anatomy unggas
DESCRIPTION
Anatomi UnggasTRANSCRIPT
-
ANATOMI VETERINER II : ANATOMI UNGGAS
-
How do birds differ from other animals?
Feathers & ScalesBeaksOnly one functional ovary & oviductOvulate dailyEmbryo develops outside the body Testes are located inside the males bodyPneumatic Bones (air sacks fused to the bones)Hair & hideLips & teethTwo functional ovaries & oviductsOvulate is cycles Embryo develops inside the bodyTestes are located on the outside of the bodyNormal bones (1/3 organic matter, 2/3 inorganic matter) -
BURUNG PURBA
PUNYA GIGI TIGA JARI TERPISAH SAYAP BERKUKU EKOR MEMANJANG DENGAN 18 21 VERTEBRAE CAUDALBURUNG MASA KINI
TIDAK BERGIGI OSSA METACARPALIA BERSEJIWA EKOR PENDEK DENGAN 5 8 VERTEBRAE CAUDAL PYGOSTILE -
KLAS AVES
SUB KLAS ARCHAEORNITHES ACHAEOPTERYXSUB KLAS NEORNITHES 26 ORDOORDO ANSERIFORMESORDO GALLIFORMESORDO COLUMBIFORMES -
SEJARAH PERKEMBANGAN AYAM (Gallus sp.)
Gallus gallus (Gallus bankiva = ayam hutan merah)
Gallus lafayetti (ayam hutan Ceylon)
Gallus varius (ayam hutan hijau / Jawa)
Gallus sonneratii (ayam hutan abu-abu)
-
SIFAT-SIFAT UMUM UNGGAS
KEISTIMEWAAN STRUKTUR
Berdarah panas, ditutupi bulu
Badan kompak, rangka ringan
Sayap dan kaki tumbuh dengan baik
INTENSITAS PENGHIDUPAN
Kecepatan metabolisme yang tinggi
Kecepatan bernafas normal 40-50 tarikan nafas per menit
Temperatur normal + 40oC
Detak jantung 300 kali per menit
KARAKTERISTIK UNGGAS
Vertebrata yang sangat mengalami spesialisasi dan modifikasi
-
KULIT DAN DERIVATNYA
TIDAK MENGANDUNG KELENJAR KERINGATKELENJAR MINYAK :(1) Glandula uropygialis
(2) Glandula auriculares
(3) Glandula venti
Glandula uropygialis
Ayam dewasa
Itik
Glandula auricularis
Membrana nictitans
- PIGMENTASI : LIPOCHROME, MELANIN (dari dalam), XANTHOPHYL (dari
luar)Ayam produktif : lemas dan berminyakAyam tidak produktif (tua,
sakit) : keras dan kering
BULU (PENNAE)
Saluran-saluran bulu (Pterylae)10 Saluran bulu utamaBagian kulit yang tidak ditumbuhi bulu Apteria (Apterylae) -
STRUKTUR BULU
RACHIS
SCAPUSUMBILICUS INFERIOR
CALAMUS
UMBILICUS SUPERIOR
RAMI (BARBAE)
VEXILLAVEXILLUM BARBAE PROX.
RADII (BARBULAE)
VEXILLUM BARBAE DIST.
-
MACAM-MACAM BULU
BULU KONTUR : TECTRICES, REMIGES, RETRICESBULU DONS (PLUMAE)BULU DONS HALUS (PULVIPLUMAE)BULU SEPERTI RAMBUT (FILIPLUMAE)BULU SAYAP (REMIGES) :Remiges primarii, remiges secundarii, remiges alulares, remiges carpalis.
