anatomi facei
DESCRIPTION
regio mukaTRANSCRIPT
REGIO FACEI
Oleh:Zainul Cholid, drg, Sp.BM
Secara anatomis daerah kepala dibagi menjadi
Regio Capitis Regio frontalis Regio parietalis Regio temporalis Regio occipitalis
Regio Facei Bagian medial Regio orbitalis Regio nasalis Regio oralis Regio mentalis Bagian lateralis Regio infraorbitalis Regio bukalis Regio
parotideomasseterica
Otot-otot regio Facei & Capitis
1. Otot ekspresi wajah
Otot SCALP Otot-otot sekitar
telinga Otot-otot sekitar mata Otot-otot sekitar
hidung Otot-otot sekitar mulut
2. Otot pengunyahan M. Masseter M. Temporalis M. Pterygoideus
lateralis M. Pterygoideus
medialis
Otot-otot regio Facei & Capitis
Otot ini disebut otot mimik
Ciri-ciri Terletak sangat
supervisial Berorigo pd tulang,
berinsersio ke kulit Persyarafan oleh
N.VII
Galea Aponeuritica
Ventral diantara m.frontalis
Lateral bergabung dg fascia temporalis
Dorsal melekat di m.occipitalis (linea nuchae superior)
Otot-otot ekstrinsik telinga /auricle
M. auricularis anterior: berorigo pd fascia temporalis
M. auricularis superior: berorigo pd fascia temporalis & galea aponeuritica
M. auricularis posterior: berorigo pd processus mastoideus
Insersio pada cartilago auricle
Otot–otot sekitar mata M. orbicularis oculi Pars orbitalis Pars palpebralis Pars lacrimalis
M. corrugator supercilliaris
Fungsi: 1. Pars orbitalis: melindungi mata
dr trauma/cahaya berlebihan2. Pars palpebralis: Palpebra
menutup pelan-pelan3. Pars lacrimalis: Dilatasi saccus
lacrimalis
Otot–otot hidung
M. Procerus: origo pd os nasalis, insersio pd kulit antara kedua alis mata
M. Compressor Naris: origo fossa canina, insersio kulit diatasnya. Fungsi menyempitkan nares
M. Dilatator Naris: origo pd os maksila, insersio pd ala nasi
Otot-otot mulut (M. Orbicularis Oris)
1. Melekat pd bibir atas M. levator labii sup (origo:os maksila
& os zigomaticus, insersio: kulit bibir atas)
M. levator labii alaque nasi (origo:os maksila bg sudut mata dan medial, insersio: kulit bibir atas)
M. zigomaticus minor (origo: os zygomaticus, insersio: kulit bibir atas)
2. Melekat pd bibir bawah M. depressor labii inf (origo:linea
oblique mandibula, insersio kulit bibir bawah)
M. mentalis (origo: juga alveolaris insisivus, insersio kulit dagu)
M. buccinator (origo: proc alv maksila et mandibula, raphe pterigomandibula, insersio m. orbicularis oris)
3. Melekat pd sudut mulut
M. Zygomaticus Mayor (origo: os zygomaticus, insersio: kulit sudut mulut)
M. Levator Anguli Oris (origo: fossa canina, insersio: kulit sudut mulut)
M. Depressor Anguli Oris (origo: linea oblique mandibula, insersio: kulit sudut mulut)
M. Risorius (origo: fascia parotidea, insersio: kulit sudut mulut)
Otot-otot pengunyahan
1. M. Masseter 2. M. Temporalis
3. M. Pterygoideus Medialis: 4. M. Pterygoideus Lateralis
M. Masseter
Lapisan superfisial Origo proc zygomaticus ossis maksila,
2/3 ventral dr tepi caudal arcus zygomaticus
Insersio pd tuberositas maseterika Lapisan profundus origo: 1/3 dorsal dr tepi caudal arcus
zygomaticus Insersio: ½ cranial ramus mandibula
Berbentuk kipas Origo: fossa temporalis, caudal dr linea
temporalis inf & fascia temporalis profundus
Insersio: proc coronoideus, tepi ventral ramus mandibula
M. Temporalis
M. Pterygoideus medialis
Mempunyai 2 caput Caput superficial: origo di lamina
lateralis proc ptrigoideus & proc pyramidalis ossis palatini
Caput profundus: origo proc pyramidalis ossis palatini & tuber maksila
Insersio: tuberositas pterigoidea
M. Pterygoideus lateralis
Mempunyai 2 caput Caput superior: origo facies
infratemporalis & crista infratemporalis Caput inferior: origo fascies lateralis
lamina lateralis proc pterygoideus Insersio: sebagian capsula dan diskus
articularis, sebagian fovea pterygoidea
