ANAKART

ANAKART NEDİR?

Anakart, bilgisayar denilen karışık bir elektronik donanımın ilk ve en

önemli, baskılı devre kartıdır. Kare şeklinde bir plakadan meydana gelmiş

olup üzerinde, genişleme sağlayan kart slotları, RAM yuvaları, yongasetler

ve devreler bulunmaktadır.

Anakart ismi verilen bu donanım, bilgisayarın içinde veya dışında

bulunan her türlü parçanın ve donanımın birbirine bağlandığı ve bu

birimlerin birbirleriyle koordineli olarak çalışmalarını ve iletişim kurmalarını

sağlayan elektronik devreler bütünü olan bir iskelet donanımdır. Anakart

üzerinde, harici işlemciler ile birlikte bulunan ve bilgisayarın performansı

üzerinde çok büyük etkileri olan, chipset olarak da bilinen kart işlemcileri

de bulunmaktadır.

Ayrıca üzerinde bulunan portlar sayesinde görüntü, ses ve veri sağlayan

harici donanım ve çevre birimlerini bilgisayara adapte ederek dış ortam ile

de ilişkisini sağlamaktadır.

Onboard ekran kartı; üzerine entegre edilmiş, tümleşik halde

bulunan ses kartı, ekran kartı ve ethernet kartının anakart ile birlikte tek

parça halinde bulunduğu, tümleşik grafik işlemcilere nazaran daha düşük

bir performansa sahip olup hiçbir zaman harici ekran kartlarının yerini

tutamazlar. Bu kartlar yalnızca günlük işlerle uğraşan, oyunla işi olmayan

kullanıcıların kullanımına uygundur.

TARİHÇESİ

İlk anakart 1982 yılında IBM PC' ler de kullanıldı. Büyük devre

elemanlarından oluşan bu kartın üzerinde Intel 8088 işlemci, BIOS ve

işlemci, bellek ve çeşitli kartların takılabileceği yuvalar bulunuyordu. Eğer

bu bilgisayara disket sürücü, paralel çıkış veya başka bir şey takmak

isterseniz ona uygun bir kart alıp anakarta takmanız gerekiyordu. Bu

yöntemde öncülüğü parçaların takılıp çıkarılmasını çok kolaylaştırarak

Apple II yaptı. Bu yöntemi geliştirerek IBM ve Apple iki önemli şeye imza

attılar:

• Bilgisayarlara özellik eklemeyi çok kolaylaştırmışlardır.

• Bilgisayarı, yaratıcı 3 grup üreticilere açmışlardır.

Anakartların değiştirilebilir parçalardan oluşması kullanıcılara kendilerine

ve ihtiyaçlarına özgü bilgisayarlar oluşturmalarına yaramıştır.

Anakartın üstünde anakart çok katmanlı basılmış devre elemanından

başka bir şey değildir. İz adı verilen ve karmaşık bir yol haritası oluşturan

bakır devre yoları sinyalleri anakart üstünde bir yerden başka bir yere

taşır. Çoklu katman üretim tekniği kullanılarak bazı katmanların işlemciye,

BIOS'a yada belleğe veri taşırken bazı katmanlarında bunlardan bağımsız

olarak voltaj ve toprak hattını kısa devre oluşturmadan taşıması

sağlanmıştır. Yalıtılmış katmanlar karmaşık bir sandviç oluşturacak şekilde

bir araya getirilir. Daha sonra yongalar ve yuvalar anakarta lehimlenir.

Veri Yolu Genişliği Pentium sınıfı işlemcilerin veri yolu genişliği 64 bit'tir.

Bu işlemciye gelen ve giden veri yolunun genişliğidir. Bu yollar ve hızları

gelişen teknoloji ve işlemcilerin ihtiyaçlarına göre değişmiştir. Tipik veri

yolu isimleri ve anlamları aşağıdadır:

• Industry Standart Architecture (ISA): Endüstri Standart Mimari

• Extended Industry Standart Architecture (EISA): Gelişmiş Endüstri

Standart Mimari

• Microchannel Architecture (MCA): Mikro Kanal Mimari

• VESA Local Bus (VLB): VESA Yerel Veriyolu

• Peripheral Component Interconnect (PCI): Çevresel Aygıt Bağlantı

Birimi

• Accelerated Graphics Port (AGP): Hızlandırılmış Grafik Yuvası

İlk anakart 1982 yılında IBM PC'ler de kullanıldı. Büyük devre

elemanlarından oluşan bu kartın üzerinde Intel 8088 işlemci, BIOS ve işlemci, bellek ve çeşitli kartların takılabileceği yuvalar bulunuyordu.

