ANADOLU UYGARLIKLARI (RÖLYEF)

KABARTMA ESERLERİ

Burcu Aslı ÖZKAN

İlk Çağda Anadolu’da kurulan bazı uygarlıklar

Hitit, Frig,Urartu, Lidya.

HİTİTLER MÖ(1700)

Başkenti Hattuşa (Boğazköy) Malatya

Orta Anadolu’da Kültepe,Alişar, Alacahöyük,Karahöyük, Acemhöyük,Eski yapar

ve boğaz köy’e yerleşmişlerdir.

• Duvar kabartması, Anadolu uygarlıklarında oldukça çok yer tutar. Kabartmalara; kent duvarlarında, tapınaklarda, mezar odalarında, rastlanır. Rölyeflerdeki figürler, genel bir kurala bağlı olarak yapılmıştır. Örneğin, hititlerde önden ve yandan görünümün bir arada bulunması ve figürlerde baş, profilden (yandan), göğüs ve omuzlar önden ve beden yine profilden görülür. Bu kurallar tüm kabartma figürlerinde uygulanmıştır. Bu kuralın adı frontal duruştur.

MÖ (1700) Hitit imparatorluk simgesi çift başlı kartal, daha sonra bu figür Selçuklular tarafından geliştirilerek kullanılmıştır. Hitit çift başlı

kartalının ayaklarının altında tavşan vardır, selçuklu kartalında ise yoktur.

Hitit askerleri, Hititlerde herkes askerlik yapmakla görevli idi.

Savaş arabalarında biri sürücü, ikisi okçu üç savaşçı bulunurdu. Askerler; ok, mızrak, kalkan, balta, topuzla savaşırlar, bellerinde kamaları olurdu.

Chimera hem insan hem de aslan başlı kanatlı aslan; geç hitit dönemi

Hattuşa’da üzerinde bir savaşçının rölyefi bulunan orijinal bir kral kapısı.

Tanrıları o kadar çoktu ki Hattuşa’ya 1000 tanrılı kent deniyordu. Başlarındaki külah şeklindeki şapkaların üstündeki boynuzlar ne kadar çok

ise o tanrılarının mertebesi o kadar yüksekti.

On iki hitit tanrısı geçiş alayı, Yazılıkaya kabartması.

Hitit tanrıçası Kubaba kargamış, (Ankara Medeniyetler müzesi) Elindeki nar bereket tanrısı olduğunu ifade ediyor.

Frigya (MÖ 750 - MÖ 300)

Başkenti Gordion • İç Batı Anadoluda Gordion,Afyon, Eskişehir ve

çevresine yerleşmişlerdir. • Friglerde kabartmalar kaya mezarlarında yer alır.

Ana tanrıça kybele kabartma ve heykellerde en çok görülen figürdür.

• Frigyalıların tapates adı verilen halıları çok meşhurdur, dokuma ve marangozlukta ustadırlar.

Kybele heykeli, Ankara Anadolu medeniyetler müzesi

İvriz kaya kabartması konya

Anıtta, Fırtına Tanrısı Tarhundas ile bölgenin kralı Varpalavas tasvir edilmiştir. Krala göre daha büyük ölçülerde olan Tarhundas, ellerinde başaklar ve üzüm salkımı tutmaktadır. Bu Tarhundas’ın aynı zamanda bolluk ve bereket tanrısı olduğu da göstermektedir. Tanrının karşısındaki kral ise daha küçük boyutlarda ve dua eder durumda tasvir edilmiştir.

Lidya (MÖ 700-300)

Başkenti Sardes (Sard)

Gediz ve küçük Menderes arasında kalan

bölgeye yerleşmişlerdir.

Lidya uygarlığının en özgün örnekleri arasında kayalara oyulmuş anıtlar yer almaktadır.

Fethiye, Dalyan (Kaunos) Kaya Mezarları

Lidyalıların ekonomisi tarıma ve özellikle de kara ticaretine dayalıydı. Ticarete

son derece önem verirlerdi.

Madeni parayı icat ederek ticaret alanında değiş tokuş usulünü ortadan

kaldırmışlardır.

Urartu (MÖ 860-580)

Van gölü ve çevresinde kurulmuştur. Başkenti Tuşpa’dır.

Tuşpa’da kayalara oyulmuş olan Urartu kral mezarları türünün dünyadaki ilk temsilcileridir.

Kral mezarlarında bulunan rölyef, Toprakkale Urartu tapınağı

Urartu Tanrıları Ḫaldi ile Teişeba'nın Kabartmaları (Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara)

Aşağıdaki medeniyetlerden hangisi ilk çağda Anadolu’da kurulmamıştır? A) Lidya B) Frigya C) Urartu D) Sümer

Frig heykel ve kabartmalarında en çok hangi figür görülür? A) Kybele B) Gordios C) Kral Midas D) Arslan

KAYNAKÇA Kapak Şekil : https://tr.wikipedia.org/wiki/Ge%C3%A7_Hititler

Şekil 1 :https://tr.wikipedia.org/wiki/Hititler

Şekil 2 :https://tarihvearkeoloji.blogspot.com.tr/2014/09/akad-hitit-turkturan.html

Şekil 3 : http://www.arkeolojidunyasi.com/anadolu_uygarliklari/hititler_2.html

Şekil 4 :http://www.wikiwand.com/tr/Ankara_tarihi