COyERVeRHRflL

^ ;^^'^t'.': 'j

J::l

Bijna elke basisschool biedt leerlingen de gelegenheid tussen demiddag over te blijven, omdat steeds meer ouders buitenshuiswerken. Het aantal basisscholen dat een continurooster invoert,neemt dan ook sterk toe. Een deel van de scholen gaat een stapverder en wil het vijf-gelijke-dagen rooster invoeren. Wat zijn devoor- en nadelen van deze roosters? Frederlk S'r^i.

e behoefte aan mssen- en na-

schoolse opvang is de afgelopenjaren toegenomen door de

toenemende arbeidsparticipatie van

vrouwen. De werktijden van ouderslopen echter meestal niet parallel met deschooltijden van hun kinderen. De af-stand huis en werk is vaak zo groot, dat

ze ook bij parttime werken behoefte heb-ben aan overblijffaciliteiten voor de kin-deren en/of voor- en naschoolse opvang.

Steeds meer scholen bieden dan ook

(sluitende) dagarrangementen aan voorwerkende ouders binnen netwerken van

opvang- en welzijnsinstellingen. Zoals debrede school waar het terugdringen van

onderwijsachterstanden, het stimulerenvan sportea en bewegen en het kennis-maken met kunst en cultuur centraal

staan. Een specifieke verschijningsvormvan de brede school betreft de wijk- en

dagarrangementen, waarmee bijvoor-beeld in Rotterdam op ruime schaal isgeexperimenteerd. Dergelijke arrange-menten beogen een nieuwe structuur vanbrede scholen te realiseren met een door-

lopend aanbod van onderwijs en opvang.

Flexibele tijdenVanaf 1 augustus 2006 geldt de Wetflexibilisering schooltijden, waardoorscholen zelfkunnen bepalen welk les-

rooster zij invoeren, als ze zich maar

houden aan het verplichte minimum van

7520 uur voor de leerlingen in acht jaar.

Bij een continurooster is de middagpauzebekort tot maximaal drie kwartier. Om

half drie of drie uur zit de schooldag er

op. Ook bij het vijf-gelijke-dagen roosterblijven alle leerlingen mssen de middagop school. De middagpauze is onderdeel.van de schooltijd, maar is geen onder-wijstijd. Het verschil mssen school- enonderwijstijd is aangegeven door delandelijke geschillencommissie op 26 juni2009 in een uitspraak over onderwijstijdin het voortgezet onderwijs. Activiteitenzijn volgens de commissie als onderwijs-tijd aan te merken als:

1. het gaat om begeleid onderwijs, dat wilzeggen dat de leerlingen afdwingbaaraanspraak kunnen maken op begeleiding;2. het onderwijs deel uitmaakt van het

door de school geplande en voor alleleerlingen van een bepaalde stroomverplichte onderwijsprogramma;

3. het onderwijs onder verantwoordelijk-heid van een leraar wordt verzorgd, die

op grond van de wet met die werkzaam-heden mag warden belast.Om de opvang voor de kinderen beter tekunnen regelen, is een toename te zien

van scholen die overgaan op een contmu-

rooster of zelfs een rooster van vijf

gelijke dagen school, waarbij de begintijdis vervroegd en de traditionele woensdag-en/ofvrijdagmiddag komen te vervallen.

Lunchen met leerkrachten

Hoe verloopt nu zo'n continurooster in

de praktijk? De kinderen lunchen samenmet de leraar in het eigen lokaal en gaandaarna zo'n half uur vrij spelen of ont-

spannen. De begeleiding tijdens de lunchis in handen van de eigen leerkrachten entijdens het vrije half uur houden ledenvan het schoolteam bij toerbeurt toezicht.De geforceerde onderbreking mssen demiddag verdwijnt en activiteiten vloeiennatuuriijk in elkaar over waardoor desfeer gelijkmatiger wordt. De teamledenhebben mssen de middag een half uur