Anakart’ı Oluşturan Temel Bileşenler

• Yonga Seti(Cipset)

• Veri Yolu (BUS) • Portlar ve Konnektörler

• Genişleme Yuvaları, • RAM Yuvaları

• Bağlantı Girişi • İşlemci Soketi

• Bios Chipi

• PCI, USB ve AGP Yuvası bulunmaktadır.

Anakartları günümüzde RAM, CPU, GPU, BIOS pili gibi bileşenleri içerisinde barındıran bir Ülke olarak tanımlayabiliriz. Bu ülke sisteminde

Kuzey ve Güney bölgeleri, bu bölgelerin içerisinde önem derecesine göre başkent (İşlemci) ve büyük şehirleri (RAM) vardır. Anakartlar tıpkı ülkeler

gibi geçmişte farklı türden bir sistemle çalışıyorken günümüzde farklı ihtiyaçlara göre çalışma sistemleri değişmiş ve bunun sonucunda ise farklı

isimler almıştır. Anakartlar tarihi 4 devletten oluşur. Bunlar;

1. XT

2. AT

3. ATX

4. BTX

XT ANAKARTLAR

İlk kişisel bilgisayarlarda kullanılan anakartlardır. İşlemci üzerinde sabit bulunmaktadır. Bu yüzden işlemci değiştirmek Anakart değiştirmek

anlamına geliyordu. 8086 veya 8088 mikro işlemcileri üzerinde barındırıyordu.

AT ANAKARTLAR

XT anakartlardan sonra 1982 den itibaren kullanılmaya başlamıştır.

Sadece 5 ve 12 Volt elektrik alan anakartlardır. PS/2 desteği olmamasına

karşın ISA, AGP ve PCI veri yollarını destekler. XT anakartlardan en büyük

farkı diyebileceğimiz özelliği ise işlemcinin değiştirilebilir olmasıdır.

ATX ANAKARTLAR

Kendinden önceki anakartlara göre daha çok giriş ve çıkış birimini

barındıran Anakart çeşididir. ATX Anakartlar sadece ATX kasalarda

kullanılabilir. Donanım birimlerinin montajı daha esnek ve kolay olduğu

için günümüzde kullanılan en yaygın Anakart çeşididir. BIOS ve güç

yönetimi konusunda diğer anakartlara göre daha çok seçenekler sunar.

İşletim sistemleri anakartın güç yönetimine müdahalede bulunabilir.

İşletim Sistemi kapandığında bilgisayarında kapanması buna örnektir.

BTX ANAKARTLAR

Bu Anakart türünün üretilmesinin asıl sebebi işlemciyi ve ısınan diğer

parçaları daha iyi soğutabilmesidir.

NASIL ÇALIŞIR

Anakartların temel görevi, üzerinde olan birimler ile genişletme

yuvalarına takılacak birimler arasında veri akışını sağlamaktır. Bir nevi tüm birimlerin bir arada ve uyumlu çalışmasını sağlayan bir köprü vazifesi

görür. Anakart, sinir sistemi gibi birimlerin çalışmasını düzenlemek ve kontrol etmekle görevlidir. Anakart, üzerindeki yonga setleri sayesinde

sistem çalışmasını organize eder. Yonga seti anakartın beyni olarak tanımlanır. Bu entegreler, tüm sistemin uyumlu çalışmasını sağlar. Veri

taşıyıcı yol (BUS) adı verilen iletken hatlarla veya doğrudan yonga setine bağlıdır.

Yonga setlerine veri aktarılırken, veri üzerinde düzenleme yapılacaksa veya veri bir sıra şeklinde alınacaksa ara yüz kontrol birimleri kullanılır.

Anakart üzerindeki iki temel yonga seti, farklı birimlerin çalışmasını kontrol eder. Anakartlar ayrıca güç kaynağından gelen gerilimi sisteme dağıtma

işlemini de gerçekleştirir. Anakart üzerindeki tüm birimlerin yonga seti(chipset) adı verilen entegre devrelere bağlı olduğu gözlenir.

Anakartlar, sistemin bir düzen içinde çalışmasını sağlayan saat frekans sinyali osilatör devreleri tarafından farklı frekanslarda üretilerek gerekli

birimlere giriş olarak verilir. Bu bileşen de saat üretici chiptir.

Chip, Chipsetin belli bir saat hızında çalışmasını sağlayan oldukça önemli bir bileşendir. Senkronizasyon işleminden, hafıza chiplerinden ve

genişletme yuvalarından gelen sinyallerin uygun sırayla işlemciye

ulaştırılmasını sağlar. Bunun tam tersi olarak da işlemciden gelen sinyalleri belli bir oranda parçalara bölme görevini üstlenir. Yeni nesil işlemci LGA

2011 soketli anakartlarda RAM yuvalarının direk işlemci ile bağlantısı sağlanarak kuzey köprüsü yonga seti denetiminden çıkarılmıştır. Böylece

CPU ve RAM arasındaki iletişim hızı artırılmıştır.