MOLTING (proses pergantian bulu)
-
SISTEM KERANGKA
FUNGSI : > Sebagai rangka
>Tempat penimbunan Ca dan P
STRUKTUR TULANG :
Cavum medullaris tulang medulla
Ossa pneumatici
-
SKELETON UNGGAS
Axial skeleton : tulang-tulang kepala
Collumna vertebrales :
Ossa vertebrae cervicales (13-14 buah)
Ossa vertebrae thoracales (7 buah ossa costales)
Os synsacrum dan pygostyle
Extremitas pectoralis
Os furcula, ossa coracoidea, ossa scapulae
Tulang-tulang kaki muka
Extremitas pelvicis
Tulang-tulang pelvis dan tulang-tulang kaki belakang
- Tulang rusuk (Ossa costales) processus uncinatusTulang dada (sternum) corpus sterni, rostrum sterni, carina sterni (crista sterni)Os carpus dan os metacarpus os carpometacarpusOs tibia dan ossa tarsale os tibiotarsusOssa tarsale dan os metatarsus os tarsometatarsusOs tarsometatarsus (kiri-kanan) processus calcaris
-
SISTEM OTOT
Diaphragma rudimenterSerabut otot merah dan serabut otot putih dark and white meatOtot-otot kulit (bulu) : Mm. nonstriati dermatisOtot-otot tubuh (Mm. trunci)Otot-otot ekor (Mm. caudae)Otot-otot sayap : M. pectoralis, m. supracoracoideus,mm. deltoidei major et minor
Otot-otot kakiLipatan kulit sayap (Patagia) -
SISTEM RESPIRASI
Beda dengan mammalia :
Struktur trachea
Volume paru-paru konstan
Mempunyai kantong hawa
Mempunyai syrinx (organ pembentuk suara)
Cavum nasi larynx trachea syrinx pulmo, dan sacci pneumatici
-
Cavum nasi
Dipisahkan oleh suatu sekat septum nasi
2 3 lamela berstruktur tulang rawan (mirip ossa turbinatio pada mammalia)
Concha nasalis rostralis
Concha nasalis media
Concha nasalis caudalis
(tidak terdapat pada merpati dan beberapa jenis elang)
Trachea
Dibentuk oleh cartilagines trachealis yang sempurna
Jumlah bervariasi (individual maupun jenis unggas)
Pada ayam (termasuk cartilagines trachealis syringis) 125 + 15
-
Syrinx
Hanya dimiliki unggas, dulu disebut laryngis caudalisUnggas domestik tipe tracheo-bronchialePessulus membrana tympani-formis lat. et med. ligamentum interbronchiale labium lat. et med.Otot-otot syrinx (Mm. syringealis) 7 pasangAyam tidak punya Mm. syringealis M. tracheolateralis dan M. sternotrachealis -
Pulmo
Sepasang, kecil, menempel di kiri dan kanan collumna vertebralis pada septum dorsalis di dalam cavum pulmonalePermukaan berlekuk-lekuk sesuai dengan lajur costae sulci costalesBronchus utama (bronchus primarius)Bronchus secundarii Bronchi medioventrales (4)Bronchi mediodorsales (7-10)Bronchi lateroventrales (4-7)Bronchi laterodorsales (4) membentuk anyaman pulmo reteformisParabronchi (bronchi tertier) satuan fungsional paru-paru -
Kantong hawa
(Sacci pneumatici)
Terdapat 4 pasang dan satu tunggal
Saccus cervicalis (2)
Saccus thoracicus cranialis (2)
Saccus thoracicus caudalis (2)
Saccus abdominalis (2)
Saccus clavicularis (1)
-
Otot-otot inspirasi
Mm. levatores costarumM. scalenusM. costosternalis pars majorMm. intercostales externiOtot-otot ekspirasi
Mm. intercostales interni M. costosternalis pars minorM. costoseptalisOtot-otot perut -
SISTEM PENCERNAAN
Beda dengan mammalia
Cavum oris
Oesophagus Tembolok (Ingluvies)
Bentuk lambung
Adanya sepasang caeca
Cavum oris cavum pharyngis canalis alimentarius kelenjar asesoris
Unggas tidak punya bibir, pipi dan gigi makanan langsung ditelan
-
Cavum oris et pharyngis
Ossa maxillae et palati
Rostrum
Ossa mandibulae
Lingua (lidah )
Apex linguae
Corpus linguae papillae linguales,
berbentuk seperti
Radix linguae cangkir
-
Glandulae salivares
Sekresinya untuk menyelaputi partikel makanan mempermudah proses menelan
Gl. oris monostomatis : Gl. maxillaris
Gl. angularis oris
polistomatis (Ductuli glandularum oralium)
Gl. palatinaeGl. mandibulares rostralesGl. mandibulares intermedialeGl. lingualesGl. pharyngis
polistomatis (Ductuli glandularum pharyngealium)
Gl. sphenopterygoideaeGl. mandibulares caudalesGl. cricoarythenoideae -
Oesophagus
Pars cervicalisGlandulae oesophageales
Pars thoracicaLymphonoduli oesophageales
Tonsilla oesophageales
Ingluvies
Pelebaran bagian ventral dinding oesophagus
Columbiformes diverticulum dextrum et sinistrum
Anseriformes tidak punya, berbentuk gelendong meluas
Glandulae ingluviales : Ayam di sulcus ingluvialis
Merpati di fundus ingluvialis
Susu tembolok
-
Gaster
Lambung kelenjar (= pars glandularis)
Isthmus gastris
Glandulae proventriculus supf. et profundae papilla proventricularis