pauze om zelfte lunchen. Dit is door-gaans geaoeg tijd om te gaan zitten en el-kaar te ontmoeten en te spreken. In hetvijf-geUjke-dagen rooster verioopt delunch hetzelfde. Basisschool Dominicus

in Rotterdam heeft een paar jaar ervaring

met het vijf-gelijke-dagen model. De les-tijden zijn van 08.15 tot 14.00 uur, ver-deeld over drie lesblokken van telkens 90

minuten. Directeur Rob Barendse is zeer

tevreden: 'Het overblijven is veel strakkergeorganiseerd, een kwartier eten en twin-tig minuten naar buiten, en leraren heb-ben nu veel meer tijd om rustig na

MR magazine, nummer 11, november 2010

Steeds meer scholen bieden dagarrangementen aan voor werkende ouders binnen netwerken van verenigingen en instellingen.

schooltijd activiteiten voor te bereiden.

De ouders zijn, net als het team, ook po-sitief, omdat ze zien dat hun kinderen

profijt hebben van het rooster waarin re-

gelmaat, rust en concentratie op deschoolvakken centraal staan. De mr heeft

een belangrijke rol gespeeld bij de invoe-ring van het nieuwe rooster.'

Voor- en nadelen afwegenAan een continurooster en vijf-gelijke-dagen rooster zitten plezierige en minderplezierige kanten. Het schoolbestuur

moet samen met ouders en de (g)mr devoor- en nadelen afwegen en beslissenom de schooltijden te wijzigen en te gaanwerken met een nieuw rooster. Een con-

tinurooster heeft als voordeel dat het

dooriopende programma veUiger is voorde kinderen, omdat ze niet meer twee

keer per dag door het verkeer van huisnaar school moeten. Bovendien biedt het

een structurele oplossing voor de knel-

punten in de personele bezetting van detussenschoolse opvang. Het vinden vanouders als toezichthouders tijdens hetoverblijven wordt steeds moeilijker doorhet toenemend aantal werkende moeders.

Sinds 1 augusms 2010 moeten toezicht-houders een verklaring omtrent het ge-drag (VOG) kunnen overleggen, waaruitblijkt dat hun gedrag geen belemmeringvormt om als toezichthouder te functio-

neren.Voordeel is tevens dat door de

professionele begeleiding van de lunchdoor de eigen leerkracht en de kortereonderbreking de middagpauze doorgaansontspannen verloopt, waardoor de kinde-

ren sneUer het lesprogramma in de mid-dag oppakken. Ook vervalt het onder-scheid mssen kinderen die overblijven enkinderen die naar huis gaan en dat geeftmeer rust in de groepen. Overigens kun-nen scholen de ouders geen geldelijkebijdrage vragen voor het overblijven. Dekosten voor eten en drinken zijn wel voor

rekening van de ouders.Maar een continurooster heeft ook min-

der plezierige kanten. Zo warden de

kinderen verplicht tot overblijven, watniet alle ouders wenselijk vinden en voorsommige (jonge) kinderen kan het ver-

moeiend zijn. Bovendien betekent het

een behooriijke taakverzwariag van deleerkrachten als de organisatie alleen ophen neerkomt. Een probleem kan ookzijn dat niet alle scholen beschikken over

geschikte opvangruimtes.

Duidelijkheid en regelmaatHet vijf-gelijke-dagen rooster heeft alsvoordel dat er meer rust, duidelijkheiden regelmaat is voor de kinderen. Gelijketijden voor onderbouw en bovenbouw

maken schooltijden duidelijker en zijnplezieriger voor ouders, omdat ze de kin-deren niet op verschillende tijden hoevenophalen. De leerkrachten hebben na

schooltijd meer ruimte voor voorberei- >

MR magazine, nummer 11, november 2010

COVSRVSRHflflL

ding, overieg en oudercoatacten en datkomt de onderwijskwaliteit ten goede.Bovendien kunnen kinderopvangorgam-

saties de inzet van personeel voor denaschoolse opvang beter orgamseren,

omdat ze een langere tijd naschoolseopvang kunnen bieden. Sport-, muziek-en cultuurverenigingen kunnen alle da-gen van de week al vanaf 14.30 uur meteen aanbod komen, waardoor er een in-

tensievere samenwerking ontstaat mssen

school, kinderopvang en veremgmgen.