Arterialisasi regio Facei & Capitis
A. Facialis: A. labialis inf A. labialis sup A. nasalis lateralis A. angularis A. Temporalis
Superficialis r. frontalis r. parietalis A. Infraorbitalis A. Mentalis
Vena regio facei & capitis
V. Facialis V. Supraorbitalis V. Supratrohclearis V. Retromandibularis Pleksus Venosus
Pterigoideus V. Auricularis
Posterior
Aliran limfe Lnn. Auricularis post (dr regio temporalis front,
cranial auricula, dorsal meatus acusticus ext ke ln cervicalis profundus inf)
Lnn. Auricularis ant (dr lateral auricula & regio temporalis ke cervicalis prof sup)
Lnn. Parotideus ( palbebra sup et inf, regio font et temporalis, dorsal palatum ke ln cervicalis prof sup)
Lnn. Submaxillaris ( dr bibir, tepi lateral hidung,bibir atas, tepi lat bibir bwh, margo lateral lidah, gingiva ke cervicalis prof sup)
N. Trigeminus
Somato sensoris Kulit regio facei & capitis
sp vertex Mucosa dinding cavum
nasi, sinus paranasalis, mukosa tuba eustachii
Mukosa lidah bagian ventral
Auricle Sebagian meatus
acusticus ext Gigi atas dan bawah
Somato motoris Otot-otot
pengunyahan Otot dasar mulut Otot tensor velli
palatini M. tensor tympani
Cabang N. Trigeminus N.Ophtalmicus N.lacrimalis mensyarafi : gland lacrimalis,
conjungtiva, kulit palpebra sup N.frontalis (cab: supraorbitalis & infraorbitalis) N.nasocilliaris (cab: r.communicans, n.
infrathroclearis, n nasocilliaris, n ethmoidalis ant)
N.Maksilaris R.meningeus R.communicans N.alv sup post N.zigomaticus (cab r. zygomatico temporalis, r. zygomatico facialis ) N.infraorbitalis (cab r.palbebralis inf, r. nasalis,
r. labialis sup, cab di dalam canalis infra orbitalis yi n. alveolaris sup medius et anterior)
N.Mandibularis Divisi ant Divisi post
N. Mandibularis Divisi ant N.bucallis (u/ kulit regio bukalis
& mukosa bukal, gingiva) N.massetericus N.temporalis profundus R.muscularis (u/ m.pterygoideus
lat)
Divisi post N.auriculotemporalis N.lingualis (u/ test bud pd
dorsum lingua bersama sama n.chorda tymphani & sekretomotorik gland submandibularis & gland sublingualis, srabut sensoris utk mukosa, gingiva, cavum oris, mukosa lidah ventral dr sulcus terminalis)
N.alv inf (n.mylohyoid, n.dentalis inf, r.gingivalis)
N.mentalis
N. Facialis Nucleus di medula oblangata (seb besar
u/ otot-otot mimik, seb kecil (n.intermedius) u/ test bud bg ventral sulcus terminalis linguae & kel saliva palatum, cavum nasi)
Cabang didalam canalis facialis N.petrosus sup major (sekretomotorik u/
kel lacrimalis & kl pd cavum tympani) R.communicans N.petrosus externus N.stapedius
N. Facialis
Cabang diluar canalis facialis
N.chorda tympani (u/ taste buds 2/3 ventral lidah, palatum molle, sekretomotorik gld submandibularis, gld sublingualis dan lingualis)
R.muskularis (m.stilohyoid, m.digastricus v.post, seluruh otot mimik)
R.communicans ( berhub dg n. IX, n. X, n. auriculotemporalis, n.occipitalis minor et major)
N.auricularis post Cabang terminal
Cabang terminal N. Facialis
r. Temporalis r. Zygomaticus r. Buccalis r. Marginalis
mandibulae r. Colli
Glandula salivaris
Glandula Parotis Glandula Submandibularis Galndula Sublingualis
Glandula parotis Kel ludah terbesar Warna kuning Permukaan tidak rata Terdiri dari lobuli Tipe serous Terletak di fossa retromandibularis Duktus parotidicus (5 cm, muara
ke vestibulum oris setinggi molar pertama atas)
Strktur didalmnya: N.facialis, V.temporalis sup, V.maksilaris int, A.carotis ext)
Disyarafi N.IX & serat post ganglioner N.auriculotemporalis
Glandula submandibularis Campur Duktus whartoni Terdiri dari 3
permukaan1. Facies ant: tertutup
kulit, m.platisma, fascia colli sup
2. Facies lat: berhadapan dg fossa submandibularis & m. pterygoideus lat
3. Facies med: berhadapan dg m.mylohyoid
Glandula sublingualis Kel saliva terkecil Mucous Sal keluar: bermuara ke duktus