Eksokrin : pepsinogen, HCl
Endokrin : somatostatin, VIP, enteroglucagon
Penyakit ND (Tetelo) ptechie pada tunica mucosae
Lambung otot (= pars muscularis)
Facies tendinae : saccus cranialis et caudalis
-
Otot-otot utama :
M. crassus caudodorsalis
M. crassus cranioventralis
M. tenuis craniodorsalis
M. tenuis caudoventralis
Cuticula gastrica
Ostium pylorica
Glandulae pyloricales (endokrin)
gastrin (sel G)
somatostatin (sel D)
neurotensin
-
Intestinum
duodenum
Intestinum tenuejejunum
ileum
Diverticulum vitellinum (Meckels diverticle)
Duodenum ansa duodenalis
mekanisme antiperistaltik
Jejunum dan ileum jejunoileum
Intestinum crassum sepasang caecum, rectum
Psittaciformes : tidak punya caecum
Ciconiiformes : satu caecum
Columbiformes: sepasang, rudimenter
Ayam basis caeci, corpus caeci, apex caeci
Coccidiosis Eimeria avium
-
Cloaca
Coprodaeum
Urodaeum muara ureter dan saluran genital
Proctodaeum : Dorsal bursa cloacalis (Fabricii)
Ventral phallus ()
Sexing
Pankreas : ansa duodenalis
Eksokrin : amylase, trypsin, lipase
3 saluran : ductuli pancreaticae
Endokrin :insulae pancreaticae
cellulae pancreaticae
Sel A : glukagon
Sel B : insulin
Sel D : somatostatin
-
Hati (Hepar)
Lobus hepatis sinister et dexter
Vesica fellea ductus cysticoentericus
Columbiformes dan Psittaciformes tidak punya
-
Pulmo
Rectum
Hepar
Ventriculus
Intestinum tenue
Plica caecalis
Lien
-
SISTEM UROGENITALIS
SISTEM URINARIA
Renes tiga gelambir berwarna coklat merahUreter tidak ada kantong urine langsung ke kloaka (urodaeum) melalui ostium cloacale ureterisUrine dikeluarkan bersama faecesNEPHRON
Tipe kortikal (reptilian type)
Tipe medula (mammalian type)
-
SISTEM GENITALIA
ORGANA GENITALIA MASCULINA
Sepasang testisDuctus epididymis extremitas cranialis et caudalisDuctus deferens bermuara di kloaka (urodaeum) melalui ostium cloacale ductus deferentisPhallus non protudens corpus phallicum medianum
Phallus protudens basis phalli, apex phalli
Alat bantu phallus :
Corpus vasculare paracloacale proses ereksi
Ligamentum elasticum
M. retractor phalli relaksasi phallus
-
Phallus non protudens
Phallus protudens
-
ORGANA GENITALIA FEMININA
Embrio betina sepasang ovarium dan oviductusSetelah menetas yang kanan mengalami degenerasi (rudimenter) pada ayam betina dewasa, hanya ada ovarium dan oviductus kiriOvarium kumpulan kuning telur (ova)OviductusInfundibulum
Magnum
Isthmus
Uterus
Vagina
-
Ovulasi dan Pembentukan Telur
Kuning telur dibungkus oleh folikel stigma pecah (ovulasi)Vagina Infundibulum
CuticulaAlbuminMagnum
0,3 0,23 Albumin
Kerabang Isthmus
telur 1,3 Membran
kulit telur
Albumin
J a m Air
Kerabang 20telurKerabang
telur
Uterus
-
Female Reproductive Tract
Ovary
Infundibulum - site of fertilization
Magnum - albumin addition
Isthmus - membranes
Uterus - shell gland
Vagina - transport to exterior
Sperm storage occurs at various sites in tract in some species
-
Telur Unggas
Sel telur (kuning telur) Putih telurChalazen (tali spiral)Selaput (membran) kulit telur 2 lapisKerabang telur cuticulaTelur-telur abnormal
Telur dengan kuning telur gandaTelur dengan titik-titik darahTelur dengan titik-titik dagingTelur dengan kerabang yang lembekTelur tanpa kuning telurTelur di dalam telur -
Telur dianggap lengkap jika tersusun dari yolk atau ovum, dibentuk di ovarium dan memiliki serangkaian lapisan albumin, membran kerabang dan kerabang yang ditambahkan ke yolk melalui oviduct.
Warna telur berasal dari pigmen yang merupakan derivat dari pigmen hemoglobin darah atau pigmen empedu yang merupakan produk dekomposisi dari hemoglobin.
Pigmen tersebut adalah porfirin yang berasal dari hemoglobin menimbulkan warna coklat dan olive, serta cyanin yang berasal dari empedu menimbulkan warna biru dan hijau
-
Review of the Parts of an Egg
Yolk
Vitelline Membrane
Chalaza
Germinal Disc
Air Cell
Albumen
Shell
Inner shell membrane
Outer Shell Membrane
*
-
SISTEM SIRKULASI
SISTEM PEREDARAN DARAH DAN LIMFATIKA
Darah
Eritrosit berinti
Leukosit
Sistem Vaskular
Aorta ascendens tubuh bagian depan
Jantung Aorta
Arcus aortae Aorta descendens tubuh bagian belakang
*
-
Sistem Limfatika
Limpa dan pembuluh-pembuluh limfeKelenjar thymusBursa cloacalis (Fabricii)Pada unggas dewasa mengecil hilangFungsi digantikan oleh limpa -
SISTEM SYARAF
Sistem syaraf pusatSistem syaraf otonom