyon sa pag-aaralng lipunang atingginagalawan at sa pag-aaral ng atingkasaysayan. 69. Prepared by:Aileen Myers Tagle