submandibularis Bermuara lgs ke plica
sublingualis melalui duktus Ruvinii
4 facies:1. Facies ant: berbatasan dg
mucosa cavum oris2. Facies inf: m.mylohyoid3. Facies medialis:
m.genioglosus4. Facies lateralis: fossa
sublingualis
Musculus Suprahyoid
M. Digastricus M. Stylohyoid M. Mylohyoid M. Geniohyoid
M. Digastricus
2 venter (ant & post ) dihbg dg intermediate tendon
Venter ant dr fossa digastrica ke os hyoid ( disyarafi o/ cab n. mandibularis) Venter post dr os hyoid ke incicura mastoidea
(disyarafi o/ cab n. facialis) Intermediate tendon terikat pd cornu majus
os hyoid oleh jaringan aponeuritica Fungsi memfiksasi os hyoid pd saat
pengunyahan
M. Stylohyoid
Origo pd proc styloideus, insersio pd os hyoid antara corpus dan cornu majus)
Inervasi o/ cb nervus VII Fungsi fiksasi os hyoid
M. Mylohyoid Terletak cranial dr digastrikus venter
ant Membentuk dasar mulut disebut
diagfragma oris origo: linea mylohyoidea, insersio raphe
mediana os hyoid Inervasi n. mylohyoid Fungsi fiksasi os hyoid
M. Geniohyoid
Cranial m. Mylohyoid Origo spina mentalis, insersio corpus os
hyoid Inervasi cb spinalis cervicalis I, cb n.XII Fungsi fiksasi os hyoid
Sendi Temporomandibula Komponen pasif Fossa mandibularis Capitulum mandibulae Capsula artikularis Ligamenta
Komponen aktif M. masseter M. pterygoideus med M. pterygoideus lat M. tempoaralis Otot pembantu: m.digastrikus
v.ant, m.mylohyoid, m. geniohyoid, m.buccinator
Ligamentum disekitar articulus mandibula Melekat pd proc styloideus,
angulus mandibulae, tepi dorsal mandibula
Ligamentum mencegah gerakan yang berlebihan
Ligamentum: Ligamentum
temporomandibulare lateral Ligamentum
sphenomandibulare Ligamentum
stylomandibulare
Cavum oris Ruangan awal dr sistem digestivus terjadi
proses pencernaan secara mekanis & kemis Bermuara kelenjar:1. Gld parotis pd vestibulum oris setinggi M2
atas2. Gld submandibularis pd papilla salivaria
sublingualis3. Gld sublingualis pd plicasublingualis dan pd
duktus submandibularis
Dibagi: Vestibulum oris Cavum oris prepius
Vestibulum oris Lat: buccal Medial: gingiva & gigi Ventral: labium sup et inf Dasar & atap: mucosa cavum
oris
Cavum oris prepius Ventral: labium sup et inf Dorsal : isthmus faucium Cranial: palatum Caudal: dasar mulut Lateral: gigi & gingiva
Labium Merpkn jar musculofibrous yg
membatasi lubang mulut: Rima Oris
Lapisan: Cutis M.orbicularis oris Submucosa (a.labialis sup et inf,
v,a,n.infraorbitalis, v,a,n.mentalis) Mukosa
Buccae Lapisan = labium Otot: m. biccinator Kel: gld bucalis Lemak bichat terletak antara
m.buccinator & m.masseter Arteri dan inervasi: a.v.n. facialis r.bucalis
Palatum
Dibentuk oleh proc. palatinus ossis maxillaris, pars horizontalis ossis palatini
Cranial dilapisi mucosa cavum nasi
Caudal oleh mucoperiosteum
Dorsal: gld palatini Terdiri palatum durum
& molle
Palatum molle untuk menutup isthmus pharyngealis saat menelan&bicara
Arteri: a.palatina major et minor, cb a.palatina ascendens
Inervasi: n.palatinus, n.nasopalatinus
Otot: m.palatoglossus, m.palatopharing, m.uvula, m.levator velli palatini, m.tensor velli palatini
Isthmus faucium
Suatu lubang yang terletak antara cavum oris dg orofaring
Cranial : palatum molle & uvula Caudal: radix linguae Lateral: arcus palatoglossus, arcus
palatofaring
Lidah/linguae
Melekat pd mandibula, os hyoid, proc sytloideus, faring
Fungsi: alat pengecap, membantu proses mengunyah, menelan & bicara
Bagian lidah: apex, corpus, radix (basis linguae)
Papilla linguae
Papilla Circumvallata Papilla Fungiformis Papilla Filliformis Papilla Folliata
Otot lidah M. Intrinsik Lidah M. Longitudinalis Sup M. Longitudinalis Inf M. Transversal Linguae M. Verticalis Linguae
M. Ekstrinsik Lidah M. Genioglossus M.Hyoglossus M.Styloglossus M.Palatoglossus