Gebouwen en accommodaties zijn effec-

tiever te benutten en efficienter in te

richten bij een bundeling van krachten.Nadelen zijn er natuurlijk ook. Zo vraagtde invoering van een en vijf-gelijke-dagenrooster zowel van personeel als ouders aan-passingen aan de nieuwe tijden. Zo tamnende leerkrachten niet zo makkelijk meer 'tus-

sen de middag' lessen voorbereiden. Demogelijkheid bestaat ook dat de kosten vannaschoolse opvang omhoog gaan. Ondui-delijk is op dit moment wat de beoogde be-zuinigingen van het kabinet betekenen voorde hoogte van de kinderopvangtoeslag.

Betrokkenheid (g)mrVoordat de (g)mr een advies geeft metbetrekking tot een wijziging van deschooltijden moeten alle ouders over dewijziging geraadpleegd warden. DeWMSmeldt niet dat de uitslag van de raadple-ging bindend is, maar het ligt voor dehand de uitslag van de raadpleging tevolgen.Wanneer een voorgenomen be-sluit over wijziging van de schooltijdenvan gemeenschappelijk belang is voor allescholen ofvoor de meerderheid van

scholen van het bevoegd gezag dan wordthet voorstel van het bevoegd gezag ge-

agendeerd voor de gmr of een geleding.Een voorgenomen besluit over de school-tijden hoeft dus altijd alleea maar aan degmr of de mi te warden voorgelegd.De (g)mr, de personeelsgeleding en deoudergeleding hebben op grand van hetreglement de volgende rechtea:

De vaststeUing van de onderwijstijd. Deoudergeleding heeft instemmingsbe-

^"-.^

Een continurooster heeft als voordeel dat kinderen nog maar twee keerper dag aan het ver-keer hoeven deel te nemen.

voegdheid bij de keuze van het school-bestuur hoe voor de school/scholen 940

uur per jaar lessen te verzorgen. Hetveranderen van schooltijden valt ook

onder 'vaststelling van de onderwijstijd'.Als de oudergeleding het niet eens ismet de aanpassing kan het bestuur nietdoorgaan met de invoering en moet hetzijn voorstel aanpassen of met betereargumenten komen. Het bestuur moetzijn voorgenomen besluit met de be-weegredenen aan de personeelsgeledingter kennisneming aanbieden.Volgens deCAO PO artikel 2.2 kan het bestuur de

keuze voor een rooster van 940 lesuren

per leerjaar alleen met instemming vande personeelsgeleding nemen.

. De vaststelling ofwijziging van hetbeleid met bettekking tot de organisatie

van de school/scholen. De (g)mr heeftadviesrecht.

. Regeling mssenschoolse opvang. Deoudergeleding van de (g)mr heeftinstemmingsrecht.

. De consequenties voor de wijze waaropde voor- en naschoolse opvang wordtgeorganiseerd. De (g)mr heeft advies-bevoegdheid.

. De vaststelling van de arbeids- enrusttijden en de veriofregeling. Depersoneelsgeleding heeft instemmings-bevoegdheid.

.Voorstellen rond de naschoolse opvang.

De (g)mr heeft adviesbevoegdheid watbetreft het samenwerkea met andere

organisaties, het aangaan, verbreken ofbelangrijk wijzigen van een duurzamesamenwerking met een andere instelling,dan wel vaststelling ofwijziging van hetbeleid ter zake. <

MR magazine, nummer 11, november 2010