PROCESET ADMINISTRATIVE TË QEVERISJES LEKSIONI III

DENIS MARIVITI II Msc SH.P

FAZAT E PROCESIT POLITIKPërcaktimi i problemit dhe Agenda Setting.

Aktorët kyç: lobistë, zyrtarë të zgjedhur, grupet e interesit.

Aktorë dytësorë; administratorë publikë, ligjvënës

Formulimi i politikës .Aktorët kyç: Administratorë publikë, ekpertë

politikë, ligjvënësAktorë dytësorë : zyrtarë të zgjedhur dhe staf

ligjvënës.

FAZAT E PROCESIT POLITIKPërligjja e politikës.

Aktorë kyç: ligjvënës, zyurtarë të zgjedhur, gjykatës.

Vënia në zbatim e politikës.Aktorë kyç: Administratorë publikë.Aktorë dytësorë: zyrtarë të zgjedhur, ligjvënës,

grupet e interesit. Vlerësimi i politikës.

Aktorë kyç: ekspertë politikë, administratorë publikë.

Aktorë dytësorë: zyrtarë të zgjedhur

Agenda SettingPyetjet bazë:

Si është procesi i Agenda Setting?Cili është roli i administruesit publik në këtë

grup vendimesh? Cili mund të jetë dhe cili duhet të jetë ky rol?

Agenda SettingSi është procesi i Agenda Setting?Listë e çështjeve të cilat do t’i nënshtrohen

gjykimit të opinionit publik në një moment të caktuar.

Nuk është asnjëherë kaq e qartë. Është më shumë një rrjetë axhendash të ndërthurura më debate rreth kompetencave (qendrore, lokale)

Agenda sistematike vs agendave rutinë Sistematike – listë e problemeve të shoqërisë në

tërësinë e saj. Rutinë – ide dhe procedura të brendshme të proceseve

qeverisëse.

Agenda SettingCili është roli që luajnë administratorët

publikë? Administratorët nuk dominojnë procesin në të

gjitha fazat e tij, nga fillimi në fund. Në nivelin e axhendave sistematike në nivel

shoqërie në tërësinë e saj, ku shqyrtohen probleme e çështje të ndryshme, administratorët publikë luajnë një rol dytësor.

Në nivelin e axhendave rutinë në nivel shoqërie ku debati përqëndrohet në aspekte teknike, administratorët publikë luajnë një rol kyç.

Agenda SettingCili është roli që luajnë administratorët

publikë? Fazat e procesit: në pjesën ku çështjet vihen

në rend të ditës të axhendës, administratorët luajnë një rol dytësor.

Fazat e procesit: në pjesën e ku merren në shqyrtim alternativat, administratorët luajnë një rol më domëthëmës.

Por këto faza janë më të vështira për t’u shquar.

Procesi i politikëbërjes është i rrëmujshëm.

Agenda Setting

Përmbledhje: Procesi i Agenda setting në të vërtetë është një grup procesesh dhe roli i administratorëve është një përzierje rolësh të ndërlikuara.

Agenda Setting: Udhëzime për një përdorim praktikPjesëmarrja e efektshme e administratës në

agenda setting, ndryshon në varësi të konteksteve. Administratori publik duhet të jetë i përgatitur që të luajë

një rol më të rëndësishëm në agenda setting-un rutinë. Ndërsa administratorët nuk kanë shumë shanse të jenë

aktorët kryesorë në përcaktimin e axhendës sistematike, munden ama të luajnë role të rëndësishme duke nxitur dhe duke menaxhuar forcën krijuese në institucionet që ata mbulojnë. (diversitetin, marrëdhëniet më aktorë jashtë institucionit, u japin ‘zë’ strukturave, shmangin politikën e gabuar dhe veprojnë si sipërmarrës politikë.

Agenda Setting: Udhëzime për një përdorim praktikPjesëmarrja e efektshme e administratës në

agenda setting, ndryshon në varësi të konteksteve .