TEKNİK ÖZELLİKLERİ

Parça / Özellik Teknik Özellik / Destek

Anakart

açıklaması

• Anakart üreticisinin adı: MSI MS-7184

• HP/Compaq adı: AmethystM-GL6E

CPU/İşlemci

• Yuva: 939

• AMD Athlon 64 X2 (en fazla 4800+) ve Sempron

(en fazla 3200+) işlemci desteği

Sistem

veriyolu

• İşlemciye bağlı olarak 2000 MegaTransfer/saniye

veya

1600 MegaTransfer/saniye

Yonga

kümesi

• Northbridge: ATI RS482

• Southbridge: ATI SB400

Parça / Özellik Teknik Özellik / Destek

BIOS

özellikleri

• Anakart BIOS'u, kartın çevresindeki cihazları ve

genişletme

kartlarını otomatik olarak saptayan “Tak ve Kullan”

BIOS'u sağlar

• Anakart, anakartın özelliklerini kaydeden bir Masaüstü

Yönetim

Arabirimi (DMI) işlevine sahiptir

• LAN, USB Aygıtı 1.1 ve 2.0 ve SATA HDD'den

yüklemeyi destekler

Form

faktörü • Micro-ATX: 24,4cm X 24,4cm

Bellek

• Dört adet 184 pimli DDR DIMM yuvası

• Çift kanallı sekiz bellek bankası DDR 333/400 DDR

DIMM desteği

• 2.5 sürümü DDR SDRAM DIMM desteği

• Maksimum HP/Compaq onaylı bellek, ECC'siz 4

GB'tır*

NOT:

*Gerçek kullanılabilen bellek daha az olabilir

Genişletme

yuvaları

• Bir adet PCI Express x16 grafik

• Üç PCI

• İki ek PCI yuvasında PCI Genişletme Kartı için bir

adet

SCSI konnektörü (isteğe bağlı)

Parça / Özellik Teknik Özellik / Destek

Video

grafikleri • Tümleşik

Seri ATA

• 2 adet SATA konnektörü

• Her konnektör 1 seri ATA-150 disk sürücüsünü

destekler

Tümleşik

ses veya ses

kartı

Denetleyici: AC-97

• Realtek ALC658C 6 kanallı CODEC yonga kümesi

• Konum: Tümleşik

Tümleşik

LAN

• Realtek 8100C

• 10/100 Mbps Hızlı Ethernet denetleyicisi

Arka panel

G/Ç

• Bir PS/2 fare

• Compaq PS/2 klavye

• Bir adet VGA

• Bir Paralel

• Bir adet IEEE 1394

• Bir adet RJ-45 ağ bağlantı noktası

• Üç ses konektörü: giriş, çıkış ve mikrofon

• Dört adet USB (2.0)

• Bir adet S/PDIF çıkışı

Dahili • Bir adet disket bağlantı noktası 360K, 720K, 1,2M,

1,44M ve

Parça / Özellik Teknik Özellik / Destek

konektörler

2.88Mbayt ile 1 FDD'yi destekler

• Dört IDE aygıtı için iki IDE konektörü

• İki SATA aygıtı için iki seri ATA bağlantı noktası

• Bir PCI Express x16 grafik yuvası

• Üç adet PCI yuvası

• Bir adet PCI genişletme kartı konektörü

• İki başlık üzerinde dört adet USB 2.0 bağlantı noktası

• Bir adet CD ses girişi başlığı

• Bir adet yardımcı ses girişi başlığı

• Bir adet kulaklık çıkışı başlığı

• Bir adet IEEE1394a başlığı

• Bir adet işlemci fanı konektörü

• Bir adet sistem (şasi) fanı konektörü

GÜNCEL FİYATLARI

Intel BLKD945PLRNL LGA 775 Intel 945PL ATX Anakart 75,58 TL

MSI B450M GAMING PLUS AMD B450 Soket AM4 DDR4 3446MHz (A-XMP)

HDMI DVI Anakart 683,26 TL

MSI H81M-P33 Intel H81 Express Soket 1150 DDR3 1600MHz Micro-ATX

Anakart 277,33 TL

ASUS Prime A320M-K AMD A320 Soket AM4 DDR4 3200(OC)MHz Micro

ATX Anakart 433,97 TL

KAYNAKLAR

https://bilgihanem.com

https://www.frmtr.com

http://www.cabiryesil.com/

http://oguzcetin.gen.tr/

https://teknolojiprojeleri.com

https://support.hp.com

https://www.itopya.com

https://www.incehesap.com