METODA ZA ODREĐIVANJE

SUSPENDOVANIH MATERIJA U VAZDUHU

1. PREDMET I PODRUČJE PRIMENE

Ova metoda se primenju za gravimetrijsko određivanje masene koncentracije suspendovanih materija u vazduhu.

2. REFERENCE U VEZI SA DRUGIM DOKUMENTIMA

Pravilnik o graničnim vrednostima, metodama merenja imisije, kriterijumi za uspostavljanje mernih mesta i evidenciji podataka (Sl. Glasnik RS, br. 54/ 92).

3. DEFINICIJE I SKRAČENICE

4. PRINCIP METODE

Suspendovane čestice iz vazduha se skupljaju na staklenim membran filtrima, provlačenjem velike količine vazduha (u toku jednog minuta provuče se oko 1m3 vazduha).

Neposredno pre merenja izmeri se težina filter papira, kao i nakon uzorkovanja, pod normalnim uslovima i iz razlike u težini odredi se količina ukupnih suspendovanih čestica.

Filter papir sa suspendovanim česticama se dalje koristi za analizu njihovog sadržaja (teških metala i benzo(a)pirena).

5. SMETNJE

6. UPOZORENJE

7.OPREMA I PRIBOR

Aparat za uzimanje suspendovanih čestica,

Staklene posude za odlaganje filter papira,

Sušnica, za merenje na 105ºC

Analitička vaga/vlagomer

8. HEMIKALIJE, REAGENSI I STANDARDI

Stakleni membran filtri, prečnika od 25,110 i 120 mm (Whatman, GF/A, 20.3 x25.4, kat.broj 1820866).

9. UZORKOVANJE, KONZERVIRANJE I ČUVANJE

Neposredno pre uzorkovanja potrebno je zapisati stanje gasnog sata i vreme početka uzorkovanja. Podesiti tajmer na aparatu za rad u toku 24 časa.

Nakon završenog uzorkovanja potrebno je filter papir skinuti i staviti u staklenu posudu, koja je prethodno dobro oprana i osušena.

10. KONTROLA KVALITETA

11. KALIBRACIJA I STANDARDIZACIJA

12. PROCEDURA

Membranski stakleni filter papiri koji se koriste za uzorkovanje suspendovanih materija, da bi im se odredila težina, prethodno se moraju osušiti na 105 C do konstantne težine. Za merenje se koristi analitička vaga sa preciznošću na tri decimale ili vlagomer.

Odmereni filter papir se nakon određivanja težine čuva u staklenim posudama koje su oprane i osušene.

Nakon završenog uzorkovanja odredi se težina eksponiranog filter papira, merenjem na analitičkoj vagi / vlagomer. Prethodno je potrebno filter papir osušiti na 105 C do konstantne težine.

Eksponirani filter, pošto se izračuna količina ukupnih suspendovanih čestica, koristi za dalje hemijske analize – određivanje sadržaja teških metala i policikličnih aromatičnih ugljovodonika.

13. IZRAČUNAVANJE

Masena koncentracija suspendovanih čestica se određuje prema sledečoj jednačini:

(m2 – m1)(g)

C (g/m3) = __________________

V (m3)

gde je

m1 masa filter papira pre uzimanja uzorka

m2 masa filter papira sa uzorkom

V zapremina vazduha iz kojeg je uzet uzorak

C masena koncentracija suspendovanih čestica

14. PRECIZNOST I TAČNOST

15. NAPOMENA

16 LITERATURA

Selected methods of measuring air pollutants,Chapter 1: Suspended Particulate Matter WHO, Geneva,1976

Određivanje masene koncentracije lebdećih čestica u zraku, Smjernica SDČVJ 203, juni 1987,

Tentative method of analysis for suspended particulate matter in the atmosphere: High volume method) in Method of air sampling and analysis, American Public Health Association , 1972.

Instruction manual – Small Filter Device LVS3.1 (PM 10, PM 2.5, total dust and soot) Small Filter Device MVS 6.1 and their combination with Sequential Sampler PNS15, TUV CERT , IND