Rolet administrative dhe efektshëmria e tyre ndryshon në varësi të kohës, juridiksionit dhe thelbit të çështjeve. Administratorët duhet të jenë të kujdesshëm ndaj këtyre luhatjeve dhe të marrin masat e duhura strategjike e taktike.

Koha (Timing) – Nënkuptohen periudhat e rirreshtimit të votuesve .

Juridiksion – Ul akoma më shumë ndikimin e administratës. Përcaktimi i çështjes – niveli i konfliktit politik në përcaktimin

e thelbit të çështjeve, ndikon në aftësinë e administratës për të kushtëzuar axhendën politike.

Agenda Setting: Udhëzime për një përdorim praktikPavarësisht ndryshimeve, administratorët

publikë në përgjithësi mund të rrisin rolin e tyre në përcaktimin e axhendave, duke bërë disa gjëra:Mund të zhvillojnë e të përmirësojnë praktika

për identifikimin e problemeve të brendshme të administratës (me qëllim paraprirjen e propozimeve për ndryshime).

Mund të vënë në jetë përpjekje sistematike për të identifikuar dhe propozuar, në qarqet politike, shqetësimet dhe hallet e publikut.

Agenda Setting: Udhëzime për një përdorim praktikPavarësisht ndryshimeve, administratorët

publikë në përgjithësi mund të rrisin rolin e tyre në përcaktimin e axhendave, duke bërë disa gjëra (vazhdim): Mund të krijojnë e të përmirësojnë një rrjetë

kontaktesh me grupe ekspertësh të jashtëm në lidhje me institucionin.

Mund të bëjnë vetë (brenda institucionit), punën kërkimore dhe monitorimin e zbatimit të politikave. {Në vendin tonë ndodh zakonisht e kundërta – eksperiza e brendshme, vlerësimi i jashtëm!!}

Mund të përqëndrohen në axhenda që janë brenda sferës së kompetencave së vetë institucionit!

Agenda Setting: Udhëzime për një përdorim praktikPavarësisht ndryshimeve, administratorët

publikë në përgjithësi mund të rrisin rolin e tyre në përcaktimin e axhendave, duke bërë disa gjëra (vazhdim):

Mund të përllogarisin me mençuri kohën e përcaktimit të axhendës.

Mund të sheshojnë diferencat me qarqet politike ose profesionale brenda komunitetit, duke I përfshirë këto të fundit në përcaktimin e axhendës.

Të prpozojnë zgjidhje të realizueshme dhe të mbajnë opsione rezervë.

Brenda fushës së tyre të ekspertizës, mund të shndërrohen neë sipërmarrës politikë (të jenë ata që promovojnë nevojën për politika që sjellin ndryshime)

Agenda Setting: Udhëzime për një përdorim praktikGjatë gjithë këyre përpjekjeve për t’u bërë

pjesë domethënëse e përcaktimit të axhendave politike, administratorët duhet të mbeten të ndërgjegjshëm ndaj normativave në fuqi. Administratorët kanë detyrimin të respektojnë

e t’u binden rregullave dhe të punojnë në funksion të dobishmërisë së qytetarëve.

{KY ASPEKT HARROHET SHUME SHPESH!!!}

Agenda Setting: Udhëzime për një përdorim praktikNë përgjithësi, administruesit duhet të jenë

më të përfshirë në përcaktimin e axhendave në rastet kur:Sa më e shtrembëruar apo paragjykuar të jetë

axhenda qeverisëse përkundrejt axhendës sistematike.

Sa më shumë që çështjet që shqetësojnë publikun, të jenë të krijuara nga funksionimi burokratik i qeverisjes.

Agenda Setting: Udhëzime për një përdorim praktikNë përgjithësi, administruesit duhet të

jenë më të përfshirë në përcaktimin e axhendave në rastet kur (vazhdim):Kur debati mbi çështjet kyçe bazohet mbi

fakte të përgënjeshtrueshme apo të dyshimta. Sa më të pakta të jenë kanalet në dispozicion

të atyre që preken nga ‘çështja’ dhe kërkojnë akses.

Sa më të pafuqishëm të jenë ata që kërkojnë akses.

VAZHDON